qián fèi dì
前废帝
qián fèi dì huì zi yè, xiǎo zì fǎ shī, xiào wǔ dì zhǎng zǐ yě. yuán jiā èr shí liù nián zhēng yuè jiǎ shēn shēng. shì zǔ zhèn xún yáng, zi yè liú jīng yì. sān shí nián, shì zǔ rù fá yuán xiōng, bèi qiú shì zhōng xià shěng, jiāng jiàn hài zhě shù yǐ, zú dé wú yàng. shì zǔ jiàn zuò, lì wèi huáng tài zǐ. shǐ wèi zhī dōng gōng, zhōng shù zǐ èr lǜ bìng rù zhí yǒng fú shěng. dà míng èr nián, chū jū dōng gōng. sì nián, jiǎng xiào jīng yú chóng zhèng diàn. qī nián, jiā yuán fú. bā nián rùn wáng yuè gēng shēn, shì zǔ bēng, qí rì, tài zǐ jí huáng dì wèi. dà shè tiān xià. tài zǎi jiāng xià wáng yì gōng jiě shàng shū lìng, jiā zhōng shū jiān, biāo qí dà jiàng jūn liǔ yuán jǐng jiā shàng shū lìng. jiǎ zǐ, zhì lù shàng shū, tài zǎi jiāng xià wáng yì gōng lù shàng shū shì. piào qí dà jiàng jūn liǔ yuán jǐng jiā kāi fǔ yí tóng sān sī. dān yáng yǐn yǒng jiā wáng zǐ rén wèi nán yù zhōu cì shǐ.
前废帝讳子业,小字法师,孝武帝长子也。元嘉二十六年正月甲申生。世祖镇 寻阳,子业留京邑。三十年,世祖入伐元凶,被囚侍中下省,将见害者数矣,卒得 无恙。世祖践祚,立为皇太子。始未之东宫,中庶子、二率并入直永福省。大明二 年,出居东宫。四年,讲《孝经》于崇正殿。七年,加元服。八年闰王月庚申,世 祖崩,其日,太子即皇帝位。大赦天下。太宰江夏王义恭解尚书令,加中书监,骠 骑大将军柳元景加尚书令。甲子,置录尚书,太宰江夏王义恭录尚书事。骠骑大将 军柳元景加开府仪同三司。丹阳尹永嘉王子仁为南豫州刺史。
liù yuè xīn wèi, zhào yuē:" zhèn yǐ miǎo shēn, sù shào hóng yè, jìng yù tiān wēi, qīn duì líng mìng. yǎng zūn níng xù, rì jiàn qián tú, shí kě yǐ gǒng mò shǒu chéng, yí fēng zhǎng shì. ér bǎo wèi gào shǐ, wàn yǔ gǎi shǔ, wéi dé fú míng, mèi yú dà dào. sī xuān ruì fàn, yǐn zī jiǎn xù, kě jù xún zhí shì, xiáng fǎng mín yǐn. fán qū lìng mì wén, fán ér shāng zhì, guān shì jiù shuì, shì shī yī shí, ér jiān lì wǔ wén, wàng xìng wēi fú, jiā yǐ qì wěi chuǎn xuán, piān pō zī shén. yí qí kuān yáo qīng xiàn, yǐ jiù mín qiè. yù fǔ zhū shǔ, shì bù xū guǎng, diāo wén zhuàn kè, wú shī yú jīn. xī yí bìng shěng, yǐ chóu máng yuàn. fān wáng mào huò, yī jiē jìn duàn. wài biàn jù tiáo yǐ wén." wù yín, yǐ yù zhōu zhī huái nán jùn fù wèi nán liáng jùn, fù fēn xuān chéng hái zhì huái nán jùn. gēng chén, yǐ nán hǎi tài shǒu yuán tán yuǎn wèi guǎng zhōu cì shǐ. qiū qī yuè jǐ hài, zhèn jūn jiāng jūn yōng zhōu cì shǐ jìn ān wáng zǐ xūn gǎi wéi jiāng zhōu cì shǐ, zhōng hù jūn zōng què wèi ān xī jiāng jūn yōng zhōu cì shǐ, zhèn běi jiāng jūn xú zhōu cì shǐ xiāng dōng wáng huì wèi hù jūn jiāng jūn, zhōng jūn jiāng jūn yì yáng wáng chǎng wèi zhēng běi jiāng jūn xú zhōu cì shǐ. gēng xū, pó huáng guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. chóng