liáng běn jì shàng
梁本纪上
liáng gāo zǔ wǔ huáng dì huì yǎn, zì shū dá, xiǎo zì liàn ér, nán lán líng zhōng dōu lǐ rén, xìng xiāo shì, yǔ qí tóng chéng huái yīn lìng zhěng. zhěng shēng huáng gāo zǔ xiá, wèi jì yīn tài shǒu. xiá shēng huáng zēng zǔ fù zi, wèi zhōu zhì zhōng cóng shì. fù zi shēng huáng zǔ dào cì, wèi nán tái zhì shū shì yù shǐ. dào cì shēng huáng kǎo, huì shùn zhī, zì wén wěi, yú qí gāo dì wèi shǐ zú dì.
梁高祖武皇帝讳衍,字叔达,小字练儿,南兰陵中都里人, 姓萧氏,与齐同承淮阴令整。整生皇高祖辖,位济阴太守。辖 生皇曾祖副子,位州治中从事。副子生皇祖道赐,位南台治书 侍御史。道赐生皇考,讳顺之,字文纬,于齐高帝爲始族弟。
huáng kǎo wài shén qīng hé, ér nèi huái yīng qì, yǔ qí gāo shǎo ér kuǎn xiá. cháng gòng dēng jīn niú shān, lù cè yǒu kū gǔ zòng héng, qí gāo wèi huáng kǎo yuē:" zhōu wén wáng yǐ lái jǐ nián, dāng fù yǒu yǎn cǐ kū gǔ zhě hū?" yán zhī lǐn rán dòng sè. huáng kǎo yóu cǐ zhī qí gāo yǒu dà zhì, cháng xiāng suí zhú. qí gāo měi wài tǎo, huáng kǎo cháng wèi jūn fù. jí běi tǎo, xuē suǒ ér yè qiǎn rén rù yíng, tí dāo jìng zhì qí gāo mián chuáng, huáng kǎo shǒu rèn zhī. pín wèi qí gāo zhèn jūn sī mǎ zhǎng shǐ. shí sòng dì hūn nüè, qí gāo móu chū wài, huáng kǎo yǐ wèi yī dàn bēn wáng, zé wēi jǐ bù cè, bù rú yīn rén zhī yù, xíng yī huò zhī shì, qí gāo shēn rán zhī. lì huáng mén láng, ān xī zhǎng shǐ, wú jùn nèi shǐ, suǒ jīng jiē zhe míng. wú jùn zhāng xù cháng chēng: " wén wǔ jiān zī, yǒu dé yǒu xíng, wú jìng xiāo shùn zhī." yuán càn zhī jù shí tou, huáng huí yǔ zhī tōng móu, huáng kǎo wén nán zuò, lǜ jiā bīng jù zhū què qiáo, huí chān rén hái gào yuē : " zhū què qiáo nán yī cháng zhě, yīng wēi yì rán, zuò hú chuáng nán xiàng." huí yuē:" xiāo shùn zhī yě." suì bù gǎn chū. shí wēi huáng kǎo, shí tou jǐ bù jù yǐ. jí qí gāo chuàng zào huáng yè, tuī fēng jué shèng, mò bù chuí gǒng yǎng chéng yān. qí jiàn yuán mò, qí gāo cóng róng wèi huáng kǎo yuē: " dāng lìng ā yù jiě yáng zhōu xiāng shòu." yù, yù zhāng wáng yí xiǎo míng yě. qí wǔ dì zài dōng gōng, huáng kǎo cháng wèn xùn, jí tuì, qí wǔ zhǐ huáng kǎo wèi yí yuē:" fēi cǐ wēng, wú tú wú yǐ zhì jīn rì." jí jí wèi, shēn xiāng jì dàn, gù bù jū tái fǔ. yǐ cān yù zuǒ mìng, fēng lín xiāng xiàn hóu. lì wèi shì zhōng, wèi wèi, tài zǐ zhān shì, lǐng jūn jiāng jūn, dān yáng yǐn, zèng zhèn běi jiāng jūn, shì yuē yì.
皇考外甚清和,而内怀英气,与齐高少而款狎。尝共登金 牛山,路侧有枯骨纵横,齐高谓皇考曰:“周文王以来几年, 当复有掩此枯骨者乎?”言之懔然动色。皇考由此知齐高有大 志,常相随逐。齐高每外讨,皇考常爲军副。及北讨,薛索儿 夜遣人入营,提刀径至齐高眠床,皇考手刃之。频爲齐高镇军 司马、长史。时宋帝昏虐,齐高谋出外,皇考以爲一旦奔亡, 则危几不测,不如因人之欲,行伊、霍之事,齐高深然之。历 黄门郎,安西长史,吴郡内史,所经皆着名。吴郡张绪常称: “文武兼资,有德有行,吾敬萧顺之。”袁粲之据石头,黄回 与之通谋,皇考闻难作,率家兵据朱雀桥,回觇人还告曰 : “朱雀桥南一长者,英威毅然,坐胡床南向。”回曰:“萧顺之 也。”遂不敢出。时微皇考,石头几不据矣。及齐高创造皇业, 推锋决胜,莫不垂拱仰成焉。齐建元末,齐高从容谓皇考曰: “当令阿玉解扬州相授。”玉,豫章王嶷小名也。齐武帝在东 宫,皇考尝问讯,及退,齐武指皇考谓嶷曰:“非此翁,吾徒 无以致今日。”及即位,深相忌惮,故不居台辅。以参豫佐命, 封临湘县侯。历位侍中,卫尉,太子詹事,领军将军,丹阳尹, 赠镇北将军,諡曰懿。
dì yǐ sòng xiào wǔ dà míng bā nián suì cì jiǎ chén shēng yú mò líng xiàn tóng xià lǐ sān qiáo zhái. chū, huáng bǐ zhāng shì cháng mèng bào rì, yǐ ér yǒu shēn, suì chǎn dì. dì shēng ér yǒu yì guāng, zhuàng mào shū tè, rì jiǎo lóng yán, zhòng yuè hǔ gù, shé wén bā zì, xiàng yǒu fú guāng, shēn yìng rì wú yǐng, liǎng kuà pián gǔ, xiàng shàng lóng qǐ, yǒu wén zài yòu shǒu yuē" wǔ". dì wèi ér shí, néng dǎo kōng ér xíng. jí zhǎng, bó xué duō tōng, hǎo chóu lüè, yǒu wén wǔ cái gàn. suǒ jū shì zhōng, cháng ruò yún qì, rén huò yù zhě, tǐ zhé sù rán.
帝以宋孝武大明八年岁次甲辰生于秣陵县同夏里三桥宅。 初,皇妣张氏尝梦抱日,已而有娠,遂産帝。帝生而有异光, 状貌殊特,日角龙顔,重岳虎顾,舌文八字,项有浮光,身映 日无影,两骻骈骨,项上隆起,有文在右手曰“武”。帝爲儿 时,能蹈空而行。及长,博学多通,好筹略,有文武才干。所 居室中,常若云气,人或遇者,体辄肃然。
chū wèi wèi jūn wáng jiǎn dōng hé jì jiǔ, jiǎn yī jiàn shēn xiāng qì yì, qǐng wèi hù cáo shǔ. wèi lú jiāng hé xiàn yuē:" cǐ xiāo láng sān shí nèi dàng zuò shì zhōng, chū cǐ zé guì bù kě yán." jìng líng wáng zǐ liáng kāi xī dǐ, zhāo wén xué, dì yǔ shěn yuē xiè tiǎo wáng róng xiāo chēn fàn yún rèn fǎng lù chuí děng bìng yóu yān, hào yuē" bā yǒu". róng jùn shuǎng, shí jiàn guò rén, yóu jìng yì dì, měi wèi suǒ qīn yuē:" zǎi zhì tiān xià, bì zài cǐ rén." lèi qiān suí wáng zhèn xī zī yì cān jūn. xíng jīng niú zhǔ, féng fēng, rù pō lóng dú, yǒu yī lǎo rén wèi dì yuē:" jūn lóng xíng hǔ bù, xiāng bù kě yán, tiān xià fāng luàn, ān zhī zhě qí zài jūn hū?" wèn qí míng shì, hū rán bú jiàn. xún yǐ huáng kǎo jiān qù zhí, guī jiàn yè.
初爲卫军王俭东合祭酒,俭一见深相器异,请爲户曹属。 谓庐江何宪曰:“此萧郎三十内当作侍中,出此则贵不可言。” 竟陵王子良开西邸,招文学,帝与沈约、谢朓、王融、萧琛、 范云、任昉、陆倕等并游焉,号曰“八友”。融俊爽,识鉴过 人,尤敬异帝,每谓所亲曰:“宰制天下,必在此人。”累迁 随王镇西谘议参军。行经牛渚,逢风,入泊龙渎,有一老人谓 帝曰:“君龙行虎步,相不可言,天下方乱,安之者其在君乎?” 问其名氏,忽然不见。寻以皇考艰去职,归建邺。
jí qí wǔ dì bù yù, jìng líng wáng zǐ liáng yǐ dì jí xiōng yì wáng róng liú huì wáng sī yuǎn gù gǎo zhī fàn yún děng wèi zhàng nèi jūn zhǔ. róng yù yīn dì yàn jià lì zi liáng, dì yuē:" fū lì fēi cháng zhī shì, bì dài fēi cháng zhī rén, róng cái fēi fù tú, shì qí bài yě." fàn yún yuē:" yōu guó jiā zhě, wéi yǒu wáng zhōng shū." dì yuē:" yōu guó yù wèi zhōu zhào? yù wèi shù diāo xié?" yì yuē:" zhí zāi shǐ yú, hé qí mù jiàng yě!"
及齐武帝不豫,竟陵王子良以帝及兄懿、王融、刘绘、王 思远、顾暠之、范云等爲帐内军主。融欲因帝晏驾立子良,帝 曰:“夫立非常之事,必待非常之人,融才非负图,视其败也。” 范云曰:“忧国家者,惟有王中书。”帝曰:“忧国欲爲周、 召?欲爲竖、刁邪?”懿曰:“直哉史鱼,何其木强也!”
chū, huáng kǎo zhī hōng, bù dé zhì, shì jiàn qí yú fù hóu chuán. zhì shì, yù lín shī dé, qí míng dì zuò fǔ, jiāng wèi fèi lì jì, dì yù zhù qí míng, qīng qí wǔ zhī sì, yǐ xuě xīn chǐ, qí míng yì zhī zhī, měi yǔ dì móu. shí qí míng jiāng zhuī suí wáng, kǒng bù cóng, yòu yǐ wáng jìng zé zài kuài jī, kǒng wèi biàn, yǐ wèn dì. dì yuē:" suí wáng suī yǒu měi míng, qí shí yōng liè, jì wú zhì móu zhī shì, zhǎo yá wéi zhàng sī mǎ yuán lì shēng wǔ líng tài shǒu biàn bái lóng ěr. cǐ bìng wéi lì shì yǔ, ruò dàn yǐ xiǎn zhí, wú bù zài chí. suí wáng zhǐ xū zhé jiǎn ěr. jìng zé zhì ān jiāng dōng, qióng qí fù guì, yí xuǎn měi nǚ yǐ yú qí xīn." qí míng yuē:" yì wú yì yě." jí zhēng lì shēng wèi tài zǐ zuǒ wèi lǜ, bái lóng yóu jī jiāng jūn, bìng zhì. xù zhào suí wáng zhì dōu, cì zì jìn.
初,皇考之薨,不得志,事见齐鱼复侯传。至是,郁林失 德,齐明帝作辅,将爲废立计,帝欲助齐明,倾齐武之嗣,以 雪心耻,齐明亦知之,每与帝谋。时齐明将追随王,恐不从, 又以王敬则在会稽,恐爲变,以问帝。帝曰:“随王虽有美名, 其实庸劣,既无智谋之士,爪牙惟仗司马垣历生、武陵太守卞 白龙耳。此并惟利是与,若啖以显职,无不载驰。随王止须折 简耳。敬则志安江东,穷其富贵,宜选美女以娱其心。”齐明 曰:“亦吾意也。”即征历生爲太子左卫率,白龙游击将军, 并至。续召随王至都,赐自尽。
yù zhōu cì shǐ cuī huì jǐng jì qí wǔ jiù chén, bù zì ān, qí míng yōu zhī, nǎi qǐ dì zhèn shòu yáng, wài shēng bèi wèi, shí fáng huì jǐng. shī cì zhǎng lài, huì jǐng jù zuì, bái fú lái yíng, dì fǔ ér yòu zhī. jiāng jūn fáng bó yù xú xuán qìng bìng yuē:" huì jǐng fǎn jī jì zhāng, shí shì jiàn zéi, wǒ cáo wǔ jiàng, pì rú gōu shàng yīng, jiāng jūn yī yán jiàn mìng, biàn jí zhì zhī." dì xiào yuē:" qí rú zhǎng zhōng yīng ér, shā zhī bù wǔ." yú shì qū yì hé shì zhī, huì jǐng suì ān. lóng chāng yuán nián, bài zhōng shū shì láng, qiān huáng mén shì láng.
豫州刺史崔慧景既齐武旧臣,不自安,齐明忧之,乃起帝 镇寿阳,外声备魏,实防慧景。师次长濑,慧景惧罪,白服来 迎,帝抚而宥之。将军房伯玉、徐玄庆并曰:“慧景反迹既彰, 实是见贼,我曹武将,譬如韝上鹰,将军一言见命,便即制之。” 帝笑曰:“其如掌中婴儿,杀之不武。”于是曲意和释之,慧 景遂安。隆昌元年,拜中书侍郎,迁黄门侍郎。
jiàn wǔ èr nián, wèi jiāng wáng sù liú chǎng gōng sī zhōu cì shǐ xiāo dàn shén jí, qí míng qiǎn zuǒ wèi jiāng jūn wáng guǎng zhī fù jiù, dì wèi piān shuài lì guǎng zhī. xíng cì yùn dǒu zhōu, yǒu rén zhǎng bā chǐ yú, róng mào yì guān hào rán jiē bái, yuán jiāng hū yuē:" xiāo wáng dà guì." dì jì lǚ yǒu zhēng xiáng, xīn yì zì fù. shí qù dàn bǎi lǐ, zhòng jūn yǐ wèi jūn shèng, mò gǎn qián. dì yù dà zhèn wēi lüè, wèi zhū jiàng yuē:" jīn tún xià liáng zhī chéng, sāi záo xiàn zhī xiǎn, shǒu zhì jiǎo zhī lù, jù xián shǒu zhī shān, yǐ tōng xī guān, yǐ lín zéi lěi, sān fāng jǐ jiǎo, chū qí bù bèi, pò zéi bì yǐ." guǎng zhī děng bù cóng. hòu qiǎn xú xuán qìng jìn jù xián shǒu shān, wèi jué qí liáng dào, zhòng jù, mò gǎn yuán zhī, wéi dì dú fèn qǐng xiān jìn. yú shì guǎng zhī yì dì jīng jiǎ, xián méi yè qián. shī dào, wàng jiàn rú chí liǎng jù zhě, suí zhī guǒ dé dào, jìng shàng xián shǒu shān, guǎng zhī jūn yīn dé qián. wèi jūn lái xié, dì jiān bì bù jìn. shí wáng sù zì gōng chéng, yī gǔ ér tuì, liú chǎng yǒu yí xīn, dì yīn yǔ shū, jiān chéng qí xì. yī dàn, yǒu fēng cóng xī běi qǐ, zhèn yún suí zhī lái, dāng sù yíng, xún ér fēng huí yún zhuǎn, hái xiàng xī běi, dì yuē:" cǐ suǒ wèi guī qì, wèi shī dùn yǐ." lìng jūn zhōng yuē:" wàng huī ér jìn, tīng gǔ ér dòng." sù nǎi qīng bì shí wàn, zhèn yú shuǐ běi, dì yáng huī gǔ zào, xiǎng zhèn shān gǔ, gǎn sǐ zhī shì, zhí duǎn bīng xiān dēng, cháng jǐ yì zhī. chéng zhōng jiàn yuán zhì, yīn chū jūn gōng wèi zhà, wèi jūn biǎo lǐ shòu dí, yīn dà bēng. sù chǎng dān qí zǒu, zhǎn huò qiān jì, liú xiě jiàng yě. dé sù chǎng jīn xiāng zhōng wèi dì chì yuē:" wén xiāo yǎn shàn yòng bīng, wù yǔ zhēng fēng, dài wú zhì ruò néng qín cǐ rén, zé jiāng dōng wú yǒu yě." yǐ gōng fēng jiàn yáng xiàn nán.
