yán xìng xià zhì sān shí wǔ.
炎兴下帙三十五。
qǐ jiàn yán sān nián shí yī yuè èr shí sān rì dīng mǎo, jǐn shí èr yuè èr shí wǔ rì sì hài.
起建炎三年十一月二十三日丁卯,尽十二月二十五日巳亥。
lóng yòu huáng tài hòu zì jí zhōu jìn xìng qián zhōu jiù xiào yún: cháo yě zá jì gāo zōng zì jīn líng jiāng xìng zhè xī bì dí qǐng lóng yòu huáng tài hòu fèng zǔ zōng shén zhǔ wǎng nán chāng liù gōng bǎi sī jiē cóng shí shù shì cǎo chuàng liù gōng jì xiān cháo jiù rén tōng bù mǎn sì bǎi rén hòu lǔ báo nán chāng wèi wèi jiē kuì tài hòu cāng cù nán qù hòu yǔ xián fēi jiē cūn fū dǎ jiào ér chí liù gōng sǐ wáng sàn shī zhě shén zhòng. lǔ gǎi zuò dí qí.
隆祐皇太后自吉州进幸虔州(旧校云:朝野杂记高宗自金陵将幸浙西避狄请隆祐皇太后奉祖宗神主往南昌六宫百司皆从时庶事草创六宫暨先朝旧人通不满四百人後虏薄南昌卫尉皆溃太后仓卒南去后与贤妃皆村夫打轿而驰六宫死亡散失者甚众。虏改作敌骑)。
lóng yòu huáng tài hòu lí jí zhōu zhì shēng mǐ shì yǒu rén jiàn jīn rén yǐ dào shì zhōng zhě nǎi jiě wéi yè xíng zhì míng zhì tài hé xiàn. yòu jìn zhì wàn ān xiàn bīng wèi bù mǎn bǎi rén téng kāng liú jué yáng wéi zhōng jiē cuàn shān gǔ zhōng wéi yǒu zhōng guān hé jiàn shǐ chén wáng gōng jì kuài xíng zhāng míng ér yǐ jīn rén zhuī zhì tài hé xiàn tài hòu nǎi zì wàn ān xiàn zhì zǎo kǒu shě zhōu ér lù suì xìng qián zhōu.
隆祐皇太后离吉州至生米市有人见金人已到市中者乃解维夜行质明至太和县。又进至万安县兵卫不满百人滕康刘珏杨惟忠皆窜山谷中惟有中官何渐使臣王公济快行张明而已金人追至太和县太后乃自万安县至早口舍舟而陆遂幸虔州。
jīn rén kòu gǎi zuò gōng fǔ zhōu zhī jūn zhōu shì wáng zhòng shān pàn jiàng yú jīn rén.
金人寇(改作攻)抚州知军州事王仲山叛降於金人。
yí shǐ yuē: wáng zhòng shān zì héng fǔ yǔ zhòng yí wèi xiōng dì zhòng yí zì fēng fǔ zhòng yí yǐ yuán zhōu jiàng zhòng shān. yòu jiàng xiōng dì diǎn èr jùn xiāng wàng jiē bù néng quán qí jié hòu qí chóng lǐ xíng qí zé cí yuē: xī táng tiān bǎo zhī luàn hé běi liè jùn bìng xiàn dú cháng shān píng yuán néng wéi guó shǒu zhě gài gǎo qīng zhēn qīng èr yán zài yān ěr děng qǐng yǐ jiā shēng lǚ chén shì bǎn wèi wèi kuī shī qǐn yù shǐ lìng wèi jùn jiāng xī wéi xiōng jí dì lì chéng bù zhī sǐ yóu yǒu shuō lín chuān xiān jiàng yí chūn jì qū lǔ wèi zhī zhèng. ruò xún yī tú suī ěr wú chǐ bù kuì dāng.
遗史曰:王仲山字衡甫与仲嶷为兄弟仲嶷字峰甫仲嶷以袁州降仲山。又降兄弟典二郡相望皆不能全其节後綦崇礼行其责词曰:昔唐天宝之乱河北列郡并陷独常山平原能为国守者盖杲卿真卿二颜在焉尔等顷以家声屡尘仕板未为亏失寝预使令为郡江西惟兄及弟力诚不支死犹有说临川先降宜春继屈鲁卫之政。若循一途虽尔无耻不愧当。
shí zhī gōng yì gù biàn hé shī miàn mù jiàn ěr xiān rén yú dì xià zāi! zhòng shān yīng zhī fù yě. yǒu xù yuē: qín huì.
时之公议顾变何施面目见尔先人於地下哉!仲山瑛之父也。有婿曰:秦桧。
èr shí jiǔ rì guǐ yǒu jiāng dōng ān fǔ shǐ chén bāng guāng pàn fù yú jīn rén tōng pàn jiàn kāng fǔ shì yáng bāng yì sǐ zhī.
