wáng yīng xióng hé wú zōu zhāng zhì fā kǒng zhēn yùn huáng shì jùn liú yǔ liàng xuē guó guān yuán kǎi chéng guó xiáng cài guó yòng fàn fù cuì fāng féng nián zhāng sì zhī děng chén yǎn wèi zǎo dé lǐ jiàn tài
王應熊(何吾騶) 張至發(孔貞運 黃士俊 劉宇亮) 薛國觀(袁愷)程國祥(蔡國用 范復粹 方逢年 張四知等)陳演 魏藻德(李建泰)
wáng yīng xióng, zì fēi xióng, bā xiàn rén. wàn lì sì shí yī nián jìn shì. tiān qǐ zhōng, lì guān zhān shì, yǐ yōu guī.
王應熊,字非熊,巴縣人。萬曆四十一年進士。天啟中,歷官詹事,以憂歸。
chóng zhēn sān nián, zhào bài lǐ bù yòu shì láng. míng nián dōng, dì qiǎn huàn guān chū shǒu biān zhèn, yīng xióng shàng yán: bì xià jiāo láo qiú zhì, hé yī bù yǐ xìn qún chén, nǎi qún chén bù kěn rèn láo rèn yuàn, zhì bì xià wàn bù huò yǐ, quán qiǎn jìn shì jiān lǐ. shū zhī qīng shǐ, wèi yǒu shèng míng bù shì chū zhī zhǔ, ér qún gōng bù kè yǎng chéng, zhí dāng kuì sǐ. qiě zì shén zōng yǐ lái, shì xí rén xīn bù zhī zhí zhǎng hé shì, yǒu jǔ huì diǎn lǜ lì gào zhī zhě, fǎn yà wèi shēn hán xíng míng. jìn rì zhū chén zhī bìng, fēi lín shì bù dān dāng zhī gù, nǎi píng shí wèi jiǎng qiú zhī guò yě yì fēi yīn xún yú sù xí zhī gù, shí qiān wàng yú jiù zhāng zhī guò yě. yǔ jiē yíng dì yì, suì méng juàn zhù. cháng xù jiǔ, gòu shàng shū huáng rǔ liáng, wèi gěi shì zhōng féng yuán biāo suǒ hé, rǔ liáng wèi zhī yǐn, nǎi jiě. wǔ nián, jìn zuǒ shì láng, yuán biāo fā qí tān wū zhuàng, dì bù xǐng.
崇禎三年,召拜禮部右侍郎。明年冬,帝遣宦官出守邊鎮,應熊上言:「陛下焦勞求治,何一不倚信群臣,乃群臣不肯任勞任怨,致陛下萬不獲已,權遣近侍監理。書之青史,謂有聖明不世出之主,而群工不克仰承,直當愧死。且自神宗以來,士習人心不知職掌何事,有舉《會典》律例告之者,反訝為申、韓刑名。近日諸臣之病,非臨事不擔當之故,乃平時未講求之過也;亦非因循於夙習之故,實愆忘於舊章之過也。」語皆迎帝意,遂蒙眷注。嘗酗酒,詬尚書黃汝良,為給事中馮元飆所劾,汝良為之隱,乃解。五年,進左侍郎,元飆發其貪污狀,帝不省。
yīng xióng bó xué duō cái, shú ān diǎn gù, ér xìng xī kè qiáng hěn, rén duō wèi zhī. zhōu yán rú wēn tǐ rén yuán yǐ zì zhù, xián yǔ qīn shàn. jí yán rú bà, tǐ rén yuán yì lì. liù nián dōng, tíng tuī gé chén, yīng xióng wàng qīng bù yǔ, tè zhǐ zhuó lǐ bù shàng shū jiān dōng gé dà xué shì, yǔ hé wú zōu bìng rù cān jī wù. mìng xià, cháo yě xū hài. gěi shì zhōng zhāng zhèng chén hé zhī yuē: yīng xióng qiáng bì zì zhāng, zòng héng wèi xí, xiǎo cái zú fù duǎn, xiǎo biàn zú jì tān, jīn dà yòng, bì qiě shān chú yì jǐ, bào fù ēn chóu, hùn xiáo huǐ yù. kuàng láng jí fēng mí, lún yú shì xíng. yuàn shōu hái chéng mìng, bié xuǎn zhōng liáng. qiě é yán wèi zuǒ yòu xiān róng, yóu tā tú yǐ jìn, shǐ tiān xià xūn xīn jié zú zhī tú chí chěng ér qǐ, wèi shèng dé lèi bù xiǎo. dì dà nù, xià zhèng chén zhào yù, xuē jí guī. yǒu quàn yīng xióng wèi wén yàn bó zhě, yīng xióng fú rán, yáng jù shū yǐn tuì, yǔ duō fèn jī. lǚ wèi gěi shì zhōng fàn shū tài yù shǐ wú lǚ zhōng suǒ gōng, dì jiē bù wèn.
應熊博學多才,熟諳典故,而性谿刻強很,人多畏之。周延儒、溫體仁援以自助,咸與親善。及延儒罷,體仁援益力。六年冬,廷推閣臣,應熊望輕不與,特旨擢禮部尚書兼東閣大學士,與何吾騶併入參機務。命下,朝野胥駭。給事中章正宸劾之曰:「應熊強愎自張,縱橫為習,小才足覆短,小辨足濟貪,今大用,必且芟除異己,報復恩仇,混淆毀譽。況狼籍封靡,淪於市行。願收還成命,別選忠良。且訛言謂左右先容,由他途以進,使天下薰心捷足之徒馳騁而起,為聖德累不小。」帝大怒,下正宸詔獄,削籍歸。有勸應熊為文彥博者,應熊咈然,佯具疏引退,語多憤激。屢為給事中范淑泰、御史吳履中所攻,帝皆不問。
bā nián zhēng yuè, liú zéi xiàn fèng yáng, huǐ huáng líng. xún fǔ yáng yī péng, yīng xióng zuò zhǔ xún àn wú zhèn yīng, tǐ rén yīn yě. èr rén kǒng dì zhèn nù, liú yī péng zhèn yīng shū wèi shàng, qí huī fù bào tóng zòu zhī, suì nǐ zhǐ lìng fǔ àn dài zuì. zhǔ shì zhèng ěr shuō hú jiāng jiāo zhāng dǐ yīng xióng tǐ rén péng bǐ wù guó, dì nù zhé èr rén, ér gěi shì zhōng hé kǎi xǔ yù qīng fàn shū tài, yù shǐ zhāng zuǎn céng wú lǚ zhōng zhāng kěn táng yán zhī bù yǐ. shū tài yán: yī péng huī fù shū yǐ zhēng yuè èr shí yī rì, hé chá shī shì qíng xíng shū yǐ zhēng yuè èr shí bā rì, tiān xià yǒu wèi shī shì xiān huī fù zhě zāi? yīng xióng gǎi tián yuè rì, qī kuáng zhī zuì nán cí. qiě hé qí tā shòu huì shì. dì gù yīng xióng hòu, jiē bù tīng, ér juān kǎi zuǎn céng zhì, wèi yù yīng xióng. yīng xióng yì lǚ shū biàn, wèi: zuò zhǔ mén shēng, yì bù róng báo, gǎn cí bǐ zhī míng. piào nǐ shí chén qǐ cǎo, gǎn cí wù zhī zuì. kǎi yì fèn, lǚ shū jiū zhī, zuì hòu fù shū yán: gù shì, zòu zhāng fēi fā chāo, wài rén wú yóu wén fēi fèng zhǐ, dǐ bào bù xǔ chāo chuán. chén shū liù yuè chū shí rì shàng, shí sì rì shǐ fèng míng zhǐ, yīng xióng nǎi yú shí sān rì zòu biàn, zhǐ shàng wèi xià, yīng xióng hé yóu zhī? chén bù jiě zhě yī. qiě zhǐ xià bì yóu liù kē chāo fā. chén shū shí sì rì xià, ér bǎi hù zhào guāng xiū xiān sòng jǐn yī táng shàng guān, zé shū kě bù yóu kē chāo yǐ. chén bù jiě zhě èr. yīng xióng shǐ jù, jù shū yǐn zuì. dì xià qí jiā rén jí zhí rì zhōng shū qī rén yú yù. yù jù, jiā rén shù biān, zhōng shū biǎn èr zhì. yīng xióng nǎi lǚ shū qǐ xiū qù, chéng chuán cì dào lǐ fèi, xíng rén hù xíng. dì yì zhī yīng xióng bù xié rén wàng, tè jǐ suǒ bá zhuó, bù yù yǐ rén yán qù yě.
八年正月,流賊陷鳳陽,毀皇陵。巡撫楊一鵬,應熊座主;巡按吳振纓,體仁姻也。二人恐帝震怒,留一鵬、振纓疏未上,俟恢復報同奏之,遂擬旨令撫按戴罪。主事鄭爾說、胡江交章詆應熊、體仁朋比誤國,帝怒謫二人,而給事中何楷、許譽卿、范淑泰,御史張纘曾、吳履中、張肯堂言之不已。淑泰言:「一鵬《恢復疏》以正月二十一日,《核察失事情形疏》以正月二十八日,天下有未失事先恢復者哉?應熊改填月日,欺誑之罪難辭。」且劾其他受賄事。帝顧應熊厚,皆不聽,而鐫楷、纘曾秩,慰諭應熊。應熊亦屢疏辯,謂:「座主門生,誼不容薄,敢辭比之名。票擬實臣起草,敢辭誤之罪。」楷益憤,屢疏糾之,最後復疏言:「故事,奏章非發抄,外人無由聞;非奉旨,邸報不許抄傳。臣疏六月初十日上,十四日始奉明旨,應熊乃於十三日奏辯,旨尚未下,應熊何由知?臣不解者一。且旨下必由六科抄發。臣疏十四日下,而百戶趙光修先送錦衣堂上官,則疏可不由科抄矣。臣不解者二。」應熊始懼,具疏引罪。帝下其家人及直日中書七人於獄。獄具,家人戍邊,中書貶二秩。應熊乃屢疏乞休去,乘傳賜道里費,行人護行。帝亦知應熊不協人望,特己所拔擢,不欲以人言去也。
shí èr nián qiǎn guān cún wèn. qí dì yīng xī héng yú xiāng, xiāng rén yì què jī dēng wén gǔ, liè zhuàng zhì sì bǎi bā shí yú tiáo, zāng yī bǎi qī shí yú wàn, cí lián yīng xióng. zhào xià fǔ àn kān jiū. huì yīng xióng fù zhào, shì dé jiě.
十二年遣官存問。其弟應熙橫於鄉,鄉人詣闕擊登聞鼓,列狀至四百八十餘條,贓一百七十餘萬,詞連應熊。詔下撫按勘究。會應熊復召,事得解。
shí yán rú zài xiāng, huàn yán zhě gōng jǐ, dú niàn yīng xióng gāng hěn, kě jiè yǐ zhì zhī, lì yán yú dì. shí wǔ nián dōng, qiǎn xíng rén zhào yīng xióng. míng nián liù yuè, yīng xióng wèi zhì, yán rú yǐ bà guī. gěi shì zhōng gōng dǐng zī mì shū yán: bì xià zhào yīng xióng, bì yīn qí bǐng guó zhī rì, zhòng kǒu jiāo gōng, yǐ wèi gū lì wú dǎng shú zhī qí tóng nián mì qì, fèi fǔ shēn lián, shì yán rú zài yě. chén qù nián rù dōu, wén yīng xióng huì yán rú wèi zài zhào jì. yán rú duì zhòng dà yán, zhì zūn yù qǐ bā xiàn. bā xiàn zhě, yīng xióng yě. wèi jǐ, zhào mìng guǒ xià. yǐ zhèng běn zhòng dì, sī xiāng yuán yǐn, shì yán rú suī qù yóu wèi qù, tiān xià shì hé kān zài wù! dì dé shū xīn dòng, liú wèi xià. yǐ ér yán rú bèi dǎi, bù jí fù, qí yīng xióng zhì, shǐ wěi zhī xíng. yī rì, dì gù zhōng guān yuē: yán rú hé jiǔ bù zhì? duì yuē: xū wáng yīng xióng xiān rù ěr. dì yì yí zhī. jiǔ yuè, yīng xióng zhì, sù cháo fáng. qǐng rù duì, bù xǔ qǐng guī tián, xǔ zhī, nǎi cán jǔ ér fǎn.
