bǎi guān shàng
百官上
tài zǎi, yī rén. zhōu wǔ wáng shí, zhōu gōng dàn shǐ jū zhī, zhǎng bāng zhì, wèi liù qīng zhī shǒu. qín hàn wèi bù cháng zhì. jìn chū yī zhōu lǐ, bèi zhì sān gōng. sān gōng zhī zhí, tài shī jū shǒu, jǐng dì míng shī, gù zhì tài zǎi yǐ dài zhī. tài zǎi, gài gǔ zhī tài shī yě. yīn zhòu zhī shí, jī zǐ wèi tài shī. zhōu wǔ wáng shí, tài gōng wèi tài shī. zhōu chéng wáng shí, zhōu gōng wèi tài shī zhōu gōng hōng, bì gōng dài zhī. hàn xī jīng chū bù zhì, píng dì shǐ fù zhì tài shī guān, ér kǒng guāng jū yān. hàn dōng jīng yòu fèi. xiàn dì chū, dǒng zhuō wèi tài shī, zhuō zhū yòu fèi. wèi shì bù zhì. jìn jì yīn tài shī ér zhì tài zǎi, yǐ ān píng wáng fú jū yān.
太宰,一人。周武王时,周公旦始居之,掌邦治,为六卿之首。秦、汉、魏不 常置。晋初依《周礼》,备置三公。三公之职,太师居首,景帝名师,故置太宰以 代之。太宰,盖古之太师也。殷纣之时,箕子为太师。周武王时,太公为太师。周 成王时,周公为太师;周公薨,毕公代之。汉西京初不置,平帝始复置太师官,而 孔光居焉。汉东京又废。献帝初,董卓为太师,卓诛又废。魏世不置。晋既因太师 而置太宰,以安平王孚居焉。
tài fù, yī rén. zhōu chéng wáng shí, bì gōng wèi tài fù. hàn gāo hòu yuán nián, chū yòng wáng líng.
太傅,一人。周成王时,毕公为太傅。汉高后元年,初用王陵。
tài bǎo, yī rén. yīn tài jiǎ shí, yī yǐn wèi tài bǎo. zhōu wǔ wáng shí, zhào gōng wèi tài bǎo. hàn píng dì yuán shǐ yuán nián, shǐ yòng wáng shùn. hòu hàn zhì wèi bù zhì, jìn chū fù zhì yān. zì tài shī zhì tài bǎo, shì wèi sān gōng. lùn dào jīng bāng, xiè lǐ yīn yáng, wú qí rén zé quē, suǒ yǐ xùn hù rén zhǔ, dǎo yǐ dé yì zhě.
太保,一人。殷太甲时,伊尹为太保。周武王时,召公为太保。汉平帝元始元 年,始用王舜。后汉至魏不置,晋初复置焉。自太师至太保,是为三公。论道经邦, 燮理阴阳,无其人则阙,所以训护人主,导以德义者。
xiàng guó, yī rén. hàn gāo dì shí yī nián shǐ zhì, yǐ xiāo hé jū zhī, bà chéng xiàng hé hōng, cáo cān dài zhī cān hōng, bà. wèi qí wáng yǐ jìn jǐng dì wèi xiàng guó. jìn huì dì shí zhào wáng lún, mǐn dì shí nán yáng wáng bǎo, ān dì shí sòng gāo zǔ, shùn dì shí qí wáng, bìng wèi xiàng guó. zì wèi jìn yǐ lái, fēi fù rén chén zhī wèi yǐ.
相国,一人。汉高帝十一年始置,以萧何居之,罢丞相;何薨,曹参代之;参 薨,罢。魏齐王以晋景帝为相国。晋惠帝时赵王伦,愍帝时南阳王保,安帝时宋高 祖,顺帝时齐王,并为相国。自魏、晋以来,非复人臣之位矣。
chéng xiàng, yī rén. yīn tāng yǐ yī yǐn wèi yòu xiāng, zhòng huī wèi zuǒ xiāng. qín dào wǔ wáng èr nián, shǐ zhì chéng xiàng guān. chéng, fèng xiāng, zhù yě. dào wǔ wáng zǐ zhāo xiāng wáng shǐ yǐ chū lǐ jí wèi chéng xiàng, hòu yòu zhì zuǒ yòu chéng xiàng. hàn gāo dì chū, zhì yī chéng xiàng shí yī nián, gēng míng xiàng guó. xiào huì gāo hòu zhì zuǒ yòu chéng xiàng, wén dì èr nián, fù zhì yī chéng xiāng. āi dì yuán shòu èr nián, gēng míng dà sī tú. hàn dōng jīng bù fù zhì. zhì xiàn dì jiàn ān shí sān nián, fù zhì chéng xiàng. wèi shì jí jìn chū yòu fèi. huì dì shì, zhào wáng lún cuàn wèi, yǐ liáng wáng róng wèi chéng xiàng. yǒng xīng yuán nián, yǐ chéng dū wáng yǐng wèi chéng xiàng. mǐn dì jiàn xìng yuán nián, yǐ láng yá wáng ruì wèi zuǒ chéng xiàng, nán yáng wáng bǎo wèi yòu chéng xiàng sān nián, yǐ bǎo wèi xiàng guó, ruì wèi chéng xiàng. yuán dì yǒng chāng yuán nián, yǐ wáng dūn wèi chéng xiàng, zhuǎn sī tú xún zǔ wèi tài wèi, yǐ sī tú guān shǔ bìng chéng xiàng wèi liú fǔ, dūn bù shòu. chéng dì shì, yǐ wáng dǎo wèi chéng xiàng, bà sī tú fǔ yǐ wéi chéng xiàng fǔ, dǎo hōng, bà chéng xiàng, fù wèi sī tú fǔ. sòng shì zǔ chū, yǐ nán jùn wáng yì xuān wèi chéng xiàng, ér sī tú fǔ rú gù.
丞相,一人。殷汤以伊尹为右相,仲虺为左相。秦悼武王二年,始置丞相官。 丞,奉;相,助也。悼武王子昭襄王始以樗里疾为丞相,后又置左右丞相。汉高帝 初,置一丞相;十一年,更名相国。孝惠、高后置左右丞相,文帝二年,复置一丞 相。哀帝元寿二年,更名大司徒。汉东京不复置。至献帝建安十三年,复置丞相。 魏世及晋初又废。惠帝世,赵王伦篡位,以梁王肜为丞相。永兴元年,以成都王颖 为丞相。愍帝建兴元年,以琅邪王睿为左丞相,南阳王保为右丞相;三年,以保为 相国,睿为丞相。元帝永昌元年,以王敦为丞相,转司徒荀组为太尉,以司徒官属 并丞相为留府,敦不受。成帝世,以王导为丞相,罢司徒府以为丞相府,导薨,罢 丞相,复为司徒府。宋世祖初,以南郡王义宣为丞相,而司徒府如故。
tài wèi, yī rén. zì shàng ān xià yuē wèi. zhǎng bīng shì, jiāo sì zhǎng yà xiàn, dà sàng zé gào shì nán jiāo. yáo shí shùn wèi tài wèi guān, hàn yīn zhī. wǔ dì jiàn yuán èr nián shěng. guāng wǔ jiàn wǔ èr shí qī nián, bà dà sī mǎ, zhì tài wèi yǐ dài zhī. líng dì mò, yǐ liú yú wèi dà sī mǎ, ér tài wèi rú gù.
太尉,一人。自上安下曰尉。掌兵事,郊祀掌亚献,大丧则告谥南郊。尧时舜 为太尉官,汉因之。武帝建元二年省。光武建武二十七年,罢大司马,置太尉以代 之。灵帝末,以刘虞为大司马,而太尉如故。
sī tú, yī rén. zhǎng mín shì, jiāo sì zhǎng shěng shēng shì zhuó, dà sàng ān zǐ gōng. shǎo hào shì yǐ niǎo míng guān, ér zhù jiū shì wèi sī tú. yáo shí shùn wèi sī tú. shùn shè dì wèi, mìng qì wèi sī tú. qì xuán sūn zhī sūn yuē wēi, yì wèi xià sī tú. zhōu shí sī tú wèi dì guān, zhǎng bāng jiào. hàn xī jīng chū bù zhì. āi dì yuán shòu èr nián, bà chéng xiàng, zhì dà sī tú. guāng wǔ jiàn wǔ èr shí qī nián, qù" dà".
司徒,一人。掌民事,郊祀掌省牲视濯,大丧安梓宫。少昊氏以鸟名官,而祝 鸠氏为司徒。尧时舜为司徒。舜摄帝位,命契为司徒。契玄孙之孙曰微,亦为夏司 徒。周时司徒为地官,掌邦教。汉西京初不置。哀帝元寿二年,罢丞相,置大司徒。 光武建武二十七年,去“大”。
sī kōng, yī rén. zhǎng shuǐ tǔ shì, jiāo sì zhǎng sǎo chú chén yuè qì, dà sàng zhǎng jiàng xiào fù tǔ. shùn shè dì wèi, yǐ yǔ wèi sī kōng. qì zhī zǐ yuē míng, yì wèi xià sī kōng. yīn tāng yǐ jiù dān wèi sī kōng. zhōu shí sī kōng wèi dōng guān, zhǎng bāng shì. hàn xī jīng chū bù zhì. chéng dì suí hé yuán nián, gēng míng yù shǐ dài fū wèi dà sī kōng āi dì jiàn píng èr nián, fù wèi yù shǐ dài fū yuán shòu èr nián, fù wèi dà sī kōng guāng wǔ jiàn wǔ èr shí qī nián, qù" dà" zì. xiàn dì jiàn ān shí sān nián, yòu bà sī kōng, zhì yù shǐ dài fū. yù shǐ dài fū xī lǜ miǎn, bù fù bǔ. wèi chū, yòu zhì sī kōng.
司空,一人。掌水土事,郊祀掌扫除陈乐器,大丧掌将校复土。舜摄帝位,以 禹为司空。契之子曰冥,亦为夏司空。殷汤以咎单为司空。周时司空为冬官,掌邦 事。汉西京初不置。成帝绥和元年,更名御史大夫为大司空;哀帝建平二年,复为 御史大夫;元寿二年,复为大司空;光武建武二十七年,去“大”字。献帝建安十 三年,又罢司空,置御史大夫。御史大夫郗虑免,不复补。魏初,又置司空。
dà sī mǎ, yī rén. zhǎng wǔ shì. sī, zhǔ yě mǎ, wǔ yě. yáo shí qì wèi hòu jì, jiān zhǎng sī mǎ. zhōu shí sī mǎ wèi xià guān, zhǎng bāng zhèng. xiàng jí yǐ cáo wú jiù zhōu yīn bìng wèi dà sī mǎ. hàn chū bù zhì, wǔ dì yuán shòu sì nián, chū zhì dà sī mǎ. shǐ zhí yún sī mǎ, yì zhě yǐ hàn yǒu jūn hòu qiān rén sī mǎ guān, gù jiā dà. jí zhì sī kōng, yòu yǐ xiàn dào guān yǒu yù sī kōng, yòu jiā dà. wáng mǎng jū shè, yǐ hàn wú xiǎo sī tú, ér dìng sī mǎ sī tú sī kōng zhī hào bìng jiā dà. guāng wǔ jiàn wǔ èr shí qī nián, shěng dà sī mǎ, yǐ tài wèi dài zhī. wèi wén dì huáng chū èr nián, fù zhì dà sī mǎ, yǐ cáo rén jū zhī, ér tài wèi rú gù.
大司马,一人。掌武事。司,主也;马,武也。尧时弃为后稷,兼掌司马。周 时司马为夏官,掌邦政。项籍以曹无咎、周殷并为大司马。汉初不置,武帝元狩四 年,初置大司马。始直云司马,议者以汉有军候千人司马官,故加大。及置司空, 又以县道官有狱司空,又加大。王莽居摄,以汉无小司徒,而定司马、司徒、司空 之号并加大。光武建武二十七年,省大司马,以太尉代之。魏文帝黄初二年,复置 大司马,以曹仁居之,而太尉如故。
dà jiàng jūn, yī rén. fán jiāng jūn jiē zhǎng zhēng fá. zhōu zhì, wáng lì liù jūn. jìn xiàn gōng zuò èr jūn, gōng jiāng shàng jūn. jiāng jūn zhī míng, qǐ yú cǐ yě. chǔ huái wáng qiǎn sān jiāng rù guān, sòng yì wèi shàng jiàng. hàn gāo dì yǐ hán xìn wèi dà jiàng jūn. hàn xī jīng yǐ dà sī mǎ guān zhī. hàn dōng jīng dà jiàng jūn zì wèi guān, wèi zài sān sī shàng. wèi míng dì qīng lóng sān nián, jìn xuān dì zì dà jiàng jūn wèi tài wèi, rán zé dà jiàng jūn zài sān sī xià yǐ. qí hòu yòu zài sān sī shàng. jìn jǐng dì wèi dà jiàng jūn, ér jǐng dì shū fù fú wèi tài wèi, zòu gǎi dà jiàng jūn zài tài wèi xià, hòu hái fù jiù.
