sòng běn jì xià
宋本纪下
tài zōng míng huáng dì huì yù, zì xiū jǐng, xiǎo zì róng qī, wén dì dì shí yī zi yě. yuán jiā shí liù nián shí yuè shēng. èr shí wǔ nián, fēng huái yáng wáng, èr shí jiǔ nián gǎi fēng xiāng dōng wáng. xiào wǔ jiàn zuò, lèi qiān zhèn jūn jiāng jūn yōng zhōu cì shǐ.
太宗明皇帝讳彧,字休景,小字荣期,文帝第十一子也。 元嘉十六年十月生。二十五年,封淮阳王,二十九年改封湘东 王。孝武践阼,累迁镇军将军、雍州刺史。
shì suì rù cháo, shí fèi dì yí wèi zhū fù, yǐ shàng fù tíng wèi, míng rì jiāng jiā huò hài, shàng nǎi yǔ fù xīn ruǎn diàn fū lǐ dào ér děng mì móu. shí fèi dì zuǒ yòu zhí hé jiāng jūn zōng yuè tán jīn tóng tài yī děng shì yè bìng wài sù, diàn fū dào ér yīn jié shòu jì zhī děng, shí yī yuè èr shí jiǔ rì, shì fèi dì yú hòu táng. jiàn ān wáng xiū rén biàn chēng chén, fèng yǐn shēng xī táng, dēng yù zuò. shì chū cāng cù, shàng shī lǚ, xiǎn, yóu zhe wū shā mào, xiū rén hū zhǔ yī yǐ bái shā dài zhī. wèi jí wèi, fán zhòng shì xī chēng lìng shū. jǐ wèi, sī tú yù zhāng wáng zǐ shàng shān yīn gōng zhǔ bìng cì sǐ, zōng yuè tán jīn tóng tài yī fú zhū.
是岁入朝,时废帝疑畏诸父,以上付廷尉,明日将加祸害, 上乃与腹心阮佃夫、李道儿等密谋。时废帝左右直合将军宗越、 谭金、童太一等是夜并外宿,佃夫、道儿因结寿寂之等,十一 月二十九日,弑废帝于后堂。建安王休仁便称臣,奉引升西堂, 登御坐。事出仓卒,上失履,跣,犹着乌纱帽,休仁呼主衣以 白纱代之。未即位,凡衆事悉称令书。己未,司徒豫章王子尚、 山阴公主并赐死,宗越、谭金、童太一伏诛。
shí èr yuè gēng shēn shuò, lìng shū yǐ dōng hǎi wáng huī wèi zhōng shū jiān tài wèi, yǐ jìn ān wáng zǐ xūn wèi chē qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. guǐ hài, yǐ jiàn ān wáng xiū rén wèi sī tú shàng shū lìng yáng zhōu cì shǐ. yǐ chǒu, gǎi fēng ān lù wáng zǐ suí wèi jiāng xià wáng.
十二月庚申朔,令书以东海王褘爲中书监、太尉,以晋安 王子勋爲车骑将军、开府仪同三司。癸亥,以建安王休仁爲司 徒、尚书令、扬州刺史。乙丑,改封安陆王子绥爲江夏王。
tài shǐ yuán nián jí dà míng jiǔ nián yě, wèi hé píng liù nián. dōng shí èr yuè bǐng yín, huáng dì jí wèi yú tài jí qián diàn, dà shè, gǎi yuán. xīn wèi, gǎi fēng lín hè wáng zǐ chǎn wèi nán píng wáng, jìn xī wáng zǐ yú wèi lú líng wáng. rén shēn, yǐ wáng jǐng wén wèi shàng shū pú yè. yǐ hài, zhuī zūn suǒ shēng shěn jié yú yuē xuān huáng tài hòu. wù yín, gǎi tài huáng tài hòu wèi chóng xiàn huáng tài hòu, lì huáng hòu wáng shì. bà èr zhū qián.
泰始元年即大明九年也,魏和平六年。冬十二月丙寅,皇 帝即位于太极前殿,大赦,改元。辛未,改封临贺王子産爲南 平王,晋熙王子舆爲庐陵王。壬申,以王景文爲尚书仆射。乙 亥,追尊所生沈婕妤曰宣皇太后。戊寅,改太皇太后爲崇宪皇 太后,立皇后王氏。罢二铢钱。
jiāng zhōu cì shǐ jìn ān wáng zǐ xūn jǔ bīng fǎn, zhèn jūn zhǎng shǐ dèng wǎn wèi qí móu zhǔ, yōng zhōu cì shǐ yuán yǐ fù zhī. rén wǔ, yè tài miào. jiǎ shēn, yǐng zhōu cì shǐ ān lù wáng zǐ suí kuài jī tài shǒu xún yáng wáng zǐ fáng lín hǎi wáng zǐ xū bìng jǔ bīng tóng nì.
江州刺史晋安王子勋举兵反,镇军长史邓琬爲其谋主,雍 州刺史袁顗赴之。壬午,谒太庙。甲申,郢州刺史安陆王子绥、 会稽太守寻阳王子房、临海王子顼并举兵同逆。
èr nián chūn zhēng yuè yǐ wèi, jìn ān wáng zǐ xūn jiàn jí wěi wèi yú xún yáng, nián hào yì jiā. rén chén, xú zhōu cì shǐ xuē ān dōu jǔ bīng fǎn. jiǎ wǔ, nèi wài jiè yán, sī tú jiàn ān wáng xiū rén dū du zhū jūn nán tǎo. bǐng shēn, xú zhōu cì shǐ shēn lìng sūn sī zhōu cì shǐ páng mèng qiú yù zhōu cì shǐ yīn yǎn qīng zhōu cì shǐ shěn wén xiù jì zhōu cì shǐ cuī dào gù xiāng zhōu xíng shì hé huì wén guǎng zhōu cì shǐ yuán tán yuǎn yì zhōu cì shǐ xiāo huì kāi liáng zhōu cì shǐ liǔ yuán hù bìng tóng nì. bǐng wǔ, chē jià qīn yù liù jūn, dùn zhōng xīng táng. xīn hài, nán yù zhōu cì shǐ shān yáng wáng xiū yòu gǎi wèi yù zhōu cì shǐ, xī tǎo. wú jùn tài shǒu gù chēn wú xīng tài shǒu wáng tán shēng yì xīng tài shǒu liú yán xī jìn líng tài shǒu yuán biāo shān yáng tài shǒu chéng tiān zuò bìng jǔ bīng fǎn. zhèn dōng jiāng jūn bā líng wáng xiū ruò tǒng jūn dōng tǎo. rén zǐ, chóng xiàn huáng tài hòu bēng.
二年春正月乙未,晋安王子勋僭即僞位于寻阳,年号义嘉。 壬辰,徐州刺史薛安都举兵反。甲午,内外戒严,司徒建安王 休仁都督诸军南讨。丙申,徐州刺史申令孙、司州刺史庞孟虬、 豫州刺史殷琰、青州刺史沈文秀、冀州刺史崔道固、湘州行事 何慧文、广州刺史袁昙远、益州刺史萧惠开、梁州刺史柳元怙 并同逆。丙午,车驾亲御六军,顿中兴堂。辛亥,南豫州刺史 山阳王休佑改爲豫州刺史,西讨。吴郡太守顾琛、吴兴太守王 昙生、义兴太守刘延熙、晋陵太守袁标、山阳太守程天祚并举 兵反。镇东将军巴陵王休若统军东讨。壬子,崇宪皇太后崩。
èr yuè yǐ chǒu, yǐ cài xìng zōng wèi shàng shū yòu pú yè. rén shēn, wú xīng tài shǒu zhāng yǒng yòu jūn jiāng jūn xiāo dào chéng dōng tǎo, píng jìn líng. dīng hài, jiàn wǔ jiàng jūn wú xǐ gōng lǜ zhū jūn pò zéi yú wú wú xīng kuài jī, píng dìng sān jùn, tóng nì jiē fú zhū. fǔ guó jiāng jūn xiāo dào chéng qián fēng běi tǎo, fǔ guó jiāng jūn liú miǎn qián fēng xī tǎo. liú hú zhòng sì wàn jù zhě qí.
