jiā dìng bǎo xǐ
○嘉定寶璽

jiǎ shè wèi huái dōng zhì kǔn rì, cháng qiǎn dōu tǒng sī jì yì guān zhào gǒng wǎng hé běi méng gǔ jūn qián yì shì. jiǔ zhī. gǒng guī, dé qí dà jiāng pū lù huā suǒ xiàn" huáng dì gōng yīng tiān mìng zhī bǎo" yù xǐ yī zuò, bìng yuán fú sān nián bǎo yàng yī cè, jí zhèn jiāng fǔ zhū jūn fù dōu tǒng zhì dí cháo zōng suǒ xiàn bǎo jiǎn yī zuò, bìng jiǎo jìn yú cháo. zhào xià lǐ bù tài cháng sì tǎo lùn shòu bǎo diǎn lǐ, cǐ jiā dìng shí sì nián qī yuè yě. shì suì shí yī yuè zhào yuē:" nǎi zhě, shān dōng hé běi, lián chéng mù yì, shū fāng xiào shùn, sù fèng yù bǎo lái xiàn yú jīng. zhì lǐ wēn chún, zhuàn kè jīng gǔ. wén yuē' huáng dì gōng yīng tiān mìng zhī bǎo', jì jué tú cè, dēng zài càn rán, shí wéi wǒ zǔ zōng zhī jiù. jì huò yù jiǎn, qí wén yì tóng, yún yún. tiān qí shēn mìng yòng xiū, zhèn hé gǎn bù chéng. qí yǐ lái nián yuán rì, shòu bǎo yú dà qìng diàn." suì mìng fèng ān yù bǎo yú tiān zhāng gé, jù zòu gào tiān dì zōng miào shè jì. míng nián zhēng yuè gēng xū shuò, yù dà qìng diàn shòu bǎo, dà shè tiān xià. yīng jiān sī shuài shǒu, bìng xǔ shàng biǎo jìn gòng chēng hè. tuī ēn wén wǔ guān, gè jìn yī zhì, dà kào zhū jūn, sān xué shì rén bìng tuī ēn yǒu chà. jù mìng lǐ guān póu jí shòu bǎo běn mò, cáng zhī mì gé. néng wén zhī shì rú zhū zhōng měi qián xiè yún děng shù shí rén, zuò wèi sòng shī, yǐ pù zhāng shèng měi. sì fāng shì zǐ, pián jiān lèi zú ér zhì, xué shě zhì wú suǒ róng. gài dāng guó zhě, fāng fěn shì tài píng, gù yī shí ēn shǎng, shí wèi mào làn.
賈涉為淮東制閫日，嘗遣都統司計議官趙拱往河北蒙古軍前議事。久之。拱歸，得其大將撲鹿花所獻"皇帝恭膺天命之寶"玉璽一座，並元符三年寶樣一冊，及鎮江府諸軍副都統制翟朝宗所獻寶檢一座，並繳進於朝。詔下禮部太常寺討論受寶典禮，此嘉定十四年七月也。是歲十一月詔曰："乃者，山東、河北，連城慕義，殊方效順，肅奉玉寶來獻於京。質理溫純，篆刻精古。文曰'皇帝恭膺天命之寶'，暨厥圖冊，登載燦然，實惟我祖宗之舊。繼獲玉檢，其文亦同，云云。天其申命用休，朕曷敢不承。其以來年元日，受寶於大慶殿。"遂命奉安玉寶於天章閣，具奏告天地、宗廟、社稷。明年正月庚戌朔，御大慶殿受寶，大赦天下。應監司帥守，並許上表進貢稱賀。推恩文武官，各進一秩，大犒諸軍，三學士人並推恩有差。具命禮官裒集受寶本末，藏之秘閣。能文之士如朱中美、錢、謝耘等數十人，作為頌詩，以鋪張盛美。四方士子，駢肩累足而至，學舍至無所容。蓋當國者，方粉飾太平，故一時恩賞，實為冒濫。

yǒu shì zǐ zuò shū yí gé sī chéng yún:" qiè wéi guó xué, tiān zǐ chǔ yǎng qīng xiàng zhī dì. zhōng xìng yǐ lái, guān dài yún jí, yīng jùn rì shèng, kě yǐ péi zhí guó jiā wú jiāng zhī jī. zì kāi xǐ zhī chū, qì gèng huà zhī hòu, tiān xià gōng lùn, bù guī yú shàng zhī rén, duō guī yú liǎng xué zhī shì. fán zhèng lìng shī xíng zhī chuǎn, chú bài chù zhì zhī piān, jìn tíng sī yè zhī guò, shè yú guó jiā shèng shuāi zhī jì, gōng lùn yī míng, liǎng xué léi dòng. tiān zǐ xū jǐ yǐ tīng zhī, zǎi xiàng fǔ shǒu ér xìn zhī, tiān xià qīng xīn ér shì zhī. yóu shì sì fāng wàn lǐ, huò wén liǎng xué jiàn yì, fù gào qí zi, xiōng gào qí dì, shī gào qí tú, bì děi qí shuō, hù xiāng xīn yàn, wèi bù fù suǒ xué, qǐ bù qǔ zhòng yú dāng shì zāi? ěr lái bǎo xǐ shàng jìn, huáng shàng yǐ xiān huáng jiù wù, shèng zi shén sūn yīng cǐ tiān mìng zhī bǎo, wèi dá zài tiān zhī líng, bù dé bù chǐ liè zǔ zhī zhēn fú, wèi jīn rì zhī róng guān yě. cǎo máo zhī shì, xìng qǐ yú shān lín jì mò zhī bīn, xíng róng yú piān zhāng gē sòng zhī mò, qí chéng kě niàn. ruò liǎng xué zhī shì, róng jìn sù dìng, gù dāng zì xìn qí suǒ xué, zì miǎn qí suǒ shǒu, ān yú yì mìng kě yě. fēn fēn ér lái, bù xù dào lù fēng shuāng zhī cǎn, yóng yóng xiāng gào, zhū zhū xiāng hū. jiǎo xìng ēn shǎng zhī fān shù, jì wàng fēi cháng zhī shèng diǎn. shèn zhì qiān shù bǎi rén, tāo tiè lǐn sù, zhěn jí zhāi shě, lián chǐ jù sàng, le wú tiǎn yán, huò tǐng shēn xiàn sòng, huò zǒu yè cháo guì, xiǎo xiǎo lì hài, qí qū ruò shì. gōng lùn jiāng hé yǐ lài, tiān xià jiāng hé yǐ wàng zāi? chuán zhī sān fǔ, qǐ bù yí xiào yú shí zì zhī chéng dà qīng hū? chuán zhī yuǎn fāng, qǐ bù yí xiào yú rèn zǐ zhī hú shàng shū xiōng dì hū? chuán zhī biān chuí, qǐ bù yí xiào yú yì lèi zhī zhào gǒng hū? chuán zhī dì xià, qǐ bù yí xiào yú jiù yǐn zhī zhào shàng shū hū? sān shí nián zhōng dǎng zhī lùn, yī rì sào dì, sān shí nián liú chuán zhī gǎo, yī fén kě jǐn yǐ, jiǎ shǐ shèng cháo bān kuàng dàng zhī ēn, yī shì tiān xià zhī shì, tōng xíng miǎn jǔ, wěi yǒu kě shuō. gǒu wéi liǎng xué zhī shì, dú zhān miǎn jǔ zhī wò, zé fēi tè bǐng guó zhě, yù qián tiān xià gōng lùn zhī kǒu, ér sān xué zhī shì, shì zì qián qí kǒu ěr, qǐ bù xī zāi! gōng wéi dà sī chéng tiān xià yīng jùn zhī shī biǎo, yuàn yǐ gōng lùn suǒ zài, huì zhī yǐ ān yì mìng ér zhī jìn tuì, miǎn zhī yǐ chóng míng jié ér chù fú jìng. jué lù, tiān xià zhī gōng qì yě, qǐ wán dùn wáng chǐ zhě kě jué yě. chuán yuē:' shì zhī zhì yuǎn xiān qì shí.' qì shí bēi xià, zé tā rì lì cháo, bì wú kě guān zhě yǐ. shě qí suǒ zhòng, jiù qí suǒ qīng, yīn qí suǒ zhǎng, míng qí suǒ duǎn, sān chǐ zhī tóng, yì xiū wèi zhī. xī chén dōng yǐ zhí yán ér sǐ, jīn lǐ chéng zhī yǐ shǒu chéng ér sǐ, èr gōng jiē xué xiào zhī shì yě, zú yǐ wèi wàn shì zhī míng jié. yǐ jīn rì yī miǎn jiě zhī qīng, jù shī wú wàn shì gōng lùn zhī zhòng, bì wú yǒu rú chén zhī zhí yán lǐ zhī zhōng jié zhě yǐ. yuán qì néng yǒu jǐ xié? yuàn dà sī chéng xù ér shòu zhī."
有士子作書貽葛司成云："竊惟國學，天子儲養卿相之地。中興以來，冠帶雲集，英俊日盛，可以培植國家無疆之基。自開禧之初，迄更化之後，天下公論，不歸於上之人，多歸於兩學之士。凡政令施行之舛，除拜黜陟之偏，禁庭私謁之過，涉於國家盛衰之計，公論一鳴，兩學雷動。天子虛己以聽之，宰相俯首而信之，天下傾心而是之。由是四方萬里，或聞兩學建議，父告其子，兄告其弟，師告其徒，必得其說，互相歆艷，謂不負所學，豈不取重於當世哉？邇來寶璽上進，皇上以先皇舊物，聖子神孫膺此天命之寶，慰答在天之靈，不得不侈烈祖之珍符，為今日之榮觀也。草茅之士，興起於山林寂寞之濱，形容於篇章歌頌之末，其誠可念。若兩學之士，榮進素定，固當自信其所學，自勉其所守，安於義命可也。紛紛而來，不恤道路風霜之慘，喁喁相告，朱朱相呼。僥倖恩賞之蕃庶，冀望非常之盛典。甚至千數百人，饕餮廩粟，枕籍齋舍，廉恥俱喪，了無靦顏，或挺身獻頌，或走謁朝貴，小小利害，其趨若市。公論將何以賴，天下將何以望哉？傳之三輔，豈不貽笑於識字之程大卿乎？傳之遠方，豈不貽笑於任子之胡尚書兄弟乎？傳之邊陲，豈不貽笑於異類之趙珙乎？傳之地下，豈不貽笑於舊尹之趙尚書乎？三十年忠讜之論，一日埽地，三十年流傳之稿，一焚可盡矣，假使聖朝頒曠盪之恩，一視天下之士，通行免舉，諉有可說。苟惟兩學之士，獨沾免舉之渥，則非特柄國者，欲鉗天下公論之口，而三學之士，適自鉗其口耳，豈不惜哉！恭惟大司成天下英俊之師表，願以公論所在，誨之以安義命而知進退，勉之以崇名節而黜浮競。爵祿，天下之公器也，豈頑鈍亡恥者可攫也。《傳》曰：'士之致遠先器識。'器識卑下，則它日立朝，必無可觀者矣。舍其所重，就其所輕，喑其所長，鳴其所短，三尺之童，亦羞為之。昔陳東以直言而死，今李誠之以守城而死，二公皆學校之士也，足以為萬世之名節。以今日一免解之輕，遽失吾萬世公論之重，必無有如陳之直言、李之忠節者矣。元氣能有幾邪？願大司成續而壽之。"

