cáo wén zhào dì wén yào zhōu yù jí huáng dé gōng
曹文诏(弟文耀) 周遇吉 黄得功
cáo wén zhào, dà tóng rén. yǒng yì yǒu zhì lüè. cóng jūn liáo zuǒ, lì shì xióng tíng bì sūn chéng zōng, jī gōng zhì yóu jī. chóng zhēn èr nián dōng, cóng yuán chóng huàn rù wèi jīng shī. míng nián èr yuè, zǒng lǐ mǎ shì lóng bì suǒ cì shàng fāng jiàn, lìng lǜ cān jiāng wáng chéng yìn zhāng shū jiā dū sī zuǒ liáng yù děng fú yù tián kū shù hóng qiáo, áo zhàn yǒu gōng, qiān cān jiāng. zì dà qiàn shān zhuǎn zhàn bī zūn huà, yòu cóng shì lóng děng kè dà ān chéng jí nián yú zhū guān. yǐ yǔ fù sì chéng gōng, jiā dū du qiān shì. qī yuè, shǎn xī zéi chì, zhuó yán suí dōng lù fù zǒng bīng.
曹文诏,大同人。勇毅有智略。从军辽左,历事熊廷弼、孙承宗,积功至游击。崇祯二年冬,从袁崇焕入卫京师。明年二月,总理马世龙畀所赐尚方剑,令率参将王承胤、张叔嘉、都司左良玉等伏玉田、枯树、洪桥,鏖战有功,迁参将。自大堑山转战逼遵化,又从世龙等克大安城及鲇鱼诸关。以与复四城功,加都督佥事。七月,陕西贼炽,擢延绥东路副总兵。
zéi qú wáng jiā yìn rù jù hé qū. sì nián sì yuè, wén zhào kè qí chéng. jiā yìn tuō zǒu, zhuǎn lüè zhì yáng chéng nán shān. wén zhào zhuī jí zhī, qí xià zhǎn yǐ jiàng, yǐ gōng zhuó lín táo zǒng bīng guān.
贼渠王嘉胤入据河曲。四年四月,文诏克其城。嘉胤脱走,转掠至阳城南山。文诏追及之,其下斩以降,以功擢临洮总兵官。
diǎn dēng zi zì shǎn rù shān xī. wén zhào zhuī zhī, jí yú jì shān, yù jiàng qī bǎi rén. diǎn dēng zi dùn, xún bèi huò, fú zhū.
点灯子自陕入山西。文诏追之,及于稷山,谕降七百人。点灯子遁,寻被获,伏诛。
lǐ lǎo chái dú xíng láng xiàn zhōng bù, xún fǔ liàn guó shì yán suí zǒng bīng wáng chéng ēn wéi zhī. wǔ yuè, qìng yáng zéi hǎo lín ān liú dào jiāng yuán zhī. huì wén zhào xī xuán, yǔ yú lín cān zhèng zhāng fú zhēn hé jiǎo, guó lǎo chái jí qí dǎng yī tiáo lóng, yú dǎng bēn mó yún gǔ. fù jiāng zhāng hóng yè yóu jī lǐ míng fǔ zhàn sǐ. wén zhào nǎi yǔ yóu jī zuǒ guāng xiān cuī zōng yīn lǐ guó qí fēn jiǎo suí dé yí jūn qīng jiàn mǐ zhī zéi, zhàn huái níng chuān hēi quán yù fēng jiā gōu mián hú yù, jiē dà jié, sǎo dì wáng shòu shǒu.
李老柴、独行狼陷中部,巡抚练国事、延绥总兵王承恩围之。五月,庆阳贼郝临庵、刘道江援之。会文诏西旋,与榆林参政张福臻合剿,馘老柴及其党一条龙,余党奔摩云谷。副将张弘业、游击李明辅战死。文诏乃与游击左光先、崔宗荫、李国奇分剿绥德、宜君、清涧、米脂贼,战怀宁川、黑泉峪、封家沟、绵湖峪,皆大捷,扫地王授首。
hóng jūn yǒu lǐ dū sī dù sān yáng lǎo chái zhě, shén yī kuí yú dǎng yě, tún zhèn yuán, jiāng fàn píng liáng. guó shì xí gān sù zǒng bīng yáng jiā mó fù jiāng wáng xìng shàn è zhī, zéi zǒu qìng yáng. wén zhào cóng fū zhōu jiān dào yǔ jiā mó xìng shàn hé. wǔ nián sān yuè, dà zhàn xī háo, zhǎn qiān jí, shēng qín dù sān yáng lǎo chái. yú dǎng jiū tā zéi lüè wǔ ān jiān, xiàn huá tíng, gōng zhuāng làng. wén zhào jiā mó zhì, zéi tún zhāng má cūn. guān jūn yǎn jī, zéi zǒu gāo shān. yóu jī cáo biàn jiāo féng jǔ liú chéng gōng píng ān děng zào ér shàng, zéi kuì zǒu. biàn jiāo zhě, wén zhào cóng zǐ yě. huì xìng shàn jí gān sù fù jiāng lǐ hóng sì cān jiāng mò yǔ jīng děng zhì, gòng jī zhǎn wǔ bǎi èr shí yú jí. zhuī bài zhī xián níng guān, yòu bài zhī guān shàng lǐng. zhuī zhì lǒng ān, jiā mó biàn jiāo jiā jī, fù bài zhī. zéi yú zhòng shù qiān yù zǒu hàn nán, wèi yóu jī zhào guāng yuǎn suǒ è, nǎi yóu cháng níng yì zǒu zhāng jiā chuān. qí yì chū qīng shuǐ zhě, fù jiāng jiǎng yī yáng yù zhī bài, dū sī lǐ gōng yòng bèi zhí. wén zhào nǎi zòng fǎn jiàn, dài qí dǎng, shā hóng jūn yǒu, suì cù bài zhī shuǐ luò chéng. zhuī zhì jìng níng zhōu, zéi bēn jù táng máo shān, biàn jiāo xiān dēng, tiǎn qí zhòng.
