yán xìng xià zhì qī shí sān.
炎兴下帙七十三。
qǐ shào xīng qī nián zhēng yuè shí wǔ rì dīng chǒu, jǐn qí rì.
起绍兴七年正月十五日丁丑,尽其日。
wāng chéng xiàng bó yàn zòu duì chén jǐn fèng míng zhào ér yán yuē: gài wén shùn hǎo wèn ér wèi wǔ dì zhī shèng dì tāng hǎo wèn ér wèi sān wáng zhī xiǎn wáng hòu zhè qǔ wēi dìng bà yǐ chéng dì wáng zhī yè zhě mò bù jiē yǒu zī fǎng rú hàn zǔ lài wēi dìng bà yǐ chéng dì wáng zhī yè zhě mò bù mián yǒu zī fǎng rú hàn zǔ lài liáng píng zhī móu ér chuàng hàn yè guāng wǔ yòng kòu dèng zhī cè ér chéng zhōng xīng sūn quán yòng zhōu yú zhī cè suì cuī cáo cāo ér tà yǒu jīng zhōu shǔ xiān zhǔ yòng zhū gě zhè móu suì bìng liú zhāng ér kòng yǒu xī shǔ wèi wǔ yòng xún huò guō jiā zhī cè suì qín lǚ bù yú xià pī pò yuán shào yú guān dù qī jiē yòng wǔ xún móu zhī xiào yě. gōng wéi bì xià shén wǔ mò yùn yù róng què dí gǎi zuò tǒng yù yǒu fāng tiān rén zhù shùn yī jǔ ér jí qīng jiāng huái zài jǔ ér kě fù jiāng tǔ ér nǎi qiān chōng tuì xùn cān gǔ zhuó jīn yǐ shàn hòu jì xià xún jiù bì chén gù niàn sù yù pī lù gān dǎn jié qí yú zhōng jīng sī shú jiǎng qí bǔ wàn fēn zhī yī zhé xiào yú lùn jí wàn quán yǐ wéi yuán lǎo jué zhàn yǐ wéi jiāng jūn xiāng yǔ wèn dá yǐ wéi bì xià xiàn wéi bì xià yōu róng ér guò tīng zhī qí cí yuē: jué zhàn jiàng jūn wèn yú wàn quán yuán lǎo yuē: jīn tiān zǐ zhī zhù bì sān wú yě. gài dé bīng jiā zhī sān shì yān hé wèi sān shì yī yuē: qì shì èr yuē: dì shì sān yuē: guó shì píng sān shì ér mìng jiāng shā dí wú wǎng ér bù jì yú shí nì liú gàn jì jīn dí jì shī yú wǒ zhǎng huái kuī wǒ jiāng biǎo míng tiān zǐ shàng chéng huǐ huò zhī tiān yì.
汪丞相伯彦奏对臣谨奉明诏而言曰:盖闻舜好问而为五帝之盛帝汤好问而为三王之显王後这取威定霸以成帝王之业者莫不皆有谘访如汉祖赖威定霸以成帝王之业者莫不绵有谘访如汉祖赖良平之谋而创汉业光武用寇邓之策而成中兴孙权用周瑜之策遂摧曹操而拓有荆州蜀先主用诸葛这谋遂并刘璋而控有西蜀魏武用荀或郭嘉之策遂擒吕布於下邳破袁绍於官渡期皆用武询谋之效也。恭维陛下神武默运御戎却敌(改作统御有方)天人助顺一举而亟清江淮再举而可复疆土而乃谦冲退逊参古酌今以善後计下询旧弼臣顾念宿遇披露肝胆竭其愚忠精思熟讲祈补万分之一辄效愚论藉万全以为元老决战以为将军相与问答以为陛下献惟陛下优容而过听之其辞曰:决战将军问於万全元老曰:今天子之驻跸三吴也。盖得兵家之三势焉曷谓三势一曰:气势二曰:地势三曰:国势凭三势而命将杀敌无往而不济於时逆刘干纪金敌济师窬我长淮窥我江表明天子上承悔祸之天意。
xià wèi yàn luàn zhī mín xīn yǐ hè jué nù qí jiàn tài yī qīn zǒng liù shī jiàng shì fèn yǒng rén bèi qí qì léi dòng yàn fā shān yáo gǔ dàng de qì shì yě. cháng jiāng tiān xiǎn jù jiàn gǔ fēi yī zú dāng jiāng wàn fū mò dù de dì shì yě. biàn qí qū zhí zhī qí nì shùn chá qí jī bǎo yǐ zhuàng jī lǎo yǐ shēng jī sǐ yǐ bǎo jī jī dé guó shì yě. yǐ cǐ sān shì àn jiǎ jiāng shàng shí qiǎn qīng ruì suǒ xiàng bì kè chǒu lǔ gǎi zuò běi bīng jiù qín zhě bù chì qiān bǎi qiān jūn tóu xiáng zhě dòng yǐ wàn jì shì qióng lì cù zhī qū zhī bù kě yǐ dí zhí yě. zhī nì zhī bù kě yǐ dí shùn yě. zhī jī zhī bù kě yǐ dí bǎo yě. qián shī yè dùn zhài mù wū jí dāng cǐ zhī shí wǒ chéng shì yuè huái ér xí dǎo qí cháo xué rú pò zhú jiàn líng zhī yì ér nǎi chóu chú huái diān yí lǜ wèi jìn méng qiè huò yān wàn quán yuán lǎo yuē: jiē hū! yǐ. ruò suǒ wèi shàn yě. wú zhī suǒ lè wén yě. fāng. qiě tú zhī zài yān jiāng jūn zhī suǒ wèi zhī qí yī wèi dǔ qí jīng zhě yě. pū qǐng wèi jiāng jūn lüè jǔ qí fán ér jiāng jūn bì néng suǒ qí zhì yān jiāng jūn yuē: wěi wěi wéi yuàn wén yī èr yǐ fā yú méng wàn quán dì míng lǎo yuē: yù róng zī zuò jīn zhī yào lái zé chéng ér yù zhī qù zé shǒu ér bèi zhī bù guì zhuī yě. gù lǔ zhuāng gōng xī gōng zhuī qí shī zhì yú xī shèng rén zhī yú chūn qiū jiē shū yǐ wēi zhī. qiě lǔ gǎi zuò jīn zhī bēn běi wěi jī guò huái yě. kě wèi yí yuǎn qù zhū gě kǒng míng yuē: wèi dé zhàn dì suī jiàn dà lì bù qián duó zhī wèi cè bǐ qíng suī wèi léi ruò bù jìn gōng zhī zéi gǎi zuò jīn wú gù tuì jūn wù jìn gōng zhī shè. ruò wǒ shī fàn cǐ ér qián zhuī yú huái běi shēng líng tú tàn rén rén huái guī rú liú lí chì zǐ zhī sī niàn fù mǔ qí qiú jiù yě. rú dà hàn zhī wàng yún: ní nài hé kuì xiǎng qiān lǐ shì yǒu jī sè.. ruò qí lüè dì jiù liáng zé shī yí mín zhī wàng huò qí fēi chú wǎn sù zé jiān cáo yùn zhī jì běn tú què dí yǐ ān qún qíng wú huò dòng qún qíng yǐ zī dí gù wèi kě jí zhuī yǐ jiǎo xìng yī shí zhī gōng yào dāng ài xī cùn yīn yǐ tú shàn hòu zhī jì shì shāo qián dìng jǔ ér cuò zhī wàn quán zhī dì gài wèi wǎn yě. jiāng jūn yuē: gé wéi shàn hòu zhī jì shuāng hé wèi qián dìng yé yuán lǎo yuē: shěn gōng zhàn zhī lì dé shǒu bèi zhī yí jǐn cuò zhì zhī fāng míng fǔ suí zhī lüè rán hòu kě tú yě. hé wèi fǔ suí yuē: fū jīn dí suǒ qū ér zhàn zhě liǎng hé zhī mín shì zhī qī jiǔ zhōu zhī lǔ gǎi zuò zú shí zhī èr dí cǐ zì gǎi zuò běn guó zhī rén shí zhī yī yān ěr zhǔ bīng shǎo yuàn chóu jū duō bǐ hé suǒ lì wú néng qǔ bǐ yuàn chóu ér dí shì zhī tóng wèi wǒ lì yǐ. tóu xiáng zhī qiān jūn jiù xì zhī qiú zhǎng gǎi zuò běi rén jì dài zhī yǐ xī qí lèi yí yōu xuè fù yǐ quàn qí lái zhě huò gěi diàn huái nán zhī tián yǐ yǎng wú lù zhī rén huò tiān chà chōu yuán yǐ lù yǒu guān zhī shì qí yǒu zhì lǜ zhě yǔ yǒu cái yǒng zhě zhì zhū jūn zhōng gè suí qí yí ér wú shī suǒ zhī jiē yuàn shù shǐ liǎng hé jiǔ zhōu zhī zhòng wén fēng huái huì cuī chí ér lái guī yī dàn qū ér zhī zhàn yǐ yí dí èr zì gǎi zuò dí gōng yí dí èr zì gǎi zuò dí lì mò dà yān bù wéi cǐ ěr guān zhōng zhū pàn rú shī gǔ bèi yǐ bù kuài yú wáng shì ér qù zhī kǒng yàn zhōu yǐ chóu xián quán bāng yàn ér qù zhī chū fēi běn xīn tǎng néng qiǎn shǐ xián dào yǐ wǎng yù shàng dé xián ēn gǎn yì.
