hòu fēi
后妃
dì zǔ mǔ hào tài huáng tài hòu, mǔ hào huáng tài hòu, fēi hào huáng hòu, hàn jiù zhì yě. jìn wǔ dì cǎi hàn wèi zhī zhì, zhì guì pín fū rén guì rén, shì wèi sān fū rén, wèi shì sān gōng. shū fēi shū yuàn shū yí xiū huá xiū róng xiū yí jié yú róng huá chōng huá, shì wèi jiǔ pín, wèi shì jiǔ qīng. qí yú yǒu měi rén cái rén zhōng cái rén, jué shì qiān dàn yǐ xià. gāo zǔ shòu mìng, shěng èr cái rén, qí yú réng yòng jìn zhì. guì pín, wèi wén dì suǒ zhì. fū rén, wèi wǔ dì chū jiàn wèi guó suǒ zhì. guì rén, hàn guāng wǔ suǒ zhì. shū fēi, wèi míng dì suǒ zhì. shū yuàn, wèi wén dì suǒ zhì. shū yí xiū huá, jìn wǔ dì suǒ zhì. xiū róng, wèi wén dì suǒ zhì. xiū yí, wèi míng dì suǒ zhì. jié yú róng huá, qián hàn jiù hào. chōng huá, jìn wǔ dì suǒ zhì. měi rén, hàn guāng wǔ suǒ zhì. shì zǔ xiào jiàn sān nián, shěng fū rén xiū huá xiū róng, zhì guì fēi, wèi bǐ xiāng guó jìn guì pín, wèi bǐ chéng xiàng guì rén, wèi bǐ sān sī, yǐ wèi sān fū rén. yòu zhì zhāo yí zhāo róng zhāo huá, yǐ dài xiū huá xiū yí xiū róng. yòu zhì zhōng cái rén chōng yī, yǐ wèi sàn wèi. zhāo yí, hàn yuán dì suǒ zhì. zhāo róng, shì zǔ suǒ zhì. zhāo huá, wèi míng dì suǒ zhì. zhōng cái rén, jìn wǔ dì suǒ zhì. chōng yī, qián hàn jiù zhì. tài zōng tài shǐ yuán nián, shěng shū fēi zhāo huá zhōng cái rén chōng yī, fù zhì xiū huá xiū yí xiū róng cái rén liáng rén. sān nián, yòu shěng guì rén, zhì guì jī, yǐ bèi sān fū rén zhī shù. yòu zhì zhāo huá, zēng shū róng chéng huī liè róng. yǐ shū yuàn shū yí shū róng zhāo huá zhāo yí zhāo róng xiū huá xiū yí xiū róng wèi jiǔ pín. jié yú róng huá chōng huá chéng huī liè róng fán wǔ zhí, bān yà jiǔ pín. měi rén zhōng cái rén cái rén sān zhí wèi sàn yì. qí hòu tài zōng liú xīn hòu fáng, nǐ wài bǎi guān, bèi wèi zhì nèi zhí. liè qí míng pǐn yú hòu.
帝祖母號太皇太后,母號皇太后,妃號皇后,漢舊制也。晉武帝采漢、魏之制, 置貴嬪、夫人、貴人,是為三夫人,位視三公。淑妃、淑媛、淑儀、修華、修容、 修儀、婕妤、容華、充華,是為九嬪,位視九卿。其餘有美人、才人、中才人,爵 視千石以下。高祖受命,省二才人,其餘仍用晉制。貴嬪,魏文帝所制。夫人,魏 武帝初建魏國所制。貴人,漢光武所制。淑妃,魏明帝所制。淑媛,魏文帝所制。 淑儀、修華,晉武帝所制。修容,魏文帝所制。修儀,魏明帝所制。婕妤、容華, 前漢舊號。充華,晉武帝所制。美人,漢光武所制。世祖孝建三年,省夫人、修華、 修容,置貴妃,位比相國;進貴嬪,位比丞相;貴人,位比三司,以為三夫人。又 置昭儀、昭容、昭華,以代修華、修儀、修容。又置中才人、充衣,以為散位。昭 儀,漢元帝所制。昭容,世祖所制。昭華,魏明帝所制。中才人,晉武帝所制。充 衣,前漢舊制。太宗泰始元年,省淑妃、昭華、中才人、充衣,復置修華、修儀、 修容、才人、良人。三年,又省貴人,置貴姬,以備三夫人之數。又置昭華,增淑 容、承徽、列榮。以淑媛、淑儀、淑容、昭華、昭儀、昭容、修華、修儀、修容為 九嬪。婕妤、容華、充華、承徽、列榮凡五職,班亞九嬪。美人、中才人、才人三 職為散役。其後太宗留心後房,擬外百官,備位置內職。列其名品於後。
hòu gōng tōng yǐn, zhǔn lù shàng shū, zǐ jí hù zhǔ, guāng xìng hù zhǔ. guān pǐn dì yī gè zhì yī rén, bìng quán liù gōng.
後宮通尹,准錄尚書,紫極戶主,光興戶主。官品第一(各置一人,並銓六宮)。
hòu gōng liè xù, zhǔn shàng shū lìng, quán liù gōng. zǐ jí zhōng jiān yǐn, quán liù gōng. guāng xìng zhōng jiān yǐn, quán liù gōng. xuān róng hù zhǔ, quán liù gōng. zǐ jí fáng shuài, zhì yī rén. guāng xìng fáng shuài, zhì yī rén. guān pǐn dì èr gè zhì yī rén.
後宮列敘,准尚書令,銓六宮。紫極中監尹,銓六宮。光興中監尹,銓六宮。 宣融戶主,銓六宮。紫極房帥,置一人。光興房帥,置一人。官品第二(各置一人)。
hòu gōng sī yí, zhǔn zuǒ pú shè, quán rén shì. hòu gōng sī zhèng, zhǔn yòu pú shè, quán rén shì. cān yì nǚ lín, zhǔn yín qīng guāng lù, quán rén shì. zhōng tái shì yù yǐn, quán liù gōng. xuān róng biàn diàn zhōng jiān yǐn, quán liù gōng. cǎi yì fáng zhǔ, quán liù gōng. nán fáng zhǔ, quán liù gōng. zhōng cáng nǚ diǎn, quán liù gōng. diǎn fāng, quán liù gōng. lè zhèng, quán liù gōng. nèi bǎo, quán rén shì. xué lín jì jiǔ, quán rén shì. zhāo yáng fáng shuài, zhì yī rén. huī yīn fáng shuài, zhì yī rén. xuān róng fáng shuài, zhì yī rén. guān pǐn dì sān gè zhì yī rén.
後宮司儀,准左僕射,銓人士。後宮司政,准右僕射,銓人士。參議女林,准 銀青光祿,銓人士。中台侍御尹,銓六宮。宣融便殿中監尹,銓六宮。采藝房主, 銓六宮。南房主,銓六宮。中藏女典,銓六宮。典坊,銓六宮。樂正,銓六宮。內 保,銓人士。學林祭酒,銓人士。昭陽房帥,置一人。徽音房帥,置一人。宣融房 帥,置一人。官品第三(各置一人)。
hòu gōng dōu zhǎng zhì zhí, zhì èr rén zhǔn zuǒ yòu chéng, wèi bǐ shàng shū, quán rén shì. hòu gōng diàn zhōng zhì zhí, zhì yī rén zhǔn zuǒ mín shàng shū, quán rén shì. hòu gōng yuán diǎn zhì zhí, zhì yī rén zhǔn cí bù shàng shū, quán rén shì. hòu gōng gǔ bó zhì zhí, zhì yī rén zhǔn dù zhī shàng shū. zhōng fù, zhì yī rén quán rén shì. hòu gōng xiào shì nǚ shǐ, zhì yī rén quán rén shì. zǐ jí zhōng jiān nǚ shǐ, zhì yī rén quán rén shì. guāng xìng zhōng jiān nǚ shǐ, zhì yī rén quán rén shì. zǐ jí fáng cān shì, zhì rén wú dìng shù quán rén shì. yǒu xiàn wài. xuān róng fáng cān shì, zhì rén wú dìng shù quán rén shì. yǒu xiàn wài. zhōng tái shì yù zòu àn nǚ shǐ, zhì yī rén quán rén shì. zàn lè nǚ shǐ, zhì yī rén quán rén shì. zhōng xùn nǚ shǐ, zhì yī rén quán rén shì. nǚ zhù shǐ, zhì yī rén. zǐ jí zhōng jiān diǎn, zhì yī rén. guāng xìng zhōng jiān diǎn, zhì yī rén. diǎn lè shuài, zhì rén wú dìng shù yǒu xiàn wài. zǐ jí fáng lián shuài jì jiǔ, zhì yī rén. guāng xìng fáng lián shuài jì jiǔ, zhì yī rén. xuān róng fáng lián shuài jì jiǔ, zhì yī rén. guān pǐn dì sì.
後宮都掌治職,置二人(准左右丞,位比尚書,銓人士)。後宮殿中治職,置 一人(准左民尚書,銓人士)。後宮源典治職,置一人(准祠部尚書,銓人士)。 後宮谷帛治職,置一人(準度支尚書)。中傅,置一人(銓人士)。後宮校事女史, 置一人(銓人士)。紫極中監女史,置一人(銓人士)。光興中監女史,置一人 (銓人士)。紫極房參事,置人無定數(銓人士。有限外)。宣融房參事,置人無 定數(銓人士。有限外)。中台侍御奏案女史,置一人(銓人士)。讚樂女史,置 一人(銓人士)。中訓女史,置一人(銓人士)。女祝史,置一人。紫極中監典, 置一人。光興中監典,置一人。典樂帥,置人無定數(有限外)。紫極房廉帥祭酒, 置一人。光興房廉帥祭酒,置一人。宣融房廉帥祭酒,置一人。官品第四。
hòu gōng tōng guān cān shì, zhì yī rén. jǐng dé fáng cān shì, zhì rén wú dìng shù quán rén shì. cǎi yì fáng cān shì. zhì rén wú dìng shù quán rén shì. nán fáng cān shì, zhì rén wú dìng shù quán rén shì. nèi fáng cān shì, zhì yī rén quán rén shì. xiào xué nǚ shǐ, zhì yī rén quán rén shì. hòu gōng zhōng fáng shuài, zhì èr rén. hòu gōng yuán diǎn shuài, zhì èr rén. hòu gōng gǔ bó shuài, zhì èr rén. zhōng tái shuài, zhì yī rén. zhōng tái shì yù qǐ jū shuài, zhì èr rén. zhōng tái shì yù zhào gào shuài, zhì èr rén. sī nán fáng shuài, zhì yī rén. xuān yù fáng shuài, zhì yī rén. jǐng dé fáng shuài, zhì yī rén. cǎi yì fáng shuài, zhì yī rén. zhōng cáng shuài, zhì yī rén. nèi fāng shuài, zhì yī rén. nán fáng shuài, zhì yī rén. wài huá fáng shuài, zhì yī rén. zhāo qìng fáng shuài, zhì yī rén. zǐ jí zhū fáng lián shuài, zhì rén wú dìng shù yǒu xiàn wài. zǐ jí zhōng jiān shěng shuài, zhì yī rén. zǐ jí diàn shuài, zhì liù rén. guāng xìng diàn shuài, zhì sì rén. huī yīn jiān shuài, zhì yī rén. huī zhāng jiān shuài, zhì yī rén. xuān róng biàn diàn zhōng jiān diǎn, zhì yī rén. qīng shāng shuài, zhì rén wú dìng shù. zǒng zhāng shuài, zhì rén wú dìng shù. zuǒ xī zhāng shuài, zhì rén wú dìng shù. yòu xī zhāng shuài, zhì rén wú dìng shù. zhōng chú shī, zhì yī rén. guān pǐn dì wǔ.
