xú xiàn zhī fù liàng tán dào jì
徐羨之、傅亮、檀道濟
xú xiàn zhī, zì zōng wén, dōng hǎi tán rén yě. zǔ níng, shàng shū lì bù láng, jiāng zhōu cì shǐ, wèi bài zú. fù zuò zhī, shàng yú lìng. xiàn zhī shǎo wèi wáng yǎ tài zǐ shǎo fù zhǔ bù, liú láo zhī zhèn běi gōng cáo, shàng shū cí bù láng, bù bài, huán xiū fǔ jūn zhōng bīng cáo cān jūn. yǔ gāo zǔ tóng fǔ, shēn xiāng qīn jié. yì qí jiàn, gāo zǔ bǎn wèi zhèn jūn cān jūn, shàng shū kù bù láng, lǐng jūn sī mǎ. yǔ xiè hùn gòng shì, hùn shén zhī zhī. bǔ láng yá wáng dà sī mǎ cān jūn, sī tú zuǒ xī shǔ, xú zhōu bié jià cóng shì shǐ, tài wèi zī yì cān jūn. yì xī shí yī nián, chú yīng yáng jiāng jūn láng yá nèi shǐ, réng wèi dà sī mǎ cóng shì zhōng láng, jiāng jūn rú gù. gāo zǔ běi fá, zhuǎn tài wèi zuǒ sī mǎ, zhǎng liú rèn, yǐ fù èr liú mù zhī.
徐羨之,字宗文,東海郯人也。祖寧,尚書吏部郎,江州刺史,未拜卒。父祚 之,上虞令。羨之少為王雅太子少傅主簿,劉牢之鎮北功曹,尚書祠部郎,不拜, 桓修撫軍中兵曹參軍。與高祖同府,深相親結。義旗建,高祖版為鎮軍參軍,尚書 庫部郎,領軍司馬。與謝混共事,混甚知之。補琅邪王大司馬參軍,司徒左西屬, 徐州別駕從事史,太尉咨議參軍。義熙十一年,除鷹揚將軍、琅邪內史,仍為大司 馬從事中郎,將軍如故。高祖北伐,轉太尉左司馬,掌留任,以副貳劉穆之。
chū, gāo zǔ yì yù běi fá, cháo shì duō jiàn, wéi xiàn zhī mò rán. huò wèn hé dú bù yán, xiàn zhī yuē: wú wèi zhì èr pǐn, guān wèi èr qiān dàn, zhì yuàn jiǔ chōng. jīn èr fāng yǐ píng, tà dì wàn lǐ, wéi yǒu xiǎo qiāng wèi dìng, ér gōng qǐn shí bù wàng. yì liàng guāi shū, hé kě qīng yù. liú mù zhī zú, gāo zǔ mìng yǐ xiàn zhī wèi lì bù shàng shū jiàn wēi jiāng jūn dān yáng yǐn, zǒng zhī liú rèn, jiǎ zhàng èr shí rén chū rù. zhuǎn shàng shū pú shè, jiāng jūn yǐn rú gù.
初,高祖議欲北伐,朝士多諫,唯羨之默然。或問何獨不言,羨之曰:「吾位 至二品,官為二千石,志願久充。今二方已平,拓地萬里,唯有小羌未定,而公寢 食不忘。意量乖殊,何可輕豫。」劉穆之卒,高祖命以羨之為吏部尚書、建威將軍、 丹陽尹,總知留任,甲仗二十人出入。轉尚書僕射,將軍、尹如故。
shí sì nián, dà sī mǎ fǔ jūn rén zhū xìng qī zhōu zuò xī nán dào fú nián sān suì, xiān dé xián bìng, zhōu yīn qí bìng fā, jué dì shēng mái zhī, wèi dào fú gū nǚ suǒ gào, zhèng zhōu qì shì xíng. xiàn zhī yì yuē: zì rán zhī ài, hǔ láng yóu rén. zhōu zhī xiōng rěn, yí jiā xiǎn lù. chén yǐ wèi fǎ lǜ zhī wài, gù shàng hóng wù zhī lǐ. mǔ zhī jí xíng, yóu zǐ míng fǎ, wèi zi zhī dào, yān yǒu zì róng zhī dì. suī fú fǎ zhě dāng zuì, ér zài yòu zhě mí róng. yú wèi kě tè shēn zhī xiá yì. cóng zhī.
十四年,大司馬府軍人硃興妻周坐息男道扶年三歲,先得癇病,周因其病發, 掘地生埋之,為道扶姑女所告,正周棄市刑。羨之議曰:「自然之愛,虎狼猶仁。 周之凶忍,宜加顯戮。臣以為法律之外,故尚弘物之理。母之即刑,由子明法,為 子之道,焉有自容之地。雖伏法者當罪,而在宥者靡容。愚謂可特申之遐裔。」從 之。
gāo zǔ jiàn zuò, jìn hào zhèn jūn jiāng jūn, jiā sàn qí cháng shì. shàng chū jí wèi, sī zuǒ mìng zhī gōng, zhào yuē: sàn qí cháng shì shàng shū pú shè zhèn jūn jiāng jūn dān yáng yǐn xú xiàn zhī, jiān jiāng zhōu yù zhōu zhī xī yáng xīn cài zhū jūn shì fǔ jūn jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ huá róng hóu wáng hóng, sàn qí cháng shì hù jūn jiāng jūn zuò táng nán tán dào jì, zhōng shū lìng lǐng tài zi zhān shì fù liàng, shì zhōng zhōng lǐng jūn xiè huì, qián zuǒ jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ yí yáng hóu tán sháo, shǐ chí jié yōng liáng nán běi qín sì zhōu jīng zhōu zhī hé běi zhū jūn shì hòu jiāng jūn yōng zhōu cì shǐ guān zhōng hóu zhào lún zhī, shǐ chí jié dū běi xú yǎn qīng sān zhōu zhū jūn shì zhēng lǔ jiāng jūn běi xú zhōu cì shǐ nán chéng nán liú huái shèn, sàn qí cháng shì lǐng tài zǐ zuǒ wèi lǜ xīn gàn hóu wáng zhòng dé, qián guān jūn jiāng jūn běi qīng zhōu cì shǐ ān nán nán xiàng mí, zuǒ wèi jiāng jūn shè yáng nán liú cuì, shǐ chí jié nán mán xiào wèi hěn shān zǐ dào yàn zhī, xī zhōng láng sī mǎ nán jùn yí yáng hóu zhāng shào, cān xī zhōng láng jiāng jūn shì jiàn wēi jiāng jūn hé dōng tài shǒu zī zhōng hóu shěn lín zi děng, huò zhōng guī yuǎn móu, fú zàn hóng yè huò sì qín shù jī, hóng jì jiān nán. jīng shǐ tú zhōng, xūn liè wéi mào, bìng yí yǔ guó tóng xiū, xiǎng zī dà lài. xiàn zhī kě fēng nán chāng xiàn gōng, hóng kě huá róng xiàn gōng, dào jì kě gǎi fēng yǒng xiū xiàn gōng, liàng kě jiàn chéng xiàn gōng, huì kě wǔ chāng xiàn gōng, shí yì gè èr qiān hù sháo kě gèng zēng yì èr qiān wǔ bǎi hù, zhòng dé kě zēng yì èr qiān èr bǎi hù huái shèn yàn zhī gè jìn jué wèi hóu, cuì gǎi fēng jiàn ān xiàn hóu, bìng zēng yì wèi qiān hù lún zhī kě fēng xiāo chéng xiàn hóu, shí yì qiān hù shào kě fēng lín jǔ xiàn bó, lín zi kě fēng hàn shòu xiàn bó, shí yì liù bǎi hù. kāi guó zhī zhì, lǜ zūn jiù zhāng.
高祖踐阼,進號鎮軍將軍,加散騎常侍。上初即位,思佐命之功,詔曰:「散 騎常侍、尚書僕射、鎮軍將軍、丹陽尹徐羨之,監江州豫州之西陽新蔡諸軍事、撫 軍將軍、江州刺史華容侯王弘,散騎常侍、護軍將軍作唐男檀道濟,中書令、領太 子詹事傅亮,侍中、中領軍謝晦,前左將軍、江州刺史宜陽侯檀韶,使持節、雍梁 南北秦四州荊州之河北諸軍事、後將軍、雍州刺史關中侯趙倫之,使持節、督北徐 兗青三州諸軍事、征虜將軍、北徐州刺史南城男劉懷慎,散騎常侍、領太子左衛率 新淦侯王仲德,前冠軍將軍、北青州刺史安南男向彌,左衛將軍灄陽男劉粹,使持 節、南蠻校尉佷山子到彥之,西中郎司馬南郡宜陽侯張邵,參西中郎將軍事、建威 將軍、河東太守資中侯沈林子等,或忠規遠謀,扶贊洪業;或肆勤樹績,弘濟艱難。 經始圖終,勛烈惟茂,並宜與國同休,饗茲大賚。羨之可封南昌縣公,弘可華容縣 公,道濟可改封永修縣公,亮可建城縣公,晦可武昌縣公,食邑各二千戶;韶可更 增邑二千五百戶,仲德可增邑二千二百戶;懷慎、彥之各進爵為侯,粹改封建安縣 侯,並增邑為千戶;倫之可封霄城縣侯,食邑千戶;邵可封臨沮縣伯,林子可封漢 壽縣伯,食邑六百戶。開國之制,率遵舊章。」
xiàn zhī qiān shàng shū lìng yáng zhōu cì shǐ, jiā sàn qí cháng shì. jìn wèi sī kōng lù shàng shū shì, cháng shì cì shǐ rú gù. xiàn zhī qǐ bù yī, yòu wú shù xué, zhí yǐ zhì lì jú dù, yī dàn jū láng miào, cháo yě tuī fú, xián wèi yǒu zǎi chén zhī wàng. shěn mì guǎ yán, bù yǐ yōu xǐ jiàn sè. pō gōng yì qí, guān xì cháng ruò wèi jiě, dāng shì bèi yǐ cǐ tuī zhī. fù liàng cài kuò cháng yán: xú gōng xiǎo wàn shì, ān yì tóng.
