fū rén shí yǒu bù zhú, shén yǒu bù míng, zé zhēn wěi mò fēn, xié zhèng mí bié. xī rén yǒu yǐ fā rào zhì wù qí guó jūn zhě, yǒu zhì dú yú zuò wū qí tài zǐ zhě. fū fā jīng yán tàn, bì zhì fén zhuó dú wèi jīng shí, wú fù shā hài. ér xíng zhī zhě wěi chéng qí shì, shòu zhī zhě xìn yǐ wèi rán. gù shǐ jiàn jiù yī shí, qǔ yuàn qiān zài. fū shǐ chuán xù shì, yì duō rú cǐ. qí yǒu dào li nán píng, qī wū kě jiàn. rú gǔ lái xué zhě, mò jué qí fēi, gài wǎng wǎng yǒu yān. jīn liáo jǔ yī èr, jiā yǐ bó nán, liè zhī yú zuǒ.
夫人識有不燭，神有不明，則真偽莫分，邪正靡別。昔人有以發繞炙誤其國君者，有置毒於胙誣其太子者。夫發經炎炭，必致焚灼；毒味經時，無復殺害。而行之者偽成其事，受之者信以為然。故使見咎一時，取怨千載。夫史傳敘事，亦多如此。其有道理難憑，欺誣可見。如古來學者，莫覺其非，蓋往往有焉。今聊舉一二，加以駁難，列之於左。

shǐ jì běn jì yuē: gǔ sǒu shǐ shùn chuān jǐng, wèi nì kōng páng chū. gǔ sǒu yǔ xiàng gòng xià tǔ shí jǐng. gǔ sǒu xiàng xǐ, yǐ shùn wèi jǐ sǐ. xiàng nǎi zhǐ shùn gōng.
《史記》本紀曰：瞽叟使舜穿井，為匿空旁出。瞽叟與象共下土實井。瞽叟、象喜，以舜為己死。象乃止舜宮。

nán yuē: fū yǎo míng bù cè, biàn huà wú héng, bīng gé suǒ bù néng shāng, wǎng luó suǒ bù néng zhì, ruò zuǒ cí yì zhì wèi yáng, liú gēn cuàn xíng rù bì shì yě. shí wú kě yí, huò yǒu bì zhì, suī dà shèng suǒ bù néng miǎn, ruò jī bó jū yú yǒu lǐ, kǒng fù è yú chén cài shì yě. rán sú zhī yú zhě, jiē wèi bǐ huàn huà, shì wèi shèng rén. qǐ zhī shèng rén zhì zhōu wàn wù, cái jiān bǎi xíng, ruò sī ér yǐ, yǔ fū fāng nèi zhī shì, yǒu hé yì zāi! rú shǐ jì yún zhòng huá rù yú jǐng zhōng, nì kōng ér qù, cǐ zé qí yì yǐ shùn shì zuǒ cí liú gēn zhī lèi, fēi jī bó kǒng fù zhī tú. gǒu shí shì rú sī, nán yǐ yǔ fū shèng dào yǐ. qiě àn tài shǐ gōng yún: huáng dì yáo shùn yì shì, shí shí jiàn yú tā shuō. yú zé qí yán yóu yǎ zhě, zhe wèi běn jì shū shǒu. ruò rú xiàng zhī suǒ shù, qǐ kě wèi zhī yǎ xié?
難曰：夫杳冥不測，變化無恆，兵革所不能傷，網羅所不能制，若左慈易質為羊，劉根竄形入壁是也。時無可移，禍有必至，雖大聖所不能免，若姬伯拘於羑里，孔父阨於陳、蔡是也。然俗之愚者，皆謂彼幻化，是為聖人。豈知聖人智周萬物，才兼百行，若斯而已，與夫方內之士，有何異哉！如《史記》雲重華入於井中，匿空而去，此則其意以舜是左慈、劉根之類，非姬伯、孔父之徒。苟識事如斯，難以語夫聖道矣。且案太史公云：黃帝、堯、舜軼事，時時見於他說。余擇其言尤雅者，著為本紀書首。若如向之所述，豈可謂之雅邪？

yòu shǐ jì huá jī chuán: sūn shū áo wèi chǔ xiāng, chǔ wáng yǐ bà. bìng sǐ, jū shù nián, qí zi qióng kùn fù xīn. yōu mèng jí wèi sūn shū áo yì guān dǐ zhǎng tán yǔ, suì yú, xiàng sūn shū áo, chǔ wáng jí zuǒ yòu bù néng bié yě. zhuāng wáng zhì jiǔ, yōu mèng wèi shòu, wáng dà jīng, yǐ wèi sūn shū áo fù shēng, yù yǐ wèi xiāng.
又《史記·滑稽傳》：孫叔敖為楚相，楚王以霸。病死，居數年，其子窮困負薪。優孟即為孫叔敖衣冠；抵掌談語，歲余，象孫叔敖，楚王及左右不能別也。莊王置酒，優孟為壽，王大驚，以為孫叔敖復生，欲以為相。