红军友、李都司、杜三、杨老柴者,神一魁余党也,屯镇原,将犯平凉。国事檄甘肃总兵杨嘉谟、副将王性善扼之,贼走庆阳。文诏从鄜州间道与嘉谟、性善合。五年三月,大战西濠,斩千级,生擒杜三、杨老柴。余党纠他贼掠武安监,陷华亭,攻庄浪。文诏、嘉谟至,贼屯张麻村。官军掩击,贼走高山。游击曹变蛟、冯举、刘成功、平安等噪而上,贼溃走。变蛟者,文诏从子也。会性善及甘肃副将李鸿嗣、参将莫与京等至,共击斩五百二十余级。追败之咸宁关,又败之关上岭。追至陇安,嘉谟、变蛟夹击,复败之。贼余众数千欲走汉南,为游击赵光远所遏,乃由长宁驿走张家川。其逸出清水者,副将蒋一阳遇之败,都司李宫用被执。文诏乃纵反间,绐其党,杀红军友,遂蹙败之水落城。追至静宁州,贼奔据唐毛山,变蛟先登,殄其众。
kě tiān fēi hǎo lín ān, liú dào jiāng wèi wáng chéng ēn suǒ bài, tuì bǎo tiě jiǎo chéng. dú xíng láng lǐ dū sī zǒu yǔ hé, kě tiān fēi liú dào jiāng suì wéi hé shuǐ. wén zhào wǎng jiù. zéi nì jīng ruì, yǐ qiān qí nì zhàn, yòu dǐ nán yuán, fú dà qǐ. chéng shàng rén yán cáo jiāng jūn yǐ mò. wén zhào chí máo zuǒ yòu tū, pǐ mǎ yíng wàn zhòng zhōng. zhū jūn wàng jiàn, jiā jī, zéi dà bài, jiāng shī bì yě, yú zǒu tóng chuān qiáo. wén zhào lǜ biàn jiāo jǔ jiā mó jí cān jiāng fāng mào gōng děng zhuī jí zhī, dà zhàn xiàn zhèn, zéi fù dà bài. xún yǔ níng xià zǒng bīng hè hǔ chén gù yuán zǒng bīng yáng qí pò zéi gān quán zhī hǔ sì āo. qí fù zhuī zéi ān kǒu hé chóng xìn yáo bái máo shān, jiē dà huò. zǒng dū hóng chéng chóu zhǎn kě tiān fēi lǐ dū sī yú píng liáng, jiàng qí jiāng bái guǎng ēn, yú zéi fēn cuàn. wén zhào zhuī jī zhī lǒng zhōu píng fèng jiān. shí yuè sān zhàn sān bài zhī, suì cù zéi yào zhōu zhuī zǐ shān, qí dǎng shā dú xíng láng hǎo lín ān yǐ jiàng. chéng chóu lù sì bǎi rén, yú sàn qiǎn. guān zhōng jù kòu lüè píng.
可天飞、郝临庵,刘道江为王承恩所败,退保铁角城。独行狼、李都司走与合,可天飞、刘道江遂围合水。文诏往救。贼匿精锐,以千骑逆战,诱抵南原,伏大起。城上人言曹将军已殁。文诏持矛左右突,匹马萦万众中。诸军望见,夹击,贼大败,僵尸蔽野,余走铜川桥。文诏率变蛟、举、嘉谟及参将方茂功等追及之,大战陷阵,贼复大败。寻与宁夏总兵贺虎臣、固原总兵杨麒破贼甘泉之虎兕凹。麒复追贼安口河、崇信窑、白茅山,皆大获。总督洪承畴斩可天飞、李都司于平凉,降其将白广恩,余贼分窜。文诏追击之陇州、平、凤间。十月三战三败之,遂蹙贼耀州锥子山,其党杀独行狼、郝临庵以降。承畴戮四百人,余散遣。关中巨寇略平。
xún fǔ yù shǐ fàn fù cuì huì zòu shǒu gōng fán sān wàn liù qiān liù bǎi yǒu qí, wén zhào gōng dì yī, jiā mó cì zhī, chéng ēn qí yòu cì zhī. wén zhào zài shǎn xī, dà xiǎo shù shí zhàn, gōng zuì duō, chéng chóu bù wéi xù. xún àn yù shǐ wú shēn tuī jiǎng shèn zhì, fù cuì shū fù shàng. bīng bù yì qí gōng, zú bù xù.
巡抚御史范复粹汇奏首功凡三万六千六百有奇,文诏功第一,嘉谟次之,承恩、麒又次之。文诏在陕西,大小数十战,功最多,承畴不为叙。巡按御史吴甡推奖甚至,复粹疏复上。兵部抑其功,卒不叙。
dàng shì shí, zéi jiàn shǎn bīng shèng, duō liú rù shān xī, qí kuí zǐ jīn liáng hùn shì wáng jī guān suǒ bā dài wáng cáo cāo chuǎng tā tiān xìng jiā hā lì qī dà bù, duō zhě wàn rén, shǎo yì bàn zhī, róu lìn fén zhōu tài yuán píng yáng. yù shǐ zhāng chén jí yán:" zéi zì qín zhōng lái. qín jiāng cáo wén zhào wēi míng sù zhe, shì mín wèi zhī yáo yuē' jūn zhōng yǒu yī cáo, xī zéi wén zhī xīn dǎn yáo'. qiě cháng lì gōng jìn zhōng, ér qín zéi miè qiě jǐn. yí chì lìng rù jìn xié jiǎo." yú shì mìng shǎn xī shān xī zhū jiàng bìng shòu wén zhào jié zhì.
当是时,贼见陕兵盛,多流入山西,其魁紫金梁、混世王、姬关锁、八大王、曹操、闯塌天、兴加哈利七大部,多者万人,少亦半之,蹂躏汾州、太原、平阳。御史张宸极言:“贼自秦中来。秦将曹文诏威名宿著,士民为之谣曰‘军中有一曹,西贼闻之心胆摇’。且尝立功晋中,而秦贼灭且尽。宜敕令入晋协剿。”于是命陕西、山西诸将并受文诏节制。
liù nián zhēng yuè dǐ huò zhōu, bài zéi fén hé yú xì, zhuī jí yú shòu yáng. xún fǔ xǔ dǐng chén qiǎn móu shì zhāng zǎi xiān dà jūn cháng zéi, zéi jīng kuì. èr yuè, wén zhào zhuī jī zhī, zhǎn hùn shì wáng yú bì xiá cūn. yú dǎng wèi měng rú hǔ zhú zǒu, yù wén zhào bīng fāng shān, fù bài. wǔ tái yú dìng xiāng shòu yáng zéi jǐn píng. dǐng chén mìng wén zhào jūn píng dìng, bèi tài yuán dōng, zhāng yīng chāng jūn fén zhōu, bèi tài yuán xī. wén zhào lián bài zéi tài gǔ fàn cūn yú shè, tài yuán zéi jǐ jǐn.