下慰厌乱之民心以赫厥怒旗建泰一亲总六师将士奋勇人倍其气雷动焱发山摇谷荡得气势也。长江天险巨舰鹘飞一卒当江万夫莫渡得地势也。辨其曲直知其逆顺察其饥饱以壮击老以生击死以饱击饥得国势也。以此三势按甲江上时遣轻锐所向必克丑虏(改作北兵)就擒者不啻千百签军投降者动以万计势穷力蹙知曲之不可以敌直也。知逆之不可以敌顺也。知饥之不可以敌饱也。潜师夜遁寨幕乌集当此之时我乘势越淮而袭擣其巢穴如破竹建瓴之易而乃踌躇淮甸疑虑未进蒙窃惑焉万全元老曰:嗟乎!以。若所谓善也。吾之所乐闻也。方。且图之再焉将军之所谓知其一未睹其精者也。仆请为将军略举其凡而将军必能索其至焉将军曰:唯唯惟愿闻一二以发愚蒙万全地名老曰:御戎(孜作金)之要来则惩而御之去则守而备之不贵追也。故鲁庄公僖公追齐师至於酅圣人之於春秋皆书以危之。且虏(改作金)之奔北尾击过淮也。可谓宜远去诸葛孔明曰:未得战地虽见大利不前夺之未测彼情虽谓羸弱不进攻之贼(改作金)无故退军勿进攻之设。若我师犯此而前追於淮北生灵涂炭人人怀归如流离赤子之思念父母其求救也。如大旱之望云:霓柰何餽饷千里士有饥色。。若其略地就粮则失遗民之望或其飞刍輓粟则艰漕运之计本图却敌以安群情无或动群情以资敌故未可急追以侥幸一时之功要当爱惜寸阴以图善後之计事稍前定举而措之万全之地盖未晚也。将军曰:葛为善後之计双曷为前定耶元老曰:审攻战之利得守备之宜尽措置之方明抚绥之略然後可图也。曷为抚绥曰:夫金敌所驱而战者两河之民士之七九州之虏(改作卒)十之二狄(此字改作本国之)人十之一焉尔主兵少怨雠居多彼何所利吾能取彼怨雠而的士之同为我利矣。投降之签军就系之酋长(改作北人)既贷之以锡其类宜优〈血阝〉以劝其来者或给佃淮南之田以养无禄之人或添差抽员以禄有官之士其有智虑者与有材勇者寘诸军中各随其宜而无失所之嗟怨庶使两河九州之众闻风怀惠摧持而来归一旦驱而之战以夷狄(二字改作敌)攻夷狄(二字改作敌)利莫大焉不惟此耳关中诸叛(如师)古辈以不快於王似而去之孔彦舟以雠嫌权邦彦而去之初非本心傥能遣使闲道以往谕上德衔恩感义。
fān rán gǎi tú lǐng suǒ bù ér xiàn lǔ fú yú xíng zài yǐ. lǐ chéng xú wén bèi, yú shì hū zhī wěi chāng bù kě yǐ bì shēn yě. qì sàng dǎn luò zhāo bù móu xī yì jiāng huǐ guò xiào shùn qǐng mìng zhī bù xiá bù rán qí tú yì jiāng zhǎn shǒu ér lái xiàn yǐ. suǒ wèi míng fǔ suí zhī shù qí gài rú cǐ hé wèi cuò zhì yuē: huī fù zhī jì bù huàn nì liú zhī nán chú huàn jīn dí gǎi zuò dí zhī wèi shuāi bù huàn jīn dí qiāo zhī wèi shuāi huàn wú cuò zhì yǒu shī suí jí huǎn qí suǒ jí zé tú chéng cháng jiǔ zhī gōng jí qí suǒ huǎn zé xiào yóu mù qián zhī lì shī zhī háo lí chà zhè qiān lǐ kě bù shèn hū! fū lì guó zhě mò dà yú xíng shì dé xíng shì zhě zhì rén shī xíng shì zhě zhì yú rén xī lǐ xī liè yù pò shòu chūn yǐ qū jiāng dū zhāng jiàn fēng wéi huò qiū yǐ jīng bīng yóu jī ér xī liè wèi zhī dùn cháng jiāng dé xíng shì zú bǎo jiāng huái fú jiān dōng lüè zhì fàn cháng jiāng xiè yòu dù yǐ bā qiān zhī bīng zǔ féi shuǐ ér pò fú fǒu zé shù shí wàn zhī zhòng qì jiǎ xiāo dùn, yú shì jìng zào wō yǐng jīng lüè jiù dū zhōu shì zōng yòng wáng pǔ zhè cè xià jiāng huái tún bīng wō kǒu yǐ kè shòu chūn zú qǔ huái nán shí yǒu sì zhōu yǐ wéi jiè, qǐ fēi děi xíng shì jīn rì zhī jì mò rú tún jù huái diān zhì shī shòu chūn ér zhēn yáng lú háo yú wén wǔ chén zhōng zé cái néng shǒu zhī yǐ lí luò jiāng biǎo fū jīng nán gǔ jīng zhōu yě. běi kuī zhōng yuán dōng kàn jiāng biǎo sān guó bì zhēng zhī dì wú bù dé wú shǔ bù dé shǔ wèi bù dé wèi wèi jīn rì jì dāng jūn qí yào hài yǐ wéi wú yuè zhī píng yǐ wéi bā shǔ zhī fáng fū sān qín sì sāi zhī guó bā shǔ zhuǎn cáo gěi jūn zhī dì xī qín shì xiáo hán póu lǒng zhī xiǎn yǐ náng kuò sì hǎi hàn gāo zǔ zhī wáng hàn zhōng shōu yòng bā shǔ hái dìng sān qín yǐ yǒu tiān xià jīn yě. bā shǔ jǐn cún ér sān qín yǐ shī wèi jīn rì jì dāng gù shǔ fù qín yǐ wéi hòu lái zhī tú shì yí shēn mìng dū du xià lìng jīng xiāng jiè yán jǐng bèi cháng. ruò kòu gǎi zuò dí zhì fēi xí chuān shǎn xù ruì kòng xián guān xìn ér dòng yǐ wéi jǐ jiǎo zhì shèng zhī shì shǐ bǐ yù nán gōng zé yòu yǒu xī shī zhī kě yú bǐ yù xī kòu gǎi zuò xià zé zuǒ yǒu wáng dōu zhī kě lǜ cǐ jiē zài suǒ jí ér bù kě huǎn zhě yě. suǒ wèi jǐn cuò zhì zhī fāng qí gài rú cǐ hé wèi shǒu bèi bīng fǎ yuē: yǒu yú zé gōng bù zú zé shǒu chuán yuē: bù bèi bù yú bù kě yǐ shī xī è rén yù qín shēn lěi gù jūn yǐ dài zhī qín shī bù néng jiǔ cǐ shàn shǒu yě. chǔ wèi zhèn ér wú rén zhì jiàn yǒu bèi ér fǎn cǐ shàn bèi yě. jǔ yǐ shì lòu ér kuì qí yǐ xiá dí ér jiān yún rén cì jiāo ér bù jiè mò jiān xiǎo luó ér wú cì jiē shǒu bèi zhī bù jǐn yě. wèi jīn zhī jì wú shì dí zhī bù lái shì wú yǒu yǐ dài zhī kě yě. wú shì dí zhī bù gōng shì wú zhī bù kě gōng kě yě. xiū míng gōng shǒu bá yòng cái néng tuī chéng yǐ yǔ shǐ ěr yú yòng mìng yuè yǐ yì rén shǐ jiǔ ér wú mù lè dòu zhī shì shǒu xiǎn huái jì jī lì tǔ háo zhī xióng yì zhài sì shuǐ qiǎn wén dié yǐ chá qí qíng zhuàng guǎng ěr mù yǐ cì qí jiān zhà jīng lǐ cán pò zhī yì láo lái guī yè zhī mín ēn xìn hào lìng yǐ jié rén zhī xīn xìn shǎng bì fá yǐ jìn rén zhī lì lǐ cái yǐ gěi kào shì yíng tián yǐ zhù bīng shí bǔ jū xià lòu yǐ wéi tā tú suǒ wèi shǒu bèi zhī yí qí quán rú cǐ hé wèi gōng zhàn yuē: liǎng jūn zhēng xióng fá móu wèi shàng qí cì.
幡然改图领所部而献虏俘於行在矣。李成徐文辈,於是乎知伪昌不可以庇身也。气丧胆落朝不谋夕亦将悔过效顺请命之不暇不然其徒亦将斩首而来献矣。所谓明抚绥之术其概如此曷谓措置曰:恢复之计不患逆刘之难除患金狄(改作敌)之未衰不患金敌敲之未衰患吾措置有失绥急缓其所急则图成长久之功急其所缓则效邮目前之利失之毫釐差这千里可不慎乎!夫立国者莫大於形势得形势者制人失形势者制於人昔李希烈欲破寿春以趋江都张建封围霍邱以精兵游击而希烈为之遁长江得形势卒保江淮苻坚东略至泛长江谢幼度以八千之兵阻淝水而破苻否则数十万之众弃甲宵遁,於是径造涡颍经略旧都周世宗用王朴这策下江淮屯兵涡口以克寿春卒取淮南十有四州以为界,岂非得形势今日之计莫如屯据淮甸置师寿春而真扬庐濠於文武臣中择才能守之以篱落江表夫荆南古荆州也。北窥中原东瞰江表三国必争之地吴不得吴蜀不得蜀魏不得魏为今日计当军其要害以为吴越之屏以为巴蜀之防夫三秦四塞之国巴蜀转漕给军之地昔秦恃崤函裒陇之险以囊括四海汉高祖之王汉中收用巴蜀还定三秦以有天下今也。巴蜀仅存而三秦已失为今日计当固蜀复秦以为後来之图是宜申命都督下令荆襄戒严警备常。若寇(改作敌)至飞檄川陕蓄锐控弦观衅而动以为掎角制胜之势使彼欲南攻则右有西师之可虞彼欲西寇(改作下)则左有王都之可虑此皆在所急而不可缓者也。所谓尽措置之方其概如此曷为守备兵法曰:有馀则攻不足则守《传》曰:不备不虞不可以师昔恶人御秦深垒固军以待之秦师不能久此善守也。楚为阵而吴人至见有备而返此善备也。莒以恃陋而溃齐以狎敌而歼郧人次郊而不戒莫歼小罗而无次皆守备之不谨也。为今之计无恃敌之不来恃吾有以待之可也。无恃敌之不攻恃吾之不可攻可也。修明攻守拔用才能推诚以与使尔於用命悦以役人使久而无募乐斗之士守险淮济激厉土豪之雄益寨泗水遣闻牒以察其情状广耳目以伺其奸诈经理残破之邑劳来归业之民恩信号令以结人之心信赏必罚以尽人之力理财以给犒士营田以助兵食补苴罅漏以为他图所谓守备之宜其权如此曷谓攻战曰:两军争雄伐谋为上其次。
zhī bǐ zhī yǐ kě yǐ qǔ shèng yào zài liào dù rén shì jiào liàng zhòng guǎ shěn fāng yuán shèng fù zhī shì shí láo yì qiǎn shēn zhī móu jiàn kě ér jìn zhī nán ér zhǐ yīn lì chéng biàn hé biàn yīng quán ér wèi zhī yǐ cǐ gōng zhàn hé wǎng bù jì suǒ wèi gōng zhàn zhī lì chūn gài rú cǐ. suī rán yú sī sān zhě. yòu yǒu xiān hòu zhī xù yān xiān míng fǔ suí zhī lüè rán hòu kě yǐ yǔ cuò zhì zhī fāng dé cuò zhì zhī fāng rán hòu kě yǐ yǔ shǒu bèi zhī yí dé shǒu bèi zhī yí rán hòu kě yǐ yǔ gōng zhàn zhī jì, yú shì hū chéng tiān shí zé dì lì yīn rén hé zhèn lǚ diàn jī zhū lù xiǎng yìng lìn lì huái biàn róu dǎo jì yùn píng shì ér fù wěi qí zhī chéng héng zhào wèi lì yàn mén dà xíng ér fù xí hū! yàn yún: zhī wài yú yǐ fèng yíng èr shèng dìng luàn zhōng yuán yú shuò zhōng xīng kě bù wù hū! zhōng yōng yuē: shì qián dìng zé bù kùn ér. yòu hé jí yān jiāng jūn yuē: méng xī wén zhì zhě bù hòu shí yǒng zhě bù cháng jué. yòu wén zhàn yǐ qì shèng zhāo qì ruì zhòu qì duò mù qì guī shàn yòng bīng zhě yòng qí zhāo qì jī gòng duò guī cǐ bù kě shī zhī shí yě. mèng bēn zhī hú yí bù rú tóng zǐ zhī bì zhì měng hǔ zhī yóu yù bù rú fēng chài zhī zhì áo yuàn yuán lǎo tú zhī yuán lǎo yuē: bù rán zhì niǎo zhī jiāng jī bì nì qí xíng měng shòu zhī jiāng tuán bì fú qí shēn bīng wēi dào yě. néng miàn shì zhī bù néng yǒng ér shì zhī qiè bēi yǐ jiāo wǒ yì yǐ láo wǒ bǐ dài jiāng yǐ yòu wǒ yě. xī chǔ wǔ wáng qīn suí xíng chéng ér guī dòu bó bǐ qǐng léi shī yǐ zhāng zhī suí hòu jiāng zhuī chǔ shī jì liáng zhǐ zhī yuē: chǔ zhī léi qí yòu wǒ yě. jūn hé jí yān jūn gū xiū zhèng shù miǎn yú nán suí hóu jù miàn xiū zhèng chǔ bù gǎn fá jīn zhī dí rén qián shī ér běi bì pán bó pái huái yú sù bó xú huái zhī xián bì qǐng yíng liáng jì shī dài shí ér zài nán lái shēng dōng jī xī gōng wú bù bèi chū wú bù yì ér chū mò yú jīng xiāng zhī xián pì nì chǔ zé chéng fú ér xià hé dòng tíng zhī zéi xiāng yǔ wèi shuǐ gōng zhī móu yì yǐ bù rén shuǐ lù jù xià shǐ wú shǒu zhū yú qián ér cháng jiāng zhī xiǎn yǐ duó qí hòu zé jiāng nài hé yǔ qí jí yú mù qián zhī zhuī bēn bù. ruò xiū zhèng yǐ wéi shàn hòu zhī jì yuē: hé wèi xiū zhèng shì yuē: ruò suǒ lùn sì zhě shì yě.. suī rán xiū cǐ sì zhě shuāng yǒu běn yān shū yuē: mín wèi bāng běn yì yuē: shàng yǐ hòu xià ān zhái néng gù běn ér hòu xià zhě dāng zhī jīn rì dì zhī cù xiá ér yǒu yǐ kuò qí bù rěn zhī xīn chá xù mín zhī diāo zhài ér yǒu yǐ gù qí ài dài zhī xīn jūn xū zhī fèi lì yì zhī zhēng yǒu bù dé yǐ ér chū yú mín zhě zhào lìng dīng níng dāng xī mín lì shǐ guān lì bìng wú yuán wèi jiān tián lú yǒu lè shū bù yàn zhī qín nèi zhī yuǎn ěr zhòng shù sān jūn shàng xià xiāng yǔ yī xīn wài zhī liǎng hé yí mín jiǔ zhōu jiù sú xiāng yǔ bìng lì suǒ zhù duō yǐ. shǐ tiān xià jiē yuē: jīn tiān xià yǒu dào rú shì jīn rén zhī duō xíng bú yì wěi chāng zhī qù shùn xiào nì nüè yòng qí mín qì mín jiǔ yǐ. qì mín zé shī zhù shěn qián rì zhī jǔ qǐ yì yú nì liú jīn dí wèi zhī zhù dé lì zé guī gōng jīn rén shī lì zé wèi liú jiǎ yuàn huái diān zhī yì jì bù dé chěng suǒ sàng. yòu duō zì zī wěi chāng qǔ yí yú jīn dí yǐ. zhǔ kè xiāng yí shàng xià shī zhù yīn yǐ jǔ shì zé yú zhàn hé yǒu mèng zǐ yuē: guǎ zhù zhī zhì qīn qī pàn zhī duō zhù zhī zhì tiān xià shùn zhī yǐ tiān xià zhī suǒ shùn.
