liáng běn jì shàng
梁本紀上
liáng gāo zǔ wǔ huáng dì huì yǎn, zì shū dá, xiǎo zì liàn ér, nán lán líng zhōng dōu lǐ rén, xìng xiāo shì, yǔ qí tóng chéng huái yīn lìng zhěng. zhěng shēng huáng gāo zǔ xiá, wèi jì yīn tài shǒu. xiá shēng huáng zēng zǔ fù zi, wèi zhōu zhì zhōng cóng shì. fù zi shēng huáng zǔ dào cì, wèi nán tái zhì shū shì yù shǐ. dào cì shēng huáng kǎo, huì shùn zhī, zì wén wěi, yú qí gāo dì wèi shǐ zú dì.
梁高祖武皇帝諱衍,字叔達,小字練兒,南蘭陵中都里人, 姓蕭氏,與齊同承淮陰令整。整生皇高祖轄,位濟陰太守。轄 生皇曾祖副子,位州治中從事。副子生皇祖道賜,位南台治書 侍御史。道賜生皇考,諱順之,字文緯,於齊高帝爲始族弟。
huáng kǎo wài shén qīng hé, ér nèi huái yīng qì, yǔ qí gāo shǎo ér kuǎn xiá. cháng gòng dēng jīn niú shān, lù cè yǒu kū gǔ zòng héng, qí gāo wèi huáng kǎo yuē: zhōu wén wáng yǐ lái jǐ nián, dāng fù yǒu yǎn cǐ kū gǔ zhě hū? yán zhī lǐn rán dòng sè. huáng kǎo yóu cǐ zhī qí gāo yǒu dà zhì, cháng xiāng suí zhú. qí gāo měi wài tǎo, huáng kǎo cháng wèi jūn fù. jí běi tǎo, xuē suǒ ér yè qiǎn rén rù yíng, tí dāo jìng zhì qí gāo mián chuáng, huáng kǎo shǒu rèn zhī. pín wèi qí gāo zhèn jūn sī mǎ zhǎng shǐ. shí sòng dì hūn nüè, qí gāo móu chū wài, huáng kǎo yǐ wèi yī dàn bēn wáng, zé wēi jǐ bù cè, bù rú yīn rén zhī yù, xíng yī huò zhī shì, qí gāo shēn rán zhī. lì huáng mén láng, ān xī zhǎng shǐ, wú jùn nèi shǐ, suǒ jīng jiē zhe míng. wú jùn zhāng xù cháng chēng: wén wǔ jiān zī, yǒu dé yǒu xíng, wú jìng xiāo shùn zhī. yuán càn zhī jù shí tóu, huáng huí yǔ zhī tōng móu, huáng kǎo wén nán zuò, lǜ jiā bīng jù zhū què qiáo, huí chān rén hái gào yuē : zhū què qiáo nán yī zhǎng zhě, yīng wēi yì rán, zuò hú chuáng nán xiàng. huí yuē: xiāo shùn zhī yě. suì bù gǎn chū. shí wēi huáng kǎo, shí tóu jǐ bù jù yǐ. jí qí gāo chuàng zào huáng yè, tuī fēng jué shèng, mò bù chuí gǒng yǎng chéng yān. qí jiàn yuán mò, qí gāo cóng róng wèi huáng kǎo yuē: dāng lìng ā yù jiě yáng zhōu xiāng shòu. yù, yù zhāng wáng yí xiǎo míng yě. qí wǔ dì zài dōng gōng, huáng kǎo cháng wèn xùn, jí tuì, qí wǔ zhǐ huáng kǎo wèi yí yuē: fēi cǐ wēng, wú tú wú yǐ zhì jīn rì. jí jí wèi, shēn xiāng jì dàn, gù bù jū tái fǔ. yǐ cān yù zuǒ mìng, fēng lín xiāng xiàn hóu. lì wèi shì zhōng, wèi wèi, tài zǐ zhān shì, lǐng jūn jiāng jūn, dān yáng yǐn, zèng zhèn běi jiāng jūn, shì yuē yì.
皇考外甚清和,而內懷英氣,與齊高少而款狎。嘗共登金 牛山,路側有枯骨縱橫,齊高謂皇考曰:「周文王以來幾年, 當復有掩此枯骨者乎?」言之懍然動色。皇考由此知齊高有大 志,常相隨逐。齊高每外討,皇考常爲軍副。及北討,薛索兒 夜遣人入營,提刀徑至齊高眠床,皇考手刃之。頻爲齊高鎮軍 司馬、長史。時宋帝昏虐,齊高謀出外,皇考以爲一旦奔亡, 則危幾不測,不如因人之欲,行伊、霍之事,齊高深然之。歷 黃門郎,安西長史,吳郡內史,所經皆着名。吳郡張緒常稱: 「文武兼資,有德有行,吾敬蕭順之。」袁粲之據石頭,黃回 與之通謀,皇考聞難作,率家兵據朱雀橋,回覘人還告曰 : 「朱雀橋南一長者,英威毅然,坐胡床南向。」回曰:「蕭順之 也。」遂不敢出。時微皇考,石頭幾不據矣。及齊高創造皇業, 推鋒決勝,莫不垂拱仰成焉。齊建元末,齊高從容謂皇考曰: 「當令阿玉解揚州相授。」玉,豫章王嶷小名也。齊武帝在東 宮,皇考嘗問訊,及退,齊武指皇考謂嶷曰:「非此翁,吾徒 無以致今日。」及即位,深相忌憚,故不居台輔。以參豫佐命, 封臨湘縣侯。歷位侍中,衛尉,太子詹事,領軍將軍,丹陽尹, 贈鎮北將軍,諡曰懿。
dì yǐ sòng xiào wǔ dà míng bā nián suì cì jiǎ chén shēng yú mò líng xiàn tóng xià lǐ sān qiáo zhái. chū, huáng bǐ zhāng shì cháng mèng bào rì, yǐ ér yǒu shēn, suì chǎn dì. dì shēng ér yǒu yì guāng, zhuàng mào shū tè, rì jiǎo lóng yán, zhòng yuè hǔ gù, shé wén bā zì, xiàng yǒu fú guāng, shēn yìng rì wú yǐng, liǎng kuà pián gǔ, xiàng shàng lóng qǐ, yǒu wén zài yòu shǒu yuē wǔ. dì wèi ér shí, néng dǎo kōng ér xíng. jí zhǎng, bó xué duō tōng, hǎo chóu lüè, yǒu wén wǔ cái gàn. suǒ jū shì zhōng, cháng ruò yún qì, rén huò yù zhě, tǐ zhé sù rán.
帝以宋孝武大明八年歲次甲辰生於秣陵縣同夏里三橋宅。 初,皇妣張氏嘗夢抱日,已而有娠,遂産帝。帝生而有異光, 狀貌殊特,日角龍顔,重岳虎顧,舌文八字,項有浮光,身映 日無影,兩骻駢骨,項上隆起,有文在右手曰「武」。帝爲兒 時,能蹈空而行。及長,博學多通,好籌略,有文武才幹。所 居室中,常若雲氣,人或遇者,體輒肅然。
chū wèi wèi jūn wáng jiǎn dōng hé jì jiǔ, jiǎn yī jiàn shēn xiāng qì yì, qǐng wèi hù cáo shǔ. wèi lú jiāng hé xiàn yuē: cǐ xiāo láng sān shí nèi dāng zuò shì zhōng, chū cǐ zé guì bù kě yán. jìng líng wáng zǐ liáng kāi xī dǐ, zhāo wén xué, dì yǔ shěn yuē xiè tiǎo wáng róng xiāo chēn fàn yún rèn fǎng lù chuí děng bìng yóu yān, hào yuē bā yǒu. róng jùn shuǎng, shí jiàn guò rén, yóu jìng yì dì, měi wèi suǒ qīn yuē: zǎi zhì tiān xià, bì zài cǐ rén. lèi qiān suí wáng zhèn xī zī yì cān jūn. xíng jīng niú zhǔ, féng fēng, rù pō lóng dú, yǒu yī lǎo rén wèi dì yuē: jūn lóng xíng hǔ bù, xiāng bù kě yán, tiān xià fāng luàn, ān zhī zhě qí zài jūn hū? wèn qí míng shì, hū rán bù jiàn. xún yǐ huáng kǎo jiān qù zhí, guī jiàn yè.
初爲衛軍王儉東合祭酒,儉一見深相器異,請爲戶曹屬。 謂廬江何憲曰:「此蕭郎三十內當作侍中,出此則貴不可言。」 竟陵王子良開西邸,招文學,帝與沈約、謝朓、王融、蕭琛、 范雲、任昉、陸倕等並游焉,號曰「八友」。融俊爽,識鑒過 人,尤敬異帝,每謂所親曰:「宰制天下,必在此人。」累遷 隨王鎮西諮議參軍。行經牛渚,逢風,入泊龍瀆,有一老人謂 帝曰:「君龍行虎步,相不可言,天下方亂,安之者其在君乎?」 問其名氏,忽然不見。尋以皇考艱去職,歸建鄴。
jí qí wǔ dì bù yù, jìng líng wáng zǐ liáng yǐ dì jí xiōng yì wáng róng liú huì wáng sī yuǎn gù gǎo zhī fàn yún děng wèi zhàng nèi jūn zhǔ. róng yù yīn dì yàn jià lì zi liáng, dì yuē: fū lì fēi cháng zhī shì, bì dài fēi cháng zhī rén, róng cái fēi fù tú, shì qí bài yě. fàn yún yuē: yōu guó jiā zhě, wéi yǒu wáng zhōng shū. dì yuē: yōu guó yù wèi zhōu zhào? yù wèi shù diāo xié? yì yuē: zhí zāi shǐ yú, hé qí mù qiáng yě!
及齊武帝不豫,竟陵王子良以帝及兄懿、王融、劉繪、王 思遠、顧暠之、范雲等爲帳內軍主。融欲因帝晏駕立子良,帝 曰:「夫立非常之事,必待非常之人,融才非負圖,視其敗也。」 范雲曰:「憂國家者,惟有王中書。」帝曰:「憂國欲爲周、 召?欲爲豎、刁邪?」懿曰:「直哉史魚,何其木強也!」
chū, huáng kǎo zhī hōng, bù dé zhì, shì jiàn qí yú fù hóu chuán. zhì shì, yù lín shī dé, qí míng dì zuò fǔ, jiāng wèi fèi lì jì, dì yù zhù qí míng, qīng qí wǔ zhī sì, yǐ xuě xīn chǐ, qí míng yì zhī zhī, měi yǔ dì móu. shí qí míng jiāng zhuī suí wáng, kǒng bù cóng, yòu yǐ wáng jìng zé zài huì jī, kǒng wèi biàn, yǐ wèn dì. dì yuē: suí wáng suī yǒu měi míng, qí shí yōng liè, jì wú zhì móu zhī shì, zhǎo yá wéi zhàng sī mǎ yuán lì shēng wǔ líng tài shǒu biàn bái lóng ěr. cǐ bìng wéi lì shì yǔ, ruò dàn yǐ xiǎn zhí, wú bù zài chí. suí wáng zhǐ xū zhé jiǎn ěr. jìng zé zhì ān jiāng dōng, qióng qí fù guì, yí xuǎn měi nǚ yǐ yú qí xīn. qí míng yuē: yì wú yì yě. jí zhēng lì shēng wèi tài zǐ zuǒ wèi lǜ, bái lóng yóu jī jiāng jūn, bìng zhì. xù zhào suí wáng zhì dōu, cì zì jǐn.
初,皇考之薨,不得志,事見齊魚復侯傳。至是,鬱林失 德,齊明帝作輔,將爲廢立計,帝欲助齊明,傾齊武之嗣,以 雪心恥,齊明亦知之,每與帝謀。時齊明將追隨王,恐不從, 又以王敬則在會稽,恐爲變,以問帝。帝曰:「隨王雖有美名, 其實庸劣,既無智謀之士,爪牙惟仗司馬垣歷生、武陵太守卞 白龍耳。此並惟利是與,若啖以顯職,無不載馳。隨王止須折 簡耳。敬則志安江東,窮其富貴,宜選美女以娛其心。」齊明 曰:「亦吾意也。」即征歷生爲太子左衛率,白龍游擊將軍, 並至。續召隨王至都,賜自盡。
yù zhōu cì shǐ cuī huì jǐng jì qí wǔ jiù chén, bù zì ān, qí míng yōu zhī, nǎi qǐ dì zhèn shòu yáng, wài shēng bèi wèi, shí fáng huì jǐng. shī cì zhǎng lài, huì jǐng jù zuì, bái fú lái yíng, dì fǔ ér yòu zhī. jiāng jūn fáng bó yù xú xuán qìng bìng yuē: huì jǐng fǎn jī jì zhāng, shí shì jiàn zéi, wǒ cáo wǔ jiāng, pì rú gōu shàng yīng, jiāng jūn yī yán jiàn mìng, biàn jí zhì zhī. dì xiào yuē: qí rú zhǎng zhōng yīng ér, shā zhī bù wǔ. yú shì qū yì hé shì zhī, huì jǐng suì ān. lóng chāng yuán nián, bài zhōng shū shì láng, qiān huáng mén shì láng.
豫州刺史崔慧景既齊武舊臣,不自安,齊明憂之,乃起帝 鎮壽陽,外聲備魏,實防慧景。師次長瀨,慧景懼罪,白服來 迎,帝撫而宥之。將軍房伯玉、徐玄慶並曰:「慧景反跡既彰, 實是見賊,我曹武將,譬如韝上鷹,將軍一言見命,便即制之。」 帝笑曰:「其如掌中嬰兒,殺之不武。」於是曲意和釋之,慧 景遂安。隆昌元年,拜中書侍郎,遷黃門侍郎。
jiàn wǔ èr nián, wèi jiāng wáng sù liú chǎng gōng sī zhōu cì shǐ xiāo dàn shén jí, qí míng qiǎn zuǒ wèi jiāng jūn wáng guǎng zhī fù jiù, dì wèi piān shuài lì guǎng zhī. xíng cì yùn dǒu zhōu, yǒu rén zhǎng bā chǐ yú, róng mào yì guān hào rán jiē bái, yuán jiāng hū yuē: xiāo wáng dà guì. dì jì lǚ yǒu zhēng xiáng, xīn yì zì fù. shí qù dàn bǎi lǐ, zhòng jūn yǐ wèi jūn shèng, mò gǎn qián. dì yù dà zhèn wēi lüè, wèi zhū jiāng yuē: jīn tún xià liáng zhī chéng, sāi záo xiàn zhī xiǎn, shǒu zhì jiǎo zhī lù, jù xián shǒu zhī shān, yǐ tōng xī guān, yǐ lín zéi lěi, sān fāng jǐ jiǎo, chū qí bù bèi, pò zéi bì yǐ. guǎng zhī děng bù cóng. hòu qiǎn xú xuán qìng jìn jù xián shǒu shān, wèi jué qí liáng dào, zhòng jù, mò gǎn yuán zhī, wéi dì dú fèn qǐng xiān jìn. yú shì guǎng zhī yì dì jīng jiǎ, xián méi yè qián. shī dào, wàng jiàn rú chí liǎng jù zhě, suí zhī guǒ dé dào, jìng shàng xián shǒu shān, guǎng zhī jūn yīn dé qián. wèi jūn lái xié, dì jiān bì bù jìn. shí wáng sù zì gōng chéng, yī gǔ ér tuì, liú chǎng yǒu yí xīn, dì yīn yǔ shū, jiān chéng qí xì. yī dàn, yǒu fēng cóng xī běi qǐ, zhèn yún suí zhī lái, dāng sù yíng, xún ér fēng huí yún zhuǎn, hái xiàng xī běi, dì yuē: cǐ suǒ wèi guī qì, wèi shī dùn yǐ. lìng jūn zhōng yuē: wàng huī ér jìn, tīng gǔ ér dòng. sù nǎi qīng bì shí wàn, zhèn yú shuǐ běi, dì yáng huī gǔ zào, xiǎng zhèn shān gǔ, gǎn sǐ zhī shì, zhí duǎn bīng xiān dēng, zhǎng jǐ yì zhī. chéng zhōng jiàn yuán zhì, yīn chū jūn gōng wèi shān, wèi jūn biǎo lǐ shòu dí, yīn dà bēng. sù chǎng dān qí zǒu, zhǎn huò qiān jì, liú xiě jiàng yě. dé sù chǎng jīn xiāng zhōng wèi dì chì yuē: wén xiāo yǎn shàn yòng bīng, wù yǔ zhēng fēng, dài wú zhì ruò néng qín cǐ rén, zé jiāng dōng wú yǒu yě. yǐ gōng fēng jiàn yáng xiàn nán.