後宮通關參事,置一人。景德房參事,置人無定數(銓人士)。采藝房參事。 置人無定數(銓人士)。南房參事,置人無定數(銓人士)。內房參事,置一人 (銓人士)。校學女史,置一人(銓人士)。後宮中房帥,置二人。後宮源典帥, 置二人。後宮谷帛帥,置二人。中台帥,置一人。中台侍御起居帥,置二人。中台 侍御詔誥帥,置二人。斯男房帥,置一人。宣豫房帥,置一人。景德房帥,置一人。 采藝房帥,置一人。中藏帥,置一人。內坊帥,置一人。南房帥,置一人。外華房 帥,置一人。招慶房帥,置一人。紫極諸房廉帥,置人無定數(有限外)。紫極中 監省帥,置一人。紫極殿帥,置六人。光興殿帥,置四人。徽音監帥,置一人。徽 章監帥,置一人。宣融便殿中監典,置一人。清商帥,置人無定數。總章帥,置人 無定數。左西章帥,置人無定數。右西章帥,置人無定數。中廚師,置一人。官品 第五。
zhōng tái shì yù zhí wèi, zhì rén wú dìng shù. zhōng tái shì yù jiān guī shuài, zhì èr rén. zhōng tái shì yù jiān sī shuài, zhì èr rén. xuān róng biàn diàn shuài, zhì yī rén. yǒng xiàng shuài, zhì yī rén. hòu gōng dōu zhǎng nèi shǐ, zhì èr rén. hòu gōng diàn zhōng nèi shǐ, zhì yī rén. hòu gōng yuán diǎn nèi shǐ, zhì yī rén. hòu gōng gǔ bó nèi shǐ, zhì èr rén. hòu gōng jiān lín nèi shǐ, zhì èr rén. zhōng tái shì yù zhí fǎ nèi shǐ, zhì yī rén. zhōng tái shì yù diǎn nèi shǐ, zhì èr rén. zhōng tái shì yù jié dù nèi shǐ, zhì èr rén. zhōng tái shì yù yīng nèi shǐ, zhì liù rén. zǐ jí fáng nèi shǐ, zhì yī rén. guāng xìng fáng nèi shǐ, zhì yī rén. zhù jiào, zhì yī rén. cǎi zhì shuài, zhì rén wú dìng shù. zhuāng shì shuài, zhì rén wú dìng shù. xiù shuài, zhì rén wú dìng shù. zhī shuài, zhì rén wú dìng shù. xué lín guǎn shuài, zhì yī rén. gōng guī shuài, zhì yī rén. jiào táng shuài, zhì rén wú dìng shù, yǒu xiàn wài. jiān jiě shuài, zhì rén wú dìng shù. lèi shì shuài, zhì rén wú dìng shù. xíng bìng shuài, zhì rén wú dìng shù. guān pǐn dì liù.
中台侍御執衛,置人無定數。中台侍御監閨帥,置二人。中台侍御監司帥,置 二人。宣融便殿帥,置一人。永巷帥,置一人。後宮都掌內史,置二人。後宮殿中 內史,置一人。後宮源典內史,置一人。後宮谷帛內史,置二人。後宮監臨內史, 置二人。中台侍御執法內史,置一人。中台侍御典內史,置二人。中台侍御節度內 史,置二人。中台侍御應內史,置六人。紫極房內史,置一人。光興房內史,置一 人。助教,置一人。彩制帥,置人無定數。裝飾帥,置人無定數。繡帥,置人無定 數。織帥,置人無定數。學林館帥,置一人。宮閨帥,置一人。教堂帥,置人無定 數,(有限外)。監解帥,置人無定數。累室帥,置人無定數。行病帥,置人無定 數。官品第六。
hé táng shuài, zhì èr rén. yù qīng shuài, zhì yī rén. jiān yè shuài, zhì yī rén. zhū fáng jìn fáng, zhì rén wú dìng shù. sān xiāng jìn fáng, zhì sān rén. zhū fáng chú shuài, gè zhì yī rén. zhōng chú lián, zhì sān rén. yīng guī, zhì liù rén. zhū yīng gé, zhì rén wú dìng shù. gōng guī shǐ, zhì yī rén. guān pǐn dì qī.
合堂帥,置二人。御清帥,置一人。監夜帥,置一人。諸房禁防,置人無定數。 三廂禁防,置三人。諸房廚帥,各置一人。中廚廉,置三人。應閨,置六人。諸應 閣,置人無定數。宮閨史,置一人。官品第七。
zhū fáng zhōng yuàn, gè zhì yī rén. zhōng cáng yuàn, gè zhì èr rén. bǐ wǔ pǐn chì lì.
諸房中掾,各置一人。中藏掾,各置二人。比五品敕吏。
zǐ jí gōng diàn zhí chāng. guāng xìng gōng diàn zhí chāng. zǒng zhāng jì chāng. shì yù fú chí. zhǔ yī. zhǔn èr wèi wǔ pǐn, chì lì bǐ liù pǐn.
紫極供殿直倀。光興供殿直倀。總章伎倀。侍御扶持。主衣。准二衛五品,敕 吏比六品。
gōng diàn zuǒ yòu. zǐ jí zhì èr shí rén. guāng xìng zhì shí rén.
供殿左右。(紫極置二十人。光興置十人。)
zuǒ yòu shǒu cáng, zhì sì rén.
左右守藏,置四人。
diǎn lè rén. bǐ zhū fáng jìn fáng.
典樂人。比諸房禁防。
zuò chāng. bǐ wáng guān.
作倀。比王官。
gōng diàn gěi shǐ. zǐ jí zhì èr shí rén. guāng xìng zhì shí rén.
供殿給使。(紫極置二十人。光興置十人)。
diǎn diàn, zhì rén wú dìng shù. bǐ guān rén.
典殿,置人無定數。比官人。
zǐ jí sān xiāng gěi shì, zhì shí rén.
紫極三廂給事,置十人。
quán táng gěi shǐ, zhì wǔ rén.
全堂給使,置五人。
gōng guī gěi shǐ, zhì liù rén. bǐ fáng.
宮閨給使,置六人。比房。
xiào mù zhào huáng hòu, huì ān zōng, xià pī tóng rén yě. zǔ biāo, zì shì fàn, zhì shū shì yù shǐ. fù yì, zì yàn zhòu, píng yuán tài shǒu. hòu yǐ jìn mù dì shēng píng sì nián pín xiào huáng, jìn āi dì xìng níng yuán nián sì yuè èr rì shēng gāo zǔ. qí rì, hòu yǐ chǎn jí cú yú dān tú guān shě, shí nián èr shí yī. zàng jìn líng dān tú xiàn dōng xiāng liàn bì lǐ yú shān. sòng chū zhuī chóng hào shì, líng yuē xìng níng.
孝穆趙皇后,諱安宗,下邳僮人也。祖彪,字世范,治書侍御史。父裔,字彥 胄,平原太守。後以晉穆帝昇平四年嬪孝皇,晉哀帝興寧元年四月二日生高祖。其 日,後以產疾殂于丹徒官舍,時年二十一。葬晉陵丹徒縣東鄉練璧里雩山。宋初追 崇號諡,陵曰興寧。
yǒng chū èr nián, yǒu sī zòu yuē: dà xiào zhī dé, shèng yú róng qīn. yī rén yǒu qìng, guāng bèi wàn guó. shì yǐ líng wén chǒng yú xī jīng, shòu zhāng xiǎn yú lóng hàn. gù píng yuán tài shǒu zhào yì gù táo yáng lìng xiāo zhuō, bìng wài shǔ zūn qī, bù dǎi xiū chǒng. chén děng yǎng shù shèng sī, yuǎn jī jiù zhāng, bìng kě zhuī zèng guāng lù dài fū, jiā jīn zhāng zǐ suī. yì mìng fù sūn kě yù zhāng jùn jiàn chāng xiàn jūn, zhuō mìng fù zhào kě wú jùn shòu chāng xiàn jūn. sūn shì, dōng guǎn rén yě. qí nián, yòu zhào yuē: tuī ēn zhī lǐ, zài qíng suǒ tóng. gù nèi shù zōng zi, wài chóng hòu shǔ, yuán zì hàn wèi, xián zūn sī diǎn. wài zǔ zhào guāng lù xiāo guāng lù, míng qì suī lóng, máo tǔ wèi jiàn, bìng yí zhuī fēng kāi guó xiàn hóu, shí yì wǔ bǎi hù. yú shì zhuī fēng yì lín hè xiàn hóu. yì zhǎng zi xuān zhī, shì zhì jiāng chéng lìng. zǎo zú, wú zi, yǐ dì sūn xí zhī jì xuān zhī shào fēng. xí zhī zú, zi zǔ lián sì. qí shòu chán, guó chú. xuān zhī dì lún zhī, zì yǒu chuán.
永初二年,有司奏曰:「大孝之德,盛於榮親。一人有慶,光被萬國。是以靈 文寵於西京,壽張顯於隆漢。故平原太守趙裔、故洮陽令蕭卓,並外屬尊戚,不逮 休寵。臣等仰述聖思,遠稽舊章,並可追贈光祿大夫,加金章紫綏。裔命婦孫可豫 章郡建昌縣君,卓命婦趙可吳郡壽昌縣君。」孫氏,東莞人也。其年,又詔曰: 「推恩之禮,在情所同。故內樹宗子,外崇後屬,爰自漢、魏,咸遵斯典。外祖趙 光祿、蕭光祿,名器雖隆,茅土未建,並宜追封開國縣侯,食邑五百戶。」於是追 封裔臨賀縣侯。裔長子宣之,仕至江乘令。蚤卒,無子,以弟孫襲之繼宣之紹封。 襲之卒,子祖憐嗣。齊受禪,國除。宣之弟倫之,自有傳。
xiào yì xiāo huáng hòu, huì wén shòu, lán líng lán líng rén yě. zǔ liàng, zì bǎo zuò, shì yù shǐ. fù zhuō, zì zi lüè, táo yáng lìng. xiào mù hòu cú, xiào huáng dì pīng hòu wèi jì shì, shēng zhǎng shā jǐng wáng dào lián lín chuān liè wǔ wáng dào guī. yì xī qī nián, bài yù zhāng gōng tài fū rén. gāo zǔ wèi sòng wáng, yòu jiā tài fēi zhī hào. gāo zǔ yǐ shí èr nián běi fá, réng tíng péng chéng shòu yáng, zhì yuán xī èr nián rù cháo, yīn shòu jìn chán zài wài fán wǔ nián, hòu cháng liú dōng fǔ. gāo zǔ jiàn zuò, yǒu sī zòu yuē: chén wén dào jī zhě qìng liú, dé qià zhě lǐ bèi. gù zhī jìng biǎo yú chóng gāo, jiā hào zhāng yú shèng diǎn. fú wéi tài fēi mǔ yí zhī dé, huà mù bù yán, bǎo yì zhī xùn, guāng bèi hóng yè. suī yōu míng tóng qìng, ér chēng wèi wèi qióng. jī zhī qián dài, lǐ yǒu héng zhǔn, yí shì zūn jiù zhāng, yǔn fù qún wàng. chén děng qǐng shàng sòng wáng tài hòu hào huáng tài hòu. gù yǒu sī zòu yóu chēng tài fēi yě.
孝懿蕭皇后,諱文壽,蘭陵蘭陵人也。祖亮,字保祚,侍御史。父卓,字子略, 洮陽令。孝穆後殂,孝皇帝娉後為繼室,生長沙景王道憐、臨川烈武王道規。義熙 七年,拜豫章公太夫人。高祖為宋王,又加太妃之號。高祖以十二年北伐,仍停彭 城、壽陽,至元熙二年入朝,因受晉禪;在外凡五年,後常留東府。高祖踐阼,有 司奏曰:「臣聞道積者慶流,德洽者禮備。故祗敬表於崇高,嘉號彰於盛典。伏惟 太妃母儀之德,化穆不言,保翼之訓,光被洪業。雖幽明同慶,而稱謂未窮。稽之 前代,禮有恆准,宜式遵舊章,允副群望。臣等請上宋王太后號皇太后。」故有司 奏猶稱太妃也。
shàng yǐ gōng xiào wèi xíng, fèng tài hòu sù jǐn, jí jí dà wèi, chūn qiū yǐ gāo, měi dàn rù cháo tài hòu, wèi cháng shī shí kè.
上以恭孝為行,奉太后素謹,及即大位,春秋已高,每旦入朝太后,未嘗失時 刻。
shǎo dì jí wèi, jiā chóng yuē tài huáng tài hòu. jǐng píng yuán nián, bēng yú xiǎn yáng diàn, shí nián bā shí yī. yí lìng yuē: xiào huáng bèi shì wǔ shí yú nián, gǔ bù fù zàng. qiě hàn shì dì hòu líng jiē yì chù, jīn kě yú yíng yù zhī nèi, bié wèi yī kuàng. xiào huáng líng fén běn yòng sù mén zhī lǐ, yǔ wáng zhě zhì dù shē jiǎn bù tóng, fù rén lǐ yǒu suǒ cóng, kě yī zūn wǎng shì. nǎi kāi bié kuàng, yǔ xìng níng líng hé fén. chū, gāo zǔ wēi shí, pín yuē guò shén. xiào huáng zhī cú, zàng lǐ duō què gāo zǔ yí zhǐ, tài hòu bǎi suì hòu bù xū fù zàng. zhì shì gù chēng hòu yí zhǐ shī xíng.