大将军,一人。凡将军皆掌征伐。周制,王立六军。晋献公作二军,公将上军。 将军之名,起于此也。楚怀王遣三将入关,宋义为上将。汉高帝以韩信为大将军。 汉西京以大司马冠之。汉东京大将军自为官,位在三司上。魏明帝青龙三年,晋宣 帝自大将军为太尉,然则大将军在三司下矣。其后又在三司上。晋景帝为大将军, 而景帝叔父孚为太尉,奏改大将军在太尉下,后还复旧。
jìn wǔ dì jiàn zuò, ān píng wáng fú wèi tài zǎi, zhèng chōng wèi tài fù, wáng xiáng wèi tài bǎo, yì yáng wáng wàng wèi tài wèi, hé céng wèi sī tú, xún yǐ wèi sī kōng, shí bāo wèi dà sī mǎ, chén qiān wèi dà jiàng jūn, fán bā gōng tóng shí bìng zhì, wéi wú chéng xiàng yān.
晋武帝践阼,安平王孚为太宰,郑冲为太傅,王祥为太保,义阳王望为太尉, 何曾为司徒,荀顗为司空,石苞为大司马,陈骞为大将军,凡八公同时并置,唯无 丞相焉。
yǒu cāng tóu zì yí lù. zhì hàn, chéng xiàng fǔ měi yǒu suǒ guān bái, dào gé zhé chuán hū" yí lù", yǐ cǐ wéi cháng.
有苍头字宜禄。至汉,丞相府每有所关白,到阁辄传呼“宜禄”,以此为常。
chéng xiàng zhì sān zhǎng shǐ. chéng xiàng yǒu jí, yù shǐ dài fū lǜ bǎi liáo sān dàn wèn qǐ jū, jí chōu, zhào qiǎn shàng shū lìng ruò guāng lù dài fu cì yǎng niú, shàng zūn jiǔ. hàn jǐng dì sān gōng bìng, qiǎn zhōng huáng mén wèn bìng. wèi jìn zé huáng mén láng, yóu zhòng zhě huò shì zhōng yě. wèi wǔ wèi chéng xiàng yǐ lái, zhì zuǒ yòu èr zhǎng shǐ ér yǐ. hàn dōng jīng tài fù fǔ zhì yuàn shǔ shí rén, yù shǔ yī rén, lìng shǐ shí èr rén, bù zhī jiē hé cáo yě. zì tài wèi zhì dà jiàng jūn piào qí chē qí wèi jiāng jūn, jiē yǒu zhǎng shǐ yī rén, jiāng jūn yòu gè zhì sī mǎ yī rén, tài fù bù zhì zhǎng shǐ yě.
丞相置三长史。丞相有疾,御史大夫率百僚三旦问起居,及瘳,诏遣尚书令若 光禄大夫赐养牛,上尊酒。汉景帝三公病,遣中黄门问病。魏、晋则黄门郎,尤重 者或侍中也。魏武为丞相以来,置左右二长史而已。汉东京太傅府置掾、属十人, 御属一人,令史十二人,不知皆何曹也。自太尉至大将军、骠骑、车骑、卫将军, 皆有长史一人,将军又各置司马一人,太傅不置长史也。
tài wèi fǔ zhì yuàn shǔ èr shí sì rén, xī cáo zhǔ fǔ lì shǔ yòng shì, dōng cáo zhǔ èr qiān dàn zhǎng lì qiān chú shì, hù cáo zhǔ mín hù cí sì nóng sāng shì, zòu cáo zhǔ zòu yì shì, cí cáo zhǔ cí sòng shì, fǎ cáo zhǔ yóu yì kē chéng shì, wèi cáo zhǔ zú tú zhuǎn yùn shì, zéi cáo zhǔ dào zéi shì, jué cáo zhǔ zuì fǎ shì, bīng cáo zhǔ bīng shì, jīn cáo zhǔ huò bì yán tiě shì, cāng cáo zhǔ cāng gǔ shì, huáng gé zhǔ bù shěng lù zhòng shì. yù shǔ yī rén, lìng shǐ èr shí èr rén. yù shǔ zhǔ wèi gōng yù, lìng shǐ zé yǒu gé xià jì shì mén xià lìng shǐ, qí yú shǐ quē. àn yuàn shǔ èr shí sì rén, zì dōng xī cáo fán shí èr cáo, rán zé cáo gè zhì yuàn shǔ yī rén, hé èr shí sì rén yě.
太尉府置掾、属二十四人,西曹主府吏署用事,东曹主二千石长吏迁除事,户 曹主民户祠祀农桑事,奏曹主奏议事,辞曹主辞讼事,法曹主邮驿科程事,尉曹主 卒徒转运事,贼曹主盗贼事,决曹主罪法事,兵曹主兵事,金曹主货币盐铁事,仓 曹主仓谷事,黄阁主簿省录众事。御属一人,令史二十二人。御属主为公御,令史 则有阁下、记室、门下令史,其余史阙。案掾、属二十四人,自东西曹凡十二曹, 然则曹各置掾、属一人,合二十四人也。
sī tú zhì yuàn shǔ sān shí yī rén, yù shǔ yī rén, lìng shǐ sān shí wǔ rén. sī kōng zhì yuàn èr shí jiǔ rén, yù shǔ yī rén, lìng shǐ sān shí yī rén. sī kōng bié yǒu dào qiáo yuàn. qí yú zhāng jiǎn zhī hào, shǐ quē bù kě dé zhī yě.
司徒置掾、属三十一人,御属一人,令史三十五人。司空置掾二十九人,御属 一人,令史三十一人。司空别有道桥掾。其余张减之号,史阙不可得知也。
hàn dōng jīng dà jiàng jūn piào qí jiāng jūn cóng shì zhōng láng èr rén, yuàn shǔ èr shí jiǔ rén, yù shǔ yī rén, lìng shǐ sān shí rén. qí wèi jiāng jūn cóng shì zhōng láng èr rén, yuàn shǔ èr shí rén, yù shǔ yī rén, lìng shǐ èr shí sì rén. bīng cáo yuàn shǐ zhǔ bīng shì, bǐng jiǎ yuàn shǐ zhǔ bǐng jiǎ, yòu zhì wài cì jiān zhǔ zuì fǎ. qí lǐng bīng wài tǎo, zé yíng yǒu wǔ bù, bù yǒu xiào wèi yī rén, jūn sī mǎ yī rén bù xià yǒu qū, qū yǒu jūn hòu yī rén qū xià yǒu tún, tún yǒu tún zhǎng yī rén. ruò bù zhì xiào wèi, zé bù dàn yǒu jūn sī mǎ yī rén. yòu yǒu jūn jiǎ sī mǎ jūn jiǎ hòu, qí bié yíng zhě zé wèi bié bù sī mǎ. qí yú jiāng jūn zhì yǐ zhēng fá zhě, fǔ wú yuán zhí, yì yǒu bù qǔ sī mǎ jūn hòu yǐ lǐng bīng yān. àn dà jiàng jūn yǐ xià yuàn shǔ yǔ sān fǔ zhāng jiǎn, shǐ quē bù kě dé zhī. zhì lìng shǐ yù shǔ zhě, zé shì tóng sān fǔ yě. qí yún yuàn shǐ zhě, zé shì yǒu yuàn ér wú shǔ, yòu wú lìng shǐ yù shǔ, bù tóng sān fǔ yě.
汉东京大将军、骠骑将军从事中郎二人,掾、属二十九人,御属一人,令史三 十人。骑、卫将军从事中郎二人,掾、属二十人,御属一人,令史二十四人。兵曹 掾史主兵事,禀假掾史主禀假,又置外刺奸主罪法。其领兵外讨,则营有五部,部 有校尉一人,军司马一人;部下有曲,曲有军候一人;曲下有屯,屯有屯长一人。 若不置校尉,则部但有军司马一人。又有军假司马、军假候,其别营者则为别部司 马。其余将军置以征伐者,府无员职,亦有部曲司马、军候以领兵焉。案大将军以 下掾属与三府张减,史阙不可得知。置令史、御属者,则是同三府也。其云掾史者, 则是有掾而无属,又无令史、御属,不同三府也。
wèi chū gōng fǔ zhí liáo, shǐ bù bèi shū. jí jìn jǐng dì wèi dà jiàng jūn, zhì yuàn shí rén, xī cáo dōng cáo hù cáo cāng cáo zéi cáo jīn cáo shuǐ cáo bīng cáo qí bīng gè yī rén, zé wú shǔ yǐ. wèi yuán dì xián xī zhōng, jìn wén dì wèi xiàng guó, xiàng guó fǔ zhì zhōng wèi jiāng jūn xiāo qí jiāng jūn zuǒ yòu zhǎng shǐ sī mǎ cóng shì zhōng láng sì rén, zhǔ bù sì rén, shè rén shí jiǔ rén, cān jūn èr shí èr rén, cān zhàn shí yī rén, yuàn shǔ sān shí sān rén. dōng cáo yuàn shǔ gè yī rén xī cáo shǔ yī rén, hù cáo yuàn yī rén, shǔ èr rén zéi cáo yuàn yī rén, shǔ èr rén jīn cáo yuàn shǔ gè yī rén bīng cáo yuàn shǔ gè yī rén, qí bīng yuàn èr rén, shǔ yī rén chē cáo yuàn shǔ gè yī rén kǎi cáo yuàn shǔ gè yī rén shuǐ cáo yuàn shǔ gè yī rén, jí cáo yuàn shǔ gè yī rén, fǎ cáo yuàn shǔ gè yī rén, zòu cáo yuàn shǔ gè yī rén, cāng cáo shǔ èr rén, róng cáo shǔ yī rén, mǎ cáo shǔ yī rén, méi cáo shǔ yī rén, hé wéi sān shí sān rén. sàn shǔ jiǔ rén, fán sì shí èr rén.
魏初公府职僚,史不备书。及晋景帝为大将军,置掾十人,西曹、东曹、户曹、 仓曹、贼曹、金曹、水曹、兵曹、骑兵各一人,则无属矣。魏元帝咸熙中,晋文帝 为相国,相国府置中卫将军、骁骑将军、左右长史、司马、从事中郎四人,主薄四 人,舍人十九人,参军二十二人,参战十一人,掾、属三十三人。东曹掾、属各一 人;西曹属一人,户曹掾一人,属二人;贼曹掾一人,属二人;金曹掾、属各一人; 兵曹掾、属各一人,骑兵掾二人,属一人;车曹掾、属各一人;铠曹掾、属各一人; 水曹掾、属各一人,集曹掾、属各一人,法曹掾、属各一人,奏曹掾、属各一人, 仓曹属二人,戎曹属一人,马曹属一人,媒曹属一人,合为三十三人。散属九人, 凡四十二人。
jìn chū, fán wèi cóng gōng yǐ shàng, zhì zhǎng shǐ xī gé dōng gé jì jiǔ xī cáo dōng cáo yuàn hù cáo cāng cáo zéi cáo shǔ gè yī rén jiā bīng zhě yòu zhì sī mǎ cóng shì zhōng láng zhǔ bù jì shì dū gè yī rén, shè rén sì rén wéi chí jié dū du zhě, zhì cān jūn liù rén. ān píng xiàn wáng fú wèi tài zǎi, zēng yuàn shǔ wèi shí rén, bīng kǎi shì yíng jūn cì jiān wǔ cáo jiē zhì shǔ, bìng qián wèi shí rén yě. yáng jùn wèi tài fù, zēng jì jiǔ wèi sì rén, yuàn shǔ wèi èr shí rén, bīng cáo fēn wéi zuǒ yòu fǎ jīn tián jí shuǐ róng chē mǎ shí cáo, jiē zhì shǔ, zé wèi èr shí rén. zhào wáng lún wèi xiàng guó, zhì zuǒ yòu zhǎng shǐ sī mǎ cóng shì zhōng láng sì rén, cān jūn èr shí rén, zhǔ bù jì shì dū jì jiǔ gè sì rén, yuàn shǔ sì shí rén, dōng xī cáo yòu zhì shǔ, qí yú shí bā cáo jiē zhì yuàn, zé sì shí rén yǐ. fán zhū cáo jiē zhì yù shǔ lìng shǐ xué gàn, yù shǔ zhí lù shì yě. jiāng zuǒ yǐ lái, zhū gōng zhì zhǎng shǐ cāng cáo yuàn hù cáo shǔ dōng xī gé jì jiǔ gè yī rén, zhǔ bù shè rén èr rén, yù shǔ èr rén, lìng shǐ wú dìng yuán. lǐng bīng zhě zhì sī mǎ yī rén, cóng shì zhōng láng èr rén, cān jūn wú dìng yuán jiā chóng zhě zhì zuǒ yòu zhǎng shǐ sī mǎ cóng shì zhōng láng sì rén, yuàn shǔ sì rén, zé cāng cáo zēng zhì shǔ, hù cáo zhì yuàn, jiāng zuǒ jiā chóng, jí yú cǐ yě.