建武二年,魏将王肃、刘昶攻司州刺史萧诞甚急,齐明遣 左卫将军王广之赴救,帝爲偏帅隶广之。行次熨斗洲,有人长 八尺馀,容貌衣冠皓然皆白,缘江呼曰:“萧王大贵。”帝既 屡有征祥,心益自负。时去诞百里,衆军以魏军盛,莫敢前。 帝欲大振威略,谓诸将曰:“今屯下梁之城,塞凿岘之险,守 雉脚之路,据贤首之山,以通西关,以临贼垒,三方掎角,出 其不备,破贼必矣。”广之等不从。后遣徐玄庆进据贤首山, 魏绝其粮道,衆惧,莫敢援之,惟帝独奋请先进。于是广之益 帝精甲,衔枚夜前。失道,望见如持两炬者,随之果得道,径 上贤首山,广之军因得前。魏军来胁,帝坚壁不进。时王肃自 攻城,一鼓而退,刘昶有疑心,帝因与书,间成其隙。一旦, 有风从西北起,阵云随之来,当肃营,寻而风回云转,还向西 北,帝曰:“此所谓归气,魏师遁矣。”令军中曰:“望麾而 进,听鼓而动。”肃乃倾壁十万,阵于水北,帝扬麾鼓噪,响 振山谷,敢死之士,执短兵先登,长戟翼之。城中见援至,因 出军攻魏栅,魏军表里受敌,因大崩。肃、昶单骑走,斩获千 计,流血绛野。得肃、昶巾箱中魏帝敕曰:“闻萧衍善用兵, 勿与争锋,待吾至;若能禽此人,则江东吾有也。”以功封建 阳县男。
xún wèi sī zhōu cì shǐ. yǒu shā mén zì chēng sēng yùn, wèi dì yuē:" jūn xiàng yǒu fú lóng, fēi rén chén yě." fù qiú, mò zhī suǒ zhī. dì zài zhōu, shén yǒu wēi míng. cháng yǒu rén xiǎng mǎ, dì bù shòu, xiǎng zhě mì yǐ mǎ xì zhāi zhù ér qù. dì chū jiàn mǎ, dá shū yīn qín, fù zhī mǎ shǒu, lìng rén qū chū chéng wài, mǎ zì hái. hái dōu wèi tài zǐ zhōng shù zǐ, lǐng sì xiāng zhí. chū zhèn shí tou. qí míng xìng cāi jì, dì bì shí xián, jiě qiǎn bù qǔ, cháng chéng zhé jiǎo xiǎo niú chē. qí míng měi chēng dì qīng jiǎn, xù lì cháo chén.
寻爲司州刺史。有沙门自称僧恽,谓帝曰:“君项有伏龙, 非人臣也。”复求,莫知所之。帝在州,甚有威名。尝有人饷 马,帝不受,饷者密以马系斋柱而去。帝出见马,答书殷勤, 缚之马首,令人驱出城外,马自还。还都爲太子中庶子,领四 厢直。出镇石头。齐明性猜忌,帝避时嫌,解遣部曲,常乘折 角小牛车。齐明每称帝清俭,勖励朝臣。
sì nián, wèi xiào wén dì zì lǜ dà zhòng bī yōng zhōu, cì shǐ cáo wǔ dù miǎn shǒu fán chéng, wǔ jiù qí wǔ fù xīn, qí míng jì zhī, yù shǐ hòu dì liú xuān wèi yōng zhōu, xuān bù yuàn chū wài, yīn jiāng shí dé liú. qí míng dì nǐ dì yōng zhōu, shòu mì zhǐ chū dùn, shēng wèi jūn shì fā qiǎn. yòu mìng wǔ bīng shàng shū cuī huì jǐng zhēng nán jiāng jūn chén xiǎn dá xiāng xù yuán xiāng yáng. huì jǐng yǔ dì jìn xíng dèng chéng, wèi xiào wén shuài shí yú wàn qí yǎn zhì, huì jǐng yǐn tuì, dì zhǐ zhī, bù cóng, yú shì dà bài. dì shuài zhòng jù zhàn, dú de quán jūn. jí wèi jūn tuì, yǐ dì wèi fǔ guó jiāng jūn, jiān yōng zhōu shì.
四年,魏孝文帝自率大衆逼雍州,刺史曹武度沔守樊城, 武旧齐武腹心,齐明忌之,欲使后弟刘暄爲雍州,暄不愿出外, 因江祏得留。齐明帝拟帝雍州,受密旨出顿,声爲军事发遣。 又命五兵尚书崔慧景、征南将军陈显达相续援襄阳。慧景与帝 进行邓城,魏孝文帅十余万骑奄至,慧景引退,帝止之,不从, 于是大败。帝帅衆拒战,独得全军。及魏军退,以帝爲辅国将 军,监雍州事。
xiān shì, yōng zhōu xiāng chuán fán chéng yǒu wáng qì, zhì shì yáo yán gèng shén. jí qí míng bēng, yí zhào yǐ dì wèi dū du yōng zhōu cì shǐ. shí yáng zhōu cì shǐ shǐ ān wáng yáo guāng shàng shū lìng xú xiào sì yòu pú yè jiāng shí yòu jiāng jūn xiāo tǎn zhī shì zhōng jiāng sì wèi wèi liú xuān gèng zhí nèi xǐng, fēn rì tiē chì, shì suǒ wèi" liù guì". yòu yǒu yù dāo rú fǎ zhēn méi chóng ér fēng yǒng zhī děng bā rén, hào wèi" bā yào", jí shè rén wáng xuǎn zhī děng sì shí yú rén, jiē kǒu shàn wáng yán, quán xíng guó xiàn. dì wèi zhāng hóng cè yuē:" zhèng chū duō mén, luàn qí jiē yǐ. dāng jīn bì huò, wéi yǒu cǐ dì, qín xíng rén yì, kě zuò zuò xī bó dàn zhū dì zài dōu, kǒng lí shí huàn, xū yǔ yì zhōu tú zhī ěr." shí shàng zhǎng xiōng yì bà yì zhōu hái, réng xíng yǐng zhōu shì, nǎi shǐ hóng cè yì yǐng, chén jì yú yì, yǔ zài yì chuán. yán jì bù cóng, hóng cè hái, dì nǎi zhào dì wěi jí dàn, shì suì zhì xiāng yáng. nǎi qián zào qì xiè, duō fá zhú mù, shěn yú tán xī, mì wèi zhōu zhuāng zhī bèi. shí dì suǒ zhù zhāi cháng yǒu qì, wǔ sè huí zhuǎn, zhuàng ruò pán lóng. jì qiū chū jiǔ rì tái, hū bào fēng qǐ, yān chén sì hé, dì suǒ jū dú bái rì qīng lǎng, qí shàng zǐ yún téng qǐ, xíng rú sǎn gài, wàng zhě mò bù yì yān.
先是,雍州相传樊城有王气,至是谣言更甚。及齐明崩, 遗诏以帝爲都督、雍州刺史。时扬州刺史始安王遥光、尚书令 徐孝嗣、右仆射江祏、右将军萧坦之、侍中江祀、卫尉刘暄更 直内省,分日帖敕,世所谓“六贵”。又有御刀茹法珍、梅虫 儿、丰勇之等八人,号爲“八要”,及舍人王咺之等四十馀人, 皆口擅王言,权行国宪。帝谓张弘策曰:“政出多门,乱其阶 矣。当今避祸,惟有此地,勤行仁义,可坐作西伯;但诸弟在 都,恐离时患,须与益州图之耳。”时上长兄懿罢益州还,仍 行郢州事,乃使弘策诣郢,陈计于懿,语在懿传。言既不从, 弘策还,帝乃召弟伟及憺,是岁至襄阳。乃潜造器械,多伐竹 木,沈于檀溪,密爲舟装之备。时帝所住斋常有气,五色回转, 状若蟠龙。季秋出九日台,忽暴风起,烟尘四合,帝所居独白 日清朗,其上紫云腾起,形如伞盖,望者莫不异焉。
xún ér dà chén xiāng cì zhū lù. yǒng yuán èr nián dōng, yì yòu bèi hài. xìn zhì, dì mì zhào zhǎng shǐ wáng mào zhōng bīng lǚ sēng zhēn bié jià liǔ qìng yuǎn gōng cáo shǐ jí shì zhān děng móu zhī. jì dìng, yǐ shí yī yuè yǐ sì zhào liáo zuǒ jí yú tīng shì, gào yǐ jǔ bīng. shì rì jiàn yá, chū tán xī zhú mù zhuāng gě jiàn, xún rì dà bàn. bǎi xìng yuàn cóng zhě, dé tiě mǎ wǔ qiān pǐ, jiǎ shì sān wàn rén.
寻而大臣相次诛戮。永元二年冬,懿又被害。信至,帝密 召长史王茂、中兵吕僧珍、别驾柳庆远、功曹史吉士瞻等谋之。 既定,以十一月乙巳召僚佐集于听事,告以举兵。是日建牙, 出檀溪竹木装舸舰,旬日大办。百姓愿从者,得铁马五千匹, 甲士三万人。
xiān shì, dōng hūn yǐ liú shān yáng wèi bā xī tài shǒu, shǐ guò jīng zhōu jiù xíng shì xiāo yǐng zhòu yǐ xí xiāng yáng. dì zhī qí móu, nǎi qiǎn cān jūn wáng tiān wǔ páng qìng guó yì jiāng líng, biàn yǔ zhōu fǔ rén shū lùn jūn shì. tiān wǔ jì fā, dì wèi zī yì cān jūn zhāng hóng cè yuē:" jīn rì tiān wǔ zuò shōu tiān xià yǐ. jīng zhōu dé tiān wǔ zhì, bì huí huáng wú jì, ruò bú jiàn tóng, qǔ zhī rú shí dì jiè ěr. duàn sān xiá, jù bā shǔ, fēn bīng dìng xiāng zhōng, biàn quán yǒu shàng liú. yǐ cǐ wēi shēng, lín jiǔ pài, duàn péng lí, chuán xí jiāng nán, fēng zhī mí cǎo, bù zú bǐ yě, zhèng xiǎo yǐn rì yuè ěr. jiāng líng běn dàn xiāng yáng rén, jiā chún wáng chǐ hán, bì bù gū lì, níng dé bù àn jiàn tóng xié. xié jīng yōng zhī bīng, sǎo dìng dōng xià, hán bái chóng chū, bù néng wèi jì, kuàng yǐ wú suàn zhī hūn zhǔ, yì yù dāo yīng chì zhī tú zāi." jí shān yáng zhì bā líng, dì fù lìng tiān wǔ jī shū yǔ yǐng zhòu xiōng dì. qù hòu, dì wèi zhāng hóng cè yuē:" yòng bīng zhī dào, gōng xīn wèi shàng, gōng chéng cì zhī xīn zhàn wèi shàng, bīng zhàn cì zhī, jīn rì shì yě. jìn qiǎn tiān wǔ wǎng zhōu fǔ, rén jiē yǒu shū, jīn duàn zhǐ yǒu liǎng fēng, yǔ xíng shì xiōng dì, yún ' yī èr tiān wǔ kǒu jù '. jí wèn tiān wǔ, kǒu wú suǒ shuō. tiān wǔ shì xíng shì xīn lǚ, bǐ wén bì wèi xíng shì yǔ tiān wǔ gòng yǐn qí shì, zé rén rén shēng yí. shān yáng huò yú zhòng kǒu, pàn xiāng xián èr, zé xíng shì jìn tuì wú yǐ zì míng, shì chí liǎng kōng hán dìng yī zhōu yǐ." shān yáng zhì jiāng ān, wén zhī, guǒ yí bù shàng. liǔ chén quàn zhǎn tiān wǔ, sòng shǒu shān yáng, yǐng zhòu nǎi wèi tiān wǔ yuē:" tiān xià zhī shì, xiàn zhī zài qīng, jīn jiù qīng jiè tóu, yǐ zhà shān yáng xī fán yú qī yì yǐ tóu jiè jīng kē." yú shì zhǎn zhī, sòng shǒu shān yáng, shān yáng xìn zhī, chí rù chéng, jiāng yú yù, xiàn mén fā, zhé qí chē yuán, tóu chē ér zǒu, zhōng bīng cān jūn chén xiù bá jǐ zhú zhī, zhǎn yú mén wài, chuán shǒu yú dì. réng yǐ nán kāng wáng zūn hào zhī yì lái gào, qiě yuē:" shí yǒu wèi lì, dāng xū lái nián èr yuè. jù biàn jìn bīng, kǒng fēi miào suàn." dì dá yuē:" jīn zuò jiǎ shí wàn, liáng yòng zì jié, ruò dùn bīng shí xún, bì shēng huǐ lìn. qiě tài bái chū xī fāng, zhàng yì ér dòng, tiān shí rén móu, yǒu hé bù lì? xī wǔ wáng fá zhòu, xíng nì tài suì, fù xū dài nián yuè hū?" jìng líng tài shǒu cáo jǐng zōng qiǎn dù sī chōng quàn dì yíng nán kāng, dōu xiāng yáng, dài zhèng zūn hào, dì bù cóng. wáng mào yòu sī yú zhāng hóng cè yuē : " jīn yǐ nán kāng zhì rén shǒu zhōng, bǐ xié tiān zǐ yǐ lìng zhū hóu, jié xià qián qù wèi rén suǒ shǐ, cǐ qǐ suì hán zhī jì." hóng cè yán zhī yú dì, dì yuē:" ruò qián tú dà shì bù jié, gù zì lán ài tóng fén ruò gōng yè kè jiàn, shuí gǎn bù cóng? qǐ shì lù lù shòu rén chǔ fèn! " yú miǎn nán lì xīn yě jùn, yǐ jí xīn fù.
先是,东昏以刘山阳爲巴西太守,使过荆州就行事萧颖胄 以袭襄阳。帝知其谋,乃遣参军王天武、庞庆国诣江陵,遍与 州府人书论军事。天武既发,帝谓谘议参军张弘策曰:“今日 天武坐收天下矣。荆州得天武至,必回遑无计,若不见同,取 之如拾地芥耳。断三峡,据巴、蜀,分兵定湘中,便全有上流。 以此威声,临九派,断彭蠡,传檄江南,风之靡草,不足比也, 政小引日月耳。江陵本惮襄阳人,加唇亡齿寒,必不孤立,宁 得不闇见同邪。挟荆、雍之兵,扫定东夏,韩、白重出,不能 爲计,况以无算之昏主,役御刀应敕之徒哉。”及山阳至巴陵, 帝复令天武齎书与颖胄兄弟。去后,帝谓张弘策曰:“用兵之 道,攻心爲上,攻城次之;心战爲上,兵战次之,今日是也。 近遣天武往州府,人皆有书,今段止有两封,与行事兄弟,云 ‘一二天武口具 ’。及问天武,口无所说。天武是行事心膂, 彼闻必谓行事与天武共隐其事,则人人生疑。山阳惑于衆口, 判相嫌贰,则行事进退无以自明,是驰两空函定一州矣。”山 阳至江安,闻之,果疑不上。柳忱劝斩天武,送首山阳,颖胄 乃谓天武曰:“天下之事,县之在卿,今就卿借头,以诈山阳; 昔樊于期亦以头借荆轲。”于是斩之,送首山阳,山阳信之, 驰入城,将踰阈,县门发,折其车辕,投车而走,中兵参军陈 秀拔戟逐之,斩于门外,传首于帝。仍以南康王尊号之议来告, 且曰:“时有未利,当须来年二月。遽便进兵,恐非庙算。” 帝答曰:“今坐甲十万,粮用自竭,若顿兵十旬,必生悔吝。 且太白出西方,仗义而动,天时人谋,有何不利?昔武王伐纣, 行逆太岁,复须待年月乎?”竟陵太守曹景宗遣杜思冲劝帝迎 南康,都襄阳,待正尊号,帝不从。王茂又私于张弘策曰 : “今以南康置人手中,彼挟天子以令诸侯,节下前去爲人所使, 此岂岁寒之计。”弘策言之于帝,帝曰:“若前途大事不捷, 故自兰艾同焚;若功业克建,谁敢不从?岂是碌碌受人处分! “于沔南立新野郡,以集新附。
sān nián èr yuè, nán kāng wáng wèi xiàng guó, yǐ dì wèi zhēng dōng jiāng jūn. wù shēn, dì fā xiāng yáng. zì dōng jī sǎn, zhì shì kāi jì, shì zú xián yuè. dì suì liú dì wěi shǒu xiāng yáng chéng, wèi yuē:" dāng zhì xīn yú xiāng yáng rén fù zhōng, tuī chéng xìn zhī, wù yǒu yí yě. tiān xià yī jiā, nǎi dāng xiāng jiàn." suì yí xí jiàn yè, chǎn yáng wēi wǔ. jí zhì jìng líng, mìng zhǎng shǐ wáng mào yǔ tài shǒu cáo jǐng zōng wèi qián jūn, zhōng bīng cān jūn zhāng fǎ ān shǒu jìng líng chéng. mào jǐng zōng shuài zhòng jì àn, jìn dùn jiǔ lǐ. qí rì, yǐng zhōu cì shǐ zhāng chōng yíng zhàn, mào děng dà pò zhī. jīng zhōu qiǎn guàn jūn jiāng jūn dèng yuán qǐ jūn zhǔ wáng shì xìng tián ān děng huì dà jūn yú xià kǒu. dì zhù hàn kǒu chéng yǐ shǒu lǔ shān, mìng shuǐ jūn zhǔ zhāng huì shào zhū sī yuǎn děng yóu è zhōng jiāng, jué yǐng lǔ èr chéng xìn shǐ. shí zhāng chōng sǐ, qí zhòng tuī jūn zhǔ xuē yuán sì jí chōng zhǎng shǐ chéng mào wèi zhǔ.