huáng tài hòu yuē tài huáng tài hòu, huáng hòu yuē huáng tài hòu. yǐ mǎo, bà nán běi èr chí dào. xiào jiàn yǐ lái suǒ gǎi zhì dù, hái yī yuán jiā. bǐng chén, zhuī chóng xiàn fēi wèi huáng hòu. yǐ chǒu, fǔ jūn jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ xīn ān wáng zǐ luán jiě lǐng sī tú. bā yuè dīng mǎo, lǐng jūn jiāng jūn wáng xuán mó wèi zhèn běi jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ. xīn ān wáng zǐ luán wèi qīng jì èr zhōu cì shǐ. jǐ wèi, yǐ qīng jì èr zhōu cì shǐ xiāo huì kāi wèi yì zhōu cì shǐ. jǐ chǒu, huáng tài hòu bēng. jīng shī yǔ shuǐ. gēng zǐ, qiǎn yù shǐ yǔ guān cháng suí yí zhèn xù. jiǔ yuè xīn chǒu, hù jūn jiāng jūn xiāng dōng wáng huì wèi lǐng jūn jiāng jūn. guǐ mǎo, yǐ shàng shū zuǒ pú yè liú zūn kǎo wèi tè jìn yòu guāng lù dài fu. yǐ mǎo, wén mù huáng hòu fù zàng jǐng níng líng. dōng shí yuè jiǎ xū, tài cháng jiàn ān wáng xiū rén wèi hù jūn jiāng jūn. wù yín, fǔ guó jiāng jūn sòng yuè wèi sī zhōu cì shǐ. gēng chén, yuán chú yáng nán xú zhōu dà míng qī nián bū zū. shí èr yuè yǐ yǒu, yǐ shàng shū yòu pú yè yán shī bó wèi shàng shū zuǒ pú yè. rén chén, yǐ wáng jī zhū jùn wèi yáng zhōu, yǐ yáng zhōu wèi dōng yáng zhōu. guǐ sì, yǐ chē qí jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ yù zhāng wáng zǐ shàng wèi sī tú yáng zhōu cì shǐ. qù suì jí shì suì, dōng zhū jùn dà hàn, shèn zhě mǐ yī shēng shù bǎi, jīng yì yì zhì bǎi yú, è sǐ zhě shí yǒu liù qī. xiào jiàn yǐ lái, yòu lì qián shǔ zhù qián, bǎi xìng yīn cǐ dào zhù, qián zhuǎn wěi xiǎo, shāng huò bù xíng.
六月辛未,诏曰:“朕以眇身,夙绍洪业,敬御天威,钦对灵命。仰遵凝绪, 日鉴前图,实可以拱默守成,诒风长世。而宝位告始,万宇改属,惟德弗明,昧于 大道。思宣睿范,引兹简恤,可具询执事,详访民隐。凡曲令密文,繁而伤治,关 市僦税,事施一时,而奸吏舞文,妄兴威福,加以气纬舛玄,偏颇滋甚。宜其宽徭 轻宪,以救民切。御府诸署,事不须广,雕文篆刻,无施于今。悉宜并省,以酬氓 愿。籓王贸货,壹皆禁断。外便具条以闻。”戊寅,以豫州之淮南郡复为南梁郡, 复分宣城还置淮南郡。庚辰,以南海太守袁昙远为广州刺史。秋七月己亥,镇军将 军、雍州刺史晋安王子勋改为江州刺史,中护军宗悫为安西将军、雍州刺史,镇北 将军、徐州刺史湘东王讳为护军将军,中军将军义阳王昶为征北将军、徐州刺史。 庚戌,婆皇国遣使献方物。崇皇太后曰太皇太后,皇后曰皇太后。乙卯,罢南北二 驰道。孝建以来所改制度,还依元嘉。丙辰,追崇献妃为皇后。乙丑,抚军将军、 南徐州刺史新安王子鸾解领司徒。八月丁卯,领军将军王玄谟为镇北将军、南徐州 刺史。新安王子鸾为青、冀二州刺史。己未,以青、冀二州刺史萧惠开为益州刺史。 己丑,皇太后崩。京师雨水。庚子,遣御史与官长随宜赈恤。九月辛丑,护军将军 湘东王讳为领军将军。癸卯,以尚书左仆射刘遵考为特进、右光禄大夫。乙卯,文 穆皇后祔葬景宁陵。冬十月甲戌,太常建安王休仁为护军将军。戊寅,辅国将军宋 越为司州刺史。庚辰,原除扬、南徐州大明七年逋租。十二月乙酉,以尚书右仆射 颜师伯为尚书左仆射。壬辰,以王畿诸郡为扬州,以扬州为东扬州。癸巳,以车骑 将军、扬州刺史豫章王子尚为司徒、扬州刺史。去岁及是岁,东诸郡大旱,甚者米 一升数百,京邑亦至百余,饿死者十有六七。孝建以来,又立钱署铸钱,百姓因此 盗铸,钱转伪小,商货不行。