晋初,凡位从公以上,置长史、西阁、东阁祭酒、西曹、东曹掾、户曹、仓曹、 贼曹属各一人;加兵者又置司马、从事中郎、主簿、记室督各一人,舍人四人;为 持节都督者,置参军六人。安平献王孚为太宰,增掾、属为十人,兵、铠、士、营 军、刺奸五曹皆置属,并前为十人也。杨骏为太傅,增祭酒为四人,掾、属为二十 人,兵曹分为左、右、法、金、田、集、水、戎、车、马十曹,皆置属,则为二十 人。赵王伦为相国,置左右长史、司马、从事中郎四人,参军二十人,主簿、记室 督、祭酒各四人,掾、属四十人,东西曹又置属,其余十八曹皆置掾,则四十人矣。 凡诸曹皆置御属、令史、学干,御属职录事也。江左以来,诸公置长史、仓曹掾、 户曹属、东西阁祭酒各一人,主簿、舍人二人,御属二人,令史无定员。领兵者置 司马一人,从事中郎二人,参军无定员;加崇者置左右长史、司马、从事中郎四人, 掾、属四人,则仓曹增置属,户曹置掾,江左加崇,极于此也。
zhǎng shǐ sī mǎ shè rén, qín guān. cóng shì zhōng láng yuàn shǔ zhǔ bù lìng shǐ, qián hàn guān, chén tāng wèi dà jiàng jūn wáng fèng cóng shì zhōng láng shì yě. yù shǔ cān jūn, hòu hàn guān, sūn jiān wèi chē qí cān jūn shì shì yě. běn yú fǔ zhǔ wú jìng, jìn shì tài yuán sūn chǔ wèi dà sī mǎ shí bāo cān jūn, qīng màn bāo, shǐ zhì shī jìng. jì jiǔ, jìn guān yě, hàn wú wáng bì wèi liú shì jì jiǔ. fū jì sì yǐ jiǔ wèi běn, zhǎng zhě zhǔ zhī, gù yǐ jì jiǔ wèi chēng. hàn zhī shì zhōng wèi zhī sàn qí cháng shì gāo gōng zhě, bìng wèi jì jiǔ yān. gōng fǔ jì jiǔ, gài yīn qí míng yě. zhǎng shǐ cóng shì zhōng láng zhǔ lì, sī mǎ zhǔ jiàng, zhǔ bù jì jiǔ shè rén zhǔ gé nèi shì, cān jūn yuàn shǔ lìng shǐ zhǔ zhū cáo shì. sī tú ruò wú gōng, wéi shěng shè rén, qí fǔ cháng zhì, qí zhí liáo yì yú yú fǔ. yǒu zuǒ yòu zhǎng shǐ zuǒ xī cáo yuàn shǔ gè yī rén, yú zé tóng yǐ. yú fǔ yǒu gōng zé zhì, wú zé shěng. jìn yuán dì wèi zhèn dōng dà jiàng jūn jí chéng xiàng, zhì cóng shì zhōng láng, wú dìng yuán, fēn zhǎng zhū cáo, yǒu lù shì zhōng láng dù zhī zhōng láng sān bīng zhōng láng. qí cān jūn zé yǒu zī yì cān jūn èr rén, zhǔ fěng yì shì, jìn jiāng zuǒ chū zhì, yīn jūn zī jì jiǔ yě. sòng gāo zǔ wèi xiāng, zhǐ zhì zī yì cān jūn, wú dìng yuán. jīn zhū cáo zé yǒu lù shì jì shì hù cáo cāng cáo zhōng zhí bīng wài bīng qí bīng cháng liú zéi cáo xíng yù zéi cáo chéng jú zéi cáo fǎ cáo tián cáo shuǐ cáo kǎi cáo chē cáo shì cáo jí yòu hù mò cáo, fán shí bā cáo cān jūn. cān jūn bù shǔ cáo zhě, wú dìng yuán. jiāng zuǒ chū, jìn yuán dì zhèn dōng chéng xiàng fǔ yǒu lù shì jì shì dōng cáo xī cáo dù zhī hù cáo fǎ cáo jīn cáo cāng cáo lǐ cáo zhōng bīng wài bīng qí bīng diǎn bīng bīng cáo zéi cáo yùn cáo jìn fáng diǎn bīn kǎi cáo tián cáo shì cáo qí shì chē cáo cān jūn. qí dōng cáo xī cáo dù zhī jīn cáo lǐ cáo diǎn bīng bīng cáo zéi cáo yùn cáo jìn fáng diǎn bīn qí shì chē cáo fán shí sān cáo, jīn quē suǒ yú shí èr cáo yě. qí hòu yòu yǒu zhí bīng cháng liú xíng yù chéng jú shuǐ cáo yòu hù mò cáo qī cáo. gāo zǔ wèi xiāng, hé zhōng bīng zhí bīng zhì yī cān jūn, cáo zé yóu èr yě. jīn xiǎo fǔ bù zhì cháng liú cān jūn zhě, zhì jìn fáng cān jūn. shǔ chéng xiàng zhū gě liàng fǔ yǒu xíng cān jūn, jìn tài fù sī mǎ yuè fǔ yòu yǒu xíng cān jūn jiān xíng cān jūn, hòu jiàn jiā cháng jiān zì. chú bài zé wèi cān jūn shì, fǔ bǎn zé wèi xíng cān jūn. jìn mò yǐ lái, cān jūn shì xíng cān jūn yòu gè yǒu chú bǎn. bǎn xíng cān jūn xià zé zhǎng jiān xíng cān jūn. cān jūn dū hù, jiāng zuǒ zhì. běn jiē lǐng yíng, yǒu bù qǔ, jīn zé wú yǐ. gōng fǔ zhǎng shǐ sī mǎ, zhì qiān dàn cóng shì zhōng láng, liù bǎi shí dōng xī cáo yuàn, sì bǎi shí tā yuàn sān bǎi shí shǔ èr bǎi shí.
长史、司马、舍人,秦官。从事中郎、掾、属、主簿、令史,前汉官,陈汤为 大将军王凤从事中郎是也。御属、参军,后汉官,孙坚为车骑参军事是也。本于府 主无敬,晋世太原孙楚为大司马石苞参军,轻慢苞,始制施敬。祭酒,晋官也,汉 吴王濞为刘氏祭酒。夫祭祀以酒为本,长者主之,故以祭酒为称。汉之侍中、魏之 散骑常侍高功者,并为祭酒焉。公府祭酒,盖因其名也。长史、从事中郎主吏,司 马主将,主簿、祭酒、舍人主阁内事,参军、掾、属、令史主诸曹事。司徒若无公, 唯省舍人,其府常置,其职僚异于余府。有左右长史、左西曹掾、属各一人,余则 同矣。余府有公则置,无则省。晋元帝为镇东大将军及丞相,置从事中郎,无定员, 分掌诸曹,有录事中郎、度支中郎、三兵中郎。其参军则有谘议参军二人,主讽议 事,晋江左初置,因军谘祭酒也。宋高祖为相,止置谘议参军,无定员。今诸曹则 有录事、记室、户曹、仓曹、中直兵、外兵、骑兵、长流贼曹、刑狱贼曹、城局贼 曹、法曹、田曹、水曹、铠曹、车曹、士曹、集、右户、墨曹,凡十八曹参军。参 军不署曹者,无定员。江左初,晋元帝镇东丞相府有录事、记室、东曹、西曹、度 支、户曹、法曹、金曹、仓曹、理曹、中兵、外兵、骑兵、典兵、兵曹、贼曹、运 曹、禁防、典宾、铠曹、田曹、士曹、骑士、车曹参军。其东曹、西曹、度支、金 曹、理曹、典兵、兵曹、贼曹、运曹、禁防、典宾、骑士、车曹凡十三曹,今阙所 余十二曹也。其后又有直兵、长流、刑狱、城局、水曹、右户、墨曹七曹。高祖为 相,合中兵、直兵置一参军,曹则犹二也。今小府不置长流参军者,置禁防参军。 蜀丞相诸葛亮府有行参军,晋太傅司马越府又有行参军、兼行参军,后渐加长兼字。 除拜则为参军事,府板则为行参军。晋末以来,参军事、行参军又各有除板。板行 参军下则长兼行参军。参军督护,江左置。本皆领营,有部曲,今则无矣。公府长 史、司马,秩千石;从事中郎,六百石;东西曹掾,四百石;他掾三百石;属二百 石。
tè jìn, qián hàn shì suǒ zhì, qián hòu èr hàn jí wèi jìn yǐ wéi jiā guān, cóng běn guān chē fú, wú lì zú. jìn huì dì yuán kāng zhōng dìng wèi lìng zài zhū gōng xià, piào qí jiāng jūn shàng.
特进,前汉世所置,前后二汉及魏、晋以为加官,从本官车服,无吏卒。晋惠 帝元康中定位令在诸公下,骠骑将军上。
piào qí jiāng jūn, yī rén. hàn wǔ dì yuán shòu èr nián, shǐ yòng huò qù bìng wèi piào qí jiāng jūn. hàn xī jīng zhì, dà jiàng jūn piào qí jiāng jūn wèi cì chéng xiàng.
骠骑将军,一人。汉武帝元狩二年,始用霍去病为骠骑将军。汉西京制,大将 军、骠骑将军位次丞相。
chē qí jiāng jūn, yī rén. hàn wén dì yuán nián, shǐ yòng báo zhāo wèi chē qí jiāng jūn. yú huàn yuē:" wèi shì chē qí wèi dū du, yí yǔ sì zhēng tóng. ruò bù wéi dū du, suī chí jié shǔ sì zhēng zhě, yǔ qián hòu zuǒ yòu zá hào jiāng jūn tóng. qí huò sàn hái cóng wén guān zhī lì, zé wèi cì sān sī." jìn sòng chē qí wèi bù fù wèi sì zhēng suǒ dū yě.
车骑将军,一人。汉文帝元年,始用薄昭为车骑将军。鱼豢曰:“魏世车骑为 都督,仪与四征同。若不为都督,虽持节属四征者,与前后左右杂号将军同。其或 散还从文官之例,则位次三司。”晋、宋车骑、卫不复为四征所督也。
wèi jiāng jūn, yī rén. hàn wén dì yuán nián, shǐ yòng sòng chāng wèi wèi jiāng jūn. sān hào wèi yà sān sī. hàn zhāng dì jiàn chū sān nián, shǐ shǐ chē qí jiāng jūn mǎ fáng bān tóng sān sī, bān tóng sān sī zì cǐ shǐ yě. hàn mò fèn wēi jiāng jūn, jìn jiāng yòu fú bō fǔ guó jiāng jūn, bìng jiā dà ér yí tóng sān sī. jiāng zuǒ yǐ lái, jiāng jūn zé zhōng zhèn fǔ sì zhèn yǐ shàng huò jiā dà, yú guān zé zuǒ yòu guāng lù dài fu yǐ shàng bìng dé yí tóng sān sī, zì cǐ yǐ xià bù de yě.
卫将军,一人。汉文帝元年,始用宋昌为卫将军。三号位亚三司。汉章帝建初 三年,始使车骑将军马防班同三司,班同三司自此始也。汉末奋威将军,晋江右伏 波、辅国将军,并加大而仪同三司。江左以来,将军则中、镇、抚、四镇以上或加 大,余官则左右光禄大夫以上并得仪同三司,自此以下不得也。
chí jié dū du, wú dìng yuán. qián hàn qiǎn shǐ, shǐ yǒu chí jié. guāng wǔ jiàn wǔ chū, zhēng fá sì fāng, shǐ quán shí zhì dū jūn yù shǐ, shì jìng bà. jiàn ān zhōng, wèi wǔ dì wèi xiāng, shǐ qiǎn dà jiàng jūn dū jūn. èr shí yī nián, zhēng sūn quán hái, xià hóu dūn dū èr shí liù jūn shì yě. wèi wén dì huáng chū èr nián, shǐ zhì dū du zhū zhōu jūn shì, huò lǐng cì shǐ. sān nián, shàng jūn dà jiàng jūn cáo zhēn dū du zhōng wài zhū jūn shì, jiǎ huáng yuè, zé zǒng tǒng wài nèi zhū jūn yǐ. míng dì tài hé sì nián, jìn xuān dì zhēng shǔ, jiā hào dà dū dū. gāo guì gōng zhèng yuán èr nián, jìn wén dì dū dū zhōng wài zhū jūn, xún jiā dà dū dū. jìn shì zé dū du zhū jūn wèi shàng, jiān zhū jūn cì zhī, dū zhū jūn wéi xià. shǐ chí jié wèi shàng, chí jié cì zhī, jiǎ jié wéi xià. shǐ chí jié dé shā èr qiān dàn yǐ xià chí jié shā wú guān wèi rén, ruò jūn shì dé yǔ shǐ chí jié tóng jiǎ jié wéi jūn shì dé shā fàn jūn lìng zhě. jìn jiāng zuǒ yǐ lái, dū du zhōng wài yóu zhòng, wéi wáng dǎo jū zhī. sòng shì rén chén zé wú yě. jiāng xià wáng yì gōng jiǎ huáng yuè. jiǎ huáng yuè, zé zhuān lù jié jiāng, fēi rén chén cháng qì yǐ.