少帝即位,加崇曰太皇太后。景平元年,崩於顯陽殿,時年八十一。遺令曰: 「孝皇背世五十餘年,古不祔葬。且漢世帝後陵皆異處,今可於塋域之內,別為一 壙。孝皇陵墳本用素門之禮,與王者制度奢儉不同,婦人禮有所從,可一遵往式。」 乃開別壙,與興寧陵合墳。初,高祖微時,貧約過甚。孝皇之殂,葬禮多闕;高祖 遺旨,太后百歲後不須祔葬。至是故稱後遺旨施行。
zhuō, chū yǔ zhào yì jù zèng jīn zǐ guāng lù dài fū, yòu zhuī fēng fēng yáng xiàn hóu, qī xià pī zhào shì fēng wú jùn shòu chāng xiàn jūn. zhuó zǐ yuán zhī xí jué, yuán zhī jiàn zi sī huà chuán.
卓,初與趙裔俱贈金紫光祿大夫,又追封封陽縣侯,妻下邳趙氏封吳郡壽昌縣 君。卓子源之襲爵,源之見子《思話傳》。
wǔ jìng zāng huáng hòu, huì ài qīn, dōng guǎn rén yě. zǔ wāng, zì shān fǔ, shàng shū láng. fù jùn, zì xuān yì, jùn gōng cáo. hòu shì gāo zǔ, shēng huì jī xuān zhǎng gōng zhǔ xìng dì. gāo zǔ yǐ jiǎn zhèng lǜ xià, hòu gōng jǐn bù wéi. jí gāo zǔ xìng fù jìn shì, jū shàng xiàng zhī zhòng, ér hòu qì fú cū sù, bù wèi qīn shǔ qǐng yè. yì xī sì nián zhēng yuè jiǎ wǔ, cú yú dōng chéng, shí nián sì shí bā. zhuī zèng yù zhāng gōng fū rén, hái zàng dān tú. gāo zǔ lín bēng, yí zhào liú zàng jīng shī, yú shì bèi fǎ jià, yíng zǐ gōng fù zàng chū níng líng.
武敬臧皇后,諱愛親,東莞人也。祖汪,字山甫,尚書郎。父俊,字宣乂,郡 功曹。後適高祖,生會稽宣長公主興弟。高祖以儉正率下,後恭謹不違。及高祖興 復晉室,居上相之重,而後器服粗素,不為親屬請謁。義熙四年正月甲午,殂於東 城,時年四十八。追贈豫章公夫人,還葬丹徒。高祖臨崩,遺詔留葬京師,於是備 法駕,迎梓宮祔葬初寧陵。
sòng chū, zhuī zèng jùn jīn zǐ guāng lù dài fū, qī gāo mì shū sūn shì fēng qiān líng yǒng píng xiāng jūn. jùn zi dào, dào dì xī, xī zi zhì, zì yǒu chuán.
宋初,追贈俊金紫光祿大夫,妻高密叔孫氏封遷陵永平鄉君。俊子燾,燾弟熹, 熹子質,自有傳。
wǔ dì zhāng fū rén, huì què, bù zhī hé jùn xiàn rén yě. yì xī chū, de xìng gāo zǔ, shēng shǎo dì, yòu shēng yì xìng gōng zhǎng gōng zhǔ huì yuàn. yǒng chū yuán nián, bài wèi fū rén. shǎo dì jí wèi, yǒu sī zòu yuē: chén wén yán qīn jìng shǐ, suǒ yīn zhě běn, chōng xiào zhī dào, yóu zhōng bèi wài. fú wéi fū rén dé bìng kūn yuán, huī yīn guāng shào, fā xiáng zhào qìng, dàn qǐ shèng míng. yí chóng jí huī hào, yǔn bèi shèng zé. cóng chūn qiū mǔ yǐ zi guì zhī yì, zūn hàn jìn tuī ài zhī diǎn, jǐn shàng zūn hào wèi huáng tài hòu, gōng yuē yǒng lè. shǎo dì jì fèi, tài hòu hái xǐ fú, suí jū wú xiàn. tài zǔ yuán jiā yuán nián, bài yíng yáng wáng tài fēi. sān nián, hōng.
武帝張夫人,諱闕,不知何郡縣人也。義熙初,得幸高祖,生少帝,又生義興 恭長公主惠媛。永初元年,拜為夫人。少帝即位,有司奏曰:「臣聞嚴親敬始,所 因者本,充孝之道,由中被外。伏惟夫人德並坤元,徽音光劭,發祥兆慶,誕啟聖 明。宜崇極徽號,允備盛則。從《春秋》母以子貴之義,遵漢、晉推愛之典,謹上 尊號為皇太后,宮曰永樂。」少帝既廢,太后還璽紱,隨居吳縣。太祖元嘉元年, 拜營陽王太妃。三年,薨。
shǎo dì sī mǎ huáng hòu, huì mào yīng, hé nèi wēn rén, jìn gōng dì nǚ yě. chū fēng hǎi yán gōng zhǔ, shǎo dì yǐ gōng zǐ shàng yān. sòng chū, bài huáng tài zǐ fēi. shǎo dì jí wèi, lì wèi huáng hòu. yuán jiā yuán nián, jiàng wèi yíng yáng wáng fēi, yòu wèi nán fēng wáng tài fēi. shí liù nián hōng, shí nián sì shí qī.
少帝司馬皇后,諱茂英,河內溫人,晉恭帝女也。初封海鹽公主,少帝以公子 尚焉。宋初,拜皇太子妃。少帝即位,立為皇后。元嘉元年,降為營陽王妃,又為 南豐王太妃。十六年薨,時年四十七。
wǔ dì hú jié yú, huì dào ān, huái nán rén. yì xī chū, wèi gāo zǔ suǒ nà, shēng wén dì. wǔ nián, bèi qiǎn cì sǐ, shí nián sì shí èr. zàng dān tú. gāo zǔ jiàn zuò, zhuī zèng jié yú. tài zǔ jí wèi, yǒu sī zòu yuē: chén wén dé hòu zhě lǐ zūn, qìng shēn zhě wèi jí. gù bì gōng jì gòu, yǒng gē xiān bǐ yuán líng chóng wèi, yù zhuī lái xiào. fú wéi xiān jié yú róu míng sāi yuān, guāng bèi liù liè, dé zhāo kūn fàn, xùn qià mǔ yí. yòng néng qǐ zuò shèng míng, yǎn zhái sì hǎi. yán qīn mò dǎi, tiān lù yǒng wéi. chén děng yuǎn zhǔn chūn qiū, jìn jī hàn jìn. jǐn shàng zūn hào yuē zhāng huáng tài hòu, líng yuē xī níng. lì miào yú jīng shī.
武帝胡婕妤,諱道安,淮南人。義熙初,為高祖所納,生文帝。五年,被譴賜 死,時年四十二。葬丹徒。高祖踐阼,追贈婕妤。太祖即位,有司奏曰:「臣聞德 厚者禮尊,慶深者位極。故閟宮既構,詠歌先妣;園陵崇衛,聿追來孝。伏惟先婕 妤柔明塞淵,光備六列,德昭坤範,訓洽母儀。用能啟祚聖明,奄宅四海。嚴親莫 逮,天祿永違。臣等遠准《春秋》,近稽漢、晉。謹上尊號曰章皇太后,陵曰熙寧。」 立廟於京師。
tài hòu xiōng zi yuán qìng, wèi zhì fèng cháo qǐng.
太后兄子元慶,位至奉朝請。
wén dì yuán huáng hòu, huì qí guī, chén jùn yáng xià rén, zuǒ guāng lù dài fū jìng gōng zhàn zhī shù nǚ yě. mǔ běn bēi jiàn, hòu nián wǔ liù suì, fāng jiàn jǔ. hòu shì tài zǔ, chū bài yí dū wáng fēi. shēng zǐ shào dōng yáng xiàn gōng zhǔ yīng é. shàng dài hòu ēn lǐ shén dǔ, yuán shì pín báo, hòu měi jiù shàng qiú qián bó yǐ shàn yǔ zhī shàng xìng jié jiǎn, suǒ de bù guò sān wǔ wàn sān wǔ shí pǐ. hòu pān shū fēi yǒu chǒng, ài qīng hòu gōng, xián yán suǒ qiú wú bù dé. hòu wén zhī, yù zhī xìn fǒu, nǎi yīn pān qiú sān shí wàn qián yǔ jiā, yǐ guān shàng yì, xìn sù biàn dé. yīn cǐ huì hèn shén shēn, chēng jí bù fù jiàn shàng. shàng měi rù, bì tā chù huí bì. shàng shù yǎn cì zhī, bù néng dé. shǐ xìng wáng jùn zhū shù zǐ wèn xùn, hòu wèi cháng shì yě. hòu suì fèn huì chéng jí. yuán jiā shí qī nián, jí dǔ, shàng zhí shǒu liú tì wèn suǒ yù yán, hòu shì shàng liáng jiǔ, nǎi yǐn bèi fù miàn. bēng yú xiǎn yáng diàn, shí nián sān shí liù. shàng shén xiāng dào tòng, zhào qián yǒng jiā tài shǒu yán yán zhī wèi āi cè, wén shén lì. qí cí yuē:
文帝袁皇后,諱齊媯,陳郡陽夏人,左光祿大夫敬公湛之庶女也。母本卑賤, 後年五六歲,方見舉。後適太祖,初拜宜都王妃。生子劭、東陽獻公主英娥。上待 後恩禮甚篤,袁氏貧薄,後每就上求錢帛以贍與之;上性節儉,所得不過三五萬、 三五十匹。後潘淑妃有寵,愛傾後宮,咸言所求無不得。後聞之,欲知信否,乃因 潘求三十萬錢與家,以觀上意,信宿便得。因此恚恨甚深,稱疾不復見上。上每入, 必他處迴避。上數掩伺之,不能得。始興王浚諸庶子問訊,後未嘗視也。後遂憤恚 成疾。元嘉十七年,疾篤,上執手流涕問所欲言,後視上良久,乃引被覆面。崩於 顯陽殿,時年三十六。上甚相悼痛,詔前永嘉太守顏延之為哀策,文甚麗。其辭曰:
lóng gǒng lí fú, róng dí jié cān. huáng tú zhāo liè, shén lù yōu yán. huáng dì qīn lín zǔ kuì, gōng zhān xiāo zài. shì yí yí yú zǔ liú, xiǎng cú yīn hū háng pèi. bēi fǔ yán zhī yí yù, tòng huī yú zhī zhòng huì. jiàng yú kè wèi, chè diàn bìn jiē. nǎi mìng shǐ chén, lěi dé shù huái. qí cí yuē:
龍輁纚綍,容翟結驂。皇塗昭列,神路幽嚴。皇帝親臨祖饋,躬瞻宵載。飾遺 儀於組旒,想徂音乎珩佩。悲黼筵之移御,痛翬褕之重晦。降輿客位,撤奠殯階。 乃命史臣,誄德述懷。其辭曰:
lún zhāo lì shēng, yǒu wù yǒu píng. yuán jīng chū shuò, fāng zhǐ shǐ níng. zhāo zāi shì zú, xiáng fā qìng yīng. mì yí jǐng zhòu, tú guāng yù shéng. chāng huī zài yīn, róu míng jiāng jìn. lǜ lǐ dǎo hé, chēng shī nà shùn. yuán zì dài nián, jīn shēng sù zhèn. yì jì yǒu xíng, sù zhāng zēng xuàn. xiàng fú shì jiā, yán guān wéi zé. bǐ wǒ wáng fēng, shǐ jī pín dé. huì wèn chuān liú, fāng yóu yuān sāi. fāng jiāng yǒng hàn, zài yáo nán guó. yī xī bù zào, hóng huà zhōng wēi. yòng jí bǎo mìng, yǎng zhì tiān jī. shì wèi gōng gōng, dēng yào zǐ wéi. qīn ruò huáng gū, yǔn dí qián huī. xiào dá níng qīn, jìng xíng zōng sì. jìn sī cái shū, bàng zōng tú shǐ. fā yīn zài yǒng, dòng róng chéng jì. hú zhèng mù xuān, fáng lè zhāo lǐ. kūn zé shùn chéng, xīng xuān rùn shì. dé zhī suǒ jiè, wéi shēn bì cè. xià jié zhèn téng, shàng qīng tiǎo cè. yǒu lái sī yōng, wú sī bù jí. wèi dào fǔ rén, sī huà mò xī.