三年二月,南康王爲相国,以帝爲征东将军。戊申,帝发 襄阳。自冬积霰,至是开霁,士卒咸悦。帝遂留弟伟守襄阳城, 谓曰:“当置心于襄阳人腹中,推诚信之,勿有疑也。天下一 家,乃当相见。”遂移檄建邺,阐扬威武。及至竟陵,命长史 王茂与太守曹景宗爲前军,中兵参军张法安守竟陵城。茂、景 宗帅衆济岸,进顿九里。其日,郢州刺史张冲迎战,茂等大破 之。荆州遣冠军将军邓元起、军主王世兴、田安等会大军于夏 口。帝筑汉口城以守鲁山,命水军主张惠绍、朱思远等游遏中 江,绝郢、鲁二城信使。时张冲死,其衆推军主薛元嗣及冲长 史程茂爲主。
sān yuè yǐ sì, nán kāng wáng jí dì wèi yú jiāng líng. yáo fèi dōng hūn wèi fú líng wáng, yǐ dì wèi shàng shū zuǒ pú yè, jiā zhēng dōng dà jiàng jūn dū du zhēng tǎo zhū jūn, jiǎ huáng yuè. xī tái yòu qiǎn guàn jūn jiāng jūn xiāo yǐng dá lǐng bīng lái huì. sì yuè, dì chū miǎn, mìng wáng mào xiāo yǐng dá děng bī yǐng chéng. wǔ yuè jǐ yǒu, dì yí tún hàn nán. shì rì, yǒu zǐ yún rú gài, yīn yú lěi mù. jiǎ yín, dōng hūn qiǎn níng shuò jiāng jūn wú zǐ yáng guāng zǐ jīn děng shí sān jūn jiù yǐng zhōu, jìn jù bā kǒu. qī yuè, dì mìng wáng mào shuài jūn zhǔ cáo zhòng zōng kāng xuàn wǔ huì chāo děng qián shī xí jiā hú, jiāng bī zi yáng. shuǐ hé bù tōng jiàn, zǐ jīn xǐ. qí yè liú xīng zhuì qí chéng, sì gēng zhōng wú yǔ ér shuǐ bào zhǎng, zhòng jūn chéng liú qí jìn, gǔ zào gōng zhī, é ér dà kuì, zi yáng děng cuàn zǒu, zhòng jǐn nì yú jiāng, wáng mào lǔ qí yú ér xuán. yǐng lǔ èr chéng xiāng shì duó qì.
三月乙巳,南康王即帝位于江陵。遥废东昏爲涪陵王,以 帝爲尚书左仆射,加征东大将军、都督征讨诸军,假黄钺。西 台又遣冠军将军萧颖达领兵来会。四月,帝出沔,命王茂、萧 颖达等逼郢城。五月己酉,帝移屯汉南。是日,有紫云如盖, 荫于垒幕。甲寅,东昏遣甯朔将军吴子阳、光子衿等十三军救 郢州,进据巴口。七月,帝命王茂帅军主曹仲宗、康绚、武会 超等潜师袭加湖,将逼子阳。水涸不通舰,子衿喜。其夜流星 坠其城,四更中无雨而水暴长,衆军乘流齐进,鼓噪攻之,俄 而大溃,子阳等窜走,衆尽溺于江,王茂虏其馀而旋。郢、鲁 二城相视夺气。
xiān shì, dōng hūn qiǎn guàn jūn jiāng jūn chén bó zhī zhèn jiāng zhōu, wèi zi yáng děng shēng yuán. dì wèi zhū jiàng yuē:" fū zhēng tǎo wèi bì xū shí lì, suǒ tīng wēi shēng ěr. jīn jiā hú zhī bài, shuí bù zhé fú. chén wǔ yá jí bó zhī zhī zǐ, láng bèi bēn guī, bǐ jiān rén qíng, lǐ dāng xiōng jù. wǒ wèi jiǔ jiāng chuán xí kě dìng yě." yīn mìng sōu suǒ huò fú qiú, dé bó zhī chuáng zhǔ sū lóng zhī, hòu jiā shǎng cì, shǐ zhì mìng yān.
先是,东昏遣冠军将军陈伯之镇江州,爲子阳等声援。帝 谓诸将曰:“夫征讨未必须实力,所听威声耳。今加湖之败, 谁不讋服。陈武牙即伯之之子,狼狈奔归,彼间人情,理当凶 惧。我谓九江传檄可定也。”因命搜所获俘囚,得伯之幢主苏 隆之,厚加赏赐,使致命焉。
wù wǔ, lǔ shān chéng zhǔ sūn lè zǔ jiàng. jǐ wèi yè, yǐng chéng yǒu shù bǎi máo rén yú dié qiě qì, yīn tóu huáng gǔ jī, gài chéng zhī jīng yě. jí dàn, qí chéng zhǔ chéng mào xuē yuán sì qiǎn cān jūn zhū xiǎo qiú xiáng. dì wèi yuē:" chéng zhōng zì kě bù shí tiān mìng, hé yì héng mà? " xiǎo yuē:" míng gōng wèi zhī sī ěr, jié quǎn hé cháng bù fèi yáo." chū, yǐng chéng zhī bì, jiàng zuǒ wén wǔ nán nǚ kǒu shí yú wàn rén, jí yì liú zhǒng sǐ zhě shí qī bā. jí chéng kāi, dì bìng jiā yǐn xù, qí sǐ zhě mìng gěi guān huì.
戊午,鲁山城主孙乐祖降。己未夜,郢城有数百毛人踰堞 且泣,因投黄鹄矶,盖城之精也。及旦,其城主程茂、薛元嗣 遣参军朱晓求降。帝谓曰:“城中自可不识天命,何意恒骂? “晓曰:“明公未之思耳,桀犬何尝不吠尧。”初,郢城之闭, 将佐文武男女口十余万人,疾疫流肿死者十七八。及城开,帝 并加隐恤,其死者命给棺槥。
dōng hūn wén yǐng chéng méi, nǎi wèi chéng shǒu jì, jiǎn èr shàng fāng èr yě qiú tú yǐ pèi jūn. qí bù kě huó zhě, yú zhū què mén nèi rì zhǎn bǎi yú rén. shàng shū lìng wáng liàng kǔ jiàn, bù cóng. chén bó zhī qiǎn sū lóng zhī fǎn mìng, qiú wèi biàn jìn jūn. dì yuē:" bó zhī cǐ yán, yì huái shǒu shǔ, kě jí qí yóu yù bī zhī." nǎi mìng dèng yuán qǐ jí rì yán liú. bā yuè, tiān zǐ qiǎn jiān huáng mén láng sū huí láo jūn. dì dēng zhōu, mìng zhū jūn yǐ cì jìn lù, liú shàng yōng tài shǒu wéi ruì shǒu yǐng chéng, xíng zhōu shì. dèng yuán qǐ jiāng zhì xún yáng, chén bó zhī yóu jù, nǎi shōu bīng tuì bǎo hú kǒu, liú qí zi wǔ yá shǒu pén chéng. jí dì zhì, nǎi shù jiǎ qǐng zuì.
东昏闻郢城没,乃爲城守计,简二尚方二冶囚徒以配军。 其不可活者,于朱雀门内日斩百馀人。尚书令王亮苦谏,不从。 陈伯之遣苏隆之反命,求未便进军。帝曰:“伯之此言,意怀 首鼠,可及其犹豫逼之。”乃命邓元起即日沿流。八月,天子 遣兼黄门郎苏回劳军。帝登舟,命诸军以次进路,留上庸太守 韦叡守郢城,行州事。邓元起将至寻阳,陈伯之犹惧,乃收兵 退保湖口,留其子武牙守盆城。及帝至,乃束甲请罪。
jiǔ yuè, tiān zǐ zhào dì píng dìng dōng xià, yǐ pián yí cóng shì. qián jūn zhī cì wú hú, nán yù zhōu cì shǐ shēn zhòu qì gū shú zǒu, zhì shì dà jūn jìn jù zhī. zì fā yōng zhōu, dì suǒ chéng jiàn héng yǒu liǎng lóng dǎo yǐn, zuǒ yòu mò bú jiàn zhě. yuán dào fèng yíng bǎi xìng, jiē rú xié kuàng. réng qiǎn cáo jǐng zōng xiāo yǐng dá lǐng mǎ bù jìn dùn jiāng níng. dōng hūn qiǎn zhēng lǔ jiāng jūn lǐ jū shì yíng zhàn, jǐng zōng jī zǒu zhī. yú shì wáng mào dèng yuán qǐ lǚ sēng zhēn jìn jù chì bí luó, cáo jǐng zōng chén bó zhī wèi yóu bīng. shì rì, xīn tíng chéng zhǔ jiāng dào lín lǜ bīng chū zhàn, zhòng jūn qín zhī yú zhèn. dà jūn cì xīn lín, jiàn kāng shì shù qīng dōu ér zhì, sòng kuǎn huò yǐ xuè wèi shū. mìng wáng mào jìn jù yuè chéng, cáo jǐng zōng jù zào jiá qiáo, dèng yuán qǐ jù dào shì dūn, chén bó zhī jù lí mén. dào lín yú zhòng tuì tún háng nán, pò zhī, yīn fù sàn zǒu, tuì bǎo zhū què, píng huái zì gù. shí lǐ jū shì yóu jù xīn tíng lěi, qǐng dōng hūn shāo nán àn yì wū, yǐ kāi zhàn chǎng. zì dà háng yǐ xī, xīn tíng yǐ běi, dàng rán yǐ.
九月,天子诏帝平定东夏,以便宜从事。前军之次芜湖, 南豫州刺史申胄弃姑孰走,至是大军进据之。自发雍州,帝所 乘舰恒有两龙导引,左右莫不见者。缘道奉迎百姓,皆如挟纩。 仍遣曹景宗、萧颖达领马步进顿江宁。东昏遣征虏将军李居士 迎战,景宗击走之。于是王茂、邓元起、吕僧珍进据赤鼻逻, 曹景宗、陈伯之爲游兵。是日,新亭城主江道林率兵出战,衆 军禽之于阵。大军次新林,建康士庶倾都而至,送款或以血爲 书。命王茂进据越城,曹景宗据皁荚桥,邓元起据道士墩,陈 伯之据篱门。道林馀衆退屯航南,迫之,因复散走,退保朱雀, 凭淮自固。时李居士犹据新亭垒,请东昏烧南岸邑屋,以开战 场。自大航以西,新亭以北,荡然矣。
shí yuè, dōng hūn shí tou jūn zhǔ zhū sēng yǒng guī xiáng. dōng hūn yòu qiǎn zhēng lǔ jiāng jūn wáng zhēn guó liè zhèn yú háng nán dà lù, xī pèi jīng shǒu lì qì, shàng shí yú wàn, yān rén wáng chāng zi chí bái hǔ fān dū zhū jūn. wáng mào cáo jǐng zōng děng jǐ jiǎo bēn zhī, zhēn guó zhī zhòng, yī shí tǔ bēng. zhòng jūn zhuī zhì xuān yáng mén, lǐ jū shì yǐ xīn tíng lěi, xú yuán yú yǐ dōng fǔ chéng jiàng, shí tou bái xià zhū jūn bìng xiāo kuì. rén wǔ, dì zhèn shí tou, mìng zhòng jūn wéi liù mén. dōng hūn xī fén mén nèi, qū bī yíng shǔ guān fǔ bìng rù chéng, yǒu zhòng èr shí wàn. qīng zhōu cì shǐ huán hé dài dōng hūn chū zhàn, yīn jiàng. xiān shì, sú yǔ wèi mì xiāng qī biàn zhě wèi" hé qī". yú shì chóng ér fǎ zhēn děng yuē:" jīn rì bài yú huán hé, kě wèi hé qī yǐ." dì mìng zhū jūn zhù zhǎng wéi.
十月,东昏石头军主朱僧勇归降。东昏又遣征虏将军王珍 国列阵于航南大路,悉配精手利器,尚十余万,阉人王伥子持 白虎幡督诸军。王茂、曹景宗等掎角奔之,珍国之衆,一时土 崩。衆军追至宣阳门,李居士以新亭垒,徐元瑜以东府城降, 石头、白下诸军并宵溃。壬午,帝镇石头,命衆军围六门。东 昏悉焚门内,驱逼营署官府并入城,有衆二十万。青州刺史桓 和紿东昏出战,因降。先是,俗语谓密相欺变者爲“和欺”。 于是虫儿、法珍等曰:“今日败于桓和,可谓和欺矣。”帝命 诸军筑长围。
chū, zhòng jūn jì bī, dōng hūn qiǎn jūn zhǔ zuǒ sēng qìng zhèn jīng kǒu, cháng sēng jǐng zhèn guǎng líng, lǐ shū xiàn tún guā bù. jí shēn zhòu zì gū shú bēn guī, yòu shǐ tún pò dūn, yǐ wèi dōng běi shēng yuán. zhì shì dì qiǎn xiǎo yù, bìng jiàng. dì nǎi qiǎn dì fǔ guó jiāng jūn xiù zhèn jīng kǒu, fǔ guó jiāng jūn huī tún pò dūn, cóng dì níng shuò jiāng jūn jǐng zhèn guǎng líng. wú jùn tài shǒu cài yín qì jùn fù jiàng.
初,衆军既逼,东昏遣军主左僧庆镇京口,常僧景镇广陵, 李叔献屯瓜步。及申胄自姑孰奔归,又使屯破墩,以爲东北声 援。至是帝遣晓喻,并降。帝乃遣弟辅国将军秀镇京口,辅国 将军恢屯破墩,从弟甯朔将军景镇广陵。吴郡太守蔡夤弃郡赴 降。
shí èr yuè bǐng yín, jiān wèi wèi zhāng jì běi xú zhōu cì shǐ wáng zhēn guó zhǎn dōng hūn, qí yè yǐ huáng yóu guǒ shǒu sòng jūn. dì mìng lǚ sēng zhēn zhāng mí lè bīng fēng fǔ kù jí tú jí. dì nǎi rù, shōu bì qiè pān fēi zhū zhī, jí xiōng dǎng wáng xuǎn zhī yǐ xià sì shí bā rén shǔ lì, yǐ gōng nǚ èr qiān rén, fēn lài jiàng shì. xuān dé huáng hòu lìng zhuī fèi fú líng wáng wèi dōng hūn hóu, shòu dì zhōng shū jiān dà sī mǎ lù shàng shū piào qí dà jiàng jūn dū du yáng zhōu cì shǐ, fēng jiàn ān jùn gōng, shí yì wàn hù, gěi bān jiàn sì shí rén, huáng yuè shì zhōng zhēng tǎo zhū jūn shì bìng rú gù. yī jìn wǔ líng wáng zūn chéng zhì gù shì, bǎi liáo zhì jìng. jǐ mǎo, dì rù tún yuè wǔ táng, xià lìng dà shè. bǐng xū, rù zhèn diàn nèi. shì rì, fèng huáng jí jiàn yè. yòu xià lìng:" fán hūn zhì miù fù yín xíng làn yì, wài kě xiáng jiǎn qián yuán, xī jiē chú dàng. qí zhǔ shǒu sàn shī, zhū suǒ sǔn hào, jīng lì kē tiáo, xián cóng yuán lì." dīng hài, qiǎn yù zhōu cì shǐ lǐ yuán lǚ yǐ bīng wǔ qiān wèi láo dōng fāng shí èr jùn.
