zì gǔ dì wáng biān shù wén jí, wài piān yán zhī bèi yǐ. gǔ wǎng jīn lái, zhì wén dì biàn, zhū shǐ zhī zuò, bù héng jué tǐ. què ér wèi lùn, qí liú yǒu liù: yī yuē shàng shū jiā, èr yuē chūn qiū jiā, sān yuē zuǒ chuán jiā, sì yuē guó yǔ jiā, wǔ yuē shǐ jì jiā, liù yuē hàn shū jiā. jīn lüè chén qí yì, liè zhī yú hòu.
自古帝王編述文籍，《外篇》言之備矣。古往今來，質文遞變，諸史之作，不恆厥體。榷而為論，其流有六：一曰《尚書》家，二曰《春秋》家，三曰《左傳》家，四曰《國語》家，五曰《史記》家，六曰《漢書》家。今略陳其義，列之於後。

shàng shū jiā zhě, qí xiān chū yú tài gǔ. yì yuē: hé chū tú, luò chū shū, shèng rén zé zhī. gù zhī shū zhī suǒ qǐ yuǎn yǐ.
《尚書》家者，其先出於太古。《易》曰：「河出《圖》，洛出《書》，聖人則之。」故知《書》之所起遠矣。

zhì kǒng zǐ guān shū yú zhōu shì, dé yú xià shāng zhōu sì dài zhī diǎn, nǎi shān qí shàn zhě, dìng wèi shàng shū bǎi piān. kǒng ān guó yuē: yǐ qí shàng gǔ zhī shū, wèi zhī shàng shū. shàng shū xuán jī qián yuē: shàng zhě, shàng yě. shàng tiān chuí wén xiàng, bù jié dù, rú tiān xíng yě. wáng sù yuē: shàng suǒ yán, xià wèi shǐ suǒ shū, gù yuē shàng shū yě.
至孔子觀書於周室，得虞、夏、商、周四代之典，乃刪其善者，定為《尚書》百篇。孔安國曰：「以其上古之書，謂之《尚書》。」《尚書璇璣鈐》曰：」尚者，上也。上天垂文象，布節度，如天行也。」王肅曰：「上所言，下為史所書，故曰《尚書》也。」

tuī cǐ sān shuō, qí yì bù tóng. gài shū zhī suǒ zhǔ, běn yú hào lìng, suǒ yǐ xuān wáng dào zhī zhèng yì, fā huà yán yú chén xià, gù qí suǒ zài, jiē diǎn mó xùn gào shì mìng zhī wén. zhì rú yáo shùn èr diǎn, zhí xù rén shì, yǔ gòng yī piān, wéi yán dì lǐ, hóng fàn zǒng shù zāi xiáng, gù mìng dōu chén sàng lǐ, zī yì wèi lì bù chún zhě yě.
推此三說，其義不同。蓋《書》之所主，本於號令，所以宣王道之正義，發話言於臣下，故其所載，皆典、謨、訓、誥、誓、命之文。至如《堯》、《舜》二典，直序人事，《禹貢》一篇，唯言地理，《洪範》總述災祥，《顧命》都陳喪禮，茲亦為例不純者也。

yòu yǒu zhōu shū zhě, yǔ shàng shū xiāng lèi, jí kǒng shì kān yuē bǎi piān zhī wài, fán wèi qī shí yī zhāng. shàng zì wén wǔ, xià zhōng líng jǐng. shén yǒu míng yǔn dǔ chéng, diǎn yǎ gāo yì shí yì yǒu qiǎn mò héng shuō, zǐ huì xiāng cān, dài shì hòu zhī hào shì zhě suǒ zēng yì yě. zhì ruò zhí fāng zhī yán, yǔ zhōu guān wú yì shí xùn zhī shuō, bǐ yuè lìng duō tóng. sī bǎi wáng zhī zhèng shū, wǔ jīng zhī bié lù zhě yě.
又有《周書》者，與《尚書》相類，即孔氏刊約百篇之外，凡為七十一章。上自文、武，下終靈、景。甚有明允篤誠，典雅高義；時亦有淺末恆說，滓穢相參，殆似後之好事者所增益也。至若《職方》之言，與《周官》無異；《時訓》之說，比《月令》多同。斯百王之正書，《五經》之別錄者也。