時延儒再相,患言者攻己,獨念應熊剛很,可藉以制之,力言於帝。十五年冬,遣行人召應熊。明年六月,應熊未至,延儒已罷歸。給事中龔鼎孳密疏言:「陛下召應熊,必因其秉國之日,眾口交攻,以為孤立無黨;孰知其同年密契,肺腑深聯,恃延儒在也。臣去年入都,聞應熊賄延儒為再召計。延儒對眾大言,至尊欲起巴縣。巴縣者,應熊也。未幾,召命果下。以政本重地,私相援引,是延儒雖去猶未去,天下事何堪再誤!」帝得疏心動,留未下。已而延儒被逮,不即赴,俟應熊至,始尾之行。一日,帝顧中官曰:「延儒何久不至?」對曰:「需王應熊先入耳。」帝益疑之。九月,應熊至,宿朝房。請入對,不許;請歸田,許之,乃慚沮而返。
shí qī nián sān yuè, jīng shī xiàn. wǔ yuè, fú wáng lì yú nán jīng. bā yuè, zhāng xiàn zhōng xiàn sì chuān. nǎi gǎi yīng xióng bīng bù shàng shū jiān wén yuān gé dà xué shì, zǒng dū chuān hú yún guì jūn wù, zhuān bàn chuān kòu. shí chuān zhōng zhū jùn, wéi zūn yì wèi xià, yīng xióng rù shǒu zhī, gǎo sù shì shī, kāi mù fǔ, chuán xí tǎo zéi. míng nián zòu shàng fāng lüè, qǐng chì chuān shǎn hú guì liǎng zǒng dū, yún yáng hú guǎng guì zhōu yún nán sì xún fǔ chū shī hé tǎo, bìng hé sì chuān xún fǔ mǎ tǐ gān zòng bīng yín lüè, gé zhí tí wèn. mìng wèi dá ér nán dōu wáng, tǐ gān jū zhí rú gù. yǐ ér xiàn zhōng sǐ, zhū jiāng yáng zhǎn děng gè jù zhōu xiàn zì xióng, yīng xióng bù néng zhì. qí bù jiāng céng yīng zuì yǒu gōng, fù zhòng qìng, lǚ pò zéi bīng. wáng xiáng yì chū shī qí jiāng xiāng jī jiǎo. xiáng cái wǔ bù jí yīng, ér yīng xióng wěi rèn guò zhī. yòu míng nián shí yuè, xiàn zhōng yú dǎng sūn kě wàng lǐ dìng guó děng nán zǒu zhòng qìng, yīng zhàn mò. kě wàng xí pò zūn yì, yīng xióng dùn rù yǒng níng shān zhōng, xuán zú yú bì jié wèi. yī zi yáng xǐ, sǐ yú bīng, jìng wú hòu.
十七年三月,京師陷。五月,福王立於南京。八月,張獻忠陷四川。乃改應熊兵部尚書兼文淵閣大學士,總督川、湖、雲、貴軍務,專辦川寇。時川中諸郡,惟遵義未下,應熊入守之,縞素誓師,開幕府,傳檄討賊。明年奏上方略,請敕川陝、湖貴兩總督,鄖陽、湖廣、貴州、雲南四巡撫出師合討,並劾四川巡撫馬體乾縱兵淫掠,革職提問。命未達而南都亡,體乾居職如故。已而獻忠死,諸將楊展等各據州縣自雄,應熊不能制。其部將曾英最有功,復重慶,屢破賊兵。王祥亦出師綦江相犄角。祥才武不及英,而應熊委任過之。又明年十月,獻忠餘黨孫可望、李定國等南走重慶,英戰歿。可望襲破遵義,應熊遁入永寧山中,旋卒於畢節衛。一子陽禧,死於兵,竟無後。
hé wú zōu, xiāng shān rén. wàn lì sì shí qī nián jìn shì. yóu shù jí shì lì guān shǎo zhān shì. chóng zhēn wǔ nián, zhuó lǐ bù yòu shì láng. liù nián shí yī yuè, jiā shàng shū, tóng wáng yīng xióng rù gé. wēn tǐ rén jiǔ bǐng zhèng, yù chì gěi shì zhōng xǔ yù qīng. yǐ nǐ zhǐ, wén zhèn mèng zhēng zhī, wú zōu yì zhù wèi yán. tǐ rén jié zòu, dì duó zhèn mèng guān, jiān bà wú zōu. xiáng jiàn zhèn mèng chuán.
何吾騶,香山人。萬曆四十七年進士。由庶吉士歷官少詹事。崇禎五年,擢禮部右侍郎。六年十一月,加尚書,同王應熊入閣。溫體仁久柄政,欲斥給事中許譽卿。已擬旨,文震孟爭之,吾騶亦助為言。體仁訐奏,帝奪震孟官,兼罷吾騶。詳見《震孟傳》。
jū jiǔ zhī, táng wáng zì lì yú fú zhōu, zhào wèi shǒu fǔ, yǔ zhèng zhī lóng yì shì zhé xiāng dǐ wǔ. mǐn jiāng jì shī, liáng qiāng huí guǎng zhōu. yǒng míng wáng yǐ yuán guān zhào zhī, wèi gěi shì zhōng jīn bǎo dà lǐ sì shǎo qīng zhào yù děng suǒ gōng. yǐn jí cí qù, zú yú jiā.
居久之,唐王自立於福州,召為首輔,與鄭芝龍議事輒相牴牾。閩疆既失,踉蹌回廣州。永明王以原官召之,為給事中金堡、大理寺少卿趙昱等所攻。引疾辭去,卒於家。
zhāng zhì fā, zī chuān rén. wàn lì èr shí jiǔ nián jìn shì. lì zhī yù tián zūn huà. xíng qǔ, shòu lǐ bù zhǔ shì, gǎi yù shǐ. shí qí chǔ zhè sān dǎng fāng chì, zhì fā, qí dǎng yě, shàng shū chén nèi jiàng zhī bì. yīn yán: bì xià è jié dǎng, ér bǐng kuí zhě xiān bù néng chāo rán mén hù wài. qǐng dú kē chén shū yún: rì lái wèi yù fǔ chén wēn zhǐ, fǔ chén yǔ sī lǐ zì xiāng cān dìng, fāng tīng yù pī. guǒ ruò rén yán, tiān xià shì shàng kě wèn yé? yǔ jiē cì yè xiàng gāo, dì bù bào. shí yán guān zhēng pái dōng lín, hù bù láng zhōng lǐ pǔ bù píng, kàng shū zhēng. zhì fā suì hé pǔ bèi gōng sǐ dǎng, kuáng yǔ qī jūn, dì yì bù bào.
張至發,淄川人。萬曆二十九年進士。歷知玉田、遵化。行取,授禮部主事,改御史。時齊、楚、浙三黨方熾,至發,齊黨也,上疏陳內降之弊。因言:「陛下惡結黨,而秉揆者先不能超然門戶外。頃讀科臣疏云:『日來慰諭輔臣溫旨,輔臣與司禮自相參定,方聽御批。』果若人言,天下事尚可問耶?」語皆刺葉向高,帝不報。時言官爭排東林,戶部郎中李朴不平,抗疏爭。至發遂劾朴背公死黨,誑語欺君,帝亦不報。
xún chū àn hé nán. fú wáng zhī fān luò yáng, zhōng shǐ xiāng wàng yú dào. zhì fā yǐ lǐ cái zhī, wú gǎn héng. zōng lù bù gěi, wèi zhì yì tián, yǐ shàn pín zhě. sì shí sān nián, yù shěng jī, qǐng liú xiǎng bèi zhèn, yòu qǐng gǎi zhé cáo liáng, jiē bào wén. hái cháo, yǐn bìng guī.
尋出按河南。福王之藩洛陽,中使相望於道。至發以禮裁之,無敢橫。宗祿不給,為置義田,以贍貧者。四十三年,豫省飢,請留餉備振,又請改折漕糧,皆報聞。還朝,引病歸。
tiān qǐ yuán nián, jìn dà lǐ sì chéng. sān nián qǐng zhōng yǎng. wèi zhōng xián dǎng jiàn zhī, jiǎo zhǐ lìng lì bù zhuó yòng, zhì fā fāng yǎng qīn bù chū.
天啟元年,進大理寺丞。三年請終養。魏忠賢黨薦之,矯旨令吏部擢用,至發方養親不出。
chóng zhēn wǔ nián, qǐ shùn tiān fǔ chéng, jìn guāng lù qīng. jīng hé jī bì, duō suǒ lí zhèng, suì shòu dì zhī. bā nián chūn, qiān xíng bù yòu shì láng. liù yuè, dì jiāng zēng zhì gé chén, yǐ hàn lín bù xí shì wù, sī yòng tā guān cān zhī, zhào tíng chén shù shí rén, gè shòu yī shū, lìng nǐ zhǐ. suì zhuó zhì fā lǐ bù zuǒ shì láng jiān dōng gé dà xué shì, yǔ wén zhèn mèng tóng rù zhí. zì shì zōng cháo xǔ zàn hòu, wài liáo rù gé, zì zhì fā shǐ.
崇禎五年,起順天府丞,進光祿卿。精核積弊,多所釐正,遂受帝知。八年春,遷刑部右侍郎。六月,帝將增置閣臣,以翰林不習世務,思用他官參之,召廷臣數十人,各授一疏,令擬旨。遂擢至發禮部左侍郎兼東閣大學士,與文震孟同入直。自世宗朝許贊後,外僚入閣,自至發始。
shí wēn tǐ rén wèi shǒu fǔ, qián shì shēng wáng yīng xióng hé wú zōu cì zhī. yuè èr nián, tǐ rén bèi jǐn qù, zhì fā suì wèi shǒu fǔ. wàn lì zhōng, shēn shí xíng wáng xī jué xiān hòu bǐng zhèng, dà zhǐ xiāng shào shù, wèi zhī chuán yī bō. zhì fā dài tǐ rén, yī qiè shǒu qí suǒ wèi, ér cái zhì jī biàn xùn zhī, yǐ wèi cì jū shǒu, fēi dì zhī suǒ zhù yě. cháng jiǎn dōng gōng jiǎng guān, bìn huáng dào zhōu, wèi gěi shì zhōng féng yuán biāo suǒ cì. zhì fā nù, liǎng shū dǐ dào zhōu, ér jí sòng tǐ rén gū zhí bù qī, fù wèi biān xiū wú wěi yè suǒ hé. jiǎng guān xiàng yù lùn zhì fā bǎ chí kǎo xuǎn, bì ér nǚ yīn rèn jùn ér yì chéng yǒng. zhì fā shàng zhāng biàn, dì suì zhú yù qù.
時溫體仁為首輔,錢士升、王應熊、何吾騶次之。越二年,體仁輩盡去,至發遂為首輔。萬曆中,申時行、王錫爵先後柄政,大旨相紹述,謂之「傳衣缽」。至發代體仁,一切守其所為,而才智機變遜之,以位次居首,非帝之所注也。嘗簡東宮講官,擯黃道周,為給事中馮元飆所刺。至發怒,兩疏詆道周,而極頌體仁孤執不欺,復為編修吳偉業所劾。講官項煜論至發把持考選,庇兒女姻任浚而抑成勇。至發上章辯,帝遂逐煜去。
nèi gé zhōng shū huáng yīng ēn hàn lì, tǐ rén zhì fā bèi yǐ rèn zhī, shì shì zì héng. jí wèi zhèng zì, bù dāng fù wèi dōng gōng shì shū, kǒng dì yǔ tài zǐ kāi jiǎng tóng rì yě. zhì fā bù ān gù shì, lìng jiān zhī. yīng ēn bù néng jiān, jiǎng guān zhuàn jiǎng yì sòng yīng ēn shàn lù, jù bù nà. jiǎn tǎo yáng shì cōng lùn zhī, zhì fā jiē qǐn qí shū, shì cōng fù shàng shū gé zhōng, jí lùn qí shì, zhì fā zhōng bì zhī. huì fù gù zǒng dū yáng hè guān, xǔ gěi gào mìng, yīng ēn dāng zhuàn wén. yīn qí zǐ sì chāng dé jūn, lì wèi xǐ xuě. wǔ zhǐ, jiāng jiā zuì, zhì fā nǐ gōng jiē jiù. tóng guān kǒng zhēn yùn fù guān yuē: nǎng xǔ shì róu shì, wú bèi wèi cháng jiù, dú jiù yīng ēn hé yě? zhì fā fú rán yuē: gōng děng bù jiù, wǒ zì jiù zhī. lián shàng sān jiē. dì bù tīng, tè jiàng yù xuē yīng ēn jí, sì chāng shū jiù, yì bù tīng. wú hé, dà lǐ sì fù cáo quán fā yīng ēn qiú qǐng shì, cí lián zhì fā. zhì fā fèn, lián shū qǐng kān. dì suī yōu zhǐ bāo dá, zú xià yīng ēn yù. zhì fā nǎi jù shū, zì wèi dāng qù zhě sān, ér wèi cháng yǐn jí, hū dé zhǐ huí jí diào lǐ, shí rén chuán xiào, yǐ wèi zūn zhǐ huàn bìng yún.