六年正月抵霍州,败贼汾河、盂系,追及于寿阳。巡抚许鼎臣遣谋士张宰先大军尝贼,贼惊溃。二月,文诏追击之,斩混世王于碧霞村。余党为猛如虎逐走,遇文诏兵方山,复败。五台、盂、定襄、寿阳贼尽平。鼎臣命文诏军平定,备太原东,张应昌军汾州,备太原西。文诏连败贼太谷、范村、榆社,太原贼几尽。
dì yǐ wén zhào gōng duō, chì suǒ guò dì duō jī qiǔ liáng yǐ kào, bìng chì wén zhào sù píng zéi. shān xī jiān shì zhōng guān liú zhōng yǔn yán wén zhào jiǎo zéi xú gōu yú dìng xiāng, suǒ sī bù gěi mǐ, fǎn yǐ pào shí shāng shì zú. dì jí xià yù shǐ àn wèn. sān yuè, zéi cóng hé nèi shàng tài xíng, wén zhào dà bài zhī zé zhōu. zéi zǒu lù ān, wén zhào zhì yáng chéng yù zéi bù jī, zì qìn shuǐ qián shī, huán jī zhī qín dì liú cūn zhài, zhǎn shǒu qiān yú. sì yuè, zéi tún rùn chéng, qí tā bù xiàn píng shùn, shā zhī xiàn xú míng yáng. wén zhào zhì, zéi zǒu, nǎi yè bàn xí rùn chéng, zhǎn zéi qiān wǔ bǎi. zǐ jīn liáng lǎo huí huí zì yú shè zǒu wǔ xiāng, guò tiān xīng zǒu gāo zé shān, wén zhào jiē jī bài. tā zéi wéi shè xiàn, wén wén zhào pò zéi lí chéng, jiě qù.
帝以文诏功多,敕所过地多积糗粮以犒,并敕文诏速平贼。山西监视中官刘中允言文诏剿贼徐沟、盂、定襄,所司不给米,反以炮石伤士卒。帝即下御史按问。三月,贼从河内上太行,文诏大败之泽州。贼走潞安,文诏至阳城遇贼不击,自沁水潜师,还击之芹地、刘村寨,斩首千余。四月,贼屯润城,其他部陷平顺,杀知县徐明扬。文诏至,贼走,乃夜半袭润城,斩贼千五百。紫金梁、老回回自榆社走武乡,过天星走高泽山,文诏皆击败。他贼围涉县,闻文诏破贼黎城,解去。
wǔ yuè, dì qiǎn zhōng guān sūn mào lín wéi wén zhào nèi zhōng jūn. zéi fàn qìn shuǐ, wén zhào dà bài zhī, qín qí kuí dà hǔ, yòu bài zhī liáo chéng máo lǐng shān xī. zéi jì lǚ bài, nǎi bì wén zhào fēng, duō liú rù hé běi. dì nǎi mìng wén zhào yí shī wǎng tǎo. ér zéi yǐ bài dèng qǐ bīng yú lín xiàn, wén zhào lǜ wǔ yíng jūn yè xí pò zhī. qī yuè dà bài huái qìng zéi chái líng cūn, guó qí kuí gǔn dì lóng, yòu zhuī zhǎn lǎo huí huí yú jì yuán.
五月,帝遣中官孙茂霖为文诏内中军。贼犯沁水,文诏大败之,擒其魁大虎,又败之辽城毛岭山西。贼既屡败,乃避文诏锋,多流入河北。帝乃命文诏移师往讨。而贼已败邓玘兵于林县,文诏率五营军夜袭破之。七月大败怀庆贼柴陵村,馘其魁滚地龙,又追斩老回回于济源。
wén zhào zài hóng dòng shí, yǔ lǐ jū yù shǐ liú lìng yù wǔ. jí shì, lìng yù àn hé nán, ér sì chuān shí guī tǔ guān mǎ fèng yí jūn bài méi yú hòu jiā zhuāng, lài wén zhào chí tuì zéi. fǔ jiě jiǎ, yǔ lìng yù, yǔ fù xiāng shī. wén zhào fú yī qǐ, miàn chì zhī. lìng yù nù, suì yǐ fèng yí zhī bài wéi wén zhào zuì. bù yì wén zhào hù shèng ér qí, nǎi diào zhī dà tóng.
文诏在洪洞时,与里居御史刘令誉忤。及是,令誉按河南,而四川石硅土官马凤仪军败没于侯家庄,赖文诏驰退贼。甫解甲,与令誉,语复相失。文诏拂衣起,面叱之。令誉怒,遂以凤仪之败为文诏罪。部议文诏怙胜而骑,乃调之大同。
qī nián qī yuè, dà qīng bīng xī zhēng chā hàn, hái shī rù dà tóng jìng, gōng bá dé shèng bǎo cān jiāng lǐ quán zì jīng, suì gōng wéi huái rén xiàn jí jǐng píng bǎo yīng zhōu. wén zhào xié zǒng dū zhāng zōng héng xiān zhù huái rén gù shǒu. bā yuè, wéi jiě, jí yí zhù zhèn chéng, tiǎo zhàn bài hái. yǐ ér líng qiū jí tā tún pù duō shī xiàn, dà qīng bīng yì xuán. shí yī yuè lùn zuì, wén zhào zōng héng jí xún fǔ hú zhān ēn bìng chōng jūn biān wèi. lìng fǔ xià, shān xī xún fǔ wú shēn jiàn wén zhào zhī bīng shàn zhàn, qǐng yòng zhī jìn zhōng. nǎi mìng wèi yuán jiǎo zǒng bīng guān, lì gōng zì shú. dàng shì shí, hé nán huò yóu jù, dì yǐ yǔn bīng bù yì, chì wén zhào chí jiǎo hé nán zéi. shēn fù kàng shū lì zhēng, qǐng lìng xiān píng jìn zéi, hòu rù yù, dì bù xǔ. ér wén zhào yǐ shēn yǒu ēn, jìng qǔ dào tài yuán, wèi shēn suǒ liú.