zì zōng zhōu jì yǔn, shū tǐ suì fèi, qì hū hàn wèi, wú néng jì zhě. zhì jìn guǎng líng xiāng lǔ guó kǒng yǎn, yǐ wèi guó shǐ suǒ yǐ biǎo yán xíng, zhāo fǎ shì, zhì yú rén lǐ cháng shì, bù zú bèi liè. nǎi shān hàn wèi zhū shǐ, qǔ qí měi cí diǎn yán, zú wèi guī jìng zhě, dìng yǐ piān dì, zuǎn chéng yī jiā. yóu shì yǒu hàn shàng shū hòu hàn shàng shū hàn wèi shàng shū, fán wèi èr shí liù juǎn. zhì suí mì shū jiān tài yuán wáng shào, yòu lù kāi huáng rén shòu shí shì, biān ér cì zhī, yǐ lèi xiāng cóng, gè wèi qí mù, lēi chéng suí shū bā shí juǎn. xún qí yì lì, jiē zhǔn shàng shū.
自宗周既殞，《書》體遂廢，迄乎漢、魏，無能繼者。至晉廣陵相魯國孔衍，以為國史所以表言行，昭法式，至於人理常事，不足備列。乃刪漢、魏諸史，取其美詞典言，足為龜鏡者，定以篇第，纂成一家。由是有《漢尚書》、《後漢尚書》、《漢魏尚書》，凡為二十六卷。至隋秘書監太原王劭，又錄開皇、仁壽時事，編而次之，以類相從，各為其目，勒成《隋書》八十卷。尋其義例，皆準《尚書》。

yuán fū shàng shū zhī suǒ jì yě, ruò jūn chén xiāng duì, cí zhǐ kě chēng, zé yī shí zhī yán, lèi piān xián zài. rú yán wú zú jì, yǔ wú kě shù, ruò cǐ gù shì, suī yǒu tuō lüè, ér guān zhě bù yǐ wèi fēi. yuán dǎi zhōng yè, wén jí dà bèi, bì jiǎn jié jīn wén, mō nǐ gǔ fǎ, shì fēi gǎi zhé, lǐ shè shǒu zhū. gù shū yuán suǒ zhuàn hàn wèi děng shū, bù xíng yú dài yě. ruò nǎi dì wáng wú jì, gōng qīng quē chuán, zé nián yuè shī xù, jué lǐ nán xiáng, sī bìng xī zhī suǒ hū, ér jīn zhī suǒ yào. rú jūn mào suí shū, suī yù zǔ shù shāng zhōu, xiàn zhāng yú xià, guān qí suǒ shù, nǎi shì kǒng zǐ jiā yǔ lín chuān shì shuō, wèi huà hǔ bù chéng, fǎn lèi quǎn yě. gù qí shū shòu chī dāng dài, liáng yǒu yǐ yān. chūn qiū jiā zhě, qí xiān chū yú sān dài. àn jí zhǒng suǒ yǔ tài dīng shí shì, qiě wèi xià yīn chūn qiū. kǒng zǐ yuē: shū jì tōng zhī yuǎn, shū jiào yě. shǔ cí bǐ shì, chūn qiū zhī jiào yě. zhī chūn qiū shǐ zuò, yǔ shàng shū tóng shí.
原夫《尚書》之所記也，若君臣相對，詞旨可稱，則一時之言，累篇咸載。如言無足紀，語無可述，若此故事，雖有脫略，而觀者不以為非。爰逮中葉，文籍大備，必剪截今文，摸擬古法，事非改轍，理涉守株。故舒元所撰《漢》、《魏》等書，不行於代也。若乃帝王無紀，公卿缺傳，則年月失序，爵里難詳，斯並昔之所忽，而今之所要。如君懋《隋書》，雖欲祖述商、周，憲章虞、夏，觀其所述，乃似《孔子家語》、臨川《世說》，謂畫虎不成，反類犬也。故其書受嗤當代，良有以焉。《春秋》家者，其先出於三代。案《汲冢瑣語》太丁時事，且為《夏殷春秋》。孔子曰：「疏記通知遠，《書》教也。」「屬辭比事，《春秋》之教也。」知《春秋》始作，與《尚書》同時。

