sòng běn jì xià
宋本紀下
tài zōng míng huáng dì huì yù, zì xiū jǐng, xiǎo zì róng qī, wén dì dì shí yī zi yě. yuán jiā shí liù nián shí yuè shēng. èr shí wǔ nián, fēng huái yáng wáng, èr shí jiǔ nián gǎi fēng xiāng dōng wáng. xiào wǔ jiàn zuò, lèi qiān zhèn jūn jiāng jūn yōng zhōu cì shǐ.
太宗明皇帝諱彧,字休景,小字榮期,文帝第十一子也。 元嘉十六年十月生。二十五年,封淮陽王,二十九年改封湘東 王。孝武踐阼,累遷鎮軍將軍、雍州刺史。
shì suì rù cháo, shí fèi dì yí wèi zhū fù, yǐ shàng fù tíng wèi, míng rì jiāng jiā huò hài, shàng nǎi yǔ fù xīn ruǎn diàn fū lǐ dào ér děng mì móu. shí fèi dì zuǒ yòu zhí hé jiāng jūn zōng yuè tán jīn tóng tài yī děng shì yè bìng wài sù, diàn fū dào ér yīn jié shòu jì zhī děng, shí yī yuè èr shí jiǔ rì, shì fèi dì yú hòu táng. jiàn ān wáng xiū rén biàn chēng chén, fèng yǐn shēng xī táng, dēng yù zuò. shì chū cāng zú, shàng shī lǚ, xiǎn, yóu zhe wū shā mào, xiū rén hū zhǔ yī yǐ bái shā dài zhī. wèi jí wèi, fán zhòng shì xī chēng lìng shū. jǐ wèi, sī tú yù zhāng wáng zǐ shàng shān yīn gōng zhǔ bìng cì sǐ, zōng yuè tán jīn tóng tài yī fú zhū.
是歲入朝,時廢帝疑畏諸父,以上付廷尉,明日將加禍害, 上乃與腹心阮佃夫、李道兒等密謀。時廢帝左右直合將軍宗越、 譚金、童太一等是夜並外宿,佃夫、道兒因結壽寂之等,十一 月二十九日,弒廢帝於後堂。建安王休仁便稱臣,奉引升西堂, 登御坐。事出倉卒,上失履,跣,猶着烏紗帽,休仁呼主衣以 白紗代之。未即位,凡衆事悉稱令書。己未,司徒豫章王子尚、 山陰公主並賜死,宗越、譚金、童太一伏誅。
shí èr yuè gēng shēn shuò, lìng shū yǐ dōng hǎi wáng huī wèi zhōng shū jiān tài wèi, yǐ jìn ān wáng zǐ xūn wèi chē qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. guǐ hài, yǐ jiàn ān wáng xiū rén wèi sī tú shàng shū lìng yáng zhōu cì shǐ. yǐ chǒu, gǎi fēng ān lù wáng zǐ suī wèi jiāng xià wáng.
十二月庚申朔,令書以東海王褘爲中書監、太尉,以晉安 王子勛爲車騎將軍、開府儀同三司。癸亥,以建安王休仁爲司 徒、尚書令、揚州刺史。乙丑,改封安陸王子綏爲江夏王。
tài shǐ yuán nián jí dà míng jiǔ nián yě, wèi hé píng liù nián. dōng shí èr yuè bǐng yín, huáng dì jí wèi yú tài jí qián diàn, dà shè, gǎi yuán. xīn wèi, gǎi fēng lín hè wáng zǐ chǎn wèi nán píng wáng, jìn xī wáng zǐ yú wèi lú líng wáng. rén shēn, yǐ wáng jǐng wén wèi shàng shū pú shè. yǐ hài, zhuī zūn suǒ shēng shěn jié yú yuē xuān huáng tài hòu. wù yín, gǎi tài huáng tài hòu wèi chóng xiàn huáng tài hòu, lì huáng hòu wáng shì. bà èr zhū qián.
泰始元年即大明九年也,魏和平六年。冬十二月丙寅,皇 帝即位於太極前殿,大赦,改元。辛未,改封臨賀王子産爲南 平王,晉熙王子輿爲廬陵王。壬申,以王景文爲尚書僕射。乙 亥,追尊所生沈婕妤曰宣皇太后。戊寅,改太皇太后爲崇憲皇 太后,立皇后王氏。罷二銖錢。
jiāng zhōu cì shǐ jìn ān wáng zǐ xūn jǔ bīng fǎn, zhèn jūn zhǎng shǐ dèng wǎn wèi qí móu zhǔ, yōng zhōu cì shǐ yuán yǐ fù zhī. rén wǔ, yè tài miào. jiǎ shēn, yǐng zhōu cì shǐ ān lù wáng zǐ suī huì jī tài shǒu xún yáng wáng zǐ fáng lín hǎi wáng zǐ xū bìng jǔ bīng tóng nì.
江州刺史晉安王子勛舉兵反,鎮軍長史鄧琬爲其謀主,雍 州刺史袁顗赴之。壬午,謁太廟。甲申,郢州刺史安陸王子綏、 會稽太守尋陽王子房、臨海王子頊並舉兵同逆。
èr nián chūn zhēng yuè yǐ wèi, jìn ān wáng zǐ xūn jiàn jí wěi wèi yú xún yáng, nián hào yì jiā. rén chén, xú zhōu cì shǐ xuē ān dōu jǔ bīng fǎn. jiǎ wǔ, nèi wài jiè yán, sī tú jiàn ān wáng xiū rén dū du zhū jūn nán tǎo. bǐng shēn, xú zhōu cì shǐ shēn lìng sūn sī zhōu cì shǐ páng mèng qiú yù zhōu cì shǐ yīn yǎn qīng zhōu cì shǐ shěn wén xiù jì zhōu cì shǐ cuī dào gù xiāng zhōu xíng shì hé huì wén guǎng zhōu cì shǐ yuán tán yuǎn yì zhōu cì shǐ xiāo huì kāi liáng zhōu cì shǐ liǔ yuán hù bìng tóng nì. bǐng wǔ, chē jià qīn yù liù jūn, dùn zhōng xìng táng. xīn hài, nán yù zhōu cì shǐ shān yáng wáng xiū yòu gǎi wèi yù zhōu cì shǐ, xī tǎo. wú jùn tài shǒu gù chēn wú xìng tài shǒu wáng tán shēng yì xìng tài shǒu liú yán xī jìn líng tài shǒu yuán biāo shān yáng tài shǒu chéng tiān zuò bìng jǔ bīng fǎn. zhèn dōng jiāng jūn bā líng wáng xiū ruò tǒng jūn dōng tǎo. rén zǐ, chóng xiàn huáng tài hòu bēng.
二年春正月乙未,晉安王子勛僭即僞位於尋陽,年號義嘉。 壬辰,徐州刺史薛安都舉兵反。甲午,內外戒嚴,司徒建安王 休仁都督諸軍南討。丙申,徐州刺史申令孫、司州刺史龐孟虬、 豫州刺史殷琰、青州刺史沈文秀、冀州刺史崔道固、湘州行事 何慧文、廣州刺史袁曇遠、益州刺史蕭惠開、梁州刺史柳元怙 並同逆。丙午,車駕親御六軍,頓中興堂。辛亥,南豫州刺史 山陽王休佑改爲豫州刺史,西討。吳郡太守顧琛、吳興太守王 曇生、義興太守劉延熙、晉陵太守袁標、山陽太守程天祚並舉 兵反。鎮東將軍巴陵王休若統軍東討。壬子,崇憲皇太后崩。
èr yuè yǐ chǒu, yǐ cài xìng zōng wèi shàng shū yòu pú shè. rén shēn, wú xìng tài shǒu zhāng yǒng yòu jūn jiāng jūn xiāo dào chéng dōng tǎo, píng jìn líng. dīng hài, jiàn wǔ jiāng jūn wú xǐ gōng lǜ zhū jūn pò zéi yú wú wú xìng huì jī, píng dìng sān jùn, tóng nì jiē fú zhū. fǔ guó jiāng jūn xiāo dào chéng qián fēng běi tǎo, fǔ guó jiāng jūn liú miǎn qián fēng xī tǎo. liú hú zhòng sì wàn jù zhě qí.
