qí běn jì xià
齊本紀下
fèi dì yù lín wáng huì zhāo yè, zì yuán shàng, xiǎo zì fǎ shēn, wén huì tài zǐ zhǎng zi yě. gāo dì wèi xiāng wáng, zhèn dōng fǔ, shí nián wǔ suì, chuáng qián xì. gāo dì fāng lìng zuǒ yòu bá bái fā, wèn zhī yuē: ér yán wǒ shuí yé? dá yuē: tài wēng. gāo dì xiào wèi zuǒ yòu yuē: qǐ yǒu wèi rén zuò zēng zǔ ér bá bái fà zhě hū. jí zhì jìng niè. qí hòu wèn xùn, gāo dì zhǐ shì bīn kè yuē: wǒ jī yú cǐ sì shì yǐ. jí wǔ dì jí wèi, fēng wèi nán jùn wáng, shí nián shí suì.
廢帝鬱林王諱昭業,字元尚,小字法身,文惠太子長子也。 高帝爲相王,鎮東府,時年五歲,床前戲。高帝方令左右拔白 發,問之曰:「兒言我誰耶?」答曰:「太翁。」高帝笑謂左 右曰:「豈有爲人作曾祖而拔白髮者乎。」即擲鏡、鑷。其後 問訊,高帝指示賓客曰:「我基於此四世矣。」及武帝即位, 封爲南郡王,時年十歲。
yǒng míng wǔ nián shí yī yuè wù zǐ, guān yú dōng gōng chóng zhèng diàn. qí rì xiǎo huì, cì wáng gōng yǐ xià bó gè yǒu chà, gěi nán jùn wáng fú èr rén.
永明五年十一月戊子,冠於東宮崇正殿。其日小會,賜王 公以下帛各有差,給南郡王扶二人。
qī nián, yǒu sī zòu gěi bān jiàn èr shí rén, gǔ chuī yī bù. gāo xuǎn yǒu xué, lǐ jué qún wáng. shí yī nián, gěi zào lún sān wàng chē. wén huì tài zǐ hōng, lì nán jùn wáng wèi huáng tài sūn, jū dōng gōng.
七年,有司奏給班劍二十人,鼓吹一部。高選友、學,禮 絕群王。十一年,給皁輪三望車。文惠太子薨,立南郡王爲皇 太孫,居東宮。
qí nián qī yuè wù yín, wǔ dì bēng, huáng tài sūn jí dì wèi, dà shè.
其年七月戊寅,武帝崩,皇太孫即帝位,大赦。
bā yuè rén wǔ, zhào chēng yí zhào, yǐ hù jūn jiāng jūn wǔ líng wáng yè wèi wèi jiāng jūn, zhēng nán dà jiāng jūn chén xiǎn dá jí běn hào, bìng kāi fǔ yí tóng sān sī. yǐ shàng shū zuǒ pú shè xī chāng hóu luán wèi shàng shū lìng, yòu pú shè wáng yàn wèi zuǒ pú shè, lì bù shàng shū xú xiào sì wèi yòu pū shè. guǐ wèi, jiā sī tú jìng líng wáng zǐ liáng wèi tài fù, zēng bān jiàn sān shí rén. juān chú sān diào jí zhòng bū zài jīn nián qī yuè sān shí rì yǐ qián zhě. shěng yù fǔ jí wú yòng chí tián dǐ yě, jiǎn guān shì zhēng shuì. xiān shì, měi yǒu juān yuán zhī zhào, duō wú shì shí, dū zé rú gù. shì shí xī chāng hóu luán rèn zhī cháo zhèng, tiān xià xián wàng fēng lái sū, zhì cǐ ēn xìn liǎng xíng, hǎi nèi mò bù xīn rán.
八月壬午,詔稱遺詔,以護軍將軍武陵王曄爲衛將軍,征 南大將軍陳顯達即本號,並開府儀同三司。以尚書左僕射西昌 侯鸞爲尚書令,右僕射王晏爲左僕射,吏部尚書徐孝嗣爲右仆 射。癸未,加司徒竟陵王子良位太傅,增班劍三十人。蠲除三 調及衆逋在今年七月三十日以前者。省御府及無用池田邸冶, 減關市徵稅。先是,每有蠲原之詔,多無事實,督責如故。是 時西昌侯鸞任知朝政,天下咸望風來蘇,至此恩信兩行,海內 莫不欣然。
jiǔ yuè xīn yǒu, zhuī zūn wén huì huáng tài zǐ wèi shì zōng wén huáng dì.
九月辛酉,追尊文惠皇太子爲世宗文皇帝。
dōng shí yuè rén yín, zūn huáng tài sūn tài fēi wèi huáng tài hòu, lì huáng hòu hé shì.
冬十月壬寅,尊皇太孫太妃爲皇太后,立皇后何氏。
shí yī yuè gēng xū, wèi rén lái pìn. xīn hài, lì lín rǔ gōng zhāo wén wèi xīn ān wáng qǔ jiāng gōng zhāo xiù wèi lín hǎi wáng, huáng dì zhāo càn wèi yǒng jiā wáng.
十一月庚戌,魏人來聘。辛亥,立臨汝公昭文爲新安王、 曲江公昭秀爲臨海王,皇弟昭粲爲永嘉王。
lóng chāng yuán nián chūn zhēng yuè dīng wèi, dà shè, gǎi yuán. jiā tài fù jìng líng wáng zǐ liáng shū lǐ. zhèn jūn jiāng jūn xī chāng hóu luán jí běn hào wèi dà jiāng jūn, gěi gǔ chuī yī bù, qīn bīng wǔ bǎi rén. yǐ lǐng jūn pó yáng wáng qiāng wèi shàng shū yòu pú shè. zhào bǎi liáo jí chén dé shī. yòu zhào wáng gōng yǐ xià gè jǔ suǒ zhī. xīn hài, sì nán jiāo, yòu lóng chāng yuán nián yǐ lái liú rén. wù wǔ, bài chóng ān líng. jiǎ xū, shǐ sī tú cān jūn liú zàn pìn yú wèi.
隆昌元年春正月丁未,大赦,改元。加太傅竟陵王子良殊 禮。鎮軍將軍西昌侯鸞即本號爲大將軍,給鼓吹一部,親兵五 百人。以領軍鄱陽王鏘爲尚書右僕射。詔百僚極陳得失。又詔 王公以下各舉所知。辛亥,祀南郊,宥隆昌元年以來流人。戊 午,拜崇安陵。甲戌,使司徒參軍劉瓚聘於魏。
èr yuè xīn mǎo, sì míng táng.
二月辛卯,祀明堂。
xià sì yuè xīn sì, wèi jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī wǔ líng wáng yè hōng. wù zǐ, tài fù jìng líng wáng zǐ liáng hōng. dīng yǒu, yǐ biāo qí jiāng jūn lú líng wáng zǐ qīng wèi wèi jiāng jūn, shàng shū yòu pú shè pó yáng wáng qiāng wèi biāo qí jiāng jūn, bìng kāi fǔ yí tóng sān sī.
夏四月辛巳,衛將軍、開府儀同三司武陵王曄薨。戊子, 太傅竟陵王子良薨。丁酉,以驃騎將軍廬陵王子卿爲衛將軍, 尚書右僕射鄱陽王鏘爲驃騎將軍,並開府儀同三司。
rùn yuè dīng mǎo, yǐ zhèn jūn dà jiāng jūn xī chāng hóu luán jí běn hào kāi fǔ yí tóng sān sī. wǔ yuè jiǎ xū shuò, rì yǒu shí zhī.
閏月丁卯,以鎮軍大將軍西昌侯鸞即本號開府儀同三司。 五月甲戌朔,日有蝕之。
qiū qī yuè guǐ sì, huáng tài hòu lìng fèi dì wèi yù lín wáng.
秋七月癸巳,皇太后令廢帝爲鬱林王。
dì shǎo měi róng zhǐ, hǎo lì shū, wǔ dì tè suǒ zhōng ài, chì huáng sūn shǒu shū bù dé wàng chū yǐ guì zhī. jìn tuì yīn tǔ, shén yǒu lìng yù. shēng ér wèi jìng líng wén xuān wáng suǒ shè yǎng, cháng zài yuán fēi jiān. jìng líng wáng yí zhù xī zhōu, dì yì suí zhù yān. xìng shén biàn huì, āi lè guò rén. jiē duì bīn kè, jiē kuǎn qǔ zhōu zhì. jiǎo qíng shì zhà, yīn huái bǐ tè. yǔ zuǒ yòu wú lài qún xiǎo èr shí xǔ rén gòng yī shí, tóng wò qǐ. fēi hé shì zé qí zhōng měi mào zhě, jiē yǔ jiāo huān. mì jiù fù shì rén qiú qián, wú gǎn bù yǔ. jí jìng líng wáng yí xī dǐ, dì dú zhù xī zhōu, měi yè zhé kāi hòu táng hé, yǔ zhū bù chěng xiǎo rén, zhì zhū yíng shǔ zhōng yín yàn. fán zhū xiǎo rén, bìng nì jiā jué wèi, jiē shū guān míng hào yú huáng zhǐ, shǐ gè náng shèng yǐ dài zhī, xǔ nán miàn zhī rì, jí biàn shī xíng. yòu bié zuò yào gōu, jiān shàn xiào rén shū, měi sī chū hái, zhé jiōng yào, fēng tí rú gù, gù rén wú zhī zhě. shī shǐ rén zǔ shì shū hú tiān yì wén zhī, xiāng yǔ móu yuē: ruò yán zhī èr gōng, zé qí shì wèi yì, ruò yú yíng shǔ wèi yì rén suǒ ōu dǎ, jí quǎn wù suǒ shāng, qǐ zhí zuì zhǐ yī shēn, yì dāng jǐn shì jí huò. nián gè yǐ qī shí, yú shēng níng zú lìn xié. shù rì zhōng, èr rén xiāng xì zì shā, èr gōng bù zhī yě. wǔ dì yǐ jì yáng xiàn hán rén gěi shì zhōng qí mǔ zhēn zhī dài rén zǔ, shàn xiàn hán rén mǎ chéng dài tiān yì. wén huì tài zǐ měi jìn qí qǐ jū, jié qí yòng dù. dì wèi yù zhāng wáng fēi yǔ shì yuē: ā pó, fó fǎ yán yǒu fú shēng dì wáng jiā, jīn jiàn zuò tiān wáng, biàn shì dà zuì, zuǒ yòu zhǔ shuài, dòng jiàn jū zhí, bù rú shì biān tú gū fù ér bǎi bèi.
帝少美容止,好隸書,武帝特所鍾愛,敕皇孫手書不得妄 出以貴之。進退音吐,甚有令譽。生而爲竟陵文宣王所攝養, 常在袁妃間。竟陵王移住西州,帝亦隨住焉。性甚辯慧,哀樂 過人。接對賓客,皆款曲周至。矯情飾詐,陰懷鄙慝。與左右 無賴群小二十許人共衣食,同臥起。妃何氏擇其中美貌者,皆 與交歡。密就富市人求錢,無敢不與。及竟陵王移西邸,帝獨 住西州,每夜輒開後堂合,與諸不逞小人,至諸營署中淫宴。 凡諸小人,並逆加爵位,皆疏官名號於黃紙,使各囊盛以帶之, 許南面之日,即便施行。又別作鑰鈎,兼善效人書,每私出還, 輒扃鑰,封題如故,故人無知者。師史仁祖、侍書胡天翼聞之, 相與謀曰:「若言之二宮,則其事未易,若於營署爲異人所毆 打,及犬物所傷,豈直罪止一身,亦當盡室及禍。年各已七十, 餘生寧足吝邪。」數日中,二人相系自殺,二宮不知也。武帝 以暨陽縣寒人給事中綦母珍之代仁祖,剡縣寒人馬澄代天翼。 文惠太子每禁其起居,節其用度。帝謂豫章王妃庾氏曰:「阿 婆,佛法言有福生帝王家,今見作天王,便是大罪,左右主帥, 動見拘執,不如市邊屠酤富兒百倍。」
wén huì tài zǐ zì jí jí hōng, dì shì jí jí jū sàng, āi róng hào huǐ, páng rén jiàn zhě, mò bù wū yàn. cái hái sī shì, jí huān xiào hān yǐn, bèi shí gān zī. zàng bì, lì wèi huáng tài sūn. wèn xùn tài fēi, jié bì wèi hé, yú tài fēi fáng nèi wǎng hé shì jiān, měi rù zhé mí shí bù chū. wǔ dì wǎng dōng gōng, dì yíng bài hào tòng, jué ér fù sū, wǔ dì zì xià yú bào chí zhī, chǒng ài rì lóng. yòu zài xī zhōu lìng nǚ wū yáng shì dǎo sì, sù qiú tiān wèi. jí wén huì hōng, wèi yóu yáng shì zhī lì, bèi jiā jìng xìn, hū yáng pó. sòng shì yǐ lái, rén jiān yǒu yáng pó ér gē, gài cǐ zhēng yě. wǔ dì yǒu jí, yòu lìng yáng shì rì yè dǎo qí, lìng gōng chē zǎo yàn jià. shí hé fēi zài xī zhōu, wǔ dì wèi bēng shù rì, jí shāo wēi, yǔ hé shì shū, zhǐ zhōng yāng zuò yī dà xǐ zì, ér zuò sān shí liù xiǎo xǐ zì rào zhī. shì wǔ dì jí, yōu róng cǎn qī, yán fā lèi xià. wǔ dì měi yán jí cún wáng, dì zhé gěng yè bù zì shèng. wǔ dì yǐ cǐ wèi wèi bì néng fù hé dà yè, wèi yuē: wǔ nián zhōng yī wěi zǎi xiàng, rǔ wù cuò yì. wǔ nián yǐ hòu, wù fù wěi rén. ruò zì zuò wú chéng, wú suǒ duō hèn. lín bēng, zhí dì shǒu yuē: ā nú, ruò yì wēng, dāng hǎo zuò. rú cǐ zài ér bēng. dà liǎn shǐ bì, nǎi xī hū wǔ dì zhū jì, bèi zòu zhòng lè, zhū jì suī wèi wēi cóng shì, mò bù gěng yè liú tì. sù hǎo gǒu mǎ, jí wèi wèi yú xún, biàn huǐ wǔ dì suǒ qǐ zhāo wǎn diàn, yǐ cái cì yān rén xú lóng jū, yú qí chù wèi mǎ liè. chí qí zhuì mǎ, miàn é bìng shāng, chēng jí bù chū zhě shù rì. duō jù míng yīng kuài quǎn, yǐ liáng ròu fèng zhī. jí wǔ dì zǐ gōng xià zhǔ, dì yú duān mén nèi fèng cí, wēn liáng chē wèi chū duān mén, biàn chēng jí hái nèi. cái rù hé, jí yú nèi zòu hú jì, bǐng duó zhī shēng, zhèn xiǎng nèi wài. shí sī kōng wáng jìng zé wèn xīn chú shè shēng xiào wèi xiāo tǎn zhī yuē: biàn rú cǐ, bù dāng cōng cōng xié? tǎn zhī yuē: cǐ zhèng shì nèi rén kū xiǎng chè ěr. zì shān líng zhī hòu, biàn yú hé nèi chéng nèi rén chē wèn xùn, wǎng huáng hòu suǒ shēng mǔ sòng shì jiān, yīn wēi fú yóu zǒu shì lǐ. yòu duō wǎng wén dì chóng ān líng suì zhōng, yǔ qún xiǎo gòng zuò zhū bǐ xiè zhì tú dǔ tiào fàng yīng zǒu gǒu zá jiǎo kuài.