持节都督,无定员。前汉遣使,始有持节。光武建武初,征伐四方,始权时置 督军御史,事竟罢。建安中,魏武帝为相,始遣大将军督军。二十一年,征孙权还, 夏侯惇督二十六军是也。魏文帝黄初二年,始置都督诸州军事,或领刺史。三年, 上军大将军曹真都督中外诸军事,假黄钺,则总统外内诸军矣。明帝太和四年,晋 宣帝征蜀,加号大都督。高贵公正元二年,晋文帝都督中外诸军,寻加大都督。晋 世则都督诸军为上,监诸军次之,督诸军为下。使持节为上,持节次之,假节为下。 使持节得杀二千石以下;持节杀无官位人,若军事得与使持节同;假节唯军事得杀 犯军令者。晋江左以来,都督中外尤重,唯王导居之。宋氏人臣则无也。江夏王义 恭假黄钺。假黄钺,则专戮节将,非人臣常器矣。
zhēng dōng jiāng jūn, yī rén. hàn xiàn dì chū píng sān nián, mǎ téng jū zhī. zhēng nán jiāng jūn, yī rén. hàn guāng wǔ jiàn wǔ zhōng, cén péng jū zhī. zhēng xī jiāng jūn, yī rén. hàn guāng wǔ jiàn wǔ zhōng, féng yì jū zhī. zhēng běi jiāng jūn, yī rén. yú huàn yuē:" sì zhēng, wèi wǔ dì zhì, zhì èr qiān dàn. huáng chū zhōng, wèi cì sān gōng. hàn jiù zhū zhēng yǔ piān bì zá hào tóng."
征东将军,一人。汉献帝初平三年,马腾居之。征南将军,一人。汉光武建武 中,岑彭居之。征西将军,一人。汉光武建武中,冯异居之。征北将军,一人。鱼 豢曰:“四征,魏武帝置,秩二千石。黄初中,位次三公。汉旧诸征与偏裨杂号同。”
zhèn dōng jiāng jūn, yī rén. hòu hàn mò, wèi wǔ dì jū zhī. zhèn nán jiāng jūn, yī rén. hòu hàn mò, liú biǎo jū zhī. zhèn xī jiāng jūn, yī rén. hòu hàn chū píng sān nián, hán suì jū zhī. zhèn běi jiāng jūn, yī rén.
镇东将军,一人。后汉末,魏武帝居之。镇南将军,一人。后汉末,刘表居之。 镇西将军,一人。后汉初平三年,韩遂居之。镇北将军,一人。
zhōng jūn jiāng jūn, yī rén. hàn wǔ dì yǐ gōng sūn áo wèi zhī, shí wéi zá hào. zhèn jūn jiāng jūn, yī rén. wèi yǐ chén qún wèi zhī. fǔ jūn jiāng jūn, yī rén. wèi yǐ sī mǎ xuān wáng wèi zhī. zhōng zhèn fǔ sān hào bǐ sì zhèn.
中军将军,一人。汉武帝以公孙敖为之,时为杂号。镇军将军,一人。魏以陈 群为之。抚军将军,一人。魏以司马宣王为之。中、镇、抚三号比四镇。
ān dōng jiāng jūn, yī rén. hòu hàn mò, táo qiān wèi zhī. ān nán jiāng jūn, yī rén. ān xī jiāng jūn, yī rén. hòu hàn mò, duàn wēi wèi zhī. ān běi jiāng jūn, yī rén. yú huàn yuē:" zhèn běi sì ān, wèi huáng chū tài hé zhōng zhì."
安东将军,一人。后汉末,陶谦为之。安南将军,一人。安西将军,一人。后 汉末,段煨为之。安北将军,一人。鱼豢曰:“镇北、四安,魏黄初、太和中置。”
píng dōng jiāng jūn, yī rén. píng nán jiāng jūn, yī rén. píng xī jiāng jūn, yī rén. píng běi jiāng jūn, yī rén. sì píng, wèi shì zhì.
平东将军,一人。平南将军,一人。平西将军,一人。平北将军,一人。四平, 魏世置。
zuǒ jiāng jūn yòu jiāng jūn qián jiāng jūn hòu jiāng jūn. zuǒ jiāng jūn yǐ xià, zhōu mò guān, qín hàn bìng yīn zhī, guāng wǔ jiàn wǔ qī nián shěng, wèi yǐ lái fù zhì.
左将军、右将军、前将军、后将军。左将军以下,周末官,秦、汉并因之,光 武建武七年省,魏以来复置。
zhēng lǔ jiāng jūn, hàn guāng wǔ jiàn wǔ zhōng, shǐ yǐ jì zūn jū zhī. guàn jūn jiāng jūn, chǔ huái wáng yǐ sòng yì wèi qīng zi guān jūn. guàn jūn zhī míng, zì cǐ shǐ yě. wèi zhèng shǐ zhōng, yǐ wén qīn wèi guàn jūn jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ. fǔ guó jiāng jūn, hàn xiàn dì yǐ fú wán jū zhī. sòng tài zōng tài shǐ sì nián, gǎi wéi fǔ shī hòu fèi dì yuán huī èr nián, fù gù. lóng xiāng jiāng jūn, jìn wǔ dì shǐ yǐ wáng jùn jū zhī.
征虏将军,汉光武建武中,始以祭遵居之。冠军将军,楚怀王以宋义为卿子冠 军。冠军之名,自此始也。魏正始中,以文钦为冠军将军、扬州刺史。辅国将军, 汉献帝以伏完居之。宋太宗泰始四年,改为辅师;后废帝元徽二年,复故。龙骧将 军,晋武帝始以王浚居之。
dōng zhōng láng jiàng, hàn líng dì yǐ dǒng zhuō jū zhī. nán zhōng láng jiàng, hàn xiàn dì jiàn ān zhōng, yǐ lín zī hóu cáo zhí jū zhī. xī zhōng láng jiàng. běi zhōng láng jiàng, hàn jiàn ān zhōng, yǐ yān líng hóu cáo zhāng jū zhī. fán sì zhōng láng jiàng, hé chéng tiān yún, bìng hòu hàn zhì.
东中郎将,汉灵帝以董卓居之。南中郎将,汉献帝建安中,以临淄侯曹植居之。 西中郎将。北中郎将,汉建安中,以焉陵侯曹彰居之。凡四中郎将,何承天云, 并后汉置。
jiàn wēi jiāng jūn, hàn guāng wǔ jiàn wǔ zhōng, yǐ gěng yǎn wèi jiàn wēi dà jiàng jūn. zhèn wēi jiāng jūn, hòu hàn chū, sòng dēng wèi zhī. fèn wēi jiāng jūn, qián hàn shì, rèn qiān qiū wèi zhī. yáng wēi jiāng jūn, wèi zhì. guǎng wēi jiāng jūn, wèi zhì. jiàn wǔ jiàng jūn, wèi zhì. zhèn wǔ jiàng jūn, qián hàn mò, wáng kuàng wèi zhī. fèn wǔ jiàng jūn, hòu hàn mò, lǚ bù wèi zhī. yáng wǔ jiàng jūn, guāng wǔ jiàn wǔ zhōng, yǐ mǎ chéng wéi zhī. guǎng wǔ jiàng jūn, jìn jiāng zuǒ zhì.
建威将军,汉光武建武中,以耿弇为建威大将军。振威将军,后汉初,宋登为 之。奋威将军,前汉世,任千秋为之。扬威将军,魏置。广威将军,魏置。建武将 军,魏置。振武将军,前汉末,王况为之。奋武将军,后汉末,吕布为之。扬武将 军,光武建武中,以马成为之。广武将军,晋江左置。
yīng yáng jiāng jūn, hàn jiàn ān zhōng, wèi wǔ yǐ cáo hóng jū zhī. zhé chōng jiāng jūn, hàn jiàn ān zhōng, wèi wǔ yǐ lè jìn jū zhī. qīng chē jiāng jūn, hàn wǔ dì yǐ gōng sūn hè wèi zhī. yáng liè jiāng jūn, jiàn ān zhōng, yǐ jiǎ gōng sūn yuān. níng yuǎn jiāng jūn, jìn jiāng zuǒ zhì. cái guān jiāng jūn, hàn wǔ dì yǐ lǐ xī wèi zhī. fú bō jiāng jūn, hàn wǔ dì zhēng nán yuè, shǐ zhì cǐ hào, yǐ lù bó dé wèi zhī.
鹰扬将军,汉建安中,魏武以曹洪居之。折冲将军,汉建安中,魏武以乐进居 之。轻车将军,汉武帝以公孙贺为之。扬烈将军,建安中,以假公孙渊。宁远将军, 晋江左置。材官将军,汉武帝以李息为之。伏波将军,汉武帝征南越,始置此号, 以路博德为之。
líng jiāng jiāng jūn, wèi zhì. zì líng jiāng yǐ xià, zé yǒu xuān wēi míng wēi xiāng wēi lì wēi wēi lì wēi kòu wēi lǔ wēi róng wēi wǔ wǔ liè wǔ yì wǔ fèn suí yuǎn suí biān suí róng tǎo kòu tǎo lǔ tǎo nán tǎo yí dàng kòu dàng lǔ dàng nán dàng nì tiǎn kòu tiǎn lǔ tiǎn nán sǎo yí sǎo kòu sǎo lǔ sǎo nán sǎo nì lì wǔ lì fēng hǔ wēi hǔ yá guǎng yě héng yě piān jiàng jūn pí jiàng jūn, fán sì shí hào. qí wēi lǔ, hàn guāng wǔ yǐ féng jùn jū zhī. hǔ yá, yǐ gài yán jū zhī, wèi hǔ yá dà jiàng jūn. héng yě, yǐ gěng chún jū zhī. dàng kòu, hàn jiàn ān zhōng, mǎn chǒng jū zhī. hǔ wēi, yú jìn jū zhī. qí yú huò shì hòu hàn jí wèi suǒ zhì, jīn zé huò zhì huò bù. zì zuǒ yòu qián hòu jiāng jūn yǐ xià zhì cǐ sì shí hào, wéi sì zhōng láng jiàng gè yī rén, yú jiē wú dìng yuán. zì chē qí yǐ xià wèi cì shǐ yòu dū du jí yí tóng sān sī zhě, zhì guān rú lǐng bīng dàn yún dū du bù yí tóng sān sī zhě, bù zhì cóng shì zhōng láng, zhì gōng cáo yī rén, zhǔ lì, zài zhǔ bù shàng, hàn mò guān yě. hàn dōng jīng sī lì yǒu gōng cáo cóng shì shǐ, rú zhū zhōu zhì zhōng, yīn qí míng yě. gōng cáo cān jūn yī rén, zhǔ zuǒ wéi wéi jì shì xià, hù cáo shàng. jiān yǐ xià bù zhì zī yì jì shì, yú zé tóng yǐ. sòng tài zōng yǐ lái, huáng zǐ huáng dì suī fēi dū du, yì zhì jì shì cān jūn. xiǎo hào jiāng jūn wèi dà jùn biān shǒu zhì zuǒ lì zhě, yòu zhì zhǎng shǐ, yú zé tóng yě.
凌江将军,魏置。自凌江以下,则有宣威、明威、骧威、厉威、威厉、威寇、 威虏、威戎、威武、武烈、武毅、武奋、绥远、绥边、绥戎、讨寇、讨虏、讨难、 讨夷、荡寇、荡虏、荡难、荡逆、殄寇、殄虏、殄难、扫夷、扫寇、扫虏、扫难、 扫逆、厉武、厉锋、虎威、虎牙、广野、横野、偏将军、裨将军,凡四十号。其威 虏,汉光武以冯俊居之。虎牙,以盖延居之,为虎牙大将军。横野,以耿纯居之。 荡寇,汉建安中,满宠居之。虎威,于禁居之。其余或是后汉及魏所置,今则或置 或不。自左右前后将军以下至此四十号,唯四中郎将各一人,余皆无定员。自车骑 以下为刺史又都督及仪同三司者,置官如领兵;但云都督不仪同三司者,不置从事 中郎,置功曹一人,主吏,在主簿上,汉末官也。汉东京司隶有功曹从事史,如诸 州治中,因其名也。功曹参军一人,主佐囗囗记室下,户曹上。监以下不置谘议、 记室,余则同矣。宋太宗已来,皇子、皇弟虽非都督,亦置记室参军。小号将军为 大郡边守置佐吏者,又置长史,余则同也。
tài cháng, yī rén. shùn shè dì wèi, mìng bó yí zuò zhì zōng, zhǎng sān lǐ, jí qí rèn yě. zhōu shí yuē zōng bó, shì wèi chūn guān, zhǎng bāng lǐ. qín gǎi yuē fèng cháng, hàn yīn zhī. jǐng dì zhōng liù nián, gēng míng yuē tài cháng. yīng shào yuē:" yù lìng guó jiā shèng dà cháng cún, gù chēng tài cháng." qián hàn cháng yǐ liè hóu zhōng xiào jìng shèn zhě jū zhī, hòu hàn bù bì liè hóu yě.