jì ér zōng shì yóu yǐ tuī shǎng tài qīng, zhì jiē bǎng cháo tiān mén yún:" bǎo xǐ, guó zhī zhòng qì yě, xìng shuāi xì yān tóng xìng, guó zhī zhì qīn yě, xiū qī shēng yān. jìng kāng zhī jì, guó bù duō nán. wǒ zǔ wǒ fù, yī xīn wáng shì, bù sǐ yú bīng, zé sǐ yú dí, bù sǐ yú dí, zé sǐ yú dào zéi ruò zi ruò sūn, hū tiān hào dì, cǐ hèn nán mó. gǒu cún chuǎn xī yú dōng nán, qī xuě wǒ zǔ wǒ fù wàn gǔ zhī tòng ér hòu yǐ. yǎng wéi jīn rì, gù jiāng fù yǐ, bǎo zhèn guī yǐ, cǐ zhèng shāi jiǔ diào hún wèi shēng láo sǐ zhī qiū, qí wèi yǒng yuè, hé chì sān bǎi. shèng ēn wāng, zhōu biàn huán yǔ. jiān sī jùn shǒu, fèng biǎo tuī ēn, wén wǔ liǎng xué, tōng jí miǎn jiě, shì bān xuǎn rén, tè yǔ zǎn fàng. bù wéi wén wǔ bǎi liáo zhuǎn guān, ér wèi quán rèn zǐ, yì yǔ zhuǎn guān bù wéi tè kē wú jí zhě chū guān, ér sān shí nián tè kē wǔ děng rén yì chū guān. jiā ēn yì xìng, xī yú tán pèi. jí bǐ yàn cǐ, fán tóng xìng yī qǐng zhě, biàn kě yuán yǐ bǔ guān, zài qǐng zhě, yì kě yuán yǐ tíng duì. jīn sàn ēn dàn bù zōng zi, yǐ qǐng zhě gè miǎn běn děng jiě yī cì, sì jǔ zhě bǔ xià zhōu wén xué, wǔ jǔ zhě bǔ dí gōng láng. yóu shì ér guān, bù wéi qīn shū wú bié, ér yì xìng fǎn yōu yú tóng xìng, tiān zǐ zhī zǐ sūn, fǎn bù ruò gōng qīng dài fū zhī zǐ sūn. tòng niàn xī zhě, shì xǐ zhī wáng, zōng shì yǔ zhī jù wáng, ér yì xìng zì ruò yě. jīn rì shì xǐ zhī dé, tuī ēn yì xìng, zhǒng zhǒng yōu wò, ér tóng xìng zé fǎn báo qí ēn. yōu zé yǔ zhī tóng yōu, xǐ zé bù yǔ zhī tóng xǐ, rén qíng qǐ rú shì hū? kuàng bǐ nián kē jiǎ, yǐ fēi ruò zǔ zōng zhī yōu, jīn rì ēn pèi, yòu fēi ruò zǔ zōng zhī hòu. fán wǒ guó jiā, yǒu yī háo ēn jí tóng xìng zhě, rì yǐ xuē, wáng jiā zhī yè, jiǎn fá fú xù, shì jiē quán yào zhī sī hàn ěr. tóu shǔ jì qì, hé rěn yú sī? xìng yán jí cǐ, tì lèi jiāo chuí, shí zhě páng guān, níng bù gǎn dòng? zhōng xìng yǐ lái, tuī ēn tóng xìng, zhǐ yǒu yī jǔ liǎng jǔ zhī fēn, chū wú sì jǔ wǔ jǔ zhī bié, zhǐ yǒu jiāng shì miǎn shěng zhī yì, chū wú wén xué dí gōng zhī míng. lèi cháo shì shǒu, àn wèi diǎn zhāng. jīng jīn bǎi nián, wèi cháng zhé biàn. jīn lái wǔ jǔ yǔ dí gōng láng, sì jǔ yǔ wén xué, qí shì miǎn shěng, hé chì bèi xǐ. ér shěng shì jǐn yǐ liù shí wǔ míng wèi é, lái suì yǐ miǎn jiě dào shěng zhě, qí shù shén duō. shì suī dāng miǎn jǔ, shí diàn jǔ yě, dài yǔ qí tā miǎn jiě shòu shí huì zhě, wàn wàn bù móu. wǒ bèi dāng niàn zǔ fù lún wáng zhī tòng, xié xīn lù lì, yǎng kòu miào táng, tǐ niàn tóng xìng, jǔ xíng jiù diǎn. wù yǐ shì yǐ dìng ér jǔ qí zhì, wù yǐ tiān tīng gāo ér mǐn qí shuō. shǐ wǒ bèi dé yǐ wèi zǔ fù jiǔ dì zhī líng, ér zi sūn dé méng guó jiā wú qióng zhī fú, zōng yīng qí niàn zhī." shì shí bù zhuǎn guān shǎng zhě, cháo zhōng shì wéi chén guì qiān chén mì. zài xué bù yuàn tuī ēn zhě, máo huì zhēng yī rén ér yǐ.
既而宗室猶以推賞太輕，至揭榜朝天門云："寶璽，國之重器也，興衰系焉；同姓，國之至親也，休戚生焉。靖康之際，國步多難。我祖我父，一心王室，不死於兵，則死於敵，不死於敵，則死於盜賊；若子若孫，呼天號地，此恨難磨。苟存喘息於東南，期雪我祖我父萬古之痛而後已。仰惟今日，故疆復矣，寶鎮歸矣，此正釃酒吊魂、慰生勞死之秋，其為踴躍，曷啻三百。聖恩汪，周遍寰宇。監司郡守，奉表推恩，文武兩學，通籍免解，侍班選人，特與趲放。不惟文武百僚轉官，而未銓任子，亦與轉官；不惟特科無及者出官，而三十年特科五等人亦出官。加恩異姓，悉逾覃霈。即彼驗此，凡同姓一請者，便可援以補官，再請者，亦可援以廷對。今散恩誕布宗子，已請者各免本等解一次，四舉者補下州文學，五舉者補迪功郎。由是而觀，不惟親疏無別，而異姓反優於同姓，天子之子孫，反不若公卿大夫之子孫。痛念昔者，是璽之亡，宗室與之俱亡，而異姓自若也。今日是璽之得，推恩異姓，種種優渥，而同姓則反薄其恩。憂則與之同憂，喜則不與之同喜，人情豈如是乎？況比年科甲，已非若祖宗之優，今日恩霈，又非若祖宗之厚。凡我國家，有一毫恩及同姓者，日以削，王家枝葉，剪伐弗恤，是皆權要之私憾耳。投鼠忌器，何忍於斯？興言及此，涕淚交垂，識者旁觀，寧不感動？中興以來，推恩同姓，止有一舉兩舉之分，初無四舉五舉之別，止有將仕免省之異，初無文學迪功之名。累朝是守，按為典章。經今百年，未償輒變。今來五舉與迪功郎，四舉與文學，其視免省，何啻倍蓰。而省試僅以六十五名為額，來歲以免解到省者，其數甚多。是雖當免舉，實殿舉也，殆與其他免解受實惠者，萬萬不侔。我輩當念祖父淪亡之痛，協心戮力，仰扣廟堂，體念同姓，舉行舊典。勿以事已定而沮其志，勿以天聽高而泯其說。使我輩得以慰祖父九地之靈，而子孫得蒙國家無窮之福，宗英其念之。"是時不轉官賞者，朝中士惟陳貴謙、陳宓。在學不願推恩者，茅匯征一人而已。