yǒng guāng yuán nián chūn zhēng yuè yǐ wèi shuò, gǎi yuán, dà shè tiān xià. yǐ sì, shěng zhū zhōu tái chuán. wù wǔ, yǐ lǐng jūn jiāng jūn xiāng dōng wáng huì wèi wèi jiāng jūn nán yù zhōu cì shǐ, hù jūn jiāng jūn jiàn ān wáng xiū rén wèi lǐng jūn jiāng jūn, mì shū jiān shān yáng wáng xiū yòu wèi yù zhōu cì shǐ, zuǒ wèi jiāng jūn guì yáng wáng xiū fàn wèi zhōng hù jūn, nán yù zhōu cì shǐ xún yáng wáng zǐ fáng wèi dōng yáng zhōu cì shǐ. èr yuè dīng chǒu, jiǎn zhōu jùn xiàn tián zū zhī bàn. gēng yín, zhù èr zhū qián. sān yuè jiǎ chén, bà lín jiāng jùn. wǔ yuè jǐ hài, gē yǐng zhōu suí jùn shǔ yōng zhōu. bǐng wǔ, yǐ hòu jūn sī mǎ zhāng mù wèi jiāo zhōu cì shǐ. liù yuè jǐ sì, zuǒ jūn zhǎng shǐ liú dào lóng wèi liáng nán qín èr zhōu cì shǐ. yǐ hài, ān xī jiāng jūn yōng zhōu cì shǐ zōng què zú. rén wǔ, wèi jiāng jūn nán yù zhōu cì shǐ xiāng dōng wáng huì gǎi wéi yōng zhōu cì shǐ. shàng shū lìng piào qí dà jiàng jūn liǔ yuán jǐng jiā nán yù zhōu cì shǐ. qiū bā yuè xīn yǒu, yuè qí xiào wèi dài fǎ xìng yǒu zuì, cì sǐ. gēng wǔ, yǐ shàng shū zuǒ pú yè yán shī bó wèi shàng shū pú yè, lì bù shàng shū wáng jǐng wén wèi shàng shū yòu pú yè. guǐ yǒu, dì zì lǜ sù wèi bīng, zhū tài zǎi jiāng xià wáng yì gōng shàng shū lìng piào qí dà jiàng jūn liǔ yuán jǐng shàng shū pú yè yán shī bó tíng wèi liú dé yuàn. gǎi yuán wèi jǐng hé yuán nián, wén wǔ cì wèi èr děng. yǐ lǐng jūn jiāng jūn jiàn ān wáng xiū rén wèi ān xī jiāng jūn yōng zhōu cì shǐ, wèi jiāng jūn xiāng dōng wáng huì hái wèi nán yù zhōu cì shǐ. jiǎ xū, sī tú yáng zhōu cì shǐ yù zhāng wáng zǐ shàng lǐng shàng shū lìng, shè shēng xiào wèi shěn wén xiù wèi qīng zhōu cì shǐ, zuǒ jūn sī mǎ cuī dào gù wèi jì zhōu cì shǐ. yǐ hài, zhào yuē:" xī níng shén zhù yì, pán xī zàn dào, zhàn lǜ sī cái, fù yán pí huà. zhèn wèi yù sān jí, fēng chéng wàn yǔ, zī fū diàn duàn, zhèng mǎo sī lù. sī suǒ yǐ yǎng xuān yí liè, fǔ hóng jǐng zuò, měi jié mèng páo dǐng, zhān yán bǎn zhù, yǒu qú rì zè, wú wàng mèi dàn. kě zhēn fǎng jùn guó, zhāo pìn lǘ bù: qí yǒu xiào xìng zhōng jié, yōu jū dùn qī, xìn chéng yì xíng, lián zhèng biǎo sú, wén mǐn bó shí, gàn shì zhì mín, wù jiā jīng jǔ, suí cái yǐn zhuó. shù guān kè shùn, yí lún xián xù. zhǔ zhě jīng jiā xiáng kuò, chēng zhèn yì yān." yǐ shǐ xīng gōng shěn qìng zhī wèi tài wèi, zhèn běi jiāng jūn qīng jì èr zhōu cì shǐ wáng xuán mó wèi lǐng jūn jiāng jūn. gēng chén, yǐ shí tou chéng wèi cháng lè gōng, dōng fǔ chéng wèi wèi yāng gōng. bà dōng yáng zhōu bìng yáng zhōu. jiǎ shēn, yǐ běi dǐ wèi jiàn zhāng gōng, nán dì wèi zhǎng yáng gōng. yǐ guàn jūn jiāng jūn shào líng wáng zǐ yuán wèi xiāng zhōu cì shǐ. bǐng xū, yuán chú wú wú xīng yì xīng jìn líng láng yá wǔ jùn dà míng bā nián yǐ qián bū zū. jǐ chǒu, fù lì nán běi èr chí dào. jiǔ yuè guǐ sì, chē jià xìng hú shú, zòu gǔ chuī. wù xū, chē jià hái gōng. gēng zǐ, yǐ nán yǎn zhōu cì shǐ yǒng jiā wáng zǐ rén wèi nán xú zhōu cì shǐ, dān yáng yǐn shǐ ān wáng zǐ zhēn wèi nán yǎn zhōu cì shǐ. xīn chǒu, fǔ jūn jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ xīn ān wáng zǐ luán miǎn wèi shù rén, cì sǐ. bǐng wǔ, yǐ yǎn zhōu cì shǐ xuē ān dōu wèi píng běi jiāng jūn xú zhōu cì shǐ. dīng wèi, wèi jiāng jūn xiāng dōng wáng huì jiā kāi fǔ yí tóng sān sī, tè jìn yòu guāng lù dài fu liú zūn kǎo wèi ān xī jiāng jūn nán yù zhōu cì shǐ, níng shuò jiāng jūn yīn xiào zǔ wèi yǎn zhōu cì shǐ. wù shēn, yǐ qián liáng nán qín èr zhōu cì shǐ liǔ yuán hù fù wèi liáng nán qín èr zhōu cì shǐ. jǐ yǒu, chē jià tǎo zhēng běi jiāng jūn xú zhōu cì shǐ yì yáng wáng chǎng, nèi wài jiè yán. chǎng bēn yú suǒ lǔ. xīn hài, yòu jiāng jūn yù zhōu cì shǐ shān yáng wáng xiū yòu jìn hào zhèn xī dà jiàng jūn. jiǎ yín, yǐ ān xī zhǎng shǐ yuán zhī wèi yōng zhōu cì shǐ. wù wǔ, yǐ zuǒ mín shàng shū liú sī kǎo wèi yì zhōu cì shǐ. shì rì jiě yán, chē jià xìng guā bù. kāi bǎi xìng zhù qián. dōng shí yuè guǐ hài, qū shè xú zhōu. bǐng yín, chē jià hái gōng. yǐ jiàn ān xiū rén wèi hù jūn jiāng jūn. jǐ mǎo, dōng yáng tài shǒu wáng zǎo xià yù sǐ. yǐ gōng rén xiè guì pín wèi fū rén, jiā hǔ bēn sǎ jǐ, luán lù lóng qí, chū jǐng rù bì, shí xīn cài gōng zhǔ yě. yǐ yǒu, yǐ zhèn běi dà jiàng jūn yù zhōu cì shǐ shān yáng wáng xiū yòu wèi zhèn jūn dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. shí yī yuè rén chén, níng shuò jiāng jūn hé mài xià yù sǐ. xīn chú tài wèi shěn qìng zhī hōng. rén yín, lì huáng hòu lù shì, sì xiāng zòu yuè. shè yáng nán xú èr zhōu. hù jūn jiāng jūn jiàn wáng xiū rén jiā tè jìn zuǒ guāng lù dài fu. zhōng hù jūn guì yáng wáng xiū fàn qiān zhí. dīng wèi, huáng zǐ shēng, shào fǔ liú shèng zhī zǐ yě. dà shè tiān xià, zāng wū yín dào, xī jiē yuán chú. cì wèi fù hòu zhě jué yī jí. rén zǐ, yǐ tè jìn zuǒ guāng lù dài fu hù jūn jiāng jūn jiàn ān wáng xiū rén wèi piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. wù wǔ, nán píng wáng jìng yóu lú líng wáng jìng xiān ān nán hóu jìng yuān bìng cì sǐ.