太常,一人。舜摄帝位,命伯夷作秩宗,掌三礼,即其任也。周时曰宗伯,是 为春官,掌邦礼。秦改曰奉常,汉因之。景帝中六年,更名曰太常。应劭曰:“欲 令国家盛大常存,故称太常。”前汉常以列侯忠孝敬慎者居之,后汉不必列侯也。
bó shì, bān gù yún, qín guān. shǐ chén àn, liù guó shí wǎng wǎng yǒu bó shì, zhǎng tōng gǔ jīn. hàn wǔ jiàn yuán wǔ nián, chū zhì wǔ jīng bó shì. xuān chéng zhī shì, wǔ jīng jiā fǎ shāo zēng, jīng zhì bó shì yī rén. zhì dōng jīng fán shí sì rén. yì, shī mèng liáng qiū jīng shì shàng shū, ōu yáng dà xiǎo xià hóu shī, qí lǔ hán lǐ, dà xiǎo dài chūn qiū, yán yán: gè yī bó shì. ér cōng míng yǒu wēi zhòng zhě yī rén wéi jì jiǔ. wèi jí jìn xī cháo zhì shí jiǔ rén, jiāng zuǒ chū jiǎn wèi jiǔ rén, jiē bù zhī zhǎng hé jīng. yuán dì mò, zēng yí lǐ chūn qiū gōng yáng bó shì gè yī rén, hé wéi shí yī rén. hòu yòu zēng wèi shí liù rén, bù fù fēn zhǎng wǔ jīng, ér wèi zhī tài xué bó shì yě. zhì liù bǎi shí.
博士,班固云,秦官。史臣案,六国时往往有博士,掌通古今。汉武建元五年, 初置《五经》博士。宣、成之世,《五经》家法稍增,经置博士一人。至东京凡十 四人。《易》,施、孟、梁丘、京氏;《尚书》,欧阳、大小夏侯;《诗》,齐、 鲁、韩;《礼》,大小戴;《春秋》,严、颜:各一博士。而聪明有威重者一人为 祭酒。魏及晋西朝置十九人,江左初减为九人,皆不知掌何经。元帝末,增《仪礼》、 《春秋公羊》博士各一人,合为十一人。后又增为十六人,不复分掌《五经》,而 谓之太学博士也。秩六百石。
guó zǐ jì jiǔ yī rén, guó zǐ bó shì yī rén, guó zǐ zhù jiào shí rén. zhōu yì shàng shū máo shī lǐ jì zhōu guān yí lǐ chūn qiū zuǒ shì chuán gōng yáng gǔ liáng gè wèi yī jīng, lún yǔ xiào jīng wèi yī jīng, hé shí jīng, zhù jiào fēn zhǎng. guó zǐ, zhōu jiù míng, zhōu yǒu shī shì zhī zhí, jí jīn guó zǐ jì jiǔ yě. jìn chū fù zhì guó zǐ xué, yǐ jiào shēng tú, ér lì shǔ tài xué yān. jìn chū zhù jiào shí wǔ rén, jiāng zuǒ yǐ lái, sǔn qí yuán. zì sòng shì ruò bù zhì xué, zé zhù jiào wéi zhì yī rén, ér jì jiǔ bó shì cháng zhì yě.
国子祭酒一人,国子博士一人,国子助教十人。《周易》、《尚书》、《毛诗》、 《礼记》、《周官》、《仪礼》、《春秋左氏传》、《公羊》、《谷梁》各为一经, 《论语》、《孝经》为一经,合十经,助教分掌。国子,周旧名,周有师氏之职, 即今国子祭酒也。晋初复置国子学,以教生徒,而隶属太学焉。晋初助教十五人, 江左以来,损其员。自宋世若不置学,则助教唯置一人,而祭酒、博士常置也。
tài miào lìng, yī rén. chéng yī rén. bìng qián hàn zhì. xī jīng yuē zhǎng, dōng jīng yuē lìng. lǐng zhāi láng èr shí sì rén.
太庙令,一人。丞一人。并前汉置。西京曰长,东京曰令。领斋郎二十四人。
míng táng lìng, yī rén. chéng yī rén. chéng, hàn dōng jīng chū zhì lìng, sòng shì zǔ dà míng zhōng zhì.
明堂令,一人。丞一人。丞,汉东京初置;令,宋世祖大明中置。
tài zhù lìng, yī rén. chéng yī rén. zhǎng jì sì dú zhù yíng sòng shén. tài zhù, zhōu jiù guān yě. hàn xī jīng zhì tài zhù lìng chéng, wǔ dì tài chū yuán nián, gēng míng yuē miào sì. hàn dōng jīng gǎi yuē tài zhù.
太祝令,一人。丞一人。掌祭祀读祝迎送神。太祝,周旧官也。汉西京置太祝 令、丞,武帝太初元年,更名曰庙祀。汉东京改曰太祝。
tài shǐ lìng, yī rén, chéng yī rén. zhǎng sān chén shí rì xiáng ruì yāo zāi, suì zhōng zé zòu xīn lì. tài shǐ, sān dài jiù guān, zhōu shì zhǎng jiàn bāng zhī liù diǎn, zhèng suì nián, yǐ xù shì bān shuò yú bāng guó. yòu yǒu féng xiāng shì, zhǎng tiān wén cì xù bǎo zhāng shì, zhǎng tiān wén. jīn zhī tài shǐ, zé bìng zhōu zhī tài shǐ féng xiāng bǎo zhāng sān zhí yě. hàn xī jīng yuē tài shǐ lìng. hàn dōng jīng yǒu èr chéng, qí yī zài líng tái.
太史令,一人,丞一人。掌三辰时日祥瑞妖灾,岁终则奏新历。太史,三代旧 官,周世掌建邦之六典,正岁年,以序事颁朔于邦国。又有冯相氏,掌天文次序; 保章氏,掌天文。今之太史,则并周之太史、冯相、保章三职也。汉西京曰太史令。 汉东京有二丞,其一在灵台。
tài lè lìng, yī rén. chéng yī rén. zhǎng fán zhū lè shì. zhōu shí wéi dà sī lè. hàn xī jīng yuē tài lè lìng. hàn dōng jīng yuē dà yǔ lè lìng. wèi fù wèi tài lè lìng.
太乐令,一人。丞一人。掌凡诸乐事。周时为大司乐。汉西京曰太乐令。汉东 京曰大予乐令。魏复为太乐令。
líng lìng, měi líng gè yī rén, hàn jiù guān yě.
陵令,每陵各一人,汉旧官也。
chéng huáng lìng, yī rén. zhǎng shèng yú chē jí ān chē zhū mǎ. wèi shì zhì. zì bó shì zhì chéng huáng lìng, bìng shǔ tài cháng.
乘黄令,一人。掌乘舆车及安车诸马。魏世置。自博士至乘黄令,并属太常。
guāng lù xūn, yī rén. chéng yī rén. guāng, míng yě lù, jué yě xūn, gōng yě. qín yuē láng zhōng lìng, hàn yīn zhī. hàn wǔ tài chū yuán nián, gēng míng guāng lù xūn. zhǎng sān shǔ láng, láng zhí jǐ wèi gōng zhǎn mén hù. guāng lù xūn jū jìn zhōng rú yù shǐ, yǒu yù zài diàn mén wài, wèi zhī guāng lù wài bù. guāng lù xūn jiāo sì zhǎng sān xiàn. wèi jìn yǐ lái, guāng lù xūn bù fù jū jìn zhōng, yòu wú fù sān shǔ láng, wéi wài gōng cháo huì, zé yǐ míng dào yān. èr tái zòu hé, zé fú guāng lù jiā jìn zhǐ, jiě jìn zhǐ yì rú zhī. jìn zhǐ, shēn bù dé rù diàn shěng, guāng lù zhǔ diàn mén gù yě. gōng diàn mén hù, zhì jīn yóu shǔ. jìn āi dì xīng níng èr nián, shěng guāng lù xūn, bìng sī tú. xiào wǔ níng kāng yuán nián, fù zhì. hàn dōng jīng sān shǔ láng yǒu xíng yīng sì kē zhě, suì jǔ mào cái èr rén, sì háng èr rén, jí sān shǔ láng bà shěng, guāng lù xūn yóu yī jiù jǔ sì háng, yì guān zǐ dì chōng zhī. sān shǔ zhě, wǔ guān shǔ zuǒ shǔ yòu shǔ yě, gè zhì zhōng láng jiàng yǐ sī zhī. jùn jǔ xiào lián yǐ bǔ sān shǔ láng, nián wǔ shí yǐ shàng, shǔ wǔ guān, qí cì fēn zài zuǒ yòu shǔ. fán yǒu zhōng láng yì láng shì láng láng zhōng sì děng, wú yuán, duō zhì wàn rén.
光禄勋,一人。丞一人。光,明也;禄,爵也;勋,功也。秦曰郎中令,汉因 之。汉武太初元年,更名光禄勋。掌三署郎,郎执戟卫宫展门户。光禄勋居禁中如 御史,有狱在殿门外,谓之光禄外部。光禄勋郊祀掌三献。魏、晋以来,光禄勋不 复居禁中,又无复三署郎,唯外宫朝会,则以名到焉。二台奏劾,则符光禄加禁止, 解禁止亦如之。禁止,身不得入殿省,光禄主殿门故也。宫殿门户,至今犹属。晋 哀帝兴宁二年,省光禄勋,并司徒。孝武宁康元年,复置。汉东京三署郎有行应四 科者,岁举茂才二人,四行二人,及三署郎罢省,光禄勋犹依旧举四行,衣冠子弟 充之。三署者,五官署、左署、右署也,各置中郎将以司之。郡举孝廉以补三署郎, 年五十以上,属五官,其次分在左右署。凡有中郎、议郎、侍郎、郎中四等,无员, 多至万人。
zuǒ guāng lù dài fu, yòu guāng lù dài fu, èr dài fū, jìn chū zhì. guāng lù dài fu, qín shí wéi zhōng dài fū, hàn wǔ tài chū yuán nián, gēng míng guāng lù dài fu jìn chū yòu zhì zuǒ yòu guāng lù dài fu, ér guāng lù dài fu rú gù. guāng lù dài fu yín zhāng qīng shòu, qí zhòng zhě jiā jīn zhāng zǐ shòu, zé wèi zhī jīn zǐ guāng lù dài fu. jiù zhì bǐ èr qiān dàn.
左光禄大夫,右光禄大夫,二大夫,晋初置。光禄大夫,秦时为中大夫,汉武 太初元年,更名光禄大夫;晋初又置左右光禄大夫,而光禄大夫如故。光禄大夫银 章青绶,其重者加金章紫绶,则谓之金紫光禄大夫。旧秩比二千石。
zhōng sàn dài fū, wáng mǎng suǒ zhì, hòu hàn yīn zhī. qián hàn dài fū jiē wú yuán, zhǎng lùn yì. hòu hàn guāng lù dài fu sān rén, zhōng dài fū èr shí rén, zhōng sàn dài fū sān shí rén. wèi yǐ lái fù wú yuán. zì zuǒ guāng lù dài fu yǐ xià, yǎng lǎo jí, wú zhí shì. zhōng sàn, liù bǎi shí.
中散大夫,王莽所置,后汉因之。前汉大夫皆无员,掌论议。后汉光禄大夫三 人,中大夫二十人,中散大夫三十人。魏以来复无员。自左光禄大夫以下,养老疾, 无职事。中散,六百石。
wèi wèi, yī rén. chéng èr rén. zhǎng gōng mén tún bīng, qín guān yě. hàn jǐng chū, gǎi wéi zhōng dài fū lìng. hòu yuán nián, fù wèi wèi wèi. jìn jiāng yòu zhǎng yě zhù, lǐng yě lìng sān shí jiǔ, hù wǔ qiān sān bǎi wǔ shí. yě jiē zài jiāng běi, ér jiāng nán wéi yǒu méi gēn jí yě táng èr yě, jiē shǔ yáng zhōu, bù shǔ wèi wèi. wèi wèi, jiāng zuǒ bù zhì, sòng shì zǔ xiào jiàn yuán nián fù zhì. jiù yī chéng, shì zǔ zēng zhì yī chéng.
卫尉,一人。丞二人。掌宫门屯兵,秦官也。汉景初,改为中大夫令。后元年, 复为卫尉。晋江右掌冶铸,领冶令三十九,户五千三百五十。冶皆在江北,而江南 唯有梅根及冶塘二冶,皆属扬州,不属卫尉。卫尉,江左不置,宋世祖孝建元年复 置。旧一丞,世祖增置一丞。
tíng wèi, yī rén. chéng yī rén. zhǎng xíng pì. fán yù bì zhì zhī cháo tíng, yǔ zhòng gòng zhī zhī yì. bīng yù tóng zhì, gù yuē tíng wèi. shùn shè dì wèi, jiù yáo zuò shì, jí qí rèn yě. zhōu shí dà sī kòu wèi qiū guān, zhǎng bāng xíng. qín wèi tíng wèi. hàn jǐng dì zhōng liù nián, gēng míng dà lǐ. wǔ dì jiàn yuán sì nián, fù wèi tíng wèi. āi dì yuán shòu èr nián, fù wèi dà lǐ. hàn dōng jīng chū, fù wèi tíng wèi.