àn:" gōng yīng tiān mìng zhī bǎo", zhēn zōng chū jí wèi suǒ zhì, qí hòu měi cháo xiào zhī, yì shì zé cáng zhī. jìng kāng zhī biàn, jīn rén qǔ yù bǎo shí yǒu sì yǐ qù, cǐ bǎo jū qí èr yān. qí yī zé zhé zōng yuán fú sān nián suǒ zhì, qí yī zé qīn zōng jìng kāng yuán nián suǒ zhì yě. jí jīn rén nèi luàn nán qiān, bǎo yù duō wèi méng gǔ suǒ qǔ. dāng shí shí zhě, wèi cǐ wù bù yí pù zhāng. shì yǐ cān zhèng zhèng zhāo xiān yǒu kě diào bù kě hè zhī lùn. shí xué shì yuàn quán zhí lú zǔ gāo cǎo zhào, nǎi jìng yòng yuán fú gù shì, shū bù zhī zhé zōng yǐ yuán fú yuán nián jìn bǎo, zhì sān nián bēng, shí zhě yōu zhī. jīn yǐ jiā dìng shí wǔ nián shòu bǎo, zhì shí qī nián rùn bā yuè ér níng zōng bēng. shì yǒu shì xiāng fú zhě, gǎn bìng jì yú cǐ yún.
按："恭膺天命之寶"，真宗初即位所制，其後每朝效之，易世則藏之。靖康之變，金人取玉寶十有四以去，此寶居其二焉。其一則哲宗元符三年所制，其一則欽宗靖康元年所制也。及金人內亂南遷，寶玉多為蒙古所取。當時識者，謂此物不宜鋪張。是以參政鄭昭先有可吊不可賀之論。時學士院權直盧祖皋草詔，乃徑用元符故事，殊不知哲宗以元符元年進寶，至三年崩，識者憂之。今以嘉定十五年受寶，至十七年閏八月而寧宗崩。事有適相符者，敢並紀於此雲。

guǐ chē niǎo
○鬼車鳥

guǐ chē, sú chēng jiǔ tóu niǎo. lù zhǎng yuán biàn yí zhì yòu míng qú yì niǎo. shì chuán cǐ niǎo xī yǒu shí tóu, wèi quǎn shì qí yī, zhì jīn xuè dī rén jiā, néng wèi zāi jiù. gù wén zhī zhě, bì chì quǎn miè dēng, yǐ sù qí guò. zé guó fēng yǔ zhī xī, wǎng wǎng wén zhī. liù yī wēng yǒu shī, qū jǐn qí bēi āi zhī shēng, rán xiān yǒu dǔ qí xíng zhě. chún xī jiān, lǐ shòu wēng shǒu zhǎng shā rì, cháng mù rén bǔ dé zhī. shēn yuán rú jī, shí huán cù. qí jiǔ yǒu tóu, qí yī dú wú, ér xiān xuè diǎn dī, rú shì suǒ chuán. měi gè shēng liǎng chì, dāng fēi shí, shí bā yì huò huò jìng jìn, bù xiāng wèi yòng, zhì yǒu zhēng ǎo zhé shāng zhě.
鬼車，俗稱九頭鳥。陸長源《辨疑志》又名渠逸鳥。世傳此鳥昔有十頭，為犬噬其一，至今血滴人家，能為災咎。故聞之者，必叱犬滅燈，以速其過。澤國風雨之夕，往往聞之。六一翁有詩，曲盡其悲哀之聲，然鮮有睹其形者。淳熙間，李壽翁守長沙日，嘗募人捕得之。身圓如箕，十ㄕ環簇。其九有頭，其一獨無，而鮮血點滴，如世所傳。每ㄕ各生兩翅，當飛時，十八翼霍霍競進，不相為用，至有爭拗折傷者。

jǐng dìng jiān, zhōu hàn guó gōng zhǔ xià jiàng, cì dì jiā huì mén zhī zuǒ, fēi lóu fù dào, jìn jiē jìn yù. guì zhǔ cháng dé jí, yī rì, zhèng zhòu, hū yǒu jiǔ tóu niǎo jù zhǔ dì dǎo yī shí shàng, qí zhuàng dà dǐ lèi yě fú ér dà rú jī. āi míng jiū jiū, lüè bù jiàn dàn, mìng gōng shè zhī, bù zhōng ér qù. shì xī zhǔ hōng, xìn hū qí wèi bù xiáng yě, cǐ yú qīn wén zhī fù yún.
景定間，周漢國公主下降，賜第嘉會門之左，飛樓復道，近接禁御。貴主嘗得疾，一日，正晝，忽有九頭鳥踞主第搗衣石上，其狀大抵類野鳧而大如箕。哀鳴啾啾，略不見憚，命弓射之，不中而去。是夕主薨，信乎其為不祥也，此余親聞之副雲。

lán tíng shī
○蘭亭詩

yǒng hé lán tíng xì yǐn jí zhě sì shí èr rén, rén gè fù shī, zì yòu jūn ér xià shí yī rén, gè chéng liǎng piān, qiè tán wáng fēng ér xià shí wǔ rén, gè chéng yī piān, rán yì bù guò sì yán liǎng yùn, huò wǔ yán liǎng yùn ěr. shī bù chéng ér fá gōng zhě shí yǒu liù rén, rán qí jiān rú wáng xiàn zhī bèi, jiē yī shì zhī míng zhī shì, qǐ zhōng rì bù néng cuò yī cí zhě? huáng chè wèi gǔ rén chí zhòng zì xī, bù qīng lǜ ěr, kǒng yí jiǔ yuǎn zhī jī, gù bù rú bù fù zhī wèi yù ěr. yú zé yǐ wèi bù rán, gài gǔ rén yì qù zhēn shuài, shì rì shì wú xìng bù zuò, fēi ruò hòu shì dié dié rán, qiáng guā yú bēi jiǔ jiān yǐ wèi néng yě. shǐ zài xiàn zhī cháng yǔ xiōng huī zhī cāo zhī, jù yì xiè ān, èr xiōng duō yán, xiàn zhī hán wēn ér yǐ. jì chū, kè wèn yōu liè, ān yuē:" xiǎo zhě jiā. jí rén zhī cí guǎ, yǐ qí shǎo yán, gù yún." jīn wáng shì fù zǐ qún cóng xián jí, ér xiàn zhī shī dú bù chéng, qǐ bù píng rì jìng tuì zhī gù xié?
永和蘭亭禊飲集者四十二人，人各賦詩，自右軍而下十一人，各成兩篇，郄曇、王豐而下十五人，各成一篇，然亦不過四言兩韻，或五言兩韻耳。詩不成而罰觥者十有六人，然其間如王獻之輩，皆一世知名之士，豈終日不能措一辭者？黃徹謂古人持重自惜，不輕率爾，恐貽久遠之譏，故不如不賦之為愈耳。余則以為不然，蓋古人意趣真率，是日適無興不作，非若後世喋喋然，強聒於杯酒間以為能也。史載獻之嘗與兄徽之、操之，俱詣謝安，二兄多言，獻之寒溫而已。既出，客問優劣，安曰："小者佳。吉人之辭寡，以其少言，故云。"今王氏父子群從咸集，而獻之詩獨不成，豈不平日靜退之故邪？