二十九日癸酉江东安抚使陈邦光叛附於金人通判建康府事杨邦义死之。
jīn rén zì dù jiāng shù rì jūn mǎ jiē jí suì gǔ xíng bī jiàn kāng fǔ chéng xià xiān shì dù chōng qīng yě chéng wài wú wū yǔ jiē kōng quē chéng xià wàng zhī jīng qí qì zhàng bì jiāo mǎn yě tiě qí wǎng lái rú yún: chén bāng guāng jí jù fù jiàng zhī zhuàng shǐ rén yíng yú shí lǐ tíng tóu zhī wù shù gǎi zuò wū zhū xǐ yuē: jīn líng bù fán wú gōng jī dà shì chéng yǐ. bāng guāng lǜ fǔ xiàn guān zì chū nán mén yì wù shù gǎi zuò wū zhū tóu bài wù shù gǎi zuò wū zhū shòu zhè tōng pàn yáng bāng yì bù bài wù shù wèn zhī bāng yì yuē: wǒ dà sòng zhī chén yě. shí jūn zhī lù shòu jūn zhī yī qǐ rěn bèi qí zhǔ ér shì fān gǒu yě. wù shù yóu yù jiàng zhī shǐ yì zhě xǔ yǐ gāo guān bāng yì dà shān wù shù zhì cǐ sì shí qī zì mà bù jué kǒu jìng bù kěn qū shān cǐ sì zì wù shù gǎi zuò wū zhū mìng jū zhì zhàng xià shā zhī bāng yì zì xī jì jí zhōu lú líng xiàn rén hòu yè mèng dé zhī jiàn kāng fǔ wèi qǐng yú cháo lì miào yú nán mén zhī wài yǐ póu zhōng wèi é bāng guāng fāng chū chéng tóu bài yě. chéng zhōng mín xié lǎo yòu zhēng chū dōng mén qǔ jiǎng shān lù ér qù jīn rén chí qí wǎng jiǎng shān zhē qí lù qū jū rén fù huí chéng zhōng jīn rén suì jù qí chéng.
金人自渡江数日军马皆集遂鼓行逼建康府城下先是杜充清野城外无屋宇皆空阙城下望之旌旗器仗蔽郊满野铁骑往来如云:陈邦光即具附降之状使人迎於十里亭投之兀术(改作乌珠)喜曰:金陵不烦吾攻击大事成矣。邦光率府县官自出南门诣兀术(改作乌珠)投拜兀术(改作乌珠)受这通判杨邦义不拜兀术问之邦义曰:我大宋之臣也。食君之禄受君之衣岂忍背其主而事番狗也。兀术犹欲降之使译者许以高官邦义大(删兀术至此四十七字)骂不绝口竟不肯屈(删此四字)兀术(改作乌珠)命拘至帐下杀之邦义字希稷吉州庐陵县人後叶梦得知建康府为请於朝立庙於南门之外以裒忠为额邦光方出城投拜也。城中民携老幼争出东门取蒋山路而去金人驰骑往蒋山遮其路驱居人复回城中金人遂据其城。
jīn rén kòu gǎi zuò gōng jiàn chāng fǔ quán zhī jūn shì cài yán shì yù tuì zhī.
金人寇(改作攻)建昌府权知军事蔡延世御退之。
cài yán shì jiàn chāng rén yě. yīng wǔ jǔ dé chéng xìn yé gé mén zhī hòu jūn wú shǒu chén zhòng tuī yán shì quán zhī jūn shì jīn rén fàn gǎi zuò xiàn hóng fǔ zhōu qiǎn shí rén chí xí zhì jiàn chāng jūn yán shì lìng rù chéng jiē shā zhī zhì shì jīn rén yǐ bīng zhì zài xià wèn shí rén suǒ zài yán shì shì zhī yǐ shǒu jí jīn rén nù gōng chéng wèi yán shì suǒ bài yóu shì bù gōng ér qù gù jiàn chāng dú quán hòu zǎi xiàng jiàn shàng diàn gǎi tōng zhí láng cì fēi yú dài.
蔡延世建昌人也。应武举得承信耶阁门祗候军无守臣众推延世权知军事金人犯(改作陷)洪抚州遣十人持檄至建昌军延世令入城皆杀之至是金人以兵至在下问十人所在延世示之以首级金人怒攻城为延世所败由是不攻而去故建昌独全後宰相荐上殿改通直郎赐绯鱼袋。
shào qīng jù zhòng yú jiàn kāng jiāng zhōng.
邵青聚众於建康江中。
jīn rén dù jiāng jiàn kāng shī lì shào qīng tuì yú zhú diào gǎng yù jù zhòng fán jiàn kāng fǔ zhōu chuán zhì zhě jiē lán zhī jiàn xià zhēn zhōu yǒu sòng quán jiù xiào yún: yī běn zuò sòng jīn zhě jiàn kāng shuǐ jūn jiàng guān yě. shuǐ jūn tǒng zhì guō jí kuì sàn bù zhī suǒ zài quán yǐ zài zhēn zhōu lán chuán qīng gōng quán quán bù shèng qí yú zhòng fù rù jiàn kāng qīng jǐn duó qí zhōu suì yǒu zhōu dà xiǎo jǐn bǎi zhǐ wǎng lái yú jiāng zhōng zhōu chuán jiàn jù zhòng yì shù wàn dé jīng xī lù ān fǔ sī cān yì guān wèi xī zhě tì tǎng zhī shì yě. xī jīng ān fǔ sī pì wèi cān yì cháo tíng yǐ bái yī jiè bǔ gé mén xuān zàn shè rén zài jiàn kāng wèi háng huì wén jīn rén dù jiāng wèi qīng suǒ de yòng wèi cān yì suì yǐ qí zhòng wǎng wú hú.
金人渡江建康失利邵青退於竹蓧港欲聚众凡建康府舟船至者皆拦之渐下真州有宋全(旧校云:一本作宋金)者建康水军将官也。水军统制郭吉溃散不知所在全已在真州拦船青攻全全不胜其馀众复入建康青尽夺其舟遂有舟大小仅百只往来於江中舟船渐聚众亦数万得京西路安抚司参议官魏曦者倜傥之士也。西京安抚司辟为参议朝廷以白衣借补阁门宣赞舍人在建康未行会闻金人渡江为青所得用为参议遂以其众往芜湖。
quán zhī háo zhōu zhāng zōng wàng pàn jiàng yú jīn rén.
权知濠州张宗望叛降於金人。
xiān shì dù chōng xí liú wèi zhī háo zhōu yě. zhāng zōng wàng qiǎn jìn shì qín fèng zhào zhī jié děng wǎng zhāo xìn zhì shū bèi lǐ qǐng wèi wèi wèi zhì qí shān cǐ zì jīn rén zhōu tài shī zì shòu chūn fǔ chuán xí dào zhōu zōng wàng yǔ zhōu xiàn guān yì qí suǒ yǐ zhòng wèi gū chéng nán shǒu liú wèi wèi zhì bù. ruò cóng quán shòu jīn rén zhī mìng.