廷尉,一人。丞一人。掌刑辟。凡狱必质之朝廷,与众共之之义。兵狱同制, 故曰廷尉。舜摄帝位,咎繇作士,即其任也。周时大司寇为秋官,掌邦刑。秦为廷 尉。汉景帝中六年,更名大理。武帝建元四年,复为廷尉。哀帝元寿二年,复为大 理。汉东京初,复为廷尉。
tíng wèi zhèng, yī rén. tíng wèi jiān, yī rén. zhèng jiān bìng qín guān. běn yǒu zuǒ yòu jiān, hàn guāng wǔ shěng yòu, yóu yún zuǒ jiān wèi jìn yǐ lái, zhí yún jiān. tíng wèi píng, yī rén. hàn xuān dì dì jié sān nián, chū zhì zuǒ yòu píng. hàn guāng wǔ shěng yòu, yóu yún zuǒ píng. wèi jìn yǐ lái, zhí yún píng. zhèng jiān píng bìng yǐ xià guān lǐ jìng tíng wèi qīng. zhèng jiān zhì qiān dàn, píng liù bǎi shí. tíng wèi lǜ bó shì, yī rén. wèi wǔ chū jiàn wèi guó zhì.
廷尉正,一人。廷尉监,一人。正、监并秦官。本有左右监,汉光武省右,犹 云左监;魏、晋以来,直云监。廷尉评,一人。汉宣帝地节三年,初置左右评。汉 光武省右,犹云左评。魏、晋以来,直云评。正、监、评并以下官礼敬廷尉卿。正、 监秩千石,评六百石。廷尉律博士,一人。魏武初建魏国置。
dà sī nóng, yī rén. chéng yī rén. zhǎng jiǔ gǔ liù chù zhī gōng shàn xiū zhě. shùn shè dì wèi, mìng qì wèi hòu jì, jí qí rèn yě. zhōu zé wèi tài fǔ, qín zhì sù nèi shǐ hàn jǐng dì hòu yuán nián, gēng míng dà nóng lìng wǔ dì tài chū yuán nián, gēng míng yuē dà sī nóng. jìn āi dì mò, shěng bìng dōu shuǐ, xiào wǔ shì fù zhì. hàn shì chéng èr rén, wèi yǐ lái yī rén.
大司农,一人。丞一人。掌九谷六畜之供膳羞者。舜摄帝位,命弃为后稷,即 其任也。周则为太府,秦治粟内史;汉景帝后元年,更名大农令;武帝太初元年, 更名曰大司农。晋哀帝末,省并都水,孝武世复置。汉世丞二人,魏以来一人。
tài cāng lìng, yī rén. chéng yī rén. qín guān yě. jìn jiāng zuǒ yǐ lái, yòu yǒu dōng cāng shí tou cāng chéng gè yī rén.
太仓令,一人。丞一人。秦官也。晋江左以来,又有东仓、石头仓丞各一人。
dǎo guān lìng, yī rén. chéng yī rén. zhǎng chōng yù mǐ. hàn dōng yì zhì. dǎo, zé yě. zé mǐ lìng jīng yě. sī mǎ xiàng rú fēng shàn shū yún, dǎo yī jīng liù suì yú páo.
导官令,一人。丞一人。掌舂御米。汉东亦置。导,择也。择米令精也。司马 相如《封禅书》云,导一茎六穗于庖。
jí tián lìng, yī rén. chéng yī rén. zhǎng gēng zōng miào shè jì zhī tián, yú zhōu wèi diān shī. hàn wén dì chū lì jí tián, zhì lìng chéng gè yī rén. hàn dōng jīng jí wèi bìng bù zhì. jìn wǔ tài shǐ shí nián fù zhì. jiāng zuǒ shěng, sòng tài zǔ yuán jiā zhōng yòu zhì. zì tài cāng zhì jí tián lìng, bìng shǔ sī nóng.
籍田令,一人。丞一人。掌耕宗庙社稷之田,于周为甸师。汉文帝初立籍田, 置令、丞各一人。汉东京及魏并不置。晋武泰始十年复置。江左省,宋太祖元嘉中 又置。自太仓至籍田令,并属司农。
shào fǔ, yī rén. chéng yī rén. zhǎng zhōng fú yù zhī wù. qín guān yě, hàn yīn zhī. zhǎng jìn qián yǐ gěi sī yǎng, gù yuē shào fǔ. jìn āi dì mò, shěng bìng dān yáng yǐn. xiào wǔ shì fù zhì.
少府,一人。丞一人。掌中服御之物。秦官也,汉因之。掌禁钱以给私养,故 曰少府。晋哀帝末,省并丹阳尹。孝武世复置。
zuǒ shàng fāng lìng chéng gè yī rén. yòu shàng fāng lìng chéng gè yī rén. bìng zhǎng zào jūn qì. qín guān yě, hàn yīn zhī. yú zhōu zé wèi yù fǔ. jìn jiāng yòu yǒu zhōng shàng fāng zuǒ shàng fāng yòu shàng fāng, jiāng zuǒ yǐ lái, wéi yī shàng fāng. sòng gāo zǔ jiàn zuò, yǐ xiāng fǔ zuò bù pèi tái, wèi zhī zuǒ shàng fāng, ér běn shǔ wèi zhī yòu shàng fāng yān. yòu yǐ xiāng fǔ xì zuò pèi tái, jí qí míng zhì lìng yī rén, chéng èr rén, lì mén xià. shì zǔ dà míng zhōng, gǎi yuē yù fǔ, zhì lìng yī rén, chéng yī rén. yù fǔ, èr hàn shì diǎn guān bì zuò xiè yī fú bǔ huàn zhī shì, wèi jìn yóu zhì qí zhí, jiāng zuǒ nǎi shěng yān. hòu fèi dì chū, shěng yù fǔ, zhì zhōng shǔ, lì yòu shàng fāng. hàn dōng jīng tài pú shǔ guān yǒu kǎo gōng lìng, zhǔ bīng qì gōng nǔ dāo kǎi zhī shǔ, chéng zé chuán zhí jīn wú rù wǔ kù, jí zhǔ zhī shòu zhū zá gōng. shàng fāng lìng wéi zhǔ zuò yù dāo shòu jiàn zhū wán hǎo qì wù ér yǐ. rán zé kǎo gōng lìng rú jīn shàng fāng, shàng fāng lìng rú jīn zhōng shǔ yǐ.
左尚方令、丞各一人。右尚方令、丞各一人。并掌造军器。秦官也,汉因之。 于周则为玉府。晋江右有中尚方、左尚方、右尚方,江左以来,唯一尚方。宋高祖 践阼,以相府作部配台,谓之左尚方,而本署谓之右尚方焉。又以相府细作配台, 即其名置令一人,丞二人,隶门下。世祖大明中,改曰御府,置令一人,丞一人。 御府,二汉世典官婢作亵衣服补浣之事,魏、晋犹置其职,江左乃省焉。后废帝初, 省御府,置中署,隶右尚方。汉东京太仆属官有考工令,主兵器弓弩刀铠之属,成 则传执金吾入武库,及主织绶诸杂工。尚方令唯主作御刀绶剑诸玩好器物而已。然 则考工令如今尚方,尚方令如今中署矣。
dōng yě lìng, yī rén. chéng yī rén. nán yě lìng, yī rén. chéng yī rén. hàn yǒu tiě guān, jìn shǔ lìng, zhǎng gōng tú gǔ zhù, lì wèi wèi. jiāng zuǒ yǐ lái, shěng wèi wèi, dù lì shào fǔ. sòng shì suī zhì wèi wèi, yě lì shào fǔ rú gù. jiāng nán zhū jùn xiàn yǒu tiě zhě huò shǔ yě lìng, huò shǔ chéng, duō shì wú suǒ zhì.
东冶令,一人。丞一人。南冶令,一人。丞一人。汉有铁官,晋署令,掌工徒 鼓铸,隶卫尉。江左以来,省卫尉,度隶少府。宋世虽置卫尉,冶隶少府如故。江 南诸郡县有铁者或署冶令,或署丞,多是吴所置。
píng zhǔn lìng, yī rén. chéng yī rén. zhǎng rǎn, qín guān yě, hàn yīn zhī. hàn lì sī nóng, bù zhī hé shì lì shào fǔ. sòng shùn dì jí wèi, bì dì huì, gǎi yuē rǎn shǔ.
平准令,一人。丞一人。掌染,秦官也,汉因之。汉隶司农,不知何世隶少府。 宋顺帝即位,避帝讳,改曰染署。
jiāng zuò dà jiàng, yī rén. chéng yī rén. zhǎng tǔ mù zhī yì. qín shì zhì jiāng zuò shào fǔ, hàn yīn zhī. jǐng dì zhōng liù nián, gēng míng jiāng zuò dà jiàng. guāng wǔ zhōng yuán èr nián shěng, yǐ yè zhě lǐng zhī. zhāng dì jiàn chū yuán nián fù zhì. jìn shì yǐ lái, yǒu shì zé zhì, wú zé shěng.
将作大匠,一人。丞一人。掌土木之役。秦世置将作少府,汉因之。景帝中六 年,更名将作大匠。光武中元二年省,以谒者领之。章帝建初元年复置。晋氏以来, 有事则置,无则省。
dà hóng lú, zhǎng zàn dǎo bài shòu zhū wáng. qín shì wèi diǎn kè, hàn jǐng dì zhōng liù nián, gēng míng dà xíng lìng wǔ dì tài chū yuán nián, gēng míng dà hóng lú. hóng, dà yě lú, chén yě. jìn jiāng zuǒ chū shěng. yǒu shì zé quán zhì, shì bì jí shěng.
大鸿胪,掌赞导拜授诸王。秦世为典客,汉景帝中六年,更名大行令;武帝太 初元年,更名大鸿胪。鸿,大也;胪,陈也。晋江左初省。有事则权置,事毕即省。
tài pú, zhǎng yú mǎ. zhōu mù wáng suǒ zhì, qín yīn zhī. zhōu guān zé xiào rén zhǎng mǎ, jīn chē zhǎng chē, jí zhì tài pú, jiān qí rèn yě. jìn jiāng zuǒ huò shǔ huò shěng, sòng yǐ lái bù zhì. jiāo sì zé quán zhì tài pú zhí pèi, shì bì jí shěng.
太仆,掌舆马。周穆王所置,秦因之。《周官》则校人掌马,巾车掌车,及置 太仆,兼其任也。晋江左或署或省,宋以来不置。郊祀则权置太仆执辔,事毕即省。
tài hòu sān qīng, gè yī rén. yīng shì hàn guān yuē:" wèi wèi shào fǔ, qín guān tài pú, hàn chéng dì zhì. jiē suí tài hòu gōng wèi hào, zài zhèng qīng shàng, wú tài hòu nǎi quē." wèi gǎi hàn zhì, zài jiǔ qīng xià. jìn fù jiù, zài tóng hào qīng shàng.
太后三卿,各一人。应氏《汉官》曰:“卫尉、少府,秦官;太仆,汉成帝置。 皆随太后宫为号,在正卿上,无太后乃阙。”魏改汉制,在九卿下。晋复旧,在同 号卿上。
dà zhǎng qiū, huáng hòu qīng yě. yǒu hòu zé zhì, wú zé shěng. qín shí wéi jiāng xíng, hàn jǐng dì zhōng liù nián, gēng míng dà zhǎng qiū. wéi yào yuē:" zhǎng qiū zhě, yǐ huáng hòu yīn guān, qiū zhě yīn zhī shǐ, qǔ qí zhōng ér zhǎng, yù qí jiǔ yě." zì tài cháng zhì zhǎng qiū, jiē zhì gōng cáo zhǔ bù wǔ guān. hàn dōng jīng zhū jùn yǒu wǔ guān yuàn, yīn qí míng yě. hàn zhì qīng yǐn zhì jiē zhōng èr qiān dàn, chéng yī qiān dàn.