十二月丙寅,兼卫尉张稷、北徐州刺史王珍国斩东昏,其 夜以黄油裹首送军。帝命吕僧珍、张弥勒兵封府库及图籍。帝 乃入,收嬖妾潘妃诛之,及凶党王咺之以下四十八人属吏,以 宫女二千人,分赉将士。宣德皇后令追废涪陵王爲东昏侯,授 帝中书监、大司马、录尚书、骠骑大将军、都督、扬州刺史, 封建安郡公,食邑万户,给班剑四十人,黄钺、侍中、征讨诸 军事并如故。依晋武陵王遵承制故事,百僚致敬。己卯,帝入 屯阅武堂,下令大赦。丙戌,入镇殿内。是日,凤皇集建邺。 又下令:“凡昏制谬赋、淫刑滥役,外可详检前源,悉皆除荡。 其主守散失,诸所损耗,精立科条,咸从原例。”丁亥,遣豫 州刺史李元履以兵五千慰劳东方十二郡。
èr nián zhēng yuè xīn mǎo, xià lìng:" tōng jiǎn shàng shū zhòng cáo dōng hūn shí zhū zhēng sòng shī lǐ jí zhǔ zhě yān tíng bù shí shī xíng zhě, jīng jiā xùn biàn, yī shì yì zòu. qí yì shī lín zhèn zhì mìng, jí bìng sǐ wáng zhě, bìng jiā zàng liǎn, shōu xù yí gū." jiǎ wǔ, tiān zǐ qiǎn jiān shì zhōng xí chǎn wén jiān huáng mén shì láng lè fǎ cái wèi láo dū xià. zhuī zèng huáng zǔ sàn qí cháng shì zuǒ guāng lù dài fu, huáng kǎo shì zhōng chéng xiàng. yǐ wèi, xià lìng:" zhū què zhī jié, nì tú sòng sǐ zhě, tè xǔ jiā rén bìn zàng ruò wú qīn shǔ, huò yǒu pín kǔ, èr xiàn zhǎng wèi jí wèi mái yǎn. jiàn kāng chéng nèi bù dá tiān mìng, zì qǔ lún miè, yì tóng cǐ kē." yòu xià lìng jiǎn sǔn fú fèi, zì fēi fèng zī shèng, xiū fú miǎn, xí lǐ yuè zhī róng, shàn jiǎ bīng zhī bèi, cǐ wài yī jiē jìn jué. yù fǔ zhōng shǔ, liàng yí bà shěng, mìng wài xiáng wèi tiáo gé.
二年正月辛卯,下令:“通检尚书衆曹东昏时诸诤讼失理 及主者淹停不时施行者,精加讯辩,依事议奏。其义师临阵致 命,疾病死亡者,并加葬敛,收恤遗孤。”甲午,天子遣兼侍 中席阐文、兼黄门侍郎乐法才慰劳都下。追赠皇祖散骑常侍、 左光禄大夫,皇考侍中、丞相。乙未,下令:“朱雀之捷,逆 徒送死者,特许家人殡葬;若无亲属,或有贫苦,二县长尉即 爲埋掩。建康城内不达天命,自取沦灭,亦同此科。”又下令 减损浮费,自非奉粢盛,修绂冕,习礼乐之容,缮甲兵之备, 此外一皆禁绝。御府中署,量宜罢省,命外详爲条格。
wù xū, xuān dé huáng hòu lín cháo, rù jū nèi diàn, bài dì dà sī mǎ, jiě chéng zhì, bǎi liáo zhì jìng rú qián. rén yín, zhào jìn dì dū dū zhōng wài zhū jūn shì, jiàn lǚ shàng diàn, rù cháo bù qū, zàn bài bù míng, jiā qián hòu bù yǔ bǎo gǔ chuī, zhì zuǒ yòu zhǎng shǐ sī mǎ cóng shì zhōng láng yuàn shǔ gè sì rén, bìng yī jiù pì shì, yú bìng rú gù. jiǎ yín, qí dì jìn dì wèi xiàng guó, zǒng bǎi kuí, fēng shí jùn wèi liáng gōng, bèi jiǔ xī zhī lǐ, jiā yuǎn yóu guān, lǜ lì shòu, wèi zài zhū wáng shàng. cè yuē:
戊戌,宣德皇后临朝,入居内殿,拜帝大司马,解承制, 百僚致敬如前。壬寅,诏进帝都督中外诸军事,剑履上殿,入 朝不趋,赞拜不名,加前后部羽葆、鼓吹,置左右长史、司马、 从事中郎、掾、属各四人,并依旧辟士,馀并如故。甲寅,齐 帝进帝位相国,总百揆,封十郡爲梁公,备九锡之礼,加远游 冠,绿綟绶,位在诸王上。策曰:
shàng tiān bù zào, nán zhōng huáng shì, shì zǔ yǐ xiū míng zǎo bēng, shì zōng yǐ rén dé bù sì. gāo zōng xí tǒng, chén jū fú yǒng, suī sù yè qú láo, ér lóng píng bù qià. sì jūn hūn bào, shū qì fú dǔ, cháo quán guó bǐng, wěi zhī qún niè, jiǎo lù zhōng xián, zhū cán tái fǔ, hán yuān bào tòng, jiào lèi mí yú. gōng jí hūn míng zhī qī, yīn zhào shù zhī yuàn, yuán lǜ qún hòu, yì chéng zhōng xīng, zōng shè zhī wēi yǐ gù, tiān rén zhī wàng yǔn sāi, cǐ shí gōng niǔ wǒ jué gāng, dà zào huáng jiā zhě yě.
上天不造,难锺皇室,世祖以休明早崩,世宗以仁德不嗣。 高宗袭统,宸居弗永,虽夙夜劬劳,而隆平不洽。嗣君昏暴, 书契弗睹,朝权国柄,委之群孽,剿戮忠贤,诛残台辅,含冤 抱痛,噍类靡馀。公藉昏明之期,因兆庶之愿,爰率群后,翊 成中兴,宗社之危已固,天人之望允塞,此实公纽我绝纲,大 造皇家者也。
yǒng míng jì nián, biān xì dà qǐ, jīng hé lián lǜ, zhāo yǐn róng huāng. gōng shòu yán běn cháo, qīng bīng fù xí, pái wēi mào xiǎn, gāng róu dì yòng, tǎn rán yī fāng, hái chéng fān fú, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. zài xī lóng chāng, hóng jī yǐ xiè, gāo zōng lǜ shēn shè jì, jiāng xíng quán dào. gōng dìng cè wéi zhàng, jī yáng dà jié, fèi dì lì wáng, móu yóu shēn zhe, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. jiàn wǔ chǎn yè, jué yóu suī yuǎn, róng dí nèi qīn, píng líng guān sài, sī bù wēi bī, lún xiàn zhǐ qī. gōng zǒng bīng wài tǎo, juǎn jiǎ zhǎng wù, fén lú huǐ zhàng, hú kū yán guī, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. fán hàn diàn qiè, yǔ shū xù zhì. gōng xīng yán jū lǚ, bǐng mìng cú zhēng, zhěng wǒ biān wēi, chóng huò ān dǔ, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. hàn nán jiǒng ruò, zhǐ chǐ qíng kòu. gōng zuò fān yuán shǐ, yīn zī mí tuō, liàn bīng xùn zú, sōu shòu yǒu xù, bǐ wǒ wēi chéng, fān wèi qiáng zhèn, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. yǒng yuán jì hào, zhān wū yǐ jí, suī fèi hūn yǒu diǎn, ér yī huò nán xíng. gōng shǒu jiàn dà cè, yuán lì míng shèng, yì yú yì lún, xūn gāo dài rù, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. wén wáng zhī fēng, suī bèi jiāng hàn, jīng yì chǔn chǔn, yān wèi hóng liú. gōng tóu mèi wàn lǐ, shì wéi zhěng nì, yì shēng suǒ tán, wú sī bù wěi, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. lǔ chéng xià ruì, gěng jù zhōng liú, chéng shān zhì lěi, yíng chuān zì gù. gōng yù cǐ wū jí, líng zī dì xiǎn, fèi wú yí shǐ, zhàn wèi qióng bīng, jiàn huá zhī gù, xiāng wàng jù bá, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. wéi cǐ qún xiōng, tóng è xiàng jì, yuán jiāng fù xiǎn, yǐ jù jiā hú. fú kuài yī lín, yìng shí chǐ kuì, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. jiān niè zhèn huáng, fù huái jǔ fǔ, chù bīng jiǔ pài, yòng nǐ qín wáng. gōng léng wēi zhí zhǐ, shì yú fēng diàn, jīng pèi xiǎo lín, quán zhōu jī fú, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. gū shú chōng yào, mì ěr jīng jī, xiōng tú chì jù, duàn sāi jīn lù. gōng bīng wēi suǒ zhèn, wàng qí zì hài, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. qún shù chāng kuáng, zhì zài jiè yī, shǐ tū huái sì, wǔ qí rú yún. gōng yuán mìng yīng yǒng, yīn jī chěng ruì, qì guān bǎn quán, shì yú huán shuǐ, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. láng yá shí shǒu, jīn dài qū gù, xīn lěi dōng yōng, jīn tāng shì liè, píng xiǎn zuò shǒu, bīng shí jiān zī, fēng jī diàn hài, mò bù zhèn dié, chéng fù yú huáng, yú shì hū zài, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. dú fū hūn hěn, píng chéng mí jù, gǔ zhōng tāng tà, ào ruò yǒu yú, xiá shì xié niè, jì sī guān miǎn, xiōng jiǎo yīn zhī, jiāng chěng nú lù. gōng qí móu mì yùn, wēi lüè qián huí, zhōng yǒng zhī tú, dé shēn jué xiào, bái qí xuān shì, wèi zhī huò bǐ, cǐ yòu gōng zhī gōng yě. gōng yǒu zhěng yì zhào zhī xūn, zhòng zhī yǐ míng dé. yuán chū lì zhì, fú dào rú mén, zhuó yīng lái shì, qīng yóu yìng shì. shí yùn jiān nán, zōng shè wēi dài, kūn gāng yǐ liáo, yù shí tóng fén, qū lǜ pí xiū, yì yáng tíng diàn, yì děng nán cháo, gōng qí mù yě. ruò fú yǔ gōng jì mò, wēi guǎn shuí sì, zhěng qí jiāng yú, qū qí tǎn fā, jiě zī luàn wǎng, lǐ cǐ fén sī, fù lǐ rèn xí, fǎn lè hé hǎi. yǒng píng gù shì, wén zhī zhě tàn xī, sī lì jiù zhāng, jiàn zhī zhě yǔn tì, qǐng wǒ rén mìng, hái zhī dòu jí, mǐn mǐn jìn shēn, zhòng fú dài tiān zhī qìng, āi āi qián shǒu, fù méng lǚ dì zhī ēn, dé yú yú sōng dài, gōng lín yú zào wù, chāo zāi miǎo yǐ, yuè wú de ér yán yān.
永明季年,边隙大啓,荆河连率,招引戎荒。公受言本朝, 轻兵赴袭,排危冒险,刚柔递用,坦然一方,还成藩服,此又 公之功也。在昔隆昌,洪基已谢,高宗虑深社稷,将行权道。 公定策帷帐,激扬大节,废帝立王,谋猷深着,此又公之功也。 建武阐业,厥猷虽远,戎狄内侵,凭陵关塞,司部危逼,沦陷 指期。公总兵外讨,卷甲长骛,焚庐毁帐,胡哭言归,此又公 之功也。樊、汉阽切,羽书续至。公星言鞠旅,禀命徂征,拯 我边危,重获安堵,此又公之功也。汉南迥弱,咫尺勍寇。公 作藩爰始,因资靡托,练兵训卒,搜狩有序,俾我危城,翻爲 强镇,此又公之功也。永元纪号,瞻乌已及,虽废昏有典,而 伊、霍难行。公首建大策,爰立明圣,义踰邑纶,勋高代入, 此又公之功也。文王之风,虽被江、汉,京邑蠢蠢,湮爲洪流。 公投袂万里,事惟拯溺,义声所覃,无思不韪,此又公之功也。 鲁城、夏汭,梗据中流,乘山置垒,萦川自固。公御此乌集, 陵兹地险,费无遗矢,战未穷兵,践华之固,相望俱拔,此又 公之功也。惟此群凶,同恶相济,缘江负险,蚁聚加湖。桴旝 一临,应时褫溃,此又公之功也。奸孽震皇,复怀举斧,畜兵 九派,用拟勤王。公棱威直指,势踰风电,旌旆小临,全州稽 服,此又公之功也。姑孰冲要,密迩京畿,凶徒炽聚,断塞津 路。公兵威所震,望旗自骇,此又公之功也。群竖倡狂,志在 借一,豕突淮涘,武骑如云。公爰命英勇,因机骋锐,气冠阪 泉,势踰洹水,此又公之功也。琅邪、石首,襟带岨固,新垒、 东墉,金汤是埒,凭险作守,兵食兼资,风激电骇,莫不震叠, 城复于隍,于是乎在,此又公之功也。独夫昏佷,凭城靡惧, 鼓锺鞺鞜,傲若有馀,狎是邪孽,忌斯冠冕,凶狡因之,将逞 孥戮。公奇谋密运,威略潜回,忠勇之徒,得申厥效,白旗宣 室,未之或比,此又公之功也。公有拯亿兆之勋,重之以明德。 爰初厉志,服道儒门,濯缨来仕,清猷映世。时运艰难,宗社 危殆,昆冈已燎,玉石同焚,驱率貔貅,抑扬霆电,义等南巢, 功齐牧野。若夫禹功寂寞,微管谁嗣,拯其将鱼,驱其袒发, 解兹乱网,理此棼丝,复礼衽席,反乐河海。永平故事,闻之 者叹息,司隶旧章,见之者陨涕,请我人命,还之斗极,悯悯 缙绅,重符戴天之庆,哀哀黔首,复蒙履地之恩,德踰于嵩、 岱,功邻于造物,超哉邈矣,越无得而言焉。
zhèn yòu wén zhī: chóu yōng mìng dé, jiàn hóu zuò píng, xián yòng kè gù sì wéi, yǒng lóng wàn yè. shì yǐ èr nán liú huà, jiǔ bó sī zhēng, wáng dào chún qià, xíng cuò wǎng yòng. wéi gōng jīng lún tiān dì, níng jì qū xià, dào guān hū yī jì, shǎng báo yú huán wén, qǐ suǒ yǐ xiàn zhāng qí lǔ, zhǎng pèi yǔ zhòu. jìng wéi qián liè, zhèn shén jù yān. jīn jìn shòu xiàng guó, gǎi yáng zhōu cì shǐ wèi mù, yǐ yù zhōu zhī liáng jùn lì yáng nán xú zhōu zhī yì xīng yáng zhōu zhī huái nán xuān chéng wú wú xīng kuài jī xīn ān dōng yáng shí jùn, fēng gōng wèi liáng gōng, xī zī bái tǔ, jū yǐ bái máo, yuán dìng ěr bāng, yòng jiàn zhǒng shè. zài xī dàn shì, rù jū bǎo yòu, dǎi yú bì máo, yì zuò qīng shì, rèn jiān nèi wài, lǐ shí yí zhī. jīn mìng shǐ chí jié jiān tài wèi wáng liàng shòu xiàng guó yáng zhōu mù yìn shòu liáng gōng xǐ fú shǐ chí jié jiān sī kōng wáng zhì shòu liáng gōng máo tǔ, jīn hǔ fú dì yī zhì dì wǔ zuǒ, zhú shǐ fú dì yī zhì dì shí zuǒ. xiàng guó wèi guān qún hòu, rèn zǒng bǎi sī, héng diǎn yí shù, yí yǔ shì gé. qí yǐ xiàng guó zǒng bǎi kuí, qù lù shàng shū zhī hào, shàng suǒ jiǎ jié shì zhōng diāo chán zhōng shū jiān yìn zhōng wài dū du dà sī mǎ yìn shòu jiàn ān gōng yìn cè, piào qí dà jiàng jūn rú gù.