倫昭儷升,有物有憑。圓精初鑠,方只始凝。昭哉世族,祥發慶膺。秘儀景胄, 圖光玉繩。昌輝在陰,柔明將進。率禮蹈和,稱詩納順。爰自待年,金聲夙振。亦 既有行,素章增絢。象服是加,言觀惟則。俾我王風,始基嬪德。蕙問川流,芳猷 淵塞。方江泳漢,再謠南國。伊昔不造,洪化中微。用集寶命,仰陟天機。釋位公 宮,登耀紫闈。欽若皇姑,允迪前徽。孝達寧親,敬行宗祀。進思才淑,傍綜圖史。 發音在詠,動容成紀。壺政穆宣,房樂昭理。坤則順成,星軒潤飾。德之所屆,惟 深必測。下節震騰,上清朓側。有來斯雍,無思不極。謂道輔仁,司化莫晰。
xiàng wù fāng zhēn, shì jìn gào lì. tài hé jì róng, shōu huá wěi shì. lán diàn zhǎng yīn, jiāo tú chí wèi. wū hū āi zāi! jiè liáng zài lǜ, miǎo qiū jí xī. shuāng yè liú chàng, xiǎo yuè shēng pò. bā shén jǐng yǐn, wǔ hé qiān jī. jiào jiào chǔ sì, āi āi liè pì. sǎ líng yù chí, yǔ sì dān yē, fǔ cún dào wáng, gǎn jīn huái xī. wū hū āi zāi! nán bèi guó mén, běi shǒu shān yuán. pú rén àn jié, fú mǎ gù yuán. yáo suān zǐ gài, miǎo qì sù xuān. miè cǎi qīng dōu, yí tǐ shòu yuán. yì yě lún ǎi, róng xià bēi yún. lái fāng kě shù, wǎng jià fú yuán. wū hū āi zāi!
象物方臻,眡祲告沴。太和既融,收華委世。蘭殿長陰,椒塗弛衛。嗚呼哀哉! 戒涼在律,杪秋即穸。霜夜流唱,曉月升魄。八神警引,五輅遷跡。噭噭儲嗣,哀 哀列辟。灑零玉墀,雨泗丹掖,撫存悼亡,感今懷昔。嗚呼哀哉!南背國門,北首 山園。僕人案節,服馬顧轅。遙酸紫蓋,眇泣素軒。滅彩清都,夷體壽原。邑野淪 藹,戎夏悲沄。來芳可述,往駕弗援。嗚呼哀哉!
cè jì zòu, shàng zì yì fǔ cún dào wáng, gǎn jīn huái xī bā zì, yǐ zhì qí yì yān. yǒu sī zòu shì xuān huáng hòu, shàng tè zhào yuē yuán.
策既奏,上自益「撫存悼亡,感今懷昔」八字,以致其意焉。有司奏諡宣皇后, 上特詔曰「元」。
chū, hòu shēng shào, zì xiáng shì zhī, chí bái tài zǔ: cǐ ér xíng mào yì cháng, bì pò guó wáng jiā, bù kě jǔ. biàn yù shā zhī. tài zǔ láng bèi zhì hòu diàn hù wài, shǒu bō màn jìn zhī, nǎi zhǐ. hòu wáng hòu, cháng yǒu xiǎo xiǎo líng yīng. shěn měi rén zhě, tài zǔ suǒ xìng yě. cháng yǐ fēi zuì jiàn zé, yīng cì sǐ. cóng hòu xī suǒ zhù huī yīn diàn qián dù. cǐ diàn yǒu wǔ jiān, zì hòu bēng hòu cháng bì. měi rén zhì diàn qián, liú tì dà yán yuē: jīn rì wú zuì jiù sǐ, xiān hòu ruò yǒu líng, dāng zhī zhī! diàn zhū chuāng hù yīng shēng huò rán kāi. zhí zhǎng jù bái tài zǔ, tài zǔ jīng wǎng shì zhī. měi rén nǎi dé shì.
初,後生劭,自詳視之,馳白太祖:「此兒形貌異常,必破國亡家,不可舉。」 便欲殺之。太祖狼狽至後殿戶外,手撥幔禁之,乃止。後亡後,常有小小靈應。沈 美人者,太祖所幸也。嘗以非罪見責,應賜死。從後昔所住徽音殿前度。此殿有五 間,自後崩後常閉。美人至殿前,流涕大言曰:「今日無罪就死,先後若有靈,當 知之!」殿諸窗戶應聲豁然開。職掌遽白太祖,太祖驚往視之。美人乃得釋。
dà míng wǔ nián, shì zǔ zhào yuē: xī hàn dào jì líng, bó píng huī jué, wèi guó fāng ān, jiā xiàn qǐ cè, jiē yīn xīn suǒ hóng, zhuó diǎn yán gào. wáng wài zǔ qīn wáng fū rén róu dé shū fàn, guāng qǐ kūn zài. shǔ nèi wèi què zhèng, shè kuì guī tíng, yí bèi fāng wéi, wén xuān qī lǐ. yǒng yán gǎn yuǎn, sī zhuī róng zhì, yí shì bàng hóng zé, jìng dēng huī xù. nǎi zhuī zèng yù zhāng jùn xīn gàn xiàn píng lè xiāng jūn. hòu zhī suǒ shēng mǔ yě. yòu zhào: zhào xiāo zāng guāng lù yuán jìng gōng píng lè jùn jūn mù, xiān wèi gěi yíng hù. jiā shì shù yǐ yuǎn, yìn sì shuāi líng, wài qī zūn shǔ, bù yí shǐ fén yíng wú huì. kě gè gěi mán hù sān, yǐ gōng sǎ sǎo. hòu fù zhàn, zì yǒu chuán.
大明五年,世祖詔曰:「昔漢道既靈,博平輝絕,魏國方安,嘉憲啟策,皆因 心所弘,酌典沿誥。亡外祖親王夫人柔德淑範,光啟坤載。屬內位闕正,攝饋閨庭, 儀被芳闈,聞宣戚里。永言感遠,思追榮秩,宜式傍鴻則,敬登徽序。」乃追贈豫 章郡新淦縣平樂鄉君。後之所生母也。又詔:「趙、蕭、臧光祿、袁敬公、平樂郡 君墓,先未給塋戶。加世數已遠,胤嗣衰陵,外戚尊屬,不宜使墳塋蕪穢。可各給 蠻戶三,以供灑掃。」後父湛,自有傳。
wén dì lù shū yuàn, huì huì nán, dān yáng jiàn kāng rén yě. yǐ sè mào xuǎn rù hòu gōng, shēng xiào wǔ dì, bài wèi shū yuàn. nián jì zhǎng, wú chǒng, cháng suí shì zǔ chū fān. shì zǔ rù tǎo yuán xiōng, shū yuàn liú xún yáng. shàng jí wèi, qiǎn jiàn píng wáng hóng fèng yíng. yǒu sī zòu yuē: chén wén lì jí zhōu bāng, huī yīn kè sì, qì chún hàn guó, shā lù fā xiáng. xī zài shàng dài, yè lóng zuò yuǎn, wèi yǒu bù fū yīn jiào yǐ chǎn hóng jī, yīng shū qìng yǐ zài shèng zhé zhě yě. fú wéi shū yuàn róu míng nèi zhāo, huī yí wài fàn, hé líng chū dí, zé shù jī yǎng yào yǐn xùn fān kǔn, zé jiā bāng bèi dé. mín yīng wéi hé, shén shǔ wéi zhǐ, gù néng dàn zhōng ruì gōng, yòng jí dà mìng, gù líng gēn yú jì yǔn, róng shèng liè hū zhōng xìng. zài hòu huà shēn, shēng yǒng yǔn jī, yí shì xié jiù diǎn, gōng xiǎng jí hào. jǐn fèng zūn hào yuē huáng tài hòu, gōng yuē chóng xiàn. tài hòu jū xiǎn yáng diàn.
文帝路淑媛,諱惠男,丹陽建康人也。以色貌選入後宮,生孝武帝,拜為淑媛。 年既長,無寵,常隨世祖出蕃。世祖入討元兇,淑媛留尋陽。上即位,遣建平王宏 奉迎。有司奏曰:「臣聞歷集周邦,徽音克嗣,氣淳漢國,沙麓發祥。昔在上代, 業隆祚遠,未有不敷陰教以闡洪基,膺淑慶以載聖哲者也。伏惟淑媛柔明內昭,徽 儀外范,合靈初迪,則庶姬仰耀;引訓蕃閫,則家邦被德。民應惟和,神屬惟祉, 故能誕鍾睿躬,用集大命,固靈根於既殞,融盛烈乎中興。載厚化深,聲詠允緝, 宜式諧舊典,恭享極號。謹奉尊號曰皇太后,宮曰崇憲。」太后居顯陽殿。
shàng yú guī fáng zhī nèi, lǐ jìng shén guǎ, yǒu suǒ yù xìng, huò liú zhǐ tài hòu fáng nèi, gù mín jiān xuān rán, xián yǒu chǒu shēng. gōng yē shì mì, mò néng biàn yě. xiào jiàn èr nián, zhuī zèng tài hòu fù xìng zhī sàn qí cháng shì, xìng zhī qī xú shì yú háng xiàn guǎng chāng xiāng jūn. dà míng sì nián, tài hòu dì zǐ fǔ jūn cān jūn qióng zhī shàng biǎo yuē: xiān chén gù huái ān lìng dào qìng fù mìng guāi chén, zì wéi míng shì. gǎn yuán wèi shù qǐng míng zhī diǎn, tè qǐ yún yǔ, wēi chuí sǎ rùn. zhào fù mén xià. yǒu sī chéng zhǐ zòu zèng gěi shì zhōng. qióng zhī jí dì xiū zhī mào zhī bìng chāo xiǎn zhí. tài hòu pō yù zhèng shì, cì yǔ qióng zhī děng cái wù, jiā lěi qiān jīn jū chù fú qì, yǔ dì zi xiāng móu.
上於閨房之內,禮敬甚寡,有所御幸,或留止太后房內,故民間喧然,咸有丑 聲。宮掖事秘,莫能辨也。孝建二年,追贈太后父興之散騎常侍,興之妻徐氏餘杭 縣廣昌鄉君。大明四年,太后弟子撫軍參軍瓊之上表曰:「先臣故懷安令道慶賦命 乖辰,自違明世。敢緣衛戍請名之典,特乞雲雨,微垂灑潤。」詔付門下。有司承 旨奏贈給事中。瓊之及弟休之、茂之並超顯職。太后頗豫政事,賜與瓊之等財物, 家累千金;居處服器,與帝子相侔。
qióng zhī zhái yǔ tài cháng wáng sēng dá bìng mén. cháng shèng chē fú wèi cóng zào sēng dá, sēng dá bù wèi zhī lǐ. qióng zhī yǐ sù tài hòu, tài hòu dà nù, gào shàng yuē: wǒ shàng zài, ér rén jiē líng wǒ jiā sǐ hòu, qǐ shí yǐ! yù zuì sēng dá. shàng yuē: qióng zhī nián shào, zì bù yí qīng zào yì. wáng sēng dá guì gōng zǐ, qǐ kě yǐ cǐ shì jiā zuì!
瓊之宅與太常王僧達並門。嘗盛車服衛從造僧達,僧達不為之禮。瓊之以訴太 後,太后大怒,告上曰:「我尚在,而人皆陵我家;死後,乞食矣!」欲罪僧達。 上曰:「瓊之年少,自不宜輕造詣。王僧達貴公子,豈可以此事加罪!」
dà míng wǔ nián, tài hòu suí shàng xún nán yù zhōu, fēi zhǔ yǐ xià bìng cóng. fèi dì jí wèi, hào tài huáng tài hòu.