羨之遷尚書令、揚州刺史,加散騎常侍。進位司空、錄尚書事,常侍、刺史如 故。羨之起布衣,又無術學,直以志力局度,一旦居廊廟,朝野推服,咸謂有宰臣 之望。沈密寡言,不以憂喜見色。頗工弈棋,觀戲常若未解,當世倍以此推之。傅 亮、蔡廓常言:「徐公曉萬事,安異同。」
gāo zǔ bù yù, jiā bān jiàn sān shí rén. gōng chē yàn jià, yǔ zhōng shū lìng fù liàng lǐng jūn jiāng jūn xiè huì zhèn běi jiāng jūn tán dào jì tóng bèi gù mìng. shǎo dì zhào yuē: píng lǐ yù sòng, zhèng dào suǒ xiān. zhèn āi huāng zài jiù, wèi kān qīn lǎn. sī kōng shàng shū lìng kě lǜ zhòng guān yuè yī jué yù.
高祖不豫,加班劍三十人。宮車晏駕,與中書令傅亮、領軍將軍謝晦、鎮北將 軍檀道濟同被顧命。少帝詔曰:「平理獄訟,政道所先。朕哀荒在疚,未堪親覽。 司空、尚書令可率眾官月一決獄。」
dì hòu shī dé, xiàn zhī děng jiāng móu fèi lì, ér lú líng wáng yì zhēn qīng dòng duō guò, bù rèn sì hǎi, nǎi xiān fèi yì zhēn, rán hòu fèi dì. shí xiè huì wèi lǐng jūn, yǐ fǔ shě nèi wū bài yīng zhì, xī yí jiā rén chū zhái, jù jiāng shì yú fǔ nèi. zhèn běi jiāng jūn nán yǎn zhōu cì shǐ tán dào jì xiān cháo jiù jiāng, wēi fú diàn shěng, qiě yǒu bīng zhòng, zhào shǐ rù cháo, gào zhī yǐ móu. shì jiāng fā, dào jì rù sù lǐng jūn fǔ. zhōng shū shè rén xíng ān tài pān shèng wèi nèi yīng, qí rì shǒu guān. dào jì lǐng bīng jū qián, xiàn zhī děng jì qí hòu, yóu dōng yē mén yún lóng mén rù, sù wèi xiān shòu chù fēn, mò yǒu dòng zhě. xiān shì dì yú huá lín yuán wèi liè sì, qīn zì gū mài, yòu kāi dú jù tǔ, yǐ xiàng pò gǎng, lǜ zuǒ yòu chàng hū yǐn chuán wèi lè. shì xī, qǐn yú lóng zhōu, zài tiān yuān chí. bīng shì jìn shā èr rén, yòu shāng dì zhǐ. fú dì chū dōng gé, shōu xǐ shòu. qún chén bài cí, wèi sòng gù tài zǐ gōng, qiān yú wú jùn. shì zhōng chéng dào huì quàn lì dì wǔ huáng dì yì gōng, xiàn zhī bù xǔ. qiǎn shǐ shā yì zhēn yú xīn ān, shā dì yú wú xiàn. shí wèi dì zhú gōng wèi chéng, quán jū jīn chāng tíng, dì tū zǒu chū chāng mén, zhuī zhě yǐ mén guān jī zhī dǎo dì, rán hòu jiā hài.
帝後失德,羨之等將謀廢立,而廬陵王義真輕動多過,不任四海,乃先廢義真, 然後廢帝。時謝晦為領軍,以府舍內屋敗應治,悉移家人出宅,聚將士於府內。鎮 北將軍、南兗州刺史檀道濟先朝舊將,威服殿省,且有兵眾,召使入朝,告之以謀。 事將發,道濟入宿領軍府。中書舍人邢安泰、潘盛為內應,其日守關。道濟領兵居 前,羨之等繼其後,由東掖門雲龍門入,宿衛先受處分,莫有動者。先是帝於華林 園為列肆,親自酤賣,又開瀆聚土,以像破崗,率左右唱呼引船為樂。是夕,寢於 龍舟,在天淵池。兵士進殺二人,又傷帝指。扶帝出東閣,收璽綬。群臣拜辭,衛 送故太子宮,遷於吳郡。侍中程道惠勸立第五皇弟義恭,羨之不許。遣使殺義真於 新安,殺帝於吳縣。時為帝築宮未成,權居金昌亭,帝突走出昌門,追者以門關擊 之倒地,然後加害。
tài zǔ jí zuò, jìn xiàn zhī sī tú, yú rú gù, gǎi fēng nán píng jùn gōng, shí yì sì qiān hù, gù ràng jiā fēng. yǒu sī zòu chē jià yī jiù lín huá lín yuán tīng sòng, zhào yuē: zhèng xíng duō suǒ wèi xī, kě rú xiān èr gōng tuī xùn.
太祖即阼,進羨之司徒,余如故,改封南平郡公,食邑四千戶,固讓加封。有 司奏車駕依舊臨華林園聽訟,詔曰:「政刑多所未悉,可如先二公推訊。」
yuán jiā èr nián, xiàn zhī yǔ zuǒ guāng lù dài fū fù liàng shàng biǎo guī zhèng, yuē: chén wén yuán shǒu sī qì, yùn shū chéng wù chén dào dài zhōng, shì jǐn xuān yì. miǎn liú zhī dào, lǐ jué yú shàng huáng gǒng jǐ zhī shì, bù xíng yú zhōng gǔ. gù gāo zōng bù yán, yǐ sān líng wèi duàn zhǒng zǎi tīng zhèng, yǐ zài qī wèi jié. bǎi wáng yǐ jiàng, wǎng huò bù rán. bì xià shèng dé shào xìng, fù hé hóng yè, yì zhào yóng yóng, sī táo shèng huà. ér shèng zhǐ qiān yì, wěi chéng qún sī. zì dà lǐ gào zhōng, zuān suì sān gǎi, dà míng zhù zhào, yuǎn ěr qīng shǔ. chén děng suī lǜ chéng lǚ wén, wèi néng yǎng gǎn, gǎn jí pǐn wù zhī qíng, jǐn yīn cāng shēng zhī zhì. fú yuàn bì xià yuǎn cún zhōu wén rì zè zhī dào, jìn sī huáng shì dì gòu zhī jiān, shí lǎn wàn jī, gōng qīn cháo zhèng, guǎng pì sì cōng, bó xún shù yè, zé yōng xī kě zhēn, yǒu shēng xìng shèn. shàng wèi xǔ. xiàn zhī děng chóng zòu yuē: jìn xiě xià qíng, yán wèi xīn qìng, fèng bèi hái zhào, jiàn xǔ wèi huí. qǐ wéi yú chén, bǐng xīn yǒu zài, xún zhī cháo yě, rén wú yì yì. hé zhě? xíng fēng sì fāng, shí xì wáng dé, yī guó zhī shì, běn zhī yī rén. suī shì dài bù tóng, shí shū fēng yì, zhì yú zhǔ yùn chén zàn, gǔ jīn yī kuí. wèi yǒu hún xīn wěi rèn, ér xiū míng kě qī, cǐ zhī fēi yí, bù zì xiá ěr. chén děng hé yù èr shì, xiū qī yǐ jūn, qíng wèi guó zhì, qǐ róng shùn mò. zhòng pī dān xīn, mào mèi yǐ qǐng. shàng yóu cí. xiàn zhī děng yòu gù chén yuē: bǐ biǎo pī chén, cí chéng jù jǐn, zhào zhǐ chōng yuǎn, wèi chuí tīng nà, sān fù píng yíng, fú zēng yōu tàn. chén wén kè lóng xiān gòu, gàn gǔ zhī shèng yè mèi dàn pī xiǎn, dì wáng zhī gāo yì. zì huáng sòng chuàng yùn, yīng shèng yǒu zào, yīn yōu wèi què, jiān huàn réng chán. lài tiān mìng yǒu dǐ, shèng míng chéng yè, shí tún guó gù, yóu zài mín xīn. tài shān zhī ān, wèi yì kě bǎo, hūn míng lóng tì, xì zài shèng gōng. sī chéng zhōu shī sù xìng zhī chén, yīn wáng dài dàn zhī rì, qǐ dé wú wèi gǒng jǐ, fù xuán gǔ zhī fēng, qūn xún xū yì, xùn pǐ fū zhī shì. fú yuàn yǐ zōng miào wèi zhòng, bǎi xìng wèi xīn, hóng dà yè yǐ sì xiān guǐ, lóng shèng dào yǐ zēng qián liè. yú gǔ suǒ xiàn, qíng jǐn yú cǐ. shàng nǎi xǔ zhī. xiàn zhī réng xùn wèi tuì hái sī dì, xiōng zi pèi zhī jí shì zhōng chéng dào huì wú xìng tài shǒu wáng sháo zhī děng bìng wèi fēi yí, dūn quàn shén kǔ, fù fèng zhào shè rèn.