先是杜充檄刘位知濠州也。张宗望遣进士秦缝赵之杰等往招信致书备礼请位位未至其(删此字)金人周太师自寿春府传檄到州宗望与州县官议其所以众谓孤城难守刘位未至不。若从权受金人之命。
bǎo quán jiā shǔ zōng wàng rán zhī nǎi yǔ zhōu xiàn guān liè xián jù jiàng fù zhī zhuàng qiǎn guān lì sēng dào wǎng shòu chūn fǔ tóu bài zhōu tài shī jí yǐ sūn xìng lái zhī háo zhōu téng láng zhōng wèi bīng mǎ dōu jiān yǐ fù zhī dí gōng láng chén hào rán wèi tōng pàn lǜ běi jūn wǔ bǎi rén rù chéng xìng yǔ téng láng zhōng jiē yàn rén hào rán zhě wáng chén yě. chū yǐ jìn shì dēng dì wèi shòu chūn fǔ mù guān jīn rén jù shòu chūn gù hào rán shòu jīn rén zhī mìng xìng děng jì rù chéng wéi gǎi jiàn yán sān nián wèi tiān huì zhī hào qí yú yī zūn jiù fǎ wú suǒ biàn gé běi jūn yǔ háo mín zá jū yú lǘ xiàng xián qiū háo bù xiāng qīn rǎo xìng wéi wù fǔ xù yóu shì jū mín shāo shāo ān chǔ.
保全家属宗望然之乃与州县官列衔具降附之状遣官吏僧道往寿春府投拜周太师即以孙兴来知濠州滕郎中为兵马都监以副之迪功郎陈浩然为通判率北军五百人入城兴与滕郎中皆燕人浩然者王臣也。初以进士登第为寿春府幕官金人据寿春故浩然受金人之命兴等既入城惟改建炎三年为天会之号其馀一遵旧法无所变革北军与濠民杂居於闾巷闲秋毫不相侵扰兴惟务抚卹由是居民稍稍安处。
dù chōng guān wén diàn xué shì tí jǔ jiāng zhōu tài píng guān.
杜充观文殿学士提举江州太平观。
zhì yuē: mén xià yùn chóu ér jué qiān lǐ zhī shèng zī yǒu lài yú zōng chén shī lǜ ér zhì sān jūn zhī xiōng gù kě jū yú zǎi zhí juàn wú cì fǔ cháng lǐng zhōng quán jì yí jiāng chǎng zhī yōu yí jiě jī héng zhī rèn jù guān mǒu zǎo yuán rén wàng zhòu lǚ zhèng tú wèi qí dūn dà ér yǒu móu kě yǐ jiān nán ér lì shì gù zhuó chí yú guó bǐng réng zhuān fù yú róng shī zǒng zhū jiàng wàn fū zhī tún dāng cháng jiāng yī miàn zhī jì suǒ qī lǐ jī wèi wǒ cháng chéng níng shǐ zhōu gōng zhì yú pò fǔ dǎi dí rén zhī lín jìng lǜ wǒ zhòng yǐ jiāo fēng wéi shèng fù zhě bīng jiā zhī cháng dāng sǐ shēng wèi tiān xià zhī jì nǎi yīn bēn běi wéi shì tuì cáng zhì dà qì yú qí shī jiāng yān yòng yú bǐ xiāng huì biān yú zhī shào xī wén wù lùn zhī jiāo xìng yǐ fú mín zhān nán táo cè miǎn niàn bèi gǔ gōng zhī jiǔ gū cún tǐ mào zhī yú zhǐ bà yào quán yóu cóng yōu shù fù shū tíng zhī hòu lù jiā mì diàn zhī lóng míng yú xì tài jiē píng ér fēng yǔ shí shǐ gòng qī yú kāng jì cǎi wēi fèi miàn zhēng fá quē jīn liáng fù yú yǐ pí shàng jì sāng yú zhī shōu fù quán miǎn yù zhī huǐ miǎn tú wěi jī yòng duì shū xiū yǐ qì jiàn kāng fǔ dùn hái jūn kuì gù yǒu shì mìng.
制曰:门下运筹而决千里之胜兹有赖於宗臣失律而致三军之凶顾可居於宰职眷吾次辅尝领中权既贻疆场之忧宜解机衡之任具官某早缘人望骤履政涂谓其惇大而有谋可以艰难而立事故擢持於国秉仍专付於戎师总诸将万夫之屯当长江一面之寄所期李勣为我长城甯使周公至於破斧逮敌人之临境率我众以交锋惟胜负者兵家之常当死生为天下之计乃因奔北惟事退藏至大弃於其师将焉用於彼相会边虞之稍息闻物论之交兴已咈民瞻难逃策免念备股肱之久姑存体貌之馀止罢要权犹从优数赋殊庭之厚禄加秘殿之隆名於戏泰阶平而风雨时始共期於康济采薇废面征伐缺今良负於倚毗尚冀桑榆之收复全黾玉之毁勉图伟绩用对殊休以弃建康府遁还军溃故有是命。
shí èr yuè qī rì xīn sì jīn rén yǐn guǎng dé jūn.
