wáng sēng dá yán jùn
王僧達、顏竣
wáng sēng dá, láng yá lín yí rén, tài bǎo hóng shǎo zǐ. xiōng xī, zhì nè fá fēng cǎi. tài zǔ wén sēng dá zǎo huì, zhào jiàn yú dé yáng diàn, wèn qí shū xué jí jiā shì, yīng duì xián mǐn, shàng shén zhī zhī, qī yǐ lín chuān wáng yì qìng nǚ.
王僧達,琅邪臨沂人,太保弘少子。兄錫,質訥乏風采。太祖聞僧達蚤慧,召 見於德陽殿,問其書學及家事,應對閒敏,上甚知之,妻以臨川王義慶女。
shǎo hǎo xué, shàn shǔ wén. nián wèi èr shí, yǐ wèi shǐ xìng wáng jùn hòu jūn cān jūn, qiān tài zǐ shè rén. zuò shǔ jí, yú yáng liè qiáo guān dòu yā, wèi yǒu sī suǒ jiū, yuán bù wèn. xìng hǎo yīng quǎn, yǔ lǘ lǐ shào nián xiāng chí zhú, yòu gōng zì tú niú. yì qìng wén rú cǐ, lìng zhōu xuán shā mén huì guān zào ér guān zhī. sēng dá chén shū mǎn xí, yǔ lùn wén yì, huì guān chóu dá bù xiá, shēn xiāng chēng měi. yǔ xī bù xié, sù jiā pín, qiú jùn, tài zǔ yù yǐ wèi qín jùn, lì bù láng yǔ bǐng zhī yuē: wáng hóng zi jì bù yí zuò qín jùn, sēng dá yì bù kān lì mín. nǎi zhǐ. xún qiān tài zǐ xǐ mǎ, mǔ yōu qù zhí. xiōng xī bà lín hǎi jùn hái, sòng gù jí fèng lù bǎi wàn yǐ shàng, sēng dá yī xī lìng nú niǎn qǔ, wú fù suǒ yú. fú què, wèi xuān chéng tài shǒu. xìng hǎo yóu liè, ér shān jùn wú shì, sēng dá sì yì chí chěng, huò sān wǔ rì bù guī, shòu cí sòng duō zài liè suǒ. mín huò xiāng féng bù shí, wèn fǔ jūn suǒ zài, sēng dá yuē: jìn zài hòu. yuán jiā èr shí bā nián chūn, suǒ lǔ kòu bī, dū yì wēi jù, sēng dá qiú rù wèi jīng shī, jiàn xǔ. zéi tuì, yòu chú xuān chéng tài shǒu, qǐng zhī, xǐ rèn yì xìng.
少好學,善屬文。年未二十,以為始興王浚後軍參軍,遷太子舍人。坐屬疾, 於楊列橋觀鬥鴨,為有司所糾,原不問。性好鷹犬,與閭里少年相馳逐,又躬自屠 牛。義慶聞如此,令周旋沙門慧觀造而觀之。僧達陳書滿席,與論文義,慧觀酬答 不暇,深相稱美。與錫不協,訴家貧,求郡,太祖欲以為秦郡,吏部郎庾炳之曰: 「王弘子既不宜作秦郡,僧達亦不堪蒞民。」乃止。尋遷太子洗馬,母憂去職。兄 錫罷臨海郡還,送故及奉祿百萬以上,僧達一夕令奴輦取,無復所余。服闋,為宣 城太守。性好遊獵,而山郡無事,僧達肆意馳騁,或三五日不歸,受辭訟多在獵所。 民或相逢不識,問府君所在,僧達曰:「近在後。」元嘉二十八年春,索虜寇逼, 都邑危懼,僧達求入衛京師,見許。賊退,又除宣城太守,頃之,徙任義興。
sān shí nián, yuán xiōng shì lì, shì zǔ rù tǎo, pǔ xí zhū zhōu jùn yòu fú jùn fā bīng, sēng dá wèi zhī suǒ cóng. kè shuō zhī yuē: fāng jīn xìn nì tāo tiān, gǔ jīn wèi yǒu, wèi jūn jì, mò ruò chéng yì shī zhī xí, yí gào bàng jùn, shǐ gōng yán zhī shì, míng shì huò fú, gǒu zài yǒu xīn, shuí bù xiǎng yīng, cǐ cè shàng yě. rú qí bù néng, kě gōng lǜ xiàng yì zhī tú, xiáng zé shuǐ lù zhī biàn, zhì shēn nán guī, yì qí cì yě. sēng dá nǎi zì hòu dào nán bēn, féng shì zǔ yú què tóu, jí mìng wèi zhǎng shǐ, jiā zhēng lǔ jiāng jūn. chū, shì zǔ fā xún yáng, shěn qìng zhī wèi rén yuē: wáng sēng dá bì lái fù yì. rén wèn qí suǒ yǐ, qìng zhī yuē: lǔ mǎ yǐn jiāng, wáng chū fù nán, jiàn zài xiān dì qián, yì lùn kāi zhāng, zhí yì míng jué, yǐ cǐ yán zhī, qí zhì bì yě.
三十年,元兇弒立,世祖入討,普檄諸州郡;又符郡發兵,僧達未知所從。客 說之曰:「方今釁逆滔天,古今未有,為君計,莫若承義師之檄,移告傍郡,使工 言之士,明示禍福,苟在有心,誰不響應,此策上也。如其不能,可躬率向義之徒, 詳擇水陸之便,致身南歸,亦其次也。」僧達乃自候道南奔,逢世祖於鵲頭,即命 為長史,加征虜將軍。初,世祖發尋陽,沈慶之謂人曰:「王僧達必來赴義。」人 問其所以,慶之曰:「虜馬飲江,王出赴難,見在先帝前,議論開張,執意明決, 以此言之,其至必也。」
shàng jí wèi, yǐ wèi shàng shū yòu pú shè, xún chū wèi shǐ chí jié nán mán xiào wèi, jiā zhēng lǔ jiāng jūn. shí nán jùn wáng yì xuān qiú liú jiāng líng, nán mán bù jiě, bù chéng háng. réng bǔ hù jūn jiāng jūn. sēng dá zì fù cái dì, wèi dāng shí mò jí. shàng chū jiàn zuò, jí jū duān yòu, yī èr nián jiān, biàn wàng zǎi xiàng. jí wèi hù jūn, bù dé zhì, nǎi qǐ qiú xú zhōu, yuē:
上即位,以為尚書右僕射,尋出為使持節、南蠻校尉,加征虜將軍。時南郡王 義宣求留江陵,南蠻不解,不成行。仍補護軍將軍。僧達自負才地,謂當時莫及。 上初踐阼,即居端右,一二年間,便望宰相。及為護軍,不得志,乃啟求徐州,曰:
chén shuāi suǒ yú shēng, féng chén jí yè, xiān dì zhuī niàn gōng chén, juàn jí yí jiàn, shì duǎn juān lòu, bù cè chóu cǎi, cóng guān wěi hè, shí yǒu yī zài. zǎo píng qìng tài, tuō qīn shèng míng, ér yǒu zhì yú xué, wú dú jiàn zhī mǐn, yǒu wù zài shēn, wú piān jiàn zhī shí, gù bù zú jiàn yán shì zhì, bèi biàn shí yí. qiè yǐ tiān ēn bù kě zhōng bào, shī sù nán kě jiǔ chù, gù chāng kuáng wú miù, měi chén suǒ huái.
臣衰索餘生,逢辰藉業,先帝追念功臣,眷及遺賤,飾短捐陋,布策稠采,從 官委褐,十有一載。早憑慶泰,脫親盛明,而有志於學,無獨見之敏,有務在身, 無偏鑒之識,固不足建言世治,備辨時宜。竊以天恩不可終報,屍素難可久處,故 猖狂蕪謬,每陳所懷。
bì xià xiào chéng fā zhōng, yì shùn dòng wù, zì lóng fēi yǐ lái, shí yīng jiǔ fú tóng huān, sān guāng zài lǎng. ér chén jiǎ shì xiàng lǐ, jiè tīng mín yáo, lí máng wéi wéi, wèi dì qí gǎn, yuǎn jìn fēng yì, bù huò shāo jìn, chén suǒ yòng sù xiāo jí shǒu, wù mèi jiù xīn zhě yě. chén qǔ zhī qián zài, pì zhī yú jīn. dāng hàn wén zhī shí, kě wèi jí yǐ chéng zhī yè, jù jì ān zhī yùn, zhòng yǐ bù yī fēi shí, yōu qín zhì dào, ér jiǎ yì pī lù nǎi chéng, yóu yǒu tàn kū zhī jiàn. kuàng jīn chéng diān pèi, wàn jī wéi shǐ, ēn wèi jí pǔ, xìn wèi huáng zhōu. chén yòu wén qián dá yǒu yán, tiān xià, zhòng qì yě, yī ān bù kě zú wēi, yī wēi yì bù kě zú ān. bì xià shén sī yuān tōng, yì dāng jiàn zhī shèng lǜ.
陛下孝誠發衷,義順動物,自龍飛以來,實應九服同歡,三光再朗。而臣假視 巷裡,借聽民謠,黎氓囗囗,未締其感,遠近風議,不獲稍進,臣所用夙宵疾首, 寤寐疚心者也。臣取之前載,譬之於今。當漢文之時,可謂藉已成之業,據既安之 運,重以布衣菲食,憂勤治道,而賈誼披露乃誠,猶有嘆哭之諫。況今承顛沛,萬 機惟始,恩未及普,信未遑周。臣又聞前達有言,天下,重器也,一安不可卒危, 一危亦不可卒安。陛下神思淵通,亦當鑒之聖慮。
qiè wèi dāng jīn zhī wù, wéi zài wàn yǒu wèi jǐ, jiā guó tóng yōu, yǔn bǐ shù xīn, cóng mín zhī yù. mín yǒu zī mò zhī shēng, jūn biǎo nà huáng zhī zhì. xià yǒu qiān bì zhī kǔ, shàng wú chǐ yù zhī qíng. yòu yīng guān zhuó qí cái, jué chóu qí wàng, yǔ shī bù shǎng, níng shī bù xíng. zhì ruò shū rèn zhòng sī, fān hàn yào zhèn, zhì luàn yōu jì, dòng jìng suǒ guī, bǎi dù wéi xīn, huò kě yīn ér fú gé, shì zài shì yí, wú huò dìng qí chū chù. tiān xià duō cái, zài suǒ yòng zhī.