元嘉二年,羨之與左光祿大夫傅亮上表歸政,曰:「臣聞元首司契,運樞成務; 臣道代終,事盡宣翼。冕旒之道,理絕於上皇;拱己之事,不行於中古。故高宗不 言,以三齡為斷;冢宰聽政,以再期為節。百王以降,罔或不然。陛下聖德紹興, 負荷洪業,憶兆顒顒,思陶盛化。而聖旨謙挹,委成群司。自大禮告終,鑽燧三改, 大明佇照,遠邇傾屬。臣等雖率誠屢聞,未能仰感,敢藉品物之情,謹因蒼生之志。 伏願陛下遠存周文日昃之道,近思皇室締構之艱,時攬萬機,躬親朝政,廣辟四聰, 博詢庶業,則雍熙可臻,有生幸甚。」上未許。羨之等重奏曰:「近寫下情,言為 心罄,奉被還詔,鑒許未回。豈惟愚臣,秉心有在,詢之朝野,人無異議。何者? 形風四方,實系王德,一國之事,本之一人。雖世代不同,時殊風異,至於主運臣 贊,古今一揆。未有渾心委任,而休明可期,此之非宜,布自遐邇。臣等荷遇二世, 休戚以均,情為國至,豈容順默。重披丹心,冒昧以請。」上猶辭。羨之等又固陳 曰:「比表披陳,辭誠俱盡,詔旨沖遠,未垂聽納,三復屏營,伏增憂嘆。臣聞克 隆先構,幹蠱之盛業;昧旦丕顯,帝王之高義。自皇宋創運,英聖有造,殷憂未闕, 艱患仍纏。賴天命有底,聖明承業,時屯國故,猶在民心。泰山之安,未易可保, 昏明隆替,系在聖躬。斯誠周詩夙興之辰,殷王待旦之日,豈得無為拱己,復玄古 之風,逡巡虛挹,徇匹夫之事。伏願以宗廟為重,百姓為心,弘大業以嗣先軌,隆 聖道以增前烈。愚瞽所獻,情盡於此。」上乃許之。羨之仍遜位退還私第,兄子佩 之及侍中程道惠、吳興太守王韶之等並謂非宜,敦勸甚苦,復奉詔攝任。
sān nián zhēng yuè, zhào yuē: mín shēng yú sān, shì zhī rú yī, ài jìng tóng jí, qǐ wéi míng jiào, kuàng nǎi shī móu zào wù, yì zài jiā lóng zhě hū! xú xiàn zhī fù liàng xiè huì, jiē yīn yuán zhī cái, hé ēn zài xī, zhuó zì wú wén, chāo jū yào zhòng, luǎn yì ér zhǎng, wèi zú yǐ pì. yǒng chū zhī jì, tiān huò héng liú, dà míng qīng yào, sì hǎi è mì, shí shòu gù tuō, rèn tóng fù tú. ér bù néng jié qí gǔ gōng, jǐn qí xīn lì, sòng wǎng wú fù yán zhī jié, shì jū què zhōng zhēn zhī xiào, jiāng shùn mí jì, kuāng jiù miè wén, huái chǒng qǔ róng, shùn chéng shī dé. suī mò yīn jù huò, yǐ jiàn dà cè, ér chěng qí bèi xīn, bù wèi bù yì. bō qiān zhī shǐ, móu sì zhèn dú, zhì zhǐ wèi jǐ, xiǎn xíng yuàn shā, qióng xiōng jí nüè, tú kù bèi jiā, diān pèi zào lì zhī shǒu, gào jǐn nì lǚ zhī guǎn, dōu bǐ āi è, xíng lù yǐn tì. gù lú líng wáng yīng xiù míng yuǎn, huī fēng sù bō, lǔ wèi zhī jì, cháo yě shǔ qíng. xiàn zhī děng bào miè qiú zhuān, jì xián wèi bī, zào gòu bèi jǐn, chéng cǐ wú duān, wǎng zhǔ méng shàng, héng jiā liú píng, jiǎo wū cháo zhǐ, zhì zī huò hài. jì yǐ guó mìng, ér jiǎn wèi chóu chóu, xún yuè zhī jiān, zài sì zhèn dú, tòng gǎn sān líng, yuàn jié rén guǐ. zì shū qì yǐ lái, qì cháng ān rěn, fǎn yì tiān míng, wèi yǒu rú sī zhī shèn zhě yě. xī zi jiā cóng shì, zhèng rén zhì tǎo sòng féi wú gū, dàng zé wèi lù. kuàng nì luàn bèi yú wǎng xìn, qíng tòng shēn yú guó jiā, cǐ ér kě róng, shú bù kě rěn! jí yí zhū jí, gào xiè cún wáng. ér yú shí dà shì fǔ ěr, yì tóng fēn jié, kuāng guó zhī xūn shí zhe, mò dà zhī zuì wèi zhāng. shì yǐ yuǎn zhuó mín xīn, jìn tīng yú sòng, suī yù tǎo luàn, lǜ huò nán tú, gù rěn qī hán āi, huái chǐ lèi zài. měi niàn rén shēng shí nán, qíng shì wèi zhǎn, hé cháng bù gù yǐng tòng xīn, fú zhěn qì xuè. jīn nì chén zhī xìn, zhāng bào xiá ěr, jūn zǐ bēi qíng, yì tú sī fèn, jiā chóu guó chǐ, kě dé ér xuě, biàn mìng sī kòu, sù míng diǎn xíng. huì jù yǒu shàng liú, huò bù jí zuì, zhèn dāng qīn lǜ liù shī, wèi qí è fáng. kě qiǎn zhōng lǐng jūn dào yàn zhī jí rì diàn fā, zhēng běi jiāng jūn tán dào jì luò yì jì lù, fú wèi jūn fǔ zhōu yǐ shí shōu jiǎn. yǐ mìng zhēng lǔ jiāng jūn liú cuì duàn qí zǒu fú. zuì zhǐ yuán xiōng, yú wú suǒ wèn. gǎn wéi yǒng wǎng, xīn qíng bēng jué. fēn wù jì qū, shù jǐ zhì dào.
三年正月,詔曰:「民生於三,事之如一,愛敬同極,豈惟名教,況乃施侔造 物,義在加隆者乎!徐羨之、傅亮、謝晦,皆因緣之才,荷恩在昔,擢自無聞,超 居要重,卵翼而長,未足以譬。永初之季,天禍橫流,大明傾曜,四海遏密,實受 顧托,任同負圖。而不能竭其股肱,盡其心力,送往無復言之節,事居闕忠貞之效, 將順靡記,匡救蔑聞,懷寵取容,順成失德。雖末因懼禍,以建大策,而逞其悖心, 不畏不義。播遷之始,謀肆鴆毒,至止未幾,顯行怨殺,窮凶極虐,荼酷備加,顛 沛皁隸之手,告盡逆旅之館,都鄙哀愕,行路飲涕。故廬陵王英秀明遠,徽風夙播, 魯衛之寄,朝野屬情。羨之等暴蔑求專,忌賢畏逼,造構貝錦,成此無端,罔主蒙 上,橫加流屏,矯誣朝旨,致茲禍害。寄以國命,而翦為仇讎,旬月之間,再肆鴆 毒,痛感三靈,怨結人鬼。自書契以來,棄常安忍,反易天明,未有如斯之甚者也。 昔子家從弒,鄭人致討;宋肥無辜,盪澤為戮。況逆亂倍於往釁,情痛深於國家, 此而可容,孰不可忍!即宜誅殛,告謝存亡。而於時大事甫爾,異同紛結,匡國之 勛實著,莫大之罪未彰。是以遠酌民心,近聽輿訟,雖欲討亂,慮或難圖,故忍戚 含哀,懷恥累載。每念人生實難,情事未展,何嘗不顧影慟心,伏枕泣血。今逆臣 之釁,彰暴遐邇,君子悲情,義徒思奮,家仇國恥,可得而雪,便命司寇,肅明典 刑。晦據有上流,或不即罪,朕當親率六師,為其遏防。可遣中領軍到彥之即日電 發,征北將軍檀道濟絡驛繼路,符衛軍府州以時收翦。已命征虜將軍劉粹斷其走伏。 罪止元兇,余無所問。感惟永往,心情崩絕。氛霧既袪,庶幾治道。」
ěr rì zhào zhào xiàn zhī. xíng zhì xī míng mén wài, shí xiè huì dì jué zi xiào fǎn wèi huáng mén láng, zhèng zhí, bào liàng yún: diàn nèi yǒu yì chù fēn. liàng chí bào xiàn zhī. xiàn zhī huí hái xī zhōu, chéng nèi rén wèn xùn chē chū guō, bù zǒu zhì xīn lín, rù táo zào zhōng zì jǐng sǐ, shí nián liù shí sān. xiàn zhī chū bù yīng zhào, shàng qiǎn zhōng lǐng jūn dào yàn zhī yòu wèi jiāng jūn wáng huá zhuī tǎo. xiàn zhī sǐ, yě rén yǐ gào, zài shī fù tíng wèi. zi qiáo zhī, shàng gāo zǔ dì liù nǚ fù yáng gōng zhǔ, guān zhì jìng líng wáng wén xué. qiáo zhī jí dì qǐ nú cóng zhū.
爾日詔召羨之。行至西明門外,時謝晦弟爵(子肖反)為黃門郎,正直,報 亮云:「殿內有異處分。」亮馳報羨之。羨之回還西州,乘內人問訊車出郭,步走 至新林,入陶灶中自剄死,時年六十三。羨之初不應召,上遣中領軍到彥之、右衛 將軍王華追討。羨之死,野人以告,載屍付廷尉。子喬之,尚高祖第六女富陽公主, 官至竟陵王文學。喬之及弟乞奴從誅。
chū, xiàn zhī nián shào shí, cháng yǒu yī rén lái, wèi zhī yuē: wǒ shì rǔ zǔ. xiàn zhī yīn qǐ bài zhī. cǐ rén yuē: rǔ yǒu guì xiāng, ér yǒu dà è, kě yǐ qián èr shí bā wén mái zhái sì jiǎo, kě yǐ miǎn zāi. guò cǐ kě wèi jí rén chén. hòu xiàn zhī suí qīn zhī xiàn, zhù zài xiàn nèi, cháng zàn chū, ér zéi zì hòu pò xiàn xiàn nèi rén wú miǎn zhě, jī quǎn yì jǐn, wéi xiàn zhī zài wài huò quán. suí cóng xiōng lǚ zhī wèi lín hǎi lè ān xiàn, cháng xíng jīng shān zhōng, jiàn hēi lóng zhǎng zhàng yú, tóu yǒu jiǎo, qián liǎng zú jiē jù, wú hòu zú, yè wěi ér xíng. jí bài sī kōng, shǒu guān jiāng rù, huì xīng chén jiàn wēi nán. yòu dāng bài shí, shuāng hè jí tài jí dōng chī wěi míng huàn.