十二月七日辛巳金人隐广德军。
wù shù gǎi zuò wū zhū jì dé jiàn kāng fǔ qū chǔ yǐ dìng nǎi lǜ zhòng fén lì shuǐ jiàn píng lù qū háng zhōu yí lù jū mín dàn zhī kuì sàn zhī luàn jūn shān cǐ zì bīng bù yú shì jīn rén xià tiān jūn zì gù jù jí jū mín jí xiāng bīng. ruò jiāng hàn yù zhě jīn rén yǐ wéi jù zhàn suǒ yǐ lì shuǐ jiàn píng jiē fén shāo shā lù ér qù jiāng jìn guǎng dé jūn zhī jūn zhōu liè yì wèi zhī shì jīn rén wèi wèi kuì bīng qiǎn rén yǐ hǎo yǔ yíng zhī xǔ qí kào jūn. qiě yuē qí bù rǎo jīn rén xǔ zhī gù liè wú yú xīn é qǐng jīn rén chuán jiàn zhì zhāo qí tóu bài liè dà jīng suǒ mǎ ér bēn jīn rén zhuī zhì èr shí lǐ bèi zhí zhì háng zhōu shā zhī jīn rén xiàn guǎng dé jūn fén shāo qìng jìn ān jí xiàn xiāng qù bā shí lǐ yóu wèi zhī bào.
兀术(改作乌珠)既得建康府区处已定乃率众焚溧水建平路趋杭州一路居民但知溃散之乱军(删此字)兵不虞是金人(下添军字)故聚集居民及乡兵。若将捍御者金人以为拒战所以溧水建平皆焚烧杀戮而去将近广德军知军周烈亦未知是金人谓为溃兵遣人以好语迎之许其犒军。且约其不扰金人许之故烈无虞心俄顷金人传箭至招其投拜烈大惊索马而奔金人追至二十里被执至杭州杀之金人陷广德军焚烧罄尽安吉县相去八十里犹未知报。
bā rì wù wǔ jīn rén xiàn ān jí xiàn.
八日戊午金人陷安吉县。
zhī ān jí xiàn huì chuò jù xiāng bīng zài shí guō bǎ ài jīn rén fàn gǎi zuò bī shí guō zhài fā shù shǐ huò shì zhī yuē: shā liǔ mù gàn záo zǐ tóu zhēn fān rén èr zì gǎi zuò dí jiàn fēi kuì bīng yě. xiāng bīng jiē qì zhú qiāng zhǐ jiǎ ér bēn jīn rén rù xiàn zòng huǒ xī wèi huī āi wéi cháng lè sì yǒu wū shù xián huǒ suǒ bù jí.
知安吉县会绰聚乡兵在石郭把隘金人犯(改作逼)石郭寨发数矢或视之曰:沙柳木干凿子头真番人(二字改作敌)箭非溃兵也。乡兵皆弃竹枪纸甲而奔金人入县纵火悉为灰埃唯常乐寺有屋数闲火所不及。
jiǔ rì guǐ wèi zhī yú háng xiàn shì huì xuán pàn fù jīn rén.
九日癸未知馀杭县事会悬叛附金人。
jīn rén zì ān jí xiàn jìn bīng guò dú sōng lín lǐng tàn yuē: nán cháo kě wèi wú rén tǎng yǐ léi bīng shù bǎi shǒu cǐ wú, qǐ néng jù dù zāi! zhī yú háng xiàn huì xuán tàn dé qí shǎng zhī shì jīn rén nǎi yǔ xiàn chéng xú yù chéng lǜ sēng dào guān lì fén xiāng huā yíng bài tóu xiáng jīn rén chà yā rén máo máo kě gǎi zuò mù kūn wèn zhī xiàn ān fǒu wěi bó jǐn gǎi zuò bèi lè èr yuán tóng zhì xiàn shì bù fén shāo bù shā lù chū bǎng yú lù jiè yuē bīng mǎ bù dé sāo rǎo xiàn wèi yáng rǔ wèi zài jìng shān néng rén sì xiàn chà gōng shǒu jié jí jí bǎo zhèng zhāi guā mù xiāng kàn rú rǔ wèi rǔ wèi zhǎn zhī qǐng jiān shì wèi tǒng lǐng jù qiáng zhuàng jù jīn rén zhù chí sēng chǔ rén cóng zhī, yú shì lín ān xiàn guān lì yì pàn fù yú jīn rén.
金人自安吉县进兵过独松林岭叹曰:南朝可谓无人倘以羸兵数百守此吾,岂能遽渡哉!知馀杭县会悬探得其赏知是金人乃与县丞徐聿成率僧道官吏焚香花迎拜投降金人差押人毛毛可(改作穆昆)问知县安否委勃堇(改作贝勒)二员同治县事不焚烧不杀戮出榜於路戒约兵马不得骚扰县尉杨汝为在径山能仁寺县差弓手节级及保正斋刮目相看如汝为汝为斩之请监事为统领聚强壮拒金人住持僧楚仁从之,於是临安县官吏亦叛附於金人。
shí rì jiǎ shēn jīn rén kòu gǎi zuò gōng háng zhōu zhè jiāng ān fǔ sī kāng yǔn zhī qì háng zhōu jiù xiào yún: shí qián táng xiàn lìng zhū bì sǐ zhī.
十日甲申金人寇(改作攻)杭州浙江安抚司康允之弃杭州(旧校云:时钱塘县令朱跸死之)。
jīn rén kòu gǎi zuò gōng háng zhōu háng zhōu yóu wèi zhī shì jīn rén ān fǔ kāng yǔn zhī qiǎn dōng nán dì sān jiāng liú mǒu chū chéng yíng dí yú hú zhōu shì dé èr jí yǐ guī ěr shàng jiē dài huán zǐ shān ěr shàng zhì cǐ liù zì yǔn zhī jiàn yuē: cǐ jīn rén yě. suì qì chéng dùn qù.
金人寇(改作攻)杭州杭州犹未知是金人安抚康允之遣东南第三将刘某出城迎敌於湖州市得二级以归耳上皆戴环子(删耳上至此六字)允之见曰:此金人也。遂弃城遁去。
shí èr rì bǐng xū hù wèi bān zhí luàn.
