strong lǎo xiá shì shè jì chù tān rén xián lìng jūn liú xīn zhé yí yù strong
老俠士設計處貪人 賢令君留心折疑獄
yú jì wǔ tīng le fù rén de huà, huí dào jiā zhōng, jiù bǎ zì jǐ dāng zuò wèn guān, zài sān tì tā tuī cè dào: mò shuō zhè xiē cái wù bú shì zǔ shàng suǒ yí, jiù shì
虞繼武聽了婦人的話,回到家中,就把自己當做問官,再三替他推測道:「莫說這些財物不是祖上所遺,就是
zǔ shàng suǒ yí, wèi shén me zi sūn bù shí, zōng zú bù zhēng, dǎo shì páng rén zhī dào, zǒu qù dì qǐ zhuàng lái?
祖上所遺,為什么子孫不識,宗族不爭,倒是旁人知道,走去遞起狀來?
zhuàng shàng bù xiě míng zì, fēn míng shì chóu hài wú yí le. zhǐ shì nà dì zhuàng zhī rén jiù shǐ yǔ tā yǒu xì, nǎ yī zhuāng dǎi shì bù hǎo jiā tā, dìng yào zhǐ wèi wō dào? qǐ zāng de shí jié yòu néng guǒ yīng qí yán, què hǎo bù duō bù shǎo, hé zhe zhuàng shàng de shù mù nán dào nà dì zhuàng zhī rén wèi bào sī chóu, dào kěn pò fèi qiān jīn, yù xiān mái zài tā dì shàng, qù zuò zhè zhuāng dāi shì bù chéng? xiǎng le jǐ rì, bìng wú jué duàn, jiù bǎ zhè zhuāng yí shì kè kè fàng zài xīn tóu, shuì lǐ mèng lǐ dìng yào yī ya jǐ shēng, nóng guā jǐ jù.
狀上不寫名字,分明是仇害無疑了。只是那遞狀之人就使與他有隙,哪一樁歹事不好加他,定要指為窩盜?起贓的時節又能果應其言,卻好不多不少,合着狀上的數目;難道那遞狀之人為報私仇,倒肯破費千金,預先埋在它地上,去做這樁呆事不成?」想了幾日,並無決斷,就把這樁疑事刻刻放在心頭,睡里夢裡定要噫呀幾聲,噥聒幾句。
tài fū rén tīng jiàn, wèn tā wèi zhe hé shì. jì wǔ jiù bǎ fù rén de huà xì xì shù le yī fān. tài fū rén chū tīng zhī jì yě shèn shì hú yí, jí zhì xiǎng le yī huì, jiù hū rán dà wù dào: shì le, shì le! zhè zhǔ yín zi guǒ rán shì wǒ jiā de, tā yí dé bù cuò. nǐ fù qīn zài rì, céng yǒu yī gè péng yǒu, shì yuǎn fāng zhī rén, tā zài sān yǔ lóu xià sù guò jǐ yè, kàn jiàn yǒu gè bái lǎo shǔ zǒu lái zǒu qù, zuān rù dì bǎn zhī zhōng . tā lín qù de shí jié, céng duì nǐ fù qīn shuō guò, jiào tā bù kě mài lóu, jiāng lái bì yǒu héng cái kě dé. zhè děng kàn qǐ lái, jiù shì cái shén chū xiàn. nǐ fù qīn bù céng qǔ de, suǒ yǐ jià huò yú rén. jìng qù rèn le chū lái, jiù tā yī mìng jiù shì le. yú jì wǔ dào: zhè xiē shuō huà, hái yǒu xiē fèi jiě, shì huàn kǒu zhōng shuō bù dé huāng táng zhī shì. hé kuàng duì le xiàn fù mǔ jiǎng chū bái lǎo shǔ, sān gè zì lái, yān zhī bù yí wǒ xiàn mù qiān jīn bù hǎo bái dé, gù