初,羨之年少時,嘗有一人來,謂之曰:「我是汝祖。」羨之因起拜之。此人 曰:「汝有貴相,而有大厄,可以錢二十八文埋宅四角,可以免災。過此可位極人 臣。」後羨之隨親之縣,住在縣內,嘗暫出,而賊自後破縣;縣內人無免者,雞犬 亦盡,唯羨之在外獲全。隨從兄履之為臨海樂安縣,嘗行經山中,見黑龍長丈余, 頭有角,前兩足皆具,無後足,曳尾而行。及拜司空,守關將入,彗星晨見危南。 又當拜時,雙鶴集太極東鴟尾鳴喚。
xiōng zi pèi zhī, qīng báo hǎo lì, gāo zǔ yǐ qí yīn qī, lěi jiā chǒng rèn, wèi dān yáng yǐn, wú jùn tài shǒu. jǐng píng chū, yǐ xiàn zhī bǐng quán, pō yù zhèng shì. yǔ wáng sháo zhī chéng dào huì zhōng shū shè rén xíng ān tài pān shèng xiāng jié dǎng yǔ. shí xiè huì jiǔ bìng, lián jiǔ, bù kān jiàn kè. pèi zhī děng yí qí tuō jí yǒu yì tú, yǔ sháo zhī dào huì tóng zài yì fù liàng, chēng xiàn zhī yì, yù lìng liàng zuò zhào zhū zhī. liàng dá yǐ wèi: jǐ děng sān rén, tóng shòu gù mìng, qǐ kě xiāng cán lù! ruò zhū jūn guǒ xíng cǐ shì, biàn dāng jiǎo jīn bù chū yē mén ěr. pèi zhī děng nǎi zhǐ. xiàn zhī jì zhū, tài zǔ tè yòu pèi zhī, miǎn guān ér yǐ. qí nián dōng, pèi zhī yòu jié diàn zhōng jiān máo hēng móu fǎn, bìng gào qián níng zhōu cì shǐ yīng xí, yǐ hēng wèi yǎn zhōu, xí wèi yù zhōu. hēng mì yǐ wén, xí yì gào sī tú wáng hóng. pèi zhī jù dǎng bǎi yú rén, shā niú kào cì, tiáo dié shí rén, bìng xiāng shǔ zhì, qī míng nián zhèng huì, yú diàn zhōng zuò luàn. wèi jí shù rì, shōu zhǎn zhī.
兄子佩之,輕薄好利,高祖以其姻戚,累加寵任,為丹陽尹,吳郡太守。景平 初,以羨之秉權,頗豫政事。與王韶之、程道惠、中書舍人邢安泰、潘盛相結黨與。 時謝晦久病,連灸,不堪見客。佩之等疑其託疾有異圖,與韶之、道惠同載詣傅亮, 稱羨之意,欲令亮作詔誅之。亮答以為:「己等三人,同受顧命,豈可相殘戮!若 諸君果行此事,便當角巾步出掖門耳。」佩之等乃止。羨之既誅,太祖特宥佩之, 免官而已。其年冬,佩之又結殿中監茅亨謀反,並告前寧州刺史應襲,以亨為兗州, 襲為豫州。亨密以聞,襲亦告司徒王弘。佩之聚黨百餘人,殺牛犒賜,條牒時人, 並相署置,期明年正會,於殿中作亂。未及數日,收斬之。
fù liàng, zì jì yǒu, běi dì líng zhōu rén yě. zǔ xián, sī lì xiào wèi. fù yuàn, yǐ xué yè zhī míng, wèi zhì ān chéng tài shǒu. yuàn yǔ xī chāo shàn, chāo cháng zào yuàn, yuàn jiàn qí èr zi dí jí liàng. liàng nián sì wǔ suì, chāo lìng rén jiě liàng yī, shǐ zuǒ yòu chí qù, chū wú lìn sè. chāo wèi yuàn yuē: qīng xiǎo ér cái míng wèi huàn, dāng yuǎn yú yú xiōng. rán bǎo jiā chuán zuò, zhōng zài dà zhě. dí zì zhǎng yóu, yì rú xué, guān zhì wǔ bīng shàng shū. yǒng chū èr nián zú, zhuī zèng tài cháng.
傅亮,字季友,北地靈州人也。祖咸,司隸校尉。父瑗,以學業知名,位至安 成太守。瑗與郗超善,超嘗造瑗,瑗見其二子迪及亮。亮年四五歲,超令人解亮衣, 使左右持去,初無吝色。超謂瑗曰:「卿小兒才名位宦,當遠逾於兄。然保家傳祚, 終在大者。」迪字長猷,亦儒學,官至五兵尚書。永初二年卒,追贈太常。
liàng bó shè jīng shǐ, yóu shàn wén cí. chū wèi jiàn wēi cān jūn, huán qiān zhōng jūn xíng cān jūn. huán xuán cuàn wèi, wén qí bó xué yǒu wén cǎi, xuǎn wèi mì shū láng, yù lìng zhěng zhèng mì gé, wèi jí bài ér xuán bài. yì qí chū, dān yáng yǐn mèng chǎng yǐ wèi jiàn wēi cān jūn. yì xī yuán nián, chú yuán wài sàn qí shì láng, zhí xī shěng, diǎn zhǎng zhào mìng. zhuǎn lǐng jūn zhǎng shǐ, yǐ zhōng shū láng téng yǎn dài zhī. liàng wèi bài, zāo mǔ yōu, fú què, wèi liú yì fǔ jūn jì shì cān jūn, yòu bǔ lǐng jūn sī mǎ. qī nián, qiān sàn qí shì láng, fù dài yǎn zhí xī shěng. réng zhuǎn zhōng shū huáng mén shì láng, zhí xī shěng rú gù. gāo zǔ yǐ qí jiǔ zhí qín láo, yù yǐ wèi dōng yáng jùn, xiān yǐ yǔ dí, dí dà xǐ gào liàng. liàng bù dá, jí chí jiàn gāo zǔ yuē: fú wén ēn zhǐ, cì nǐ dōng yáng, jiā pín tiǎn lù, sī jì wèi xìng. dàn píng yìn zhī yuàn, shí jié běn xīn, qǐ guī tiān yǔ, bù lè wài chū. gāo zǔ xiào yuē: wèi qīng zhī xū lù ěr, ruò néng rú cǐ, shén xié suǒ wàng. huì xī tǎo sī mǎ xiū zhī, yǐ wèi tài wèi cóng shì zhōng láng, zhǎng jì shì. yǐ tài wèi cān jūn yáng huī wèi zhōng shū láng, dài zhí xī shěng.
亮博涉經史,尤善文詞。初為建威參軍,桓謙中軍行參軍。桓玄篡位,聞其博 學有文采,選為秘書郎,欲令整正秘閣,未及拜而玄敗。義旗初,丹陽尹孟昶以為 建威參軍。義熙元年,除員外散騎侍郎,直西省,典掌詔命。轉領軍長史,以中書 郎滕演代之。亮未拜,遭母憂,服闋,為劉毅撫軍記室參軍,又補領軍司馬。七年, 遷散騎侍郎,復代演直西省。仍轉中書黃門侍郎,直西省如故。高祖以其久直勤勞, 欲以為東陽郡,先以語迪,迪大喜告亮。亮不答,即馳見高祖曰:「伏聞恩旨,賜 擬東陽,家貧忝祿,私計為幸。但憑廕之願,實結本心,乞歸天宇,不樂外出。」 高祖笑曰:「謂卿之須祿耳,若能如此,甚協所望。」會西討司馬休之,以為太尉 從事中郎,掌記室。以太尉參軍羊徽為中書郎,代直西省。
liàng cóng zhēng guān luò, hái zhì péng chéng. sòng guó chū jiàn, lìng shū chú shì zhōng, lǐng shì zǐ zhōng shù zǐ. xǐ zhōng shū lìng, lǐng zhōng shù zǐ rú gù. cóng hái shòu yáng. gāo zǔ yǒu shòu chán yì, ér nán yú fā yán, nǎi jí cháo chén yàn yǐn, cóng róng yán yuē: huán xuán bào cuàn, dǐng mìng yǐ yí, wǒ shǒu chàng dà yì, fù xìng huáng shì, nán zhēng běi fá, píng dìng sì hǎi, gōng chéng yè zhe, suì hé jiǔ xī. jīn nián jiāng shuāi mù, chóng jí rú cǐ, wù jiè shèng mǎn, fēi kě jiǔ ān. jīn yù fèng hái jué wèi, guī lǎo jīng shī. qún chén wéi shèng chēng gōng dé, mò xiǎo cǐ yì. rì wǎn zuò sàn, liàng hái wài, nǎi wù zhǐ, ér gōng mén yǐ bì liàng yú shì kòu fēi qǐng jiàn, gāo zǔ jí kāi mén jiàn zhī. liàng rù biàn yuē: chén zàn yí hái dōu. gāo zǔ dá jiě cǐ yì, wú fù tā yán, zhí yún: xū jǐ rén zì sòng? liàng yuē: xū shù shí rén biàn zú. yú shì jí biàn fèng cí. liàng jì chū, yǐ yè, jiàn zhǎng xīng jìng tiān. liàng fǔ bì yuē: wǒ cháng bù xìn tiān wén, jīn shǐ yàn yǐ! zhì dōu, jí zhēng gāo zǔ rù fǔ.
