méi zhī huàn liú cè xú jìn fāng chén yī yuán lǐ ruò xīng gěng rú qǐ hú shì róng yán jì zǔ wáng yīng zhì děng lǐ jì zhēn fāng zhèn rú xú cóng zhì xiè liǎn yú dà chéng děng
梅之煥 劉策(徐縉芳 陳一元) 李若星 耿如杞(胡士容) 顏繼祖(王應豸等) 李繼貞 方震孺 徐從治(謝璉 余大成等)
méi zhī huàn, zì bīn fù, má chéng rén, shì láng guó zhēn cóng zi yě. nián shí sì wèi zhū shēng. yù shǐ xíng bù yuè wǔ, zhī huàn qí mǎ tū jiào chǎng. yù shǐ nù, mìng yǔ cái guān jiǎo shè, jiǔ fā jiǔ zhōng, zhǎng yī shàng mǎ ér qù.
梅之煥,字彬父,麻城人,侍郎國楨從子也。年十四為諸生。御史行部閱武,之煥騎馬突教場。御史怒,命與材官角射,九發九中,長揖上馬而去。
wàn lì sān shí èr nián jǔ jìn shì, gǎi shù jí shì. jū qī nián, shòu lì kē gěi shì zhōng. dōng chǎng tài jiān lǐ jùn wū kǎo shāng rén, zhī huàn hé qí zuì. xún shàng yán: jīn tiān xià mín qióng xiǎng guì, kòu héng bīng pí. yán guān shě guó shì zhēng shí jú, bù cáo shě zhí zhǎng jiàn kōng yán, tiān xià jǐn wèi xū wén suǒ shù fù. yǒu yì zhèn shuā zhě, bù yuē shēng shì, zé yuē kē qiú. shì wèi jiù ér bàng xìng, fǎ wèi shēn ér yuàn jí, háo jié huī xīn, yōng rén yǎng zhuō, guó shì jiāng bù kě wèi yǐ. qǐng bì xià yán zōng hé yǐ zé shí shì, tōng yán lù yǐ zhòng jì gāng, bié zāng pǐ yǐ xī rén cái, shù yú guó shì yǒu jì. shí cháo chén bù dǎng jiǎo lì, zhī huàn lián gū zì shèng, cháng yán: fù xiǎo rén zhě bì xiǎo rén, fù jūn zǐ zhě wèi bì jūn zǐ. yíng zhī fù jì, jí qiān lǐ yóu yíng ěr. shí yǒu zhuī lùn gù xiāng zhāng jū zhèng zhě, zhī huàn yuē: shǐ jīn rì yǒu zōng míng shí zhèn jì gāng rú jiāng líng zhě, yán xī zǐ zhī tú gǎn ruò cǐ yé? qí chí píng bù yù fù huì rén rú cǐ. chū wèi guǎng dōng fù shǐ, qín zhū háo mín shěn shā liè nǚ zhě, mín fú qí shén. hǎi kòu yuán jìn lüè cháo zhōu, zhī huàn è hǎi dào, zhāo sàn qí dǎng, zú jiàng jìn. gǎi shì shān dōng xué zhèng. tiān qǐ yuán nián yǐ tōng zhèng cān yì zhào qiān tài cháng shǎo qīng, zhuó yòu qiān dōu yù shǐ, xún fǔ nán gàn. dīng nèi wài jiān, jiā jū. dāng cǐ zhī shí, wèi kè luàn zhèng, yīng shān yáng lián shǒu fā zhōng xián zhī jiān. zhōng xián huì shén, kǎo shā lián. yóu cǐ hàn rán yì zhū chú shàn lèi, xin mǎi xì chǔ rén yǐ. wèi lián bèi dǎi shí, guò má chéng, lián zuì rén yě, zhī huàn yǔ pán huán liú tì, dāng xuē jí, qí shí lián wèi cháng guò má chéng yě. wú hé, nì dǎng liáng kè shùn wū yǐ zāng sī, zhào zhēng zāng.
萬曆三十二年舉進士,改庶吉士。居七年,授吏科給事中。東廠太監李浚誣拷商人,之煥劾其罪。尋上言:「今天下民窮餉匱,寇橫兵疲。言官舍國事爭時局,部曹舍職掌建空言,天下盡為虛文所束縛。有意振刷者,不曰生事,則曰苛求。事未就而謗興,法未伸而怨集,豪傑灰心,庸人養拙,國事將不可為矣。請陛下嚴綜核以責實事,通言路以重紀綱,別臧否以惜人才,庶於國事有濟。」時朝臣部黨角立,之煥廉觚自勝,嘗言:「附小人者必小人,附君子者未必君子。蠅之附驥,即千里猶蠅耳。」時有追論故相張居正者,之煥曰:「使今日有綜名實、振紀綱如江陵者,訁翕訿之徒敢若此耶?」其持平不欲傅會人如此。出為廣東副使,擒誅豪民沈殺烈女者,民服其神。海寇袁進掠潮州,之煥扼海道,招散其黨,卒降進。改視山東學政。天啟元年以通政參議召遷太常少卿,擢右僉都御史,巡撫南、贛。丁內外艱,家居。當此之時,魏、客亂政,應山楊漣首發忠賢之奸。忠賢恚甚,拷殺漣。由此悍然益誅鋤善類,忄買慀楚人矣。謂漣被逮時,過麻城,漣罪人也,之煥與盤桓流涕,當削籍,其實漣未嘗過麻城也。無何,逆黨梁克順誣以贓私,詔征贓。
zhuāng liè dì jí wèi, nǎi miǎn zhēng, qǐ gù guān, xún fǔ gān sù. dà pò tào kòu, zhǎn shǒu qī bǎi yú jí, shēng de bù zhǎng sān rén, jiàng liù bǎi yú rén. míng nián chūn, kòu fù dà rù, huàn wān dòu chuàng, huán dà huáng shān ér bìng. zhū jiāng qǐng yǎn zhī, zhī huàn bù kě, yuē: xìng zāi bù rén, chéng wēi bù wǔ, bù rú shě zhī, yīn yǐ wèi dé yān. suì bù zhàn. yú yuè, qún kòu wàng biān chéng bó sǎng tì qì ér qù. dōng, jīng shī jiè yán, yǒu zhào rù wèi. qiě xíng, xī bù chéng xū fàn hé xī. zhī huàn zhǐ liú, qiǎn bīng fú hè lán shān hòu, yāo qí guī lù, dà bīng chū shuǐ quán xiá kǒu, zài zhàn zài bài zhī, zhǎn shǒu bā bǎi sì shí yǒu qí, yǐn jūn dōng. é hàn zú wáng jìn cái shā cān jiāng sūn huái zhōng děng yǐ pàn, zǒu lán zhōu. zhī huàn suì xī dìng qí biàn, fù zhěng jūn dōng. míng nián wǔ yuè dǐ jīng shī, yǐ hòu shí yǐ, yǒu zhào zhī huàn rù cháo. yì rì yòu zhào zhī huàn luò zhí hòu kān, wēn tǐ rén yǐ bǐng zhèng yǐ. chū, tǐ rén jié qián qiān yì, zhī huàn yí shū zhōng cháo, yòu qiān yì. zhì shì, tǐ rén xiū xì, zhī huàn suì dé zuì.
莊烈帝即位,乃免徵,起故官,巡撫甘肅。大破套寇,斬首七百餘級,生得部長三人,降六百餘人。明年春,寇復大入,患豌豆創,環大黃山而病。諸將請掩之,之煥不可,曰:「幸災不仁,乘危不武,不如舍之,因以為德焉。」遂不戰。逾月,群寇望邊城搏顙涕泣而去。冬,京師戒嚴,有詔入衛。且行,西部乘虛犯河西。之煥止留,遣兵伏賀蘭山後,邀其歸路,大兵出水泉峽口,再戰再敗之,斬首八百四十有奇,引軍東。俄悍卒王進才殺參將孫懷忠等以叛,走蘭州。之煥遂西定其變,復整軍東。明年五月抵京師,已後時矣,有詔之煥入朝。翌日又詔之煥落職候勘,溫體仁已柄政矣。初,體仁訐錢謙益,之煥移書中朝,右謙益。至是,體仁修隙,之煥遂得罪。
zhī huàn suī wén shì, fù cái wǔ, shàn shè, jì fèi, wú suǒ jiàn. suǒ jū xiàn, zǔ shān duō dào. zhī huàn wú shì, zhé lǜ jiàn ér zhù lì bǔ, wú tuō zhě. xiān shì, gān sù bīng biàn, qí kuì zú wèi bǔ zhū, wǎng wǎng wáng mìng shān gǔ jiān, wèi qún dào, zéi shì yì zhāng. zhì shì, zéi shù wàn lái gōng má chéng, wàng jiàn zhī huàn bù shǔ, zhé yǐn qù. dì zhuī xù gān sù qián hòu gōng, fù zhī huàn guān, yīn zi, rán zhōng bù zhào. míng nián bìng zú.
之煥雖文士,負材武,善射,既廢,無所見。所居縣,阻山多盜。之煥無事,輒率健兒助吏捕,無脫者。先是,甘肅兵變,其潰卒畏捕誅,往往亡命山谷間,為群盜,賊勢益張。至是,賊數萬來攻麻城,望見之煥部署,輒引去。帝追敘甘肅前後功,復之煥官,蔭子,然終不召。明年病卒。
liú cè, zì fàn dǒng, wǔ dìng rén. wàn lì èr shí jiǔ nián jìn shì. yóu bǎo dìng xīn chéng zhī xiàn rù wèi yù shǐ, shū hé tài pú shǎo qīng xú zhào kuí, fù lì zhēng xióng tíng bì xíng kān jí tāng bīn yǐn kē chǎng shì. bīn yǐn suī jiā jū, yáo zhí cháo bǐng, sǒu qí dǎng zhú gōng zhě sūn zhèn jī wáng shí xī.
劉策,字范董,武定人。萬曆二十九年進士。由保定新城知縣入為御史,疏劾太僕少卿徐兆魁,復力爭熊廷弼行勘及湯賓尹科場事。賓尹雖家居,遙執朝柄,嗾其黨逐攻者孫振基、王時熙。
yǐ ér gěi shì zhōng liú wén bǐng hé liǎng huái xún yán yù shǐ xú jìn fāng, yán cè rù yè xiàng gāo mù, gàn piào nǐ cè tóng guān chén yī yuán, xiàng gāo yīn qīn, gù quán lì. shí cè àn xuān dà, shū yán: wén bǐng wèi tāng bīn yǐn sǐ yǒu, dài hán jìng fǎn shì. xī nián fā jiān rú zhèn jī shí xī bèi, jīn jiē ān zài? xiàng gāo yì yǐ cè wú sī jiāo, wèi biàn xuě. wén bǐng cè lǚ shū xiāng dǐ, nán jīng yù shǐ wú liáng fǔ yán: wén bǐng yī shū ér dàn yù shǐ jìn fāng yī yuán cè jí lǐ ruò xīng, zài shū ér dàn cí chén cài yì zhōng jiāo hóng jí jiān sī lǐ wéi zhēn, tā bō jí shàng duō. rén cái cuī cán shén yì, qīng pǐn rú cè, yǎ wàng rú hóng, bù miǎn dǐ chì, tiān xià níng yǒu wán rén? cè fù dǐ wén bǐng yǐ fāng cóng zhé wèi bīng shān, gǒu yī shí fù guì, bù gù qīng yì. yī yuán lùn quán zhèng, cháng jī qiē xiàng gāo, shí àn jiāng xī, jiàn wén bǐng shū, fèn shén, suì jiē wén bǐng yīn shì. qiě yuē: xiàng gāo xíng yǐ. jīn bǐng zhèng zhě cóng zhé, wén bǐng xiāng rén, nú yán bì xī, rèn hǎo wèi zhī. yù shǐ mǎ mèng zhēn yì yán: jìng guān jié shí zhēn, jì chì liǎng shì láng liǎng gěi jiàn xiè zhī yǐ. nǎi kàng zhí zhī liú cè, gōng jī bù xiū, ér tóng fā jiān zhī zhāng dǔ jìng fù qū chú jiāng jí, hé tài shèn yě! shū rù, dì jiē bù xǐng. cè fèn, xiè bìng qù. shí gōng zhào kuí tíng bì bīn yǐn bèi zhě, dǎng rén lǜ zhǐ mù wèi dōng lín, yǐ nián lì chū zhī wài. zhì sì shí liù nián qiū, zài cháo zhě yǐ wú kě zhú, nǎi jí jiā xǐ cè wèi hé nán fù shǐ, cè cí jí bù fù.