七年七月,大清兵西征插汉,还师入大同境,攻拔得胜堡、参将李全自经,遂攻围怀仁县及井坪堡、应州。文诏偕总督张宗衡先驻怀仁固守。八月,围解,即移驻镇城,挑战败还。已而灵丘及他屯堡多失陷,大清兵亦旋。十一月论罪,文诏、宗衡及巡抚胡沾恩并充军边卫。令甫下,山西巡抚吴甡荐文诏知兵善战,请用之晋中。乃命为援剿总兵官,立功自赎。当是时,河南祸尤剧,帝已允兵部议,敕文诏驰剿河南贼。甡复抗疏力争,请令先平晋贼,后入豫,帝不许。而文诏以甡有恩,竟取道太原,为甡所留。
huì zéi gāo jiā jì yǐ jiān, ér fèng yáng gào xiàn, suì zhěng bīng nán, yǐ bā nián sān yuè huì zǒng dū hóng chéng chóu yú xìn yáng. chéng chóu dà xǐ, jí lìng jī zéi suí zhōu, wén zhào zhuī zhǎn zéi sān bǎi bā shí yǒu qí. sì yuè, chéng chóu cì rǔ zhōu. yǐ zéi jǐn rù guān zhōng, yì hái gù gēn běn. fēn mìng zhū jiàng è yào hài, xí wén zhào rù guān, wén zhào nǎi chí zhì líng bǎo yè chéng chóu. chéng chóu yǐ zéi zài shāng luò, wén guān bīng zhì, bì xiān zǒu hàn zhōng, ér dà jūn yóu tóng guān rù, fǎn zài qí hòu, nǎi lìng wén zhào yóu wén xiāng qǔ shān lù zhì luò nán shāng zhōu, zhí dǎo zéi cháo, fù cóng shān yáng zhèn ān xún yáng chí rù hàn zhōng, è qí bēn yì. yuē:" cǐ xíng yě, dào lù huí yuǎn, jiāng jūn shén láo kǔ, wú jí guān zhōng bīng yǐ dài jiāng jūn." fǔ qí bèi ér qiǎn zhī, wén zhào diē mǎ qù. wǔ yuè wǔ rì dǐ shāng zhōu. zéi qù chéng sān shí lǐ, yíng huǒ mǎn shān. wén zhào yè bàn lǜ cóng zǐ cān jiāng biàn jiāo shǒu bèi dǐng jiāo dū sī bái guǎng ēn děng bài zéi shēn lín zhōng, zhuī zhì jīn lǐng chuān. zéi jù xiǎn yǐ qiān qí nì zhàn, biàn jiāo dà hū xiàn zhèn, zhū jūn bìng jìn, zéi bài zǒu. biàn jiāo yǒng guàn sān jūn, zéi zhōng wén dà xiǎo cáo jiāng jūn míng, jiē bù shè.
会贼高加计已歼,而凤阳告陷,遂整兵南,以八年三月会总督洪承畴于信阳。承畴大喜,即令击贼随州,文诏追斩贼三百八十有奇。四月,承畴次汝州。以贼尽入关中,议还顾根本。分命诸将扼要害,檄文诏入关,文诏乃驰至灵宝谒承畴。承畴以贼在商、雒,闻官兵至,必先走汉中,而大军由潼关入,反在其后,乃令文诏由阌乡取山路至雒南、商州,直捣贼巢,复从山阳、镇安、洵阳驰入汉中,遏其奔轶。曰:“此行也,道路回远,将军甚劳苦,吾集关中兵以待将军。”拊其背而遣之,文诏跌马去。五月五日抵商州。贼去城三十里,营火满山。文诏夜半率从子参将变蛟、守备鼎蛟、都司白广恩等败贼深林中,追至金岭川。贼据险以千骑逆战,变蛟大呼陷阵,诸军并进,贼败走。变蛟勇冠三军,贼中闻大小曹将军名,皆怖慑。
yǐ ér chuǎng wáng bā dài wáng zhū zéi fàn fèng xiáng, qū shui jiān yáng lǒng zhōu, wén zhào zì hàn zhōng chí fù. zéi jǐn xiàng jìng níng tài ān qīng shuǐ qín zhōu jiān, zhòng qiě èr shí wàn. chéng chóu yǐ wén zhào suǒ bù hé zhāng quán chāng zhāng wài jiā jūn zhǐ liù qiān, zhòng guǎ bù dí, gào jí yú cháo, wèi dé mìng. liù yuè, guān jūn yù zéi luàn mǎ chuān. qián fēng zhōng jūn liú hóng liè bèi zhí, é fù jiāng ài wàn nián liǔ guó zhèn fù zhàn sǐ. wén zhào wén zhī, chēn mù dà mà, jí yì chéng chóu qǐng xíng. chéng chóu xǐ yuē:" fēi jiāng jūn bù néng miè cǐ zéi. gù wú bīng yǐ fēn, wú kě cè yìng zhě. jiāng jūn xíng, wú jiāng yóu jīng yáng qū chún huà wéi hòu jìn." wén zhào nǎi yǐ sān qiān rén zì níng zhōu jìn, yù zéi zhēn níng zhī jiǎo tóu zhèn. biàn jiāo xiān dēng, zhǎn shǒu wǔ bǎi, zhuī sān shí lǐ, wén zhào lǜ bù bīng jì zhī. zéi fú shù wàn qí hé wéi, shǐ wèi jí. zéi bù zhī wéi wén zhào yě, yǒu xiǎo zú fù jí, dà hū yuē:" jiāng jūn jiù wǒ!" zéi zhōng pàn zú shí zhī, jì zéi yuē:" cǐ cáo zǒng bīng yě." zéi xǐ, wéi yì jí. wén zhào zuǒ yòu tiào dàng, shǒu jī shā shù shí rén, zhuǎn dòu shù lǐ. lì bù zhī, bá dāo zì wěn sǐ. yóu jī píng ān yǐ xià sǐ zhě èr shí yú rén. chéng chóu wén, fǔ yīng dà kū, dì yì tòng dào, zèng tài zǐ tài bǎo zuǒ dū du, cì jì zàng, shì yīn zhǐ huī qiān shì, yǒu sī jiàn cí, chūn qiū zhì jì. wén zhào zhōng yǒng guān shí, chēng míng jì liáng jiàng dì yī. qí sǐ yě, zéi zhōng wèi xiāng qìng.