zhe shū zhī nán
○著書之難

zhe shū zhī nán shàng yǐ. jìn shì zhū gōng, duō zuò kǎo yì zhèng wù jiū móu děng shū, yǐ cí huáng qián bèi, gāi shàn kě xǐ, ér yì hù yǒu de shī, yì ān zhī wú yì qí hòu zhě. chéng wén jiǎn zhe yǎn fán lù, chū chéng, gāo wén hǔ bǐng rú cháng jiǎ guān, chēng qí bó shàn. hǔ zǐ shì sūn xù gǔ, shí nián shàng shǎo, yīn qiè kuī zhī. yuè rì, chéng suǒ huí yuán shū, xù gǔ yīn chū yī zhì yuē fán lù jié, qí jiān duō wén jiǎn suǒ wèi zài, ér biàn zhèng yóu xiáng. wén jiǎn suī shèng shǎng zhī, ér xīn shí bù néng kān. huò yì qí gāi qià yǒu yú, ér qīng báo yì tài guò yě.
著書之難尚矣。近世諸公，多作考異、證誤、糾繆等書，以雌黃前輩，該贍可喜，而亦互有得失，亦安知無議其後者。程文簡著《演繁露》，初成，高文虎炳如嘗假觀，稱其博贍。虎子似孫續古，時年尚少，因竊窺之。越日，程索回元書，續古因出一帙曰《繁露詰》，其間多文簡所未載，而辨證尤詳。文簡雖盛賞之，而心實不能堪。或議其該洽有餘，而輕薄亦太過也。

suī wēn gōng zhe tōng jiàn, yì bù néng miǎn cǐ. ruò hàn jǐng dì sì nián nèi, rì shí jiē wù shū yú qiū xià zhī jiāo, shèn zhì zhòng fù shū yáng biāo cì zhī zǐ yú yī nián zhī jiān. zhì zhū wén gōng xiū gāng mù, yì chéng qí wù ér bù zì jué, ér gāng mù zhī wù yóu shén. táng sù zōng cháo, zhí tuō èr nián zhī shì. yòu zì wǔ dé bā nián yǐ hòu, zhì tiān yòu zhī jì, jiǎ zǐ bìng chà. gài jì zài biān mó, tiáo mù hào bó, shì suǒ bì zhì, wú zú guài zhě.
雖溫公著《通鑑》，亦不能免此。若漢景帝四年內，日食皆誤書於秋夏之交，甚至重複書楊彪賜之子於一年之間。至朱文公修《綱目》，亦承其誤而不自覺，而《綱目》之誤尤甚。唐肅宗朝，直脫二年之事。又自武德八年以後，至天祐之季，甲子並差。蓋紀載編摩，條目浩博，勢所必至，無足怪者。

liú xī zhòng, dào yuán zhī zǐ yě. dào yuán yǐ shǐ xué zì míng, yì zhòng shì qí jiā xué, zhāi ōu gōng wǔ dài shǐ zhī é shuō, wèi jiū miù yī shū, yǐ shì pō gōng, gōng yuē:" wǎng suì, ōu gōng zhe cǐ shū chū chéng, jīng gōng wèi yú yuē:' ōu gōng xiū wǔ dài shǐ ér bù xiū sān guó zhì, fēi yě, zi hé wèi zhī hū?' yú yīn cí bù gǎn dāng. fū wèi shǐ zhě, wǎng luó shù qiān bǎi zài zhī shì, yǐ chéng yī shū, qí jiān qǐ wú xiǎo dé shī xié? yú suǒ yǐ bù gǎn dāng jīng gōng zhī tuō zhě, zhèng wèi rú gōng zhī tú, duō shí yú xiān hòu ěr."
劉羲仲，道原之子也。道原以史學自名，義仲世其家學，摘歐公《五代史》之訛說，為《糾謬》一書，以示坡公，公曰："往歲，歐公著此書初成，荊公謂余曰：'歐公修《五代史》而不修《三國志》，非也，子盍為之乎？'余因辭不敢當。夫為史者，網羅數千百載之事，以成一書，其間豈無小得失邪？余所以不敢當荊公之託者，正畏如公之徒，掇拾於先後耳。"

huī zhǔ lù yún:" shǔ rén wú chēn chū dēng dì, qǐng yú wén zhōng, yuàn yù guān shǔ, gōng bù xǔ, yīn zuò jiū wù." qǐ bié yī shū xié?
《揮麈錄》云："蜀人吳縝初登第，請於文忠，願預官屬，公不許，因作《糾誤》。"豈別一書邪？

ān nán guó wáng
○安南國王

ān nán guó wáng chén rì zhě, běn fú zhōu zhǎng lè yì rén, xìng míng wèi xiè shēng qīng. shǎo yǒu dà zhì, bù xiè wèi jǔ zi yè. jiān wèi gē shī, yǒu yún:" chí yú biàn zuò péng huà, yàn què ān zhī hóng hú xīn?" lèi duō bù jī yǔ. hǎo yǔ bó tú háo xiá yóu, lǚ qiè qí jiā suǒ yǒu, yǐ zī wàng yòng, suì shī ài yú fù. qí shū nǎi tè yì zhī, měi jiā huí hù. huì xiōng jiā yǒu yīn jí, luó liè qì mǐn pō shèng, zhì yè, xī xí juǎn ér qù, wǎng yī zú rén zhī shì hú xiāng zhě. zhì bàn tú, hū dù, zhōu zǐ suǒ xū wèi mǎn, ōu zhī, zhōng qí yào hài. zhōu jù lí àn, xiè lì jīn tóu yǐ qí. wén rén yán, zhōu zǐ cú, yīn biàn xìng míng táo qù. zhì héng, wèi rén suǒ bǔ. shì zhǔ zhě yì mǐn rén, suì yīn zòng zhī. zhì yǒng zhōu, jiǔ ér wú liáo, shòu shòu shēng tú zì gěi.
安南國王陳日者，本福州長樂邑人，姓名為謝升卿。少有大志，不屑為舉子業。間為歌詩，有云："池魚便作鵬化，燕雀安知鴻鵠心？"類多不羈語。好與博徒豪俠游，屢竊其家所有，以資妄用，遂失愛於父。其叔乃特異之，每加回護。會兄家有姻集，羅列器皿頗盛，至夜，悉席捲而去，往依族人之仕湖湘者。至半途，呼渡，舟子所須未滿，毆之，中其要害。舟遽離岸，謝立津頭以俟。聞人言，舟子殂，因變姓名逃去。至衡，為人所捕。適主者亦閩人，遂陰縱之。至永州，久而無聊，授受生徒自給。

yǒng shǒu lín bā tǔ, yì tóng lǐ, pō shàn yù zhī. jū wú hé, yǒu yōng zhōu yǒng píng zhài xún jiǎn guò yǒng, yī jiàn qí zhī, suì xié yǐ nán. zhài jū yōng yí jiān, yǔ jiāo zhǐ lín jìn. jìng yǒu qì dì shù bǎi lǐ, měi bó yì, zé qí guó guì rén jiē chū wèi shì. guó xiāng nǎi wáng zhī xù, yǒu nǚ yì cóng ér lái, jiàn xiè měi shào nián, yuè zhī, yīn qǐng yǐ guī. lìng shì jǔ rén, xiè jū shǒu xuǎn, yīn nà wèi xù. qí wáng wú zi, yǐ guó shì shòu xiāng. xiāng yòu hūn lǎo, suì yǐ shǔ xù, yǐ cǐ dé guó yān. zì hòu, lǚ qiǎn rén zhì mǐn fǎng qí jiā, jiā yǐ wèi shì bù kě liào, bù yǔ zhī tōng, jìng yǐ suì jiǔ nán yǐ fǎng wèn fǎn mìng yān. qí shì dé zhī chén hé wéi shàn qiān shū yún.
永守林{巴土}，亦同里，頗善遇之。居無何，有邕州永平寨巡檢過永，一見奇之，遂挾以南。寨居邕、宜間，與交趾鄰近。境有棄地數百里，每博易，則其國貴人皆出為市。國相乃王之婿，有女亦從而來，見謝美少年，悅之，因請以歸。令試舉人，謝居首選，因納為婿。其王無子，以國事授相。相又昏老，遂以屬婿，以此得國焉。自後，屢遣人至閩訪其家，家以為事不可料，不與之通，竟以歲久難以訪問返命焉。其事得之陳合惟善僉樞雲。

jiǎ shì qián zhào
○賈氏前兆

jiǎ shī xiàn bǐng guó rì, cháng mèng jīn zǐ rén xiāng yíng féng, páng yī kè wèi zhī yuē:" cǐ rén xìng zhèng, shì néng zhì gōng zhī sǐ mìng." shí dà zhèng shī wàng fāng yòng shì, yì yí qí rén, qiě xìng yǔ mèng hé, yú shì jìng yǐ tā gù bìn zhú zhī. jí lǔ gǎng shī lǜ, yuǎn zhé nán huāng, jiù shào xìng chà guān yā sòng, zé běn zhōu tuī guān shěn shì guī, shè shān yīn wèi zhèng hǔ chén yě. zhèng, wǔ biàn, cháng wèi jiǎ suǒ è, shì yǒu shì yì, suì gān xīn yān.
賈師憲柄國日，嘗夢金紫人相迎逢，旁一客謂之曰："此人姓鄭，是能制公之死命。"時大鄭師望方用事，意疑其人，且姓與夢合，於是竟以他故擯逐之。及魯港失律，遠謫南荒，就紹興差官押送，則本州推官沈士圭，攝山陰尉鄭虎臣也。鄭，武弁，嘗為賈所惡，適有是役，遂甘心焉。

