liáng běn jì zhōng
梁本紀中

pǔ tōng yuán nián chūn zhēng yuè yǐ hài shuò, dà shè, gǎi yuán. bǐng zǐ, rì yǒu shí zhī. jǐ mǎo, yǐ sī tú lín chuān wáng hóng wèi tài wèi yáng zhōu cì shǐ, yǐ jīn zǐ guāng lù dài fū wáng fèn wèi shàng shū zuǒ pú shè. gēng zǐ, fú nán gāo lì děng guó bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
普通元年春正月乙亥朔，大赦，改元。丙子，日有蝕之。 己卯，以司徒臨川王宏爲太尉、揚州刺史，以金紫光祿大夫王 份爲尚書左僕射。庚子，扶南、高麗等國並遣使朝貢。

èr yuè guǐ chǒu, yǐ gāo lì wáng sì zǐ ān wèi níng dōng jiāng jūn gāo lì wáng.
二月癸丑，以高麗王嗣子安爲甯東將軍、高麗王。

sān yuè, huá guó qiǎn shǐ cháo gòng.
三月，滑國遣使朝貢。

xià sì yuè, hé nán guó qiǎn shǐ cháo gòng.
夏四月，河南國遣使朝貢。

qiū qī yuè jǐ mǎo, jiāng huái hǎi bìng yì.
秋七月己卯，江、淮、海並溢。

jiǔ yuè yǐ hài, yǒu xīng chén jiàn dōng fāng, guāng làn rú huǒ.
九月乙亥，有星晨見東方，光爛如火。

shì suì, wèi zhèng guāng yuán nián.
是歲，魏正光元年。

èr nián chūn zhēng yuè xīn sì, sì nán jiāo, zhào zhì gū dú yuán yǐ xù gū yòu. wù zǐ, dà shè. èr yuè xīn chǒu, sì míng táng.
二年春正月辛巳，祀南郊，詔置孤獨園以恤孤幼。戊子， 大赦。 二月辛丑，祀明堂。

sān yuè gēng yín, dà xuě, píng dì sān chǐ.
三月庚寅，大雪，平地三尺。

xià sì yuè yǐ mǎo, gǎi zuò nán běi jiāo. bǐng chén, zhào yuē: píng zhì dōng zuò, yì bù zài nán, qián dài yīn xí, yǒu guāi lǐ zhì. kě yú zhèn fāng, jù zī qiān mǔ. yú shì xǐ jí tián yú dōng jiāo wài shí wǔ lǐ.
夏四月乙卯，改作南北郊。丙辰，詔曰：「平秩東作，義 不在南，前代因襲，有乖禮制。可于震方，具茲千畝。」於是 徙藉田於東郊外十五里。

wǔ yuè jǐ mǎo, wǎn yǎn diàn huǒ, yán shāo hòu gōng wū sān qiān jiān.
五月己卯，琬琰殿火，延燒後宮屋三千間。

rùn yuè dīng sì, zhào zì jīn kě tíng hè ruì.
閏月丁巳，詔自今可停賀瑞。

liù yuè dīng mǎo, yì zhōu cì shǐ wén sēng míng yǐ zhōu guī wèi.
六月丁卯，義州刺史文僧明以州歸魏。

qiū qī yuè dīng yǒu, jiǎ dà jiàng qīng fěi suì jié, dū zhòng jūn qīn wèi. jiǎ yín, wèi jīng zhōu cì shǐ huán shū xìng shuài zhòng jiàng.
秋七月丁酉，假大匠卿斐邃節，督衆軍侵魏。甲寅，魏荊 州刺史桓叔興帥衆降。

bā yuè dīng hài, shǐ píng jùn shí gǔ cūn dì zì kāi chéng jǐng, fāng liù chǐ liù cùn, shēn sān shí èr zhàng.
八月丁亥，始平郡石鼓村地自開成井，方六尺六寸，深三 十二丈。

dōng shí yī yuè, bǎi jì xīn luó guó gè qiǎn shǐ cháo gòng.
冬十一月，百濟、新羅國各遣使朝貢。

shí èr yuè wù chén, yǐ zhèn dōng dà jiāng jūn bǎi jì wáng yú lóng wèi níng dōng dà jiāng jūn.
十二月戊辰，以鎮東大將軍百濟王余隆爲甯東大將軍。

sān nián chūn zhēng yuè gēng zǐ, yǐ wú jùn tài shǒu wáng jiǎn wèi shàng shū zuǒ pú shè. gēng xū, dū xià dì zhèn.
三年春正月庚子，以吳郡太守王暕爲尚書左僕射。庚戌， 都下地震。

sān yuè yǐ mǎo, bā líng wáng xiāo píng hōng.
三月乙卯，巴陵王蕭屏薨。

xià sì yuè dīng mǎo, rǔ yīn wáng liú duān hōng.
夏四月丁卯，汝陰王劉端薨。

wǔ yuè rén chén shuò, rì yǒu shí zhī, jì. guǐ sì, dà shè. zhào gōng qīng bǎi liáo gè shàng fēng shì, lián lǜ jùn guó jǔ xián liáng fāng zhèng zhí yán zhī shì.
五月壬辰朔，日有蝕之，既。癸巳，大赦。詔公卿百僚各 上封事，連率郡國舉賢良、方正、直言之士。

qiū bā yuè jiǎ zǐ, pó lì bái tí guó gè qiǎn shǐ cháo gòng.
秋八月甲子，婆利、白題國各遣使朝貢。

dōng shí yī yuè jiǎ wǔ, kāi fǔ yí tóng sān sī shǐ xìng wáng dàn hōng.
冬十一月甲午，開府儀同三司始興王憺薨。

sì nián chūn zhēng yuè xīn mǎo, sì nán jiāo, dà shè. xīn hài, sì míng táng.
四年春正月辛卯，祀南郊，大赦。辛亥，祀明堂。

èr yuè yǐ hài, gēng jí tián, xiào dì lì tián cì jué yī jí, yù gēng zhī sī, kè rì láo jiǔ. dōng shí yuè gēng wǔ, yǐ zhōng wèi jiāng jūn yuán áng wèi shàng shū lìng, jí běn hào kāi fǔ yí tóng sān sī. shí yī yuè guǐ wèi shuò, rì yǒu shí zhī. jiǎ chén, shàng shū zuǒ pú shè wáng jiǎn zú. shí èr yuè wù wǔ, yòng gěi shì zhōng wáng zǐ yún yì, shǐ zhù tiě qián. láng yá xiū guó qiǎn shǐ cháo gòng.
二月乙亥，耕藉田，孝弟力田賜爵一級，豫耕之司，克日 勞酒。 冬十月庚午，以中衛將軍袁昂爲尚書令，即本號開府儀同 三司。 十一月癸未朔，日有蝕之。甲辰，尚書左僕射王暕卒。 十二月戊午，用給事中王子云議，始鑄鐵錢。狼牙修國遣 使朝貢。

wǔ nián xià liù yuè yǐ yǒu, lóng dòu yú qū ā wáng bēi, yīn xī xíng zhì jiàn líng chéng, suǒ jīng shù mù dào zhé, kāi dì shù shí zhàng. gēng zǐ, yǐ yuán wài sàn qí cháng shì yuán shù wèi píng běi jiāng jūn běi qīng yǎn èr zhōu cì shǐ, lǜ zhòng qīn wèi.
五年夏六月乙酉，龍斗於曲阿王陂，因西行至建陵城，所 經樹木倒折，開地數十丈。庚子，以員外散騎常侍元樹爲平北 將軍、北青兗二州刺史，率衆侵魏。

liù nián chūn zhēng yuè xīn hài, sì nán jiāo, dà shè. gēng shēn, wèi xú zhōu cì shǐ yuán fǎ sēng yǐ péng chéng lái jiàng. zì qù suì yǐ lái, běi qīn zhū jūn, suǒ zài kè huò. jiǎ xū, yǐ yuán fǎ sēng wèi sī kōng, fēng shǐ ān jùn wáng.
六年春正月辛亥，祀南郊，大赦。庚申，魏徐州刺史元法 僧以彭城來降。自去歲以來，北侵諸軍，所在克獲。甲戌，以 元法僧爲司空，封始安郡王。

èr yuè xīn sì, gǎi fēng fǎ sēng wèi sòng wáng.
二月辛巳，改封法僧爲宋王。

sān yuè bǐng wǔ, cì xīn fù rén zhǎng fù chú, guà wù zuì shī, yī wú suǒ wèn.
三月丙午，賜新附人長復除，詿誤罪失，一無所問。

xià wǔ yuè jǐ yǒu, xiū sù yù yàn, yòu xiū cáo gōng yàn yú jì yīn. rén zǐ, qiǎn zhōng hù jūn xià hóu dǎn dū shòu yáng zhū jūn qīn wèi.
夏五月己酉，修宿預堰，又修曹公堰於濟陰。壬子，遣中 護軍夏侯亶督壽陽諸軍侵魏。

liù yuè gēng chén, yù zhāng wáng zōng bēn wèi, wèi fù jù péng chéng.
六月庚辰，豫章王綜奔魏，魏復據彭城。

qiū qī yuè rén xū, dà shè.
秋七月壬戌，大赦。

dōng shí èr yuè rén chén, dū xià dì zhèn.
冬十二月壬辰，都下地震。

shì suì, wèi xiào chāng yuán nián.
是歲，魏孝昌元年。

qī nián chūn zhēng yuè xīn chǒu shuò, shè sǐ zuì yǐ xià.
七年春正月辛丑朔，赦死罪以下。

xià sì yuè yǐ yǒu, tài wèi lín chuān wáng hóng hōng. nán zhōu jīn gǎi zhì xiào wèi, zēng jiā fèng zhì. zhào zài wèi qún chén, gè jǔ suǒ zhī, fán shì qīng lì, xián shǐ jiàn wén.
夏四月乙酉，太尉臨川王宏薨。南州津改置校尉，增加奉 秩。詔在位群臣，各舉所知，凡是清吏，咸使薦聞。

qiū jiǔ yuè jǐ yǒu, jīng zhōu cì shǐ pó yáng wáng huī hōng.
秋九月己酉，荊州刺史鄱陽王恢薨。

dōng shí yī yuè gēng chén, dīng guì pín hōng, dà shè.
冬十一月庚辰，丁貴嬪薨，大赦。

shì suì, hé nán gāo lì lín yì huá guó bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
是歲，河南、高麗、林邑、滑國並遣使朝貢。