永光元年春正月乙未朔,改元,大赦天下。乙巳,省诸州台传。戊午,以领军 将军湘东王讳为卫将军、南豫州刺史,护军将军建安王休仁为领军将军,秘书监山 阳王休祐为豫州刺史,左卫将军桂阳王休范为中护军,南豫州刺史寻阳王子房为东 扬州刺史。二月丁丑,减州郡县田租之半。庚寅,铸二铢钱。三月甲辰,罢临江郡。 五月己亥,割郢州随郡属雍州。丙午,以后军司马张牧为交州刺史。六月己巳,左 军长史刘道隆为梁、南秦二州刺史。乙亥,安西将军、雍州刺史宗悫卒。壬午,卫 将军、南豫州刺史湘东王讳改为雍州刺史。尚书令、骠骑大将军柳元景加南豫州刺 史。秋八月辛酉,越骑校尉戴法兴有罪,赐死。庚午,以尚书左仆射颜师伯为尚书 仆射,吏部尚书王景文为尚书右仆射。癸酉,帝自率宿卫兵,诛太宰江夏王义恭、 尚书令、骠骑大将军柳元景、尚书仆射颜师伯、廷尉刘德愿。改元为景和元年,文 武赐位二等。以领军将军建安王休仁为安西将军、雍州刺史,卫将军湘东王讳还为 南豫州刺史。甲戌,司徒、扬州刺史豫章王子尚领尚书令,射声校尉沈文秀为青州 刺史,左军司马崔道固为冀州刺史。乙亥,诏曰:“昔凝神伫逸,磻溪赞道,湛虑 思才,傅岩毗化。朕位御三极,风澄万宇,资鈇电断,正卯斯戮。思所以仰宣遗烈, 俯弘景祚,每结梦庖鼎,瞻言板筑,有劬日昃,无忘昧旦。可甄访郡国,招聘闾部: 其有孝性忠节,幽居遁栖,信诚义行,廉正表俗,文敏博识,干事治民,务加旌举, 随才引擢。庶官克顺,彝伦咸叙。主者精加详括,称朕意焉。”以始兴公沈庆之为 太尉,镇北将军、青冀二州刺史王玄谟为领军将军。庚辰,以石头城为长乐宫,东 府城为未央宫。罢东扬州并扬州。甲申,以北邸为建章宫,南第为长杨宫。以冠军 将军邵陵王子元为湘州刺史。丙戌,原除吴、吴兴、义兴、晋陵、琅邪五郡大明八 年以前逋租。己丑,复立南北二驰道。九月癸巳,车驾幸湖熟,奏鼓吹。戊戌,车 驾还宫。庚子,以南兗州刺史永嘉王子仁为南徐州刺史,丹阳尹始安王子真为南兗 州刺史。辛丑,抚军将军、南徐州刺史新安王子鸾免为庶人,赐死。丙午,以兗州 刺史薛安都为平北将军、徐州刺史。丁未,卫将军湘东王讳加开府仪同三司,特进、 右光禄大夫刘遵考为安西将军、南豫州刺史,宁朔将军殷孝祖为兗州刺史。戊申, 以前梁、南秦二州刺史柳元怙复为梁、南秦二州刺史。己酉,车驾讨征北将军、徐 州刺史义阳王昶,内外戒严。昶奔于索虏。辛亥,右将军、豫州刺史山阳王休祐进 号镇西大将军。甲寅,以安西长史袁鳷为雍州刺史。戊午,以左民尚书刘思考为益 州刺史。是日解严,车驾幸瓜步。开百姓铸钱。冬十月癸亥,曲赦徐州。丙寅,车 驾还宫。以建安休仁为护军将军。己卯,东阳太守王藻下狱死。以宫人谢贵嫔为夫 人,加虎贲靸戟,鸾辂龙旂,出警入跸,实新蔡公主也。乙酉,以镇北大将军、豫 州刺史山阳王休祐为镇军大将军、开府仪同三司。十一月壬辰,宁朔将军何迈下狱 死。新除太尉沈庆之薨。壬寅,立皇后路氏,四厢奏乐。赦扬、南徐二州。护军将 军建王休仁加特进、左光禄大夫。中护军桂阳王休范迁职。丁未,皇子生,少府刘 胜之子也。大赦天下,赃污淫盗,悉皆原除。赐为父后者爵一级。壬子,以特进、 左光禄大夫、护军将军建安王休仁为骠骑大将军、开府仪同三司。戊午,南平王敬 猷、庐陵王敬先、安南侯敬渊并赐死。
shí dì xiōng bèi rì shén, zhū shā xiāng jì, nèi wài bǎi sī, bù bǎo shǒu lǐng. xiān shì é yán yún:" xiāng zhōng chū tiān zǐ." dì jiāng nán xún jīng xiāng èr zhōu yǐ yàn zhī. xiān yù zhū zhū shū, rán hòu fā yǐn. tài zōng yǔ zuǒ yòu ruǎn diàn fū wáng dào lóng lǐ dào ér mì jié dì zuǒ yòu shòu jì zhī jiāng chǎn zhī děng shí yī rén, móu gòng fèi dì. wù wǔ yè, dì yú huá lín yuán zhú táng shè guǐ. shí wū xí yún:" cǐ táng yǒu guǐ." gù dì zì shè zhī. shòu jì zhī huái dāo zhí rù, jiāng chǎn zhī wèi fù. dì yù zǒu, jì zhī zhuī ér yǔn zhī, shí nián shí qī. tài huáng tài hòu lìng yuē:
时帝凶悖日甚,诛杀相继,内外百司,不保首领。先是讹言云:“湘中出天子。” 帝将南巡荆、湘二州以厌之。先欲诛诸叔,然后发引。太宗与左右阮佃夫、王道隆、 李道兒密结帝左右寿寂之、姜产之等十一人,谋共废帝。戊午夜,帝于华林园竹堂 射鬼。时巫觋云:“此堂有鬼。”故帝自射之。寿寂之怀刀直入,姜产之为副。帝 欲走,寂之追而殒之,时年十七。太皇太后令曰:
sī tú lǐng hù jūn bā zuò: zi yè suī yuē dí zhǎng, shǎo bǐng xiōng dú, bù rén bù xiào, zhe zì tiáo chèn. xiào wǔ qì shì, shǔ dāng chén lì. zì zǐ gōng zài bìn, xǐ róng tiǎn rán, tiān fá zhòng lí, huān zì zī shén. bī yǐ nèi wài wéi chí, rěn nüè wèi lù, ér xiōng cǎn nán yì, yī dàn sì huò, suì zòng lù shàng zǎi, tiǎn hài fǔ chén. zi luán xiōng dì, xiān dì zhōng ài, hán yuàn jì wǎng, wǎng jiā tú kù. chǎng mào qīn zuò hàn, héng xiāng zhēng tǎo. xīn cài gōng zhǔ bī lí fū zú, yōu zhì shēn gōng, guǐ yún hōng yǔn. xiāng shì fǔ ěr, sāng lǐ dùn shì, hūn hān cháng yè, shù shì qīng yí. cháo xián jiù xūn, qì ruò yí tǔ. guǎn xián bù chuò, zhēn xiū bèi shàn. lì rǔ zǔ kǎo, yǐ wéi xì xuè. xíng yóu mò zhǐ, yín zòng wú dù. sì yàn yuán líng, guī tú fā jué. zhū jiǎn wú gū, jí lüè fù nǚ. jiàn shù wěi shù, mò zhī shuí xī. bài pín lì hòu, qìng guò héng diǎn. zōng shì mì qī, yù ruò bì pú, biān chuí líng yè, wú fù zūn bēi. nán píng yī mén, tè zhōng qí kù. fǎn tiān miè lǐ, xiǎn bào wàn duān. kē fá kù lìng, zhōng wú jì jí, xià jié yīn xīn, wèi zú yǐ pì. hé cháo yè yè, rén bù zì bǎo bǎi xìng huáng huáng, shǒu zú mí cuò. xíng huì qín shòu, zuì yíng sān qiān. gāo zǔ zhī yè jiāng mǐn, qī miào zhī xiǎng jǐ jué. wú lǎo jí chén dǔ, měi guī huò zhèn, yōu jiān lòu kè, qì mìng wú jǐ. kāi pì yǐ jiàng, suǒ wèi cháng wén. yuǎn jìn sī fèn, shí shì ér jiǔ.