知彼知已可以取胜要在料度人事较量众寡审方圆胜负之势识劳佚浅深之谋见可而进知难而止因利乘便合变应权而为之以此攻战何往不济所谓攻战之利春概如此。虽然於斯三者。又有先後之序焉先明抚绥之略然後可以语措置之方得措置之方然後可以语守备之宜得守备之宜然後可以语攻战之计,於是乎乘天时择地利因人和振旅电击诸路响应躏轹淮汴蹂蹈济郓凭轼而复伪齐之城横赵魏历雁门大行而傅檄乎!燕云:之外於以奉迎二圣定乱中原於铄中兴可不务乎!中庸曰:事前定则不困而。又何急焉将军曰:蒙昔闻智者不後时勇者不常决。又闻战以气胜朝气锐昼气惰暮气归善用兵者用其朝气击共惰归此不可失之时也。孟贲之狐疑不如童子之必至猛虎之犹豫不如蜂虿之致螯愿元老图之元老曰:不然鸷鸟之将击必匿其形猛兽之将抟必伏其身兵危道也。能面示之不能勇而示之怯卑以骄我佚以劳我彼殆将以诱我也。昔楚武王侵隋行成而归斗伯比请羸师以张之隋候将追楚师季良止之曰:楚之羸其诱我也。君何急焉君姑修政庶免於难隋侯惧面修政楚不敢伐今之敌人潜师而北必盘礴徘徊於宿亳徐淮之闲必请营粮济师待时而再南来声东击西攻吾不备出吾不意而出没於荆襄之闲睥睨楚泽乘桴而下合洞庭之贼相与为水攻之谋益以步人水陆俱下使吾守株於前而长江之险已夺其後则将柰何与其急於目前之追奔不。若修政以为善後之计曰:曷为修政事曰:若所论四者是也。。虽然修此四者双有本焉《书》曰:民为邦本《易》曰:上以厚下安宅能固本而厚下者当知今日地之蹙狭而有以扩其不忍之心察恤民之彫瘵而有以固其爱戴之心军需之费力役之征有不得已而出於民者诏令丁甯当惜民力使官吏并无缘为奸田庐有乐输不厌之勤内之远迩众庶三军上下相与一心外之两河遗民九州旧俗相与并力所助多矣。使天下皆曰:今天下有道如是金人之多行不义伪昌之去顺效逆虐用其民弃民久矣。弃民则失助矧前日之举起意於逆刘金敌为之助得利则归功金人失利则为刘贾怨淮甸之役既不得逞所丧。又多自兹伪昌取疑於金敌矣。主客相疑上下失(助因)以举事则於战何有孟子曰:寡助之至亲戚畔之多助之至天下顺之以天下之所顺。
gōng qīn qī zhī suǒ pàn gù jūn zǐ yǒu bù zhàn zhàn bì shèng yǐ. chéng néng niè niè yú sì zhě zǎo zhèng sù dìng rán hòu fèn wēi zhū lù lián héng yǐ jìn jué yǒu chéng gōng. ruò tú zhī mù qián zhuī jī zhī lì wèi zhī shàn hòu zhī dà jì yě. yán wèi zú jiāng jūn qiǎo rán gǎi róng dī shǒu zì shī qūn xún bì xí zài bài qǐ shǒu rì wěi zāi! fēi gù lòu zhī suǒ néng jí bù tú jīn rì fā xī jī zhī fù kuò rán shí wàn quán zhī cè yě. jiāng jūn jì tuì yuán lǎo sān fù chén sī shì shū hū ér wú jiàn tīng chǎng huǎng ér wú wén. ruò dài qù qì chéng xū wú fú yóu hū! liáo kuò rú jiàn jī zǐ gào zhī yǐ wéi wǔ wáng chén hóng fàn rì yí móu jí nǎi xīn móu jí qīng shì móu jí shù rén móu jí bǔ shì rǔ zé cóng guī cóng shì cóng qīng shì cóng shù mín cóng shì zhī wèi dà tóng zǐ sūn qí féng jí rǔ zhī suǒ lùn suī dé yú qiān lǜ ér dān wén qiǎn zhì mèi yú shì jī wèi kě yǐ wéi què lùn qǐng xiàn zhū tiān zǐ cān zhū qún cè zhì zhū miào móu ér duàn zì shén zì, shù jī qí kě yě. yuán lǎo, yú shì rú mèng jué zuì xǐng yǎng tiān ér tàn yuē: dǎn zāi! qí rán hū! fēi tiān xià zhī zhì shén qí shú néng yǔ yú cǐ pū bù dé ér róng qí huì yǐ..
攻亲戚之所畔故君子有不战战必胜矣。诚能孽孽於四者蚤正素定然後奋威诸路连衡以进决有成功。若徒知目前追击之利未知善後之大计也。言未卒将军愀然改容低首自失逡巡避席再拜稽首日韪哉!非固陋之所能及不图今日发醯鸡之覆廓然识万全之策也。将军既退元老三复沉思视倏忽而无见听惝怳而无闻。若戴去气乘虚无浮游乎!寥廓如见箕子告之以为武王陈洪范日疑谋及乃心谋及卿士谋及庶人谋及卜筮汝则从龟从筮从卿士从庶民从是之谓大同子孙其逢吉汝之所论虽得於千虑而单闻浅智昧於事机未可以为确论请献诸天子参诸群策质诸庙谋而断自神自,庶几其可也。元老,於是如梦觉醉醒仰天而叹曰:亶哉!其然乎!非天下之至神其孰能与於此仆不得而容其喙矣。。
lǐ cān zhèng bǐng duì fú yǐ nì yá liú yù gǎn sì jiān móu wài yǐn dí shī chēng bīng fàn shùn rén shén gòng fèn tiān dì bù róng bì xià shén wǔ wéi yáng shèng xīn dú de qīn lǜ ruì lǚ qián zhù dà jiāng gǔ gōng xié móu jiàng shì jiǎ yǒng céng wèi jiā xún lèi zòu jié yīn lǔ gǎi zuò dí shì jì qióng qián shī xiāo dùn tiān shēng dà zhèn guó shì suì qiáng zhōng xīng zhī gōng shǔ zài jīn rì yóu fù qū chuí qīng wèn fǔ dǎi jiù chén gài jiāng zǒng zhòng zhì yǐ wéi móu, shù jī shù piàn shàn zhī bù lù chén gōng wéi shèng xùn tiáo huà rú zuǒ zhàn zhèn zhī lì yǒu wǔ yī yuē: chū qīng bīng èr yuē: wù yuǎn lüè sān yuē: chǔ jiàng shuài sì yuē: zé chéng gōng wǔ yuē: zhòng shǎng gé hé wèi chū qīng bīng guān shǎn wèi jìn qǔ zhī dì huái nán wèi bǎo gù zhī dì yóu guān shǎn kě yǐ kuī hé dōng yóu hé dōng kě yǐ kuī hé shuò hé shuò píng zé jiù dōng bù qǔ ér zì guī gù yuē: guān shǎn wèi jìn qǔ zhī dì yǒu huái nán wài kě yǐ hàn jīng dōng nèi kě yǐ bǎo zhè jiāng qiān zhì qí shì zé bǐ dé yǐ yī fāng ér jù wǒ huái nán suī lì yú bǎo gù rán bù yòng mìng yú guān shǎn zé bǐ dé bìng bīng miàn nán xià èr zhě gù xiàng wèi biǎo lǐ zhě yě. qián rì qiǎn dà chén jīng lǐ guān shǎn chéng shì rán wèi cháng yòng bīng yú jīng dōng yǐ fēn qí shì gù bǐ dé jǐn ruì yǐ cuò yú wǒ jīn huái nán zhī bīng jì jié yǐ. ér guān shǎn zhī tú yóu bù kě huǎn yě., huò yuē: hé bù jīng yóu sù sì yǐ qǔ jīng dōng yé yuē: yóu sù sì bì yòng zhòng bīng mìng dà jiàng jīn tǒng zhòng bīng zhě shù rén jiē guó suǒ shì yǐ wéi gēn běn. ruò qīng ér zhì zhī zéi gǎi zuò wěi jìng wàn yī yǒu shī lì jiāng bù kě fù yòng rán zé suì zhì ér bù wèn yé yuē: fēi rán yě. jīn piān jiàng zhōng rú niú gāo wáng jìn yáng guī shǐ kāng mín jiē xí jīng dōng fēng shì shú qí rén qíng zhī qí shān chuān xiǎn yì chén wèi kě gè pèi yǐ jiāo xiǎng qǔ sān wǔ qiān rén huò chū yóu xú huái yáng huò chū yóu sù sì bǐ tǔ zhī mín gù wú chì zǐ yě. huái lèi shèng dé zé hán yǎng zhī jiǔ yàn wěi cháo cán nüè bù dào zhī zhèng bì yìng zhě rán.