竊謂當今之務,惟在萬有為己,家國同憂,允彼庶心,從民之欲。民有咨瘼之 聲,君表納隍之志。下有愆弊之苦,上無侈豫之情。又應官酌其才,爵疇其望,與 失不賞,寧失不刑。至若樞任重司,籓捍要鎮,治亂攸寄,動靜所歸,百度惟新, 或可因而弗革,事在適宜,無或定其出處。天下多才,在所用之。
chén fēi wéi jì guān shì lù, miù shí qí nán, jí zhī yú shēn, xiáng jiàn qí bì. hé zhě? chén suī dé miǎn qiáng miàn, shū bù rù yú xué wǔ, xíng wú qiān lì, zì wú jìn yú cái néng, zhí yǐ yìn tuō mén shì, sù liè róng chǐ. qiě jìn suī bēn bèng jiāng lù, guī mìng nán què, jìng hé gōng xiào, kě yǐ shū shǎng. ér pín chū nèi chǒng, bì xià chóu móu shù xún zhī zhōng, lèi fā míng zhào. zì fēi cái lüè yǒu sù, shēng shí xiāng rèn, qǐ kě wén ér fú jīng, lǚ ér wú jù. gù yí tuì shěng shēn fèn, shí ēn zhī hòu, bù zhī bào dá, dāng zài hé qī. fū jiàn wēi zhì mìng, sǐ ér hòu yǐ, jiē yīn qín qián gào, zhòng qí wàng shēng. chén gǎn xiān shèng gé yán, sī zài bì xiào zhī dì, shǐ shēng huò qí zhì, sǐ dé qí suǒ. rú shǐ chén xiǎng hòu lù, jū zhòng róng, yī hú zuò xióng, ér wú shì yú shì zhě, gù suǒ bù néng ān yě.
臣非惟寄觀世路,謬識其難,即之於身,詳見其弊。何者?臣雖得免牆面,書 不入於學伍,行無愆戾,自無近於才能,直以廕托門世,夙列榮齒。且近雖奔迸江 路,歸命南闕,竟何功效,可以書賞。而頻出內寵,陛下綢繆數旬之中,累發明詔。 自非才略有素,聲實相任,豈可聞而弗驚,履而無懼。固宜退省身分,識恩之厚, 不知報答,當在何期。夫見危致命,死而後已,皆殷勤前誥,重其忘生。臣感先聖 格言,思在必效之地,使生獲其志,死得其所。如使臣享厚祿,居重榮,衣狐坐熊, 而無事於世者,固所不能安也。
jīn sì yí yóu jǐng, guó wèi wàng zhàn, biàn fà xiōng guǐ, yóu yí cái fáng. jiān zhě tiān bīng wèi huò, yǐ sì qí qīng hàn zhī xīn, kǒng róng dí tān lán, yóu huái fěi xùn. tuō yǐ shén zhōu zàn rǎo, zhōng xià bīng jī, róng huò yóu hún sāi nèi, zhòng kuī biān lěi. qiě gāo qiū zài jié, hú mǎ xìng wēi, yí tú qí yì, zǎo wèi zhī suǒ. chén měi yī rì sān xǐng, zhì zài bào xiào, yuǎn jìn xiǎo dà, gù qí suǒ ān, shòu xiào piān fāng, dé sī zhě zé lǜ zhī suǒ bàn, qíng yǒu bù yí. ruò shǒu tǒng jūn zhèng, dǒng lēi tiān bīng, jì cái suǒ bù zhōu, shí chéng yì fēi yuàn. bì xià jīn liàng yǐ hòu, yuàn fù qū tǐ cǐ xīn. hù jūn zhī rèn, chén bù gǎn chù, péng chéng jūn fǔ, jí shí guò lì. qiě chén běn zài qū chí, fēi xī chóng xiǎn, qīng zhì xiǎo hào, zú yǐ zì ān. yuàn chuí jiàn shù, tè cì shēn jiǎng, zé nèi wài róng hé, cún méi míng fēn.
今四夷猶警,國未忘戰,辮髮凶詭,尤宜裁防。間者天兵未獲,已肆其輕漢之 心,恐戎狄貪惏,猶懷匪遜。脫以神州暫擾,中夏兵飢,容或遊魂塞內,重窺邊壘。 且高秋在節,胡馬興威,宜圖其易,蚤為之所。臣每一日三省,志在報效,遠近小 大,顧其所安,受效偏方,得司者則慮之所辦,情有不疑。若首統軍政,董勒天兵, 既才所不周,實誠亦非願。陛下矜諒已厚,願復曲體此心。護軍之任,臣不敢處, 彭城軍府,即時過立。且臣本在驅馳,非希崇顯,輕智小號,足以自安。願垂鑒恕, 特賜申獎,則內外榮荷,存沒銘分。
shàng bù xǔ. sēng dá sān qǐ gù chén, shàng shén bù shuō. yǐ wèi zhēng lǔ jiāng jūn wú jùn tài shǒu. qī suì wǔ qiān, sēng dá mí bù dé yì. wú guō xī tái sì duō fù shā mén, sēng dá qiú xū bù chēng yì, nǎi qiǎn zhǔ bù gù kuàng lǜ mén yì jié sì nèi shā mén zhú fǎ yáo, dé shù bǎi wàn. jīng jiāng fǎn pàn, jiā sēng dá zhì zuǒ lǐng bīng, tái fú tīng zhì qiān rén, ér zhé lì sān shí duì, duì bā shí rén. yòu lì zhái yú wú, duō yì gōng lì. zuò miǎn guān.
上不許。僧達三啟固陳,上甚不說。以為征虜將軍、吳郡太守。期歲五遷,僧 達彌不得意。吳郭西台寺多富沙門,僧達求須不稱意,乃遣主簿顧曠率門義劫寺內 沙門竺法瑤,得數百萬。荊、江反叛,加僧達置佐領兵,台符聽置千人,而輒立三 十隊,隊八十人。又立宅於吳,多役公力。坐免官。
chū, sēng dá wèi tài zǐ xǐ mǎ, zài dōng gōng, ài niàn jūn rén zhū líng bǎo, jí chū wèi xuān chéng, líng bǎo yǐ zhǎng, sēng dá zhà liè sǐ wáng, jì xuān chéng zuǒ yǒng zhī jí, zhù yǐ wèi jǐ zi, gǎi míng yuán xù, qǐ tài zǔ yǐ wèi wǔ líng guó diǎn wèi lìng, yòu yǐ bǔ jìng líng guó diǎn shū lìng, jiàn píng guó zhōng jūn jiāng jūn. xiào jiàn yuán nián chūn, shì fā, yòu jiā jìn gù. shàng biǎo chén xiè yún: bù néng yīn yī zuǒ yòu, qīng yì quán guì. shàng yù nù. sēng dá zú zi què nián shào, měi zī róng, sēng dá yǔ zhī sī kuǎn. què shū fù xiū wèi yǒng jiā tài shǒu, dāng jiāng què zhī jùn, sēng dá yù bī liú zhī, què zhī qí yì, bì bù fù wǎng. sēng dá dà nù, qián yú suǒ zhù wū hòu zuò dà kēng, yù yòu què lái bié, yīn shā ér mái zhī. cóng dì sēng qián zhī qí móu, jìn ā nǎi zhǐ. yù shǐ zhōng chéng liú yǔ zòu qǐng shōu zhì, shàng bù xǔ.
初,僧達為太子洗馬,在東宮,愛念軍人硃靈寶,及出為宣城,靈寶已長,僧 達詐列死亡,寄宣城左永之籍,注以為己子,改名元序,啟太祖以為武陵國典衛令, 又以補竟陵國典書令,建平國中軍將軍。孝建元年春,事發,又加禁錮。上表陳謝 云:「不能因依左右,傾意權貴。」上愈怒。僧達族子確年少,美姿容,僧達與之 私款。確叔父休為永嘉太守,當將確之郡,僧達欲逼留之,確知其意,避不復往。 僧達大怒,潛於所住屋後作大坑,欲誘確來別,因殺而埋之。從弟僧虔知其謀,禁 呵乃止。御史中丞劉瑀奏請收治,上不許。
xiào jiàn sān nián, chú tài cháng, yì yóu bù yuè. qǐng zhī, shàng biǎo jiě zhí, yuē:
孝建三年,除太常,意尤不悅。頃之,上表解職,曰:
chén zì shěn yōng duǎn, shǎo què huàn qíng, jiān sù bào zhòng jí, nián yuè shāo shén, shēng píng sù niàn, yuàn xián héng lú. xiān cháo zhuī yuǎn zhī ēn, zǎo jiàn róng chǐ. nǎng zhě yǐ qīn pín xū yǎng, miǎn miǎn cóng lù, jiě hè hòu fǔ, shí yǒu yú xún. é qiān shě rén, dài bù cháo zhí. shí wú yuán zuò yuè chén chǒng, shī jué jiā tíng, qíng jì èr sān, lǚ jīng wén qǐ, zhōng huò yǔn liàng, cì fǎn chū fú. hái sī wèi yòng, yòu zhuó wèi xǐ mǎ, yì zhǐ yōu lóng, qí lìng qiě bài, xǔ yǒu jùn quē, dāng wù chù zhì. huì láng yá qiān gǎi, jí méng chì wǎng fǎn shén hàn, cí yòu yīn qín, lìng zhuāng chéng jí zì suí. líng bǎo wǎng nián lún fù zhǎng xī, yīn bǐ sàn shī, yǎng gǎn chén ēn, fǔ míng fú chǒng. chén xìn jī huò bìng, réng dīng jiān fá, liáo jí shì xī, jí méng dǎi wèn, jù qǐ yǐ fèng yíng qíng shì, fù jǔ wěi duō. cì lì xuān chéng, jí qí qióng zhì. zhòng chūn yí rèn, fāng dōng biàn zhí lǔ nán qīn. chén tiǎn tóng fèi fǔ, qíng wèi yì dòng, kǔ qiú hái dōu, shì wèi niǎn gǔ. zhì zhǐ zhī rì, róng qí yǐ qiān. zài jùn suī qiǎn, ér tān dé fēn le, fāng fú nóng yī, hái shì gēng mù, xuān chéng mín shù, yì què jiàn qǐng. ěr shí chì wáng cóng xiōng sēng chuò xuān jiàn liú zhī zhǐ. àn jí guǎ rèn, yě xīn sù jī, réng fù qǐ kǔ qǐ qiě xuán rèn. hái wù wèi qī, wáng xiōng chén xī yǎn jiàn qì bèi, qǐ jiě bēn fù, cì dài jùn hái dōu, céng wèi yān jī, fù chú yì xìng.