已而闯王、八大王诸贼犯凤翔,趋氵幵阳、陇州,文诏自汉中驰赴。贼尽向静宁、泰安、清水、秦州间,众且二十万。承畴以文诏所部合张全昌、张外嘉军止六千,众寡不敌,告急于朝,未得命。六月,官军遇贼乱马川。前锋中军刘弘烈被执,俄副将艾万年、柳国镇复战死。文诏闻之,瞋目大骂,亟诣承畴请行。承畴喜曰:“非将军不能灭此贼。顾吾兵已分,无可策应者。将军行,吾将由泾阳趋淳化为后劲。”文诏乃以三千人自宁州进,遇贼真宁之湫头镇。变蛟先登,斩首五百,追三十里,文诏率步兵继之。贼伏数万骑合围,矢猬集。贼不知为文诏也,有小卒缚急,大呼曰:“将军救我!”贼中叛卒识之,惎贼曰:“此曹总兵也。”贼喜,围益急。文诏左右跳荡,手击杀数十人,转斗数里。力不支,拔刀自刎死。游击平安以下死者二十余人。承畴闻,拊膺大哭,帝亦痛悼,赠太子太保、左都督,赐祭葬,世荫指挥佥事,有司建祠,春秋致祭。文诏忠勇冠时,称明季良将第一。其死也,贼中为相庆。
dì wén yào, cóng xiōng zhēng tǎo, shù yǒu gōng. hé qū zhī zhàn, zhǎn huò duō. hòu jī zéi xīn zhōu, zhàn sǐ chéng xià. zhào yǔ zèng xù. cóng zǐ biàn jiāo, zì yǒu chuán.
弟文耀,从兄征讨,数有功。河曲之战,斩获多。后击贼忻州,战死城下。诏予赠恤。从子变蛟,自有传。
zhōu yù jí, jǐn zhōu wèi rén. shǎo yǒu yǒng lì, hǎo shè shēng. hòu rù háng wǔ, zhàn zhé xiān dēng, jī gōng zhì jīng yíng yóu jī. jīng yíng jiāng duō xūn qī zhōng guān zǐ dì, jiàn yù jí zhì lǔ, yì qīng zhī. yù jí yuē:" gōng děng jiē wán kù zi, qǐ zú dāng dà dí. hé bù yú wú shì shí liàn dǎn yǒng, wèi yì rì yòng, ér tú mí lǐn lù wèi!" tóng bèi xián mù xiào zhī.
周遇吉,锦州卫人。少有勇力,好射生。后入行伍,战辄先登,积功至京营游击。京营将多勋戚中官子弟,见遇吉质鲁,意轻之。遇吉曰:“公等皆纨裤子,岂足当大敌。何不于无事时练胆勇,为异日用,而徒糜廪禄为!”同辈咸目笑之。
chóng zhēn jiǔ nián, dū chéng bèi bīng. cóng shàng shū zhāng fèng yì shù xuè zhàn yǒu gōng, lián jìn èr zhì, wèi qián fēng yíng fù jiāng. míng nián dōng, cóng sūn yīng yuán děng tǎo zéi hé nán, zhàn guāng shān gù shǐ, jiē dà jié. shí yī nián bān shī, jìn zhì shòu lài. míng nián qiū, fù chū tǎo zéi, pò hú kě shòu yú xī chuān, jiàng qí quán bù. yáng sì chāng chū shī xiāng yáng, yù jí cóng zhōng guān liú yuán bīn wǎng huì. huì zhāng xiàn zhōng jiāng zhì fáng xiàn, sì chāng cè qí bì kuī dù yún tān, qiǎn yù jí è shǒu huái shù guān, zhāng yī lóng tún guāng huà, zéi suì bù gǎn fàn. shí èr yuè, xiàn zhōng bài yú xīng ān, jiāng zǒu zhú shān zhú xī, yù jí fù yǐ sì chāng lìng zhì shí huā jiē cǎo diàn è qí yào hài, zéi zì shì jǐn rù shǔ. yù jí nǎi cóng yuán bīn zhù jīng mén, zhuān hù xiàn líng. míng nián yǔ sūn yīng yuán děng dà pò luó rǔ cái yú fēng yì píng. yòu míng nián yǔ huáng dé gōng zhuī pò zéi fèng yáng. yǐ ér xuán shī, bài tā zéi lǐ qīng shān yú shòu zhāng, zhuī zhì dōng píng, jiān miè jǐ jǐn, qīng shān suì jiàng. lǚ jiā tài zǐ shǎo bǎo zuǒ dū du.
崇祯九年,都城被兵。从尚书张凤翼数血战有功,连进二秩,为前锋营副将。明年冬,从孙应元等讨贼河南,战光山、固始,皆大捷。十一年班师,进秩受赉。明年秋,复出讨贼,破胡可受于淅川,降其全部。杨嗣昌出师襄阳,遇吉从中官刘元斌往会。会张献忠将至房县,嗣昌策其必窥渡郧滩,遣遇吉扼守槐树关,张一龙屯光化,贼遂不敢犯。十二月,献忠败于兴安,将走竹山、竹溪,遇吉复以嗣昌令至石花街、草店扼其要害,贼自是尽入蜀。遇吉乃从元斌驻荆门,专护献陵。明年与孙应元等大破罗汝才于丰邑坪。又明年与黄得功追破贼凤阳。已而旋师,败他贼李青山于寿张,追至东平,歼灭几尽,青山遂降。屡加太子少保、左都督。
shí wǔ nián dōng, shān xī zǒng bīng guān xǔ dìng guó yǒu zuì lùn sǐ, yǐ yù jí dài zhī. zhì zé tài lǎo ruò, shàn jiǎ zhàng, liàn yǒng gǎn, yī jūn tè jīng. míng nián shí èr yuè, lǐ zì chéng xiàn quán shǎn, jiāng fàn shān xī. yù jí yǐ yán hé qiān yú lǐ, zéi chǔ chù kě dù, fēn bīng è qí shàng liú, yǐ xià liú pú bǎn shǔ zhī xún fǔ cài mào dé, ér qǐng jì shī yú cháo. cháo tíng qiǎn fù jiāng xióng tōng yǐ èr qiān rén lái fù. shí qī nián zhēng yuè, yù jí lìng tōng fáng hé. huì píng yáng shǒu jiāng chén shàng zhì yǐ qiǎn shǐ yíng zéi, fěng tōng hái zhèn shuō jiàng. yù jí chì zhī yuē:" wú shòu guó hòu ēn, níng cóng ěr pàn nì! qiě ěr tǒng bīng èr qiān, bù néng shā zéi, fǎn zuò shuō kè xié!" lì zhǎn zhī, chuán shǒu jīng shī. zhì èr yuè qī rì, tài yuán xiàn, mào dé sǐ zhī. zéi suì xiàn xīn zhōu, wéi dài zhōu.