李参政邴对伏以逆牙刘豫敢肆奸谋外引敌师称兵犯顺人神共愤天地不容陛下神武惟扬圣心独得亲率锐旅前驻大江股肱协谋将士贾勇曾未浃旬累奏捷音虏(改作敌)势既穷潜师宵遁天声大振国势遂强中兴之功属在今日犹复曲垂清问俯逮旧臣盖将总众智以为谋,庶几庶片善之不录臣恭惟圣训条画如左战阵之利有五一曰:出轻兵二曰:务远略三曰:储将帅四曰:责成功五曰:重赏格何谓出轻兵关陕为进取之地淮南为保固之地由关陕可以窥河东由河东可以窥河朔河朔平则就东不取而自归故曰:关陕为进取之地有淮南外可以捍京东内可以保浙江牵制其势则彼得以一方而拒我淮南虽利於保固然不用命於关陕则彼得并兵面南下二者固相为表里者也。前日遣大臣经理关陕诚是然未尝用兵於京东以分其势故彼得尽锐以挫於我今淮南之兵既捷矣。而关陕之图尤不可缓也。,或曰:曷不经由宿泗以取京东耶曰:由宿泗必用重兵命大将今统重兵者数人皆国所恃以为根本。若轻而置之贼(改作伪)境万一有失利将不可复用然则遂置而不问耶曰:非然也。今偏将中如牛皋王进杨珪史康民皆习京东风士熟其人情知其山川险易臣谓可各配以交响曲三五千人或出由徐淮扬或出由宿泗彼土之民固吾赤子也。怀累圣德泽涵养之久厌伪朝残虐不道之政必应者然。
hòu yīn qí háo jié bǐ chūn zì shǒu yīn lì chéng biàn jìn qǔ dōng jīng kě yě. shì yǒu wèi kě tuì bǎo jiāng huái kě yě. zé wǒ dé yǐ rǎo dí bǐ jiāng bèn mìng zhī bù xiá ér zì kùn yǐ. shì wèi wǒ bù dòng ér fēn shǎn xī zhòng bīng zhī yī duān yě. hé dàn ér bù wéi hū! hé wèi wù yuǎn lüè yòng bīng dōng jīng yǐ qiān zhì shǎn xī yòng bīng shǎn xī yǐ qiān zhì jīng dōng gù rán yǐ. shǎn běn shī dì zhī hòu qí hé yǐ fù zhī yuē: yīn qí shì ér sì guāng wǔ yǐ èr qiān rén bài xún yì bǎi wàn yú kūn yáng hǔ bào jiē gǔ lì ér què zǒu shì zhī shèng yě. fú jiān yǐ bǎi nǜ bǎi yú féi shuǐ wén fēng shēng hè lì yǐ wéi jìn shī zhī zhì shì zhī shuāi yě. qián rì jīn zéi gǎi zuò rén qiáng shèng tiān xià mò yǔ dí ér wǒ xiǎn rán nù bǐ yǐ yǔ zhī jiǎo bǐ bù dé bù jìn ruì yú wǒ jīn lǔ gǎi zuò bǐ jiāo shén xin jiān rán yǒu qīng dí zhī xīn shì wǒ qián xíng nì shì shì ruò yòng qí zhī shí yě. yuàn zhào guān shǎn zhū jiàng mǔ zhāng xū shì mǔ jìng xiǎo lì xù yǎng shì qì chéng xián zǔ xiǎn dàn wù qí xiǎo shèng bù bì dà shèng yě. zé xún xiǎo kě yǐ zhì dà shèng yǐ. yào zhī mǔ xiǎn yǔ zhī jiǎo ér yǐ rán zé cháo tíng qián rì qiǎn dà chén rú hé yuē: gù cháng qiǎn zhī yě. xuǎn rèn zhì jiàng zhī quán shēng shā shǎng fá zhī bǐng cǐ dà chén zhī zhí fēi jiàng shuài suǒ de yù jīn suī yǒu èr xuān fǔ qí tǐ shàng qīng fēi qiǎn dà chén bù kě guān shǎn tǔ dì wò shěng shì mǎ qiáng zhuàng xíng shì lì biàn hào wèi jīn chéng bǎi èr tā dà chén fēi dú qiān zhì jīng dōng yì suǒ yǐ wéi hòu rì jīng huà yě. fāng jīn dà chén rú lǚ yí hào qì jié gāo liàng zhōng lì kǎi rán lǐ gāng shí dù hóng yuǎn wēi míng sù zhe bì zì jiǎn yú chén zhōng yuàn bì xià yú èr rén zhě zé qí yì qǐ ér hé zhī bì yǒu yǐ bào bì xià yīn yá lùn bīng ér jí dà chén fēi suǒ dāng rán bì xià zhào chén yǐ jūn chén wú xián zé yá yǒu suǒ huái qí kě bù jìn chén yú bì xià zāi! hé wèi chǔ jiàng shuài jīn rì huái nán cuī fēng xiàn zhèn zhī shì yì qián rì suǒ yòng zhī jūn yě. hé yǒng qiè yì yé gài yóu bì xià yǐ shēn lǜ zhī ěr yǐ cǐ zhī qiáng ruò wú dìng shì yǒng qiè wú cháng xíng wéi rén suǒ wéi ér yǐ jīn zhū dà jiàng bù xià qǐ wú zhì móu zhōng yǒng zhī shì yǐ yù zhòng tǒng shī zhě hū! gài yòng zhī wèi jǐn fú cái gù shì yǒu yǐ jiàn yú shì yě. bì xià jí wèi zhī chū hán shì zhōng liú guāng shì zhāng jùn wēi míng yǐn rán wèi dà jiàng. yòu jīn yǒu wú jiè yuè fēi zhě chū yǐ. dàn duō de cǐ shù shí bèi cēn cuò nèi wài gèng chū dié rù hé huàn bīng shì bù qiáng zāi! chén yuàn zhào dà jiàng yú suǒ bù jǔ zhì móu zhōng yǒng kě yǐ yù zhòng tǒng shī zhě gè liǎng sān míng cháo tíng jí jì yù yǒu shì yí shòu yǐ miào lüè shǐ zhuān dāng yī duì mǔ fán lì yú dà jiàng yǐ. zé zhū rén jìng fèn cái zhì chū chéng xūn míng wéi yuè fēi wú jiè zhī chóu yě. hé wéi zé chéng gōng cháng rén zhī qíng mò bù yù chéng gōng zhī zài wǒ shì yǒu suǒ yā zé fèn rán bù mǎn dà jiàng jué wèi yǐ chóng xūn míng yǐ zhe nán xiāng tǒng yī jīn yòng bīng kě shòu yǐ chéng suàn shǐ zì wèi zhàn ér yǐ shèn wù qiǎn zǔ tì guò jiāng jīng lüè zhōng yuán bài shí lè fù hé nán gōng chuí chéng yǐ. ér jìn qiǎn dài yuān yōng jié jù qí shàng liú yuān suī yǒu cái wàng ér tì shí bù yàn yě. yīn fā fèn ér sǐ qián gōng jǐn.