已而給事中劉文炳劾兩淮巡鹽御史徐縉芳,言策入葉向高幕,干票擬;策同官陳一元,向高姻親,顧權利。時策按宣、大,疏言:「文炳為湯賓尹死友,代韓敬反噬。昔年發奸如振基、時熙輩,今皆安在?」向高亦以策無私交,為辨雪。文炳、策屢疏相詆,南京御史吳良輔言:「文炳一疏而彈御史縉芳、一元、策及李若星,再疏而彈詞臣蔡毅中、焦竑及監司李維楨,他波及尚多。人才摧殘甚易,清品如策,雅望如竑,不免詆斥,天下寧有完人?」策復詆文炳倚方從哲為冰山,苟一時富貴,不顧清議。一元論銓政,嘗譏切向高,時按江西,見文炳疏,憤甚,遂揭文炳陰事。且曰:「向高行矣。今秉政者從哲,文炳鄉人,奴顏婢膝,任好為之。」御史馬孟楨亦言:「敬關節實真,既斥兩侍郎、兩給諫謝之矣。乃伉直之劉策,攻擊不休,而同發奸之張篤敬復驅除將及,何太甚也!」疏入,帝皆不省。策憤,謝病去。時攻兆魁、廷弼、賓尹輩者,黨人率指目為東林,以年例出之外。至四十六年秋,在朝者已無可逐,乃即家徙策為河南副使,策辭疾不赴。
tiān qǐ yuán nián chūn, qǐ tiān jīn bīng bèi. zhuó yòu qiān dōu yù shǐ, xún fǔ shān xī. zhào bài bīng bù yòu shì láng, xié lǐ róng zhèng. wǔ nián dōng, dǎng rén hé cè wèi dōng lín yí jiān, suì xuē jí. chóng zhēn èr nián xià, qǐ gù guān, jiān yòu qiān dōu yù shǐ, zǒng lǐ jì liáo bǎo dìng jūn wù. dà qīng bīng yóu dà ān kǒu rù nèi dì, cè bù néng yù, bèi hé. zǔ dà shòu dōng kuì, cè xié sūn chéng zōng zhāo shǐ hái. míng nián zhēng yuè yǔ zǒng bīng zhāng shì xiǎn bìng dǎi, lùn sǐ, qì shì.
天啟元年春,起天津兵備。擢右僉都御史,巡撫山西。召拜兵部右侍郎,協理戎政。五年冬,黨人劾策為東林遺奸,遂削籍。崇禎二年夏,起故官,兼右僉都御史,總理薊、遼、保定軍務。大清兵由大安口入內地,策不能御,被劾。祖大壽東潰,策偕孫承宗招使還。明年正月與總兵張士顯並逮,論死,棄市。
jìn fāng, jìn jiāng rén. wèi yù shǐ, shǒu wèi gù xiàn chéng qǐng shì, hé tiān jīn shuì jiān mǎ táng jiǔ dà zuì, yǒu gǎn yán míng. xún liǎng huái, pō tōng bīn kè lù yí, bèi hé, zuò zāng. tiān qǐ zhōng, qiǎn shù.
縉芳,晉江人。為御史,首為顧憲成請諡,劾天津稅監馬堂九大罪,有敢言名。巡兩淮,頗通賓客賂遺,被劾,坐贓。天啟中,遣戍。
yī yuán, hóu guān rén. zài jiāng xī, zhèn jī yǒu fǎ. yí jí qù. tiān qǐ chū, qǐ lì yīng tiān fǔ chéng. yù shǐ yú wén jìn hé xiàng gāo, jí yī yuán, suì luò zhí. chóng zhēn chū, fù guān. wēn tǐ rén bǐng guó, è qí fù dōng lín, ér yǐ wèi jǐ mén shēng yě, yǐn xián bù zhào. zú yú jiā.
一元,侯官人。在江西,振飢有法。移疾去。天啟初,起歷應天府丞。御史余文縉劾向高,及一元,遂落職。崇禎初,復官。溫體仁柄國,惡其附東林,而以為己門生也,引嫌不召。卒於家。
lǐ ruò xīng, zì zǐ yuán, xī xiàn rén. wàn lì sān shí èr nián jìn shì. lì zhī zǎo qiáng zhēn dìng. zhuó yù shǐ, shǒu hé nán jīng bīng bù shàng shū huáng kè zuǎn. xún shì kù cáng, chén dù guó bìng shāng sì bì, qǐng dé jī shí kù chū nà, yǐ dù qīn yú, bù bào. xún àn shān xī, qǐng chè shuì shǐ. yīn zài hé kè zuǎn wèi shěn yī guàn sī rén tāng bīn yǐn sǐ yǒu, yí bà, bù cóng. hái cháo, chū wèi fú jiàn yòu cān yì, yí jí guī.
李若星,字紫垣,息縣人。萬曆三十二年進士。歷知棗強、真定。擢御史,首劾南京兵部尚書黃克纘。巡視庫藏,陳蠹國病商四弊,請得稽十庫出納,以杜侵漁,不報。巡按山西,請撤稅使。因再劾克纘為沈一貫私人、湯賓尹死友,宜罷,不從。還朝,出為福建右參議,移疾歸。
tiān qǐ chū, qǐ guān shǎn xī, zhào wèi shàng bǎo shǎo qīng, zài qiān dà lǐ yòu shǎo qīng. sān nián chūn, yǐ yòu qiān dōu yù shǐ xún fǔ gān sù. bì cí, fā wèi zhōng xián kè shì zhī jiān. míng nián, qiǎn jiāng dīng mèng kē guān wéi xián jī hé tào sōng shān zhū bù zhèn fān, zhǎn shǒu èr bǎi sì shí yú jí. jié wén, wèi xù, yǒu chuán ruò xīng jiāng qǐ yì bīng qīng jūn cè zhī è zhě. zhōng xián wén zhī, jí lìng xǔ xiǎn chún rù zhī wāng wén yán yù cí, wū qí huì zhào nán xīng, dé jié yuè. wǔ nián sān yuè suì chú ruò xīng míng, xià hé nán fǔ àn tí wèn. míng nián, yù shàng, zhàng zhī bǎi, shù lián zhōu.
天啟初,起官陝西,召為尚寶少卿,再遷大理右少卿。三年春,以右僉都御史巡撫甘肅。陛辭,發魏忠賢、客氏之奸。明年,遣將丁孟科、官維賢擊河套松山諸部鎮番,斬首二百四十餘級。捷聞,未敘,有傳若星將起義兵清君側之惡者。忠賢聞之,即令許顯純入之汪文言獄詞,誣其賄趙南星,得節鉞。五年三月遂除若星名,下河南撫按提問。明年,獄上,杖之百,戍廉州。
zhuāng liè dì jí wèi, shè hái. chóng zhēn yuán nián, qǐ gōng bù yòu shì láng jiān yòu qiān dōu yù shǐ, zǒng lǐ hé dào. zhuī lùn gān sù gōng, jìn zhì èr pǐn. huáng hé dà jué, yān sì zhōu, méi suī níng chéng. ruò xīng qǐng xiū zǔ líng, yí suī níng xiàn zhì tā suǒ, cóng zhī. dū chéng jiè yán, qiǎn bīng rù wèi. bìng guī, zāo fù yōu. jiǔ zhī, zhào wèi bīng bù yòu shì láng. shí yī nián, yǐ běn guān jiān yòu qiān dōu yù shǐ, dài zhū xiè yuán zǒng dū chuān hú yún guì jūn wù, jiān xún fǔ guì zhōu. tǎo ān wèi yú niè ān lǒng bì jí miáo zhòng zhū zéi yǒu gōng.
莊烈帝即位,赦還。崇禎元年,起工部右侍郎兼右僉都御史,總理河道。追論甘肅功,進秩二品。黃河大決,淹泗州,沒睢寧城。若星請修祖陵,移睢寧縣治他所,從之。都城戒嚴,遣兵入衛。病歸,遭父憂。久之,召為兵部右侍郎。十一年,以本官兼右僉都御史,代朱燮元總督川、湖、雲、貴軍務,兼巡撫貴州。討安位餘孽安隴璧及苗仲諸賊有功。
fú wáng shí, jiě zhí. yǐ xiāng yì cán pò, yù jū guì zhōu. guì wáng qiān wǔ gāng, zhào wèi lì bù shàng shū. wèi fù, zāo luàn, sǐ yú bīng.
福王時,解職。以鄉邑殘破,寓居貴州。桂王遷武岡,召為吏部尚書。未赴,遭亂,死於兵。
gěng rú qǐ, zì chǔ cái, guǎn táo rén. wàn lì sì shí sì nián jìn shì. chú hù bù zhǔ shì.
耿如杞,字楚材,館陶人。萬曆四十四年進士。除戶部主事。
tiān qǐ chū, yǐ cái lì zhí fāng láng zhōng. jūn shū páng wǔ, rì yīng shù shí shì. chū wèi shǎn xī cān yì, qiān zūn huà bīng bèi fù shǐ. dāng shì shí, nì yǎn qiè bǐng, chǎn zi wú suǒ bù zhì, zhì jiàn cí zhù xǐ. xún fǔ liú zhào xuán zhōng xián huà xiàng yú xǐ fēng xíng shǔ, lǜ wén wǔ jiāng lì wǔ bài sān qǐ shǒu, hū jiǔ qiān suì. rú qǐ jiàn qí xiàng, miǎn liú yě, bàn yī ér chū. zhōng xián lìng zhào hé zhī, dǎi xià zhào yù, zuò zāng liù qiān sān bǎi, lùn sǐ.
天啟初,以才歷職方郎中。軍書旁午,日應數十事。出為陝西參議,遷遵化兵備副使。當是時,逆奄竊柄,諂子無所不至,至建祠祝禧。巡撫劉詔懸忠賢畫像於喜峰行署,率文武將吏五拜三稽首,呼九千歲。如杞見其像,冕旒也,半揖而出。忠賢令詔劾之,逮下詔獄,坐贓六千三百,論死。
shí yòu yǒu hú shì róng zhě, jì zhōu cān yì yě, shù wǔ qí xiāng guān cuī chéng xiù, chéng xiù xián zhī. jiāng wèi zhōng xián jiàn cí, shì róng yòu bù fèng mìng. jí shì róng qiān jiāng xī fù shǐ, dào tōng zhōu, suì wū yǐ duō chéng yì mǎ, qīn dào cāng chǔ, bǔ xià zhào yù lüè zhì, zuò zāng qī qiān, lùn sǐ.