nán yuē: gài yǔ yǒu zhī: rén xīn bù tóng, yǒu rú qí miàn. gù wā lóng yì děng, xiū duǎn shū zī, jiē bǐng zhī zì rán, dé zhū zào huà. fēi yóu fǎng xiào, bǐ yǒu qiān gé. rú yōu mèng zhī xiàng sūn shū áo yě, yì guān tán shuō, róng huò luàn zhēn, méi mù kǒu bí, rú hé qǔ lèi? ér chǔ wáng yǔ qí zuǒ yòu céng wú yí huò zhě xié? xī chén jiāo jì wáng, lěi nián ér huó qín dié cóng yì, liù rì ér sū. gù shǐ zhú bó xiǎn shū, gǔ jīn chēng guài. kuàng shū áo zhī mò, shí rì yǐ jiǔ, chǔ wáng bì wèi qí fù shēng yě, xiān dāng jié qí kū hái zài ròu suǒ yóu, hé guān zhòng kāi suǒ yǐ. qǐ yǒu piàn yán bù jiē, yī jiàn wú yí, jù yù jiā yǐ chǒng róng, fù qí lù wèi! cǐ nǎi lèi zhōng xíng shì, qǐ rén lún suǒ wèi zhě zāi!
難曰：蓋語有之：「人心不同，有如其面。」故窊隆異等，修短殊姿，皆稟之自然，得諸造化。非由仿效，俾有遷革。如優孟之象孫叔敖也，衣冠談說，容或亂真，眉目口鼻，如何取類？而楚王與其左右曾無疑惑者邪？昔陳焦既亡，累年而活；秦諜從縊，六日而蘇。顧使竹帛顯書，古今稱怪。況叔敖之歿，時日已久，楚王必謂其復生也，先當詰其枯骸再肉所由，闔棺重開所以。豈有片言不接，一見無疑，遽欲加以寵榮，復其祿位！此乃類中行事，豈人倫所為者哉！

yòu shǐ jì tián jìng zhòng shì jiā yuē: tián cháng chéng zi yǐ dà dǒu chū dài, yǐ xiǎo dǒu shōu. qí rén gē zhī yuē: yù hū cǎi qǐ, guī hū tián chéng zi.
又《史記·田敬仲世家》曰：「田常成子以大斗出貸，以小斗收。齊人歌之曰：嫗乎采芑，歸乎田成子。」

nán yuē: fū rén jì cóng wù gù, rán hòu jiā yǐ yì míng. tián cháng jiàn cún, ér jù hū yǐ shì, cǐ zhī bù shí, míng rán kě zhī. yòu àn zuǒ shì chuán, shí què yuē: chén héng gōng fāng yǒu chǒng yú wáng. lùn yǔ, chén sī bài wèn kǒng zǐ: zhāo gōng zhī lǐ hū? shǐ jì, jiā lìng shuō tài shàng huáng yuē: gāo zǔ suī zi, rén zhǔ yě. zhū rú cǐ shuō, qí lì jiē tóng. rán ér shì yóu guò wù, yì wèi bǐ xuē. ruò tián shì shì jiā zhī lùn chéng zi yě, nǎi jié yǐ yùn yǔ, zuǎn chéng gē cí, yù jiā kān zhèng, wú kě lí gé. gù dú jǔ qí shī, yǐ wèi biāo guān yún.
難曰：夫人既從物故，然後加以易名。田常見存，而遽呼以諡，此之不實，明然可知。又案《左氏傳》，石碏曰：「陳恆公方有寵於王。」《論語》，陳司敗問孔子：「昭公知禮乎？」《史記》，家令說太上皇曰：」高祖雖子，人主也。」諸如此說，其例皆同。然而事由過誤，易為筆削。若《田氏世家》之論成子也，乃結以韻語，纂成歌詞，欲加刊正，無可釐革。故獨舉其失，以為標冠雲。

