gài zuò zhě zì xù, qí liú chū yú zhōng gǔ hū? qū yuán lí sāo jīng, qí shǒu zhāng shàng chén shì zú, xià liè zǔ kǎo xiān shù jué shēng, cì xiǎn míng zì. zì xù fā jī, shí jī yú cǐ. jiàng jí sī mǎ xiàng rú, shǐ yǐ zì xù wèi chuán. rán qí suǒ xù zhě, dàn jì zì shǎo jí zhǎng, lì shēn xíng shì ér yǐ. dǎi yú zǔ xiān suǒ chū, zé miè ěr wú wén. zhì mǎ qiān yòu zhēng sān lǘ zhī gù shì, fàng wén yuán zhī jìn zuò, mó kǎi èr jiā, lēi chéng yī juàn. yú shì yáng xióng zūn qí jiù zhé, bān gù zhuó qí yú bō, zì xù zhī piān, shí fán yú dài. suī shǔ cí yǒu yì, ér zī tǐ wú yì.
蓋作者自敘,其流出於中古乎?屈原《離騷經》,其首章上陳氏族,下列祖考;先述厥生,次顯名字。自敘發跡,實基於此。降及司馬相如,始以自敘為傳。然其所敘者,但記自少及長,立身行事而已。逮於祖先所出,則蔑爾無聞。至馬遷又征三閭之故事,放文園之近作,模楷二家,勒成一卷。於是揚雄遵其舊轍,班固酌其餘波,自敘之篇,實煩於代。雖屬辭有異,而茲體無易。
xún mǎ qiān shǐ jì, shàng zì xuān yuán, xià qióng hàn wǔ, jiāng yǔ xiū kuò, dào lù mián zhǎng. gù qí zì xù, shǐ yú shì chū zhòng lí, zhōng yú shēn wèi tài shǐ. suī shàng xià chí chěng, zhōng bù yuè shǐ jì zhī nián. bān gù hàn shū, zhǐ xù xī jīng èr bǎi nián shì ěr. qí zì xù yě, zé yuǎn zhēng lìng yǐn, qǐ chǔ wén wáng zhī shì jìn lù bīn xì, dāng hàn míng dì zhī cháo. bāo kuò suǒ jí, yú yú běn shū yuǎn yǐ. ér hòu lái xù chuán, fēi zhǐ yī jiā, jìng xué mèng jiān, cóng fēng ér mí. shī yú jiā dié, yóu huò kě tōng, liè yú guó shǐ, duō jiàn qí shī zhě yǐ.
尋馬遷《史記》,上自軒轅,下窮漢武,疆宇修闊,道路綿長。故其自敘,始于氏出重黎,終於身為太史。雖上下馳騁,終不越《史記》之年。班固《漢書》,止敘西京二百年事耳。其自敘也,則遠徵令尹,起楚文王之世;近錄《賓戲》,當漢明帝之朝。包括所及,逾於本書遠矣。而後來敘傳,非止一家,競學孟堅,從風而靡。施於家諜,猶或可通,列於國史,多見其失者矣。
rán zì xù zhī wèi yì yě, gǒu néng yǐn jǐ zhī duǎn, chēng qí suǒ zhǎng, sī yán bù miù, jí wèi shí lù. ér xiàng rú zì xù, nǎi jì qí kè yóu lín qióng, qiè qī zhuō shì, yǐ chūn qiū suǒ huì, chí wèi měi tán. suī shì huò fēi xū, ér lǐ wú kě qǔ. zài zhī yú chuán, bù qí kuì hū! yòu wáng chōng lùn héng zhī zì jì yě, shù qí fù zǔ bù xiào, wèi zhōu lǘ suǒ bǐ, ér jǐ dá yǐ gǔ wán shùn shén, gǔn è yǔ shèng. fū zì xù ér yán jiā shì, gù dāng yǐ yáng míng xiǎn qīn wèi zhǔ, gǒu wú qí rén, què zhī kě yě. zhì ruò shèng jīn yú jǐ, ér hòu rǔ qí xiān, cǐ hé yì zhèng fù rǎng yáng, xué zi míng mǔ? bì zé yǐ míng jiào, shí sān qiān zhī zuì rén yě.