時又有胡士容者,薊州參議也,數忤其鄉官崔呈秀,呈秀銜之。將為忠賢建祠,士容又不奉命。及士容遷江西副使,道通州,遂誣以多乘驛馬,侵盜倉儲,捕下詔獄掠治,坐贓七千,論死。
zhì qiū, jiāng xíng xíng, ér zhuāng liè dì jí wèi, cuī wèi xiāng jì fú zhū. dì yuē: chǎng wèi shēn wén, fù huì duàn liàn, zhèn shēn tòng yān. qí shè gěng rú qǐ, yǔ fù yuán guān. hú shì róng děng gǎi nǐ. yú shì rú qǐ shàng shū yán: chén zì rù zhèn fǔ sī, wǔ dú bìng shī, fù fù shì cáo zhě, rì yǒu wén yǐ. xìng huáng shàng shè chén yǐ bù sǐ, jīng hún cū dìng, qǐ fàng chén hái jiā yǎng jí. dì bù xǔ, lì zhuó rú qǐ yòu qiān dōu yù shǐ, xún fǔ shān xī.
至秋,將行刑,而莊烈帝即位,崔、魏相繼伏誅。帝曰:「廠衛深文,附會鍛煉,朕深痛焉。其赦耿如杞,予復原官。胡士容等改擬。」於是如杞上疏言:「臣自入鎮撫司,五毒並施,縛赴市曹者,日有聞矣。幸皇上赦臣以不死,驚魂粗定,乞放臣還家養疾。」帝不許,立擢如杞右僉都御史,巡撫山西。
chā hàn hǔ dūn tù jù shùn yì wáng dì, wèi biān huàn, zhàn kuǎn wú dìng cè. rú qǐ yán shǒu biān wèi shàng, xiū sāi yuán, shàn zhàn lěi, chǎn shān qiàn gǔ, shì yǒu xù yǐ. èr nián, jīng shī jiè yán, rú qǐ lǜ zǒng bīng guān zhāng hóng gōng yǐ qíng zú wǔ qiān rén fù yuán, xiān zhì jīng shī. jūn lìng, zú zhì zhī míng rì, xùn dì jì dìng, ér hòu nǎi gěi xiǎng. rú qǐ bīng jì zhì, bīng bù lìng shǒu tōng zhōu, míng rì diào chāng píng, yòu míng rì diào liáng xiāng, xùn dì lèi gèng, jūn sān rì bù dé xiǎng, nǎi zào ér dà lüè. dì wén zhī, dà nù, zhào dǎi rú qǐ hóng gōng, tíng chén mò gǎn jiù zhě. sì nián jìng zhǎn xī shì.
插漢虎墩兔據順義王地,為邊患,戰款無定策。如杞言守邊為上,修塞垣,繕戰壘,鏟山塹谷,事有緒矣。二年,京師戒嚴,如杞率總兵官張鴻功以勍卒五千人赴援,先至京師。軍令,卒至之明日,汛地既定,而後乃給餉。如杞兵既至,兵部令守通州,明日調昌平,又明日調良鄉,汛地累更,軍三日不得餉,乃噪而大掠。帝聞之,大怒,詔逮如杞、鴻功,廷臣莫敢救者。四年竟斬西市。
fāng rú qǐ zhī wèi zhí fāng láng yě, yǔ zhǔ shì lù shàn jì dǎng zhāng hè míng, pái xióng tíng bì ér bì wáng huà zhēn, jiāng shì yóu shì dà huài, jí shì de zuì.
方如杞之為職方郎也,與主事鹿善繼黨張鶴鳴,排熊廷弼而庇王化貞,疆事由是大壞,及是得罪。
shì róng jì shì chū yù, èr nián chú shǎn xī fù shǐ, jìn yòu cān zhèng, zú yú guān. shì róng chū lìng zhǎng zhōu, bǔ háo è, zhú lóu jiāng shí táng, yǒu zhèng shēng.
士容既釋出獄,二年除陝西副使,進右參政,卒於官。士容初令長洲,捕豪惡,築婁江石塘,有政聲。
fú wáng shí, zèng rú qǐ yòu qiān dōu yù shǐ. zi zhāng guāng, jìn shì, shàng bǎo qīng. shì róng, zì rén cháng, guǎng jì rén.
福王時,贈如杞右僉都御史。子章光,進士,尚寶卿。士容,字仁常,廣濟人。
yán jì zǔ, zhāng zhōu rén. wàn lì sì shí qī nián jìn shì. lì gōng kē gěi shì zhōng. chóng zhēn yuán nián zhēng yuè, lùn gōng bù rǒng yuán jí sān diàn xù gōng zhī làn, tài qù jiā zhì jì fèng èr bǎi yú rén. yòu jí lùn wèi dǎng lǐ lǔ shēng huò wéi huá zuì zhuàng. yòu yǒu yù shǐ yuán hóng xūn zhě, hé dà xué shì liú hóng xùn, jǐn yī zhāng dào jùn zuǒ zhī. jì zǔ yán èr rén péng xié luàn zhèng, fēi zhòng chuàng, huò wú jí. dì jiē nà qí yán.
顏繼祖,漳州人。萬曆四十七年進士。歷工科給事中。崇禎元年正月,論工部冗員及三殿敘功之濫,汰去加秩寄俸二百餘人。又極論魏黨李魯生、霍維華罪狀。又有御史袁弘勛者,劾大學士劉鴻訓,錦衣張道浚佐之。繼祖言二人朋邪亂政,非重創,禍無極。帝皆納其言。
qiān gōng kē yòu gěi shì zhōng. sān nián, xún shì jīng chéng shí liù mén háo qiàn, shū liè bā shì, hé jiān dū zhǔ shì fāng yīng míng kuàng zhí. dì zhàng chì yīng míng. wài chéng bì báo, yì jiā gāo hòu, jì zǔ yán shí chù nán jǔ yíng ér zhǐ. zài qiān lì kē dōu gěi shì zhōng, shū chén shí shì shí dà bì. yōu guī.
遷工科右給事中。三年,巡視京城十六門濠塹,疏列八事,劾監督主事方應明曠職。帝杖斥應明。外城庳薄,議加高厚,繼祖言時絀難舉贏而止。再遷吏科都給事中,疏陳時事十大弊。憂歸。
bā nián qǐ gù guān, shàng yán: liù bù zhī zhèng guǎn yú shàng shū, zhū sī zhī wù wò zhī zhèng láng, ér shì láng jí fù láng zhǔ shì zhǐ péi liè huà tí, zhèng shì ān dé bù fèi? dū fǔ zhū chén huò zuì zhě jiē zhǒng, chū jiē yóu huì tuī. rán huì tuī dàn liù kē zhǎng zhuàn zhě wèi zhǔ, qīng èr tái chén hǎn zhì. qiě jiǔ qīng tái jiàn zhǐ xuǎn láng chuán yǔ, yǒu wéi nuò, wú fān yì, hé míng huì tuī? dì chēng shàn.
八年起故官,上言:「六部之政筦於尚書,諸司之務握之正郎,而侍郎及副郎、主事止陪列畫題,政事安得不廢?督撫諸臣獲罪者接踵,初皆由會推。然會推但六科掌篆者為主,卿貳、台臣罕至。且九卿、台諫止選郎傳語,有唯諾,無翻異,何名會推?」帝稱善。
xún zhuó tài cháng shǎo qīng, yǐ yòu qiān dōu yù shǐ xún fǔ shān dōng. fēn bīng è jìng shàng, hé nán zéi bù gǎn kuī qīng jì. hé gù fǔ lǐ mào fāng qīn jūn xiǎng èr wàn yǒu qí, bèi zhǐ jiā jiǎng. shí yī nián, jī fǔ jiè yán, mìng jì zǔ yí zhù dé zhōu. shí biāo xià zú jǐn sān qiān, ér fèng běn bīng yáng sì chāng lìng, wǔ xún sān gēng diào. hòu lìng zhuān fáng dé zhōu, jì nán yóu cǐ kōng xū. jì zǔ lǚ qǐng chì zhū jiāng liú zé qīng ní chǒng děng fù yuán, jiē dòu liú bù jìn. míng nián zhēng yuè, dà qīng bīng kè jì nán, zhí dé wáng. jì zǔ yī rén bù néng jiān gù, yán guān jiāo zhāng hé jì zǔ, jì zǔ jiù sì chāng, qiě yuē: chén bīng shǎo lì ruò, bù gǎn jū shǒu dé zhī gōng, bù gǎn bù fēn shī jì zhī zuì. qǐng yǐ jué lù hái cháo tíng, yǐ hái gǔ hái fù mǔ. dì bù cóng, dǎi xià yù, qì shì.
尋擢太常少卿,以右僉都御史巡撫山東。分兵扼境上,河南賊不敢窺青、濟。劾故撫李懋芳侵軍餉二萬有奇,被旨嘉獎。十一年,畿輔戒嚴,命繼祖移駐德州。時標下卒僅三千,而奉本兵楊嗣昌令,五旬三更調。後令專防德州,濟南由此空虛。繼祖屢請敕諸將劉澤清、倪寵等赴援,皆逗遛不進。明年正月,大清兵克濟南,執德王。繼祖一人不能兼顧,言官交章劾繼祖,繼祖咎嗣昌,且曰:「臣兵少力弱,不敢居守德之功,不敢不分失濟之罪。請以爵祿還朝廷,以骸骨還父母。」帝不從,逮下獄,棄市。
zhōng chóng zhēn shì, xún fǔ bèi lù zhě shí yǒu yī rén: jì zhèn wáng yīng zhì, shān xī gěng rú qǐ, xuān fǔ lǐ yǎng chōng, dēng lái sūn yuán huà, dà tóng zhāng yì míng, shùn tiān chén zǔ bāo, bǎo dìng zhāng qí píng, shān dōng yán jì zǔ, sì chuān shào jié chūn, yǒng píng mǎ chéng míng, shùn tiān pān yǒng tú, ér hé nán lǐ xiān fēng bèi dǎi zì yì, bù yǔ yān.
終崇禎世,巡撫被戮者十有一人:薊鎮王應豸,山西耿如杞,宣府李養沖,登萊孫元化,大同張翼明,順天陳祖苞,保定張其平,山東顏繼祖,四川邵捷春,永平馬成名,順天潘永圖,而河南李仙風被逮自縊,不與焉。
wáng yīng zhì, yē xiàn rén. wèi hù bù zhǔ shì, chǎn wèi zhōng xián, fǔ sān suì, zhòu zhì xún fǔ, jiā yòu dōu yù shǐ. chóng zhēn èr nián chūn, jì zú suǒ xiǎng, zào ér jiǎ, cān zhèng xú cóng zhì yù sàn qí zhòng. yīng zhì zhì dú fàn zhōng, yù yòu ér jǐn shā zhī, zhū jūn fù dà luàn. dì mìng xún àn fāng dà rèn lián dé qí kè xiǎng zhuàng, lùn sǐ.