二月乙丑,以蔡兴宗爲尚书右仆射。壬申,吴兴太守张永、 右军将军萧道成东讨,平晋陵。丁亥,建武将军吴喜公率诸军 破贼于吴、吴兴、会稽,平定三郡,同逆皆伏诛。辅国将军萧 道成前锋北讨,辅国将军刘勉前锋西讨。刘胡衆四万据赭圻。
sān yuè gēng yín, fǔ jūn jiāng jūn yīn xiào zǔ gōng zhě qí, sǐ zhī. yǐ fǔ guó jiāng jūn shěn yōu zhī dài wèi nán tǎo qián fēng. zéi zhòng shāo shèng, yuán yǐ dùn què wěi, lián yíng zhì nóng hú, zhòng shí yú wàn. bǐng shēn, nán xú zhōu cì shǐ guì yáng wáng xiū fàn zǒng tǒng běi tǎo zhū jūn shì. wù xū, biǎn xún yáng wáng zǐ fáng jué wèi sōng zī xiàn hóu. guǐ mǎo, lìng rén rù mǐ qī bǎi shí zhě chú jùn, jiǎn cǐ gè yǒu chà. rén zǐ, duàn xīn qián, zhuān yòng gǔ qián.
三月庚寅,抚军将军殷孝祖攻赭圻,死之。以辅国将军沈 攸之代爲南讨前锋。贼衆稍盛,袁顗顿鹊尾,连营至浓湖,衆 十余万。丙申,南徐州刺史桂阳王休范总统北讨诸军事。戊戌, 贬寻阳王子房爵爲松滋县侯。癸卯,令人入米七百石者除郡, 减此各有差。壬子,断新钱,专用古钱。
xià wǔ yuè jiǎ yín, zàng chóng xiàn huáng tài hòu yú xiū níng líng.
夏五月甲寅,葬崇宪皇太后于修甯陵。
qiū qī yuè dīng yǒu, yǐ chóu chí tài shǒu yáng sēng sì wèi běi qín zhōu cì shǐ, fēng wǔ dū wáng.
秋七月丁酉,以仇池太守杨僧嗣爲北秦州刺史,封武都王。
bā yuè jǐ mǎo, sī tú jiàn ān wáng xiū rén lǜ zhòng jūn dà pò zéi, zhǎn wěi shàng shū pú yè yuán yǐ, jìn tǎo jiāng yǐng jīng xiāng yōng wǔ zhōu, píng zhī. jìn ān wáng zǐ xūn ān lù wáng zǐ suí lín hǎi wáng zǐ xū shào líng wáng zǐ yuán bìng cì sǐ, tóng dǎng jiē fú zhū. zhū jiàng shuài fēng shǎng gè yǒu chà.
八月己卯,司徒建安王休仁率衆军大破贼,斩僞尚书仆射 袁顗,进讨江、郢、荆、湘、雍五州,平之。晋安王子勋、安 陆王子绥、临海王子顼、邵陵王子元并赐死,同党皆伏诛。诸 将帅封赏各有差。
jiǔ yuè guǐ sì, liù jūn jiě yán. wù xū, yǐ wáng xuán mó wèi zuǒ guāng lù dài fu kāi fǔ yí tóng sān sī, lǐng hù jūn jiāng jūn.
九月癸巳,六军解严。戊戌,以王玄谟爲左光禄大夫、开 府仪同三司,领护军将军。
dōng shí yuè yǐ mǎo, yǒng jiā wáng zǐ rén shǐ ān wáng zǐ zhēn huái nán wáng zǐ mèng nán píng wáng zǐ chǎn lú líng wáng zǐ yú sōng zī hóu zǐ fáng bìng cì sǐ. dīng mǎo, yǐ shěn yōu zhī wèi zhōng lǐng jūn, yǔ zhāng yǒng jù běi tǎo. wù yín, lì huáng zǐ yù wèi huáng tài zǐ.
冬十月乙卯,永嘉王子仁、始安王子真、淮南王子孟、南 平王子産、庐陵王子舆、松滋侯子房并赐死。丁卯,以沈攸之 爲中领军,与张永俱北讨。戊寅,立皇子昱爲皇太子。
shí yī yuè rén chén, lì jiàn píng wáng jǐng sù zǐ yán nián wèi xīn ān wáng.
十一月壬辰,立建平王景素子延年爲新安王。
shí èr yuè, xuē ān dōu yào yǐn wèi jūn, zhāng yǒng shěn yōu zhī dà bài, yú shì suì shī huái běi sì zhōu jí yù zhōu huái xī dì.
十二月,薛安都要引魏军,张永、沈攸之大败,于是遂失 淮北四州及豫州淮西地。
shì suì, wèi tiān ān yuán nián.
是岁,魏天安元年。
sān nián chūn zhēng yuè gēng zǐ, yǐ nóng yì jiāng xìng, zhào tài guān tíng zǎi niú. guǐ mǎo, qū shè yù nán yù èr zhōu.
三年春正月庚子,以农役将兴,诏太官停宰牛。癸卯,曲 赦豫、南豫二州。
rùn zhēng yuè gēng wǔ, dū xià dà yǔ xuě, qiǎn shǐ xún xíng, zhèn dài gè yǒu chà.
闰正月庚午,都下大雨雪,遣使巡行,振贷各有差。
èr yuè jiǎ shēn, wèi zhàn wáng jiàng shì jǔ āi. bǐng shēn, qū shè qīng jì èr zhōu.
二月甲申,爲战亡将士举哀。丙申,曲赦青、冀二州。
xià sì yuè bǐng xū, zhào yǐ gù chéng xiàng jiāng xià wén xiàn wáng gù tài wèi bā dōng zhōng liè gōng liǔ yuán jǐng gù sī kōng shǐ xīng xiāng gōng shěn qìng zhī gù zhēng xī jiāng jūn táo yáng sù hóu zōng què péi jì xiào wǔ miào tíng. gēng zǐ, lì guì yáng wáng xiū fàn dì èr zi dé sì wèi lú líng wáng, lì shì zhōng liú yùn dì èr zi xǐ wèi nán fēng wáng, yǐ fèng lú jiāng zhāo wáng nán fēng āi wáng sì.
夏四月丙戌,诏以故丞相江夏文献王、故太尉巴东忠烈公 柳元景、故司空始兴襄公沈庆之、故征西将军洮阳肃侯宗悫陪 祭孝武庙庭。庚子,立桂阳王休范第二子德嗣爲庐陵王,立侍 中刘韫第二子铣爲南丰王,以奉庐江昭王、南丰哀王祀。
wǔ yuè bǐng chén, zhào xuān tài hòu chóng níng líng jìn nèi fén yì qiān xǐ zhě gěi zàng zhí, juān fù qí jiā. rén xū, yǐ tài zǐ zhān shì yuán càn wèi shàng shū pú yè.
五月丙辰,诏宣太后崇甯陵禁内坟瘗迁徙者给葬直,蠲复 其家。壬戌,以太子詹事袁粲爲尚书仆射。
qiū bā yuè rén yín, yǐ zhōng lǐng jūn shěn yōu zhī xíng nán yǎn zhōu cì shǐ, lǜ zhòng běi fá.
秋八月壬寅,以中领军沈攸之行南兖州刺史,率衆北伐。
jiǔ yuè wù wǔ, yǐ huáng hòu liù gōng yǐ xià zá yī qiān lǐng jīn chāi qiān méi, cì běi fá jiàng shì. dōng shí yuè rén wǔ, gǎi fēng xīn ān wáng yán nián wèi shǐ píng wáng. xīn chǒu, yǐ zhèn xī dà jiāng jūn xī qín hé èr zhōu cì shǐ tǔ yù hún shí yín wèi zhēng xī dà jiàng jūn.
九月戊午,以皇后六宫以下杂衣千领、金钗千枚,赐北伐 将士。 冬十月壬午,改封新安王延年爲始平王。辛丑,以镇西大 将军、西秦河二州刺史吐谷浑拾寅爲征西大将军。
shí yī yuè, lì jiàn ān wáng xiū rén dì èr zi bó yóu wèi jiāng xià wáng.