十二日丙戌扈卫班直乱。
shàng yù xìng hǎi dào bān zhí wèi shì yǔ bù xùn yù shā zǎi xiàng lǚ yí hào zhōng jūn tǒng zhì xīn yǒng zōng tán yā dìng suì qǔ shǒu luàn zhě shù rén zhū zhī.
上欲幸海道班直卫士语不逊欲杀宰相吕颐浩中军统制辛永宗弹压定遂取首乱者数人诛之。
shí qī rì xīn fàn háng zhōu jūn mín luàn shā quán zhī zhōu liú huì jīn rén xiàn háng zhōu liú huì zhī chǔ zhōu bèi zhào fù xíng zài qiè jiā dào háng zhōu shí shàng yǐ xìng zhè dōng shì huì jīn rén zì ān jí xiàn yú háng lù rù kòu ān fǔ shǐ kāng yǔn zhī qì chéng zǒu jūn mín gòng tuī huì wèi zhī zhōu xiān shì jīn rén zài hé zhōu lǐ chóu zhě háng zhōu rén yě. yǔ huì yǒu jiù jīn rén lìng chóu rù chéng yù huì shǐ jiàng chóu yǐ jiǎn fā zuǒ rèn gǎi zuò yì jīn rén fú yǐ. huì chóu xiāng jiàn zhí shǒu ér yán xī xū bù néng zhèng shì jūn mín wèi huì yǒu tóu bài zhī yì wáng bā chà shǒu chàng zhī jūn mín suì luàn huì quán jiā jiē sǐ chū wén luàn huì dà hū yuē: lǐ chóu shì běn zhōu rén wéi hé zhōu zhī zhōu wèi jīn rén yě. luàn bù kě zhǐ suì bèi hài shì rì wǎn chéng xiàn míng rì zèng huì zhí lóng tú gé zhì yuē: shēng hǎo wù yě. sǐ è wù yě. hǎo wù lè yě. è wù āi yě. lè shēng āi sǐ rén zhī qíng yě. shèng rén zhī zhì shùn rén qíng ér yǐ liú huì shān yáng zhī shǒu chén qián táng zhī yù gōng yě. fēn rán wéi chéng zhī zhōng tuī yǐ wéi shǒu ér fèng chéng zhī fēi shēn zhì qí xián wèi kě shì yě. zhǐ yǐ wéi pàn ér jiǎo jué zhī fēi shēn zhì qí zuì wèi kě zhū yě. shì qióng shì pò rén rén zì wēi héng yì zhī fā chū wú gēn dǐ zú shǐ shēn tú cǎo yě shī hùn zú wǔ shì biàn bù xìng yān ěr xī yǐ chǒng míng guān qí qiǎn xī gū yǐ zhì āi sǐ zhī yì ér yǐ shàng qí bù mèi zhī xiǎng cǐ zāi!.
十七日辛犯杭州军民乱杀权知州刘诲金人陷杭州刘诲知楚州被召赴行在挈家到杭州时上已幸浙东适会金人自安吉县馀杭路入寇安抚使康允之弃城走军民共推诲为知州先是金人在和州李俦者杭州人也。与诲有旧金人令俦入城谕诲使降俦已翦发左衽(改作易金人服)矣。诲俦相见执手而言欷歔不能正视军民谓诲有投拜之意王八差首唱之军民遂乱诲全家皆死初闻乱诲大呼曰:李俦是本州人为和州知州为金人也。乱不可止遂被害是日晚城陷明日赠诲直龙图阁制曰:生好物也。死恶物也。好物乐也。恶物哀也。乐生哀死人之情也。圣人之治顺人情而已刘诲山阳之守臣钱唐之寓公也。纷然围城之中推以为守而奉承之非深知其贤为可恃也。指以为叛而剿绝之非深知其罪为可诛也。事穷势迫人人自危横议之发初无根柢卒使身涂草野尸混卒伍是变不幸焉尔锡以宠名官其遣息姑以致哀死之义而已尚其不昧知享此哉!。
shí jiǔ rì guǐ sì chē jià xìng dìng hǎi xiàn.
十九日癸巳车驾幸定海县。
shàng yǐ míng zhōu bù kě jū nǎi jué xìng hǎi dào bǎ ài zhāng gōng yù jìn hǎi chuán èr shí zhǐ nèi yǐ xīng huà jūn tián jīng chuán zuò yù zhōu yú bìng zuò yù qián shǐ yòng bǎi sī jìn wèi bìng míng zhōu bèi chuán jìn wèi yǒu qiān yú rén suí háng shì rì.
上以明州不可居乃决幸海道把隘张公裕进海船二十只内以兴化军田经船作御舟馀并作御前使用百司禁卫并明州备船禁卫有千馀人随行是日。
xìng dìng hǎi xiàn liú zhāng jùn míng zhōu gǎn lǔ gǎi zuò dí shàng cì qīn zhā qí lüè yuē: wéi qīng zhōng yǒng shì zhèn lěi nián zhèn fēi qīng zé chàng yì shuí xiān qīng fēi zhèn zé qián gōng jù fèi qīng yí lù lì gòng gǎn zéi gǎi zuò dí bīng yī zhàn chéng gōng dāng fēng wáng jué.
幸定海县留张俊明州扞虏(改作敌)上赐亲劄其略曰:惟卿忠勇事朕累年朕非卿则倡义谁先卿非朕则前功俱废卿宜戮力共扞贼(改作敌)兵一战成功当封王爵。
èr shí rì jiǎ wǔ chē jià xìng chāng guó xiàn.
二十日甲午车驾幸昌国县。
jīn rén kòu dōng ān fǔ sī lǐ yè fù yú jīn rén zhè dōng xuān fǔ sī guō zhòng xún qì yuè zhōu zǒu.