然自敘之為義也,苟能隱己之短,稱其所長,斯言不謬,即為實錄。而相如《自序》,乃記其客游臨邛,竊妻卓氏,以《春秋》所諱,持為美談。雖事或非虛,而理無可取。載之於傳,不其愧乎!又王充《論衡》之《自紀》也,述其父祖不肖,為州閭所鄙,而己答以瞽頑舜神,鯀惡禹聖。夫自敘而言家世,固當以揚名顯親為主,苟無其人,闕之可也。至若盛矜於己,而厚辱其先,此何異證父攘羊,學子名母?必責以名教,實三千之罪人也。
fū zì méi zì xuàn, shì nǚ zhī chǒu xíng. rán zé rén mò wǒ zhī, jūn zǐ bù chǐ. àn kǒng shì lùn yǔ yǒu yún: shí shì zhī yì, bì yǒu zhōng xìn, bù rú mǒu zhī hǎo xué yě. yòu yuē: wú rì sān xǐng wú shēn, wèi rén móu ér bù zhōng hū? yǔ péng yǒu jiāo ér bù xìn hū? yòu yuē: wén wáng jì méi, wén bù zài zī hū? yòu yuē: wú zhī xiān yǒu cháng cóng shì yú sī yǐ. zé shèng dá zhī lì yán yě, shí yì yáng lù jǐ cái, huò tuō fěng yǐ jiàn qí qíng, huò xuǎn cí yǐ xiǎn qí jī, zhōng bù xū héng zì fá, rǎng mèi gōng yán. qiě mìng zhū mén rén gè yán ěr zhì, yóu yě bù ràng, jiàn chī wú lǐ. lì guān yáng xióng yǐ jiàng, qí zì xù yě, shǐ yǐ kuā shàng wèi zōng. zhì wèi wén dì fù xuán méi táo gě hóng zhī tú, zé yòu yú yú cǐ zhě yǐ. hé zé? shēn jiān zì shàn, xíng yǒu wēi néng, jiē pōu xī jù yán, yī èr bì zài. qǐ suǒ wèi xiàn zhāng qián shèng, qiān yǐ zì mù zhě yú?
夫自媒自衒,士女之醜行。然則人莫我知,君子不恥。案孔氏《論語》有云:「十室之邑,必有忠信,」「不如某之好學也。」又曰:「吾日三省吾身,為人謀而不忠乎?與朋友交而不信乎?」又曰:「文王既沒,文不在茲乎?」又曰:「吾之先友嘗從事於斯矣。」則聖達之立言也,時亦揚露己才,或托諷以見其情,或選辭以顯其跡,終不盱衡自伐,攘袂公言。且命諸門人「各言爾志」,由也不讓,見嗤無禮。歷觀揚雄已降,其自敘也,始以夸尚為宗。至魏文帝、傅玄、梅陶、葛洪之徒,則又逾於此者矣。何則?身兼自善,行有微能,皆剖析具言,一二必載。豈所謂憲章前聖,謙以自牧者歟?
yòu jìn gǔ rén lún, xǐ chēng fá yuè. qí bì mén hán zú, bǎi dài wú wén, ér xīng jiǎo tǐng shēng, yī zhāo bào guì, wú bù zhuī shù běn xì, wàng chéng xiān zhé. zhì ruò yí fù zhèn duó, bìng wèi cáo shì zhī chū chún wéi lǐ líng, jù chēng tuò bá zhī shǐ. hé nèi mǎ zǔ, qiān biāo zhī shuō bù tóng wú xìng shěn xiān, yuē jiǒng zhī yán yǒu yì. sī jiē bù yīn zhēn lǜ, wú jiǎ níng yíng, zhí jù jīng shǐ, zì chéng máo dùn. zé zhī yáng xìng zhī yù xī shǔ, bān mén zhī xióng shuò yě, huò zhòu zuǎn bó qiáo, huò jiā chuán xióng yì, kǒng zì wǒ zuò gù, shī zhī mí yuǎn zhě yǐ. gài chǎn jì fēi guǐ, shén suǒ bù xīn zhì jìng tā qīn, rén sī bèi dé. fán wèi xù chuán, yí xiáng cǐ lǐ. bù zhī zé què, yì hé shāng hū?
又近古人倫,喜稱閥閱。其蓽門寒族,百代無聞,而騂角挺生,一朝暴貴,無不追述本系,妄承先哲。至若儀父、振鐸,並為曹氏之初;淳維、李陵,俱稱拓拔之始。河內馬祖,遷、彪之說不同;吳興沈先,約、烱之言有異。斯皆不因真律,無假寧楹,直據經史,自成矛盾。則知揚姓之寓西蜀,班門之雄朔野,或胄纂伯僑,或家傳熊繹,恐自我作故,失之彌遠者矣。蓋諂祭非鬼,神所不歆;致敬他親,人斯悖德。凡為敘傳,宜詳此理。不知則闕,亦何傷乎?