臣自審庸短,少闕宦情,兼宿抱重疾,年月稍甚,生平素念,願閒衡廬。先朝 追遠之恩,早見榮齒。曩者以親貧須養,黽勉從祿,解褐後府,十有餘旬。俄遷舍 人,殆不朝直。實無緣坐閱宸寵,屍爵家庭,情計二三,屢經聞啟,終獲允亮,賜 反初服。還私未用,又擢為洗馬,意旨優隆,其令且拜,許有郡缺,當務處置。會 琅邪遷改,即蒙敕往反神翰,慈誘殷勤,令裝成即自隨。靈寶往年淪覆長溪,因彼 散失,仰感沉恩,俯銘浮寵。臣釁積禍並,仍丁艱罰,聊及視息,即蒙逮問,具啟 以奉營情事,負舉猥多。賜蒞宣城,極其窮躓。仲春移任,方冬便值虜南侵。臣忝 同肺腑,情為義動,苦求還都,侍衛輦轂。至止之日,戎旗已搴。在郡雖淺,而貪 得分了,方拂農衣,還事耕牧,宣城民庶,詣闕見請。爾時敕亡從兄僧綽宣見留之 旨。暗疾寡任,野心素積,仍附啟苦乞且旋任。還務未期,亡兄臣錫奄見棄背,啟 解奔赴,賜帶郡還都,曾未淹積,復除義興。
chén zì tiān fēi hǎi yǒng, qǐ jiǎ lín yì, tú sī héng shī, yǔ rì ér shēn. zì chù guān yǐ lái, wèi cháng yǒu juān háo zhī jī, léi jí àn jiù, yòu wú rén yī nuò. ér xìng xiá lín shuǐ, piān ài qín yú, yì qí suǒ tuō, dòng guāi zhì yào. gù shōu yá liǎn fēn, wú wàng é qǐng, shí yóu yǒu dài nán gōng, shàng zhuāng wèi lì, dōng jùn fèng qīng, xī shǎn lù zhòng. jù chén qí kěn, bèi zhí chū yuàn, qì zhì jiāng xiāng yuǎn jùn, yī èr nián zhōng, shù fǎn gēng zhī rì, liáng yào yǒu jì. jí méng liàng xǔ, dāng cì jīn zhuó.
臣自天飛海泳,豈假鱗翼,徒思橫施,與日而深。自處官以來,未嘗有涓毫之 積,羸疾暗疚,又無人一諾。而性狎林水,偏愛禽魚,議其所託,動乖治要。故收 崖斂分,無忘俄頃,實由有待難供,上裝未立,東郡奉輕,西陝祿重。具陳蘄懇, 備執初願,氣置江、湘遠郡,一二年中,庶反耕之日,糧藥有寄。即蒙亮許,當賜 矜擢。
zāo féng è yùn, tiān dì bēng lí, shì méng shèng cháo mén qíng zhī gù, jí zài chén shēn, fù hé shū shí, yì suī jūn chén, ēn yóu fù zǐ. chén chéng yōng bì, xīn guò cǎo mù, fèng huì zhī rì, bù jué juān shēn. dān qū ruò sì, qiān lǐ gòng qì, jì lí xiōng tú, dòng lín wēi jǐn, shēng wēi zhāo lù, bù chá rú sī, xìn shùn suǒ fú, dé huò quán jì, zài jiàn tiān dì, zhòng dǔ sān guāng. yú shí xiōng zi sēng liàng děng yōu jiǒng chǒu nì, jǐn shì yù hù, shān chuān xiǎn zǔ, jí xiōng lù sāi, yōu yuǎn zhī sī, shuí néng wù láo. cháng dǎn rú zú, shì qí gōng yuàn, fēn xīn guà fù, shí yì sī kǔ.
遭逢厄運,天地崩離,世蒙聖朝門情之顧,及在臣身,復荷殊識,義雖君臣, 恩猶父子。臣誠庸蔽,心過草木,奉諱之日,不覺捐身。單軀弱嗣,千里共氣,繼 罹凶塗,動臨危盡,生微朝露,不察如絲,信順所扶,得獲全濟,再見天地,重睹 三光。於時兄子僧亮等幽窘醜逆,盡室獄戶,山川險阻,吉凶路塞,悠遠之思,誰 能勿勞。嘗膽濡足,是其公願,分心掛腹,實亦私苦。
xìng shǔ shèng wǔ, kè fù dà yè, yǔ zhòu kuò qīng, sì biǎo jìng yàn. chén fù zǐ shū zhí, tóng huò tài chén, zào qíng zhuī xún, guī gǔ zhī běn, yù yǐ sǐ míng xīn, wù yǒu yú chén qíng yuàn yǐ zhǎn, bì nì xiàng shùn, zhōng gǔ cháng jié, zhì lì wú xiào, yǒu hé xūn yōng, ér pín fán ēn róng, dòng yú fèn cì. dàn hū bìng zhī rì, bù gǎn gù cí, gù tūn sù yú què zhǔ, yǐn kuì yú xīn tíng. jí yuán xiōng jì tiǎn, rén shén huò yì, duān yòu zhī shòu, jí jù chén qǐng. tiān cí yōu wò, měi yuè cháng lún, nán mán hù jūn, xún yuè sī shòu. chén sān xǐng fēi fèn, bì zhì gū fù, jū cháng qīng rèn, shàng jù wǎng mò, kuàng cān yào nèi zhí, chéng chǒng wài jī, qí qǔ fù zhé, bù jiǎ shí jiàn. gù pī chéng qǐ sù, biǎo shū xiāng shǔ, huò qǐ qīng gāo jiù bēi, huò yuàn yǐ xián yì yào, yán shì zhì kǔ, bō yú cí dú, chéng zhī gù lòu, dāng chù míng kē. qù suì wǎng nián, lèi fàn xíng jìn, lǐ wú shēn kě, zuì yǒu héng diǎn, xū huì cháo xù, cán lèi jiā yè, chén gān qí zhōng, wù yì qí jǐn. bì xià qì qí shēn xiá, jīn qí guì qī, yū lüè fǎ xiàn, qū xiāng quán yǎng. chén yī zhì zhī gǎn, kǒu cǐ hé wàng. lì yī ēn shēng, jiā yǐ jīn wèi, dāng shí zhèn jīng, shōu zú shī suǒ, běn wàng xián qíng, bù gǎn wén mìng. nèi lǜ yú jǐ, wài fǎng yú qīn, yǐ wèi tiān dì zhī rén, shī bù qī bào, zài zào zhī ēn, bù kě wàng shǔ. gù xǐ fú huī rǎng, dēng mù gāo lù, shàng chù shèng zé, xià gēng shēng chén, hé fāng lí tuì, xiá ěr gǎi guān. dàn tōu róng tuō xìng, hū yí cǐ suì, zì jiàn fáng zhǎng, zhuǎn bù kě níng, yí qí shěn fàng, zhì shì jù jǐn.
幸屬聖武,克復大業,宇宙廓清,四表靖晏。臣父子叔侄,同獲泰辰,造情追 尋,歸骨之本,欲以死明心,誤有餘辰;情願已展,避逆向順,終古常節,智力無 效,有何勛庸,而頻煩恩榮,動逾分次。但忽病之日,不敢固辭,故吞訴於鵲渚, 飲愧於新亭。及元兇既殄,人神獲乂,端右之授,即具陳請。天慈優渥,每越常倫, 南蠻、護軍,旬月私授。臣三省非分,必致孤負,居常輕任,尚懼網墨,況參要內 職,承寵外畿,其取覆折,不假識見。故披誠啟訴,表疏相屬,或乞輕高就卑,或 願以閒易要,言誓致苦,播於辭牘,誠知固陋,當觸明科。去歲往年,累犯刑禁, 理無申可,罪有恆典,虛穢朝序,慚累家業,臣甘其終,物議其盡。陛下棄其身瑕, 矜其貴戚,迂略法憲,曲相全養。臣一至之感,口此何忘。利伊恩升,加以今位, 當時震驚,收足失所,本忘閒情,不敢聞命。內慮於己,外訪於親,以為天地之仁, 施不期報,再造之恩,不可妄屬。故洗拂灰壤,登沐膏露,上處聖澤,下更生辰, 合芳離蛻,遐邇改觀。但偷榮托幸,忽移此歲,自見妨長,轉不可寧,宜其沈放, 志事俱盡。
fú yuàn bì xià chéng tài shǐ zhī dé, jiā chéng wù zhī ēn, jí chén kuáng bì wèi zhì, dé yú róng cì zì yǐn, shèng cháo hòu zhōng shǐ zhī huì, gū chén bǎo bù mǐn zhī zé. fū ràng gōng wèi gāo, chén wú gōng ér ràng zhuān sù wèi měi, chén róng cǎi yǐ jī. yǐ shì qiú tuì, chéng yì kě mǐn. yòu qī zǐ wèi jū, gèng wú yú lèi, bì pú shí yú, cū yǒu tián rù, suì shí shì kè, zú jì cháo hūn. jiān bǐ rì xuàn mào gèng shén, fēng xū jiàn jù, còu lǐ hé bì, róng wèi hūn dǐ, xīn qì chōng ruò, shén zhì shuāi sàn, niàn cǐ gēn cī, bù zhī suì yuè. gōng sī chéng yuàn, yí méng liàng xǔ, qǐ xùn yú chén, yǐ zhōng suǒ yùn. bái shuǐ jiǎo rì, bù zú wèi pì, yuàn chuí jīn jiàn, āi shēn cǐ qǐng.
