wén dì
文帝
tài zǔ wén huáng dì huì yì lóng, xiǎo zì chē ér, wǔ dì dì sān zi yě. jìn ān dì yì xī sān nián, shēng yú jīng kǒu. lú xún zhī nán, shàng nián sì suì, gāo zǔ shǐ zī yì cān jūn liú cuì fǔ shàng zhèn jīng chéng. shí yī nián, fēng péng chéng xiàn gōng. gāo zǔ fá qiāng zhì péng chéng, jiāng jìn lù, bǎn shàng xíng guàn jūn jiāng jūn liú shǒu. jìn cháo jiā shòu shǐ chí jié jiān xú yǎn qīng jì sì zhōu zhū jūn shì xú zhōu cì shǐ, jiāng jūn rú gù. guān zhōng píng dìng, gāo zǔ hái péng chéng, yòu shòu jiān sī zhōu yù zhōu zhī huái xī yǎn zhōu zhī chén liú zhū jūn shì qián jiāng jūn sī zhōu cì shǐ, chí jié rú gù, jiāng zhèn luò yáng. réng gǎi shòu dū du jīng yì níng yōng liáng qín liù zhōu yù zhōu zhī hé nán guǎng píng yáng zhōu zhī yì chéng sōng zī sì jùn zhū jūn shì xī zhōng láng jiàng jīng zhōu cì shǐ, chí jié rú gù. yǒng chū yuán nián, fēng yí dū wáng, shí yì sān qiān hù. jìn dū běi qín, bìng qián qī zhōu. jìn hào zhèn xī jiāng jūn, gěi gǔ chuī yī bù. yòu jìn dū xiāng zhōu, shì suì rù cháo, shí nián shí sì. zhǎng qī chǐ wǔ cùn, bó shè jīng shǐ, shàn lì shū.
太祖文皇帝讳义隆,小字车兒,武帝第三子也。晋安帝义熙三年,生于京口。 卢循之难,上年四岁,高祖使谘议参军刘粹辅上镇京城。十一年,封彭城县公。高 祖伐羌至彭城,将进路,板上行冠军将军留守。晋朝加授使持节、监徐兗青冀四州 诸军事、徐州刺史,将军如故。关中平定,高祖还彭城,又授监司州豫州之淮西兗 州之陈留诸军事、前将军、司州刺史,持节如故,将镇洛阳。仍改授都督荆益宁雍 梁秦六州豫州之河南广平扬州之义成松滋四郡诸军事、西中郎将、荆州刺史,持节 如故。永初元年,封宜都王,食邑三千户。进督北秦,并前七州。进号镇西将军, 给鼓吹一部。又进督湘州,是岁入朝,时年十四。长七尺五寸,博涉经史,善隶书。
jǐng píng èr nián qī yuè zhōng, shǎo dì fèi. bǎi guān bèi fǎ jià fèng yíng, rù fèng huáng tǒng. xíng tái zhì jiāng líng, jìn xǐ fú. shì zhōng chén xiù sàn qí cháng shì chén yí zhī zhōng shū jiān shàng shū lìng hù jūn jiāng jūn jiàn chéng xiàn gōng chén liàng zuǒ wèi jiāng jūn chén jǐng rén jǐ shì zhōng yóu jī jiāng jūn lóng xiāng xiàn hóu chén lóng yuè qí xiào wèi dōu tíng hòu chén gāng jǐ shì huáng mén shì láng chén kǒng qú zhī sàn qí shì láng chén liú sī kǎo yuán wài sàn qí shì láng chén pān shèng zhōng shū shì láng chén hé shàng zhī yǔ lín jiān fēng yáng xiàn kāi guó hóu chén xiāo sī huà cháng jiān shàng shū zuǒ chéng dé yáng xiàn hóu chén sūn kāng lì bù láng zhōng qí dū wèi chén zhāng mào dù yí cáo láng zhōng chén xú zhǎng lín cāng bù láng zhōng chén yǔ jùn zhī dōu guān láng zhōng