文惠太子自疾及薨,帝侍疾及居喪,哀容號毀,旁人見者, 莫不嗚咽。裁還私室,即歡笑酣飲,備食甘滋。葬畢,立爲皇 太孫。問訊太妃,截壁爲合,於太妃房內往何氏間,每入輒彌 時不出。武帝往東宮,帝迎拜號慟,絕而復甦,武帝自下輿抱 持之,寵愛日隆。又在西州令女巫楊氏禱祀,速求天位。及文 惠薨,謂由楊氏之力,倍加敬信,呼楊婆。宋氏以來,人間有 楊婆兒哥,蓋此征也。武帝有疾,又令楊氏日夜禱祈,令宮車 早晏駕。時何妃在西州,武帝未崩數日,疾稍危,與何氏書, 紙中央作一大「喜」字,而作三十六小「喜」字繞之。侍武帝 疾,憂容慘戚,言發淚下。武帝每言及存亡,帝輒哽咽不自勝。 武帝以此謂爲必能負荷大業,謂曰:「五年中一委宰相,汝勿 厝意。五年以後,勿復委人。若自作無成,無所多恨。」臨崩, 執帝手曰:「阿奴,若憶翁,當好作。」如此再而崩。大斂始 畢,乃悉呼武帝諸伎,備奏衆樂,諸伎雖畏威從事,莫不哽咽 流涕。 素好狗馬,即位未逾旬,便毀武帝所起招婉殿,以材賜閹 人徐龍駒,於其處爲馬埒。馳騎墜馬,面額並傷,稱疾不出者 數日。多聚名鷹快犬,以粱肉奉之。及武帝梓宮下渚,帝於端 門內奉辭,轀輬車未出端門,便稱疾還內。裁入合,即於內奏 胡伎,鞞鐸之聲,震響內外。時司空王敬則問新除射聲校尉蕭 坦之曰:「便如此,不當匆匆邪?」坦之曰:「此政是內人哭 響徹耳。」自山陵之後,便於合內乘內人車問訊,往皇后所生 母宋氏間,因微服遊走市里。又多往文帝崇安陵隧中,與群小 共作諸鄙褻擲塗賭跳、放鷹走狗雜狡獪。
dì jì shī dào, cháo shì dà xiǎo, jiē jué zhī xī chāng hóu luán, luán yǒu jiàn, duō bù jiàn cóng. jí yì shǎng cì zuǒ yòu, dòng zhì bǎi shù shí wàn. měi jiàn qián yuē: wǒ xī sī rǔ yī gè bù dé, jīn rì de yòng rǔ wèi? wǔ dì jù qián shàng kù wǔ yì wàn, zhāi kù yì chū sān yì wàn, jīn yín bù bó bù kě chēng jì. jí wèi wèi qī suì, suǒ yòng yǐ guò bàn, jiē cì yǔ zhū bù chěng qún xiǎo. qǔ zhū bǎo qì yǐ xiāng jī pōu pò suì zhī, yǐ wèi xiào lè. jí zhì fèi chù, fǔ kù xī kōng.
帝既失道,朝事大小,皆決之西昌侯鸞,鸞有諫,多不見 從。極意賞賜左右,動至百數十萬。每見錢曰:「我昔思汝一 個不得,今日得用汝未?」武帝聚錢上庫五億萬,齋庫亦出三 億萬,金銀布帛不可稱計。即位未期歲,所用已過半,皆賜與 諸不逞群小。取諸寶器以相擊剖破碎之,以爲笑樂。及至廢黜, 府庫悉空。
qí zài nèi, cháng luǒ tǎn, zhe hóng zǐ jǐn xiù xīn yī jǐn mào hóng hú kūn, zá cǎi yì fú. hǎo dòu jī, mì mǎi jī zhì shù qiān jià. wǔ dì yù wù gān cǎo zhàng, gōng rén cùn duàn yòng zhī. xú lóng jū wèi hòu hé shè rén, rì yè zài liù gōng fáng nèi. dì yǔ wén dì xìng jī huò shì yín tōng, gǎi xìng xú shì, lóng jū quàn zhǎng liú gōng nèi, shēng yún dù huò shì wèi ní, yǐ yú rén dài zhī. huáng hòu yì yín luàn, zhāi hé tōng yè dòng kāi, nèi wài xiáo zá, wú fù fēn bié. zhōng shū shè rén qí mǔ zhēn zhī zhū lóng zhī, zhí hé jiāng jūn cáo dào gāng zhōu fèng shū bìng wèi zhī yǔ yì. xī chāng hóu luán lǚ jiàn bù nà jì ér ní ǎo wài rù, pō chuán yì yǔ, nǎi yí luán yǒu yì zhì. zhōng shū lìng hé yìn yǐ huáng hòu cóng shū jiàn qīn, shǐ zhí diàn shěng. cháng suí hòu hū yìn wèi sān fù. yǔ yìn móu zhū luán, lìng yìn shòu shì, yìn bù gǎn dāng, yī wéi dù jiàn, nǎi zhǐ. yòu móu chū luán yú xī zhōu, zhōng chì yòng shì, bù fù guān zī. luán lǜ biàn, xiān shǐ xiāo chén tǎn zhī děng yú shěng zhū cáo dào gāng zhū lóng zhī děng, lǜ bīng zì shàng shū shěng rù yún lóng mén, róng fú jiā zhū yī yú shàng. bǐ rù mén, sān shī lǚ, wáng yàn xú xiào sì xiāo tǎn zhī chén xiǎn dá wáng guǎng zhī shěn wén jì xì jìn. dì zài shòu chāng diàn, luǒ shēn yǔ huò shì xiāng duì, wén wài yǒu biàn, shǐ bì nèi diàn zhū fáng hé, lìng yān rén dēng xìng guāng lóu wàng, hái bào yún : jiàn yī rén róng fú, cóng shù bǎi rén, jí zhuāng, zài xī zhōng lóu xià. xū yú, xiāo chén lǐng bīng xiān rù gōng, dì zǒu xiàng ài jī xú shì fáng, bá jiàn zì cì bù rù, yǐ bó chán jǐng, yú jiē chū yán dé diàn. chén chū rù diàn, sù wèi jiāng shì jiē zhí gōng dùn yù zhàn, chén yuē: suǒ qǔ zì yǒu rén, qīng děng bù xū dòng. sù wèi xìn zhī. jí dì chū, gè yù zì fèn, dì jìng wú yī yán. chū xī nòng, yù shì, nián èr shí èr. yú shī chū xú lóng jū zhái, bìn zàng yǐ wáng lǐ. huò shì jí guǎng chāng jūn sòng bìng cì sǐ, yú dǎng yì jiàn zhū.
其在內,常裸袒,着紅紫錦繡新衣、錦帽、紅縠褌,雜采 衵服。好鬥雞,密買雞至數千價。武帝御物甘草杖,宮人寸斷 用之。徐龍駒爲後合舍人,日夜在六宮房內。帝與文帝幸姬霍 氏淫通,改姓徐氏,龍駒勸長留宮內,聲雲度霍氏爲尼,以餘 人代之。皇后亦淫亂,齋合通夜洞開,內外淆雜,無復分別。 中書舍人綦母珍之、朱隆之,直合將軍曹道剛、周奉叔並爲之 羽翼。 西昌侯鸞屢諫不納;既而尼媼外入,頗傳異語,乃疑鸞有 異志。中書令何胤以皇后從叔見親,使直殿省。常隨後呼胤爲 三父。與胤謀誅鸞,令胤受事,胤不敢當,依違杜諫,乃止。 又謀出鸞於西州,中敕用事,不復關諮。鸞慮變,先使蕭諶、 坦之等於省誅曹道剛、朱隆之等,率兵自尚書省入雲龍門,戎 服加朱衣於上。比入門,三失履,王晏、徐孝嗣、蕭坦之、陳 顯達、王廣之、沈文季系進。帝在壽昌殿,裸身與霍氏相對, 聞外有變,使閉內殿諸房合,令閹人登興光樓望,還報雲 : 「見一人戎服,從數百人,急裝,在西鐘樓下。」須臾,蕭諶領 兵先入宮,帝走向愛姬徐氏房,拔劍自刺不入,以帛纏頸,輿 接出延德殿。諶初入殿,宿衛將士皆執弓楯欲戰,諶曰:「所 取自有人,卿等不須動。」宿衛信之。及帝出,各欲自奮,帝 竟無一言。出西弄,遇弒,年二十二。舁屍出徐龍駒宅,殯葬 以王禮。霍氏及廣昌君宋並賜死,餘黨亦見誅。
xiān shì wén huì tài zǐ lì lóu guǎn yú zhōng shān xià, hào yuē dōng tián, tài zǐ lǚ yóu xìng zhī, dōng tián fǎn yǔ wèi diān tóng yě. wǔ dì yòu yú qīng xī lì gōng, hào yuē jiù gōng, fǎn zhī qióng jiù yě. guǒ yǐ qīng juàn ér zhì yú qióng. yòu wǔ dì shí yǒu xiǎo shǐ xìng huáng míng tài zǐ, wǔ dì yuē: huáng tài zǐ fēi míng zhī wèi, yú shì yí diǎn yú wài, yì míng wèi quǎn zǐ. chù shì hé diǎn yuē: tài zǐ zhě, tiān dì zhī suǒ xuán, sān cái zhī suǒ xì, jīn huà ér wèi quǎn, bù dé lì yǐ. jì ér wén huì tài zǐ hōng, yù lín hǎi líng xiāng jì fèi chù, cǐ qí yàn yě. yǒng míng zhōng, bǎi xìng hū zhe pò hòu mào, shǐ zì jiàn yè, liú yú sì yuǎn, guì jiàn xī rán fú zhī, cǐ fú yāo yě. mào zì xiāo chén zhī jiā, qí liú suì yuǎn, tiān yì ruò yuē: wǔ mù wén zhāo jiē dāng miè, ér chén yì zhū sǐ zhī xiào yān.
先是文惠太子立樓館於鍾山下,號曰「東田」,太子屢游 幸之,「東田」反語爲「顛童」也。武帝又於青溪立宮,號曰 「舊宮」,反之「窮廄」也。果以輕狷而至於窮。又武帝時有 小史姓皇名太子,武帝曰:「皇太子非名之謂」,於是移點於 外,易名爲犬子。處士何點曰:「太子者,天地之所懸,三才 之所系,今化而爲犬,不得立矣。」既而文惠太子薨,鬱林、 海陵相繼廢黜,此其驗也。永明中,百姓忽着破後帽,始自建 業,流於四遠,貴賤翕然服之,此服祅也。帽自蕭諶之家,其 流遂遠,天意若曰:武穆、文昭皆當滅,而諶亦誅死之效焉。
fèi dì hǎi líng gōng wáng huì zhāo wén, zì jì shàng, wén huì tài zǐ dì èr zi yě. yǒng míng sì nián, fēng lín rǔ gōng, yù lín wáng jí wèi, gǎi fēng xīn ān wáng. jí yù lín fèi, xī chāng hóu luán fèng dì zuǎn tǒng.
廢帝海陵恭王諱昭文,字季尚,文惠太子第二子也。永明 四年,封臨汝公,鬱林王即位,改封新安王。及鬱林廢,西昌 侯鸞奉帝纂統。
yán xìng yuán nián qiū qī yuè dīng yǒu, huáng dì jí wèi, dà shè, gǎi yuán, cì wén wǔ wèi èr děng. yǐ zhèn jūn dà jiāng jūn xī chāng hóu luán wèi biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī lù shàng shū shì dū du yáng zhōu cì shǐ, jiā bān jiàn wèi sān shí rén, fēng xuān chéng jùn gōng, chū zhèn dōng chéng. yǐ shàng shū zuǒ pú shè wáng yàn wèi shàng shū lìng, yǐ dān yáng yǐn xú xiào sì wèi zuǒ pú shè, yǐ lǐng jūn jiāng jūn shěn wén jì wèi yòu pú shè, yǐ chē qí dà jiāng jūn chén xiǎn dá wèi sī kōng, yǐ biāo qí dà jiāng jūn pó yáng wáng qiāng wèi sī tú. mìng xuān chéng gōng luán jiǎ zhàng bǎi rén rù diàn, chén xiǎn dá wáng yàn xú xiào sì xiāo chén gè wǔ shí rén rù diàn.
延興元年秋七月丁酉,皇帝即位,大赦,改元,賜文武位 二等。以鎮軍大將軍西昌侯鸞爲驃騎大將軍、開府儀同三司、 錄尚書事、都督、揚州刺史,加班劍爲三十人,封宣城郡公, 出鎮東城。以尚書左僕射王晏爲尚書令,以丹陽尹徐孝嗣爲左 僕射,以領軍將軍沈文季爲右僕射,以車騎大將軍陳顯達爲司 空,以驃騎大將軍鄱陽王鏘爲司徒。命宣城公鸞甲仗百人入殿, 陳顯達、王晏、徐孝嗣、蕭諶各五十人入殿。
bā yuè rén chén, wèi rén lái pìn. jiǎ wǔ, yǐ qián sī kōng wáng jìng zé wèi tài wèi. xīn chǒu, fù zhì nán mán xiào wèi guān. jiǎ chén, zhào shǐ zhě guān shěng fēng sú.
八月壬辰,魏人來聘。甲午,以前司空王敬則爲太尉。辛 丑,復置南蠻校尉官。甲辰,詔使者觀省風俗。
jiǔ yuè guǐ wèi, zhū xīn chú sī tú pó yáng wáng qiāng zhōng jūn dà jiāng jūn suí wáng zǐ lóng. qiǎn píng xī jiāng jūn wáng guǎng zhī zhū nán yǎn zhōu cì shǐ ān lù wáng zǐ jìng. yú shì jiāng zhōu cì shǐ jìn ān wáng zǐ mào qǐ bīng, qiǎn zhōng hù jūn wáng xuán miǎo tǎo zhū zhī. yǐ yǒu, yòu zhū xiāng zhōu cì shǐ nán píng wáng ruì yǐng zhōu cì shǐ jìn xī wáng qiú nán yù zhōu cì shǐ yí dū wáng kēng. dīng hài, yǐ wèi jiāng jūn lú líng wáng zǐ qīng wèi sī tú, yǐ fǔ jūn jiāng jūn guì yáng wáng shuò wèi zhōng jūn jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī.
九月癸未,誅新除司徒鄱陽王鏘、中軍大將軍隨王子隆。 遣平西將軍王廣之誅南兗州刺史安陸王子敬。於是江州刺史晉 安王子懋起兵,遣中護軍王玄邈討誅之。乙酉,又誅湘州刺史 南平王銳、郢州刺史晉熙王銶、南豫州刺史宜都王鏗。丁亥, 以衛將軍廬陵王子卿爲司徒,以撫軍將軍桂陽王鑠爲中軍將軍、 開府儀同三司。
dōng shí yuè dīng yǒu, jiā xuān chéng gōng luán huáng yuè, jìn shòu dū du zhōng wài zhū jūn shì tài fù, lǐng dà jiāng jūn yáng zhōu mù, jiā shū lǐ, jìn jué wèi wáng. wù xū, zhū xīn chú zhōng jūn jiāng jūn guì yáng wáng shuò fǔ jūn jiāng jūn héng yáng wáng jūn shì zhōng mì shū jiān jiāng xià wáng fēng zhèn jūn jiāng jūn jiàn ān wáng zǐ zhēn zuǒ jiāng jūn bā líng wáng zǐ lún. shì shí xuān chéng wáng luán fǔ zhèng, dì qǐ jū jiē zī ér hòu xíng. sī shí zhēng yú cài, tài guān lìng dá wú lù gōng mìng, jìng bù yǔ. xīn hài, huáng tài hòu lìng fèi dì wèi hǎi líng wáng, shǐ xuān chéng wáng rù zuǎn huáng tǒng. jiàn wǔ yuán nián, zhào hǎi líng wáng yī hàn dōng hǎi wáng qiáng gù shì, gěi hǔ bì máo tóu huà lún chē, shè zhōng jù gōng xiàn. shí yī yuè, chēng wáng yǒu jí, shù qiǎn yù shī wǎng shì, nǎi yǔn zhī. gěi wēn míng mì qì, liǎn yǐ gǔn miǎn zhī fú, dà hóng lú jiān hù sàng shì. zàng gěi wēn liáng chē, jiǔ liú dà hé, huáng wū zuǒ dào, qián hòu bù yǔ bǎo gǔ chuī, wǎn gē èr bù, yī dōng hǎi wáng qiáng gù shì, shì yuē gōng.