伏願陛下承太始之德,加成物之恩,及臣狂蔽未至,得於榮次自引,聖朝厚終 始之惠,孤臣保不泯之澤。夫讓功為高,臣無功而讓;專素為美,臣榮采已積。以 是求退,誠亦可愍。又妻子為居,更無餘累,婢僕十餘,粗有田入,歲時是課,足 繼朝昏。兼比日眩瞀更甚,風虛漸劇,湊理合閉,榮衛惛底,心氣忡弱,神志衰散, 念此根疵,不支歲月。公私誠願,宜蒙諒許,乞徇余辰,以終瑣運。白水皎日,不 足為譬,願垂矜鑒,哀申此請。
sēng dá wén zhǐ yì yáng, zhào fù mén xià. shì zhōng hé yǎn yǐ qí cí bù xùn, qǐ fù nán tái, yòu zuò miǎn guān. qǐng zhī, chú jiāng xià wáng yì gōng tài fù zhǎng shǐ lín huái tài shǒu, yòu xǐ tài zǎi zhǎng shǐ, tài shǒu rú gù. dà míng yuán nián, qiān zuǒ wèi jiāng jūn, lǐng tài zǐ zhōng shù zǐ. yǐ guī shùn gōng, fēng níng líng xiàn wǔ děng hóu. èr nián, qiān zhōng shū lìng.
僧達文旨抑揚,詔付門下。侍中何偃以其詞不遜,啟付南台,又坐免官。頃之, 除江夏王義恭太傅長史、臨淮太守,又徙太宰長史,太守如故。大明元年,遷左衛 將軍,領太子中庶子。以歸順功,封寧陵縣五等侯。二年,遷中書令。
xiān shì, nán péng chéng fān xiàn mín gāo dū shā mén shì tán biāo dào fāng děng gòng xiāng kuáng huò, zì yán yǒu guǐ shén lóng fèng zhī ruì, cháng wén xiāo gǔ yīn, yǔ mò líng mín lán hóng qī děng móu wèi luàn. yòu yào jié diàn zhōng jiāng jūn miáo yǔn yuán wài sàn qí shì láng yán xīn zhī sī kōng cān jūn kàn qiān zuǎn tài zǎi fǔ jiāng chéng nóng wáng tián děng, móu kè èr nián bā yuè yī rì yè qǐ bīng gōng gōng mén, chén yǎn tài zǎi jiāng xià wáng yì gōng, fēn bīng xí shā zhū dà chén, yǐ dū wèi tiān zǐ. shì fā jué, fán dǎng yǔ sǐ zhě shù shí rén.
先是,南彭城蕃縣民高闍、沙門釋曇標、道方等共相誑惑,自言有鬼神龍鳳之 瑞,常聞簫鼓音,與秣陵民藍宏期等謀為亂。又要結殿中將軍苗允、員外散騎侍郎 嚴欣之、司空參軍闞千纂、太宰府將程農、王恬等,謀克二年八月一日夜起兵攻宮 門,晨掩太宰江夏王義恭,分兵襲殺諸大臣,以闍為天子。事發覺,凡黨與死者數 十人。
sēng dá lǚ jīng kuáng nì, shàng yǐ qí zhōng wú quān xīn, yīn gāo dū shì xiàn zhī, xià zhào yuē: wáng sēng dá yú qìng suǒ zhōng, zǎo dēng róng guān, qīng xiǎn wú xíng, bào yú shì tán. zhí guó dào zhōng jiān, jǐn shì yuàn xiào, zhēn qí báo chéng, shì qí hóng tè, jué biàn wài nèi, shēn qióng róng chǒng. céng wú zài pàn, shí shèn huái yīn, nǎi xié guī xī chǔ, zhì rǎo dōng qū, gōng xíng piāo lüè, xiǎn duó xiōng dǎng, yǐ jié qún è, wū luàn shì tīng. zhèn měi róng yǐn, sī jiā dàng xuě, céng wú quǎn mǎ gǎn ēn zhī zhì, ér yán huǒ chéng liáo yuán zhī shì, juān liú zhào jiāng hé zhī xíng, suì chún chǐ gāo dū, qì guī sū bǎo, sōu xiáng yāo tú, chān chá xiàng wěi. dǎi zéi zhǎng lín xiāo, yú dǎng jiù jū, xián bù cí yù dié, xuān yán xū shì, yóu yù yǐn rěn, fǎ wèi qíng qū. xiǎo chǒu fēn yún, rén shàn fāng shén, jiǎo gòu fēng chén, zhì xī fēi jì, gù yǐ dá zhū gōng qīng, zhāng yú cháo yě. zhèn yān dé qīng zōng shè zhī zhòng, xíng pǐ fū zhī rén. jí shān zhū xié, shèng diǎn suǒ tóng, lù fěng jiǎn lǜ, hàn fǎ yōu shàng. biàn kě shōu fù yán wèi, sù zhèng xíng shū. gù tài bǎo huá róng wén zhāo gōng hóng qì kuò lì cháo, chóu móu juàn yù, qǐ róng wàng zī xūn dé, hū qí shì sì, mén jué guó yīn, yī bù biǎn jué. yú yù cì sǐ, shí nián sān shí liù.
僧達屢經狂逆,上以其終無悛心,因高闍事陷之,下詔曰:「王僧達餘慶所鍾, 早登榮觀,輕險無行,暴於世談。值國道中艱,盡室願效,甄其薄誠,貰其鴻慝, 爵遍外內,身窮榮寵。曾無在泮,食椹懷音,乃協規西楚,志擾東區,公行剽掠, 顯奪凶黨,倚結群惡,誣亂視聽。朕每容隱,思加盪雪,曾無犬馬感恩之志,而炎 火成燎原之勢,涓流兆江河之形,遂脣齒高闍,契規蘇寶,搜詳妖圖,覘察象緯。 逮賊長臨梟,餘黨就鞫,咸布辭獄牒,宣言虛市,猶欲隱忍,法為情屈。小丑紛紜, 人扇方甚,矯構風塵,志希非覬,固已達諸公卿,彰於朝野。朕焉得輕宗社之重, 行匹夫之仁。殛山誅邪,聖典所同,戮諷翦律,漢法攸尚。便可收付延尉,肅正刑 書。故太保華容文昭公弘契闊歷朝,綢繆眷遇,豈容忘茲勛德,忽其世祀,門爵國 姻,一不貶絕。」於獄賜死,時年三十六。
zǐ dào yǎn, xǐ xīn ān jùn. qián fèi dì jí wèi, dé hái jīng yì. hòu fèi dì yuán huī zhōng, wèi lú líng guó nèi shǐ, wèi zhì jùn, zú. sū bǎo zhě, míng bǎo shēng, běn hán mén, yǒu wén yì zhī měi. yuán jiā zhōng lì guó zi xué, wèi máo shī zhù jiào, wèi tài zǔ suǒ zhī, guān zhì nán tái shì yù shǐ, jiāng níng lìng. zuò zhī gāo dū fǎn bù jí qǐ wén, yǔ dū gòng fú zhū.
子道琰,徙新安郡。前廢帝即位,得還京邑。後廢帝元徽中,為廬陵國內史, 未至郡,卒。蘇寶者,名寶生,本寒門,有文義之美。元嘉中立國子學,為《毛詩》 助教,為太祖所知,官至南台侍御史,江寧令。坐知高闍反不即啟聞,與闍共伏誅。
yán jùn, zì shì xùn, láng yá lín yí rén, guāng lù dài fū yán zhī zǐ yě. tài zǔ wèn yán zhī: qīng zhū zi shuí yǒu qīng fēng? duì yuē: jùn dé chén bǐ, cè dé chén wén, dà dé chén yì, yuè dé chén jiǔ.
顏竣,字士遜,琅邪臨沂人,光祿大夫延之子也。太祖問延之:「卿諸子誰有 卿風?」對曰:「竣得臣筆,測得臣文,{大}得臣義,躍得臣酒。」
jùn chū wèi tài xué bó shì, tài zǐ shè rén, chū wèi shì zǔ fǔ jūn zhǔ bù, shén bèi ài yù, jùn yì jǐn xīn bǔ yì. yuán jiā zhōng, shàng bù yù zhū wáng gè lì péng dǎng, jiāng zhào jùn bǔ shàng shū láng. lì bù shàng shū jiāng zhàn yǐ wèi jùn zài fǔ yǒu chēng, bù yí huí gǎi, shàng nǎi zhǐ. suì suí fǔ zhuǎn ān běi zhèn jūn běi zhōng láng fǔ zhǔ bù. èr shí bā nián, lǔ zì péng chéng běi guī, fù qiú hù shì, jùn yì yuē: yú yǐ wèi yǔ lǔ hé qīn wú yì, yǐ rán zhī míng xiào. hé yǐ yán qí rán? yí dí zhī yù qīn bào, zhèng kǔ lì zhī bù zú ěr. wèi cháng jū zhì xìn yì, yòng chuò qí móu. xī nián jiāng shàng zhī yì, nǎi shì hé qīn zhī suǒ zhāo. lì rěn jiāo pìn, suì qiú guó hūn, cháo tíng jī mí zhī yì, yī wéi bù jué, jì jī suì yuè, jiàn bù kě wū, shòu xīn wú yàn, zhòng yǐ fèn nù, gù zhì yú shēn rù. xìng jīn yīn bīng jiāo zhī hòu, huá róng gé pàn, ruò yán hù shì, zé fù kāi nǎng bì zhī méng. yì zhě bù guò yán hù shì zhī lì zài dé mǎ, jīn qì cǐ suǒ zhòng, dé bǐ xià sì, qiān pǐ yǐ shàng, shàng bù zú yán, kuàng suǒ de zhī shù, cái bù shí bǎi xié. yī xiāng jiāo guān, zú nán bì jué. kòu fù lì wán shèng, jiāo xiá yǐ shén, suī yún hù shì, shí chān guó qíng, duō shàn qí qiú, zé jié ào wǎng yǐ, tōng ér wèi jié, zé bì shēng biān yú. bù rú sāi qí duān jiàn, dù qí jué wàng, nèi xiū dé huà, wài jīng biān shì, bǎo jìng yǐ guān qí xìn, yú shì wèi zhǎng.