chén yuán xún děng shàng biǎo yuē:" chén wén fǒu tài xiāng gé, shù qióng zé biàn, tiān dào suǒ yǐ bù tāo, bo shì suǒ yǐ líng zhǎng. nǎi zhě yùn jù líng yí, wáng shì jiān huì, jiǔ fú zhī mìng, mí suǒ shì guī gāo zǔ zhī yè, jiāng zhuì yú dì. lài jī hòu dé shēn, rén shén tóng jiǎng, shè jì yǐ níng, yǒu shēng huò yì. fú wéi bì xià jūn dé zì rán, shèng míng zài yù, xiào tì zhe yú jiā bāng, fēng yóu xuān yú fān mù. shì yǐ zhēng xiáng zá tà, fú ruì huī. zōng miào shén líng, nǎi juàn xī gù wàn bāng lí xiàn, wàng jǐng tuō shēng. chén děng tiǎn hé cháo liè, yù chōng jiāng mìng, fù jí xiū míng zhī yùn, zài dǔ tài píng zhī yè. xíng tái zhì zhǐ, zhān wàng chéng què, bù shèng xǐ shuō fú zǎo zhī qíng, jǐn yì mén bài biǎo yǐ wén." shàng dá yuē:" huáng yùn jiān bì, shù zhōng tún yí, yǎng wéi chóng jī, gǎn xún guó gù, yǒng mù jué gōng, bēi kǎi jiāo jí. lài qī bǎi zuò yǒng, gǔ gōng zhōng xián, gù néng xiū fǒu yǐ tài, tiān rén shì xù. wěi yǐ bù dé, miù jiàng dà mìng, gù jǐ jīng jì, hé yǐ kè kān. zhé dāng zàn guī cháo tíng, zhǎn āi líng qǐn, bìng yǔ xián yàn shēn xiě suǒ huái. wàng tǐ qí xīn, wù wèi cí fèi." fǔ zhōu zuǒ shǐ bìng chēng chén, qǐng tí niè zhū mén, yī yī gōng shěng, shàng bù xǔ. jiǎ xū, fā jiāng líng. bā yuè bǐng shēn, chē jià zhì jīng chéng. dīng yǒu, yè chū níng líng, hái yú zhōng táng jí huáng dì wèi.
景平二年七月中,少帝废。百官备法驾奉迎,入奉皇统。行台至江陵,进玺绂。 侍中臣琇、散骑常侍臣嶷之、中书监尚书令护军将军建城县公臣亮、左卫将军臣景 仁、给事中游击将军龙乡县侯臣隆、越骑校尉都亭侯臣纲、给事黄门侍郎臣孔璩之、 散骑侍郎臣刘思考、员外散骑侍郎臣潘盛、中书侍郎臣何尚之、羽林监封阳县开国 侯臣萧思话、长兼尚书左丞德阳县侯臣孙康、吏部郎中骑都尉臣张茂度、仪曹郎中 臣徐长琳、仓部郎中臣庾俊之、都官郎中臣袁洵等上表曰:“臣闻否泰相革,数穷 则变,天道所以不謟,卜世所以灵长。乃者运距陵夷,王室艰晦,九服之命,靡所 适归;高祖之业,将坠于地。赖基厚德深,人神同奖,社稷以宁,有生获乂。伏惟 陛下君德自然,圣明在御,孝悌著于家邦,风猷宣于蕃牧。是以征祥杂沓,符瑞 辉。宗庙神灵,乃眷西顾;万邦黎献,望景托生。臣等忝荷朝列,豫充将命,复集 休明之运,再睹太平之业。行台至止,瞻望城阙,不胜喜说凫藻之情,谨诣门拜表 以闻。”上答曰:“皇运艰弊,数钟屯夷,仰惟崇基,感寻国故,永慕厥躬,悲慨 交集。赖七百祚永,股肱忠贤,故能休否以泰,天人式序。猥以不德,谬降大命, 顾己兢悸,何以克堪。辄当暂归朝庭,展哀陵寝,并与贤彦申写所怀。望体其心, 勿为辞费。”府州佐史并称臣,请题枿诸门,一依宫省,上不许。甲戌,发江陵。 八月丙申,车驾至京城。丁酉,谒初宁陵,还于中堂即皇帝位。