內閣中書黃應恩悍戾,體仁、至發輩倚任之,恃勢恣橫。及為正字,不當復為東宮侍書,恐帝與太子開講同日也。至發不諳故事,令兼之。應恩不能兼,講官撰講義送應恩繕錄,拒不納。檢討楊士聰論之,至發揭寢其疏,士聰復上書閣中,極論其事,至發終庇之。會復故總督楊鶴官,許給誥命,應恩當撰文。因其子嗣昌得君,力為洗雪。忤旨,將加罪,至發擬公揭救。同官孔貞運、傅冠曰:「曩許士柔事,吾輩未嘗救,獨救應恩何也?」至發咈然曰:「公等不救,我自救之。」連上三揭。帝不聽,特降諭削應恩籍,嗣昌疏救,亦不聽。無何,大理寺副曹荃發應恩賕請事,詞連至發。至發憤,連疏請勘。帝雖優旨褒答,卒下應恩獄。至發乃具疏,自謂當去者三,而未嘗引疾,忽得旨回籍調理,時人傳笑,以為遵旨患病雲。
zhì fā pō qīng qiáng. qǐ zì wài lì, zhū hàn lín duō bù fú, yòu shǐ zhōng è yì jǐ, bù néng xū gōng yán lǎn. dì yì è qí xiè lòu jī mì, tīng zhī qù. qiě bù qiǎn xíng rén hù xíng, dàn lìng chéng chuán, cì dào lǐ fèi liù shí jīn cǎi bì èr biǎo lǐ, shì shǒu fǔ qù guó yí diǎn, jǐn dé bàn yān. jì guī, juān zī gǎi jiàn zī chéng, cì chì yōu jiǎng. é yǐ huī hào lǐ chéng, qiǎn guān cún wèn. shí sì nián xià, dì sī yòng jiù chén, tè chì zhào zhōu yán rú hè féng shèng jí zhì fā, dú zhì fā sì shū cí. míng nián qī yuè bìng mò. xiān lǚ jiā tài zǐ tài fù lǐ bù shàng shū wén yuān gé dà xué shì. jí zú, zèng shǎo bǎo, jì zàng, yīn zi rú zhì.
至發頗清強。起自外吏,諸翰林多不服,又始終惡異己,不能虛公延攬。帝亦惡其泄漏機密,聽之去。且不遣行人護行,但令乘傳,賜道里費六十金、彩幣二表里,視首輔去國彝典,僅得半焉。既歸,捐貲改建淄城,賜敕優獎。俄以徽號禮成,遣官存問。十四年夏,帝思用舊臣,特敕召周延儒、賀逢聖及至發,獨至發四疏辭。明年七月病歿。先屢加太子太傅、禮部尚書、文淵閣大學士。及卒,贈少保,祭葬,蔭子如制。
dài zhì fā wèi shǒu fǔ zhě, kǒng zhēn yùn. dài zhēn yùn zhě, liú yǔ liàng. zhēn yùn, jù róng rén, zhì shèng shí sān dài sūn yě. wàn lì sì shí qī nián yǐ diàn shì dì èr rén shòu biān xiū. tiān qǐ zhōng, chōng jīng yán zhǎn shū guān, zuǎn xiū liǎng cháo shí lù. zhuāng liè dì sì wèi, zhēn yùn jìn jiǎng huáng míng bǎo xùn, chēng shù zǔ zōng qín zhèng jiǎng xué shì, dì jiā nà zhī.
代至發為首輔者,孔貞運。代貞運者,劉宇亮。貞運,句容人,至聖十三代孫也。萬曆四十七年以殿試第二人授編修。天啟中,充經筵展書官,纂修《兩朝實錄》。莊烈帝嗣位,貞運進講《皇明寶訓》,稱述祖宗勤政講學事,帝嘉納之。
chóng zhēn yuán nián, zhuó guó zi jiān jì jiǔ, xún jìn shǎo zhān, réng guǎn jiān shì. èr nián zhēng yuè, dì lín yōng, zhēn yùn jìn jiǎng shū jīng. táng zhēn guān shí, jì jiǔ kǒng yǐng dá jiǎng xiào jīng, yǒu shì diàn sòng. kǒng shì zi sūn yǐ guó shī jìn jiǎng, zhì zhēn yùn nǎi zài jiàn. dì yǐ shèng yì gù, cóng yōu cì yī pǐn fú. dōng shí yuè, jī fǔ bèi bīng, tiáo shàng yù dí chéng shǒu yīng yuán shù cè. xún yǐ jiān guī. liù nián fú què, qǐ nán jīng lǐ bù shì láng. yuè èr nián, qiān lì bù zuǒ shì láng.
崇禎元年,擢國子監祭酒,尋進少詹,仍管監事。二年正月,帝臨雍,貞運進講《書經》。唐貞觀時,祭酒孔穎達講《孝經》,有釋奠頌。孔氏子孫以國師進講,至貞運乃再見。帝以聖裔故,從優賜一品服。冬十月,畿輔被兵,條上禦敵城守應援數策。尋以艱歸。六年服闋,起南京禮部侍郎。越二年,遷吏部左侍郎。
jiǔ nián liù yuè, yǔ hè féng shèng huáng shì jùn bìng rù nèi gé. shí tǐ rén dāng guó, yù zhòng zhì fù shè, zhí qí zài gào, zhēn yùn cóng kuān jié zhī. tǐ rén nù yǔ rén yuē: jù róng yì tīng rén tí suǒ yǐ. zì shì bù gǎn yǒu suǒ jiàn bái. jí zhì fā qù wèi, zhēn yùn dài zhī, nǎi jiē jiù zhèng sān jùn qián qiān yì, jù cóng kuān nǐ. dì qīn dìng kǎo xuǎn zhū chén, xià fǔ chén zài yuè, zhēn yùn jí xuē guó guān yǒu suǒ gèng. dài mìng xià, gé nǐ xī bù cóng, ér dì yǐ suǒ zé shí bā juǎn xià bù yì xíng. shì xīn yù shǐ guō jǐng chāng děng yè zhēn yùn yú cháo fáng, zhēn yùn yán suǒ xià zhū juǎn, shuō duō nán xíng. jǐng chāng yǔ biàn, tuì jí shàng shū hé zhī. dì suī duó jǐng chāng fèng, zhēn yùn zú yǐn guī. shí qī nián wǔ yuè, zhuāng liè dì āi zhào zhì, zhēn yùn kū lín, tòng jué bù néng qǐ. yú guī, dé jí jù zú.
九年六月,與賀逢聖、黃士俊併入內閣。時體仁當國,欲重治復社,值其在告,貞運從寬結之。體仁怒語人曰:「句容亦聽人提索矣。」自是不敢有所建白。及至發去位,貞運代之,乃揭救鄭三俊、錢謙益,俱從寬擬。帝親定考選諸臣,下輔臣再閱,貞運及薛國觀有所更。迨命下,閣擬悉不從,而帝以所擇十八卷下部議行。適新御史郭景昌等謁貞運於朝房,貞運言所下諸卷,說多難行。景昌與辯,退即上疏劾之。帝雖奪景昌俸,貞運卒引歸。十七年五月,莊烈帝哀詔至,貞運哭臨,慟絕不能起。舁歸,得疾遽卒。
huáng shì jùn, shùn dé rén. wàn lì sān shí wǔ nián diàn shì dì yī. shòu xiū zhuàn, lì guān lǐ bù shàng shū. chóng zhēn jiǔ nián rù gé, lěi jiā shǎo fù, yǔ gào guī. fù mǔ jù zài táng, jǐn yī shì yǎng, rén yǐ wèi róng. táng wáng yǐ yuán guān zhào, wèi fù. hòu xiāng yǒng míng wáng, mào bù néng jué shì, shù wèi tái shěng lùn liè. cí guī ér zú.
黃士俊,順德人。萬曆三十五年殿試第一。授修撰,歷官禮部尚書。崇禎九年入閣,累加少傅,予告歸。父母俱在堂,錦衣侍養,人以為榮。唐王以原官召,未赴。後相永明王,耄不能決事,數為台省論列。辭歸而卒。
liú yǔ liàng, mián zhú rén. wàn lì sì shí qī nián jìn shì. lǚ qiān lì bù yòu shì láng. chóng zhēn shí nián bā yuè, zhuó lǐ bù shàng shū, yǔ fù guān xuē guó guān tóng rù gé. yǔ liàng duǎn xiǎo jīng hàn, shàn jī jiàn. jū hàn lín, cháng yǔ jiā tóng jué zhú wèi lè. xìng bù shì shū, guǎn zhōng zuǎn xiū zhí jiǎng diǎn shì zhū shì, jiē bù dé yǔ. zuò zhǔ qián shì shēng wèi zhī yuán, yòu lì pái tóng xiāng wáng yīng xióng, zhāng jǐ shēng yù, jìng huò dà yòng. míng nián liù yuè, zhēn yùn bà guī, suì dài wèi shǒu fǔ. qí dōng, dū chéng jiè yán, mìng yuè shì sān dà yíng jí yǒng wèi yíng jūn shì, liǎng rì ér bì. yòu yuè shì nèi chéng jiǔ mén, wài chéng qī mén, jiē gǒu qiě zú shì.
劉宇亮,綿竹人。萬曆四十七年進士。屢遷吏部右侍郎。崇禎十年八月,擢禮部尚書,與傅冠、薛國觀同入閣。宇亮短小精悍,善擊劍。居翰林,常與家僮角逐為樂。性不嗜書,館中纂修、直講、典試諸事,皆不得與。座主錢士升為之援,又力排同鄉王應熊,張己聲譽,竟獲大用。明年六月,貞運罷歸,遂代為首輔。其冬,都城戒嚴,命閱視三大營及勇衛營軍士,兩日而畢。又閱視內城九門,外城七門,皆苟且卒事。
shí dà qīng bīng shēn rù, dì yōu shén, yǔ liàng zì qǐng dū chá jūn qíng. dì xǐ, jí gé zǒng dū lú xiàng shēng rèn, mìng yǔ liàng wǎng dài. zì liàng qǐng dū chá, ér dì hū gǎi wèi zǒng dū, dà jù, yǔ guó guān jí yáng sì chāng móu, qiě jù shū zì yán. nǎi liú xiàng shēng, ér yǔ liàng réng wǎng dū chá, gè zhèn qín wáng bīng jiē shǔ yān. fǔ dǐ bǎo dìng, wén xiàng shēng zhàn mò, guò ān píng, zhēn zhě bào dà qīng bīng jiāng zhì, xiāng gù wú rén sè, jí qū jìn zhōu bì zhī, zhī zhōu chén hóng xù bì mén bù nà, shì mín yì shà xuè shì bù yán yī bīng. yǔ liàng dà nù, chuán lìng jiàn: jí nà shī, fǒu zé jūn fǎ cóng shì. hóng xù yì chuán yǔ yuē: dū shī zhī lái yǐ yù dí yě, jīn dí qiě zhì, nài hé bì zhī? chú liáng bù jì, zé yǒu sī, yù rù chéng, bù gǎn wén mìng. yǔ liàng nǎi chí shū hé zhī, yǒu zhǐ dǎi zhì. zhōu mín yì què sòng yuān, yuàn yǐ shēn dài zhě qiān jì, hóng xù dé juān jí diào yòng. dì zì shì yí yǔ liàng bù rèn shì, tú rǎo mín yǐ.