司徒领护军八座:子业虽曰嫡长,少禀凶毒,不仁不孝,著自髫龀。孝武弃世, 属当辰历。自梓宫在殡,喜容靦然,天罚重离,欢恣滋甚。逼以内外维持,忍虐未 露,而凶惨难抑,一旦肆祸,遂纵戮上宰,殄害辅臣。子鸾兄弟,先帝钟爱,含怨 既往,枉加屠酷。昶茂亲作捍,横相征讨。新蔡公主逼离夫族,幽置深宫,诡云薨 殒。襄事甫尔,丧礼顿释,昏酣长夜,庶事倾遗。朝贤旧勋,弃若遗土。管弦不辍, 珍羞备膳。詈辱祖考,以为戏谑。行游莫止,淫纵无度。肆宴园陵,规图发掘。诛 剪无辜,籍略妇女。建树伪竖,莫知谁息。拜嫔立后,庆过恆典。宗室密戚,遇若 婢仆,鞭捶陵曳,无复尊卑。南平一门,特钟其酷。反天灭理,显暴万端。苛罚酷 令,终无纪极,夏桀、殷辛,未足以譬。阖朝业业,人不自保;百姓遑遑,手足靡 厝。行秽禽兽,罪盈三千。高祖之业将泯,七庙之享几绝。吾老疾沉笃,每规祸鸩, 忧煎漏刻,气命无几。开辟以降,所未尝闻。远近思奋,十室而九。
wèi jiāng jūn xiāng dōng wáng tǐ zì tài zǔ, tiān zòng yīng shèng, wén huáng zhōng ài, chǒng guān liè fān. wú zǎo shí shén ruì, tè jiān cháng lǐ. qián yùn hóng guī, yì shì tóu mèi, dú fū jì yǔn, xuán shǒu bái qí, shè jì zài xīng, zōng yòu yǒng gù, rén guǐ shǔ xīn, dà mìng yǔn jí. qiě xūn dé gāo miǎo, dà yè yōu guī, yí zūn hàn jìn, zuǎn chéng huáng jí. zhǔ zhě xiáng jiù diǎn yǐ shí fèng xíng.
卫将军湘东王体自太祖,天纵英圣,文皇钟爱,宠冠列籓。吾早识神睿,特兼 常礼。潜运宏规,义士投袂,独夫既殒,悬首白旗,社稷再兴,宗祐永固,人鬼属 心,大命允集。且勋德高邈,大业攸归,宜遵汉、晋,纂承皇极。主者详旧典以时 奉行。
wèi wáng rén yú nián bù xìng yīng cǐ bǎi jiān, yǒng xún qíng shì, suī cún ruò yǔn. dāng fù nài hé! dāng fù nài hé!
未亡人余年不幸婴此百艰,永寻情事,虽存若殒。当复奈何!当复奈何!
zàng fèi dì dān yáng mò líng xiàn nán jiāo tán xī. dì yòu ér juàn jí, zài dōng gōng měi wèi shì zǔ suǒ zé. shì zǔ xī xún, zi yè qǐ cān chéng qǐ jū, shū jī bù jǐn, shàng jí ràng zhī. zi yè qǐ shì chén xiè, shàng yòu dá yuē:" shū bù zhǎng jìn, cǐ shì yī tiáo ěr. wén rǔ sù dōu xiè dài, juàn lì rì shén, hé yǐ wán gù nǎi ěr xié!" chū jiàn zuò, shòu xǐ fú, bèi rán wú āi róng. shǐ yóu nán zhū dà chén jí dài fǎ xìng děng, jì shā fǎ xìng, zhū dà chén mò bù zhèn shè. yú shì yòu zhū qún gōng, yuán kǎi yǐ xià, jiē bèi ōu chuí qiān yè. nèi wài wēi jù, diàn shěng sāo rán. chū tài hòu jí dǔ, qiǎn hū dì. dì yuē: " bìng rén jiān duō guǐ, kě wèi, nà kě wǎng." tài hòu nù, yǔ shì zhě:" jiāng dāo lái, pò wǒ fù, nà de shēng rú cǐ níng xīn ér!" jí tài hòu bēng hòu shù rì, dì mèng tài hòu wèi zhī yuē:" rǔ bù xiào bù rén, běn wú rén jūn zhī xiāng. zi shàng yú bèi rú cǐ, yì fēi yùn zuò suǒ jí. xiào wǔ xiǎn nüè miè dào, yuàn jié rén shén, ér zi suī duō, bìng wú