竣初為太學博士,太子舍人,出為世祖撫軍主簿,甚被愛遇,竣亦盡心補益。 元嘉中,上不欲諸王各立朋黨,將召竣補尚書郎。吏部尚書江湛以為竣在府有稱, 不宜回改,上乃止。遂隨府轉安北、鎮軍、北中郎府主簿。二十八年,虜自彭城北 歸,復求互市,竣議曰:「愚以為與虜和親無益,已然之明效。何以言其然?夷狄 之欲侵暴,正苦力之不足耳。未嘗拘制信義,用輟其謀。昔年江上之役,乃是和親 之所招。歷稔交聘,遂求國婚,朝廷羈縻之義,依違不絕,既積歲月,漸不可誣, 獸心無厭,重以忿怒,故至於深入。幸今因兵交之後,華、戎隔判,若言互市,則 復開曩敝之萌。議者不過言互市之利在得馬,今棄此所重,得彼下駟,千匹以上, 尚不足言,況所得之數,裁不十百邪。一相交關,卒難閉絕。寇負力玩勝,驕黠已 甚,雖雲互市,實覘國情,多贍其求,則桀慠罔已,通而為節,則必生邊虞。不如 塞其端漸,杜其觖望,內修德化,外經邊事,保境以觀其釁,於是為長。」
chū, shā mén shì sēng hán cū yǒu xué yì, wèi jùn yuē: pín dào cū jiàn chèn jì, dāng yǒu zhēn rén yīng fú, míng chēng cì dì, shǔ zài diàn xià. jùn zài péng chéng cháng xiàng qīn rén xù zhī, yán suì xuān bù, wén yú tài zǔ. shí yuán xiōng wū gǔ shì yǐ fā, gù shàng bù jiā tuī zhì. shì zǔ zhèn xún yáng, qiān nán zhōng láng jì shì cān jūn. sān shí nián chūn, yǐ fù yán zhī zhì shì, gù qiú jiě zhí, bù xǔ. cì jiǎ wèi fā, ér tài zǔ bēng wèn zhì, shì zǔ jǔ bīng rù tǎo. zhuǎn zī yì cān jūn, lǐng lù shì, rèn zǒng wài nèi, bìng zào xí shū. shì zǔ fā xún yáng, biàn yǒu jí, lǐng lù shì zì shěn qìng zhī yǐ xià, bìng bù kān xiāng jiàn, wéi jùn chū rù wò nèi, duàn jué jūn jī. shí shì zǔ lǚ jīng wēi dǔ, bù rèn zī bǐng, fán jué zhòng shì, jùn jiē zhuān duàn shī xíng. shì zǔ jiàn zuò, yǐ wèi shì zhōng, é qiān zuǒ wèi jiāng jūn, jiā sàn qí cháng shì, cí cháng shì, jiàn xǔ. fēng jiàn chéng xiàn hóu, shí yì èr qiān hù.
初,沙門釋僧含粗有學義,謂竣曰:「貧道粗見讖記,當有真人應符,名稱次 第,屬在殿下。」竣在彭城嘗向親人敘之,言遂宣布,聞於太祖。時元兇巫蠱事已 發,故上不加推治。世祖鎮尋陽,遷南中郎記室參軍。三十年春,以父延之致仕, 固求解職,不許。賜假未發,而太祖崩問至,世祖舉兵入討。轉諮議參軍,領錄事, 任總外內,並造檄書。世祖發尋陽,便有疾,領錄事自沈慶之以下,並不堪相見, 唯竣出入臥內,斷決軍機。時世祖屢經危篤,不任咨稟,凡厥眾事,竣皆專斷施行。 世祖踐阼,以為侍中,俄遷左衛將軍,加散騎常侍,辭常侍,見許。封建城縣侯, 食邑二千戶。
xiào jiàn yuán nián, zhuǎn lì bù shàng shū, lǐng xiāo qí jiāng jūn. liú xīn xuǎn jǔ, zì qiáng bù xī, rèn yù jì lóng, zòu wú bù kě. qí hòu xiè zhuāng dài jùn lǐng xuǎn, yì duō bù xíng. jùn róng mào yán yì, zhuāng fēng zī shén měi, bīn kè xuān sù, cháng huān xiào dá zhī. shí rén wèi zhī yǔ yuē: yán jùn chēn ér yǔ rén guān, xiè zhuāng xiào ér bù yǔ rén guān.
孝建元年,轉吏部尚書,領驍騎將軍。留心選舉,自強不息,任遇既隆,奏無 不可。其後謝莊代竣領選,意多不行。竣容貌嚴毅,莊風姿甚美,賓客喧訴,常歡 笑答之。時人為之語曰:「顏竣嗔而與人官,謝莊笑而不與人官。」
nán jùn wáng yì xuān zāng zhì děng fǎn, yǐ jùn pǔ lǐng jūn. yì xuān zhì zhū zi cáng nì jiàn kāng mò líng hú shú jiāng níng xiàn jiè, shì zǔ dà nù, miǎn dān yáng yǐn chǔ zhàn zhī guān, shōu sì xiàn guān zhǎng, yǐ jùn wèi dān yáng yǐn, jiā sàn qí cháng shì. xiān shì, jùn wèi yǒu zi, ér dà sī mǎ jiāng xià wáng yì gōng zhū zi wèi yuán xiōng suǒ shā, zhì shì bìng gè chǎn nán, shàng zì wèi zhì míng, míng yì gōng zi wèi bó qín, yǐ bǐ lǔ gōng bó qín, zhōu gōng dàn zhī zǐ yě míng jùn zi wèi pì qiáng, yǐ bǐ hàn shì zhōng zhāng liáng zhī zǐ.
南郡王義宣、臧質等反,以竣普領軍。義宣、質諸子藏匿建康、秣陵、湖熟、 江寧縣界,世祖大怒,免丹陽尹褚湛之官,收四縣官長,以竣為丹陽尹,加散騎常 侍。先是,竣未有子,而大司馬江夏王義恭諸子為元兇所殺,至是並各產男,上自 為制名,名義恭子為伯禽,以比魯公伯禽,周公旦之子也;名竣子為辟強,以比漢 侍中張良之子。
xiān shì, yuán jiā zhōng, zhù sì zhū qián, lún guō xíng zhì, yǔ wǔ zhū tóng, yòng fèi sǔn, wú lì, gù bǎi xìng bù dào zhù. jí shì zǔ jí wèi, yòu zhù xiào jiàn sì zhū. sān nián, shàng shū yòu chéng xú yuán yì yuē: guì huò lì mín, zài zì wǔ zhèng, kāi zhù liú huán, fǎ chéng jiǔ fǔ, mín fù guó shí, jiào lì huà guāng. jí shí yí sú yì, zé tōng biàn shì yòng, shì yǐ zhōu hàn chù qiān, suí shì qīng zhòng. jiàng jí hòu dài, cái fēng yòng zú, yīn tiáo qián bǎo, wú fù gǎi chuàng. nián lì jì yuǎn, sàng luàn lǚ jīng, yīn fén jiǎn huǐ, rì yuè xiāo jiǎn, huò báo mín pín, gōng sī jù kùn, bù yǒu gé zào, jiāng zhì dà fá. wèi yīng shì zūn gǔ diǎn, shōu tóng shàn zhù, nà shú kān xíng, zhe zài wǎng cè, jīn yí yǐ tóng shú xíng, suí fá wèi pǐn. zhào kě. zhù qián xíng shì báo xiǎo, lún kuò bù chéng. yú shì mín jiān dào zhù zhě yún qǐ, zá yǐ qiān xī, bìng bù láo gù. yòu jiǎn záo gǔ qián, yǐ qǔ qí tóng, qián zhuǎn báo xiǎo, shāo wéi guān shì. suī zhòng zhì yán xíng, mín lì guān zhǎng zuò sǐ miǎn zhě xiāng xì, ér dào zhù mí shén, bǎi wù yǒng guì, mín rén huàn kǔ zhī. nǎi lì pǐn gé, báo xiǎo wú lún guō zhě, xī jiā jìn duàn.