朕又闻之:畴庸命德,建侯作屏,咸用克固四维,永隆万 叶。是以二南流化,九伯斯征,王道淳洽,刑厝罔用。惟公经 纶天地,甯济区夏,道冠乎伊、稷,赏薄于桓、文,岂所以宪 章齐、鲁,长辔宇宙。敬惟前烈,朕甚惧焉。今进授相国,改 扬州刺史爲牧,以豫州之梁郡历阳、南徐州之义兴、扬州之淮 南宣城吴吴兴会稽新安东阳十郡,封公爲梁公,锡兹白土,苴 以白茅,爰定尔邦,用建冢社。在昔旦、奭,入居保佑,逮于 毕、毛,亦作卿士,任兼内外,礼实宜之。今命使持节、兼太 尉王亮授相国扬州牧印绶、梁公玺绂;使持节、兼司空王志授 梁公茅土,金虎符第一至第五左,竹使符第一至第十左。相国 位冠群后,任总百司,恒典彜数,宜与事革。其以相国总百揆, 去录尚书之号,上所假节、侍中貂蝉、中书监印、中外都督大 司马印绶、建安公印策,骠骑大将军如故。
yòu jiā gōng jiǔ xī, qí jìng tīng hòu mìng:
又加公九锡,其敬听后命:
yǐ gōng lǐ lǜ jiān xiū, xíng dé bèi jǔ, āi jīn zhé yù, wǎng bù yòng qíng. shì yòng xī gōng dà lù róng lù gè yī, xuán mǔ èr sì. gōng láo xīn jià sè, niàn zài rén tiān, pī chóng wù běn, wéi gǔ shì bǎo. shì yòng xī gōng yǎn miǎn zhī fú, chì xì fù yān. gōng róng jūn suǒ bèi, biàn fēng yǐ yǎ, yì sú táo rén, zài hé bāng guó. shì yòng xī gōng xuān xiàn zhī lè, liù yì zhī wǔ. gōng wén dé guǎng tán, yì shēng yuǎn qià, chuí jì zhuā shǒu, yí gē qǐng lì. shì yòng xī gōng zhū hù yǐ jū. gōng yáng qīng yì zhuó, guān fāng yǒu xù, duō shì yù xìng, yù pǔ liú yǒng. shì yòng xī gōng nà bì yǐ dēng. gōng zhèng sè yù xià, yǐ shēn fàn wù, shì è bù yú, zhé chōng wéi yuǎn. shì yòng xī gōng hǔ bēn zhī shì sān bǎi rén. gōng wēi tóng xià rì, zhì qīng jiān guǐ, fàng mìng pǐ zú, xíng zī wǎng shè. shì yòng xī gōng fū yuè gè yī. gōng kuà niè sōng míng, líng lì qū yǔ, pì zhū rì yuè, róng guāng bì zhì. shì yòng xī gōng tóng gōng yī tóng shǐ bǎi, lú gōng shí lú shǐ qiān. gōng yǒng yán wéi xiào, zhì gǎn tōng shén, gōng yán sì diǎn, jì yǒu yú jìng. shì yòng xī jīn jù chàng yī yǒu, guī zàn fù yān. liáng guó zhì chéng xiàng yǐ xià, yī zūn jiù shì. qīn zāi, qí jìng xún wǎng cè, zhī fú dà lǐ, duì yáng tiān juàn, yòng yīng duō fú, yǐ hóng wǒ tài zǔ zhī xiū mìng. dì gù cí, fǔ liáo quàn jìn, bù xǔ.
以公礼律兼修,刑德备举,哀矜折狱,罔不用情。是用锡 公大辂、戎辂各一,玄牡二驷。公劳心稼穑,念在人天,丕崇 务本,惟谷是宝。是用锡公兖冕之服,赤舄副焉。公鎔钧所被, 变风以雅,易俗陶人,载和邦国。是用锡公轩县之乐,六佾之 舞。公文德广覃,义声远洽,椎髻髽首,夷歌请吏。是用锡公 朱户以居。公扬清抑浊,官方有序,多士聿兴,棫朴流咏。是 用锡公纳陛以登。公正色御下,以身范物,式遏不虞,折冲惟 远。是用锡公虎贲之士三百人。公威同夏日,志清奸宄,放命 圮族,刑兹罔赦。是用锡公鈇钺各一。公跨蹑嵩溟,陵厉区宇, 譬诸日月,容光必至。是用锡公彤弓一、彤矢百,卢弓十、卢 矢千。公永言惟孝,至感通神,恭严祀典,祭有馀敬。是用锡 金秬鬯一卣,圭瓒副焉。梁国置丞相以下,一遵旧式。钦哉, 其敬循往策,祗服大礼,对扬天眷,用膺多福,以弘我太祖之 休命。帝固辞,府僚劝进,不许。
èr yuè xīn yǒu, fǔ liáo zhòng qǐng yuē:" jìn yǐ cháo mìng yùn cè, mào zòu dān chéng, fèng bèi hái lìng, wèi méng xū shòu, jìn shēn yóng yóng, shēn suǒ wèi dá. gài wén shòu jīn yú fǔ, tōng rén zhī hóng zhì, gāo dǎo hǎi yú, pǐ fū zhī xiǎo jié, shì yǐ lǚ chéng shí ér zhōu gōng bù yǐ wèi yí, zèng yù huáng ér tài gōng bù yǐ wèi ràng. kuàng shì zhé jì guǐ, xiān dé zài rén, jīng lún cǎo mèi, tàn shēn wēi guǎn, jiā yǐ zhū fāng zhī yì, jīng hé shì yī, bān shī zhèn lǚ, dà zào wáng shì, suī fù lèi jiǎn jiù sòng, zhòng zhī cún chǔ, jū jīn guān gǔ, céng hé zú yún. ér huò shén dào zhōng, gōng yí bù shǎng, huáng tiān hòu tǔ, bù shèng qí kù. shì yǐ yù mǎ jùn bēn, biǎo wēi zi zhī qù, jīn bǎn chū dì, gào lóng páng zhī yuān. míng gōng jù ān chuò kū, lì sān jūn zhī zhì, dú jū yǎn tì, jī yì shì zhī xīn, gù néng shǐ hǎi ruò dēng zhǐ, qìng tú xiào zhǐ, shān róng gū zhú, shù mǎ jǐng cóng, fá zuì diào rén, yī kuāng jìng luàn, fěi dāo tiān gōng, shí qín rú zú. guī yù bù huǐ, shuí zhī gōng yú, dú wèi jūn zǐ, jiāng shǐ yī zhōu hé dì." yú shì shǐ shòu xiàng guó liáng gōng zhī mìng. mìng fén dōng hūn yín shē yì fú liù shí èr zhǒng yú dū jiē. qí dì zhuī zèng liáng gōng fū rén wèi liáng guó fēi.
二月辛酉,府僚重请曰:“近以朝命蕴策,冒奏丹诚,奉 被还令,未蒙虚受,缙绅顒顒,深所未达。盖闻受金于府,通 人之弘致,高蹈海隅,匹夫之小节,是以履乘石而周公不以爲 疑,赠玉璜而太公不以爲让。况世哲继轨,先德在人,经纶草 昧,叹深微管,加以朱方之役,荆河是依,班师振旅,大造王 室,虽复累茧救宋,重胝存楚,居今观古,曾何足云。而惑甚 盗锺,功疑不赏,皇天后土,不胜其酷。是以玉马骏奔,表微 子之去,金板出地,告龙逄之冤。明公据鞍辍哭,厉三军之志, 独居掩涕,激义士之心,故能使海若登只,罄图效祉,山戎、 孤竹,束马景从,伐罪吊人,一匡静乱,匪叨天功,实勤濡足。 龟玉不毁,谁之功欤,独爲君子,将使伊、周何地。”于是始 受相国、梁公之命。命焚东昏淫奢异服六十二种于都街。齐帝 追赠梁公夫人爲梁国妃。
yǐ chǒu, nán yǎn zhōu duì zhǔ chén wén xìng yú xuān wǔ chéng nèi záo jǐng, dé yù lòu qí lín jīn lòu yù bì shuǐ jīng huán gè èr. yòu fèng huáng jiàn jiàn kāng xiàn tóng xià lǐ. xuān dé huáng hòu chēng měi fú ruì, guī yú xiàng guó fǔ. bǐng yín, zhào liáng guó yī jiù xuǎn zhū yào zhí, xī yī tiān cháo zhī zhì. dì shàng biǎo, yǐ" qián dài xuǎn guān, jiē lì xuǎn bù, qǐng zì jīn xuǎn cáo, jīng jiā yǐn kuò, yī jiù lì bù, shǐ guān lǚ wú shuǎng, míng shí bù wéi, shù rén shí yá sì, zào qǐng zì xī. qiě wén zhōng jiān lì gé, jiǎ zú yǐ èr shí dēng shì, hòu mén yǐ guò lì shì lì, qǐ suǒ yǐ hóng jiǎng fēng liú, xī xiàng hòu jìn. cǐ shí jù dù, yóu yí kān gé". zhào yī biǎo shī xíng. bǐng xū, zhào jìn liáng gōng jué wèi wáng, yǐ yù zhōu zhī nán qiáo lú jiāng jiāng zhōu zhī xún yáng yǐng zhōu zhī wǔ chāng xī yáng nán xú zhōu zhī nán láng yá nán dōng hǎi jìn líng yáng zhōu zhī lín hǎi yǒng jiā shí jùn yì liáng guó, bìng qián wèi èr shí jùn. qí xiàng guó yáng zhōu mù piào qí dà jiàng jūn rú gù. dì gù cí, yǒu zhào duàn biǎo. xiàng guó zuǒ zhǎng shǐ wáng yíng děng lǜ bǎi liáo dūn qǐng.
乙丑,南兖州队主陈文兴于宣武城内凿井,得玉镂骐驎、 金镂玉璧、水精环各二。又凤凰见建康县桐下里。宣德皇后称 美符瑞,归于相国府。丙寅,诏梁国依旧选诸要职,悉依天朝 之制。帝上表,以“前代选官,皆立选簿,请自今选曹,精加 隐括,依旧立簿,使冠履无爽,名实不违,庶人识涯涘,造请 自息。且闻中间立格,甲族以二十登仕,后门以过立试吏,岂 所以弘奖风流,希向后进。此实巨蠹,尤宜刊革”。诏依表施 行。丙戌,诏进梁公爵爲王,以豫州之南谯庐江、江州之寻阳、 郢州之武昌西阳、南徐州之南琅邪南东海晋陵、扬州之临海永 嘉十郡益梁国,并前爲二十郡。其相国、扬州牧、骠骑大将军 如故。帝固辞,有诏断表。相国左长史王莹等率百僚敦请。
sān yuè guǐ sì, shòu liáng wáng zhī mìng. xià lìng shè guó nèi shū sǐ yǐ xià, guān guǎ gū dú bù néng zì cún zhě, cì gǔ wǔ hú, fǔ zhōu suǒ tǒng yì tóng juān dàng. bǐng wǔ, qí dì mìng dì miǎn shí yǒu èr liú, jiàn tiān zǐ jīng qí, chū jǐng rù bì, chéng jīn gēn chē, jià liù mǎ, bèi wǔ shí fù chē, zhì máo tóu yún hǎn, yuè wǔ bā yì, shè zhōng jù gōng xiàn, wáng fēi wáng zǐ wáng nǚ jué mìng zhī hào, yī rú jiù yí. bǐng chén, qí dì xià zhào shàn wèi, jí ān gū shú. sì yuè xīn yǒu, xuān dé huáng hòu lìng yuē:" xī zhào zhì, dì xiàn zhāng qián dài, jìng chán shén qì yú liáng, míng kě lín xuān, qiǎn shǐ gōng shòu xǐ fú, wèi wáng rén biàn guī yú bié gōng." rén xū, cè yuē:
三月癸巳,受梁王之命。下令赦国内殊死以下,鳏寡孤独 不能自存者,赐谷五斛,府州所统亦同蠲荡。丙午,齐帝命帝 冕十有二旒,建天子旌旗,出警入跸,乘金根车,驾六马,备 五时副车,置旄头云罕,乐舞八佾,设锺虡宫县,王妃、王子、 王女爵命之号,一如旧仪。丙辰,齐帝下诏禅位,即安姑孰。 四月辛酉,宣德皇后令曰:“西诏至,帝宪章前代,敬禅 神器于梁,明可临轩,遣使恭授玺绂,未亡人便归于别宫。” 壬戌,策曰:
zī ěr liáng wáng, wéi xī suì gǔ zhī zài, zhào yǒu shēng líng, huáng xióng dà tíng zhī pì, hè xū zūn lú zhī hòu, sī bìng lóng tú niǎo jī yǐ qián, huāng hū yǎo míng zhī shì, gù wú de ér xiáng yān. jì hū nóng xuān yán hào zhī dài, fàng xūn zhòng huá zhī zhǔ, mò bù yǐ dà dào jūn wàn xìng, gōng qì yù bā hóng, jū zhī rú zhí xiǔ suǒ, qù zhī ruò shì zhòng fù, yī jià fén yáng, biàn yǒu yǎo rán zhī zhì, zàn shì jī lǐng, jí dòng ràng wáng zhī xīn. gù zhī dài huáng wū fú yù xǐ, fēi suǒ yǐ shì guì chēng zūn, chéng dà lù jiàn qí qí, gài yù lìng guī qù yǒu dì. shì gù wàng jǐ ér zì zhào shù, xùn wù ér jūn sì hǎi. jí yú jīng huá nèi jié, běn qiāo wài láo, zé fǔ zī guī yùn, wéi néng shì yǔ. sì bǎi gào zhōng, yǒu hàn suǒ yǐ gāo yī, huáng dé jì xiè, wèi shì suǒ yǐ lè tuī. yuán jí jìn sòng, yì hóng sī diǎn. wǒ tài zǔ wò hé shòu lì, yīng fú qǐ yùn, èr yè chóng guāng, sān shèng xì guǐ. sì jūn sàng dé, hūn qì jì dù, huǐ wěn tiān gāng, diāo jué dì niǔ. shì yǐ gǔ mǎn chuān kū, shān fēi guǐ kū, qī miào yǐ wēi, rén shén wú zhǔ. wéi wáng tǐ zī shàng zhé, míng shèng zài gōng, duān miǎn ér xié yōng xī, tuī fēng ér zhěng tú tàn, wǔ gōng yǔ rì chē bìng yùn, wén jiào yǔ péng yì qí jǔ. gù yǐ yōu xiǎn zhái xīn, ōu sòng sī shǔ qǐ tú fú gǔ bō dì, qīng yún cóng tiān ér yǐ zāi. zhì yú zhòu dǔ zhēng míng, yè fēi wǎng shǐ, chú jiù zhī zhēng bì xiǎn, gèng xìng zhī fú yǔn jí. jīn biàn yǎng zhī gàn xiàng, fǔ cóng rén yuàn, jìng chán shén qì, shòu dì wèi yú ěr gōng. dà zuò gào qióng, tiān lù yǒng zhōng. yú xì, wáng yǔn zhí qí zhōng, shì zūn qián diǎn, yǐ fù hào tiān zhī wàng, yīn shàng dì ér lín yì zhào, gé wén zǔ ér yīng dà yè, yǐ chuán wú jiāng zhī zuò, qǐ bù shèng yǔ. bìng mìng xǐ shū, qiǎn jiān tài bǎo zhōng shū jiān jiān shàng shū lìng wáng liàng, jiān tài wèi zhōng shū lìng wáng zhì fèng huáng dì xǐ fú, shòu zhōng zhī lǐ, yī yī táng yú gù shì. dì kàng biǎo chén ràng, biǎo bù huò tōng. yú shì qí bǎi guān yù zhāng wáng yuán lín děng bā bǎi yī shí jiǔ rén, jí liáng tái shì zhōng fàn yún děng yī bǎi yī shí qī rén, bìng shàng biǎo quàn jìn, dì qiān ràng bù shòu. shì rì, tài shǐ lìng jiǎng dào xiù chén tiān wén fú chèn liù shí sì tiáo, shì bìng míng zhe, qún chén zhòng biǎo gù qǐng, nǎi cóng zhī. tiān jiàn yuán nián xià sì yuè bǐng yín, huáng dì jí wèi yú nán jiāo, shè tán chái liáo gào tiān yuē: huáng dì chén yǎn, gǎn yòng xuán mǔ, zhāo gào yú huáng huáng hòu dì.