後因其豪杰俾春自守因利乘便进取东京可也。势有未可退保江淮可也。则我得以扰敌彼将奔命之不暇而自困矣。是谓我不动而分陕西重兵之一端也。何惮而不为乎!何谓务远略用兵东京以牵制陕西用兵陕西以牵制京东固然矣。陕本失地之後其何以复之曰:因其势而巳光武以二千人败寻邑百万於昆阳虎豹皆股慄而却走势之盛也。苻坚以百衄百於淝水闻风声鹤唳以为晋师之至势之衰也。前日金贼(改作人)强盛天下莫与敌而我显然怒彼以与之角彼不得不尽锐於我今虏(改作彼)骄甚忄间然有轻敌之心是我潜形匿势示弱用奇之时也。愿诏关陕诸将母张虚势母竞小利蓄养士气乘闲阻险但务其小胜不必大胜也。则驯小可以致大胜矣。要之母显与之角而已然则朝廷前日遣大臣如何曰:固尝遣之也。选任陟降之权生杀赏罚之柄此大臣之职非将帅所得预今虽有二宣抚其体尚轻非遣大臣不可关陕土地沃省士马强壮形势利便号为金城百二他大臣非独牵制京东亦所以为後日经画也。方今大臣如吕颐浩气节高亮忠力慨然李纲识度宏远威名素著必自简於宸衷愿陛下於二人者择其一起而和之必有以报陛下因牙论兵而及大臣非所当然陛下诏臣以君臣无闲则牙有所怀其可不尽陈於陛下哉!何谓储(将帅)今日淮南摧锋陷阵之士亦前日所用之军也。何勇怯异耶盖由陛下以身率之耳以此知强弱无定势勇怯无常形惟人所为而已今诸大将部下岂无智谋忠勇之士以驭众统师者乎!盖用之未尽茯才故示有以见於世也。陛下即位之初韩世忠刘光世张俊威名隐然为大将。又今有吴玠岳飞者出矣。但多得此数十辈参错内外更出迭入何患兵势不强哉!臣愿诏大将於所部举智谋忠勇可以驭众统师者各两三名朝廷籍记遇有事宜授以庙略使专当一队母烦隶於大将矣。则诸人竞奋才智出成勋名为岳飞吴玠之俦也。何为责成功常人之情莫不欲成功之在我势有所压则愤然不满大将爵位已崇勋名已著难相统一今用兵可授以成算使自为战而已慎勿遣祖逖过江经略中原败石勒复河南功垂成矣。而晋遣戴渊拥节据其上流渊虽有才望而逖实不厌也。因发愤而死前功尽。
qì chén cháng tàn xī yú cǐ kě wèi wàn shì shēn jiè hé wèi zhòng shǎng gé yuē: jīn què dí tuì shī zhī hòu bì lùn gōng xíng shǎng chén yuàn yīn cǐ zhào yǒu sī yù dìng shǎng gé yǐ bān tiān xià. ruò xiǎo zhě gù bù lùn yě. wèi rú dé yī yì yī chéng yí lù shí rén zhǎng bǎi rén zhǎng qiān rén zhǎng wàn rén zhǎng zhī lèi jí jìn shàng shǒu lǐng zì yī mìng zhì jié dù shǐ jiē chà cì shǐ zú xiāng dāng rén rén zhī wǒ yǒu shì gōng yǒu shì shǎng zé quàn yú yòng mìng yǐ. xī hàn gāo miè xiàng qiáo le hòu yáng xǐ děng sì rén gè dé jí dì yǐ fēng fū miè xiàng zhě liáng píng zhī móu xìn bù zhī lì yě. qǐ sì rén néng zhī zāi! shì huì qí bài wáng ér shā zhī ěr gāo zǔ fēng zhī rú cǐ qí hòu gài shì tiān xià yǐ bù sī suǒ yǐ quàn hòu zhī yòng mìng zhě yě. kuàng cǐ chū yǒng lì yǐ chéng gōng míng zhě yé rán zé shè wáng jué yǐ dài yǒu gōng zhě bù yì zhòng hū! yuē: guǒ yǒu shì gōng hé wéi bù kě táng guō fén yáng lǐ lín huái shì yě. zhān hǎn gǎi zuò ní kān qiáng shèng shú yǔ lù shān zhī luàn èr shèng bō qiān shú yǔ chuān shǔ zhī shòu zhù bì jiāng zuǒ shú yǔ líng wǔ zhī lì shì jīn rì shì shì yóu jiān yú táng yě. dì wèi yǒu fù zhōng yuán zhī gōng. ruò guǒ yǒu zhī hé ài yú wáng jué zāi! shǒu bèi zhī yí yǒu wǔ yī yuē: gù gēn běn èr yuē: xí zhōu shī sān yuē: fáng tā dào sì yuē: jiǎng yí cè wǔ yuē: liè tún shù hé wèi gù gēn běn jiàn kāng gǔ suǒ jiàn guó shān chuān pán luò cáo yùn biàn lì bì xià yù tú zhōng yuán bì zhù bì yú jiàn kāng cǐ bù yì zhī lùn yě. zé jiāng zhè xìn wèi gēn běn yǐ. yù bǎo shǒu zé shī jìn qǔ zhī lì yù jìn qǔ zé lǜ gēn běn zhī shāng shì hé yě. qiān lǐ kuì liáng shì yǒu jī sè qiáo sū hòu xìn shī bù sù bǎo jīn xìng shí wàn zhī zhòng shēn rù dí jìng wèi néng yí yī chéng jué yī jiāng ér wǒ yǐ sāo rán zuò kùn yǐ. mín fù gù yǒu cháng guó yòng gù yǒu jīng wèi zhī guó jiā hé yǐ gěi zhī cǐ bì qióng mín zhī lì ér hòu kě yě. chuāng yí zhī hòu guǒ néng rèn cǐ hū! gù yuē: yù jìn qǔ zé lǜ gēn běn zhī shāng zhě. cǐ yě. rán zé suì bù jìn qǔ hū! yuē: chén qián suǒ wèi qiǎn piān jiàng gèng chū xú sì yǐ rǎo zhī shì yě. fǒu zé shàng yǒu shuō yān jìn zhī qiǎn zǔ tì yě. gěi bīng qiān rén lǐn bù sān qiān pǐ bù gěi kǎi zhàng shǐ zì zhāo mù tún yú huái yīn shǐ zhù bīng qì dé èr qiān rén ér hòu xíng qí hòu jì zhǎn zhāng píng yuán dì jiā qí gōng yùn liáng yǐ gěi ér dào yuǎn bù zhì shì bīng qì yǔ zī liáng jiē bù qǔ yú jìn yě. zú néng shèng qiáng dí zì hé yǐ nán jiē wèi jìn yǒu nǎi zhī gǔ míng jiàng nèi bì tún tián yǐ zì zú wài bì yīn liáng yú dí shě shì zé wú yǐ wéi jì yě. chéng néng kǎi rán yǐ gōng míng zì rèn rú zǔ tì zhě jǔ huái nán ér fù zhī shǐ zì wèi jìn qǔ ér bù wéi xū nèi yǐ shì wài zé yí dí gǎi zuò běi bīng bù zú shèng zhōng yuán bù zú fù gǒu wèi yǒu sī rén yě. zé qián zhě qīng bīng zhī shuō wèi bù kě fèi shì wèi jìn qǔ bǎo gù liǎng de ér bù yí hòu huàn zhě yě. hé wèi xí zhōu shī chén fú jiàn cháo tíng xià fú jiàn zào hǎi chuán qī bǎi zhǐ shǒu chén jīng huà lái shàng bì rú qī ér bàn jīn jì yǐ cháng jiāng wèi xiǎn zé jiào xí zhōu shī nǎi jīn rì zhī zuì jí wù chén wén mǒu zhōu mǒu xiàn gè zhì shuǐ jūn wǔ bǎi míng yǐ héng hǎi wéi míng ér wèi jiàn qí tā cuò zhì yě. hàn yǒu fú bō xià lài lóu chuán jiāng jūn zhī hào jiē shuǐ jūn zhī míng yě. chén qǐ fǎng gǔ zhī zhì chuàng jiàn cǐ guān yǐ jiào xí shuǐ zhàn bǐ.