十五年冬,山西总兵官许定国有罪论死,以遇吉代之。至则汰老弱,缮甲仗,练勇敢,一军特精。明年十二月,李自成陷全陕,将犯山西。遇吉以沿河千余里,贼处处可渡,分兵扼其上流,以下流蒲坂属之巡抚蔡懋德,而请济师于朝。朝廷遣副将熊通以二千人来赴。十七年正月,遇吉令通防河。会平阳守将陈尚智已遣使迎贼,讽通还镇说降。遇吉叱之曰:“吾受国厚恩,宁从尔叛逆!且尔统兵二千,不能杀贼,反作说客邪!”立斩之,传首京师。至二月七日,太原陷,懋德死之。贼遂陷忻州,围代州。
yù jí xiān zài dài è qí běi fàn, nǎi píng chéng gù shǒu, ér qián chū bīng fèn jī. lián shù rì, shā zéi wú suàn. huì shí jǐn yuán jué, tuì bǎo níng wǔ. zéi yì zhǒng zhì, dà hū wǔ rì bù jiàng zhě tú qí chéng. yù jí sì miàn fā dà pào, shā zéi wàn rén, huǒ yào qiě jǐn, wài wéi zhuǎn jí. huò qǐng gān yán dài zhī, yù jí nù yuē:" ruò bèi hé qiè xié! jīn néng shèng, yī jūn jiē zhōng yì. jí bù zhī, fù wǒ yǔ zéi." yú shì shè fú chéng nèi, chū ruò zú yòu zéi rù chéng, jí xià zhá shā shù qiān rén. zéi yòng pào gōng chéng, pǐ fù wán zhě zài, shāng qí sì xiāo jiàng. zì chéng jù, yù tuì. qí jiāng yuē:" wǒ zhòng bǎi bèi yú bǐ, dàn yòng shí gōng yī, fān jìn, miè bù shèng yǐ." zì chéng cóng zhī. qián duì sǐ, hòu fù jì. guān jūn lì jìn, chéng suì xiàn. yù jí xiàng zhàn, mǎ jué, tú bù tiào dàng, shǒu gé shā shù shí rén. shēn bèi shǐ rú wèi, jìng wèi zéi zhí, dà mà bù qū. zéi xuán zhī gāo gān, cóng shè shā zhī, fù luán qí ròu. chéng zhōng shì mín gǎn yù jí zhōng yì, xiàng zhàn shā zéi, bù kě shèng jì. qí shě zhōng ér, xiān cóng yù jí chū dòu, sǐ wáng lüè jǐn. fū rén liú shì sù yǒng jiàn, lǜ fù nǚ shù shí rén jù shān diān gōng xiè, dēng wū ér shè, měi yī shǐ bì yī zéi, zéi bù gǎn bī. zòng huǒ fén zhī, hé jiā jǐn sǐ.
遇吉先在代遏其北犯,乃凭城固守,而潜出兵奋击。连数日,杀贼无算。会食尽援绝,退保宁武。贼亦踵至,大呼五日不降者屠其城。遇吉四面发大炮,杀贼万人,火药且尽,外围转急。或请甘言绐之,遇吉怒曰:“若辈何怯邪!今能胜,一军皆忠义。即不支,缚我予贼。”于是设伏城内,出弱卒诱贼入城,亟下闸杀数千人。贼用炮攻城,圮复完者再,伤其四骁将。自成惧,欲退。其将曰:“我众百倍于彼,但用十攻一,番进,蔑不胜矣。”自成从之。前队死,后复继。官军力尽,城遂陷。遇吉巷战,马蹶,徒步跳荡,手格杀数十人。身被矢如猬,竟为贼执,大骂不屈。贼悬之高竿,丛射杀之,复脔其肉。城中士民感遇吉忠义,巷战杀贼,不可胜计。其舍中儿,先从遇吉出斗,死亡略尽。夫人刘氏素勇健,率妇女数十人据山巅公廨,登屋而射,每一矢毙一贼,贼不敢逼。纵火焚之,阖家尽死。
zì chéng jí zhòng jì yuē:" níng wǔ suī pò, wú jiàng shì sǐ shāng duō. zì cǐ dá jīng shī, lì dà tóng yáng hé xuān fǔ jū yōng, jiē yǒu zhòng bīng. tǎng jǐn rú níng wǔ, wú bù xià níng yǒu jié yí zāi! bù rú hái qín xiū xī, tú hòu jǔ." kè qī jiāng dùn, ér dà tóng zǒng bīng jiāng xiāng jiàng biǎo zhì, zì chéng dà xǐ. fāng yàn qí shǐ zhě, xuān fǔ zǒng bīng wáng chéng yīn biǎo yì zhì, zì chéng yì xǐ. suì jué cè cháng qū, lì dà tóng xuān fǔ dǐ jū yōng. tài jiàn dù zhī zhì zǒng bīng táng tōng fù kāi mén yán zhī, jīng shī suì bù shǒu yǐ. zéi měi yǔ rén yuē:" tā zhèn fù yǒu yī zhōu zǒng bīng, wú ān dé zhì cǐ." fú wáng shí, zèng tài bǎo, shì zhōng wǔ, liè sì jīng zhōng cí.
自成集众计曰:“宁武虽破,吾将士死伤多。自此达京师,历大同、阳和、宣府、居庸,皆有重兵。倘尽如宁武,吾部下宁有孑遗哉!不如还秦休息,图后举。”刻期将遁,而大同总兵姜瓖降表至,自成大喜。方宴其使者,宣府总兵王承荫表亦至,自成益喜。遂决策长驱,历大同、宣府抵居庸。太监杜之秩、总兵唐通复开门延之,京师遂不守矣。贼每语人曰:“他镇复有一周总兵,吾安得至此。”福王时,赠太保,谥忠武,列祀旌忠祠。
huáng dé gōng, hào hǔ shān, kāi yuán wèi rén, qí xiān zì hé féi xǐ. zǎo gū, yǔ mǔ xú jū. shǎo fù qí qì, dǎn lüè guò rén. nián shí èr, mǔ niàng jiǔ shú, qiè yǐn zhì jǐn. mǔ zé zhī, xiào yuē:" cháng yì ěr." shí liáo shì jí, dé gōng chí dāo zá háng wǔ zhōng, chū zhǎn shǒu èr jí, zhōng shǎng lǜ dé bái jīn wǔ shí liǎng, guī fèng mǔ, yuē:" ér yǐ cháng jiǔ yě." yóu shì lì jīng lüè wéi qīn jūn, lèi gōng zhì yóu jī.