建武二年,魏將王肅、劉昶攻司州刺史蕭誕甚急,齊明遣 左衛將軍王廣之赴救,帝爲偏帥隸廣之。行次熨斗洲,有人長 八尺餘,容貌衣冠皓然皆白,緣江呼曰:「蕭王大貴。」帝既 屢有徵祥,心益自負。時去誕百里,衆軍以魏軍盛,莫敢前。 帝欲大振威略,謂諸將曰:「今屯下樑之城,塞鑿峴之險,守 雉腳之路,據賢首之山,以通西關,以臨賊壘,三方掎角,出 其不備,破賊必矣。」廣之等不從。後遣徐玄慶進據賢首山, 魏絕其糧道,衆懼,莫敢援之,惟帝獨奮請先進。於是廣之益 帝精甲,銜枚夜前。失道,望見如持兩炬者,隨之果得道,徑 上賢首山,廣之軍因得前。魏軍來脅,帝堅壁不進。時王肅自 攻城,一鼓而退,劉昶有疑心,帝因與書,間成其隙。一旦, 有風從西北起,陣雲隨之來,當肅營,尋而風回雲轉,還向西 北,帝曰:「此所謂歸氣,魏師遁矣。」令軍中曰:「望麾而 進,聽鼓而動。」肅乃傾壁十萬,陣於水北,帝揚麾鼓譟,響 振山谷,敢死之士,執短兵先登,長戟翼之。城中見援至,因 出軍攻魏柵,魏軍表里受敵,因大崩。肅、昶單騎走,斬獲千 計,流血絳野。得肅、昶巾箱中魏帝敕曰:「聞蕭衍善用兵, 勿與爭鋒,待吾至;若能禽此人,則江東吾有也。」以功封建 陽縣男。
xún wèi sī zhōu cì shǐ. yǒu shā mén zì chēng sēng yùn, wèi dì yuē: jūn xiàng yǒu fú lóng, fēi rén chén yě. fù qiú, mò zhī suǒ zhī. dì zài zhōu, shén yǒu wēi míng. cháng yǒu rén xiǎng mǎ, dì bù shòu, xiǎng zhě mì yǐ mǎ xì zhāi zhù ér qù. dì chū jiàn mǎ, dá shū yīn qín, fù zhī mǎ shǒu, lìng rén qū chū chéng wài, mǎ zì hái. hái dōu wèi tài zǐ zhōng shù zǐ, lǐng sì xiāng zhí. chū zhèn shí tóu. qí míng xìng cāi jì, dì bì shí xián, jiě qiǎn bù qǔ, cháng chéng zhé jiǎo xiǎo niú chē. qí míng měi chēng dì qīng jiǎn, xù lì cháo chén.
尋爲司州刺史。有沙門自稱僧惲,謂帝曰:「君項有伏龍, 非人臣也。」復求,莫知所之。帝在州,甚有威名。嘗有人餉 馬,帝不受,餉者密以馬系齋柱而去。帝出見馬,答書殷勤, 縛之馬首,令人驅出城外,馬自還。還都爲太子中庶子,領四 廂直。出鎮石頭。齊明性猜忌,帝避時嫌,解遣部曲,常乘折 角小牛車。齊明每稱帝清儉,勖勵朝臣。
sì nián, wèi xiào wén dì zì lǜ dà zhòng bī yōng zhōu, cì shǐ cáo wǔ dù miǎn shǒu fán chéng, wǔ jiù qí wǔ fù xīn, qí míng jì zhī, yù shǐ hòu dì liú xuān wèi yōng zhōu, xuān bù yuàn chū wài, yīn jiāng shí dé liú. qí míng dì nǐ dì yōng zhōu, shòu mì zhǐ chū dùn, shēng wèi jūn shì fā qiǎn. yòu mìng wǔ bīng shàng shū cuī huì jǐng zhēng nán jiāng jūn chén xiǎn dá xiāng xù yuán xiāng yáng. huì jǐng yǔ dì jìn xíng dèng chéng, wèi xiào wén shuài shí yú wàn qí yǎn zhì, huì jǐng yǐn tuì, dì zhǐ zhī, bù cóng, yú shì dà bài. dì shuài zhòng jù zhàn, dú dé quán jūn. jí wèi jūn tuì, yǐ dì wèi fǔ guó jiāng jūn, jiān yōng zhōu shì.
四年,魏孝文帝自率大衆逼雍州,刺史曹武度沔守樊城, 武舊齊武腹心,齊明忌之,欲使後弟劉暄爲雍州,暄不願出外, 因江祏得留。齊明帝擬帝雍州,受密旨出頓,聲爲軍事發遣。 又命五兵尚書崔慧景、征南將軍陳顯達相續援襄陽。慧景與帝 進行鄧城,魏孝文帥十餘萬騎奄至,慧景引退,帝止之,不從, 於是大敗。帝帥衆拒戰,獨得全軍。及魏軍退,以帝爲輔國將 軍,監雍州事。
xiān shì, yōng zhōu xiāng chuán fán chéng yǒu wáng qì, zhì shì yáo yán gèng shén. jí qí míng bēng, yí zhào yǐ dì wèi dū du yōng zhōu cì shǐ. shí yáng zhōu cì shǐ shǐ ān wáng yáo guāng shàng shū lìng xú xiào sì yòu pú shè jiāng shí yòu jiāng jūn xiāo tǎn zhī shì zhōng jiāng sì wèi wèi liú xuān gèng zhí nèi shěng, fēn rì tiē chì, shì suǒ wèi liù guì. yòu yǒu yù dāo rú fǎ zhēn méi chóng ér fēng yǒng zhī děng bā rén, hào wèi bā yào, jí shè rén wáng xuǎn zhī děng sì shí yú rén, jiē kǒu shàn wáng yán, quán xíng guó xiàn. dì wèi zhāng hóng cè yuē: zhèng chū duō mén, luàn qí jiē yǐ. dāng jīn bì huò, wéi yǒu cǐ dì, qín xíng rén yì, kě zuò zuò xī bó dàn zhū dì zài dōu, kǒng lí shí huàn, xū yǔ yì zhōu tú zhī ěr. shí shàng zhǎng xiōng yì bà yì zhōu hái, réng xíng yǐng zhōu shì, nǎi shǐ hóng cè yì yǐng, chén jì yú yì, yǔ zài yì chuán. yán jì bù cóng, hóng cè hái, dì nǎi zhào dì wěi jí dàn, shì suì zhì xiāng yáng. nǎi qián zào qì xiè, duō fá zhú mù, shěn yú tán xī, mì wèi zhōu zhuāng zhī bèi. shí dì suǒ zhù zhāi cháng yǒu qì, wǔ sè huí zhuǎn, zhuàng ruò pán lóng. jì qiū chū jiǔ rì tái, hū bào fēng qǐ, yān chén sì hé, dì suǒ jū dú bái rì qīng lǎng, qí shàng zǐ yún téng qǐ, xíng rú sǎn gài, wàng zhě mò bù yì yān.
先是,雍州相傳樊城有王氣,至是謠言更甚。及齊明崩, 遺詔以帝爲都督、雍州刺史。時揚州刺史始安王遙光、尚書令 徐孝嗣、右僕射江祏、右將軍蕭坦之、侍中江祀、衛尉劉暄更 直內省,分日帖敕,世所謂「六貴」。又有御刀茹法珍、梅蟲 兒、豐勇之等八人,號爲「八要」,及舍人王咺之等四十餘人, 皆口擅王言,權行國憲。帝謂張弘策曰:「政出多門,亂其階 矣。當今避禍,惟有此地,勤行仁義,可坐作西伯;但諸弟在 都,恐離時患,須與益州圖之耳。」時上長兄懿罷益州還,仍 行郢州事,乃使弘策詣郢,陳計於懿,語在懿傳。言既不從, 弘策還,帝乃召弟偉及憺,是歲至襄陽。乃潛造器械,多伐竹 木,沈於檀溪,密爲舟裝之備。時帝所住齋常有氣,五色迴轉, 狀若蟠龍。季秋出九日台,忽暴風起,煙塵四合,帝所居獨白 日清朗,其上紫雲騰起,形如傘蓋,望者莫不異焉。
xún ér dà chén xiāng cì zhū lù. yǒng yuán èr nián dōng, yì yòu bèi hài. xìn zhì, dì mì zhào zhǎng shǐ wáng mào zhōng bīng lǚ sēng zhēn bié jià liǔ qìng yuǎn gōng cáo shǐ jí shì zhān děng móu zhī. jì dìng, yǐ shí yī yuè yǐ sì zhào liáo zuǒ jí yú tīng shì, gào yǐ jǔ bīng. shì rì jiàn yá, chū tán xī zhú mù zhuāng gě jiàn, xún rì dà bàn. bǎi xìng yuàn cóng zhě, dé tiě mǎ wǔ qiān pǐ, jiǎ shì sān wàn rén.
尋而大臣相次誅戮。永元二年冬,懿又被害。信至,帝密 召長史王茂、中兵呂僧珍、別駕柳慶遠、功曹史吉士瞻等謀之。 既定,以十一月乙巳召僚佐集於聽事,告以舉兵。是日建牙, 出檀溪竹木裝舸艦,旬日大辦。百姓願從者,得鐵馬五千匹, 甲士三萬人。
xiān shì, dōng hūn yǐ liú shān yáng wèi bā xī tài shǒu, shǐ guò jīng zhōu jiù xíng shì xiāo yǐng zhòu yǐ xí xiāng yáng. dì zhī qí móu, nǎi qiǎn cān jūn wáng tiān wǔ páng qìng guó yì jiāng líng, biàn yǔ zhōu fǔ rén shū lùn jūn shì. tiān wǔ jì fā, dì wèi zī yì cān jūn zhāng hóng cè yuē: jīn rì tiān wǔ zuò shōu tiān xià yǐ. jīng zhōu dé tiān wǔ zhì, bì huí huáng wú jì, ruò bù jiàn tóng, qǔ zhī rú shí dì jiè ěr. duàn sān xiá, jù bā shǔ, fēn bīng dìng xiāng zhōng, biàn quán yǒu shàng liú. yǐ cǐ wēi shēng, lín jiǔ pài, duàn péng lí, chuán xí jiāng nán, fēng zhī mí cǎo, bù zú bǐ yě, zhèng xiǎo yǐn rì yuè ěr. jiāng líng běn dàn xiāng yáng rén, jiā chún wáng chǐ hán, bì bù gū lì, níng dé bù àn jiàn tóng xié. xié jīng yōng zhī bīng, sǎo dìng dōng xià, hán bái chóng chū, bù néng wèi jì, kuàng yǐ wú suàn zhī hūn zhǔ, yì yù dāo yīng chì zhī tú zāi. jí shān yáng zhì bā líng, dì fù lìng tiān wǔ jī shū yǔ yǐng zhòu xiōng dì. qù hòu, dì wèi zhāng hóng cè yuē: yòng bīng zhī dào, gōng xīn wèi shàng, gōng chéng cì zhī xīn zhàn wèi shàng, bīng zhàn cì zhī, jīn rì shì yě. jìn qiǎn tiān wǔ wǎng zhōu fǔ, rén jiē yǒu shū, jīn duàn zhǐ yǒu liǎng fēng, yǔ xíng shì xiōng dì, yún yī èr tiān wǔ kǒu jù . jí wèn tiān wǔ, kǒu wú suǒ shuō. tiān wǔ shì xíng shì xīn lǚ, bǐ wén bì wèi xíng shì yǔ tiān wǔ gòng yǐn qí shì, zé rén rén shēng yí. shān yáng huò yú zhòng kǒu, pàn xiāng xián èr, zé xíng shì jìn tuì wú yǐ zì míng, shì chí liǎng kōng hán dìng yī zhōu yǐ. shān yáng zhì jiāng ān, wén zhī, guǒ yí bù shàng. liǔ chén quàn zhǎn tiān wǔ, sòng shǒu shān yáng, yǐng zhòu nǎi wèi tiān wǔ yuē: tiān xià zhī shì, xiàn zhī zài qīng, jīn jiù qīng jiè tóu, yǐ zhà shān yáng xī fán yú qī yì yǐ tóu jiè jīng kē. yú shì zhǎn zhī, sòng shǒu shān yáng, shān yáng xìn zhī, chí rù chéng, jiāng yú yù, xiàn mén fā, zhé qí chē yuán, tóu chē ér zǒu, zhōng bīng cān jūn chén xiù bá jǐ zhú zhī, zhǎn yú mén wài, chuán shǒu yú dì. réng yǐ nán kāng wáng zūn hào zhī yì lái gào, qiě yuē: shí yǒu wèi lì, dāng xū lái nián èr yuè. jù biàn jìn bīng, kǒng fēi miào suàn. dì dá yuē: jīn zuò jiǎ shí wàn, liáng yòng zì jié, ruò dùn bīng shí xún, bì shēng huǐ lìn. qiě tài bái chū xī fāng, zhàng yì ér dòng, tiān shí rén móu, yǒu hé bù lì? xī wǔ wáng fá zhòu, xíng nì tài suì, fù xū dài nián yuè hū? jìng líng tài shǒu cáo jǐng zōng qiǎn dù sī chōng quàn dì yíng nán kāng, dōu xiāng yáng, dài zhèng zūn hào, dì bù cóng. wáng mào yòu sī yú zhāng hóng cè yuē : jīn yǐ nán kāng zhì rén shǒu zhōng, bǐ xié tiān zǐ yǐ lìng zhū hóu, jié xià qián qù wèi rén suǒ shǐ, cǐ qǐ suì hán zhī jì. hóng cè yán zhī yú dì, dì yuē: ruò qián tú dà shì bù jié, gù zì lán ài tóng fén ruò gōng yè kè jiàn, shuí gǎn bù cóng? qǐ shì lù lù shòu rén chù fēn! yú miǎn nán lì xīn yě jùn, yǐ jí xīn fù.
先是,東昏以劉山陽爲巴西太守,使過荊州就行事蕭穎胄 以襲襄陽。帝知其謀,乃遣參軍王天武、龐慶國詣江陵,遍與 州府人書論軍事。天武既發,帝謂諮議參軍張弘策曰:「今日 天武坐收天下矣。荊州得天武至,必回遑無計,若不見同,取 之如拾地芥耳。斷三峽,據巴、蜀,分兵定湘中,便全有上流。 以此威聲,臨九派,斷彭蠡,傳檄江南,風之靡草,不足比也, 政小引日月耳。江陵本憚襄陽人,加唇亡齒寒,必不孤立,寧 得不闇見同邪。挾荊、雍之兵,掃定東夏,韓、白重出,不能 爲計,況以無算之昏主,役御刀應敕之徒哉。」及山陽至巴陵, 帝復令天武齎書與穎胄兄弟。去後,帝謂張弘策曰:「用兵之 道,攻心爲上,攻城次之;心戰爲上,兵戰次之,今日是也。 近遣天武往州府,人皆有書,今段止有兩封,與行事兄弟,雲 『一二天武口具 』。及問天武,口無所說。天武是行事心膂, 彼聞必謂行事與天武共隱其事,則人人生疑。山陽惑於衆口, 判相嫌貳,則行事進退無以自明,是馳兩空函定一州矣。」山 陽至江安,聞之,果疑不上。柳忱勸斬天武,送首山陽,穎胄 乃謂天武曰:「天下之事,縣之在卿,今就卿借頭,以詐山陽; 昔樊於期亦以頭借荊軻。」於是斬之,送首山陽,山陽信之, 馳入城,將踰閾,縣門發,折其車轅,投車而走,中兵參軍陳 秀拔戟逐之,斬於門外,傳首於帝。仍以南康王尊號之議來告, 且曰:「時有未利,當須來年二月。遽便進兵,恐非廟算。」 帝答曰:「今坐甲十萬,糧用自竭,若頓兵十旬,必生悔吝。 且太白出西方,仗義而動,天時人謀,有何不利?昔武王伐紂, 行逆太歲,復須待年月乎?」竟陵太守曹景宗遣杜思沖勸帝迎 南康,都襄陽,待正尊號,帝不從。王茂又私於張弘策曰 : 「今以南康置人手中,彼挾天子以令諸侯,節下前去爲人所使, 此豈歲寒之計。」弘策言之於帝,帝曰:「若前途大事不捷, 故自蘭艾同焚;若功業克建,誰敢不從?豈是碌碌受人處分! 「於沔南立新野郡,以集新附。
sān nián èr yuè, nán kāng wáng wèi xiāng guó, yǐ dì wèi zhēng dōng jiāng jūn. wù shēn, dì fā xiāng yáng. zì dōng jī sǎn, zhì shì kāi jì, shì zú xián yuè. dì suì liú dì wěi shǒu xiāng yáng chéng, wèi yuē: dāng zhì xīn yú xiāng yáng rén fù zhōng, tuī chéng xìn zhī, wù yǒu yí yě. tiān xià yī jiā, nǎi dāng xiāng jiàn. suì yí xí jiàn yè, chǎn yáng wēi wǔ. jí zhì jìng líng, mìng zhǎng shǐ wáng mào yǔ tài shǒu cáo jǐng zōng wèi qián jūn, zhōng bīng cān jūn zhāng fǎ ān shǒu jìng líng chéng. mào jǐng zōng shuài zhòng jì àn, jìn dùn jiǔ lǐ. qí rì, yǐng zhōu cì shǐ zhāng chōng yíng zhàn, mào děng dà pò zhī. jīng zhōu qiǎn guān jūn jiāng jūn dèng yuán qǐ jūn zhǔ wáng shì xìng tián ān děng huì dà jūn yú xià kǒu. dì zhú hàn kǒu chéng yǐ shǒu lǔ shān, mìng shuǐ jūn zhǔ zhāng huì shào zhū sī yuǎn děng yóu è zhōng jiāng, jué yǐng lǔ èr chéng xìn shǐ. shí zhāng chōng sǐ, qí zhòng tuī jūn zhǔ xuē yuán sì jí chōng zhǎng shǐ chéng mào wèi zhǔ.