jiǎ lín xíng, zhì jiǔ zhāo èr rén, lì yán qián mèng, qiě qí āi jiǎo pí yún:" xiàng zài wéi yáng rì, xiāng dèng jiān yǒu rén shàn xiāng. yī rì lái, zhí qí xiǎn wò, yīn tàn xī zài sān. sī wèi kè yuē:' xiàng gōng guì jí rén chén, ér zú xīn ròu xiàn, shì míng hóu xíng, kǒng yì shí bù miǎn yǒu wàn lǐ xíng ěr.' shì zhī jīn rì cuàn zhú zhī shì, suī mǎn yíng zhāo jiù, gài yì yǒu shù cún yān." jí dǐ qīng zhāng zhī cì rì, qì wèi yā xíng guān yuē:" mǒu yè lái mèng dà bù xiáng, cái lí cǐ dì, bì sǐ wú yí, xìng bǎo quán zhī." suì lián sān rì, dòu liú bù xíng, ér guān lì zhuī cù zhī. lí chéng wǔ lǐ xǔ, xiǎo pō mù mián ān, jìng yǐ jí cú, huò wèi hǔ chén yǒu lì yān.
賈臨行，置酒招二人，歷言前夢，且祈哀徼芘云："向在維揚日，襄、鄧間有人善相。一日來，值其跣臥，因嘆惜再三。私謂客曰：'相公貴極人臣，而足心肉陷，是名猴形，恐異時不免有萬里行耳。'是知今日竄逐之事，雖滿盈招咎，蓋亦有數存焉。"及抵清漳之次日，泣謂押行官曰："某夜來夢大不祥，才離此地，必死無疑，幸保全之。"遂連三日，逗遛不行，而官吏追促之。離城五里許，小泊木綿庵，竟以疾殂，或謂虎臣有力焉。

xiān shì, lín qiān shū cún rú fù wèi jiǎ suǒ bìn, zhé zhī nán zhōu, dào sǐ yú zhāng. zhāng yǒu fù mín, xù yóu shān shèn jiā. lín shì zǐ dì yù qiú, ér jià qióng bù kě dé, yīn fǔ qí mù yuē:" shōu qǔ, shōu qǔ, dài liú yǔ jiǎ chéng xiàng zì yòng." gài yī shí fèn hèn zhī yǔ ěr. zhì shì, jùn shǒu yǔ zhī jīng yíng, jìng dé cǐ wù yǐ liǎn, kě wèi yì yǐ. sǐ shēng huò fú, jiē yǒu dìng shù, bù kě xìng miǎn yě rú cǐ, shì qīn wén zhī shěn shì guī yún.
先是，林僉樞存孺父為賈所擯，謫之南州，道死於漳。漳有富民，蓄油杉甚佳。林氏子弟欲求，而價窮不可得，因撫其木曰："收取，收取，待留與賈丞相自用。"蓋一時憤恨之語耳。至是，郡守與之經營，竟得此物以斂，可謂異矣。死生禍福，皆有定數，不可倖免也如此，事親聞之沈士圭雲。

míng táng bù chéng hé
○明堂不乘輅

dù zōng xián chún rén zǐ suì, yǒu shì yú míng táng. xiān yī xī, shàng sù tài miào. zhì wǎn, jiāng dēng hé, yǔ hū zhòu zhì. dà lǐ shǐ jiǎ shì dào yù shǎo qí, ér shè xíng gōng shǐ dài yù qì xiè hú xiǎn zǔ, qǐng yòng kāi xǐ zhī lì, què hé chéng niǎn, shàng xìng zào jí, jù cóng zhī. gé mín lì cáo gāi, jìng yǐn shè lǐ bù shì láng chén bó dà zhāng zhì lì zòu zhōng yán wài bàn, qǐng shàng fú tōng tiān guān, jiàng shā páo, chéng xiāo yáo niǎn rù hé níng mén. shì dào yǐ wèi jì lìng bǎi guān cháng fú cóng jià, ér shàng nǎi shèng fú, bù kě. xiǎn zǔ wèi ní lù shuǐ shēn, jué nán chéng hé. jì ér yǔ jì, zé shàng yǐ chéng niǎn ér guī yǐ. jì sì shè, shì dào jí shàng shū chū guān, zài shū yán:" jiā dìng jiān, sān rì jiē yǔ, yì fù dēng hé. yòng jiā dìng lì shàng fàng chún xī, yòng kāi xǐ zhī lì, zé shì hán zhòu zhī suǒ wèi. shēn kǒng wàn shì zhī xià, yǐ chén yǔ zhòu děng." yú shì bì yù qiú qù, ér bó dà zhì lì yì dài zuì, xiǎn zǔ jìng cóng zhuī xuē, sòng ráo zhōu jū zhù, cáo gāi qíng duàn, qí zi dà zhōng wèi gé zhí, yì jiàng zhé jiāng yīn. xiǎn zǔ běn tài cháng sì lǐ zhí guān, yǐ nǚ wèi měi rén, gù zhòu qiān zhì cǐ yún. wèi jǐ, yǒu zhǐ, měi rén hú shì, zhuī huǐ nèi mìng fù gào, sòng miào jìng sì xuē fà wèi ní. rán jiàn chú jì qì, huò yǐ wèi guò. shì dào fán qī shū cí wèi, jìng chū jū hú qū cì dì, yòng lǚ gōng zhe qiáo xíng jiǎn diǎn gù yān. àn chún xī yǐ hài, míng táng zhì zhāi tài miào, ér dà yǔ zhōng rì. yè, yǒu zhǐ:" lái zǎo gèng bù chéng hé, zhǐ yòng xiāo yáo zi yì wén dé diàn zhì zhāi. yīng yí zhàng pái lì bìng fàng miǎn. cóng jià guān cháng fú yǐ cóng." dà lǐ shǐ zhào xióng mì lìng wù fàng sàn, shàng wén zhī yuē:" ruò bù jì, hé shī miàn mù?" xióng yǔ rén yuē:" bù guò zuì bà chū běi guān ěr." huáng hūn hòu yǔ zhǐ, zhōng yè, nèi shì sī gōng chuán zhǐ yù shǐ tái gé mén tài táng sì, réng jiù chéng hé, yīng yǒu hé xíng pái bàn shì jiàn, jí sù shī xíng. shí wǔ rì fú míng yǔ zhǐ, chéng hé ér guī. gài zì yǒu diǎn gù, qīng qiē rú cǐ. ér xiǎn zǔ bù zhī chū cǐ, nǎi wàng yuán kāi xǐ hán zhòu dāng guó shí gù shì, gù shí xiāng nù zhī yóu shén yě.
度宗咸淳壬子歲，有事於明堂。先一夕，上宿太廟。至晚，將登輅，雨忽驟至。大禮使賈似道欲少俟，而攝行宮使帶御器械胡顯祖，請用開禧之例，卻輅乘輦，上性躁急，遽從之。閣民吏曹垓，竟引攝禮部侍郎陳伯大、張志立奏中嚴外辦，請上服通天冠，絳紗袍，乘逍遙輦入和寧門。似道以為既令百官常服從駕，而上乃盛服，不可。顯祖謂泥路水深，決難乘輅。既而雨霽，則上已乘輦而歸矣。既肆赦，似道即上疏出關，再疏言："嘉定間，三日皆雨，亦復登輅。用嘉定例尚放淳熙，用開禧之例，則是韓胄之所為。深恐萬世之下，以臣與胄等。"於是必欲求去，而伯大、志立亦待罪，顯祖竟從追削，送饒州居住，曹垓黥斷，其子大中為閣職，亦降謫江陰。顯祖本太常寺禮直官，以女為美人，故驟遷至此雲。未幾，有旨，美人胡氏，追毀內命婦告，送妙淨寺削髮為尼。然踐芻忌器，或以為過。似道凡七疏辭位，竟出居湖曲賜第，用呂公著、喬行簡典故焉。按淳熙乙亥，明堂致齋太廟，而大雨終日。夜，有旨："來早更不乘輅，止用逍遙子詣文德殿致齋。應儀仗排立並放免。從駕官常服以從。"大禮使趙雄密令勿放散，上聞之曰："若不霽，何施面目？"雄語人曰："不過罪罷出北關耳。"黃昏後雨止，中夜，內侍思恭傳旨御史台、閣門、太堂寺，仍舊乘輅，應有合行排辦事件，疾速施行。十五日拂明雨止，乘輅而歸。蓋自有典故，清切如此。而顯祖不知出此，乃妄援開禧韓胄當國時故事，故時相怒之尤甚也。