tiān mìng. dà yùn suǒ guī, yīng hái wén dì zhī zǐ." qí hòu xiāng dōng wáng shào wèi, guǒ wén dì zi yě. gù dì jù zhū shū jīng yì, lǜ zài wài wéi huàn. shān yīn gōng zhǔ yín zì guò dù, wèi dì yuē:" qiè yǔ bì xià, suī nán nǚ yǒu shū, jù tuō tǐ xiān dì. bì xià liù gōng wàn shù, ér qiè wéi fù mǎ yī rén. shì bù jūn píng, yī hé zhì cǐ!" dì nǎi wéi zhǔ zhì miàn shǒu zuǒ yòu sān shí rén jìn jué kuài jī jùn cháng gōng zhǔ, zhì tóng jùn wáng hóu, tāng mù yì èr qiān hù, gěi gǔ chuī yī bù, jiā bān jiàn èr shí rén. dì měi chū, yǔ cháo chén cháng gòng péi niǎn. zhǔ yǐ lì bù láng chǔ yuān mào měi, jiù dì qǐng yǐ zì shì, dì xǔ zhī. yuān shì zhǔ shí rì, bèi jiàn bī pò, shì sǐ bù huí, suì dé miǎn. dì suǒ xìng yān rén huá yuàn ér, guān zhì sàn qí cháng shì, jiā jiāng jūn dài jùn. dì shǎo hǎo jiǎng shū, pō shí gǔ shì, zì zào shì zǔ lěi jí zá piān zhāng, wǎng wǎng yǒu cí cǎi. yǐ wèi wǔ dì yǒu fā qiū zhōng láng jiàng mō jīn xiào wèi, nǎi zhì cǐ èr guān. yǐ jiàn ān wáng xiū yòu lǐng zhī. qí yú shì jī, fēn jiàn zhū chuán.
葬废帝丹阳秣陵县南郊坛西。帝幼而狷急,在东宫每为世祖所责。世祖西巡, 子业启参承起居,书迹不谨,上诘让之。子业启事陈谢,上又答曰:“书不长进, 此是一条耳。闻汝素都懈怠,狷戾日甚,何以顽固乃尔邪!”初践阼,受玺绂,悖 然无哀容。始犹难诸大臣及戴法兴等,既杀法兴,诸大臣莫不震慑。于是又诛群公, 元凯以下,皆被殴捶牵曳。内外危惧,殿省骚然。初太后疾笃,遣呼帝。帝曰: “病人间多鬼,可畏,那可往。”太后怒,语侍者:“将刀来,破我腹,那得生如 此宁馨兒!”及太后崩后数日,帝梦太后谓之曰:“汝不孝不仁,本无人君之相。 子尚愚悖如此,亦非运祚所及。孝武险虐灭道,怨结人神,兒子虽多,并无天命。 大运所归,应还文帝之子。”其后湘东王绍位,果文帝子也。故帝聚诸叔京邑,虑 在外为患。山阴公主淫恣过度,谓帝曰:“妾与陛下,虽男女有殊,俱托体先帝。 陛下六宫万数,而妾唯驸马一人。事不均平,一何至此!”帝乃为主置面首左右三 十人;进爵会稽郡长公主,秩同郡王侯,汤沐邑二千户,给鼓吹一部,加班剑二十 人。帝每出,与朝臣常共陪辇。主以吏部郎褚渊貌美,就帝请以自侍,帝许之。渊 侍主十日,备见逼迫,誓死不回,遂得免。帝所幸阉人华愿兒,官至散骑常侍,加 将军带郡。帝少好讲书,颇识古事,自造《世祖诔》及杂篇章,往往有辞采。以魏 武帝有发丘中郎将、摸金校尉,乃置此二官。以建安王休祐领之。其余事迹,分见 诸传。
shǐ chén yuē: fèi dì zhī shì xíng zhe yú piān. ruò fú wǔ wáng shù yīn zhòu zhī xìn, bù néng guà qí wàn yī huò guāng shū chāng yì zhī guò, wèi zú jǔ qí háo lí. jiǎ yǐ zhōng cái zhī jūn, yǒu yī yú cǐ, zú yǐ yǔn shè cán zōng, wū gōng zhū miào, kuàng zǒng sī è yǐ cuì yī rén zhī tǐ hū! qí dé wáng, yì wèi xìng yǐ.
史臣曰:废帝之事行著于篇。若夫武王数殷纣之衅,不能挂其万一;霍光书昌 邑之过,未足举其毫厘。假以中才之君,有一于此,足以霣社残宗,污宫潴庙,况 总斯恶以萃一人之体乎!其得亡,亦为幸矣。