十一月,立建安王休仁第二子伯猷爲江夏王。
shì suì, wèi huáng xìng yuán nián.
是岁,魏皇兴元年。
sì nián chūn zhēng yuè bǐng chén shuò, yǔ cǎo yú gōng. yǐ hài, líng líng wáng sī mǎ xù hōng.
四年春正月丙辰朔,雨草于宫。乙亥,零陵王司马勖薨。
èr yuè yǐ sì, zuǒ guāng lù dài fu kāi fǔ yí tóng sān sī wáng xuán mó hōng.
二月乙巳,左光禄大夫、开府仪同三司王玄谟薨。
sān yuè, jiāo zhōu rén lǐ zhǎng rén jù zhōu pàn. yāo zéi gōng guǎng zhōu, shā cì shǐ yáng xī, lóng xiāng jiāng jūn chén bó shào tǎo píng zhī.
三月,交州人李长仁据州叛。祅贼攻广州,杀刺史羊希, 龙骧将军陈伯绍讨平之。
xià sì yuè bǐng shēn, gǎi fēng dōng hǎi wáng huī wèi lú jiāng wáng, shān yáng wáng xiū yòu wèi jìn píng wáng.
夏四月丙申,改封东海王褘爲庐江王,山阳王休佑爲晋平 王。
qiū jiǔ yuè wù chén, zhào dìng qíng yuè zhī zhì. yǒu sī zòu:" zì jīn fán jié qiè zhí guān zhàng jù zhàn luó sī gōng piāo tíng sì jí shāng hài lì rén, bìng jiān sī jiāng lì zì wèi jié, jiē bù xiàn rén shù, xī yī jiù zhì zhǎn xíng. ruò yù shè, qíng jí liǎng jiá' jié' zì, duàn qù liǎng jiǎo jīn, xǐ fù jiāo liáng níng zhōu. wǔ rén yǐ xià zhǐ xiāng bī duó zhě, yì yī qíng zuò ' jié' zì, duàn qù liǎng jiǎo jīn, xǐ fù yuǎn zhōu. ruò yù shè, yuán duàn tú yóu qíng miàn, yī jiù bǔ yě shì. jiā kǒu yīng jí zuò, xī yī jiù jié zhé." jí shàng bēng, qí lì nǎi qǐn.
秋九月戊辰,诏定黥刖之制。有司奏:“自今凡劫窃执官 仗、拒战逻司、攻剽亭寺及伤害吏人,并监司将吏自爲劫,皆 不限人数,悉依旧制斩刑。若遇赦,黥及两颊‘劫’字,断去 两脚筋,徙付交、梁、宁州。五人以下止相逼夺者,亦依黥作 ‘劫’字,断去两脚筋,徙付远州。若遇赦,原断徒犹黥面, 依旧补冶士。家口应及坐,悉依旧结谪。”及上崩,其例乃寝。
gēng wǔ, shàng bèi fǎ jià xìng dōng gōng.
庚午,上备法驾幸东宫。
dōng shí yuè guǐ yǒu shuò, rì yǒu shí zhī, fā zhū zhōu bīng běi fá.
冬十月癸酉朔,日有蚀之,发诸州兵北伐。
wǔ nián chūn zhēng yuè guǐ hài, qīn gēng jí tián. yǐ chǒu, wèi kè qīng zhōu, zhí cì shǐ shěn wén xiù yǐ guī.
五年春正月癸亥,亲耕藉田。乙丑,魏克青州,执刺史沈 文秀以归。
èr yuè bǐng shēn, yǐ lú jiāng wáng huī wèi chē qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán yù zhōu cì shǐ.
二月丙申,以庐江王褘爲车骑将军、开府仪同三司、南豫 州刺史。
xià liù yuè xīn wèi, lì jìn píng wáng xiū yòu zi xuān yào wèi nán píng wáng.
夏六月辛未,立晋平王休佑子宣曜爲南平王。
qiū qī yuè rén xū, gǎi fǔ guó jiāng jūn wèi fǔ shī jiāng jūn.
秋七月壬戌,改辅国将军爲辅师将军。
jiǔ yuè jiǎ yín, lì cháng shā wáng zuǎn zi yán zhī wèi shǐ píng wáng.
九月甲寅,立长沙王纂子延之爲始平王。
dōng shí yuè dīng mǎo shuò, rì yǒu shí zhī.
冬十月丁卯朔,日有蚀之。
shí yī yuè dīng wèi, wèi rén lái pìn.
十一月丁未,魏人来聘。
shí èr yuè gēng shēn, fēn jīng yì zhī wǔ jùn zhì sān bā xiào wèi.
十二月庚申,分荆、益之五郡置三巴校尉。
liù nián chūn zhēng yuè yǐ hài, chū zhì jiān èr nián yī jì nán jiāo, jiān yī nián yī jì míng táng.
六年春正月乙亥,初制间二年一祭南郊,间一年一祭明堂。
xià sì yuè guǐ hài, lì huáng zǐ xiè wèi jìn xī wáng.
夏四月癸亥,立皇子燮爲晋熙王。
liù yuè guǐ mǎo, yǐ wáng jǐng wén wèi shàng shū zuǒ pú yè yáng zhōu cì shǐ, yǐ yuán càn wèi yòu pú yè. jǐ wèi, gǎi lín hè jùn wèi lín qìng jùn.
六月癸卯,以王景文爲尚书左仆射、扬州刺史,以袁粲爲 右仆射。己未,改临贺郡爲临庆郡。
qiū qī yuè bǐng xū, lín qìng wáng zhì jǐng hōng.
秋七月丙戌,临庆王智井薨。
jiǔ yuè wù yín, lì zǒng míng guān, zhēng xué shì yǐ chōng zhī. zhì dōng guān jì jiǔ fǎng jǔ gè yī rén, jǔ shì èr shí rén, fēn wèi rú dào wén shǐ yīn yáng wǔ bù xué, yán yīn yáng zhě suì wú qí rén.
九月戊寅,立总明观,征学士以充之。置东观祭酒、访举 各一人,举士二十人,分爲儒、道、文、史、阴阳五部学,言 阴阳者遂无其人。
dōng shí yuè xīn mǎo, lì huáng zǐ zàn wèi wǔ líng wáng.
冬十月辛卯,立皇子赞爲武陵王。
shí èr yuè guǐ sì, yǐ biān nán wèi xī, zhì fù mǔ gé zài yì yù zhě, xī shǐ hūn huàn.
十二月癸巳,以边难未息,制父母隔在异域者,悉使婚宦。
qī nián chūn zhēng yuè jiǎ xū, zhì sàn qí zòu jǔ láng.
七年春正月甲戌,置散骑奏举郎。
èr yuè guǐ chǒu, zhēng xī jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ bā líng wáng xiū ruò jìn hào zhēng xī dà jiàng jūn, jí zhēng nán dà jiàng jūn jiāng zhōu cì shǐ guì yáng wáng xiū fàn bìng kāi fǔ yí tóng sān sī. jiǎ yín, nán xú zhōu cì shǐ jìn píng wáng xiū yòu hōng.
二月癸丑,征西将军、荆州刺史巴陵王休若进号征西大将 军,及征南大将军、江州刺史桂阳王休范并开府仪同三司。甲 寅,南徐州刺史晋平王休佑薨。
sān yuè xīn yǒu, wèi rén lái pìn.
三月辛酉,魏人来聘。
xià wǔ yuè wù wǔ, zhèn sī tú jiàn ān wáng xiū rén. gēng wǔ, yǐ yuán càn wèi shàng shū lìng, chǔ yàn huí wèi yòu pú yè. bǐng xū, zhuī miǎn jìn píng wáng xiū yòu wèi shù rén.