王應豸,掖縣人。為戶部主事,諂魏忠賢,甫三歲,驟至巡撫,加右都御史。崇禎二年春,薊卒索餉,噪而甲,參政徐從治諭散其眾。應豸置毒飯中,欲誘而盡殺之,諸軍復大亂。帝命巡按方大任廉得其克餉狀,論死。
lǐ yǎng chōng, yǒng nián rén. lì bīng bù yòu shì láng, xún fǔ xuān fǔ, chóng zhēn èr nián jì xiè shì, yù shǐ wú yù hé qí qīn dào fǔ shǎng yín qī wàn, jí mào gōng nì bài zhū zhuàng. lùn sǐ, bì yú yù.
李養沖,永年人。歷兵部右侍郎,巡撫宣府,崇禎二年既謝事,御史吳玉劾其侵盜撫賞銀七萬,及冒功匿敗諸狀。論死,斃於獄。
zhāng yì míng, yǒng chéng rén. yǐ bīng bù yòu shì láng xún fǔ dà tóng. chóng zhēn yuán nián, chā hàn hǔ dūn tù rù fàn, shā lüè wàn jì. yì míng jí zǒng bīng guān qú jiā zhēn bù néng yù, bìng zuò sǐ.
張翼明,永城人。以兵部右侍郎巡撫大同。崇禎元年,插漢虎墩兔入犯,殺掠萬計。翼明及總兵官渠家楨不能御,並坐死。
chén zǔ bāo, hǎi níng rén. chóng zhēn shí nián, yǐ yòu fù dōu yù shǐ xún fǔ shùn tiān, míng nián zuò shī shì xì yù, yǐn zhèn zú. dì nù zǔ bāo lòu xíng, gù qí zi biān xiū zhī lín, yǒng bù xù.
陳祖苞,海寧人。崇禎十年,以右副都御史巡撫順天,明年坐失事系獄,飲鴆卒。帝怒祖苞漏刑,錮其子編修之遴,永不敘。
zhāng qí píng, yǎn shī rén. lì yòu qiān dōu yù shǐ, xún fǔ bǎo dìng. shí yī nián dōng, zuò shǔ yì shī wáng duō, yǔ jì zǔ pián sǐ xī shì.
張其平,偃師人。歷右僉都御史,巡撫保定。十一年冬,坐屬邑失亡多,與繼祖駢死西市。
mǎ chéng míng, lì yáng rén. pān yǒng tú, jīn tán rén, yǔ chéng míng wèi yīn yà. chóng zhēn shí sì nián dōng, chéng míng yǐ yòu qiān dōu yù shǐ xún fǔ yǒng píng. yǒng tú yì qǐ chāng píng bīng bèi qiān shì, wèi jiā suì, zhì xún fǔ. jī fǔ bèi bīng, chéng míng yǒng tú bìng yǐ shī jī, shí liù nián zhǎn xī shì. yú zì yǒu chuán.
馬成名,溧陽人。潘永圖,金壇人,與成名為姻婭。崇禎十四年冬,成名以右僉都御史巡撫永平。永圖亦起昌平兵備僉事,未浹歲,至巡撫。畿輔被兵,成名、永圖並以失機,十六年斬西市。余自有傳。
lǐ jì zhēn, zì zhēng yǐn, tài cāng zhōu rén. wàn lì sì shí yī nián jìn shì. chú dà míng tuī guān, lì qiān bīng bù zhí fāng zhǔ shì. tiān qǐ sì nián qiū, diǎn shì shān dōng, zuò shì lù cì wèi zhōng xián, jiàng jí, yǐ ér xuē jí.
李繼貞,字征尹,太倉州人。萬曆四十一年進士。除大名推官,歷遷兵部職方主事。天啟四年秋,典試山東,坐試錄刺魏忠賢,降級,已而削籍。
chóng zhēn yuán nián, qǐ wǔ xuǎn yuán wài láng, jìn zhí fāng láng zhōng. shí jūn shū páng wǔ, zhí fāng tè zēng shè láng zhōng, xié lǐ sī shì. jì zhēn gàn yòng jīng mǐn, shàng shū xióng míng yù shēn yǐ xìn zhī, yuē: fù jiāng yǐ xià ruò tuī zé, wǒ huà nuò ér yǐ. sì nián, kǒng yǒu dé fǎn shān dōng, míng yù zhǔ fǔ, jì zhēn shū chén bù kě, qiě qǐng diào guān wài bīng rù jiǎo. míng yù bù néng cóng, hòu qì yòng qí yán miè zéi. chū, yán suī dào qǐ, jì zhēn qǐng fā tǎng jīn, yòng dǒng tuán xiāo rén yùn fǎ, dí mǐ shū jūn qián. qiě lìng sì fāng shú huán jí juān nà shì lì zhě, shū sù yú biān, yǐ fǔ jī mín. yòu yán: bīng fǎ fǔ jiǎo bìng yòng, fēi fǔ zéi yě, fǔ jī mín zhī cóng zéi zhě ěr. jīn dòu mǐ sì qián, yǐ cóng zéi zhě yóu shǎo, wèi cóng zéi ér shì bì cóng zéi zhě wú qióng. qǐng rú shén miào tè qiǎn yù shǐ zhèn jì gù shì, jī sān shí wàn shí yǐ wǎng, ān jí jī mín, shǐ bù wèi zéi, yǐ gū zéi shì. dì gǎn qí yán, qiǎn yù shǐ wú shēn yǐ shí wàn jīn wǎng. jì zhēn shǎo zhī, dì bù tīng, hòu zéi guǒ rì chì.
崇禎元年,起武選員外郎,進職方郎中。時軍書旁午,職方特增設郎中,協理司事。繼貞干用精敏,尚書熊明遇深倚信之,曰:「副將以下若推擇,我畫諾而已。」四年,孔有德反山東,明遇主撫,繼貞疏陳不可,且請調關外兵入剿。明遇不能從,後訖用其言滅賊。初,延綏盜起,繼貞請發帑金,用董摶霄人運法,糴米輸軍前。且令四方贖鍰及捐納事例者,輸粟於邊,以撫饑民。又言:「兵法撫、剿並用,非撫賊也,撫饑民之從賊者耳。今斗米四錢,已從賊者猶少,未從賊而勢必從賊者無窮。請如神廟特遣御史振濟故事,齎三十萬石以往,安輯饑民,使不為賊,以孤賊勢。」帝感其言,遣御史吳甡以十萬金往。繼貞少之,帝不聽,後賊果日熾。
jì zhēn wèi rén qiáng xiàng, zài shì qīng zhí, qǐng yè bù de xíng. dà xué shì zhōu yán rú, jì zhēn tóng nián shēng, shǔ zǒng bīng guān yú jì zhēn. jì zhēn chēng mù xiè yuē: wǒ bù fèng mìng, bì huò zuì. xíng bù yù shén kuān, kě róng jì zhēn yě. yán rú xián zhī. yǐ, jiā shàng bǎo sì qīng. dāng qiān, dì zhé lìng jiǔ rèn. tián guì fēi fù hóng yù yǐ zuò mén gōng qiú yōu xù bù huò, lǚ shū dǐ jì zhēn, dì bù tīng. zhōng guān cáo huà chún yù yòng sī rén wèi bǎ zǒng, jì zhēn bù kě nǎi zhǔ róng zhèng shàng shū lù wán xué yán yú shàng shū zhāng fèng yì yǐ mìng jì zhēn, jì zhēn yì bù kě, fèng yì pái jì zhēn yì ér yòng zhī. huà chún nù, yǔ hóng yù rì cì qí xì, chán zhī dì, zuò xiǎo wù, biǎn sān zhì. huì xù gān sù gōng, jì zhēn qǐng qǐ yòng gù xún fǔ méi zhī huàn, dì suì fā nù, xuē jì zhēn jí. yǐ, lùn sì chuān táo hóng bà gōng, fù guān, zhì shì.
繼貞為人強項,在事清執,請謁不得行。大學士周延儒,繼貞同年生,屬總兵官於繼貞。繼貞瞠目謝曰:「我不奉命,必獲罪。刑部獄甚寬,可容繼貞也。」延儒銜之。已,加尚寶寺卿。當遷,帝輒令久任。田貴妃父弘遇以坐門功求優敘不獲,屢疏詆繼貞,帝不聽。中官曹化淳欲用私人為把總,繼貞不可;乃囑戎政尚書陸完學言於尚書張鳳翼以命繼貞,繼貞亦不可,鳳翼排繼貞議而用之。化淳怒,與弘遇日伺其隙,讒之帝,坐小誤,貶三秩。會敘甘肅功,繼貞請起用故巡撫梅之煥,帝遂發怒,削繼貞籍。已,論四川桃紅壩功,復官,致仕。
shí yī nián yòng jiàn qǐ, lì liǎng jīng shàng bǎo qīng. míng nián chūn zhào duì, chén shuǐ lì tún tián shén xī, qiān shùn tiān fǔ chéng. xún chāo bài bīng bù yòu shì láng jiān yòu qiān dōu yù shǐ, xún fǔ tiān jīn, dū jì liáo jūn xiǎng. nǎi dà xìng tún tián, liè shàng jīng dì zhāo diàn yòng shuǐ rèn rén báo fù wǔ yì. bái táng gé gū shù shí lǐ jiān, tián dà shú.
十一年用薦起,歷兩京尚寶卿。明年春召對,陳水利屯田甚悉,遷順天府丞。尋超拜兵部右侍郎兼右僉都御史,巡撫天津,督薊、遼軍餉。乃大興屯田,列上經地、招佃、用水、任人、薄賦五議。白塘、葛沽數十裡間,田大熟。
shí sì nián dōng, zhào fā shuǐ shī yuán liáo, zuò zhàn jiàn bù jù, chú míng. míng nián xià, zhào wèi bīng bù tiān zhù yòu shì láng. dé jí, zú yú tú. shì xī, xīng yǔn zhōng tíng. zèng yòu dōu yù shǐ, guān yī zi.
十四年冬,詔發水師援遼,坐戰艦不具,除名。明年夏,召為兵部添注右侍郎。得疾,卒於途。是夕,星隕中庭。贈右都御史,官一子。
fāng zhèn rú, zì hái wèi, tóng chéng rén, yí jiā shòu zhōu. wàn lì sì shí yī nián jìn shì. yóu shā xiàn zhī xiàn rù wèi yù shǐ.
方震孺,字孩未,桐城人,移家壽州。萬曆四十一年進士。由沙縣知縣入為御史。
xī zōng sì wèi, nì dāng wèi zhōng xián nèi jié kè shì. zhèn rú shū chén sān cháo jiān wēi, yán: gōng qiè jìn shì, pín xiào yì jiǎ, kuī jiàn kě lǜ. zhōng zhǐ pín xuān, kǒng dǎo xié fēng yǐn huò. yuán nián chén bá běn sè yuán lùn yuē: nǎng zhě tǐng jī zhī àn, wáng zhī cǎi lù dà shòu zhāng tíng lǐ fèng xī zāo fèi chì, ér dōng lín rú zhào nán xīng gāo pān lóng liú zōng zhōu zhū xián, fèi gù zhōng shēn, jí yí zhào fù. zhì yáng lián zhī zhēng yí gōng, kě xìng wú zuì, bù zhī hé yǐ yǒu jū gōng zhī shuō, yòu yǒu jiāo tōng zhī yí? jiāng shǐ tiān xià hòu shì wèi yáo shùn zài shàng, ér yǒu jiāo tōng jiǎo zhǐ zhī yān huàn. shū rù, zhí shēng zhèn cháo tíng. qí chūn xún shì nán chéng. zhōng guān zhāng yè liú cháo bèi sòng, zhōng xián wèi qǐng, zhèn rú bù cóng, zú shàng wén, zhōng xián yì huì yuàn.
