fū shǐ cái zhī nán, qí nán shén yǐ. jìn lìng yún:" guó shǐ zhī rèn, wěi zhī zhù zuò, měi zhù zuò láng chū zhì, bì zhuàn míng chén chuán yī rén." sī gài chá qí suǒ yóu, gǒu fēi qí cái, zé bù kě dāo jū shǐ rèn.
夫史才之难,其难甚矣。《晋令》云:“国史之任,委之著作,每著作郎初至,必撰名臣传一人。”斯盖察其所由,苟非其才,则不可叨居史任。
lì guān gǔ zhī zuò zhě, ruò cài yōng liú jùn xú líng liú xuàn zhī tú, gè zì wèi cháng yú zhù shū, dá yú shǐ tǐ, rán guān zhū rú yī jié, ér tā shì kě zhī. àn bó jiē yú shuò fāng shàng shū, wèi yí guǎng bān shì tiān wén zhì. fū tiān wén zhī yú hàn shǐ, shí fù zhuì zhī yóu shèn zhě yě. bì yù shēn yǐ jǐ zhí, dàn dāng chú ér qù zhī, ān kě réng qí guò shī, ér yì qí wú lěi? yì xī yì guān hé qīng zhī huàn, ér bù è yǐ dī fáng, fāng yù shū ér dǎo zhī, yòng sù huái xiāng zhī hài. shù shǐ rú cǐ, jiāng fēi liàn dá zhě yú? xiào biāo chí lùn tán lǐ, chéng wèi jué lún. ér zì xù yī piān, guò wèi fán suì shān qī yī zhì, zhí shì wén zhāng. liàng nán yǐ ǒu jī qiān gù, bǐ jiān chén fàn zhě yě. xiào mù zài qí, yǒu zhì liáng shǐ, jí hái jiāng zuǒ, shū jìng bù chéng. jiē hū! yǐ xú gōng wén tǐ, ér shī zhū shǐ chuán, yì yóu bà shàng ér xì, yì hū zhēn jiāng jūn, xìng ér liàng lì bù wéi, kě wèi zì bo zhě shěn yǐ. guāng bó yǐ hóng rú shuò xué, ér zhūn zhān bù yù. guān qí ruì qíng zì xù, yù yǐ chuí shì jiāng lái, ér yán jiē qiǎn sú, lǐ wú yào hài. qǐ suǒ wèi" sòng shī sān bǎi, suī duō yì xī yǐ wéi" zhě hū!
历观古之作者,若蔡邕、刘峻、徐陵、刘炫之徒,各自谓长于著书,达于史体,然观侏儒一节,而他事可知。案伯喈于朔方上书,谓宜广班氏《天文志》。夫《天文》之于《汉史》,实附赘之尤甚者也。必欲申以掎摭,但当锄而去之,安可仍其过失,而益其芜累?亦奚异观河倾之患,而不遏以隄防,方欲疏而导之,用速怀襄之害。述史如此,将非练达者欤?孝标持论谈理,诚为绝伦。而《自叙》一篇,过为烦碎;《山栖》一志,直是文章。谅难以偶迹迁、固,比肩陈、范者也。孝穆在齐,有志梁史,及还江左,书竟不成。嗟乎!以徐公文体,而施诸史传,亦犹灞上儿戏,异乎真将军,幸而量力不为,可谓自卜者审矣。光伯以洪儒硕学,而迍邅不遇。观其锐情自叙,欲以垂示将来,而言皆浅俗,理无要害。岂所谓”诵《诗》三百,虽多亦奚以为”者乎!
xī ní fù yǒu yán:" wén shèng zhì zé shǐ." gài shǐ zhě dāng shí zhī wén yě, rán pǔ sàn chún xiāo, shí yí shì yì, wén zhī yǔ shǐ, jiào rán yì zhé. gù yǐ zhāng héng zhī wén, ér bù xián yú shǐ yǐ chén shòu zhī shǐ, ér bù xí yú wén. qí yǒu fù shù liǎng dū, shī cái bā yǒng, ér néng biān cì hàn cè, lēi chéng sòng diǎn. ruò sī rén zhě, qí liú jǐ hé?