suǒ yǔ yòu yǒu jìn chūn qiū, jì xiàn gōng shí qī nián shì. guó yǔ yún: jìn yáng shé xī xí yú chūn qiū, dào gōng shǐ chuán qí tài zǐ. zuǒ chuán zhāo èr nián, jìn hán xuān zi lái pìn, jiàn lǔ chūn qiū yuē: zhōu lǐ jǐn zài lǔ yǐ. sī zé chūn qiū zhī mù, shì fěi yī jiā. zhì yú yǐn méi wú wén zhě, bù kě shèng zài. yòu àn zhú shū jì nián, qí suǒ jì shì jiē yǔ lǔ chūn qiū tóng. mèng zǐ yuē: jìn wèi zhī chéng, chǔ wèi zhī táo wù, ér lǔ wèi zhī chūn qiū, qí shí yī yě. rán zé chéng yǔ jì nián wù, qí jiē chūn qiū zhī bié míng zhě hū! gù mò zǐ yuē: wú jiàn bǎi guó chūn qiū, gài jiē zhǐ cǐ yě.
《瑣語》又有《晉春秋》，記獻公十七年事。《國語》云：晉羊舌肸習於春秋，悼公使傳其太子。《左傳》昭二年，晉韓宣子來聘，見《魯春秋》曰：「周禮盡在魯矣。」斯則春秋之目，事匪一家。至於隱沒無聞者，不可勝載。又案《竹書紀年》，其所紀事皆與《魯春秋》同。孟子曰：「晉謂之乘，楚謂之檮杌，而魯謂之春秋，其實一也。」然則乘與紀年、杌，其皆春秋之別名者乎！故《墨子》曰：「吾見百國春秋」，蓋皆指此也。

dǎi zhòng ní zhī xiū chūn qiū yě, nǎi guān zhōu lǐ zhī jiù fǎ, zūn lǔ shǐ zhī yí wén jù xíng shì, réng rén dào jiù bài yǐ míng fá, yīn xìng yǐ lì gōng jià rì yuè ér dìng lì shù, jí cháo pìn ér zhèng lǐ lè wēi wǎn qí shuō, zhì huì qí wén wèi bù kān zhī yán, zhe jiāng lái zhī fǎ, gù néng mí lì qiān zài, ér qí shū dú xíng.
逮仲尼之修《春秋》也，乃觀周禮之舊法，遵魯史之遺文；據行事，仍人道；就敗以明罰，因興以立功；假日月而定歷數，藉朝聘而正禮樂；微婉其說，志晦其文；為不刊之言，著將來之法，故能彌歷千載，而其書獨行。

yòu àn rú zhě zhī shuō chūn qiū yě, yǐ shì xì rì, yǐ rì xì yuè yán chūn yǐ bāo xià, jǔ qiū yǐ jiān dōng, nián yǒu sì shí, gù cuò jǔ yǐ wèi suǒ jì zhī míng yě. gǒu rú shì, zé yàn zǐ yú qīng lǚ shì lù jiǎ qí shū piān dì, běn wú nián yuè, ér yì wèi zhī chūn qiū, gài yǒu yì yú cǐ zhě yě.
又案儒者之說春秋也，以事系日，以日系月；言春以包夏，舉秋以兼冬，年有四時，故錯舉以為所記之名也。苟如是，則晏子、虞卿、呂氏、陸賈其書篇第，本無年月，而亦謂之春秋，蓋有異於此者也。

zhì tài shǐ gōng zhe shǐ jì, shǐ yǐ tiān zǐ wèi běn jì, kǎo qí zōng zhǐ, rú fǎ chūn qiū. zì shì wèi guó shǐ zhě, jiē yòng sī fǎ. rán shí yí shì yì, tǐ shì bù tóng. qí suǒ shū zhī shì yě, jiē yán hǎn bāo huì, shì wú chù zhì, gù mǎ qiān suǒ wèi zhěng qí gù shì ěr, ān dé bǐ yú chūn qiū zāi!
至太史公著《史記》，始以天子為本紀，考其宗旨，如法《春秋》。自是為國史者，皆用斯法。然時移世異，體式不同。其所書之事也，皆言罕褒諱，事無黜陟，故馬遷所謂整齊故事耳，安得比於《春秋》哉！