jiǎ shì yuán chí
○賈氏園池

jǐng dìng sān nián zhēng yuè, zhào yǐ wèi guó gōng jiǎ shì dào yǒu zài zào gōng, mìng yǒu sī jiàn dì zhái jiā miào, jiǎ gù cí, suì yǐ jí fāng yuán jí mín qián bǎi wàn cì zhī. yuán gù sī líng jiù wù, gǔ mù shòu téng, duō nán dù yǐ qián suǒ zhí zhě. jī cuì huí bào, yǎng bù jiàn rì, jià láng dié dèng, yōu miǎo wēi yí, jí qí yíng dù zhī qiǎo. yóu yǐ wèi wèi yě, zé suì dì tōng dào, kàng yǐ shí liáng. páng tòu hú bīn, jià bǎi yú yíng. fēi lóu céng tái, liáng tíng yù guǎn, huá suì jīng miào. qián yī gū shān, hòu jù gé lǐng, liǎng qiáo yìng dài, yī shuǐ héng chuān, gè suí dì shì yǐ gòu zhú yān. táng xiè yǒu míng zhě yuē pán cuì gǔ sōng xuě xiāng gǔ méi cuì yán qí shí yǐ xiù zá huā yì lù hǎi táng yù ruǐ qióng huā chá qīng shèng jiǎ shān, yǐ shàng jí fāng jiù wù. gāo zōng yù biǎn" xī hú yī qǔ"" qí xūn". lǐ zōng yù shū" qiū hè"" suì chū róng táng". dù zōng yù shū" chū yáng jīng shè"" xī rán tái"" qì tái". shān zhī jiāo yuē" wú biān fēng yuè"" jiàn tiān dì xīn". shuǐ zhī bīn yuē:" lín láng bù"" guī zhōu"" zǎo chuán". tōng míng zhī yuē hòu lè yuán. sì shì jiā miào, zé jū dì zhī zuǒ yān. miào yǒu jì, yī shí míng shì nǐ zuò zhě shù shí, dú qǔ píng zhōu yáng gōng dòng zhě kān zhī shí. yòu yǐ wèi wèi zú, zé yú dì zhī zuǒ shù bǎi bù kàn hú zuò bié shù, yuē guāng yàng gé chūn yǔ guān yǎng lè táng jiā shēng táng. qiān tóu mù nú, shēng yì xiāo rán, shēng wù zhī fǔ, tōng míng zhī yuē yǎng lè yuán. qí páng zé liào qún yù zhī xiāng yuè lín zài yān. yòu yú xī líng zhī wài, shù zhú qiān tǐng, jià lóu lín zhī, yuē qiū shuǐ guān dì yī chūn méi wù shàn chuán tíng, cè tōng wèi zhī shuǐ zhú yuàn luò yān. hòu fù qì nán shān shuǐ lè dòng, cì yuán yǒu shēng zài táng jiè táng ài cǐ liú zhào dú xǐ yù yuān shù shí yí wǎn, shàng xià sì fāng zhī yǔ zhū tíng, jù shèng zhuān qí, dài wú yí cè yǐ.
景定三年正月，詔以魏國公賈似道有再造功，命有司建第宅家廟，賈固辭，遂以集芳園及緡錢百萬賜之。園故思陵舊物，古木壽藤，多南渡以前所植者。積翠回抱，仰不見日，架廊疊磴，幽眇逶迤，極其營度之巧。猶以為未也，則隧地通道，抗以石樑。旁透湖濱，架百餘楹。飛樓層台，涼亭燠館，華邃精妙。前揖孤山，後據葛嶺，兩橋映帶，一水橫穿，各隨地勢以構築焉。堂榭有名者曰蟠翠（古松）、雪香（古梅）、翠岩（奇石）、倚繡（雜花）、挹露（海棠）、玉蕊（瓊花茶コ）、清勝（假山），已上集芳舊物。高宗御扁"西湖一曲"、"奇勳"。理宗御書"秋壑"、"遂初容堂"。度宗御書"初陽精舍"、"熙然台"、"砌台"。山之椒曰"無邊風月"、"見天地心"。水之濱曰："琳琅步"、"歸舟"、"早船"。通名之曰後樂園。四世家廟，則居第之左焉。廟有記，一時名士擬作者數十，獨取平舟楊公棟者刊之石。又以為未足，則於第之左數百步瞰湖作別墅，曰光漾閣、春雨觀、養樂堂、嘉生堂。千頭木奴，生意瀟然，生物之府，通名之曰養樂園。其旁則廖群玉之香月鄰在焉。又於西陵之外，樹竹千挺，架樓臨之，曰秋水觀、第一春、梅塢、剡船亭，側通謂之水竹院落焉。後復葺南山水樂洞，賜園有聲在堂、介堂、愛此、留照、獨喜、玉淵、漱石、宜晚，上下四方之宇諸亭，據勝專奇，殆無遺策矣。

qí hòu, zhì zhī jùn chéng, cóng ér wèi zhī cí yuē:" yuán yòu yī yě, yǒu cáng gē zhù wǔ, liú lián guāng jǐng zhě yǒu kuàng zhì yí shén, fú yóu chén wài zhě yǒu chéng xiǎng xiá guān, yùn liàng yǔ zhòu, ér yóu tè qí jì yān zhě. xī! shǐ yuán yòu cháng xìng ér wú fèi, tiān xià cháng zhì ér wú luàn, fēi hòu tiān xià zhī lè ér lè zhě qí shuí néng?" wū hū! dāng shí wèi cǐ yǔ zhě, yì ān zhī fǔ yǎng zhī jiān, jù yǒu huāng tián yě cǎo zhī bēi zāi! xī lù wù guān zuò nán yuán jì yú zhōng yuán jí shèng zhī shí, dāng shí miǎn zhī yǐ yì wèi tuì xiū. jīn jiǎ shì dāng guó shí yǒu liù nián, yú zhī zhě, wéi kǒng bù jí qí zhì, kuàng gǎn jǐ wēi jí cǐ yì hū? jìn shì yǐ shī diào zhī zhě shén zhòng, wú rén tāng yì yī shī, pō wèi rén suǒ chēng yún:" tán bǎn gē cán mò shàng huā, guò qiáng jīng jí cì yán yá. zhǐ huī yǐ shī tiě rú yì, cì yǔ níng cún yù bì xié. bài wū chūn guī wú zhǔ yàn, fèi chí yǔ chǎn zài guān wā. mù mián ān wài yóu chóu jué, yuè hēi yè shēn wén guǐ chē." lǐ péng lǎo yī jué yún:" yáo fáng jǐn xiè qū xiāng tōng, néng jǐ fān chūn shì yǐ kōng. chóu chàng jiù shí chuī dí chù, gé chuāng fēng yǔ bō qīng hóng."
其後，志之郡乘，從而為之辭曰："園囿一也，有藏歌貯舞，流連光景者；有曠志怡神，蜉蝣塵外者；有澄想遐觀，運量宇宙，而游特其寄焉者。嘻！使園囿常興而無廢，天下常治而無亂，非後天下之樂而樂者其誰能？"嗚呼！當時為此語者，亦安知俯仰之間，遽有荒田野草之悲哉！昔陸務觀作《南園記》於中原極盛之時，當時勉之以抑畏退休。今賈氏當國十有六年，諛之者，惟恐不極其至，況敢幾微及此意乎？近世以詩吊之者甚眾，吳人湯益一詩，頗為人所稱云："檀板歌殘陌上花，過牆荊棘刺檐牙。指揮已失鐵如意，賜予寧存玉辟邪。敗屋春歸無主燕，廢池雨產在官蛙。木綿庵外尤愁絕，月黑夜深聞鬼車。"李彭老一絕云："瑤房錦榭曲相通，能幾番春事已空。惆悵舊時吹笛處，隔窗風雨剝青紅。"

zi gù lèi yuán zhāng
○子固類元章

zhū wáng sūn zhào mèng jiān zì zi gù, hào yí zhāi, jū jiā hé zhī guǎng chén. xiū yǎ bó shí, shàn bǐ zhá, gōng shī wén, kù shì fǎ shū. duō cáng sān dài yǐ lái jīn shí míng jī, yù qí huì yì shí, suī qīng náng yì zhī bù jìn yě. yòu shàn zuò méi zhú, wǎng wǎng dé táo chán shí shì zhī miào, yú shān shuǐ wèi yóu qí, shí rén zhēn zhī. jīn dù xiāo shuǎng, yǒu liù cháo zhū xián fēng qì, shí bǐ zhī mǐ nán gōng, ér zi gù yì zì yǐ wèi bù qiàn yě. dōng xī báo yóu, bì xié suǒ yǒu yǐ zì suí. yī zhōu héng chén, jǐn liú yī xí wèi yǎn xī zhī dì, suí yì zuǒ yòu qǔ zhī, fǔ mó yín fěng, zhì wàng qǐn shí. suǒ zhì, shí bù shí wàng zhī, ér zhī wèi mǐ jiā shū huà chuán yě.
諸王孫趙孟堅字子固，號彝齋，居嘉禾之廣陳。修雅博識，善筆札，工詩文，酷嗜法書。多藏三代以來金石名跡，遇其會意時，雖傾囊易之不靳也。又善作梅竹，往往得逃禪、石室之妙，於山水為尤奇，時人珍之。襟度瀟爽，有六朝諸賢風氣，時比之米南宮，而子固亦自以為不歉也。東西薄游，必挾所有以自隨。一舟橫陳，僅留一席為偃息之地，隨意左右取之，撫摩吟諷，至忘寢食。所至，識不識望之，而知為米家書畫船也。