咨尔梁王,惟昔邃古之载,肇有生灵,皇雄、大庭之辟, 赫胥、尊卢之后,斯并龙图鸟迹以前,慌惚杳冥之世,固无得 而详焉。洎乎农、轩、炎、皞之代,放勋、重华之主,莫不以 大道君万姓,公器御八紘,居之如执朽索,去之若释重负,一 驾汾阳,便有窅然之志,暂适箕岭,即动让王之心。故知戴黄 屋、服玉玺,非所以示贵称尊,乘大辂、建旗旗,盖欲令归趣 有地。是故忘己而字兆庶,徇物而君四海。及于菁华内竭,畚 橇外劳,则抚兹归运,惟能是与。四百告终,有汉所以高揖, 黄德既谢,魏氏所以乐推。爰及晋、宋,亦弘斯典。我太祖握 河受历,应符啓运,二叶重光,三圣系轨。嗣君丧德,昏弃纪 度,毁紊天纲,雕绝地纽。是以谷满川枯,山飞鬼哭,七庙已 危,人神无主。惟王体兹上哲,明圣在躬,端冕而协邕熙,推 锋而拯涂炭,武功与日车并运,文教与鹏翼齐举。固以幽显宅 心,讴讼斯属;岂徒桴鼓播地,卿云丛天而已哉。至于昼睹争 明,夜飞枉矢,除旧之征必显,更姓之符允集。今便仰祗干象, 俯从人愿,敬禅神器,授帝位于尔躬。大祚告穷,天禄永终。 于戏,王允执其中,式遵前典,以副昊天之望,禋上帝而临亿 兆,格文祖而膺大业,以传无疆之祚,岂不盛与。并命玺书, 遣兼太保、中书监、兼尚书令王亮,兼太尉、中书令王志奉皇 帝玺绂,受终之礼,一依唐、虞故事。帝抗表陈让,表不获通。 于是齐百官豫章王元琳等八百一十九人,及梁台侍中范云等一 百一十七人,并上表劝进,帝谦让不受。是日,太史令蒋道秀 陈天文符谶六十四条,事并明着,群臣重表固请,乃从之。 天监元年夏四月丙寅,皇帝即位于南郊,设坛柴燎告天曰: 皇帝臣衍,敢用玄牡,昭告于皇皇后帝。
qí shì yǐ lì yùn sī jì, fǒu zhōng zé hēng, qīn ruò tiān yìng, yǐ mìng yú yǎn. fū rèn shì sī mù, wéi néng shì shòu, tiān mìng bù yú cháng, dì wáng fēi yī zú, táng xiè yú shòu, hàn tì wèi shēng, yuán jí jìn sòng, xiàn zhāng zài xī, xián yǐ jūn dé yù sì hǎi, yuán gōng zi wàn xìng, gù néng dà bì méng lí, guāng zhái qū yǔ. qí dài yún jì, shì zhǔ hūn xiōng, jiǎo yān qún tè, shì chóng shì zhǎng, sì jué jiān huí bào luàn, yǐ bō nüè yú wǒ yǒu bāng, bǐ jiǔ fú bā huāng zhī nèi, lián lǜ yuè mù zhī jūn, jué jiǎo dùn sǎng, kuāng jiù wú shù. yǎn tóu mèi xīng yán, tuī fēng wàn lǐ, lì qí guà guān zhī qíng, yòng zhěng zhào shù zhī qiè, suì yīn shí lái, zǎi sī bāng guó, jì wù kāng shì, shí yǒu jué láo. ér guǐ wěi chéng xiáng, chuān yuè xiào zhǐ, dài zhōng zhī fú jì xiǎn, gé yùn zhī qī yǐ cuì, shū sú bǎi mán, chóng yì xiàn kuǎn, rén shén yuǎn ěr, wǎng bù hé huì. yú shì qún gōng qīng shì, xián zhì jué chéng, bìng yǐ huáng gàn jiàng mìng, nán yǐ qiān jù. yǎn zì wéi fěi dé, cí bù huò suì, yǎng pò shàng xuán zhī juàn, fǔ wéi yì zhào zhī xīn, chén jí bù kě jiǔ kuàng, rén shén bù kě fá zhǔ, suì jí lè tuī, yīng cǐ jiā zuò. yǐ zī guǎ báo, lín yù wàn fāng, gù qiú sù zhì, yǒng yán zhī tì. jìng jiǎn yuán chén, gōng zī dà lǐ, shēng tán shòu shàn, gào lèi shàng dì, kè bō xiū zhǐ, yǐ hóng shèng liè, shì chuán jué hòu, yòng yǒng bǎo yú wǒ yǒu liáng, wéi míng líng shì xiǎng. lǐ bì, yǒu zhào fàng guān.
齐氏以历运斯既,否终则亨,钦若天应,以命于衍。夫任 是司牧,惟能是授,天命不于常,帝王非一族,唐谢虞受,汉 替魏升,爰及晋、宋,宪章在昔,咸以君德驭四海,元功子万 姓,故能大庇甿黎,光宅区宇。齐代云季,世主昏凶,狡焉群 慝,是崇是长,肆厥奸回暴乱,以播虐于我有邦,俾九服八荒 之内,连率岳牧之君,蹶角顿颡,匡救无术。衍投袂星言,推 锋万里,厉其挂冠之情,用拯兆庶之切,遂因时来,宰司邦国, 济物康世,实有厥劳。而晷纬呈祥,川岳效祉,代终之符既显, 革运之期已萃,殊俗百蛮,重译献款,人神远迩,罔不和会。 于是群公卿士,咸致厥诚,并以皇干降命,难以谦拒。衍自惟 匪德,辞不获遂,仰迫上玄之眷,俯惟亿兆之心,宸极不可久 旷,人神不可乏主,遂藉乐推,膺此嘉祚。以兹寡薄,临驭万 方,顾求夙志,永言祗惕。敬简元辰,恭兹大礼,升坛受禅, 告类上帝,克播休祉,以弘盛烈,式传厥后,用永保于我有梁, 惟明灵是飨。礼毕,有诏放观。
nǎi bèi fǎ jià hái jiàn kāng gōng, lín tài jí qián diàn, dà shè, gǎi yuán, cì rén jué èr jí, wén wǔ wèi èr děng guān guǎ gū dú bù néng zì cún zhě, rén gǔ wǔ hú bū bù kǒu qián sù zé wù fù shōu qí fàn xiāng lùn qīng yì zāng wū yín dào, yī jiē dàng dí, xǐ chú qián zhù, yǔ zhī gēng shǐ. fēng qí dì wèi bā líng wáng, quán shí yī jùn, zài tiān zǐ jīng qí, chéng wǔ shí fù chē, xíng qí zhēng shuò, jiāo sì tiān dì, lǐ yuè zhì dù, jiē yòng qí diǎn. yǐ qí xuān dé huáng hòu wèi qí wén dì fēi, qí dì hòu wáng shì wèi bā líng wáng fēi, qí dài wáng hóu fēng jué, xī jiē jiàng shěng, qí xiào zhe jiān nán zhě, bié yǒu hòu mìng. wéi sòng rǔ yīn wáng bù zài chú lì. jié zéi yú kǒu méi zài tái fǔ zhě, xī jiē juān fàng. zhū liú xǐ zhī jiā, bìng tīng huán běn. yǐ jiān shàng shū lìng wáng liàng wèi shàng shū lìng, jiān shàng shū yòu pú yè shěn yuē wèi shàng shū pú yè. fēng huáng dì zhōng hù jūn hóng wèi lín chuān wáng, nán xú zhōu cì shǐ xiù wèi ān chéng wáng, yōng zhōu cì shǐ wěi wèi jiàn ān wáng, zuǒ wèi jiāng jūn huī wèi pó yáng wáng, jīng zhōu cì shǐ dàn wèi shǐ xīng wáng. zì jùn wáng yǐ xià, liè jué wèi xiàn liù děng. huáng dì huáng zǐ fēng jùn wáng, èr qiān hù wáng zhī shù zi wèi xiàn hóu, wǔ bǎi hù, wèi zhī zhū hóu gōng chén jué yì wú dìng kē. fèng huáng jí nán lán líng.
乃备法驾还建康宫,临太极前殿,大赦,改元,赐人爵二 级,文武位二等;鳏寡孤独不能自存者,人谷五斛;逋布、口 钱、宿责勿复收;其犯乡论清议、赃汙淫盗,一皆荡涤,洗除 前注,与之更始。封齐帝爲巴陵王,全食一郡,载天子旌旗, 乘五时副车,行齐正朔,郊祀天地,礼乐制度,皆用齐典。以 齐宣德皇后爲齐文帝妃,齐帝后王氏爲巴陵王妃,齐代王侯封 爵,悉皆降省,其效着艰难者,别有后命。惟宋汝阴王不在除 例。劫贼馀口没在台府者,悉皆蠲放。诸流徙之家,并听还本。 以兼尚书令王亮爲尚书令,兼尚书右仆射沈约爲尚书仆射。封 皇弟中护军宏爲临川王,南徐州刺史秀爲安成王,雍州刺史伟 爲建安王,左卫将军恢爲鄱阳王,荆州刺史憺爲始兴王。自郡 王以下,列爵爲县六等。皇弟、皇子封郡王,二千户;王之庶 子爲县侯,五百户,谓之诸侯;功臣爵邑无定科。凤凰集南兰 陵。
dīng mǎo, zhào fán hòu gōng yuè fǔ xī jiě bào shì zhū rú cǐ lì bèi yōu bī zhě, yī jiē fàng qiǎn. ruò shuāi lǎo bù néng zì cún zhě, guān gěi lǐn shí. wù chén, yí bā líng wáng qián èr bǎi wàn, juàn bù gè qiān pǐ, mián èr qiān jīn. chē qí jiāng jūn gāo lí wáng gāo yún jìn hào chē qí dà jiàng jūn, zhèn dōng dà jiàng jūn bǎi jì wáng yú tài jìn hào zhēng dōng dà jiàng jūn, zhèn dōng dà jiàng jūn wō wáng wǔ jìn hào zhēng dōng dà jiàng jūn. jǐ sì, bā líng wáng cú yú gū shú, zhuī shì wèi qí hé dì, zhōng lǐ yī yī gù shì.
丁卯,诏凡后宫、乐府、西解、暴室诸如此例被幽逼者, 一皆放遣。若衰老不能自存者,官给廪食。戊辰,遗巴陵王钱 二百万,绢布各千疋,绵二千斤。车骑将军高丽王高云进号车 骑大将军,镇东大将军百济王馀太进号征东大将军,镇东大将 军倭王武进号征东大将军。己巳,巴陵王殂于姑孰,追諡爲齐 和帝,终礼一依故事。
gēng wǔ, zhào fēn qiǎn nèi shì, zhōu shěng sì fāng, guān zhèng tīng yáo, fǎng xián jǔ zhì. qí yǒu tián yě bù pì, yù sòng wú zhāng, wàng gōng xùn sī, qīn yú shì wù zhě, xī suí shì yǐ wén. ruò huái bǎo mí bāng, yùn qí dài jià, xù xiǎng cáng zhēn, bù qiú wén dá, gè yī míng téng zòu, wǎng huò yí yǐn. yòu zhào yuē:" jīn zuò shú xíng, yǒu wén zì xī, rù jiān yǐ miǎn, shī yú zhōng dài. yǒng yán shū jì, tōu báo chéng fēng, yīng qiān rù zuì, jué tú fěi yī. sǐ zhě bù kě fù shēng, xíng zhě wú yīn zì fǎn, yóu cǐ ér wàng zī shí, yōng kě zhì hū. kě yī zhōu hàn jiù diǎn, yǒu zuì rù shú, wài xiáng wèi tiáo gé, yǐ shí zòu wén." xīn wèi, yǐ xīn chú xiè mù gōng xiāo bǎo yì wèi bā líng wáng, yǐ fèng qí sì. fù nán lán líng wǔ jìn xiàn, yī qián dài zhī kē. zhēng xīn chú xiàng guó jūn zī jì jiǔ xiè fěi wèi shì zhōng zuǒ guāng lù dài fu kāi fǔ yí tóng sān sī. gǎi nán dōng hǎi wèi lán líng jùn, tǔ duàn nán xú zhōu zhū qiáo jùn xiàn. guǐ yǒu, zhào" yú gōng chē fǔ bàng mù fèi shí bàng gè zhì yī hán. ruò ròu shí mò yán, shān ā yù yǒu héng yì, tóu bàng mù hán. ruò cóng wǒ jiāng hàn, gōng zài kě cè, xī sì tú bì, lóng shé fāng xiàn cì shēn cái gāo miào, bìn yā mò tōng, huái fù lǚ zhī shù, bào qū jiǎ zhī tàn, qí lǐ yǒu jiǎo rán, shòu kùn bāo guǐ fū dà zhèng qīn xiǎo, háo mén líng jiàn, bǎi xìng yǐ qióng, jiǔ zhòng mò dá, ruò yù zì shēn, bìng kě tóu fèi shí hán". jiǎ xū, zhào duàn yuǎn jìn shàng qìng lǐ.
庚午,诏分遣内侍,周省四方,观政听谣,访贤举滞。其 有田野不辟,狱讼无章,忘公徇私,侵渔是务者,悉随事以闻。 若怀宝迷邦,蕴奇待价,蓄响藏真,不求闻达,各依名腾奏, 罔或遗隐。又诏曰:“金作赎刑,有闻自昔,入缣以免,施于 中代。永言叔季,偷薄成风,婴愆入罪,厥涂匪一。死者不可 复生,刑者无因自反,由此而望滋实,庸可致乎。可依周、汉 旧典,有罪入赎,外详爲条格,以时奏闻。” 辛未,以新除谢沐公萧宝义爲巴陵王,以奉齐祀。复南兰 陵武进县,依前代之科。征新除相国军谘祭酒谢朏爲侍中、左 光禄大夫、开府仪同三司。改南东海爲兰陵郡,土断南徐州诸 侨郡县。癸酉,诏“于公车府谤木、肺石傍各置一函。若肉食 莫言,山阿欲有横议,投谤木函。若从我江、汉,功在可策, 犀兕徒弊,龙蛇方县;次身才高妙,摈压莫通,怀傅、吕之术, 抱屈、贾之叹,其理有皦然,受困包匦;夫大政侵小,豪门陵 贱,百姓已穷,九重莫达,若欲自申,并可投肺石函”。甲戌, 诏断远近上庆礼。
rùn yuè dīng yǒu, yǐ xíng dàng chāng wáng liáng mí yōng wèi ān xī jiāng jūn hé liáng èr zhōu cì shǐ, zhèng fēng dàng chāng wáng. rén yín, zhào yǐ xiàn gāng rì chí, jiàn yǐ wèi sú, lìng duān yòu yǐ fēng wén zòu shì, yī yuán xī jiù zhì. yǒu sī zòu, zhuī zūn huáng kǎo wèi wén huáng dì, miào hào tài zǔ, huáng bǐ zhāng shì wèi xiàn huáng hòu, líng yuē jiàn líng, xī shì wèi dé huáng hòu, líng yuē xiū líng.
闰月丁酉,以行宕昌王梁弥邕爲安西将军、河凉二州刺史, 正封宕昌王。壬寅,诏以宪纲日弛,渐以爲俗,令端右以风闻 奏事,依元熙旧制。有司奏,追尊皇考爲文皇帝,庙号太祖, 皇妣张氏爲献皇后,陵曰建陵,郗氏爲德皇后,陵曰修陵。
wǔ yuè yǐ hài yè, dào rù nán běi yē, shāo shén wǔ mén zǒng zhāng guān, hài wèi wèi qīng zhāng hóng cè. wù zǐ, jiāng zhōu cì shǐ chén bó zhī jǔ bīng fǎn. yǐ lǐng jūn jiāng jūn wáng mào wèi zhēng nán jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ, lǜ zhòng tǎo zhī.
五月乙亥夜,盗入南北掖,烧神武门、总章观,害卫尉卿 张弘策。戊子,江州刺史陈伯之举兵反。以领军将军王茂爲征 南将军、江州刺史,率衆讨之。
liù yuè gēng xū, fēng běi qín zhōu cì shǐ yáng shào xiān wèi wǔ dū wáng. shì yuè chén bó zhī bēn wèi, jiāng zhōu píng. qián yì zhōu cì shǐ liú jì lián jù chéng dū fǎn. qiū qī yuè dīng sì shuò, rì yǒu shí zhī.
六月庚戌,封北秦州刺史杨绍先爲武都王。是月陈伯之奔 魏,江州平。前益州刺史刘季连据成都反。 秋七月丁巳朔,日有蚀之。
bā yuè wù xū, zhì jiàn kāng sān guān. guǐ mǎo, luán niǎo jiàn lè yóu yuàn. yǐ sì, píng běi jiāng jūn xī liáng zhōu cì shǐ xiàng shū péng jìn hào ān xī jiāng jūn, fēng dèng zhì wáng. dīng wèi, mìng zhòng shū jiān wáng yíng děng bā rén shēn dìng lǜ lìng. zhào shàng shū láng yī xī zòu shì. jiāo zhōu xiàn néng gē yīng wǔ, zhào bù nà. lín yì gàn tuó lì guó gè qiǎn shǐ cháo gòng.
八月戊戌,置建康三官。癸卯,鸾鸟见乐游苑。乙巳,平 北将军、西凉州刺史象舒彭进号安西将军,封邓至王。丁未, 命中书监王莹等八人参定律令。诏尚书郎依昔奏事。交州献能 歌鹦鹉,诏不纳。林邑、干陀利国各遣使朝贡。
dōng shí yī yuè jǐ wèi, lì xiǎo miào. jiǎ zǐ, lì huáng zǐ tǒng wèi huáng tài zǐ, cì tiān xià wèi fù hòu zhě jué yī jí.