先是,元嘉中,鑄四銖錢,輪郭形制,與五銖同,用費損,無利,故百姓不盜 鑄。及世祖即位,又鑄孝建四銖。三年,尚書右丞徐爰議曰:「貴貨利民,載自五 政,開鑄流圜,法成九府,民富國實,教立化光。及時移俗易,則通變適用,是以 周、漢俶遷,隨世輕重。降及後代,財豐用足,因條前寶,無復改創。年曆既遠, 喪亂屢經,堙焚剪毀,日月銷減,貨薄民貧,公私俱困,不有革造,將至大乏。謂 應式遵古典,收銅繕鑄,納贖刊刑,著在往策,今宜以銅贖刑,隨罰為品。」詔可。 鑄錢形式薄小,輪廓不成。於是民間盜鑄者雲起,雜以鉛錫,並不牢固。又剪鑿古 錢,以取其銅,錢轉薄小,稍違官式。雖重製嚴刑,民吏官長坐死免者相系,而盜 鑄彌甚,百物踴貴,民人患苦之。乃立品格,薄小無輪郭者,悉加禁斷。
shǐ xìng jùn gōng shěn qìng zhī lì yì yuē: xī qín bì guò zhòng, gāo zǔ shì huàn, pǔ lìng mín zhù, gǎi zào yú jiá, ér huò qīng wù zhòng, yòu fù guāi shí. tài zōng fàng zhù, jiǎ yì zhì jī, chéng yǐ cǎi shān shù cún, tóng duō lì zhòng, gēng zhàn zhī qì, nǎng shí suǒ yòng, sì mín jìng zào, wèi hài huò duō. ér xiào wén fú nà, mín zhù suì xíng, gù néng xiǔ guàn yíng fǔ, tiān xià yīn fù. kuàng jīn gēng zhàn bù yòng, cǎi zhù fèi jiǔ, róng yě suǒ zī, duō yīn chéng qì, gōng jiān lì báo, jué wú dèng zhī zī, nóng mín bù xí, wú shì lěi zhī huàn. fāng jīn zhōng xìng kāi yùn, shèng huà wéi xīn, suī fù yǎn jiǎ xiāo gē, ér cāng kù wèi shí, gōng sī suǒ fá, wéi qián ér yǐ. yú wèi yí tīng mín zhù qián, jùn xiàn kāi zhì qián shǔ, lè zhù zhī jiā, jiē jū shǔ nèi, píng qí zá shì, qù qí zá wěi, guān liǎn lún guō, cáng zhī yǐ wèi yǒng bǎo. qù chūn suǒ jìn xīn pǐn, yī shí shī yòng, jīn zhù xī yī cǐ gé. wàn shuì sān qiān, yán jiǎn dào zhù, bìng jìn jiǎn záo. shù nián zhī jiān, gōng sī fēng shàn, tóng jǐn shì xī, jiān wěi zì zhǐ. qiě jìn zhù zé tóng zhuǎn chéng qì, kāi zhù zé qì huà wèi cái, jiǎn huá lì yòng, yú shì wèi yì.
始興郡公沈慶之立議曰:「昔秦幣過重,高祖是患,普令民鑄,改造榆莢,而 貨輕物重,又復乖時。太宗放鑄,賈誼致譏,誠以采山術存,銅多利重,耕戰之器, 曩時所用,四民競造,為害或多。而孝文弗納,民鑄遂行,故能朽貫盈府,天下殷 富。況今耕戰不用,采鑄廢久,熔冶所資,多因成器,功艱利薄,絕吳、鄧之資, 農民不習,無釋耒之患。方今中興開運,聖化惟新,雖復偃甲銷戈,而倉庫未實, 公私所乏,唯錢而已。愚謂宜聽民鑄錢,郡縣開置錢署,樂鑄之家,皆居署內,平 其雜式,去其雜偽,官斂輪郭,藏之以為永寶。去春所禁新品,一時施用,今鑄悉 依此格。萬稅三千,嚴檢盜鑄,並禁剪鑿。數年之間,公私豐贍,銅盡事息,奸偽 自止。且禁鑄則銅轉成器,開鑄則器化為財,翦華利用,於事為益。」
shàng xià qí shì gōng qīng, tài zǎi jiāng xià wáng yì gōng yì yuē: fú jiàn shěn qìng zhī yì, tīng mín sī zhù, lè zhù zhī shì, jiē rù shǔ jū. píng qí zhǔn shì, qù qí zá wěi. yú wèi bǎi xìng bù lè yǔ guān xiāng guān, yóu lái shén jiǔ. yòu duō shì rén shì, gài bù yuàn rù shǔ. fán dào zhù wèi lì, lì zài wěi zá, wěi zá jì jìn, lè rù bì guǎ. yún liǎn qǔ lún guō, cáng wèi yǒng bǎo. yú wèi shàng zhī suǒ guì, xià bì cóng zhī, bǎi xìng wén guān liǎn lún guō, lún guō zhī jià bǎi bèi, dà xiǎo duì yì, shuí kěn wèi zhī. qiáng zhì shǐ huàn, zé zhuàng shì bī duó. yòu qù chūn suǒ jìn xīn pǐn, yī shí shī yòng. yú wèi cǐ tiáo zài kě kāi xǔ. yòu yún jīn zhù yí yī cǐ gé, wàn shuì sān qiān. yòu yún yán jiǎn dào zhù, bù dé gèng zào. yú wèi jìn zhì zhī shè, fēi wéi yī dàn, mèi lì fàn xiàn, qún shù cháng qíng, bù huàn zhì qīng, huàn zài mào fàn. jīn rù shǔ bì wàn shū sān qiān, sī zhù wú shí sān zhī shuì, zhú lì fàn jìn, jū rán bù duàn. yòu yún tóng jǐn shì xī, jiān wěi zì jìn. yú wèi chì xiàn nèi tóng, fēi kě zú jǐn, bǐ jí tóng jǐn, jiān wěi yǐ jī. yòu yún jìn zhù zé tóng zhuǎn chéng qì, kāi zhù zé qì huà wèi cái. rán qǐng suǒ huàn, huàn yú xíng shì bù jūn, jiā yǐ jiǎn záo, wéi qiān xī zhòng sù yuè ěr. ruò zhǐ yú dào zhù tóng zhě, yì wú xū kǔ jìn.
上下其事公卿,太宰江夏王義恭議曰:「伏見沈慶之議,『聽民私鑄,樂鑄之 室,皆入署居。平其準式,去其雜偽』。愚謂百姓不樂與官相關,由來甚久。又多 是人士,蓋不願入署。凡盜鑄為利,利在偽雜,偽雜既禁,樂入必寡。雲『斂取輪 郭,藏為永寶』。愚謂上之所貴,下必從之,百姓聞官斂輪郭,輪郭之價百倍,大 小對易,誰肯為之。強制使換,則狀似逼奪。又『去春所禁新品,一時施用』。愚 謂此條在可開許。又雲『今鑄宜依此格,萬稅三千』。又雲『嚴檢盜鑄,不得更造』。 愚謂禁制之設,非惟一旦,昧利犯憲,群庶常情,不患制輕,患在冒犯。今入署必 萬輸三千,私鑄無十三之稅,逐利犯禁,居然不斷。又雲『銅盡事息,奸偽自禁』。 愚謂赤縣內銅,非可卒盡,比及銅盡,奸偽已積。又雲『禁鑄則銅轉成器,開鑄則 器化為財』。然頃所患,患於形式不均,加以剪鑿,囗鉛錫眾訴越耳。若止於盜鑄 銅者,亦無須苦禁。」
jùn yì yuē: quán huò lì yòng, jìn gǔ suǒ tóng, qīng zhòng zhī yì, dìng yú hàn shì, wèi jìn yǐ jiàng, wèi zhī néng gǎi. chéng yǐ wù huò jì jūn, gǎi zhī wěi shēng gù yě. shì dài jiàn jiǔ, bì yùn dùn zhì, yīn gé zhī dào, yí yǒu qí shù. jīn yún kāi shǔ fàng zhù, chéng suǒ xīn tóng. dàn lǜ cǎi shān shì jué, qì yòng rì hào, tóng jì zhuǎn shǎo, qì yì mí guì. shè qì zhí yī qiān, zé zhù zhī jiǎn bàn, wèi zhī wú lì, suī lìng bù xíng. yòu yún qù chūn suǒ jìn, yī shí shī yòng. shì yù shǐ tiān xià fēng cái. ruò xì wù bì xíng, ér bù cóng gōng zhù, lì jǐ jì shēn, qíng wěi wú jí, sī zhù jiǎn záo, jǐn bù kě jìn. wǔ zhū bàn liǎng zhī shǔ, bù yíng yī nián, bì zhì yú jǐn. cái huò wèi shàn, dà qián yǐ jié, shù suì zhī jiān, xī wèi chén tǔ, qǐ kě lìng qǔ bì zhī dào, jī yú huáng dài. jīn bǎi xìng zhī huò, suī wèi zhuǎn shǎo, ér shì jǐng zhī mín, wèi yǒu jiē yuàn, cǐ xīn jìn chū xíng, pǐn shì wèi yī, xū yú zì zhǐ, bù zú yǐ chuí shèng lǜ. wéi fǔ cáng kōng guì, shí wèi zhòng yōu. jīn zòng xíng xì qián, guān wú yì fù zhī lǐ, bǎi xìng suī shàn, wú jiě guān fá. wéi jiǎn fèi qù huá, shè zài jié jiǎn, qiú shàn zhī dào, mò cǐ wèi guì. rán qián yǒu dìng xiàn, ér xiāo shī wú fāng jiǎn zhù suī xī, zhōng zhì qióng jǐn zhě. wáng yīng guān kāi qǔ tóng zhī shǔ, jué qì yòng zhī tú, dìng qí pǐn shì, rì yuè jiàn zhù, suì jiǔ zhī hòu, bù wèi shì yì ěr.