yòu shǐ jì zhòng ní dì zǐ liè chuán yuē: kǒng zǐ jì mò, yǒu ruò zhuàng shì kǒng zǐ, dì zǐ xiāng yǔ gòng lì wèi shī, shī zhī rú fū zǐ yě. tā rì, dì zǐ jìn wèn yuē: xī fū zǐ dāng xíng, shǐ dì zǐ chí yǔ jù, yǐ ér guǒ yǔ. shāng qú nián zhǎng wú zi, mǔ wèi qǔ shì. kǒng zǐ yuē: qú nián sì shí hòu, dāng yǒu wǔ zhàng fū zǐ. yǐ ér guǒ rán. gǎn wèn fū zǐ hé yǐ zhī cǐ? yǒu ruò mò rán wú yīng. dì zǐ qǐ yuē: yǒu zi bì, cǐ fēi zi zhī zuò yě!
又《史記·仲尼弟子列傳》曰：「孔子既歿，有若狀似孔子，弟子相與共立為師，師之如夫子也。他日，弟子進問曰：『昔夫子當行，使弟子持雨具，已而果雨。』」「商瞿年長無子，母為取室。孔子曰：『瞿年四十後，當有五丈夫子。』已而果然。敢問夫子何以知此？」有若默然無應。弟子起曰：「有子避，此非子之坐也！」

nán yuē: kǒng zǐ dì zǐ qī shí èr rén, chái yú cān lǔ, zǎi yán yóu xué, shī shāng kě fāng, huí cì fēi lèi. cǐ bìng shèng rén pǐn zǎo, yōu liè yǐ xiáng, mén tú shāng què, zāng pǐ yòu dìng. rú yǒu ruò zhě, míng bù lì yú sì kē, yù wú xié yú shí zhé. dǎi ní fù jì mò, fāng qǔ wèi shī. yǐ bù dá suǒ wèn, shǐ lìng bì zuò. tóng chēng dá zhě, hé jiàn shì zhī wǎn hū? qiě tuì lǎo xī hé, qǔ yí fū zǐ, yóu shǐ sàng míng zhì fá, tóu zhàng xiè qiān. hé kěn gōng rán zì qī, zhà xiāng cè fèng? cǐ nǎi ér tóng xiāng xì, fēi fù zhǎng lǎo suǒ wèi. guān mèng kē zhe shū, shǒu chén cǐ shuō mǎ qiān cái shǐ, réng xí qí yán. dé zì wěi xiàng, céng wú xiān jué, bēi fū!
難曰：孔子弟子七十二人，柴愚參魯，宰言遊學，師、商可方，回、賜非類。此並聖人品藻，優劣已詳，門徒商榷，臧否又定。如有若者，名不隸於四科，譽無偕於十喆。逮尼父既歿，方取為師。以不答所問，始令避坐。同稱達者，何見事之晚乎？且退老西河，取疑夫子，猶使喪明致罰，投杖謝愆。何肯公然自欺，詐相策奉？此乃兒童相戲，非復長老所為。觀孟軻著書，首陳此說；馬遷裁史，仍習其言。得自委巷，曾無先覺，悲夫！

yòu shǐ jì hàn shū jiē yuē: shàng zì luò yáng nán guān, cóng fù dào wàng jiàn zhū jiāng wǎng wǎng xiāng yǔ zuò shā zhōng yǔ. shàng yuē: cǐ hé yǔ? liú hóu yuē: bì xià suǒ fēng jiē gù rén qīn ài, suǒ zhū jiē píng shēng chóu jì. cǐ shǔ wèi zhū, gù xiāng jù móu fǎn ěr. shàng nǎi yōu yuē: wèi zhī nài hé? liú hóu yuē: shàng píng shēng suǒ zēng, shuí zuì shèn zhě? shàng yuē: yōng chǐ. liú hóu yuē: jīn xiān fēng yōng chǐ, yǐ shì qún chén. qún chén jiàn yōng chǐ fēng, zé rén rén zì jiān yǐ. yú shì shàng zhì jiǔ, fēng yōng chǐ wèi hóu.
又《史記》、《漢書》皆曰：上自洛陽南官，從復道望見諸將往往相與坐沙中語。上曰：「此何語？」留侯曰：「陛下所封皆故人親愛，所誅皆平生仇忌。此屬畏誅，故相聚謀反爾。」上乃憂曰：「為之奈何？」留侯曰：「上平生所憎，誰最甚者？」上曰：「雍齒。」留侯曰：「今先封雍齒，以示群臣。群臣見雍齒封，則人人自堅矣。」於是上置酒，封雍齒為侯。