dà tōng yuán nián chūn zhēng yuè yǐ chǒu, yǐ shàng shū yòu pú shè xú miǎn wèi shàng shū pú shè. zhào bǎi guān fèng lù, zì jīn kě zhǎng gěi jiàn qián. xīn wèi, sì nán jiāo. zhào liú wáng zhě tīng fù zhái yè, juān yì wǔ nián, yóu pín jiā wù shōu jīn nián sān diào, xiào dì lì tián cì jué yī jí. shì yuè, sī zhōu cì shǐ xià hóu kuí jìn jūn sān guān, suǒ zhì jiē kè. chū, dì chuàng tóng tài sì, zhì shì kāi dà tōng mén yǐ duì sì zhī nán mén, qǔ fǎn yǔ yǐ xié tóng tài. zì shì chén xī jiǎng yì, duō yóu cǐ mén.
大通元年春正月乙丑，以尚書右僕射徐勉爲尚書僕射。詔 百官奉祿，自今可長給見錢。辛未，祀南郊。詔流亡者聽復宅 業，蠲役五年，尤貧家勿收今年三調，孝弟力田賜爵一級。是 月，司州刺史夏侯夔進軍三關，所至皆克。初，帝創同泰寺， 至是開大通門以對寺之南門，取反語以協同泰。自是晨夕講義， 多由此門。

sān yuè xīn wèi, xìng sì shě shēn. jiǎ xū hái gōng, dà shè, gǎi yuán dà tōng, yǐ fú sì jí mén míng.
三月辛未，幸寺捨身。甲戌還宮，大赦，改元大通，以符 寺及門名。

xià wǔ yuè bǐng yín, chéng jǐng juàn kè wèi lín tóng zhú yì.
夏五月丙寅，成景雋克魏臨潼、竹邑。

dōng shí yuè gēng xū, wèi dōng yù zhōu cì shǐ yuán qìng hé yǐ wō yáng nèi shǔ. jiǎ yín, qū shè dōng yù zhōu.
冬十月庚戌，魏東豫州刺史元慶和以渦陽內屬。甲寅，曲 赦東豫州。

shí yī yuè dīng mǎo, yǐ zhōng hù jūn xiāo zǎo wèi dū du qīn wèi, zhèn yú wō yáng.
十一月丁卯，以中護軍蕭藻爲都督侵魏，鎮於渦陽。

shì suì, lín yì shī zi gāo lì děng guó gè qiǎn shǐ cháo gòng.
是歲，林邑、師子、高麗等國各遣使朝貢。

èr nián chūn zhēng yuè yǐ yǒu, rú rú guó qiǎn shǐ cháo gòng.
二年春正月乙酉，蠕蠕國遣使朝貢。

èr yuè, zhú hán shān yàn. guǐ chǒu, wèi xiào míng huáng dì bēng.
二月，築寒山堰。癸丑，魏孝明皇帝崩。

xià sì yuè wù xū, wèi ěr zhū róng tuī fèng xiào zhuāng dì. gēng zǐ, róng shā yòu zhǔ jí tài hòu hú shì. xīn chǒu, wèi yǐng zhōu cì shǐ yuán yuàn dá yǐ yì yáng jiàng, fēng yuàn dá wèi lè píng wáng. shì shí wèi dà luàn, qí běi hǎi wáng hào lín huái wáng yù rǔ nán wáng yuè bìng lái bēn. běi qīng zhōu cì shǐ yuán juàn nán jīng zhōu cì shǐ lǐ zhì jiē yǐ dì jiàng.
夏四月戊戌，魏尒朱榮推奉孝莊帝。庚子，榮殺幼主及太 後胡氏。辛丑，魏郢州刺史元願達以義陽降，封願達爲樂平王。 是時魏大亂，其北海王顥、臨淮王彧、汝南王悅並來奔。北青 州刺史元雋、南荊州刺史李志皆以地降。

dōng shí yuè dīng hài, yǐ wèi běi hǎi wáng hào zhǔ wèi, qiǎn dōng gōng zhí gé jiāng jūn chén qìng zhī wèi sòng hái běi. wèi yù zhōu cì shǐ dèng xiàn yǐ dì jiàng.
冬十月丁亥，以魏北海王顥主魏，遣東宮直閣將軍陳慶之 衛送還北。魏豫州刺史鄧獻以地降。

shì suì, wèi wǔ tài yuán nián, xún gǎi wèi jiàn yì, yòu gǎi yuē yǒng ān. zhōng dà tōng yuán nián chūn zhēng yuè xīn yǒu, sì nán jiāo, dà shè, cì xiào tì lì tián jué yī jí. xīn sì, sì míng táng.
是歲，魏武泰元年，尋改爲建義，又改曰永安。 中大通元年春正月辛酉，祀南郊，大赦，賜孝悌力田爵一 級。辛巳，祀明堂。

xià sì yuè guǐ sì, chén qìng zhī gōng bá wèi liáng chéng, jìn tú kǎo chéng, qín wèi jì yīn wáng huī yè. wǔ yuè guǐ yǒu, jìn kè hǔ láo, wèi xiào zhuāng dì chū jū hé běi. yǐ hài, yuán hào rù jīng shī, jiàn hào jiàn wǔ.
夏四月癸巳，陳慶之攻拔魏梁城，進屠考城，禽魏濟陰王 暉業。 五月癸酉，進克虎牢，魏孝莊帝出居河北。乙亥，元顥入 京師，僭號建武。

liù yuè rén wǔ, yǐ yǒng xìng gōng zhǔ jí dǔ gù, dà shè, gōng zhǔ zhì yě. shì yuè, dū xià yì shén, dì yú zhòng yún diàn wèi bǎi xìng shè jiù kǔ zhāi, yǐ shēn wèi dǎo.
六月壬午，以永興公主疾篤故，大赦，公主志也。是月， 都下疫甚，帝於重雲殿爲百姓設救苦齋，以身爲禱。

rùn yuè, hù jūn jiāng jūn nán kāng wáng jī hōng. jǐ mǎo, wèi jiāng ěr zhū róng gōng shā yuán hào, jīng shī fǎn zhèng.
閏月，護軍將軍南康王績薨。己卯，魏將尒朱榮攻殺元顥， 京師反正。

qiū jiǔ yuè xīn sì, zhū què háng huá biǎo zāi. guǐ sì, xìng tóng tài sì, shè sì bù wú zhē dà huì. shàng shì yù fú, pī fǎ yī, xíng qīng jìng dà shě, yǐ biàn shěng wèi fáng, sù chuáng wǎ qì, chéng xiǎo chē, sī rén zhí yì. jiǎ wǔ, shēng jiǎng táng fǎ zuò, wèi sì bù dà zhòng kāi niè pán jīng tí. guǐ mǎo, qún chén yǐ qián yī yì wàn fèng shú huáng dì pú sà dà shě, sēng zhòng mò xǔ. yǐ sì, bǎi pì yì sì dōng mén fèng biǎo, qǐng hái lín chén jí, sān qǐng nǎi xǔ. dì sān dá shū, qián hòu bìng chēng dùn shǒu.
秋九月辛巳，朱雀航華表災。癸巳，幸同泰寺，設四部無 遮大會。上釋御服，披法衣，行清淨大舍，以便省爲房，素床 瓦器，乘小車，私人執役。甲午，升講堂法坐，爲四部大衆開 涅盤經題。癸卯，群臣以錢一億萬奉贖皇帝菩薩大舍，僧衆默 許。乙巳，百辟詣寺東門奉表，請還臨宸極，三請乃許。帝三 答書，前後並稱頓首。

dōng shí yuè jǐ yǒu, yòu shè sì bù wú zhē dà huì, dào sú wǔ wàn yú rén. huì bì, dì yù jīn hé hái gōng, yù tài jí diàn, dà shè, gǎi yuán.
冬十月己酉，又設四部無遮大會，道俗五萬餘人。會畢， 帝御金輅還宮，御太極殿，大赦，改元。

shí yī yuè wù zǐ, wèi bā zhōu cì shǐ yán shǐ xīn yǐ chéng jiàng.
十一月戊子，魏巴州刺史嚴始欣以城降。

shì suì, pán pán rú rú guó bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
是歲，盤盤、蠕蠕國並遣使朝貢。

èr nián xià sì yuè guǐ chǒu, xìng tóng tài sì, shè píng děng huì. gēng shēn, dà yǔ báo.
二年夏四月癸丑，幸同泰寺，設平等會。庚申，大雨雹。

liù yuè dīng sì, qiǎn wèi rǔ nán wáng yuè hái běi zhǔ wèi. gēng shēn, yǐ wèi shàng shū zuǒ pū shè fàn zūn wèi sī zhōu mù, suí yuè běi qīn. shì yuè, lín yì fú nán guó qiǎn shǐ cháo gòng.
六月丁巳，遣魏汝南王悅還北主魏。庚申，以魏尚書左仆 射范遵爲司州牧，隨悅北侵。是月，林邑、扶南國遣使朝貢。

qiū bā yuè gēng xū, xìng dé yáng táng, zǔ wèi zhǔ yuán yuè. shān zéi kòu huì jī jùn xiàn.
秋八月庚戌，幸德陽堂，祖魏主元悅。山賊寇會稽郡縣。

jiǔ yuè rén wǔ, jiǎ chāo wǔ jiāng jūn zhàn hǎi zhēn jié yǐ tǎo zhī.
九月壬午，假超武將軍湛海珍節以討之。

shì suì, wèi zhuāng dì shā qí quán chén ěr zhū róng, qí dǎng fèng wèi zhǎng guǎng wáng yè wèi zhǔ ér shā xiào zhuāng dì, nián hào jiàn míng.
是歲，魏莊帝殺其權臣尒朱榮，其黨奉魏長廣王曄爲主而 殺孝莊帝，年號建明。

sān nián chūn zhēng yuè xīn sì, sì nán jiāo, dà shè. bǐng shēn, yǐ wèi shàng shū pú shè zhèng xiān hù wèi zhēng běi dà jiāng jūn.
三年春正月辛巳，祀南郊，大赦。丙申，以魏尚書僕射鄭 先護爲征北大將軍。