zuǒ chuán jiā zhě, qí xiān chū yú zuǒ qiū míng. kǒng zǐ jì zhe chūn qiū, ér qiū míng shòu jīng zuò chuán. gài chuán zhě, zhuǎn yě, zhuǎn shòu jīng zhǐ, yǐ shòu hòu rén. huò yuē chuán zhě, chuán yě, suǒ yǐ chuán shì lái shì. àn kǒng ān guó zhù shàng shū, yì wèi zhī chuán, sī zé chuán zhě, yì xùn shì zhī yì hū. guān zuǒ chuán zhī shì jīng yě, yán jiàn jīng wén ér shì xiáng chuán nèi, huò chuán wú ér jīng yǒu, huò jīng què ér chuán cún. qí yán jiǎn ér yào, qí shì xiáng ér bó, xìn shèng rén zhī cái yǔ hé, ér shù zhě zhī guān miǎn yě.
《左傳》家者，其先出於左丘明。孔子既著《春秋》，而丘明受經作傳。蓋傳者，轉也，轉受經旨，以授後人。或曰傳者，傳也，所以傳示來世。案孔安國注《尚書》，亦謂之傳，斯則傳者，亦訓釋之義乎。觀《左傳》之釋經也，言見經文而事詳傳內，或傳無而經有，或經闕而傳存。其言簡而要，其事詳而博，信聖人之才羽翮，而述者之冠冕也。

dǎi kǒng zǐ yún méi, jīng chuán bù zuò. yú shí wén jí, wéi yǒu zhàn guó cè jí tài shǐ gōng shū ér yǐ. zhì jìn zhù zuò láng lǔ guó lè zī, nǎi zhuī cǎi èr shǐ, zhuàn wèi chūn qiū hòu chuán. qí shū shǐ yǐ zhōu zhēn wáng xù qián chuán lǔ āi gōng hòu, zhì wáng nǎn rù qín, yòu yǐ qín wén wáng zhī jì zhōu, zhōng yú èr shì zhī miè, hé chéng sān shí juǎn.
逮孔子云沒，經傳不作。於時文籍，唯有《戰國策》及《太史公書》而已。至晉著作郎魯國樂資，乃追采二史，撰為《春秋後傳》。其書始以周貞王續前傳魯哀公後，至王赧入秦，又以秦文王之繼周，終於二世之滅，合成三十卷。

dāng hàn dài shǐ shū, yǐ qiān gù wèi zhǔ, ér jì chuán hù chū, biǎo zhì xiāng zhòng, yú wén wèi fán, pō nán zhōu lǎn. zhì xiào xiàn dì, shǐ mìng xún yuè cuō qí shū wèi biān nián tǐ, yī zuǒ chuán zhe hàn jì sān shí piān. zì shì měi dài guó shǐ, jiē yǒu sī zuò, qǐ zì hòu hàn, zhì yú gāo qí. rú zhāng fán sūn shèng gàn bǎo xú guǎng péi zi yě wú jūn hé zhī yuán wáng shào děng, qí suǒ zhe shū, huò wèi zhī chūn qiū, huò wèi zhī jì, huò wèi zhī lüè, huò wèi zhī diǎn, huò wèi zhī zhì. suī míng gè yì, dà dǐ jiē yī zuǒ chuán yǐ wèi de zhǔn yān.
當漢代史書，以遷、固為主，而紀傳互出，表志相重，於文為煩，頗難周覽。至孝獻帝，始命荀悅撮其書為編年體，依《左傳》著《漢紀》三十篇。自是每代國史，皆有斯作，起自後漢，至於高齊。如張璠、孫盛、干寶、徐廣、裴子野、吳均、何之元、王劭等，其所著書，或謂之春秋，或謂之紀，或謂之略，或謂之典，或謂之志。雖名各異，大抵皆依《左傳》以為的准焉。

guó yǔ jiā zhě, qí xiān yì chū yú zuǒ qiū míng. jì wèi chūn qiū nèi chuán, yòu jī qí yì wén, zuǎn qí bié shuō, fēn zhōu lǔ qí jìn zhèng chǔ wú yuè bā guó shì, qǐ zì zhōu mù wáng, zhōng yú lǔ dào gōng, bié wèi chūn qiū wài chuán guó yǔ, hé wèi èr shí yī piān. qí wén yǐ fāng nèi chuán, huò chóng chū ér xiǎo yì. rán zì gǔ míng rú jiǎ kuí wáng sù yú fān wéi yào zhī tú, bìng shēn yǐ zhù shì, zhì qí zhāng jù, cǐ yì liù jīng zhī liú, sān chuán zhī yà yě.
《國語》家者，其先亦出於左丘明。既為《春秋內傳》，又稽其逸文，纂其別說，分周、魯、齊、晉、鄭、楚、吳、越八國事，起自周穆王，終於魯悼公，別為《春秋外傳國語》，合為二十一篇。其文以方《內傳》，或重出而小異。然自古名儒賈逵、王肅、虞翻、韋曜之徒，並申以注釋，治其章句，此亦《六經》之流，《三傳》之亞也。