弃臣尝叹息於此可为万世深戒何谓重赏格曰:今却敌退师之後必论功行赏臣愿因此诏有司预定赏格以颁天下。若小者固不论也。谓如得一邑一城一路十人长百人长千人长万人长之类及近上首领自一命至节度使皆差次使足相当人人知我有是功有是赏则劝於用命矣。昔汉高灭项乔了後杨喜等四人各得籍地以封夫灭项者良平之谋信布之力也。岂四人能知哉!适会其败亡而杀之耳高祖封之如此其厚盖示天下以不私所以劝後之用命者也。况此出勇力以成功名者耶然则设王爵以待有功者不亦重乎!曰:果有是功何为不可唐郭汾阳李临淮是也。粘罕(改作尼堪)强盛孰与禄山之乱二圣播迁孰与川蜀之狩驻跸江左孰与灵武之立是今日事势尤艰於唐也。第未有复中原之功。若果有之何爱於王爵哉!守备之宜有五一曰:固根本二曰:习舟师三曰:防他道四曰:讲遗策五曰:列屯戍何谓固根本建康古所建国山川盘络漕运便利陛下欲图中原必驻跸於建康此不易之论也。则江浙信为根本矣。欲保守则失进取之利欲进取则虑根本之伤是何也。千里馈粮士有饥色樵苏後衅师不宿饱今兴十万之众深入敌境未能夷一城蹶一将而我已骚然坐困矣。民赋固有常国用固有经未知国家何以给之此必穷民之力而後可也。疮痍之後果能任此乎!故曰:欲进取则虑根本之伤者。此也。然则遂不进取乎!曰:臣前所谓遣偏将更出徐泗以扰之是也。否则尚有说焉晋之遣祖逖也。给兵千人廪布三千匹不给铠杖使自招募屯於淮阴始铸兵器得二千人而後行其後既斩张平元帝嘉其功运粮以给而道远不至是兵器与资粮皆不取於晋也。卒能胜强敌自河以南皆为晋有乃知古名将内必屯田以自足外必因粮於敌舍是则无以为计也。诚能慨然以功名自任如祖逖者举淮南而付之使自为进取而不为虚内以事外则夷狄(改作北兵)不足胜中原不足复苟未有斯人也。则前者轻兵之说为不可废是谓进取保固两得而不贻後患者也。何谓习舟师臣伏见朝廷下福建造海船七百只守臣经画来上必如期而办今既以长江为险则教习舟师乃今日之最急务臣闻某州某县各置水军五百名以横海为名而未见其他措置也。汉有伏波下濑楼船将军之号皆水军之名也。臣乞仿古之制创建此官以教习水战俾。
jìn shàng liú jiàng zuǒ lǐng zhī zì chéng yī jūn ér zhuān lì yú cháo tíng wú shì zé sàn zhī yuán jiāng zhōu jùn huǎn jí zé jù ér yòng zhī xī cáo cāo wàng jiàn sūn quán zhōu chuán qì zhàng jūn wǔ zhěng sù tàn xī ér qù zé zhōu shī zhī shèng wàng zhī zú yǐ wēi dí yǐ. kuàng qí shí kě yòng yé. yòu wén zhī hǎi mín chuán bó bù dòng shù yuè zé shēng shuǐ chóng néng dù làn chuán dǐ zé wú shì zhī shí shuāng dāng wèi jiào yuè zhī fǎ měi. ruò gān yuè rì yī jiào ér yù quàn chéng zhī fǎ jì yǐ xí zhàn dòu yì yǐ lì zhōu chuán yě. hé wèi fáng tā dào yǐ yǒu zhī dōng lǔ gǎi zuò jīn rén zì jīn líng dù jiāng shí yuán wú běn wèi bì zéi zhī jì shàng xià mò kěn gù shǒu bǐ dé yǐ táng táng ér lái jí qí hái yě. hán shì zhōng yǐ zhōu shī è yú jiāng shàng shàng chí lèi xún jǐ huò qí qiú gǎi zuò dà shuài bǐ lǔ lüě suī duō yì bù dé wèi wú suǒ fū yě. qù dōng huái diān jì bù dé sì zhū jiàng qīng bīng dié chū jié zòu zài dào qíng xiàn lì qū qián shī ér dùn zé lǔ gǎi zuò běi rén zì yòng bīng yǐ lái wèi yǒu rú jīn rì cuò nǜ zhě chén dù xià tiān běi rén èr zì tā nián rù kòu shān cǐ èr zì chéng chuàng jīn rì zhī shī wèi bì bù yóu jiù zhé bì xiān yǐ yī jūn lái huái diān wèi zhù shì fǎn gēng zhī jì yǐ zhuì wǒ shī rán hòu yóu dēng lái fàn hǎi yǐ kuī wú yuè yǐ chū wú zuǒ yóu wǔ chāng dù jiāng kuī jiāng chí yǐ chū wú yòu wèi duō fāng yǐ wù wǒ yī chù bù zhī zé bǐ dé zhì yǐ. huái nán zhī shī suī yáng wèi zhù shì fǎn gēng rán jù rù zhī dì qí shì bù néng jiǔ yān jiāng lái gù bù zú lǜ ér cǐ èr tú kě wèi shēn yú zhě chén yuàn yù jiǎng zuǒ zhī yòu wú zhī cè shǐ bù chū wú sù liào bǐ suī chū qí wú yù zhī zhī gù bù néng qí yǐ. hé wèi jiǎng yí cè bīng zhī xíng wú qióng gù qiǎo yì wú qióng shǒu bèi zhī jù qiè yì yǒu wèi jīng jiǎng huà zhě xī hè. ruò bì zhī gōng chén yě. jī dí yú àn yǔ zhōu tóng sè chén rén xí jiàn bù yǐ wéi yí qí hòu cuì zhōu yǐ lái ér chén rén bù jué yě. cǐ bǐ gōng zhī guǐ jì ér wǒ bù zhī yě. wèi zhī fá wú yě. wú rén yǐ chē zhāng xí wèi yí chéng zì shí tou zhì jiāng yī xī ér jiù wèi rén wàng zhī yuē: bǐ yǒu rén yān wèi kě tú yě. liǎn bīng ér tuì cǐ wǒ shǒu zhī guǐ jì bù kě bù zhī yě. gǔ fǎ suī bù yòng yú jīn yuán cǐ lèi tuī zhī bì yǒu kě yù bèi zhě yuàn zhào lín jiāng shǒu chén fán kě shè qí yǐ wù dí zhě jiē yù wèi cuò zhì níng shè ér bù yòng shì zhì ér wú bèi zé wú jí yǐ. hé wèi liè tún shù rì cháng jiāng zhī xiǎn mián gèn shù qiān lǐ shǒu bèi zhě fēi yī pì. ruò yī shēn bì yǒu yào hài zhī chù yān hóu xīn fù shì yě. jīn yán jiāng zhōu jùn shú wèi xīn shú wèi fù shú wèi yān hóu gǒu zhì dé qí yào zé yòng lì shǎo ér jiàn gōng duō yǐ. chén yuàn chà cì qí jǐn màn zuì jǐn chù tún jūn. ruò gān rén yī jiàng lǐng zhī tīng qí jùn shǒu jié zhì cì jǐn shāo huǎn chù chà jiàng yān yǒu shì yí zé yǐ dà jiàng jiān tǒng zhī jì jiǔ zé xí shú tǔ fēng rén qíng xiāng ān huǎn jí kě yòng yǔ xuán fā zhī shī bù móu yǐ. rú fú jiàn běn yīn fàn rǔ wèi zuò guò tún shēn shì jǐng fú zhōu jīn fú rén ān zhī wéi kǒng fú qù pín nián fú jiàn dào zéi bù zuò wèi bì bù yuán shì jǐng tán yā zhī gù yě. suī yán jiāng yǔ fú jiàn shì tǐ bù tóng rán rén qíng qǐ xiāng yuǎn zāi! cuò huà zhī fāng yǒu wǔ yī yuē: qīn dà yuè èr yuē: bǔ jìn wèi sān yuē: dìng shǐ shì sì yuē: jiǎng jūn zhì wǔ yuē: jiàng chì bǎng hé wèi qīn.