金人寇(东安抚司李邺附於金人浙东宣抚司郭仲荀弃越州走。
jīn rén fàn gǎi zuò gōng yuè zhōu guō zhòng xún yǐ xuān fǔ shǐ zhí shì bù zhàn ér bēn qí bīng jiāng duō kuì qù wèi dào zhī zhōu lǐ yè yǐ yuè zhōu pàn yú jīn rén èr shí èr rì bǐng shēn jīn rén tú hóng zhōu.
金人犯(改作攻)越州郭仲荀以宣抚使职事不战而奔其兵将多溃去为盗知州李邺以越州叛於金人二十二日丙申金人屠洪州。
jīn rén zài hóng zhōu qǔ suǒ jīn nǎi bǎo huò bǎi gōng jì yì jiē jìn shì rì dà sì tú lù fén lüè dài jìn shān dà sì zhì cǐ rù zì gǎi zuò fù tú zhī.
金人在洪州取索金奶宝货百工技艺皆尽是日大肆屠戮焚掠殆尽(删大肆至此入字改作复屠之)。
kuì jūn chéng fù qīn wù zhōu fáng è shǐ fù sōng qīng chū chéng shuō ér jiàng zhī.
溃军成阜侵婺州防遏使傅松卿出城说而降之。
chéng fù kòu wù zhōu zhōu xué jiào shòu zhōu bāng zhě qǐng lǜ bīng jī zéi zhī zhōu shěn huì cóng zhī bāng lǜ bīng shù bǎi chū chéng dà bài ér hái huì yù zhǎn bāng zhōu guān quàn zhǐ zhī zhè dōng fáng è shǐ fù sōng qīng tún wù zhōu fù lái gōng chéng sōng qīng chū chéng dān mǎ jiàn fù bù yǐ zhì chéng xīn chǎn yǐ zhōng yì zhī jié fù děng shù qiān jiē lái jiàng fù sōng qīng hé bǎng dì jìn shì shàng zhù bì yáng zhōu wèi zhōng shū mén xià shěng jiào zhèng zhū fáng gōng shì xíng zài míng zhōu yǐ sōng qīng wèi zhè dōng fáng è shǐ qǔ jiāng bì yòng rú shù yǐ hóu tíng qìng wèi qián jūn tǒng zhì bù rǔ lín wèi hòu jūn tǒng zhì qīn tǒng zhōng jūn jiē yǒu jì lǜ yún:
成阜寇婺州州学教授周邦者请率兵击贼知州沈诲从之邦率兵数百出城大败而还诲欲斩邦州官劝止之浙东防遏使傅崧卿屯婺州阜来攻城崧卿出城单马见阜不以至诚心产以忠义之节阜等数千皆来降傅崧卿何榜第进士上驻跸扬州为中书门下省校正诸防公事行在明州以崧卿为浙东防遏使取将必用儒术以侯廷庆为前军统制步汝霖为後军统制亲统中军皆有纪律云:
èr shí wǔ rì yǐ hài zhāng jùn bài jīn rén yú míng zhōu.
二十五日已亥张俊败金人於明州。
jīn rén fàn gǎi zuò bī míng zhōu zhāng jùn yù qiǎn rén yìng tàn wú gǎn yīng zhě yǒu jūn bīng rèn cún qǐng xíng jùn zhuàng zhī yuē: rǔ guǒ néng dé qí shí dāng yǔ rǔ guān cún bài xiè ér xíng bù xuán zhǒng yǐ shǒu tí èr jí ér hái jù dé jīn rén zhī xū shí jùn dà xǐ suì chōu hé bīng zhī jì yì huì yǐn shì liú xiàng rú quàn tǒng zhì liú bǎo yǔ zhàn bù shèng zài mìng wáng jìn dǎng yòng qiū héng yíng dí yòng yǔ héng jiē bèi shāng yáng yí zhōng tián shī zhōng zài zhàn. yòu bù shèng lǐ bǎo jì jìn kǔ zhàn lǐ zhí shuài zhū bān zhí yǐ zhōu shī lái zhù liú hóng dào. yòu lǜ bīng shè qí páng jīn rén nǎi bài ér shāo tuì qù jùn jiè jiàng shì mǔ jiāo mǔ duò. qiě lǔ gǎi zuò dí rén qīn yì shù qiān lǐ rú rù wú rén zhī jìng qí wèi wǒ bù néng zhè yǒu qīng wǒ zhī xīn jīn yī dàn shī lì bǐ jiāng fèn nù bì zài lái nǎi qīng yě gāo qiáo bì guān zì shǒu zòu rèn cún zhī gōng tè shòu chéng jié láng wáng jìn zhě yán ān rén shǎo wèi jūn zú shì yì yě. shēn xiān shì zú dú lì qí gōng zhòu jiā zhèng shǐ cì jīn dài jùn bá yòng wèi jiāng.
金人犯(改作逼)明州张俊欲遣人硬探无敢应者有军兵任存请行俊壮之曰:汝果能得其实当与汝官存拜谢而行不旋踵以手提二级而还具得金人之虚实俊大喜遂瘳和兵之计亦会隐士刘相如劝统制刘宝与战不胜再命王进党用邱横迎敌用与横皆被伤杨沂中田师忠再战。又不胜李宝继进苦战李直率诸班直以舟师来助刘洪道。又率兵射其旁金人乃败而稍退去俊戒将士母骄母惰。且虏(改作敌)人侵轶数千里如入无人之境其谓我不能这有轻我之心今一旦失利彼将奋怒必再来乃清野高桥闭关自守奏任存之功特授承节郎王进者延安人少为军卒是役也。身先士卒独立奇功骤加正使赐金带俊拔用为将。
lǐ chéng qīn huái xī.
李成侵淮西。
lǐ chéng pò chú zhōu láng yá shān zhài jiàn yù qū jiāng shàng zhǐ quán jiāo xiàn yù jīn zhài lǐng zhì shì zhī jīn rén dù jiāng yǐ jǐn nǎi lǜ zhòng wǎng huái xī.