大明五年,太后隨上巡南豫州,妃主以下並從。廢帝即位,號太皇太后。
tài zōng jiàn zuò, hào chóng xiàn tài hòu. chū, tài zōng shǎo shī suǒ shēng, wèi tài hòu suǒ shè yǎng, tài zōng jǐn xīn zhī shì, ér tài hòu fǔ ài yì dǔ. jí shàng jí wèi, gòng fèng lǐ yí, bù yì jiù rì. yǒu sī zòu yuē: fū dé fū yú nèi, diǎn zhāng bì yuǎn huà tán yú wài, huī hào yí xuān. fú wéi huáng tài hòu yì shèng zì tiān, mǔ yí yǔn zhe, yì míng bā yuǎn, dào biàn jiǔ wéi. shèng míng dēng yù, jǐng zuò yōu gǎi, huáng tài hòu yí jí qián hào, bié jū wài gōng. zhào yuē: zhèn bèi dīng jiān fá, zǎo yīng gū kǔ, tè méng chóng xiàn tài hòu shèng xùn fǔ yù. xī zài fān kǔn, cháng fèng yào shàn, zhōng pò xiōng wēi, bào huái mò suì. jīn tài yùn chū qǐ, qíng diǎn huò shēn, fāng yù qīn fèng chén hūn, jǐn huān guī jìn. bù dé rú suǒ zòu. xún bēng, shí nián wǔ shí wǔ. qiān bìn dōng gōng, mén tí yuē zōng xiàn gōng. shàng yòu zhào yuē: zhèn yòu jí tú liǎo, sù píng dé xùn, kān bào dìng yè, shí zī rén fàn, ēn zhe tún yí, yǒu jiān cháng mù. fū lǐ yán qíng shī, yì xún shì lì, kě tè qí shuāi sān yuè, yǐ shēn zhuī yǎng zhī xīn. shì yuē zhāo huáng tài hòu, zàng shì zǔ líng dōng nán, hào yuē xiū níng líng.
太宗踐阼,號崇憲太后。初,太宗少失所生,為太后所攝養,太宗盡心祗事, 而太后撫愛亦篤。及上即位,供奉禮儀,不異舊日。有司奏曰:「夫德敷於內,典 章必遠;化覃於外,徽號宜宣。伏惟皇太后懿聖自天,母儀允著,義明八遠,道變 九圍。聖明登御,景胙攸改,皇太后宜即前號,別居外宮。」詔曰:「朕備丁艱罰, 蚤嬰孤苦,特蒙崇憲太后聖訓撫育。昔在蕃閫,常奉藥膳,中迫凶威,抱懷莫遂。 今泰運初啟,情典獲申,方欲親奉晨昏,盡歡閨禁。不得如所奏。」尋崩,時年五 十五。遷殯東宮,門題曰宗憲宮。上又詔曰:「朕幼集荼蓼,夙憑德訓,龕虣定業, 實資仁范,恩著屯夷,有兼常慕。夫禮沿情施,義循事立,可特齊衰三月,以申追 仰之心。」諡曰昭皇太后,葬世祖陵東南,號曰修寧陵。
xiān shì, jìn ān wáng zǐ xūn wèi píng, wū zhě wèi yí kāi zhāo tài hòu líng yǐ wèi yàn shèng. xiū fù cāng zú, bù dé rú lǐ. shàng xìng jì, lǜ jiāng lái zhì zāi. tài shǐ sì nián xià, zhào yǒu sī yuē: chóng xiàn zhāo tài hòu xiū níng líng dì, dà míng zhī shì, jiǔ suǒ kǎo bo. qián suì zāo zhū fān zhī nán, lǐ cóng quán yí. fèng yíng cāng zú, wèi xiá yíng gǎi. ér yíng suì zhī suǒ, shān yuán bēi lòu. qǐng nián tuí huài, rì yǒu zī shén, héng fèi xiū zhěng, zhōng wú yǒng gù. qiě xiáng kǎo dì xíng, shū guāi xiāng shì. zhèn zǎo méng cí yù, qíng lǐ jiān cháng, sī shǐ zhōng shǐ zhī yì, zài zhāng yōu xiǎn. shǐ guān kě jiù yán shān zuǒ yòu, gèng zhái jí dì. míng shěn guī shì, xū xuǎn lìng chén, shì zūn jiù diǎn, yǐ lǐ chuàng zhì. jīn zhōng yǔ suī níng, biān lǔ wèi xī, yíng jiù zhī gōng, wù zài cóng jiǎn. jǔ yán xún bēi, qíng rú qiē gē. yǒu sī zòu: běi jiāng wèi jī, róng yì shì wù, lǐ zhī xiáng lüè, gè yán shí yí. chén děng cān yì, xiū níng líng xuán gōng bǔ zhì huǐ huài, quán shī yóu diàn, zàn chū zǐ gōng, shì bì jí biǎn, yú shì wèi yǔn. zhào kě.
先是,晉安王子勛未平,巫者謂宜開昭太后陵以為厭勝。修復倉卒,不得如禮。 上性忌,慮將來致災。泰始四年夏,詔有司曰:「崇憲昭太后修寧陵地,大明之世, 久所考卜。前歲遭諸蕃之難,禮從權宜。奉營倉卒,未暇營改。而塋隧之所,山原 卑陋。頃年頹壞,日有滋甚,恆費修整,終無永固。且詳考地形,殊乖相勢。朕蚤 蒙慈遇,情禮兼常,思使終始之義,載彰幽顯。史官可就岩山左右,更宅吉地。明 審龜筮,須選令辰,式遵舊典,以禮創製。今中宇雖寧,邊虜未息,營就之功,務 在從簡。舉言尋悲,情如切割。」有司奏:「北疆未緝,戎役是務,禮之詳略,各 沿時宜。臣等參議,修寧陵玄宮補治毀壞,權施油殿,暫出梓宮,事畢即窆,於事 為允。」詔可。
qióng zhī wèi héng yáng nèi shǐ, xiān hòu zú. fèi dì jǐng hé zhōng, yǐ xiū zhī wèi huáng mén shì láng, mào zhī zuǒ jūn jiāng jūn, bìng fēng kāi guó xiàn hóu, yì qiān hù. yòu zhuī zèng xìng zhī shì zhōng jīn zǐ guāng lù dài fū, shì yuē xiào hóu dào qìng sàn qí cháng shì guāng lù dài fū kāi fǔ yí tóng sān sī, shì yuē jìng hóu. lì dào qìng nǚ wèi huáng hòu, yǐ xiū zhī wèi shì zhōng, mào zhī huáng mén láng. tài zōng fèi yòu zhǔ, yù shuō tài hòu zhī xīn, nǎi xià lìng shū yuē: tài huáng tài hòu zǎo chuí ài yù, yán qíng jí shì, tóng yú tiān shǔ. qián chē qí zī yì cān jūn lù xiū zhī qián dān yáng chéng lù mào zhī, chóng xiàn mì qī, zǎo yán róng guàn, bìng huái suǒ xūn, yí shū héng shì. xiū zhī kě huáng mén shì láng, lǐng bù bīng xiào wèi mào zhī kě zhōng shū shì láng. tài zōng wèi jí wèi, gù chēng lìng shū. mào zhī yòu qiān sī tú cóng shì zhōng láng, xiū zhī guì yáng wáng xiū fàn zhèn běi zī yì cān jūn. tài zōng shā shì zǔ zhū zi, yīn cǐ xiàn xiū zhī děng, yòu qí zhū zi.
瓊之為衡陽內史,先後卒。廢帝景和中,以休之為黃門侍郎,茂之左軍將軍, 並封開國縣侯,邑千戶。又追贈興之侍中、金紫光祿大夫,諡曰孝侯;道慶散騎常 侍、光祿大夫、開府儀同三司,諡曰敬侯。立道慶女為皇后,以休之為侍中,茂之 黃門郎。太宗廢幼主,欲說太后之心,乃下令書曰:「太皇太后蚤垂愛遇,沿情即 事,同於天屬。前車騎諮議參軍路休之、前丹陽丞路茂之,崇憲密戚,蚤延榮貫, 並懷所勛,宜殊恆飾。休之可黃門侍郎,領步兵校尉;茂之可中書侍郎。」太宗未 即位,故稱令書。茂之又遷司徒從事中郎,休之桂陽王休范鎮北諮議參軍。太宗殺 世祖諸子,因此陷休之等,宥其諸子。
xiào wǔ wén mù wáng huáng hòu, huì xiàn yuán, láng yá lín yí rén. yuán jiā èr shí nián, bài wǔ líng wáng fēi. shēng fèi dì yù zhāng wáng zǐ shàng shān yīn gōng zhǔ chǔ yù lín huái kāng āi gōng zhǔ chǔ pèi huáng nǚ chǔ xiù kāng lè gōng zhǔ xiū míng. shì zǔ zài fān, hòu shén yǒu chǒng. shàng rù fá xiōng nì, hòu liú xún yáng, yǔ tài hòu tóng hái jīng dū, lì wèi huáng hòu.
孝武文穆王皇后,諱憲嫄,琅邪臨沂人。元嘉二十年,拜武陵王妃。生廢帝、 豫章王子尚、山陰公主楚玉、臨淮康哀公主楚佩、皇女楚琇、康樂公主修明。世祖 在蕃,後甚有寵。上入伐凶逆,後留尋陽,與太后同還京都,立為皇后。
dà míng sì nián, hòu lǜ liù gōng gōng sāng yú xī jiāo, huáng tài hòu guān lǐ. shàng xià zhào yuē: zhèn bo xiáng dà xīn, cè chén fú yǔ, yuán zhào liù gōng, qīn cán chuān shì. huáng tài hòu jiàng luán cóng yù, zhù bì guān lǐ. lǜ qú jì jù, xuán dǎn fāng xiū, shù yí fā jiāo, wéi huà dòng zhōng. xiàn fēi zhǔ yǐ xià, kě liàng jiā bān xī. fèi dì jí wèi, zūn yuē huáng tài hòu, gōng yuē yǒng xùn. qí nián, bēng yú hán zhāng diàn, shí nián sān shí bā. fù zàng jǐng níng líng.
大明四年,後率六宮躬桑於西郊,皇太后觀禮。上下詔曰:「朕卜祥大昕,測 辰拂羽,爰詔六宮,親蠶川室。皇太后降鑾從御,佇蹕觀禮。綠蘧既具,玄紞方修, 庶儀發椒,闈化動中。縣妃主以下,可量加班錫。」廢帝即位,尊曰皇太后,宮曰 永訓。其年,崩於含章殿,時年三十八。祔葬景寧陵。
hòu fù yǎn, zì zi yóu, jìn chéng xiàng dǎo xuán sūn, shàng shū gǔ zhī zǐ yě. mǔ jìn xiào wǔ dì nǚ pó yáng gōng zhǔ, sòng shòu chán, fēng yǒng chéng jūn. yǎn shàng gāo zǔ dì èr nǚ wú xìng zhǎng gōng zhǔ huì róng nán, shǎo lì xiǎn guān, huáng mén shì láng, mì shū jiān, shì zhōng. yuán jiā mò, wèi sàn qí cháng shì yòu wèi jiāng jūn. shì zǔ jí wèi, yǐ hòu fù, shòu jīn zǐ guāng lù dài fū, lǐng yì yáng wáng shī, cháng shì rú gù. qiān yòu guāng lù dài fū, cháng shì wáng shī rú gù. yǎn qiān xū gōng jǐn, bù yǐ shì shì guān huái. xiào jiàn èr nián zú, shí nián wǔ shí sì. zhuī zèng kāi fǔ yí tóng sān sī, běn guān rú gù, shì yuē gōng gōng.
後父偃,字子游,晉丞相導玄孫,尚書嘏之子也。母晉孝武帝女鄱陽公主,宋 受禪,封永成君。偃尚高祖第二女吳興長公主諱榮男,少歷顯官,黃門侍郎,秘書 監,侍中。元嘉末,為散騎常侍、右衛將軍。世祖即位,以後父,授金紫光祿大夫, 領義陽王師,常侍如故。遷右光祿大夫,常侍、王師如故。偃謙虛恭謹,不以世事 關懷。孝建二年卒,時年五十四。追贈開府儀同三司,本官如故,諡曰恭公。
zhǎng zi zǎo, wèi zhì dōng yáng tài shǒu. shàng tài zǔ dì liù nǚ lín chuān zhǎng gōng zhǔ huì yīng yuàn. gōng zhǔ xìng dù, ér zǎo bié ài zuǒ yòu rén wú chóng zǔ. qián fèi dì jǐng hé zhōng, zhǔ chán zhī yú fèi dì, zǎo zuò xià yù sǐ, zhǔ yǔ wáng shì lí hūn. tài shǐ chū, yǐ zhǔ shì yù zhāng tài shǒu yǔ chōng yuǎn, wèi jí chéng lǐ ér chōng yuǎn zú.