亮從征關、洛,還至彭城。宋國初建,令書除侍中,領世子中庶子。徙中書令, 領中庶子如故。從還壽陽。高祖有受禪意,而難於發言,乃集朝臣宴飲,從容言曰: 「桓玄暴篡,鼎命已移,我首唱大義,復興皇室,南征北伐,平定四海,功成業著, 遂荷九錫。今年將衰暮,崇極如此,物戒盛滿,非可久安。今欲奉還爵位,歸老京 師。」群臣唯盛稱功德,莫曉此意。日晚坐散,亮還外,乃悟旨,而宮門已閉;亮 於是叩扉請見,高祖即開門見之。亮入便曰:「臣暫宜還都。」高祖達解此意,無 復他言,直云:「須幾人自送?」亮曰:「須數十人便足。」於是即便奉辭。亮既 出,已夜,見長星竟天。亮拊髀曰:「我常不信天文,今始驗矣!」至都,即征高 祖入輔。
yǒng chū yuán nián, qiān tài zǐ zhān shì, zhōng shū lìng rú gù. yǐ zuǒ mìng gōng, fēng jiàn chéng xiàn gōng, shí yì èr qiān hù. rù zhí zhōng shū shěng, zhuān diǎn zhào mìng. yǐ liàng rèn zǒng guó quán, tīng yú shěng jiàn kè. shén hǔ mén wài, měi dàn chē cháng shù bǎi liǎng. gāo zǔ dēng yōng zhī shǐ, wén bǐ jiē shì jì shì cān jūn téng yǎn běi zhēng guǎng gù, xī wěi zhǎng shǐ wáng dàn zì cǐ hòu zhì yú shòu mìng, biǎo cè wén gào, jiē liàng cí yě. yǎn zì yàn jiāng, nán yáng xī è rén, guān zhì huáng mén láng, mì shū jiān. yì xī bā nián zú. èr nián, liàng zhuǎn shàng shū pú shè, zhōng shū lìng zhān shì rú gù. míng nián, gāo zǔ bù yù, yǔ xú xiàn zhī xiè huì bìng shòu gù mìng, gěi bān jiàn èr shí rén.
永初元年,遷太子詹事,中書令如故。以佐命功,封建城縣公,食邑二千戶。 入直中書省,專典詔命。以亮任總國權,聽於省見客。神虎門外,每旦車常數百兩。 高祖登庸之始,文筆皆是記室參軍滕演;北征廣固,悉委長史王誕;自此後至於受 命,表策文誥,皆亮辭也。演字彥將,南陽西鄂人,官至黃門郎,秘書監。義熙八 年卒。二年,亮轉尚書僕射,中書令、詹事如故。明年,高祖不豫,與徐羨之、謝 晦並受顧命,給班劍二十人。
shǎo dì jí wèi, jìn wèi zhōng shū jiān, shàng shū lìng. jǐng píng èr nián, lǐng hù jūn jiāng jūn. shǎo dì fèi, liàng lǜ xíng tái zhì jiāng líng fèng yíng tài zǔ. jì zhì, lì xíng mén yú jiāng líng chéng nán, tí yuē dà sī mǎ mén. lǜ xíng tái bǎi liáo yì mén bài biǎo, wēi yí lǐ róng shén shèng. tài zǔ jiāng xià, yǐn jiàn liàng, kū tòng shén, āi dòng zuǒ yòu. jì ér wèn yì zhēn jí shǎo dì hōng fèi běn mò, bēi hào wū yàn, shì cè zhě mò néng yǎng shì. liàng liú hàn zhān bèi, bù néng dá. yú shì bù fù xīn yú dào yàn zhī wáng huá děng, shēn zì jié nà. tài zǔ dēng zuò, jiā sàn qí cháng shì zuǒ guāng lù dài fū kāi fǔ yí tóng sān sī, běn guān xī rú gù. sī kōng fǔ wén wǔ jí wèi zuǒ guāng lù fǔ. yòu jìn jué shǐ xìng jùn gōng, shí yì sì qiān hù, gù ràng jìn fēng.
少帝即位,進為中書監,尚書令。景平二年,領護軍將軍。少帝廢,亮率行台 至江陵奉迎太祖。既至,立行門於江陵城南,題曰「大司馬門。」率行台百僚詣門 拜表,威儀禮容甚盛。太祖將下,引見亮,哭慟甚,哀動左右。既而問義真及少帝 薨廢本末,悲號嗚咽,侍側者莫能仰視。亮流汗沾背,不能答。於是布腹心於到彥 之、王華等,深自結納。太祖登阼,加散騎常侍、左光祿大夫、開府儀同三司,本 官悉如故。司空府文武即為左光祿府。又進爵始興郡公,食邑四千戶,固讓進封。
yuán jiā sān nián, tài zǔ yù zhū liàng, xiān hū rù jiàn shěng nèi mì yǒu bào zhī zhě, liàng cí yǐ sǎo bìng dǔ, qiú zàn hái jiā. qiǎn xìn bào xú xiàn zhī, yīn chéng chē chū guō mén, qí mǎ bēn xiōng dí mù. tún qí xiào wèi guō hóng shōu fù tíng wèi, fú zhū. shí nián wǔ shí sān. chū zhì guǎng mò mén, shàng qiǎn zhōng shū shè rén yǐ zhào shū shì liàng, bìng wèi yuē: yǐ gōng jiāng líng zhī chéng, dāng shǐ zhū zi wú yàng. chū, liàng jiàn shì lù tún xiǎn, zhe lùn míng yuē yǎn shèn, yuē:
元嘉三年,太祖欲誅亮,先呼入見;省內密有報之者,亮辭以嫂病篤,求暫還 家。遣信報徐羨之,因乘車出郭門,騎馬奔兄迪墓。屯騎校尉郭泓收付廷尉,伏誅。 時年五十三。初至廣莫門,上遣中書舍人以詔書示亮,並謂曰:「以公江陵之誠, 當使諸子無恙。」初,亮見世路屯險,著論名曰《演慎》,曰:
dà dào yǒu yán, shèn zhōng rú shǐ, zé wú bài shì yǐ. yì yuē: kuò náng wú jiù. shèn bù hài yě. yòu yuē: jí zhī yòng máo, hé jiù zhī yǒu. shèn zhī zhì yě. wén wáng xiǎo xīn, dà yá yǒng qí duō fú zhòng yóu hǎo yǒng, féng hé yí qí kǔ zhēn. yú shū zhe shèn shēn zhī yù, zhōu miào míng bì zuò zhī cè. yīn sī yǐ tán, suǒ yǐ bǎo shēn quán dé, qí mò shàng yú shèn hū! fū sì dào hǎo qiān, sān cái jì mǎn, xiáng cuì xū shì, guǐ kàn gāo wū, fēng wū yǒu bù jiā zhī zāi, dǐng shí wú bǎi nián zhī guì. rán ér xùn yù hòu shēng zhě, hū ér bù jiè zhī jìn wàng tuì zhě, céng mò zhī chéng. qián chē yǐ cuī, hòu luán bù xī, chéng wēi yǐ shù ān, xíng xiǎn ér jiǎo xìng, yú shì yǒu diān zhuì fù wáng zhī huò, cán shēng yāo mìng zhī xìn. qí gù hé zāi? liú nì wàng fǎn, ér yǐ shēn qīng yú wù yě.
大道有言,慎終如始,則無敗事矣。《易》曰:「括囊無咎。」慎不害也。又 曰:「藉之用茅,何咎之有。」慎之至也。文王小心,《大雅》詠其多福;仲由好 勇,馮河貽其苦箴。《虞書》著慎身之譽,周廟銘陛坐之側。因斯以談,所以保身 全德,其莫尚於慎乎!夫四道好謙,三材忌滿,祥萃虛室,鬼瞰高屋,豐屋有蔀家 之災,鼎食無百年之貴。然而徇欲厚生者,忽而不戒;知進忘退者,曾莫之懲。前 車已摧,後鑾不息,乘危以庶安,行險而徼幸,於是有顛墜覆亡之禍,殘生夭命之 釁。其故何哉?流溺忘反,而以身輕於物也。
gù xī zhī jūn zǐ, tóng míng jué yú xiāng ěr, gù qīng wēi bù jí sī yōu huàn ér yù fáng, zé zhēn shí wú yòng. hóng liú yōng yú juān juān, hé gǒng cuò yú xiān niè, jiè yān shì shì, sè sī ér jǔ, wù gāo niǎo yǐ fēng shì, jiàn lǐ jiǔ ér tóu fú. fū qǐ bì zhe ér hòu móu tōng, huàn jié ér hòu sī fù yún ěr ér yǐ zāi! gù shī yuē: shèn ěr hóu dù, yòng jiè bù yú. yán fáng méng yě. fū dān yǐ yíng nèi sàng biǎo, zhāng yǐ zhì wài shī zhōng, qí qín yǒu shǒu yī zhī bài, piān shì wú jiān jì zhī gōng, bīng tàn dí yú xiōng xīn, yán qiáng jué yú sì tǐ. fū rán, gù xíng shén xié quán, biǎo lǐ níng yī, yíng pò nèi chéng, bǎi hái wài gù, xié qì bù néng xí, yōu huàn bù néng jí, rán kě yǐ yǔ zhì ér yán jí yǐ!
故昔之君子,同名爵於香餌,故傾危不及;思憂患而豫防,則針石無用。洪流 壅於涓涓,合拱挫於纖櫱,介焉是式,色斯而舉,悟高鳥以風逝,鑒醴酒而投紱。 夫豈敝著而後謀通,患結而後思復云爾而已哉!故《詩》曰:「慎爾侯度,用戒不 虞。」言防萌也。夫單以營內喪表,張以治外失中,齊、秦有守一之敗,偏恃無兼 濟之功,冰炭滌於胸心,岩牆絕於四體。夫然,故形神偕全,表里寧一,營魄內澄, 百骸外固,邪氣不能襲,憂患不能及,然可以語至而言極矣!
fū yǐ jī zi zhī kàng xīn xī gǔ, jué jī dú fàng, wǔ nán zhī gēn jì bá, lì shēng zhī dào wú lèi, rén huàn dài hū jǐn yǐ. tú yǐ hū fáng yú zhōng lǚ, sì yán yú yǔ tāng, huò jī fā yú háo duān, yì piān shā yú chuí jǔ. guān fū yí shū liáng yǒu, zé pǐ hòu wèi yú gān zhèn, wéi wéi wéi wéi wéi wéi wéi wéi qí jù huàn yě, ruò wú pèi ér chéng bēn, qí shèn huò yě, yóu lǚ bīng ér lín gǔ. huò zhèn hè gāo qī, jiē gān dú wǎng, huò bǎo yuē wéi fēng, ān yú bēi wèi. gù qī yuán wài chǔ, jì zài guī xī shāng luò xiá dùn, wèi cǐ sì mǎ. píng zhòng cí yì, yīn jiàn yú cuī qìng, zhāng lín yì mǎn, zhuó jiè hū sāng huò. ruò jūn zǐ lǎn zī èr tú, zé xián bǐ zhī fēn jì míng, quán sàng zhī shí yòu xiǎn. fēi zhī zhī nán, shèn zhī wéi nán, shèn yě zhě, yán xíng zhī shū guǎn hū!