jì zòng héng hù qǐ, lì zhàn zhēng xióng, qín jiān tiān xià, ér zhe zhàn guó cè. qí piān yǒu dōng xī èr zhōu qín qí yàn chǔ sān jìn sòng wèi zhōng shān, hé shí èr guó, fēn wèi sān shí sān juǎn. fū wèi zhī cè zhě, gài lù ér bù xù, gù jí jiǎn yǐ wèi míng. huò yún, hàn dài liú xiàng yǐ zhàn guó yóu shì wèi zhī cè móu, yīn wèi zhī zhàn guó cè.
暨縱橫互起，力戰爭雄，秦兼天下，而著《戰國策》。其篇有東西二周、秦、齊、燕、楚、三晉、宋、衛、中山，合十二國，分為三十三卷。夫謂之策者，蓋錄而不序，故即簡以為名。或雲，漢代劉向以戰國游士為之策謀，因謂之《戰國策》。

zhì kǒng yǎn, yòu yǐ zhàn guó cè suǒ shū, wèi wèi jǐn shàn. nǎi yǐn tài shǐ gōng suǒ jì, cān qí yì tóng, shān bǐ èr jiā, jù wèi yī lù, hào wèi chūn qiū hòu yǔ. chú èr zhōu jí sòng wèi zhōng shān, qí suǒ liú zhě, qī guó ér yǐ. shǐ zì qín xiào gōng, zhōng yú chǔ hàn zhī jì, bǐ yú chūn qiū, yì jǐn èr bǎi sān shí yú nián xíng shì. shǐ yǎn zhuàn chūn qiū shí guó yǔ, fù zhuàn chūn qiū hòu yǔ, lēi chéng èr shū, gè wèi shí juǎn. jīn xíng yú shì zhě, wéi hòu yǔ cún yān. àn qí shū xù yún: suī zuǒ shì mò néng jiā. shì rén jiē yóu qí bù liàng lì, bù dù dé. xún yǎn zhī cǐ yì, zì bǐ yú qiū míng zhě, dāng wèi guó yǔ, fēi chūn qiū chuán yě. bì fāng yǐ lèi jù, qǐ duō chī hū!
至孔衍，又以《戰國策》所書，未為盡善。乃引太史公所記，參其異同，刪彼二家，聚為一錄，號為《春秋後語》。除二周及宋、衛、中山，其所留者，七國而已。始自秦孝公，終於楚、漢之際，比於《春秋》，亦盡二百三十餘年行事。始衍撰《春秋時國語》，復撰《春秋後語》，勒成二書，各為十卷。今行於世者，唯《後語》存焉。按其書《序》云：「雖左氏莫能加」。世人皆尤其不量力，不度德。尋衍之此義，自比於丘明者，當謂《國語》，非《春秋傳》也。必方以類聚，豈多嗤乎！

dāng hàn shì shī yù, yīng xióng jué lì. sī mǎ biāo yòu lù qí xíng shì, yīn wèi jiǔ zhōu chūn qiū, zhōu wèi yī piān, hé wèi jiǔ juǎn. xún qí tǐ tǒng, yì jìn dài zhī guó yǔ yě.
當漢氏失馭，英雄角力。司馬彪又錄其行事，因為《九州春秋》，州為一篇，合為九卷。尋其體統，亦近代之《國語》也。

zì wèi dū xǔ luò, sān fāng dǐng zhì jìn zhái jiāng huái, sì hǎi fú liè. qí jūn suī hào tóng wáng zhě, ér dì shí zhū hóu. suǒ zài shǐ guān, jì qí guó shì, wèi jì chuán zhě zé guī mó bān mǎ, chuàng biān nián zhě zé yì nǐ xún yuán. yú shì shǐ hàn zhī tǐ dà xíng, ér guó yǔ zhī fēng tì yǐ.
自魏都許、洛，三方鼎峙；晉宅江、淮，四海幅裂。其君雖號同王者，而地實諸侯。所在史官，記其國事，為紀傳者則規模班、馬，創編年者則議擬荀、袁。於是《史》、《漢》之體大行，而《國語》之風替矣。