二月乙丑,以蔡興宗爲尚書右僕射。壬申,吳興太守張永、 右軍將軍蕭道成東討,平晉陵。丁亥,建武將軍吳喜公率諸軍 破賊於吳、吳興、會稽,平定三郡,同逆皆伏誅。輔國將軍蕭 道成前鋒北討,輔國將軍劉勉前鋒西討。劉胡衆四萬據赭圻。
sān yuè gēng yín, fǔ jūn jiāng jūn yīn xiào zǔ gōng zhě qí, sǐ zhī. yǐ fǔ guó jiāng jūn shěn yōu zhī dài wèi nán tǎo qián fēng. zéi zhòng shāo shèng, yuán yǐ dùn què wěi, lián yíng zhì nóng hú, zhòng shí yú wàn. bǐng shēn, nán xú zhōu cì shǐ guì yáng wáng xiū fàn zǒng tǒng běi tǎo zhū jūn shì. wù xū, biǎn xún yáng wáng zǐ fáng jué wèi sōng zī xiàn hóu. guǐ mǎo, lìng rén rù mǐ qī bǎi shí zhě chú jùn, jiǎn cǐ gè yǒu chà. rén zǐ, duàn xīn qián, zhuān yòng gǔ qián.
三月庚寅,撫軍將軍殷孝祖攻赭圻,死之。以輔國將軍沈 攸之代爲南討前鋒。賊衆稍盛,袁顗頓鵲尾,連營至濃湖,衆 十餘萬。丙申,南徐州刺史桂陽王休范總統北討諸軍事。戊戌, 貶尋陽王子房爵爲松滋縣侯。癸卯,令人入米七百石者除郡, 減此各有差。壬子,斷新錢,專用古錢。
xià wǔ yuè jiǎ yín, zàng chóng xiàn huáng tài hòu yú xiū níng líng.
夏五月甲寅,葬崇憲皇太后於修甯陵。
qiū qī yuè dīng yǒu, yǐ chóu chí tài shǒu yáng sēng sì wèi běi qín zhōu cì shǐ, fēng wǔ dū wáng.
秋七月丁酉,以仇池太守楊僧嗣爲北秦州刺史,封武都王。
bā yuè jǐ mǎo, sī tú jiàn ān wáng xiū rén lǜ zhòng jūn dà pò zéi, zhǎn wěi shàng shū pú shè yuán yǐ, jìn tǎo jiāng yǐng jīng xiāng yōng wǔ zhōu, píng zhī. jìn ān wáng zǐ xūn ān lù wáng zǐ suī lín hǎi wáng zǐ xū shào líng wáng zǐ yuán bìng cì sǐ, tóng dǎng jiē fú zhū. zhū jiāng shuài fēng shǎng gè yǒu chà.
八月己卯,司徒建安王休仁率衆軍大破賊,斬僞尚書僕射 袁顗,進討江、郢、荊、湘、雍五州,平之。晉安王子勛、安 陸王子綏、臨海王子頊、邵陵王子元並賜死,同黨皆伏誅。諸 將帥封賞各有差。
jiǔ yuè guǐ sì, liù jūn jiě yán. wù xū, yǐ wáng xuán mó wèi zuǒ guāng lù dài fū kāi fǔ yí tóng sān sī, lǐng hù jūn jiāng jūn.
九月癸巳,六軍解嚴。戊戌,以王玄謨爲左光祿大夫、開 府儀同三司,領護軍將軍。
dōng shí yuè yǐ mǎo, yǒng jiā wáng zǐ rén shǐ ān wáng zǐ zhēn huái nán wáng zǐ mèng nán píng wáng zǐ chǎn lú líng wáng zǐ yú sōng zī hóu zǐ fáng bìng cì sǐ. dīng mǎo, yǐ shěn yōu zhī wèi zhōng lǐng jūn, yǔ zhāng yǒng jù běi tǎo. wù yín, lì huáng zǐ yù wèi huáng tài zǐ.
冬十月乙卯,永嘉王子仁、始安王子真、淮南王子孟、南 平王子産、廬陵王子輿、松滋侯子房並賜死。丁卯,以沈攸之 爲中領軍,與張永俱北討。戊寅,立皇子昱爲皇太子。
shí yī yuè rén chén, lì jiàn píng wáng jǐng sù zǐ yán nián wèi xīn ān wáng.
十一月壬辰,立建平王景素子延年爲新安王。
shí èr yuè, xuē ān dōu yào yǐn wèi jūn, zhāng yǒng shěn yōu zhī dà bài, yú shì suì shī huái běi sì zhōu jí yù zhōu huái xī dì.
十二月,薛安都要引魏軍,張永、沈攸之大敗,於是遂失 淮北四州及豫州淮西地。
shì suì, wèi tiān ān yuán nián.
是歲,魏天安元年。
sān nián chūn zhēng yuè gēng zǐ, yǐ nóng yì jiāng xìng, zhào tài guān tíng zǎi niú. guǐ mǎo, qū shè yù nán yù èr zhōu.
三年春正月庚子,以農役將興,詔太官停宰牛。癸卯,曲 赦豫、南豫二州。
rùn zhēng yuè gēng wǔ, dū xià dà yǔ xuě, qiǎn shǐ xún xíng, zhèn dài gè yǒu chà.
閏正月庚午,都下大雨雪,遣使巡行,振貸各有差。
èr yuè jiǎ shēn, wèi zhàn wáng jiāng shì jǔ āi. bǐng shēn, qū shè qīng jì èr zhōu.
二月甲申,爲戰亡將士舉哀。丙申,曲赦青、冀二州。
xià sì yuè bǐng xū, zhào yǐ gù chéng xiàng jiāng xià wén xiàn wáng gù tài wèi bā dōng zhōng liè gōng liǔ yuán jǐng gù sī kōng shǐ xìng xiāng gōng shěn qìng zhī gù zhēng xī jiāng jūn táo yáng sù hóu zōng què péi jì xiào wǔ miào tíng. gēng zǐ, lì guì yáng wáng xiū fàn dì èr zi dé sì wèi lú líng wáng, lì shì zhōng liú yùn dì èr zi xiǎn wèi nán fēng wáng, yǐ fèng lú jiāng zhāo wáng nán fēng āi wáng sì.
夏四月丙戌,詔以故丞相江夏文獻王、故太尉巴東忠烈公 柳元景、故司空始興襄公沈慶之、故征西將軍洮陽肅侯宗愨陪 祭孝武廟庭。庚子,立桂陽王休范第二子德嗣爲廬陵王,立侍 中劉韞第二子銑爲南豐王,以奉廬江昭王、南豐哀王祀。
wǔ yuè bǐng chén, zhào xuān tài hòu chóng níng líng jìn nèi fén yì qiān xǐ zhě gěi zàng zhí, juān fù qí jiā. rén xū, yǐ tài zǐ zhān shì yuán càn wèi shàng shū pú shè.
五月丙辰,詔宣太后崇甯陵禁內墳瘞遷徙者給葬直,蠲復 其家。壬戌,以太子詹事袁粲爲尚書僕射。
qiū bā yuè rén yín, yǐ zhōng lǐng jūn shěn yōu zhī xíng nán yǎn zhōu cì shǐ, lǜ zhòng běi fá.
秋八月壬寅,以中領軍沈攸之行南兗州刺史,率衆北伐。
jiǔ yuè wù wǔ, yǐ huáng hòu liù gōng yǐ xià zá yī qiān lǐng jīn chāi qiān méi, cì běi fá jiāng shì. dōng shí yuè rén wǔ, gǎi fēng xīn ān wáng yán nián wèi shǐ píng wáng. xīn chǒu, yǐ zhèn xī dà jiāng jūn xī qín hé èr zhōu cì shǐ tǔ gǔ hún shí yín wèi zhēng xī dà jiāng jūn.
九月戊午,以皇后六宮以下雜衣千領、金釵千枚,賜北伐 將士。 冬十月壬午,改封新安王延年爲始平王。辛丑,以鎮西大 將軍、西秦河二州刺史吐谷渾拾寅爲征西大將軍。
shí yī yuè, lì jiàn ān wáng xiū rén dì èr zi bó yóu wèi jiāng xià wáng.