時大清兵深入,帝憂甚,宇亮自請督察軍情。帝喜,即革總督盧象升任,命宇亮往代。字亮請督察,而帝忽改為總督,大懼,與國觀及楊嗣昌謀,且具疏自言。乃留象升,而宇亮仍往督察,各鎮勤王兵皆屬焉。甫抵保定,聞象升戰歿,過安平,偵者報大清兵將至,相顧無人色,急趨晉州避之,知州陳弘緒閉門不納,士民亦歃血誓不延一兵。宇亮大怒,傳令箭:亟納師,否則軍法從事。弘緒亦傳語曰:「督師之來以禦敵也,今敵且至,奈何避之?芻糧不繼,責有司,欲入城,不敢聞命。」宇亮乃馳疏劾之,有旨逮治。州民詣闕訟冤,願以身代者千計,弘緒得鐫級調用。帝自是疑宇亮不任事,徒擾民矣。
míng nián zhēng yuè zhì tiān jīn. fèn zhū jiāng tuì bì, shū lùn zhī, yīn jí zǒng bīng liú guāng zuò dòu liú zhuàng. guó guān fāng jì wèi shǒu fǔ, yǔ sì chāng móu qīng yǔ liàng, jù nǐ zhǐ jūn qián zhǎn guāng zuò. bǐ zhǐ xià, guāng zuò shì yǒu wǔ qīng zhī jié, yǔ liàng nǎi xì guāng zuò yú yù, ér jù shū qǐ yòu, jì shàng wǔ qīng jié yīn. guó guān nǎi nǐ yán zhǐ, zé yǐ qián hòu máo dùn, xià jiǔ qīng kē dào yì. qiān wèi yǔ liàng wán nòng guó xiàn, dà bù jìng. yǔ liàng shū biàn, bù yì luò zhí xián zhù, gěi shì zhōng chén qǐ xīn shěn xùn fù zhòng hé zhī, gǎi nǐ xuē jí. dì lìng dài zuì tú gōng, shì píng zài yì. yǔ liàng jìng yǐ cǐ qù wèi, ér guó guān dài wèi shǒu fǔ yǐ. yǐ ér dìng shī shì zhě wǔ àn, yǔ liàng zhōng miǎn yì. jiǔ zhī, zú yú jiā.
明年正月至天津。憤諸將退避,疏論之,因及總兵劉光祚逗遛狀。國觀方冀為首輔,與嗣昌謀傾宇亮,遽擬旨軍前斬光祚。比旨下,光祚適有武清之捷,宇亮乃係光祚於獄,而具疏乞宥,繼上武清捷音。國觀乃擬嚴旨,責以前後矛盾,下九卿科道議。僉謂宇亮玩弄國憲,大不敬。宇亮疏辯,部議落職閒住,給事中陳啟新、沈迅復重劾之,改擬削籍。帝令戴罪圖功,事平再議。宇亮竟以此去位,而國觀代為首輔矣。已而定失事者五案,宇亮終免議。久之,卒於家。
xuē guó guān, hán chéng rén. wàn lì sì shí qī nián jìn shì. shòu lái zhōu tuī guān. tiān qǐ sì nián, zhuó hù bù gěi shì zhōng, shù yǒu jiàn bái. wèi zhōng xián shàn quán, cháo shì zhēng jī dōng lín. guó guān suǒ hé yù shǐ yóu shì rèn cāo jiāng dū yù shǐ xióng míng yù bǎo dìng xún fǔ zhāng fèng xiáng bīng bù shì láng xiāo jìn gāo xíng bù shàng shū qiáo yǔn shēng, jiē dōng lín yě. xún qiān bīng kē yòu gěi shì zhōng, yú jiāng shì yì duō suǒ lùn zòu. zhōng xián qiǎn nèi chén chū zhèn, xié tóng guān shū zhēng. qī nián, zài qiān xíng kē dōu gěi shì zhōng.
薛國觀,韓城人。萬曆四十七年進士。授萊州推官。天啟四年,擢戶部給事中,數有建白。魏忠賢擅權,朝士爭擊東林。國觀所劾御史游士任、操江都御史熊明遇、保定巡撫張鳳翔、兵部侍郎蕭近高、刑部尚書喬允升,皆東林也。尋遷兵科右給事中,於疆事亦多所論奏。忠賢遣內臣出鎮,偕同官疏爭。七年,再遷刑科都給事中。
chóng zhēn gǎi yuán, zhōng xián yí dǎng yǒu yù yòng wáng huà zhēn, kuān gāo, chū hú jiā dòng zhě, guó guān lì chí bù kě. fèng mìng jì běi zhèn yī wú lǘ, hái yán guān nèi wài yíng wǔ xū hào jiāng lì qīn kè zhī bì, yīn jiàn dà jiāng mǎn guì cái. dì bāo yǐ zhōng dǎng, lìng zhǐ jiāng lì qīn kè zhě míng, liè shàng fù jiāng wáng yīng huī děng liù rén, zhào jù shǔ zhī lì. shǎn xī dào qǐ, xié xiāng rén shì yú cháo zhě, qǐng shè fáng sù jiǎo, bìng zhuī lùn gù xún fǔ qiáo yīng jiǎ nà huì zòng dào zuì. xuē yīng jiǎ jí, jí qí zāng. guó guān xiān fù zhōng xián, zhì shì dà zhì zhōng xián dǎng, wèi nán jīng yù shǐ yuán yào rán suǒ hé. guó guān jù, qiě yú guà chá diǎn, sī suǒ yǐ náo zhī, nǎi hé lì kē dōu gěi shì zhōng shěn wéi bǐng bīng kē gěi shì zhōng xǔ yù qīng, yán: liǎng rén zhǔ méng dōng lín, yǔ qú shì sì zhǎng wò méi bǔ. wén huá zhào duì, bì xià è zhāng yǔn rú wàng yán, yán zhǐ chù fēn. yù qīng nǎi chí yī shū shòu wéi bǐng, shǐ tóng guān liú sī xún yāo chén liè míng, chén jù bù yīng, suì shǐ yào rán hé chén. chén zì lì yǒu pǐn, bù rù dōng lín, suì lí qí hài. jīn zhāo jú wéi lùn dōng lín yì tóng xiàng bèi, jiè cuī wèi wèi tí, bào chóu qīng xiàn. jīn yòu bǎ chí jīng chá, ér shì sì yǐ bèi chì zhī rén, jiǔ jū guō wài, yáo zhì chá diǎn, jǔ cháo wú gǎn yán. mò dǐ yào rán huì liú hóng xùn dé yù shǐ. dì suī yǐ náo chá diǎn zé zhī, guó guān zú miǎn chá. rán qīng yì bù róng, xuán yǐ zhōng yǎng qù.
崇禎改元,忠賢遺黨有欲用王化貞,寬高,出胡嘉棟者,國觀力持不可。奉命祭北鎮醫無閭,還言關內外營伍虛耗、將吏侵克之弊,因薦大將滿桂才。帝褒以忠讜,令指將吏侵克者名,列上副將王應暉等六人,詔俱屬之吏。陝西盜起,偕鄉人仕於朝者,請設防速剿,並追論故巡撫喬應甲納賄縱盜罪。削應甲籍,籍其贓。國觀先附忠賢,至是大治忠賢黨,為南京御史袁耀然所劾。國觀懼,且虞掛察典,思所以撓之,乃劾吏科都給事中沈惟炳、兵科給事中許譽卿,言:「兩人主盟東林,與瞿式耜掌握枚卜。文華召對,陛下惡章允儒妄言,嚴旨處分。譽卿乃持一疏授惟炳,使同官劉斯珣邀臣列名,臣拒不應,遂使耀然劾臣。臣自立有品,不入東林,遂罹其害。今朝局惟論東林異同向背,借崔、魏為題,報仇傾陷。今又把持京察,而式耜以被斥之人,久居郭外,遙制察典,舉朝無敢言。」末詆耀然賄劉鴻訓得御史。帝雖以撓察典責之,國觀卒免察。然清議不容,旋以終養去。
sān nián qiū, yòng yù shǐ chén qí yóu jiàn, qǐ bīng kē dōu gěi shì zhōng. zāo mǔ yōu, fú què, qǐ lǐ kē dōu gěi shì zhōng, qiān tài cháng shǎo qīng. jiǔ nián, zhuó zuǒ qiān dōu yù shǐ. míng nián bā yuè, bài lǐ bù zuǒ shì láng jiān dōng gé dà xué shì, rù cān jī wù. guó guān wèi rén yīn zhì xī kè, bù xué shǎo wén. wēn tǐ rén yīn qí sù chóu dōng lín, mì jiàn yú dì, suì chāo zhuó dà yòng zhī.
三年秋,用御史陳其猷薦,起兵科都給事中。遭母憂,服闋,起禮科都給事中,遷太常少卿。九年,擢左僉都御史。明年八月,拜禮部左侍郎兼東閣大學士,入參機務。國觀為人陰鷙谿刻,不學少文。溫體仁因其素仇東林,密薦於帝,遂超擢大用之。
shí yī nián liù yuè, jìn lǐ bù shàng shū. qí dōng, shǒu fǔ liú yǔ liàng chū dū shī, guó guān yǔ yáng sì chāng bǐ, gòu bà yǔ liàng. míng nián èr yuè dài qí wèi. xù jiǎo kòu gōng, jiā tài zǐ tài bǎo hù bù shàng shū, jìn wén yuān gé xù chéng shǒu gōng, jiā shǎo bǎo lì bù shàng shū, jìn wǔ yīng diàn.
十一年六月,進禮部尚書。其冬,首輔劉宇亮出督師,國觀與楊嗣昌比,構罷宇亮。明年二月代其位。敘剿寇功,加太子太保、戶部尚書,進文淵閣;敘城守功,加少保、吏部尚書,進武英殿。
xiān wèi shǒu fǔ zhě, tǐ rén zuì dāng dì yì, jū wèi jiǔ. jí zhāng zhì fā kǒng zhēn yùn liú yǔ liàng jì zhī, jiē fēi dì yì suǒ shǔ, gù xuán bà qù. guó guān dé zhì, yī zhǒng tǐ rén suǒ wèi, dǎo dì yǐ shēn kè, ér cái zhì mí bù jí, cāo shǒu yì fú rú. dì chū pō xìn xiǎng zhī, jiǔ ér jué qí jiān, suì jí yú huò.
先為首輔者,體仁最當帝意,居位久。及張至發、孔貞運、劉宇亮繼之,皆非帝意所屬,故旋罷去。國觀得志,一踵體仁所為,導帝以深刻,而才智彌不及,操守亦弗如。帝初頗信響之,久而覺其奸,遂及於禍。
shǐ dì yàn jiàn guó guān, yǔ jí cháo shì tān lán. guó guān duì yuē: shǐ chǎng wèi dé rén, ān gǎn rú shì. dōng chǎng tài jiān wáng dé huà zài cè, hàn liú zhān bèi, yú shì zhuān chá qí yīn shì. guó guān rèn zhōng shū wáng bì yàn, ér è zhōng shū zhōu guó xìng yáng yú hóng, yǐ lòu zhào zhǐ zhāo quán lì hé zhī, bìng xià zhào yù. liǎng rén lǎo yǐ, bì tíng zhàng xià, qí jiā rén mì jī guó guān tōng huì shì, bào dōng chǎng. ér guó guān qián nì shǐ shī suǒ jì yín, zhōu yáng liǎng jiā yòu yòu shī cāng tóu shǒu gào. yóu shì zhū shì xī shàng wén, dì yì jiàn yí.
始帝燕見國觀,語及朝士貪婪。國觀對曰:「使廠衛得人,安敢如是。」東廠太監王德化在側,汗流沾背,於是專察其陰事。國觀任中書王陛彥,而惡中書周國興、楊余洪,以漏詔旨、招權利劾之,並下詔獄。兩人老矣,斃廷杖下,其家人密緝國觀通賄事,報東廠。而國觀前匿史褷所寄銀,周、楊兩家又誘褷蒼頭首告。由是諸事悉上聞,帝意漸移。
shǐ shī zhě, qīng yuàn rén. wèi yù shǐ wú xíng, shàn jié nà zhōng guān, wèi wáng yǒng guāng sǐ dǎng. xún àn huái yáng, kuò kù zhōng zāng fá yín shí yú wàn rù jǐ tuó. shè xún yán, yòu yǎn qǔ qián guān zhāng xī mìng zhù kù yín èr shí yú wàn. jí yǐ shǎo qīng jiā jū, jiǎn tǎo yáng shì cōng hé lì bù shàng shū tián wéi jiā nà zhōu rǔ bì jīn bā qiān tuī yán suī xún fǔ, shī jū jiān, bìng fā shī dào yán kè shì. shī dé zhǐ zì chén, suì jié shì cōng, ér yán kè zé qǐng chì huái yáng jiān dū zhōng guān yáng xiǎn míng hé zòu. é ér xī mìng zi hàng jié shī, gěi shì zhōng liú kūn fāng fù hé shī qīn dào yǒu jù. yòu cháng lēi fù rén yú chéng zǔ wàn jīn, shì fā, zé qiǎn jiā rén jī zhòng zī móu yú xiá lì, tú gǎi jiù jí. dì nǎi nù, chǐ shī zhí, shī jí xié shù wàn jīn rù dōu, zhǔ guó guān dǐ. móu jì dìng, chū shū gōng kūn fāng jí qí dì bǐng fāng wěi fāng. gé chén duō xùn shī, nǐ yán zhǐ, dì bù tīng, zhǐ duó kūn fāng guān hòu xùn. jí xiǎn míng hé shū shàng, lì wèi shī jiě, ér bù néng huì zhě liù wàn jīn shī xià yù. huì yǒu bīng shì, yù jiǔ bù jié, yǔ sǐ. dōu rén jí jí wèi shī suǒ xié zī jǐn wèi guó guān yǒu, jiā rén zhèng zhī, shì dà zhe. guó guān yóu lì biàn shī zāng wèi dǎng rén gòu xiàn, dì bù tīng.