夫以嵇子之抗心希古,絕羈獨放,五難之根既拔,立生之道無累,人患殆乎盡 矣。徒以忽防於鍾、呂,肆言於禹、湯,禍機發於豪端,逸翩鎩於垂舉。觀夫貽書 良友,則匹厚味於甘鴆,囗囗囗囗囗囗囗囗其懼患也,若無轡而乘奔,其慎禍也, 猶履冰而臨谷。或振褐高棲,揭竿獨往,或保約違豐,安於卑位。故漆園外楚,忌 在龜犧;商洛遐遁,畏此駟馬。平仲辭邑,殷鑑於崔、慶,張臨挹滿,灼戒乎桑、 霍。若君子覽茲二塗,則賢鄙之分既明,全喪之實又顯。非知之難,慎之惟難,慎 也者,言行之樞管乎!
fū jù tú huī rèn, yú fū fú wèi, lín yuān dēng qiào, mò bù zhuì lì. hé zé? hài jiāo gù lǜ dǔ, huàn qiè ér jù shēn. gù shī yuē: bù gǎn bào hǔ, bù gǎn féng hé. shèn wēi zhī wèi yě. gù páo zi shè zú, chù rán wèi jiè, chà zhī yī háo, bì yóu rú cǐ. kuàng hū chù hài fàn jī, zì tóu sǐ dì. huò fú zhī jù, nèi chōng wài chì, líng jiǔ zhé yú qióng bó, fàn chōng bō yú lǚ liáng, qīng cè chéng yú é qǐng, xìng mìng āi ér mò jiù. wū hū! wū hū! gù yǔ yǒu zhī yuē, chéng néng shèn zhī, fú zhī gēn yě. yuē shì hé shāng, huò zhī mén ěr. yán shèn ér yǐ yǐ.
夫據圖揮刃,愚夫弗為,臨淵登峭,莫不惴慄。何則?害交故慮篤,患切而懼 深。故《詩》曰:「不敢暴虎,不敢馮河。」慎微之謂也。故庖子涉族,怵然為戒, 差之一毫,弊猶如此。況乎觸害犯機,自投死地。禍福之具,內充外斥,陵九折於 邛僰,泛衝波於呂梁,傾側成於俄頃,性命哀而莫救。嗚呼!嗚呼!故語有之曰, 誠能慎之,福之根也。曰是何傷,禍之門爾。言慎而已矣。
liàng bù yī rú shēng, jiǎo xìng jì huì, jì jū zǎi fǔ, jiān zǒng zhòng quán. shǎo dì shī dé, nèi huái yōu jù, zuò gǎn wù fù yǐ jì yì yān. qí cí yuē:
亮布衣儒生,僥倖際會,既居宰輔,兼總重權。少帝失德,內懷憂懼,作《感 物賦》以寄意焉。其辭曰:
yú yǐ mù qiū zhī yuè, shù zhí nèi jìn, yè qīng wù xì, yóu mù yì yuàn. yú shí fēng shuāng chū jiè, zhé lèi shàng fán, fēi é xiáng yǔ, piān xuān mǎn shì, fù xuān huǎng, jí míng zhú zhě, bì yǐ jiāo miè wèi dù. suī zé wēi wù, jīn huái zhě jiǔ zhī. tuì gǎn zhuāng shēng yì què zhī shì, yǔ bǐ tóng mí ér wàng fǎn jiàn zhī dào, cǐ xiān shī suǒ yǐ bǐ zhì, jí qí kè suǒ yǐ nán rì lùn yě. chàng rán yǒu huái, gǎn wù xìng sī, suì fù zhī yún ěr.
余以暮秋之月,述職內禁,夜清務隙,游目藝苑。於時風霜初戒,蟄類尚繁, 飛蛾翔羽,翩翾滿室,赴軒幌,集明燭者,必以燋滅為度。雖則微物,矜懷者久之。 退感莊生異鵲之事,與彼同迷而忘反鑒之道,此先師所以鄙智,及齊客所以難日論 也。悵然有懷,感物興思,遂賦之云爾。
zài xī chéng zhī mù guǐ, sù huáng mìng yú jìn zhōng. líng qīng liè yú qián wǔ, jiàn lǎng yuè yú fáng lóng. fēng xiāo sè yǐ líng huǎng, shuāng ái ái ér bèi yōng. lián míng tiáo zhī yīng jié, xī luò jǐng zhī huái dōng. jiē láo rén zhī cuì gǎn, hé xī yǒng ér lǜ chōng. miǎo jīn gǔ yǐ xiá niàn, ruò xún huán zhī wú zhōng. yǒng yǐ xiāng zhī yí jǔ, xī dǒng shēng zhī fāng róng. zuān guāng dēng ér sàn zhì, wēn shèng zhé zhī yí zōng. fén sù yǎo yǐ nán jì, jiǔ liú fēn qí yì fēng. lǐng sān bǎi yú wú xié, guàn wǔ qiān yú yǒu zōng. kǎo jiù wén yú qián shǐ, fǎng xīn jī yú wū lóng. qǐ yí zǔ zhī zài yùn, jiāng quán sàng zhī yóu gōng. yóu hàn lín zhī biāo bǐng, jiā měi shǒu yú liáng gōng. cí cún lì ér qù huì, zhǐ jì yǎ ér néng tōng. suī yuán liú zhī shēn hào, qiě yáng què ér fā méng.
在西成之暮晷,肅皇命于禁中。聆蜻蛚於前廡,鑒朗月於房櫳。風蕭瑟以陵幌, 霜皚皚而被墉。憐鳴蜩之應節,惜落景之懷東。嗟勞人之萃感,何夕永而慮充。眇 今古以遐念,若循環之無終。詠倚相之遺矩,希董生之方融。鑽光燈而散袠,溫聖 哲之遺蹤。墳素杳以難暨,九流紛其異封。領三百於無邪,貫五千於有宗。考舊聞 於前史,訪心跡於污隆。豈夷阻之在運,將全喪之由躬。游翰林之彪炳,嘉美手於 良工。辭存麗而去穢,旨既雅而能通。雖源流之深浩,且揚榷而發蒙。
xí xí fēi ruì, piāo piāo xiān yíng, yuán huǎng qiú xì, wàng yàn sī líng. mí lán gāo ér wú huǐ, fù lǎng zhú ér wèi chéng. zhān qián guǐ zhī jì fù, wàng gǎi zhé yú hòu chéng. fěi wēi wù zhī zú dào, chàng yǒng niàn ér fǔ yīng. bǐ rén dào zhī wèi guì, cān èr yí ér bǐ líng. bǐng qīng kuàng yǐ shòu qì, xiū yuán dū ér wèi jīng. zhào ān wēi yú xīn shù, jìng xiān zhào yú wèi xíng. yǒu xùn mò ér shě běn, huò dān yù ér wàng shēng. suì suí hóu yú wēi jué, juān suǒ zhòng ér yào qīng. shěn kūn chóng zhī suǒ mèi, zài zhì shì qí yóu yīng. wù diāo líng yú zhuāng shì, jǐ jiàn zhuó ér mí qīng. yǎng qián xiū zhī yì guǐ, zhī wú jī zhī wèi bìng. suī sòng yuán zhī wài zhàn, hé zài yǔ zhī kè míng. qǐ zhī fǎn zhī tú ěr, kuì tóu hàn yǐ zēng qíng.
習習飛蚋,飄飄纖蠅,緣幌求隙,望爓思陵。糜蘭膏而無悔,赴朗燭而未懲。 瞻前軌之既覆,忘改轍於後乘。匪微物之足悼,悵永念而捬膺。彼人道之為貴,參 二儀而比靈。稟清曠以授氣,修緣督而為經。照安危於心術,鏡纖兆於未形。有徇 末而舍本,或耽欲而忘生。碎隨侯於微爵,捐所重而要輕。矧昆蟲之所昧,在智士 其猶嬰。悟雕陵於莊氏,幾鑒濁而迷清。仰前修之懿軌,知吾跡之未並。雖宋元之 外占,曷在予之克明。豈知反之徒爾,喟投翰以增情。
chū, fèng yíng dà jià, dào lù fù shī sān shǒu, qí yī piān yǒu huǐ jù zhī cí, yuē: sù dí fā huáng yì, yǒu rén zǔ wǒ zhōu. jiàn lí bù yǐ bì, zèng yán zhòng lín qiú. zhī zhǐ dào yōu guì, huái lù yì suǒ yóu. sì mǔ juàn zhǎng lù, jūn pèi kě yǐ shōu. zhāng bǐng jié chén guǐ, shū dǒng dùn xī zhōu. dōng yú chéng yǐ xiè, xī jǐng shì bù liú. xìng mìng ān kě tú, huái cǐ zuò qián xiū. fū rèn míng dǔ huì, yǐn dài pèi jiā móu. mí chǒng fēi yǔ zhì, hòu dé liáng wèi chóu. fǔ gōng kuì pí xiǔ, sān shěng cán jué fú. zhòng míng zhào péng ài, wàn pǐn tóng lǜ yóu. zhōng gào qǐ jiǎ zhī, shì wēi fā zhí ōu. liàng zì zhī qīng fù, qiú tuì wú yóu, yòu zuò xīn yǒu mù shēng dǒng zhòng dào zàn, chēng qí jiàn wēi zhī měi.