長子藻,位至東陽太守。尚太祖第六女臨川長公主諱英媛。公主性妒,而藻別 愛左右人吳崇祖。前廢帝景和中,主讒之於廢帝,藻坐下獄死,主與王氏離婚。泰 始初,以主適豫章太守庾沖遠,未及成禮而沖遠卒。
sòng shì zhū zhǔ, mò bù yán dù, tài zōng měi jí zhī. hú shú lìng yuán tāo qī yǐ dù jì cì sǐ, shǐ jìn chén yú tōng zhī zhuàn dù fù jì. zuǒ guāng lù dài fū jiāng zhàn sūn xiào dāng shàng shì zǔ nǚ, shàng nǎi shǐ rén wèi xiào zuò biǎo ràng hūn, yuē:
宋世諸主,莫不嚴妒,太宗每疾之。湖熟令袁慆妻以妒忌賜死,使近臣虞通之 撰《妒婦記》。左光祿大夫江湛孫斅當尚世祖女,上乃使人為斅作表讓婚,曰:
fú chéng zhào zhǐ, dāng yǐ lín rǔ gōng zhǔ jiàng pín, róng chū wàng biǎo, ēn jiā diǎn wài. gù shěn yóu bì, fú yòng yōu huáng. chén hán mén cuì zú, rén fán zhì lòu, lǘ yán yǒu duì, běn gé tiān yīn. rú chén sù liú, shì pín yè guǎ, nián jìn jiāng guān, jiē yǐ yǒu shì, jīng chāi bù qún, zú dé chéng lǐ. měi bù zì jiě, wú ǒu qì zī, méi fǎng mò xún, sù zú fú wèn. zì wéi mén qìng, shǔ jiàng gōng zhǔ, tiān ēn suǒ tán, róng jí chǒu mò. huái yōu bào tì, lǜ bù huò miǎn, zhēng mìng suǒ dāng, guǒ yīng zī jǔ. suī mén tài zōng róng, yú chén fēi xìng, yǎng yuán shèng dài, mào chén yú shí.
伏承詔旨,當以臨汝公主降嬪,榮出望表,恩加典外。顧審輶蔽,伏用憂惶。 臣寒門顇族,人凡質陋,閭閻有對,本隔天姻。如臣素流,室貧業寡,年近將冠, 皆已有室,荊釵布裙,足得成禮。每不自解,無偶迄茲,媒訪莫尋,素族弗問。自 惟門慶,屬降公主,天恩所覃,容及醜末。懷憂抱惕,慮不獲免,征命所當,果膺 茲舉。雖門泰宗榮,於臣非幸,仰緣聖貸,冒陳愚實。
zì jìn shì yǐ lái, pèi shàng wáng jī zhě, suī lèi jīng měi zhòu, jí yǒu míng cái, zhì rú wáng dūn shè qì, huán wēn liǎn wēi, zhēn zhǎng yáng yú yǐ qiú miǎn, zi jìng jiǔ zú yǐ wéi zhào, wáng yǎn wú zhòng dōu zhī zhì, ér luǒ lù yú běi jiē, hé yǔ què lóng gōng zhī zī, ér tóu qū yú shēn jǐng, xiè zhuāng dài zì tóng yú méng sǒu, yīn chōng jǐ bù miǎn yú qiáng chú. bǐ shù rén zhě, fēi wú cái yì, ér shì qū yú chóng guì, shì gé yú wén lǎn, tūn bēi rú qì, wú suǒ táo sù. zhì lēi shén yú pū lì, fáng xián guò yú bì qiè. wǎng lái chū rù, rén lǐ zhī cháng dāng bīn dài kè, péng cóng zhī yì. ér lìng sǎo zhé xī jià, wú kuī mén zhī qī fèi yán chōu xí, jué jiē duì zhī lǐ. fēi wéi jiāo yǒu lí yì, nǎi yì xiōng dì shū kuò. dì lìng shòu jiǔ ròu zhī cì, zhì yǐ dòng jìng jiān zi hé qián bó zhī sī, jié qí yán xiào. mǔ nǎi zhēng mèi, xiāng quàn yǐ yán nī ǎo jìng qián, xiāng chǎn yǐ jí. dì lìng bì fán yōng xià cái, jiān zi jiē jiā méng yú shù, yì jǔ zhǐ zé wèi xián shì fēi, tīng yán yǔ zé miù yú xū shí. mǔ nǎi gǎn shì qí jiù, wéi zàn dù jì ní ǎo zì chàng duō zhī, wù jiǎn kǒu shé. qí jiān yòu yǒu yīng dá wèn xùn, bǔ shì shī mǔ, nǎi zhì cán yú yǐn shí, jié biàn yǔ shuí, yì pī gù bì, bì zé tóu lǐng. yòu chū rù zhī yí, fán shěng nán zhōng, huò jìn bù huò qián, huò rù bù tīng chū. bù rù zé xián yú yù shū, qiú chū zé yí yǒu bié yì, zhào bì yǐ sān bū wèi qī, qiǎn bì yǐ rì chū wèi xiàn, xī bù jiàn wǎn pò, cháo bù shí shǔ xīng. zhì yú yè bù yuè ér nòng qín, zhòu gǒng mèi ér pī juàn, yī shēng zhī nèi, yǔ cǐ zhǎng guāi. yòu shēng yǐng cái wén, zé shǎo bì bēn bèng jū mèi xiàng xí, zé lǎo chǒu cóng lái. zuǒ yòu zhěng shuā, yǐ yí chǒng jiàn xián bīn kè wèi guān, yǐ shǎo róng zhì chì. lǐ zé yǒu liè yìng, xiàng zé yǒu guàn yú, běn wú mān dí zhī xián, qǐ yǒu qīng fù zhī qiào. kuàng jīn yì jué bàng sī, qián gōng zhèng pǐ, ér měi shì bì yán wú yí shì, shè cí zhé yán qīng yì wǒ. yòu qiè wén zhū zhǔ jí jù, wéi lùn fū zú. huǎn bù zú wèi jí zhě fǎ, jí zé kě wèi huǎn zhě shī, gèng xiāng shàn yòu, běn qí héng yì, bù kě dài jiè, gù shí cháng cí. huò yán yě bài qù, huò yán rén xiào wǒ, suī jiā yuē sī lǐ, yǒu shèn wáng xiàn, fā kǒu suǒ yán, héng tóng kē lǜ. wáng zǎo suī fù qiáng hěn, pō jīng xué shè, xì xiào zhī shì, suì wèi yuān hún. chǔ ài yōu fèn, yòng zhì yāo jué. shāng lǐ hài yì, nán yǐ jù wén.
自晉氏以來,配上王姬者,雖累經美胄,亟有名才,至如王敦懾氣,桓溫斂威, 真長佯愚以求免,子敬灸足以違詔,王偃無仲都之質,而倮露於北階,何瑀闕龍工 之姿,而投軀於深井,謝莊殆自同於矇叟,殷沖幾不免於強鉏。彼數人者,非無才 意,而勢屈於崇貴,事隔於聞覽,吞悲茹氣,無所逃訴。制勒甚於仆隸,防閒過於 婢妾。往來出入,人理之常;當賓待客,朋從之義。而令掃轍息駕,無窺門之期; 廢筵抽席,絕接對之理。非唯交友離異,乃亦兄弟疏闊。第令受酒肉之賜,制以動 靜;監子荷錢帛之私,節其言笑。姆妳爭媚,相勸以嚴;妮媼競前,相諂以急。第 令必凡庸下才,監子皆葭萌愚豎,議舉止則未閒是非,聽言語則謬於虛實。姆妳敢 恃耆舊,唯贊妒忌;尼媼自倡多知,務檢口舌。其間又有應答問訊,卜筮師母,乃 至殘餘飲食,詰辯與誰,衣被故敝,必責頭領。又出入之宜,繁省難衷,或進不獲 前,或入不聽出。不入則嫌於欲疏,求出則疑有別意,召必以三晡為期,遣必以日 出為限,夕不見晚魄,朝不識曙星。至於夜步月而弄琴,晝拱袂而披卷,一生之內, 與此長乖。又聲影裁聞,則少婢奔迸;裾袂向席,則老丑叢來。左右整刷,以疑寵 見嫌;賓客未冠,以少容致斥。禮則有列媵,象則有貫魚,本無嫚嫡之嫌,豈有輕 婦之誚。況今義絕傍私,虔恭正匹,而每事必言無儀適,設辭輒言輕易我。又竊聞 諸主集聚,唯論夫族。緩不足為急者法,急則可為緩者師,更相扇誘,本其恆意, 不可貸借,固實常辭。或言野敗去,或言人笑我,雖家曰私理,有甚王憲,發口所 言,恆同科律。王藻雖復強佷,頗經學涉,戲笑之事,遂為冤魂。褚曖憂憤,用致 夭絕。傷理害義,難以具聞。
fū zhōng sī zhī dé, shí zhì kè chāng zhuān dù zhī xíng, yǒu fáng fán yǎn, shì yǐ shàng zhǔ zhī mén, wǎng wǎng jué sì fù mǎ zhī shēn, tōng lí xìn jiù. yǐ chén fán ruò, hé yǐ kè kān. bì jiāng huǐ zú lún mén, qǐ yī shēn shěng. qián hòu yīng cǐ, qí rén suī zhòng, rán jiē huàn zhāng xiá ěr, shì gé tiān cháo, gù tūn yán yān lǐ, wú gǎn lùn sù. chén xìng shǔ shèng míng, jīn zhào yóu dào, hóng wù yǐ diǎn, chù qīn yǐ gōng, chén zhī bǐ huái, kě dé zì jǐn. rú chén mén fēn, shì hé shū róng, zú shǒu qián jī, biàn yù tí fú, qīng guān xiǎn huàn, huò yóu cái shēng, yī dāo hūn qī, xián chéng ēn jiǎ. shì yǐ yǎng mào fēi yí, pī lù dān shí. fēi wéi zhǐ chén yī jǐ, guī quán shēn yuàn shí nǎi guǎng shēn zhū mén yōu huàn zhī qiè. fú yuàn tiān cí zhào chá, tè cì juān tíng, shǐ yàn què wēi qún, dé bǎo cóng wèi, chǔn wù hán shēng, zì jǐ mí dǔ. ruò ēn zhào nán jiàng, pī qǐng bù shēn, biàn dāng kān fū jiǎn fà, tóu shān cuàn hǎi.
夫螽斯之德,實致克昌;專妒之行,有妨繁衍,是以尚主之門,往往絕嗣;駙 馬之身,通離釁咎。以臣凡弱,何以克堪。必將毀族淪門,豈伊身眚。前後嬰此, 其人雖眾,然皆患彰遐邇,事隔天朝,故吞言咽理,無敢論訴。臣幸屬聖明,矜照 由道,弘物以典,處親以公,臣之鄙懷,可得自盡。如臣門分,世荷殊榮,足守前 基,便預提拂,清官顯宦,或由才升,一叨婚戚,咸成恩假。是以仰冒非宜,披露 丹實。非唯止陳一己,規全身願;實乃廣申諸門憂患之切。伏願天慈照察,特賜蠲 停,使燕雀微群,得保叢蔚,蠢物含生,自己彌篤。若恩詔難降,披請不申,便當 刊膚剪髮,投山竄海。
tài zōng yǐ cǐ biǎo biàn shì zhū zhǔ. yú shì lín chuān zhǎng gōng zhǔ shàng biǎo yuē: qiè zāo suí qí báo, jué yú wáng shì, sī tíng xiāo lì, zhì cǐ fēn yì. jīn gū jí qióng rán, jiǎ xī zhāo xī, qíng jì suǒ zhōng, wéi zài yī zi. qì kuò tú tàn, chí jiān lián mǐn, fǒu tài kū róng, xì yǐ wèi mìng. shí yuàn shēn qí mén xìn, hái wèi mǔ zǐ. tuī qiān mǐn fǔ, wèi jí zì wén. xiān cháo cí ài, jiàn qiè dān zhōng. ruò cì shǐ xī chè guī dì dìng shěng, yǎng kuí tiān zhǐ, huò yǒu kě xún. jīn shì pò chéng qiè, bù gù diǎn xiàn, gǎn yuán ēn dào, chù mào pī wén. tè qǐ hái shēn wáng zú, shǒu yǎng ruò sì, suī sǐ zhī rì, shí gān yú shēng. xǔ zhī.
太宗以此表遍示諸主。於是臨川長公主上表曰:「妾遭隨奇薄,絕於王氏,私 庭囂戾,致此分異。今孤疾煢然,假息朝夕,情寄所鍾,唯在一子。契闊荼炭,持 兼憐愍,否泰枯榮,系以為命。實願申其門釁,還為母子。推遷僶俛,未及自聞。 先朝慈愛,鑒妾丹衷。若賜使息徹歸第定省,仰揆天旨,或有可尋。今事迫誠切, 不顧典憲,敢緣恩燾,觸冒披聞。特乞還身王族,守養弱嗣,雖死之日,實甘於生。」 許之。
zǎo dì mào, shēng míng mò guì dá. mào dì yōu, tài zǎi cóng shì zhōng láng, zǎo zú, zhuī zèng huáng mén shì láng. dì zhēn, shēng míng mò xiǎn huàn.