竣議曰:「泉貨利用,近古所同,輕重之議,定於漢世,魏、晉以降,未之能 改。誠以物貨既均,改之偽生故也。世代漸久,弊運頓至,因革之道,宜有其術。 今雲開署放鑄,誠所欣同。但慮采山事絕,器用日耗,銅既轉少,器亦彌貴。設器 直一千,則鑄之減半,為之無利,雖令不行。又雲『去春所禁,一時施用』。是欲 使天下豐財。若細物必行,而不從公鑄,利己既深,情偽無極,私鑄剪鑿,盡不可 禁。五銖半兩之屬,不盈一年,必至於盡。財貨未贍,大錢已竭,數歲之間,悉為 塵土,豈可令取弊之道,基於皇代。今百姓之貨,雖為轉少,而市井之民,未有嗟 怨,此新禁初行,品式未一,須臾自止,不足以垂聖慮。唯府藏空匱,實為重憂。 今縱行細錢,官無益賦之理,百姓雖贍,無解官乏。唯簡費去華,設在節儉,求贍 之道,莫此為貴。然錢有定限,而消失無方;剪鑄雖息,終致窮盡者。亡應官開取 銅之署,絕器用之塗,定其品式,日月漸鑄,歲久之後,不為世益耳。」
shí yì zhě yòu yǐ tóng zhuǎn nán dé, yù zhù èr zhū qián. jùn yòu yì yuē: yì zhě jiāng wèi guān cáng kōng xū, yí gēng gǎi zhù, tiān xià tóng shǎo, yí jiǎn qián shì, yǐ jiù jiāo bì, zhèn guó shū mín. yú yǐ wèi bù rán. jīn zhù èr zhū, zì xíng xīn xì, yú guān wú jiě yú fá, ér mín jiān qiǎo dà xìng, tiān xià zhī huò, jiāng mí suì zhì jǐn. kōng lì yán jìn, ér lì shēn nán jué, bù guò yī èr nián jiān, qí bì bù kě fù jiù. qí shén bù kě yī yě. jīn róng zhù yǒu dùn dé yī èr yì lǐ, zòng fù dé cǐ, bì dài mí nián. suì mù shuì dēng, cái bì zàn gé, rì yòng zhī fèi, bù shàn shù yuè. suī quán zhēng zhù, hé jiě fá xié? tú shǐ jiān mín yì chěng, ér yí jué qiān móu. cǐ yòu shén bù kě èr yě. mín zhēng dà qián zhī gǎi, jiān wèi jìn rì xīn jìn, shì jǐng zhī jiān, bì shēng xuān rǎo. yuǎn lì wèi wén, qiè huàn wěi jí, fù shāng dé zhì, pín mín kùn jiǒng. cǐ yòu shén bù kě sān yě. ruò shǐ jiāo yì shēn zhòng, shàng bù kě xíng, kuàng yòu wèi jiàn qí lì, ér zhòng bì rú cǐ, shī suàn dāng shí, qǔ qiào bǎi dài hū!
時議者又以銅轉難得,欲鑄二銖錢。竣又議曰:「議者將為官藏空虛,宜更改 鑄,天下銅少,宜減錢式,以救交弊,賑國紓民。愚以為不然。今鑄二銖,恣行新 細,於官無解於乏,而民奸巧大興,天下之貨,將靡碎至盡。空立嚴禁,而利深難 絕,不過一二年間,其弊不可復救。其甚不可一也。今熔鑄有頓得一二億理,縱復 得此,必待彌年。歲暮稅登,財幣暫革,日用之費,不贍數月。雖權征助,何解乏 邪?徒使奸民意騁,而貽厥愆謀。此又甚不可二也。民征大錢之改,兼畏近日新禁, 市井之間,必生喧擾。遠利未聞,切患猥及,富商得志,貧民困窘。此又甚不可三 也。若使交益深重,尚不可行,況又未見其利,而眾弊如此,失算當時,取誚百代 乎!」
qián fèi dì jí wèi, zhù èr zhū qián, xíng shì zhuǎn xì. guān qián měi chū, mín jiān jí mó xiào zhī, ér dà xiǎo hòu bó, jiē bù jí yě. wú lún guō, bù mó lǜ, rú jīn zhī jiǎn záo zhě, wèi zhī lěi zi. jǐng hé yuán nián, shěn qìng zhī qǐ tōng sī zhù, yóu shì qián huò luàn bài, yī qiān qián zhǎng bù yíng sān cùn, dà xiǎo chēng cǐ, wèi zhī é yǎn qián. liè yú cǐ zhě, wèi zhī yán huán qián. rù shuǐ bù chén, suí shǒu pò suì, shì jǐng bù fù liào shù, shí wàn qián bù yíng yī jū, dòu mǐ yī wàn, shāng huò bù xíng. tài zōng chū, wéi jìn é yǎn yán huán, qí yú jiē tōng yòng. fù jìn mín zhù, guān shǔ yì fèi gōng, xún fù bìng duàn, wéi yòng gǔ qián.
前廢帝即位,鑄二銖錢,形式轉細。官錢每出,民間即模效之,而大小厚薄, 皆不及也。無輪郭,不磨鑢,如今之剪鑿者,謂之耒子。景和元年,沈慶之啟通私 鑄,由是錢貨亂敗,一千錢長不盈三寸,大小稱此,謂之鵝眼錢。劣於此者,謂之 綖環錢。入水不沉,隨手破碎,市井不復料數,十萬錢不盈一掬,斗米一萬,商貨 不行。太宗初,唯禁鵝眼、綖環,其餘皆通用。復禁民鑄,官署亦廢工,尋復並斷, 唯用古錢。
jùn zì sàn qí cháng shì dān yáng yǐn, jiā zhōng shū lìng, dān yáng yǐn rú gù. biǎo ràng zhōng shū lìng yuē: xū qiè guó líng, zuò zhāo jìn yào, wén mìng cán huáng, xíng hún zhèn yuè. chén dōng zhōu fán bǐ, shēng wēi yú shí, zhǎng zì lǘ yán, bù kuī guān zhé, mén wú fù guì, zhì jué huá wǔ. zhí yǐ wěi shēn lǒng mǔ, jī hán jiāo qiè, xiān cháo táo jūn shù pǐn, bù yí yú jiàn, dé miǎn gēng shuì zhī qín, cè shì jìn zhī mò. bì xià shèng dé jū fān, zǒng lǎn yīng yì, yuè yǐ bù cái, chāo chén qīng guǐ, fèng gōng lì rěn, láo xiào mò shū, yǎng shì qū chéng zhī rén, bì yuàn shǒu zǎi zhī zhì. qǐ qī tiān dì zhōng què, yīn yōu qǐ shèng, yǐ fù xìng yùn, zhuó jǐng shén tú, yún fēi hǎi yǒng, guān jué lún děng, céng wèi sān qī, shū mìng bā cuì. xiáng liào shǎng diǎn, zé chén bù yīng kē zhān yán qín liáng, zé chén yǔ móu guì. fāng yù sù kuǎn huáng cháo, jiàng jiē shèng xù, wēi yǐ guó yán, shǎo chè shēn bàng, ér zhì shū wěi xià, jué shù mí lóng. chén xiǎo rén yě, bù jí yuǎn móu, chǒng lì zhī lái, hé néng jū yuē, tú yǐ shàng dú tiān míng, xià mì yí yì, zāi zhé zhī xìng, jù bì zài ěr. jīn zhī guò shòu, yǐ xiān wēi shēn, gǒu yuē fēi jù, wēi rǔ jiāng jí, shí shǒu suǒ zhǐ, yù děng gāo huāng, suǒ yǐ wù mèi jīng jù, wéi yíng kǔ jí zhě yě. fú yuàn bì xià chá qí dān chéng, jīn qí jí yuàn, jué huì shōu ēn, yǐ quán yú fēn, zé zào huà zhī shī, fāng zī wèi báo. jiàn xǔ. shí suì hàn mín jī, jùn shàng yán jìn táng yī yuè, xī mǐ jìn wàn hú. fù dài xiè zhuāng wèi lì bù shàng shū, lǐng tài zǐ zuǒ wèi lǜ, wèi bài, dīng yōu. qǐ wèi yòu jiāng jūn, dān yáng yǐn rú gù.
竣自散騎常侍、丹陽尹,加中書令,丹陽尹如故。表讓中書令曰:「虛竊國靈, 坐招禁要,聞命慚惶,形魂震越。臣東州凡鄙,生微於時,長自閭閻,不窺官轍, 門無富貴,志絕華伍。直以委身壟畝,饑寒交切,先朝陶均庶品,不遺愚賤,得免 耕稅之勤,廁仕進之末。陛下盛德居蕃,總攬英異,越以不才,超塵清軌,奉躬歷 稔,勞效莫書,仰恃曲成之仁,畢願守宰之秩。豈期天地中闋,殷憂啟聖,倚附興 運,擢景神塗,雲飛海泳,冠絕倫等,曾未三期,殊命八萃。詳料賞典,則臣不應 科;瞻言勤良,則臣與侔貴。方欲訴款皇朝,降階盛序,微已國言,少徹身謗,而 制書猥下,爵樹彌隆。臣小人也,不及遠謀,寵利之來,何能居約,徒以上瀆天明, 下汨彝議,災謫之興,懼必在邇。今之過授,以先微身,苟曰非據,危辱將及,十 手所指,諭等膏肓,所以寤寐兢遽,維縈苦疾者也。伏願陛下察其丹誠,矜其疾願, 絕會收恩,以全愚分,則造化之施,方茲為薄。」見許。時歲旱民飢,竣上言禁餳 一月,息米近萬斛。復代謝莊為吏部尚書,領太子左衛率,未拜,丁憂。起為右將 軍,丹陽尹如故。
jùn jí fān cháo zhī jiù, jí chén dé shī. shàng zì jí jí zhī hòu, duō suǒ xìng zào, jùn jiàn zhēng kěn qiè, wú suǒ huí bì, shàng yì shén bù shuō, duō bù jiàn cóng. jùn zì wèi cái zú gàn shí, ēn jiù mò bǐ, dāng zàn wù jū zhōng, yǒng zhí cháo zhèng, ér suǒ chén duō bù bèi nà, yí shàng yù shū zhī, nǎi qiú wài chū, yǐ zhàn shí zhǐ. dà míng yuán nián, yǐ wèi dōng yáng zhōu cì shǐ, jiāng jūn rú gù. suǒ qiú jì xǔ, biàn yōu jù wú jì. zhì zhōu, yòu dīng mǔ jiān, bù xǔ qù zhí, tīng sòng sàng hái dōu, ēn dài yóu hòu, jùn mí bù zì ān. měi duì qīn gù, pō huái yuàn fèn, yòu yán cháo shì wéi miù, rén zhǔ dé shī. jí wáng sēng dá bèi zhū, wèi wèi jùn suǒ chán gòu, lín sǐ chén jùn qián hòu fèn duì, měi hèn yán bù jiàn cóng. sēng dá suǒ yán, pō yǒu xiāng fú jù. shàng nǎi shǐ yù shǐ zhōng chéng yǔ huī zhī zòu zhī yuē:
竣藉蕃朝之舊,極陳得失。上自即吉之後,多所興造,竣諫爭懇切,無所迴避, 上意甚不說,多不見從。竣自謂才足干時,恩舊莫比,當贊務居中,永執朝政,而 所陳多不被納,疑上欲疏之,乃求外出,以占時旨。大明元年,以為東揚州刺史, 將軍如故。所求既許,便憂懼無計。至州,又丁母艱,不許去職,聽送喪還都,恩 待猶厚,竣彌不自安。每對親故,頗懷怨憤,又言朝事違謬,人主得失。及王僧達 被誅,謂為竣所讒構,臨死陳竣前後忿懟,每恨言不見從。僧達所言,頗有相符據。 上乃使御史中丞庾徽之奏之曰:
chén wén rén chén zhī fèng zhǔ, huǐ jiā guāng guó, jié qíng wú sī ruò nǎi wú lǐ líng rén, hù fù bēi shàng, shì yǐ wáng shū zuò jiè, zi xī wèi lù. wèi yǒu bèi běn sāi yuán, hǎo lì wàng yì, ér dé zì róng shèng shì, hùn luàn qīng liú zhě yě. yòu jiāng jūn dōng yáng zhōu cì shǐ jiàn chéng xiàn kāi guó hóu yán jùn, yīn fù fēng yún, miù méng yì zhǎng, tiān dì gèng zào, bá yǐ fēi cì. shèng cháo qīn lǎn, wàn wù yī guī, ér kuī chān guó bǐng, qián tú bǐng zhí. shòu rèn xuǎn cáo, qū shàn zī shén chū yǐn jīng niǎn, xíng shì mí fàng. chuán zhào fàn xiàn, jiù xū qǐ wén, ér jùn yǐ tōng sù wǔ jǐ, zhé jiā biān rǔ, wǎng gù wēi líng, mò cǐ wèi shén. yán zhào lǚ fā, dāng guān zé xiào, jùn quán zì bù xíng, yuàn duì mí qǐ, huái xié jiān shù, bāo cáng yīn tè. yù wén zhōng zhǐ, wǎng bù xuān lù, fá zé wěi shàng, ēn bì guī jǐ, hé yù zhī mén, jí jiā bàng rǔ, shòu qiǎn zhī shì, qū xiāng āi fǔ. fān lì cháo jì, jiǎo huò shì tīng, lē jù shàng zǎi, jī dòng lǘ yán. mò shàng lǜ wén, nèi huái cāi jù, wěi qǐng dōng mù, yǐ bo tiān zhǐ. jì huò chū fān, yuàn lì fāng sì, fǎn chún fù fěi, fāng zhī yǐ qīng. qiě shí yǒu qǐ zòu, bì xié jiān sī, xuān shì qīn péng, dòng zuò qún xiǎo.