熹宗嗣位,逆璫魏忠賢內結客氏。震孺疏陳三朝艱危,言:「宮妾近侍,嚬笑易假,窺瞷可慮。中旨頻宣,恐蹈斜封隱禍。」元年陳《拔本塞源論》曰:「曩者梃擊之案,王之寀、陸大受、張庭、李俸悉遭廢斥,而東林如趙南星、高攀龍、劉宗周諸賢,廢錮終身,亟宜召復。至楊漣之爭移宮,可幸無罪,不知何以有居功之說,又有交通之疑?將使天下後世謂堯、舜在上,而有交通矯旨之閹宦。」疏入,直聲震朝廷。其春巡視南城。中官張曄、劉朝被訟,忠賢為請,震孺不從,卒上聞,忠賢益恚怨。
liáo yáng jì pò, zhèn rú yī rì shí sān shū, qǐng zēng xún fǔ, tōng hǎi yùn, diào biān bīng, yì sī mǎ. rì wǔ gǔ wō gōng qīng mén, chóu huà tòng kū, ér zì qǐng kào shī. shì shí, sān chà hé yǐ xī sì bǎi lǐ, rén yān jué, jūn mín jǐn cuàn, wén wǔ jiāng lì wú yī qí dōng zhě. dì zhuàng qí yán, fā tǎng jīn èr shí wàn zhèn rú kào shī. liù yuè, zhèn rú chū guān, yán jiàn jiāng shì, diào sǐ fú shāng, jūn mín dà yuè. yīn shàng yán: hé guǎng bù qī shí bù, yī wěi kě háng, fēi yǒu jīng tāo nù làng zhī xiǎn, bù zú shì zhě yī. bīng lái, zhǎn mù wèi pái, fú yǐ tǔ, duō rén tuī zhī, rú lǚ píng dì, bù zú shì zhě èr. hé qù dài zi hé bù yuǎn, bīng cóng dài zi jìng dù, shǒu hé zhī zú bù mǎn èr wàn, néng wàng qí bàn dù ér è zhī hū? bù zú shì zhě sān. yán hé bǎi liù shí lǐ, zhú chéng zé bù néng, liè shān zé wú yòng, bù zú shì zhě sì. huáng ní wā zhāng chā zhàn chōng qiǎn zhī chù, kě xiū shǒu, jīn dì fēi wǒ yǒu, bù zú shì zhě wǔ. zhuǎn yǎn bīng hé, suì chéng píng dì, jiān cì zhì fáng, yóu dé wǔ shí wàn rén, bīng cóng hé lái? bù zú shì zhě liù. yòu yán: wǒ yǐ tuì wèi shǒu, zé shǒu bù zú wǒ yǐ jìn wèi shǒu, zé shǒu yǒu yú. zhuān yǐ sān chà zuò jiā, wàn yī shí shì ǒu fēi, yú guān yī xiàn suì zú suǒ jì mén zāi? shū rù, dì mìng zhèn rú xún àn liáo dōng, jiān jì jūn shì.
遼陽既破,震孺一日十三疏,請增巡撫,通海運,調邊兵,易司馬。日五鼓撾公卿門,籌畫痛哭,而自請犒師。是時,三岔河以西四百里,人煙絕,軍民盡竄,文武將吏無一騎東者。帝壯其言,發帑金二十萬震孺犒師。六月,震孺出關,延見將士,吊死扶傷,軍民大悅。因上言:「河廣不七十步,一葦可航,非有驚濤怒浪之險,不足恃者一。兵來,斬木為排,浮以土,多人推之,如履平地,不足恃者二。河去代子河不遠,兵從代子徑渡,守河之卒不滿二萬,能望其半渡而遏之乎?不足恃者三。沿河百六十里,築城則不能,列柵則無用,不足恃者四。黃泥窪、張叉站沖淺之處,可修守,今地非我有,不足恃者五。轉眼冰合,遂成平地,間次置防,猶得五十萬人,兵從何來?不足恃者六。」又言:「我以退為守,則守不足;我以進為守,則守有餘。專倚三岔作家,萬一時事偶非,榆關一線遂足鎖薊門哉?」疏入,帝命震孺巡按遼東,監紀軍事。
zhèn rú àn liáo, jū bù lú shí bù huǒ zhě qī yuè. yì zhě yù qì sān chà hé, tuì shǒu guǎng níng, zhèn rú qǐng zhù bīng zhèn wǔ. jūn fǎ bù yán, zhèn rú qǐng chì níng qián jiān jūn, zhuān zhǎn táo jūn táo jiāng. bìng cóng qí yán. rán shì shí, jīng fǔ bù hé, jiāng shì yì huài. zhèn rú zài shū yán shān hǎi wú wài wèi, yí jí zhù bīng zhōng qián, yǐ wèi yǎn mù, bù xǐng.
震孺按遼,居不廬、食不火者七月。議者欲棄三岔河,退守廣寧,震孺請駐兵振武。軍法不嚴,震孺請敕寧前監軍,專斬逃軍逃將。並從其言。然是時,經撫不和,疆事益壞。震孺再疏言山海無外衛,宜亟駐兵中前,以為眼目,不省。
míng nián zhēng yuè, rèn mǎn, hòu dài qián tún, ér dà qīng bīng yǐ zài dù sān chà hé. xiān fēng sūn dé gōng bù zhàn, ér hū yú zhèn wǔ yuē bīng bài yǐ, suì zǒu. xún fǔ wáng huà zhēn zài guǎng níng, yì cāng huáng zǒu. liè chéng wén zhī jiē zǒu, wéi zhèn rú qián tún wú dòng. dāng shì shí, xī píng shǒu jiāng luó yī guàn yǐ zhàn sǐ, cān jiāng zǔ dà shòu yōng cán bīng zhù jué huá dǎo shàng. yú shì zhèn rú zhào shuǐ shī shuài zhāng guó qīng xiàng yǔ móu yuē: jīn dōng shī sì wài sōu liáng, wén zǔ jiāng jūn zài dǎo shàng yǒu mǐ dòu èr shí yú wàn, bīng shí yú wàn, rén mín shù wàn, zhàn jiàn qì zhàng mǎ niú wú shù, dōng shī jí gòu dé dǎo bīng, dé dǎo bīng yǐ gōng yú guān, qǐ yǒu xìng zāi? yú shì zhèn rú guó qīng háng hǎi jiàn dà shòu, kāng kǎi yǔ yuē: jiāng jūn guī, xiāng bǎo yǐ fù guì bù guī, zhèn rú qǐng yǐ jǐng xuè jiàn jiāng jūn. dà shòu qì, zhèn rú yì qì, suì xiāng xié yǐ guī, huò jūn mín zī zhòng wú suàn.
明年正月,任滿,候代前屯,而大清兵已再渡三岔河。先鋒孫得功不戰,而呼于振武曰「兵敗矣」,遂走。巡撫王化貞在廣寧,亦倉皇走。列城聞之皆走,惟震孺前屯無動。當是時,西平守將羅一貫已戰死,參將祖大壽擁殘兵駐覺華島上。於是震孺召水師帥張國卿相與謀曰:「今東師四外搜糧,聞祖將軍在島上有米豆二十餘萬,兵十餘萬,人民數萬,戰艦、器仗、馬牛無數,東師即媾得島兵,得島兵以攻榆關,豈有幸哉?」於是震孺、國卿航海見大壽,慷慨語曰:「將軍歸,相保以富貴;不歸,震孺請以頸血濺將軍。」大壽泣,震孺亦泣,遂相攜以歸,獲軍民輜重無算。
yǒu zhǔ shì xú dà huà zhě, zhōng xián dǎng yě, hé zhèn rú yuē rǎng chà. dōu yù shǐ zōu yuán biāo fèn bǐ yuē: fāng yù shǐ bǎo quán shān hǎi, wú guò qiě yǒu shè jì gōng. gěi shì zhōng guō xìng zhì suì jiè dào xué yǐ zhú yuán biāo. yuán biāo qù, zhèn rú yì jí bà guī. míng nián, zhōng xián guǎng wēi xìng dà yù, zài mù hé fāng yù shǐ zhě, xìng zhì zài lùn zhèn rú hé xī zāng sī. dǎi wèn lüè zhì, zuò zāng liù qiān yǒu qí, nǐ jiǎo. ér yáng zhōu shǒu liú duó zhòu zǔ zhī yù yòu qǐ, suì wū zhèn rú yǔ jiāo tōng, zuò dà pì, xì yù. yǒu luó zú shí shí zuǒ zhèn rú yǐn dàn, wèn zhī, zé yuē: xiǎo rén yǒu qī, wén gōng jīng zhōng, shǒu zhì yǐ xiàn zhě yě. zhé bào dāng yuē: mǒu bìng gé, mǒu bīn sǐ. dāng yǐ shì fáng yì shū.
有主事徐大化者,忠賢黨也,劾震孺曰「攘差」。都御史鄒元標奮筆曰:「方御史保全山海,無過且有社稷功。」給事中郭興治遂借道學以逐元標。元標去,震孺亦即罷歸。明年,忠賢、廣微興大獄,再募劾方御史者,興治再論震孺河西贓私。逮問掠治,坐贓六千有奇,擬絞。而揚州守劉鐸咒詛之獄又起,遂誣震孺與交通,坐大辟,系獄。有邏卒時時佐震孺飲啖,問之,則曰:「小人有妻,聞公精忠,手治以獻者也。」輒報璫曰:「某病革,某瀕死。」璫以是防益疏。
míng nián, zhuāng liè dì sì wèi, dé shì hái. bā nián chūn, liú zéi fàn shòu zhōu, zhōu zhǎng lì shì qiān zhì qù, zhèn rú chàng shì mín gù shǒu, zéi zì shì bù gǎn bī shòu zhōu. xún fǔ shǐ kě fǎ shàng qí gōng, yòng wèi guǎng xī cān yì. xún zhuó yòu qiān dōu yù shǐ, xún fǔ guǎng xī. jīng shī xiàn, fú wáng lì nán jīng, jí rì bài shū qín wáng. mǎ shì yīng ruǎn dà chéng dàn zhī, chì hái zhèn. zhèn rú jìng yù yù yōu fèn ér zú.
明年,莊烈帝嗣位,得釋還。八年春,流賊犯壽州,州長吏適遷秩去,震孺倡士民固守,賊自是不敢逼壽州。巡撫史可法上其功,用為廣西參議。尋擢右僉都御史,巡撫廣西。京師陷,福王立南京,即日拜疏勤王。馬士英、阮大鋮憚之,敕還鎮。震孺竟鬱郁憂憤而卒。
xú cóng zhì, zì zhòng huá, hǎi yán rén. mǔ mèng shén rén wǔ gē yú tíng, wù ér shēng. cóng zhì jǔ wàn lì sān shí wǔ nián jìn shì, chú tóng chéng zhī xiàn. lèi guān jì nán zhī fǔ, yǐ zhuō yì qiān yǎn dōng fù shǐ, zhù yí zhōu.