夏五月戊午,鸩司徒建安王休仁。庚午,以袁粲爲尚书令, 褚彦回爲右仆射。丙戌,追免晋平王休佑爲庶人。
qiū qī yuè dīng sì, bà sàn qí zòu jǔ láng. yǐ chǒu, jiāng zhōu cì shǐ bā líng wáng xiū ruò cì sǐ. bā yuè wù zǐ, yǐ huáng zǐ jī jì jiāng xià wén xiàn wáng yì gōng. gēng yín, dì jí jiān.
秋七月丁巳,罢散骑奏举郎。乙丑,江州刺史巴陵王休若 赐死。 八月戊子,以皇子跻继江夏文献王义恭。庚寅,帝疾间。
wù xū, lì huáng zǐ zhǔn wèi ān chéng wáng.
戊戌,立皇子准爲安成王。
shì suì, wèi xiào wén dì yán xìng yuán nián.
是岁,魏孝文帝延兴元年。
tài yù yuán nián chūn zhēng yuè jiǎ yín shuò, shàng yǐ jí wèi quán, gù gǎi yuán. dīng sì, jù rén jī jiàn xī chí bīng shàng.
泰豫元年春正月甲寅朔,上以疾未痊,故改元。丁巳,巨 人迹见西池冰上。
xià sì yuè jǐ hài, shàng jí dà jiàn. jiā jiāng zhōu cì shǐ guì yáng wáng xiū fàn wèi sī kōng, yǐ liú miǎn wèi shàng shū yòu pú yè, cài xìng zōng wèi zhēng xī jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī jīng zhōu cì shǐ, yǐng zhōu cì shǐ shěn yōu zhī jìn hào ān xī jiāng jūn. yuán càn chǔ yàn huí liú miǎn cài xìng zōng shěn yōu zhī rù hé bèi gù mìng. shì rì, shàng bēng yú jǐng fú diàn, shí nián sān shí sì. wǔ yuè wù yín, zàng lín yí xiàn mò fǔ shān gāo níng líng.
夏四月己亥,上疾大渐。加江州刺史桂阳王休范位司空, 以刘勉爲尚书右仆射,蔡兴宗爲征西将军、开府仪同三司、荆 州刺史,郢州刺史沈攸之进号安西将军。袁粲、褚彦回、刘勉、 蔡兴宗、沈攸之入合被顾命。是日,上崩于景福殿,时年三十 四。五月戊寅,葬临沂县莫府山高宁陵。
dì hǎo dú shū, ài wén yì, zài fān shí zhuàn jiāng zuǒ yǐ lái wén zhāng zhì, yòu xù wèi guàn suǒ zhù lún yǔ èr juǎn. jí jí dà wèi, jiù chén cái xué zhī shì duō méng yǐn jìn. mò nián hǎo guǐ shén, duō jì huì, yán yǔ wén shū yǒu huò bài xiōng sàng yí sì zhī yán yīng huí bì zhě, fàn jí jiā lù. gǎi" guā" mǎ zì wèi" mǎ" biān" guā", yǐ" guā" zì shì" huò" gù yě. cháng yǐ nán yuàn jiè zhāng yǒng, yún:" qiě gěi sān bǎi nián, qī jǐn gèng qǐng." xuān yáng mén wèi zhī bái mén, shàng yǐ bái mén bù xiáng, huì zhī. shàng shū yòu chéng jiāng mì cháng wù fàn, shàng biàn sè yuē:" bái rǔ jiā mén!" lù tài hòu tíng shī qī chuáng yí chū dōng gōng, shàng xìng gōng jiàn zhī, nù, miǎn zhōng shù zǐ, yǐ zhī zuò sǐ zhě shù shí rén. nèi wài cháng lǜ fàn chù, rén bù zì bǎo. yí chuáng xiū bì, xiān jì tǔ shén, shǐ wén shì wèi zhù cè, rú dà jì xiǎng.
帝好读书,爱文义,在藩时撰江左以来文章志,又续卫瓘 所注论语二卷。及即大位,旧臣才学之士多蒙引进。末年好鬼 神,多忌讳,言语文书有祸败凶丧疑似之言应回避者,犯即加 戮。改“騧”马字爲“马”边“瓜”,以“騧”字似“祸”故 也。尝以南苑借张永,云:“且给三百年,期尽更请。”宣阳 门谓之白门,上以白门不祥,讳之。尚书右丞江谧尝误犯,上 变色曰:“白汝家门!”路太后停尸漆床移出东宫,上幸宫见 之,怒,免中庶子,以之坐死者数十人。内外常虑犯触,人不 自保。移床修壁,先祭土神,使文士爲祝策,如大祭飨。
ruǎn diàn fū yáng yùn zhǎng wáng dào lóng jiē shàn wēi quán, yán wèi zhào chì, jùn shǒu lìng zhǎng yī quē shí chú, nèi wài hùn rán, guān yǐ huì mìng, wáng ruǎn jiā fù yú gōng shì. zhōng shū shě rén hú mǔ hào zhuān quán, zòu wú bù kě. shí rén yǔ yuē:" hé juàn bì yǎn nuò, hú mǔ dà zhāng tuó."" hé juàn" wèi shàng yě. jí tài shǐ tài yù zhī jì, zuǒ yòu shī zhǐ, wǎng wǎng yǒu kū cuò duàn jié, jìn zhōng lǐn lǐn ruò jiàn dāo jiàn. yè mèng yù zhāng tài shǒu liú yīn fǎn, qiǎn jiù jùn shā zhī. jūn lǚ bù xī, fǔ cáng kōng xū, nèi wài bǎi guān bìng duàn lù fèng. zài cháo zào guān zhě jiē shì jǐng yōng fàn zhī zǐ. ér yòu lìng xiǎo huáng mén yú diàn nèi mái qián yǐ wèi sī cáng. yǐ mì zì zhú tǐ, yī shí shù shēng, dàn là ròu cháng zhì èr bǎi luán. shē fèi guò dù, měi suǒ zào zhì, bì wèi zhèng yù sān shí, fù yù cì fù yòu gè sān shí. xū yī wù, zhé zào jiǔ shí méi. tiān xià sāo rán, mín bù kān mìng. sòng shì zhī yè, zì cǐ shuāi yǐ.
阮佃夫、杨运长、王道隆皆擅威权,言爲诏敕,郡守令长 一缺十除,内外混然,官以贿命,王、阮家富于公室。中书舍 人胡母颢专权,奏无不可。时人语曰:“禾绢闭眼诺,胡母大 张橐。”“禾绢”谓上也。及泰始、泰豫之际,左右失旨,往 往有刳剒断截,禁中懔懔若践刀剑。夜梦豫章太守刘愔反,遣 就郡杀之。军旅不息,府藏空虚,内外百官并断禄奉。在朝造 官者皆市井佣贩之子。而又令小黄门于殿内埋钱以爲私藏。以 蜜渍鱁鮧,一食数升,噉腊肉常至二百脔。奢费过度,每所造 制,必爲正御三十,副御、次副又各三十。须一物,辄造九十 枚。天下骚然,民不堪命。宋氏之业,自此衰矣。
hòu fèi dì huì yù, zì dé róng, míng dì zhǎng zǐ yě. dà míng qī nián zhēng yuè xīn chǒu, shēng yú wèi wèi fǔ. dì mǔ chén shì, lǐ dào ér qiè, míng dì nà zhī, gù rén hū dì wèi lǐ shì zi, dì yì zì chēng lǐ jiāng jūn. míng dì zhū zǐ zài yùn, jiē yǐ zhōu yì shì zhī, jí yǐ suǒ de guà wèi xiǎo zì, gù dì xiǎo zì huì zhèn. tài shǐ èr nián, lì wèi huáng tài zǐ. liù nián, chū dōng gōng. yòu zhì tài zǐ yuán zhèng cháo hè, fú gǔn miǎn jiǔ zhāng yī. míng dì bēng, gēng zǐ, tài zǐ jí huáng dì wèi, dà shè. shàng shū lìng yuán càn hù jūn jiāng jūn chǔ yàn huí gòng fǔ cháo zhèng, bān jiàn yī jiù rù diàn.