初,奉迎大駕,道路賦詩三首,其一篇有悔懼之辭,曰:「夙翟發皇邑,有 人祖我舟。餞離不以幣,贈言重琳球。知止道攸貴,懷祿義所尤。四牡倦長路,君 轡可以收。張邴結晨軌,疏董頓夕輈。東隅誠已謝,西景逝不留。性命安可圖,懷 此作前修。敷衽銘篤誨,引帶佩嘉謀。迷寵非予志,厚德良未酬。撫躬愧疲朽,三 省慚爵浮。重明照蓬艾,萬品同率由。忠誥豈假知,式微發直謳。」亮自知傾覆, 求退無由,又作辛有、穆生、董仲道贊,稱其見微之美。
zhǎng zi yǎn, mì shū láng, xiān liàng zú. yǎn dì kuī zhàn táo wáng. zhàn dì dōu, xǐ jiàn ān jùn shì zǔ xiào jiàn zhī zhōng, bìng hái jīng shī.
長子演,秘書郎,先亮卒。演弟悝、湛逃亡。湛弟都,徙建安郡;世祖孝建之 中,並還京師。
tán dào jì, gāo píng jīn xiāng rén, zuǒ jiāng jūn sháo shǎo dì yě. shǎo gū, jū sàng bèi lǐ. fèng zǐ shì xiōng, yǐ hé jǐn zhì chēng. gāo zǔ chuàng yì, dào jì cóng rù jīng chéng, cān gāo zǔ jiàn wǔ jūn shì, zhuǎn zhēng xī. tǎo píng lǔ shān, qín huán zhèn, chú fǔ guó cān jūn nán yáng tài shǒu. yǐ jiàn yì xūn, fēng wú xìng xiàn wǔ děng hóu. lú xún kòu nì, qún dào hù qǐ, guō jì shēng děng jù zuò táng, yǐ dào jì wèi yáng wǔ jiāng jūn tiān mén tài shǒu tǎo píng zhī. yòu cóng liú dào guī tǎo bǎi qiān xún lín děng, lǜ lì wén wǔ, shēn xiān shì zú, suǒ xiàng cuī pò. jí xú dào fù lái bī, dào guī qīn chū jù zhàn, dào jì zhàn gōng jū duō. qiān ān yuǎn hù jūn wǔ líng nèi shǐ. fù wèi tài wèi cān jūn, bài zhōng shū shì láng, zhuǎn níng shuò jiāng jūn, cān tài wèi jūn shì. yǐ qián hòu gōng fēng zuò táng xiàn nán, shí yì sì bǎi hù. bǔ tài wèi zhǔ bù zī yì cān jūn. yù zhāng gōng shì zǐ wèi zhēng lǔ jiāng jūn zhèn jīng kǒu, dào jì wèi sī mǎ lín huái tài shǒu. yòu wèi shì zǐ xī zhōng láng sī mǎ liáng guó nèi shǐ. fù wèi shì zǐ zhēng lǔ jiāng jūn sī mǎ, jiā guàn jūn jiāng jūn.
檀道濟,高平金鄉人,左將軍韶少弟也。少孤,居喪備禮。奉姊事兄,以和謹 致稱。高祖創義,道濟從入京城,參高祖建武軍事,轉征西。討平魯山,禽桓振, 除輔國參軍、南陽太守。以建義勛,封吳興縣五等侯。盧循寇逆,群盜互起,郭寄 生等聚作唐,以道濟為揚武將軍、天門太守討平之。又從劉道規討柏謙、荀林等, 率厲文武,身先士卒,所向摧破。及徐道覆來逼,道規親出拒戰,道濟戰功居多。 遷安遠護軍、武陵內史。復為太尉參軍,拜中書侍郎,轉寧朔將軍,參太尉軍事。 以前後功封作唐縣男,食邑四百戶。補太尉主簿、咨議參軍。豫章公世子為征虜將 軍鎮京口,道濟為司馬、臨淮太守。又為世子西中郎司馬、梁國內史。復為世子征 虜將軍司馬,加冠軍將軍。
yì xī shí èr nián, gāo zǔ běi fá, yǐ dào jì wèi qián fēng chū huái féi, suǒ zhì zhū chéng shù wàng fēng xiáng fú. jìn kè xǔ chāng, huò wěi níng shuò jiāng jūn yǐng chuān tài shǒu yáo tǎn jí dà jiāng yáng yè. zhì chéng gāo, wěi yǎn zhōu cì shǐ wéi huá jiàng. jìng jìn luò yáng, wěi píng nán jiāng jūn chén liú gōng yáo guāng guī shùn. fán bá chéng pò lěi, fú sì qiān yú rén. yì zhě wèi yīng xī lù yǐ wèi jīng guān. dào jì yuē: fá zuì diào mín, zhèng zài jīn rì. jiē shì ér qiǎn zhī. yú shì róng yí gǎn yuè, xiāng shuài guī zhī zhě shén zhòng. jìn jù tóng guān, yǔ zhū jūn gòng pò yáo shào. zhǎng ān jì píng, yǐ wèi zhēng lǔ jiāng jūn láng yá nèi shǐ. shì zi dāng zhèn jiāng líng, fù yǐ dào jì wèi xī zhōng láng sī mǎ chí jié nán mán xiào wèi. yòu jiā zhēng lǔ jiāng jūn. qiān sòng guó shì zhōng, lǐng shì zǐ zhōng shù zǐ, yǎn zhōu dà zhōng zhèng. gāo zǔ shòu mìng, zhuǎn hù jūn, jiā sàn qí cháng shì, lǐng shí tóu shù shì. tīng zhí rù diàn shěng. yǐ zuǒ mìng gōng, gǎi fēng yǒng xiū xiàn gōng, shí yì èr qiān hù. xǐ wèi dān yáng yǐn, hù jūn rú gù. gāo zǔ bù yù, gěi bān jiàn èr shí rén.
義熙十二年,高祖北伐,以道濟為前鋒出淮、肥,所至諸城戍望風降服。進克 許昌,獲偽寧朔將軍、潁川太守姚坦及大將楊業。至成皋,偽兗州刺史韋華降。徑 進洛陽,偽平南將軍陳留公姚洸歸順。凡拔城破壘,俘四千餘人。議者謂應悉戮以 為京觀。道濟曰:「伐罪弔民,正在今日。」皆釋而遣之。於是戎夷感悅,相率歸 之者甚眾。進據潼關,與諸軍共破姚紹。長安既平,以為征虜將軍、琅邪內史。世 子當鎮江陵,復以道濟為西中郎司馬、持節、南蠻校尉。又加征虜將軍。遷宋國侍 中,領世子中庶子,兗州大中正。高祖受命,轉護軍,加散騎常侍,領石頭戍事。 聽直入殿省。以佐命功,改封永修縣公,食邑二千戶。徙為丹陽尹,護軍如故。高 祖不豫,給班劍二十人。
chū jiān nán xú yǎn zhī jiāng běi huái nán zhū jùn jūn shì zhèn běi jiāng jūn nán yǎn zhōu cì shǐ. jǐng píng yuán nián, lǔ wéi qīng zhōu cì shǐ zhú kuí yú dōng yáng chéng, kuí gào jí. jiā dào jì shǐ chí jié jiān zhēng tǎo zhū jūn shì, yǔ wáng zhòng dé jiù dōng yáng. wèi jí zhì, lǔ shāo yíng, fén gōng jù dùn zǒu. jiāng zhuī zhī, chéng nèi wú shí, nǎi kāi jiào qǔ jiǔ gǔ jiào shēn shù zhàng, chū gǔ zuò mǐ, yǐ jīng zài sù lǔ qù yǐ yuǎn, bù fù kě zhuī, nǎi zhǐ. hái zhèn guǎng líng.
出監南徐兗之江北淮南諸郡軍事、鎮北將軍、南兗州刺史。景平元年,虜圍青 州刺史竺夔於東陽城,夔告急。加道濟使持節、監征討諸軍事,與王仲德救東陽。 未及至,虜燒營,焚攻具遁走。將追之,城內無食,乃開窖取久谷;窖深數丈,出 谷作米,已經再宿;虜去已遠,不復可追,乃止。還鎮廣陵。
xú xiàn zhī jiāng fèi lú líng wáng yì zhēn, yǐ gào dào jì, dào jì yì bù tóng, lǚ chén bù kě, bù jiàn nà. xiàn zhī děng móu yù fèi lì, fěng dào jì rù cháo jì zhì, yǐ móu gào zhī. jiāng fèi zhī yè, dào jì rù lǐng jūn fǔ jiù xiè huì sù. huì qí xī sǒng dòng bù dé mián, dào jì jiù qǐn biàn shú, huì yǐ cǐ fú zhī. tài zǔ wèi zhì, dào jì rù shǒu cháo táng. shàng jí wèi, jìn hào zhēng běi jiāng jūn, jiā sàn qí cháng shì, gěi gǔ chuī yī bù. jìn fēng wǔ líng jùn gōng, shí yì sì qiān hù. gù cí jìn fēng. yòu zēng dū qīng zhōu xú zhōu zhī huái yáng xià pī láng yá dōng guǎn wǔ jùn zhū jūn shì.
徐羨之將廢廬陵王義真,以告道濟,道濟意不同,屢陳不可,不見納。羨之等 謀欲廢立,諷道濟入朝;既至,以謀告之。將廢之夜,道濟入領軍府就謝晦宿。晦 其夕竦動不得眠,道濟就寢便熟,晦以此服之。太祖未至,道濟入守朝堂。上即位, 進號征北將軍,加散騎常侍,給鼓吹一部。進封武陵郡公,食邑四千戶。固辭進封。 又增督青州、徐州之淮陽下邳琅邪東莞五郡諸軍事。
jí tǎo xiè huì, dào jì lǜ jūn jì dào yàn zhī. yàn zhī zhàn bài, tuì bǎo yǐn qí, huì dào jì zhì. huì běn wèi dào jì yǔ xiàn zhī děng tóng zhū, hū wén lái shàng, rén qíng xiōng jù, suì bù zhàn zì kuì. shì píng, qiān dū du jiāng zhōu zhī jiāng xià yù zhōu zhī xī yáng xīn cài jìn xī sì jùn zhū jūn shì zhēng nán dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī jiāng zhōu cì shǐ, chí jié cháng shì rú gù zēng fēng qiān hù.