十一月,立建安王休仁第二子伯猷爲江夏王。
shì suì, wèi huáng xìng yuán nián.
是歲,魏皇興元年。
sì nián chūn zhēng yuè bǐng chén shuò, yǔ cǎo yú gōng. yǐ hài, líng líng wáng sī mǎ xù hōng.
四年春正月丙辰朔,雨草於宮。乙亥,零陵王司馬勖薨。
èr yuè yǐ sì, zuǒ guāng lù dài fū kāi fǔ yí tóng sān sī wáng xuán mó hōng.
二月乙巳,左光祿大夫、開府儀同三司王玄謨薨。
sān yuè, jiāo zhōu rén lǐ zhǎng rén jù zhōu pàn. yāo zéi gōng guǎng zhōu, shā cì shǐ yáng xī, lóng xiāng jiāng jūn chén bó shào tǎo píng zhī.
三月,交州人李長仁據州叛。祅賊攻廣州,殺刺史羊希, 龍驤將軍陳伯紹討平之。
xià sì yuè bǐng shēn, gǎi fēng dōng hǎi wáng huī wèi lú jiāng wáng, shān yáng wáng xiū yòu wèi jìn píng wáng.
夏四月丙申,改封東海王褘爲廬江王,山陽王休佑爲晉平 王。
qiū jiǔ yuè wù chén, zhào dìng qíng yuè zhī zhì. yǒu sī zòu: zì jīn fán jié qiè zhí guān zhàng jù zhàn luó sī gōng piāo tíng sì jí shāng hài lì rén, bìng jiān sī jiāng lì zì wèi jié, jiē bù xiàn rén shù, xī yī jiù zhì zhǎn xíng. ruò yù shè, qíng jí liǎng jiá jié zì, duàn qù liǎng jiǎo jīn, xǐ fù jiāo liáng níng zhōu. wǔ rén yǐ xià zhǐ xiāng bī duó zhě, yì yī qíng zuò jié zì, duàn qù liǎng jiǎo jīn, xǐ fù yuǎn zhōu. ruò yù shè, yuán duàn tú yóu qíng miàn, yī jiù bǔ yě shì. jiā kǒu yīng jí zuò, xī yī jiù jié zhé. jí shàng bēng, qí lì nǎi qǐn.
秋九月戊辰,詔定黥刖之制。有司奏:「自今凡劫竊執官 仗、拒戰邏司、攻剽亭寺及傷害吏人,並監司將吏自爲劫,皆 不限人數,悉依舊制斬刑。若遇赦,黥及兩頰『劫』字,斷去 兩腳筋,徙付交、梁、寧州。五人以下止相逼奪者,亦依黥作 『劫』字,斷去兩腳筋,徙付遠州。若遇赦,原斷徒猶黥面, 依舊補冶士。家口應及坐,悉依舊結謫。」及上崩,其例乃寢。
gēng wǔ, shàng bèi fǎ jià xìng dōng gōng.
庚午,上備法駕幸東宮。
dōng shí yuè guǐ yǒu shuò, rì yǒu shí zhī, fā zhū zhōu bīng běi fá.
冬十月癸酉朔,日有蝕之,發諸州兵北伐。
wǔ nián chūn zhēng yuè guǐ hài, qīn gēng jí tián. yǐ chǒu, wèi kè qīng zhōu, zhí cì shǐ shěn wén xiù yǐ guī.
五年春正月癸亥,親耕藉田。乙丑,魏克青州,執刺史沈 文秀以歸。
èr yuè bǐng shēn, yǐ lú jiāng wáng huī wèi chē qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán yù zhōu cì shǐ.
二月丙申,以廬江王褘爲車騎將軍、開府儀同三司、南豫 州刺史。
xià liù yuè xīn wèi, lì jìn píng wáng xiū yòu zi xuān yào wèi nán píng wáng.
夏六月辛未,立晉平王休佑子宣曜爲南平王。
qiū qī yuè rén xū, gǎi fǔ guó jiāng jūn wèi fǔ shī jiāng jūn.
秋七月壬戌,改輔國將軍爲輔師將軍。
jiǔ yuè jiǎ yín, lì zhǎng shā wáng zuǎn zi yán zhī wèi shǐ píng wáng.
九月甲寅,立長沙王纂子延之爲始平王。
dōng shí yuè dīng mǎo shuò, rì yǒu shí zhī.
冬十月丁卯朔,日有蝕之。
shí yī yuè dīng wèi, wèi rén lái pìn.
十一月丁未,魏人來聘。
shí èr yuè gēng shēn, fēn jīng yì zhī wǔ jùn zhì sān bā xiào wèi.
十二月庚申,分荊、益之五郡置三巴校尉。
liù nián chūn zhēng yuè yǐ hài, chū zhì jiān èr nián yī jì nán jiāo, jiān yī nián yī jì míng táng.
六年春正月乙亥,初制間二年一祭南郊,間一年一祭明堂。
xià sì yuè guǐ hài, lì huáng zǐ xiè wèi jìn xī wáng.
夏四月癸亥,立皇子燮爲晉熙王。
liù yuè guǐ mǎo, yǐ wáng jǐng wén wèi shàng shū zuǒ pú shè yáng zhōu cì shǐ, yǐ yuán càn wèi yòu pú shè. jǐ wèi, gǎi lín hè jùn wèi lín qìng jùn.
六月癸卯,以王景文爲尚書左僕射、揚州刺史,以袁粲爲 右僕射。己未,改臨賀郡爲臨慶郡。
qiū qī yuè bǐng xū, lín qìng wáng zhì jǐng hōng.
秋七月丙戌,臨慶王智井薨。
jiǔ yuè wù yín, lì zǒng míng guān, zhēng xué shì yǐ chōng zhī. zhì dōng guān jì jiǔ fǎng jǔ gè yī rén, jǔ shì èr shí rén, fēn wèi rú dào wén shǐ yīn yáng wǔ bù xué, yán yīn yáng zhě suì wú qí rén.
九月戊寅,立總明觀,征學士以充之。置東觀祭酒、訪舉 各一人,舉士二十人,分爲儒、道、文、史、陰陽五部學,言 陰陽者遂無其人。
dōng shí yuè xīn mǎo, lì huáng zǐ zàn wèi wǔ líng wáng.
冬十月辛卯,立皇子贊爲武陵王。
shí èr yuè guǐ sì, yǐ biān nán wèi xī, zhì fù mǔ gé zài yì yù zhě, xī shǐ hūn huàn.
十二月癸巳,以邊難未息,制父母隔在異域者,悉使婚宦。
qī nián chūn zhēng yuè jiǎ xū, zhì sàn qí zòu jǔ láng.
七年春正月甲戌,置散騎奏舉郎。
èr yuè guǐ chǒu, zhēng xī jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ bā líng wáng xiū ruò jìn hào zhēng xī dà jiāng jūn, jí zhēng nán dà jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ guì yáng wáng xiū fàn bìng kāi fǔ yí tóng sān sī. jiǎ yín, nán xú zhōu cì shǐ jìn píng wáng xiū yòu hōng.
二月癸丑,征西將軍、荊州刺史巴陵王休若進號征西大將 軍,及征南大將軍、江州刺史桂陽王休范並開府儀同三司。甲 寅,南徐州刺史晉平王休佑薨。
sān yuè xīn yǒu, wèi rén lái pìn.
三月辛酉,魏人來聘。
xià wǔ yuè wù wǔ, zhèn sī tú jiàn ān wáng xiū rén. gēng wǔ, yǐ yuán càn wèi shàng shū lìng, chǔ yàn huí wèi yòu pú shè. bǐng xū, zhuī miǎn jìn píng wáng xiū yòu wèi shù rén.
夏五月戊午,鴆司徒建安王休仁。庚午,以袁粲爲尚書令, 褚彥回爲右僕射。丙戌,追免晉平王休佑爲庶人。
qiū qī yuè dīng sì, bà sàn qí zòu jǔ láng. yǐ chǒu, jiāng zhōu cì shǐ bā líng wáng xiū ruò cì sǐ. bā yuè wù zǐ, yǐ huáng zǐ jī jì jiāng xià wén xiàn wáng yì gōng. gēng yín, dì jí jiān.
