strong tū fā wū gū strong
秃发乌孤

tū fā wū gū, hé xī xiān bēi rén yě. bā shì zǔ pǐ gū, lǜ qí bù zì sài běi qiān yú hé xī. gū zǐ shòu tián lì, shòu tián zú, sūn shù jī néng lì. zhuàng guǒ duō móu lüè. tài shǐ zhōng shā qín zhōu lá shǐ hú liè yú wàn hú duī bài liáng zhōu lá shǐ sū yú yú jīn shān, yòu shā liáng zhōu lá shǐ yáng xīn yú dān lǐng, jǐn yǒu liáng zhōu zhī dì. wǔ dì wèi zhī gàn shí. néng sǐ, cóng dì wù fán dài lì. fán sǐ, sūn tuī jīn lì. jīn sǐ, zi sī fù jiān lì, bù zhòng zhuǎn shèng, suì jù liáng tǔ, jiān zú, zi wū gū xí wèi, yǎng mín wù nóng xiū jié lín hǎo. lǚ guāng fēng wū gū guǎng wǔ jùn gōng yì zhōu mù zuǒ xián wáng.
秃发乌孤，河西鲜卑人也。八世祖疋孤，率其部自塞北迁于河西。孤子寿阗立，寿阗卒，孙树机能立。壮果多谋略。泰始中杀秦州剌史胡烈于万斛堆败凉州剌史苏榆于金山，又杀凉州剌史杨欣于丹岭，尽有凉州之地。武帝为之旰食。能死，从弟务凡代立。凡死，孙推斤立。斤死，子思复鞬立，部众转盛，遂据凉土，鞬卒，子乌孤袭位，养民务农修结邻好。吕光封乌孤广武郡公、益州牧、左贤王。

tài chū yuán nián zhēng yuè, gǎi yuán, zì chēng dà jiàng jūn dà chán yú xī píng shēng. yǐ dì lù gū wèi piào qí jiāng jūn, nù tán wèi chē qí jiāng jūn. èr nián, gǎi chēng wǔ wēi wáng. sān nián zhēng yuè, tú yú lè dōu. bā yuè, gū yīn jiǔ zǒu mǎ, mǎ dào shāng xié. xiào yuē:" jǐ shǐ lǚ guāng fù zǐ dà xǐ." é ér huàn shén, gù wèi qún chén yuē:" fāng nán wèi jìng, yí lì zhǎng jūn." yán zhōng ér hōng. zài wáng wèi sān nián, wěi shì wǔ wáng, miào hào liè zǔ.
太初元年正月，改元，自称大将军、大单于、西平生。以弟鹿孤为骠骑将军，傉檀为车骑将军。二年，改称武威王。三年正月，徒于乐都。八月，孤因酒走马，马倒伤胁。笑曰：“几使吕光父子大喜。”俄而患甚，顾谓群臣曰：“方难未靖，宜立长君。”言终而薨。在王位三年，伪谥武王，庙号烈祖。

strong lì lù gū strong
利鹿孤

lì lù gū, wū gū dì. tài chū sān nián bā yuè jí wèi, dà shè, gǎi zhì xī píng. jiàn hé yuán nián zhēng yuè, dà shè gǎi nián. yán qí lǎo, fǎng zhèng zhì. èr nián qún chén gù qǐng jí zūn hào, bù xǔ. jiǔ yuè, jiàn chēng hé xī wáng. sān nián sān yuè, qǐn jí, lìng yuē:" xī wǒ zhū xiōng dì chuán wèi fēi zi zhě, gài yǐ tài bó sān ràng, zhōu dào yǐ xìng gù yě. wǔ wáng chuàng jiàn bǎo lì, chuí zhū fán zhī shì, zhōng néng kè chāng jiā yè zhě, qí zài chē qí hū. wú qǐn jí chuò dùn, shì jiāng bù jì. nèi wài duō yú, guó jī wù guǎng, qiě lìng chē qí jīng zǒng bǎi kuí, yǐ chéng xiān wáng zhī zhì." hōng, shì kāng wáng, zàng xī píng líng.
利鹿孤，乌孤弟。太初三年八月即位，大赦，改治西平。建和元年正月，大赦改年。延耆老，访政治。二年群臣固请即尊号，不许。九月，僭称河西王。三年三月，寝疾，令曰：“昔我诸兄弟传位非子者，盖以泰伯三让，周道以兴故也。武王创践宝历，垂诸樊之试，终能克昌家业者，其在车骑乎。吾寝疾惙顿，是将不济。内外多虞，国机务广，且令车骑经总百揆，以成先王之志。”薨，谥康王，葬西平陵。