冬十月丁酉,加宣城公鸞黃鉞,進授都督中外諸軍事、太 傅,領大將軍、揚州牧,加殊禮,進爵爲王。戊戌,誅新除中 軍將軍桂陽王鑠、撫軍將軍衡陽王鈞、侍中秘書監江夏王鋒、 鎮軍將軍建安王子真、左將軍巴陵王子倫。是時宣城王鸞輔政, 帝起居皆諮而後行。思食蒸魚菜,太官令答無錄公命,竟不與。 辛亥,皇太后令廢帝爲海陵王,使宣城王入纂皇統。建武元年, 詔海陵王依漢東海王強故事,給虎賁、旄頭、畫輪車,設鍾簴 宮縣。十一月,稱王有疾,數遣御師往視,乃殞之。給溫明秘 器,斂以袞冕之服,大鴻臚監護喪事。葬給轀輬車,九旒大輅, 黃屋左纛,前後部羽葆、鼓吹,輓歌二部,依東海王強故事, 諡曰恭。
xiān shì wǔ dì lì chán líng sì yú dū xià, dāng shì yǐ wèi zhuàng guān, tiān yì ruò yuē chán zhě chán yě, líng zhě shén míng zhī mù yě, wǔ dì yàn jià ér dǐng yè qīng yí yě . yǒng míng shì, shì lǐ xiǎo ér yǐ tiě xiāng jī yú dì, wèi zhī dòu záo, záo zhī wèi yán zú yě, zhì shì zōng shì zú miè yǐ. yòu wǔ dì shí yǐ yàn zhī wèi zhū yī, cháo shì jiē fú zhī, jí míng dì yǐ zōng zi rù zuǎn, cǐ yòu duó zhū zhī xiào yě. shí yòu duō yǐ shēng shā wèi mào, bàn qí qún ér xī zhī, hào yuē yǐ quàn. xiān shì rén jiān yǔ hǎo yún rǎo rǎng jiàn wǔ, zhì shì cháo shì quàn jìn, shí wèi cōng jù, yǐ quàn rǎo rǎng zhī yán, yú shì yàn yǐ. gāo zōng míng huáng dì huì luán, zì jǐng qī, shǐ ān zhēn wáng dào shēng zhī zǐ yě, xiǎo zì xuán dù. shǎo gū, gāo dì fǔ yù guò zhū zi. sòng tài yù yuán nián, wèi ān jí lìng, yǒu yán néng zhī míng. shēng míng zhōng, lèi qiān huái nán xuān chéng èr jùn tài shǒu, jìn hào fǔ guó jiāng jūn. gāo dì jiàn zuò, fēng xī chāng hóu, wèi yǐng zhōu cì shǐ. yǒng míng yuán nián, wèi shì zhōng, lǐng xiāo qí jiāng jūn. wáng zǐ hóu jiù chéng chán wéi chē, dì dú chéng xià wéi, yí cóng rú sù shì. gōng shì hùn náo, fàn shí rén dān huǒ wù shāo niú bí, yù zhāng wáng yǐ bái wǔ dì, dì xiào yān. zhuǎn wèi sàn qí cháng shì zuǒ wèi jiāng jūn, qīng dào ér xíng. shí nián, lèi qiān shàng shū zuǒ pú shè, lǐng yòu wèi jiāng jūn. wǔ dì yí zhào wèi shì zhōng shàng shū lìng, xún jiā zhèn jūn jiāng jūn, gěi bān jiàn èr shí rén. lóng chāng yuán nián, jí běn hào wèi dà jiāng jūn, gěi gǔ chuī yī bù, qīn bīng wǔ bǎi rén. xún jiā zhōng shū jiān kāi fǔ yí tóng sān sī.
先是武帝立禪靈寺於都下,當世以爲壯觀,天意若曰「禪 「者禪也,「靈」者神明之目也,武帝晏駕而鼎業傾移也 。永 明世,市里小兒以鐵相擊於地,謂之「斗鑿」,「鑿」之爲言 「族」也,至是宗室族滅矣。又武帝時以燕支爲朱衣,朝士皆 服之,及明帝以宗子入纂,此又奪朱之效也。時又多以生紗爲 帽,半其裙而析之,號曰「倚勸」。先是人間語好雲「擾攘建 武」,至是朝士勸進,實爲匆遽,「倚勸」「擾攘」之言,於是 驗矣。 高宗明皇帝諱鸞,字景棲,始安貞王道生之子也,小字玄 度。少孤,高帝撫育過諸子。宋泰豫元年,爲安吉令,有嚴能 之名。升明中,累遷淮南、宣城二郡太守,進號輔國將軍。高 帝踐阼,封西昌侯,位郢州刺史。永明元年,爲侍中,領驍騎 將軍。王子侯舊乘纏帷車,帝獨乘下帷,儀從如素士。公事混 撓,販食人擔火誤燒牛鼻,豫章王以白武帝,帝笑焉。轉爲散 騎常侍、左衛將軍,清道而行。十年,累遷尚書左僕射,領右 衛將軍。武帝遺詔爲侍中、尚書令,尋加鎮軍將軍,給班劍二 十人。隆昌元年,即本號爲大將軍,給鼓吹一部,親兵五百人。 尋加中書監、開府儀同三司。
hǎi líng wáng lì, wèi biāo qí dà jiāng jūn lù shàng shū shì yáng zhōu cì shǐ, jiā dū du, zēng bān jiàn wèi sān shí rén, fēng xuān chéng jùn gōng, zhèn dōng fǔ chéng, gěi bīng wǔ qiān rén, qián èr bǎi wàn, bù qiān pǐ. jiǔ jiāng shì nán, jiǎ huáng yuè, shì níng, biǎo sòng zhī. xún jiā huáng yuè dū du zhōng wài zhū jūn shì tài fù, lǐng dà jiāng jūn yáng zhōu mù, zēng bān jiàn wèi sì shí rén, gěi chuáng luò sān wàng chē, qián hòu bù yǔ bǎo gǔ chuī, jiàn lǚ shàng diàn, rù cháo bù qū, zàn bài bù míng, zhì zuǒ yòu zhǎng shǐ sī mǎ cóng shì zhōng láng yuàn shǔ gè sì rén, fēng xuān chéng wáng. wèi bài, tài hòu lìng fèi hǎi líng wáng, yǐ shàng rù zuǎn gāo dì wèi dì sān zi, qún chén sān qǐng, nǎi shòu mìng.
海陵王立,爲驃騎大將軍、錄尚書事、揚州刺史,加都督, 增班劍爲三十人,封宣城郡公,鎮東府城,給兵五千人,錢二 百萬,布千匹。九江事難,假黃鉞,事寧,表送之。尋加黃鉞、 都督中外諸軍事、太傅,領大將軍、揚州牧,增班劍爲四十人, 給幢絡三望車,前後部羽葆、鼓吹,劍履上殿,入朝不趨,贊 拜不名,置左右長史、司馬、從事中郎、掾、屬各四人,封宣 城王。未拜,太后令廢海陵王,以上入纂高帝爲第三子,群臣 三請,乃受命。
jiàn wǔ yuán nián dōng shí yuè guǐ hài, huáng dì jí wèi, dà shè, gǎi yuán, wén wǔ cì wèi èr děng. yǐ tài wèi wáng jìng zé wèi dà sī mǎ, yǐ sī kōng chén xiǎn dá wèi tài wèi. yǐ chǒu, zhào duàn yuǎn jìn shàng lǐ. dīng mǎo, zhào zì jīn diāo wén zhuàn kè, suì shí guāng xīn, kě xī tíng shěng. fān mù shǒu zǎi, huò yǒu jiàn xiàn, shì fēi rèn tǔ, yán jiā jìn duàn.
建武元年冬十月癸亥,皇帝即位,大赦,改元,文武賜位 二等。以太尉王敬則爲大司馬,以司空陳顯達爲太尉。乙丑, 詔斷遠近上禮。丁卯,詔「自今雕文篆刻,歲時光新,可悉停 省。藩牧守宰,或有薦獻,事非任土,嚴加禁斷」。
shí yī yuè rén shēn, rì yǒu shí zhī. dì sù mù yù, bù yù nèi. qí rì, jié zhāi shū shí, duàn cháo wù, píng rén, dān yī qià wēi zuò, yǐ zhì shì bì. zhuī zūn shǐ ān zhēn wáng wèi jǐng huáng, fēi jiāng shì wèi yì hòu, bié lì qǐn miào, hào líng yuē xiū ān. fēng guì yáng wáng shuò děng zhū wáng zǐ jiē wèi liè hóu. fán zhū wáng hóu dé zuì zhě, zhū zi jiē fù shǔ jí. yòu zhào qiǎn dà shǐ guān shěng sì fāng. guǐ yǒu, gé yǒng míng zhī zhì, yī jìn sòng jiù diǎn, tài zǐ yǐ shī lǐ jìng shǎo fù. jiǎ xū, jìn dà sī mǎ xún yáng gōng wáng jìng zé děng shí sān rén jué yì gè yǒu chà. shěng xīn lín yuàn, xiān shì bǎi xìng dì zhě, xī yǐ hái zhǔ. fèi nán mán xiào wèi guān. jǐ mǎo, zhuī chóng fēi liú shì wèi jìng huáng hòu, hào líng yuē xìng ān. gēng chén, lì huáng zǐ bǎo yì wèi jìn ān wáng, bǎo xuán wèi jiāng xià wáng, bǎo yuán wèi lú líng wáng, bǎo yín wèi jiàn ān wáng, bǎo róng wèi suí jùn wáng, bǎo yōu wèi nán píng wáng. jiǎ shēn, duàn guān zhǎng gòng xiàn jí sī xiǎng yí. yǐ ān lù zhāo wáng miǎn dì èr zi bǎo zhì xí fēng ān lù wáng. dīng hài, zhào xì zuò zhōng shǔ cái guān chē fǔ, fán zhū gōng kě xī kāi fān jiǎ, dì lìng xiū xī. wù zǐ, lì huáng zǐ bǎo juǎn wèi huáng tài zi, cì tiān xià wèi fù hòu zhě jué yī jí. jǐ chǒu, zhào dōng gōng zhào jiàn, yuǎn jìn huò yǒu qìng lǐ, kě xī duàn zhī. yǒng míng zhōng, yù shǐ zhōng chéng shěn shēn biǎo: bǎi guān nián dēng qī shí zhě, jiē lìng zhì shì, bìng qióng kùn sī mén. gēng zǐ, zhào zì jìn shēn nián jí, kě yī zūn yǒng míng qī nián yǐ qián quán xù zhī kē.
十一月壬申,日有蝕之。帝宿沐浴,不御內。其日,潔齋 蔬食,斷朝務,屏人,單衣帢危坐,以至事畢。追尊始安貞王 爲景皇,妃江氏爲懿後,別立寢廟,號陵曰修安。封桂陽王鑠 等諸王子皆爲列侯。凡諸王侯得罪者,諸子皆復屬籍。又詔遣 大使觀省四方。癸酉,革永明之制,依晉、宋舊典,太子以師 禮敬少傅。甲戌,進大司馬尋陽公王敬則等十三人爵邑各有差。 省新林苑,先是百姓地者,悉以還主。廢南蠻校尉官。己卯, 追崇妃劉氏爲敬皇后,號陵曰興安。庚辰,立皇子寶義爲晉安 王,寶玄爲江夏王,寶源爲廬陵王,寶寅爲建安王,寶融爲隨 郡王,寶攸爲南平王。甲申,斷官長貢獻及私餉遺。以安陸昭 王緬第二子寶晊襲封安陸王。丁亥,詔細作、中署、材官、車 府,凡諸工可悉開番假,遞令休息。戊子,立皇子寶卷爲皇太 子,賜天下爲父後者爵一級。己丑,詔東宮肇建,遠近或有慶 禮,可悉斷之。永明中,御史中丞沈深表:百官年登七十者, 皆令致仕,並窮困私門。庚子,詔「自縉紳年及,可一遵永明 七年以前銓敘之科」。
shí èr yuè gēng xū, xuān dé tài pú liú lǎng zhī yóu jī jiāng jūn liú qú zhī zǐ, zuò bù shàn gěi xiōng zi, zhì shǐ suí mǔ tā jià, miǎn guān, jìn gù zhōng shēn, fù zhī xiāng lùn.
十二月庚戌,宣德太僕劉朗之、游擊將軍劉璩之子,坐不 贍給兄子,致使隨母他嫁,免官,禁錮終身,付之鄉論。
shì suì, wèi xiào wén huáng dì qiān dōu luò yáng.
是歲,魏孝文皇帝遷都洛陽。
èr nián chūn zhēng yuè xīn wèi, jiàng dū xià xì qiú shū sǐ yǐ xià. zhào wáng gōng yǐ xià gè jǔ suǒ zhī, nèi wài qún liáo gè jìn zhōng yán, wú yǒu suǒ huì. wèi gōng yù sī xú liáng sì zhōu. rén shēn, qiǎn zhèn nán jiāng jūn wáng guǎng zhī dū sī zhōu, yòu wèi jiāng jūn xiāo tǎn zhī dū xú zhōu, shàng shū yòu pú shè shěn wén jì dū yù zhōu, yǐ jù wèi. jǐ mǎo, zhào dū xià èr xiàn, yǒu huǐ fā fén lǒng, suí yí xiū lǐ. yǐ wèi, wèi jūn gōng zhōng lí, xú zhōu cì shǐ xiāo huì xiū pò zhī. bǐng shēn, jiā tài wèi chén xiǎn dá shǐ chí jié dū du xī běi dào zhū jūn shì. dīng yǒu, nèi wài zuǎn yán. èr yuè jǐ wèi, sī zhōu cì shǐ xiāo dàn yǔ zhòng jūn gōng bài wèi jūn. zhào yōng yù sī nán yǎn xú wǔ zhōu zāo yù bīng róng zhī jiā, xī tíng jīn nián shuì diào. bǐng yín, tíng qīng zhōu mài zū. wèi jūn zì shòu chūn tuì.
二年春正月辛未,降都下繫囚殊死以下。詔王公以下各舉 所知,內外群僚各進忠言,無有所諱。魏攻豫、司、徐、梁四 州。壬申,遣鎮南將軍王廣之督司州,右衛將軍蕭坦之督徐州, 尚書右僕射沈文季督豫州,以拒魏。己卯,詔都下二縣,有毀 發墳壟,隨宜修理。乙未,魏軍攻鍾離,徐州刺史蕭惠休破之。 丙申,加太尉陳顯達使持節、都督西北道諸軍事。丁酉,內外 纂嚴。 二月己未,司州刺史蕭誕與衆軍攻敗魏軍。詔雍、豫、司、 南兗、徐五州遭遇兵戎之家,悉停今年稅調。丙寅,停青州麥 租。魏軍自壽春退。
sān yuè jiǎ shēn, jiě yán.
三月甲申,解嚴。
xià sì yuè jǐ hài shuò, qīn lù sān bǎi lǐ nèi yù sòng, zì wài wěi zhōu jùn xùn chá, sān shǔ tú lì, yuán qiǎn yǒu chà. wèi jūn wéi hàn zhōng, liáng zhōu cì shǐ xiāo yì jù tuì zhī.
夏四月己亥朔,親錄三百里內獄訟,自外委州郡訊察,三 署徒隸,原遣有差。魏軍圍漢中,梁州刺史蕭懿拒退之。
wǔ yuè jiǎ wǔ, qǐn miào chéng, zhào jiān zuò zhǎng shuài cì wèi yī děng.
五月甲午,寢廟成,詔監作長帥賜位一等。
liù yuè rén xū, zhū lǐng jūn xiāo chén xī yáng wáng zǐ míng nán hǎi wáng zǐ hǎn shào líng wáng zǐ zhēn.
六月壬戌,誅領軍蕭諶、西陽王子明、南海王子罕、邵陵 王子貞。
qiū jiǔ yuè jǐ chǒu, gǎi fēng nán píng wáng bǎo yōu wèi shào líng wáng, shǔ jùn wáng zǐ wén wèi xī yáng wáng, guǎng hàn wáng zǐ jùn wèi héng yáng wáng, lín hǎi wáng zhāo xiù wèi bā líng wáng, yǒng jiā wáng zhāo càn wèi guì yáng wáng.
秋九月己丑,改封南平王寶攸爲邵陵王,蜀郡王子文爲西 陽王,廣漢王子峻爲衡陽王,臨海王昭秀爲巴陵王,永嘉王昭 粲爲桂陽王。
dōng shí yuè guǐ mǎo, zhào bà dōng tián, huǐ xìng guāng lóu, bìng zhào shuǐ héng liáng shěng yù chéng. yǐ mǎo, nà huáng tài zǐ fēi chǔ shì, dà shè, wáng gōng yǐ xià bān cì gè yǒu chà, duàn sì fāng shàng lǐ. shí èr yuè dīng yǒu, zhào jìn dì zhū líng, xī jiē xiū lǐ, bìng zēng shǒu wèi. wú jìn líng shī rěn zhī xiāng, juān sān diào yǒu chà.