èr yuè xīn chǒu, sì míng táng.
二月辛丑，祀明堂。

xià sì yuè yǐ sì, huáng tài zǐ tǒng hōng.
夏四月乙巳，皇太子統薨。

liù yuè guǐ chǒu, lì zhāo míng tài zǐ zi huá róng gōng huān wèi yù zhāng jùn wáng, zhī jiāng gōng yù wèi hé dōng jùn wáng, qǔ jiāng gōng chá wèi yuè yáng jùn wáng. shì yuè, dān dān guó qiǎn shǐ cháo gòng.
六月癸丑，立昭明太子子華容公歡爲豫章郡王，枝江公譽 爲河東郡王，曲江公察爲岳陽郡王。是月，丹丹國遣使朝貢。

qiū qī yuè yǐ hài, lì jìn ān wáng gāng wèi huáng tài zǐ, dà shè. cì wèi fù hòu zhě, jí chū chù zhōng xiào wén wǔ qīng qín, bìng jué yī jí. gēng yín, zhào zōng qī yǒu fú shǔ zhě, bìng cì tāng mù shí, xiāng tíng hòu gè suí yuǎn jìn yǐ wèi chà cì. rén chén, yǐ lì bù shàng shū hé jìng róng wèi shàng shū yòu pú shè.
秋七月乙亥，立晉安王綱爲皇太子，大赦。賜爲父後者， 及出處忠孝、文武清勤，並爵一級。庚寅，詔宗戚有服屬者， 並賜湯沐食，鄉亭侯各隨遠近以爲差次。壬辰，以吏部尚書何 敬容爲尚書右僕射。

jiǔ yuè, láng yá xiū guó qiǎn shǐ cháo gòng. shì qiū, wú xìng shēng yě dào, jī zhě lài yān.
九月，狼牙修國遣使朝貢。是秋，吳興生野稻，飢者賴焉。

dōng shí yuè jǐ yǒu, shàng xìng tóng tài sì, shēng fǎ zuò, wèi sì bù zhòng shuō niè pán jīng, qì yú yǐ mǎo. qián lè shān xiàn hóu xiāo zhèng zé yǒu zuì liú xǐ, zhì shì zhāo yòu wáng mìng, yù kòu guǎng zhōu, zài suǒ tǎo píng zhī.
冬十月己酉，上幸同泰寺，升法坐，爲四部衆說涅盤經， 迄於乙卯。前樂山縣侯蕭正則有罪流徙，至是招誘亡命，欲寇 廣州，在所討平之。

shí yī yuè yǐ wèi, shàng xìng tóng tài sì, shēng fǎ zuò, wèi sì bù zhòng shuō bō rě jīng, qì yú shí èr yuè xīn chǒu.
十一月乙未，上幸同泰寺，升法座，爲四部衆說般若經， 迄於十二月辛丑。

shì suì, wèi ěr zhū zhào yòu fèi qí zhǔ yè ér fèng jié mǐn huáng dì, gǎi jiàn míng èr nián wèi pǔ tài yuán nián. yòu wèi bó hǎi wáng gāo huān jǔ bīng xìn dōu, bié fèng bó hǎi tài shǒu lǎng wèi zhǔ, gǎi pǔ tài yuán nián wèi zhōng xìng.
是歲，魏尒朱兆又廢其主曄而奉節閔皇帝，改建明二年爲 普泰元年。又魏勃海王高歡舉兵信都，別奉勃海太守朗爲主， 改普泰元年爲中興。

sì nián chūn zhēng yuè bǐng yín, yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī nán píng wáng wěi wèi dà sī mǎ, yǐ sī kōng sòng wáng yuán fǎ sēng wèi tài wèi, yǐ shàng shū lìng kāi fǔ yí tóng sān sī yuán áng wèi sī kōng. lì lín chuān jìng huì wáng hóng zi zhèng dé wèi lín hè jùn wáng. gēng wǔ, lì dí huáng sūn dà qì wèi xuān chéng jùn wáng, wèi liè zhū wáng shàng. guǐ wèi, wèi nán yǎn zhōu cì shǐ liú shì míng yǐ chéng jiàng.
四年春正月丙寅，以開府儀同三司南平王偉爲大司馬，以 司空宋王元法僧爲太尉，以尚書令、開府儀同三司袁昂爲司空。 立臨川靖惠王宏子正德爲臨賀郡王。庚午，立嫡皇孫大器爲宣 城郡王，位列諸王上。癸未，魏南兗州刺史劉世明以城降。

èr yuè rén yín, yǐ tài wèi yuán fǎ sēng hái běi zhǔ wèi, yǐ shì zhōng yuán jǐng lóng wèi xú zhōu cì shǐ, fēng péng chéng jùn wáng, tōng zhí cháng shì yuán jǐng zōng wèi qīng zhōu cì shǐ, fēng píng chāng jùn wáng, suí fǎ sēng běi qīn. gēng xū, xīn chú yáng zhōu cì shǐ shào líng wáng lún yǒu zuì, miǎn wèi shù rén. sān yuè gēng wǔ, shì zhōng lǐng guó zi bó shì xiāo zi xiǎn biǎo zhì zhì zhǐ xiào jīng zhù jiào yī rén, shēng shí rén, zhuān tōng dì suǒ shì xiào jīng yì.
二月壬寅，以太尉元法僧還北主魏，以侍中元景隆爲徐州 刺史，封彭城郡王，通直常侍元景宗爲青州刺史，封平昌郡王， 隨法僧北侵。庚戌，新除揚州刺史邵陵王綸有罪，免爲庶人。 三月庚午，侍中、領國子博士蕭子顯表置制旨孝經助教一 人，生十人，專通帝所釋孝經義。

xià sì yuè, pán pán guó qiǎn shǐ cháo gòng.
夏四月，盤盤國遣使朝貢。

qiū qī yuè jiǎ chén, xīng yǔn rú yǔ.
秋七月甲辰，星隕如雨。

jiǔ yuè yǐ sì, jiā sī kōng yuán áng shàng shū lìng.
九月乙巳，加司空袁昂尚書令。

dōng shí yī yuè, gāo lì guó qiǎn shǐ cháo gòng.
冬十一月，高麗國遣使朝貢。

shí èr yuè bǐng zǐ, wèi péng chéng wáng ěr zhū zhòng yuǎn lái bēn, yǐ wèi dìng luò jiāng jūn, fēng hé nán wáng, běi qīn. suí suǒ kè tǔ, shǐ zì fēng jiàn. gēng chén, yǐ tài wèi yuán fǎ sēng wèi yǐng zhōu cì shǐ biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ tóng sān sī zhī yí.
十二月丙子，魏彭城王尒朱仲遠來奔，以爲定洛將軍，封 河南王，北侵。隨所克土，使自封建。庚辰，以太尉元法僧爲 郢州刺史、驃騎大將軍、開府同三司之儀。

shì suì, wèi xiāng bó hǎi wáng gāo huān píng ěr zhū shì, fèi jié mǐn huáng dì jí zì suǒ fèng bó hǎi gù wáng lǎng, ér fèng píng yáng wáng xiū, shì wèi xiào wǔ huáng dì. gǎi zhōng xìng èr nián wèi tài chāng, xún yòu gǎi wèi yǒng xī yuán nián.
是歲，魏相勃海王高歡平尒朱氏，廢節閔皇帝及自所奉勃 海故王朗，而奉平陽王修，是爲孝武皇帝。改中興二年爲太昌， 尋又改爲永熙元年。

wǔ nián chūn zhēng yuè xīn mǎo, sì nán jiāo, dà shè. cì xiào tì lì tián jué yī jí. xiān shì yī rì bǐng yè, nán jiāo lìng jiě dí zhī děng dào jiāo suǒ lǚ xíng, hū wén yì xiāng sān suí fēng zhì. jí jiāng xíng shì, zòu lè yíng shén bì, yǒu shén guāng yuán mǎn tán shàng, zhū zǐ huáng bái zá sè, shí qǐng nǎi miè. wù shēn, dū xià dì zhèn. jǐ yǒu, zhǎng xīng jiàn. xīn hài, sì míng táng.
五年春正月辛卯，祀南郊，大赦。賜孝悌力田爵一級。先 是一日丙夜，南郊令解滌之等到郊所履行，忽聞異香三隨風至。 及將行事，奏樂迎神畢，有神光圓滿壇上，朱紫黃白雜色，食 頃乃滅。戊申，都下地震。己酉，長星見。辛亥，祀明堂。

èr yuè guǐ wèi, xìng tóng tài sì, shè sì bù dà huì, shēng fǎ zuò, fā jīn zì bō rě jīng tí, qì yú jǐ chǒu.
二月癸未，幸同泰寺，設四部大會，升法坐，發金字般若 經題，訖於己丑。

sān yuè bǐng chén, dà sī mǎ nán píng wáng wěi hōng.
三月丙辰，大司馬南平王偉薨。

xià wǔ yuè wù zǐ, dū xià dà shuǐ, yù dào tōng chuán.
夏五月戊子，都下大水，御道通船。

liù yuè jǐ mǎo, wèi jiàn yì chéng zhǔ lán bǎo shā dōng xú zhōu cì shǐ cuī xiáng, yǐ xià pī jiàng.
六月己卯，魏建義城主蘭保殺東徐州刺史崔庠，以下邳降。

dōng shí yuè gēng shēn, yǐ shàng shū yòu pú shè hé jìng róng wèi zuǒ pú shè, yǐ lì bù shàng shū xiè jǔ wèi yòu pú shè.
冬十月庚申，以尚書右僕射何敬容爲左僕射，以吏部尚書 謝舉爲右僕射。

shì suì, hé nán bō sī pán pán děng guó bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
是歲，河南、波斯、盤盤等國並遣使朝貢。

liù nián chūn èr yuè guǐ hài, gēng jí tián, dà shè. cì xiào tì lì tián jué yī jí.
六年春二月癸亥，耕藉田，大赦。賜孝悌力田爵一級。

sān yuè jǐ hài, yǐ xíng hé nán wáng kě tà zhèn wèi xī qín hé èr zhōu cì shǐ, zhèng fēng hé nán wáng. jiǎ chén, bǎi jì guó qiǎn shǐ cháo gòng.
三月己亥，以行河南王可遝振爲西秦、河二州刺史，正封 河南王。甲辰，百濟國遣使朝貢。

xià sì yuè dīng mǎo, yíng huò zài nán dòu.
夏四月丁卯，熒惑在南斗。

qiū qī yuè jiǎ chén, lín yì guó qiǎn shǐ cháo gòng. dōng shí yuè dīng mǎo, yǐ xìn wǔ jiāng jūn yuán qìng hé wèi zhèn běi jiāng jūn, fēng wèi wáng, lǜ zhòng běi qīn.
秋七月甲辰，林邑國遣使朝貢。 冬十月丁卯，以信武將軍元慶和爲鎮北將軍，封魏王，率 衆北侵。

rùn shí èr yuè bǐng wǔ, xī nán yǒu léi shēng èr.
閏十二月丙午，西南有雷聲二。

shì suì, wèi xiào wǔ dì pò yú qí xiāng gāo huān, chū jū guān zhōng. huān yòu bié fèng qīng hé wáng shì zǐ shàn jiàn wèi zhǔ, shì wèi xiào jìng dì. gǎi yǒng xī sān nián wèi tiān píng yuán nián. wèi yú shì shǐ fēn wèi liǎng. xiào wǔ jì zhì guān zhōng, yòu yǔ chéng xiàng yǔ wén tài bù píng, wèi jǐ, yù zhèn ér bēng.
是歲，魏孝武帝迫於其相高歡，出居關中。歡又別奉清河 王世子善見爲主，是爲孝靜帝。改永熙三年爲天平元年。魏於 是始分爲兩。孝武既至關中，又與丞相宇文泰不平，未幾，遇 鴆而崩。

dà tóng yuán nián chūn zhēng yuè wù shēn shuò, dà shè, gǎi yuán.
大同元年春正月戊申朔，大赦，改元。