冬十一月己未,立小庙。甲子,立皇子统爲皇太子,赐天 下爲父后者爵一级。
shí èr yuè, dà xuě, shēn sān chǐ.
十二月,大雪,深三尺。
shì suì dà hàn, mǐ dòu wǔ qiān, rén duō è sǐ.
是岁大旱,米斗五千,人多饿死。
èr nián chūn zhēng yuè yǐ mǎo, yǐ shàng shū pú yè shěn yuē wèi zuǒ pú yè, lì bù shàng shū fàn yún wèi yòu pú yè. xīn yǒu, sì nán jiāo, jiàng sǐ zuì yǐ xià qiú. gēng chén, yǐ chóu chí gōng yáng líng zhēn wèi běi liáng zhōu cì shǐ, fēng chóu chí wáng.
二年春正月乙卯,以尚书仆射沈约爲左仆射,吏部尚书范 云爲右仆射。辛酉,祀南郊,降死罪以下囚。庚辰,以仇池公 杨灵珍爲北梁州刺史,封仇池王。
xià sì yuè guǐ mǎo, shàng shū shān dìng láng cài fǎ dù shàng liáng lǜ èr shí juǎn, lìng sān shí juǎn, kē sì shí juǎn.
夏四月癸卯,尚书删定郎蔡法度上梁律二十卷,令三十卷, 科四十卷。
wǔ yuè, shàng shū yòu pú yè fàn yún zú. yǐ chǒu, yì zhōu cì shǐ dèng yuán qǐ kè chéng dū, qū shè yì zhōu.
五月,尚书右仆射范云卒。乙丑,益州刺史邓元起克成都, 曲赦益州。
liù yuè dīng hài, yǐ xīn chú zuǒ guāng lù dài fu xiè fěi wèi sī tú shàng shū lìng. jiǎ wǔ, yǐ zhōng shū jiān wáng yíng wèi shàng shū yòu pú yè. shì xià, duō lì yì.
六月丁亥,以新除左光禄大夫谢朏爲司徒、尚书令。甲午, 以中书监王莹爲尚书右仆射。是夏,多疠疫。
qiū qī yuè, fú nán qiū cí zhōng tiān zhú guó gè qiǎn shǐ cháo gòng.
秋七月,扶南、龟兹、中天竺国各遣使朝贡。
dōng shí yuè, huáng zǐ gāng shēng, jiàng dū xià sǐ zuì yǐ xià qiú.
冬十月,皇子纲生,降都下死罪以下囚。
shí yī yuè yǐ mǎo, léi diàn, dà yǔ, huì.
十一月乙卯,雷电,大雨,晦。
sān nián chūn zhēng yuè guǐ chǒu, yǐ shàng shū yòu pú yè wáng yíng wèi zuǒ pú yè, tài zǐ zhān shì liǔ tán wèi yòu pú yè.
三年春正月癸丑,以尚书右仆射王莹爲左仆射,太子詹事 柳惔爲右仆射。
èr yuè, wèi kè liáng zhōu.
二月,魏克梁州。
sān yuè, yǔn shuāng shā cǎo.
三月,陨霜杀草。
xià wǔ yuè dīng sì, yǐ fú nán wáng jiāo chén rú dū yé bá mó wèi ān nán jiāng jūn.
夏五月丁巳,以扶南王憍陈如闍耶跋摩爲安南将军。
liù yuè bǐng zǐ, zhào fēn qiǎn shǐ xún chá zhōu bù, shì rén yuān kù. guǐ wèi, dà shè.
六月丙子,诏分遣使巡察州部,视人冤酷。癸未,大赦。
qiū qī yuè jiǎ zǐ, lì huáng zǐ zōng wèi yù zhāng wáng.
秋七月甲子,立皇子综爲豫章王。
bā yuè, wèi kè sī zhōu.
八月,魏克司州。
jiǔ yuè rén zǐ, yǐ hé nán wáng shì zǐ fú lián chóu wèi zhèn xī jiāng jūn xī qín hé èr zhōu cì shǐ, fēng hé nán wáng. běi tiān zhú guó qiǎn shǐ cháo gòng.
九月壬子,以河南王世子伏连筹爲镇西将军、西秦河二州 刺史,封河南王。北天竺国遣使朝贡。
dōng shí yī yuè jiǎ zǐ, zhào chú shú zuì kē.
冬十一月甲子,诏除赎罪科。
shì suì, wèi zhèng shǐ yuán nián.
是岁,魏正始元年。
sì nián chūn zhēng yuè guǐ mǎo, zhào" zì jīn jiǔ liú cháng xuǎn, nián wèi sān shí, bù tōng yī jīng, bù dé jiě hè ruò yǒu cái tóng gān yán, wù xiàn nián cì". zhì wǔ jīng bó shì gè yī rén. yǒu sī zòu: wú lìng táng yōng zhù pán lóng huǒ lú xiáng fèng yàn gài. zhào jìn gù zhōng shēn. bǐng wǔ, shěng fèng huáng xián shū jì. wù shēn, zhào" wǎng dài duō mìng gōng rén wéi gōng guàn yīn jiāo zhī lǐ, fēi suǒ yǐ yǎng qián cāng hào, zì jīn tíng zhǐ". xīn hài, sì nán jiāo, dà shè. èr yuè, chū zhì zhòu zǐ lǜ bó shì. rén wǔ, qiǎn wèi wèi qīng yáng gōng zé lǜ sù wèi bīng sāi luò kǒu. rén chén, jiāo zhōu cì shǐ lǐ kǎi jù zhōu fǎn, zhǎng shǐ lǐ cè tǎo píng zhī, qū shè jiāo zhōu. shì yuè lì jiàn xìng yuàn yú mò líng jiàn xìng lǐ.
四年春正月癸卯,诏“自今九流常选,年未三十,不通一 经,不得解褐;若有才同甘、顔,勿限年次”。置五经博士各 一人。有司奏:吴令唐佣铸盘龙火炉、翔凤砚盖。诏禁锢终身。 丙午,省凤凰衔书伎。戊申,诏“往代多命宫人帷宫观禋郊之 礼,非所以仰虔苍昊,自今停止”。辛亥,祀南郊,大赦。 二月,初置胄子律博士。壬午,遣卫尉卿杨公则率宿卫兵 塞洛口。壬辰,交州刺史李凯据州反,长史李畟讨平之,曲赦 交州。是月立建兴苑于秣陵建兴里。
xià sì yuè dīng sì, yǐ xíng dàng chāng wáng liáng mí bó wèi ān xī jiāng jūn hé liáng èr zhōu cì shǐ, zhèng fēng dàng chāng wáng.
夏四月丁巳,以行宕昌王梁弥博爲安西将军、河凉二州刺 史,正封宕昌王。
liù yuè gēng xū, lì kǒng zǐ miào.
六月庚戌,立孔子庙。
dōng shí yuè, shǐ zhōng jūn jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ lín chuān wáng hóng dū du běi tǎo zhū jūn shì qīn wèi. yǐ xīng shī fèi yòng, wáng gōng yǐ xià gè shàng guó zū jí tián gǔ yǐ zhù jūn zī.
冬十月,使中军将军、扬州刺史临川王宏都督北讨诸军事 侵魏。以兴师费用,王公以下各上国租及田谷以助军资。
shì suì dà ráng, mǐ hú sān shí.
是岁大穰,米斛三十。
wǔ nián chūn zhēng yuè dīng mǎo shuò, zhào" fán zhū jùn guó jiù zú bāng nèi wú zài cháo wèi zhě, xuǎn guān sōu kuò, shǐ jùn yǒu yī rén". yǐ hài, qǐ qián sī tú xiè fěi wèi zhōng shū jiān sī tú. jiǎ shēn, lì huáng zǐ gāng wèi jìn ān wáng.
五年春正月丁卯朔,诏“凡诸郡国旧族邦内无在朝位者, 选官搜括,使郡有一人”。乙亥,起前司徒谢朏爲中书监、司 徒。甲申,立皇子纲爲晋安王。
sān yuè bǐng yín shuò, rì yǒu shí zhī.
三月丙寅朔,日有蚀之。
xià sì yuè jiǎ yín, chū lì zhào yù. zhào jiàn kāng xiàn zhì sān guān, yǔ tíng wèi sān guān fēn zhǎng yù shì, hào jiàn kāng wèi nán yù, tíng wèi wèi běi yù.
夏四月甲寅,初立诏狱。诏建康县置三官,与廷尉三官分 掌狱事,号建康爲南狱,廷尉爲北狱。
wǔ yuè, zhì jí yǎ guǎn yǐ zhāo yuǎn xué.
五月,置集雅馆以招远学。
qiū qī yuè yǐ chǒu, dèng zhì guó qiǎn shǐ cháo gòng.
秋七月乙丑,邓至国遣使朝贡。
bā yuè xīn yǒu, zuò dōng gōng.
八月辛酉,作东宫。
jiǔ yuè, lín chuān wáng hóng jūn zhì luò kǒu, dà kuì, suǒ wáng wàn jì, hóng dān qí ér guī. dōng shí yī yuè jiǎ zǐ, dū xià dì zhèn, shēng bái máo. yǐ chǒu, yǐ shī chū yān shí, dà shè. wèi rén chéng shèng gōng zhōng lí.
九月,临川王宏军至洛口,大溃,所亡万计,宏单骑而归。 冬十一月甲子,都下地震,生白毛。乙丑,以师出淹时,大 赦。魏人乘胜攻锺离。
shí èr yuè guǐ mǎo, sī tú xiè fěi hōng.
十二月癸卯,司徒谢朏薨。
liù nián chūn sān yuè gēng shēn, yǔn shuāng shā cǎo. shì yuè, yǒu sān xiàng rù jiàn yè.
六年春三月庚申,陨霜杀草。是月,有三象入建邺。
xià sì yuè rén chén, zhì zuǒ yòu xiāo qí zuǒ yòu yóu jī jiāng jūn guān. guǐ sì, cáo jǐng zōng wéi ruì děng pò wèi shī yú shào yáng zhōu, zhǎn huò wàn jì. jǐ yǒu, yǐ jiāng zhōu cì shǐ wáng mào wèi shàng shū yòu pú yè. dīng sì, yǐ yáng zhōu cì shǐ lín chuān wáng hóng wèi piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, yǐ yòu guāng lù dài fu shěn yuē wèi shàng shū zuǒ pú yè. wǔ yuè jǐ sì, zhì zhōng wèi zhōng quán jiāng jūn, gǎi xiāo qí wèi yún qí, yóu jī wèi yóu qí.
夏四月壬辰,置左右骁骑、左右游击将军官。癸巳,曹景 宗、韦叡等破魏师于邵阳洲,斩获万计。己酉,以江州刺史王 茂爲尚书右仆射。丁巳,以扬州刺史临川王宏爲骠骑大将军、 开府仪同三司,以右光禄大夫沈约爲尚书左仆射。 五月己巳,置中卫、中权将军,改骁骑爲云骑,游击爲游 骑。
qiū bā yuè wù zǐ, shè. wù xū, dū xià dà shuǐ.
秋八月戊子,赦。戊戌,都下大水。
jiǔ yuè yǐ hài, gǎi yuè wǔ táng wèi dé yáng táng, tīng sòng táng wèi yí xián táng.
九月乙亥,改阅武堂爲德阳堂,听讼堂爲仪贤堂。
dōng rùn shí yuè yǐ chǒu, yǐ kāi fǔ lín chuān wáng hóng wèi sī tú, yǐ xíng tài zǐ tài fù shàng shū zuǒ pú yè shěn yuē wèi shàng shū lìng, yǐ xíng tài zǐ shǎo fù lì bù shàng shū yuán áng wèi jiān shàng shū yòu pú yè. jiǎ shēn, yǐ zuǒ guāng lù dài fu xià hóu xiáng wèi zuǒ pú yè.
冬闰十月乙丑,以开府临川王宏爲司徒,以行太子太傅; 尚书左仆射沈约爲尚书令,以行太子少傅;吏部尚书袁昂爲兼 尚书右仆射。甲申,以左光禄大夫夏侯详爲左仆射。
shí èr yuè bǐng chén, zuǒ pú yè xià hóu xiáng zú.
十二月丙辰,左仆射夏侯详卒。
qī yuè chūn zhēng yuè wù zǐ, yǐ yuán shù wèi héng shuò èr zhōu dū du, fēng wèi jùn wáng. wù xū, zhào zuò shén lóng rén shòu quē yú duān mén dà sī mǎ mén wài.
七月春正月戊子,以元树爲恒、朔二州都督,封魏郡王。 戊戌,诏作神龙、仁兽阙于端门、大司马门外。
èr yuè yǐ mǎo, xīn zuò guó mén yú yuè chéng nán. yǐ chǒu, zēng zhì zhèn wèi jiāng jūn yǐ xià wèi shí pǐn, yǐ fǎ rì shù fán èr shí sì bān, yǐ fǎ qì xù bù dēng shí pǐn, bié yǒu bā bān, yǐ xiàng bā fēng yòu zhì shī wài guó jiāng jūn èr shí sì bān, hé yī bǎi jiǔ hào. gēng wǔ, zhào yú zhōu jùn xiàn zhì zhōu wàng jùn zōng xiāng háo gè yī rén, zhuān zhǎng sōu jiàn. yǐ hài, yǐ chē qí dà jiàng jūn gāo lí wáng gāo yún wèi fǔ dōng dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. xià sì yuè yǐ mǎo, yǐ huáng tài zǐ nà fēi gù, shè dà pì yǐ xià, bān cì cháo chén jí jìn shì gè yǒu chà.
二月乙卯,新作国门于越城南。乙丑,增置镇卫将军以下 爲十品,以法日数;凡二十四班,以法气序;不登十品,别有 八班,以象八风;又置施外国将军二十四班,合一百九号。庚 午,诏于州郡县置州望、郡宗、乡豪各一人,专掌搜荐。乙亥, 以车骑大将军高丽王高云爲抚东大将军、开府仪同三司。 夏四月乙卯,以皇太子纳妃故,赦大辟以下,颁赐朝臣及 近侍各有差。
wǔ yuè, dū xià dà shuǐ. wù zǐ, zhào lán líng xiàn jiàn xiū èr líng zhōu huí wǔ lǐ nèi jū rén cì fù zhōng shēn. jǐ hài, zhào fù zhì zōng zhèng tài pú dà jiàng hóng lú, yòu zēng tài fǔ tài zhōu, réng xiān wèi shí èr qīng, jí zhì zhū yī zhí hé jiāng jūn guān.
五月,都下大水。戊子,诏兰陵县建修二陵周回五里内居 人赐复终身。己亥,诏复置宗正、太仆、大匠、鸿胪,又增太 府、太舟,仍先爲十二卿,及置朱衣直合将军官。
liù yuè xīn yǒu, gǎi líng jiān wèi lìng.
六月辛酉,改陵监爲令。
qiū bā yuè dīng sì, huáng zǐ yì shēng, shè dà pì yǐ xià wèi jié zhèng zhě.
秋八月丁巳,皇子绎生,赦大辟以下未结正者。
jiǔ yuè rén chén, zhì tóng zǐ fèng chē láng. guǐ sì, lì huáng zǐ jī wèi nán kāng wáng.
九月壬辰,置童子奉车郎。癸巳,立皇子绩爲南康王。
dōng shí yuè bǐng yín, yǐ wú xīng tài shǒu zhāng jì wèi shàng shū zuǒ pú yè. bǐng zǐ, zhào dà jǔ běi qīn. dīng chǒu, wèi xiàn hù zhèn zhǔ bái zào shēng yù zhōu cì shǐ hú xùn yǐ chéng nèi shǔ.
冬十月丙寅,以吴兴太守张稷爲尚书左仆射。丙子,诏大 举北侵。丁丑,魏县瓠镇主白皁生、豫州刺史胡逊以城内属。
shì suì, wèi yǒng píng yuán nián.
是岁,魏永平元年。
bā nián chūn zhēng yuè xīn sì, sì nán jiāo, dà shè. rén chén, wèi zhèn dōng cān jūn chéng jǐng juàn yǐ sù yù chéng nèi shǔ.
八年春正月辛巳,祀南郊,大赦。壬辰,魏镇东参军成景 隽以宿预城内属。
xià sì yuè wù shēn, yǐ sī tú lín chuān wáng hóng wèi sī kōng yáng zhōu cì shǐ, yǐ chē qí jiāng jūn lǐng tài zǐ zhān shì wáng mào jí běn hào kāi fǔ yí tóng sān sī.