冬十月癸卯,詔罷東田,毀興光樓,並詔水衡量省御乘。 乙卯,納皇太子妃褚氏,大赦,王公以下班賜各有差,斷四方 上禮。 十二月丁酉,詔晉帝諸陵,悉皆修理,並增守衛。吳、晉 陵失稔之鄉,蠲三調有差。
sān nián chūn zhēng yuè dīng mǎo, yǐ yīn píng wáng yáng jiǒng zi chóng zǔ wèi shā zhōu cì shǐ, fēng yīn píng wáng. jǐ sì, zhào shēn míng shǒu zhǎng liù zhōu zhī zhì, shì jìng bù xíng. yǐ yǒu, zhào yǐ qù suì wèi gōng yuán biān zhū zhōu jùn, jiāng shì yǒu lín zhèn jí bìng sǐ zhě, bìng sòng hái běn tǔ.
三年春正月丁卯,以陰平王楊炅子崇祖爲沙州刺史,封陰 平王。己巳,詔申明守長六周之制,事竟不行。乙酉,詔以去 歲魏攻緣邊諸州郡,將士有臨陣及病死者,並送還本土。
sān yuè rén wǔ, zhào chē fǔ chéng yú yǒu jīn yín xiào shì zhě, jiē tī chú zhī.
三月壬午,詔車府乘輿有金銀校飾者,皆剔除之。
xià sì yuè, wèi jūn gōng sī zhōu, lì chéng shù zhǔ wèi sēng mín jī pò zhī.
夏四月,魏軍攻司州,櫟城戍主魏僧瑉擊破之。
dōng rùn shí èr yuè wù yín, huáng tài zǐ guān, cì wáng gōng yǐ xià bó gè yǒu chà, wèi fù hòu zhě cì jué yī jí, duàn yuǎn jìn shàng lǐ.
冬閏十二月戊寅,皇太子冠,賜王公以下帛各有差,爲父 後者賜爵一級,斷遠近上禮。
sì nián chūn zhēng yuè gēng wǔ, dà shè. rén yín, zhào rén chǎn zi zhě, juān qí fù mǔ diào yì yī nián, yòu cì mǐ shí hú. xīn hūn zhě, juān fū yì yī nián. bǐng chén, zhū shàng shū lìng wáng yàn.
四年春正月庚午,大赦。壬寅,詔「人産子者,蠲其父母 調役一年,又賜米十斛。新婚者,蠲夫役一年」。丙辰,誅尚 書令王晏。
èr yuè yǐ shàng shū zuǒ pú shè xú xiào sì wèi shàng shū lìng.
二月以尚書左僕射徐孝嗣爲尚書令。
qiū bā yuè jiǎ wǔ, zhuī zūn jǐng huáng suǒ shēng wáng shì wèi gōng tài hòu. wèi jūn gōng miǎn běi.
秋八月甲午,追尊景皇所生王氏爲恭太后。魏軍攻沔北。
dōng shí yuè, yòu bī sī yōng èr zhōu. jiǎ xū, qiǎn tài zǐ zhōng shù zǐ xiāo yǎn yòu jūn sī mǎ zhāng jì yù zhī.
冬十月,又逼司、雍二州。甲戌,遣太子中庶子蕭衍、右 軍司馬張稷御之。
shí yī yuè bǐng chén, yǐ dī yáng líng zhēn wèi běi qín cì shǐ, fēng chóu chí gōng wǔ dū wáng. shí èr yuè dīng chǒu, qiǎn dù zhī shàng shū cuī huì jǐng lǜ zhòng jiù yōng zhōu.
十一月丙辰,以氐楊靈珍爲北秦刺史,封仇池公、武都王。 十二月丁丑,遣度支尚書崔慧景率衆救雍州。
yǒng tài yuán nián chūn zhēng yuè guǐ wèi shuò, dà shè. zhōng jūn dà jiāng jūn xú xiào sì jí běn hào kāi fǔ yí tóng sān sī. miǎn běi zhū jùn, wèi wèi suǒ gōng, xiāng jì wáng bài, xīn yě tài shǒu liú sī jì suí yí yīng jiē, shí jǐn, zhǔ tǔ wèi zhōu, ér jiù bīng bù zhì, chéng bèi kè, sǐ zhī. yǐ sì, qiǎn tài wèi chén xiǎn dá chí jié jiù yōng zhōu. dīng wèi, zhū hé dōng wáng xuàn lín hè wáng zi yuè xī yáng wáng zǐ wén héng yáng wáng zǐ jùn nán kāng wáng zǐ lín yǒng yáng wáng zǐ mín xiāng dōng wáng zǐ jiàn nán jùn wáng zǐ xià bā líng wáng zhāo xiù guì yáng wáng zhāo càn.
永泰元年春正月癸未朔,大赦。中軍大將軍徐孝嗣即本號 開府儀同三司。沔北諸郡,爲魏所攻,相繼亡敗,新野太守劉 思忌隨宜應接,食盡,煮土爲粥,而救兵不至,城被克,死之。 乙巳,遣太尉陳顯達持節救雍州。丁未,誅河東王鉉、臨賀王 子岳、西陽王子文、衡陽王子峻、南康王子琳、永陽王子瑉、 湘東王子建、南郡王子夏、巴陵王昭秀、桂陽王昭粲。
èr yuè guǐ chǒu, qiǎn zuǒ wèi jiāng jūn xiāo huì xiū jià jié yuán shòu yáng. xīn wèi, yù zhōu cì shǐ péi shū yè bài wèi jūn yú huái běi.
二月癸丑,遣左衛將軍蕭惠休假節援壽陽。辛未,豫州刺 史裴叔業敗魏軍於淮北。
sān yuè bǐng wǔ, juān yōng zhōu yù wèi jūn zhī xiàn zū bù. wù shēn, zhào zēng zhòng ní jì zhì.
三月丙午,蠲雍州遇魏軍之縣租布。戊申,詔增仲尼祭秩。
shàng yǐ jí huàn bù chōu, wàng qì zhě yún yí gǎi yuán, xià sì yuè jiǎ yín, dà shè, gǎi yuán, wén wǔ cì wèi èr děng. jǐ wèi, lì wǔ líng zhāo wáng zǐ zi tǎn wèi héng yáng wáng. dīng chǒu, dà sī mǎ huì jī tài shǒu wáng jìng zé jǔ bīng fǎn.
上以疾患不瘳,望氣者雲宜改元,夏四月甲寅,大赦,改 元,文武賜位二等。己未,立武陵昭王子子坦爲衡陽王。丁丑, 大司馬會稽太守王敬則舉兵反。
wǔ yuè rén wǔ, qiǎn fǔ guó jiāng jūn liú shān yáng lǜ jūn dōng tǎo. yǐ yǒu, zhǎn jìng zé, chuán shǒu jiàn yè, qū shè zhè dōng wú jìn líng děng qī jùn.
五月壬午,遣輔國將軍劉山陽率軍東討。乙酉,斬敬則, 傳首建鄴,曲赦浙東吳、晉陵等七郡。
qiū qī yuè jǐ yǒu, dì bēng yú zhèng fú diàn, nián sì shí qī. yí zhào: xú xiào sì kě chóng shēn bā mìng, zhōng shū jiān běn guān xī rú gù. shěn wén jì kě shàng shū zuǒ pú shè, cháng shì hù jūn rú gù. jiāng shí kě yòu pú shè, jiāng sì kě shì zhōng, liú xuān kě wèi wèi qīng. jūn zhèng dà shì wěi chén tài wèi. nèi wài zhòng shì wú dà xiǎo wěi xú xiào sì yáo guāng tǎn zhī jiāng shí qí dà shì yǔ shěn wén jì jiāng sì liú xuān cān huái. xīn fù zhī rèn, kě wěi liú quān xiāo huì xiū cuī huì jǐng. qún chén shàng shì yuē míng huáng dì, miào hào gāo zōng, zàng xìng ān líng. dì míng shěn yǒu lì cái, chí fǎ wú suǒ jiè. zhì yù qīn xìng, chén xià sù qīng. qū shǐ hán rén, bù de yòng sì fú sǎn. dà cún jiǎn yuē, bà wǔ dì suǒ qǐ xīn lín yuàn, yǐ dì hái bǎi xìng. fèi wén huì tài zǐ suǒ qǐ dōng tián, chì mài zhī. yǒng míng zhōng, yú niǎn zhōu chéng, xī tī qǔ jīn yín, hái zhǔ yī kù, yǐ yá jiǎo dài zhī. cháng yòng zào jiá, qì, shòu yú luò yǔ zuǒ yòu, yuē: cǐ yóu kān míng rì yòng. tài guān jìn yù shí, yǒu guǒ zhēng, dì shí zì huà zhī, yuē: kě sì piàn pò zhī, yú chōng wǎn shí. ér wǔ dì yè tíng zhōng gōng diàn fú yù, yī wú suǒ gǎi. qí jiǎn yuē rú cǐ.
秋七月己酉,帝崩於正福殿,年四十七。遺詔:「徐孝嗣 可重申八命,中書監、本官悉如故。沈文季可尚書左僕射,常 侍、護軍如故。江祏可右僕射,江祀可侍中,劉暄可衛尉卿。 軍政大事委陳太尉。內外衆事無大小委徐孝嗣、遙光、坦之、 江祏;其大事與沈文季、江祀、劉暄參懷。心腹之任,可委劉 悛、蕭惠休、崔慧景。」群臣上諡曰明皇帝,廟號高宗,葬興 安陵。 帝明審有吏才,持法無所借。制御親幸,臣下肅清。驅使 寒人,不得用四幅傘。大存儉約,罷武帝所起新林苑,以地還 百姓。廢文惠太子所起東田,斥賣之。永明中,輿輦舟乘,悉 剔取金銀,還主衣庫,以牙角代之。嘗用皁莢,訖,授餘濼與 左右,曰:「此猶堪明日用。」太官進御食,有裹蒸,帝十字 畫之,曰:「可四片破之,餘充晚食。」而武帝掖庭中宮殿服 御,一無所改。其儉約如此。
xìng cāi jì, jí xíng zhū lù. tōng dào shù, yòng jì shù. měi chū xíng xìng, xiān zhàn lì hài. jiǎn yú chū rù, jiāng nán zé guǐ yán zhī xī, jiāng dōng zé guǐ yán zhī běi, jiē bù yǐ shí, jìng bù nán jiāo. chū yǒu jí, wú chuò tīng lǎn, qún chén mò zhī. jí jí dǔ, chì tái shěng fǔ shǔ wén bù qiú bái yú yǐ wèi yào, wài shǐ zhī zhī. shēn yī jiàng yī, fú shì jiē chì, yǐ wèi yàn shèng . wū xí yún hòu hú shuǐ tóu jīng guò gōng nèi, zhì dì yǒu jí. dì nǎi zì zhì tài guān xíng shuǐ gōu, zuǒ yòu qǐ tài guān wú cǐ shuǐ zé bù lì. jué yì sāi zhī, yù nán yǐn
性猜忌,亟行誅戮。通道術,用計數。每出行幸,先占利 害。簡於出入,將南則詭言之西,將東則詭言之北,皆不以實, 竟不南郊。初有疾,無輟聽覽,群臣莫知。及疾篤,敕台省府 署文簿求白魚以爲藥,外始知之。身衣絳衣,服飾皆赤,以爲 厭勝 。巫覡雲「後湖水頭經過宮內,致帝有疾」。帝乃自至太 官行水溝,左右啓「太官無此水則不立」。決意塞之,欲南引
huái liú, huì bēng, shì qǐn.
淮流,會崩,事寢。
fèi dì dōng hūn hóu huì bǎo juǎn, zì zhì cáng, míng dì dì èr zi yě. běn míng míng xián, míng dì fǔ zhèng hòu gǎi yān. jiàn wǔ yuán nián, lì wèi huáng tài zǐ.
廢帝東昏侯諱寶卷,字智藏,明帝第二子也。本名明賢, 明帝輔政後改焉。建武元年,立爲皇太子。
yǒng tài yuán nián qī yuè jǐ yǒu, míng dì bēng, tài zǐ jí huáng dì wèi.
永泰元年七月己酉,明帝崩,太子即皇帝位。
bā yuè gēng shēn, zhèn běi jiāng jūn jìn ān wáng bǎo yì jìn hào zhēng běi dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī.
八月庚申,鎮北將軍晉安王寶義進號征北大將軍、開府儀 同三司。
dōng shí yuè jǐ wèi, zhào shān shěng lǜ kē. guǐ hài, zhào xiāo tǎn zhī jiāng shí gèng zhí diàn shěng, zǒng jiān sù wèi. xīn wèi, zhào liú xuān jiāng shí gèng zhí yán míng diàn shěng.
冬十月己未,詔刪省律科。癸亥,詔蕭坦之、江祏更直殿 省,總監宿衛。辛未,詔劉暄、江祏更直延明殿省。
shí yī yuè wù zǐ, lì huáng hòu chǔ shì. gēng yín, shàng shū lìng xú xiào sì yì: wáng hóu guì rén hūn, lián jǐn yǐ zhēn yín bēi, gài chū jìn sú yòu láo zhú chǐ huì, yì kuī nǎng zhì. jīn chú jīn yín lián suǒ, zì yú xīn qì, xī yòng shān táo, láo zhú huá chǐ, yì yí tíng zhī. zòu kě. yǒng yuán yuán nián chūn zhēng yuè wù yín shuò, dà shè, gǎi yuán. xīn mǎo, sì nán jiāo. dīng yǒu, gǎi fēng suí wáng bǎo róng wèi nán kāng wáng, ān lù wáng bǎo zhì wèi xiāng dōng wáng, jìng líng wáng zhāo zhòu wèi bā líng wáng.
十一月戊子,立皇后褚氏。庚寅,尚書令徐孝嗣議:「王 侯貴人昏,連卺以真銀杯,蓋出近俗;又牢燭侈繢,亦虧曩制。 今除金銀連鎖,自餘新器,悉用埏陶,牢燭華侈,亦宜停之。」 奏可。 永元元年春正月戊寅朔,大赦,改元。辛卯,祀南郊。丁 酉,改封隨王寶融爲南康王,安陸王寶晊爲湘東王,竟陵王昭 胄爲巴陵王。
èr yuè, tài wèi chén xiǎn dá bài jī yú mǎ quān. xià sì yuè bǐng wǔ shuò, wèi xiào wén huáng dì bēng. jǐ sì, lì huáng zǐ sòng wèi huáng tài zǐ, dà shè, cì wèi fù hòu zhě jué yī jí.
二月,太尉陳顯達敗績於馬圈。 夏四月丙午朔,魏孝文皇帝崩。己巳,立皇子誦爲皇太子, 大赦,賜爲父後者爵一級。
wǔ yuè guǐ hài, jiā fǔ jūn dà jiāng jūn shǐ ān wáng yáo guāng kāi fǔ yí tóng sān sī.
五月癸亥,加撫軍大將軍始安王遙光開府儀同三司。
liù yuè jiǎ zǐ, zhào yuán yōng zhōu jīn nián sān diào.
六月甲子,詔原雍州今年三調。
qiū qī yuè xīn wèi, huái shuǐ biàn chì rú xuè. bǐng xū, shā shàng shū yòu pú shè jiāng shí shì zhōng jiāng sì. dì zhèn zì cǐ zhì lái suì, zhòu yè bù zhǐ, xiǎo wū duō huài. dīng hài, dōu xià dà shuǐ, sǐ zhě shén zhòng. cì sǐ zhě cái qì, bìng jiā zhèn xù.
秋七月辛未,淮水變赤如血。丙戌,殺尚書右僕射江祏、 侍中江祀。地震自此至來歲,晝夜不止,小屋多壞。丁亥,都 下大水,死者甚衆。賜死者材器,並加振恤。
bā yuè yǐ sì, juān yù shuǐ zī cái piào dàng zhě jīn nián diào shuì. yòu zhào wèi mǎ quān zhàn wáng jiāng shì jǔ āi. bǐng chén, yáng zhōu cì shǐ shǐ ān wáng yáo guāng jù dōng fǔ fǎn. zhào qū shè dū xià, zhōng wài jiè yán, qiǎn lǐng jūn jiāng jūn xiāo tǎn zhī zhì tǎo. wù wǔ, zhǎn yáo guāng, chuán shǒu. jǐ sì, yǐ shàng shū lìng xú xiào sì wèi sī kōng, yǐ lǐng jūn xiāo tǎn zhī wèi shàng shū zuǒ pú shè. rùn yuè bǐng zǐ, yǐ jiāng líng gōng bǎo lǎn wèi shǐ ān wáng.