èr yuè xīn sì, sì míng táng. dīng hài, gēng jí tián. xīn chǒu, gāo lì dān dān guó bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
二月辛巳，祀明堂。丁亥，耕藉田。辛丑，高麗、丹丹國 並遣使朝貢。

sān yuè bǐng yín, xìng tóng tài sì, shè wú zhē dà huì. xīn wèi, huá guó qiǎn shǐ cháo gòng.
三月丙寅，幸同泰寺，設無遮大會。辛未，滑國遣使朝貢。

xià sì yuè gēng zǐ, bō sī guó qiǎn shǐ cháo gòng. rén xū, xìng tóng tài sì, zhù shí fāng yín xiàng, bìng shè wú ài huì.
夏四月庚子，波斯國遣使朝貢。壬戌，幸同泰寺，鑄十方 銀像，並設無礙會。

qiū qī yuè xīn mǎo, fú nán guó qiǎn shǐ cháo gòng.
秋七月辛卯，扶南國遣使朝貢。

dōng shí yuè, yǔ huáng chén rú xuě.
冬十月，雨黃塵如雪。

shí yī yuè rén xū, běi liáng zhōu cì shǐ lán qīn gōng hàn zhōng, wèi liáng zhōu cì shǐ yuán luó jiàng. guǐ hài, fù liáng zhōu.
十一月壬戌，北梁州刺史蘭欽攻漢中，魏梁州刺史元羅降。 癸亥，復梁州。

shì suì, xī wèi wén huáng dì dà tǒng yuán nián.
是歲，西魏文皇帝大統元年。

èr nián chūn èr yuè yǐ hài, gēng jí tián.
二年春二月乙亥，耕藉田。

sān yuè gēng shēn, zhào qiú dǎng yán, jí lìng wén wǔ zài wèi jǔ shì. wù yín, dì xìng tóng tài sì, shè píng děng fǎ huì.
三月庚申，詔求讜言，及令文武在位舉士。戊寅，帝幸同 泰寺，設平等法會。

xià sì yuè yǐ wèi, yǐ kāi fǔ tóng sān sī zhī yí yuán fǎ sēng wèi tài wèi.
夏四月乙未，以開府同三司之儀元法僧爲太尉。

wǔ yuè guǐ mǎo, yǐ wèi liáng zhōu cì shǐ yuán luó wèi qīng jì èr zhōu cì shǐ, fēng dōng jùn wáng.
五月癸卯，以魏梁州刺史元羅爲青、冀二州刺史，封東郡 王。

liù yuè dīng hài, zhào jiāo míng táng líng miào děng lìng, gǎi shì sàn qí shì láng.
六月丁亥，詔郊明堂陵廟等令，改視散騎侍郎。

qiū jiǔ yuè xīn hài, xìng tóng tài sì, shè sì bù wú ài fǎ huì.
秋九月辛亥，幸同泰寺，設四部無礙法會。

dōng shí yuè yǐ hài, zhào dà jǔ běi qīn. rén wǔ, xìng tóng tài sì, shè wú ài dà huì.
冬十月乙亥，詔大舉北侵。壬午，幸同泰寺，設無礙大會。

shí yī yuè, yǔ huáng chén rú xuě, lǎn zhī yíng jū. jǐ hài, zhào běi qīn zhòng jūn bān shī.
十一月，雨黃塵如雪，攬之盈掬。己亥，詔北侵衆軍班師。

xīn hài, dū xià dì zhèn, shēng bái máo, zhǎng èr chǐ.
辛亥，都下地震，生白毛，長二尺。

shí èr yuè rén shēn, yǔ dōng wèi tōng hé.
十二月壬申，與東魏通和。

sān nián chūn zhēng yuè xīn chǒu, sì nán jiāo, dà shè. cì xiào tì lì tián jué yī jí. shì yè, zhū què mén zāi. rén yín, yǔ huī, huáng sè.
三年春正月辛丑，祀南郊，大赦。賜孝悌力田爵一級。是 夜，朱雀門災。壬寅，雨灰，黃色。

èr yuè dīng hài. gēng jí tián. guǐ sì, yǐ hù jūn jiāng jūn xiāo zǎo wèi shàng shū zuǒ pú shè.
二月丁亥。耕藉田。癸巳，以護軍將軍蕭藻爲尚書左僕射。

sān yuè wù xū, lì zhāo míng tài zǐ zi áo wèi wǔ chāng jùn wáng, lín wèi yì yáng jùn wáng.
三月戊戌，立昭明太子子謷爲武昌郡王，臨爲義陽郡王。

xià wǔ yuè guǐ wèi, xìng tóng tài sì, zhù shí fāng jīn tóng xiàng, shè wú ài fǎ huì.
夏五月癸未，幸同泰寺，鑄十方金銅像，設無礙法會。

liù yuè, qīng zhōu qú shān yǔn shuāng.
六月，青州朐山隕霜。

qiū qī yuè, qīng zhōu xuě, hài miáo jià. guǐ mǎo, dōng wèi rén lái pìn. jǐ yǒu, yì yáng wáng lín hōng.
秋七月，青州雪，害苗稼。癸卯，東魏人來聘。己酉，義 陽王臨薨。

bā yuè xīn mǎo, xìng ā yù wáng sì, shè wú ài fǎ xǐ shí, dà shè.
八月辛卯，幸阿育王寺，設無礙法喜食，大赦。

jiǔ yuè, shǐ jiān sàn qí cháng shì zhāng gāo pìn yú dōng wèi.
九月，使兼散騎常侍張臯聘於東魏。

rùn jiǔ yuè jiǎ zǐ, shì zhōng tài wèi yuán fǎ sēng hōng.
閏九月甲子，侍中、太尉元法僧薨。

dōng shí yuè bǐng chén, dū xià dì zhèn. shì suì jī.
冬十月丙辰，都下地震。 是歲飢。

sì nián chūn èr yuè jǐ hài, gēng jí tián.
四年春二月己亥，耕藉田。

sān yuè, hé nán rú rú guó bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
三月，河南、蠕蠕國並遣使朝貢。

xià wǔ yuè jiǎ xū, dōng wèi rén lái pìn.
夏五月甲戌，東魏人來聘。

liù yuè xīn chǒu, rì yǒu shí zhī.
六月辛丑，日有蝕之。

qiū qī yuè guǐ hài, zhào yǐ dōng yě tú lǐ yìn zhī jiàng xiàng yá rú lái zhēn xíng, dà shè.
秋七月癸亥，詔以東冶徒李胤之降象牙如來真形，大赦。

wù chén, shǐ jiān sàn qí cháng shì liú xiào yí pìn yú dōng wèi.
戊辰，使兼散騎常侍劉孝儀聘於東魏。

bā yuè jiǎ chén, zhào nán yǎn děng shí èr zhōu, jì jīng jī jǐn, qū shè bū zū sù zé, wù shōu jīn nián sān diào.
八月甲辰，詔南兗等十二州，既經饑饉，曲赦逋租宿責， 勿收今年三調。

jiǔ yuè, yuè wǔ yú lè yóu yuàn.
九月，閱武於樂游苑。

wǔ nián chūn zhēng yuè yǐ mǎo, yǐ hù jūn jiāng jūn lú líng wáng xù wèi biāo qí jiāng jūn, ān yòu jiāng jūn shàng shū zuǒ pú shè xiāo zǎo wèi zhōng wèi jiāng jūn, bìng kāi fǔ yí tóng sān sī. zhōng quán jiāng jūn dān yáng yǐn hé jìng róng yǐ běn hào wèi shàng shū lìng, lì bù shàng shū zhāng xù wèi shàng shū pú shè. dīng sì, yù shǐ zhōng chéng cān lǐ yí shì hè chēn zòu: jīn nán běi èr jiāo jí jí tián wǎng hái, bìng yí yù niǎn, bù fù chéng lù. èr jiāo qǐng yòng sù niǎn, jí tián wǎng hái chéng cháng niǎn, jiē yǐ shì zhōng bèi chéng. tíng dà jiāng jūn jí tài pú. zhào fù shàng shū bó yì shī xíng. gǎi sù niǎn míng dà tóng niǎn. jiāo sì zōng miào chéng yù niǎn. xīn wèi, sì nán jiāo, zhào xiào tì lì tián jí zhōu lǘ xiāng dǎng chēng wèi shàn rén zhě, gè cì jué yī jí.
五年春正月乙卯，以護軍將軍廬陵王續爲驃騎將軍，安右 將軍、尚書左僕射蕭藻爲中衛將軍，並開府儀同三司。中權將 軍、丹陽尹何敬容以本號爲尚書令，吏部尚書張續爲尚書僕射。 丁巳，御史中丞、參禮儀事賀琛奏：「今南北二郊及藉田往還， 並宜御輦，不復乘路。二郊請用素輦，藉田往還乘常輦，皆以 侍中倍乘。停大將軍及太僕。」詔付尚書博議施行。改素輦名 大同輦。郊祀宗廟乘玉輦。辛未，祀南郊，詔孝悌力田及州閭 鄉黨稱爲善人者，各賜爵一級。

qiū bā yuè yǐ yǒu, fú nán guó xiàn shēng xī.
秋八月乙酉，扶南國獻生犀。

dōng shí yī yuè yǐ hài, dōng wèi rén lái pìn.
冬十一月乙亥，東魏人來聘。

shí èr yuè, shǐ jiān sàn qí cháng shì liǔ bào pìn yú dōng wèi.
十二月，使兼散騎常侍柳豹聘於東魏。

shì suì, dū xià é yán tiān zǐ qǔ rén gān yǐ yí tiān gǒu, dà xiǎo xiāng jǐng, rì wǎn biàn bì mén chí zhàng, shù yuè nǎi zhǐ.
是歲，都下訛言天子取人肝以飴天狗，大小相警，日晚便 閉門持仗，數月乃止。

liù nián chūn zhēng yuè gēng xū shuò, qū shè sī yù xú yǎn sì zhōu.
六年春正月庚戌朔，曲赦司、豫、徐、兗四州。

èr yuè jǐ hài, gēng jí tián.
二月己亥，耕藉田。

xià sì yuè guǐ wèi, zhào jìn sòng qí sān dài zhū líng yǒu zhí sī zhě, qín jiā shǒu hù.
夏四月癸未，詔晉、宋、齊三代諸陵有職司者，勤加守護。

wǔ yuè jǐ mǎo, hé nán wáng qiǎn shǐ cháo, xiàn mǎ jí fāng wù, qiú shì jiā xiàng bìng jīng lùn shí sì tiáo. chì fù xiàng bìng zhì zhǐ niè pán bō rě jīn guāng míng jiǎng shū yī bǎi sān juǎn.
五月己卯，河南王遣使朝，獻馬及方物，求釋迦像並經論 十四條。敕付像並制旨涅盤、般若、金光明講疏一百三卷。

qiū qī yuè dīng hài, dōng wèi rén lái pìn. qiǎn sàn qí cháng shì lù yàn zǐ bào pìn.
秋七月丁亥，東魏人來聘。遣散騎常侍陸晏子報聘。

bā yuè wù wǔ, dà shè. xīn wèi, pán pán guó qiǎn shǐ cháo gòng.
八月戊午，大赦。辛未，盤盤國遣使朝貢。

jiǔ yuè wù xū, sī kōng yuán áng hōng.
九月戊戌，司空袁昂薨。

dōng shí yī yuè jǐ mǎo, qū shè dū xià.
冬十一月己卯，曲赦都下。

shí èr yuè rén zǐ, jiāng zhōu cì shǐ yù zhāng wáng huān hōng.
十二月壬子，江州刺史豫章王歡薨。

qī nián chūn zhēng yuè xīn sì, sì nán jiāo, dà shè. xīn chǒu, sì míng táng.
七年春正月辛巳，祀南郊，大赦。辛丑，祀明堂。