yì chuàng wèi cǐ shuō, hǎo qī piàn yú rén? kuàng qiě lián zhè gè bái lǎo shǔ yě bú shì xiān rén qīn yǎn jiàn, de lián zhè jù huāng táng huà yě bú shì xiān rén qīn kǒu jiǎng de, xuán ér yòu xū, zhēn suǒ wèi chī rén shuō mèng. jì shì wǒ jiā de cái wù, xiān rén jiù gāi kàn jiàn, wèi shén me zì jǐ bù jiàn lù xíng, fǎn xiàn zài bié rén yǎn lǐ? zhè shì bì wú zhī shì, bú yào xìn tā. bì jìng yào yǔ xiàn fù mǔ shāng liáng, shěn chū zhè zhuāng yí shì, jiù le wú zuì zhī mín, cái suàn gè rén rén jūn zǐ. zhèng zài jiǎng huà zhī jì, hū yǒu jiā rén chuán bǐng, shuō: xiàn guān shàng mén cān yè. jì wǔ dào: zhèng yào xiāng huì, kuài qǐng jìn lái! zhī xiàn yè jiàn zhī hòu, shuō le jǐ jù xián huà, bù děng yú jì wǔ kāi kǒu, xiān bǎ zhè zhuāng yí shì qǐng jiào zhǔ rén, shuō: táng mǒu nà zhǔ zāng wù, zài sān yán shěn, bù dé qí shí. zuó rì yòu qīn kǒu zhāo chēng shuō: qǐ zāng zhī chù, nǎi fǔ shàng de yuán chǎn, yí dìng shì lìng zǔ suǒ yí. gù cǐ bēi zhí yī lái fèng yè, èr lái qǐng wèn lǎo dà rén, qiú yī gè shì xià, bù zhī guǒ fǒu? jì wǔ dào: hán jiā lěi dài qīng pín, xiān zǔ bìng wú jī xù, zhè zhǔ zāng wù, xué shēng bù gǎn mào rèn, yǐ lái bù jié zhī míng. qí jiān bì yǒu tā gù, yě wèi bì shì wō dào zhī zāng, hái qiú lǎo fù mǔ míng fǎng àn chá, shěn chū zhè zhuāng shì lái, chū le táng fàn zhī zuì cái hǎo. zhī xiàn dào: tài wēng xiān shì zhī rì, lǎo dà rén shàng zài jì líng, yǐ qián de shì huò zhě wèi bì jǐn xiǎo. hé bù qǐng wèn tài fū rén, wèi jīng qì chǎn zhī shí, kě lüè lüè yǒu xiē jiàn wén fǒu? jì wǔ dào: yǐ céng wèn guò jiā mǔ, jiā mǔ shuō lái de huà pō jìn huāng táng, yòu bù chū yú xiān rén zhī kǒu, rú jīn duì le lǎo fù mǔ bù biàn wàng tán, zhǐ hǎo cún ér bù lùn bà le. zhī xiàn tīng jiàn zhè jù huà, bì jìng yāo qiú shuō míng. jì wǔ duàn bù kěn shuō. kuī le tài fū rén lì zài píng hòu, yī xīn yào jī yīn gōng, jiù fēn fù guǎn jiā chū lái, bǎ yǐ qián de shuō huà xì shù yī biàn, yǐ dài zhǔ rén zhī kǒu. zhī xiàn tīng bà, mò mò wú yán, xiǎng le hǎo yī huì, fāng cái duì guǎn jiā dào: fán nǐ jìn qù zài wèn yī shēng, shuō: nà kàn jiàn bái shǔ de rén