黄得功,号虎山,开原卫人,其先自合肥徙。早孤,与母徐居。少负奇气,胆略过人。年十二,母酿酒熟,窃饮至尽。母责之,笑曰:“偿易耳。”时辽事急,得功持刀杂行伍中,出斩首二级,中赏率得白金五十两,归奉母,曰:“儿以偿酒也。”由是隶经略为亲军,累功至游击。
chóng zhēn jiǔ nián, qiān fù zǒng bīng, fēn guǎn jīng wèi guǎn. shí yī nián yǐ jìn jūn cóng zǒng dū xióng wén càn jī zéi yú wǔ yáng, áo guāng gù jiān, zuì. bā yuè yòu cóng jī zéi mǎ guāng yù yú xī chuān zhī wú cūn wáng jiā zhài, dà pò zhī. zhào jiā tài zǐ tài shī, shǔ zǒng bīng xián. shí sān nián cóng tài jiàn lú jiǔ dé pò zéi yú bǎn shí fàn, zéi gé lǐ yǎn děng wǔ yíng jiàng. shí sì nián yǐ zǒng bīng yǔ wáng xiàn fēn hù fèng yáng sì zhōu líng, dé gōng zhù dìng yuǎn. zhāng xiàn zhōng gōng tóng chéng, xié yíng jiāng liào yīng dēng zhì chéng xià yòu xiáng. dé gōng yǔ liú liáng zuǒ hé bīng jī zhī yú bào jiā lǐng, zéi bài dùn, zhuī zhì qián shān, qín zhǎn zéi jiāng chuǎng shì wáng mǎ wǔ sān yào zǐ wáng xīng guó. sān yào zǐ, xiàn zhōng yǎng zǐ, zuì hào xiāo yǒng zhě yě. dé gōng jiàn shāng miàn, yù zì fèn, yǔ zéi zhuǎn zhàn shí yú rì, suǒ shā shāng dú duō. míng nián yí zhèn lú zhōu. shí qī nián fēng jìng nán bó. fú wáng lì jiāng nán, jìn fēng hóu. xuán mìng yǔ liú liáng zuǒ liú zé qīng gāo jié wèi sì zhèn.
崇祯九年,迁副总兵,分管京卫管。十一年以禁军从总督熊文灿击贼于舞阳,鏖光、固间,最。八月又从击贼马光玉于淅川之吴村、王家寨,大破之。诏加太子太师,署总兵衔。十三年从太监卢九德破贼于板石畈,贼革里眼等五营降。十四年以总兵与王宪分护凤阳、泗州陵,得功驻定远。张献忠攻桐城,挟营将廖应登至城下诱降。得功与刘良佐合兵击之于鲍家岭,贼败遁,追至潜山,擒斩贼将闯世王马武、三鹞子王兴国。三鹞子,献忠养子,最号骁勇者也。得功箭伤面,愈自奋,与贼转战十余日,所杀伤独多。明年移镇庐州。十七年封靖南伯。福王立江南,进封侯。旋命与刘良佐、刘泽清、高杰为四镇。
chū, dū fǔ shǐ kě fǎ lǜ jié bá hù nán zhì, gù zhì dé gōng yí zhēn, yīn xiāng qiān zhì. shì dēng lái zǒng bīng huáng fēi jiāng zhī rèn, fēi yǔ dé gōng tóng xìng, chēng xiōng dì, yí shū qǐng bīng bèi fēi cháng. dé gōng lǜ qí sān bǎi yóu yáng zhōu wǎng gāo yóu yíng zhī, jié fù jiāng hú mào zhēn chí bào jié. jié sù jì dé gōng, yòu yí tú jǐ, nǎi fú jīng zú dào zhōng, yāo jī zhī. dé gōng xíng zhì tǔ qiáo, fāng zuò shí, fú qǐ, chū bù yì, shàng mǎ jǔ tiě biān, fēi shǐ yǔ jí, mǎ bó, téng tā qí chí. yǒu xiāo qí wǔ shuò zhí qián, dé gōng dà hū, fǎn dòu, xié qí shuò ér chì zhī, rén mǎ jiē mí. fù shā shù shí rén, tiào rù tuí yuán zhōng, xiāo shēng rú léi, zhuī zhě bù gǎn jìn, suì jí chí zhì dà jūn, dé miǎn. fāng dòu shí, jié qián shī dǎo yí zhēn, dé gōng bīng pō shāng, ér suǒ jù xíng sān bǎi qí jiē mò. suì sù yú cháo, yuàn yǔ jié jué yī sǐ zhàn. kě fǎ mìng jiān jūn wàn yuán jí hé jiě zhī, bù kě. huì de gōng yǒu mǔ sāng, kě fǎ lái diào, yǔ zhī yuē:" tǔ qiáo zhī yì, wú zhì yú jiē zhī jié bú yì. jīn jiāng jūn yǐ guó gù juān shèng nù, ér guī qū yú gāo, shì jiāng jūn shōu dà míng yú tiān xià yě." dé gōng sè shāo hé, zhōng yǐ suǒ shā wáng duō wèi hèn. kě fǎ lìng jié cháng qí mǎ, fù chū qiān jīn wèi mǔ fèng. dé gōng bù dé yǐ, tīng zhī. míng nián, jié yù qū hé nán, guī qǔ zhōng yuán. zhào dé gōng yǔ liú liáng zuǒ shǒu pī xú. jié sǐ, dé gōng hái yí zhēn. jié jiā bìng jiàng shì qī zǐ shàng liú yáng zhōu, dé gōng móu xí zhī. cháo tíng jí qiǎn lú jiǔ dé yù zhǐ, dé gōng suì yí zhèn lú zhōu. sì yuè, zuǒ liáng yù dōng xià, yǐ qǐng jūn cè wéi míng, zhì jiǔ jiāng, bìng sǐ, jūn zhōng lì qí zi mèng gēng. mìng dé gōng qū shàng jiāng yù zhī, zhù shī dí gǎng. dé gōng pò mèng gēng yú tóng líng, jiě qí wéi. mìng yí jiā zhèn tài píng, yī yì bàn zéi, lùn gōng jiā zuǒ zhù guó.