èr yuè yǐ sì, yǐ xíng dàng chāng wáng liáng mí tài wèi píng xī jiāng jūn hé liáng èr zhōu cì shǐ, zhèng fēng dàng chāng wáng. xīn hài, gēng jí tián. yǐ mǎo, dū xià dì zhèn.
二月乙巳，以行宕昌王梁彌泰爲平西將軍、河涼二州刺史， 正封宕昌王。辛亥，耕藉田。乙卯，都下地震。

xià sì yuè wù shēn, dōng wèi rén lái pìn, qiǎn jiān sàn qí cháng shì míng shǎo xiá bào pìn.
夏四月戊申，東魏人來聘，遣兼散騎常侍明少遐報聘。

dōng shí yī yuè bǐng zǐ, zhào tíng suǒ zài shǐ yì nǚ dīng.
冬十一月丙子，詔停所在使役女丁。

shí èr yuè rén yín, dōng wèi rén lái pìn, qiǎn jiān sàn qí cháng shì yuán xiá bào pìn. bǐng chén, yú gōng chéng xī lì shì lín guǎn, yán jí xué zhě.
十二月壬寅，東魏人來聘，遣兼散騎常侍袁狎報聘。丙辰， 於宮城西立士林館，延集學者。

shì suì, dàng chāng rú rú gāo lì bǎi jì huá guó gè qiǎn shǐ cháo gòng. bǎi jì qiú niè pán děng jīng shū jí yī gōng huà shī máo shī bó shì, bìng xǔ zhī. jiāo zhōu rén lǐ bì gōng cì shǐ xiāo zī.
是歲，宕昌、蠕蠕、高麗、百濟、滑國各遣使朝貢。百濟 求涅盤等經疏及醫工、畫師、毛詩博士，並許之。交州人李賁 攻刺史蕭諮。

bā nián chūn zhēng yuè, ān chéng jùn rén liú jìng gōng xié zuǒ dào yǐ fǎn.
八年春正月，安成郡人劉敬躬挾左道以反。

èr yuè wù xū, jiāng zhōu cì shǐ xiāng dōng wáng yì qiǎn zhōng bīng cáo zi yǐng tǎo qín zhī, sòng yú dōu, zhǎn zhī jiàn kāng shì.
二月戊戌，江州刺史湘東王繹遣中兵曹子郢討禽之，送於 都，斬之建康市。

sān yuè, yú jiāng zhōu xīn cài gāo táng lì sòng píng tún, kěn zuò mán tián.
三月，於江州新蔡高塘立頌平屯，墾作蠻田。

jiǔ nián chūn rùn zhēng yuè bǐng shēn, dì zhèn, shēng máo.
九年春閏正月丙申，地震，生毛。

sān yuè, yǐ tài zǐ zhān shì xiè jǔ wèi shàng shū pú shè.
三月，以太子詹事謝舉爲尚書僕射。

xià sì yuè, lín yì wáng pò dé zhōu, gōng lǐ bì, bì jiāng fàn xiū yòu pò lín yì wáng yú jiǔ dé, bài zǒu zhī.
夏四月，林邑王破德州，攻李賁，賁將范修又破林邑王於 九德，敗走之。

dōng shí yī yuè, yì zhōu cì shǐ wǔ líng wáng jì jìn hào zhēng xī jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī.
冬十一月，益州刺史武陵王紀進號征西將軍、開府儀同三 司。

shí nián chūn zhēng yuè, lǐ bì qiè hào yú jiāo zhǐ, nián hào tiān dé.
十年春正月，李賁竊號於交址，年號天德。

sān yuè jiǎ wǔ, xìng lán líng. gēng zǐ, yè jiàn líng, yǒu zǐ yún yīn líng shàng, shí qǐng nǎi sàn. dì wàng líng liú tì, suǒ zhān cǎo jiē biàn sè, líng bàng yǒu kū quán, zhì shì ér liú shuǐ xiāng jié. xīn chǒu, kū yú xiū líng. rén yín, yú huáng jī sì shè fǎ huì, zhào cì lán líng lǎo shǎo wèi yī jiē, bìng jiā bān lài. suǒ jīng xiàn yì, wú chū jīn nián zū fù. yīn fù hái jiù xiāng shī. guǐ mǎo, zhào yuán líng zhí sī, gōng shì qín láo, bìng xī wèi yī jiē, bìng jiā cì lài. jǐ yǒu, xìng jīng kǒu chéng běi gù lóu, yīn gǎi míng běi gù. gēng xū, xìng huí bīn tíng, yàn dì xiāng gù lǎo jí suǒ jīng jìn xiàn fèng yíng hòu zhě shǎo zhǎng shù qiān rén, gè lài qián èr qiān.
三月甲午，幸蘭陵。庚子，謁建陵，有紫雲蔭陵上，食頃 乃散。帝望陵流涕，所沾草皆變色，陵傍有枯泉，至是而流水 香潔。辛丑，哭於修陵。壬寅，於皇基寺設法會，詔賜蘭陵老 少位一階，並加頒賚。所經縣邑，無出今年租賦。因賦還舊鄉 詩。癸卯，詔園陵職司，恭事勤勞，並錫位一階，並加賜賚。 己酉，幸京口城北固樓，因改名北顧。庚戌，幸回賓亭，宴帝 鄉故老及所經近縣奉迎候者少長數千人，各賚錢二千。

xià sì yuè yǐ mǎo, zhì zì lán líng. zhào guān guǎ gū dú yóu pín zhě, shàn xù gè yǒu chà. wǔ yuè, guǎng zhōu rén lú zi lüè fǎn, cì shǐ xīn yú hóu yìng tǎo píng zhī. zhào qū shè guǎng zhōu.
夏四月乙卯，至自蘭陵。詔鰥寡孤獨尤貧者，贍恤各有差。 五月，廣州人盧子略反，刺史新渝侯映討平之。詔曲赦廣 州。

qiū jiǔ yuè jǐ chǒu, shè.
秋九月己丑，赦。

dōng shí yī yuè, dà xuě, píng dì sān chǐ.
冬十一月，大雪，平地三尺。

shí yī nián chūn zhēng yuè, zhèn huá lín yuán guāng yán diàn zhòng yún gé. dì zì biǎn bài xiè shàng tiān, lèi kè nǎi zhǐ.
十一年春正月，震華林園光嚴殿、重雲閣。帝自貶拜謝上 天，累刻乃止。

xià sì yuè, dōng wèi rén lái pìn.
夏四月，東魏人來聘。

dōng shí yuè jǐ wèi, zhào fù kāi shú zuì diǎn.
冬十月己未，詔復開贖罪典。

zhōng dà tóng yuán nián chūn zhēng yuè dīng wèi, qū ā xiàn jiàn líng suì kǒu shí bì xié qǐ wǔ, yǒu dà shé dòu suì zhōng, qí yī bèi shāng bēn zǒu. qīng chóng shí líng shù yè lüè jǐn. guǐ chǒu, jiāo zhōu cì shǐ yáng biāo kè jiāo zhǐ jiā níng chéng, lǐ bì cuàn rù qū liáo dòng. jiāo zhōu píng.
中大同元年春正月丁未，曲阿縣建陵隧口石辟邪起舞，有 大蛇斗隧中，其一被傷奔走。青蟲食陵樹葉略盡。癸丑，交州 刺史楊膘克交址嘉甯城，李賁竄入屈獠洞。交州平。

sān yuè yǐ sì, dà shè. gēng xū, xìng tóng tài sì jiǎng jīn zì sān huì jīng, réng shī shēn. xià sì yuè bǐng xū, huáng tài zǐ yǐ xià fèng shú, réng yú tóng tài sì jiě jiǎng, shè fǎ huì, dà shè, gǎi yuán. shì yè, tóng tài sì zāi. liù yuè xīn sì, jìng tiān yǒu shēng, rú fēng shuǐ xiàng báo. qiū qī yuè jiǎ zǐ, zhào zì jīn yǒu fàn zuì zhě, fēi dà nì, fù mǔ zǔ fù mǔ wù zuò. bǐng yín, zhào yuē: cháo sì mù sān, zhòng jū jiē xǐ, míng shí wèi kuī, ér xǐ nù wèi yòng. qǐng wén wài jiān duō yòng jiǔ bǎi qián, bǎi jiǎn zé wù guì, bǎi zú zé wù jiàn, fēi wù yǒu guì jiàn, shì xīn yǒu diān dào. zhì yú yuǎn fāng, rì gèng zī shén. zì jīn kě tōng yòng zú bǎi qián. bā yuè dīng chǒu, dōng yáng zhōu cì shǐ wǔ chāng wáng áo hōng. jiǎ wǔ, kě pán tuó guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù.
三月乙巳，大赦。庚戌，幸同泰寺講金字三慧經，仍施身。 夏四月丙戌，皇太子以下奉贖，仍於同泰寺解講，設法會， 大赦，改元。是夜，同泰寺災。 六月辛巳，竟天有聲，如風水相薄。 秋七月甲子，詔自今有犯罪者，非大逆，父母祖父母勿坐。 丙寅，詔曰：「朝四暮三，衆狙皆喜，名實未虧，而喜怒爲用。 頃聞外間多用九佰錢，佰減則物貴，佰足則物賤，非物有貴賤， 是心有顛倒。至於遠方，日更滋甚。自今可通用足佰錢。」 八月丁丑，東揚州刺史武昌王謷薨。甲午，渴盤陀國遣使 獻方物。

dōng shí yuè guǐ yǒu, rǔ yīn wáng liú zhé hōng.
冬十月癸酉，汝陰王劉哲薨。

tài qīng yuán nián chūn zhēng yuè jǐ hài shuò, rì yǒu shí zhī. rén yín, jīng zhōu cì shǐ lú líng wáng xù hōng. xīn yǒu, sì nán jiāo, dà shè. jiǎ zǐ, sì míng táng. shì yuè, dōng wèi xiāng bó hǎi wáng gāo huān hōng.
太清元年春正月己亥朔，日有蝕之。壬寅，荊州刺史廬陵 王續薨。辛酉，祀南郊，大赦。甲子，祀明堂。是月，東魏相 勃海王高歡薨。