zhù zài nǎ lǐ, rú jīn zài yě bù zài, tā jiā pín fù rú hé, tài lǎo yé zài rì yǔ tā shì hé děng de jiāo qǐng, céng yǒu huǎn jí xiāng tōng zhī shì fǒu? qiú tài fū rén shuō gè míng bái. jīn rì zhè fān wèn dá jiù dāng zuò shěn shì yì bān, huò zhě wú yì zhī zhōng dào jué le yī zhuāng yí yù, yě wèi jiàn dé. guǎn jiā jìn qù yī huì, yòu chū lái bǐng fù dào: tài fū rén shuō, nà kàn jiàn bái shǔ de, nǎi yuǎn fāng rén shì, zhù zài mǒu fǔ mǒu xiàn, rú jīn hái bù céng sǐ. tā de jiā zī jí hòu, wèi rén zhàng yì shū cái, yǔ tài lǎo yé yǒu jīn shí zhī qì. kàn jiàn tài lǎo yé mài qù yuán tíng, jiāng lái hái yǒu mài lóu zhī shì, jiù yào juān jīn qǔ shú. tài lǎo yé zì jǐ bù yuàn, fāng cái zhōng zhǐ. qǐ xiān nà jù huà, shì tā lín xíng zhī jì shuō chū lái de. zhī xiàn yòu xiǎng yī huì, fēn fù guǎn jiā, jiào tā jìn qù wèn dào: jì rán rú cǐ, tài lǎo yé qù shì zhī hòu, tā kě céng lái fù diào? xiāng jiàn tài fū rén, wèn xiē shén me shuō huà? yī fā jiǎng lái. guǎn jiā jìn qù yī huì, yòu chū lái bǐng fù dào: tài fū rén shuō, tài lǎo yé mò le shí yú nián, tā fāng cái zhī dào, tè dì gǎn lái jì diàn. kàn jiàn lóu yě mài qù, shí fēn jīng hài, yòu wèn: wǒ qù zhī hòu, kě céng dé xiē héng cái? tài fū rén shuō: bìng bù céng yǒu. tā jiù lián shēng tàn xī, shuō: pián yí le shòu yè zhī rén! qī xīn móu chǎn, yòu dé liǎo bù yì zhī cái, jiāng lái xīn yǒu héng huò. tā qù zhī hòu, bù duō jǐ rì, jiù yǒu rén chū shǒu táng jiā, nòng chū zhè zhuāng shì. tài fū rén cháng cháng zàn fú, shuō tā yǒu xiān jiàn zhī míng. zhī xiàn tīng dào cǐ chù, jiù dà xiào qǐ lái, duì le píng fēng hòu shēn shēn dǎ yī gōng dào: duō xiè tài fū rén jiào dǎo, shǐ wǒ zhè yú méng xiàn lìng shěn chū yī zhuāng qí shì lái. rú jīn bù xiāo shuō dé, jìng fán zūn shǐ dì zhāng lǐng zhuàng, bǎ nà èr shí dìng yuán bǎo sòng dào fǔ shàng lái jiù shì le. jì wǔ dào: hé suǒ jiàn ér rán? hái qiú lǎo fù mǔ míng bái cì jiào. zhī xiàn dào: zhè èr shí dìng yuán bǎo, yě bú shì lìng zǔ suǒ yí, yě bú shì táng fàn suǒ jié, jiù shì nà wèi gāo rén yào tì xiān tài wēng shú chǎn. yīn xiān tài wēng sù xìng lián jiè, jiān zhí bù cóng, gù cǐ mái xià zhè zhǔ cái wù, zèng yǔ xiān tài wēng, wèi jiāng lái shú chǎn zhī fèi de. zhǐ yīn bù hǎo míng jiǎng, suǒ yǐ jiǎ tuō guǐ shén, hǎo děng tā qù zhī hòu, tài wēng jué qǔ de yì sī.