秋七月丁巳,罷散騎奏舉郎。乙丑,江州刺史巴陵王休若 賜死。 八月戊子,以皇子躋繼江夏文獻王義恭。庚寅,帝疾間。
wù xū, lì huáng zǐ zhǔn wèi ān chéng wáng.
戊戌,立皇子准爲安成王。
shì suì, wèi xiào wén dì yán xìng yuán nián.
是歲,魏孝文帝延興元年。
tài yù yuán nián chūn zhēng yuè jiǎ yín shuò, shàng yǐ jí wèi quán, gù gǎi yuán. dīng sì, jù rén jī jiàn xī chí bīng shàng.
泰豫元年春正月甲寅朔,上以疾未痊,故改元。丁巳,巨 人跡見西池冰上。
xià sì yuè jǐ hài, shàng jí dà jiàn. jiā jiāng zhōu cì shǐ guì yáng wáng xiū fàn wèi sī kōng, yǐ liú miǎn wèi shàng shū yòu pú shè, cài xìng zōng wèi zhēng xī jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī jīng zhōu cì shǐ, yǐng zhōu cì shǐ shěn yōu zhī jìn hào ān xī jiāng jūn. yuán càn chǔ yàn huí liú miǎn cài xìng zōng shěn yōu zhī rù hé bèi gù mìng. shì rì, shàng bēng yú jǐng fú diàn, shí nián sān shí sì. wǔ yuè wù yín, zàng lín yí xiàn mò fǔ shān gāo níng líng.
夏四月己亥,上疾大漸。加江州刺史桂陽王休范位司空, 以劉勉爲尚書右僕射,蔡興宗爲征西將軍、開府儀同三司、荊 州刺史,郢州刺史沈攸之進號安西將軍。袁粲、褚彥回、劉勉、 蔡興宗、沈攸之入合被顧命。是日,上崩於景福殿,時年三十 四。五月戊寅,葬臨沂縣莫府山高寧陵。
dì hǎo dú shū, ài wén yì, zài fān shí zhuàn jiāng zuǒ yǐ lái wén zhāng zhì, yòu xù wèi guàn suǒ zhù lùn yǔ èr juǎn. jí jí dà wèi, jiù chén cái xué zhī shì duō méng yǐn jìn. mò nián hǎo guǐ shén, duō jì huì, yán yǔ wén shū yǒu huò bài xiōng sàng yí sì zhī yán yīng huí bì zhě, fàn jí jiā lù. gǎi guā mǎ zì wèi mǎ biān guā, yǐ guā zì shì huò gù yě. cháng yǐ nán yuàn jiè zhāng yǒng, yún: qiě gěi sān bǎi nián, qī jǐn gèng qǐng. xuān yáng mén wèi zhī bái mén, shàng yǐ bái mén bù xiáng, huì zhī. shàng shū yòu chéng jiāng mì cháng wù fàn, shàng biàn sè yuē: bái rǔ jiā mén! lù tài hòu tíng shī qī chuáng yí chū dōng gōng, shàng xìng gōng jiàn zhī, nù, miǎn zhōng shù zǐ, yǐ zhī zuò sǐ zhě shù shí rén. nèi wài cháng lǜ fàn chù, rén bù zì bǎo. yí chuáng xiū bì, xiān jì tǔ shén, shǐ wén shì wèi zhù cè, rú dà jì xiǎng.
帝好讀書,愛文義,在藩時撰江左以來文章志,又續衛瓘 所注論語二卷。及即大位,舊臣才學之士多蒙引進。末年好鬼 神,多忌諱,言語文書有禍敗凶喪疑似之言應迴避者,犯即加 戮。改「騧」馬字爲「馬」邊「瓜」,以「騧」字似「禍」故 也。嘗以南苑借張永,云:「且給三百年,期盡更請。」宣陽 門謂之白門,上以白門不祥,諱之。尚書右丞江謐嘗誤犯,上 變色曰:「白汝家門!」路太后停屍漆床移出東宮,上幸宮見 之,怒,免中庶子,以之坐死者數十人。內外常慮犯觸,人不 自保。移床修壁,先祭土神,使文士爲祝策,如大祭饗。
ruǎn diàn fū yáng yùn zhǎng wáng dào lóng jiē shàn wēi quán, yán wèi zhào chì, jùn shǒu lìng zhǎng yī quē shí chú, nèi wài hùn rán, guān yǐ huì mìng, wáng ruǎn jiā fù yú gōng shì. zhōng shū shě rén hú mǔ hào zhuān quán, zòu wú bù kě. shí rén yǔ yuē: hé juàn bì yǎn nuò, hú mǔ dà zhāng tuó. hé juàn wèi shàng yě. jí tài shǐ tài yù zhī jì, zuǒ yòu shī zhǐ, wǎng wǎng yǒu kū cuò duàn jié, jìn zhōng lǐn lǐn ruò jiàn dāo jiàn. yè mèng yù zhāng tài shǒu liú yīn fǎn, qiǎn jiù jùn shā zhī. jūn lǚ bù xī, fǔ cáng kōng xū, nèi wài bǎi guān bìng duàn lù fèng. zài cháo zào guān zhě jiē shì jǐng yōng fàn zhī zǐ. ér yòu lìng xiǎo huáng mén yú diàn nèi mái qián yǐ wèi sī cáng. yǐ mì zì zhú tǐ, yī shí shù shēng, dàn là ròu cháng zhì èr bǎi luán. shē fèi guò dù, měi suǒ zào zhì, bì wèi zhèng yù sān shí, fù yù cì fù yòu gè sān shí. xū yī wù, zhé zào jiǔ shí méi. tiān xià sāo rán, mín bù kān mìng. sòng shì zhī yè, zì cǐ shuāi yǐ.
阮佃夫、楊運長、王道隆皆擅威權,言爲詔敕,郡守令長 一缺十除,內外混然,官以賄命,王、阮家富於公室。中書舍 人胡母顥專權,奏無不可。時人語曰:「禾絹閉眼諾,胡母大 張橐。」「禾絹」謂上也。及泰始、泰豫之際,左右失旨,往 往有刳剒斷截,禁中懍懍若踐刀劍。夜夢豫章太守劉愔反,遣 就郡殺之。軍旅不息,府藏空虛,內外百官並斷祿奉。在朝造 官者皆市井傭販之子。而又令小黃門於殿內埋錢以爲私藏。以 蜜漬鱁鮧,一食數升,噉臘肉常至二百臠。奢費過度,每所造 制,必爲正御三十,副御、次副又各三十。須一物,輒造九十 枚。天下騷然,民不堪命。宋氏之業,自此衰矣。
hòu fèi dì huì yù, zì dé róng, míng dì zhǎng zi yě. dà míng qī nián zhēng yuè xīn chǒu, shēng yú wèi wèi fǔ. dì mǔ chén shì, lǐ dào ér qiè, míng dì nà zhī, gù rén hū dì wèi lǐ shì zi, dì yì zì chēng lǐ jiāng jūn. míng dì zhū zi zài yùn, jiē yǐ zhōu yì shì zhī, jí yǐ suǒ de guà wèi xiǎo zì, gù dì xiǎo zì huì zhèn. tài shǐ èr nián, lì wèi huáng tài zǐ. liù nián, chū dōng gōng. yòu zhì tài zǐ yuán zhèng cháo hè, fú gǔn miǎn jiǔ zhāng yī. míng dì bēng, gēng zǐ, tài zǐ jí huáng dì wèi, dà shè. shàng shū lìng yuán càn hù jūn jiāng jūn chǔ yàn huí gòng fǔ cháo zhèng, bān jiàn yī jiù rù diàn.