后废帝讳昱,字德融,明帝长子也。大明七年正月辛丑, 生于卫尉府。帝母陈氏,李道儿妾,明帝纳之,故人呼帝爲李 氏子,帝亦自称李将军。明帝诸子在孕,皆以周易筮之,即以 所得卦爲小字,故帝小字慧震。泰始二年,立爲皇太子。六年, 出东宫。又制太子元正朝贺,服衮冕九章衣。明帝崩,庚子, 太子即皇帝位,大赦。尚书令袁粲、护军将军褚彦回共辅朝政, 班剑依旧入殿。
liù yuè yǐ sì, zūn huáng hòu yuē huáng tài hòu, lì huáng hòu jiāng shì.
六月乙巳,尊皇后曰皇太后,立皇后江氏。
qiū qī yuè wù chén, bài dì suǒ shēng chén guì fēi wèi huáng tài fēi.
秋七月戊辰,拜帝所生陈贵妃爲皇太妃。
bā yuè wù wǔ, zhōng shū jiān zuǒ guāng lù dài fu kāi fǔ yí tóng sān sī cài xìng zōng hōng.
八月戊午,中书监、左光禄大夫、开府仪同三司蔡兴宗薨。
dōng shí yī yuè jǐ hài, xīn chú yǐng zhōu cì shǐ liú yàn jié wèi shàng shū zuǒ pú yè.
冬十一月己亥,新除郢州刺史刘彦节爲尚书左仆射。
yuán huī yuán nián chūn zhēng yuè wù yín, dà shè gǎi yuán. zhào zì yuán nián yǐ qián xǐ fàng zhě bìng tīng huán běn. wèi rén lái pìn.
元徽元年春正月戊寅,大赦改元。诏自元年以前徙放者并 听还本。魏人来聘。
xià liù yuè yǐ mǎo, shòu yáng dà shuǐ.
夏六月乙卯,寿阳大水。
qiū bā yuè, dū xià hàn. gēng wǔ, chén liú wáng cáo xǐ hōng.
秋八月,都下旱。庚午,陈留王曹铣薨。
jiǔ yuè dīng hài, lì héng yáng wáng yí zi bó yù wèi nán píng wáng.
九月丁亥,立衡阳王嶷子伯玉爲南平王。
dōng shí èr yuè guǐ mǎo shuò, rì yǒu shí zhī. yǐ sì, jìn guì yáng wáng xiū fàn wèi tài wèi.
冬十二月癸卯朔,日有蚀之。乙巳,进桂阳王休范位太尉。
guǐ hài, lì qián jiàn ān wáng shì zǐ bó róng wèi shǐ ān xiàn wáng.
癸亥,立前建安王世子伯融爲始安县王。
èr nián xià wǔ yuè rén wǔ, jiāng zhōu cì shǐ guì yáng wáng xiū fàn jǔ bīng fǎn. gēng yín, nèi wài jiè yán, zhōng lǐng jūn liú miǎn yòu wèi jiāng jūn xiāo dào chéng qián fēng nán tǎo, chū tún xīn tíng zhēng běi jiāng jūn zhāng yǒng tún bái xià qián nán yǎn zhōu cì shǐ shěn huái míng shù shí tou wèi jiāng jūn yuán càn zhōng jūn jiāng jūn chǔ yàn huí rù wèi diàn shěng. rén chén, zéi yǎn zhì, gōng xīn tíng lěi, dào chéng jù jī, dà pò zhī. yuè qí xiào wèi zhāng gǒu ér zhǎn xiū fàn, zéi dǎng dù hēi lí dīng wén háo fēn jūn xiàng zhū què háng, liú miǎn jù zéi, bài jī, sǐ zhī. yòu jiāng jūn wáng dào lóng bēn zǒu, yù hài. zhāng yǒng kuì yú bái xià, shěn huái míng zì shí tou bēn sàn. jiǎ wǔ, chē qí diǎn qiān máo tián kāi dōng fǔ nà zéi, zéi rù tún zhōng táng, yǔ lín jiān chén xiǎn dá jī, dà pò zhī. bǐng shēn, zhāng gǒu ér děng yòu pò zéi, jìn píng dōng fǔ chéng, xiāo qín qún zéi. dīng yǒu, dà shè, jiě yán. jīng zhōu cì shǐ shěn yōu zhī nán xú zhōu cì shǐ jiàn píng wáng jǐng sù yǐng zhōu cì shǐ jìn xī wáng xiè xiāng zhōu cì shǐ wáng sēng qián yōng zhōu cì shǐ zhāng xìng shì bìng jǔ yì bīng fù jiàn yè.
二年夏五月壬午,江州刺史桂阳王休范举兵反。庚寅,内 外戒严,中领军刘勉、右卫将军萧道成前锋南讨,出屯新亭; 征北将军张永屯白下;前南兖州刺史沈怀明戍石头;卫将军袁 粲、中军将军褚彦回入卫殿省。壬辰,贼奄至,攻新亭垒,道 成拒击,大破之。越骑校尉张苟儿斩休范,贼党杜黑蠡、丁文 豪分军向朱雀航,刘勉拒贼,败绩,死之。右将军王道隆奔走, 遇害。张永溃于白下,沈怀明自石头奔散。甲午,车骑典签茅 恬开东府纳贼,贼入屯中堂,羽林监陈显达击,大破之。丙申, 张苟儿等又破贼,进平东府城,枭禽群贼。丁酉,大赦,解严。 荆州刺史沈攸之、南徐州刺史建平王景素、郢州刺史晋熙王燮、 湘州刺史王僧虔、雍州刺史张兴世并举义兵赴建邺。
liù yuè guǐ mǎo, jìn xī wáng xiè qiǎn jūn kè xún yáng, jiāng zhōu píng. rén xū, gǎi fǔ shī jiāng jūn hái wèi fǔ guó.
六月癸卯,晋熙王燮遣军克寻阳,江州平。壬戌,改辅师 将军还爲辅国。
qiū qī yuè gēng chén, lì huáng dì yǒu wèi shào líng wáng. yǐ yǒu, nán xú zhōu cì shǐ jiàn píng wáng jǐng sù jìn hào zhēng běi jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī.
秋七月庚辰,立皇弟友爲邵陵王。乙酉,南徐州刺史建平 王景素进号征北将军、开府仪同三司。
jiǔ yuè dīng yǒu, yǐ yuán càn wèi zhōng shū jiān, lǐng sī tú. jiā hù jūn jiāng jūn chǔ yàn huí wèi shàng shū lìng.
九月丁酉,以袁粲爲中书监,领司徒。加护军将军褚彦回 爲尚书令。
dōng shí yī yuè bǐng xū, dì jiā yuán fú.
冬十一月丙戌,帝加元服。
shí èr yuè guǐ hài, lì huáng dì jī wèi jiāng xià wáng, zàn wèi wǔ líng wáng.
十二月癸亥,立皇弟跻爲江夏王,赞爲武陵王。
sān nián chūn sān yuè jǐ sì, dū xià dà shuǐ.
三年春三月己巳,都下大水。
xià liù yuè, wèi rén lái pìn.
夏六月,魏人来聘。
qiū qī yuè gēng xū, yǐ yuán càn wèi shàng shū lìng.
秋七月庚戌,以袁粲爲尚书令。
jiǔ yuè bǐng chén, zhēng xī dà jiàng jūn hé nán wáng tǔ yù hún shí yín jìn hào chē qí dà jiàng jūn.
九月丙辰,征西大将军河南王吐谷浑拾寅进号车骑大将 军。
sì nián xià liù yuè yǐ hài, jiā xiāo dào chéng shàng shū zuǒ pú yè.
四年夏六月乙亥,加萧道成尚书左仆射。
qiū qī yuè wù zǐ, jiàn píng wáng jǐng sù jù jīng chéng fǎn. jǐ chǒu, nèi wài zuǎn yán. qiǎn xiāo qí jiāng jūn rèn nóng fū guàn jūn jiāng jūn huáng huí běi tǎo, xiāo dào chéng zǒng tǒng zhòng jūn. shǐ ān wáng bó róng dōu xiāng hòu bó yóu bìng cì sǐ. yǐ wèi, kè jīng chéng, zhǎn jǐng sù, tóng nì jiē fú zhū. bā yuè dīng mǎo, lì huáng dì huì wèi nán yáng wáng, sōng wèi xīn xīng wáng, xǐ wèi shǐ jiàn wáng.