yuán jiā yuán nián qiū bā yuè dīng yǒu, dà shè tiān xià, gǎi jǐng píng èr nián wèi yuán jiā yuán nián. wén wǔ cì wèi èr děng, bū zū sù zhài wù fù shōu. gēng zǐ, yǐ xíng fǔ jūn jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ xiè huì wèi fǔ jūn jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ. guǐ mǎo, sī kōng lù shàng shū shì yáng zhōu cì shǐ xú xiàn zhī jìn wèi sī tú, wèi jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ wáng hóng jìn wèi sī kōng, zhōng shū jiān hù jūn jiāng jūn fù liàng jiā zuǒ guāng lù dài fu kāi fǔ yí tóng sān sī, fǔ jūn jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ xiè huì jìn hào wèi jiāng jūn, zhèn běi jiāng jūn nán yǎn zhōu cì shǐ tán dào jì jìn hào zhēng běi jiāng jūn. jiǎ chén, zhuī zūn suǒ shēng hú jié yú wèi huáng tài hòu, shì yuē zhāng hòu. wèi jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ péng chéng wáng yì kāng jìn hào piào qí jiāng jūn, guàn jūn jiāng jūn nán yù zhōu cì shǐ yì gōng jìn hào fǔ jūn jiāng jūn, fēng jiāng xià wáng. lì dì liù huáng dì yì xuān wèi jìng líng wáng, dì qī huáng dì yì jì wèi héng yáng wáng. wù shēn, yǐ yù zhōu cì shǐ liú cuì wèi yōng zhōu cì shǐ, xiāo qí jiāng jūn guǎn yì zhī wèi yù zhōu cì shǐ, nán mán xiào wèi dào yàn zhī wèi zhōng lǐng jūn. jǐ yǒu, jiǎn jīng xiāng èr zhōu jīn nián shuì bù zhī bàn. jiǔ yuè bǐng zǐ, lì fēi yuán shì wèi huáng hòu.
元嘉元年秋八月丁酉,大赦天下,改景平二年为元嘉元年。文武赐位二等,逋 租宿债勿复收。庚子,以行抚军将军、荆州刺史谢晦为抚军将军、荆州刺史。癸卯, 司空、录尚书事、扬州刺史徐羡之进位司徒,卫将军、江州刺史王弘进位司空,中 书监、护军将军傅亮加左光禄大夫、开府仪同三司,抚军将军、荆州刺史谢晦进号 卫将军,镇北将军、南兗州刺史檀道济进号征北将军。甲辰,追尊所生胡婕妤为皇 太后,谥曰章后。卫将军、南徐州刺史彭城王义康进号骠骑将军,冠军将军、南豫 州刺史义恭进号抚军将军,封江夏王。立第六皇弟义宣为竟陵王,第七皇弟义季为 衡阳王。戊申,以豫州刺史刘粹为雍州刺史,骁骑将军管义之为豫州刺史,南蛮校 尉到彦之为中领军。己酉,减荆、湘二州今年税布之半。九月丙子,立妃袁氏为皇 后。
èr nián chūn zhēng yuè bǐng yín, sī tú xú xiàn zhī shàng shū lìng fù liàng fèng biǎo guī zhèng, shàng shǐ qīn lǎn. chē jià cí nán jiāo, dà shè tiān xià. sān yuè yǐ chǒu, zuǒ jiāng jūn xú zhōu cì shǐ wáng zhòng dé jìn hào ān běi jiāng jūn. xià wǔ yuè wù yín, tè jìn xiè dàn zú. qiū bā yuè jiǎ shēn, yǐ guān zhōng liú mín chū hàn chuān, zhì jīng zhào fú fēng féng yì děng jùn. yǐ yǒu, piào qí jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ péng chéng wáng yì kāng wèi kāi fǔ yí tóng sān sī, xīn chú sī kōng wáng hóng wèi chē qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, yǐ yòu jūn zhǎng shǐ jiāng héng wèi guǎng zhōu cì shǐ. dōng shí yī yuè guǐ yǒu, yǐ qián jiāng jūn yáng xuán wèi zhēng xī jiāng jūn běi qín zhōu cì shǐ.