八月乙巳,蠲遇水資財漂蕩者今年調稅。又詔爲馬圈戰亡 將士舉哀。丙辰,揚州刺史始安王遙光據東府反。詔曲赦都下, 中外戒嚴,遣領軍將軍蕭坦之致討。戊午,斬遙光,傳首。己 巳,以尚書令徐孝嗣爲司空,以領軍蕭坦之爲尚書左僕射。 閏月丙子,以江陵公寶覽爲始安王。
jiǔ yuè jiǎ chén, shā shàng shū zuǒ pú shè xiāo tǎn zhī, yòu wèi jiāng jūn cáo wǔ. wù wǔ, shā lǐng jūn jiāng jūn liú xuān. rén xū, yǐ pín shā dà chén, dà shè.
九月甲辰,殺尚書左僕射蕭坦之,右衛將軍曹武。戊午, 殺領軍將軍劉暄。壬戌,以頻殺大臣,大赦。
dōng shí yuè yǐ wèi, zhū shàng shū lìng xīn chú sī kōng xú xiào sì yòu pú shè xīn chú zhèn jūn jiāng jūn shěn wén jì. gēng zǐ, yǐ wú xìng tài shǒu xiāo huì xiū wèi shàng shū yòu pú shè. xīn chǒu, yǐ shì zhōng wáng liàng wèi zuǒ pú shè.
冬十月乙未,誅尚書令新除司空徐孝嗣、右僕射新除鎮軍 將軍沈文季。庚子,以吳興太守蕭惠休爲尚書右僕射。辛丑, 以侍中王亮爲左僕射。
shí yī yuè bǐng chén, tài wèi jiāng zhōu cì shǐ chén xiǎn dá jǔ bīng fǎn yú xún yáng. yǐ chǒu, jiā hù jūn jiāng jūn cuī huì jǐng píng nán jiāng jūn, dū zhòng jūn nán tǎo.
十一月丙辰,太尉、江州刺史陳顯達舉兵反於尋陽。乙丑, 加護軍將軍崔慧景平南將軍,督衆軍南討。
shí èr yuè jiǎ shēn, chén xiǎn dá zhì dōu, gōng chéng yán jǐng. yǐ yǒu, zhǎn xiǎn dá, chuán qí shǒu. yú dǎng jǐn píng.
十二月甲申,陳顯達至都,宮城嚴警。乙酉,斬顯達,傳 其首。餘黨盡平。
èr nián chūn zhēng yuè gēng wǔ, zhào tǎo yù zhōu cì shǐ péi shū yè.
二年春正月庚午,詔討豫州刺史裴叔業。
èr yuè jǐ chǒu, shū yè bìng sǐ, xiōng zi zhí yǐ shòu chūn jiàng wèi.
二月己丑,叔業病死,兄子植以壽春降魏。
sān yuè yǐ mǎo, mìng píng xī jiāng jūn cuī huì jǐng gōng shòu chūn. bǐng wǔ, shàng shū yòu pú shè xiāo huì xiū zú. dīng wèi, cuī huì jǐng yú guǎng líng fǎn, jǔ bīng nèi xiàng. rén zǐ, mìng yòu wèi jiāng jūn zuǒ xìng shèng dū dū xià shuǐ bù zhòng jūn yù zhī. nán xú zhōu cì shǐ jiāng xià wáng bǎo xuán yǐ jīng chéng nà huì jǐng. yǐ mǎo, qiǎn zhōng lǐng jūn wáng yíng lǜ zhòng jūn tún běi lí mén. rén xū, huì jǐng zhì, yíng děng bài jī. jiǎ zǐ, huì jǐng rù jiàn yè, tái chéng nèi bì mén jù shǒu. yù zhōu cì shǐ xiāo yì xìng bīng rù yuán. jǐ sì, yǐ yì wèi shàng shū yòu pú shè.
三月乙卯,命平西將軍崔慧景攻壽春。丙午,尚書右僕射 蕭惠休卒。丁未,崔慧景於廣陵反,舉兵內向。壬子,命右衛 將軍左興盛督都下水步衆軍御之。南徐州刺史江夏王寶玄以京 城納慧景。乙卯,遣中領軍王瑩率衆軍屯北籬門。壬戌,慧景 至,瑩等敗績。甲子,慧景入建鄴,台城內閉門拒守。豫州刺 史蕭懿興兵入援。己巳,以懿爲尚書右僕射。
xià sì yuè guǐ yǒu, huì jǐng qì zhòng zǒu, zhǎn zhī. zhào qū shè dū xià jí nán xú nán yǎn èr zhōu. yǐ hài, yǐ xīn chú shàng shū yòu pú shè xiāo yì wèi shàng shū lìng. bǐng zǐ, yǐ zhōng lǐng jūn wáng yíng wèi shàng shū yòu pú shè.
夏四月癸酉,慧景棄衆走,斬之。詔曲赦都下及南徐、南 兗二州。乙亥,以新除尚書右僕射蕭懿爲尚書令。丙子,以中 領軍王瑩爲尚書右僕射。
wǔ yuè jǐ yǒu, jiāng xià wáng bǎo xuán fú zhū. rén zǐ, shè. yǐ chǒu, qū shè dū xià jí nán xú yǎn èr zhōu.
五月己酉,江夏王寶玄伏誅。壬子,赦。乙丑,曲赦都下 及南徐、兗二州。
liù yuè gēng yín, chē jià yú lè yóu yuàn nèi huì, rú sān yuán, dū xià fàng nǚ rén guān.
六月庚寅,車駕於樂游苑內會,如三元,都下放女人觀。
qiū qī yuè jiǎ chén yè, gōng nèi huǒ, wéi dōng hé nèi míng dì jiù diàn shù qū jí tài jí yǐ nán dé cún, yú jiē dàng jǐn.
秋七月甲辰夜,宮內火,唯東合內明帝舊殿數區及太極以 南得存,餘皆盪盡。
dōng shí yuè jǐ mǎo, shā shàng shū lìng xiāo yì.
冬十月己卯,殺尚書令蕭懿。
shí yī yuè jiǎ yín, xī zhōng láng zhǎng shǐ xiāo yǐng zhòu qǐ bīng yú jīng zhōu.
十一月甲寅,西中郎長史蕭穎胄起兵於荊州。
shí èr yuè, yōng zhōu cì shǐ xiāo yǎn qǐ bīng yú xiāng yáng.
十二月,雍州刺史蕭衍起兵於襄陽。
shì suì, wèi xuān wǔ huáng dì jǐng míng yuán nián.
是歲,魏宣武皇帝景明元年。
sān nián chūn zhēng yuè bǐng shēn shuò, rì yǒu shí zhī. dì yǔ gōng rén yú yuè wǔ táng yuán huì, huáng hòu zhèng wèi, yān rén xíng yí, dì róng fú lín shì. dīng yǒu, yǐ biāo qí dà jiāng jūn jìn ān wáng bǎo yì wèi sī tú, yǐ xīn chú fǔ jūn jiāng jūn jiàn ān wáng bǎo yín wèi chē qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. yǐ sì, zhǎng xīng jiàn, jìng tiān. xīn hài, sì nán jiāo, dà shè, zhào bǎi guān chén dǎng yán.
三年春正月丙申朔,日有蝕之。帝與宮人於閱武堂元會, 皇后正位,閹人行儀,帝戎服臨視。丁酉,以驃騎大將軍晉安 王寶義爲司徒,以新除撫軍將軍建安王寶寅爲車騎將軍、開府 儀同三司。乙巳,長星見,竟天。辛亥,祀南郊,大赦,詔百 官陳讜言。
èr yuè bǐng yín, gàn hé diàn xī xiāng huǒ. rén wǔ, zhào qiǎn yǔ lín bīng zhēng yōng zhōu, zhōng wài zuǎn yán. shǐ nèi héng chuī wǔ bù yú diàn nèi, zhòu yè zòu zhī. rén xū, chī yóu qí jiàn. sān yuè yǐ sì, nán kāng wáng bǎo róng jí huáng dì wèi yú jiāng líng. guǐ chǒu, qiǎn píng xī jiāng jūn chén bó zhī xī zhēng.
二月丙寅,干和殿西廂火。壬午,詔遣羽林兵征雍州,中 外纂嚴。始內橫吹五部於殿內,晝夜奏之。壬戌,蚩尤旗見。 三月乙巳,南康王寶融即皇帝位於江陵。癸丑,遣平西將 軍陳伯之西征。
liù yuè, xiāo yǐng zhòu dì yǐng fú qǐ bīng lú líng. wù zǐ, shè jiāng zhōu ān chéng lú líng èr jùn. qiū qī yuè guǐ sì, qū shè jīng yōng èr zhōu. yōng zhōu cì shǐ zhāng xīn tài qián nán qiào tài shǒu wáng líng xiù lǜ shí tóu wén wǔ fèng jiàn ān wáng bǎo yín xiàng tái, zhì dù lǎo zhái, gōng mén bì, nǎi sàn zǒu. bǐng chén, lóng dòu yú jiàn kāng huái, jī shuǐ wǔ lǐ.
六月,蕭穎胄弟穎孚起兵廬陵。戊子,赦江州安成、廬陵 二郡。 秋七月癸巳,曲赦荊、雍二州。雍州刺史張欣泰、前南譙 太守王靈秀率石頭文武奉建安王寶寅向台,至杜姥宅,宮門閉, 乃散走。丙辰,龍斗於建康淮,激水五里。
bā yuè xīn mǎo, yǐ tài zǐ zuǒ lǜ lǐ jū shì zǒng dū xī tǎo zhū jūn shì, tún xīn tíng.
八月辛卯,以太子左率李居士總督西討諸軍事,屯新亭。
jiǔ yuè jiǎ chén, xiāo yǎn zhì nán yù zhōu, fǔ guó jiāng jūn jiān nán yù zhōu shì shēn zhòu jūn èr wàn rén yú gū shú bēn guī. bǐng chén, lǐ jū shì yǔ yǎn jūn zhàn yú xīn tíng, jiàn bài.
九月甲辰,蕭衍至南豫州,輔國將軍、監南豫州事申胄軍 二萬人於姑孰奔歸。丙辰,李居士與衍軍戰於新亭,見敗。
dōng shí yuè jiǎ xū, wáng zhēn guó yòu zhàn bài yú zhū què háng. wù yín, níng shuò jiāng jūn xú yuán yú yǐ dōng fǔ chéng jiàng. qīng jì èr zhōu cì shǐ huán hé rù wèi, tún dōng gōng, xún yì jiàng yǎn, yú shì bì gōng chéng mén zì shǒu.
冬十月甲戌,王珍國又戰敗於朱雀航。戊寅,甯朔將軍徐 元瑜以東府城降。青、冀二州刺史桓和入衛,屯東宮,尋亦降 衍,於是閉宮城門自守。
shí èr yuè bǐng yín, xīn chú yōng zhōu cì shǐ wáng zhēn guó shì zhōng zhāng jì lǜ bīng rù diàn shā dì, shí nián shí jiǔ.
十二月丙寅,新除雍州刺史王珍國、侍中張稷率兵入殿殺 帝,時年十九。
dì zài dōng gōng, biàn hǎo nòng, bù xǐ shū xué, míng dì yì bù yǐ wèi fēi, dàn xù yǐ jiā rén zhī xíng, lìng tài zǐ qiú yī rì zài rù cháo, fā zhào bù xǔ, shǐ sān rì yī zhāo. zài gōng cháng yè bǔ shǔ dá dàn, yǐ wèi xiào lè. míng dì lín bēng, shǔ hòu shì, yǐ lóng chāng wèi jiè, yuē: zuò shì bù kě zài rén hòu. gù wěi rèn qún xiǎo, zhū zhū zǎi chén, wú bù rú yì. xìng nè sè shǎo yán, bù yǔ cháo shì jiē. yù sù zàng, è líng zài tài jí diàn, xú xiào sì gù zhēng, dé yú yuè. měi dāng kū, zhé yún hóu tòng. tài zhōng dài fū yáng chǎn rù lín, wú fā, hào tòng fǔ yǎng, zé suì tuō dì, dì chuò kū dà xiào, wèi huàn zhě wáng bǎo sūn yuē: cǐ wèi tū qiū tí lái hū. zì jiāng shí shǐ ān wáng yáo guāng děng zhū hòu, wú suǒ jì dàn, rì yè yú hòu táng xì mǎ, gǔ zào wèi lè. hé xī, biàn jī jīn gǔ chuī jiǎo, lìng zuǒ yòu shù bǎi rén jiào, zá yǐ qiāng hú héng chuī zhū jì. cháng yǐ wǔ gēng jiù wò, zhì bū nǎi qǐ, wáng hóu yǐ xià jié shuò cháo jiàn, bū hòu fāng qián, huò jì àn qiǎn chū. tái gé àn zòu, yuè shù shí rì nǎi bào, huò bù zhī suǒ zài. yān shù yǐ zhǐ bāo guǒ yú ròu hái jiā, bìng shì wǔ shěng huáng àn. èr nián yuán huì, shí hòu fāng chū, cháo hè cái jìng, biàn hái diàn xī xù qǐn, zì sì zhì shēn, bǎi liáo péi wèi, jiē jiāng pū cài sè. bǐ qǐ jiù huì, cōng jù ér bà.
帝在東宮,便好弄,不喜書學,明帝亦不以爲非,但勖以 家人之行,令太子求一日再入朝,發詔不許,使三日一朝。在 宮嘗夜捕鼠達旦,以爲笑樂。明帝臨崩,屬後事,以隆昌爲戒, 曰:「作事不可在人後。」故委任群小,誅諸宰臣,無不如意。 性訥澀少言,不與朝士接。欲速葬,惡靈在太極殿,徐孝嗣固 爭,得踰月。每當哭,輒雲喉痛。太中大夫羊闡入臨,無發, 號慟俯仰,幘遂脫地,帝輟哭大笑,謂宦者王寶孫曰:「此謂 禿鶖啼來乎。」自江祏、始安王遙光等誅後,無所忌憚,日夜 於後堂戲馬,鼓譟爲樂。合夕,便擊金鼓吹角,令左右數百人 叫,雜以羌胡橫吹諸伎。常以五更就臥,至晡乃起,王侯以下 節朔朝見,晡後方前,或際暗遣出。台閣案奏,月數十日乃報, 或不知所在。閹豎以紙包裹魚肉還家,並是五省黃案。二年元 會,食後方出,朝賀裁竟,便還殿西序寢,自巳至申,百僚陪 位,皆僵仆菜色。比起就會,匆遽而罷。
tài zǐ suǒ shēng mǔ huáng guì pín zǎo wáng, lìng pān fēi mǔ yǎng zhī. bài pān shì wèi guì fēi, chéng wò yú, dì qí mǎ cóng hòu, zhe zhī chéng kù zhě, jīn báo mào, zhí qī bǎo fù shuò. yòu yǒu jīn yín xiào jù, jǐn xiù zhū mào shù shí zhǒng, gè yǒu míng zì. róng fú jí zhuāng fù kù, shàng zhe jiàng shān, yǐ wèi cháng fú, bù biàn hán shǔ. líng mào yǔ xuě, bù bì kēng jǐng. chí chěng kě fá, zhé xià mǎ jiě qǔ yāo biān lí qì, zhuó shuǐ yǐn zhī, fù shàng chí qù. mǎ chéng jù yòng jǐn xiù chù, huàn wèi yǔ suǒ shī, zhī zá cǎi zhū wèi fù méng, bèi zhū diāo qiǎo. jiào huáng mén wǔ liù shí rén wèi qí kè, yòu xuǎn yíng shǔ wú lài xiǎo rén shàn zǒu zhě wèi zhú mǎ yīng quǎn, zuǒ yòu shù bǎi rén, cháng yǐ zì suí, bēn zǒu wǎng lái, lüè bù xiá xī. zhì shè zhì chǎng èr bǎi jiǔ shí liù chù, yì zhōng wéi zhàng jí bù zhàng, jiē jiá yǐ lǜ hóng jǐn, jīn yín lòu nǔ yá, dú mào tiē jiàn. měi chū, zhé yǔ yīng quǎn duì zhǔ xú lìng sūn méi yì duì zhǔ yú líng yùn qí mǎ ér zǒu, zuǒ yòu zhēng zhú zhī. yòu shén yǒu jīn lì, qiān gōng zhì sān hú wǔ dǒu. néng dān chuáng, chū xué dān chuáng, měi qīng dào zài chuáng miǎo zhě, bì zhì wǎn shāng. qí hòu, bái hǔ chuáng qī zhàng wǔ chǐ, chǐ shàng dān zhī, zhé chǐ bù juàn. dān chuáng zhū xiào jù fú shì, jiē zì zhì zhī, zhuì yǐ jīn huá yù jìng zhòng bǎo. shè rén zhǔ shū jí zhì zuǒ yòu zhǔ shuài, bìng jiē shì cè, chěng zhū biàn tài, céng wú kuì yán. shǐ yù qí mǎ, wèi xí qí shì, yú líng yùn wèi zuò mù mǎ, rén zài qí zhōng, xíng dòng jìn tuì, suí yì suǒ shì, qí hòu suì wèi shàn qí.