史褷者,清苑人。為御史無行,善結納中官,為王永光死黨。巡按淮、揚,括庫中贓罰銀十餘萬入己橐。攝巡鹽,又掩取前官張錫命貯庫銀二十餘萬。及以少卿家居,檢討楊士聰劾吏部尚書田唯嘉納周汝弼金八千推延綏巡撫,褷居間,並發褷盜鹽課事。褷得旨自陳,遂訐士聰,而鹽課則請敕淮、揚監督中官楊顯名核奏。俄而錫命子沆訐褷,給事中劉焜芳復劾褷侵盜有據。又嘗勒富人於承祖萬金,事發,則遣家人齎重貲謀於黠吏,圖改舊籍。帝乃怒,褫褷職,褷急攜數萬金入都,主國觀邸。謀既定,出疏攻焜芳及其弟炳芳、煒芳。閣臣多徇褷,擬嚴旨,帝不聽,止奪焜芳官候訊。及顯名核疏上,力為褷解,而不能諱者六萬金;褷下獄。會有兵事,獄久不結,瘐死。都人籍籍謂褷所攜貲盡為國觀有,家人證之,事大著。國觀猶力辨褷贓為黨人構陷,帝不聽。
dì chū yōu guó yòng bù zú, guó guān qǐng jí zhù, yán: zài wài qún liáo, chén děng rèn zhī zài nèi qī wǎn, fēi dú duàn bù kě. yīn yǐ wǔ qīng hóu lǐ guó ruì wèi yán. guó ruì zhě, xiào dìng tài hòu xiōng sūn, dì zēng zǔ mǔ jiā yě. guó ruì báo shù xiōng guó chén, guó chén fèn, guǐ yán fù zī sì shí wàn, chén dāng dé qí bàn, jīn qǐng zhù guó wèi jūn zī. dì chū wèi yǔn, yīn guó guān yán, yù jǐn jiè suǒ yán sì shí wàn zhě, bù yīng zé lēi qī yán zhuī. huò jiào guó ruì nì zī wù xiàn, chāi huǐ jū dì, chén shí qì tōng qú yù zhī, shì wú suǒ yǒu. jiā dìng bó zhōu kuí yǔ yǒu lián, dài wèi qǐng. dì nù, duó guó ruì jué, guó ruì jì sǐ. yǒu sī zhuī bù yǐ, qī wǎn jiē zì wēi. yīn huáng wǔ zǐ bìng, jiāo tōng huàn guān gōng qiè, chàng yán xiào dìng tài hòu yǐ wèi jiǔ lián pú sà, kōng zhōng zé dì báo wài jiā, zhū huáng zǐ jǐn dāng yāo, jiàng shén yú huáng wǔ zǐ. é huáng zǐ zú, dì dà kǒng, jí fēng guó ruì qī suì ér cún shàn wèi hóu, jǐn hái suǒ nà jīn yín, ér zhuī hèn guó guān, dài xì ér fā.
帝初憂國用不足,國觀請藉助,言:「在外群僚,臣等任之;在內戚畹,非獨斷不可。」因以武清侯李國瑞為言。國瑞者,孝定太后兄孫,帝曾祖母家也。國瑞薄庶兄國臣,國臣憤,詭言「父貲四十萬,臣當得其半,今請助國為軍貲」。帝初未允,因國觀言,欲盡借所言四十萬者,不應則勒期嚴追。或教國瑞匿貲勿獻,拆毀居第,陳什器通衢鬻之,示無所有。嘉定伯周奎與有連,代為請。帝怒,奪國瑞爵,國瑞悸死。有司追不已,戚畹皆自危。因皇五子病,交通宦官宮妾,倡言孝定太后已為九蓮菩薩,空中責帝薄外家,諸皇子盡當殀,降神於皇五子。俄皇子卒,帝大恐,急封國瑞七歲兒存善為侯,盡還所納金銀,而追恨國觀,待隙而發。
guó guān sù è xíng rén wú chāng shí. jí kǎo xuǎn, chāng shí yú guó guān yì jǐ, yīn qí mén rén yǐ qiú jiàn. guó guān wěi yǔ jiāo huān, nǐ dì yī, dāng dé lì kē. dài mìng xià, nǎi dé lǐ bù zhǔ shì. chāng shí dà hèn, yǐ wèi mài jǐ, yǔ suǒ shàn dōng chǎng lǐ xíng wú dào zhèng móu, fā dīng yōu shì láng cài yì chēn xíng huì guó guān shì. dì wén zhī, yì yí.
國觀素惡行人吳昌時。及考選,昌時虞國觀抑己,因其門人以求見。國觀偽與交歡,擬第一,當得吏科。迨命下,乃得禮部主事。昌時大恨,以為賣己,與所善東廠理刑吳道正謀,發丁憂侍郎蔡奕琛行賄國觀事。帝聞之,益疑。
shí sān nián liù yuè, yáng sì chāng chū dū shī, yǒu suǒ chén zòu. dì lìng nǐ yù, guó guān nǎi nǐ zhǐ yǐ jìn. dì suì fā nù, xià wǔ fǔ jiǔ qīng kē dào yì zòu. zhǎng dū du fǔ wèi guó gōng xú yǔn zhēn lì bù shàng shū fù yǒng chún děng bù cè dì yì, yì pō qīng, qǐng lìng zhì shì huò xián zhù. dì dù kē dào bì yán zhī, dú gěi shì zhōng yuán kǎi huì yì bù shǔ míng, qiě shū lùn yǒng chún xùn sī zhuàng, ér wēi dǐ guó guān miǎo sì dù jí. dì bù yì, dǐ shū yú dì yuē: chéng hé jiū shū! suì duó guó guān zhí, fàng zhī guī, nù yóu wèi yǐ.
十三年六月,楊嗣昌出督師,有所陳奏。帝令擬諭,國觀乃擬旨以進。帝遂發怒,下五府九卿科道議奏。掌都督府魏國公徐允禎、吏部尚書傅永淳等不測帝意,議頗輕,請令致仕或閒住。帝度科道必言之,獨給事中袁愷會議不署名,且疏論永淳徇私狀,而微詆國觀藐肆妒嫉。帝不懌,抵疏於地曰:「成何糾疏!」遂奪國觀職,放之歸,怒猶未已。
guó guān chū dōu, zhòng chē lěi lěi, zhēn shì zhě fù yǐ wén. ér dōng chǎng suǒ qiǎn cì guó guān dǐ zhě, zhí bì yàn zhì, zhí zhī, dé qí zhāo yáo tōng huì zhuàng. cí suǒ lián jí, yǒng chún yì chēn jì tōng zhèng shǐ lǐ mèng chén xíng bù zhǔ shì zhū yǒng yòu děng shí yī rén. mìng xià bì yàn zhào yù qióng zhì. qǐng zhī, kǎi zài shū, jǐn fā guó guān nà huì zhū shì, yǒng chún yì chēn yǔ yān. guó guān lián shū lì biàn, dǐ kǎi shòu chāng shí zhǐ shǐ, dì bù nà.
國觀出都,重車累累,偵事者復以聞。而東廠所遣伺國觀邸者,值陛彥至,執之,得其招搖通賄狀。詞所連及,永淳、奕琛暨通政使李夢辰、刑部主事朱永佑等十一人。命下陛彥詔獄窮治。頃之,愷再疏,盡發國觀納賄諸事,永淳、奕琛與焉。國觀連疏力辨,詆愷受昌時指使,帝不納。
zhì shí yuè, bì yàn yù wèi chéng, dì yǐ xíng huì yǒu jù, jí mìng qì shì, ér qiǎn shǐ dǎi guó guān. guó guān qiān yán jiǔ bù fù, míng nián qī yuè rù dōu. lìng dài mìng wài dǐ, bù yǐ shǔ lì, guó guān zì wèi bì bù sǐ. bā yuè chū bā rì xī, jiān xíng zhě zhì mén, yóu hān shuì. jí wén zhào shǐ jiē fēi yī, jué rán yuē: wú sǐ yǐ! cāng huáng mì xiǎo mào bù dé, qǔ cāng tóu mào fù zhī. xuān zhào bì, dùn shǒu bù néng chū shēng, dàn yán wú chāng shí shā wǒ, nǎi jiù yì. míng rì, shǐ zhě hái zòu. yòu míng rì xǔ shōu liǎn, xuán liáng zhě liǎng rì yǐ. fǔ chén lù sǐ, zì shì miào xià yán hòu, cǐ zài jiàn yún. fǎ sī zuò qí zāng jiǔ qiān, méi rù tián liù bǎi mǔ, gù zhái yī qū.
至十月,陛彥獄未成,帝以行賄有據,即命棄市,而遣使逮國觀。國觀遷延久不赴,明年七月入都。令待命外邸,不以屬吏,國觀自謂必不死。八月初八日夕,監刑者至門,猶鼾睡。及聞詔使皆緋衣,蹶然曰:「吾死矣!」倉皇覓小帽不得,取蒼頭帽覆之。宣詔畢,頓首不能出聲,但言「吳昌時殺我」,乃就縊。明日,使者還奏。又明日許收斂,懸樑者兩日矣。輔臣戮死,自世廟夏言後,此再見雲。法司坐其贓九千,沒入田六百畝,故宅一區。
guó guān xiǎn zhì, rán zuì bù zhì sǐ, dì tú yǐ sī fèn shā zhī, zāng yòu xuán zuò, rén pō yǒu yuān zhī zhě.
國觀險忮,然罪不至死,帝徒以私憤殺之,贓又懸坐,人頗有冤之者。
yuán kǎi, liáo chéng rén. jì hé zuì guó guān, hòu wèi gěi shì zhōng sòng zhī pǔ suǒ qīng, bà qù. fú wáng shí, qǐ gù guān, dào zú.
袁愷,聊城人。既劾罪國觀,後為給事中宋之普所傾,罷去。福王時,起故官,道卒。
chéng guó xiáng, zì zhòng ruò, shàng yuán rén. jǔ wàn lì sān shí èr nián jìn shì. lì zhī què shān guāng shān èr xiàn, yǒu qīng míng. qiān nán jīng lì bù zhǔ shì, qǐ yǎng guī. fú què, qǐ lǐ bù zhǔ shì. tiān qǐ sì nián, lì bù shàng shū zhào nán xīng zhī qí kě rèn, diào wèi jǐ shǔ, gèng lì sì sī. fā yù shǐ yáng yù kē qǐng shǔ, yù kē bèi zhé, guó xiáng yì yǐn jí guī. qí dōng, wèi zhōng xián jì zhú nán xīng, yù shǐ zhāng nè hé guó xiáng wèi nán xīng xié dǎng, suì chú míng.
程國祥,字仲若,上元人。舉萬曆三十二年進士。歷知確山、光山二縣,有清名。遷南京吏部主事,乞養歸。服闋,起禮部主事。天啟四年,吏部尚書趙南星知其可任,調為己屬,更歷四司。發御史楊玉珂請屬,玉珂被謫,國祥亦引疾歸。其冬,魏忠賢既逐南星,御史張訥劾國祥為南星邪黨,遂除名。
chóng zhēn èr nián, qǐ jī xūn yuán wài láng. qiān kǎo gōng láng zhōng, zhǔ wài jì, shí chēng gōng shèn. yù shǐ gōng shǒu zhōng dǐ guó xiáng tōng huì, guó xiáng shū biàn. dì bāo yǐ qīng zhí, xià dū chá yuàn hé zòu, shì dé bái, shǒu zhōng zuò chǐ guān. xún qiān dà lǐ yòu sì chéng. lì tài cháng qīng nán jīng tōng zhèng shǐ, jiù qiān gōng bù shì láng, fù diào hù bù.