gēng shēn suì, kè niǎn xià, huì chāng pú jié, yú xié yī shí hào shì zhě yāo zi gù, gè xié suǒ cáng, mǎi zhōu hú shàng, xiāng yǔ píng shǎng. yǐn hān, zi gù tuō mào, yǐ jiǔ fā, jī jù gē lí sāo, páng ruò wú rén. bó mù, rù xī líng, lüè gū shān, yǐ zhào mào shù jiān. zhǐ lín lù zuì yōu chù dèng mù jué jiào yuē:" cǐ zhēn hóng gǔ zi dǒng běi yuàn dé yì bǐ yě." lín zhōu shù shí, jiē jīng hài jué tàn, yǐ wèi zhēn zhé xiān rén.
庚申歲，客輦下，會菖蒲節，余偕一時好事者邀子固，各攜所藏，買舟湖上，相與評賞。飲酣，子固脫帽，以酒發，箕踞歌《離騷》，旁若無人。薄暮，入西泠，掠孤山，艤棹茂樹間。指林麓最幽處瞪目絕叫曰："此真洪谷子、董北苑得意筆也。"鄰舟數十，皆驚駭絕嘆，以為真謫仙人。

yì shí, xiāo qiān yán zhī zhí gǔn, dé bái shí jiù cáng wǔ zì bù sǔn běn xì xù, hòu guī zhī yú shòu wēng jiā. zi gù fù cóng shòu wēng shàn jià dé zhī, xǐ shén, chéng zhōu yè fàn ér guī. zhì zhī biàn shān, fēng zuò zhōu fù, xìng zhí zhī gǎng, xíng lǐ yī qīn, jiē yān nì wú yú. zi gù fāng bèi shī yī lì qiǎn shuǐ zhōng, shǒu chí xì tiē shì rén yuē:" lán tíng zài cǐ, yú bù zú jiè yì yě." yīn tí bā yán yú juàn shǒu yún:" xìng mìng kě qīng, zhì bǎo shì bǎo." gài qí kù shì yǎ shàng, chū yú tiān xìng rú cǐ. hòu zhōng yú tí xiá zuǒ tǎng, shēn hòu yǒu yán líng zhī mìng. qí tiē hòu guī zhī yuè shēng táng, jīn fù chū rén jiān yǐ. yī! jìn shì qiú hǎo shì bó yǎ rú zi gù zhě, qǐ kě dé zāi!
異時，蕭千岩之侄滾，得白石舊藏五字不損本《禊敘》，後歸之俞壽翁家。子固復從壽翁善價得之，喜甚，乘舟夜泛而歸。至之卞山，風作舟覆，幸值支港，行李衣衾，皆淹溺無餘。子固方被濕衣立淺水中，手持《禊帖》示人曰："《蘭亭》在此，余不足介意也。"因題八言於卷首云："性命可輕，至寶是保。"蓋其酷嗜雅尚，出於天性如此。後終於提轄左帑，身後有嚴陵之命。其帖後歸之悅生堂，今復出人間矣。噫！近世求好事博雅如子固者，豈可得哉！

chén yòng bīn mèng fàng wēng shī
○陳用賓夢放翁詩

chén guān guó zì yòng bīn, yǒng jiā shèng shì yě. bǐng xū zhī xià, yù yuè, mèng fǎng yú yú háng. bì jiān yǒu gǔ huà shù fú, yán hè sǒng qiào, zhú shù mào mì, pù fēi jué, huì wèi dà chí. chí zhōng hàn dàn fāng shèng kāi, yī wēng yè zhàng zuò jù shí shàng, yǎng zhān fēi hè xiáng wǔ. yān yún kōng zhōng, fǎng fú yǒu zì shù xíng, tǐ zá zhāng cǎo. qí cí yuē:" shuǐ shēng xī jī jī, yún róng xī róng róng, qiān sōng gǒng lǜ, wàn hé còu hóng. yuán zhái zī yán, yǐ yì fàng wēng. yì wàn rèn yǔ shì gé, jùn yī jí ér tiān tōng. yǔ nǎi kòng yě hè, zhuī míng hóng, wǎng lái hū péng lái zhī gōng. pī hǎi fēn ér yī xiào, yǐ guān jiǔ zhōu zhī tóng." páng yī rén zhǐ yún:" cǐ fàng wēng shī yě." yòng bīn jīng wù, jí shū yǐ jiàn jì. shī yǔ qīng gǔ, fēi sī xiǎng zhī suǒ jí, yì zāi!
陳觀國字用賓，永嘉勝士也。丙戌之夏，寓越，夢訪余於杭。壁間有古畫數幅，嚴壑聳峭，竹樹茂密，瀑飛絕，匯為大池。池中菡萏方盛開，一翁曳杖坐巨石上，仰瞻飛鶴翔舞。煙雲空中，仿佛有字數行，體雜章草。其詞曰："水聲兮激激，雲容兮茸茸，千松拱綠，萬荷湊紅。爰宅茲岩，以逸放翁。屹萬仞與世隔，峻一極而天通。予乃控野鶴，追冥鴻，往來乎蓬萊之宮。披海氛而一笑，以觀九州之同。"旁一人指云："此放翁詩也。"用賓驚悟，亟書以見寄。詩語清古，非思想之所及，異哉！

hàn yǐ qián jīng zhé wèi zhēng yuè jié
○漢以前驚蟄為正月節

yú cháng dú bān shǐ lì, zhì zhōu sān yuè èr rì gēng shēn jīng zhé, ér yǒu yí yān. gài zhōu jiàn zi wèi suì shǒu, zé sān yuè wèi yín, jīn zhī zhēng yuè yě. suī jīn lì fǎ yì yǒu yīn zhì rùn ér jīng zhé zài yín zhī shí, rán duō zài jì wàng zhī hòu, bù yīng zài yuè chū ér yán èr rì gēng shēn yě. jí kǎo yuè lìng zhāng jù, mèng chūn yǐ lì chūn wèi jié, jīng zhé wèi zhōng. yòu zì wēi shí dù zhì bì bā dù, wèi zhī shǐ wéi zhī cì, lì chūn jīng zhé jū zhī, wèi zhī fēn yě. zì bì bā dù zhì wèi yí dù, wèi zhī jiàng lóu zhī cì, yǔ shuǐ chūn fēn jū zhī, lǔ zhī fēn yě. rán hòu zhī hàn yǐ qián, jiē yǐ lì chūn wèi zhēng yuè jié, jīng zhé wèi zhōng, yǔ shuǐ wèi èr yuè jié, chūn fēn wèi zhōng yě. zhì hòu hàn, shǐ yǐ lì chūn yǔ shuǐ jīng zhé chūn fēn wèi xù. ěr yǎ, shī gǔ yú jīng zhé zhù yún:" jīn rì yǔ shuǐ, yú xià wèi zhēng yuè, zhōu wèi sān yuè." yú yǔ shuǐ zhù yún:" jīn rì jīng zhé, xià wèi èr yuè, zhōu wèi sì yuè." gài kě jiàn yǐ.
余嘗讀班史《歷》，至周三月二日庚申驚蟄，而有疑焉。蓋周建子為歲首，則三月為寅，今之正月也。雖今曆法亦有因置閏而驚蟄在寅之時，然多在既望之後，不應在月初而言二日庚申也。及考《月令章句》，孟春以立春為節，驚蟄為中。又自危十度至壁八度，謂之豕韋之次，立春、驚蟄居之，衛之分野。自壁八度至胃一度，謂之降婁之次，雨水、春分居之，魯之分野。然後知漢以前，皆以立春為正月節，驚蟄為中，雨水為二月節，春分為中也。至後漢，始以立春、雨水、驚蟄、春分為序。《爾雅》，師古於驚蟄注云："今日雨水，於夏為正月，周為三月。"於雨水注云："今日驚蟄，夏為二月，周為四月。"蓋可見矣。

shǐ jì lì shū, yì wèi mèng chūn bīng pàn qǐ zhé. zuǒ chuán, huán gōng wǔ nián, qǐ zhé ér jiāo. dù shì zhù yǐ wèi xià zhèng jiàn yín zhī yuè. shū yǐn xià xiǎo zhèng yuē, zhēng yuè qǐ zhé. gù hàn chū qǐ zhé wèi zhēng yuè zhōng, yǔ shuǐ wèi èr yuè jié. jí tài chū yǐ hòu, gēng gǎi qì míng, yǐ yǔ shuǐ wèi zhēng yuè zhōng, jīng zhé wèi èr yuè jié, yǐ zhì yú jīn. yóu shì guān zhī, zì sān dài yǐ zhì hàn chū, jiē yǐ jīng zhé wèi zhēng yuè zhōng yǐ. yòu hàn yǐ qián, gǔ yǔ wèi sān yuè jié, qīng míng wèi sān yuè zhōng, yì yǔ jīn bù tóng. bìng jiàn qián zhì.
《史記·曆書》，亦為孟春冰泮啟蟄。《左傳》，桓公五年，啟蟄而郊。杜氏注以為夏正建寅之月。疏引《夏小正》曰，正月啟蟄。故漢初啟蟄為正月中，雨水為二月節。及太初以後，更改氣名，以雨水為正月中，驚蟄為二月節，以至於今。由是觀之，自三代以至漢初，皆以驚蟄為正月中矣。又漢以前，穀雨為三月節，清明為三月中，亦與今不同。並見《前志》。