三年二月,南康王爲相國,以帝爲征東將軍。戊申,帝發 襄陽。自冬積霰,至是開霽,士卒咸悅。帝遂留弟偉守襄陽城, 謂曰:「當置心於襄陽人腹中,推誠信之,勿有疑也。天下一 家,乃當相見。」遂移檄建鄴,闡揚威武。及至竟陵,命長史 王茂與太守曹景宗爲前軍,中兵參軍張法安守竟陵城。茂、景 宗帥衆濟岸,進頓九里。其日,郢州刺史張沖迎戰,茂等大破 之。荊州遣冠軍將軍鄧元起、軍主王世興、田安等會大軍於夏 口。帝築漢口城以守魯山,命水軍主張惠紹、朱思遠等游遏中 江,絕郢、魯二城信使。時張沖死,其衆推軍主薛元嗣及沖長 史程茂爲主。
sān yuè yǐ sì, nán kāng wáng jí dì wèi yú jiāng líng. yáo fèi dōng hūn wèi fú líng wáng, yǐ dì wèi shàng shū zuǒ pú shè, jiā zhēng dōng dà jiāng jūn dū du zhēng tǎo zhū jūn, jiǎ huáng yuè. xī tái yòu qiǎn guān jūn jiāng jūn xiāo yǐng dá lǐng bīng lái huì. sì yuè, dì chū miǎn, mìng wáng mào xiāo yǐng dá děng bī yǐng chéng. wǔ yuè jǐ yǒu, dì yí tún hàn nán. shì rì, yǒu zǐ yún rú gài, yīn yú lěi mù. jiǎ yín, dōng hūn qiǎn níng shuò jiāng jūn wú zi yáng guāng zǐ jīn děng shí sān jūn jiù yǐng zhōu, jìn jù bā kǒu. qī yuè, dì mìng wáng mào shuài jūn zhǔ cáo zhòng zōng kāng xuàn wǔ huì chāo děng qián shī xí jiā hú, jiāng bī zi yáng. shuǐ hé bù tōng jiàn, zǐ jīn xǐ. qí yè liú xīng zhuì qí chéng, sì gēng zhōng wú yǔ ér shuǐ bào zhǎng, zhòng jūn chéng liú qí jìn, gǔ zào gōng zhī, é ér dà kuì, zi yáng děng cuàn zǒu, zhòng jǐn nì yú jiāng, wáng mào lǔ qí yú ér xuán. yǐng lǔ èr chéng xiāng shì duó qì.
三月乙巳,南康王即帝位於江陵。遙廢東昏爲涪陵王,以 帝爲尚書左僕射,加征東大將軍、都督征討諸軍,假黃鉞。西 台又遣冠軍將軍蕭穎達領兵來會。四月,帝出沔,命王茂、蕭 穎達等逼郢城。五月己酉,帝移屯漢南。是日,有紫雲如蓋, 蔭於壘幕。甲寅,東昏遣甯朔將軍吳子陽、光子衿等十三軍救 郢州,進據巴口。七月,帝命王茂帥軍主曹仲宗、康絢、武會 超等潛師襲加湖,將逼子陽。水涸不通艦,子衿喜。其夜流星 墜其城,四更中無雨而水暴長,衆軍乘流齊進,鼓譟攻之,俄 而大潰,子陽等竄走,衆盡溺於江,王茂虜其餘而旋。郢、魯 二城相視奪氣。
xiān shì, dōng hūn qiǎn guān jūn jiāng jūn chén bó zhī zhèn jiāng zhōu, wèi zi yáng děng shēng yuán. dì wèi zhū jiāng yuē: fū zhēng tǎo wèi bì xū shí lì, suǒ tīng wēi shēng ěr. jīn jiā hú zhī bài, shuí bù zhé fú. chén wǔ yá jí bó zhī zhī zǐ, láng bèi bēn guī, bǐ jiān rén qíng, lǐ dāng xiōng jù. wǒ wèi jiǔ jiāng chuán xí kě dìng yě. yīn mìng sōu suǒ huò fú qiú, dé bó zhī chuáng zhǔ sū lóng zhī, hòu jiā shǎng cì, shǐ zhì mìng yān.
先是,東昏遣冠軍將軍陳伯之鎮江州,爲子陽等聲援。帝 謂諸將曰:「夫征討未必須實力,所聽威聲耳。今加湖之敗, 誰不讋服。陳武牙即伯之之子,狼狽奔歸,彼間人情,理當凶 懼。我謂九江傳檄可定也。」因命搜所獲俘囚,得伯之幢主蘇 隆之,厚加賞賜,使致命焉。
wù wǔ, lǔ shān chéng zhǔ sūn lè zǔ jiàng. jǐ wèi yè, yǐng chéng yǒu shù bǎi máo rén yú dié qiě qì, yīn tóu huáng hú jī, gài chéng zhī jīng yě. jí dàn, qí chéng zhǔ chéng mào xuē yuán sì qiǎn cān jūn zhū xiǎo qiú xiáng. dì wèi yuē: chéng zhōng zì kě bù shí tiān mìng, hé yì héng mà? xiǎo yuē: míng gōng wèi zhī sī ěr, jié quǎn hé cháng bù fèi yáo. chū, yǐng chéng zhī bì, jiāng zuǒ wén wǔ nán nǚ kǒu shí yú wàn rén, jí yì liú zhǒng sǐ zhě shí qī bā. jí chéng kāi, dì bìng jiā yǐn xù, qí sǐ zhě mìng gěi guān huì.
戊午,魯山城主孫樂祖降。己未夜,郢城有數百毛人踰堞 且泣,因投黃鵠磯,蓋城之精也。及旦,其城主程茂、薛元嗣 遣參軍朱曉求降。帝謂曰:「城中自可不識天命,何意恆罵? 「曉曰:「明公未之思耳,桀犬何嘗不吠堯。」初,郢城之閉, 將佐文武男女口十餘萬人,疾疫流腫死者十七八。及城開,帝 並加隱恤,其死者命給棺槥。
dōng hūn wén yǐng chéng méi, nǎi wèi chéng shǒu jì, jiǎn èr shàng fāng èr yě qiú tú yǐ pèi jūn. qí bù kě huó zhě, yú zhū què mén nèi rì zhǎn bǎi yú rén. shàng shū lìng wáng liàng kǔ jiàn, bù cóng. chén bó zhī qiǎn sū lóng zhī fǎn mìng, qiú wèi biàn jìn jūn. dì yuē: bó zhī cǐ yán, yì huái shǒu shǔ, kě jí qí yóu yù bī zhī. nǎi mìng dèng yuán qǐ jí rì yán liú. bā yuè, tiān zǐ qiǎn jiān huáng mén láng sū huí láo jūn. dì dēng zhōu, mìng zhū jūn yǐ cì jìn lù, liú shàng yōng tài shǒu wéi ruì shǒu yǐng chéng, xíng zhōu shì. dèng yuán qǐ jiāng zhì xún yáng, chén bó zhī yóu jù, nǎi shōu bīng tuì bǎo hú kǒu, liú qí zi wǔ yá shǒu pén chéng. jí dì zhì, nǎi shù jiǎ qǐng zuì.
東昏聞郢城沒,乃爲城守計,簡二尚方二冶囚徒以配軍。 其不可活者,於朱雀門內日斬百餘人。尚書令王亮苦諫,不從。 陳伯之遣蘇隆之反命,求未便進軍。帝曰:「伯之此言,意懷 首鼠,可及其猶豫逼之。」乃命鄧元起即日沿流。八月,天子 遣兼黃門郎蘇回勞軍。帝登舟,命諸軍以次進路,留上庸太守 韋叡守郢城,行州事。鄧元起將至尋陽,陳伯之猶懼,乃收兵 退保湖口,留其子武牙守盆城。及帝至,乃束甲請罪。
jiǔ yuè, tiān zǐ zhào dì píng dìng dōng xià, yǐ pián yí cóng shì. qián jūn zhī cì wú hú, nán yù zhōu cì shǐ shēn zhòu qì gū shú zǒu, zhì shì dà jūn jìn jù zhī. zì fā yōng zhōu, dì suǒ chéng jiàn héng yǒu liǎng lóng dǎo yǐn, zuǒ yòu mò bù jiàn zhě. yuán dào fèng yíng bǎi xìng, jiē rú xié kuàng. réng qiǎn cáo jǐng zōng xiāo yǐng dá lǐng mǎ bù jìn dùn jiāng níng. dōng hūn qiǎn zhēng lǔ jiāng jūn lǐ jū shì yíng zhàn, jǐng zōng jī zǒu zhī. yú shì wáng mào dèng yuán qǐ lǚ sēng zhēn jìn jù chì bí luó, cáo jǐng zōng chén bó zhī wèi yóu bīng. shì rì, xīn tíng chéng zhǔ jiāng dào lín lǜ bīng chū zhàn, zhòng jūn qín zhī yú zhèn. dà jūn cì xīn lín, jiàn kāng shì shù qīng dōu ér zhì, sòng kuǎn huò yǐ xuè wèi shū. mìng wáng mào jìn jù yuè chéng, cáo jǐng zōng jù zào jiá qiáo, dèng yuán qǐ jù dào shì dūn, chén bó zhī jù lí mén. dào lín yú zhòng tuì tún háng nán, pò zhī, yīn fù sàn zǒu, tuì bǎo zhū què, píng huái zì gù. shí lǐ jū shì yóu jù xīn tíng lěi, qǐng dōng hūn shāo nán àn yì wū, yǐ kāi zhàn chǎng. zì dà háng yǐ xī, xīn tíng yǐ běi, dàng rán yǐ.
九月,天子詔帝平定東夏,以便宜從事。前軍之次蕪湖, 南豫州刺史申胄棄姑孰走,至是大軍進據之。自發雍州,帝所 乘艦恆有兩龍導引,左右莫不見者。緣道奉迎百姓,皆如挾纊。 仍遣曹景宗、蕭穎達領馬步進頓江寧。東昏遣征虜將軍李居士 迎戰,景宗擊走之。於是王茂、鄧元起、呂僧珍進據赤鼻邏, 曹景宗、陳伯之爲游兵。是日,新亭城主江道林率兵出戰,衆 軍禽之於陣。大軍次新林,建康士庶傾都而至,送款或以血爲 書。命王茂進據越城,曹景宗據皁莢橋,鄧元起據道士墩,陳 伯之據籬門。道林餘衆退屯航南,迫之,因復散走,退保朱雀, 憑淮自固。時李居士猶據新亭壘,請東昏燒南岸邑屋,以開戰 場。自大航以西,新亭以北,蕩然矣。
shí yuè, dōng hūn shí tóu jūn zhǔ zhū sēng yǒng guī jiàng. dōng hūn yòu qiǎn zhēng lǔ jiāng jūn wáng zhēn guó liè zhèn yú háng nán dà lù, xī pèi jīng shǒu lì qì, shàng shí yú wàn, yān rén wáng chāng zi chí bái hǔ fān dū zhū jūn. wáng mào cáo jǐng zōng děng jǐ jiǎo bēn zhī, zhēn guó zhī zhòng, yī shí tǔ bēng. zhòng jūn zhuī zhì xuān yáng mén, lǐ jū shì yǐ xīn tíng lěi, xú yuán yú yǐ dōng fǔ chéng jiàng, shí tóu bái xià zhū jūn bìng xiāo kuì. rén wǔ, dì zhèn shí tóu, mìng zhòng jūn wéi liù mén. dōng hūn xī fén mén nèi, qū bī yíng shǔ guān fǔ bìng rù chéng, yǒu zhòng èr shí wàn. qīng zhōu cì shǐ huán hé dài dōng hūn chū zhàn, yīn jiàng. xiān shì, sú yǔ wèi mì xiāng qī biàn zhě wèi hé qī. yú shì chóng ér fǎ zhēn děng yuē: jīn rì bài yú huán hé, kě wèi hé qī yǐ. dì mìng zhū jūn zhú zhǎng wéi.
十月,東昏石頭軍主朱僧勇歸降。東昏又遣征虜將軍王珍 國列陣於航南大路,悉配精手利器,尚十餘萬,閹人王倀子持 白虎幡督諸軍。王茂、曹景宗等掎角奔之,珍國之衆,一時土 崩。衆軍追至宣陽門,李居士以新亭壘,徐元瑜以東府城降, 石頭、白下諸軍並宵潰。壬午,帝鎮石頭,命衆軍圍六門。東 昏悉焚門內,驅逼營署官府併入城,有衆二十萬。青州刺史桓 和紿東昏出戰,因降。先是,俗語謂密相欺變者爲「和欺」。 於是蟲兒、法珍等曰:「今日敗於桓和,可謂和欺矣。」帝命 諸軍築長圍。
chū, zhòng jūn jì bī, dōng hūn qiǎn jūn zhǔ zuǒ sēng qìng zhèn jīng kǒu, cháng sēng jǐng zhèn guǎng líng, lǐ shū xiàn tún guā bù. jí shēn zhòu zì gū shú bēn guī, yòu shǐ tún pò dūn, yǐ wèi dōng běi shēng yuán. zhì shì dì qiǎn xiǎo yù, bìng jiàng. dì nǎi qiǎn dì fǔ guó jiāng jūn xiù zhèn jīng kǒu, fǔ guó jiāng jūn huī tún pò dūn, cóng dì níng shuò jiāng jūn jǐng zhèn guǎng líng. wú jùn tài shǒu cài yín qì jùn fù jiàng.
初,衆軍既逼,東昏遣軍主左僧慶鎮京口,常僧景鎮廣陵, 李叔獻屯瓜步。及申胄自姑孰奔歸,又使屯破墩,以爲東北聲 援。至是帝遣曉喻,並降。帝乃遣弟輔國將軍秀鎮京口,輔國 將軍恢屯破墩,從弟甯朔將軍景鎮廣陵。吳郡太守蔡夤棄郡赴 降。
shí èr yuè bǐng yín, jiān wèi wèi zhāng jì běi xú zhōu cì shǐ wáng zhēn guó zhǎn dōng hūn, qí yè yǐ huáng yóu guǒ shǒu sòng jūn. dì mìng lǚ sēng zhēn zhāng mí lè bīng fēng fǔ kù jí tú jí. dì nǎi rù, shōu bì qiè pān fēi zhū zhī, jí xiōng dǎng wáng xuǎn zhī yǐ xià sì shí bā rén shǔ lì, yǐ gōng nǚ èr qiān rén, fēn lài jiāng shì. xuān dé huáng hòu lìng zhuī fèi fú líng wáng wèi dōng hūn hóu, shòu dì zhōng shū jiān dà sī mǎ lù shàng shū biāo qí dà jiāng jūn dū du yáng zhōu cì shǐ, fēng jiàn ān jùn gōng, shí yì wàn hù, gěi bān jiàn sì shí rén, huáng yuè shì zhōng zhēng tǎo zhū jūn shì bìng rú gù. yī jìn wǔ líng wáng zūn chéng zhì gù shì, bǎi liáo zhì jìng. jǐ mǎo, dì rù tún yuè wǔ táng, xià lìng dà shè. bǐng xū, rù zhèn diàn nèi. shì rì, fèng huáng jí jiàn yè. yòu xià lìng: fán hūn zhì miù fù yín xíng làn yì, wài kě xiáng jiǎn qián yuán, xī jiē chú dàng. qí zhǔ shǒu sàn shī, zhū suǒ sǔn hào, jīng lì kē tiáo, xián cóng yuán lì. dīng hài, qiǎn yù zhōu cì shǐ lǐ yuán lǚ yǐ bīng wǔ qiān wèi láo dōng fāng shí èr jùn.