崇禎二年,起稽勛員外郎。遷考功郎中,主外計,時稱公慎。御史龔守忠詆國祥通賄,國祥疏辯。帝褒以清執,下都察院核奏,事得白,守忠坐褫官。尋遷大理右寺丞。歷太常卿、南京通政使,就遷工部侍郎,復調戶部。
jiǔ nián dōng, zhào bài hù bù shàng shū. yáng sì chāng yì zēng xiǎng, guó xiáng bù gǎn wéi. ér shì shí dù zhī yì guì, sì fāng zòu bào zāi shāng zhě xiāng jì. guó xiáng duō fāng qū huà, yì shí yǒu suǒ juān jiǎn, zuì hòu jiàn yì, jiè dū chéng lìn shě yī jì zū, kě dé wǔ shí wàn, dì suì xíng zhī. xūn qī yǎn shù xī yǐn nì bù zòu, suǒ de jǐn shí sān wàn, ér yuàn shēng zài tú. rán dì yóu shì juàn guó xiáng.
九年冬,召拜戶部尚書。楊嗣昌議增餉,國祥不敢違。而是時度支益匱,四方奏報災傷者相繼。國祥多方區畫,亦時有所蠲減,最後建議,借都城賃舍一季租,可得五十萬,帝遂行之。勛戚奄豎悉隱匿不奏,所得僅十三萬,而怨聲載途。然帝由是眷國祥。
shí yī nián liù yuè, dì jiāng zēng zhì gé chén, chū yù zhōng jí diàn, zhào tíng chén qī shí yú rén qīn shì zhī. fā cè yán: nián lái tiān zāi pín réng, jīn xià hàn yì shén, jīn xīng zhòu jiàn wǔ xún, sì yuè shān xī dà xuě. cháo tíng fù xīn ěr mù chén, wù bì xián yuàn. yǒu sī jǔ hé, qíng huì guān qí xīn. kè qī píng zéi wú gōng, ér jiǎo bīng nán chè. wài dí shēng xīn, biān xiǎng rì chù. mín pín jì shén, zhèng gōng yóu jiān. yǒu sī qīn xuē bǎi fāng, rú huǒ yì rè. ruò hé chù zhì dé yí, jìn jí yǒu fǎ, qīng děng xī xīn yǐ duì. huì tiān dà yǔ, zhū chén miàn duì hòu, lòu yǐ shēn, zhōng kǎo zhě zhǐ sān shí qī rén. gù dì yì yǐ qián dìng, tè jiǎ shì wèi míng ěr. jū shù rì, gǎi guó xiáng lǐ bù shàng shū, yǔ yáng sì chāng fāng féng nián cài guó yòng fàn fù cuì jù jiān dōng gé dà xué shì, rù cān jī wù. shí liú yǔ liàng wèi shǒu fǔ, fù guān xuē guó guān cì zhī, yòu zhòu zēng guó xiáng děng wǔ rén. guó guān sì chāng zuì yòng shì, guó xiáng wēi yí qí jiān, zì shǒu ér yǐ. míng nián sì yuè zhào duì, wú yī yán. dì chuán yù zé guó xiáng jiān mò, dà fù wěi rèn, guó xiáng suì qǐ xiū qù.
十一年六月,帝將增置閣臣,出御中極殿,召廷臣七十餘人親試之。發策言:「年來天災頻仍,今夏旱益甚,金星晝見五旬,四月山西大雪。朝廷腹心耳目臣,務避嫌怨。有司舉劾,情賄關其心。剋期平賊無功,而剿兵難撤。外敵生心,邊餉日絀。民貧既甚,正供猶艱。有司侵削百方,如火益熱。若何處置得宜,禁戢有法,卿等悉心以對。」會天大雨,諸臣面對後,漏已深,終考者止三十七人。顧帝意已前定,特假是為名耳。居數日,改國祥禮部尚書,與楊嗣昌、方逢年、蔡國用、范復粹俱兼東閣大學士,入參機務。時劉宇亮為首輔,傅冠、薛國觀次之,又驟增國祥等五人。國觀、嗣昌最用事,國祥委蛇其間,自守而已。明年四月召對,無一言。帝傳諭責國祥緘默,大負委任,國祥遂乞休去。
guó xiáng shǐ shòu yè yú jiāo hóng, lì rèn qīng xiàng, bù yī shū shí, bù gǎi rú sù. yǔ qí zi shàng jù zhuàn yǒu shī jí. guó xiáng mò hòu, jiā pín, bù néng jǔ huǒ. shàng yíng zàng bì, gǎn jí zú, wú sì.
國祥始受業於焦竑,歷任卿相,布衣蔬食,不改儒素。與其子上俱撰有詩集。國祥歿後,家貧,不能舉火。上營葬畢,感疾卒,無嗣。
cài guó yòng, jīn xī rén. wàn lì sān shí bā nián jìn shì. yóu zhōng shū shè rén zhuó yù shǐ. tiān qǐ wǔ nián chén shí zhèng liù shì, dǐ yè xiàng gāo zhào nán xīng, ér jiàn qí shī jiào zhào xìng bāng shào fǔ zhōng yáo zōng wén děng qī rén, wèi zhōng xián xǐ, jiǎo zhǐ bāo nà. xún wǔ dāng yì, lè lìng xián zhù.
蔡國用,金溪人。萬曆三十八年進士。由中書舍人擢御史。天啟五年陳時政六事,詆葉向高、趙南星,而薦亓詩教、趙興邦、邵輔忠、姚宗文等七人,魏忠賢喜,矯旨褒納。尋忤璫意,勒令閒住。
chóng zhēn yuán nián qǐ gù guān, lǚ qiān gōng bù yòu shì láng. dū xiū dū chéng, xū shí shén jí, bù kè bàn. guó yòng jiàn yì qǔ yá shí yòng zhī. yá shí zhě, jiù liè chóng wén xuān wǔ liǎng jiē, bèi jià chū chú dào zhě yě. dì yuè chéng, jiā qí gōng, suì yù dà yòng. shí yī nián liù yuè, tíng tuī gé chén, guó yòng wàng qīng, bù huò yǔ, tè zhǐ zhuó lǐ bù shàng shū, rù gé bàn shì. lěi jiā shǎo bǎo, gǎi lì bù shàng shū wǔ yīng diàn. shí sān nián liù yuè zú yú guān, zèng tài bǎo, shì wén kè. guó yòng jū wèi qīng jǐn, yǔ tóng liè zhāng sì zhī jiē yōng cái, lù lù wú suǒ jiàn.
崇禎元年起故官,屢遷工部右侍郎。督修都城,需石甚急,不克辦。國用建議取牙石用之。牙石者,舊列崇文、宣武兩街,備駕出除道者也。帝閱城,嘉其功,遂欲大用。十一年六月,廷推閣臣,國用望輕,不獲與,特旨擢禮部尚書,入閣辦事。累加少保,改吏部尚書、武英殿。十三年六月卒於官,贈太保,諡文恪。國用居位清謹,與同列張四知皆庸才,碌碌無所見。
fàn fù cuì, huáng xiàn rén. wàn lì sì shí qī nián jìn shì. chú kāi fēng fǔ tuī guān. chóng zhēn yuán nián wèi yù shǐ. tíng yì yí máo wén lóng nèi dì, fù cuì yán: hǎi wài yì wàn shēng líng shuí fēi chì zǐ, tǎng qī shēn wú suǒ, bì gè jù yī dǎo wèi dào, hòu huàn fāng shēn. yòu yán: yuán chóng huàn gōng zài quán liáo, ér shàng bǎo qīng dǒng mào zhōng dǐ wèi nì dǎng suǒ bì, chí lùn kuáng miù. mào zhōng suì luò zhí, wén lóng yì bù guǒ yí.
范復粹,黃縣人。萬曆四十七年進士。除開封府推官。崇禎元年為御史。廷議移毛文龍內地,復粹言:「海外億萬生靈誰非赤子,倘棲身無所,必各據一島為盜,後患方深。」又言:「袁崇煥功在全遼,而尚寶卿董懋中詆為逆黨所庇,持論狂謬。」懋中遂落職,文龍亦不果移。
xún àn jiāng xī, qǐng jìn yǒu sī hài mín liù shì. shí dà lí yóu chuán jī bì, jiǎn xuē guò shén, fǎn lèi mín, fù cuì jí chén bù biàn. dīng jiān guī. fú què, hái cháo, chū àn shǎn xī. chén zhì biāo zhì běn zhī cè: yǐ rèn jiāng shè fáng liú xiǎng wèi zhì biāo guǎng tún juān fù zhāo fǔ wèi zhì běn. dì bāo nà zhī. tíng yì yǒu sī dū fù quē é, jiān zuì fǔ àn, fù cuì lì yán bù kě.
巡按江西,請禁有司害民六事。時大厘郵傳積弊,減削過甚,反累民,復粹極陳不便。丁艱歸。服闋,還朝,出按陝西。陳治標治本之策:以任將、設防、留餉為治標;廣屯、蠲賦、招撫為治本。帝褒納之。廷議有司督賦缺額,兼罪撫按,復粹力言不可。
yóu dà lǐ yòu sì chéng jìn zuǒ shǎo qīng. jū wú hé, chāo bài lǐ bù zuǒ shì láng jiān dōng gé dà xué shì. shí tóng mìng zhě wǔ rén, hàn lín wéi fāng féng nián, yú jiē wài liáo, ér fù cuì yóu shǎo qīng, yóu shǔ yì shù. gài dì yù gé chén tōng zhī liù bù shì, gù měi bù jiǎn yī rén: shǒu fǔ liú yǔ liàng yóu lì bù, guó xiáng yǐ hù, féng nián yǐ lǐ, sì chāng yǐ bīng, guó yòng yǐ gōng, xíng bù wú rén, fù cuì yǐ dà lǐ dài zhī. lěi jiā shǎo bǎo, jìn lì bù shàng shū wǔ yīng diàn.
由大理右寺丞進左少卿。居無何,超拜禮部左侍郎兼東閣大學士。時同命者五人,翰林惟方逢年,余皆外僚,而復粹由少卿,尤屬異數。蓋帝欲閣臣通知六部事,故每部簡一人:首輔劉宇亮由吏部,國祥以戶,逢年以禮,嗣昌以兵,國用以工,刑部無人,復粹以大理代之。累加少保,進吏部尚書、武英殿。
shí sān nián liù yuè, guó guān bà, fù cuì wèi shǒu fǔ. gěi shì zhōng huáng yún shī yán zǎi xiàng xū cái shí dù sān zhě, fù cuì huì, yīn zì chén sān zhě wú yī, qǐng bà, wēn zhǐ wèi liú. yù shǐ wèi jǐng qí hé fù cuì jí zhāng sì zhī xué qiǎn cái shū, bàn shí zhōng shū, yí jī hǎi nèi. dì yǐ wàng dǐ xià zhī lì. míng nián, jiā shǎo fù jiān tài zǐ tài fù, gǎi jiàn jí diàn. zéi xiàn luò yáng, fù cuì děng yǐn zuì qǐ bà, bù yǔn. dì yù gān qīng gōng zuǒ shì, zhào duì tíng chén, yǔ jí fú wáng bèi hài, qì xià. fù cuì yuē: cǐ nǎi tiān shù. dì yuē: suī qì shù, yì lài rén shì wǎn huí. fù cuì děng bù néng duì. dì jí chū yù, dà shè tiān xià, mìng fù cuì lù qiú, zì shàng shū fù zōng lóng yǐ xià, duō suǒ jiǎn miǎn. shì nián wǔ yuè zhì shì. guó biàn hòu, zú yú jiā.
十三年六月,國觀罷,復粹為首輔。給事中黃雲師言「宰相須才識度三者」,復粹恚,因自陳三者無一,請罷,溫旨慰留。御史魏景琦劾復粹及張四知學淺才疏,伴食中書,遺譏海內。帝以妄詆下之吏。明年,加少傅兼太子太傅,改建極殿。賊陷洛陽,復粹等引罪乞罷,不允。帝御乾清宮左室,召對廷臣,語及福王被害,泣下。復粹曰:「此乃天數。」帝曰:「雖氣數,亦賴人事挽回。」復粹等不能對。帝疾初愈,大赦天下,命復粹錄囚,自尚書傅宗龍以下,多所減免。是年五月致仕。國變後,卒於家。
fāng féng nián, suì ān rén. wàn lì sì shí sì nián jìn shì. tiān qǐ sì nián, yǐ biān xiū diǎn hú guǎng shì, fā cè yǒu jù dāng dà dù yǔ, qiě yún yǔ nèi qǐ wú rén yān? yǒu báo shì dài fū ér mì gāo kuí jì qì yú huáng yī yān yǐn zhī liú zhě. wèi zhōng xián jiàn zhī, nù, biǎn sān zhì diào wài. yù shǐ xú fù yáng xī zhǐ hé zhī, xuē jí wèi mín.