shǐ jì jiā zhě, qí xiān chū yú sī mǎ qiān. zì wǔ jīng jiān xíng, bǎi jiā jìng liè, shì jī cuò róu, qián hòu guāi chuǎn. zhì qiān nǎi jiū jí guó shǐ, cǎi fǎng jiā rén, shàng qǐ huáng dì, xià qióng hàn wǔ, jì chuán yǐ tǒng jūn chén, shū biǎo yǐ pǔ nián jué, hé bǎi sān shí juǎn. yīn lǔ shǐ jiù míng, mù zhī yuē shǐ jì. zì shì hàn shì shǐ guān suǒ xù, jiē yǐ shǐ jì wèi míng. qì hū dōng jīng zhe shū, yóu chēng hàn jì.
《史記》家者，其先出於司馬遷。自《五經》間行，百家競列，事跡錯糅，前後乖舛。至遷乃鳩集國史，採訪家人，上起黃帝，下窮漢武，紀傳以統君臣，書表以譜年爵，合百三十卷。因魯史舊名，目之曰《史記》。自是漢世史官所續，皆以《史記》為名。迄乎東京著書，猶稱《漢記》。

zhì liáng wǔ dì, yòu chì qí qún chén, shàng zhì tài chū, xià zhōng qí shì, zhuàn chéng tōng shǐ liù bǎi èr shí juǎn. qí shū zì qín yǐ shàng, jiē yǐ shǐ jì wèi běn, ér bié cǎi tā shuō, yǐ guǎng yì wén zhì liǎng hàn yǐ hái, zé quán lù dāng shí jì chuán, ér shàng xià tōng dá, chòu wèi xiāng yī yòu wú shǔ èr zhǔ jiē rù shì jiā, wǔ hú jí tuò bá shì liè yú yí dí chuán. dà dǐ qí tǐ jiē rú shǐ jì, qí suǒ wèi yì zhě, wéi wú biǎo ér yǐ. qí hòu yuán wèi jì yīn wáng huī, yòu zhe kē lù èr bǎi qī shí juǎn, qí duàn xiàn yì qǐ zì shàng gǔ, ér zhōng yú sòng nián. qí biān cì duō yī yú fàng tōng shǐ, ér qǔ qí xíng shì yóu xiāng sì zhě, gòng wèi yī kē, gù yǐ kē lù wèi hào. huáng jiā xiǎn qìng zhōng, fú xǐ láng lǒng xī lǐ yán shòu chāo cuō jìn dài zhū shǐ, nán qǐ zì sòng, zhōng yú chén, běi shǐ zì wèi, zú yú suí, hé yī bǎi bā shí piān, hào yuē nán běi shǐ. qí jūn chén liú bié, jì chuán qún fēn, jiē yǐ lèi xiāng cóng, gè fù yú běn guó. fán cǐ zhū zuò, jiē shǐ jì zhī liú yě.
至梁武帝，又敕其群臣，上至太初，下終齊室，撰成《通史》六百二十卷。其書自秦以上，皆以《史記》為本，而別采他說，以廣異聞；至兩漢已還，則全錄當時紀傳，而上下通達，臭味相依；又吳、蜀二主皆入世家，五胡及拓拔氏列於《夷狄傳》。大抵其體皆如《史記》，其所為異者，唯無表而已。其後元魏濟陰王暉，又著《科錄》二百七十卷，其斷限亦起自上古，而終於宋年。其編次多依於放《通史》，而取其行事尤相似者，共為一科，故以《科錄》為號。皇家顯慶中，符璽郎隴西李延壽抄撮近代諸史，南起自宋，終於陳，北始自魏，卒於隋，合一百八十篇，號曰《南北史》。其君臣流別，紀傳群分，皆以類相從，各附於本國。凡此諸作，皆《史記》之流也。

xún shǐ jì jiāng yǔ liáo kuò, nián yuè xiá zhǎng, ér fēn yǐ jì chuán, sàn yǐ shū biǎo. měi lùn guó jiā yī zhèng, ér hú yuè xiāng xuán xù jūn chén yī shí, ér cān shāng shì gé. cǐ qí wèi tǐ zhī shī zhě yě. jiān qí suǒ zài, duō jù jiù jì, shí cǎi zá yán, gù shǐ lǎn zhī zhě shì hǎn yì wén, ér yǔ ráo chóng chū. cǐ zhuàn lù zhī fán zhě yě.
尋《史記》疆宇遼闊，年月遐長，而分以紀傳，散以書表。每論國家一政，而胡、越相懸；敘君臣一時，而參、商是隔。此其為體之失者也。兼其所載，多聚舊記，時采雜言，故使覽之者事罕異聞，而語饒重出。此撰錄之煩者也。