十二月丙寅,兼衛尉張稷、北徐州刺史王珍國斬東昏,其 夜以黃油裹首送軍。帝命呂僧珍、張彌勒兵封府庫及圖籍。帝 乃入,收嬖妾潘妃誅之,及凶黨王咺之以下四十八人屬吏,以 宮女二千人,分賚將士。宣德皇后令追廢涪陵王爲東昏侯,授 帝中書監、大司馬、錄尚書、驃騎大將軍、都督、揚州刺史, 封建安郡公,食邑萬戶,給班劍四十人,黃鉞、侍中、征討諸 軍事並如故。依晉武陵王遵承制故事,百僚致敬。己卯,帝入 屯閱武堂,下令大赦。丙戌,入鎮殿內。是日,鳳皇集建鄴。 又下令:「凡昏制謬賦、淫刑濫役,外可詳檢前源,悉皆除盪。 其主守散失,諸所損耗,精立科條,咸從原例。」丁亥,遣豫 州刺史李元履以兵五千慰勞東方十二郡。
èr nián zhēng yuè xīn mǎo, xià lìng: tōng jiǎn shàng shū zhòng cáo dōng hūn shí zhū zhèng sòng shī lǐ jí zhǔ zhě yān tíng bù shí shī xíng zhě, jīng jiā xùn biàn, yī shì yì zòu. qí yì shī lín zhèn zhì mìng, jí bìng sǐ wáng zhě, bìng jiā zàng liǎn, shōu xù yí gū. jiǎ wǔ, tiān zǐ qiǎn jiān shì zhōng xí chǎn wén jiān huáng mén shì láng lè fǎ cái wèi láo dū xià. zhuī zèng huáng zǔ sàn qí cháng shì zuǒ guāng lù dài fū, huáng kǎo shì zhōng chéng xiàng. yǐ wèi, xià lìng: zhū què zhī jié, nì tú sòng sǐ zhě, tè xǔ jiā rén bìn zàng ruò wú qīn shǔ, huò yǒu pín kǔ, èr xiàn zhǎng wèi jí wèi mái yǎn. jiàn kāng chéng nèi bù dá tiān mìng, zì qǔ lún miè, yì tóng cǐ kē. yòu xià lìng jiǎn sǔn fú fèi, zì fēi fèng zī shèng, xiū fú miǎn, xí lǐ lè zhī róng, shàn jiǎ bīng zhī bèi, cǐ wài yī jiē jìn jué. yù fǔ zhōng shǔ, liàng yí bà shěng, mìng wài xiáng wèi tiáo gé.
二年正月辛卯,下令:「通檢尚書衆曹東昏時諸諍訟失理 及主者淹停不時施行者,精加訊辯,依事議奏。其義師臨陣致 命,疾病死亡者,並加葬斂,收恤遺孤。」甲午,天子遣兼侍 中席闡文、兼黃門侍郎樂法才慰勞都下。追贈皇祖散騎常侍、 左光祿大夫,皇考侍中、丞相。乙未,下令:「朱雀之捷,逆 徒送死者,特許家人殯葬;若無親屬,或有貧苦,二縣長尉即 爲埋掩。建康城內不達天命,自取淪滅,亦同此科。」又下令 減損浮費,自非奉粢盛,修紱冕,習禮樂之容,繕甲兵之備, 此外一皆禁絕。御府中署,量宜罷省,命外詳爲條格。
wù xū, xuān dé huáng hòu lín cháo, rù jū nèi diàn, bài dì dà sī mǎ, jiě chéng zhì, bǎi liáo zhì jìng rú qián. rén yín, zhào jìn dì dū dū zhōng wài zhū jūn shì, jiàn lǚ shàng diàn, rù cháo bù qū, zàn bài bù míng, jiā qián hòu bù yǔ bǎo gǔ chuī, zhì zuǒ yòu zhǎng shǐ sī mǎ cóng shì zhōng láng yuàn shǔ gè sì rén, bìng yī jiù pì shì, yú bìng rú gù. jiǎ yín, qí dì jìn dì wèi xiàng guó, zǒng bǎi kuí, fēng shí jùn wèi liáng gōng, bèi jiǔ xī zhī lǐ, jiā yuǎn yóu guān, lǜ lì shòu, wèi zài zhū wáng shàng. cè yuē:
戊戌,宣德皇后臨朝,入居內殿,拜帝大司馬,解承制, 百僚致敬如前。壬寅,詔進帝都督中外諸軍事,劍履上殿,入 朝不趨,贊拜不名,加前後部羽葆、鼓吹,置左右長史、司馬、 從事中郎、掾、屬各四人,並依舊辟士,餘並如故。甲寅,齊 帝進帝位相國,總百揆,封十郡爲梁公,備九錫之禮,加遠遊 冠,綠綟綬,位在諸王上。策曰:
shàng tiān bù zào, nán zhōng huáng shì, shì zǔ yǐ xiū míng zǎo bēng, shì zōng yǐ rén dé bù sì. gāo zōng xí tǒng, chén jū fú yǒng, suī sù yè qú láo, ér lóng píng bù qià. sì jūn hūn bào, shū qì fú dǔ, cháo quán guó bǐng, wěi zhī qún niè, jiǎo lù zhōng xián, zhū cán tái fǔ, hán yuān bào tòng, jiào lèi mí yú. gōng jí hūn míng zhī qī, yīn zhào shù zhī yuàn, yuán lǜ qún hòu, yì chéng zhōng xìng, zōng shè zhī wēi yǐ gù, tiān rén zhī wàng yǔn sāi, cǐ shí gōng niǔ wǒ jué gāng, dà zào huáng jiā zhě yě.
上天不造,難鍾皇室,世祖以休明早崩,世宗以仁德不嗣。 高宗襲統,宸居弗永,雖夙夜劬勞,而隆平不洽。嗣君昏暴, 書契弗睹,朝權國柄,委之群孽,剿戮忠賢,誅殘台輔,含冤 抱痛,噍類靡餘。公藉昏明之期,因兆庶之願,爰率群後,翊 成中興,宗社之危已固,天人之望允塞,此實公紐我絕綱,大 造皇家者也。
yǒng míng jì nián, biān xì dà qǐ, jīng hé lián lǜ, zhāo yǐn róng huāng. gōng shòu yán běn cháo, qīng bīng fù xí, pái wēi mào xiǎn, gāng róu dì yòng, tǎn rán yī fāng, hái chéng fān fú, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. zài xī lóng chāng, hóng jī yǐ xiè, gāo zōng lǜ shēn shè jì, jiāng xíng quán dào. gōng dìng cè wéi zhàng, jī yáng dà jié, fèi dì lì wáng, móu yóu shēn zhe, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. jiàn wǔ chǎn yè, jué yóu suī yuǎn, róng dí nèi qīn, píng líng guān sāi, sī bù wēi bī, lún xiàn zhǐ qī. gōng zǒng bīng wài tǎo, juǎn jiǎ zhǎng wù, fén lú huǐ zhàng, hú kū yán guī, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. fán hàn diàn qiè, yǔ shū xù zhì. gōng xīng yán jū lǚ, bǐng mìng cú zhēng, zhěng wǒ biān wēi, zhòng huò ān dǔ, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. hàn nán jiǒng ruò, zhǐ chǐ qíng kòu. gōng zuò fān yuán shǐ, yīn zī mí tuō, liàn bīng xùn zú, sōu shòu yǒu xù, bǐ wǒ wēi chéng, fān wèi qiáng zhèn, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. yǒng yuán jì hào, zhān wū yǐ jí, suī fèi hūn yǒu diǎn, ér yī huò nán xíng. gōng shǒu jiàn dà cè, yuán lì míng shèng, yì yú yì lún, xūn gāo dài rù, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. wén wáng zhī fēng, suī bèi jiāng hàn, jīng yì chǔn chǔn, yān wèi hóng liú. gōng tóu mèi wàn lǐ, shì wéi zhěng nì, yì shēng suǒ tán, wú sī bù wěi, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. lǔ chéng xià ruì, gěng jù zhōng liú, chéng shān zhì lěi, yíng chuān zì gù. gōng yù cǐ wū jí, líng zī dì xiǎn, fèi wú yí shǐ, zhàn wèi qióng bīng, jiàn huá zhī gù, xiāng wàng jù bá, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. wéi cǐ qún xiōng, tóng è xiāng jì, yuán jiāng fù xiǎn, yǐ jù jiā hú. fú kuài yī lín, yīng shí chǐ kuì, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. jiān niè zhèn huáng, fù huái jǔ fǔ, chù bīng jiǔ pài, yòng nǐ qín wáng. gōng léng wēi zhí zhǐ, shì yú fēng diàn, jīng pèi xiǎo lín, quán zhōu jī fú, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. gū shú chōng yào, mì ěr jīng jī, xiōng tú chì jù, duàn sāi jīn lù. gōng bīng wēi suǒ zhèn, wàng qí zì hài, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. qún shù chāng kuáng, zhì zài jiè yī, shǐ tū huái sì, wǔ qí rú yún. gōng yuán mìng yīng yǒng, yīn jī chěng ruì, qì guān bǎn quán, shì yú huán shuǐ, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. láng yá shí shǒu, jīn dài qū gù, xīn lěi dōng yōng, jīn tāng shì liè, píng xiǎn zuò shǒu, bīng shí jiān zī, fēng jī diàn hài, mò bù zhèn dié, chéng fù yú huáng, yú shì hū zài, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. dú fū hūn hěn, píng chéng mí jù, gǔ zhōng tāng tà, ào ruò yǒu yú, xiá shì xié niè, jì sī guān miǎn, xiōng jiǎo yīn zhī, jiāng chěng nú lù. gōng qí móu mì yùn, wēi lüè qián huí, zhōng yǒng zhī tú, dé shēn jué xiào, bái qí xuān shì, wèi zhī huò bǐ, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. gōng yǒu zhěng yì zhào zhī xūn, zhòng zhī yǐ míng dé. yuán chū lì zhì, fú dào rú mén, zhuó yīng lái shì, qīng yóu yìng shì. shí yùn jiān nán, zōng shè wēi dài, kūn gāng yǐ liáo, yù shí tóng fén, qū lǜ pí xiū, yì yáng tíng diàn, yì děng nán cháo, gōng qí mù yě. ruò fú yǔ gōng jì mò, wēi guǎn shuí sì, zhěng qí jiāng yú, qū qí tǎn fā, jiě zī luàn wǎng, lǐ cǐ fén sī, fù lǐ rèn xí, fǎn lè hé hǎi. yǒng píng gù shì, wén zhī zhě tàn xī, sī lì jiù zhāng, jiàn zhī zhě yǔn tì, qǐng wǒ rén mìng, hái zhī dòu jí, mǐn mǐn jìn shēn, zhòng fú dài tiān zhī qìng, āi āi qián shǒu, fù méng lǚ dì zhī ēn, dé yú yú sōng dài, gōng lín yú zào wù, chāo zāi miǎo yǐ, yuè wú dé ér yán yān.
永明季年,邊隙大啓,荊河連率,招引戎荒。公受言本朝, 輕兵赴襲,排危冒險,剛柔遞用,坦然一方,還成藩服,此又 公之功也。在昔隆昌,洪基已謝,高宗慮深社稷,將行權道。 公定策帷帳,激揚大節,廢帝立王,謀猷深着,此又公之功也。 建武闡業,厥猷雖遠,戎狄內侵,憑陵關塞,司部危逼,淪陷 指期。公總兵外討,卷甲長騖,焚廬毀帳,胡哭言歸,此又公 之功也。樊、漢阽切,羽書續至。公星言鞠旅,稟命徂征,拯 我邊危,重獲安堵,此又公之功也。漢南迥弱,咫尺勍寇。公 作藩爰始,因資靡托,練兵訓卒,搜狩有序,俾我危城,翻爲 強鎮,此又公之功也。永元紀號,瞻烏已及,雖廢昏有典,而 伊、霍難行。公首建大策,爰立明聖,義踰邑綸,勛高代入, 此又公之功也。文王之風,雖被江、漢,京邑蠢蠢,湮爲洪流。 公投袂萬里,事惟拯溺,義聲所覃,無思不韙,此又公之功也。 魯城、夏汭,梗據中流,乘山置壘,縈川自固。公御此烏集, 陵茲地險,費無遺矢,戰未窮兵,踐華之固,相望俱拔,此又 公之功也。惟此群凶,同惡相濟,緣江負險,蟻聚加湖。桴旝 一臨,應時褫潰,此又公之功也。奸孽震皇,復懷舉斧,畜兵 九派,用擬勤王。公棱威直指,勢踰風電,旌旆小臨,全州稽 服,此又公之功也。姑孰衝要,密邇京畿,兇徒熾聚,斷塞津 路。公兵威所震,望旗自駭,此又公之功也。群豎倡狂,志在 借一,豕突淮涘,武騎如雲。公爰命英勇,因機騁銳,氣冠阪 泉,勢踰洹水,此又公之功也。琅邪、石首,襟帶岨固,新壘、 東墉,金湯是埒,憑險作守,兵食兼資,風激電駭,莫不震疊, 城復於隍,於是乎在,此又公之功也。獨夫昏佷,憑城靡懼, 鼓鍾鞺鞜,傲若有餘,狎是邪孽,忌斯冠冕,凶狡因之,將逞 孥戮。公奇謀密運,威略潛回,忠勇之徒,得申厥效,白旗宣 室,未之或比,此又公之功也。公有拯億兆之勛,重之以明德。 爰初厲志,服道儒門,濯纓來仕,清猷映世。時運艱難,宗社 危殆,崑岡已燎,玉石同焚,驅率貔貅,抑揚霆電,義等南巢, 功齊牧野。若夫禹功寂寞,微管誰嗣,拯其將魚,驅其袒發, 解茲亂網,理此棼絲,復禮衽席,反樂河海。永平故事,聞之 者嘆息,司隸舊章,見之者隕涕,請我人命,還之斗極,憫憫 縉紳,重符戴天之慶,哀哀黔首,復蒙履地之恩,德踰於嵩、 岱,功鄰於造物,超哉邈矣,越無得而言焉。
zhèn yòu wén zhī: chóu yōng mìng dé, jiàn hóu zuò píng, xián yòng kè gù sì wéi, yǒng lóng wàn yè. shì yǐ èr nán liú huà, jiǔ bó sī zhēng, wáng dào chún qià, xíng cuò wǎng yòng. wéi gōng jīng lún tiān dì, níng jì qū xià, dào guān hū yī jì, shǎng báo yú huán wén, qǐ suǒ yǐ xiàn zhāng qí lǔ, zhǎng pèi yǔ zhòu. jìng wéi qián liè, zhèn shén jù yān. jīn jìn shòu xiāng guó, gǎi yáng zhōu cì shǐ wèi mù, yǐ yù zhōu zhī liáng jùn lì yáng nán xú zhōu zhī yì xìng yáng zhōu zhī huái nán xuān chéng wú wú xìng huì jī xīn ān dōng yáng shí jùn, fēng gōng wèi liáng gōng, xī zī bái tǔ, jū yǐ bái máo, yuán dìng ěr bāng, yòng jiàn zhǒng shè. zài xī dàn shì, rù jū bǎo yòu, dǎi yú bì máo, yì zuò qīng shì, rèn jiān nèi wài, lǐ shí yí zhī. jīn mìng shǐ chí jié jiān tài wèi wáng liàng shòu xiāng guó yáng zhōu mù yìn shòu liáng gōng xǐ fú shǐ chí jié jiān sī kōng wáng zhì shòu liáng gōng máo tǔ, jīn hǔ fú dì yī zhì dì wǔ zuǒ, zhú shǐ fú dì yī zhì dì shí zuǒ. xiāng guó wèi guān qún hòu, rèn zǒng bǎi sī, héng diǎn yí shù, yí yǔ shì gé. qí yǐ xiāng guó zǒng bǎi kuí, qù lù shàng shū zhī hào, shàng suǒ jiǎ jié shì zhōng diāo chán zhōng shū jiān yìn zhōng wài dū du dà sī mǎ yìn shòu jiàn ān gōng yìn cè, biāo qí dà jiāng jūn rú gù.