方逢年,遂安人。萬曆四十四年進士。天啟四年,以編修典湖廣試,發策有「巨璫大蠹」語,且雲「宇內豈無人焉?有薄士大夫而覓皋、夔、稷、契於黃衣閹尹之流者」。魏忠賢見之,怒,貶三秩調外。御史徐復陽希指劾之,削籍為民。
chóng zhēn chū, qǐ yuán guān, lèi qiān lǐ bù shì láng. shí yī nián zhào tíng chén jǔ biān cái, féng nián yǐ wāng qiáo nián yīng. wèi jǐ, zhuó lǐ bù shàng shū, rù gé fǔ zhèng. qí dōng, xíng kē zòu zhāi cān wèi wán shū, féng nián yǐ fàn zāng sī zhě, rén wáng chǎn jué, qīn qī zuò lèi, jǐ tóng guā wàn, suì qīng nǐ yǐ shàng. ér dì yì yù zuì xíng bù shàng shū liú zhī fèng, zé féng nián shū hū. féng nián yǐn zuì, jí bà guī.
崇禎初,起原官,累遷禮部侍郎。十一年詔廷臣舉邊才,逢年以汪喬年應。未幾,擢禮部尚書,入閣輔政。其冬,刑科奏摘參未完疏,逢年以犯贓私者,人亡產絕,親戚坐累,幾同瓜蔓,遂輕擬以上。而帝意欲罪刑部尚書劉之鳳,責逢年疏忽。逢年引罪,即罷歸。
fú wáng shí, fù yuán guān, bù zhào. lǔ wáng sān zhào zhī, yòng qí yì, dìng chēng lǔ jiān guó. shào xìng pò, wáng háng hǎi, féng nián zhuī bù jí, yǔ fāng guó ān děng jiàng yú wǒ dà qīng. yǐ ér yǐ là wán shū tōng mǐn, shì xiè bèi zhū.
福王時,復原官,不召。魯王三召之,用其議,定稱魯監國。紹興破,王航海,逢年追不及,與方國安等降於我大清。已而以蠟丸書通閩,事泄被誅。
zhāng sì zhī zhě, fèi xiàn rén. tiān qǐ èr nián jìn shì. yóu shù jí shì shòu jiǎn tǎo. chóng zhēn zhōng, lì guān lǐ bù yòu shì láng. mào qǐn shén, cháng huàn è yáng. shí yī nián liù yuè, tíng tuī gé chén hū jí zhī. gěi shì zhōng zhāng chún hé qí wèi jì jiǔ shí tān wū zhuàng, sì zhī fèn, dì qián lì biàn, yán jǐ gū lì, wèi tíng chén suǒ jí. dì yì pō dòng, xuē guó guān yīn lì yuán zhī. míng nián wǔ yuè yǔ yáo míng gōng wèi zhào chéng jù bài lǐ bù shàng shū jiān dōng gé dà xué shì.
張四知者,費縣人。天啟二年進士。由庶吉士授檢討。崇禎中,歷官禮部右侍郎。貌寢甚,嘗患惡瘍。十一年六月,廷推閣臣忽及之。給事中張淳劾其為祭酒時貪污狀,四知憤,帝前力辨,言己孤立,為廷臣所嫉。帝意頗動,薛國觀因力援之。明年五月與姚明恭、魏照乘俱拜禮部尚書兼東閣大學士。
míng gōng, qí shuǐ rén. chū zhào xìng bāng mén, gōng lùn sù bù yǔ. chóng zhēn shí yī nián, yóu zhān shì qiān lǐ bù shì láng, jiào xí shù jí shì. gěi shì zhōng gěng shǐ rán hé qí yǔ fù dōu yù shǐ yuán jīng bǐ ér wèi jiān lì, dì bù tīng. míng nián suì bǐng yòng.
明恭,蘄水人。出趙興邦門,公論素不予。崇禎十一年,由詹事遷禮部侍郎,教習庶吉士。給事中耿始然劾其與副都御史袁鯨比而為奸利,帝不聽。明年遂柄用。
zhào chéng, huá rén. tiān qǐ shí, wèi lì bù dōu gěi shì zhōng. chóng zhēn shí yī nián, lì guān bīng bù shì láng. míng nián, guó guān yǐn rù gé.
照乘,滑人。天啟時,為吏部都給事中。崇禎十一年,歷官兵部侍郎。明年,國觀引入閣。
sān rén zhě, jiē yōng liè chōng wèi ér yǐ. sì zhī jiā tài zǐ tài bǎo, jìn lì bù shàng shū wǔ yīng diàn. míng gōng jiā tài zǐ tài bǎo, jìn hù bù shàng shū wén yuān gé. zhào chéng jiā tài zǐ shǎo fù, jìn hù bù shàng shū wén yuān gé. dì zì jí wèi, wù yì yán guān, bù yù yǐ qí yán chì miǎn dà chén. dàn zhāng yù duō, wèi yù gù. sì zhī bǐng zhèng sì zài, wèi gěi shì zhōng mǎ jiā zhí, yù shǐ zhèng kūn zhēn cáo róng děng suǒ hé, dì jiē bù nà, shí wǔ nián liù yuè shǐ zhì shì. zhào chéng yì sì zài, yù shǐ yáng rén yuàn xú diàn chén liú zhī bó xiāng jì lùn hé, yǐn jí qù. míng gōng fǔ yī zài, xiāng rén yì què sòng zhī, qǐng gào guī. hòu sì zhī jiàng yú wǒ dà qīng.
三人者,皆庸劣充位而已。四知加太子太保,進吏部尚書、武英殿。明恭加太子太保,進戶部尚書、文淵閣。照乘加太子少傅,進戶部尚書、文淵閣。帝自即位,務抑言官,不欲以其言斥免大臣。彈章愈多,位愈固。四知秉政四載,為給事中馬嘉植,御史鄭昆貞、曹溶等所劾,帝皆不納,十五年六月始致仕。照乘亦四載,御史楊仁願、徐殿臣、劉之渤相繼論劾,引疾去。明恭甫一載,鄉人詣闕訟之,請告歸。後四知降於我大清。
chén yǎn, jǐng yán rén. zǔ xiào, wàn lì jiān yǐ yù shǐ jiān zhēng wō jūn, zú yú cháo xiān, zèng guāng lù qīng. yǎn dēng tiān qǐ èr nián jìn shì, gǎi shù jí shì, shòu biān xiū. chóng zhēn shí, lì guān shǎo zhān shì, zhǎng hàn lín yuàn, zhí jiǎng yán. shí sān nián zhēng yuè, zhuó lǐ bù yòu shì láng, xié lǐ zhān shì fǔ.
陳演,井研人。祖效,萬曆間以御史監征倭軍,卒於朝鮮,贈光祿卿。演登天啟二年進士,改庶吉士,授編修。崇禎時,歷官少詹事,掌翰林院,直講筵。十三年正月,擢禮部右侍郎,協理詹事府。
yǎn yōng cái guǎ xué, gōng jié nà. chū rù guǎn, jí yǔ nèi shì tōng. zhuāng liè dì jiǎn yòng gé chén, měi qīn fā cè, yǐ suǒ tiáo duì chān néng fǒu. qí nián sì yuè, zhōng guān tàn dé dì suǒ yù wèn shù shì, mì shòu yǎn, tiáo duì dú chēng zhǐ, jí bài lǐ bù zuǒ shì láng jiān dōng gé dà xué shì, yǔ xiè shēng tóng rù gé. míng nián, jìn lǐ bù shàng shū, gǎi wén yuān gé. shí wǔ nián, yǐ shān dōng píng dào gōng jiā tài zǐ shǎo bǎo, gǎi hù bù shàng shū wǔ yīng diàn. bèi hé qǐ bà, yōu zhǐ wèi liú. míng nián wǔ yuè, zhōu yán rú qù wèi, suì wèi shǒu fǔ. xún yǐ chéng shǒu gōng, jiā tài zǐ tài bǎo. shí qī nián zhēng yuè kǎo mǎn, jiā shǎo bǎo, gǎi lì bù shàng shū jiàn jí diàn. yú yuè bà zhèng. zài yú yuè, dū chéng xiàn, suì jí yú nán.
演庸才寡學,工結納。初入館,即與內侍通。莊烈帝簡用閣臣,每親發策,以所條對覘能否。其年四月,中官探得帝所欲問數事,密授演,條對獨稱旨,即拜禮部左侍郎兼東閣大學士,與謝升同入閣。明年,進禮部尚書,改文淵閣。十五年,以山東平盜功加太子少保,改戶部尚書、武英殿。被劾乞罷,優旨慰留。明年五月,周延儒去位,遂為首輔。尋以城守功,加太子太保。十七年正月考滿,加少保,改吏部尚書、建極殿。逾月罷政。再逾月,都城陷,遂及於難。
yǎn wèi rén jì yōng qiě kè. è fù dōu yù shǐ fáng kě zhuàng hé nán dào zhāng xuān bù shòu shǔ, yīn huì tuī gé chén chán yú dì, kě zhuàng děng liù rén jù xià lì. wáng yīng xióng zhào zhì, xuán fàng hái, yǎn yǒu lì yān.
演為人既庸且刻。惡副都御史房可壯、河南道張煊不受屬,因會推閣臣讒於帝,可壯等六人俱下吏。王應熊召至,旋放還,演有力焉。
zì yán rú bà hòu, dì zuì yǐ xìn yǎn. tái shěng fù yán rú zhě, jǐn qū yǎn mén. dāng shì shí, guó shì léi luǎn, zhōng wài jǔ zhī qí bù zhī. yǎn wú suǒ chóu huà, gù yǐ huì wén. jí lǐ zì chéng xiàn shǎn xī, bī shān xī, tíng yì chè níng yuǎn wú sān guì bīng rù shǒu shān hǎi guān, cè yīng jīng shī. dì yì yì rán zhī, yǎn chí bù kě. hòu dì jué jì xíng zhī, sān guì shǐ yòng hǎi chuán dù liáo mín rù guān, wǎng fǎn zhě zài, ér zéi yǐ xiàn xuān dà yǐ. yǎn jù bù zì ān, yǐn jí qiú bà. zhào xǔ zhī, cì dào lǐ fèi wǔ shí jīn, cǎi bì sì biǎo lǐ, chéng chuán xíng.
自延儒罷後,帝最倚信演。台省附延儒者,盡趨演門。當是時,國勢累卵,中外舉知其不支。演無所籌畫,顧以賄聞。及李自成陷陝西,逼山西,廷議撤寧遠吳三桂兵入守山海關,策應京師。帝意亦然之,演持不可。後帝決計行之,三桂始用海船渡遼民入關,往返者再,而賊已陷宣、大矣。演懼不自安,引疾求罷。詔許之,賜道里費五十金,彩幣四表里,乘傳行。
yǎn jì xiè shì, jì liáo zǒng dū wáng yǒng jí shàng shū lì dǐ qí zuì, qǐng zhì zhī diǎn xíng, gěi shì zhōng wāng wéi xiào sūn chéng zé yì jí lùn zhī. yǎn rù cí, wèi zuǒ lǐ wú zhuàng, zuì dāng sǐ. dì nù yuē: rǔ yī sǐ bù zú bì gū! chì zhī qù. yǎn zī duō, bù néng jù xíng. zéi xiàn jīng shī, yǔ wèi zǎo dé děng jù bèi zhí, xì zéi jiāng liú zōng mǐn yíng zhōng. qí rì xiàn yín sì wàn, zéi xǐ, bù jiā xíng. sì yuè bā rì, yǐ dé shì. shí èr rì, zì chéng jiāng dōng yù sān guì, lǜ zhū dà chén wèi hòu huàn, jǐn shā zhī. yǎn yì yù hài.
演既謝事,薊遼總督王永吉上疏力詆其罪,請置之典刑,給事中汪惟效、孫承澤亦極論之。演入辭,謂佐理無狀,罪當死。帝怒曰:「汝一死不足蔽辜!」叱之去。演貲多,不能遽行。賊陷京師,與魏藻德等俱被執,系賊將劉宗敏營中。其日獻銀四萬,賊喜,不加刑。四月八日,已得釋。十二日,自成將東御三桂,慮諸大臣為後患,盡殺之。演亦遇害。
wèi zǎo dé, shùn tiān tōng zhōu rén. chóng zhēn shí sān nián jǔ jìn shì. jì diàn shì, dì sī dé yì cái, fù zhào sì shí bā rén yú wén huá diàn, wèn: jīn rì nèi wài jiāo hòng, hé yǐ bào chóu xuě chǐ? zǎo dé jí yǐ zhī chǐ duì, yòu zì xù shí yī nián shǒu tōng zhōu gōng. dì shàn zhī, zhuó zhì dì yī, shòu xiū zhuàn.