大长秋,皇后卿也。有后则置,无则省。秦时为将行,汉景帝中六年,更名大 长秋。韦曜曰:“长秋者,以皇后阴官,秋者阴之始,取其终而长,欲其久也。” 自太常至长秋,皆置功曹、主簿、五官。汉东京诸郡有五官掾,因其名也。汉制卿 尹秩皆中二千石,丞一千石。
shàng shū, gǔ guān yě. shùn shè dì wèi, mìng lóng zuò nà yán, jí qí rèn yě. zhōu guān sī huì, zhèng xuán yún, ruò jīn shàng shū yǐ. qín shì shào fǔ qiǎn lì sì rén zài diàn zhōng zhǔ fā shū, gù wèi zhī shàng shū. shàng yóu zhǔ yě. hàn chū yǒu shàng guān shàng yī shàng shí shàng yù shàng xí shàng shū, wèi zhī liù shàng. zhàn guó shí yǐ yǒu shàng guān shàng yī zhī shǔ yǐ. qín shí yǒu shàng shū lìng shàng shū pú yè shàng shū chéng. zhì hàn chū bìng lì shào fǔ, hàn dōng yì yóu wén shǔ yān. gǔ zhě zhòng wǔ guān, yǐ shàn shè zhě zhǎng shì, gù yuē pú yè. pú yè zhě, pú yì yú shè shì yě. qín shì yǒu zuǒ yòu cáo zhū lì, guān wú zhí shì, jiāng jūn dài fū yǐ xià jiē dé jiā cǐ guān. hàn wǔ dì shì, shǐ zuǒ yòu cáo zhū lì fēn píng shàng shū zòu shì. zhāo dì jí wèi, huò guāng lǐng shàng shū shì chéng dì chū, wáng fèng lù shàng shū shì. hàn dōng jīng měi dì jí wèi, zhé zhì tài fù, lù shàng shū shì, hōng zhé shěng. jìn kāng dì shì, hé chōng ràng lù biǎo yuē:" xián kāng zhōng, fēn zhì sān lù, wáng dǎo lù qí yī, xún sōng lù yè gè lù liù tiáo shì." rán zé shì yǒu èr shí sì tiáo, ruò zhǐ yǒu èr shí tiáo, zé xún lù gè lù liù tiáo, dǎo yòu hé suǒ sī hū? ruò dǎo zǒng lù, xún lù fēn zhǎng, zé bù dé fù yún dǎo lù qí yī yě. qí hòu měi zhì èr lù, zhé yún gè zhǎng liù tiáo shì, yòu shì zhǐ yǒu shí èr tiáo yě. shí èr tiáo zhě, bù zhī xī hé tiáo. jìn jiāng yòu yǒu sì lù, zé sì rén cān lù yě. jiāng yòu zhāng huà jiāng zuǒ yǔ liàng bìng jīng guān shàng shū qī tiáo, zé yì bù zhī jiē hé shì yě. hòu hé chōng jiě lù, yòu cān guān shàng shū. lù shàng shū zhí wú bù zǒng. wáng sù zhù shàng shū" nà yú dà lù" yuē:" yáo nà shùn yú zūn xiǎn zhī guān, dà lù wàn jī zhī zhèng yě." fán zhòng hào jiāng jūn cì shǐ, jiē dé mìng cáo shòu yòng, wéi bù dé shī chú jí jiā jié. sòng shì zǔ xiào jiàn zhōng, bù yù wēi quán wài jiǎ, shěng lù. dà míng mò fù zhì. cǐ hòu huò zhì huò shěng. hàn xiàn dì jiàn ān sì nián, yǐ zhí jīn wú róng hé wèi shàng shū zuǒ pú yè, wèi zhēn wèi yòu pú yè. èr pú yè fēn zhì, zì cǐ shǐ yě. hàn chéng dì jiàn shǐ sì nián, chū zhì shàng shū, yuán sì rén, zēng chéng yì wèi sì rén. cáo shàng shū qí yī yuē cháng shì cáo, zhǔ gōng qīng shì qí èr yuē èr qiān dàn cáo, zhǔ jùn guó èr qiān dàn shì qí sān yuē mín cáo, zhǔ lì mín shàng shū shì qí sì yuē kè cáo, zhǔ wài guó yí dí shì. guāng wǔ fēn èr qiān dàn cáo wèi èr, yòu fēn kè cáo wèi nán zhǔ kè cáo běi zhǔ kè cáo, gǎi cháng shì cáo wèi lì cáo, fán liù shàng shū. jiǎn èr chéng, wéi zhì zuǒ yòu èr chéng ér yǐ. yīng shào hàn guān yún:" shàng shū lìng zuǒ chéng, zǒng lǐng gāng jì, wú suǒ bù tǒng. pú yè yòu chéng, zhǎng bǐng jiǎ qián gǔ. sān gōng shàng shū èr rén, zhǎng tiān xià suì jǐn jí kè lì cáo zhǎng xuǎn jǔ zhāi cí èr qiān dàn cáo zhǎng shuǐ huǒ dào zéi cí sòng zuì fǎ kè cáo zhǎng qiāng hú cháo huì, fǎ jià chū, hù jià mín cáo zhǎng shàn zhì gōng zuò yán chí yuàn yòu. lì cáo rèn yào, duō de chāo qiān." zé hàn mò cáo míng jí zhí sī yòu yǔ guāng wǔ shí yì yě. wèi shì yǒu lì bù zuǒ mín kè cáo wǔ bīng dù zhī wǔ cáo shàng shū. jìn chū yǒu lì bù sān gōng kè cáo jià bù tún tián dù zhī liù cáo shàng shū. wǔ dì xián níng èr nián, shěng jià bù shàng shū, sì nián yòu zhì. tài kāng zhōng, yǒu lì bù diàn zhōng wǔ bīng tián cáo dù zhī zuǒ mín liù shàng shū. huì dì shì, yòu yǒu yòu mín shàng shū. shàng shū zhǐ yú liù cáo, bù zhī cǐ shí shěng hé cáo yě. jiāng zuǒ zé yǒu cí bù lì bù zuǒ mín dù zhī wǔ bīng, hé bù wǔ cáo shàng shū. sòng gāo zǔ chū, yòu zēng dōu guān shàng shū. ruò yǒu yòu pú yè, zé bù zhì cí bù shàng shū. shì zǔ dà míng èr nián, zhì èr lì bù shàng shū, ér shěng wǔ bīng shàng shū, hòu hái zhì yī lì bù shàng shū. shùn dì shēng míng yuán nián, yòu zhì wǔ bīng shàng shū.
尚书,古官也。舜摄帝位,命龙作纳言,即其任也。《周官》司会,郑玄云, 若今尚书矣。秦世少府遣吏四人在殿中主发书,故谓之尚书。尚犹主也。汉初有尚 冠、尚衣、尚食、尚浴、尚席、尚书,谓之六尚。战国时已有尚冠、尚衣之属矣。 秦时有尚书令、尚书仆射、尚书丞。至汉初并隶少府,汉东亦犹文属焉。古者重武 官,以善射者掌事,故曰仆射。仆射者,仆役于射事也。秦世有左右曹诸吏,官无 职事,将军大夫以下皆得加此官。汉武帝世,使左右曹诸吏分平尚书奏事。昭帝即 位,霍光领尚书事;成帝初,王凤录尚书事。汉东京每帝即位,辄置太傅,录尚书 事,薨辄省。晋康帝世,何充让录表曰:“咸康中,分置三录,王导录其一,荀崧、 陆晔各录六条事。”然则似有二十四条,若止有二十条,则荀、陆各录六条,导又 何所司乎?若导总录,荀、陆分掌,则不得复云导录其一也。其后每置二录,辄云 各掌六条事,又是止有十二条也。十二条者,不知悉何条。晋江右有四录,则四人 参录也。江右张华、江左庾亮并经关尚书七条,则亦不知皆何事也。后何充解录, 又参关尚书。录尚书职无不总。王肃注《尚书》“纳于大麓”曰:“尧纳舜于尊显 之官,大录万机之政也。”凡重号将军刺史,皆得命曹授用,唯不得施除及加节。 宋世祖孝建中,不欲威权外假,省录。大明末复置。此后或置或省。汉献帝建安四 年,以执金吾荣郃为尚书左仆射,卫臻为右仆射。二仆射分置,自此始也。汉成帝 建始四年,初置尚书,员四人,增丞亦为四人。曹尚书其一曰常侍曹,主公卿事; 其二曰二千石曹,主郡国二千石事;其三曰民曹,主吏民上书事;其四曰客曹,主 外国夷狄事。光武分二千石曹为二,又分客曹为南主客曹、北主客曹,改常侍曹为 吏曹,凡六尚书。减二丞,唯置左右二丞而已。应劭《汉官》云:“尚书令、左丞, 总领纲纪,无所不统。仆射、右丞,掌禀假钱谷。三公尚书二人,掌天下岁尽集课; 吏曹掌选举、斋祠;二千石曹掌水、火、盗贼、词讼、罪法;客曹掌羌、胡朝会, 法驾出,护驾;民曹掌缮治、功作、盐池、苑囿。吏曹任要,多得超迁。”则汉末 曹名及职司又与光武时异也。魏世有吏部、左民、客曹、五兵、度支五曹尚书。晋 初有吏部、三公、客曹、驾部、屯田、度支六曹尚书。武帝咸宁二年,省驾部尚书, 四年又置。太康中,有吏部、殿中、五兵、田曹、度支、左民六尚书。惠帝世,又 有右民尚书。尚书止于六曹,不知此时省何曹也。江左则有祠部、吏部、左民、度 支、五兵,合不五曹尚书。宋高祖初,又增都官尚书。若有右仆射,则不置祠部尚 书。世祖大明二年,置二吏部尚书,而省五兵尚书,后还置一吏部尚书。顺帝升明 元年,又置五兵尚书。
shàng shū lìng, rèn zǒng jī héng pú yè shàng shū, fēn lǐng zhū cáo. zuǒ pú yè lǐng diàn zhōng zhǔ kè èr cáo lì bù shàng shū lǐng lì bù shān dìng sān gōng bǐ bù sì cáo cí bù shàng shū lǐng cí bù yí cáo èr cáo dù zhī shàng shū lǐng dù zhī jīn bù cāng bù qǐ bù sì cáo. zuǒ mín shàng shū lǐng zuǒ mín jià bù èr cáo dōu guān shàng shū lǐng dōu guān shuǐ bù kù bù gōng lùn sì cáo wǔ bīng shàng shū lǐng zhōng bīng wài bīng èr cáo. xī yǒu qí bīng bié bīng dōu bīng, gù wèi zhī wǔ bīng yě. wǔ shàng shū èr pú yè yī lìng, wèi zhī bā zuò. ruò yíng zōng miào gōng shì, zé zhì qǐ bù shàng shū, shì bì shěng.
尚书令,任总机衡;仆射、尚书,分领诸曹。左仆射领殿中、主客二曹;吏部 尚书领吏部、删定、三公、比部四曹;祠部尚书领祠部、仪曹二曹;度支尚书领度 支、金部、仓部、起部四曹。左民尚书领左民、驾部二曹;都官尚书领都官、水部、 库部、功论四曹;五兵尚书领中兵、外兵二曹。昔有骑兵、别兵、都兵,故谓之五 兵也。五尚书、二仆射、一令,谓之八坐。若营宗庙宫室,则置起部尚书,事毕省。
hàn chéng dì zhī zhì sì shàng shū yě, wú zhì láng zhī wén. hàn yí, shàng shū láng sì rén, yī rén zhǔ xiōng nú chán yú yíng bù, yī rén zhǔ qiāng yí lì mín, yī rén zhǔ hù kǒu kěn tián, yī rén zhǔ cái bó wěi shū. xiōng nú chán yú, xuān dì zhī shì, bǎo sāi nèi fù chéng dì shì, chán yú hái běi tíng yǐ. yī láng zhǔ xiōng nú chán yú yíng bù, zé zhì láng yí shì guāng wǔ shí, suǒ zhǔ xiōng nú, shì nán chán yú yě. hàn guān yún, zhì láng sān shí liù rén, bù zhī shì hé dì zēng yuán. rán zé yī shàng shū zé lǐng liù láng yě. zhǔ zuò wén shū, qǐ lì shì cǎo. chū wèi láng zhōng, mǎn suì zé wèi shì láng. shàng shū sì jū jiàn lǐ mén nèi. shàng shū láng rù zhí, guān gōng qīng jiān bái líng bèi, huò yǐ mián xiè wèi zhī. gěi wéi zhàng zhān rù tōng zhōng zhěn, tài guān gōng shí wù, tāng guān gōng bǐng ěr jí wǔ shú guǒ shí zhī shǔ, gěi shàng shū bó shǐ yī rén, nǚ shì èr rén, jiē xuǎn duān zhèng yāo lì, zhí xiāng lú, hù yī fú, zòu shì míng guāng diàn. diàn yǐ hú fěn tú bì, huà gǔ xián liè shì. yǐ dān zhū sè dì, wèi zhī dan chi. shàng shū láng kǒu hán jī shé xiāng, yǐ qí zòu shì dá duì, yù shǐ qì xī fēn fāng yě. zòu shì zé yǔ huáng mén shì láng duì yī. huáng mén shì láng chēng yǐ wén, nǎi chū. tiān zǐ suǒ fú wǔ shí yī yǐ cì shàng shū lìng pū, ér chéng láng yuè cì chì guǎn dà bǐ yī shuāng, shù mí mò yī wán. wèi shì yǒu diàn zhōng lì bù jià bù jīn bù yú cáo bǐ bù nán zhǔ kè cí bù dù zhī kù bù nóng bù shuǐ bù yí cáo sān gōng cāng bù mín cáo èr qiān dàn zhōng bīng wài bīng bié bīng dōu bīng kǎo gōng dìng kē, fán èr shí sān láng. qīng lóng èr nián yǒu jūn shì, shàng shū lìng chén jiǎo zòu zhì dōu guān qí bīng èr cáo láng, hé wéi èr shí wǔ cáo. jìn xī cháo zé zhí shì diàn zhōng cí bù yí cáo lì bù sān gōng bǐ bù jīn bù cāng bù dù zhī dōu guān èr qiān dàn zuǒ mín yòu mín yú cáo tún tián qǐ bù shuǐ bù zuǒ zhǔ kè yòu zhǔ kè jià bù chē bù kù bù zuǒ zhōng bīng yòu zhōng bīng zuǒ wài bīng yòu wài bīng bié bīng dōu bīng qí bīng zuǒ shì yòu shì běi zhǔ kè nán zhǔ kè wèi sān shí sì cáo láng hòu yòu zhì yùn cáo, fán sān shí wǔ cáo. jìn jiāng zuǒ chū, wú zhí shì yòu mín tún tián chē bù bié bīng dōu bīng qí bīng zuǒ shì yòu shì yùn cáo shí cáo láng, ér zhǔ kè zhōng wài bīng gè zhì yī láng ér yǐ, suǒ yú shí qī cáo yě. kāng mù yǐ lái, yòu wú yú cáo èr qiān dàn èr láng, yóu yǒu diàn zhōng cí bù lì bù yí cáo sān gōng bǐ bù jīn bù cāng bù dù zhī dōu guān zuǒ mín qǐ bù shuǐ bù zhǔ kè jià bù kù bù zhōng bīng wài bīng shí bā cáo láng. hòu yòu shěng zhǔ kè qǐ bù shuǐ bù, yú shí wǔ cáo. sòng gāo zǔ chū, jiā zhì qí bīng zhǔ kè qǐ bù shuǐ bù sì cáo láng, hé wéi shí jiǔ cáo. tài zǔ yuán jiā shí nián, yòu shěng yí cáo zhǔ kè bǐ bù qí bīng sì cáo láng. shí yī nián, yòu bìng zhì. shí bā nián, zēng shān dìng cáo láng, cì zài zuǒ mín cáo shàng, gài wèi shì zhī dìng kē láng yě. sān shí nián, yòu zhì gōng lùn láng, cì dōu guān zhī xià, zài shān dìng zhī shàng. tài zōng shì, shěng qí bīng. jīn fán èr shí cáo láng. yǐ sān gōng bǐ bù zhǔ fǎ zhì. dù zhī zhǔ suàn. zhī, pài yě dù, jǐng yě. dōu guān zhǔ jūn shì xíng yù. qí yú cáo suǒ zhǎng, gè rú qí míng.