kuàng tōng shǐ yǐ jiàng, wú lèi yóu shēn, suì shǐ xué zhě níng xí běn shū, ér dài kuī xīn lù. qiě zhuàn cì wú jǐ, ér cán quē jù duō, kě wèi láo ér wú gōng, shù zhě suǒ yí shēn jiè yě.
況《通史》以降，蕪累尤深，遂使學者寧習本書，而怠窺新錄。且撰次無幾，而殘缺遽多，可謂勞而無功，述者所宜深誡也。

hàn shū jiā zhě, qí xiān chū yú bān gù. mǎ qiān zhuàn shǐ jì, zhōng yú jīn shàng. zì tài chū yǐ xià, què ér bù lù. bān biāo yīn zhī, yǎn chéng hòu jì, yǐ xù qián biān. zhì zi gù, nǎi duàn zì gāo zǔ, jǐn yú wáng mǎng, wèi shí èr jì shí zhì bā biǎo qī shí liè chuán, lēi chéng yī shǐ, mù wèi hàn shū.
《漢書》家者，其先出於班固。馬遷撰《史記》，終於今上。自太初已下，闕而不錄。班彪因之，演成《後記》，以續前編。至子固，乃斷自高祖，盡於王莽，為十二紀、十志、八表、七十列傳，勒成一史，目為《漢書》。

xī yú xià zhī diǎn, shāng zhōu zhī gào, kǒng shì suǒ zhuàn, jiē wèi zhī shū. fū yǐ shū wèi míng, yì jī gǔ zhī wěi chēng. xún qí chuàng zào, jiē zhǔn zi zhǎng, dàn bù wèi shì jiā, gǎi shū yuē zhì ér yǐ. zì dōng hàn yǐ hòu, zuò zhě xiāng réng, jiē xí qí míng hào, wú suǒ biàn gé, wéi dōng guān yuē jì, sān guó yuē zhì. rán chēng wèi suī bié, ér tǐ zhì jiē tóng.
昔虞、夏之典，商、周之誥，孔氏所撰，皆謂之「書」。夫以」書」為名，亦稽古之偉稱。尋其創造，皆準子長，但不為「世家」，改「書」曰「志」而已。自東漢以後，作者相仍，皆襲其名號，無所變革，唯《東觀》曰「記」，《三國》曰「志」。然稱謂雖別，而體制皆同。

lì guān zì gǔ, shǐ zhī suǒ zài yě, shàng shū jì zhōu shì, zhōng qín mù, chūn qiū shù lǔ wén, zhǐ āi gōng, jì nián bù dǎi yú wèi wáng, shǐ jì wéi lùn yú hàn shǐ. rú hàn shū zhě, jiū xī dōu zhī shǒu mò, qióng liú shì zhī fèi xìng, bāo jǔ yī dài, zhuàn chéng yī shū. yán jiē jīng liàn, shì shén gāi mì, gù xué zhě xún tǎo, yì wèi qí gōng. zì ěr qì jīn, wú gǎi sī dào.
歷觀自古，史之所載也，《尚書》記周事，終秦穆，《春秋》述魯文，止哀公，《紀年》不逮於魏亡，《史記》唯論於漢始。如《漢書》者，究西都之首末，窮劉氏之廢興，包舉一代，撰成一書。言皆精煉，事甚該密，故學者尋討，易為其功。自爾迄今，無改斯道。

yú shì kǎo zī liù jiā, shāng què qiān zài, gài shǐ zhī liú pǐn, yì qióng zhī yú cǐ yǐ. ér pǔ sàn chún xiāo, shí yí shì yì, shàng shū děng sì jiā, qí tǐ jiǔ fèi, suǒ kě zǔ shù zhě, wéi zuǒ shì jí hàn shū èr jiā ér yǐ.
於是考茲六家，商榷千載，蓋史之流品，亦窮之於此矣。而朴散淳銷，時移世異，《尚書》等四家，其體久廢，所可祖述者，唯《左氏》及《漢書》二家而已。