太子所生母黃貴嬪早亡,令潘妃母養之。拜潘氏爲貴妃, 乘臥輿,帝騎馬從後,着織成褲褶,金薄帽,執七寶縛矟。又 有金銀校具,錦繡諸帽數十種,各有名字。戎服急裝縛褲,上 着絳衫,以爲常服,不變寒暑。陵冒雨雪,不避坑阱。馳騁渴 乏,輒下馬解取腰邊蠡器,酌水飲之,復上馳去。馬乘具用錦 繡處,患爲雨所濕,織雜採珠爲覆蒙,備諸雕巧。教黃門五六 十人爲騎客,又選營署無賴小人善走者爲逐馬鷹犬,左右數百 人,常以自隨,奔走往來,略不暇息。置射雉場二百九十六處, 翳中帷帳及步障,皆袷以綠紅錦,金銀鏤弩牙,毒瑁帖箭。每 出,輒與鷹犬隊主徐令孫、媒翳隊主俞靈韻齊馬而走,左右爭 逐之。又甚有筋力,牽弓至三斛五斗。能擔幢,初學擔幢,每 傾倒在幢杪者,必致踠傷。其後,白虎幢七丈五尺,齒上擔之, 折齒不倦。擔幢諸校具服飾,皆自製之,綴以金華玉鏡衆寶。 舍人、主書及至左右主帥,並皆侍側,逞諸變態,曾無愧顔。 始欲騎馬,未習其事,俞靈韻爲作木馬,人在其中,行動進退, 隨意所適,其後遂爲善騎。
chén xiǎn dá píng, jiàn chū yóu zǒu, bù yù lìng rén jiàn zhī, qū chì bǎi xìng, wéi zhì kōng zhái ér yǐ. shì shí lǜ yī yuè èr shí yú chū, jì wǎng wú dìng chù, wèi sī cháng lǜ dé zuì, dōng xíng qū xī, nán xíng qū běi, yīng dàn chū, yè biàn qū zhú, lì sī bēn qū, jiào hū yíng lù. dǎ gǔ tà wéi, gǔ shēng suǒ wén, biàn yīng bēn zǒu, lín shí qū pò, yī bù xiá pī, nǎi zhì tú xiǎn zǒu chū, fàn jìn zhě yīng shǒu gé shā. bǎi xìng wú fù zuò yè, zhōng rì lù yú. cóng wàn chūn mén yóu dōng gōng yǐ dōng zhì jiāo wài, shù shí lǐ, jiē kōng jiā jǐn shì. xiàng mò xiàn màn wèi gāo zhàng, zhì rén fáng shǒu, wèi zhī bǐng chú. gāo zhàng zhī nèi, shè bù wǔ yǔ yí, fù yǒu shù bù, jiē zòu gǔ chuī qiāng hú jì, gǔ jiǎo héng chuī. yè fǎn huǒ guāng zhào tiān. měi sān sì gēng zhōng, gǔ shēng sì chū, fān jǐ héng lù, bǎi xìng xuān zǒu, shì shù mò biàn. huò yú shì sì zuǒ cè guò qīn xìng jiā, huán rào wǎn zhuǎn, zhōu biàn dū xià, lǎo xiǎo zhèn jīng, tí hào sāi dào. chù chù jìn duàn, bù zhī suǒ guò. jí huàn kùn dǔ zhě, xī káng yí zhī. wú rén káng zhě, fú fú dào cè, lì sī yòu jiā chuí dǎ, jué mìng zhě xiāng xì. cóng qí jí zuǒ yòu yīn zhī rù fù jiā qǔ wù, wú bù dàng jǐn. gōng shāng mò bù fèi yè, qiáo sū yóu zhī lù duàn. zhì yú rǔ fù hūn yīn zhī jiā, yí chǎn jì shì, huò yú bìng qì shī, bù dé bìn zàng. yǒu qì bìng rén yú qīng xī biān zhě, lì jù wèi jiān sī suǒ wèn, tuī zhì shuǐ zhōng, ní fù qí miàn, xū yú biàn sǐ, suì shī hái gǔ. qián wèi xìng tài shǒu wáng jìng bīn xīn sǐ wèi liǎn, jiā rén bèi qū, bù dé liú shì, jí jiā rén hái, shǔ shí liǎng yǎn dōu jǐn. rú cǐ fēi yī. yòu cháng zhì shěn gōng chéng, yǒu yī fù rén dāng chǎn bù qù, dì rù qí jiā, wèn: hé dú zài? dá yuē: lín chǎn bù dé qù. yīn pōu fù kàn nán nǚ. yòu zhǎng qiū qīng wáng xuān bìng dǔ, bù tīng tíng jiā, sǐ yú lù biān. dān yáng yǐn wáng zhì bèi qū jí, láng bèi bù zǒu, wéi jiāng èr mén shēng zì suí, cáng zhū què háng nán jiǔ lú zhōng, yè fāng dé yǔ yí ér guī. xǐ yóu liè, bù bì wēi xiǎn. zhì jiǎng shān dìng lín sì, yī shā mén bìng bù néng qù, cáng yú cǎo jiān, wèi jūn rén suǒ de, yīng shí shā zhī. zuǒ yòu hán huī guāng yuē: lǎo dào rén kě niàn. dì yuē: rǔ jiàn zhāng lù yì bù shè xié? réng bǎi jiàn jù fā. gù guì rén fù shì zhě, jiē shù chù lì zhái, yǐ wèi bì wéi zhī shě. měi hái gōng, cháng zhì sān gēng, bǎi xìng rán hòu dé fǎn. jìn duàn yòu bù jí tōng, chù chù tún yàn, huò ní tú guàn zhù, huò bīng dòng yán jié, lǎo yòu tí hào, bù kě wén jiàn. shí rén yǐ qí suǒ wéi chù hào wèi zhǎng wéi. jí jiàn kāng chéng jiàn wéi, yì míng zhǎng wéi, shí zhě yǐ wèi chèn yān.
陳顯達平,漸出遊走,不欲令人見之,驅斥百姓,唯置空 宅而已。是時率一月二十餘出,既往無定處,尉司常慮得罪, 東行驅西,南行驅北,應旦出,夜便驅逐,吏司奔驅,叫呼盈 路。打鼓蹋圍,鼓聲所聞,便應奔走,臨時驅迫,衣不暇披, 乃至徒跣走出,犯禁者應手格殺。百姓無復作業,終日路隅。 從萬春門由東宮以東至郊外,數十里,皆空家盡室。巷陌縣幔 爲高障,置人防守,謂之「屏除」。高障之內,設部伍羽儀, 復有數部,皆奏鼓吹羌胡伎,鼓角橫吹。夜反火光照天。每三 四更中,鼓聲四出,幡戟橫路,百姓喧走,士庶莫辨。或於市 肆左側過親幸家,環繞宛轉,周遍都下,老小震驚,啼號塞道。 處處禁斷,不知所過。疾患困篤者,悉扛移之。無人扛者,扶 匐道側,吏司又加捶打,絕命者相系。從騎及左右因之入富家 取物,無不盪盡。工商莫不廢業,樵蘇由之路斷。至於乳婦昏 姻之家,移産寄室,或輿病棄屍,不得殯葬。有棄病人於青溪 邊者,吏懼爲監司所問,推置水中,泥覆其面,須臾便死,遂 失骸骨。前魏興太守王敬賓新死未斂,家人被驅,不得留視, 及家人還,鼠食兩眼都盡。如此非一。又嘗至沈公城,有一婦 人當産不去,帝入其家,問:「何獨在?」答曰:「臨産不得 去。」因剖腹看男女。又長秋卿王儇病篤,不聽停家,死於路 邊。丹陽尹王志被驅急,狼狽步走,惟將二門生自隨,藏朱雀 航南酒壚中,夜方得羽儀而歸。喜遊獵,不避危險。至蔣山定 林寺,一沙門病不能去,藏於草間,爲軍人所得,應時殺之。 左右韓暉光曰:「老道人可念。」帝曰:「汝見獐鹿亦不射邪?」 仍百箭俱發。故貴人富室者,皆數處立宅,以爲避圍之舍。每還 宮,常至三更,百姓然後得反。禁斷又不即通,處處屯咽,或 泥塗灌注,或冰凍嚴結,老幼啼號,不可聞見。時人以其所圍 處號爲「長圍」。及建康城見圍,亦名長圍,識者以爲讖焉。
sān nián, diàn nèi huǒ, hé xī biàn fā, qí shí dì yóu wèi hái, gōng nèi zhū fáng hé yǐ bì, nèi rén bù dé chū, wài rén yòu bù gǎn zhé kāi, bǐ jí kāi, sǐ zhě xiāng zhěn. lǐng jūn jiāng jūn wáng yíng lǜ zhòng jiù huǒ, tài jí diàn dé quán. nèi wài jiào huàn, shēng dòng tiān dì. dì sān gèng zhōng fāng hái, xiān zhì dōng gōng, lǜ yǒu luàn, bù gǎn biàn rù, cān chān shěn wú yì, nǎi guī. qí hòu chū yóu, huǒ yòu shāo xuán yí yào líng děng shí yú diàn jí bǎi qǐn, běi zhì huá lín, xī zhì mì gé, sān qiān yú jiān jiē jǐn. zuǒ yòu zhào guǐ néng dú xī jīng fù, yún bǎi liáng jì zāi, jiàn zhāng shì yíng. yú shì dà qǐ zhū diàn, fāng lè fāng dé xiān huá dà xìng hán dé qīng yào ān shòu děng diàn, yòu bié wèi pān fēi qǐ shén xiān yǒng shòu yù shòu sān diàn, jiē zā shì yǐ jīn bì. qí yù shòu zhōng zuò fēi xiān zhàng, sì miàn xiù qǐ, chuāng jiān jǐn huà shén xiān. yòu zuò qī xián, jiē yǐ měi nǚ shì cè. záo jīn yín wèi shū zì, líng shòu shén qín fēng yún huá jù, wèi zhī wán shì. chuán jué zhī duān, xī chuí líng pèi. jiāng zuǒ jiù wù, yǒu gǔ yù lǜ shù méi, xī cái yǐ tián dí. zhuāng yán sì yǒu yù jiǔ zǐ líng, wài guó sì fú miàn yǒu guāng xiāng, chán líng sì tǎ zhū bǎo ěr, jiē bō qǔ yǐ shī pān fēi diàn shì. xìng jí bào, suǒ zuò biàn yù sù chéng, zào diàn wèi shī liáng jué, biàn yú dì huà zhī, wéi xū hóng lì, bù zhī jīng mì. kù bù bié huà, dàn qǔ xuàn yào ér yǐ, gù zhū jiàng lài cǐ dé bù yòng qíng. yòu záo jīn wèi lián huá yǐ tiē dì, lìng pān fēi xíng qí shàng, yuē: cǐ bù bù shēng lián huá yě. tú bì jiē yǐ shè xiāng, jǐn màn zhū lián, qióng jí qǐ lì. zhí yì gōng jiàng, zì yè dá xiǎo, yóu bù fù sù, nǎi tī qǔ zhū sì fú shā diàn zǎo jǐng xiān rén qí shòu yǐ chōng zú zhī. wǔ dì xìng guāng lóu shàng shī qīng qī, shì rén wèi zhī qīng lóu, dì yuē: wǔ dì bù qiǎo, hé bù chún yòng liú lí. pān shì fú yù, jí xuǎn zhēn bǎo, zhǔ yī kù jiù wù, bù fù zhōu yòng, guì shì rén jiān jīn yín bǎo wù, jià jiē shù bèi, hǔ pò chuàn yī zhī, zhí bǎi qī shí wàn. dū xià jiǔ zū, jiē zhé shū jīn, yǐ gōng zá yòng. yóu bù néng zú, xià yáng nán xú èr zhōu qiáo héng táng dài dīng jì gōng wèi zhí, liǎn qǔ jiàn qián, gōng tài lè zhǔ yī zá fèi. yóu shì suǒ zài táng dú, xī jiē huī fèi. yòu dìng chū xióng zhì tóu hè chǎng bái lù cuī, bǎi pǐn qiān tiáo, wú fù qióng yǐ. qīn xìng xiǎo rén, yīn yuán wèi jiān, kē yī shū shí. yòu gè jiù zhōu xiàn qiú wèi rén shū, zhǔn qǔ jiàn zhí, bù wèi shū sòng. shǒu zǎi jù wēi, kǒu bù dé dào, xū wù zhī chù, yǐ fù zhòng qiú. rú cǐ xiāng réng, qián hòu bù xī, bǎi xìng kùn jǐn, hào qì dào lù. shào fǔ tài guān, fán zhū shì mǎi, shì jiē jí sù, cuī qiú xiāng xì. lì sī bīn shì, yù biàn lǔ duó, shì chán lí sàn, shāng lǚ mí yī.
三年,殿內火,合夕便發,其時帝猶未還,宮內諸房合已 閉,內人不得出,外人又不敢輒開,比及開,死者相枕。領軍 將軍王瑩率衆救火,太極殿得全。內外叫喚,聲動天地。帝三 更中方還,先至東宮,慮有亂,不敢便入,參覘審無異,乃歸。 其後出遊,火又燒璿儀、曜靈等十餘殿及柏寢,北至華林,西 至秘閣,三千餘間皆盡。左右趙鬼能讀西京賦,雲「柏梁既災, 建章是營」。於是大起諸殿,芳樂、芳德、仙華、大興、含德、 清曜、安壽等殿,又別爲潘妃起神仙、永壽、玉壽三殿,皆匝 飾以金璧。其玉壽中作飛仙帳,四面繡綺,窗間盡畫神仙。又 作七賢,皆以美女侍側。鑿金銀爲書字,靈獸、神禽、風雲、 華炬,爲之玩飾。椽桷之端,悉垂鈴佩。江左舊物,有古玉律 數枚,悉裁以鈿笛。莊嚴寺有玉九子鈴,外國寺佛面有光相, 禪靈寺塔諸寶珥,皆剝取以施潘妃殿飾。性急暴,所作便欲速 成,造殿未施梁桷,便於地畫之,唯須宏麗,不知精密。酷不 別畫,但取絢曜而已,故諸匠賴此得不用情。又鑿金爲蓮華以 帖地,令潘妃行其上,曰:「此步步生蓮華也。」塗壁皆以麝 香,錦幔珠簾,窮極綺麗。縶役工匠,自夜達曉,猶不副速, 乃剔取諸寺佛剎殿藻井、仙人、騎獸以充足之。武帝興光樓上 施青漆,世人謂之「青樓」,帝曰:「武帝不巧,何不純用琉 璃。」潘氏服御,極選珍寶,主衣庫舊物,不復周用,貴市人 間金銀寶物,價皆數倍,虎珀釧一隻,直百七十萬。都下酒租, 皆折輸金,以供雜用。猶不能足,下揚、南徐二州橋桁塘埭丁 計功爲直,斂取見錢,供太樂主衣雜費。由是所在塘瀆,悉皆 隳廢。又訂出雄雉頭、鶴氅、白鷺縗,百品千條,無復窮已。 親幸小人,因緣爲奸,科一輸十。又各就州縣求爲人輸,准取 見直,不爲輸送。守宰懼威,口不得道,須物之處,以復重求。 如此相仍,前後不息,百姓困盡,號泣道路。少府太官,凡諸 市買,事皆急速,催求相系。吏司賓士,遇便虜奪,市廛離散, 商旅靡依。
yòu yǐ yuè wǔ táng wèi fāng lè yuàn, qióng qí jí lì. dāng shǔ zhǒng shù, cháo zhǒng xī sǐ, sǐ ér fù zhǒng, lǜ wú yī shēng. yú shì zhēng qiú rén jiā, wàng shù biàn qǔ, huǐ chè qiáng wū, yǐ yí zhì zhī. dà shù hé bào, yì jiē yí jué, chā yè xì huá, qǔ wán é qǐng. huà qǔ xì cǎo, lái zhí jiē tíng, liè rì zhī rì, zhì biàn jiāo zào. fēn yún wǎng hái, wú fù yǐ jí. shān shí jiē tú yǐ cǎi sè, kuà chí shuǐ lì zǐ gé zhū lóu, bì shàng huà nán nǚ sī xiè zhī xiàng. míng dì shí duō jù jīn bǎo, zhì shì jīn yǐ wèi ní, bù zú zhōu yòng, lìng fù shì mài jīn, bù wèn duō shǎo, xiàn yǐ jiàn jià, yòu bù hái zhí. zhāng xīn tài cháng wèi shè rén péi zhǎng mù yuē : gōng diàn hé shì dùn ěr! fū yǐ qín zhī fù, qǐ yī ē páng ér miè, jīn bù jí qín yī jùn, ér dùn qǐ shù shí ē páng, qí wēi dài yǐ. dá yuē: fēi bù yuè zi zhī dào, gù yán bù yòng ěr.