魏藻德,順天通州人。崇禎十三年舉進士。既殿試,帝思得異才,復召四十八人於文華殿,問:「今日內外交訌,何以報仇雪恥?」藻德即以「知恥」對,又自敘十一年守通州功。帝善之,擢置第一,授修撰。
shí wǔ nián, dū chéng jiè yán, shū chén bīng shì. míng nián sān yuè, zhào duì chēng zhǐ. zǎo dé yǒu kǒu cái. dì yǐ jǐ suǒ qīn zhuó, qiě yì qí yǒu bào fù, wǔ yuè, zhòu zhuó lǐ bù yòu shì láng jiān dōng gé dà xué shì, rù gé fǔ zhèng. zǎo dé lì cí bù xián, nǎi gǎi shǎo zhān shì. zhèng tǒng mò nián, bīng shì kǒng jí, péng shí yǐ diàn shì dì yī rén, yú nián jí rù gé, rán réng gù guān xiū zhuàn, wèi yǒu chāo bài dà xué shì zhě. chén yǎn jiàn dì yù zhī hòu, qū xiāng bǐ fù. bā yuè, bǔ xíng huì shì yǐn wèi fù zǒng cái, yuè jiǎng dé jǐng huáng jǐng fǎng ér yòng zhī. zǎo dé jū wèi, yī wú jiàn bái, dàn chàng yì lìng bǎi guān juān zhù ér yǐ. shí qī nián èr yuè, zhào jiā bīng bù shàng shū jiān gōng bù shàng shū wén yuān gé dà xué shì, zǒng dū hé dào tún tián liàn bīng zhū shì, zhù tiān jīn, ér mìng fāng yuè gòng zhù jì níng, gài yù chū tài zǐ nán jīng, bǐ xiān qīng dào lù yě. yǒu yán bǎi guān bù kě lìng chū, chū jí qián dùn zhě, suì zhǐ bù xíng.
十五年,都城戒嚴,疏陳兵事。明年三月,召對稱旨。藻德有口才。帝以己所親擢,且意其有抱負,五月,驟擢禮部右侍郎兼東閣大學士,入閣輔政。藻德力辭部銜,乃改少詹事。正統末年,兵事孔棘,彭時以殿試第一人,逾年即入閣,然仍故官修撰,未有超拜大學士者。陳演見帝遇之厚,曲相比附。八月,補行會試引為副總裁,越蔣德璟、黃景昉而用之。藻德居位,一無建白,但倡議令百官捐助而已。十七年二月,詔加兵部尚書兼工部尚書、文淵閣大學士,總督河道、屯田、練兵諸事,駐天津,而命方岳貢駐濟寧,蓋欲出太子南京,俾先清道路也。有言百官不可令出,出即潛遁者,遂止不行。
jí yǎn bà, zǎo dé suì wèi shǒu fǔ. tóng shì zhě lǐ jiàn tài fāng yuè gòng fàn jǐng wén qiū yú, jiē xīn rù zhèng fǔ, mò néng bǔ jiù. zhì sān yuè, dū chéng xiàn, jǐng wén sǐ zhī, zǎo dé yuè gòng yú bìng bèi zhí, yōu liú zōng mǐn suǒ. zéi xià lìng lēi nèi gé shí wàn jīn, jīng qīng jǐn yī qī wàn, huò wǔ sān wàn, gěi shì yù shǐ lì bù hàn lín wǔ wàn zhì yī wàn yǒu chà, bù cáo shù qiān, xūn qī wú dìng shù. zǎo dé shū wàn jīn, zéi yǐ wèi shǎo, kù xíng wǔ rì yè, nǎo liè ér sǐ. fù dǎi qí zi zhuī zhēng, sù yán: jiā yǐ qìng jǐn. fù zài, yóu kě gài zhū mén shēng gù jiù. jīn yǐ sǐ, fù hé suǒ dài? zéi huī rèn zhǎn zhī.
及演罷,藻德遂為首輔。同事者李建泰、方岳貢、范景文、邱瑜,皆新入政府,莫能補救。至三月,都城陷,景文死之,藻德、岳貢、瑜並被執,幽劉宗敏所。賊下令勒內閣十萬金,京卿、錦衣七萬,或五三萬,給事、御史、吏部、翰林五萬至一萬有差,部曹數千,勛戚無定數。藻德輸萬金,賊以為少,酷刑五日夜,腦裂而死。復逮其子追征,訴言:「家已罄盡。父在,猶可丐諸門生故舊。今已死,復何所貸?」賊揮刃斬之。
lǐ jiàn tài, qǔ wò rén. tiān qǐ wǔ nián jìn shì. lì guān guó zi jì jiǔ, pō zhe shēng wàng. chóng zhēn shí liù nián wǔ yuè, zhuó lì bù yòu shì láng. shí yī yuè, yǐ běn guān jiān dōng gé dà xué shì, yǔ fāng yuè gòng bìng mìng. shū chén shí zhèng qiè yào shí shì, dì jiē yǔn xíng.
李建泰,曲沃人。天啟五年進士。歷官國子祭酒,頗著聲望。崇禎十六年五月,擢吏部右侍郎。十一月,以本官兼東閣大學士,與方岳貢並命。疏陳時政切要十事,帝皆允行。
míng nián zhēng yuè, lǐ zì chéng bī shān xī. jiàn tài lǜ xiāng bāng bèi huò, ér jiā fù yú zī, kě jiè yǐ zuǒ jūn, yì rán yǒu miè zéi zhì, cháng yǔ tóng guān yán zhī. huì píng yáng xiàn, dì lín cháo tàn yuē: zhèn fēi wáng guó zhī jūn, shì shì jiē wáng guó zhī xiàng. zǔ zōng zhì fēng mù yǔ zhī tiān xià, yī zhāo shī zhī, hé miàn mù jiàn yú dì xià! zhèn yuàn dū shī qīn jué yī zhàn, shēn sǐ shā chǎng wú suǒ hèn, dàn sǐ bù míng mù ěr! yǔ bì tòng kū. chén yǎn jiǎng dé jǐng zhū fǔ chén qǐng dài, jù bù xǔ. jiàn tài dùn shǒu yuē: chén jiā qǔ wò, yuàn chū sī cái xiǎng jūn, bù fán guān tǎng, qǐng tí shī yǐ xī. dì dà xǐ, wèi láo zài sān, yuē: qīng ruò xíng, zhèn fǎng gǔ tuī gǔ lǐ. jiàn tài tuì, jí qǐng fù gù yù shǐ wèi zhēn gù guān shòu jìn shì líng jiōng zhí fāng zhǔ shì, bìng jiān jūn cān jiāng guō zhōng jié wèi fù zǒng bīng, lǐng zhōng jūn shì jiàn jìn shì shí gāng lián luò yán níng gān gù yì shì, tǎo zéi lì gōng. dì jù cóng zhī. jiā jiàn tài bīng bù shàng shū, cì shàng fāng jiàn, pián yí cóng shì.
明年正月,李自成逼山西。建泰慮鄉邦被禍,而家富於貲,可藉以佐軍,毅然有滅賊志,常與同官言之。會平陽陷,帝臨朝嘆曰:「朕非亡國之君,事事皆亡國之象。祖宗櫛風沐雨之天下,一朝失之,何面目見於地下!朕願督師親決一戰,身死沙場無所恨,但死不瞑目耳!」語畢痛哭。陳演、蔣德璟諸輔臣請代,俱不許。建泰頓首曰:「臣家曲沃,願出私財餉軍,不煩官帑,請提師以西。」帝大喜,慰勞再三,曰:「卿若行,朕仿古推轂禮。」建泰退,即請復故御史衛楨固官;授進士凌駉職方主事,並監軍;參將郭中傑為副總兵,領中軍事;薦進士石釭聯絡延、寧、甘、固義士,討賊立功。帝俱從之。加建泰兵部尚書,賜尚方劍,便宜從事。
èr shí liù rì, xíng qiǎn jiāng lǐ. fù mǎ dū wèi wàn wěi yǐ tè shēng gào tài miào. rì jiāng wǔ, dì yù zhèng yáng mén lóu, wèi shì dōng xī liè, zì wǔ mén dǐ chéng wài, jīng qí jiǎ zhàng shén shè. nèi gé wǔ fǔ liù bù dū chá yuàn zhǎng yìn guān jí jīng yíng wén wǔ dà chén shì lì, hóng lú zàn lǐ, yù shǐ jiū yí. jiàn tài qián zhì cí, dì jiǎng láo yǒu jiā, cì zhī yàn. yù xí jū zhōng, zhū chén péi shì, jiǔ qī xíng, dì shǒu jīn zhī qīn zhuó jiàn tài zhě sān, jí yǐ cì zhī, nǎi chū shǒu chì yuē dài zhèn qīn zhēng. yàn bì, nèi chén wèi pī hóng zān huā, yòng gǔ lè dǎo shàng fāng jiàn ér chū. jiàn tài dùn shǒu xiè, qiě cí xíng, dì mù sòng zhī. xíng shù lǐ, suǒ chéng jiān yú hū zhé, zhòng yǐ wèi bù xiáng.
二十六日,行遣將禮。駙馬都尉萬煒以特牲告太廟。日將午,帝御正陽門樓,衛士東西列,自午門抵城外,旌旗甲仗甚設。內閣五府六部都察院掌印官及京營文武大臣侍立,鴻臚贊禮,御史糾儀。建泰前致辭,帝獎勞有加,賜之宴。御席居中,諸臣陪侍,酒七行,帝手金卮親酌建泰者三,即以賜之,乃出手敕曰「代朕親征」。宴畢,內臣為披紅簪花,用鼓樂導尚方劍而出。建泰頓首謝,且辭行,帝目送之。行數里,所乘肩輿忽折,眾以為不祥。
jiàn tài yǐ zǎi fǔ dū shī, bīng shí bìng chù, suǒ xié zhǐ wǔ bǎi rén. fǔ chū dōu, wén qǔ wò yǐ pò, jiā zī jǐn méi, jīng dá ér bìng. rì xíng sān shí lǐ, shì zú duō dào wáng. zhì dìng xìng, chéng mén bì bù nà. liú sān rì, gōng pò zhī, chī qí zhǎng lì. dǐ bǎo dìng, zéi fēng yǐ bī, bù gǎn qián, rù tún chéng zhōng. yǐ ér chéng xiàn, zhī fǔ hé fù xiāng guān zhāng luó yàn děng bìng sǐ zhī. jiàn tài zì wěn bù shū, wèi zéi jiāng liú fāng liàng suǒ zhí, sòng zéi suǒ.
建泰以宰輔督師,兵食並絀,所攜止五百人。甫出都,聞曲沃已破,家貲盡沒,驚怛而病。日行三十里,士卒多道亡。至定興,城門閉不納。留三日,攻破之,笞其長吏。抵保定,賊鋒已逼,不敢前,入屯城中。已而城陷,知府何復、鄉官張羅彥等並死之。建泰自刎不殊,為賊將劉方亮所執,送賊所。
zéi jì bài, dà qīng zhào wèi nèi yuàn dà xué shì. wèi jǐ, bà guī. jiāng xiāng fǎn dà tóng, jiàn tài yáo yīng zhī. bīng bài bèi qín, fú zhū.
賊既敗,大清召為內院大學士。未幾,罷歸。姜瓖反大同,建泰遙應之。兵敗被擒,伏誅。
zàn yuē: tiān xià zhì luàn, xì yú zǎi fǔ. zì wēn tǐ rén dǎo dì yǐ kè shēn, zhì shàng cāo qiè, yóu shì jiē zhǒng yī jī. yīng xióng gāng hěn, zhì fā xiǎn zhì. guó guān yīn zhì, yī xiào tǐ rén zhī suǒ wèi, ér guó jiā zhī yuán qì yǐ suǒ rán dài jǐn yǐ. zhì yú yǎn zǎo dé zhī tú, jī zhì fú rú, ér yōng yōng yì shén, huò zhōng yú guó, xuán jí qí shēn, bēi fū!
贊曰:天下治亂,繫於宰輔。自溫體仁導帝以刻深,治尚操切,由是接踵一跡。應熊剛很,至發險忮。國觀陰鷙,一效體仁之所為,而國家之元氣已索然殆盡矣。至於演、藻德之徒,機智弗如,而庸庸益甚,禍中於國,旋及其身,悲夫!