及討謝晦,道濟率軍繼到彥之。彥之戰敗,退保隱圻,會道濟至。晦本謂道濟 與羨之等同誅,忽聞來上,人情凶懼,遂不戰自潰。事平,遷都督江州之江夏豫州 之西陽新蔡晉熙四郡諸軍事、征南大將軍、開府儀同三司、江州刺史,持節、常侍 如故;增封千戶。
yuán jiā bā nián, dào yàn zhī fá suǒ lǔ, yǐ píng hé nán, xún fù shī zhī jīn yōng hǔ láo bìng méi, lǔ bī huá tái. jiā dào jì dū du zhēng tǎo zhū jūn shì, lǜ zhòng běi tǎo. jūn zhì dōng píng shòu zhāng xiàn, zhí lǔ ān píng gōng yǐ zhān juàn. dào jì lǜ níng shuò jiāng jūn wáng zhòng dé xiāo qí jiāng jūn duàn hóng fèn jī, dà pò zhī. zhuǎn zhàn zhì gāo liáng tíng, lǔ níng nán jiāng jūn jì zhōu cì shǐ shòu chāng gōng xī jiá kù jié qián hòu yāo zhàn, dào jì fēn qiǎn duàn hóng jí tái duì zhǔ shěn qián zhī děng qí bīng jī zhī, jí zhǎn xī jiá kù jié. dào jì jìn zhì jì shàng, lián zhàn èr shí yú rì, qián hòu shù shí jiāo, lǔ zhòng shèng, suì xiàn huá tái. dào jì yú lì chéng quán jūn ér fǎn. jìn wèi sī kōng, chí jié cháng shì dū du cì shǐ bìng rú gù. hái zhèn xún yáng.
元嘉八年,到彥之伐索虜,已平河南,尋復失之;金墉、虎牢並沒,虜逼滑台。 加道濟都督征討諸軍事,率眾北討。軍至東平壽張縣,值虜安平公乙旃眷。道濟率 寧朔將軍王仲德、驍騎將軍段宏奮擊,大破之。轉戰至高梁亭,虜寧南將軍、濟州 刺史壽昌公悉頰庫結前後邀戰,道濟分遣段宏及台隊主沈虔之等奇兵擊之,即斬悉 頰庫結。道濟進至濟上,連戰二十餘日,前後數十交,虜眾盛,遂陷滑台。道濟於 歷城全軍而反。進位司空,持節、常侍、都督、刺史並如故。還鎮尋陽。
dào jì lì gōng qián cháo, wēi míng shén zhòng zuǒ yòu fù xīn, bìng jīng bǎi zhàn, zhū zi yòu yǒu cái qì, cháo tíng yí wèi zhī. tài zǔ qǐn jí lěi nián, lǚ jīng wēi dài, péng chéng wáng yì kāng lǜ gōng chē yàn jià, dào jì bù kě fù zhì. shí èr nián, shàng jí dǔ, huì suǒ lǔ wèi biān kòu, zhào dào jì rù cháo. jì zhì, shàng jiān. shí sān nián chūn, jiāng qiǎn dào jì hái zhèn, yǐ xià chuán yǐ, huì shàng jí dòng, zhào rù zǔ dào, shōu fù tíng wèi. zhào yuē: tán dào jì jiē yuán shí xìng, hé ēn zài xī, chǒng líng yōu wò, mò yǔ wèi bǐ. céng bù gǎn pèi shū yù, sī dá wàn fēn, nǎi kōng huái yí èr, lǚ shuāng rì jiǔ. yuán jiā yǐ lái, cāi zǔ zī jié, bù yì bù nì zhī xīn, fù xià wǎng shàng zhī shì, gù yǐ bào zhī mín tīng, zhāng yú xiá ěr. xiè líng yùn zhì xiōng cí chǒu, bù chén xiǎn zhe, nà shòu xié shuō, měi xiāng róng yǐn. yòu qián sàn jīn huò, zhāo yòu piāo huá, bū táo bì zhì, shí fán mí guǎng, rì yè sì xì, xī jì fēi wàng. zhèn jūn jiāng jūn zhòng dé wǎng nián rù cháo, lǚ chén cǐ jī. zhèn yǐ qí wèi jū tái xuàn, yù bān hé yuè, mí fèng róng yǎng, shù huò néng gé. ér zhǎng è bù quān, xiōng tè suì gòu, yīn zhèn qǐn jí, guī sì huò xīn. qián nán mán xíng cān jūn páng yán zǔ jù xī jiān zhuàng, mì yǐ qǐ wén. fū jūn qīn wú jiāng, xíng zī wǎng shè. kuàng zuì xìn shēn zhòng, ruò sī zhī shén. biàn kě shōu fù tíng wèi, sù zhèng xíng shū. shì zhǐ yuán è, yú wú suǒ wèn. yú shì shōu dào jì jí qí zi gěi shì huáng mén shì láng zhí sī tú cóng shì zhōng láng càn tài zǐ shè rén xí zhēng běi zhǔ bù chéng bó mì shū láng zūn děng bā rén, bìng yú tíng wèi fú zhū. yòu shōu sī kōng cān jūn xuē tóng, fù jiàn kāng fú fǎ. yòu qiǎn shàng shū kù bù láng gù zhòng wén jiàn wǔ jiāng jūn máo hēng zhì xún yáng, shōu dào jì zi yí yōng yǎn jí sī kōng cān jūn gāo jìn zhī, zhū zhī. xuē tóng jìn zhī bìng dào jì fù xīn, yǒu yǒng lì, shí yǐ bǐ zhāng fēi guān yǔ. chū, dào jì jiàn shōu, tuō zé tóu dì yuē: nǎi fù huài rǔ wàn lǐ zhī zhǎng chéng! yōng zi rú nǎi bèi yòu, shì zǔ shì, wèi fèng cháo qǐng.
道濟立功前朝,威名甚重;左右腹心,並經百戰,諸子又有才氣,朝廷疑畏之。 太祖寢疾累年,屢經危殆,彭城王義康慮宮車晏駕,道濟不可複製。十二年,上疾 篤,會索虜為邊寇,召道濟入朝。既至,上間。十三年春,將遣道濟還鎮,已下船 矣,會上疾動,召入祖道,收付廷尉。詔曰:「檀道濟階緣時幸,荷恩在昔,寵靈 優渥,莫與為比。曾不感佩殊遇,思答萬分,乃空懷疑貳,履霜日久。元嘉以來, 猜阻滋結,不義不昵之心,附下罔上之事,固已暴之民聽,彰於遐邇。謝靈運志凶 辭丑,不臣顯著,納受邪說,每相容隱。又潛散金貨,招誘剽猾,逋逃必至,實繁 彌廣,日夜伺隙,希冀非望。鎮軍將軍仲德往年入朝,屢陳此跡。朕以其位居台鉉, 豫班河嶽,彌縫容養,庶或能革。而長惡不悛,凶慝遂遘,因朕寢疾,規肆禍心。 前南蠻行參軍龐延祖具悉奸狀,密以啟聞。夫君親無將,刑茲罔赦。況罪釁深重, 若斯之甚。便可收付廷尉,肅正刑書。事止元惡,余無所問。」於是收道濟及其子 給事黃門侍郎植、司徒從事中郎粲、太子舍人隰、征北主簿承伯、秘書郎遵等八人, 並於廷尉伏誅。又收司空參軍薛彤,付建康伏法。又遣尚書庫部郎顧仲文、建武將 軍茅亨至尋陽,收道濟子夷、邕、演及司空參軍高進之,誅之。薛彤、進之並道濟 腹心,有勇力,時以比張飛、關羽。初,道濟見收,脫幘投地曰:「乃復壞汝萬里 之長城!」邕子孺乃被宥,世祖世,為奉朝請。
shǐ chén yuē: fū dàn guān chū lǐ, jié zǔ dēng cháo, dào shēn yú yí lù, yùn jiān yú xiǎn zhé, shì yǐ gǔ rén péi huí yú chū chù, jiāo zhàn hū lín qí. ruò qí rèn zhòng yú shēn, ēn jié zì zhǔ, suī fù jù dǐng chéng jiàn, yōu rán bù yǐ cún mò wèi huái. dāng èr gōng shòu yán xī diàn, guì chéng gù tuō, ruò shǐ sǐ ér kě zài, gù yǐ fù dǎo wèi qī yě. jí féng quán dìng zhī jī, dāng zhèn zhǔ zhī dì, fǔ yù rǎng yì hòu huò, yù bì shēn zāi, shǐ tóng gōng yǒu zú pò zhī tòng, huái wáng fēi zhōng wù zhī jí. ruò yǐ shè jì wèi cún wáng, zé yì yì yú cǐ. dàn péng chéng wú yàn lá zhī xìn, ér yǒu chǔ yīng zhī lù. ruò shǐ yī kūn yán lì, yì wèi zhī dìng zhōng suǒ zài yě. xiè huì yán bù yǐ zéi yí jūn fù, qǐ tú yán zāi!
史臣曰:夫彈冠出里,結組登朝,道申於夷路,運艱於險轍,是以古人裴回於 出處,交戰乎臨岐。若其任重於身,恩結自主,雖復據鼎承劍,悠然不以存歿為懷。 當二公受言西殿,跪承顧托,若使死而可再,固以赴蹈為期也。及逢權定之機,當 震主之地,甫欲攘抑後禍,御蔽身災,使桐宮有卒迫之痛,淮王非中霧之疾。若以 社稷為存亡,則義異於此。但彭城無燕剌之釁,而有楚英之戮。若使一昆延曆,亦 未知定終所在也。謝晦言不以賊遺君父,豈徒言哉!