太夫人聽見,問他為着何事。繼武就把婦人的話細細述了一番。太夫人初聽之際也甚是狐疑,及至想了一會,就忽然大悟道:「是了,是了!這主銀子果然是我家的,他疑得不錯。你父親在日,曾有一個朋友,是遠方之人,他在三與樓下宿過幾夜,看見有個白老鼠走來走去,鑽入地板之中 。他臨去的時節,曾對你父親說過,叫他不可賣樓,將來必有橫財可得。這等看起來,就是財神出現。你父親不曾取得,所以嫁禍於人。竟去認了出來,救他一命就是了。」虞繼武道:「這些說話,還有些費解,仕宦口中說不得荒唐之事。何況對了縣父母講出『白老鼠』,三個字來,焉知不疑我羨慕千金不好白得,故意創為此說,好欺騙愚人?況且連這個白老鼠也不是先人親眼見,的連這句荒唐話也不是先人親口講的,玄而又虛,真所謂痴人說夢。既是我家的財物,先人就該看見,為什麼自己不見露形,反現在別人眼裡?這是必無之事,不要信他。畢竟要與縣父母商量,審出這樁疑事,救了無罪之民,才算個仁人君子。」正在講話之際,忽有家人傳稟,說:「縣官上門參謁。」繼武道:「正要相會,快請進來!」知縣謁見之後,說了幾句閒話,不等虞繼武開口,先把這樁疑事請教主人,說:「唐某那主贓物,再三研審,不得其實。」 昨日又親口招稱說:「起贓之處,乃府上的原產,一定是令祖所遺。故此卑職一來奉謁,二來請問老大人,求 一個示下,不知果否?」繼武道:「寒家累代清貧,先祖並無積蓄,這主贓物,學生不敢冒認,以來不潔之名。其間必有他故,也未必是窩盜之贓,還求老父母明訪暗察,審出這樁事來,出了唐犯之罪才好。」知縣道:「太翁仙逝之日,老大人尚在髻齡,以前的事或者未必盡曉。何不請問太夫人,未經棄產之時,可略略有些見聞否?」繼武道:「已曾問過家母,家母說來的話頗近荒唐,又不出於先人之口,如今對了老父母不便妄談,只好存而不論罷了。」知縣聽見這句話,畢竟要求說明。繼武斷不肯說。虧了太夫人立在屏後,一心要積陰功,就吩咐管家出來,把以前的說話細述一遍,以代主人之口。知縣聽罷,默默無言,想了好一會,方才對管家道:「煩你進去再問一聲,說:『那看見白鼠的人住在哪裡,如今在也不在,他家貧富如何,太老爺在日與他是何等的交請,曾有緩急相通之事否?』求太夫人說個明白。今日這番問答就當做審事一般,或者無意之中倒決了一樁疑獄,也未見得。」管家進去一會,又出來稟復道:「太夫人說,那看見白鼠的,乃遠方人氏,住在某府某縣,如今還不曾死。他的家資極厚,為人仗義疏財,與太老爺有金石之契。看見太老爺賣去園亭,將來還有賣樓之事,就要捐金取贖。太老爺自己不願,方才中止。起先那句話,是他臨行之際說出來的。」知縣又想一會,吩咐管家,叫他進去問道:「既然如此,太老爺去世之後,他可曾來赴吊?相見太夫人,問些什麼說話?一發講來。」管家進去一會,又出來稟復道:「太夫人說,太老爺歿了十餘年,他方才知道,特地趕來祭奠。看見樓也賣去,十分驚駭,又問:『我去之後,可曾得些橫財?』太夫人說:『並不曾有。』他就連聲嘆息,說:『便宜了受業之人!欺心謀產,又得了不義之財,將來心有橫禍。』他去之後,不多幾日,就有人出首唐家,弄出這樁事。太夫人常常贊服,說他有先見之明。」知縣聽到此處,就大笑起來,對了屏風後深深打一躬道:「多謝太夫人教導,使我這愚蒙縣令審出一樁奇事來。如今不消說得,竟煩尊使遞張領狀,把那二十錠元寶送到府上來就是了。」繼武道:「何所見而然?還求老父母明白賜教。」知縣道:「這二十錠元寶,也不是令祖所遺,也不是唐犯所劫,就是那位高人要替先太翁贖產。因先太翁素性廉介,堅執不從,故此埋下這主財物,贈與先太翁,為將來贖產之費的。只因不好明講,所以假託鬼神,好等他去之後,太翁掘取的意思。
jí zhì fù diào zhī shí, kàn jiàn bù shú yuán tíng, yòu bǎ zhù lóu mài qù, jiù zhī dào zhè zhǔ cái wù fǎn wèi chóu jiā suǒ yǒu. xīn shàng qì fèn bù guò, dào lín qù zhī jì diū xià yī zhāng nì míng zhuàng cí, hǎo děng tā pò jiā dàng chǎn de yì sī. rú jīn zhēn qíng jì bái, yuán wù dāng hái, jìng sòng guò lái jiù shì le. hái yǒu shén me jiǎng dé!