秋七月戊子,建平王景素据京城反。己丑,内外纂严。遣 骁骑将军任农夫、冠军将军黄回北讨,萧道成总统衆军。始安 王伯融、都乡侯伯猷并赐死。乙未,克京城,斩景素,同逆皆 伏诛。 八月丁卯,立皇弟翽爲南阳王,嵩爲新兴王,禧爲始建王。
jiǔ yuè wù zǐ, xiāo qí jiāng jūn gāo dào qìng yǒu zuì, cì sǐ. jǐ chǒu, chē qí jiāng jūn
九月戊子,骁骑将军高道庆有罪,赐死。己丑,车骑将军、
yáng zhōu cì shǐ ān chéng wáng zhǔn jìn hào piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī.
扬州刺史安成王准进号骠骑大将军、开府仪同三司。
dōng shí yuè xīn yǒu, yǐ wáng sēng qián wèi shàng shū yòu pú yè.
冬十月辛酉,以王僧虔爲尚书右仆射。
wǔ nián xià sì yuè jiǎ xū, yù zhōu cì shǐ ruǎn diàn fū bù bīng xiào wèi shēn bó zōng zhū yòu móu fèi lì, jiē fú zhū.
五年夏四月甲戌,豫州刺史阮佃夫、步兵校尉申伯宗、朱 幼谋废立,皆伏诛。
wǔ yuè, dì zhèn.
五月,地震。
liù yuè jiǎ xū, zhū sī tú zuǒ zhǎng shǐ shěn bó sàn qí cháng shì dù yòu wén yóu jī jiāng jūn sūn chāo zhī zhǎng shuǐ xiào wèi dù shū wén.
六月甲戌,诛司徒左长史沈勃、散骑常侍杜幼文、游击将 军孙超之、长水校尉杜叔文。
qī yuè wù zǐ yè, dì yù shì yú rén shòu diàn, shí nián shí wǔ. jǐ chǒu, huáng tài hòu lìng biǎn dì wèi cāng wú jùn wáng, zàng dān yáng mò líng xiàn jiāo tán xī.
七月戊子夜,帝遇弑于仁寿殿,时年十五。己丑,皇太后 令贬帝爲苍梧郡王,葬丹阳秣陵县郊坛西。
chū dì zhī shēng xī, míng dì mèng rén chéng mǎ, mǎ wú tóu jí hòu zú, yǒu rén yuē : " tài zǐ yě." jí zài dōng gōng, wǔ liù suì néng yuán qī zhàng gān, qù dì zhàng yú, rú cǐ zhě bàn shí jiǔ nǎi xià. jiàn zhǎng, xǐ nù guāi jié, zuǒ yòu shī zhǐ zhě shǒu jiā pū dǎ, tú xiǎn dūn jù. jí sì wèi, nèi wèi tài hòu, wài dàn dà chén, yóu wèi dé sì zhì. zì jiā yuán fú, sān nián, hǎo chū rù, dān jiāng zuǒ yòu, huò shí lǐ èr shí lǐ, huò rù shì lǐ, yù màn mà zé yuè ér shòu yān. sì nián, wú rì bù chū, yǔ zuǒ yòu jiě sēng zhì zhāng wǔ ér héng yè chū kāi chéng míng mén, xī qù chén fǎn, chén chū mù guī, cóng zhě bìng zhí dìng máo, xíng rén nán nǚ jí quǎn mǎ niú lǘ féng wú miǎn zhě. rén jiān rǎo jù, zhòu rì bù kāi mén, dào wú xíng rén. cháng zhe xiǎo kù, bù fú yì guān. yǒu bái bàng shù shí, gè yǒu míng hào, qián záo zhuī jù, bù lí zuǒ yòu, wèi jī nǎo chuí yīn pōu xīn zhī zhū, rì yǒu shù shí. cháng jiàn wò shī liú xiě, rán hòu wèi lè. zuǒ yòu rén jiàn yǒu pín méi zhě, dì lìng qí zhèng lì, yǐ máo cì dòng zhī. yào líng diàn shàng yǎng lǘ shù shí tóu, suǒ zì chéng mǎ, yǎng yú yù chuáng cè. yǔ yòu wèi yì niǎn yíng nǚ zi sī tōng, měi cóng zhī yóu, chí shù qiān qián wèi jiǔ ròu zhī fèi. chū féng hūn yīn zàng sòng, zhé yǔ wǎn chē xiǎo ér qún jù yǐn jiǔ, yǐ wèi huān shì. ruǎn diàn fū fù xīn rén zhāng yáng wèi diàn fū wěi xìn, diàn fū bài, pàn zǒu, fù bǔ dé, zì yú chéng míng mén yǐ chē lì shā zhī. shā dù yán zài dù yòu wén, gōng yùn máo dìng, shǒu zì luán gē. chá sūn chāo yǒu suàn qì, pōu fù shì zhī. zhí dùn chí mǎ, zì wǎng cì dù shū wén yú xuán wǔ běi hú. xiào wǔ dì èr shí bā zǐ, míng dì shā qí shí liù, yú jiē dì shā zhī. wú xīng shěn bó duō bǎo huò, wǎng jié zhī, huī dāo dú qián, zuǒ yòu wèi zhì, bó shí jū sāng zài lú, dì wàng jiàn zhī, biàn tóu dìng, bù zhōng bó zhī bù miǎn, shǒu bó dì ěr, tuò mà zhī yuē:" rǔ zuì yú jié zhòu, tú lù wú rì!" suì jiàn hài, dì zì luán gē. zhì lù chē yī chéng, shī péng, chéng yǐ chū rù, cóng shù shí rén, yǔ yí zhuī zhī, héng bù xiāng jí yòu gè lǜ huò, yì bù gǎn zhuī, dàn zhěng bù wǔ, bié zài yī chù zhān wàng ér yǐ. fán zhū bǐ shì, guò mù zé néng, duàn yín cái yī zuò mào, mò bù jīng jué. wèi cháng chuī chí, zhí guǎn biàn yùn. tiān xìng hǎo shā, yī rì wú shì, zhé cǎn cǎn bù lè. nèi wài yōu huáng, xī bù jí dàn. lǐng jūn jiāng jūn xiāo dào chéng yǔ zhí hé jiāng jūn wáng jìng zé móu zhī. qī yuè wù zǐ, dì wēi xíng chū běi hú, dān mǎ xiān zǒu, yǔ yí bù jí, zuǒ yòu zhāng wǔ ér mǎ zhuì hú, dì nù, zì chí qí cì mǎ, tú gē zhī. yǔ zuǒ yòu zuò qiāng hú jì wèi lè. yòu yú mán gāng dǔ tiào, yīn chéng lù chē, wú fù lǔ bù, wǎng qīng yuán ní sì. wǎn zhì xīn ān sì tōu gǒu, jiù tán dù dào rén zhǔ zhī yǐn jiǔ. yáng yù fū cháng dé yì, hū rán jiàn zēng, yù zhé qiè chǐ, yuē:" míng rì dāng shā xiǎo zi, qǔ gān fèi." shì yè qī xī, lìng yù fū cì zhī nǚ dù, bào jǐ, yīn yǔ nèi rén chuān zhēn qì, dà zuì, wò yú rén shòu diàn dōng ē zhān wò zhōng. dì chū rù wú jìn, wáng jìng zé xiān jié yù fū chén fèng bó yáng wàn nián děng hé èr shí wǔ rén, qí xī yù fū hòu dì mián shú, zhì yǐ yè, yǔ wàn nián tóng rù zhān wò nèi, qǔ qiān niú dāo shā zhī.