nán yuē: fū gōng jiā zhī shì, zhī wú bù wèi, jiàn wú lǐ yú jūn, rú yīng zhān zhī zhú niǎo què. àn zǐ fáng zhī shǎo yě, qīng jiā jié kè, wèi hán bào chóu. cǐ zé zhōng yì sù zhāng, míng jié shén zhe. qí shì hàn yě, hé wèi shǔ qún xiǎo jù móu, jiāng fàn qí jūn, suì mò rán dù kǒu, qí wèn fāng duì? tǎng ruò gāo zǔ bù wèn, jìng yù wú yán zhě xié? qiě jiāng ér bì zhū, zuì zài bù cè. rú zhū jiāng tún jù, tú wèi huò luàn, mì yán tái shàng, yóu jù jué zhī qún yì shā zhōng, hé wú bì jì? wèi guó zhī dào, bì bù rú sī. rán zé zhāng liáng lǜ fǎn cè bù ān, yōng chǐ yǐ xián yí shòu jué, gài dāng shí shí yǒu qí shì yě. rú fù dào zhī wàng zuò ér yǔ, shì shuō zhě fū yǎn, wàng yì qí duān ěr.
難曰：夫公家之事，知無不為，見無禮於君，如鷹鸇之逐鳥雀。案子房之少也，傾家結客，為韓報仇。此則忠義素彰，名節甚著。其事漢也，何為屬群小聚謀，將犯其君，遂默然杜口，俟問方對？倘若高祖不問，竟欲無言者邪？且將而必誅，罪在不測。如諸將屯聚，圖為禍亂，密言台上，猶懼覺知；群議沙中，何無避忌？為國之道，必不如斯。然則張良慮反側不安，雍齒以嫌疑受爵，蓋當時實有其事也。如復道之望、坐而語，是說者敷演，妄溢其端耳。

yòu dōng guān hàn jì yuē: chì méi jiàng hòu, jī jiǎ yǔ xióng ěr shān qí yún yún.
又《東觀漢記》曰：赤眉降後，積甲與熊耳山齊云云。

nán yuē: àn pén zi jì wáng, qì jiǎ chéng zhòng. bì yǔ shān bǐ jùn, zé wèi zhī yǒu yě. xī wǔ chéng yún: qián tú dǎo gē, xuè liú piāo chǔ. kǒng ān guó yuē: gài yán zhī shén yě. rú jī jiǎ yǔ xióng ěr shān qí zhě, yì yì xuè liú piāo chǔ zhī tú yú?
難曰：案盆子既亡，棄甲誠眾。必與山比峻，則未之有也。昔《武成》云：「前徒倒戈」，「血流漂杵」。孔安國曰：蓋言之甚也。「如積甲與熊耳山齊」者，抑亦「血流漂杵」之徒歟？

yòu dōng guān hàn jì yuē: guō jí wèi bìng zhōu mù, xíng bù dào xī hé měi jì, yǒu tóng ér shù bǎi gè qí zhú mǎ, yú dào cì yíng bài. jí wèn: ér cáo hé zì yuǎn lái? duì yuē: wén shǐ jūn shǐ dào, xǐ, gù fèng yíng. jí cí xiè zhī. shì qì, zhū ér sòng zhì guō wài, wèn: shǐ jūn hé rì dào hái? jí shǐ bié jià jì rì gào zhī, jì hái, xiān qī yī rì, jí wèi wéi xìn, zhǐ yú yě tíng, xū qī nǎi rù.
又《東觀漢記》曰：郭伋為併州牧，行部到西河美稷，有童兒數百各騎竹馬，於道次迎拜。伋問：「兒曹何自遠來？」對曰：「聞使君始到，喜，故奉迎。」伋辭謝之。事訖，諸兒送至郭外，問：「使君何日到還？」伋使別駕計日告之，既還，先期一日，伋為違信，止於野亭，須期乃入。