徐從治,字仲華,海鹽人。母夢神人舞戈於庭,寤而生。從治舉萬曆三十五年進士,除桐城知縣。累官濟南知府,以卓異遷兗東副使,駐沂州。
tiān qǐ yuán nián, yāo zéi xú hóng rú fǎn yùn chéng, lián xiàn zōu téng yì xiàn. cóng zhì bǔ dé qí dǎng zhī fú yí zhě shā zhī, qǐng jiù jiā qǐ gù zǒng bīng yáng zhào jī zhǔ bīng shì, ér xiàn dǎo zéi zhōng jiān zhī cè, suì miè hóng rú. shì xiáng zhào yàn chuán.
天啟元年,妖賊徐鴻儒反鄆城,連陷鄒、滕、嶧縣。從治捕得其黨之伏沂者殺之,請就家起故總兵楊肇基主兵事,而獻搗賊中堅之策,遂滅鴻儒。事詳《趙彥傳》。
cóng zhì jǐng mǐn tōng biàn, qí yù zéi lèi zhǔ jiǎo bù zhǔ fǔ, gù wǎng wǎng miè zéi. xuán yǐ yòu cān zhèng fēn shǒu jì nán. lù gōng, cóng zhì zuì, jìn yòu bù zhèng shǐ, dū cáo jiāng nán. yāo zéi zài qǐ, xún fǔ wáng wéi jiǎn zòu liú cóng zhì, réng shǒu yí. àn chén zhǔ fǔ, cóng zhì yì bù hé, suì gào guī.
從治警敏通變,其御賊類主剿不主撫,故往往滅賊。旋以右參政分守濟南。錄功,從治最,進右布政使,督漕江南。妖賊再起,巡撫王惟儉奏留從治,仍守沂。按臣主撫,從治議不合,遂告歸。
zhōng wài jì yì diào, chóng zhēn chū, yǐ gù zhì chì jì zhōu bīng bèi. jì jūn jiǔ quē xiǎng, wéi xún fǔ wáng yīng zhì yú zūn huà. cóng zhì dān qí chí rù, yīn bù shǔ yí dīng biāo bīng, fēn yíng sì mén, àn jiǎ bù dòng, dēng chéng ér hū yuē: gěi sān yuè liáng, qù guī shǒu xùn dì, fǒu jiāng jī rǔ! zhòng yīng shēng ér sàn. qí yīng biàn duō lèi cǐ. jìn zhì zuǒ bù zhèng shǐ, zài qǐng gào guī.
中外計議調,崇禎初,以故秩飭薊州兵備。薊軍久缺餉,圍巡撫王應豸於遵化。從治單騎馳入,陰部署夷丁、標兵,分營四門,按甲不動,登城而呼曰:「給三月糧,趣歸守汛地,否將擊汝!」眾應聲而散。其應變多類此。進秩左布政使,再請告歸。
sì nián, qǐ chì wǔ dé bīng bèi. kǒng yǒu dé fǎn shān dōng, xún fǔ yú dà chéng xí cóng zhì jiān jūn. míng nián zhēng yuè chí fù lái zhōu, ér dēng zhōu yǐ xiàn. dà chéng xuē jí, suì zhuó cóng zhì yòu fù dōu yù shǐ dài zhī, yǔ dēng lái xún fǔ xiè liǎn bìng mìng. zhào liǎn zhù lái zhōu, cóng zhì zhù qīng zhōu, diào dù bīng shí. cóng zhì yuē: wú zhù qīng, bù zú zhèn lái rén xīn zhù lái, zú xì quán qí mìng. nǎi yǔ liǎn tóng shòu shì yú lái.
四年,起飭武德兵備。孔有德反山東,巡撫余大成檄從治監軍。明年正月馳赴萊州,而登州已陷。大成削籍,遂擢從治右副都御史代之,與登萊巡撫謝璉並命。詔璉駐萊州,從治駐青州,調度兵食。從治曰:「吾駐青,不足鎮萊人心;駐萊,足系全齊命。」乃與璉同受事於萊。
yǒu dé zhě, liáo rén. yǔ gěng zhòng míng lǐ jiǔ chéng máo chéng lù bèi jiē máo wén lóng zhàng xià zú yě. wén lóng sǐ, zǒu rù dēng zhōu. dēng lái xún fǔ sūn yuán huà guān liáo jiǔ, sù yán liáo rén kě yòng, nǎi yòng chéng lù wèi fù jiāng, yǒu dé zhòng míng wèi yóu jī, jiǔ chéng wèi piān bì, qiě duō shōu liáo rén wèi yá bīng. shì nián, dà líng hé xīn chéng bèi wéi, bù xí yuán huà fā jìn zú fàn hǎi, qū yào zhōu yán chǎng, shì qiān zhì. yǒu dé guǐ yán fēng nì, gǎi cóng lù fù níng yuǎn. shí yuè huì, yǒu dé jí jiǔ chéng zi qiān zǒng yīng yuán tǒng qiān yú rén yǐ xíng, jīng yuè dǐ wú qiáo, xiàn rén bà shì, zhòng wú suǒ de shí. yī zú yǔ zhū shēng jué, yǒu dé chì zhī, zhòng dà huā. jiǔ chéng xiān jī yuán huà yín shì mǎ sāi shàng, yòng jǐn wú yǐ cháng, shì zhì wú qiáo. wén zhòng yuàn, suì yǔ yīng yuán móu, jié yǒu dé, xiāng yǔ wèi luàn, xiàn líng xiàn lín yì shāng hé, cán qí dōng, wéi dé píng. jì ér shě qù, xiàn qīng chéng xīn chéng, zhěng zhòng dōng.
有德者,遼人。與耿仲明、李九成、毛承祿輩皆毛文龍帳下卒也。文龍死,走入登州。登萊巡撫孫元化官遼久,素言遼人可用,乃用承祿為副將,有德、仲明為游擊,九成為偏裨,且多收遼人為牙兵。是年,大凌河新城被圍,部檄元化發勁卒泛海,趨耀州鹽場,示牽制。有德詭言風逆,改從陸赴寧遠。十月晦,有德及九成子千總應元統千餘人以行,經月抵吳橋,縣人罷市,眾無所得食。一卒與諸生角,有德抶之,眾大嘩。九成先齎元化銀市馬塞上,用盡無以償,適至吳橋。聞眾怨,遂與應元謀,劫有德,相與為亂,陷陵縣、臨邑、商河,殘齊東,圍德平。既而捨去,陷青城、新城,整眾東。
yú dà chéng zhě, jiāng níng rén yě. bù zhī bīng. chū wèi zhí fāng, cháng zòu fā dà xué shì liú yī jing sī shū, yǐ zhī qù. hòu yòu yǐ shì wǔ wèi zhōng xián, xuē jí guī, yǒu qīng zhí míng. ér xún fǔ shān dōng, zé bái lián yāo zéi fāng chì, yòu yǒu táo bīng zhī biàn, jiē bù néng tǎo. jí wén yǒu dé pàn, jí tuō jí shù rì bù néng chū, bù dé yǐ qiǎn zhōng jūn shěn tíng yù cān jiāng táo tíng lóng wǎng yù, zé jiē bài ér zǒu. dà chéng kǒng, suì dìng yì fǔ, ér yuán huà jūn yì zhì.
余大成者,江寧人也。不知兵。初為職方,嘗奏發大學士劉一燝私書,齮之去。後又以事忤魏忠賢,削籍歸,有清執名。而巡撫山東,則白蓮妖賊方熾,又有逃兵之變,皆不能討。及聞有德叛,即託疾數日不能出,不得已遣中軍沈廷諭參將陶廷鑨往御,則皆敗而走。大成恐,遂定議撫,而元化軍亦至。
yuán huà zhě, gù suǒ hào shàn xī yáng dà pào zhě yě, zhì shì yì zhǔ fǔ, xí zéi suǒ guò jùn xiàn wú yāo jī. zéi zhǎng qū, wú gǎn yī shǐ jiā zhě. zéi yáng xǔ yuán huà jiàng. yuán huà shī cì huáng shān guǎn ér fǎn, zéi suì dǐ dēng zhōu. yuán huà qiǎn jiāng zhāng dào lǜ liáo bīng zhù chéng wài, zǒng bīng zhāng kě dà shuài nán bīng jù zéi. yuán huà yóu zhāo xiáng zéi, zéi bù yīng. wǔ nián zhēng yuè zhàn chéng dōng, liáo bīng jù tuì, nán bīng suì bài. dào bīng duō jiàng zéi, zéi qiǎn zhī guī, shì mín zhēng qǐng jù wù nèi, yuán huà bù cóng, zéi suì rù. rì xī, chéng zhōng huǒ qǐ, zhōng jūn gěng zhòng míng dū sī chén guāng fú děng dǎo zéi rù zì dōng mén, chéng suì xiàn. kě dà sǐ zhī. yuán huà zì wěn bù shū, yǔ cān yì sòng guāng lán qiān shì wáng zhēng jí fǔ xiàn guān xī bèi zhí. dà chéng chí rù lái zhōu.
元化者,故所號善西洋大炮者也,至是亦主撫,檄賊所過郡縣無邀擊。賊長驅,無敢一矢加者。賊佯許元化降。元化師次黃山館而返,賊遂抵登州。元化遣將張燾率遼兵駐城外,總兵張可大率南兵拒賊。元化猶招降賊,賊不應。五年正月戰城東,遼兵遽退,南兵遂敗。燾兵多降賊,賊遣之歸,士民爭請拒勿內,元化不從,賊遂入。日夕,城中火起,中軍耿仲明、都司陳光福等導賊入自東門,城遂陷。可大死之。元化自刎不殊,與參議宋光蘭、僉事王征及府縣官悉被執。大成馳入萊州。
chū, dēng zhōu bèi wéi, cháo tíng juān dà chéng yuán huà sān jí, lìng bàn zéi. jí dēng shī shǒu, gé yuán huà zhí, ér yǐ xiè liǎn dài. yǒu dé jì pò dēng zhōu, tuī jiǔ chéng wèi zhǔ, jǐ cì zhī, zhòng míng yòu cì zhī. yòng xún fǔ yìn xí zhōu xiàn xiǎng, qù yuán huà yí shū qiú fǔ yú dà chéng yuē: bì yǐ dēng zhōu yī jùn, zé jiě. dà chéng wén yú cháo. dì nù, mìng gé dà chéng zhí, ér yǐ cóng zhì dài.