後廢帝諱昱,字德融,明帝長子也。大明七年正月辛丑, 生於衛尉府。帝母陳氏,李道兒妾,明帝納之,故人呼帝爲李 氏子,帝亦自稱李將軍。明帝諸子在孕,皆以周易筮之,即以 所得卦爲小字,故帝小字慧震。泰始二年,立爲皇太子。六年, 出東宮。又制太子元正朝賀,服袞冕九章衣。明帝崩,庚子, 太子即皇帝位,大赦。尚書令袁粲、護軍將軍褚彥回共輔朝政, 班劍依舊入殿。
liù yuè yǐ sì, zūn huáng hòu yuē huáng tài hòu, lì huáng hòu jiāng shì.
六月乙巳,尊皇后曰皇太后,立皇后江氏。
qiū qī yuè wù chén, bài dì suǒ shēng chén guì fēi wèi huáng tài fēi.
秋七月戊辰,拜帝所生陳貴妃爲皇太妃。
bā yuè wù wǔ, zhōng shū jiān zuǒ guāng lù dài fū kāi fǔ yí tóng sān sī cài xìng zōng hōng.
八月戊午,中書監、左光祿大夫、開府儀同三司蔡興宗薨。
dōng shí yī yuè jǐ hài, xīn chú yǐng zhōu cì shǐ liú yàn jié wèi shàng shū zuǒ pú shè.
冬十一月己亥,新除郢州刺史劉彥節爲尚書左僕射。
yuán huī yuán nián chūn zhēng yuè wù yín, dà shè gǎi yuán. zhào zì yuán nián yǐ qián xǐ fàng zhě bìng tīng hái běn. wèi rén lái pìn.
元徽元年春正月戊寅,大赦改元。詔自元年以前徙放者並 聽還本。魏人來聘。
xià liù yuè yǐ mǎo, shòu yáng dà shuǐ.
夏六月乙卯,壽陽大水。
qiū bā yuè, dū xià hàn. gēng wǔ, chén liú wáng cáo xiǎn hōng.
秋八月,都下旱。庚午,陳留王曹銑薨。
jiǔ yuè dīng hài, lì héng yáng wáng yí zi bó yù wèi nán píng wáng.
九月丁亥,立衡陽王嶷子伯玉爲南平王。
dōng shí èr yuè guǐ mǎo shuò, rì yǒu shí zhī. yǐ sì, jìn guì yáng wáng xiū fàn wèi tài wèi.
冬十二月癸卯朔,日有蝕之。乙巳,進桂陽王休范位太尉。
guǐ hài, lì qián jiàn ān wáng shì zǐ bó róng wèi shǐ ān xiàn wáng.
癸亥,立前建安王世子伯融爲始安縣王。
èr nián xià wǔ yuè rén wǔ, jiāng zhōu cì shǐ guì yáng wáng xiū fàn jǔ bīng fǎn. gēng yín, nèi wài jiè yán, zhōng lǐng jūn liú miǎn yòu wèi jiāng jūn xiāo dào chéng qián fēng nán tǎo, chū tún xīn tíng zhēng běi jiāng jūn zhāng yǒng tún bái xià qián nán yǎn zhōu cì shǐ shěn huái míng shù shí tóu wèi jiāng jūn yuán càn zhōng jūn jiāng jūn chǔ yàn huí rù wèi diàn shěng. rén chén, zéi yǎn zhì, gōng xīn tíng lěi, dào chéng jù jī, dà pò zhī. yuè qí xiào wèi zhāng gǒu ér zhǎn xiū fàn, zéi dǎng dù hēi lí dīng wén háo fēn jūn xiàng zhū què háng, liú miǎn jù zéi, bài jī, sǐ zhī. yòu jiāng jūn wáng dào lóng bēn zǒu, yù hài. zhāng yǒng kuì yú bái xià, shěn huái míng zì shí tóu bēn sàn. jiǎ wǔ, chē qí diǎn qiān máo tián kāi dōng fǔ nà zéi, zéi rù tún zhōng táng, yǔ lín jiān chén xiǎn dá jī, dà pò zhī. bǐng shēn, zhāng gǒu ér děng yòu pò zéi, jìn píng dōng fǔ chéng, xiāo qín qún zéi. dīng yǒu, dà shè, jiě yán. jīng zhōu cì shǐ shěn yōu zhī nán xú zhōu cì shǐ jiàn píng wáng jǐng sù yǐng zhōu cì shǐ jìn xī wáng xiè xiāng zhōu cì shǐ wáng sēng qián yōng zhōu cì shǐ zhāng xìng shì bìng jǔ yì bīng fù jiàn yè.
二年夏五月壬午,江州刺史桂陽王休范舉兵反。庚寅,內 外戒嚴,中領軍劉勉、右衛將軍蕭道成前鋒南討,出屯新亭; 征北將軍張永屯白下;前南兗州刺史沈懷明戍石頭;衛將軍袁 粲、中軍將軍褚彥回入衛殿省。壬辰,賊奄至,攻新亭壘,道 成拒擊,大破之。越騎校尉張苟兒斬休范,賊黨杜黑蠡、丁文 豪分軍向朱雀航,劉勉拒賊,敗績,死之。右將軍王道隆奔走, 遇害。張永潰於白下,沈懷明自石頭奔散。甲午,車騎典簽茅 恬開東府納賊,賊入屯中堂,羽林監陳顯達擊,大破之。丙申, 張苟兒等又破賊,進平東府城,梟禽群賊。丁酉,大赦,解嚴。 荊州刺史沈攸之、南徐州刺史建平王景素、郢州刺史晉熙王燮、 湘州刺史王僧虔、雍州刺史張興世並舉義兵赴建鄴。
liù yuè guǐ mǎo, jìn xī wáng xiè qiǎn jūn kè xún yáng, jiāng zhōu píng. rén xū, gǎi fǔ shī jiāng jūn hái wèi fǔ guó.
六月癸卯,晉熙王燮遣軍克尋陽,江州平。壬戌,改輔師 將軍還爲輔國。
qiū qī yuè gēng chén, lì huáng dì yǒu wèi shào líng wáng. yǐ yǒu, nán xú zhōu cì shǐ jiàn píng wáng jǐng sù jìn hào zhēng běi jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī.
秋七月庚辰,立皇弟友爲邵陵王。乙酉,南徐州刺史建平 王景素進號征北將軍、開府儀同三司。
jiǔ yuè dīng yǒu, yǐ yuán càn wèi zhōng shū jiān, lǐng sī tú. jiā hù jūn jiāng jūn chǔ yàn huí wèi shàng shū lìng.
九月丁酉,以袁粲爲中書監,領司徒。加護軍將軍褚彥回 爲尚書令。
dōng shí yī yuè bǐng xū, dì jiā yuán fú.
冬十一月丙戌,帝加元服。
shí èr yuè guǐ hài, lì huáng dì jī wèi jiāng xià wáng, zàn wèi wǔ líng wáng.
十二月癸亥,立皇弟躋爲江夏王,贊爲武陵王。
sān nián chūn sān yuè jǐ sì, dū xià dà shuǐ.
三年春三月己巳,都下大水。
xià liù yuè, wèi rén lái pìn.
夏六月,魏人來聘。
qiū qī yuè gēng xū, yǐ yuán càn wèi shàng shū lìng.
秋七月庚戌,以袁粲爲尚書令。
jiǔ yuè bǐng chén, zhēng xī dà jiāng jūn hé nán wáng tǔ gǔ hún shí yín jìn hào chē qí dà jiāng jūn.
九月丙辰,征西大將軍河南王吐谷渾拾寅進號車騎大將 軍。
sì nián xià liù yuè yǐ hài, jiā xiāo dào chéng shàng shū zuǒ pú shè.
四年夏六月乙亥,加蕭道成尚書左僕射。
qiū qī yuè wù zǐ, jiàn píng wáng jǐng sù jù jīng chéng fǎn. jǐ chǒu, nèi wài zuǎn yán. qiǎn xiāo qí jiāng jūn rèn nóng fū guān jūn jiāng jūn huáng huí běi tǎo, xiāo dào chéng zǒng tǒng zhòng jūn. shǐ ān wáng bó róng dōu xiāng hóu bó yóu bìng cì sǐ. yǐ wèi, kè jīng chéng, zhǎn jǐng sù, tóng nì jiē fú zhū. bā yuè dīng mǎo, lì huáng dì huì wèi nán yáng wáng, sōng wèi xīn xìng wáng, xǐ wèi shǐ jiàn wáng.