二年春正月丙寅,司徒徐羡之、尚书令傅亮奉表归政,上始亲览。车驾祠南郊, 大赦天下。三月乙丑,左将军、徐州刺史王仲德进号安北将军。夏五月戊寅,特进 谢澹卒。秋八月甲申,以关中流民出汉川,置京兆、扶风、冯翊等郡。乙酉,骠骑 将军、南徐州刺史彭城王义康为开府仪同三司,新除司空王弘为车骑大将军、开府 仪同三司,以右军长史江恆为广州刺史。冬十一月癸酉,以前将军杨玄为征西将军、 北秦州刺史。
sān nián chūn zhēng yuè bǐng yín, sī tú lù shàng shū shì yáng zhōu cì shǐ xú xiàn zhī, shàng shū lìng hù jūn jiāng jūn zuǒ guāng lù dài fu fù liàng, yǒu zuì fú zhū. qiǎn zhōng lǐng jūn dào yàn zhī zhēng běi jiāng jūn tán dào jì tǎo jīng zhōu cì shǐ xiè huì. shàng qīn lǜ liù shī xī zhēng, dà shè tiān xià. dīng mǎo, yǐ chē qí dà jiàng jūn jiāng zhōu cì shǐ wáng hóng wèi sī tú lù shàng shū shì yáng zhōu cì shǐ, piào qí jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ péng chéng wáng yì kāng gǎi wéi jīng zhōu cì shǐ, fǔ jūn jiāng jūn nán yù zhōu cì shǐ jiāng xià wáng yì gōng gǎi wéi nán xú zhōu cì shǐ. jǐ sì, yǐ qián hù jūn jiāng jūn zhào lún zhī wèi zhèn jūn jiāng jūn. rùn yuè bǐng xū, huáng zǐ shào shēng. èr yuè yǐ mǎo, xì qiú jiàn tú, yī jiē yuán shè. wù wǔ, yǐ jīn zǐ guāng lù dài fu wáng jìng hóng wèi shàng shū zuǒ pú yè, yù zhāng tài shǒu zhèng xiān zhī wèi shàng shū yòu pú yè. jiàn ān tài shǒu pān shèng yǒu zuì fú zhū. gēng shēn, tè jìn fàn tài jiā guāng xì dài fū. shì rì, chē jià fā jīng shī. wù chén, dào yàn zhī tán dào jì dà pò xiè huì yú yǐn jī. bǐng zǐ, chē jià zì wú hú fǎn pèi. jǐ mǎo, qín huì yú yán tóu, sòng jīng shī fú zhū. sān yuè xīn sì, chē jià hái gōng. xià wǔ yuè yǐ wèi, yǐ zhēng běi jiāng jūn nán yǎn zhōu cì shǐ tán dào jì wèi zhēng nán dà jiàng jūn jiāng zhōu cì shǐ, zhōng lǐng jūn dào yàn zhī wèi nán yù zhōu cì shǐ. wù xū, yǐ hòu jiāng jūn cháng shā wáng yì xīn wèi nán yǎn zhōu cì shǐ. yǐ sì, piào qí dà jiàng jūn liáng zhōu mù dà jǔ qú méng xùn gǎi wéi chē qí dà jiàng jūn. zhào yuē:" fū zhé wáng zǎi shì, guǎng dá sì cōng, yóu xún yuè xǐng fāng, cǎi fēng guān zhèng. suǒ yǐ qíng wěi bì shěn, yōu xiá wǎng zhì, wáng zé wú yōng, jiǔ gāo yǒu wén zhě yě. zhèn yǐ guǎ báo, wěi zuǎn hóng xù. suī yǒng niàn zhì dào, zhì cún mèi dàn, yuàn yán fù yán, fā xiǎng xiāo mèi, ér qiū yuán zhī xiù, cáng qì wèi zhēn, wù qíng mín yǐn, shàng gé shì tīng. nǎi juàn qū yù, chuò mèi wàng cān. jīn fēn kūn qū dàng, yǔ nèi níng yàn, jīng xián hóng huà, yú shì hū shǐ. kě qiǎn dà shǐ xún xíng sì fāng. qí zǎi shǒu chèn zhí zhī liáng, guī bì yī jiè zhī shàn, xiáng xī liè zòu, wù huò yǒu yí. ruò xíng yù bù xù, zhèng zhì guāi miù, shāng mín hài jiào zhě, jù yǐ shì wén. qí gāo nián guān guǎ yòu gū liù jí bù néng zì cún zhě, kě yǔ jùn xiàn yōu liàng zhèn gěi. bó cǎi yú sòng, guǎng nà jiā móu, wù jǐn xián mìng zhī zhǐ, bǐ ruò zhèn qīn lǎn yān." bǐng wǔ, chē jià lín yán xián táng tīng sòng. liù yuè jǐ wèi, yǐ zhèn jūn jiāng jūn zhào lún zhī wèi zuǒ guāng lù dài fu lǐng jūn jiāng jūn. bǐng yín, chē jià yòu yú yán xián táng tīng sòng. bǐng zǐ, yòu tīng sòng. yǐ yòu wèi wáng huá wéi zhōng hù jūn. dōng shí yī yuè wù yín, yǐ liáng nán qín èr zhōu cì shǐ jí hàn wèi yì zhōu cì shǐ, piào qí cān jūn liú dào chǎn wèi liáng nán qín èr zhōu cì shǐ. jǐ hài, yǐ nán mán xiào wèi liú zūn kǎo wèi yōng zhōu cì shǐ. shí èr yuè guǐ chǒu, yǐ zhōng shū shì láng xiāo sī huà wèi qīng zhōu cì shǐ. rén xū, qián wú jùn tài shǒu xú pèi zhī móu fǎn, jí dǎng yǔ jiē fú zhū.