汉成帝之置四尚书也,无置郎之文。《汉仪》,尚书郎四人,一人主匈奴单于 营部,一人主羌夷吏民,一人主户口垦田,一人主财帛委输。匈奴单于,宣帝之世, 保塞内附;成帝世,单于还北庭矣。一郎主匈奴单于营部,则置郎疑是光武时,所 主匈奴,是南单于也。《汉官》云,置郎三十六人,不知是何帝增员。然则一尚书 则领六郎也。主作文书,起立事草。初为郎中,满岁则为侍郎。尚书寺居建礼门内。 尚书郎入直,官供青缣白绫被,或以绵緤为之。给帷帐、氈褥、通中枕,太官供食 物,汤官供饼饵及五孰果实之属,给尚书伯使一人,女侍二人,皆选端正妖丽,执 香炉,护衣服,奏事明光殿。殿以胡粉涂壁,画古贤烈士。以丹硃色地,谓之丹墀。 尚书郎口含鸡舌香,以其奏事答对,欲使气息芬芳也。奏事则与黄门侍郎对揖。黄 门侍郎称已闻,乃出。天子所服五时衣以赐尚书令仆,而丞、郎月赐赤管大笔一双, 隃麋墨一丸。魏世有殿中、吏部、驾部、金部、虞曹、比部、南主客、祠部、度支、 库部、农部、水部、仪曹、三公、仓部、民曹、二千石、中兵、外兵、别兵、都兵、 考功、定科,凡二十三郎。青龙二年有军事,尚书令陈矫奏置都官、骑兵二曹郎, 合为二十五曹。晋西朝则直事、殿中、祠部、仪曹、吏部、三公、比部、金部、仓 部、度支、都官、二千石、左民、右民、虞曹、屯田、起部、水部、左主客、右主 客、驾部、车部、库部、左中兵、右中兵、左外兵、右外兵、别兵、都兵、骑兵、 左士右士、北主客、南主客为三十四曹郎;后又置运曹,凡三十五曹。晋江左初, 无直事、右民、屯田、车部、别兵、都兵、骑兵、左士、右士、运曹十曹郎,而主 客、中外兵各置一郎而已,所余十七曹也。康、穆以来,又无虞曹、二千石二郎, 犹有殿中、祠部、吏部、仪曹、三公、比部、金部、仓部、度支、都官、左民、起 部、水部、主客、驾部、库部、中兵、外兵十八曹郎。后又省主客、起部、水部, 余十五曹。宋高祖初,加置骑兵、主客、起部、水部四曹郎,合为十九曹。太祖元 嘉十年,又省仪曹、主客、比部、骑兵四曹郎。十一年,又并置。十八年,增删定 曹郎,次在左民曹上,盖魏世之定科郎也。三十年,又置功论郎,次都官之下,在 删定之上。太宗世,省骑兵。今凡二十曹郎。以三公、比部主法制。度支主算。支, 派也;度,景也。都官主军事刑狱。其余曹所掌,各如其名。
hàn zhì, gōng qīng yù shǐ zhōng chéng yǐ xià, yù shàng shū lìng pū chéng láng, jiē pì chē yù xiāng huí bì, tái guān guò, nǎi dé qù. jīn shàng shū guān shàng cháo jí xià, jìn duàn xíng rén, yóu qí zhì yě. hàn yòu zhì, chéng láng jiàn shàng shū, hū yuē míng shí. láng jiàn èr chéng, hū yuē zuǒ jūn yòu jūn. láng yǐ xià zé yǒu dōu lìng shǐ lìng shǐ shū lìng shǐ shū lì gàn. hàn dōng jīng shàng shū lìng shǐ shí bā rén, jìn chū zhèng lìng shǐ bǎi èr shí rén, shū lìng shǐ bǎi sān shí rén. zì jìn zhì jīn, huò jiǎn huò yì, nán yǐ dìng yán. hàn yí yǒu chéng xiàng lìng shǐ. lìng shǐ, gài qián hàn guān yě. jìn xī cháo yǒu shàng shū dōu lìng shǐ zhū dàn, zé dōu lìng shǐ qí lái jiǔ yǐ. fēn cáo suǒ zhǎng rú shàng shū yě.
汉制,公卿御史中丞以下,遇尚书令、仆、丞、郎,皆辟车豫相回避,台官过, 乃得去。今尚书官上朝及下,禁断行人,犹其制也。汉又制,丞、郎见尚书,呼曰 明时。郎见二丞,呼曰左君、右君。郎以下则有都令史、令史、书令史、书吏干。 汉东京尚书令史十八人,晋初正令史百二十人,书令史百三十人。自晋至今,或减 或益,难以定言。《汉仪》有丞相令史。令史,盖前汉官也。晋西朝有尚书都令史 硃诞,则都令史其来久矣。分曹所掌如尚书也。
jìn xī cháo bā zuò chéng láng, cháo bū yì dōu zuò cháo, jiāng zuǒ wéi dàn cháo ér yǐ. bā zuò chéng láng chū bài, bìng jí dōu zuò, jiāo lǐ. qiān, yòu jiě jiāo. hàn jiù zhì yě. jīn wéi bā zuò jiě jiāo, chéng láng bù fù jiě jiāo yě. shàng shū lìng qiān dàn, pū shè shàng shū liù bǎi shí, chéng láng sì bǎi shí.
晋西朝八坐丞郎,朝晡诣都坐朝,江左唯旦朝而已。八坐丞郎初拜,并集都坐, 交礼。迁,又解交。汉旧制也。今唯八坐解交,丞郎不复解交也。尚书令千石,仆 射尚书六百石,丞郎四百石。
wǔ kù lìng, yī rén. zhǎng jūn qì, qín guān. zhì èr hàn, shǔ zhí jīn wú. jìn chū bà zhí jīn wú, zhì jīn lì shàng shū kù bù.
武库令,一人。掌军器,秦官。至二汉,属执金吾。晋初罢执金吾,至今隶尚 书库部。
chē fǔ lìng, yī rén. chéng yī rén. qín guān yě. èr hàn wèi jìn bìng lì tài pú. tài pú jì shěng, lì shàng shū jià bù.
车府令,一人。丞一人。秦官也。二汉、魏、晋并隶太仆。太仆既省,隶尚书 驾部。
shàng lín lìng, yī rén. chéng yī rén. hàn xī jīng shàng lín zhōng yǒu bā chéng shí èr wèi shí chí jiān. chéng wèi shǔ shuǐ héng dū wèi. chí jiān lì shào fǔ. hàn dōng jīng yuē shàng lín yuàn lìng jí chéng gè yī rén, lì shào fǔ. jìn jiāng zuǒ quē. sòng shì zǔ dà míng sān nián fù zhì, lì shàng shū diàn zhōng cáo jí shào fǔ.
上林令,一人。丞一人。汉西京上林中有八丞、十二尉、十池监。丞、尉属水 衡都尉。池监隶少府。汉东京曰上林苑令及丞各一人,隶少府。晋江左阙。宋世祖 大明三年复置,隶尚书殿中曹及少府。
cái guān jiāng jūn, yī rén. sī mǎ yī rén. zhǔ gōng jiàng tǔ mù zhī shì. hàn zuǒ yòu xiào lìng, qí rèn yě. wèi yòu xiào yòu zhì cái guān xiào wèi, zhǔ tiān xià cái mù shì. jìn jiāng zuǒ gǎi cái guān xiào wèi yuē cái guān jiāng jūn, yòu bà zuǒ xiào lìng. jīn cái guān lì shàng shū qǐ bù jí lǐng jūn.
材官将军,一人。司马一人。主工匠土木之事。汉左右校令,其任也。魏右校 又置材官校尉,主天下材木事。晋江左改材官校尉曰材官将军,又罢左校令。今材 官隶尚书起部及领军。
shì zhōng, sì rén. zhǎng zòu shì, zhí shì zuǒ yòu, yìng duì xiàn tì. fǎ jià chū, zé zhèng zhí yī rén fù xǐ péi chéng. diàn nèi mén xià zhòng shì jiē zhǎng zhī. zhōu gōng jiè chéng wáng lì zhèng zhī piān suǒ yún" cháng bó", jí qí rèn yě. shì zhōng běn qín chéng xiàng shǐ yě, shǐ wǔ rén wǎng lái diàn nèi dōng xiāng zòu shì, gù wèi zhī shì zhōng. hàn xī jīng wú yuán, duō zhì shù shí rén, rù shì jìn zhōng, fēn zhǎng shèng yú fú wù, xià zhì xiè qì hǔ zǐ zhī shǔ. wǔ dì shì, kǒng ān guó wèi shì zhōng, yǐ qí rú zhě, tè tīng zhǎng yù tuò hú, cháo tíng róng zhī. jiǔ cì zhě wèi pú yè. hàn dōng jīng yòu shǔ shào fǔ, yóu wú yuán. zhǎng shì zuǒ yòu, zàn dǎo zhòng shì, gù wèn yìng dá. fǎ jià chū, zé duō shí zhě yī rén fù chuán guó xǐ, cāo zhǎn bái shé jiàn, cān chéng yú jiē qí, zài shèng yú chē hòu. guāng wǔ shì, gǎi pú yè wèi jì jiǔ yān. hàn shì, yǔ zhōng guān jù zhǐ jìn zhōng. wǔ dì shí, shì zhōng mǎng hé luó xié rèn móu nì, yóu shì shì zhōng chū jìn wài, yǒu shì nǎi rù, shì bì jí chū. wáng mǎng bǐng zhèng, shì zhōng fù rù, yǔ zhōng guān gòng zhǐ. zhāng dì yuán hé zhōng, shì zhōng guō jǔ yǔ hòu gōng tōng, bá pèi dāo jīng yù, jǔ fú zhū, shì zhōng yóu shì fù chū wài. wèi jìn yǐ lái, zhì sì rén, bié jiā guān bù zhǔ shù. zhì bǐ èr qiān dàn.
侍中,四人。掌奏事,直侍左右,应对献替。法驾出,则正直一人负玺陪乘。 殿内门下众事皆掌之。周公戒成王《立政》之篇所云“常伯”,即其任也。侍中本 秦丞相史也,使五人往来殿内东厢奏事,故谓之侍中。汉西京无员,多至数十人, 入侍禁中,分掌乘舆服物,下至亵器虎子之属。武帝世,孔安国为侍中,以其儒者, 特听掌御唾壶,朝廷荣之。久次者为仆射。汉东京又属少府,犹无员。掌侍左右, 赞导众事,顾问应答。法驾出,则多识者一人负传国玺,操斩白蛇剑,参乘;余皆 骑,在乘舆车后。光武世,改仆射为祭酒焉。汉世,与中官俱止禁中。武帝时,侍 中莽何罗挟刃谋逆,由是侍中出禁外,有事乃入,事毕即出。王莽秉政,侍中复入, 与中官共止。章帝元和中,侍中郭举与后宫通,拔佩刀惊御,举伏诛,侍中由是复 出外。魏、晋以来,置四人,别加官不主数。秩比二千石。