nán yuē: gài cǐ shì bù kě xìn zhě sān yān. àn hàn shí fāng bó, yí bǐ zhū hóu, qí xíng yě, qián qū jìng yě, hòu chéng sāi lù, gǔ chuī fèi xuān, jīng qǐ tián yàn. bǐ cǎo lái zhì zǐ, tiáo chèn tóng ér, fēi wéi xiū nǎn bù jiàn, yì zì jīng huáng shī jù. ān néng fàn zōu jià, líng chān wéi, shǒu chù wēi yán, zì chén jīn bào? qí bù kě xìn yī yě. yòu fāng bó àn bù, jǔ zhōu zhèn sù. zhì rú mò fú zhǎng lì, huáng shòu qún guān, lǜ bǐ shǐ rén, yóng rán zhù hòu. jiān fù sǎo chú nì lǚ, xíng lǐ yǒu chéng, yán bèi gōng jù, qì xī yǒu suǒ. rú qì ér bù jiù, jū zhǐ wú héng, bì gōng sī què nǐ, kè zhǔ jù jiǒng. fán wèi liáng èr qiān dàn, gù dāng zhī rén suǒ kǔ, ān dé qīng fù shù tóng zhī qī, zuò shī bǎi chéng zhī wàng? qí bù kě xìn èr yě. fū yǐ jìn yáng wú zhú, gǔ jīn gòng zhī, jiǎ yǒu chuán xí tā fāng, gài yì shì tóng dà xià, fǎng zhī shāng jiǎ, bù kě duō de. kuàng zài tóng rú, mí fù nán qiú, qún xì ér chéng, rú hé kè bàn? qí bù kě xìn sān yě. fán shuō cǐ shì, zǒng yǒu sān kē. tuī ér lùn zhī, le wú yī shí, yì zāi!
難曰：蓋此事不可信者三焉。案漢時方伯，儀比諸侯，其行也，前驅竟野，後乘塞路，鼓吹沸喧，旌棨填咽。彼草萊稚子，齠齔童兒，非唯羞赧不見，亦自驚惶失據。安能犯騶駕，凌襜帷，首觸威嚴，自陳襟抱？其不可信一也。又方伯案部，舉州振肅。至如墨紱長吏，黃綬群官，率彼史人，顒然佇候。兼復掃除逆旅，行里有程，嚴備供具，憩息有所。如棄而不就，居止無恆，必公私闕擬，客主俱窘。凡為良二千石，固當知人所苦，安得輕赴數童之期，坐失百城之望？其不可信二也。夫以晉陽無竹，古今共知，假有傳檄它方，蓋亦事同大夏，訪知商賈，不可多得。況在童孺，彌復難求，群戲而乘，如何克辦？其不可信三也。凡說此事，總有三科。推而論之，了無一實，異哉！

yòu wèi zhì zhù: yǔ lín yuē: xiōng nú qiǎn shǐ rén lái cháo, tài zǔ lǐng cuī yǎn zài zuò, ér yǐ wò dāo shì lì. jì ér, shǐ rén wèn xiōng nú shǐ zhě yuē: cáo gōng hé rú? duì yuē: cáo gōng měi zé měi yǐ, ér shì lì zhě fēi rén chén zhī xiāng. tài zǔ nǎi zhuī shā shǐ zhě yún yún.
又《魏志注》：《語林》曰：匈奴遣使人來朝，太祖領崔琰在座，而已握刀侍立。既而，使人問匈奴使者曰：「曹公何如？」對曰：「曹公美則美矣，而侍立者非人臣之相。」太祖乃追殺使者云云。

nán yuē: xī mèng yáng wò chuáng, zhà chēng qí hòu jì xìn chéng dào, jiǎo hào hàn wáng. huò zhǔ gòu tún méng, huò cháo lí bīng gé. gù quán yǐ qǔ jì, shì fēi huò jǐ. rú cuī yǎn běn wú cǐ jí, hé dé yǐ chén dài jūn zhě zāi? qiě fán chēng rén jūn, jiē shèn qí jǔ cuò, kuàng wèi wǔ jīng lún bà yè, nán miàn shòu cháo, ér shǐ chén jū jūn zuò, jūn chù chén wèi, jiāng hé yǐ shǐ wàn guó jù zhān, bǎi liáo qiān zhǔ yě! yòu hàn dài zhī yú xiōng nú, qí wèi suī fǔ qín yǐ. suī fù lüè yǐ jīn bó, jié yǐ qīn yīn, yóu kǒng huī dú bù quān, láng xīn yì rǎo. rú zhé shā qí shǐ zhě, bù xiǎn zuì míng, fù hé yǐ huái sì yí yú wài fān, jiàn wǔ lì yú zhōng guó? qiě cáo gōng bì yǐ suǒ wèi guò shī, jù zhāo wù yì, gù zhū bǐ xíng rén, jiāng yǐ dù zī bàng kǒu, ér yán tóng lún fú, shēng biàn huán qū, yù gài ér zhāng, zhǐ yì qí rǔ. suī yú àn zhī zhǔ, yóu suǒ bù wèi, kuàng yīng lüè zhī jūn, qǐ qí ruò shì? fū chú ráo bǐ shuō, lǘ xiàng lán yán, fán rú cǐ shū, tōng wú jī nán. ér péi yǐn yǔ lín sī shì, biān rù wèi shǐ zhù zhōng, chí bǐ xū cí, luàn zī shí lù. gài cáo gōng duō zhà, hǎo lì guǐ móu, liú sú xiāng qī, suì wèi cǐ shuō. gù tè shēn jǐ fǔ, biàn qí yí wù zhě yān.
難曰：昔孟陽臥床，詐稱齊後；紀信乘纛，矯號漢王。或主遘屯蒙，或朝罹兵革。故權以取濟，事非獲己。如崔琰本無此急，何得以臣代君者哉？且凡稱人君，皆慎其舉措，況魏武經綸霸業，南面受朝，而使臣居君座，君處臣位，將何以使萬國具瞻，百寮僉矚也！又漢代之於匈奴，其為綏撫勤矣。雖復略以金帛，結以親姻，猶恐虺毒不悛，狼心易擾。如輒殺其使者，不顯罪名，復何以懷四夷於外蕃，建五利於中國？且曹公必以所為過失，懼招物議，故誅彼行人，將以杜滋謗口，而言同綸綍，聲遍寰區，欲蓋而彰，止益其辱。雖愚暗之主，猶所不為，況英略之君，豈其若是？夫芻蕘鄙說，閭巷讕言，凡如此書，通無擊難。而裴引《語林》斯事，編入《魏史注》中，持彼虛詞，亂茲實錄。蓋曹公多詐，好立詭謀，流俗相欺，遂為此說。故特申掎撫，辯其疑誤者焉。