初帝之生夕,明帝梦人乘马,马无头及后足,有人曰 : “太子也。”及在东宫,五六岁能缘漆帐竿,去地丈馀,如此者 半食久乃下。渐长,喜怒乖节,左右失旨者手加扑打,徒跣蹲 踞。及嗣位,内畏太后,外惮大臣,犹未得肆志。自加元服, 三年,好出入,单将左右,或十里、二十里,或入市里,遇慢 骂则悦而受焉。四年,无日不出,与左右解僧智、张五儿恒夜 出开承明门,夕去晨反,晨出暮归,从者并执铤矛,行人男女 及犬马牛驴逢无免者。人间扰惧,昼日不开门,道无行人。尝 着小裤,不服衣冠。有白棓数十,各有名号,钳凿锥锯,不离 左右,爲击脑、槌阴、剖心之诛,日有数十。常见卧尸流血, 然后爲乐。左右人见有嚬眉者,帝令其正立,以矛刺洞之。曜 灵殿上养驴数十头,所自乘马,养于御床侧。与右卫翼辇营女 子私通,每从之游,持数千钱爲酒肉之费。出逢婚姻葬送,辄 与挽车小儿群聚饮酒,以爲欢适。阮佃夫腹心人张羊爲佃夫委 信,佃夫败,叛走,复捕得,自于承明门以车轹杀之。杀杜延 载、杜幼文,躬运矛铤,手自脔割。察孙超有蒜气,剖腹视之。 执楯驰马,自往刺杜叔文于玄武北湖。孝武帝二十八子,明帝 杀其十六,馀皆帝杀之。吴兴沈勃多宝货,往劫之,挥刀独前, 左右未至,勃时居丧在庐,帝望见之,便投铤,不中;勃知不 免,手搏帝耳,唾駡之曰:“汝罪踰桀、纣,屠戮无日!”遂 见害,帝自脔割。制露车一乘,施莑,乘以出入,从数十人, 羽仪追之,恒不相及;又各虑祸,亦不敢追,但整部伍,别在 一处瞻望而已。凡诸鄙事,过目则能,锻银、裁衣、作帽,莫 不精绝。未尝吹箎,执管便韵。天性好杀,一日无事,辄惨惨 不乐。内外忧惶,夕不及旦。领军将军萧道成与直合将军王敬 则谋之。七月戊子,帝微行出北湖,单马先走,羽仪不及,左 右张五儿马坠湖,帝怒,自驰骑刺马,屠割之。与左右作羌胡 伎爲乐。又于蛮冈赌跳,因乘露车,无复卤簿,往青园尼寺。 晚至新安寺偷狗,就昙度道人煮之饮酒。杨玉夫常得意,忽然 见憎,遇辄切齿,曰:“明日当杀小子,取肝肺。”是夜七夕, 令玉夫伺织女度,报己,因与内人穿针讫,大醉,卧于仁寿殿 东阿毡幄中。帝出入无禁,王敬则先结玉夫、陈奉伯、杨万年 等合二十五人,其夕玉夫候帝眠熟,至乙夜,与万年同入毡幄 内,取千牛刀杀之。
shùn huáng dì, huì zhǔn, zì zhòng mó, xiǎo zì zhī guān, míng dì dì sān zi yě. tài shǐ wǔ nián qī yuè guǐ chǒu shēng. qī nián, fēng ān chéng wáng. dì zī mào duān huá, méi mù rú huà, jiàn zhě yǐ wèi shén rén. fèi dì jí wèi, jiā yáng zhōu cì shǐ. yuán huī èr nián, jiā dū du yáng nán yù èr zhōu zhū jūn shì. sì nián, jìn hào piào qí dà jiàng jūn. jí fèi dì yǔn, xiāo dào chéng fèng tài hòu lìng yíng wáng rù jū cháo táng.
顺皇帝,讳准,字仲谟,小字知观,明帝第三子也。泰始 五年七月癸丑生。七年,封安成王。帝姿貌端华,眉目如画, 见者以爲神人。废帝即位,加扬州刺史。元徽二年,加都督扬、 南豫二州诸军事。四年,进号骠骑大将军。及废帝殒,萧道成 奉太后令迎王入居朝堂。
shēng míng yuán nián qiū qī yuè rén chén, huáng dì jí wèi, dà shè, gǎi yuán huī wǔ nián wèi shēng míng yuán nián. jiǎ wǔ, xiāo dào chéng chū zhèn dōng chéng, fǔ zhèng. jīng zhōu cì shǐ shěn yōu zhī jìn hào chē qí dà jiàng jūn, xiāo dào chéng sī kōng lù shàng shū shì. yǐ yuán càn wèi zhōng shū jiān sī tú, yǐ chǔ yàn huí wèi wèi jiāng jūn, liú yàn jié wèi shàng shū lìng, jiā zhōng jūn jiāng jūn. xīn chǒu, yǐ wáng sēng qián wèi shàng shū pú yè. guǐ mǎo, chē jià yè tài miào.
升明元年秋七月壬辰,皇帝即位,大赦,改元徽五年爲升 明元年。甲午,萧道成出镇东城,辅政。荆州刺史沈攸之进号 车骑大将军,萧道成司空、录尚书事。以袁粲爲中书监、司徒, 以褚彦回爲卫将军,刘彦节爲尚书令,加中军将军。辛丑,以 王僧虔爲尚书仆射。癸卯,车驾谒太庙。
bā yuè guǐ hài, sī tú yuán càn zhèn shí tou. wù chén, chóng bài dì suǒ shēng chén zhāo huá wèi huáng tài fēi. gēng wǔ, yǐ xiāo dào chéng wèi piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, lù shàng shū rú gù.
八月癸亥,司徒袁粲镇石头。戊辰,崇拜帝所生陈昭华爲 皇太妃。庚午,以萧道成爲骠骑大将军、开府仪同三司,录尚 书如故。
jiǔ yuè jǐ yǒu, lú líng wáng gǎo hōng.
九月己酉,庐陵王暠薨。
shí èr yuè dīng sì, jīng zhōu cì shǐ shěn yōu zhī jǔ bīng, bù cóng zhí zhèng. dīng mǎo, xiāo dào chéng rù shǒu cháo táng, shì zhōng xiāo yí zhèn dōng fǔ. wù chén, zhōng wài zuǎn yán. rén shēn, sī tú yuán càn jù shí tou, móu zhū dào chéng, bù guǒ, xuán jiàn fù miè. yǐ hài, yǐ wáng sēng qián wèi zuǒ pú yè, wáng yán zhī wèi yòu pú yè. wú jùn tài shǒu liú xiá jù jùn bù cóng zhí zhèng, lìng zhāng guī gōng zhǎn zhī.
十二月丁巳,荆州刺史沈攸之举兵,不从执政。丁卯,萧 道成入守朝堂,侍中萧嶷镇东府。戊辰,中外纂严。壬申,司 徒袁粲据石头,谋诛道成,不果,旋见覆灭。乙亥,以王僧虔 爲左仆射,王延之爲右仆射。吴郡太守刘遐据郡不从执政,令 张瑰攻斩之。
rùn yuè xīn sì, tún qí xiào wèi wáng yí xīng èr yú zhí zhèng, jiàn zhū. guǐ sì, shěn yōu zhī gōng yǐng chéng, qián jūn zhǎng shǐ liǔ shì lóng gù shǒu. jǐ hài, zhōng wài jiè yán, jiǎ xiāo dào chéng huáng yuè. yǐ sì, dào chéng chū dùn xīn tíng.
闰月辛巳,屯骑校尉王宜兴贰于执政,见诛。癸巳,沈攸 之攻郢城,前军长史柳世隆固守。己亥,中外戒严,假萧道成 黄钺。乙巳,道成出顿新亭。
shì suì, wèi tài hé yuán nián.
是岁,魏太和元年。
èr nián chūn zhēng yuè dīng mǎo, shěn yōu zhī bài, jǐ sì, huá róng xiàn rén zhǎn yōu zhī shǒu sòng zhī. xīn wèi, yōng zhōu cì shǐ zhāng jìng ér kè jiāng líng, jīng zhōu píng. bǐng zǐ, jiě yán. yǐ liǔ shì lóng wèi shàng shū yòu pú yè. xiāo dào chéng xuán zhèn dōng fǔ.