初,登州被圍,朝廷鐫大成、元化三級,令辦賊。及登失守,革元化職,而以謝璉代。有德既破登州,推九成為主,己次之,仲明又次之。用巡撫印檄州縣餉,趣元化移書求撫於大成曰:「畀以登州一郡,則解。」大成聞於朝。帝怒,命革大成職,而以從治代。
xiān shì, zéi gōng pò huáng xiàn, zhī xiàn wú shì yáng sǐ zhī. zhì shì, gōng lái, cóng zhì liǎn yǔ zǒng bīng yáng yù fān děng fēn pí shǒu. yù fān, zhào jī zi. zhào jī, cóng zhì suǒ gòng jiǎo miè yāo zéi zōu téng zhě yě. yù fān jī zhàn gōng zhì tōng zhōu fù zǒng bīng. huì dēng zhōu xiàn, bīng bù shàng shū xióng míng yù zòu shǔ zǒng bīng guān, jǐn jiāng shān dōng bīng, yǔ bǎo dìng zǒng bīng liú guó zhù tiān jīn zǒng bīng wáng hóng jiān chéng jìn. yù zéi xīn chéng, hóng xiān zǒu. yù fān jù zhī èr rì, bù shèng, tū wéi chū, suì rù lái chéng, cóng zhì liǎn yǐ yǐ jiǎo zéi. zéi gōng lái bù xià, fēn bīng xiàn píng dù, zhī zhōu chén suǒ wèn zì jīng. zéi yì gōng lái, niǎn yuán huà suǒ zhì xī yáng dà pào, rì xué chéng, chéng duō tuí. cóng zhì děng tóu huǒ guàn shuǐ, xué zhě sǐ wú suàn. shǐ sǐ shì shí chū yǎn jī zhī, huǐ qí pào tái, zhǎn huò duō. ér míng yù zú huò dà chéng fǔ yì yě, mìng zhǔ shì zhāng guó chén wèi zàn huà wǎng fǔ zhī, yuē ān jí liáo rén zhī zài shān dōng zhě, yǐ guó chén yì liáo rén yě. guó chén xiān qiǎn fèi jiāng jīn yī jīng rù zéi yíng, yǐ ér guó chén yì rù, wèi zéi yí shū, qiǎn yī jīng hái bào yuē: wú chū bīng huài fǔ jú. cóng zhì děng zhī qí zhà, chì tuì yī jīng, qiǎn jiān shǐ sān shàng shū, yán zéi bù kě fǔ. zuì hòu yán: lái chéng bèi wéi wǔ shí rì, wēi rú lěi luǎn. rì yè wàng yuán bīng, zú bù zhì, zhī bì wèi fǔ yì wù yǐ. guó chén zhì shū chén, nèi chāo zhào zhǐ bìng bīng bù yù tiē, nǎi zhī bù chén yǐ jù guó chén bào, dá shèng tīng. fū guó chén sāng zǐ qíng zhòng, rěn qī shèng míng ér xiàn fēng jiāng. qí chū qiǎn yī jīng rù zéi yíng, hé cháng yǒu zhǐ bīng bù gōng zhī shì? guǒ zhǐ bīng, huò shāo tuì shě, chén děng hé gù bù lè fǔ? tè guó chén yǐ fǔ wèi zéi jiě, ér zéi shí jiè fǔ wèi huǎn bīng jì. yī jīng shòu zéi huì, duì yuán shī zé kuáng yán zéi shù wàn, bù kě qīng jìn duì zhū jiāng zé kuáng yán zéi yòng xī yáng pào gōng, chéng jiāng xiàn yǐ, lài wǒ zhāo fǔ, zéi jí zhǐ gōng. fū yī jīng sān rù zéi yíng, měi rù, zéi gōng yì jí. ér guó chén nǎi yún zéi chēn wǒ zhuì chéng xià jī, zhì bǐ zhī gōng. shì shǐ zéi rèn yì gōng jī, wǒ bù yǐ yī shǐ jiā yí, rú yuán huà duàn sòng dēng chéng, rán hòu kě chéng guó chén zhī fǔ yé? dāng zéi guò qīng zhōu, dà chéng yōng bīng sān qiān, jiǎo zéi shén yì. yuán huà yí shū wèi zéi yǐ jiù fǔ, ěr bīng wú dōng, dà chéng suì zhǐ wù zhuī, zhì zéi yán màn. jīn zéi shì chén děng yóu yuán huà, nǎi wèi zéi jiě, yuē wú qiáo jī biàn yǒu yīn yě, yí lù fēng dāo bù shā yě, wén tiān zǐ zhào suì zhǐ gōng lüè yě. jiāng shuí qī! yíng tíng zhōng guó chén wàng bào, bì wèi yī zhǐ shū xián yú shí wàn bīng, yuán shī bù lái, zhí shì gù yǐ. chén sǐ dāng wèi lì guǐ yǐ shā zéi, duàn bù gǎn yǐ fǔ mán zhì zūn, xiáo guó shì, wù fēng jiāng, ér qiāng shēng mìng yě. shū rù, wèi bào.
先是,賊攻破黃縣,知縣吳世揚死之。至是,攻萊,從治、璉與總兵楊御蕃等分陴守。御蕃,肇基子。肇基,從治所共剿滅妖賊鄒、滕者也。御蕃積戰功至通州副總兵。會登州陷,兵部尚書熊明遇奏署總兵官,盡將山東兵,與保定總兵劉國柱、天津總兵王洪兼程進。遇賊新城,洪先走。御蕃拒之二日,不勝,突圍出,遂入萊城,從治、璉倚以剿賊。賊攻萊不下,分兵陷平度,知州陳所問自經。賊益攻萊,輦元化所制西洋大炮,日穴城,城多頹。從治等投火灌水,穴者死無算。使死士時出掩擊之,毀其炮台,斬獲多。而明遇卒惑大成撫議也,命主事張國臣為贊畫往撫之,曰「安輯遼人之在山東者」,以國臣亦遼人也。國臣先遣廢將金一鯨入賊營,已而國臣亦入,為賊移書,遣一鯨還報曰:「毋出兵壞撫局。」從治等知其詐,叱退一鯨,遣間使三上疏,言賊不可撫。最後言:「萊城被圍五十日,危如累卵。日夜望援兵,卒不至,知必為撫議誤矣。國臣致書臣,內抄詔旨並兵部諭帖,乃知部臣已據國臣報,達聖聽。夫國臣桑梓情重,忍欺聖明而陷封疆。其初遣一鯨入賊營,何嘗有止兵不攻之事?果止兵,或稍退舍,臣等何故不樂撫?特國臣以撫為賊解,而賊實借撫為緩兵計。一鯨受賊賄,對援師則誑言賊數萬,不可輕進;對諸將則誑言賊用西洋炮攻,城將陷矣,賴我招撫,賊即止攻。夫一鯨三入賊營,每入,賊攻益急。而國臣乃雲賊嗔我縋城下擊,致彼之攻。是使賊任意攻擊,我不以一矢加遺,如元化斷送登城,然後可成國臣之撫耶?當賊過青州,大成擁兵三千,剿賊甚易。元化遺書謂『賊已就撫,爾兵毋東』,大成遂止勿追,致賊延蔓。今賊視臣等猶元化,乃為賊解,曰吳橋激變有因也,一路封刀不殺也,聞天子詔遂止攻掠也。將誰欺!盈庭中國臣妄報,必謂一紙書賢於十萬兵,援師不來,職是故矣。臣死當為厲鬼以殺賊,斷不敢以撫謾至尊,淆國是,誤封疆,而戕生命也。」疏入,未報。
dāng shì shí, wài wéi rì jí, guó zhù hóng jí shān dōng yuán jūn jù dùn chāng yì bù gǎn jìn, liǎng fǔ chén kùn wéi chéng zhōng. yú shì tíng yì gèng shè zǒng dū yī rén, yǐ bīng bù yòu shì láng liú yǔ liè rèn zhī. diào jì mén sì chuān bīng, tǒng yǐ zǒng bīng dèng qǐ, diào mì yún bīng, tǒng yǐ fù jiāng móu wén shòu, yǐ yòu bù zhèng shǐ yáng zuò jí jiān zhī, wǎng yuán lái. sān yuè, yǔ liè zuò jí guó zhù hóng qǐ jí jiān shì zhōng guān lǚ zhí, xún àn yù shǐ wáng dào chún, yì yǒng fù jiāng liú zé qīng, xīn bīng cān jiāng liú yǒng chāng zhū tíng lù, jiān jì tuī guān wāng wéi xiào děng bìng jí chāng yì. qǐ guó zhù hóng zé qīng děng zhì lái zhōu, mǎ bù jūn èr wàn wǔ qiān, qì shén shèng. ér yǔ liè wú chóu lüè, zhū shī nuò qiè, dǐ shā hé, rì shí bèi wǎng yì fǔ, zòng hái suǒ huò zéi chén wén cái. yú shì zéi jǐn dé wǒ xū shí, yì yǐ fǔ yú wǒ, ér qián bīng rào qí hòu, jǐn fén wǒ zī zhòng. yǔ liè jù, suì zǒu qīng zhōu, chè sān jiāng bīng jiù shí. qǐ děng yè bàn bá yíng sàn, zéi chéng zhī, dà bài. hóng guó zhù zǒu qīng wéi, qǐ zǒu chāng yì, zé qīng jiē zhàn yú lái chéng, shāng èr zhǐ, yì bài zǒu píng dù, wéi zuò jí néng jūn. sān jiāng jì bài, jǔ cháo huá rán, ér míng yù jiàn guān jūn bù kě yòng, fǔ yì yì jiān.
當是時,外圍日急,國柱、洪及山東援軍俱頓昌邑不敢進,兩撫臣困圍城中。於是廷議更設總督一人,以兵部右侍郎劉宇烈任之。調薊門、四川兵,統以總兵鄧玘,調密雲兵,統以副將牟文綬,以右布政使楊作楫監之,往援萊。三月,宇烈、作楫、國柱、洪、玘及監視中官呂直,巡按御史王道純,義勇副將劉澤清,新兵參將劉永昌、朱廷祿,監紀推官汪惟效等並集昌邑。玘、國柱、洪、澤清等至萊州,馬步軍二萬五千,氣甚盛。而宇烈無籌略,諸師懦怯,抵沙河,日十輩往議撫,縱還所獲賊陳文才。於是賊盡得我虛實,益以撫愚我,而潛兵繞其後,盡焚我輜重。宇烈懼,遂走青州,撤三將兵就食。玘等夜半拔營散,賊乘之,大敗。洪、國柱走青、濰,玘走昌邑,澤清接戰於萊城,傷二指,亦敗走平度,惟作楫能軍。三將既敗,舉朝譁然,而明遇見官軍不可用,撫議益堅。
xiān shì, dēng zhōu zǒng bīng kě dà sǐ, yǐ fù jiāng wú ān bāng dài zhī, ān bāng yóu qiè dùn. fèng lìng tún níng hǎi, guī qǔ dēng zhōu. zhòng míng yáng yán yǐ chéng jiàng, ān bāng xìn zhī, lí chéng èr shí wǔ lǐ ér jūn. zhōng jūn xú shù shēng báo chéng bèi qín, ān bāng zǒu hái níng hǎi. dēng jì bù néng xià, ér zéi kùn lái jiǔ, liǎn cóng zhì yù fān rì jiān shǒu dài jiù. zhì sì yuè shí liù rì, cóng zhì zhōng pào sǐ, lái rén dà lín, shǒu pí zhě jiē kū.