三年春正月丙寅,司徒、录尚书事、扬州刺史徐羡之,尚书令、护军将军、左 光禄大夫傅亮,有罪伏诛。遣中领军到彦之、征北将军檀道济讨荆州刺史谢晦。上 亲率六师西征,大赦天下。丁卯,以车骑大将军、江州刺史王弘为司徒、录尚书事、 扬州刺史,骠骑将军、南徐州刺史彭城王义康改为荆州刺史,抚军将军、南豫州刺 史江夏王义恭改为南徐州刺史。己巳,以前护军将军赵伦之为镇军将军。闰月丙戌, 皇子劭生。二月乙卯,系囚见徒,一皆原赦。戊午,以金紫光禄大夫王敬弘为尚书 左仆射,豫章太守郑鲜之为尚书右仆射。建安太守潘盛有罪伏诛。庚申,特进范泰 加光郤大夫。是日,车驾发京师。戊辰,到彦之、檀道济大破谢晦于隐矶。丙子, 车驾自芜湖反旆。己卯,擒晦于延头,送京师伏诛。三月辛巳,车驾还宫。夏五月 乙未,以征北将军、南兗州刺史檀道济为征南大将军、江州刺史,中领军到彦之为 南豫州刺史。戊戌,以后将军长沙王义欣为南兗州刺史。乙巳,骠骑大将军、凉州 牧大沮渠蒙逊改为车骑大将军。诏曰:“夫哲王宰世,广达四聪,犹巡岳省方,采 风观政。所以情伪必审,幽遐罔滞,王泽无拥,九皋有闻者也。朕以寡薄,猥纂洪 绪。虽永念治道,志存昧旦,愿言傅岩,发想宵寐,而丘园之秀,藏器未臻,物情 民隐,尚隔视听。乃眷区域,辍寐忘餐。今氛昆祛荡,宇内宁晏,旌贤弘化,于是 乎始。可遣大使巡行四方。其宰守称职之良,闺荜一介之善,详悉列奏,勿或有遗。 若刑狱不恤,政治乖谬,伤民害教者,具以事闻。其高年、鳏寡、幼孤、六疾不能 自存者,可与郡县优量赈给。博采舆诵,广纳嘉谋,务尽衔命之旨,俾若朕亲览焉。” 丙午,车驾临延贤堂听讼。六月己未,以镇军将军赵伦之为左光禄大夫、领军将军。 丙寅,车驾又于延贤堂听讼。丙子,又听讼。以右卫王华为中护军。冬十一月戊寅, 以梁、南秦二州刺史吉翰为益州刺史,骠骑参军刘道产为梁、南秦二州刺史。己亥, 以南蛮校尉刘遵考为雍州刺史。十二月癸丑,以中书侍郎萧思话为青州刺史。壬戌, 前吴郡太守徐佩之谋反,及党与皆伏诛。
sì nián chūn zhēng yuè yǐ hài shuò, qū shè dū yì bǎi lǐ nèi. xīn sì, chē jià qīn cí nán jiāo. èr yuè yǐ mǎo, xíng xìng dān tú, yè jīng líng. sān yuè bǐng zǐ, zhào yuē:" dān tú sāng zǐ chóu móu, dà yè yōu shǐ, jiàn jìng yǒng huái, chù gǎn wǎng jí. xī hàn zhāng nán xún, jiā ēn yuán shì, kuàng qíng yì èr sān, yǒu jiān nǎng rì. sī bō yí zé, chóu wèi shì mín. qí juān cǐ xiàn jīn nián zū bù, wǔ suì xíng yǐ xià jiē xī yuán qiǎn dēng chéng sān zhàn jí dà jiàng jiā, suí yí yǐn xù." dīng hài, chē jià hái gōng. wù zǐ, shàng shū yòu pú yè zhèng xiān zhī zú. rén yín, jìn duàn xià zhì rì wǔ sī mìng lǚ zhī shǔ, fù yáng lìng zhū gé chǎn zhī zhī yì yě. xià sì yuè gēng xū, yǐ tíng wèi wáng huī zhī wèi jiāo zhōu cì shǐ. wǔ yuè rén wǔ, zhōng hù jūn wáng huá zú. jīng shī jí yì. jiǎ wǔ, qiǎn shǐ cún wèn, gěi yī yào sǐ zhě ruò wú jiā shǔ, cì yǐ guān qì. liù yuè guǐ mǎo shuò, rì yǒu shí zhī. gēng shēn, yǐ jīn zǐ guāng lù dài fu yīn mù wèi hù jūn jiāng jūn.