hòu fū rén jìn yù
○後夫人進御

liáng guó zi bó shì qīng hé cuī líng ēn zhuàn sān lǐ yì zōng, qí shuō bó hé. qí zhōng yǒu hòu fū rén jìn yù zhī shuō shén xiáng, mán zhí yú cǐ, yǐ zhù duō wén yún.
梁國子博士清河崔靈恩撰《三禮義宗》，其說博核。其中有後、夫人進御之說甚詳，謾摭於此，以助多聞雲。

fán fū rén jìn yù zhī yì, cóng hòu ér xià shí wǔ rì biàn. qí fǎ zì xià ér shàng, xiàng yuè chū shēng, jiàn jìn zhì shèng, fǎ yīn dào yě. rán yì bù bì yǐ yuè shēng rì wèi shǐ, dàn fǎ xiàng qí yì suǒ zhī. qí rú cǐ zhě, fán fù rén yīn dào, huì míng shì qí suǒ jì. gù gǔ zhī jūn rén zhě, bù yǐ yuè huì jí wàng yù yú nèi. huì zhě yīn miè, wàng zhě zhēng míng, gù rén jūn yóu shèn zhī. chūn qiū chuán yuē:" huì yín huò jí, míng yín xīn jí, yǐ pì liù qì." gù bù cóng yuè zhī shǐ, dàn fàng yuè zhī shēng ěr. qí jiǔ pín yǐ xià, jiē jiǔ rén ér yù, bā shí yī rén wèi jiǔ xī. shì fù èr shí qī rén wèi sān xī, jiǔ pín jiǔ rén wèi yī xī, fū rén sān rén wèi yī xī, fán shí sì xī. hòu dāng yī xī, wèi shí wǔ xī. míng shí wǔ rì zé hòu yù, shí liù rì zé hòu fù yù, ér xià yì fàng yuè yǐ xià jiàn jiù yú wēi yě. zhū hóu zhī yù, zé wǔ rì yī biàn. yì cóng xià shǐ, jiàn zhì yú shèng, yì fàng yuè zhī yì. qí yù zé cóng zhí dì ér dié wèi zhī yù, fán zhí dì liù rén dāng sān xī, èr yìng dāng yī xī, fán sì xī. fū rén zhuān yī xī wèi wǔ xī, gù wǔ rì ér biàn, zhì liù rì zé hái cóng fū rén, rú hòu zhī fǎ. gū qīng dài fū yǒu qiè zhě, èr qiè gòng yī xī, nèi zi zhuān yī xī. shì yǒu qiè zhě, dàn bù dé zhuān xī ér yǐ, qī zé zhuān xī. fán jiǔ pín yǐ xià, nǚ yù yǐ shàng, wèi mǎn wǔ shí zhě, xī jiē jìn yù, wǔ shí zé zhǐ. hòu jí fū rén bù rù cǐ lì, wǔ shí yóu yù. gù nèi zé yún:" qiè nián wèi mǎn wǔ shí zhě, bì yǔ wǔ rì zhī yù." zé zhī wǔ shí zhī qiè, bù dé jìn yù yǐ. qīng dài fū shì qī qiè jìn yù zhī fǎ, yì rú cǐ yě.
凡夫人進御之義，從後而下十五日遍。其法自下而上，象月初生，漸進至盛，法陰道也。然亦不必以月生日為始，但法象其義所知。其如此者，凡婦人陰道，晦明是其所忌。故古之君人者，不以月晦及望御於內。晦者陰滅，望者爭明，故人君尤慎之。《春秋傳》曰："晦淫惑疾，明淫心疾，以辟六氣。"故不從月之始，但放月之生耳。其九嬪已下，皆九人而御，八十一人為九夕。世婦二十七人為三夕，九嬪九人為一夕，夫人三人為一夕，凡十四夕。後當一夕，為十五夕。明十五日則後御，十六日則後復御，而下亦放月以下漸就於微也。諸侯之御，則五日一遍。亦從下始，漸至於盛，亦放月之義。其御則從侄娣而迭為之御，凡侄娣六人當三夕，二媵當一夕，凡四夕。夫人專一夕為五夕，故五日而遍，至六日則還從夫人，如後之法。孤卿大夫有妾者，二妾共一夕，內子專一夕。士有妾者，但不得專夕而已，妻則專夕。凡九嬪以下，女御以上，未滿五十者，悉皆進御，五十則止。後及夫人不入此例，五十猶御。故《內則》云："妾年未滿五十者，必與五日之御。"則知五十之妾，不得進御矣。卿、大夫、士妻妾進御之法，亦如此也。

yǒu sàng bù jǔ chá tuō
○有喪不舉茶托

fán jū sàng zhě, jǔ chá bù yòng tuō, suī yuē sú lǐ, rán mò xiǎo qí yì. huò wèi xī rén tuō bì yǒu zhū, gù yǒu suǒ xián ér rán, yào bì yǒu suǒ jù. sòng jǐng wén zá jì yún:" xià shì zhōng hōng yú jīng shī, zǐ ān qī tā rì zhì guǎn zhōng, tóng shě yè jiàn, jǔ chá tuō rú píng rì, zhòng pō yà zhī." yòu píng yuán sī líng jì, zài fù líng jū gāo zōng sàng, xuān zuò cì chá, yì bù yòng tuō. shǐ zhī cǐ shì liú chuán yǐ jiǔ yǐ.
凡居喪者，舉茶不用托，雖曰俗禮，然莫曉其義。或謂昔人托必有朱，故有所嫌而然，要必有所據。宋景文《雜記》云："夏侍中薨於京師，子安期他日至館中，同舍謁見，舉茶托如平日，眾頗訝之。"又平園《思陵記》，載阜陵居高宗喪，宣坐、賜茶，亦不用托。始知此事流傳已久矣。

qīng liáng jū shì cí
○清涼居士詞

hán zhōng wǔ wáng yǐ yuán shū jiù dì, jué kǒu bù yán bīng, zì hào qīng liáng jū shì. shí chéng xiǎo luó, fàng làng xī hú quán shí jiān. yī rì, zhì xiāng lín yuán, sū zhòng hǔ shàng shū fāng yàn kè, wáng jìng zào zhī, bīn zhǔ huān shén, jǐn zuì ér guī. míng rì, wáng xiǎng yǐ yáng gāo, qiě shǒu shū èr cí yǐ yí zhī.
韓忠武王以元樞就第，絕口不言兵，自號清涼居士。時乘小騾，放浪西湖泉石間。一日，至香林園，蘇仲虎尚書方宴客，王徑造之，賓主歡甚，盡醉而歸。明日，王餉以羊羔，且手書二詞以遺之。

lín jiāng xiān yún:" dōng rì qīng shān xiāo sǎ jìng, chūn lái shān nuǎn huā nóng, shào nián shuāi lǎo yǔ huā tóng. shì jiān míng lì kè, fù guì yǔ pín qióng.
《臨江仙》云："冬日青山瀟灑靜，春來山暖花濃，少年衰老與花同。世間名利客，富貴與貧窮。

róng huá bú shì zhǎng shēng yào, qīng xián bú shì sǐ mén fēng, quàn jūn shí qǔ zhǔ rén gōng. dān fāng zhǐ yī wèi, jǐn zài bù yán zhōng."
榮華不是長生藥，清閒不是死門風，勸君識取主人公。單方只一味，盡在不言中。"

nán xiāng zi yún:" rén yǒu jǐ hé bān, fù guì róng huá zǒng shì xián. zì gǔ yīng xióng dōu shì mèng, wèi guān, bǎo yù qī ér sù yè chán. nián shì yǐ shuāi cán, bìn cāng cāng gǔ suǐ gàn. bù dào shān lín duō hǎo chù, tān huān, zhǐ kǒng chī mí wù le xián."
《南鄉子》云："人有幾何般，富貴榮華總是閒。自古英雄都是夢，為官，寶玉妻兒宿業纏。年事已衰殘，鬢蒼蒼骨髓干。不道山林多好處，貪歡，只恐痴迷誤了賢。"

wáng shēng zhǎng bīng jiān, chū bù néng shū. wǎn suì hū ruò yǒu wù, néng zuò zì jí xiǎo cí. shī cí jiē yǒu jiàn qù, xìn hū fēi cháng zhī cái yě.
王生長兵間，初不能書。晚歲忽若有悟，能作字及小詞。詩詞皆有見趣，信乎非常之才也。