李成破滁州琅琊山寨渐欲趋江上止全椒县遇金寨岭至是知金人渡江已尽乃率众往淮西。
zhāng jùn qiǎn rén lái zòu míng zhōu zhī jié.
张俊遣人来奏明州之捷。
shàng zài chāng guó xiàn jié bào zhì bǎi guān jiē hè nèi shì chén gù yán bù hè yuē: shàng xìng hǎi dào hé hè zhī yǒu.
上在昌国县捷报至百官皆贺内侍陈顾言不贺曰:上幸海道何贺之有。
lóng yòu huáng tài hòu mìng yáng qí jūn lín jiāng jūn zhāng zhōng yàn jūn jí zhōu.
隆祐皇太后命杨琪军临江军张中彦军吉州。
liáng xiàn mù zhāng jìn pàn yú jīn rén.
梁羡慕张进叛於金人。
liáng xiàn mù wèi xuǎn fēng zhèng jiāng zhāng jìn wèi fù jiāng shàng zài yuè zhōu chà xiàn mù jìn yǐ běn bù bīng zhù yú zhū jì xiàn jí lǐ yè yǐ yuè zhōu tóu bài jīn rén qiǎn zhāo xiàn mù děng xiàn mù yǔ jìn jiē yù tóu bài qí zhòng duō bù cóng shì jiàn zhāng lù xiàn mù yǔ jìn xīn bù ān lǜ fù xīn wǔ liù shí rén yì zhōu tóu bài qí zhòng guǒ bù zhì jù shān zì bǎo shàng zài wēn zhōu zhāng jùn qiǎn rén zhāo qí zhòng jiē wǎng wēn zhōu jùn yī jiù liú huī xià.
梁羡慕为选锋正将张进为副将上在越州差羡慕进以本部兵驻於诸暨县及李邺以越州投拜金人遣招羡慕等羡慕与进皆欲投拜其众多不从事渐彰露羡慕与进心不安率腹心五六十人诣州投拜其众果不至据山自保上在温州张俊遣人招其众皆往温州俊依旧留麾下。
shào qīng pò zhōu hǔ yú wú hú xiàn.
邵青破周虎於芜湖县。
lǐ chéng zhī dǎng yǒu zhōu hǔ zhě jù wú hú xiàn shào qīng yǐ zhōu chuán zhì wú hú xiàn nǎi yí cóng yǔ zhàn yī rì qī bài cān yì wèi xī yǐ xiǎo zhōu guān zhàn jiāng zhōng jì ér gào qīng yuē: wú zhī suǒ yǐ bài biàn zhī suǒ yǐ shèng yǐ. bǐ yǐ hóng bù ruǎn chán yǔ wǒ zhī hào yī tóng gù yǔ zhàn zé bù néng fēn bǐ wǒ suǒ yǐ bì bài yí yì qí hào zé shèng yǐ. qīng rán zhī nǎi lìng qí zhòng jiē zuò zuān fēng jiǎo zǐ gè xián mò ér xíng yù zhàn zé qù qí hóng jīn wéi jiàn zuān fēng jiǎo zǐ. yòu yòng mò mǒ qiǎng yú yǎn xià rú líng rén zá jù zhī xì zhě. yòu kǒu chuī jiào zǐ yī zhàn shèng zhōu hǔ yú wú hú qīng suì zhù yú wú hú.
李成之党有周虎者据芜湖县邵青以舟船至芜湖县乃遗从与战一日七败参议魏曦以小舟观战江中既而告青曰:吾知所以败变知所以胜矣。彼以红布輭缠与我之号一同故与战则不能分彼我所以必败宜易其号则胜矣。青然之乃令其众皆作钻风角子各衔墨而行遇战则去萁红巾唯见钻风角子。又用墨抹抢於眼下如伶人杂剧之戏者。又口吹叫子一战胜周虎於芜湖青遂驻於芜湖。
qī fāng shā hòu jūn tǒng zhì hù chéng yú jīn tán.
戚方杀後军统制扈成於金坛。
chū jiàn kāng jūn kuì yú jiǎng shān yě. tǒng zhì liú jīng hù chéng yuè fēi jiē rù máo shān jīng tún shàng guān chéng tún zhōng guān fēi tún xià guān jiē cóng shān cǐ èr zì bīng xià tiān zhě zì lǔ lüě wèi zī shān cǐ èr zì fēi yǔ jīng chéng yì yí jūn rù guǎng dé jūn zhōng cūn jīng yǔ chéng jiē xǔ zhī yuè fēi yǔ jīng yǐn bīng xiān xíng fēi děng jì xíng chéng àn jūn zài lù xià bǎi bō bù quàn fēi yǔ jīng jūn mǎ yǐ xíng jǐn chéng nǎi wǎng jīn tán xiàn yǔ qí jiāng lǐ zhāng děng yì rù zhèn jiāng huì lǐ huá chuí zhī jūn jiàng shì cóng zhī chéng liú lǎo xiǎo zài jīn tán yǐ gòng zhòng wǎng zhèn jiāng lǐ huá chuí bì mén bù nà ér chū yín bó kào chéng jūn jūn fù huí zhì dān yáng dé bào qī fāng qū jīn tán zhài jǐn lǔ lǎo xiǎo ér qù chéng dà nù yǒu tūn dàn qī fāng zhī yì jí yuè jīn tán yǒu tǒng lǐng guān gǔ jùn zhě bèi chéng tóu fāng gào qí shì fāng lè bīng mǎ wèi bèi. yòu zhōng yè xiāng dǎo èr rén mí lù zhì míng shǐ wù chéng yì nù zhǎn xiāng dǎo èr rén chéng shǐ kè zé rì shì zhī yuē: huǎn zé jí chéng yuē: shì yǐ rú cǐ hé kě shāo huǎn. yòu mìng zhǎn zhī mìng xún lù ér huí zhōng tú yǔ fāng gé shuǐ xiàng yù fāng xià mǎ bài chéng chéng yì xià mǎ dá bài chéng yuē: bì jūn lǎo xiǎo zài jīn tán hé gù jiàn qīn fāng yuē: sǐ zuì sǐ zuì qī fāng ān gǎn zuò cǐ nǎi qí xià xiǎo rén yǒu xiāng lèi zhě chéng yuē: rán yuàn dé jūn zhōng lǎo xiǎo jiàn hái rú hé fāng xiè yuē: jì méng kuān shù jǐn dāng jǐn yǐ lǎo xiǎo jiāo fù bù gǎn shāo yǒu qīn sǔn yuē rì jiāo huán yǐ dìng fāng xiān qī lìng rén yú qiáo xià jué dà kēng fú jīng ruì shù shí rén sī rì jǐn shuā lǎo xiǎo lín cì ér xíng. ruò jiāng jiāo huán zhě chéng yǐ chē mǎ yíng zhī fāng gé shuǐ yán yuē: qī fāng jīn rì jǐn jiāng lǎo xiǎo jiāo huán tǒng.
