yuè yùn ér fēng, chǔ rùn ér yǔ, rén shì suī shū, qí lǐ yī yě. wéi shàn chá zhě néng jiàn wēi zhī zhù.
月晕而风,础润而雨,人事虽殊,其理一也。惟善察者能见微知著。
bù chá, hé yǐ zhú qíng zhào jiān? chá rán hòu zhī zhēn wěi, biàn xū shí. fū chá ér hòu míng, míng ér duàn zhī fá zhī, shì fāng kě tú. chá zhī bù míng, jǔ zhī bù xiǎn.
不察,何以烛情照奸?察然后知真伪,辨虚实。夫察而后明,明而断之、伐之,事方可图。察之不明,举之不显。
tīng qí yán ér guān qí xíng, guān qí sè ér jiū qí shí.
听其言而观其行,观其色而究其实。
chá zhě zhì, bù chá zhě mí. míng chá, jìn kě yǐ quán guó tuì kě yǐ bǎo shēn. jūn zǐ yí tì rán.
察者智,不察者迷。明察,进可以全国;退可以保身。君子宜惕然。
chá bù míng zé jiān nìng shēng, jiān nìng shēng zé xián rén qù, xián rén qù zé guó bù jǔ, guó bù jǔ, bì dài, dài zé wēi yǐ.
察不明则奸佞生,奸佞生则贤人去,贤人去则国不举,国不举,必殆,殆则危矣。