近上流将佐领之自成一军而专隶於朝廷无事则散之缘江州郡缓急则聚而用之昔曹操望见孙权舟船器仗军伍整肃叹息而去则舟师之盛望之足以威敌矣。况其实可用耶。又闻之海民船舶不动数月则生水虫能蠹烂船底则无事之时双当为教阅之法每。若干月日一教而寓劝惩之法既以习战斗亦以利舟船也。何谓防他道已酉之冬虏(改作金)人自金陵渡江实缘吾本为避贼之计上下莫肯固守彼得以堂堂而来及其还也。韩世忠以舟师遏於江上上持累旬几获其酋(改作大)帅彼虏掠虽多亦不得谓无所夫也。去冬淮甸既不得肆诸将轻兵迭出捷奏载道情见力屈潜师而遁则虏(改作北)人自用兵以来未有如今日挫衄者臣度(下添北人二字)他年入寇(删此二字)惩创今日之失未必不由旧辙必先以一军来淮甸为筑室返耕之计以缀我师然後由登莱泛海以窥吴越以出吾左由武昌渡江窥江池以出吾右为多方以误我一处不支则彼得志矣。淮南之师虽阳为筑室返耕然沮洳之地其势不能久淹将来固不足虑而此二途可为深虞者臣愿预讲左支右梧之策使不出吾素料彼虽出奇吾预知之固不能奇矣。何谓讲遗策兵之形无穷故巧亦无穷守备之具窃意有未经讲画者昔贺。若弼之攻陈也。积荻於岸与舟同色陈人习见不以为疑其後萃舟以来而陈人不觉也。此彼攻之诡计而我不知也。魏之伐吴也。吴人以车张席为疑城自石头至江一夕而就魏人望之曰:彼有人焉未可图也。敛兵而退此我守之诡计不可不知也。古法虽不用於今缘此类推之必有可预备者愿诏临江守臣凡可设奇以误敌者皆预为措置甯设而不用事至而无备则无及矣。何谓列屯戍日长江之险绵亘数千里守备者非一譬。若一身必有要害之处咽喉心腹是也。今沿江州郡孰为心孰为腹孰为咽喉苟制得其要则用力少而见功多矣。臣愿差次其紧慢最紧处屯军。若干人一将领之听其郡守节制次紧稍缓处差降焉有事宜则以大将兼统之既久则习孰土风人情相谙缓急可用与旋发之师不侔矣。如福建本因范汝为作过屯申世景福州今福人安之惟恐茯去频年福建盗贼不作未必不缘世景弹压之故也。虽沿江与福建事体不同然人情岂相远哉!措画之方有五一曰:亲大阅二曰:补禁卫三曰:订使事四曰:讲军制五曰:降敕榜何谓亲。
dà yuè qiè yǐ lù xià qīn tǒng liù shī suì què dà dí cǐ gài yòng gāo zǔ mǎ shàng zhì zhī guāng wǔ shēn dìng dà yè zhī shuō qí xiào jì rú cǐ zì jīn yóu yí liàn xí wǔ shì zì gǔ dì wáng jiē yǒu jiǎng wǔ zài lǐ zé chūn xià miáo qiū dōng shòu zài shī zé chē gōng jí rì zài chūn qiū zé dà yuè yú hóng shì yě. dāng chéng píng shí. qiě bù gǎn wàng wǔ bèi jīn rì yòng wǔ zhī jì, qǐ kě kuàng ér bù jǔ hū! chén wén zhū jiàng liàn bīng yì yú nǎng shí qí wǎn qiáng jué zhāng jī cì zhī jì xí shú jì jīng lèi jīng chū rù néng qū zǒu nài láo kǔ bì xià chéng yīn qiū dōng zhī jiāo jù jūn róng pǐ guǎng chǎng huì zhū jiàng míng sān lìng wǔ shēn zhī zhì guān zuò zuò jìn tuì zhī jié qǔ qí cái yì jué tè zhě jìng jī yǐ jīn bó huò jiā yǐ guān jué yǐ jī lì zhī zé jiàng shì gǎn yuè jìng quàn qí yǒng qì zì bèi yú píng shí yǐ. hé wèi bǔ jìn wèi lǐ dé yù yǒu yán yuē: yì tiān xià yǒu cháng shì běi jūn shì yě. běi jūn zhě jīn zhī jìn wèi shì yě. nèi yǐ yán wèi jiǔ zhòng wài yǐ zhèn fú tiān xià qí shì mò zhòng yān jiàn yán yǐ lái cǐ bèi gēng fān shàng xià wǎng fù qiān lǐ dùn bó dào lù yí qì lǎo ruò xiǎo rén bù zhī zhōng yì dà jié huò yǒu chóu tàn xíng yú yán sè míng zhōu fàn hǎi zhī yì yì shāo xuān bèi dāng shí jù qí chái lèi chū yú zhū zhōu zhǐ shǐ qí shí shū yuǎn zhī yě. zì zī jìn wèi yù dān guǎ nǎi jí wǔ jūn yǐ wéi zhòng yá cháng hán xīn pì rú jiāo lóng bù jiǎ fēng yún: bō tāo zhī shì ér zì tuō yú shān lín shī qí suǒ yǐ wéi shén yǐ. gǔ zhě tiān zǐ zì jiāng bīng hán xìn wèi gāo zǔ néng jiāng shí wàn hán yù yuē: běi jūn qiān wàn hǔ yǔ pí tiān zǐ zì jiāng fēi tā shī shì yě. jīn bì xià zì jiāng zhī bīng jǐ hé rén zāi!. ruò yuē: xī rì yōng duò bù wéi yòng xuān bèi bù xún lǐ shì kě fèi yě. wū hū shì bù jǐ yú yīn yē ér fèi shí zhě yú shén bù kě yě. chén yuàn bì xià zé zhōng shí yán zhòng zhī jiāng yǐ wéi diàn shuài shāo bǔ jìn wèi zhī quē zēng xùn liàn zhī fǎ shǐ yǐn rán zì chéng yī jūn zé tiān zǐ yì zūn yán guó shì yì ān zhǐ qí yù zhū jiàng yě.. ruò bì zhī shǐ zhǐ yǐ., qǐ yǒu wěi dà bù diào zhī huàn zāi!.
大阅窃以陆下亲统六师遂却大敌此盖用高祖马上治之光武身定大业之说其效既如此自今尤宜练习武事自古帝王皆有讲武在礼则春夏苗秋冬狩在诗则车攻吉日在春秋则大阅於红是也。当承平时。且不敢忘武备今日用武之际,岂可旷而不举乎!臣闻诸将练兵异於曩时其挽强蹶张击刺之技习熟既精累经出入能趋走耐劳苦陛下诚因秋冬之交具军容癖广场会诸将明三令五申之制观坐作进退之节取其才艺绝特者敬赍以金帛或加以官爵以激励之则将士感悦竞劝其勇气自倍於平时矣。何谓补禁卫李德裕有言曰:一天下有常势北军是也。北军者今之禁卫是也。内以严卫九重外以镇服天下其势莫重焉建炎以来此辈更番上下往复千里顿踣道路遗弃老弱小人不知忠义大节或有愁叹形於言色明州泛海之役亦稍喧悖当时聚其侪类出於诸州指使其实疏远之也。自兹禁卫愈单寡乃籍五军以为重牙常寒心譬如蛟龙不假风云:波涛之势而自托於山林失其所以为神矣。古者天子自将兵韩信谓高祖(能将)十万韩愈曰:北军千万虎与貔天子自将非他师是也。今陛下自将之兵几何人哉!。若曰:昔日慵惰不为用喧悖不循理是可废也。呜呼是不几於因噎而废食者欤甚不可也。臣愿陛下择忠实严重之将以为殿帅稍补禁卫之缺增训练之法使隐然自成一军则天子益尊严国势益安旨其驭诸将也。。若臂之使指矣。,岂有尾大不掉之患哉!。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
赐进士出身头品顶戴四川等处承宣布政使司布政使清苑许涵度校刊。
juǎn yī bǎi qī shí sān jiào kān jì.
※卷一百七十三校勘记。
bù guì zhuī yě. guì yī zuò yuǎn kě wèi yí yuǎn qù yí zi yǎn bù qián qū zhī qū wù zuò duó zhǔ bīng shén shǎo tuō shén zì rú jù shī gǔ bèi tuō jù zì yǐ fān lí jiāng biǎo fān lí wù zuò lí luò rǔ zé yǒu dà yí tuō yǒu zì nèi kě yǐ bǎo jiāng zhè jiāng zhè wù zuò zhè jiāng rán bù yòng shī yú guān shǎn shī wù zuò mìng wàn yī yǒu shī lì yǒu zì yǎn zé wǒ qīng bīng dé yǐ rǎo dí tuō qīng bīng èr zì gù dāng qiǎn zhī yě. dāng wù zuò cháng qí hòu jì zhǎn zhāng fāng píng wù zuò zhāng píng kuī jiāng yòu yǐ chū wú yòu bìng yòu wù zuò jiāng chí ér wǒ bù kě bù zhī yě. tuō bù kě èr zì yǒu shì yí zé yǐ dà jiàng jiān tǒng zhī yí zì yǎn tún shēn shì jǐng yú fú zhōu tuō yú zì.
不贵追也。(贵一作远)可谓宜远去(宜子衍)不前趋之(趋误作夺)主兵甚少(脱甚字)如巨师古辈(脱巨字)以藩篱江表(藩篱误作篱落)汝则有大疑脱有字内可以保江浙(江浙误作浙江)然不用师於关陕(师误作命)万一有失利(有字衍)则我轻兵得以扰敌(脱轻兵二字)固当遣之也。(当误作尝)其後既斩张方平(误作张平)窥江右以出吾右(并右误作江池)而我不可不知也。(脱不可二字)有事宜则以大将兼统之(宜字衍)屯申世景於福州(脱於字)。