及至赴吊之時,看見不贖園亭,又把住樓賣去,就知道這主財物反為仇家所有。心上氣憤不過,到臨去之際丟下一張匿名狀詞,好等他破家蕩產的意思。如今真情既白,原物當還,竟送過來就是了。還有什麼講得!」
yú jì wǔ tīng le, xīn shàng suī rán zàn fú, jiū jìng ài le xián yí, bù hǎo jù rán chēng xiè, yě duì zhī xiàn dǎ le yī gōng, shuō tā: shàn chá ěr yán, fù duō qí zhì, suī lóng tú fù chū, dāng bù zhì cǐ. zhǐ shì zhè zhǔ cái wù suī shuō shì xiá shì suǒ yí, jiū jìng méi rén zhèng jiàn, bù hǎo mào lǐng, qiú lǎo fù mǔ cún zài kù zhōng, yǐ bèi zhèn jī zhī fèi bà le. zhèng zài tuī ràng zhī jì, yòu yǒu yī gè jiā rén, shǒu chí hóng tiē, duì le zhǔ rén qīng qīng dì bǐng dào: dāng chū jiǎng huà de rén xiàn zài mén shǒu, shuō cóng qiān lǐ zhī wài gǎn lái wèn hòu tài fū rén de. rú jīn tài yé zài cǐ, běn bù gāi chuán, zhǐ yīn dāng rì de shì qíng shì tā zhī dào, qià hǎo lái zài zhè biān, suǒ yǐ chuán bào lǎo yé, kě hǎo qǐng jìn lái zhì wèn? yú jì wǔ dà xǐ, jiù duì zhī xiàn shuō zhī. zhī xiàn gèng jiā yǒng yuè, jiào kuài qǐng jìn lái.
虞繼武聽了,心上雖然贊服,究竟礙了嫌疑,不好遽然稱謝,也對知縣打了一躬,說他:「善察邇言,復多奇智,雖龍圖復出,當不至此。只是這主財物雖說是俠士所遺,究竟沒人證見,不好冒領,求老父母存在庫中,以備賑饑之費罷了。」 正在推讓之際,又有一個家人,手持紅帖,對了主人輕輕地稟道:「當初講話的人現在門首,說從千里之外趕來問候太夫人的。如今太爺在此,本不該傳,只因當日的事情是他知道,恰好來在這邊,所以傳報老爺,可好請進來質問?」虞繼武大喜,就對知縣說知。知縣更加踴躍,叫快請進來。
zhǐ jiàn zǒu dào miàn qián, shì gè tóng yán hè fà de gāo shì, miǎo shì xīn guì, zhòng dài gù rén, duì zhī xiàn zuò le yī yī, wǎng hòu miàn jìng zǒu, shuō: wǒ jīn rì zhī lái, nǎi wèn hòu wáng yǒu zhī qī, bú shì qū yán fù rè. guì jiè lín mén, bù gàn yě sǒu zhī shì, nán yǐ fèng péi. yǐn wǒ dào nèi shì zhī zhōng, qù jiàn sǎo fū rén bà le. yú jì wǔ dào: lǎo bó yuǎn lái, bù gāi qū nǐ péi kè, zhǐ yīn xiàn fù mǔ yǒu zhuāng yí shì yào fǎng wèn sān lǎo, nán dé gāo rén dào cǐ, jiù qū zuò piàn kè yě wú fáng. cǐ lǎo tīng jiàn zhè jù huà, fāng cái gǒng shǒu ér zuò. zhī xiàn péi le yī chá, jiù dǎ gōng wèn dào: lǎo xiān shēng èr shí nián qián céng zuò yī zhuāng shèng dé zhī shì, qǐ xiān méi rén zhī jué, rú jīn yù le xià guān, tì nǐ biǎo bái chū lái le. nà cáng jīn zèng yǒu bù lù duān ní zhǐ yǐ shén dào shè jiào de shì, kě shì lǎo xiān shēng zuò de me? cǐ lǎo tīng jiàn zhè jù huà, bù jué xīn tóu tiào dòng, bàn shǎng bù yán. chóu chú le yī huì, fāng cái dá yīng tā dào: shān yě zhī rén, nǎ yǒu shén me shèng dé zhī shì? zhè jù shuō huà, xián shǐ jūn wèn cuò le. yú jì wǔ dào: bái shǔ chū xiàn de huà, wén dé chū yú lǎo bó zhī kǒu. rú jīn wèi zhè yī zhuāng yí shì, yào bǎ wō dào zhī zuì jiā yǔ yī gè liáng mín, xiǎo zhí bù rěn, qiú xiàn fù mǔ kuān shì tā. fāng cái shuō dào qí jiān, lüè lüè yǒu xiē tóu xù, zhǐ shì bái shǔ zhī yán jiū jìng bù zhī shì zhēn shì jiǎ, qiú lǎo bó yī yán yǐ jué. cǐ lǎo hái gù yì tuī cí, bù kěn zhí shuō. zhí dào tài fū rén chuán chū huà lái, qiú tā tǔ lù zhēn qíng, hǎo shì liáng mín zhī zuì, cǐ lǎo fāng cái dà xiào yī chǎng, bǎ èr shí yú nián bù céng xiè lòu de xīn shì, yī qí qīng dào chū lái, yǔ zhī xiàn suǒ yán, bù shuǎng yī zì. lián yuán bǎo shàng miàn záo de shén me zì yǎn, zuò de shén me jì hào, jiào rén qǔ lái zhì yàn, dōu lì lì bù chà. zhī xiàn yǔ jì wǔ chēng dào cǐ lǎo de shèng dé. cǐ lǎo yǔ jì wǔ kuā sòng zhī xiàn de shén míng.