朕又聞之:疇庸命德,建侯作屏,咸用克固四維,永隆萬 葉。是以二南流化,九伯斯征,王道淳洽,刑厝罔用。惟公經 綸天地,甯濟區夏,道冠乎伊、稷,賞薄於桓、文,豈所以憲 章齊、魯,長轡宇宙。敬惟前烈,朕甚懼焉。今進授相國,改 揚州刺史爲牧,以豫州之梁郡歷陽、南徐州之義興、揚州之淮 南宣城吳吳興會稽新安東陽十郡,封公爲梁公,錫茲白土,苴 以白茅,爰定爾邦,用建冢社。在昔旦、奭,入居保佑,逮於 畢、毛,亦作卿士,任兼內外,禮實宜之。今命使持節、兼太 尉王亮授相國揚州牧印綬、梁公璽紱;使持節、兼司空王志授 梁公茅土,金虎符第一至第五左,竹使符第一至第十左。相國 位冠群後,任總百司,恆典彜數,宜與事革。其以相國總百揆, 去錄尚書之號,上所假節、侍中貂蟬、中書監印、中外都督大 司馬印綬、建安公印策,驃騎大將軍如故。
yòu jiā gōng jiǔ xī, qí jìng tīng hòu mìng:
又加公九錫,其敬聽後命:
yǐ gōng lǐ lǜ jiān xiū, xíng dé bèi jǔ, āi jīn zhé yù, wǎng bù yòng qíng. shì yòng xī gōng dà hé róng hé gè yī, xuán mǔ èr sì. gōng láo xīn jià sè, niàn zài rén tiān, pī chóng wù běn, wéi gǔ shì bǎo. shì yòng xī gōng yǎn miǎn zhī fú, chì xì fù yān. gōng róng jūn suǒ bèi, biàn fēng yǐ yǎ, yì sú táo rén, zài hé bāng guó. shì yòng xī gōng xuān xiàn zhī lè, liù yì zhī wǔ. gōng wén dé guǎng tán, yì shēng yuǎn qià, chuí jì zhuā shǒu, yí gē qǐng lì. shì yòng xī gōng zhū hù yǐ jū. gōng yáng qīng yì zhuó, guān fāng yǒu xù, duō shì yù xìng, yù pǔ liú yǒng. shì yòng xī gōng nà bì yǐ dēng. gōng zhèng sè yù xià, yǐ shēn fàn wù, shì è bù yú, zhé chōng wéi yuǎn. shì yòng xī gōng hǔ bì zhī shì sān bǎi rén. gōng wēi tóng xià rì, zhì qīng jiān guǐ, fàng mìng pǐ zú, xíng zī wǎng shè. shì yòng xī gōng fū yuè gè yī. gōng kuà niè sōng míng, líng lì qū yǔ, pì zhū rì yuè, róng guāng bì zhì. shì yòng xī gōng tóng gōng yī tóng shǐ bǎi, lú gōng shí lú shǐ qiān. gōng yǒng yán wéi xiào, zhì gǎn tōng shén, gōng yán sì diǎn, jì yǒu yú jìng. shì yòng xī jīn jù chàng yī yǒu, guī zàn fù yān. liáng guó zhì chéng xiàng yǐ xià, yī zūn jiù shì. qīn zāi, qí jìng xún wǎng cè, zhī fú dà lǐ, duì yáng tiān juàn, yòng yīng duō fú, yǐ hóng wǒ tài zǔ zhī xiū mìng. dì gù cí, fǔ liáo quàn jìn, bù xǔ.
以公禮律兼修,刑德備舉,哀矜折獄,罔不用情。是用錫 公大輅、戎輅各一,玄牡二駟。公勞心稼穡,念在人天,丕崇 務本,惟谷是寶。是用錫公兗冕之服,赤舄副焉。公鎔鈞所被, 變風以雅,易俗陶人,載和邦國。是用錫公軒縣之樂,六佾之 舞。公文德廣覃,義聲遠洽,椎髻髽首,夷歌請吏。是用錫公 朱戶以居。公揚清抑濁,官方有序,多士聿興,棫樸流詠。是 用錫公納陛以登。公正色御下,以身范物,式遏不虞,折衝惟 遠。是用錫公虎賁之士三百人。公威同夏日,志清奸宄,放命 圮族,刑茲罔赦。是用錫公鈇鉞各一。公跨躡嵩溟,陵厲區宇, 譬諸日月,容光必至。是用錫公彤弓一、彤矢百,盧弓十、盧 矢千。公永言惟孝,至感通神,恭嚴祀典,祭有餘敬。是用錫 金秬鬯一卣,圭瓚副焉。梁國置丞相以下,一遵舊式。欽哉, 其敬循往策,祗服大禮,對揚天眷,用膺多福,以弘我太祖之 休命。帝固辭,府僚勸進,不許。
èr yuè xīn yǒu, fǔ liáo zhòng qǐng yuē: jìn yǐ cháo mìng yùn cè, mào zòu dān chéng, fèng bèi hái lìng, wèi méng xū shòu, jìn shēn yóng yóng, shēn suǒ wèi dá. gài wén shòu jīn yú fǔ, tōng rén zhī hóng zhì, gāo dǎo hǎi yú, pǐ fū zhī xiǎo jié, shì yǐ lǚ chéng shí ér zhōu gōng bù yǐ wèi yí, zèng yù huáng ér tài gōng bù yǐ wèi ràng. kuàng shì zhé jì guǐ, xiān dé zài rén, jīng lún cǎo mèi, tàn shēn wēi guǎn, jiā yǐ zhū fāng zhī yì, jīng hé shì yī, bān shī zhèn lǚ, dà zào wáng shì, suī fù lèi jiǎn jiù sòng, zhòng zhī cún chǔ, jū jīn guān gǔ, céng hé zú yún. ér huò shén dào zhōng, gōng yí bù shǎng, huáng tiān hòu tǔ, bù shèng qí kù. shì yǐ yù mǎ jùn bēn, biǎo wēi zi zhī qù, jīn bǎn chū dì, gào lóng páng zhī yuān. míng gōng jù ān chuò kū, lì sān jūn zhī zhì, dú jū yǎn tì, jī yì shì zhī xīn, gù néng shǐ hǎi ruò dēng zhǐ, qìng tú xiào zhǐ, shān róng gū zhú, shù mǎ jǐng cóng, fá zuì diào rén, yī kuāng jìng luàn, fěi dāo tiān gōng, shí qín rú zú. guī yù bù huǐ, shuí zhī gōng yú, dú wèi jūn zǐ, jiāng shǐ yī zhōu hé dì. yú shì shǐ shòu xiāng guó liáng gōng zhī mìng. mìng fén dōng hūn yín shē yì fú liù shí èr zhǒng yú dōu jiē. qí dì zhuī zèng liáng gōng fū rén wèi liáng guó fēi.
二月辛酉,府僚重請曰:「近以朝命蘊策,冒奏丹誠,奉 被還令,未蒙虛受,縉紳顒顒,深所未達。蓋聞受金於府,通 人之弘致,高蹈海隅,匹夫之小節,是以履乘石而周公不以爲 疑,贈玉璜而太公不以爲讓。況世哲繼軌,先德在人,經綸草 昧,嘆深微管,加以朱方之役,荊河是依,班師振旅,大造王 室,雖復累繭救宋,重胝存楚,居今觀古,曾何足雲。而惑甚 盜鍾,功疑不賞,皇天后土,不勝其酷。是以玉馬駿奔,表微 子之去,金板出地,告龍逄之冤。明公據鞍輟哭,厲三軍之志, 獨居掩涕,激義士之心,故能使海若登只,罄圖效祉,山戎、 孤竹,束馬景從,伐罪吊人,一匡靜亂,匪叨天功,實勤濡足。 龜玉不毀,誰之功歟,獨爲君子,將使伊、周何地。」於是始 受相國、梁公之命。命焚東昏淫奢異服六十二種於都街。齊帝 追贈梁公夫人爲梁國妃。
yǐ chǒu, nán yǎn zhōu duì zhǔ chén wén xìng yú xuān wǔ chéng nèi záo jǐng, dé yù lòu qí lín jīn lòu yù bì shuǐ jīng huán gè èr. yòu fèng huáng jiàn jiàn kāng xiàn tóng xià lǐ. xuān dé huáng hòu chēng měi fú ruì, guī yú xiāng guó fǔ. bǐng yín, zhào liáng guó yī jiù xuǎn zhū yào zhí, xī yī tiān cháo zhī zhì. dì shàng biǎo, yǐ qián dài xuǎn guān, jiē lì xuǎn bù, qǐng zì jīn xuǎn cáo, jīng jiā yǐn kuò, yī jiù lì bù, shǐ guān lǚ wú shuǎng, míng shí bù wéi, shù rén shí yá sì, zào qǐng zì xī. qiě wén zhōng jiān lì gé, jiǎ zú yǐ èr shí dēng shì, hòu mén yǐ guò lì shì lì, qǐ suǒ yǐ hóng jiǎng fēng liú, xī xiàng hòu jìn. cǐ shí jù dù, yóu yí kān gé. zhào yī biǎo shī xíng. bǐng xū, zhào jìn liáng gōng jué wèi wáng, yǐ yù zhōu zhī nán qiào lú jiāng jiāng zhōu zhī xún yáng yǐng zhōu zhī wǔ chāng xī yáng nán xú zhōu zhī nán láng yá nán dōng hǎi jìn líng yáng zhōu zhī lín hǎi yǒng jiā shí jùn yì liáng guó, bìng qián wèi èr shí jùn. qí xiāng guó yáng zhōu mù biāo qí dà jiāng jūn rú gù. dì gù cí, yǒu zhào duàn biǎo. xiāng guó zuǒ zhǎng shǐ wáng yíng děng lǜ bǎi liáo dūn qǐng.
乙丑,南兗州隊主陳文興於宣武城內鑿井,得玉鏤騏驎、 金鏤玉璧、水精環各二。又鳳凰見建康縣桐下里。宣德皇后稱 美符瑞,歸於相國府。丙寅,詔梁國依舊選諸要職,悉依天朝 之制。帝上表,以「前代選官,皆立選簿,請自今選曹,精加 隱括,依舊立簿,使冠履無爽,名實不違,庶人識涯涘,造請 自息。且聞中間立格,甲族以二十登仕,後門以過立試吏,豈 所以弘獎風流,希向後進。此實巨蠹,尤宜刊革」。詔依表施 行。丙戌,詔進梁公爵爲王,以豫州之南譙廬江、江州之尋陽、 郢州之武昌西陽、南徐州之南琅邪南東海晉陵、揚州之臨海永 嘉十郡益梁國,並前爲二十郡。其相國、揚州牧、驃騎大將軍 如故。帝固辭,有詔斷表。相國左長史王瑩等率百僚敦請。
sān yuè guǐ sì, shòu liáng wáng zhī mìng. xià lìng shè guó nèi shū sǐ yǐ xià, guān guǎ gū dú bù néng zì cún zhě, cì gǔ wǔ hú, fǔ zhōu suǒ tǒng yì tóng juān dàng. bǐng wǔ, qí dì mìng dì miǎn shí yǒu èr liú, jiàn tiān zǐ jīng qí, chū jǐng rù bì, chéng jīn gēn chē, jià liù mǎ, bèi wǔ shí fù chē, zhì máo tóu yún hǎn, lè wǔ bā yì, shè zhōng jù gōng xiàn, wáng fēi wáng zǐ wáng nǚ jué mìng zhī hào, yī rú jiù yí. bǐng chén, qí dì xià zhào chán wèi, jí ān gū shú. sì yuè xīn yǒu, xuān dé huáng hòu lìng yuē: xī zhào zhì, dì xiàn zhāng qián dài, jìng chán shén qì yú liáng, míng kě lín xuān, qiǎn shǐ gōng shòu xǐ fú, wèi wáng rén biàn guī yú bié gōng. rén xū, cè yuē:
三月癸巳,受梁王之命。下令赦國內殊死以下,鰥寡孤獨 不能自存者,賜谷五斛,府州所統亦同蠲盪。丙午,齊帝命帝 冕十有二旒,建天子旌旗,出警入蹕,乘金根車,駕六馬,備 五時副車,置旄頭雲罕,樂舞八佾,設鍾虡宮縣,王妃、王子、 王女爵命之號,一如舊儀。丙辰,齊帝下詔禪位,即安姑孰。 四月辛酉,宣德皇后令曰:「西詔至,帝憲章前代,敬禪 神器於梁,明可臨軒,遣使恭授璽紱,未亡人便歸於別宮。」 壬戌,策曰:
zī ěr liáng wáng, wéi xī suì gǔ zhī zài, zhào yǒu shēng líng, huáng xióng dà tíng zhī pì, hè xū zūn lú zhī hòu, sī bìng lóng tú niǎo jī yǐ qián, huāng hū yǎo míng zhī shì, gù wú dé ér xiáng yān. jì hū nóng xuān yán hào zhī dài, fàng xūn zhòng huá zhī zhǔ, mò bù yǐ dà dào jūn wàn xìng, gōng qì yù bā hóng, jū zhī rú zhí xiǔ suǒ, qù zhī ruò shì zhòng fù, yī jià fén yáng, biàn yǒu yǎo rán zhī zhì, zàn shì jī lǐng, jí dòng ràng wáng zhī xīn. gù zhī dài huáng wū fú yù xǐ, fēi suǒ yǐ shì guì chēng zūn, chéng dà hé jiàn qí qí, gài yù lìng guī qù yǒu dì. shì gù wàng jǐ ér zì zhào shù, xùn wù ér jūn sì hǎi. jí yú jīng huá nèi jié, běn qiāo wài láo, zé fǔ zī guī yùn, wéi néng shì yǔ. sì bǎi gào zhōng, yǒu hàn suǒ yǐ gāo yī, huáng dé jì xiè, wèi shì suǒ yǐ lè tuī. yuán jí jìn sòng, yì hóng sī diǎn. wǒ tài zǔ wò hé shòu lì, yīng fú qǐ yùn, èr yè chóng guāng, sān shèng xì guǐ. sì jūn sàng dé, hūn qì jì dù, huǐ wěn tiān gāng, diāo jué dì niǔ. shì yǐ gǔ mǎn chuān kū, shān fēi guǐ kū, qī miào yǐ wēi, rén shén wú zhǔ. wéi wáng tǐ zī shàng zhé, míng shèng zài gōng, duān miǎn ér xié yōng xī, tuī fēng ér zhěng tú tàn, wǔ gōng yǔ rì chē bìng yùn, wén jiào yǔ péng yì qí jǔ. gù yǐ yōu xiǎn zhái xīn, ōu sòng sī shǔ qǐ tú fú gǔ bō dì, qīng yún cóng tiān ér yǐ zāi. zhì yú zhòu dǔ zhēng míng, yè fēi wǎng shǐ, chú jiù zhī zhēng bì xiǎn, gèng xìng zhī fú yǔn jí. jīn biàn yǎng zhī gàn xiàng, fǔ cóng rén yuàn, jìng chán shén qì, shòu dì wèi yú ěr gōng. dà zuò gào qióng, tiān lù yǒng zhōng. yú xì, wáng yǔn zhí qí zhōng, shì zūn qián diǎn, yǐ fù hào tiān zhī wàng, yīn shàng dì ér lín yì zhào, gé wén zǔ ér yīng dà yè, yǐ chuán wú jiāng zhī zuò, qǐ bù shèng yǔ. bìng mìng xǐ shū, qiǎn jiān tài bǎo zhōng shū jiān jiān shàng shū lìng wáng liàng, jiān tài wèi zhōng shū lìng wáng zhì fèng huáng dì xǐ fú, shòu zhōng zhī lǐ, yī yī táng yú gù shì. dì kàng biǎo chén ràng, biǎo bù huò tōng. yú shì qí bǎi guān yù zhāng wáng yuán lín děng bā bǎi yī shí jiǔ rén, jí liáng tái shì zhōng fàn yún děng yī bǎi yī shí qī rén, bìng shàng biǎo quàn jìn, dì qiān ràng bù shòu. shì rì, tài shǐ lìng jiǎng dào xiù chén tiān wén fú chèn liù shí sì tiáo, shì bìng míng zhe, qún chén zhòng biǎo gù qǐng, nǎi cóng zhī. tiān jiān yuán nián xià sì yuè bǐng yín, huáng dì jí wèi yú nán jiāo, shè tán chái liáo gào tiān yuē: huáng dì chén yǎn, gǎn yòng xuán mǔ, zhāo gào yú huáng huáng hòu dì.