臣聞人臣之奉主,毀家光國,竭情無私;若乃無禮陵人,怙富卑上,是以王叔 作戒,子晰為戮。未有背本塞原,好利忘義,而得自容盛世,溷亂清流者也。右將 軍、東揚州刺史建城縣開國侯顏竣,因附風雲,謬蒙翼長,天地更造,拔以非次。 聖朝親攬,萬務一歸,而窺覘國柄,潛圖秉執。受任選曹,驅扇滋甚;出尹京輦, 形勢彌放。傳詔犯憲,舊須啟聞,而竣以通訴忤己,輒加鞭辱,罔顧威靈,莫此為 甚。嚴詔屢發,當官責效,竣權恣不行,怨懟彌起,懷挾奸數,苞藏陰慝。預聞中 旨,罔不宣露,罰則委上,恩必歸己,荷遇之門,即加謗辱,受譴之室,曲相哀撫。 翻戾朝紀,狡惑視聽,肋懼上宰,激動閭閻。末上慮聞,內懷猜懼,偽請東牧,以 卜天旨。既獲出蕃,怨詈方肆,反脣腹誹,方之已輕。且時有啟奏,必協奸私,宣 示親朋,動作群小。
qián dōng mǔ wáng, zhào cì hái zàng, shì bì bù qù, pán huán jīng shí. fāng gòu jiān xūn guì, zào lì tóng yì. yòu biǎo shì wēi jù, shēn yíng shēn guān, qū fǎng dà chén, lǜ bù quán lì, suì yǐ jǐ bèi chì wài, guó dào jiāng diān, xìn jī huái bào, è qióng cí sè. jiān xíng què yú jiā, zǎo fù shì yì, dǎi shēn jū chóng chǒng, fèng jiān wàn jīn, róng yǐ kuā qīn, lù bù chōng yǎng. sù hàn mǔ dì, shì guì zhé lù, tiān lún yuàn dú, qīn jiāo zhèn hài. fán suǒ lì rèn, jiē què zhèng xíng, zhé kāi dān yáng kù wù, dài jiè lì xià. duō jiǎ zī lǐ, jiě wèi mén shēng, chōng cháo mǎn yě, dài jiāng qiān jì. jiāo fàng zì xià, fáng gōng hài sī, qǔ jiān jiě jiàn qián, yǐ gōng zhàng xià. bīn lǚ hān gē, bù yì píng rì, jiē tán dào shuō, fēi fù fēng shēng.
前冬母亡,詔賜還葬,事畢不去,盤桓經時。方構間勛貴,造立同異。又表示 危懼,深營身觀,曲訪大臣,慮不全立,遂以己被斥外,國道將顛,釁積懷抱,惡 窮辭色。兼行闕於家,早負世議,逮身居崇寵,奉兼萬金,榮以夸親,祿不充養。 宿憾母弟,恃貴輒戮,天倫怨毒,親交震駭。凡所蒞任,皆闕政刑,輒開丹陽庫物, 貸借吏下。多假資禮,解為門生,充朝滿野,殆將千計。驕放自下,妨公害私,取 監解見錢,以供帳下。賓旅酣歌,不異平日,街談道說,非復風聲。
jùn dài dōu wén lì, tè hé tiān sī, qì xiá lù yòng, yù cān yào zhòng, láo wú hàn mǎ, shǎng bān hé shān, chū nèi chǒng líng, yú yuè lún wǔ. shān chuān zhī xìng, rì yuè mí zī, xī hè zhī xīn, zài yíng mí shē, hǔ guān láng tān, wèi zú wèi pì. jīn huáng míng kāi yào, pǐn wù xián hēng, shāng sú diǎn huà, shí wéi hài yān, yí jiā xiǎn lù, yǐ zhāng shèng huà. qǐng yǐ jiàn shì miǎn jùn suǒ jū guān, xià tài cháng xuē jué tǔ, xū shì yù shōu fù tíng wèi fǎ yù zuì.
竣代都文吏,特荷天私,棄瑕錄用,豫參要重,勞無汗馬,賞班河、山,出內 寵靈,逾越倫伍。山川之性,日月彌滋,溪壑之心,在盈彌奢,虎冠狼貪,未足為 譬。今皇明開耀,品物咸亨,傷俗點化,實唯害焉,宜加顯戮,以彰盛化。請以見 事免竣所居官,下太常削爵土,須事御收付廷尉法獄罪。
shàng wèi yù biàn jiā dà lù, qiě zhǐ miǎn guān. jùn pín qǐ xiè zuì, bìng qǐ xìng mìng. shàng yù nù, zhào dá yuē: xiàn sī suǒ zòu, fēi sù xī suǒ yǐ xiāng qī. qīng shòu róng yù, gù dāng jí cǐ, shàn jié yuàn fèn, yǐ gū běn wàng, nǎi fù guò fán sī lǜ, jù bù zì quán, qǐ wèi xià shì shàng chéng jié zhī zhì xié! jí jìng líng wáng dàn wèi nì, yīn cǐ xiàn zhī. zhào yù shǐ zhōng chéng yǔ huī zhī yú qián wèi zòu, zòu chéng, zhào yuē: jùn gū fù ēn yǎng, nǎi kě zhì cǐ. yú yù cì sǐ, qī xī yòu zhī yǐ yuǎn. zi pì qiáng xǐ sòng jiāo zhōu, yòu yú dào shā zhī. jùn wén jí xíng yú shì.
上未欲便加大戮,且止免官。竣頻啟謝罪,並乞性命。上愈怒,詔答曰:「憲 司所奏,非宿昔所以相期。卿受榮遇,故當極此,訕訐怨憤,已孤本望,乃復過煩 思慮,懼不自全,豈為下事上誠節之至邪!」及竟陵王誕為逆,因此陷之。召御史 中丞庾徽之於前為奏,奏成,詔曰:「竣孤負恩養,乃可至此。於獄賜死,妻息宥 之以遠。」子辟強徙送交州,又於道殺之。竣文集行於世。
shǐ chén yuē: shì zǔ ruò suì jiān fān, hán dào wèi guǎng, pī xiōng jiě dài, yì zhǐ bīn liáo. jí yùn zhōng qīng bēi, shēn wēi lǜ qiè, zhuó dǎn chōu gān, yóu huàn yán wèi jǐn yě. zhì yú féng yù fù yǐ, wēi xíng wàn wù, yù yǒu bì cóng, shì wú zàn shī. jì ér yōu huān yì rì, gān kǔ biàn xīn, zhǔ xié jīn qíng, chén zhuī xī kuǎn, sòng chāng zhī bào, shàng shǎng yǐ xíng tóng zhōu zhī lǜ, xià wàng yù jié. xián yuàn jì méng, zhū zé zì qǐ. jùn zhī qǔ xìn yú shì, gài yóu cǐ hū? wèi rén chén zhě, ruò néng shì zhǔ ér juān qí sī, lì gōng ér wàng qí bào, suī qiú diān xiàn, bù kě de yě.
史臣曰:世祖弱歲監蕃,涵道未廣,披胸解帶,義止賓僚。及運鍾傾陂,身危 慮切,擢膽抽肝,猶患言未盡也。至於馮玉負扆,威行萬物,欲有必從,事無暫失。 既而憂歡異日,甘苦變心,主挾今情,臣追昔款,宋昌之報,上賞已行;同舟之慮, 下望愈結。嫌怨既萌,誅責自起。竣之取釁於世,蓋由此乎?為人臣者,若能事主 而捐其私,立功而忘其報,雖求顛陷,不可得也。