夏四月戊申,以司徒临川王宏爲司空、扬州刺史,以车骑 将军、领太子詹事王茂即本号开府仪同三司。
qiū qī yuè guǐ sì, bā líng wáng xiāo bǎo yì hōng.
秋七月癸巳,巴陵王萧宝义薨。
dōng shí yī yuè rén yín, lì huáng zǐ xù wèi lú líng wáng.
冬十一月壬寅,立皇子续爲庐陵王。
jiǔ nián chūn zhēng yuè yǐ hài, yǐ yòu guāng lù dài fu wáng yíng wèi shàng shū lìng. gēng yín, xīn zuò yuán huái táng.
九年春正月乙亥,以右光禄大夫王莹爲尚书令。庚寅,新 作缘淮塘。
sān yuè jǐ chǒu, xìng guó zǐ xué, qīn lín jiǎng yì, cì jì jiǔ yǐ xià gè yǒu chà. yǐ wèi, zhào huáng tài zǐ jí wáng hóu zhī zǐ, nián zài cóng shī zhě, jiē rù xué.
三月己丑,幸国子学,亲临讲肄,赐祭酒以下各有差。乙 未,诏皇太子及王侯之子,年在从师者,皆入学。
xià sì yuè dīng sì, xuǎn shàng shū wǔ dōu lìng shǐ, gé yòng shì liú.
夏四月丁巳,选尚书五都令史,革用士流。
liù yuè guǐ chǒu, dào shā xuān chéng tài shǒu zhū sēng yǒng.
六月癸丑,盗杀宣城太守朱僧勇。
rùn liù yuè jǐ chǒu, xuān chéng dào zhuǎn kòu wú xīng, tài shǒu cài zǔn tǎo píng zhī.
闰六月己丑,宣城盗转寇吴兴,太守蔡撙讨平之。
dōng shí èr yuè guǐ wèi, xìng guó zǐ xué, cè shì zhòu zǐ, cì xùn shòu zhī sī gè yǒu chà.
冬十二月癸未,幸国子学,策试胄子,赐训授之司各有差。
shì suì, yú tián lín yì guó bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
是岁,于阗、林邑国并遣使朝贡。
shí nián chūn zhēng yuè xīn chǒu, sì nán jiāo, dà shè. wù shēn, jīng zhōu yán zōu yú jiàn.
十年春正月辛丑,祀南郊,大赦。戊申,荆州言驺虞见。
sān yuè, dào shā dōng guǎn láng yá èr jùn tài shǒu liú xī, yǐ qú shān yǐn wèi xú zhōu cì shǐ lú chǎng.
三月,盗杀东莞、琅邪二郡太守刘晰,以朐山引魏徐州刺 史卢昶。
xià liù yuè, yǐ guó zǐ jì jiǔ zhāng chōng wèi shàng shū yòu pú yè.
夏六月,以国子祭酒张充爲尚书右仆射。
dōng shí èr yuè, shān chē jiàn lín chéng xiàn. zhèn yuǎn jiāng jūn mǎ xiān pí dà pò wèi jūn, zhǎn guó shí yú wàn, fù qú shān chéng.
冬十二月,山车见临城县。振远将军马仙崥大破魏军,斩 馘十余万,复朐山城。
shì suì, chū zuò gōng chéng mén sān chóng lóu jí kāi èr dào. dàng chāng guó qiǎn shǐ cháo gòng, pó lì guó gòng jīn xí.
是岁,初作宫城门三重楼及开二道。宕昌国遣使朝贡,婆 利国贡金席。
shí yī nián chūn zhēng yuè rén chén, zhào" zì jīn bū zhé zhī jiā, jí zuì yīng zhì zuò, ruò nián yǒu lǎo xiǎo, kě tíng jiāng sòng". jiā zhèn nán jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ jiàn ān wáng wěi kāi fǔ yí tóng sān sī, sī kōng yáng zhōu cì shǐ lín chuān wáng hóng jìn wèi yuán tài wèi, yǐ piào qí jiāng jūn wáng mào wèi sī kōng.
十一年春正月壬辰,诏“自今逋谪之家,及罪应质作,若 年有老小,可停将送”。加镇南将军、江州刺史建安王伟开府 仪同三司,司空、扬州刺史临川王宏进位元太尉,以骠骑将军王 茂爲司空。
èr yuè wù chén, xīn chāng jì yáng èr jùn yě cán chéng jiǎn.
二月戊辰,新昌、济阳二郡野蚕成茧。
sān yuè dīng sì, wèi hàn gù, qū shè yáng xú èr zhōu. gēng shēn, gāo lí guó qiǎn shǐ cháo gòng. xià sì yuè, bǎi jì fú nán lín yì děng guó gè qiǎn shǐ cháo gòng.
三月丁巳,爲旱故,曲赦扬、徐二州。庚申,高丽国遣使 朝贡。 夏四月,百济、扶南、林邑等国各遣使朝贡。
qiū jiǔ yuè, dàng chāng guó qiǎn shǐ cháo gòng.
秋九月,宕昌国遣使朝贡。
dōng shí yī yuè yǐ wèi, yǐ wú jùn tài shǒu yuán áng wèi jiān shàng shū yòu pú yè. jǐ yǒu, jiàng tài wèi yáng zhōu cì shǐ lín chuān wáng hóng wèi piào qí jiāng jūn kāi fǔ tóng sān sī zhī yí. guǐ chǒu, qí xuān dé tài fēi wáng shì hōng.
冬十一月乙未,以吴郡太守袁昂爲兼尚书右仆射。己酉, 降太尉、扬州刺史临川王宏爲骠骑将军、开府同三司之仪。癸 丑,齐宣德太妃王氏薨。
shì suì, wèi yán chāng yuán nián.
是岁,魏延昌元年。
shí èr nián chūn zhēng yuè xīn mǎo, sì nán jiāo, shè dà pì zuì yǐ xià.
十二年春正月辛卯,祀南郊,赦大辟罪以下。
èr yuè xīn yǒu, jiān shàng shū yòu pú yè yuán áng jí zhèng. bǐng yín, zhào" míng xià yuǎn jìn, ruò wěi hái bù zàng, huò chú yī mò gǎi, liàng gěi guān jù shōu liǎn". xīn sì, xīn zuò tài jí diàn, gǎi wèi shí sān jiān, yǐ cóng rùn shù.
二月辛酉,兼尚书右仆射袁昂即正。丙寅,诏“明下远近, 若委骸不葬,或篨衣莫改,量给棺具收敛”。辛巳,新作太极 殿,改爲十三间,以从闰数。
rùn sān yuè yǐ chǒu, tè jìn zhōng jūn jiāng jūn shěn yuē zú.
闰三月乙丑,特进、中军将军沈约卒。
xià sì yuè, dū xià dà shuǐ.
夏四月,都下大水。
liù yuè guǐ sì, xīn zuò tài miào, zēng jī jiǔ chǐ.
六月癸巳,新作太庙,增基九尺。
qiū jiǔ yuè, jiā yáng zhōu cì shǐ lín chuān wáng hóng wèi yuán sī kōng, yǐ sī kōng wáng mào wèi piào qí jiāng jūn kāi fǔ tóng sān sī zhī yí jiāng zhōu cì shǐ.
秋九月,加扬州刺史临川王宏位元司空,以司空王茂爲骠骑 将军、开府同三司之仪、江州刺史。
dōng shí yuè dīng hài, zhào yuē:" míng táng dì jū bēi shī, kě liàng jiù pí qǐ, yǐ jǐn chéng jìng."
冬十月丁亥,诏曰:“明堂地居卑湿,可量就埤起,以尽 诚敬。”
shí sān nián chūn èr yuè gēng chén shuò, zhèn yú xī nán, tiān rú liè. dīng hài, gēng jí tián, dà shè, cì xiào tì lì tián jué yī jí.
十三年春二月庚辰朔,震于西南,天如裂。丁亥,耕藉田, 大赦,赐孝悌力田爵一级。
xià liù yuè, dū xià é yán yǒu chéng chéng, qǔ rén gān fèi jí xuè, yǐ yí tiān gǒu. bǎi xìng dà jù, èr xún ér zhǐ.
夏六月,都下讹言有枨枨,取人肝肺及血,以饴天狗。百 姓大惧,二旬而止。
qiū qī yuè yǐ hài, lì huáng zǐ lún wèi shào líng wáng yì wèi xiāng dōng wáng jì wèi wǔ líng wáng.
秋七月乙亥,立皇子纶爲邵陵王、绎爲湘东王、纪爲武陵 王。
shì suì, lín yì fú nán yú tián guó gè qiǎn shǐ cháo gòng. zuò fú shān yàn.
是岁,林邑、扶南、于阗国各遣使朝贡。作浮山堰。
shí sì nián chūn zhēng yuè yǐ sì shuò, huáng tài zǐ guān, dà shè, cì wèi fù hòu zhě jué yī jí, wáng gōng yǐ xià bān lài gè yǒu chà. tíng yuǎn jìn shàng qìng lǐ. xīn hài, sì nán jiāo, zhào bān xià yuǎn jìn, bó cǎi yīng yì. yòu qián yǐ mò xíng yòng dài zhòng pì zhě, chú qí tiáo. bǐng chén, rǔ yīn wáng liú yìn hōng. dīng sì, wèi xuān wǔ huáng dì bēng.
十四年春正月乙巳朔,皇太子冠,大赦,赐爲父后者爵一 级,王公以下班赉各有差。停远近上庆礼。辛亥,祀南郊,诏 班下远近,博采英异。又前以墨刑用代重辟者,除其条。丙辰, 汝阴王刘胤薨。丁巳,魏宣武皇帝崩。
xià sì yuè dīng chǒu, piào qí jiāng jūn kāi fǔ tóng sān sī zhī yí jiāng zhōu cì shǐ wáng mào hōng.
夏四月丁丑,骠骑将军、开府同三司之仪、江州刺史王茂 薨。
dōng shí yuè, fú shān yàn huài.
冬十月,浮山堰坏。
shì suì, rú rú láng yá xiū guó gè qiǎn shǐ lái zhāo gòng.
是岁,蠕蠕、狼牙修国各遣使来朝贡。
shí wǔ nián chūn sān yuè wù chén shuò, rì yǒu shí zhī, jì.
十五年春三月戊辰朔,日有蚀之,既。
xià sì yuè, gāo lí guó qiǎn shǐ cháo gòng.
夏四月,高丽国遣使朝贡。
liù yuè gēng zǐ, yǐ shàng shū lìng wáng yíng wèi zuǒ guāng lù dài fu kāi fǔ yí tóng sān sī, shàng shū yòu pú yè yuán áng wèi zuǒ pú yè, lì bù shàng shū wáng jiǎn wèi yòu pú yè.
六月庚子,以尚书令王莹爲左光禄大夫、开府仪同三司, 尚书右仆射袁昂爲左仆射,吏部尚书王暕爲右仆射。
qiū bā yuè, rú rú hé nán guó gè qiǎn shǐ cháo gòng.
秋八月,蠕蠕、河南国各遣使朝贡。
jiǔ yuè xīn sì, zuǒ guāng lù dài fu kāi fǔ yí tóng sān sī wáng yíng hōng. rén chén, dà shè.
九月辛巳,左光禄大夫、开府仪同三司王莹薨。壬辰,大 赦。
dōng shí yī yuè, jiāo zhōu cì shǐ lǐ cè zhǎn fǎn zhě ruǎn zōng xiào, chuán shǒu jiàn yè. qū shè jiāo zhōu. shì suì, wèi xiào míng huáng dì xī píng yuán nián.
冬十一月,交州刺史李畟斩反者阮宗孝,传首建邺。曲赦 交州。 是岁,魏孝明皇帝熙平元年。
shí liù nián chūn zhēng yuè xīn wèi, sì nán jiāo. zhào yóu pín jiā wù shōu jīn nián sān diào, wú tián yè zhě, suǒ zài liàng yí fù gěi jí yōu juān chǎn zi zhī jiā, xù lǐ yuān yù, bìng zhèn gū lǎo guān guǎ bù néng zì cún zhě.
十六年春正月辛未,祀南郊。诏尤贫家勿收今年三调,无 田业者,所在量宜赋给;及优蠲産子之家,恤理冤狱,并赈孤 老鳏寡不能自存者。
èr yuè xīn hài, gēng jí tián. jiǎ yín, shè zuì rén.
二月辛亥,耕藉田。甲寅,赦罪人。
sān yuè bǐng zǐ, chì tài yī bù dé yǐ shēng lèi wèi yào gōng jiā zhī guān wén jǐn shì, bìng duàn xiān rén niǎo shòu zhī xíng, yǐ wèi xiè yī, cái jiǎn yǒu guāi rén shù. yú shì qí gào tiān dì zōng miào, yǐ qù shā zhī lǐ, yù bèi zhī hán shí. jiāo miào shēng quán, jiē dài yǐ miàn, qí shān chuān zhū sì zé fǒu. shí yǐ zōng miào qù shēng, zé wèi bù fù xuè shí, suī gōng qīng yì yì, cháo yě xuān xiāo, jìng bù cóng.
三月丙子,敕太医不得以生类爲药;公家织官纹锦饰,并 断仙人鸟兽之形,以爲亵衣,裁翦有乖仁恕。于是祈告天地宗 庙,以去杀之理,欲被之含识。郊庙牲牷,皆代以面,其山川 诸祀则否。时以宗庙去牲,则爲不复血食,虽公卿异议,朝野 喧嚣,竟不从。
dōng shí yuè, zōng miào jiàn xiū, shǐ yòng shū guǒ.
冬十月,宗庙荐羞,始用蔬果。
shì suì, hé nán fú nán pó lì děng guó gè qiǎn shǐ cháo gòng.
是岁,河南、扶南、婆利等国各遣使朝贡。
shí qī nián chūn èr yuè guǐ sì, yōng zhōu cì shǐ ān chéng wáng xiù hōng. jiǎ chén, dà shè.
十七年春二月癸巳,雍州刺史安成王秀薨。甲辰,大赦。
sān yuè bǐng yín, gǎi fēng jiàn ān jùn wáng wěi wèi nán píng wáng.
三月丙寅,改封建安郡王伟爲南平王。
xià liù yuè yǐ yǒu, zhōng jūn jiāng jūn zhōng shū jiān lín chuān wáng hóng yǐ běn hào xíng sī tú.
夏六月乙酉,中军将军、中书监临川王宏以本号行司徒。
qiū bā yuè rén yín, zhào" bīng zōu nú bì, nán nián liù shí liù, nǚ nián liù shí, miǎn wèi biān hù".
秋八月壬寅,诏“兵驺奴婢,男年六十六,女年六十,免 爲编户”。
rùn bā yuè, gàn tuó lì guó qiǎn shǐ cháo gòng.
闰八月,干陀利国遣使朝贡。
dōng shí yuè yǐ hài, yǐ xíng sī tú lín chuān wáng hóng jí zhèng.
冬十月乙亥,以行司徒临川王宏即正。
shí yī yuè xīn hài, yǐ nán píng wáng wěi wèi zuǒ guāng lù dài fu kāi fǔ yí tóng sān sī.
十一月辛亥,以南平王伟爲左光禄大夫、开府仪同三司。
shì suì, wèi shén guī yuán nián.
是岁,魏神龟元年。
shí bā nián chūn zhēng yuè jiǎ shēn, yǐ lǐng jūn jiāng jūn pó yáng wáng huī wèi zhēng xī jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ, yǐ jīng zhōu cì shǐ shǐ xīng wáng dàn wèi zhōng fǔ jiāng jūn, bìng kāi fǔ yí tóng sān sī. yǐ shàng shū zuǒ pú yè yuán áng wèi shàng shū lìng, yǐ yòu pú yè wáng jiǎn wèi zuǒ pú yè, yǐ tài zǐ zhān shì xú miǎn wèi yòu pú yè. xīn mǎo, sì nán jiāo, xiào tì lì tián cì jué yī jí. xià sì yuè dīng sì, dì yú wú ài diàn shòu fú jiè, shè zuì rén. qiū qī yuè, yú tián fú nán guó gè qiǎn shǐ cháo gòng.
十八年春正月甲申,以领军将军鄱阳王恢爲征西将军、荆 州刺史,以荆州刺史始兴王憺爲中抚将军,并开府仪同三司。 以尚书左仆射袁昂爲尚书令,以右仆射王暕爲左仆射,以太子 詹事徐勉爲右仆射。辛卯,祀南郊,孝悌力田赐爵一级。 夏四月丁巳,帝于无碍殿受佛戒,赦罪人。 秋七月,于阗、扶南国各遣使朝贡。