èr yuè jǐ mǎo, bái hóng guàn rì. gēng chén, dōng wèi sī tú hóu jǐng qiú yǐ hé nán shí sān zhōu nèi shǔ. rén wǔ, yǐ jǐng wèi dà jiāng jūn, fēng hé nán wáng, dà xíng tái, chéng zhì rú dèng yǔ gù shì. dīng hài, gēng jí tián.
二月己卯，白虹貫日。庚辰，東魏司徒侯景求以河南十三 州內屬。壬午，以景爲大將軍，封河南王，大行台，承制如鄧 禹故事。丁亥，耕藉田。

sān yuè gēng zǐ, xìng tóng tài sì, shè wú zhē dà huì. shàng shì yù fú, fú fǎ yī, xíng qīng jìng dà shě, míng yuē jié mó. yǐ wǔ míng diàn wèi fáng, shè sù mù chuáng gé zhàng tǔ wǎ qì, chéng xiǎo yú, sī rén zhí yì. chéng yú fǎ fú, yī jiē bǐng chú. jiǎ chén, qiǎn sī zhōu cì shǐ yáng yā rén lǜ tǔ zhōu cì shǐ huán hé rén zhōu cì shǐ zhàn hǎi zhēn děng yīng jiē hóu jǐng. bīng wèi zhì, ér dōng wèi qiǎn bīng gōng jǐng, jǐng yòu gē dì qiú jiù yú xī wèi, fāng jiě wéi. yǐ sì, dì shēng guāng yán diàn jiǎng táng, zuò shī zi zuò, jiǎng jīn zì sān huì jīng, shě shēn.
三月庚子，幸同泰寺，設無遮大會。上釋御服，服法衣， 行清淨大舍，名曰「羯磨」。以五明殿爲房,設素木床、葛帳、 土瓦器，乘小輿，私人執役。乘輿法服，一皆屏除。甲辰，遣 司州刺史羊鴉仁率土州刺史桓和、仁州刺史湛海珍等應接侯景。 兵未至，而東魏遣兵攻景，景又割地求救於西魏，方解圍。乙 巳，帝升光嚴殿講堂，坐師子座，講金字三慧經，捨身。

xià sì yuè gēng wǔ, qún chén yǐ qián yī yì wàn fèng shú huáng dì pú sà, sēng zhòng mò xǔ. wù yín, bǎi pì yì fèng zhuāng mén fèng biǎo, sān qǐng sān dá, dùn shǒu, bìng rú zhōng dà tōng yuán nián gù shì. dīng hài, fú gǔn miǎn. yù niǎn hái gōng. xìng tài jí diàn, rú jí wèi lǐ, dà shè, gǎi yuán. shì yuè, shén mǎ chū, huáng tài zǐ xiàn bǎo mǎ sòng.
夏四月庚午，群臣以錢一億萬奉贖皇帝菩薩，僧衆默許。 戊寅，百辟詣鳳莊門奉表，三請三答，頓首，並如中大通元年 故事。丁亥，服袞冕。御輦還宮。幸太極殿，如即位禮，大赦， 改元。是月，神馬出，皇太子獻寶馬頌。

liù yuè wù chén, yǐ qián yōng zhōu cì shǐ pó yáng wáng fàn wèi zhēng běi jiāng jūn, zǒng dū hàn běi zhēng tǎo zhū jūn shì.
六月戊辰，以前雍州刺史鄱陽王范爲征北將軍，總督漢北 征討諸軍事。

qiū qī yuè gēng shēn, yáng yā rén rù xiàn hù chéng.
秋七月庚申，羊鴉仁入縣瓠城。

bā yuè yǐ chǒu, zhū jūn běi zhēng, yǐ nán yù zhōu cì shǐ xiāo míng wèi dà dū dū. shè yuán biān chū fù zhū zhōu. wù zǐ, yǐ dà jiāng jūn hóu jǐng lù xíng tái shàng shū shì.
八月乙丑，諸軍北征，以南豫州刺史蕭明爲大都督。赦緣 邊初附諸州。戊子，以大將軍侯景錄行台尚書事。

jiǔ yuè guǐ mǎo, wáng yóu yuàn chéng, yú jià xìng yuàn.
九月癸卯，王游苑成，輿駕幸苑。

dōng shí yī yuè, dōng wèi jiāng mù róng shào zōng dà bài xiāo míng yú hán shān, míng bèi fú zhí. shào zōng jìn wéi tóng zhōu.
冬十一月，東魏將慕容紹宗大敗蕭明於寒山，明被俘執。 紹宗進圍潼州。

shí èr yuè wù chén, mìng tài zǐ shè rén yuán zhēn hái běi wèi dōng wèi zhǔ.
十二月戊辰，命太子舍人元貞還北爲東魏主。

èr nián chūn zhēng yuè guǐ sì shuò, liǎng yuè xiàng chéng rú gōu, jiàn yú xī fāng. wù xū, zhào zài wèi gè jǔ suǒ zhī. jǐ hài, dōng wèi kè wō yáng. xīn chǒu, yǐ shàng shū pú shè xiè jǔ wèi shàng shū lìng, yǐ shǒu lì bù shàng shū wáng kè wèi shàng shū pú shè. jiǎ chén, dōng wèi kè yīn yù èr zhōu. sān yuè jiǎ chén, fǔ dōng jiāng jūn gāo lì wáng gāo yán zú, yǐ qí zi chéng wèi níng dōng jiāng jūn gāo lì wáng lè làng gōng. jǐ wèi, qū liáo dòng zhǎn lǐ bì, chuán shǒu jiàn yè. xià sì yuè bǐng zǐ, zhào zài cháo jí zhōu jùn gè jǔ shì.
二年春正月癸巳朔，兩月相承如鈎，見於西方。戊戌，詔 在位各舉所知。己亥，東魏克渦陽。辛丑，以尚書僕射謝舉爲 尚書令，以守吏部尚書王克爲尚書僕射。甲辰，東魏克殷、豫 二州。 三月甲辰，撫東將軍高麗王高延卒，以其子成爲甯東將軍、 高麗王、樂浪公。己未，屈獠洞斬李賁，傳首建鄴。 夏四月丙子，詔在朝及州郡各舉士。

wǔ yuè xīn chǒu, yǐ xīn chú zhōng shū lìng shào líng wáng lún wèi ān qián jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. xīn hài, qū shè jiāo ài dé sān zhōu.
五月辛丑，以新除中書令邵陵王綸爲安前將軍、開府儀同 三司。辛亥，曲赦交、愛、德三州。

liù yuè, tiān liè yú xī běi, zhǎng shí zhàng, kuò èr zhàng, guāng chū rú diàn, qí shēng ruò léi.
六月，天裂於西北，長十丈，闊二丈，光出如電，其聲若 雷。

qiū qī yuè, shǐ jiān sàn qí cháng shì xiè bān pìn yú dōng wèi jié hé.
秋七月，使兼散騎常侍謝班聘於東魏結和。

bā yuè wù xū, hóu jǐng jǔ bīng fǎn. jiǎ chén, shǐ kāi fǔ yí tóng sān sī shào líng wáng lún dū du zhòng jūn tǎo jǐng, qū shè nán yù zhōu.
八月戊戌，侯景舉兵反。甲辰，使開府儀同三司邵陵王綸 都督衆軍討景，曲赦南豫州。

jiǔ yuè wù chén, dì zhèn, jiāng zuǒ yóu shén, huài wū shā rén. dì shēng bái máo, zhǎng èr chǐ. yì zhōu shì yǒu fēi fēng wàn qún, shì rén sǐ.
九月戊辰，地震，江左尤甚，壞屋殺人。地生白毛，長二 尺。益州市有飛蜂萬群，螫人死。

dōng shí yuè, hóu jǐng xí qiào zhōu, jìn gōng xiàn lì yáng. wù shēn, yǐ lín hè wáng zhèng dé wèi píng běi jiāng jūn, dū du zhū jūn tún dān yáng jùn. jǐ yǒu, jǐng zì héng jiāng jì cǎi shí. xīn hài, zhì jiàn yè, lín hè wáng zhèng dé lǜ zhòng fù zéi.
冬十月，侯景襲譙州，進攻陷歷陽。戊申，以臨賀王正德 爲平北將軍，都督諸軍屯丹陽郡。己酉，景自橫江濟採石。辛 亥，至建鄴，臨賀王正德率衆附賊。

shí yī yuè wù wǔ shuò, shè tán, xíng bái mǎ, sì chī yóu yú tài jí diàn qián. jǐ wèi, jǐng lì xiāo zhèng dé wèi tiān zǐ yú nán què qián. xīn yǒu, zéi gōng xiàn dōng fǔ chéng. gēng chén, shào líng wáng lún shuài wǔ zhōu cì shǐ xiāo nòng zhāng qián qiào zhōu cì shǐ zhào bó chāo děng rù yuán. yǐ yǒu, jìn jūn hú tóu, yǔ zéi zhàn, bài jī. bǐng xū, ān běi jiāng jūn pó yáng wáng fàn qiǎn shì zǐ sì xióng xìn jiāng jūn péi zhī gāo děng lǜ zhòng rù yuán, cì zhāng gōng zhōu.
十一月戊午朔，設壇，刑白馬，祀蚩尤於太極殿前。己未， 景立蕭正德爲天子於南闕前。辛酉，賊攻陷東府城。庚辰，邵 陵王綸帥武州刺史蕭弄璋、前譙州刺史趙伯超等入援。乙酉， 進軍湖頭，與賊戰，敗績。丙戌，安北將軍鄱陽王范遣世子嗣、 雄信將軍裴之高等率衆入援，次張公洲。

shí èr yuè wù shēn, tiān xī běi liè, yǒu guāng rú huǒ. shàng shū lìng xiè jǔ zú. bǐng chén, sī zhōu cì shǐ liǔ zhòng lǐ qián héng zhōu cì shǐ wéi càn gāo zhōu cì shǐ lǐ qiān shì qián sī zhōu cì shǐ yáng yā rén děng lǜ jūn rù yuán.
十二月戊申，天西北裂，有光如火。尚書令謝舉卒。丙辰， 司州刺史柳仲禮、前衡州刺史韋粲、高州刺史李遷仕、前司州 刺史羊鴉仁等率軍入援。

sān nián chūn zhēng yuè dīng sì, dà dū dū liǔ zhòng lǐ lǜ zhòng jūn fēn jù nán àn, zéi jì jūn yú qīng táng, xí shā wéi càn. gēng shēn, bái hóng guàn rì sān chóng. shào líng wáng lún lín chéng gōng dà lián děng lǜ bīng jí nán àn. wù chén, yǒu liú xīng zhǎng sān shí zhàng, duò wǔ kù. lǐ qiān shì jí tiān mén tài shǒu fán wén jiǎo jìn jūn qīng xī dōng, wèi zéi suǒ pò, wén jiǎo sǐ zhī. rén wǔ, yíng huò shǒu xīn.
三年春正月丁巳，大都督柳仲禮率衆軍分據南岸，賊濟軍 於青塘，襲殺韋粲。庚申，白虹貫日三重。邵陵王綸、臨城公 大連等率兵集南岸。戊辰，有流星長三十丈，墮武庫。李遷仕 及天門太守樊文皎進軍青溪東，爲賊所破，文皎死之。壬午， 熒惑守心。