昔尼父有言:“文胜质则史。”盖史者当时之文也,然朴散淳销,时移世异,文之与史,较然异辙。故以张衡之文,而不闲于史;以陈寿之史,而不习于文。其有赋述《两都》,诗裁《八咏》,而能编次汉册,勒成宋典。若斯人者,其流几何?
shì yǐ lüè guān jìn dài, yǒu chǐ jī wén zhāng, ér jiān xiū shǐ chuán. qí wèi shì yě, luó hán xiè kè wǎn wèi gē sòng zhī wén, xiāo yì jiāng yān zhí chéng míng zàn zhī xù, wēn zi shēng yóu gōng fù yǔ, lú sī dào yǎ hǎo lì cí, jiāng zǒng chāng jué yǐ chén mí, yǔ xìn qīng bó ér liú dàng. cǐ qí dà jiào yě. rán xiàng zhī shù zi suǒ zhuàn zhě, gài bù guò piān jì zá shuō xiǎo juàn duǎn shū ér yǐ, yóu qiě guāi làn chuǎn bó, yī zhì yú sī. ér kuàng zé zhī yǐ kān lēi yī jiā, mí lún yī dài, shǐ qí shǐ mò yuán bèi, biǎo lǐ wú jiù, gài yì nán yǐ.
是以略观近代,有齿迹文章,而兼修史传。其为式也,罗含、谢客宛为歌颂之文,萧绎、江淹直成铭赞之序,温子昇尤工复语,卢思道雅好丽词,江总猖獗以沉迷,庾信轻薄而流宕。此其大较也。然向之数子所撰者,盖不过偏记、杂说、小卷、短书而已,犹且乖滥踳驳,一至于斯。而况责之以刊勒一家,弥纶一代,使其始末圆备,表里无咎,盖亦难矣。
dàn zì shì chóng wén zǎo, cí zōng lì yín, yú shì jǔ sòng shī lù, líng jūn dāng zhóu. měi xī shěng xū zhí, dōng guān níng cái, fán suǒ bài shòu, bì tuī wén shì. suì shǐ wò guǎn huái qiān, duō wú quán zōng zhī shí lián zhāng lèi dú, hǎn féng wēi wǎn zhī yán. ér jǔ sú gòng yǐ wéi néng, dāng shí mò zhī gǎn wǔ. jiǎ lìng qí jiān yǒu shù tóng biāo jiào, cái ruò bān xún, huái dú jiàn zhī míng, fù bù kān zhī yè, ér jiē qǔ jiǒng yú liú sú, jiàn chī yú péng dǎng. suì nǎi bǔ zāo chuò lí, fǔ tóng wàng zuò, pī hè huái wáng, wú yóu zì chén. cǐ guǎn zhòng suǒ wèi" yòng jūn zǐ ér yǐ xiǎo rén shēn zhī, hài bà zhī dào" zhě yě.
但自世重文藻,词宗丽淫,于是沮诵失路,灵均当轴。每西省虚职,东观儜才,凡所拜授,必推文士。遂使握管怀铅,多无铨综之识;连章累牍,罕逢微婉之言。而举俗共以为能,当时莫之敢侮。假令其间有术同彪、峤,才若班、荀,怀独见之明,负不刊之业,而皆取窘于流俗,见嗤于朋党。遂乃哺糟歠醨,俯同妄作,披褐怀王,无由自陈。此管仲所谓”用君子而以小人参之,害霸之道”者也。
xī fù xuán yǒu yún:" guān mèng jiān hàn shū, shí mìng dài qí zuò. jí yǔ chén zōng yǐn mǐn dù fǔ mǎ yán zhuàn zhōng xīng jì chuán, qí wén céng bù zú guān. qǐ jū yú shí hū? bù rán, hé bù lèi zhī shèn zhě yě. shì hòu liú zhēn zhū mù lú zhí yáng biāo zhī tú, yòu jì ér chéng zhī. qǐ yì gè jū yú shí, ér bù dé zì jìn hū? hé qí yì lòu yě?" jiē hū! jū shí zhī huàn, qí lái shàng yǐ. sī zé zì gǔ suǒ tàn, qǐ dú dāng jīn zhě zāi!
昔傅玄有云:“观孟坚《汉书》,实命代奇作。及与陈宗、尹敏、杜抚、马严撰中兴纪传,其文曾不足观。岂拘于时乎?不然,何不类之甚者也。是后刘珍、朱穆、卢植、杨彪之徒,又继而成之。岂亦各拘于时,而不得自尽乎?何其益陋也?”嗟乎!拘时之患,其来尚矣。斯则自古所叹,岂独当今者哉!