yòu wèi shì zhū xiǎo shū, jiē yún wén yāng shì jiǎng, diàn wǎ jiē fēi yún yún.
又魏世諸小書，皆雲文鴦侍講，殿瓦皆飛云云。

nán yuē: àn hàn shū yún: xiàng wáng chì zhà, shè fú qiān rén. rán zé hū shēng zhī jí dà zhě, bù guò shǐ rén pī mǐ ér yǐ. xún wén yāng wǔ yǒng, yuǎn cán xiàng jí, kuàng shì jūn cè, gù dāng píng qì xú yán, ān néng yán wǎ jiē fēi, yǒu yú wǔ ān míng gǔ! qiě wǎ jì piāo yǔn, zé rén xīn zhèn jīng ér wèi dì yǔ qí qún chén yān dé kuī rán wú hài yě?
難曰：案《漢書》云：項王叱咤，懾伏千人。然則呼聲之極大者，不過使人披靡而已。尋文鴦武勇，遠慚項籍，況侍君側，固當屏氣徐言，安能檐瓦皆飛，有逾武安鳴鼓！且瓦既飄隕，則人心震驚而魏帝與其群臣焉得巋然無害也？

yòu jìn yáng qiū yuē: hú zhì wèi jīng zhōu cì shǐ, zi wēi zì jīng dū shěng zhī, jiàn fù shí yú rì, gào guī. zhì tī juàn yī pǐ, wèi lù liáng. wēi yuē: dà rén qīng gāo, bù shěn yú hé dé cǐ juàn? zhì yuē: shì wú fèng lù zhī yú.
又《晉陽秋》曰：胡質為荊州刺史，子威自京都省之，見父十餘日，告歸。質踢絹一匹，為路糧。威曰：「大人清高，不審於何得此絹？」質曰：「是吾俸祿之餘。」

nán yuē: gǔ jīn wèi fāng mù èr qiān dàn zhě, yǐ qí lù yǒu èr qiān dàn gù yě. míng yǐ dìng tǐ, guì shí shén yān. shè shǐ lián rú bó yí, jiè ruò qián áo, gǒu jū cǐ zhí, zhōng bù huàn yú pín suī zhě. rú hú wēi zhī bié qí fù yě, yī jiān zhī cái, yóu qiě fā wèn, zé qiān dàn fèng, qí fèi ān shī? liào yǐ yá chóu, tuī zhī shí zhù, chá qí hòu bó, zhī bù rán yǐ. huò yuē guān zhū shǐ suǒ zài, zī liú fēi yī. bì yǐ duō wèi zhèng, zé zú kě wú yí. rán rén zì yǒu shēn ān bì yūn, kǒu gān cū lì, ér duō cáng qiǎng bó, wú suǒ sàn yòng zhě. gù gōng sūn hóng wèi zhì sān gōng, ér wò bù bèi, shí tuō sù fàn. jí àn suǒ wèi qí rén duō zhà zhě shì yě. ān zhī hú wēi zhī tú qí jiǎn yì jiē rú cǐ, ér shǐ chén bù xiáng jué lǐ, zhí wèi qīng bái dāng rán, miù yǐ zāi!
難曰：古今謂方牧二千石者，以其祿有二千石故也。名以定體，貴實甚焉。設使廉如伯夷，介若黔敖，苟居此職，終不患於貧綏者。如胡威之別其父也，一縑之財，猶且發問，則千石俸，其費安施？料以牙籌，推之食箸，察其厚薄，知不然矣。或曰觀諸史所載，茲流非一。必以多為證，則足可無疑。然人自有身安弊縕，口甘粗糲，而多藏鏹帛，無所散用者。故公孫弘位至三公，而臥布被，食脫粟飯。汲黯所謂齊人多詐者是也。安知胡威之徒其儉亦皆如此，而史臣不詳厥理，直謂清白當然，謬矣哉！