只見走到面前,是個童顏鶴髮的高士,藐視新貴,重待故人,對知縣作了一揖,往後面竟走,說:「我今日之來,乃問候亡友之妻,不是趨炎附熱。貴介臨門,不干野叟之事,難以奉陪。引我到內室之中,去見嫂夫人罷了。」虞繼武道:「老伯遠來,不該屈你陪客,只因縣父母有樁疑事要訪問三老,難得高人到此,就屈坐片刻也無妨。」此老聽見這句話,方才拱手而坐。知縣陪了一茶,就打躬問道:「老先生二十年前曾做一樁盛德之事,起先沒人知覺,如今遇了下官,替你表白出來了。那藏金贈友、不露端倪、只以神道設教的事,可是老先生做的麼?」此老聽見這句話,不覺心頭跳動,半晌不言。躊躇了一會,方才答應他道:「山野之人,哪有什麼盛德之事?這句說話,賢使君問錯了。」虞繼武道:「白鼠出現的話,聞得出於老伯之口。如今為這一樁疑事,要把窩盜之罪加與一個良民,小侄不忍,求縣父母寬釋他。方才說到其間,略略有些頭緒,只是白鼠之言究竟不知是真是假,求老伯一言以決。」此老還故意推辭,不肯直說。直到太夫人傳出話來,求他吐露真情,好釋良民之罪,此老方才大笑一場,把二十餘年不曾泄露的心事,一齊傾倒出來,與知縣所言,不爽一字。連元寶上面鑿的什麼字眼,做的什麼記號,叫人取來質驗,都歷歷不差。知縣與繼武稱道此老的盛德。此老與繼武夸頌知縣的神明。
zhī xiàn yǔ cǐ lǎo yòu jiāo kǒu zàn tàn, shuō jì wǔ bù xiū sù yuàn, fǎn pèi xīn ēn, zuò le zhè fān zhǎng hòu zhī shì, jiāng lái qián chéng yuǎn dà, bù bo kě zhī. nǐ zàn wǒ, wǒ zàn nǐ, dà jiā jiǎng gè bù zhù zhǐ shì liǎng bān zào kuài lì zài páng biān, gè gè yǎn kǒu ér xiào, shuō: běn guān chū le gào shì, fǎng ná nì míng dì zhuàng zhī rén, rú jīn shěn wèn chū lái, bù xíng jiā dǎ, fǎn tóng tā zuò le jiǎng huà, qǐ bú shì jiàn xīn wén! zhī xiàn huí dào xiàn zhōng, jiù qǔ nà èr shí dìng yuán bǎo, chāi rén sòng shàng mén lái, yào qǔ jiā rén de lǐng zhuàng. jì wǔ bù shōu, xiě shū huí fù zhī xiàn, qiú tā bǎ zhè xiàng yín liǎng gěi yǔ táng xìng zhī rén, yǐ wèi shú chǎn zhī fèi. yī lái chéng xiān rén zhī zhì, èr lái suì xiá kè zhī xīn, sān lái hǎo děng táng xìng zhī rén bié mǎi lóu fáng jū zhù, shù shǐ yǔ zhě shòu zhě liǎng bù xiāng kuī, jūn sòng rén hóu zhī yì zhèng.