初,督辅史可法虑杰跋扈难制,故置得功仪真,阴相牵制。适登莱总兵黄蜚将之任,蜚与得功同姓,称兄弟,移书请兵备非常。得功率骑三百由扬州往高邮迎之,杰副将胡茂桢驰报杰。杰素忌得功,又疑图己,乃伏精卒道中,邀击之。得功行至土桥,方作食,伏起,出不意,上马举铁鞭,飞矢雨集,马踣,腾他骑驰。有骁骑舞槊直前,得功大呼,反斗,挟其槊而抶之,人马皆糜。复杀数十人,跳入颓垣中,哮声如雷,追者不敢进,遂疾驰至大军,得免。方斗时,杰潜师捣仪真,得功兵颇伤,而所俱行三百骑皆殁。遂诉于朝,愿与杰决一死战。可法命监军万元吉和解之,不可。会得功有母丧,可法来吊,语之曰:“土桥之役,无智愚皆知杰不义。今将军以国故捐盛怒,而归曲于高,是将军收大名于天下也。”得功色稍和,终以所杀亡多为恨。可法令杰偿其马,复出千金为母赗。得功不得已,听之。明年,杰欲趋河南,规取中原。诏得功与刘良佐守邳、徐。杰死,得功还仪真。杰家并将士妻子尚留扬州,得功谋袭之。朝廷急遣卢九德谕止,得功遂移镇庐州。四月,左良玉东下,以请君侧为名,至九江,病死,军中立其子梦庚。命得功趋上江御之,驻师荻港。得功破梦庚于铜陵,解其围。命移家镇太平,一意办贼,论功加左柱国。
shí dà qīng bīng yǐ dù jiāng, zhī fú wáng bēn, fēn bīng xí tài píng. dé gōng fāng shōu bīng tún wú hú, fú wáng qián rù qí yíng. dé gōng jīng qì yuē:" bì xià sǐ shǒu jīng chéng, chén děng yóu kě jìn lì, nài hé tīng jiān rén yán, cāng cù dào cǐ! qiě chén fāng duì dí, ān néng hù jià?" wáng yuē:" fēi qīng wú kě zhàng zhě." dé gōng qì yuē:" yuàn xiào sǐ." dé gōng zhàn dí gǎng shí, shāng bì jǐ duò. yī gé yī, yǐ bó luò bì, pèi dāo zuò xiǎo zhōu, dū huī xià bā zǒng bīng jié shù qián yíng dí. ér liú liáng zuǒ yǐ xiān guī mìng, dà hū àn shàng zhāo xiáng. dé gōng nù chì yuē:" rǔ nǎi jiàng hū!" hū fēi shǐ zhì, zhōng qí hóu piān zuǒ. dé gōng zhī bù kě wèi, zhì dāo shí suǒ bá jiàn cì kēng sǐ. qí qī wén zhī, yì zì jīng. zǒng bīng wēng zhī qí tóu jiāng sǐ, zhōng jūn tián xióng suì xié fú wáng jiàng.
时大清兵已渡江,知福王奔,分兵袭太平。得功方收兵屯芜湖,福王潜入其营。得功惊泣曰:“陛下死守京城,臣等犹可尽力,奈何听奸人言,仓卒到此!且臣方对敌,安能扈驾?”王曰:“非卿无可仗者。”得功泣曰:“愿效死。”得功战荻港时,伤臂几堕。衣葛衣,以帛络臂,佩刀坐小舟,督麾下八总兵结束前迎敌。而刘良佐已先归命,大呼岸上招降。得功怒叱曰:“汝乃降乎!”忽飞矢至,中其喉偏左。得功知不可为,掷刀拾所拔箭刺吭死。其妻闻之,亦自经。总兵翁之琪投江死,中军田雄遂挟福王降。
dé gōng cū měng bù shí wén yì. jiāng nán chū lì, wáng zhào shū zhǐ huī, duō chū qún xiǎo. dé gōng dé zhào zhǐ huò duì shǐ mà liè zhī. rán zhōng yì chū tiān xìng, wén yǐ guó shì xiāng guī jiè zhě, zhé qū jǐ gǎi bù xuán zhǒng. běi lái tài zǐ zhī yù, dé gōng kàng shū zhēng yuē:" dōng gōng wèi bì jiǎ mào, xiān dì zi jí shàng zi, wèi yǒu liǎo wú zhèng míng, hùn rán léi tóng zhě. chén kǒng zài tíng zhū chén, chǎn xùn zhě duō, kàng yán zhě shǎo, jí míng bái shí rèn, yì bù gǎn kàng cí qǔ huò yǐ." shí tài zǐ zhēn wěi mò gǎn jué, ér dé gōng zhōng fèn bù ā rú cǐ. dé gōng měi zhàn, yǐn jiǔ shù dòu, jiǔ hān qì yì lì. xǐ chí tiě biān zhàn, biān zì xuè zhān shǒu wàn, yǐ shuǐ rú zhī, jiǔ nǎi dé tuō, jūn zhōng hū wèi huáng chuǎng zi. shǐ wèi piān bì, suí dà shuài lì gōng míng, wèi cháng yī dāng dà dí. jí zhuān zhèn fēng hóu, bù jí yī nián yú ér nán běi zhuǎn xǐ, zhǔ táo jiāng kuì, wú suǒ yī yòng qí lì, shù shǒu jiù yì, yǔ guó jù wáng ér yǐ. qí jūn xíng jì lǜ yán, xià wú gǎn fàn, suǒ zhì rén gǎn qí dé. lú zhōu tóng chéng dìng yuǎn jiē wèi lì shēng cí. zàng yí zhēn fāng shān mǔ mù cè.
得功粗猛不识文义。江南初立,王诏书指挥,多出群小。得功得诏纸或对使骂裂之。然忠义出天性,闻以国事相规诫者,辄屈己改不旋踵。北来太子之狱,得功抗疏争曰:“东宫未必假冒,先帝子即上子,未有了无证明,混然雷同者。臣恐在廷诸臣,谄徇者多,抗颜者少,即明白识认,亦不敢抗词取祸矣。”时太子真伪莫敢决,而得功忠愤不阿如此。得功每战,饮酒数斗,酒酣气益厉。喜持铁鞭战,鞭渍血沾手腕,以水濡之,久乃得脱,军中呼为黄闯子。始为偏裨,随大帅立功名,未尝一当大敌。及专镇封侯,不及一年余而南北转徙,主逃将溃,无所一用其力,束手就殪,与国俱亡而已。其军行纪律严,下无敢犯,所至人感其德。庐州、桐城、定远皆为立生祠。葬仪真方山母墓侧。
zàn yuē: cáo wén zhào děng bǐng xiāo měng zhī zī, suǒ xiàng cuī bài, jiē suǒ chēng wàn rén dí yě. dà mìng jì qīng, liáng jiàng diān jué. sān rén zhě zhōng yǒng zuì zhe, sǐ shì yì zuì liè, gù bié zhe yú piān.
赞曰:曹文诏等秉骁猛之资,所向摧败,皆所称万人敌也。大命既倾,良将颠蹶。三人者忠勇最著,死事亦最烈,故别著于篇。