四年春正月乙亥朔,曲赦都邑百里内。辛巳,车驾亲祠南郊。二月乙卯,行幸 丹徒,谒京陵。三月丙子,诏曰:“丹徒桑梓绸缪,大业攸始,践境永怀,触感罔 极。昔汉章南巡,加恩元氏,况情义二三,有兼曩日。思播遗泽,酬慰士民。其蠲 此县今年租布,五岁刑以下皆悉原遣;登城三战及大将家,随宜隐恤。”丁亥,车 驾还宫。戊子,尚书右仆射郑鲜之卒。壬寅,禁断夏至日五丝命缕之属,富阳令诸 葛阐之之议也。夏四月庚戌,以廷尉王徽之为交州刺史。五月壬午,中护军王华卒。 京师疾疫。甲午,遣使存问,给医药;死者若无家属,赐以棺器。六月癸卯朔,日 有蚀之。庚申,以金紫光禄大夫殷穆为护军将军。
wǔ nián chūn zhēng yuè yǐ hài, zhào yuē:" zhèn gōng chéng hóng yè, lín xiǎng sì hǎi, fēng huà wèi hóng, zhì dào duō mèi, qiú zhī rén shì, jiàn mèi wéi yōu. jiā qǐng yīn wéi xù, hàn yì chéng huàn, yǎng wéi zāi jiè, zé shēn zài yǔ. sī suǒ yǐ cè shēn kè niàn, yì yù xiáng xíng, shàng dá tiān qiǎn, xià xù mín mò. qún hòu bǎi sī, qí gè xiàn dǎng yán, zhǐ chén dé shī, wù yǒu suǒ huì." jiǎ shēn, chē jià lín xuán wǔ guǎn yuè wǔ. wù zǐ, jīng yì dà huǒ, qiǎn shǐ xún wèi zhèn cì. xià sì yuè jǐ hài, yǐ nán mán xiào wèi xiāo mó zhī wèi xiāng zhōu cì shǐ. wù wǔ, yǐ shǐ xīng tài shǒu xú huō wèi guǎng zhōu cì shǐ. wǔ yuè jǐ mǎo, yǐ xiāng zhōu cì shǐ zhāng shào wèi yōng zhōu cì shǐ. liù yuè gēng xū, sī tú wáng hóng jiàng wèi wèi jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. jīng yì dà shuǐ. yǐ mǎo, qiǎn shǐ jiǎn xíng zhèn shàn. yǐ jiāng xià nèi shǐ chéng dào huì wèi guǎng zhōu cì shǐ. qiū bā yuè rén xū, tè jìn zuǒ guāng lù dài fu fàn tài zú. dōng shí yuè jiǎ chén, chē jià yú yán xián táng tīng sòng. rùn yuè guǐ wèi, yǐ yòu jūn sī mǎ liú dé wǔ wèi yù zhōu cì shǐ. xīn mǎo, ān lù gōng xiāng zhōu jí zhī wèi níng zhōu cì shǐ. shí èr yuè gēng yín, zuǒ guāng lù dài fu lǐng jūn jiāng jūn zhào lún zhī zú. shì suì, tiān zhú guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù.