yòu xīn jìn shū ruǎn jí chuán yuē: jí zhì xiào. mǔ zhōng, zhèng yǔ rén wéi qí. duì zhě qiú zhǐ, jí liú yǔ jué. jì ér yǐn jiǔ èr dòu, jǔ shēng yī hào, tù xiě shù shēng. jí zàng, shí yī zhēng quǎn tún, yǐn èr dǒu jiǔ. rán hòu lín xué, zhí yán qióng yǐ! jǔ shēng yī hào, yīn fù tù xiě shù dòu. huǐ jí gǔ lì, dài zhì miè xìng.
又《新晉書·阮籍傳》曰：籍至孝。母終，正與人圍棋。對者求止，籍留與決。既而飲酒二斗，舉聲一號，吐血數升。及葬，食一蒸〈犭屯〉，飲二斗酒。然後臨穴，直言「窮矣」！舉聲一號，因復吐血數斗。毀瘠骨立，殆致滅性。

nán yuē: fū rén cái suī xià yú, shí suī bù xiào, shǐ wáng tiān shǔ, bì zhì qí āi. dàn yǒu jū dié wèi jǐ, bēi huāng jù chuò, rú wèi běn wú qī róng, zé wèi zhī yǒu yě. kuàng sì zōng dāng shèng shàn jiāng mò, mǐn xiōng suǒ zhōng, hé mén huáng kǒng, jǔ zú bēi zhà. jū lǐ xiàng zhě, yóu tíng chōng xiāng zhī yīn zài lín wǔ zhě, shàng shēn pú fú zhī jiù. ér wèi qí zi zhě, fāng duì jú qiú jué, jǔ bēi hān chàng. dàn dāng cǐ jì, céng wú gǎn cè, zé xīn tóng mù shí, zhì rú xiāo jìng zhě, ān yǒu jì lín quán xué, shǐ zhī cuī tòng zhě hū? qiú zhū rén qíng, shì bì bù ěr. yòu xiào zǐ zhī sàng qīn yě, zhāo xī rú mù, yán lào bù cháng, sī kě zhì yú qú jí yǐ. rú gān zhǐ zài niàn, zé jīn ròu nèi kuān zuì bǎo zì dé, zé jī fū wài bó. kuàng hū nì qíng quǎn tún jiǔ, bù gǎi píng sù, suī fù shí yī ǒu tòng, qǐ néng chái huǐ gǔ lì hū? gài bǐ ruǎn shēng zhě, bù xiū míng jiào, jū sàng guò shī, ér shuō zhě suì yán qí wú lǐ rú bǐ. yòu yǐ qí zhì cāo běn yì, cái shí shén gāo, ér tán zhě suì yán qí zhì xìng rú cǐ. wéi huǐ jí yù, jiē wú qǔ yān.
難曰：夫人才雖下愚，識雖不肖，始亡天屬，必致其哀。但有苴絰未幾，悲荒遽輟，如謂本無戚容，則未之有也。況嗣宗當聖善將歿，閔凶所鍾，合門惶恐，舉族悲咤。居里巷者，猶停舂相之音；在鄰伍者，尚申匍匐之救。而為其子者，方對局求決，舉杯酣暢。但當此際，曾無感惻，則心同木石，志如梟獍者，安有既臨泉穴，始知摧慟者乎？求諸人情，事必不爾。又孝子之喪親也，朝夕孺慕，鹽酪不嘗，斯可至於癯瘠矣。如甘旨在念，則筋肉內寬；醉飽自得，則飢膚外博。況乎溺情〈犭屯〉酒，不改平素，雖復時一嘔慟，豈能柴毀骨立乎？蓋彼阮生者，不修名教，居喪過失，而說者遂言其無禮如彼。又以其志操本異，才識甚高，而談者遂言其至性如此。惟毀及譽，皆無取焉。

yòu xīn jìn shū wáng xiáng chuán yuē: xiáng hàn mò zāo luàn, fú mǔ xié dì lǎn, bì dì lú jiāng, yǐn jū sān shí yú nián, bù yīng zhōu jùn zhī mìng, mǔ zhōng, xú zhōu cì shǐ lǚ qián xí wèi bié jià, nián chuí ěr shùn, lǎn quàn zhī, nǎi yīng zhào. yú shí, kòu zéi chōng chì, xiáng lǜ lì bīng shì, pín tǎo pò zhī. shí rén gē yuē: hǎi yí zhī kāng, shí lài wáng xiáng. nián bā shí wǔ, tài shǐ wǔ nián hōng.
又《新晉書·王祥傳》曰：祥漢末遭亂，扶母攜弟覽，避地廬江，隱居三十餘年，不應州郡之命，母終，徐州刺史呂虔檄為別駕，年垂耳順，覽勸之，乃應召。於時，寇賊充斥，祥率勵兵士，頻討破之。時人歌曰：「海、沂之康，實賴王祥。」年八十五，太始五年薨。