又以閱武堂爲芳樂苑,窮奇極麗。當暑種樹,朝種夕死, 死而複種,率無一生。於是徵求人家,望樹便取,毀徹牆屋, 以移置之。大樹合抱,亦皆移掘,插葉系華,取玩俄頃。劃取 細草,來植階庭,烈日之日,至便焦燥。紛紜往還,無復已極。 山石皆塗以采色,跨池水立紫閣諸樓,壁上畫男女私褻之像。 明帝時多聚金寶,至是金以爲泥,不足周用,令富室賣金,不 問多少,限以賤價,又不還直。張欣泰嘗謂舍人裴長穆曰 : 「宮殿何事頓爾!夫以秦之富,起一阿房而滅,今不及秦一郡, 而頓起數十阿房,其危殆矣。」答曰:「非不悅子之道,顧言 不用耳。」
pān fēi fàng zì, wēi xíng yuǎn jìn. fù bǎo qìng yǔ zhū xiǎo gòng chěng jiān dú, fù rén xī wū wèi zuì, tián zhái zī cái, mò bù qǐ qǐ. huò yún jì fù yǐn cáng, fù jiā shōu méi, jì yī jiā jiàn xiàn, huò jí qīn lín. yòu lǜ hòu huàn, nán kǒu bì shā. míng dì zhī bēng, jìng bù yī rì shū shí, jū chù yī fú, wú gǎi píng cháng. pān fēi shēng nǚ, bǎi rì ér wáng, zhì zhǎn shuāi dié zhàng, yī xī cū bù. qún xiǎo lái diào, pán xuán dì zuò, jǔ shǒu shòu zhí shū shàn, jī xún bù tīng yīn jì. zuǒ yòu zhí zhǎng yān shù wáng bǎo sūn zhū rén, gòng yíng yáo xiū, yún wèi tiān zǐ jiě cài.
潘妃放恣,威行遠近。父寶慶與諸小共逞奸毒,富人悉誣 爲罪,田宅貲財,莫不啓乞。或雲寄附隱藏,復加收沒,計一 家見陷,禍及親鄰。又慮後患,男口必殺。明帝之崩,竟不一 日蔬食,居處衣服,無改平常。潘妃生女,百日而亡,制斬衰 絰杖,衣悉粗布。群小來吊,盤旋地坐,舉手受執蔬膳,積旬 不聽音伎。左右直長閹豎王寶孫諸人,共營餚羞,雲爲天子解 菜。
yòu yú yuàn zhōng lì diàn sì, mó dà shì, rì yóu shì zhōng, zá suǒ huò wù, yǔ gōng rén yān shù gòng wèi bì fàn. yǐ pān fēi wèi shì lìng, zì wèi shì lì lù shì, jiāng dòu zhě jiù pān fēi fá zhī. dì xiǎo yǒu de shī, pān zé yǔ zhàng, nǎi chì hǔ bì wēi yí bù dé jìn dà jīng zi, hé nèi bù dé jìn shí zhōng dí. suī wèi pān shì, ér qiè yǔ zhū zǐ mèi yín tōng. měi yóu zǒu, pān shì chéng xiǎo yú, gōng rén jiē lù kūn, zhe lǜ sī juē, dì zì róng fú qí mǎ cóng hòu. yòu kāi qú lì dài, gōng zì yǐn chuán, dài shàng shè diàn, zuò ér tú ròu. yú shí bǎi xìng gē yún: yuè wǔ táng, zhǒng yáng liǔ, zhì zūn tú ròu, pān fēi gū jiǔ.
又於苑中立店肆,模大市,日游市中,雜所貨物,與宮人 閹豎共爲裨販。以潘妃爲市令,自爲市吏錄事,將斗者就潘妃 罰之。帝小有得失,潘則與杖,乃敕虎賁威儀不得進大荊子, 合內不得進實中荻。雖畏潘氏,而竊與諸姊妹淫通。每遊走, 潘氏乘小輿,宮人皆露褌,着綠絲屩,帝自戎服騎馬從後。又 開渠立埭,躬自引船,埭上設店,坐而屠肉。於時百姓歌云: 「閱武堂,種楊柳,至尊屠肉,潘妃酤酒。」
yòu piān xìn jiǎng hóu shén, yíng lái rù gōng, zhòu yè qí dǎo. zuǒ yòu zhū guāng shàng zhà yún jiàn shén, dòng zhé zī qǐ, bìng yún jiàng fú. shǐ ān zhī píng, suì jiā wèi xiàng guó, mò yòu hào wèi líng dì, chē fú yǔ yí, yī yī wáng zhě. yòu qū xìn xiǎo cí, rì yǒu shí shù, shī wū mó ǎo, yíng sòng fēn yún. guāng shàng zhé tuō yún shén yì. fàn yún wèi guāng shàng yuē: jūn shì tiān zǐ yào rén, dāng sī bǎi quán jì. guāng shàng yuē: zhì zūn bù kě jiàn zhèng, dāng tuō guǐ shén yǐ dá yì ěr. hòu dōng rù lè yóu, rén mǎ hū jīng, yǐ wèn guāng shàng, guāng shàng yuē: xiàng jiàn xiān dì dà chēn, bù xǔ shù chū. dì dà nù, bá dāo yǔ guāng xiàng děng xún mì, jì bù jiàn chù, nǎi fù gū wèi míng dì xíng, běi xiàng zhǎn zhī, xiàn shǒu yuàn mén.
又偏信蔣侯神,迎來入宮,晝夜祈禱。左右朱光尚詐雲見 神,動輒諮啓,並雲降福。始安之平,遂加位相國,末又號爲 「靈帝」,車服羽儀,一依王者。又曲信小祠,日有十數,師 巫魔媼,迎送紛紜。光尚輒托雲神意。范雲謂光尚曰:「君是 天子要人,當思百全計。」光尚曰:「至尊不可諫正,當托鬼 神以達意耳。」後東入樂游,人馬忽驚,以問光尚,光尚曰: 「向見先帝大瞋,不許數出。」帝大怒,拔刀與光向等尋覓, 既不見處,乃縛菰爲明帝形,北向斬之,縣首苑門。
shàng zì yǒng yuán yǐ hòu, wèi měi lái fá, jì yǐ nèi nán, yáng nán xú èr zhōu rén dīng, sān rén qǔ liǎng, yǐ cǐ wèi lǜ. yuǎn jùn xī lìng shàng mǐ zhǔn xíng, yī rén wǔ shí hú, shū mǐ jì bì, jiù yì rú gù. yòu xiān shì zhū jùn yì rén, duō yī rén shì wèi fù lì, wèi zhī shǔ míng. yòu dōng jìng yì kǔ, bǎi xìng duō zhù jí zhà bìng, qiǎn wài yī wū, zài suǒ jiǎn zhàn zhū shǔ míng, bìng qǔ bìng shēn. fán shǔ míng duō bù hé yì, zhǐ bì xiǎo xiǎo jiǎ, bìng shì yì yīn zhī jiā. fán zhù bìng zhě, huò yǐ jī nián, jiē shè chōng jiāng yì. yòu zhuī zé bìng zhě zū bù, suí qí nián suì duō shǎo. xián mìng zhī rén, jiē gěi huò lù, suí yì zòng shě. yòu héng diào zhēng qiú, jiē chū bǎi xìng.
上自永元以後,魏每來伐,繼以內難,揚、南徐二州人丁, 三人取兩,以此爲率。遠郡悉令上米准行,一人五十斛,輸米 既畢,就役如故。又先是諸郡役人,多依人士爲附隸,謂之 「屬名」。又東境役苦,百姓多注籍詐病,遣外醫巫,在所檢占 諸屬名,並取病身。凡屬名多不合役,止避小小假,並是役蔭 之家。凡注病者,或已積年,皆攝充將役。又追責病者租布, 隨其年歲多少。銜命之人,皆給貨賂,隨意縱舍。又橫調徵求, 皆出百姓。
qún xiǎo yǐ chén xiǎn dá xià shù rì biàn bài, cuī huì jǐng wéi chéng zhèng dé shí rì, jí xiāo yǎn shī zhì, yì wèi wèi rán. guǒ liáng shí qiáo chú, fán suǒ xū wù, wèi bǎi rì bèi. dì wèi rú fǎ zhēn yuē: xū lái zhì bái mén qián, dāng yī jué. jí zhì jìn jiāo, nǎi jù bīng wèi gù shǒu jì, zhào wáng hóu fēn zhì shàng shū dōu zuò jí diàn shěng. shàng shū jiù shì, xī chōng zhǐ kǎi. shǐ guān jūn jiāng jūn wáng zhēn guó lǐng sān wàn rén jù dà héng, mò yǒu dòu zhì, qiǎn wáng bǎo sūn dū zhàn, hū wèi wáng chāng zi. bǎo sūn qiè mà zhū jiāng shuài, zhí hé jiāng jūn xí háo fā fèn tū zhèn sǐ. háo, xiāo jiāng yě, jì bì, zhòng jūn yú shì tǔ bēng. jūn rén cóng zhū què guān shàng zì tóu jí fù huái shuǐ sǐ zhě wú shù. yú shì bì chéng zì shǒu, chéng nèi jūn shì wěi wáng zhēn guó. yǎn zhōu cì shǐ zhāng jì rù wèi, yǐ jì wèi fù, shí jiǎ yóu qī wàn rén.
群小以陳顯達下數日便敗,崔慧景圍城正得十日,及蕭衍 師至,亦謂爲然。裹糧食、樵芻,凡所須物,爲百日備。帝謂 茹法珍曰:「須來至白門前,當一決。」及至近郊,乃聚兵爲 固守計,召王侯分置尚書都坐及殿省。尚書舊事,悉充紙鎧。 使冠軍將軍王珍國領三萬人據大桁,莫有鬥志,遣王寶孫督戰, 呼爲王倀子。寶孫切罵諸將帥,直合將軍席豪發憤突陣死。豪, 驍將也,既斃,衆軍於是土崩。軍人從朱雀觀上自投及赴淮水 死者無數。於是閉城自守,城內軍事委王珍國。兗州刺史張稷 入衛,以稷爲副,實甲猶七萬人。
dì zhe wū mào kù zhě, bèi yǔ yí, dēng nán yē mén lín wàng. yòu xū shè kǎi mǎ zhāi zhàng qiān rén, jiē zhāng gōng bá bái, chū dōng yē mén, chēng jiǎng wáng chū dàng. yòu shòu dāo chì děng jiào zhe wǔ yīn ér yī, dēng chéng wàng zhàn. hái yǔ yù dāo zuǒ yòu jí liù gōng yú huá guāng diàn lì jūn lěi, yǐ jīn yù wèi kǎi zhàng, qīn zì lín zhèn, zhà bèi chuàng shì, yǐ bǎn káng jiāng qù, yǐ cǐ yàn shèng. yòu yú yuè wǔ táng shè yá mén jūn dùn, měi yè yán jǐng. dì yú diàn nèi qí mǎ, cóng fèng zhuāng mén rù huī míng mén, mǎ bèi yín lián yè jù zhuāng kǎi, zá yǔ kǒng cuì jì shēng, zhú mǎ zuǒ yòu wèi cóng, zhòu mián yè qǐ rú píng cháng. wén wài gǔ chuī jiào shēng, bèi dà hóng páo, dēng jǐng yáng lóu wàng, nǔ jǐ zhōng zhī. zhòng jiē dài yuàn, bù wèi zhì lì, mù bīng chū zhàn, zhì chéng mén shù shí bù, jiē zuò jiǎ ér guī. lǜ chéng wài yǒu fú bīng, nǎi shāo chéng bàng zhū fǔ shǔ, liù mén zhī nèi jiē jǐn. chéng zhōng gé dào xī yē mén nèi, xiāng jù wèi shì, fàn sǐ niú mǎ ròu. xiāo yǎn zhǎng wéi jì lì, qiàn shān yán gù, rán hòu chū dàng, lǚ zhàn bù jié.
帝着烏帽褲褶,備羽儀,登南掖門臨望。又虛設鎧馬齋仗 千人,皆張弓拔白,出東掖門,稱蔣王出盪。又受刀敕等教着 五音兒衣,登城望戰。還與御刀左右及六宮於華光殿立軍壘, 以金玉爲鎧仗,親自臨陣,詐被創勢,以板扛將去,以此厭勝。 又於閱武堂設牙門軍頓,每夜嚴警。帝於殿內騎馬,從鳳莊門 入徽明門,馬被銀蓮葉具裝鎧,雜羽孔翠寄生,逐馬左右衛從, 晝眠夜起如平常。聞外鼓吹叫聲,被大紅袍,登景陽樓望,弩 幾中之。衆皆怠怨,不爲致力,募兵出戰,至城門數十步,皆 坐甲而歸。慮城外有伏兵,乃燒城傍諸府署,六門之內皆盡。 城中閣道、西掖門內,相聚爲市,販死牛馬肉。蕭衍長圍既立, 塹柵嚴固,然後出盪,屢戰不捷。
dì yóu xī jīn qián, bù kěn shǎng cì, rú fǎ zhēn kòu tóu qǐng zhī, dì yuē: zéi lái dú qǔ wǒ xié, hé wèi jiù wǒ qiú wù? hòu táng chǔ shù bǎi jù bǎng, qǐ wèi chéng fáng, dì yuē: nǐ zuò diàn. jìng bù yǔ. chéng fáng qiǎo shǒu, ér xī lìng zuò diàn, zhòu yè bù xiū. yòu cuī yù fǔ xì zuò sān bǎi rén jīng zhàng, xū wéi jiě yǐ nǐ bǐng chú. jīn yín diāo lòu zá wù, bèi jí yú cháng. fǎ zhēn chóng ér yòu shuō dì yuē: dà chén bù liú yì, shǐ wéi bù jiě, yí xī zhū zhī. zhēn guó zhāng jì jù huò, nǎi móu yīng xiāo yǎn, yǐ jì gào hòu hé shè rén qián qiáng. qiáng xǔ zhī, mì lìng yóu dàng zhǔ cuī shū zhì yè kāi yún lóng mén, jì jí zhēn guó lè bīng rù diàn, fēn jūn yòu cóng xī shàng hé rù hòu gōng, yù dāo fēng yǒng zhī wèi nèi yīng. shì yè, dì zài hán dé diàn. chuī shēng gē zuò nǚ ér zi, wò wèi shú, wén bīng rù, qū chū běi hù, yù hái hòu gōng. qīng yào hé yǐ bì, yān rén jìn fáng huáng tài píng dāo shāng qí xī, pū dì, gù yuē: nú fǎn xié! zhí hòu zhāng qí zhǎn shǒu, sòng xiāo yǎn. xuān dé tài hòu lìng yī hàn hǎi hūn hóu gù shì, zhuī fēng dōng hūn hóu.