咨爾梁王,惟昔邃古之載,肇有生靈,皇雄、大庭之辟, 赫胥、尊盧之後,斯並龍圖鳥跡以前,慌惚杳冥之世,固無得 而詳焉。洎乎農、軒、炎、皞之代,放勛、重華之主,莫不以 大道君萬姓,公器御八紘,居之如執朽索,去之若釋重負,一 駕汾陽,便有窅然之志,暫適箕嶺,即動讓王之心。故知戴黃 屋、服玉璽,非所以示貴稱尊,乘大輅、建旗旗,蓋欲令歸趣 有地。是故忘己而字兆庶,徇物而君四海。及於菁華內竭,畚 橇外勞,則撫茲歸運,惟能是與。四百告終,有漢所以高揖, 黃德既謝,魏氏所以樂推。爰及晉、宋,亦弘斯典。我太祖握 河受歷,應符啓運,二葉重光,三聖系軌。嗣君喪德,昏棄紀 度,毀紊天綱,雕絕地紐。是以谷滿川枯,山飛鬼哭,七廟已 危,人神無主。惟王體茲上哲,明聖在躬,端冕而協邕熙,推 鋒而拯塗炭,武功與日車並運,文教與鵬翼齊舉。固以幽顯宅 心,謳訟斯屬;豈徒桴鼓播地,卿雲叢天而已哉。至於晝睹爭 明,夜飛枉矢,除舊之徵必顯,更姓之符允集。今便仰祗干象, 俯從人願,敬禪神器,授帝位於爾躬。大祚告窮,天祿永終。 於戲,王允執其中,式遵前典,以副昊天之望,禋上帝而臨億 兆,格文祖而膺大業,以傳無疆之祚,豈不盛與。並命璽書, 遣兼太保、中書監、兼尚書令王亮,兼太尉、中書令王志奉皇 帝璽紱,受終之禮,一依唐、虞故事。帝抗表陳讓,表不獲通。 於是齊百官豫章王元琳等八百一十九人,及梁台侍中范雲等一 百一十七人,並上表勸進,帝謙讓不受。是日,太史令蔣道秀 陳天文符讖六十四條,事並明着,群臣重表固請,乃從之。 天監元年夏四月丙寅,皇帝即位於南郊,設壇柴燎告天曰: 皇帝臣衍,敢用玄牡,昭告於皇皇后帝。
qí shì yǐ lì yùn sī jì, fǒu zhōng zé hēng, qīn ruò tiān yīng, yǐ mìng yú yǎn. fū rèn shì sī mù, wéi néng shì shòu, tiān mìng bù yú cháng, dì wáng fēi yī zú, táng xiè yú shòu, hàn tì wèi shēng, yuán jí jìn sòng, xiàn zhāng zài xī, xián yǐ jūn dé yù sì hǎi, yuán gōng zi wàn xìng, gù néng dà bì méng lí, guāng zhái qū yǔ. qí dài yún jì, shì zhǔ hūn xiōng, jiǎo yān qún tè, shì chóng shì zhǎng, sì jué jiān huí bào luàn, yǐ bō nüè yú wǒ yǒu bāng, bǐ jiǔ fú bā huāng zhī nèi, lián lǜ yuè mù zhī jūn, jué jiǎo dùn sǎng, kuāng jiù wú shù. yǎn tóu mèi xīng yán, tuī fēng wàn lǐ, lì qí guà guān zhī qíng, yòng zhěng zhào shù zhī qiè, suì yīn shí lái, zǎi sī bāng guó, jì wù kāng shì, shí yǒu jué láo. ér guǐ wěi chéng xiáng, chuān yuè xiào zhǐ, dài zhōng zhī fú jì xiǎn, gé yùn zhī qī yǐ cuì, shū sú bǎi mán, zhòng yì xiàn kuǎn, rén shén yuǎn ěr, wǎng bù hé huì. yú shì qún gōng qīng shì, xián zhì jué chéng, bìng yǐ huáng gàn jiàng mìng, nán yǐ qiān jù. yǎn zì wéi fěi dé, cí bù huò suì, yǎng pò shàng xuán zhī juàn, fǔ wéi yì zhào zhī xīn, chén jí bù kě jiǔ kuàng, rén shén bù kě fá zhǔ, suì jí lè tuī, yīng cǐ jiā zuò. yǐ zī guǎ báo, lín yù wàn fāng, gù qiú sù zhì, yǒng yán zhī tì. jìng jiǎn yuán chén, gōng zī dà lǐ, shēng tán shòu chán, gào lèi shàng dì, kè bō xiū zhǐ, yǐ hóng shèng liè, shì chuán jué hòu, yòng yǒng bǎo yú wǒ yǒu liáng, wéi míng líng shì xiǎng. lǐ bì, yǒu zhào fàng guān.
齊氏以歷運斯既,否終則亨,欽若天應,以命於衍。夫任 是司牧,惟能是授,天命不於常,帝王非一族,唐謝虞受,漢 替魏升,爰及晉、宋,憲章在昔,咸以君德馭四海,元功子萬 姓,故能大庇甿黎,光宅區宇。齊代雲季,世主昏凶,狡焉群 慝,是崇是長,肆厥奸回暴亂,以播虐於我有邦,俾九服八荒 之內,連率岳牧之君,蹶角頓顙,匡救無術。衍投袂星言,推 鋒萬里,厲其掛冠之情,用拯兆庶之切,遂因時來,宰司邦國, 濟物康世,實有厥勞。而晷緯呈祥,川岳效祉,代終之符既顯, 革運之期已萃,殊俗百蠻,重譯獻款,人神遠邇,罔不和會。 於是群公卿士,咸致厥誠,並以皇干降命,難以謙拒。衍自惟 匪德,辭不獲遂,仰迫上玄之眷,俯惟億兆之心,宸極不可久 曠,人神不可乏主,遂藉樂推,膺此嘉祚。以茲寡薄,臨馭萬 方,顧求夙志,永言祗惕。敬簡元辰,恭茲大禮,升壇受禪, 告類上帝,克播休祉,以弘盛烈,式傳厥後,用永保於我有梁, 惟明靈是饗。禮畢,有詔放觀。
nǎi bèi fǎ jià hái jiàn kāng gōng, lín tài jí qián diàn, dà shè, gǎi yuán, cì rén jué èr jí, wén wǔ wèi èr děng guān guǎ gū dú bù néng zì cún zhě, rén gǔ wǔ hú bū bù kǒu qián sù zé wù fù shōu qí fàn xiāng lùn qīng yì zāng wū yín dào, yī jiē dàng dí, xǐ chú qián zhù, yǔ zhī gēng shǐ. fēng qí dì wèi bā líng wáng, quán shí yī jùn, zài tiān zǐ jīng qí, chéng wǔ shí fù chē, xíng qí zhēng shuò, jiāo sì tiān dì, lǐ lè zhì dù, jiē yòng qí diǎn. yǐ qí xuān dé huáng hòu wèi qí wén dì fēi, qí dì hòu wáng shì wèi bā líng wáng fēi, qí dài wáng hóu fēng jué, xī jiē jiàng shěng, qí xiào zhe jiān nán zhě, bié yǒu hòu mìng. wéi sòng rǔ yīn wáng bù zài chú lì. jié zéi yú kǒu méi zài tái fǔ zhě, xī jiē juān fàng. zhū liú xǐ zhī jiā, bìng tīng hái běn. yǐ jiān shàng shū lìng wáng liàng wèi shàng shū lìng, jiān shàng shū yòu pú shè shěn yuē wèi shàng shū pú shè. fēng huáng dì zhōng hù jūn hóng wèi lín chuān wáng, nán xú zhōu cì shǐ xiù wèi ān chéng wáng, yōng zhōu cì shǐ wěi wèi jiàn ān wáng, zuǒ wèi jiāng jūn huī wèi pó yáng wáng, jīng zhōu cì shǐ dàn wèi shǐ xìng wáng. zì jùn wáng yǐ xià, liè jué wèi xiàn liù děng. huáng dì huáng zǐ fēng jùn wáng, èr qiān hù wáng zhī shù zi wèi xiàn hóu, wǔ bǎi hù, wèi zhī zhū hóu gōng chén jué yì wú dìng kē. fèng huáng jí nán lán líng.
乃備法駕還建康宮,臨太極前殿,大赦,改元,賜人爵二 級,文武位二等;鰥寡孤獨不能自存者,人谷五斛;逋布、口 錢、宿責勿復收;其犯鄉論清議、贓汙淫盜,一皆蕩滌,洗除 前注,與之更始。封齊帝爲巴陵王,全食一郡,載天子旌旗, 乘五時副車,行齊正朔,郊祀天地,禮樂制度,皆用齊典。以 齊宣德皇后爲齊文帝妃,齊帝後王氏爲巴陵王妃,齊代王侯封 爵,悉皆降省,其效着艱難者,別有後命。惟宋汝陰王不在除 例。劫賊餘口沒在台府者,悉皆蠲放。諸流徙之家,並聽還本。 以兼尚書令王亮爲尚書令,兼尚書右僕射沈約爲尚書僕射。封 皇弟中護軍宏爲臨川王,南徐州刺史秀爲安成王,雍州刺史偉 爲建安王,左衛將軍恢爲鄱陽王,荊州刺史憺爲始興王。自郡 王以下,列爵爲縣六等。皇弟、皇子封郡王,二千戶;王之庶 子爲縣侯,五百戶,謂之諸侯;功臣爵邑無定科。鳳凰集南蘭 陵。
dīng mǎo, zhào fán hòu gōng lè fǔ xī jiě bào shì zhū rú cǐ lì bèi yōu bī zhě, yī jiē fàng qiǎn. ruò shuāi lǎo bù néng zì cún zhě, guān gěi lǐn shí. wù chén, yí bā líng wáng qián èr bǎi wàn, juàn bù gè qiān pǐ, mián èr qiān jīn. chē qí jiāng jūn gāo lì wáng gāo yún jìn hào chē qí dà jiāng jūn, zhèn dōng dà jiāng jūn bǎi jì wáng yú tài jìn hào zhēng dōng dà jiāng jūn, zhèn dōng dà jiāng jūn wō wáng wǔ jìn hào zhēng dōng dà jiāng jūn. jǐ sì, bā líng wáng cú yú gū shú, zhuī shì wèi qí hé dì, zhōng lǐ yī yī gù shì.
丁卯,詔凡後宮、樂府、西解、暴室諸如此例被幽逼者, 一皆放遣。若衰老不能自存者,官給廩食。戊辰,遺巴陵王錢 二百萬,絹布各千疋,綿二千斤。車騎將軍高麗王高雲進號車 騎大將軍,鎮東大將軍百濟王餘太進號征東大將軍,鎮東大將 軍倭王武進號征東大將軍。己巳,巴陵王殂於姑孰,追諡爲齊 和帝,終禮一依故事。
gēng wǔ, zhào fēn qiǎn nèi shì, zhōu shěng sì fāng, guān zhèng tīng yáo, fǎng xián jǔ zhì. qí yǒu tián yě bù pì, yù sòng wú zhāng, wàng gōng xùn sī, qīn yú shì wù zhě, xī suí shì yǐ wén. ruò huái bǎo mí bāng, yùn qí dài jià, xù xiǎng cáng zhēn, bù qiú wén dá, gè yī míng téng zòu, wǎng huò yí yǐn. yòu zhào yuē: jīn zuò shú xíng, yǒu wén zì xī, rù jiān yǐ miǎn, shī yú zhōng dài. yǒng yán shū jì, tōu báo chéng fēng, yīng qiān rù zuì, jué tú fěi yī. sǐ zhě bù kě fù shēng, xíng zhě wú yīn zì fǎn, yóu cǐ ér wàng zī shí, yōng kě zhì hū. kě yī zhōu hàn jiù diǎn, yǒu zuì rù shú, wài xiáng wèi tiáo gé, yǐ shí zòu wén. xīn wèi, yǐ xīn chú xiè mù gōng xiāo bǎo yì wèi bā líng wáng, yǐ fèng qí sì. fù nán lán líng wǔ jìn xiàn, yī qián dài zhī kē. zhēng xīn chú xiāng guó jūn zī jì jiǔ xiè fěi wèi shì zhōng zuǒ guāng lù dài fū kāi fǔ yí tóng sān sī. gǎi nán dōng hǎi wèi lán líng jùn, tǔ duàn nán xú zhōu zhū qiáo jùn xiàn. guǐ yǒu, zhào yú gōng chē fǔ bàng mù fèi shí bàng gè zhì yī hán. ruò ròu shí mò yán, shān ā yù yǒu héng yì, tóu bàng mù hán. ruò cóng wǒ jiāng hàn, gōng zài kě cè, xī sì tú bì, lóng shé fāng xiàn cì shēn cái gāo miào, bìn yā mò tōng, huái fù lǚ zhī shù, bào qū jiǎ zhī tàn, qí lǐ yǒu jiǎo rán, shòu kùn bāo guǐ fū dà zhèng qīn xiǎo, háo mén líng jiàn, bǎi xìng yǐ qióng, jiǔ zhòng mò dá, ruò yù zì shēn, bìng kě tóu fèi shí hán. jiǎ xū, zhào duàn yuǎn jìn shàng qìng lǐ.
庚午,詔分遣內侍,周省四方,觀政聽謠,訪賢舉滯。其 有田野不辟,獄訟無章,忘公徇私,侵漁是務者,悉隨事以聞。 若懷寶迷邦,蘊奇待價,蓄響藏真,不求聞達,各依名騰奏, 罔或遺隱。又詔曰:「金作贖刑,有聞自昔,入縑以免,施於 中代。永言叔季,偷薄成風,嬰愆入罪,厥塗匪一。死者不可 復生,刑者無因自反,由此而望滋實,庸可致乎。可依周、漢 舊典,有罪入贖,外詳爲條格,以時奏聞。」 辛未,以新除謝沐公蕭寶義爲巴陵王,以奉齊祀。復南蘭 陵武進縣,依前代之科。征新除相國軍諮祭酒謝朏爲侍中、左 光祿大夫、開府儀同三司。改南東海爲蘭陵郡,土斷南徐州諸 僑郡縣。癸酉,詔「於公車府謗木、肺石傍各置一函。若肉食 莫言,山阿欲有橫議,投謗木函。若從我江、漢,功在可策, 犀兕徒弊,龍蛇方縣;次身才高妙,擯壓莫通,懷傅、呂之術, 抱屈、賈之嘆,其理有皦然,受困包匭;夫大政侵小,豪門陵 賤,百姓已窮,九重莫達,若欲自申,並可投肺石函」。甲戌, 詔斷遠近上慶禮。
rùn yuè dīng yǒu, yǐ xíng dàng chāng wáng liáng mí yōng wèi ān xī jiāng jūn hé liáng èr zhōu cì shǐ, zhèng fēng dàng chāng wáng. rén yín, zhào yǐ xiàn gāng rì chí, jiàn yǐ wèi sú, lìng duān yòu yǐ fēng wén zòu shì, yī yuán xī jiù zhì. yǒu sī zòu, zhuī zūn huáng kǎo wèi wén huáng dì, miào hào tài zǔ, huáng bǐ zhāng shì wèi xiàn huáng hòu, líng yuē jiàn líng, xī shì wèi dé huáng hòu, líng yuē xiū líng.
閏月丁酉,以行宕昌王梁彌邕爲安西將軍、河涼二州刺史, 正封宕昌王。壬寅,詔以憲綱日弛,漸以爲俗,令端右以風聞 奏事,依元熙舊制。有司奏,追尊皇考爲文皇帝,廟號太祖, 皇妣張氏爲獻皇后,陵曰建陵,郗氏爲德皇后,陵曰修陵。
wǔ yuè yǐ hài yè, dào rù nán běi yē, shāo shén wǔ mén zǒng zhāng guān, hài wèi wèi qīng zhāng hóng cè. wù zǐ, jiāng zhōu cì shǐ chén bó zhī jǔ bīng fǎn. yǐ lǐng jūn jiāng jūn wáng mào wèi zhēng nán jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ, lǜ zhòng tǎo zhī.
五月乙亥夜,盜入南北掖,燒神武門、總章觀,害衛尉卿 張弘策。戊子,江州刺史陳伯之舉兵反。以領軍將軍王茂爲征 南將軍、江州刺史,率衆討之。
liù yuè gēng xū, fēng běi qín zhōu cì shǐ yáng shào xiān wèi wǔ dū wáng. shì yuè chén bó zhī bēn wèi, jiāng zhōu píng. qián yì zhōu cì shǐ liú jì lián jù chéng dū fǎn. qiū qī yuè dīng sì shuò, rì yǒu shí zhī.
六月庚戌,封北秦州刺史楊紹先爲武都王。是月陳伯之奔 魏,江州平。前益州刺史劉季連據成都反。 秋七月丁巳朔,日有蝕之。
bā yuè wù xū, zhì jiàn kāng sān guān. guǐ mǎo, luán niǎo jiàn lè yóu yuàn. yǐ sì, píng běi jiāng jūn xī liáng zhōu cì shǐ xiàng shū péng jìn hào ān xī jiāng jūn, fēng dèng zhì wáng. dīng wèi, mìng zhòng shū jiān wáng yíng děng bā rén cān dìng lǜ lìng. zhào shàng shū láng yī xī zòu shì. jiāo zhōu xiàn néng gē yīng wǔ, zhào bù nà. lín yì gàn tuó lì guó gè qiǎn shǐ cháo gòng.
八月戊戌,置建康三官。癸卯,鸞鳥見樂游苑。乙巳,平 北將軍、西涼州刺史象舒彭進號安西將軍,封鄧至王。丁未, 命中書監王瑩等八人參定律令。詔尚書郎依昔奏事。交州獻能 歌鸚鵡,詔不納。林邑、干陀利國各遣使朝貢。
dōng shí yī yuè jǐ wèi, lì xiǎo miào. jiǎ zǐ, lì huáng zǐ tǒng wèi huáng tài zǐ, cì tiān xià wèi fù hòu zhě jué yī jí.