知縣與此老又交口讚嘆,說繼武「不修宿怨,反沛新恩,做了這番長厚之事,將來前程遠大,不卜可知」。你贊我,我贊你,大家講個不祝只是兩班皂快立在旁邊,個個掩口而笑,說:「本官出了告示,訪拿匿名遞狀之人,如今審問出來,不行夾打,反同他坐了講話,豈不是件新聞!」知縣回到縣中,就取那二十錠元寶,差人送上門來,要取家人的領狀。繼武不收,寫書回復知縣,求他把這項銀兩給與唐姓之人,以為贖產之費。一來成先人之志,二來遂俠客之心,三來好等唐姓之人別買樓房居住,庶使與者受者兩不相虧,均頌仁侯之異政。
zhī xiàn yī le shū zhōng de huà, bǎ táng fàn tí chū yù lái, gěi hái yuán jià, qǔ chū liǎng zhāng mài qì, chāi rén yā sòng shàng mén, bǎ lóu gé yuán tíng jiāo hái yuán zhǔ guǎn yè. dāng rì zài sān yǔ lóu shàng jǔ jiǔ xiè tiān, shuō: qián rén wèi shàn zhī bào, fēng hòu zhì cǐ táng xìng wèi è zhī bào, cǎn kù zhì cǐ. rén yì hé dàn ér bù wèi shàn, hé lè ér wèi bù shàn zāi! táng xìng fū fù yī jiù xiě le shēn qì, lián dāng guān suǒ lǐng zhī jià, yī bìng sòng shàng mén lái, dǐ sǐ qiú tā shōu yòng. jì wǔ jiān cí bù nà, hái bǎ hǎo yán ān wèi tā. táng xìng fū fù kè le zhǎng shēng pái wèi, lǐng huí jiā qù gōng yǎng. suī rán bù méng shōu lù, réng yǐ jiā zhǔ shì zhī, bù dàn bào dá qián ēn, yě yào shǐ páng rén zhī dào, shuō tā shì yú fǔ jiā rén, bù gǎn qī fù de yì sī.
知縣依了書中的話,把唐犯提出獄來,給還原價,取出兩張賣契,差人押送上門,把樓閣園亭交還原主管業。當日在三與樓上舉酒謝天,說:「前人為善之報,豐厚至此;唐姓為惡之報,慘酷至此。人亦何憚而不為善,何樂而為不善哉!」唐姓夫婦依舊寫了身契,連當官所領之價,一併送上門來,抵死求他收用。繼武堅辭不納,還把好言安慰他。唐姓夫婦刻了長生牌位,領回家去供養。雖然不蒙收錄,仍以家主事之,不但報答前恩,也要使旁人知道,說他是虞府家人,不敢欺負的意思。
zhòng rén yǒu shī yī shǒu, dān jì cǐ shì, yào quàn fù hòu zhī jiā bù kě móu rén tián chǎn.
眾人有詩一首,單記此事,要勸富厚之家不可謀人田產。
qí shī yún:
其詩云:
gē dì yǔ rén qù, lián rén dài chǎn lái.
割地予人去,連人帶產來。
cún rén zhōng yǒu yì, tú lì bì shēng zāi.
存仁終有益,圖利必生災。
píng
〔評〕
xiàn lìng zhī shén míng, lǎo yǒu zhī rèn xiá, yǔ jì wǔ zhī lián jìng jū xiāng bù xiū sù yuàn, sān zhě jūn kān bù xiǔ. shì huàn jū guān zhě, dāng yǐ xiàn lìng wèi fǎ jū xiāng zhě, dāng yǐ jì wǔ wèi fǎ. dú shì shù mín zhī yǒu cái lì zhě, bù dāng yǐ lǎo sǒu wèi fǎ, yīn qí nì míng dì zhuàng yī jié bù kě xùn ěr. rán cóng lái xiá kè suǒ xíng zhī shì, kě xùn zhě jué shǎo rú qí kě xùn, zé shì yì shì, fēi xiá kè yě. yì yǔ xiá zhī fēn, zài kě xùn bù kě xùn zhī jiān ér yǐ yǐ.
縣令之神明,老友之任俠,與繼武之廉靜居鄉、不修宿怨,三者均堪不朽。仕宦居官者,當以縣令為法;居鄉者,當以繼武為法。獨是庶民之有財力者,不當以老叟為法,因其匿名遞狀一節不可訓耳。然從來俠客所行之事,可訓者絕少;如其可訓,則是義士,非俠客也。義與俠之分,在可訓不可訓之間而已矣。