帝尤惜金錢,不肯賞賜,茹法珍叩頭請之,帝曰:「賊來 獨取我邪,何爲就我求物?」後堂儲數百具榜,啓爲城防,帝 曰:「擬作殿。」竟不與。城防巧手,而悉令作殿,晝夜不休。 又催御府細作三百人精仗,須圍解以擬屏除。金銀雕鏤雜物, 倍急於常。法珍、蟲兒又說帝曰:「大臣不留意,使圍不解, 宜悉誅之。」珍國、張稷懼禍,乃謀應蕭衍,以計告後合舍人 錢強。強許之,密令遊蕩主崔叔智夜開雲龍門,稷及珍國勒兵 入殿,分軍又從西上合入後宮,御刀豐勇之爲內應。是夜,帝 在含德殿。吹笙歌作女兒子,臥未熟,聞兵入,趨出北戶,欲 還後宮。清曜合已閉,閹人禁防黃泰平刀傷其膝,仆地,顧曰: 「奴反邪!」直後張齊斬首,送蕭衍。宣德太后令依漢海昏侯 故事,追封東昏侯。
hé dì huì bǎo róng, zì zhì zhāo, míng dì dì bā zǐ yě. jiàn wǔ yuán nián, fēng suí jùn wáng. yǒng yuán yuán nián, gǎi fēng nán kāng wáng, chū wèi xī zhōng láng jiāng jīng zhōu cì shǐ, dū qī zhōu jūn shì.
和帝諱寶融,字智昭,明帝第八子也。建武元年,封隨郡 王。永元元年,改封南康王,出爲西中郎將、荊州刺史,督七 州軍事。
èr nián shí yī yuè jiǎ yín, zhǎng shǐ xiāo yǐng zhòu fèng wáng jǔ bīng. qí rì tài bái jí chén xīng jù jiàn xī fāng. yǐ mǎo, jiào zuǎn yán. bǐng chén, yǐ yōng zhōu cì shǐ xiāo yǎn wèi shǐ chí jié dū du qián fēng zhū jūn shì. wù wǔ, yǎn biǎo quàn jìn.
二年十一月甲寅,長史蕭穎胄奉王舉兵。其日太白及辰星 俱見西方。乙卯,教纂嚴。丙辰,以雍州刺史蕭衍爲使持節、 都督前鋒諸軍事。戊午,衍表勸進。
shí èr yuè yǐ hài, qún liáo quàn jìn, bìng bù xǔ. rén chén, xiāo qí jiāng jūn xià hóu dǎn zì jiàn yè zhì jiāng líng, chēng xuān dé tài hòu lìng: xī zhōng láng jiāng nán kāng wáng yí zuǎn chéng huáng zuò, guāng lín yì zhào, kě qiě fēng xuān chéng wáng xiāng guó jīng zhōu mù, jiā huáng yuè, zhì liáo shǔ. sān nián zhēng yuè yǐ sì, wáng shòu mìng, dà shè wéi méi chóng ér rú fǎ zhēn děng bù zài lì. shì rì, zhǎng xīng jiàn, jìng tiān. jiǎ yín, jiàn yá yú chéng nán. èr yuè jǐ sì, qún liáo shàng zūn hào, lì zōng miào jí nán běi jiāo.
十二月乙亥,群僚勸進,並不許。壬辰,驍騎將軍夏侯亶 自建鄴至江陵,稱宣德太后令:「西中郎將南康王宜纂承皇 祚,光臨億兆,可且封宣城王、相國、荊州牧,加黃鉞,置僚 屬。」 三年正月乙巳,王受命,大赦;唯梅蟲兒、茹法珍等不在 例。是日,長星見,竟天。甲寅,建牙於城南。二月己巳,群 僚上尊號,立宗廟及南北郊。
zhōng xìng yuán nián chūn sān yuè yǐ sì, huáng dì jí wèi, dà shè, gǎi yǒng yuán sān nián wèi zhōng xìng, wén wǔ cì wèi èr děng. shì yè huì xīng jìng tiān. yǐ xiāng guó zuǒ zhǎng shǐ xiāo yǐng zhòu wèi shàng shū lìng, jiā yōng zhōu cì shǐ xiāo yǎn shàng shū zuǒ pú shè dū du zhēng tǎo zhū jūn. yǐ jìn ān wáng bǎo yì wèi sī kōng, lú líng wáng bǎo yuán wèi chē qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. bǐng wǔ, yǒu sī zòu fēng shù rén bǎo juǎn wèi líng líng hóu, zhào bù xǔ. yòu zòu wèi fú líng wáng, zhào kě. xià sì yuè wù chén, zhào fán dōng tǎo zhòng jūn jí zhū xiàng yì zhī zhòng, pǔ fù chú wǔ nián. qiū qī yuè dīng sì, lǔ shān chéng zhǔ sūn lè zǔ yǐ chéng jiàng. jǐ wèi, yǐng chéng zhǔ xuē yuán sì jiàng. bā yuè bǐng zǐ, píng xī jiāng jūn chén bó zhī jiàng.
中興元年春三月乙巳,皇帝即位,大赦,改永元三年爲中 興,文武賜位二等。是夜彗星竟天。以相國左長史蕭穎胄爲尚 書令,加雍州刺史蕭衍尚書左僕射、都督征討諸軍。以晉安王 寶義爲司空,廬陵王寶源爲車騎將軍、開府儀同三司。丙午, 有司奏封庶人寶卷爲零陵侯,詔不許。又奏爲涪陵王,詔可。 夏四月戊辰,詔凡東討衆軍及諸向義之衆,普復除五年。 秋七月丁巳,魯山城主孫樂祖以城降。己未,郢城主薛元 嗣降。 八月丙子,平西將軍陳伯之降。
jiǔ yuè jǐ wèi, zhào jiǎ huáng yuè xiāo yǎn, ruò dìng jīng yì, dé yǐ pián yí cóng shì. dōng shí yī yuè rén yín, shàng shū lìng zhèn jūn jiāng jūn xiāo yǐng zhòu zú.
九月己未,詔假黃鉞蕭衍,若定京邑,得以便宜從事。 冬十一月壬寅,尚書令、鎮軍將軍蕭穎胄卒。
shí èr yuè bǐng yín, jiàn kāng chéng píng. jǐ sì, xuān dé huáng tài hòu lìng, yǐ zhēng dōng dà jiāng jūn xiāo yǎn wèi dà sī mǎ lù shàng shū biāo qí dà jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ, fēng jiàn ān jùn gōng, yī jìn wǔ líng wáng zūn chéng zhì gù shì. rén shēn, gǎi fēng jiàn ān wáng bǎo yín wèi pó yáng wáng. guǐ yǒu, yǐ sī tú yáng zhōu cì shǐ jìn ān wáng bǎo yì wèi tài wèi, lǐng sī tú. yǐ yǒu, yǐ shàng shū yòu pú shè wáng yíng wèi zuǒ pú shè.
十二月丙寅,建康城平。己巳,宣德皇太后令,以征東大 將軍蕭衍爲大司馬、錄尚書、驃騎大將軍、揚州刺史,封建安 郡公,依晉武陵王遵承制故事。壬申,改封建安王寶寅爲鄱陽 王。癸酉,以司徒、揚州刺史晉安王寶義爲太尉,領司徒。乙 酉,以尚書右僕射王瑩爲左僕射。
èr nián chūn zhēng yuè wù xū, xuān dé huáng tài hòu lín cháo, rù jū nèi diàn. rén yín, dà sī mǎ xiāo yǎn dū du zhōng wài zhū jūn shì, jiā shū lǐ. jǐ yǒu, yǐ dà sī mǎ zhǎng shǐ wáng liàng wèi shǒu shàng shū lìng. jiǎ yín, jiā dà sī mǎ xiāo yǎn wèi xiàng guó, liáng gōng, bèi jiǔ xī lǐ.
二年春正月戊戌,宣德皇太后臨朝,入居內殿。壬寅,大 司馬蕭衍都督中外諸軍事,加殊禮。己酉,以大司馬長史王亮 爲守尚書令。甲寅,加大司馬蕭衍位相國,梁公,備九錫禮。
èr yuè rén xū, zhū xiāng dōng wáng bǎo zhì. bǐng xū, jìn liáng gōng xiāo yǎn jué wèi wáng.
二月壬戌,誅湘東王寶晊。丙戌,進梁公蕭衍爵爲王。
sān yuè xīn chǒu, pó yáng wáng bǎo yín bēn wèi. zhū shào líng wáng bǎo yōu jìn xī wáng bǎo sōng guì yáng wáng bǎo zhēn. gēng xū, chē jià dōng guī zhì gū shú. bǐng chén, xùn wèi yú liáng. dīng sì, lú líng wáng bǎo yuán hōng.
三月辛丑,鄱陽王寶寅奔魏。誅邵陵王寶攸、晉熙王寶嵩、 桂陽王寶貞。庚戌,車駕東歸至姑孰。丙辰,遜位於梁。丁巳, 廬陵王寶源薨。
sì yuè xīn yǒu, chán zhào zhì, huáng tài hòu xùn jū wài gōng. liáng shòu mìng, fèng dì wèi bā líng wáng, gōng yú gū shú. wù chén, bā líng wáng cú, nián shí wǔ. zhuī zūn wèi qí hé dì, zàng gōng ān líng.
四月辛酉,禪詔至,皇太后遜居外宮。梁受命,奉帝爲巴 陵王,宮於姑孰。戊辰,巴陵王殂,年十五。追尊爲齊和帝, 葬恭安陵。
chū, liáng wǔ dì yù yǐ nán hǎi jùn wèi bā líng guó yì ér qiān dì yān, yǐ wèn fàn yún, yún fǔ shǒu wèi duì. shěn yuē yuē: jīn gǔ shū shì, wèi wǔ suǒ yún, bù kě mù xū míng ér shòu shí huò. liáng wǔ hàn zhī. yú shì qiǎn zhèng bó qín jìn yǐ shēng jīn, dì yuē : wǒ sǐ bù xū jīn, chún jiǔ zú yǐ. nǎi yǐn yǐn yī shēng, bó qín jiù jiā zhé yān. xiān shì, wén huì tài zǐ yǔ cái rén gòng fù qī yán shī, jù hòu zhé yún chóu hé dì, zhì shì qí yán fāng yàn. yòu yǒng míng zhōng, wàng qì zhě yún xīn lín lóu hú qīng xī bìng yǒu tiān zǐ qì, yú qí chù dà qǐ lóu yuàn gōng guān, wǔ dì lǚ yóu xìng yǐ yīng zhī yòu qǐ jiù gōng yú qīng xī, yǐ mǐ qí qì. ér míng dì jiù jū dōng fǔ chéng xī, yán xìng mò, míng dì lóng fēi, zhì shì liáng wǔ dì zhòng jūn chéng yú xīn lín, ér wǔ dì jiù zhái yì zài zhēng lǔ.
初,梁武帝欲以南海郡爲巴陵國邑而遷帝焉,以問范雲, 雲俛首未對。沈約曰:「今古殊事,魏武所云,『不可慕虛名 而受實禍』。」梁武頷之。於是遣鄭伯禽進以生金,帝曰 : 「我死不須金,醇酒足矣。」乃引飲一升,伯禽就加折焉。先是, 文惠太子與才人共賦七言詩,句後輒雲「愁和帝」,至是其言 方驗。又永明中,望氣者雲新林、婁湖、青溪並有天子氣,於 其處大起樓苑宮觀,武帝屢游幸以應之;又起舊宮於青溪,以 弭其氣。而明帝舊居東府城西,延興末,明帝龍飛,至是梁武 帝衆軍城於新林,而武帝舊宅亦在征虜。
bǎi xìng jiē zhe xià wū bái shā mào, ér fǎn qún fù dǐng. dōng hūn yuē: qún yīng zài xià, jīn gèng zài shàng, bù xiáng. mìng duàn zhī. yú shì bǎi xìng jiē fǎn qún xiàng xià, cǐ fú yāo yě. mào zhě shǒu zhī suǒ jì, jīn ér xiàng xià, tiān yì ruò yuē, yuán shǒu fāng wèi wěi jiàn hū. dōng hūn yòu lìng zuǒ yòu zuò zhú lù mào, xíng shén zhǎi xiá, hòu guǒ yǒu zhú lù zhī shì. dōng hūn gōng lǐ yòu zuò sàn pàn fā, fǎn jì gēn xiàng hòu, bǎi xìng zhēng xué zhī, jí dōng hūn kuáng huò, tiān xià sàn pàn yǐ. dōng hūn yòu yǔ qún xiǎo bié lì mào, qiān qí kǒu ér shū liǎng chì, míng yuē fèng dù sān qiáo . qún xiàng hòu, zǒng ér jié zhī, míng yuē fǎn fù huáng lì. dōng hūn yǔ dāo chì zhī tú qīn zì zhe zhī, jiē yòng jīn bǎo, záo yǐ bì dāng. yòu zuò zhe diào mào, lòu yǐ jīn yù, jiān yǐ kǒng cuì, cǐ jiē tiān yì. liáng wǔ dì jiù zhái zài sān qiáo, ér fèng dù zhī míng, fèng xiáng zhī yàn yě. huáng lì zhě huáng lí, wèi rì ér fǎn fù zhī, dōng hūn lù sǐ zhī yīng yě. diào zhě, liáng wǔ dì zhì dōu, ér fēng sú hé diào. xiān shì bǎi xìng jí cháo shì, jiē yǐ fāng bó tián xiōng, míng yuē jiǎ liǎng, cǐ yòu fú yāo. jiǎ fēi zhèng míng yě, chǔ liǎng ér jiǎ zhī, míng bù dé zhēn yě. dōng hūn zhū, qí zi fèi wèi shù rén, jiǎ liǎng zhī yì yě. lùn yuē: yù lín dì jū zhǎng dí, xiá xìn wèi zhāng, ér wǔ huáng zhī xīn, bù biàn zhōu dào, gù dé bǎo zī shǒu qì, zhèng wèi zūn jí. jì ér qiān bǐ nèi zuò, zhào zì gōng wéi, suī wèi hài wèi yuǎn, ér zú qīng shè jì. guō pú chēng yǒng chāng zhī míng, yǒu èr rì zhī xiàng, lóng chāng zhī hào, shí yì tóng yān. míng dì yuè zì zhī shù, rèn dāng fù hé, chéng jī ér zuò, dà zhì jiān yí, liú tì xíng zhū, fēi yún yì jǔ, shì gǒu fēi ān, néng wú nèi kuì. jì ér zì shù běn zhī, gēn yìn gū ruò, yí jué suǒ shòu, shǔ zài xiōng yú, yòng fù zōng bēng, yì qí lǐ yě. fū míng yǐ xíng yì, wǎng xián chuí fàn, bèi ér zhī chán, shù shì jiè zhī, dōng hūn yǐ juǎn míng, cáng yǐ zhōng zhī, qí zhào xiān zhēng, gài yì tiān suǒ mìng yǐ.
百姓皆着下屋白紗帽,而反裙覆頂。東昏曰:「裙應在下, 今更在上,不祥。」命斷之。於是百姓皆反裙向下,此服祅也。 帽者首之所寄,今而向下,天意若曰,元首方爲猥賤乎。東昏 又令左右作逐鹿帽,形甚窄狹,後果有逐鹿之事。東昏宮裡又 作散叛發,反髻根向後,百姓爭學之,及東昏狂惑,天下散叛 矣。東昏又與群小別立帽,騫其口而舒兩翅,名曰「鳳度三橋 「。裙向後,總而結之,名曰「反縛黃麗」。東昏與刀敕之徒 親自着之,皆用金寶,鑿以璧璫。又作着調帽,鏤以金玉,間 以孔翠,此皆天意。梁武帝舊宅在三橋,而「鳳度」之名,鳳 翔之驗也。「黃麗」者「皇離」,爲日而反縛之,東昏戮死之 應也。「調」者,梁武帝至都,而風俗和調。先是百姓及朝士, 皆以方帛填胸,名曰「假兩」,此又服祅。假非正名也,儲兩 而假之,明不得真也。東昏誅,其子廢爲庶人,假兩之意也。 論曰:鬱林地居長嫡,瑕釁未彰,而武皇之心,不變周道, 故得保茲守器,正位尊極。既而愆鄙內作,兆自宮闈,雖爲害 未遠,而足傾社稷。郭璞稱永昌之名,有二日之象,隆昌之號, 實亦同焉。明帝越自支庶,任當負荷,乘機而作,大致殲夷, 流涕行誅,非雲義舉,事苟非安,能無內愧。既而自樹本枝, 根胤孤弱,貽厥所授,屬在凶愚,用覆宗祊,亦其理也。夫名 以行義,往賢垂範,備而之禪,術士誡之,東昏以「卷」名, 「藏」以終之,其兆先征,蓋亦天所命矣。