冬十一月己未,立小廟。甲子,立皇子統爲皇太子,賜天 下爲父後者爵一級。
shí èr yuè, dà xuě, shēn sān chǐ.
十二月,大雪,深三尺。
shì suì dà hàn, mǐ dòu wǔ qiān, rén duō è sǐ.
是歲大旱,米斗五千,人多餓死。
èr nián chūn zhēng yuè yǐ mǎo, yǐ shàng shū pú shè shěn yuē wèi zuǒ pú shè, lì bù shàng shū fàn yún wèi yòu pú shè. xīn yǒu, sì nán jiāo, jiàng sǐ zuì yǐ xià qiú. gēng chén, yǐ chóu chí gōng yáng líng zhēn wèi běi liáng zhōu cì shǐ, fēng chóu chí wáng.
二年春正月乙卯,以尚書僕射沈約爲左僕射,吏部尚書范 雲爲右僕射。辛酉,祀南郊,降死罪以下囚。庚辰,以仇池公 楊靈珍爲北梁州刺史,封仇池王。
xià sì yuè guǐ mǎo, shàng shū shān dìng láng cài fǎ dù shàng liáng lǜ èr shí juǎn, lìng sān shí juǎn, kē sì shí juǎn.
夏四月癸卯,尚書刪定郎蔡法度上樑律二十卷,令三十卷, 科四十卷。
wǔ yuè, shàng shū yòu pú shè fàn yún zú. yǐ chǒu, yì zhōu cì shǐ dèng yuán qǐ kè chéng dū, qū shè yì zhōu.
五月,尚書右僕射范雲卒。乙丑,益州刺史鄧元起克成都, 曲赦益州。
liù yuè dīng hài, yǐ xīn chú zuǒ guāng lù dài fū xiè fěi wèi sī tú shàng shū lìng. jiǎ wǔ, yǐ zhōng shū jiān wáng yíng wèi shàng shū yòu pú shè. shì xià, duō lì yì.
六月丁亥,以新除左光祿大夫謝朏爲司徒、尚書令。甲午, 以中書監王瑩爲尚書右僕射。是夏,多癘疫。
qiū qī yuè, fú nán guī zī zhōng tiān zhú guó gè qiǎn shǐ cháo gòng.
秋七月,扶南、龜茲、中天竺國各遣使朝貢。
dōng shí yuè, huáng zǐ gāng shēng, jiàng dū xià sǐ zuì yǐ xià qiú.
冬十月,皇子綱生,降都下死罪以下囚。
shí yī yuè yǐ mǎo, léi diàn, dà yǔ, huì.
十一月乙卯,雷電,大雨,晦。
sān nián chūn zhēng yuè guǐ chǒu, yǐ shàng shū yòu pú shè wáng yíng wèi zuǒ pú shè, tài zǐ zhān shì liǔ tán wèi yòu pú shè.
三年春正月癸丑,以尚書右僕射王瑩爲左僕射,太子詹事 柳惔爲右僕射。
èr yuè, wèi kè liáng zhōu.
二月,魏克梁州。
sān yuè, yǔn shuāng shā cǎo.
三月,隕霜殺草。
xià wǔ yuè dīng sì, yǐ fú nán wáng jiāo chén rú dū yé bá mó wèi ān nán jiāng jūn.
夏五月丁巳,以扶南王憍陳如闍耶跋摩爲安南將軍。
liù yuè bǐng zǐ, zhào fēn qiǎn shǐ xún chá zhōu bù, shì rén yuān kù. guǐ wèi, dà shè.
六月丙子,詔分遣使巡察州部,視人冤酷。癸未,大赦。
qiū qī yuè jiǎ zǐ, lì huáng zǐ zōng wèi yù zhāng wáng.
秋七月甲子,立皇子綜爲豫章王。
bā yuè, wèi kè sī zhōu.
八月,魏克司州。
jiǔ yuè rén zǐ, yǐ hé nán wáng shì zǐ fú lián chóu wèi zhèn xī jiāng jūn xī qín hé èr zhōu cì shǐ, fēng hé nán wáng. běi tiān zhú guó qiǎn shǐ cháo gòng.
九月壬子,以河南王世子伏連籌爲鎮西將軍、西秦河二州 刺史,封河南王。北天竺國遣使朝貢。
dōng shí yī yuè jiǎ zǐ, zhào chú shú zuì kē.
冬十一月甲子,詔除贖罪科。
shì suì, wèi zhèng shǐ yuán nián.
是歲,魏正始元年。
sì nián chūn zhēng yuè guǐ mǎo, zhào zì jīn jiǔ liú cháng xuǎn, nián wèi sān shí, bù tōng yī jīng, bù dé jiě hè ruò yǒu cái tóng gān yán, wù xiàn nián cì. zhì wǔ jīng bó shì gè yī rén. yǒu sī zòu: wú lìng táng yōng zhù pán lóng huǒ lú xiáng fèng yàn gài. zhào jìn gù zhōng shēn. bǐng wǔ, shěng fèng huáng xián shū jì. wù shēn, zhào wǎng dài duō mìng gōng rén wéi gōng guān yīn jiāo zhī lǐ, fēi suǒ yǐ yǎng qián cāng hào, zì jīn tíng zhǐ. xīn hài, sì nán jiāo, dà shè. èr yuè, chū zhì zhòu zǐ lǜ bó shì. rén wǔ, qiǎn wèi wèi qīng yáng gōng zé lǜ sù wèi bīng sāi luò kǒu. rén chén, jiāo zhōu cì shǐ lǐ kǎi jù zhōu fǎn, zhǎng shǐ lǐ cè tǎo píng zhī, qū shè jiāo zhōu. shì yuè lì jiàn xìng yuàn yú mò líng jiàn xìng lǐ.
四年春正月癸卯,詔「自今九流常選,年未三十,不通一 經,不得解褐;若有才同甘、顔,勿限年次」。置五經博士各 一人。有司奏:吳令唐傭鑄盤龍火爐、翔鳳硯蓋。詔禁錮終身。 丙午,省鳳凰銜書伎。戊申,詔「往代多命宮人帷宮觀禋郊之 禮,非所以仰虔蒼昊,自今停止」。辛亥,祀南郊,大赦。 二月,初置胄子律博士。壬午,遣衛尉卿楊公則率宿衛兵 塞洛口。壬辰,交州刺史李凱據州反,長史李畟討平之,曲赦 交州。是月立建興苑於秣陵建興里。
xià sì yuè dīng sì, yǐ xíng dàng chāng wáng liáng mí bó wèi ān xī jiāng jūn hé liáng èr zhōu cì shǐ, zhèng fēng dàng chāng wáng.
夏四月丁巳,以行宕昌王梁彌博爲安西將軍、河涼二州刺 史,正封宕昌王。
liù yuè gēng xū, lì kǒng zǐ miào.
六月庚戌,立孔子廟。
dōng shí yuè, shǐ zhōng jūn jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ lín chuān wáng hóng dū du běi tǎo zhū jūn shì qīn wèi. yǐ xìng shī fèi yòng, wáng gōng yǐ xià gè shàng guó zū jí tián gǔ yǐ zhù jūn zī.
冬十月,使中軍將軍、揚州刺史臨川王宏都督北討諸軍事 侵魏。以興師費用,王公以下各上國租及田谷以助軍資。
shì suì dà ráng, mǐ hú sān shí.
是歲大穰,米斛三十。
wǔ nián chūn zhēng yuè dīng mǎo shuò, zhào fán zhū jùn guó jiù zú bāng nèi wú zài cháo wèi zhě, xuǎn guān sōu kuò, shǐ jùn yǒu yī rén. yǐ hài, qǐ qián sī tú xiè fěi wèi zhōng shū jiān sī tú. jiǎ shēn, lì huáng zǐ gāng wèi jìn ān wáng.
五年春正月丁卯朔,詔「凡諸郡國舊族邦內無在朝位者, 選官搜括,使郡有一人」。乙亥,起前司徒謝朏爲中書監、司 徒。甲申,立皇子綱爲晉安王。
sān yuè bǐng yín shuò, rì yǒu shí zhī.
三月丙寅朔,日有蝕之。
xià sì yuè jiǎ yín, chū lì zhào yù. zhào jiàn kāng xiàn zhì sān guān, yǔ tíng wèi sān guān fēn zhǎng yù shì, hào jiàn kāng wèi nán yù, tíng wèi wèi běi yù.
夏四月甲寅,初立詔獄。詔建康縣置三官,與廷尉三官分 掌獄事,號建康爲南獄,廷尉爲北獄。
wǔ yuè, zhì jí yǎ guǎn yǐ zhāo yuǎn xué.
五月,置集雅館以招遠學。
qiū qī yuè yǐ chǒu, dèng zhì guó qiǎn shǐ cháo gòng.
秋七月乙丑,鄧至國遣使朝貢。
bā yuè xīn yǒu, zuò dōng gōng.
八月辛酉,作東宮。
jiǔ yuè, lín chuān wáng hóng jūn zhì luò kǒu, dà kuì, suǒ wáng wàn jì, hóng dān qí ér guī. dōng shí yī yuè jiǎ zǐ, dū xià dì zhèn, shēng bái máo. yǐ chǒu, yǐ shī chū yān shí, dà shè. wèi rén chéng shèng gōng zhōng lí.
九月,臨川王宏軍至洛口,大潰,所亡萬計,宏單騎而歸。 冬十一月甲子,都下地震,生白毛。乙丑,以師出淹時,大 赦。魏人乘勝攻鍾離。
shí èr yuè guǐ mǎo, sī tú xiè fěi hōng.
十二月癸卯,司徒謝朏薨。
liù nián chūn sān yuè gēng shēn, yǔn shuāng shā cǎo. shì yuè, yǒu sān xiàng rù jiàn yè.
六年春三月庚申,隕霜殺草。是月,有三象入建鄴。
xià sì yuè rén chén, zhì zuǒ yòu xiāo qí zuǒ yòu yóu jī jiāng jūn guān. guǐ sì, cáo jǐng zōng wéi ruì děng pò wèi shī yú shào yáng zhōu, zhǎn huò wàn jì. jǐ yǒu, yǐ jiāng zhōu cì shǐ wáng mào wèi shàng shū yòu pú shè. dīng sì, yǐ yáng zhōu cì shǐ lín chuān wáng hóng wèi biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, yǐ yòu guāng lù dài fū shěn yuē wèi shàng shū zuǒ pú shè. wǔ yuè jǐ sì, zhì zhōng wèi zhōng quán jiāng jūn, gǎi xiāo qí wèi yún qí, yóu jī wèi yóu qí.
夏四月壬辰,置左右驍騎、左右游擊將軍官。癸巳,曹景 宗、韋叡等破魏師於邵陽洲,斬獲萬計。己酉,以江州刺史王 茂爲尚書右僕射。丁巳,以揚州刺史臨川王宏爲驃騎大將軍、 開府儀同三司,以右光祿大夫沈約爲尚書左僕射。 五月己巳,置中衛、中權將軍,改驍騎爲雲騎,游擊爲游 騎。
qiū bā yuè wù zǐ, shè. wù xū, dū xià dà shuǐ.
秋八月戊子,赦。戊戌,都下大水。
jiǔ yuè yǐ hài, gǎi yuè wǔ táng wèi dé yáng táng, tīng sòng táng wèi yí xián táng.
九月乙亥,改閱武堂爲德陽堂,聽訟堂爲儀賢堂。
dōng rùn shí yuè yǐ chǒu, yǐ kāi fǔ lín chuān wáng hóng wèi sī tú, yǐ xíng tài zǐ tài fù shàng shū zuǒ pú shè shěn yuē wèi shàng shū lìng, yǐ xíng tài zǐ shǎo fù lì bù shàng shū yuán áng wèi jiān shàng shū yòu pú shè. jiǎ shēn, yǐ zuǒ guāng lù dài fū xià hóu xiáng wèi zuǒ pú shè.
冬閏十月乙丑,以開府臨川王宏爲司徒,以行太子太傅; 尚書左僕射沈約爲尚書令,以行太子少傅;吏部尚書袁昂爲兼 尚書右僕射。甲申,以左光祿大夫夏侯詳爲左僕射。
shí èr yuè bǐng chén, zuǒ pú shè xià hóu xiáng zú.
十二月丙辰,左僕射夏侯詳卒。
qī yuè chūn zhēng yuè wù zǐ, yǐ yuán shù wèi héng shuò èr zhōu dū du, fēng wèi jùn wáng. wù xū, zhào zuò shén lóng rén shòu què yú duān mén dà sī mǎ mén wài.
七月春正月戊子,以元樹爲恆、朔二州都督,封魏郡王。 戊戌,詔作神龍、仁獸闕於端門、大司馬門外。
èr yuè yǐ mǎo, xīn zuò guó mén yú yuè chéng nán. yǐ chǒu, zēng zhì zhèn wèi jiāng jūn yǐ xià wèi shí pǐn, yǐ fǎ rì shù fán èr shí sì bān, yǐ fǎ qì xù bù dēng shí pǐn, bié yǒu bā bān, yǐ xiàng bā fēng yòu zhì shī wài guó jiāng jūn èr shí sì bān, hé yī bǎi jiǔ hào. gēng wǔ, zhào yú zhōu jùn xiàn zhì zhōu wàng jùn zōng xiāng háo gè yī rén, zhuān zhǎng sōu jiàn. yǐ hài, yǐ chē qí dà jiāng jūn gāo lì wáng gāo yún wèi fǔ dōng dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. xià sì yuè yǐ mǎo, yǐ huáng tài zǐ nà fēi gù, shè dà pì yǐ xià, bān cì cháo chén jí jìn shì gè yǒu chà.
二月乙卯,新作國門于越城南。乙丑,增置鎮衛將軍以下 爲十品,以法日數;凡二十四班,以法氣序;不登十品,別有 八班,以象八風;又置施外國將軍二十四班,合一百九號。庚 午,詔於州郡縣置州望、郡宗、鄉豪各一人,專掌搜薦。乙亥, 以車騎大將軍高麗王高雲爲撫東大將軍、開府儀同三司。 夏四月乙卯,以皇太子納妃故,赦大辟以下,頒賜朝臣及 近侍各有差。
wǔ yuè, dū xià dà shuǐ. wù zǐ, zhào lán líng xiàn jiàn xiū èr líng zhōu huí wǔ lǐ nèi jū rén cì fù zhōng shēn. jǐ hài, zhào fù zhì zōng zhèng tài pú dà jiàng hóng lú, yòu zēng tài fǔ tài zhōu, réng xiān wèi shí èr qīng, jí zhì zhū yī zhí hé jiāng jūn guān.
五月,都下大水。戊子,詔蘭陵縣建修二陵周回五里內居 人賜復終身。己亥,詔復置宗正、太僕、大匠、鴻臚,又增太 府、太舟,仍先爲十二卿,及置朱衣直合將軍官。
liù yuè xīn yǒu, gǎi líng jiān wèi lìng.
六月辛酉,改陵監爲令。
qiū bā yuè dīng sì, huáng zǐ yì shēng, shè dà pì yǐ xià wèi jié zhèng zhě.
秋八月丁巳,皇子繹生,赦大辟以下未結正者。
jiǔ yuè rén chén, zhì tóng zǐ fèng chē láng. guǐ sì, lì huáng zǐ jī wèi nán kāng wáng.
九月壬辰,置童子奉車郎。癸巳,立皇子績爲南康王。
dōng shí yuè bǐng yín, yǐ wú xìng tài shǒu zhāng jì wèi shàng shū zuǒ pú shè. bǐng zǐ, zhào dà jǔ běi qīn. dīng chǒu, wèi xiàn hù zhèn zhǔ bái zào shēng yù zhōu cì shǐ hú xùn yǐ chéng nèi shǔ.
冬十月丙寅,以吳興太守張稷爲尚書左僕射。丙子,詔大 舉北侵。丁丑,魏縣瓠鎮主白皁生、豫州刺史胡遜以城內屬。
shì suì, wèi yǒng píng yuán nián.
是歲,魏永平元年。
bā nián chūn zhēng yuè xīn sì, sì nán jiāo, dà shè. rén chén, wèi zhèn dōng cān jūn chéng jǐng juàn yǐ sù yù chéng nèi shǔ.
八年春正月辛巳,祀南郊,大赦。壬辰,魏鎮東參軍成景 雋以宿預城內屬。
xià sì yuè wù shēn, yǐ sī tú lín chuān wáng hóng wèi sī kōng yáng zhōu cì shǐ, yǐ chē qí jiāng jūn lǐng tài zǐ zhān shì wáng mào jí běn hào kāi fǔ yí tóng sān sī.