秋七月戊子,建平王景素據京城反。己丑,內外纂嚴。遣 驍騎將軍任農夫、冠軍將軍黃回北討,蕭道成總統衆軍。始安 王伯融、都鄉侯伯猷並賜死。乙未,克京城,斬景素,同逆皆 伏誅。 八月丁卯,立皇弟翽爲南陽王,嵩爲新興王,禧爲始建王。
jiǔ yuè wù zǐ, xiāo qí jiāng jūn gāo dào qìng yǒu zuì, cì sǐ. jǐ chǒu, chē qí jiāng jūn
九月戊子,驍騎將軍高道慶有罪,賜死。己丑,車騎將軍、
yáng zhōu cì shǐ ān chéng wáng zhǔn jìn hào biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī.
揚州刺史安成王准進號驃騎大將軍、開府儀同三司。
dōng shí yuè xīn yǒu, yǐ wáng sēng qián wèi shàng shū yòu pú shè.
冬十月辛酉,以王僧虔爲尚書右僕射。
wǔ nián xià sì yuè jiǎ xū, yù zhōu cì shǐ ruǎn diàn fū bù bīng xiào wèi shēn bó zōng zhū yòu móu fèi lì, jiē fú zhū.
五年夏四月甲戌,豫州刺史阮佃夫、步兵校尉申伯宗、朱 幼謀廢立,皆伏誅。
wǔ yuè, dì zhèn.
五月,地震。
liù yuè jiǎ xū, zhū sī tú zuǒ zhǎng shǐ shěn bó sàn qí cháng shì dù yòu wén yóu jī jiāng jūn sūn chāo zhī zhǎng shuǐ xiào wèi dù shū wén.
六月甲戌,誅司徒左長史沈勃、散騎常侍杜幼文、游擊將 軍孫超之、長水校尉杜叔文。
qī yuè wù zǐ yè, dì yù shì yú rén shòu diàn, shí nián shí wǔ. jǐ chǒu, huáng tài hòu lìng biǎn dì wèi cāng wú jùn wáng, zàng dān yáng mò líng xiàn jiāo tán xī.
七月戊子夜,帝遇弒於仁壽殿,時年十五。己丑,皇太后 令貶帝爲蒼梧郡王,葬丹陽秣陵縣郊壇西。
chū dì zhī shēng xī, míng dì mèng rén chéng mǎ, mǎ wú tóu jí hòu zú, yǒu rén yuē : tài zǐ yě. jí zài dōng gōng, wǔ liù suì néng yuán qī zhàng gān, qù dì zhàng yú, rú cǐ zhě bàn shí jiǔ nǎi xià. jiàn zhǎng, xǐ nù guāi jié, zuǒ yòu shī zhǐ zhě shǒu jiā pū dǎ, tú xiǎn dūn jù. jí sì wèi, nèi wèi tài hòu, wài dàn dà chén, yóu wèi dé sì zhì. zì jiā yuán fú, sān nián, hǎo chū rù, dān jiāng zuǒ yòu, huò shí lǐ èr shí lǐ, huò rù shì lǐ, yù màn mà zé yuè ér shòu yān. sì nián, wú rì bù chū, yǔ zuǒ yòu jiě sēng zhì zhāng wǔ ér héng yè chū kāi chéng míng mén, xī qù chén fǎn, chén chū mù guī, cóng zhě bìng zhí dìng máo, xíng rén nán nǚ jí quǎn mǎ niú lǘ féng wú miǎn zhě. rén jiān rǎo jù, zhòu rì bù kāi mén, dào wú xíng rén. cháng zhe xiǎo kù, bù fú yì guān. yǒu bái bàng shù shí, gè yǒu míng hào, qián záo zhuī jù, bù lí zuǒ yòu, wèi jī nǎo chuí yīn pōu xīn zhī zhū, rì yǒu shù shí. cháng jiàn wò shī liú xiě, rán hòu wèi lè. zuǒ yòu rén jiàn yǒu pín méi zhě, dì lìng qí zhèng lì, yǐ máo cì dòng zhī. yào líng diàn shàng yǎng lǘ shù shí tóu, suǒ zì chéng mǎ, yǎng yú yù chuáng cè. yǔ yòu wèi yì niǎn yíng nǚ zi sī tōng, měi cóng zhī yóu, chí shù qiān qián wèi jiǔ ròu zhī fèi. chū féng hūn yīn zàng sòng, zhé yǔ wǎn chē xiǎo ér qún jù yǐn jiǔ, yǐ wèi huān shì. ruǎn diàn fū fù xīn rén zhāng yáng wèi diàn fū wěi xìn, diàn fū bài, pàn zǒu, fù bǔ dé, zì yú chéng míng mén yǐ chē lì shā zhī. shā dù yán zài dù yòu wén, gōng yùn máo dìng, shǒu zì luán gē. chá sūn chāo yǒu suàn qì, pōu fù shì zhī. zhí dùn chí mǎ, zì wǎng cì dù shū wén yú xuán wǔ běi hú. xiào wǔ dì èr shí bā zǐ, míng dì shā qí shí liù, yú jiē dì shā zhī. wú xìng shěn bó duō bǎo huò, wǎng jié zhī, huī dāo dú qián, zuǒ yòu wèi zhì, bó shí jū sàng zài lú, dì wàng jiàn zhī, biàn tóu dìng, bù zhōng bó zhī bù miǎn, shǒu bó dì ěr, tuò mà zhī yuē: rǔ zuì yú jié zhòu, tú lù wú rì! suì jiàn hài, dì zì luán gē. zhì lù chē yī chéng, shī péng, chéng yǐ chū rù, cóng shù shí rén, yǔ yí zhuī zhī, héng bù xiāng jí yòu gè lǜ huò, yì bù gǎn zhuī, dàn zhěng bù wǔ, bié zài yī chù zhān wàng ér yǐ. fán zhū bǐ shì, guò mù zé néng, duàn yín cái yī zuò mào, mò bù jīng jué. wèi cháng chuī chí, zhí guǎn biàn yùn. tiān xìng hǎo shā, yī rì wú shì, zhé cǎn cǎn bù lè. nèi wài yōu huáng, xī bù jí dàn. lǐng jūn jiāng jūn xiāo dào chéng yǔ zhí hé jiāng jūn wáng jìng zé móu zhī. qī yuè wù zǐ, dì wēi xíng chū běi hú, dān mǎ xiān zǒu, yǔ yí bù jí, zuǒ yòu zhāng wǔ ér mǎ zhuì hú, dì nù, zì chí qí cì mǎ, tú gē zhī. yǔ zuǒ yòu zuò qiāng hú jì wèi lè. yòu yú mán gāng dǔ tiào, yīn chéng lù chē, wú fù lǔ bù, wǎng qīng yuán ní sì. wǎn zhì xīn ān sì tōu gǒu, jiù tán dù dào rén zhǔ zhī yǐn jiǔ. yáng yù fū cháng dé yì, hū rán jiàn zēng, yù zhé qiè chǐ, yuē: míng rì dāng shā xiǎo zi, qǔ gān fèi. shì yè qī xī, lìng yù fū cì zhī nǚ dù, bào jǐ, yīn yǔ nèi rén chuān zhēn qì, dà zuì, wò yú rén shòu diàn dōng ā zhān wò zhōng. dì chū rù wú jìn, wáng jìng zé xiān jié yù fū chén fèng bó yáng wàn nián děng hé èr shí wǔ rén, qí xī yù fū hòu dì mián shú, zhì yǐ yè, yǔ wàn nián tóng rù zhān wò nèi, qǔ qiān niú dāo shā zhī.