strong nù tán strong
傉檀

nù tán, lì lù gū dì yě. shǎo jī jǐng, yǒu cái lüè. jiàn hé sān nián xí wèi, jiàn hào liáng wáng, qiān yú lè dōu, gǎi wéi hóng chāng yuán nián. qín qiǎn shǐ bài chē qí jiāng jūn guǎng wǔ gōng. sì nián liù yuè, qín qiǎn shòu hé yòu zhū jūn shì liáng zhōu lá shǐ, zhèn gū zāng. qī yuè yàn qún chén yú xuān dé táng, yǎng shì ér tàn yuē:" gǔ rén yán, zuò zhě bù jū, jū zhě bù jū. xìn yǐ!" qián chāng sōng tài shǒu mèng jìn yuē:" zhāng wén wáng zhù chéng yuàn shàn zōng miào, gòu cǐ táng, wèi yí jué zhī zī, wàn shì zhī yè. qín shī jì hé, yán cuī rán wǎ jiě. cǐ táng zhī jiàn, nián chuí bǎi zài, shí yǒu èr zhǔ. wéi xìn shùn kě yǐ jiǔ ān, rén yì kě yǐ yǒng gù. yuàn dài wáng miǎn zhī!" tán yuē:" fēi zi wú yǐ wén dǎng yán yě." bā yuè, yǐ zhèn nán dà jiàng jūn wén zhī zhèn gū zāng, tán qiān yú lè dōu, suī shòu zhì yú qín, chē fú lǐ zhì, yī rú wáng yě. shí yī yuè, qiān yú gū zāng.
傉檀，利鹿孤弟也。少机警，有才略。建和三年袭位，僭号凉王，迁于乐都，改为弘昌元年。秦遣使拜车骑将军、广武公。四年六月，秦遣授河右诸军事、凉州剌史，镇姑臧。七月宴群臣于宣德堂，仰视而叹曰：“古人言，作者不居，居者不居。信矣！”前昌松太守孟进曰：“张文王筑城苑、缮宗庙，构此堂，为贻厥之资，万世之业。秦师济河，讠崔然瓦解。此堂之建，年垂百载，十有二主。唯信顺可以久安，仁义可以永固。愿大王勉之！”檀曰：“非子无以闻谠言也。”八月，以镇南大将军文支镇姑臧，檀迁于乐都，虽受制于秦，车服礼制，一如王也。十一月，迁于姑臧。