夏四月戊申,以司徒臨川王宏爲司空、揚州刺史,以車騎 將軍、領太子詹事王茂即本號開府儀同三司。
qiū qī yuè guǐ sì, bā líng wáng xiāo bǎo yì hōng.
秋七月癸巳,巴陵王蕭寶義薨。
dōng shí yī yuè rén yín, lì huáng zǐ xù wèi lú líng wáng.
冬十一月壬寅,立皇子續爲廬陵王。
jiǔ nián chūn zhēng yuè yǐ hài, yǐ yòu guāng lù dài fū wáng yíng wèi shàng shū lìng. gēng yín, xīn zuò yuán huái táng.
九年春正月乙亥,以右光祿大夫王瑩爲尚書令。庚寅,新 作緣淮塘。
sān yuè jǐ chǒu, xìng guó zi xué, qīn lín jiǎng yì, cì jì jiǔ yǐ xià gè yǒu chà. yǐ wèi, zhào huáng tài zǐ jí wáng hóu zhī zǐ, nián zài cóng shī zhě, jiē rù xué.
三月己丑,幸國子學,親臨講肄,賜祭酒以下各有差。乙 未,詔皇太子及王侯之子,年在從師者,皆入學。
xià sì yuè dīng sì, xuǎn shàng shū wǔ dōu lìng shǐ, gé yòng shì liú.
夏四月丁巳,選尚書五都令史,革用士流。
liù yuè guǐ chǒu, dào shā xuān chéng tài shǒu zhū sēng yǒng.
六月癸丑,盜殺宣城太守朱僧勇。
rùn liù yuè jǐ chǒu, xuān chéng dào zhuǎn kòu wú xìng, tài shǒu cài zǔn tǎo píng zhī.
閏六月己丑,宣城盜轉寇吳興,太守蔡撙討平之。
dōng shí èr yuè guǐ wèi, xìng guó zi xué, cè shì zhòu zǐ, cì xùn shòu zhī sī gè yǒu chà.
冬十二月癸未,幸國子學,策試胄子,賜訓授之司各有差。
shì suì, yú tián lín yì guó bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
是歲,于闐、林邑國並遣使朝貢。
shí nián chūn zhēng yuè xīn chǒu, sì nán jiāo, dà shè. wù shēn, jīng zhōu yán zōu yú jiàn.
十年春正月辛丑,祀南郊,大赦。戊申,荊州言騶虞見。
sān yuè, dào shā dōng guǎn láng yá èr jùn tài shǒu liú xī, yǐ qú shān yǐn wèi xú zhōu cì shǐ lú chǎng.
三月,盜殺東莞、琅邪二郡太守劉晰,以朐山引魏徐州刺 史盧昶。
xià liù yuè, yǐ guó zi jì jiǔ zhāng chōng wèi shàng shū yòu pú shè.
夏六月,以國子祭酒張充爲尚書右僕射。
dōng shí èr yuè, shān chē jiàn lín chéng xiàn. zhèn yuǎn jiāng jūn mǎ xiān pí dà pò wèi jūn, zhǎn guó shí yú wàn, fù qú shān chéng.
冬十二月,山車見臨城縣。振遠將軍馬仙崥大破魏軍,斬 馘十餘萬,復朐山城。
shì suì, chū zuò gōng chéng mén sān chóng lóu jí kāi èr dào. dàng chāng guó qiǎn shǐ cháo gòng, pó lì guó gòng jīn xí.
是歲,初作宮城門三重樓及開二道。宕昌國遣使朝貢,婆 利國貢金席。
shí yī nián chūn zhēng yuè rén chén, zhào zì jīn bū zhé zhī jiā, jí zuì yīng zhì zuò, ruò nián yǒu lǎo xiǎo, kě tíng jiāng sòng. jiā zhèn nán jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ jiàn ān wáng wěi kāi fǔ yí tóng sān sī, sī kōng yáng zhōu cì shǐ lín chuān wáng hóng jìn wèi yuán tài wèi, yǐ biāo qí jiāng jūn wáng mào wèi sī kōng.
十一年春正月壬辰,詔「自今逋謫之家,及罪應質作,若 年有老小,可停將送」。加鎮南將軍、江州刺史建安王偉開府 儀同三司,司空、揚州刺史臨川王宏進位元太尉,以驃騎將軍王 茂爲司空。
èr yuè wù chén, xīn chāng jì yáng èr jùn yě cán chéng jiǎn.
二月戊辰,新昌、濟陽二郡野蠶成繭。
sān yuè dīng sì, wèi hàn gù, qū shè yáng xú èr zhōu. gēng shēn, gāo lì guó qiǎn shǐ cháo gòng. xià sì yuè, bǎi jì fú nán lín yì děng guó gè qiǎn shǐ cháo gòng.
三月丁巳,爲旱故,曲赦揚、徐二州。庚申,高麗國遣使 朝貢。 夏四月,百濟、扶南、林邑等國各遣使朝貢。
qiū jiǔ yuè, dàng chāng guó qiǎn shǐ cháo gòng.
秋九月,宕昌國遣使朝貢。
dōng shí yī yuè yǐ wèi, yǐ wú jùn tài shǒu yuán áng wèi jiān shàng shū yòu pú shè. jǐ yǒu, jiàng tài wèi yáng zhōu cì shǐ lín chuān wáng hóng wèi biāo qí jiāng jūn kāi fǔ tóng sān sī zhī yí. guǐ chǒu, qí xuān dé tài fēi wáng shì hōng.
冬十一月乙未,以吳郡太守袁昂爲兼尚書右僕射。己酉, 降太尉、揚州刺史臨川王宏爲驃騎將軍、開府同三司之儀。癸 丑,齊宣德太妃王氏薨。
shì suì, wèi yán chāng yuán nián.
是歲,魏延昌元年。
shí èr nián chūn zhēng yuè xīn mǎo, sì nán jiāo, shè dà pì zuì yǐ xià.
十二年春正月辛卯,祀南郊,赦大辟罪以下。
èr yuè xīn yǒu, jiān shàng shū yòu pú shè yuán áng jí zhèng. bǐng yín, zhào míng xià yuǎn jìn, ruò wěi hái bù zàng, huò chú yī mò gǎi, liàng gěi guān jù shōu liǎn. xīn sì, xīn zuò tài jí diàn, gǎi wèi shí sān jiān, yǐ cóng rùn shù.
二月辛酉,兼尚書右僕射袁昂即正。丙寅,詔「明下遠近, 若委骸不葬,或篨衣莫改,量給棺具收斂」。辛巳,新作太極 殿,改爲十三間,以從閏數。
rùn sān yuè yǐ chǒu, tè jìn zhōng jūn jiāng jūn shěn yuē zú.
閏三月乙丑,特進、中軍將軍沈約卒。
xià sì yuè, dū xià dà shuǐ.
夏四月,都下大水。
liù yuè guǐ sì, xīn zuò tài miào, zēng jī jiǔ chǐ.
六月癸巳,新作太廟,增基九尺。
qiū jiǔ yuè, jiā yáng zhōu cì shǐ lín chuān wáng hóng wèi yuán sī kōng, yǐ sī kōng wáng mào wèi biāo qí jiāng jūn kāi fǔ tóng sān sī zhī yí jiāng zhōu cì shǐ.
秋九月,加揚州刺史臨川王宏位元司空,以司空王茂爲驃騎 將軍、開府同三司之儀、江州刺史。
dōng shí yuè dīng hài, zhào yuē: míng táng dì jū bēi shī, kě liàng jiù pí qǐ, yǐ jǐn chéng jìng.
冬十月丁亥,詔曰:「明堂地居卑濕,可量就埤起,以盡 誠敬。」
shí sān nián chūn èr yuè gēng chén shuò, zhèn yú xī nán, tiān rú liè. dīng hài, gēng jí tián, dà shè, cì xiào tì lì tián jué yī jí.
十三年春二月庚辰朔,震於西南,天如裂。丁亥,耕藉田, 大赦,賜孝悌力田爵一級。
xià liù yuè, dū xià é yán yǒu chéng chéng, qǔ rén gān fèi jí xuè, yǐ yí tiān gǒu. bǎi xìng dà jù, èr xún ér zhǐ.
夏六月,都下訛言有棖棖,取人肝肺及血,以飴天狗。百 姓大懼,二旬而止。
qiū qī yuè yǐ hài, lì huáng zǐ lún wèi shào líng wáng yì wèi xiāng dōng wáng jì wèi wǔ líng wáng.
秋七月乙亥,立皇子綸爲邵陵王、繹爲湘東王、紀爲武陵 王。
shì suì, lín yì fú nán yú tián guó gè qiǎn shǐ cháo gòng. zuò fú shān yàn.
是歲,林邑、扶南、于闐國各遣使朝貢。作浮山堰。
shí sì nián chūn zhēng yuè yǐ sì shuò, huáng tài zǐ guān, dà shè, cì wèi fù hòu zhě jué yī jí, wáng gōng yǐ xià bān lài gè yǒu chà. tíng yuǎn jìn shàng qìng lǐ. xīn hài, sì nán jiāo, zhào bān xià yuǎn jìn, bó cǎi yīng yì. yòu qián yǐ mò xíng yòng dài zhòng pì zhě, chú qí tiáo. bǐng chén, rǔ yīn wáng liú yìn hōng. dīng sì, wèi xuān wǔ huáng dì bēng.
十四年春正月乙巳朔,皇太子冠,大赦,賜爲父後者爵一 級,王公以下班賚各有差。停遠近上慶禮。辛亥,祀南郊,詔 班下遠近,博採英異。又前以墨刑用代重辟者,除其條。丙辰, 汝陰王劉胤薨。丁巳,魏宣武皇帝崩。
xià sì yuè dīng chǒu, biāo qí jiāng jūn kāi fǔ tóng sān sī zhī yí jiāng zhōu cì shǐ wáng mào hōng.
夏四月丁丑,驃騎將軍、開府同三司之儀、江州刺史王茂 薨。
dōng shí yuè, fú shān yàn huài.
冬十月,浮山堰壞。
shì suì, rú rú láng yá xiū guó gè qiǎn shǐ lái cháo gòng.
是歲,蠕蠕、狼牙修國各遣使來朝貢。
shí wǔ nián chūn sān yuè wù chén shuò, rì yǒu shí zhī, jì.
十五年春三月戊辰朔,日有蝕之,既。
xià sì yuè, gāo lì guó qiǎn shǐ cháo gòng.
夏四月,高麗國遣使朝貢。
liù yuè gēng zǐ, yǐ shàng shū lìng wáng yíng wèi zuǒ guāng lù dài fū kāi fǔ yí tóng sān sī, shàng shū yòu pú shè yuán áng wèi zuǒ pú shè, lì bù shàng shū wáng jiǎn wèi yòu pú shè.
六月庚子,以尚書令王瑩爲左光祿大夫、開府儀同三司, 尚書右僕射袁昂爲左僕射,吏部尚書王暕爲右僕射。
qiū bā yuè, rú rú hé nán guó gè qiǎn shǐ cháo gòng.
秋八月,蠕蠕、河南國各遣使朝貢。
jiǔ yuè xīn sì, zuǒ guāng lù dài fū kāi fǔ yí tóng sān sī wáng yíng hōng. rén chén, dà shè.
九月辛巳,左光祿大夫、開府儀同三司王瑩薨。壬辰,大 赦。
dōng shí yī yuè, jiāo zhōu cì shǐ lǐ cè zhǎn fǎn zhě ruǎn zōng xiào, chuán shǒu jiàn yè. qū shè jiāo zhōu. shì suì, wèi xiào míng huáng dì xī píng yuán nián.
冬十一月,交州刺史李畟斬反者阮宗孝,傳首建鄴。曲赦 交州。 是歲,魏孝明皇帝熙平元年。
shí liù nián chūn zhēng yuè xīn wèi, sì nán jiāo. zhào yóu pín jiā wù shōu jīn nián sān diào, wú tián yè zhě, suǒ zài liàng yí fù gěi jí yōu juān chǎn zi zhī jiā, xù lǐ yuān yù, bìng zhèn gū lǎo guān guǎ bù néng zì cún zhě.
十六年春正月辛未,祀南郊。詔尤貧家勿收今年三調,無 田業者,所在量宜賦給;及優蠲産子之家,恤理冤獄,並賑孤 老鰥寡不能自存者。
èr yuè xīn hài, gēng jí tián. jiǎ yín, shè zuì rén.
二月辛亥,耕藉田。甲寅,赦罪人。
sān yuè bǐng zǐ, chì tài yī bù dé yǐ shēng lèi wèi yào gōng jiā zhī guān wén jǐn shì, bìng duàn xiān rén niǎo shòu zhī xíng, yǐ wèi xiè yī, cái jiǎn yǒu guāi rén shù. yú shì qí gào tiān dì zōng miào, yǐ qù shā zhī lǐ, yù bèi zhī hán shí. jiāo miào shēng quán, jiē dài yǐ miàn, qí shān chuān zhū sì zé fǒu. shí yǐ zōng miào qù shēng, zé wèi bù fù xuè shí, suī gōng qīng yì yì, cháo yě xuān xiāo, jìng bù cóng.
三月丙子,敕太醫不得以生類爲藥;公家織官紋錦飾,並 斷仙人鳥獸之形,以爲褻衣,裁翦有乖仁恕。於是祈告天地宗 廟,以去殺之理,欲被之含識。郊廟牲牷,皆代以面,其山川 諸祀則否。時以宗廟去牲,則爲不復血食,雖公卿異議,朝野 喧囂,竟不從。
dōng shí yuè, zōng miào jiàn xiū, shǐ yòng shū guǒ.
冬十月,宗廟薦羞,始用蔬果。
shì suì, hé nán fú nán pó lì děng guó gè qiǎn shǐ cháo gòng.
是歲,河南、扶南、婆利等國各遣使朝貢。
shí qī nián chūn èr yuè guǐ sì, yōng zhōu cì shǐ ān chéng wáng xiù hōng. jiǎ chén, dà shè.
十七年春二月癸巳,雍州刺史安成王秀薨。甲辰,大赦。
sān yuè bǐng yín, gǎi fēng jiàn ān jùn wáng wěi wèi nán píng wáng.
三月丙寅,改封建安郡王偉爲南平王。
xià liù yuè yǐ yǒu, zhōng jūn jiāng jūn zhōng shū jiān lín chuān wáng hóng yǐ běn hào xíng sī tú.
夏六月乙酉,中軍將軍、中書監臨川王宏以本號行司徒。
qiū bā yuè rén yín, zhào bīng zōu nú bì, nán nián liù shí liù, nǚ nián liù shí, miǎn wèi biān hù.
秋八月壬寅,詔「兵騶奴婢,男年六十六,女年六十,免 爲編戶」。
rùn bā yuè, gàn tuó lì guó qiǎn shǐ cháo gòng.
閏八月,干陀利國遣使朝貢。
dōng shí yuè yǐ hài, yǐ xíng sī tú lín chuān wáng hóng jí zhèng.
冬十月乙亥,以行司徒臨川王宏即正。
shí yī yuè xīn hài, yǐ nán píng wáng wěi wèi zuǒ guāng lù dài fū kāi fǔ yí tóng sān sī.
十一月辛亥,以南平王偉爲左光祿大夫、開府儀同三司。
shì suì, wèi shén guī yuán nián.
是歲,魏神龜元年。
shí bā nián chūn zhēng yuè jiǎ shēn, yǐ lǐng jūn jiāng jūn pó yáng wáng huī wèi zhēng xī jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ, yǐ jīng zhōu cì shǐ shǐ xìng wáng dàn wèi zhōng fǔ jiāng jūn, bìng kāi fǔ yí tóng sān sī. yǐ shàng shū zuǒ pú shè yuán áng wèi shàng shū lìng, yǐ yòu pú shè wáng jiǎn wèi zuǒ pú shè, yǐ tài zǐ zhān shì xú miǎn wèi yòu pú shè. xīn mǎo, sì nán jiāo, xiào tì lì tián cì jué yī jí. xià sì yuè dīng sì, dì yú wú ài diàn shòu fú jiè, shè zuì rén. qiū qī yuè, yú tián fú nán guó gè qiǎn shǐ cháo gòng.
十八年春正月甲申,以領軍將軍鄱陽王恢爲征西將軍、荊 州刺史,以荊州刺史始興王憺爲中撫將軍,並開府儀同三司。 以尚書左僕射袁昂爲尚書令,以右僕射王暕爲左僕射,以太子 詹事徐勉爲右僕射。辛卯,祀南郊,孝悌力田賜爵一級。 夏四月丁巳,帝於無礙殿受佛戒,赦罪人。 秋七月,于闐、扶南國各遣使朝貢。