初帝之生夕,明帝夢人乘馬,馬無頭及後足,有人曰 : 「太子也。」及在東宮,五六歲能緣漆帳竿,去地丈餘,如此者 半食久乃下。漸長,喜怒乖節,左右失旨者手加扑打,徒跣蹲 踞。及嗣位,內畏太后,外憚大臣,猶未得肆志。自加元服, 三年,好出入,單將左右,或十里、二十里,或入市里,遇慢 罵則悅而受焉。四年,無日不出,與左右解僧智、張五兒恆夜 出開承明門,夕去晨反,晨出暮歸,從者並執鋌矛,行人男女 及犬馬牛驢逢無免者。人間擾懼,晝日不開門,道無行人。嘗 着小褲,不服衣冠。有白棓數十,各有名號,鉗鑿錐鋸,不離 左右,爲擊腦、槌陰、剖心之誅,日有數十。常見臥屍流血, 然後爲樂。左右人見有嚬眉者,帝令其正立,以矛刺洞之。曜 靈殿上養驢數十頭,所自乘馬,養於御床側。與右衛翼輦營女 子私通,每從之游,持數千錢爲酒肉之費。出逢婚姻葬送,輒 與輓車小兒群聚飲酒,以爲歡適。阮佃夫腹心人張羊爲佃夫委 信,佃夫敗,叛走,復捕得,自於承明門以車轢殺之。殺杜延 載、杜幼文,躬運矛鋌,手自臠割。察孫超有蒜氣,剖腹視之。 執楯馳馬,自往刺杜叔文於玄武北湖。孝武帝二十八子,明帝 殺其十六,餘皆帝殺之。吳興沈勃多寶貨,往劫之,揮刀獨前, 左右未至,勃時居喪在廬,帝望見之,便投鋌,不中;勃知不 免,手搏帝耳,唾駡之曰:「汝罪踰桀、紂,屠戮無日!」遂 見害,帝自臠割。制露車一乘,施莑,乘以出入,從數十人, 羽儀追之,恆不相及;又各慮禍,亦不敢追,但整部伍,別在 一處瞻望而已。凡諸鄙事,過目則能,鍛銀、裁衣、作帽,莫 不精絕。未嘗吹箎,執管便韻。天性好殺,一日無事,輒慘慘 不樂。內外憂惶,夕不及旦。領軍將軍蕭道成與直合將軍王敬 則謀之。七月戊子,帝微行出北湖,單馬先走,羽儀不及,左 右張五兒馬墜湖,帝怒,自馳騎刺馬,屠割之。與左右作羌胡 伎爲樂。又於蠻岡賭跳,因乘露車,無復鹵簿,往青園尼寺。 晚至新安寺偷狗,就曇度道人煮之飲酒。楊玉夫常得意,忽然 見憎,遇輒切齒,曰:「明日當殺小子,取肝肺。」是夜七夕, 令玉夫伺織女度,報己,因與內人穿針訖,大醉,臥於仁壽殿 東阿氈幄中。帝出入無禁,王敬則先結玉夫、陳奉伯、楊萬年 等合二十五人,其夕玉夫候帝眠熟,至乙夜,與萬年同入氈幄 內,取千牛刀殺之。
shùn huáng dì, huì zhǔn, zì zhòng mó, xiǎo zì zhī guān, míng dì dì sān zi yě. tài shǐ wǔ nián qī yuè guǐ chǒu shēng. qī nián, fēng ān chéng wáng. dì zī mào duān huá, méi mù rú huà, jiàn zhě yǐ wèi shén rén. fèi dì jí wèi, jiā yáng zhōu cì shǐ. yuán huī èr nián, jiā dū du yáng nán yù èr zhōu zhū jūn shì. sì nián, jìn hào biāo qí dà jiāng jūn. jí fèi dì yǔn, xiāo dào chéng fèng tài hòu lìng yíng wáng rù jū cháo táng.
順皇帝,諱准,字仲謨,小字知觀,明帝第三子也。泰始 五年七月癸丑生。七年,封安成王。帝姿貌端華,眉目如畫, 見者以爲神人。廢帝即位,加揚州刺史。元徽二年,加都督揚、 南豫二州諸軍事。四年,進號驃騎大將軍。及廢帝殞,蕭道成 奉太后令迎王入居朝堂。
shēng míng yuán nián qiū qī yuè rén chén, huáng dì jí wèi, dà shè, gǎi yuán huī wǔ nián wèi shēng míng yuán nián. jiǎ wǔ, xiāo dào chéng chū zhèn dōng chéng, fǔ zhèng. jīng zhōu cì shǐ shěn yōu zhī jìn hào chē qí dà jiāng jūn, xiāo dào chéng sī kōng lù shàng shū shì. yǐ yuán càn wèi zhōng shū jiān sī tú, yǐ chǔ yàn huí wèi wèi jiāng jūn, liú yàn jié wèi shàng shū lìng, jiā zhōng jūn jiāng jūn. xīn chǒu, yǐ wáng sēng qián wèi shàng shū pú shè. guǐ mǎo, chē jià yè tài miào.
升明元年秋七月壬辰,皇帝即位,大赦,改元徽五年爲升 明元年。甲午,蕭道成出鎮東城,輔政。荊州刺史沈攸之進號 車騎大將軍,蕭道成司空、錄尚書事。以袁粲爲中書監、司徒, 以褚彥回爲衛將軍,劉彥節爲尚書令,加中軍將軍。辛丑,以 王僧虔爲尚書僕射。癸卯,車駕謁太廟。
bā yuè guǐ hài, sī tú yuán càn zhèn shí tóu. wù chén, chóng bài dì suǒ shēng chén zhāo huá wèi huáng tài fēi. gēng wǔ, yǐ xiāo dào chéng wèi biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, lù shàng shū rú gù.
八月癸亥,司徒袁粲鎮石頭。戊辰,崇拜帝所生陳昭華爲 皇太妃。庚午,以蕭道成爲驃騎大將軍、開府儀同三司,錄尚 書如故。
jiǔ yuè jǐ yǒu, lú líng wáng gǎo hōng.
九月己酉,廬陵王暠薨。
shí èr yuè dīng sì, jīng zhōu cì shǐ shěn yōu zhī jǔ bīng, bù cóng zhí zhèng. dīng mǎo, xiāo dào chéng rù shǒu cháo táng, shì zhōng xiāo yí zhèn dōng fǔ. wù chén, zhōng wài zuǎn yán. rén shēn, sī tú yuán càn jù shí tóu, móu zhū dào chéng, bù guǒ, xuán jiàn fù miè. yǐ hài, yǐ wáng sēng qián wèi zuǒ pú shè, wáng yán zhī wèi yòu pú shè. wú jùn tài shǒu liú xiá jù jùn bù cóng zhí zhèng, lìng zhāng guī gōng zhǎn zhī.
十二月丁巳,荊州刺史沈攸之舉兵,不從執政。丁卯,蕭 道成入守朝堂,侍中蕭嶷鎮東府。戊辰,中外纂嚴。壬申,司 徒袁粲據石頭,謀誅道成,不果,旋見覆滅。乙亥,以王僧虔 爲左僕射,王延之爲右僕射。吳郡太守劉遐據郡不從執政,令 張瑰攻斬之。
rùn yuè xīn sì, tún qí xiào wèi wáng yí xìng èr yú zhí zhèng, jiàn zhū. guǐ sì, shěn yōu zhī gōng yǐng chéng, qián jūn zhǎng shǐ liǔ shì lóng gù shǒu. jǐ hài, zhōng wài jiè yán, jiǎ xiāo dào chéng huáng yuè. yǐ sì, dào chéng chū dùn xīn tíng.
閏月辛巳,屯騎校尉王宜興貳於執政,見誅。癸巳,沈攸 之攻郢城,前軍長史柳世隆固守。己亥,中外戒嚴,假蕭道成 黃鉞。乙巳,道成出頓新亭。
shì suì, wèi tài hé yuán nián.
是歲,魏太和元年。
èr nián chūn zhēng yuè dīng mǎo, shěn yōu zhī bài, jǐ sì, huá róng xiàn rén zhǎn yōu zhī shǒu sòng zhī. xīn wèi, yōng zhōu cì shǐ zhāng jìng ér kè jiāng líng, jīng zhōu píng. bǐng zǐ, jiě yán. yǐ liǔ shì lóng wèi shàng shū yòu pú shè. xiāo dào chéng xuán zhèn dōng fǔ.