先是,登州總兵可大死,以副將吳安邦代之,安邦尤怯鈍。奉令屯寧海,規取登州。仲明揚言以城降,安邦信之,離城二十五里而軍。中軍徐樹聲薄城被擒,安邦走還寧海。登既不能下,而賊困萊久,璉、從治、御蕃日堅守待救。至四月十六日,從治中炮死,萊人大臨,守陴者皆哭。
shān dōng shì guān nán jīng zhě, hé shū gōng yǔ liè, qǐng yì bīng. yú shì diào chāng píng bīng sān qiān, yǐ zǒng bīng chén hóng fàn tǒng zhī, hóng fàn yì liáo rén. míng yù rì qì wàng yuē: wǎng zāi, qí kě fǔ yě. tiān jīn jiù jiāng sūn yīng lóng zhě, dà yán yú zhòng yuē: zhòng míng xiōng dì yǔ wǒ shàn, wǒ néng lìng qí fù yǒu dé jiǔ chéng lái. xún fǔ zhèng zōng zhōu yǔ zhī bīng èr qiān, cóng hǎi dào wǎng. zhòng míng wén zhī, wěi hán tā sǐ rén tóu dài zhī yuē: cǐ yǒu dé yě. yīng lóng lǜ zhōu shī dǐ shuǐ chéng. yán zhī rù, cù fù zhǎn zhī, wú yī rén tuō zhě. zéi dé jù jiàn, shì yì zhāng. dǎo shuài huáng lóng gōng zhī bù kè ér hái. suì pò zhāo yuǎn, wéi lái yáng. zhī xiàn liáng héng gù shǒu, zéi bài qù.
山東士官南京者,合疏攻宇烈,請益兵。於是調昌平兵三千,以總兵陳洪範統之,洪範亦遼人。明遇日跂望曰:「往哉,其可撫也。」天津舊將孫應龍者,大言於眾曰:「仲明兄弟與我善,我能令其縛有德、九成來。」巡撫鄭宗周予之兵二千,從海道往。仲明聞之,偽函他死人頭紿之曰:「此有德也。」應龍率舟師抵水城。延之入,猝縛斬之,無一人脫者。賊得巨艦,勢益張。島帥黃龍攻之不克而還。遂破招遠,圍萊陽。知縣梁衡固守,賊敗去。
yǔ liè fù zhì chāng yì, hóng fàn wén shòu děng yì zhì. lái zhōu tuī guān qū yí yáng qǐng rù zéi yíng jiǎng fǔ, zéi yáng lǐ zhī. yí yáng shǐ yán zéi yǐ shòu mìng, yǔ liè zòu dé qǐng, nǎi shǒu shū yù zéi lìng jiě wéi. zéi yāo yǔ liè, yǔ liè jù bù wǎng. yíng jiāng yán zhèng zhōng yú lóng tíng jí hé, zéi yōng zhī qù, ér lìng yí yáng hái lái, wén wǔ guān chū chéng kāi dú, wéi jí jiě. yù fān bù kě, liǎn yuē: wéi qiě liù yuè, jì yǐ wú kě nài hé, yí qiě cóng zhī. suì xié jiān shì zhōng guān xú dé shí dí shēng, zhī fǔ zhū wàn nián chū. yǒu dé děng kòu tóu fú fú, tì qì jiāo yí, liǎn wèi yù jiǔ zhī ér hái. míng rì fù lìng yí yáng rù, qǐng liǎn yù fān tóng chū. yù fān yuē: wǒ jiāng jiā zǐ, zhī shā zéi, hé zhī fǔ shì? liǎn děng suì chū. yǒu dé zhí zhī, cù gōng chéng, què lìng wàn nián hū jiàng. wàn nián hū yuē: wú sǐ yǐ, rǔ děng yí gù shǒu. mà bù jué kǒu ér sǐ. zéi sòng liǎn jí èr zhōng guān zhì dēng qiú zhī, zhèng zhōng yí yáng jiē sǐ.
宇烈復至昌邑,洪範、文綬等亦至。萊州推官屈宜陽請入賊營講撫,賊佯禮之。宜陽使言賊已受命,宇烈奏得請,乃手書諭賊令解圍。賊邀宇烈,宇烈懼不往。營將嚴正中舁龍亭及河,賊擁之去,而令宜陽還萊,文武官出城開讀,圍即解。御蕃不可,璉曰:「圍且六月,既已無可奈何,宜且從之。」遂偕監視中官徐得時、翟升,知府朱萬年出。有德等叩頭扶伏,涕泣交頤,璉慰諭久之而還。明日復令宜陽入,請璉、御蕃同出。御蕃曰:「我將家子,知殺賊,何知撫事?」璉等遂出。有德執之,猝攻城,卻令萬年呼降。萬年呼曰:「吾死矣,汝等宜固守。」罵不絕口而死。賊送璉及二中官至登囚之,正中、宜陽皆死。
chū, fǔ yì xìng, dú cóng zhì chí bù kě. yǔ liè zhū jiāng xìn zhī, ér shàng shū míng yù zhǔ qí yì. cóng zhì sǐ, liǎn suì bèi qín. yú shì jǔ cháo huì fèn, dǎi yǔ liè xià yù, diào guān wài jìn zú jiǎo zhī, bà zǒng dū jí dēng lái xún fǔ bù shè, zhuān rèn dài cóng zhì zhě zhū dà diǎn yǐ xíng. míng yù zuò zhǔ fǔ wù guó, bà guī, suì jué fǔ yì. bā yuè, dà diǎn hé bīng jiù lái. bīng fǔ jiē, zéi zhé dà bài, wéi jiě. yǒu dé zǒu dēng zhōu, jiǔ chéng shā liǎn jí èr zhōng guān. dà diǎn wéi dēng, jiǔ chéng zhàn sǐ. chéng pò, zhuī jiǎo, yǒu dé zhòng míng rù hǎi dùn. shēng qín chéng lù děng, zhǎn yīng yuán, zéi jǐn píng. shì xiáng dà diǎn chuán. zhào zèng cóng zhì bīng bù shàng shū, cì jì zàng, yīn jǐn yī bǎi hù, jiàn cí yuē zhōng liè zèng liǎn bīng bù yòu shì láng, yì cì jì zàng, jiàn cí, yīn zi yǐ yù fān gōng duō, jiā shǔ dū du tóng zhī, zǒng bīng, zhèn dēng lái. ér yǔ liè yǐ cì nián qiǎn shù. liǎn, zì jūn shí, jiān lì rén. yǔ liè, mián zhú rén, dà xué shì yǔ liàng xiōng yě. qí shù yě, rén yǐ wèi shī xíng. dà chéng dǎi xià yù, qiǎn shù. shè hái, zú yú jiā.
初,撫議興,獨從治持不可。宇烈諸將信之,而尚書明遇主其議。從治死,璉遂被擒。於是舉朝恚憤,逮宇烈下獄,調關外勁卒剿之,罷總督及登萊巡撫不設,專任代從治者朱大典以行。明遇坐主撫誤國,罷歸,遂絕撫議。八月,大典合兵救萊。兵甫接,賊輒大敗,圍解。有德走登州,九成殺璉及二中官。大典圍登,九成戰死。城破,追剿,有德、仲明入海遁。生擒承祿等,斬應元,賊盡平。事詳《大典傳》。詔贈從治兵部尚書,賜祭葬,蔭錦衣百戶,建祠曰「忠烈」;贈璉兵部右侍郎,亦賜祭葬,建祠,蔭子;以御蕃功多,加署都督同知,總兵,鎮登、萊。而宇烈以次年遣戍。璉,字君實,監利人。宇烈,綿竹人,大學士宇亮兄也。其戍也,人以為失刑。大成逮下獄,遣戍。赦還,卒於家。
yuán huà, zì chū yáng, jiā dìng rén. tiān qǐ jiān jǔ yú xiāng. suǒ shàn xī yáng pào fǎ, gài dé zhī xú guāng qǐ yún. guǎng níng fù méi, tiáo bèi jīng fáng biān èr cè. sūn chéng zōng qǐng yú cháo, dé zàn huà jīng lüè jūn qián. zhǔ jiàn pào tái jiào liàn fǎ, yīn qǐng jù níng yuǎn qián tún, yǐ cè gàn wáng zài jìn, zài jìn bù néng yòng. chéng zōng xíng biān, hái zòu, shòu bīng bù sī wù. chéng zōng dài zài jìn, suì pò zhòng guān zhī fēi, zhú tái zhì pào, yī rú yuán huà yán. hái shòu yuán huà zhí fāng zhǔ shì, yǐ, yuán huà zàn huà yuán chóng huàn níng yuǎn. hái cháo, xún bà.
元化,字初陽,嘉定人。天啟間舉於鄉。所善西洋炮法,蓋得之徐光啟雲。廣寧覆沒,條備京、防邊二策。孫承宗請於朝,得贊畫經略軍前。主建炮台教練法,因請據寧遠、前屯,以策干王在晉,在晉不能用。承宗行邊,還奏,授兵部司務。承宗代在晉,遂破重關之非,築台制炮,一如元化言。還授元化職方主事,已,元化贊畫袁崇煥寧遠。還朝,尋罷。
chóng zhēn chū, qǐ wǔ xuǎn yuán wài láng, jìn zhí fāng láng zhōng. chóng huàn yǐ wèi jīng lüè, qǐ yuán huà zì fǔ, suì gǎi yuán huà shān dōng yòu cān yì, zhěng chì níng qián bīng bèi. sān nián, pí dǎo fù jiāng liú xìng zhì wèi luàn, tíng yì fù shè dēng lái xún fǔ, suì zhuó yuán huà yòu qiān dōu yù shǐ rèn zhī, zhù dēng zhōu. míng nián, dǎo zhòng shā xìng zhì, yuán huà zòu fù jiāng huáng lóng dài, tài qí bīng liù qiān rén. jí yǒu dé fǎn, cháo yě yóu shì yuàn yuán huà zhī bù néng tǎo yě. zéi zòng yuán huà hái, zhào dǎi zhī. shǒu fǔ zhōu yán rú móu tuō qí sǐ, bù de yě zé yuán qí shī guāng qǐ rù gé tú zhī, zú bù dé, tóng zhāng dào qì shì. guāng lán zhēng chōng jūn.
崇禎初,起武選員外郎,進職方郎中。崇煥已為經略,乞元化自輔,遂改元化山東右參議,整飭寧前兵備。三年,皮島副將劉興治為亂,廷議復設登萊巡撫,遂擢元化右僉都御史任之,駐登州。明年,島眾殺興治,元化奏副將黃龍代,汰其兵六千人。及有德反,朝野由是怨元化之不能討也。賊縱元化還,詔逮之。首輔周延儒謀脫其死,不得也;則援其師光啟入閣圖之,卒不得,同張燾棄市。光蘭、征充軍。
zàn yuē: jiāng yǔ duō gù, zé sī rèn shì zhī chén. méi zhī huàn zhū rén, fēng cǎi jī lüè shàng dà yì yú xùn nuò kuāng qiè zhī tú, ér qiān yú wén fǎ, huò fèi huò sǐ, bēi fū! pàn jiāng héng xíng, fù ér zhǎn zhī, yī piān bì lì ěr. zhōng náo fǔ yì, wěi jiān chéng bì zhī, yuán shī guān wàng bù jìn, tú rǎo rǎo yān. shè guān mìng jiāng, hé yì zhī yǒu? fǔ yì zhī wù guó yě, kě shèng yán zāi!
贊曰:疆圉多故,則思任事之臣。梅之煥諸人,風采機略尚大異於巽懦恇怯之徒,而牽於文法,或廢或死,悲夫!叛將衡行,縛而斬之,一偏裨力耳。中撓撫議,委堅城畀之,援師觀望不進,徒擾擾焉。設官命將,何益之有?撫議之誤國也,可勝言哉!