èr yuè, hóu jǐng qiǎn shǐ qiú hé, huáng tài zǐ gù qǐng, dì nǎi xǔ zhī. méng yú xī huá mén xià. jǐng jì yùn dōng chéng mǐ guī yú shí tóu, yì bù jiě wéi, qǐ qiú qiǎn zhū jūn tuì. dīng wèi, huáng tài zǐ yòu mìng nán yǎn zhōu cì shǐ nán kāng wáng huì lǐ qián qīng jì èr zhōu cì shǐ xiāng tán hóu tuì lǜ jiāng běi zhī zhòng, dùn yú lán tíng yuàn. jiǎ zǐ, yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī dān yáng yǐn shào líng wáng lún wèi sī kōng, yǐ hé zhōu cì shǐ pó yáng wáng fàn wèi zhēng běi dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, yǐ sī zhōu cì shǐ liǔ zhòng lǐ wèi shì zhōng shàng shū pú shè. shí jǐng jiān jì jì chéng, nǎi biǎo chén dì shī, fù jǔ bīng xiàng què.
二月，侯景遣使求和，皇太子固請，帝乃許之。盟於西華 門下。景既運東城米歸於石頭，亦不解圍，啓求遣諸軍退。丁 未，皇太子又命南兗州刺史南康王會理、前青冀二州刺史湘潭 侯退率江北之衆，頓於蘭亭苑。甲子，以開府儀同三司、丹陽 尹邵陵王綸爲司空，以合州刺史鄱陽王范爲征北大將軍、開府 儀同三司，以司州刺史柳仲禮爲侍中、尚書僕射。時景奸計既 成，乃表陳帝失，復舉兵向闕。

sān yuè, chéng nèi yǐ jǐng wéi méng, shè tán gào tiān dì shén zhī. wù wǔ, qián sī zhōu cì shǐ yáng yā rén děng jìn jūn dōng fǔ běi, yǔ zéi zhàn, dà bài. shí sì fāng zhēng zhèn rù yuán zhě sān shí yú wàn, mò yǒu dòu zhì, zì xiāng chāo duó ér yǐ. dīng mǎo, zéi gōng xiàn gōng chéng, zòng bīng dà lüè. jǐ sì, zéi jiǎo zhào qiǎn shí chéng gōng dà kuǎn jiě wài yuán jūn. gēng wǔ, hóu jǐng zì wèi dū du zhōng wài zhū jūn shì dà chéng xiàng lù shàng shū shì. xīn wèi, yuán jūn gè tuì sàn. bǐng zi, yíng huò shǒu xīn.
三月，城內以景違盟，設壇告天地神祗。戊午，前司州刺 史羊鴉仁等進軍東府北，與賊戰，大敗。時四方征鎮入援者三 十餘萬，莫有鬥志，自相抄奪而已。丁卯，賊攻陷宮城，縱兵 大掠。己巳，賊矯詔遣石城公大款解外援軍。庚午，侯景自爲 都督中外諸軍事、大丞相、錄尚書事。辛未，援軍各退散。丙 子，熒惑守心。

xià sì yuè jǐ chǒu, dū xià dì zhèn. bǐng shēn, yòu zhèn. jǐ yǒu, dì yǐ suǒ qiú bù gōng, yōu fèn qǐn jí. shì yuè, qīng jì èr zhōu cì shǐ míng shǎo xiá dōng xú zhōu cì shǐ zhàn hǎi zhēn běi qīng zhōu cì shǐ wáng fèng bó gè jǔ zhōu fù dōng wèi.
夏四月己丑，都下地震。丙申，又震。己酉，帝以所求不 供，憂憤寢疾。是月，青冀二州刺史明少遐、東徐州刺史湛海 珍、北青州刺史王奉伯各舉州附東魏。

wǔ yuè bǐng chén, dì bēng yú jìng jū diàn, shí nián bā shí liù. xīn sì, qiān zǐ gōng yú tài jí qián diàn. shí yī yuè yǐ mǎo, zàng yú xiū líng, zhuī zūn wèi wǔ huáng dì, miào hào gāo zǔ. dì xìng chún xiào, liù suì, xiàn huáng tài hòu bēng, shuǐ jiāng bù rù kǒu sān rì, kū qì yǒu guò chéng rén. jí dīng wén dì yōu, shí wèi qí suí wáng zī yì, suí fǔ zài jīng zhèn, yǐ bìng wén, biàn tóu hé xīng chí, bù fù qǐn shí, bèi dào jiù lù. fèn fēng jīng làng, bù zàn tíng zhǐ. dì xíng róng běn zhuàng, jí zhì dōu, xiāo huǐ gǔ lì, qīn biǎo shì yǒu, jiē bù fù shí. wàng zhái fèng huì, qì jué jiǔ zhī. měi kū, zhé ōu xuè shù shēng. fú nèi, rì wéi shí mài èr yì. bài sǎo shān líng, tì lèi suǒ sǎ, sōng cǎo biàn sè. jí jū dì wèi, jí yú zhōng shān zào dà ài jìng sì, qīng xī biān zào zhì dù sì, yú tái nèi lì zhì jìng děng diàn, yòu lì qī miào táng. yuè zhōng zài shè jìng zhuàn, měi zhì zhǎn bài, tì sì pāng tuó, āi dòng zuǒ yòu.
五月丙辰，帝崩於淨居殿，時年八十六。辛巳，遷梓宮於 太極前殿。十一月乙卯，葬於修陵，追尊爲武皇帝，廟號高祖。 帝性淳孝，六歲，獻皇太后崩，水漿不入口三日，哭泣有 過成人。及丁文帝憂，時爲齊隨王諮議，隨府在荊鎮，以病聞， 便投劾星馳，不復寢食，倍道就路。憤風驚浪，不暫停止。帝 形容本壯，及至都，銷毀骨立，親表士友，皆不復識。望宅奉 諱，氣絕久之。每哭，輒歐血數升。服內，日惟食麥二溢。拜 掃山陵，涕淚所灑，松草變色。及居帝位，即於鍾山造大愛敬 寺，青溪邊造智度寺，於台內立至敬等殿，又立七廟堂。月中 再設淨饌，每至展拜，涕泗滂沱，哀動左右。

shǎo ér dǔ xué, néng shì bì jiū, suī wàn jī duō wù, yóu juǎn bù chuò shǒu, rán zhú cè guāng, cháng zhì wù yè. zhuàn tōng shǐ liù bǎi juǎn, jīn hǎi sān shí juǎn, zhì zhǐ xiào jīng yì zhōu yì jiǎng shū jí liù shí sì guà èr xì wén yán xù guà děng yì, lè shè yì máo shī chūn qiū dá wèn shàng shū dà yì zhōng yōng jiǎng shū kǒng zǐ zhèng yán xiào jīng jiǎng shū, fán èr bǎi yú juǎn. wáng hóu cháo chén jiē fèng biǎo zhì yí, dì jiē wèi jiě shì. xiū shì guó xué, zēng guǎng shēng yuán, lì wǔ guǎn, zhì wǔ jīng bó shì. tiān jiān chū, hé tóng zhī hè chàng yán zhí zhī míng shān bīn děng fù shù zhì zhǐ, bìng zhuàn jí xiōng bīn jūn jiā wǔ lǐ, yī qiān yú juǎn, dì chēng zhì duàn yí yān. dà tóng zhōng, yú tái xī lì shì lín guǎn, lǐng jūn zhū yì tài fǔ qīng hè chēn shè rén kǒng zǐ qū děng dì hù jiǎng shù. huáng tài zǐ xuān chéng wáng yì yú dōng gōng xuān yóu táng jí yáng zhōu xiè kāi jiǎng. yú shì sì fāng jùn guó, mò bù xiàng fēng. yuán zì zài tián, jí dēng bǎo wèi, gōng zhì zàn xù zhào gào míng lěi shuō zhēn sòng jiān zòu zhū wén, yòu bǎi èr shí juǎn. liù yì bèi xián, qí dēng yì pǐn, yīn yáng wěi hòu bǔ shì zhàn jué cǎo lì chǐ dú qí shè, mò bù chēng miào.
少而篤學，能事畢究，雖萬機多務，猶卷不輟手，然燭側 光，常至戊夜。撰通史六百卷，金海三十卷，制旨孝經義、周 易講疏及六十四卦、二系、文言、序卦等義，樂社義、毛詩、 春秋答問、尚書大義、中庸講疏、孔子正言、孝經講疏，凡二 百餘卷。王侯朝臣皆奉表質疑，帝皆爲解釋。修飾國學，增廣 生員，立五館，置五經博士。天監初，何佟之、賀瑒、嚴植之、 明山賓等覆述制旨，並撰吉凶賓軍嘉五禮，一千餘卷，帝稱制 斷疑焉。大同中，於台西立士林館，領軍朱異、太府卿賀琛、 舍人孔子驅等遞互講述。皇太子、宣城王亦於東宮宣猷堂及揚 州廨開講。於是四方郡國，莫不向風。爰自在田，及登寶位， 躬制贊、序、詔誥、銘、誄、說、箴、頌、箋、奏諸文，又百 二十卷。六藝備閒，棋登逸品，陰陽、緯候、卜筮、占決、草 隸、尺牘、騎射，莫不稱妙。

wǎn nǎi nì xìn fó dào, rì zhǐ yī shí, shàn wú xiān yú, wéi dòu gēng lì fàn ér yǐ. huò yù shì yōng, rì tǎng yí zhōng, biàn sòu kǒu yǐ guò. zhì niè pán dà pǐn jìng míng sān huì zhū jīng yì jì shù bǎi juǎn. tīng lǎn yú xián, jí yú zhòng yún diàn jí tóng tài sì jiǎng shuō, míng sēng shuò xué, sì bù tīng zhòng, cháng wàn yú rén.
晚乃溺信佛道，日止一食，膳無鮮腴，惟豆羹糲飯而已。 或遇事擁，日儻移中，便嗽口以過。制涅盤、大品、淨名、三 慧諸經義記數百卷。聽覽餘閒，即於重雲殿及同泰寺講說，名 僧碩學，四部聽衆，常萬餘人。

shēn yī bù yī, mù mián zào zhàng, yī guān sān zài, yī bèi èr nián. zì wǔ shí wài biàn duàn fáng shì, hòu gōng zhí sī guì fēi yǐ xià, liù gōng huī yú sān dí zhī wài, jiē yī bù yè dì, bàng wú jǐn qǐ. bù yǐn jiǔ, bù tīng yīn shēng, fēi zōng miào jì sì dà huì xiǎng yàn jí zhū fǎ shì, wèi cháng zuò lè.
身衣布衣，木綿皁帳，一冠三載，一被二年。自五十外便 斷房室，後宮職司貴妃以下，六宮褘褕三翟之外，皆衣不曳地， 傍無錦綺。不飲酒，不聽音聲，非宗廟祭祀、大會饗宴及諸法 事，未嘗作樂。

qín yú zhèng wù, zī zī wú dài. měi dōng yuè sì gēng jìng, jí chì bǎ zhú kàn shì, zhí bǐ chù hán, shǒu wèi cūn liè. rán rén ài bù duàn, qīn qīn jí suǒ ài qiān fàn duō yǒu zòng shě, gù zhèng xíng chí wěn. měi jué sǐ zuì, cháng yǒu āi jīn tì qì, rán hòu kě zòu.
勤於政務，孜孜無怠。每冬月四更竟，即敕把燭看事，執 筆觸寒，手爲皴裂。然仁愛不斷，親親及所愛愆犯多有縱舍， 故政刑弛紊。每決死罪，常有哀矜涕泣，然後可奏。