二年春正月丁卯,沈攸之败,己巳,华容县人斩攸之首送 之。辛未,雍州刺史张敬儿克江陵,荆州平。丙子,解严。以 柳世隆爲尚书右仆射。萧道成旋镇东府。
èr yuè gēng chén, yǐ wáng sēng qián wèi shàng shū lìng, wáng yán zhī wèi zuǒ pú yè. guǐ wèi, xiāo dào chéng jiā shòu tài wèi, yǐ chǔ yàn huí wèi zhōng shū jiān sī kōng. bǐng xū, fǔ jūn jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ jìn xī wáng xiè jìn hào zhōng jūn jiāng jūn.
二月庚辰,以王僧虔爲尚书令,王延之爲左仆射。癸未, 萧道成加授太尉,以褚彦回爲中书监、司空。丙戌,抚军将军、 扬州刺史晋熙王燮进号中军将军。
sān yuè jǐ yǒu shuò, rì yǒu shí zhī.
三月己酉朔,日有蚀之。
xià sì yuè, nán yǎn zhōu cì shǐ huáng huí èr yú zhí zhèng, cì sǐ.
夏四月,南兖州刺史黄回贰于执政,赐死。
wǔ yuè wù wǔ, yǐ wō guó wáng wǔ wèi ān dōng dà jiàng jūn.
五月戊午,以倭国王武爲安东大将军。
liù yuè dīng yǒu, yǐ fǔ guó jiāng jūn yáng wén hóng wèi běi qín zhōu cì shǐ, fēng wǔ dū wáng.
六月丁酉,以辅国将军杨文弘爲北秦州刺史,封武都王。
qiū jiǔ yuè yǐ sì shuò, rì yǒu shí zhī. bǐng wǔ, jiā tài wèi xiāo dào chéng huáng yuè dōu dū zhōng wài zhū jūn shì tài fù, lǐng yáng zhōu mù, cì shū lǐ. yǐ yáng zhōu cì shǐ jìn xī wáng xiè wèi sī tú.
秋九月乙巳朔,日有蚀之。丙午,加太尉萧道成黄钺、都 督中外诸军事、太傅,领扬州牧,赐殊礼。以扬州刺史晋熙王 燮爲司徒。
dōng shí yuè rén yín, lì huáng hòu xiè shì.
冬十月壬寅,立皇后谢氏。
shí yī yuè, lì gù wǔ chāng tài shǒu liú kūn xī bān wèi nán fēng xiàn wáng. guǐ hài, zhū lín lǐ hóu liú huǎng. jiǎ zǐ, gǎi fēng nán yáng wáng huì wèi suí jùn wáng.
十一月,立故武昌太守刘琨息颁爲南丰县王。癸亥,诛临 澧侯刘晃。甲子,改封南阳王翽爲随郡王。
shí èr yuè bǐng xū, huáng hòu jiàn yú tài miào.
十二月丙戌,皇后见于太庙。
sān nián chūn zhēng yuè xīn hài, lǐng jūn jiāng jūn xiāo zé jiā shàng shū yòu pú yè, jìn hào zhōng jūn dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī.
三年春正月辛亥,领军将军萧赜加尚书右仆射,进号中军 大将军、开府仪同三司。
èr yuè bǐng zǐ, nán yù zhōu cì shǐ shào líng wáng yǒu hōng. bǐng shēn, dì zhèn jiàn yáng mén.
二月丙子,南豫州刺史邵陵王友薨。丙申,地震建阳门。
sān yuè guǐ mǎo shuò, rì yǒu shí zhī. jiǎ chén, jiā xiāo dào chéng xiàng guó, zǒng bǎi kuí, fēng shí jùn wèi qí gōng, bèi jiǔ xī zhī lǐ. gēng xū, zhū lín chuān wáng chuò.
三月癸卯朔,日有蚀之。甲辰,加萧道成相国,总百揆, 封十郡爲齐公,备九锡之礼。庚戌,诛临川王绰。
xià sì yuè rén shēn, jìn qí gōng xiāo dào chéng jué wèi wáng. rén wǔ, ān xī jiāng jūn wǔ líng wáng zàn hōng. xīn mǎo, dì shàn wèi yú qí. rén chén, xùn yú dōng dǐ. shì rì, wáng jìng zé yǐ bīng chén yú diàn tíng, dì yóu jū nèi, wén zhī, táo yú fú gài xià. tài hòu jù, zì shuài yān shù suǒ, fú xìng bǎn yú. huáng mén huò cù zhī, dì nù, chōu dāo tóu zhī, zhōng xiàng ér yǔn. dì jì chū, gōng rén xíng kū, jù qiān. bèi yǔ yí, chéng huà lún chē, chū dōng yè mén. fēng dì wèi rǔ yīn wáng, jū dān tú gōng, qí bīng wèi zhī. jiàn yuán yuán nián wǔ yuè jǐ wèi, dì wén wài yǒu chí mǎ zhě, jù luàn zuò jiān rén shā wáng ér yǐ jí fù, qí rén dé zhī, shǎng zhī yǐ yì. liù yuè yǐ yǒu, zàng yú suì níng líng, shì yuē shùn dì. sòng zhī wáng hóu wú shào zhǎng jiē yōu sǐ yǐ. lùn yuē: wén dì fù yǐ nán miàn, shí yǒu rén jūn zhī měi, jīng guó zhī yì suī hóng, ér lóng jiā zhī dào bù zú. péng chéng zhào bù kuī gǔ, běn wú zhuō ěr zhī zī, tú jiàn kūn dì zhī yì shēn, wèi shí jūn chén zhī lǐ yì. yǐ cǐ jiā qíng, xíng zhī guó dào, zhǔ jì ér yóu fàn, ēn lí ér wèi wù. zhì yǐ líng bī zhī qiān, suì chéng miè qīn zhī huò. kāi duān shù xì, chuí zhī hòu rén. míng dì yīn cāi rěn zhī qíng, jù yǐ xíng zhī diǎn, jiǎn luò hóng zhī, yuàn bù dài lǜ. jì ér běn gēn mò bì, yòu zhǔ gū lì, xià wú pán shí zhī tuō, shàng yǒu lěi luǎn zhī wēi. fāng fù cáng xǐ huái fú, yú fú wàng fǎn, wēi guān duǎn zhì, pǐ mǎ gū zhēng, yǐ zhì fù wáng, lǐ gù rán yǐ. shén qì yǐ shì ruò qīng yí, líng mìng suí lè tuī huí gǎi. sī gài lǚ shuāng yǒu jiàn, fū qǐ yī xī, hé zhǐ qū qū rǔ yīn yī ràng ér yǐ.
夏四月壬申,进齐公萧道成爵爲王。壬午,安西将军武陵 王赞薨。辛卯,帝禅位于齐。壬辰,逊于东邸。是日,王敬则 以兵陈于殿庭,帝犹居内,闻之,逃于佛盖下。太后惧,自帅 阉竖索,扶幸板舆。黄门或促之,帝怒,抽刀投之,中项而殒。 帝既出,宫人行哭,俱迁。备羽仪,乘画轮车,出东掖门。封 帝爲汝阴王,居丹徒宫,齐兵卫之。建元元年五月己未,帝闻 外有驰马者,惧乱作;监人杀王而以疾赴,齐人德之,赏之以 邑。六月乙酉,葬于遂宁陵,諡曰顺帝。宋之王侯无少长皆幽 死矣。 论曰:文帝负扆南面,实有人君之美,经国之义虽弘,而 隆家之道不足。彭城照不窥古,本无卓尔之资,徒见昆弟之义 深,未识君臣之礼异。以此家情,行之国道,主忌而犹犯,恩 离而未悟。致以陵逼之愆,遂成灭亲之祸。开端树隙,垂之后 人。明帝因猜忍之情,据已行之典,翦落洪枝,愿不待虑。既 而本根莫庇,幼主孤立,下无磐石之托,上有累卵之危。方复 藏玺怀绂,鱼服忘反,危冠短制,匹马孤征,以至覆亡,理固 然矣。神器以势弱倾移,灵命随乐推回改。斯盖履霜有渐,夫 岂一夕,何止区区汝阴揖让而已。