二年春正月丁卯,沈攸之敗,己巳,華容縣人斬攸之首送 之。辛未,雍州刺史張敬兒克江陵,荊州平。丙子,解嚴。以 柳世隆爲尚書右僕射。蕭道成旋鎮東府。
èr yuè gēng chén, yǐ wáng sēng qián wèi shàng shū lìng, wáng yán zhī wèi zuǒ pú shè. guǐ wèi, xiāo dào chéng jiā shòu tài wèi, yǐ chǔ yàn huí wèi zhōng shū jiān sī kōng. bǐng xū, fǔ jūn jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ jìn xī wáng xiè jìn hào zhōng jūn jiāng jūn.
二月庚辰,以王僧虔爲尚書令,王延之爲左僕射。癸未, 蕭道成加授太尉,以褚彥回爲中書監、司空。丙戌,撫軍將軍、 揚州刺史晉熙王燮進號中軍將軍。
sān yuè jǐ yǒu shuò, rì yǒu shí zhī.
三月己酉朔,日有蝕之。
xià sì yuè, nán yǎn zhōu cì shǐ huáng huí èr yú zhí zhèng, cì sǐ.
夏四月,南兗州刺史黃回貳於執政,賜死。
wǔ yuè wù wǔ, yǐ wō guó wáng wǔ wèi ān dōng dà jiāng jūn.
五月戊午,以倭國王武爲安東大將軍。
liù yuè dīng yǒu, yǐ fǔ guó jiāng jūn yáng wén hóng wèi běi qín zhōu cì shǐ, fēng wǔ dū wáng.
六月丁酉,以輔國將軍楊文弘爲北秦州刺史,封武都王。
qiū jiǔ yuè yǐ sì shuò, rì yǒu shí zhī. bǐng wǔ, jiā tài wèi xiāo dào chéng huáng yuè dōu dū zhōng wài zhū jūn shì tài fù, lǐng yáng zhōu mù, cì shū lǐ. yǐ yáng zhōu cì shǐ jìn xī wáng xiè wèi sī tú.
秋九月乙巳朔,日有蝕之。丙午,加太尉蕭道成黃鉞、都 督中外諸軍事、太傅,領揚州牧,賜殊禮。以揚州刺史晉熙王 燮爲司徒。
dōng shí yuè rén yín, lì huáng hòu xiè shì.
冬十月壬寅,立皇后謝氏。
shí yī yuè, lì gù wǔ chāng tài shǒu liú kūn xī bān wèi nán fēng xiàn wáng. guǐ hài, zhū lín lǐ hóu liú huǎng. jiǎ zǐ, gǎi fēng nán yáng wáng huì wèi suí jùn wáng.
十一月,立故武昌太守劉琨息頒爲南豐縣王。癸亥,誅臨 澧侯劉晃。甲子,改封南陽王翽爲隨郡王。
shí èr yuè bǐng xū, huáng hòu jiàn yú tài miào.
十二月丙戌,皇后見於太廟。
sān nián chūn zhēng yuè xīn hài, lǐng jūn jiāng jūn xiāo zé jiā shàng shū yòu pú shè, jìn hào zhōng jūn dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī.
三年春正月辛亥,領軍將軍蕭賾加尚書右僕射,進號中軍 大將軍、開府儀同三司。
èr yuè bǐng zǐ, nán yù zhōu cì shǐ shào líng wáng yǒu hōng. bǐng shēn, dì zhèn jiàn yáng mén.
二月丙子,南豫州刺史邵陵王友薨。丙申,地震建陽門。
sān yuè guǐ mǎo shuò, rì yǒu shí zhī. jiǎ chén, jiā xiāo dào chéng xiāng guó, zǒng bǎi kuí, fēng shí jùn wèi qí gōng, bèi jiǔ xī zhī lǐ. gēng xū, zhū lín chuān wáng chuò.
三月癸卯朔,日有蝕之。甲辰,加蕭道成相國,總百揆, 封十郡爲齊公,備九錫之禮。庚戌,誅臨川王綽。
xià sì yuè rén shēn, jìn qí gōng xiāo dào chéng jué wèi wáng. rén wǔ, ān xī jiāng jūn wǔ líng wáng zàn hōng. xīn mǎo, dì chán wèi yú qí. rén chén, xùn yú dōng dǐ. shì rì, wáng jìng zé yǐ bīng chén yú diàn tíng, dì yóu jū nèi, wén zhī, táo yú fú gài xià. tài hòu jù, zì shuài yān shù suǒ, fú xìng bǎn yú. huáng mén huò cù zhī, dì nù, chōu dāo tóu zhī, zhōng xiàng ér yǔn. dì jì chū, gōng rén xíng kū, jù qiān. bèi yǔ yí, chéng huà lún chē, chū dōng yē mén. fēng dì wèi rǔ yīn wáng, jū dān tú gōng, qí bīng wèi zhī. jiàn yuán yuán nián wǔ yuè jǐ wèi, dì wén wài yǒu chí mǎ zhě, jù luàn zuò jiān rén shā wáng ér yǐ jí fù, qí rén dé zhī, shǎng zhī yǐ yì. liù yuè yǐ yǒu, zàng yú suì níng líng, shì yuē shùn dì. sòng zhī wáng hóu wú shǎo zhǎng jiē yōu sǐ yǐ. lùn yuē: wén dì fù yǐ nán miàn, shí yǒu rén jūn zhī měi, jīng guó zhī yì suī hóng, ér lóng jiā zhī dào bù zú. péng chéng zhào bù kuī gǔ, běn wú zhuō ěr zhī zī, tú jiàn kūn dì zhī yì shēn, wèi shí jūn chén zhī lǐ yì. yǐ cǐ jiā qíng, xíng zhī guó dào, zhǔ jì ér yóu fàn, ēn lí ér wèi wù. zhì yǐ líng bī zhī qiān, suì chéng miè qīn zhī huò. kāi duān shù xì, chuí zhī hòu rén. míng dì yīn cāi rěn zhī qíng, jù yǐ xíng zhī diǎn, jiǎn luò hóng zhī, yuàn bù dài lǜ. jì ér běn gēn mò bì, yòu zhǔ gū lì, xià wú pán shí zhī tuō, shàng yǒu lěi luǎn zhī wēi. fāng fù cáng xǐ huái fú, yú fú wàng fǎn, wēi guān duǎn zhì, pǐ mǎ gū zhēng, yǐ zhì fù wáng, lǐ gù rán yǐ. shén qì yǐ shì ruò qīng yí, líng mìng suí lè tuī huí gǎi. sī gài lǚ shuāng yǒu jiàn, fū qǐ yī xī, hé zhǐ qū qū rǔ yīn yī ràng ér yǐ.
夏四月壬申,進齊公蕭道成爵爲王。壬午,安西將軍武陵 王贊薨。辛卯,帝禪位於齊。壬辰,遜於東邸。是日,王敬則 以兵陳於殿庭,帝猶居內,聞之,逃於佛蓋下。太后懼,自帥 閹豎索,扶幸板輿。黃門或促之,帝怒,抽刀投之,中項而殞。 帝既出,宮人行哭,俱遷。備羽儀,乘畫輪車,出東掖門。封 帝爲汝陰王,居丹徒宮,齊兵衛之。建元元年五月己未,帝聞 外有馳馬者,懼亂作;監人殺王而以疾赴,齊人德之,賞之以 邑。六月乙酉,葬於遂寧陵,諡曰順帝。宋之王侯無少長皆幽 死矣。 論曰:文帝負扆南面,實有人君之美,經國之義雖弘,而 隆家之道不足。彭城照不窺古,本無卓爾之資,徒見昆弟之義 深,未識君臣之禮異。以此家情,行之國道,主忌而猶犯,恩 離而未悟。致以陵逼之愆,遂成滅親之禍。開端樹隙,垂之後 人。明帝因猜忍之情,據已行之典,翦落洪枝,願不待慮。既 而本根莫庇,幼主孤立,下無磐石之託,上有累卵之危。方復 藏璽懷紱,魚服忘反,危冠短制,匹馬孤征,以至覆亡,理固 然矣。神器以勢弱傾移,靈命隨樂推回改。斯蓋履霜有漸,夫 豈一夕,何止區區汝陰揖讓而已。