jiā píng yuán nián shí yī yuè, jiàn jí liáng wáng wèi yú nán jiāo, dà shè, gǎi nián jiā píng. zhì bǎi guān, lì shì zǐ hǔ tái wèi tài zǐ. èr nián zhēng yuè, yǐ zǐ míng dé guī wèi nán zhōng láng jiàng, lǐng chāng sōng tài shǒu. guī juàn shuǎng cōng wù, tán shén chǒng zhī, nián shǐ shí sān, mìng wèi gāo chāng diàn fù, yuán bǐ jí chéng, yǐng bù yí lòu, tán lǎn ér xǐ zhī, nǐ zhī cáo zi jiàn. qī nián, nù tán yì yù xī zhēng yǐ fú, mèng kǎi jiàn yuē:" lián nián bù shōu, shàng xià jī bì, nán bī chì pán, běi pò méng xùn, jīn yuǎn zhēng suī kè, hòu huàn bì shēn." nù tán yuē:" gū jiāng lüè dì, qīng wú zǔ zhòng." wèi qí tài zǐ hǔ tái yuē:" jīn bù zhǒng duō nián, nèi wài jù jiǒng, shì yí xī xíng, yǐ zhěng cǐ bì. méng xùn jìn qù, bù néng zú lái, dàn xī suǒ lǜ, wéi zài chì pán. bǐ míng wēi zhòng guǎ, yì yǐ tǎo yù. wú bù guò yī yuè zì zú zhōu xuán, rǔ jǐn shǒu lè dōu, wú shǐ shī zhuì." nù tán nǎi lǜ qí shù qiān, xī xí yǐ fú, dà pò zhī, huò niú mǎ yáng sì shí yú wàn. chì pán chéng xū lái xí, yī dàn ér chéng kuì, ān xī fán ní zì xī píng bēn gào nù tán, nù tán wèi zhòng yuē:" jīn lè dōu wèi chì pán suǒ xiàn, qīng děng néng yǔ wú jí yǐ fú zhī zī, qǔ qì hàn yǐ shú qī zǐ zhě, shì suǒ wàng yě. suì yǐn shī ér xī, zhòng duō táo fǎn, qiǎn zhēng běi duàn gǒu zhuī zhī, gǒu yì bù hái. yú shì jiàng shì jiē sàn. nù tán yuē:" méng xùn chì pán xī jiē wěi zhì yú wú, jīn ér guī zhī, bù yì bǐ hū! sì hǎi zhī guǎng, pǐ fū wú suǒ róng qí shēn, hé qí tòng zāi! wú lǎo yǐ, níng jiàn qī zǐ ér sǐ, suì guī chì pán. liù yuè, zhì xī píng, pán qiǎn shǐ jiāo yíng, yǐ shàng bīn zhī lǐ. suì yú, wèi chì pán suǒ zhèn. shì jǐng wáng, shí nián wǔ shí yī. hǔ tái yì wèi chì pán suǒ hài. shǎo zǐ bǎo zhōu guī wèi, wèi yǐ wéi zhāng yè wáng.
嘉平元年十一月，僭即凉王位于南郊，大赦，改年嘉平。置百官，立世子虎台为太子。二年正月，以子明德归为南中郎将，领昌松太守。归隽爽聪悟，檀甚宠之，年始十三，命为《高昌殿赋》，援笔即成，影不移漏，檀览而喜之，拟之曹子建。七年，傉檀议欲西征乙弗，孟恺谏曰：“连年不收，上下饥弊，南逼炽盘，北迫蒙逊，今远征虽克，后患必深。”傉檀曰：“孤将略地，卿无阻众。”谓其太子虎台曰：“今不种多年，内外俱窘，事宜西行，以拯此弊。蒙逊近去，不能卒来，旦夕所虑，唯在炽盘。彼名微众寡，易以讨御。吾不过一月自足周旋，汝谨守乐都，无使失坠。”傉檀乃率骑数千，西袭乙弗，大破之，获牛马羊四十余万。炽盘乘虚来袭，一旦而城溃，安西樊尼自西平奔告傉檀，傉檀谓众曰：“今乐都为炽盘所陷，卿等能与吾籍乙弗之资，取契汗以赎妻子者，是所望也。遂引师而西，众多逃返，遣征北段苟追之，苟亦不还。于是将士皆散。傉檀曰：“蒙逊、炽盘昔皆委质于吾，今而归之，不亦鄙乎！四海之广，匹夫无所容其身，何其痛哉！吾老矣，宁见妻子而死，遂归炽盘。六月，至西平，盘遣使郊迎，以上宾之礼。岁余，为炽盘所鸩。谥景王，时年五十一。虎台亦为炽盘所害。少子保周归魏，魏以为张掖王。

zì wū gū tài chū yuán nián suì zài dīng yǒu zhì tán hōng zhī suì, shí yǒu bā suì.
自乌孤太初元年岁在丁酉至檀薨之岁，十有八岁。