xìng fāng zhèng, suī jū xiǎo diàn àn shì, héng lǐ yì guān xiǎo zuò, shǔ yuè wèi cháng qiān tǎn. suī jiàn nèi shù xiǎo chén, yì rú yù dà bīn yě.
性方正，雖居小殿暗室，恆理衣冠小坐，暑月未嘗褰袒。 雖見內豎小臣，亦如遇大賓也。

chū, qí gāo dì mèng jī ér dēng diàn, gù jiàn wǔ míng èr dì hòu yī rén shǒu zhāng tiān dì tú ér bù shí, wèn zhī, dá yuē: shùn zi hòu. jí cuī huì jǐng zhī bī, zhǎng shā xuān wǔ wáng rù yuán, zhì yuè chéng, mèng chéng mǎ fēi bàn tiān ér zhuì, dì suǒ yù huà wèi chì lóng, téng xū dú shàng. shí tái nèi yǒu sù wèi shì wèi xí, cháng jiàn tài jí diàn yǒu liù lóng gè shǒu yī zhù, mò hū shī qí èr, hòu jiàn zài xuān wǔ wáng zhái. shí xuān wǔ wèi yì zhōu, xí nǎi wǎng shǔ fú shì. jí xuān wǔ zài yǐng, cǐ xí hái dōu, nǎi jiàn liù lóng jù zài dì suǒ qǐn zhāi, suì qù yǐng zhī yōng. zhōng tú yù jí qiě sǐ, wèi tóng lǚ yuē: xiāo yōng zhōu bì zuò tiān zǐ. jù yǐ qián shì yǔ zhī. tuī cǐ ér yán, gài tiān mìng yě.
初，齊高帝夢屐而登殿，顧見武、明二帝後一人手張天地 圖而不識，問之，答曰：「順子後。」及崔慧景之逼，長沙宣 武王入援，至越城，夢乘馬飛半天而墜，帝所馭化爲赤龍，騰 虛獨上。時台內有宿衛士爲覡，常見太極殿有六龍各守一柱， 末忽失其二，後見在宣武王宅。時宣武爲益州，覡乃往蜀伏事。 及宣武在郢，此覡還都，乃見六龍俱在帝所寢齋，遂去郢之雍。 中途遇疾且死，謂同侶曰：「蕭雍州必作天子。」具以前事語 之。推此而言，蓋天命也。

suī zài méng chén, zhāi jiè bù fèi, jí jí bù néng jìn shàn, guàn shù rú chū. huáng tài zǐ rì zhōng zài cháo, měi wèn ān fǒu, tì sì jiāo miàn. zéi chén shì zhě, mò bù yǎn qì. jí jiǔ kǒu kǔ, suǒ mì bù dé, zài yuē: hé, hé! suì bēng. zéi mì zhī, tài zǐ wèn qǐ jū bù dé jiàn, tòng yú hé xià.
雖在蒙塵，齋戒不廢，及疾不能進膳，盥漱如初。皇太子 日中再朝，每問安否，涕泗交面。賊臣侍者，莫不掩泣。疾久 口苦，索蜜不得，再曰：「荷，荷！」遂崩。賊秘之，太子問 起居不得見，慟於合下。

shǐ tiān jiān zhōng, shā mén shì bǎo zhì wèi shī yuē: xī nián sān shí bā, jīn nián bā shí sān, sì zhōng fù yǒu sì, chéng běi huǒ hān hān. dì shǐ zhōu shě fēng jì zhī. jí zhōng dà tóng yuán nián, tóng tài sì zāi, dì qǐ fēng jiàn shě shǒu jī, wèi zhī liú tì. dì shēng yú jiǎ chén, sān shí bā, kè jiàn yè zhī nián yě. yù zāi suì shí bǐng yín, bā shí sān yǐ. sì yuè shí sì rì ér huǒ, huǒ qǐ zhī shǐ, zì fú tú dì sān céng. sān zhě, dì zhī kūn jì cì yě. dì è zhī, zhào tài shǐ lìng yú lǚ shì zhī, yù?. lǚ yuē: wú hài. qí yáo yún: xī nán dé péng, dōng běi sàng péng, ān zhēn jí. wén yán yún: dōng běi sàng péng, nǎi zhōng yǒu qìng. dì yuē: sī mó guǐ yě. yǒu yīng jiàn mǎo, jīn lái kè mù, mǎo wèi yīn zéi. guǐ ér dài zéi, fēi mó hé yě. shú wèi zhì zhī? yǒu wèi kǒu shé, dāng hū shuō wèi. shuō yán hū duì, gù zhī shàn yán zhī kǒu, yí qián wèi fǎ shì. yú shì rén rén zàn shàn, mò bù cóng fēng. huò cì xuè sǎ dì, huò cì xuè shū jīng, chuān xīn rán dēng, zuò chán bù shí. jí tài qīng yuán nián, dì shě shēn guāng yán zhòng yún diàn, yóu xiān huà shēng jiē zhèn dòng, sān rì nǎi zhǐ. dāng shí wèi zhī xiáng ruì. shí zhě yǐ fēi dòng ér dòng, zài hóng fàn wèi yāo. yǐ bǐ shí jì lóng zhī bài, diàn bì huà rén jǐng jiē suō rù tóu zhī lèi.
始天監中，沙門釋寶志爲詩曰：「昔年三十八，今年八十 三，四中復有四，城北火酣酣。」帝使周舍封記之。及中大同 元年，同泰寺災，帝啓封見舍手跡，爲之流涕。帝生於甲辰， 三十八，克建鄴之年也。遇災歲實丙寅，八十三矣。四月十四 日而火，火起之始，自浮屠第三層。三者，帝之昆季次也。帝 惡之，召太史令虞履筮之，遇？。履曰：「無害。其繇云：『 西南得朋，東北喪朋，安貞吉。』文言云：『東北喪朋，乃終 有慶。』」帝曰：「斯魔鬼也。酉應見卯，金來克木，卯爲陰 賊。鬼而帶賊，非魔何也。孰爲致之？酉爲口舌，當乎說位。 說言乎兌，故知善言之口，宜前爲法事。」於是人人贊善，莫 不從風。或刺血灑地，或刺血書經，穿心然燈，坐禪不食。及 太清元年，帝捨身光嚴、重雲殿，遊仙化生皆震動，三日乃止。 當時謂之祥瑞。識者以非動而動，在鴻範爲祅。以比石季龍之 敗，殿壁畫人頸皆縮入頭之類。

shí hǎi zhōng fú hú shān, qù yú yáo àn kě qiān yú lǐ, shàng yǒu nǚ rén nián sān bǎi suì, yǒu nǚ guān dào shì sì wǔ bǎi rén, nián bìng chū bǎi, dàn zài shān xué dào. qiǎn shǐ xiàn hóng xí. dì fāng shě shēn shí, qí shǐ shì zhì, yún cǐ cǎo cháng yǒu hóng niǎo jū xià, gù yǐ wèi míng. guān qí tú zhuàng, zé luán niǎo yě. shí yǒu nán zǐ bù zhī hé xǔ rén, yú dà zhòng zhōng zì gē shēn yǐ yí jī niǎo, xuè liú biàn tǐ, ér yán sè bù biàn. yòu shā mén zhì quán tiě gōu guà tǐ, yǐ rán qiān dēng, yī rì yī yè, duān zuò bù dòng. kāi jiǎng rì, yǒu sān zú niǎo jí diàn zhī dōng hù, zì hù shì yú xī nán xiàn méi, sān fēi sān jí. bái què yī, jiàn yú zhòng yún gé qián lián lǐ shù. yòu yǒu wǔ sè yún fú yú huá lín yuán kūn míng chí shàng. dì jì liú dùn yì shén, jìng nèi huà zhī, suì zhì sàng wáng yún.
時海中浮鵠山，去餘姚岸可千餘里，上有女人年三百歲， 有女官道士四五百人，年並出百，但在山學道。遣使獻紅席。 帝方捨身時，其使適至，雲此草常有紅鳥居下，故以爲名。觀 其圖狀，則鸞鳥也。時有男子不知何許人，於大衆中自割身以 飴飢鳥，血流遍體，而顔色不變。又沙門智泉鐵鈎掛體，以然 千燈，一日一夜，端坐不動。開講日，有三足鳥集殿之東戶， 自戶適於西南縣楣，三飛三集。白雀一，見於重雲閣前連理樹。 又有五色雲浮於華林園昆明池上。帝既流遁益甚，境內化之， 遂至喪亡雲。

lùn yuē: liáng wǔ dì shí féng hūn nüè, jiā zāo yuān huò, jì dì jū shì shèng, chéng jī ér zuò, yǐ sī wén dé, yǒu cǐ wǔ gōng. shǐ yòng tāng wǔ zhī shī, zhōng jì táng yú zhī yè, qǐ yuē rén móu, yì wéi tiān mìng. jí jù tú lù, duō lì suì nián, zhì zào lǐ lè, dūn chóng rú yǎ, zì jiāng zuǒ yǐ lái, nián yú èr bǎi, wén wù zhī shèng, dú měi yú zī. rán xiān wáng wén wǔ dì yòng, dé xíng bèi jǔ, fāng zhī shuǐ huǒ, qǔ fǎ yīn yáng, wèi guó zhī dào, bù kě dú rèn ér dì liú xīn zǔ dòu, wàng qíng gàn qī, nì yú shì jiào, chí yú xíng diǎn. jì ér dì jì bù lì, bèi nì méng shēng, fǎn shì wān hú, jiē zì zǐ dì, lǚ shuāng fú jiè, zú zhì luàn wáng. zì gǔ bō luàn zhī jūn, gù yǐ duō yǐ, qí huò shù zhì shī suǒ, ér yǐ hòu sì shī zhī, wèi yǒu zì jǐ ér dé, zì jǐ ér sàng. zhuī zōng xú yǎn zhī rén, yǐ zhì qióng mén zhī kù, kě wèi shēn tòng, kě wèi zhì jiè zhě hū!
論曰：梁武帝時逢昏虐，家遭冤禍，既地居勢勝，乘機而 作，以斯文德，有此武功。始用湯、武之師，終濟唐、虞之業， 豈曰人謀，亦惟天命。及據圖籙，多歷歲年，製造禮樂，敦崇 儒雅，自江左以來，年踰二百，文物之盛，獨美於茲。然先王 文武遞用，德刑備舉，方之水火，取法陰陽，爲國之道，不可 獨任；而帝留心俎豆，忘情干戚，溺於釋教，弛於刑典。既而 帝紀不立，悖逆萌生，反噬彎弧，皆自子弟，履霜弗戒，卒至 亂亡。自古撥亂之君，固已多矣，其或樹置失所，而以後嗣失 之，未有自己而得，自己而喪。追蹤徐偃之仁，以致窮門之酷， 可爲深痛，可爲至戒者乎！