初建康军溃於蒋山也。统制刘经扈成岳飞皆入茅山经屯上观成屯中观飞屯下观皆从(删此二字)兵(下添者字)虏掠为资(删此二字)飞与经成议移军入广德军锺村经与成皆许之岳飞与经引兵先行飞等既行成按军在路下摆拨不劝飞与经军马已行尽成乃往金坛县与其将李璋等议入镇江会李滑槌之军将士从之成留老小在金坛以共众往镇江李滑槌闭门不纳而出银帛犒成军军复回至丹阳得报戚方趋金坛寨尽虏老小而去成大怒有吞啗戚方之意急越金坛有统领官谷俊者背成投方告其事方勒兵马为备。又中夜乡导二人迷路质明始悟成益怒斩乡导二人成使克择日筮之曰:缓则吉成曰:事已如此何可稍缓。又命斩之命寻路而回中途与方隔水相遇方下马拜成成亦下马答拜成曰:獘军老小在金坛何故见侵方曰:死罪死罪戚方安敢作此乃其下小人有相累者成曰:然愿得军中老小见还如何方谢曰:既蒙宽恕谨当尽以老小交付不敢稍有侵损约日交还已定方先期令人於桥下掘大坑伏精锐数十人斯日尽刷老小鳞次而行。若将交还者成以车马迎之方隔水言曰:戚方今日尽将老小交还统。
zhì hé yòng jūn mǎ, qǐ fēi yù jiàn líng qīn hū! chéng yuē: bù rán suì yuē qí jūn mǎ jiē tuì ér chéng yǔ fāng gè jìn mǎ fāng shāo huǎn qí xíng chéng xiān zhì qiáo cè fú bīng chū suì shā chéng chéng jì sǐ fāng nǎi jìn bīng qí jūn sàn zǒu fāng jǐn qǔ chéng fù mǔ qī zǐ jiē shā zhī, yú shì tǒng lǐng páng róng shōu chéng yú zhòng wǎng yí xīng xiàn tóu shuǐ jūn tǒng zhì guō jí.
制何用军马,岂非欲见陵侵乎!成曰:不然遂约其军马皆退而成与方各进马方稍缓其行成先至桥侧伏兵出遂杀成成既死方乃进兵其军散走方尽取成父母妻子皆杀之,於是统领庞荣收成馀众往宜兴县投水军统制郭吉。
cì jìn shì chū shēn tóu pǐn dǐng dài sì chuān děng chù chéng xuān bù zhèng shǐ sī bù zhèng shǐ qīng yuàn xǔ hán dù xiào kān.
赐进士出身头品顶戴四川等处承宣布政使司布政使清苑许涵度校刊。
juǎn yī bǎi sān shí wǔ jiào kān jì.
※卷一百三十五校勘记。
wèi wén kuī shī wén wù zuò wéi wú wū yǔ jiē kōng quē wú zì yǎn jí jù jiàng fù zhī zhuàng jiàng fù wù zuò fù jiàng chéng zhōng mín luàn lǎo yòu zhēng chū dōng mén luàn wù zuò xié nǎi lǜ zhòng yóu lì shuǐ jiàn píng lù yóu wù zuò fén zhī jūn shì zhōu liè tuō shì zì guò dú sōng lín lǐng lín zì yǎn jīn rén chà yā jūn jūn wù zuò rén jīn rén kòu yuè zhōu zhè dōng xuān fǔ shǐ guō zhòng xún qì chéng zǒu zhī zhōu lǐ yè pàn jiàng yú jīn rén wù zuò zhè dōng ān fǔ sī lǐ yè fù yú jīn rén zhè dōng xuān fǔ sī guō zhòng xún qì yuè zhōu zǒu àn cǐ yīng tí xíng zuò píng xíng wù kuì jūn chéng gāo gāo wù zuò fù xià tóng gè fù mò ér xíng fù wù zuò xián bīng xià tiān jiē zì jiē wù zuò zhě.
未闻亏失(闻误作为)无屋宇皆空阙(无字衍)即具降附之状(降附误作附降)城中民乱老幼争出东门(乱误作携)乃率众由溧水建平路(由误作焚)知军事周烈(脱事字)过独松林岭(林字衍)金人差押军(军误作人)金人寇越州浙东宣抚使郭仲荀弃城走知州李邺叛降於金人(误作浙东安抚司李邺附於金人浙东宣抚司郭仲荀弃越州走按此应提行作平行误)溃军成皋(皋误作阜下同)各附墨而行(附误作衔)兵(下添皆字皆误作者)。