藻弟懋,升明末貴達。懋弟攸,太宰從事中郎,蚤卒,追贈黃門侍郎。弟臻, 升明末顯宦。
qián fèi dì hé huáng hòu, huì lìng wǎn, lú jiāng qián rén yě. xiào jiàn sān nián, nà wèi huáng tài zǐ fēi. dà míng wǔ nián, hōng yú dōng gōng huī guāng diàn, shí nián shí qī. zàng wéi wéi, shì yuē xiàn fēi. shàng gèng wèi tài zǐ zhì nèi zhí èr děng, yuē bǎo lín, yuē liáng dì. nà nán zhōng láng zhǎng shǐ tài shān yáng zhān nǚ wèi liáng dì, yí dū tài shǒu yuán sēng huì nǚ wèi bǎo lín. fèi dì jí wèi, zhuī chóng xiàn fēi yuē xiàn huáng hòu. tài zōng jiàn zuò, qiān hòu yǔ fèi dì hé zàng lóng shān běi.
前廢帝何皇后,諱令婉,廬江灊人也。孝建三年,納為皇太子妃。大明五年, 薨於東宮徽光殿,時年十七。葬囗囗,諡曰獻妃。上更為太子置內職二等,曰保林, 曰良娣。納南中郎長史太山羊瞻女為良娣,宜都太守袁僧惠女為保林。廢帝即位, 追崇獻妃曰獻皇后。太宗踐阼,遷後與廢帝合葬龍山北。
hòu fù yǔ, zì zhì yù, jìn shàng shū zuǒ pú shè chéng céng sūn yě. zǔ róng, dà sī nóng. yǔ shàng gāo zǔ shào nǚ yù zhāng kāng zhǎng gōng zhǔ huì xīn nán. gōng zhǔ xiān shì xú qiáo, měi róng sè, cōng mǐn yǒu zhì shù. tài zǔ shì, lǐ dài tè lóng. yǔ háo jìng yú shí, yǔ píng chāng mèng líng xiū dōng hǎi hé xù děng, bìng yǐ yú mǎ jiāo shē xiāng shàng. gōng zhǔ yǔ yǔ qíng ài lóng mì, hé shì wài yīn shū qī, mò bù zhān bèi ēn jì. yǔ lì wèi qīng xiǎn, zhì wèi jiāng jūn. dà míng bā nián, gōng zhǔ hōng, yǔ mù kāi, shì zǔ zhuī zèng jīn zǐ guāng lù dài fū, jiā sàn qí cháng shì.
後父瑀,字稚玉,晉尚書左僕射澄曾孫也。祖融,大司農。瑀尚高祖少女豫章 康長公主諱欣男。公主先適徐喬,美容色,聰敏有智數。太祖世,禮待特隆。瑀豪 競於時,與平昌孟靈休、東海何勖等,並以輿馬驕奢相尚。公主與瑀情愛隆密,何 氏外姻疏戚,莫不沾被恩紀。瑀歷位清顯,至衛將軍。大明八年,公主薨,瑀墓開, 世祖追贈金紫光祿大夫,加散騎常侍。
zi mài, shàng tài zǔ dì shí nǚ xīn cài gōng zhǔ huì yīng mèi. mài shǎo yǐ guì qī jū xiǎn huàn, hǎo quǎn mǎ chí zhú, duō jù cái lì zhī shì. yǒu shù zài jiāng chéng xiàn jiè, qù jīng shī sān shí lǐ. mài měi yóu lǚ, zhé jié sì lián qí, wǔ shì chéng qún. dà míng mò, wèi yù zhāng wáng zǐ shàng fǔ jūn zī yì cān jūn, jiā níng shuò jiāng jūn nán jì yīn tài shǒu. fèi dì nà gōng zhǔ yú hòu gōng, wěi yán hōng yǔn, shā yī bì sòng chū mài dì pín zàng xíng sàng lǐ. cháng yí mài yǒu yì tú, mài yì zhāo jù tóng zhì, yù yīn xíng xìng fèi lì. shì jué, fèi dì zì chū tǎo mài zhū zhī. tài zōng jí wèi, zhuī fēng jiàn níng xiàn hóu, shí yì wǔ bǎi hù. zi màn qiàn sì, qí shòu chán, guó chú.
子邁,尚太祖第十女新蔡公主諱英媚。邁少以貴戚居顯宦,好犬馬馳逐,多聚 才力之士。有墅在江乘縣界,去京師三十里。邁每游履,輒結駟連騎,武士成群。 大明末,為豫章王子尚撫軍諮議參軍,加寧朔將軍、南濟陰太守。廢帝納公主於後 宮,偽言薨殞,殺一婢送出邁第嬪葬行喪禮。常疑邁有異圖,邁亦招聚同志,欲因 行幸廢立。事覺,廢帝自出討邁誅之。太宗即位,追封建寧縣侯,食邑五百戶。子 曼倩嗣,齊受禪,國除。
yǔ xiōng zi liàng, xiào jiàn chū, wèi guì yáng tài shǒu. chéng xiàng nán jùn wáng yì xuān wèi nì, qiǎn cān jūn wáng shī shòu duàn guì yáng dào, yǐ fáng guǎng zhōu cì shǐ zōng què, liàng shōu zhǎn zhī. guān zhì xīn ān nèi shǐ. liàng dì huī, fèi dì yuán huī chū, wèi guǎng zhōu cì shǐ, wèi zhī zhèn, zuò guó āi qī huì bú dào, miǎn guān. fù qǐ wèi dōu guān shàng shū, wèi bài, zú. huī dì dàn, sī tú yòu zhǎng shǐ. dàn dì yǎn, zuì zhī míng. xìng zào dòng. tài zōng chū, wèi jiàn ān wáng xiū rén sī tú cóng shì zhōng láng, réng chú huáng mén láng, wèi bài jìng, qiú zhuǎn sī tú sī mǎ. dé sī mǎ, fù qiú tài zǐ yòu lǜ. bài yòu lǜ yī èr rì, fù qiú shì zhōng. xún rì zhī jiān, qiú jìn wú yǐ. bù dé shì zhōng, yǐ yuàn lì cì sǐ.
瑀兄子亮,孝建初,為桂陽太守。丞相南郡王義宣為逆,遣參軍王師壽斷桂陽 道,以防廣州刺史宗愨,亮收斬之。官至新安內史。亮弟恢,廢帝元徽初,為廣州 刺史,未之鎮,坐國哀期晦不到,免官。復起為都官尚書,未拜,卒。恢弟誕,司 徒右長史。誕弟衍,最知名。性躁動。太宗初,為建安王休仁司徒從事中郎,仍除 黃門郎,未拜竟,求轉司徒司馬。得司馬,復求太子右率。拜右率一二日,復求侍 中。旬日之間,求進無已。不得侍中,以怨詈賜死。
wén dì shěn jié yú, huì róng jī, bù zhī hé xǔ rén yě. nà yú hòu gōng, wèi měi rén. shēng míng dì, bài wèi jié yú. yuán jiā sān shí nián zú, shí sì shí. zàng jiàn kāng zhī mò fǔ shān. shì zǔ jí wèi, zhuī zèng xiāng dōng guó tài fēi. tài zōng jí wèi, yǒu sī zòu yuē: xī bīn dōu zhuī yuǎn, zhèng yì chán āi, miǎn mù dé yì, jìng fèng yuán líng. xiān tài fēi dé lǚ duān huá, huī jǐng míng jùn, fēng guāng chén yē, xùn liú guó wéi, jū shèng dàn líng, zǎo juān hóng zuò. chén děng yuǎn mó hàn cè, jìn yí jìn diǎn, jǐn shàng zūn hào wèi huáng tài hòu. xià lǐ guān yì shì, shì yuē xuān tài hòu, líng hào yuē chóng níng.
文帝沈婕妤,諱容姬,不知何許人也。納於後宮,為美人。生明帝,拜為婕妤。 元嘉三十年卒,時四十。葬建康之莫府山。世祖即位,追贈湘東國太妃。太宗即位, 有司奏曰:「昔豳都追遠,正邑纏哀,緬慕德義,敬奉園陵。先太妃德履端華,徽 景明峻,風光宸掖,訓流國闈,鞠聖誕靈,蚤捐鴻祚。臣等遠模漢冊,近儀晉典, 謹上尊號為皇太后。」下禮官議諡,諡曰宣太后,陵號曰崇寧。
yǐ tài hòu dì dào qìng wèi gěi shì zhōng, tài shǐ sān nián zú, zhuī zèng tōng zhí sàn qí cháng shì, cì jué xiàn hóu. yòu zhuī zèng tài hòu fù sàn qí cháng shì, mǔ wáng shì chéng lè xiāng jūn.
以太后弟道慶為給事中,泰始三年卒,追贈通直散騎常侍,賜爵縣侯。又追贈 太后父散騎常侍,母王氏成樂鄉君。
míng gōng wáng huáng hòu, huì zhēn fēng, láng yá lín yí rén yě. yuán jiā èr shí wǔ nián, bài huái yáng wáng fēi tài zōng gǎi fēng, yòu wèi xiāng dōng wáng fēi. shēng jìn líng zhǎng gōng zhǔ bó sì jiàn ān zhǎng gōng zhǔ bó yuàn. tài zōng jí wèi, lì wèi huáng hòu. shàng cháng gōng nèi dà jí, ér yǔ fù rén guān zhī, yǐ wèi huān xiào. hòu yǐ shàn zhàng miàn, dú wú suǒ yán. dì nù yuē: wài shě jiā hán qǐ, jīn gòng wèi xiào lè, hé dú bù shì? hòu yuē: wèi lè zhī shì, qí fāng zì duō. qǐ yǒu gū zǐ mèi jí jù, ér yǔ fù rén xíng tǐ. yǐ cǐ wèi lè, wài shě zhī wèi huān shì, shí yǔ cǐ bù tóng. dì dà nù, qiǎn hòu lìng qǐ. hòu xiōng yáng zhōu cì shǐ jǐng wén yǐ cǐ shì yǔ cóng jiù chén jùn xiè wěi yuē: hòu zài jiā wèi níng ruò fù rén, bù zhī jīn duàn suì néng gāng zhèng rú cǐ.
明恭王皇后,諱貞風,琅邪臨沂人也。元嘉二十五年,拜淮陽王妃;太宗改封, 又為湘東王妃。生晉陵長公主伯姒、建安長公主伯媛。太宗即位,立為皇后。上常 宮內大集,而瑀婦人觀之,以為歡笑。後以扇障面,獨無所言。帝怒曰:「外舍家 寒乞,今共為笑樂,何獨不視?」後曰:「為樂之事,其方自多。豈有姑姊妹集聚, 而瑀婦人形體。以此為樂,外舍之為歡適,實與此不同。」帝大怒,遣後令起。後 兄揚州刺史景文以此事語從舅陳郡謝緯曰:「後在家為儜弱婦人,不知今段遂能剛 正如此。」
fèi dì jí wèi, zūn wèi huáng tài hòu, gōng yuē hóng xùn. fèi dì shī dé, tài hòu měi jiā xù pì, shǐ zhě yóu jiàn shùn cóng, hòu kuáng tè zhuǎn shén, jiàn bù yuè. yuán huī wǔ nián wǔ yuè wǔ rì, tài hòu cì dì yù bǐng máo shàn, dì xián qí máo bǐng bù huá, yīn cǐ yù jiā zhèn hài, yǐ lìng tài yī zhǔ yào, zuǒ yòu rén zhǐ zhī yuē: ruò xíng cǐ shì, guān biàn yīng zuò xiào zǐ, qǐ fù dé chū rù jiǎo kuài. dì yuē: rǔ yǔ dà yǒu lǐ. nǎi zhǐ.
廢帝即位,尊為皇太后,宮曰弘訓。廢帝失德,太后每加勖譬,始者猶見順從, 後狂慝轉甚,漸不悅。元徽五年五月五日,太后賜帝玉柄毛扇,帝嫌其毛柄不華, 因此欲加鴆害,已令太醫煮藥,左右人止之曰:「若行此事,官便應作孝子,豈復 得出入狡獪。」帝曰:「汝語大有理。」乃止。
shùn dì jí wèi, qí wáng bǐng quán, zōng shì liú huǎng liú chuò bo bó xìng děng yǒu yì zhì, tài hòu pō yǔ xiāng guān. shùn dì chán wèi, tài hòu yǔ dì xùn yú dōng dǐ, yīn qiān jū dān yáng gōng, bài rǔ yīn wáng tài fēi. shùn dì cú yú dān yáng, gèng lì dì jīng yì. jiàn yuán yuán nián, hōng yú dì, shí nián sì shí sì. zhuī jiā hào shì, zàng yǐ sòng hòu lǐ. fù sēng lǎng, shì bié jiàn jǐng wén chuán.