nán yuē: xiáng wèi xú zhōu bié jià, kòu dào chōng chì, gù shì hàn jiàn zhōng xú zhōu wèi qīng shí shì ěr. yǒu wèi shòu mìng fán sì shí wǔ nián, shǎng qù xú zhōu kòu zéi chōng chì, xià zhì jìn tài shǐ wǔ nián, dāng liù shí nián yǐ shàng yǐ. xiáng yú jiàn ān zhōng nián chuí ěr shùn, gèng jiā liù shí zài, zhì jìn tài shǐ wǔ nián hōng, zé dāng nián yī bǎi èr shí suì yǐ. ér shǐ yún nián bā shí wǔ hōng zhě, hé yě? rú bì yǐ zhōng shí shí nián bā shí wǔ, zé wèi xú zhōu bié jià, zhǐ kě nián èr shí wǔ liù yǐ. yòu yún qí wèi cóng guān yǐ qián, yǐn jū sān shí yú zài zhě, dàn qí bèi xí shí, zhǐ nián èr shí wǔ liù, zì cǐ ér wǎng, ān dé fù yǒu sān shí yú nián hū? bì wèi xiáng wèi bié jià zài jiàn ān hòu zé xú zhōu qīng yàn, hé dé yún yú shí, kòu zéi chōng chì, xiáng lǜ lì bīng shì pín tǎo pò zhī hū? qiú qí qián hòu, wú yī fú huì yě.
難曰：祥為徐州別駕，寇盜充斥，固是漢建中徐州未清時事耳。有魏受命凡四十五年，上去徐州寇賊充斥，下至晉太始五年，當六十年已上矣。祥於建安中年垂耳順，更加六十載，至晉太始五年薨，則當年一百二十歲矣。而史雲年八十五薨者，何也？如必以終時實年八十五，則為徐州別駕，止可年二十五六矣。又雲其未從官已前，隱居三十餘載者，但其被檄時，止年二十五六，自此而往，安得復有三十餘年乎？必謂祥為別駕在建安後則徐州清晏，何得雲「於時，寇賊充斥，祥率勵兵士頻討破之」乎？求其前後，無一符會也。

fán suǒ bó nán jù liè rú yòu. gài jīng wǔ jīng zhě, tǎo qún rú zhī bié yì. liàn sān shǐ zhě, zhēng zhū zi zhī yì wén. jiā yǐ tàn zé suǒ yǐn, rán hòu biàn qí pī móu. rú xiàng zhī zhū shǐ suǒ zài zé bù rán, hé zhě? qí xù shì yě, wéi jì yī tú, zhí lùn yī lǐ, ér máo dùn zì xiǎn, biǎo lǐ xiāng guāi. fēi fù dǐ wǔ, zhí chéng kuáng huò zhě ěr! xún zī shī suǒ qǐ, liáng yóu zuò zhě qíng duō hū lüè, shí wéi yú zhì. huò cǎi bǐ liú yán, bù jiā quán zé huò chuán zhū móu shuō, jí cóng biān cì. yòng shǐ zhēn wěi hùn xiáo, shì fēi cān cuò. gài yǔ yuē: jūn zǐ kě qī bù kě wǎng. zhì rú xié shuō hài zhèng, xū cí sǔn shí, xiǎo rén yǐ wèi xìn ěr, jūn zǐ zhī qí bù rán. yòu yǔ yuē: jǐn xìn shū bù rú wú shū. gài wèi cǐ yě. fū shū bǐ zhú bó, shì fēi róng yì, fán wèi guó shǐ, kě bù shèn zhū!
凡所駁難具列如右。蓋精《五經》者，討群儒之別義。練《三史》者，征諸子之異聞。加以探賾索隱，然後辨其紕繆。如向之諸史所載則不然，何者？其敘事也，惟記一途，直論一理，而矛盾自顯，表理相乖。非復牴牾，直成狂惑者爾！尋茲失所起，良由作者情多忽略，識惟愚滯。或采彼流言，不加銓擇；或傳諸繆說，即從編次。用使真偽混淆，是非參錯。蓋語曰：君子可欺不可罔。至如邪說害正，虛詞損實，小人以為信爾，君子知其不然。又語曰：盡信書不如無書。蓋為此也。夫書彼竹帛，事非容易，凡為國史，可不慎諸！