順帝即位,齊王秉權,宗室劉晃、劉綽、卜伯興等有異志,太后頗與相關。順 帝禪位,太后與帝遜於東邸,因遷居丹陽宮,拜汝陰王太妃。順帝殂于丹陽,更立 第京邑。建元元年,薨於第,時年四十四。追加號諡,葬以宋後禮。父僧朗,事別 見《景文傳》。
míng dì chén guì fēi, huì miào dēng, dān yáng jiàn kāng rén, tú jiā nǚ yě. shì zǔ cháng shǐ wèi sī cǎi fǎng mín jiān zǐ nǚ yǒu zī sè zhě. tài fēi jiā zài jiàn kāng xiàn jiè, jiā pín, yǒu cǎo wū liǎng sān jiān. shàng chū xíng, wèn wèi yuē: yù dào biān nà dé cǐ cǎo wū, dāng yóu jiā pín. cì qián sān wàn, lìng qǐ wǎ wū. wèi zì sòng qián yǔ zhī, jiā rén bìng bù zài, wéi tài fēi zài jiā, shí nián shí èr sān. wèi jiàn qí róng zhì shén měi, jí yǐ bái shì zǔ, yú shì yíng rù gōng. zài lù tài hòu fáng nèi, jīng èr sān nián, zài hū, bù jiàn xìng. tài hòu yīn yán yú shàng, yǐ cì tài zōng. shǐ yǒu chǒng, yī nián xǔ shuāi xiē, yǐ qǐ lǐ dào ér. xún yòu yíng hái, shēng fèi dì, gù mín zhōng jiē hū fèi dì wèi lǐ shì zi. fèi dì hòu měi zì chēng lǐ jiāng jūn, huò zì wèi lǐ tǒng.
明帝陳貴妃,諱妙登,丹陽建康人,屠家女也。世祖常使尉司採訪民間子女有 姿色者。太妃家在建康縣界,家貧,有草屋兩三間。上出行,問尉曰:「御道邊那 得此草屋,當由家貧。」賜錢三萬,令起瓦屋。尉自送錢與之,家人並不在,唯太 妃在家,時年十二三。尉見其容質甚美,即以白世祖,於是迎入宮。在路太后房內, 經二三年,再呼,不見幸。太后因言於上,以賜太宗。始有寵,一年許衰歇,以乞 李道兒。尋又迎還,生廢帝,故民中皆呼廢帝為李氏子。廢帝後每自稱李將軍,或 自謂李統。
tài zōng jí wèi, bài guì fēi, lǐ zhì tóng huáng tài zǐ fēi. fèi dì jiàn zuò, yǒu sī zòu yuē: chén wén hé lóng qǐ shèng, lǐ jiā mín shén jiāo diàn jī huáng, qìng shuò tiān dì. gù zī jìng zhī dào, cuì gǔ míng fēng yán guì zhī yì, miǎo dài níng zé. fú wéi guì fēi hán hé rì guǐ, biǎo shū xīng shū, huī yīn jùn gǔ, róu guāng zhào shì, shēng huá dì yē, guǐ xiù tiān pín, jǐng fā huáng míng, zuò chāng ruì mìng. ér bèi wù zhī zhāng, wèi huàn yí cè. yuǎn zhuó qián wáng, yǔn zhì hóng diǎn. chén děng cān yì, jǐn shàng zūn hào yuē huáng tài fēi. yú fú yī rú jìn xiào wǔ dì tài hòu gù shì. zhì jiā lìng yī rén. gǎi zhū guó tài fēi yuē tài fēi fēi yīn yí. gōng yuē hóng huà. zhuī zèng tài fēi fù jīn bǎo sàn qí cháng shì, jīn bǎo qī wáng shì yǒng shì xiàn chéng lè xiāng jūn. shēng míng chū, jiàng wèi cāng wú wáng tài fēi.
太宗即位,拜貴妃,禮秩同皇太子妃。廢帝踐阼,有司奏曰:「臣聞河龍啟聖, 理浹民神;郊電基皇,慶爍天地。故資敬之道,粹古銘風;沿貴之誼,眇代凝則。 伏惟貴妃含和日晷,表淑星樞,徽音峻古,柔光照世,聲華帝掖,軌秀天嬪,景發 皇明,祚昌睿命。而備物之章,未煥彝策。遠酌前王,允陟鴻典。臣等參議,謹上 尊號曰皇太妃。輿服一如晉孝武帝太后故事。置家令一人。改諸國太妃曰太妃(妃 音怡)。宮曰弘化。」追贈太妃父金寶散騎常侍,金寶妻王氏永世縣成樂鄉君。升 明初,降為蒼梧王太妃。
bó fù zhào zōng, zhōng shū tōng shì shè rén. shū fú niàn, bù bīng xiào wèi. xiōng jìng yuán, tōng zhí láng, nán lǔ jùn tài shǒu. fú niàn dà tōng huò huì, qīn luàn cháo zhèng. shēng míng chū, cì sǐ.
伯父照宗,中書通事舍人。叔佛念,步兵校尉。兄敬元,通直郎,南魯郡太守。 佛念大通貨賄,侵亂朝政。升明初,賜死。
hòu fèi dì jiāng huáng hòu, huì jiǎn guī, jì yáng kǎo chéng rén, běi zhōng láng zhǎng shǐ zhì yuān sūn nǚ. tài shǐ wǔ nián, tài zōng fǎng qiú tài zǐ fēi, ér yǎ xìn xiǎo shù, míng jiā nǚ duō bù hé. hòu ruò xiǎo, mén wú qiáng yìn, yǐ bǔ shì zuì jí, gù wèi tài zǐ nà zhī. fěng cháo shì zhōu jùn lìng xiàn wù, duō zhě jiāng zhí bǎi jīn. shǐ xìng tài shǒu sūn fèng bó zhǐ xiàn qín shū, qí wài wú yú wù. shàng dà nù, fēng yào cì sǐ, jì ér yuán zhī. tài zǐ jí dì wèi, lì wèi huáng hòu. dì jì fèi, jiàng wèi cāng wú wáng fēi. zhì yuān zì yǒu chuán.
後廢帝江皇后,諱簡珪,濟陽考城人,北中郎長史智淵孫女。泰始五年,太宗 訪求太子妃,而雅信小數,名家女多不合。後弱小,門無強廕,以卜筮最吉,故為 太子納之。諷朝士州郡令獻物,多者將直百金。始興太守孫奉伯止獻琴書,其外無 余物。上大怒,封藥賜死,既而原之。太子即帝位,立為皇后。帝既廢,降為蒼梧 王妃。智淵自有傳。
míng dì chén zhāo huá, huì fǎ róng, dān yáng jiàn kāng rén yě. tài zōng wǎn nián, wěi jí bù néng nèi yù, zhū dì jī rén yǒu huái yùn zhě, zhé qǔ yǐ rù gōng jí shēng nán, jiē shā qí mǔ, ér yǐ yǔ liù gōng suǒ ài zhě yǎng zhī. shùn dì, guì yáng wáng xiū fàn zi yě, yǐ zhāo huá wèi mǔ yān. míng dì bēng, zhāo huá bài ān chéng wáng tài fēi. shùn dì jí wèi, jìn wèi huáng tài fēi. shùn dì chán wèi, qù huáng tài fēi zhī hào.
明帝陳昭華,諱法容,丹陽建康人也。太宗晚年,痿疾不能內御,諸弟姬人有 懷孕者,輒取以入宮;及生男,皆殺其母,而以與六宮所愛者養之。順帝,桂陽王 休范子也,以昭華為母焉。明帝崩,昭華拜安成王太妃。順帝即位,進為皇太妃。 順帝禪位,去皇太妃之號。
shùn dì xiè huáng hòu, huì fàn jìng, chén jùn yáng xià rén, yòu guāng lù dài fū zhuāng sūn nǚ yě. shēng míng èr nián, lì wèi huáng hòu. shùn dì chán wèi, jiàng wèi rǔ yīn wáng fēi. zhuāng zì yǒu chuán.
順帝謝皇后,諱梵境,陳郡陽夏人,右光祿大夫莊孫女也。升明二年,立為皇 後。順帝禪位,降為汝陰王妃。莊自有傳。
shǐ chén yuē: yǐn shí nán nǚ, rén zhī dà yù cún yān. gù shèng rén shùn mín qíng ér wèi zhī dù, wáng gōng liù liè, shì shì èr děng, jiē sī shì shè fáng, diǎn wén qǔ lì. ruò fú yì dǔ kǔn wéi, huà xíng bāng guó, gǔ xiān zhé wáng yǒu yǐ zhī zhì zhì zhě yǐ. fū hòu fēi zhuān xī, pèi yǐ dé shēng jī qiáng bìng yù, jìn fēi sè xìng. yù shǐ qíng yǒu tán bèi, ài wǎng piān liú, zhuān zhēn nèi biǎo, yāo gǔ wài xī. zhì yú jiàng bān zài sì, zān ěr chéng háng tóng liè zhě sān, huán pèi xì xiǎng, nǎi kě yǐ xiè lǐ yīn jiào, fǔ zuǒ jūn dé. sòng shì jí jìn shì lìng diǎn, pīng nà yǒu zhāng, qiàn tiān zuò lì, bì sì yuè zhī hòu. suī zhèng wèi tiān guī, lǐ kàng zūn jí, ér shuāi yān yì zhào, ēn yàn nán liú, yī xiè shǔ chē zhī chén, yǒng gé qīng pú zhī dì. shì gù yuán hòu fèn zhōng, liáng yǒu yǐ yě. zì yuán jiā yǐ jiàng, nèi zhí shāo fán, jiāo tíng qǐ guān, qiān mén wàn hù, ér yín zhuāng guài shì, biàn xuàn wú qióng. zì hàn shì zhāo yáng zhī lún huàn, wèi shì jiǔ huá zhī zhào yào, céng bù néng gài qí wàn yī. tú yǐ suǒ xuǎn zhǐ yú jūn shǔ zhī nèi, zhēng yǐn jí hū sī zào zhī jiān, fēi jìn shì cǎi zé làn jí guān miǎn yě. qiě ài zhǐ wéi fáng, quán wú wài shòu, qī shǔ xì lài, suì shí bù guò yáo jiāng, sī wèi měi yǐ. jí tài zǔ zhī qīng huò pān yù, móu jí fù rén dà míng zhī lún nì yīn jī, bìng hòu pǐ dí, zhì shǐ duō nán qǐ yú jī fū, bìng mìng xíng yú tóng chǎn, yòu kuàng jìn yú cǐ zhě hū! yǐ sī yán zhī, sān dài èr hàn zhī wáng yú yín bì, fēi bù xìng yě.
史臣曰:飲食男女,人之大欲存焉。故聖人順民情而為之度,王宮六列,士室 二等,皆司事設防,典文曲立。若夫義篤閫闈,化形邦國,古先哲王有以之致治者 矣。夫后妃專夕,配以德升;姬嬙並御,進非色幸。欲使情有覃被,愛罔偏流,專 貞內表,妖蠱外息。至於降班在四,簪珥成行;同列者三,環佩系響,乃可以燮理 陰教,輔佐君德。宋氏藉晉世令典,娉納有章,俔天作儷,必四岳之後。雖正位天 閨,禮亢尊極,而衰懨易兆,恩宴難留,一謝屬車之塵,永隔青蒲之地。是故元後 憤終,良有以也。自元嘉以降,內職稍繁,椒庭綺觀,千門萬戶,而淫妝怪飾,變 炫無窮。自漢氏昭陽之輪奐,魏室九華之照曜,曾不能概其萬一。徒以所選止於軍 署之內,徵引極乎廝皁之間,非晉氏採擇濫及冠冕也。且愛止帷房,權無外授,戚 屬餼賚,歲時不過餚漿,斯為美矣。及太祖之傾惑潘嫗,謀及婦人;大明之淪溺殷 姬,並後匹嫡,至使多難起於肌膚,並命行於同產,又況進於此者乎!以斯言之, 三代、二漢之亡於淫嬖,非不幸也。