五年春正月乙亥,诏曰:“朕恭承洪业,临飨四海,风化未弘,治道多昧,求 之人事,鉴寐惟忧。加顷阴违序,旱疫成患,仰惟灾戒,责深在予。思所以侧身克 念,议狱详刑,上答天谴,下恤民瘼。群后百司,其各献谠言,指陈得失,勿有所 讳。”甲申,车驾临玄武馆阅武。戊子,京邑大火,遣使巡慰赈赐。夏四月己亥, 以南蛮校尉萧摹之为湘州刺史。戊午,以始兴太守徐豁为广州刺史。五月己卯,以 湘州刺史张邵为雍州刺史。六月庚戌,司徒王弘降为卫将军、开府仪同三司。京邑 大水。乙卯,遣使检行赈赡。以江夏内史程道惠为广州刺史。秋八月壬戌,特进、 左光禄大夫范泰卒。冬十月甲辰,车驾于延贤堂听讼。闰月癸未,以右军司马刘德 武为豫州刺史。辛卯,安陆公相周籍之为宁州刺史。十二月庚寅,左光禄大夫、领 军将军赵伦之卒。是岁,天竺国遣使献方物。
liù nián chūn zhēng yuè xīn chǒu, chē jià qīn cí nán jiāo. guǐ chǒu, yǐ piào qí jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ péng chéng wáng yì kāng wèi sī tú lù shàng shū shì, lǐng píng běi jiāng jūn xú zhōu cì shǐ. sān yuè dīng sì, lì huáng zǐ shào wèi huáng tài zǐ. wù wǔ, dà shè tiān xià, cì wén wǔ wèi yī děng. xīn yǒu, yǐ zuǒ wèi jiāng jūn yīn jǐng rén wèi zhōng lǐng jūn. xià sì yuè guǐ hài, yǐ shàng shū zuǒ pú yè wáng jìng hóng wèi shàng shū lìng, dān yáng yǐn lín chuān wáng yì qìng wèi shàng shū zuǒ pú yè, lì bù shàng shū jiāng yí wèi shàng shū yòu pú yè. wǔ yuè rén chén shuò, rì yǒu shí zhī. guǐ sì, yǐ xīn chú shàng shū lìng wáng jìng hóng wèi tè jìn zuǒ guāng lù dài fu. jiǎ wǔ, yǐ fǔ jūn sī mǎ liú dào jì wèi yì zhōu cì shǐ. yǐ mǎo, yú yōng zhōu zhì féng yì jùn. qī yuè jǐ yǒu, yǐ shàng shū zuǒ chéng kǒng mò zhī wèi guǎng zhōu cì shǐ. shì yuè, bǎi jì wáng qiǎn shǐ xiàn fāng wù. jiǔ yuè wù wǔ, yú qín zhōu zhì lǒng xī sòng kāng èr jùn. dōng shí yuè rén shēn, zhōng lǐng jūn yīn jǐng rén dīng jiān qù zhí. shí yī yuè jǐ chǒu shuò, rì yǒu shí zhī. shí èr yuè dīng hài, hé nán guó hé xī wáng qiǎn shǐ xiàn fāng wù.
六年春正月辛丑,车驾亲祠南郊。癸丑,以骠骑将军、荆州刺史彭城王义康为 司徒、录尚书事,领平北将军、徐州刺史。三月丁巳,立皇子劭为皇太子。戊午, 大赦天下,赐文武位一等。辛酉,以左卫将军殷景仁为中领军。夏四月癸亥,以尚 书左仆射王敬弘为尚书令,丹阳尹临川王义庆为尚书左仆射,吏部尚书江夷为尚书 右仆射。五月壬辰朔,日有蚀之。癸巳,以新除尚书令王敬弘为特进、左光禄大夫。 甲午,以抚军司马刘道济为益州刺史。乙卯,于雍州置冯翊郡。七月己酉,以尚书 左丞孔默之为广州刺史。是月,百济王遣使献方物。九月戊午,于秦州置陇西、宋 康二郡。冬十月壬申,中领军殷景仁丁艰去职。十一月己丑朔,日有蚀之。十二月 丁亥,河南国、河西王遣使献方物。
qī nián chūn zhēng yuè guǐ sì, yǐ tǔ yù hún mù róng guī wèi zhēng xī jiāng jūn shā zhōu cì shǐ. shì yuè, wō guó wáng qiǎn shǐ xiàn fāng wù. sān yuè wù zǐ, qiǎn yòu jiāng jūn dào yàn zhī běi fá, shuǐ jūn rù hé. jiǎ wǔ, yǐ qián zhēng lǔ sī mǎ yǐn chōng wèi sī zhōu cì shǐ. jiǎ yín, yǐ qián zhōng lǐng jūn yīn jǐng rén wèi lǐng jūn jiāng jūn. xià sì yuè guǐ wèi, hē luó dān guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. liù yuè jǐ mǎo, yǐ guàn jūn jiāng jūn dī yáng nán dāng wèi qín zhōu cì shǐ. qiū qī yuè wù zǐ, suǒ lǔ què áo shù qì chéng zǒu. bǐng shēn, yǐ píng běi zī yì cān jūn zhēn fǎ hù wèi liáng nán qín èr zhōu cì shǐ. wù xū, suǒ lǔ huá tái shù qì chéng zǒu. jiǎ yín, lín yì guó hē luó tuó guó shī zi guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. dōng shí yuè jiǎ yín, bà nán yù zhōu bìng yù zhōu. yǐ zuǒ jiāng jūn jìng líng wáng yì xuān wèi xú zhōu cì shǐ. wù wǔ, lì qián shǔ, zhù sì zhū qián. wù yín, jīn yōng chéng wèi suǒ lǔ suǒ xiàn. shí yī yuè guǐ wèi, hǔ láo chéng fù wèi suǒ lǔ suǒ xiàn. rén chén, qiǎn zhēng nán dà jiàng jūn tán dào jì běi tǎo, yòu jiāng jūn dào yàn zhī zì huá tái bēn tuì. shí èr yuè xīn yǒu, yǐ nán yǎn zhōu cì shǐ cháng shā wáng yì xīn wèi yù zhōu cì shǐ, sī tú sī mǎ jí hàn wèi sī zhōu cì shǐ. yǐ hài, jīng yì huǒ, yán shāo tài shè běi qiáng. yǎn zhōu cì shǐ zhú líng xiù yǒu zuì fú zhū.
七年春正月癸巳,以吐谷浑慕容璝为征西将军、沙州刺史。是月,倭国王遣使 献方物。三月戊子,遣右将军到彦之北伐,水军入河。甲午,以前征虏司马尹冲为 司州刺史。甲寅,以前中领军殷景仁为领军将军。夏四月癸未,诃罗单国遣使献方 物。六月己卯,以冠军将军氐杨难当为秦州刺史。秋七月戊子,索虏确磝戍弃城走。 丙申,以平北谘议参军甄法护为梁、南秦二州刺史。戊戌,索虏滑台戍弃城走。甲 寅,林邑国、诃罗佗国、师子国遣使献方物。冬十月甲寅,罢南豫州并豫州。以左 将军竟陵王义宣为徐州刺史。戊午,立钱署,铸四铢钱。戊寅,金墉城为索虏所陷。 十一月癸未,虎牢城复为索虏所陷。壬辰,遣征南大将军檀道济北讨,右将军到彦 之自滑台奔退。十二月辛酉,以南兗州刺史长沙王义欣为豫州刺史,司徒司马吉翰 为司州刺史。乙亥,京邑火,延烧太社北墙。兗州刺史竺灵秀有罪伏诛。
bā nián chūn zhēng yuè gēng yín, yú jiāo zhōu fù lì zhū yá jùn. guǐ sì, yǐ zuǒ jūn jiāng jūn shēn xuān wèi yǎn zhōu cì shǐ. dīng yǒu, zhēng nán dà jiàng jūn tán dào jì pò suǒ lǔ yú dōng píng shòu zhāng. èr yuè yǐ mǎo, yǐ píng běi sī mǎ wéi láng wèi qīng zhōu cì shǐ. wù wǔ, yǐ shàng shū yòu pú yè jiāng yí wèi xiāng zhōu cì shǐ. xīn yǒu, huá tái wèi suǒ lǔ suǒ xiàn. guǐ yǒu, zhēng nán dà jiàng jūn tán dào jì yǐn jūn hái. dīng chǒu, qīng zhōu cì shǐ xiāo sī huà qì chéng zǒu. yǐ tài zǐ yòu wèi lǜ liú zūn kǎo wèi nán yǎn zhōu cì shǐ. sān yuè jiǎ shēn, chē jià yú yán xián táng tīng sòng. wù shēn, zhào yuē:" zì qǐng jūn yì yīn xìng, guó yòng zēng guǎng, zī chǔ bù gěi, bǎi dù shàng fán. yí cún jiǎn yuē, yǐ yīng shì shí. nèi wài kě tōng gòng xiáng sī, wù lìng jié jiǎn." xià sì yuè jiǎ yín, yǐ héng yáng wáng shī ruǎn wàn líng wèi xiāng zhōu cì shǐ. yǐ mǎo, yǐ hòu jūn cān jūn xú zūn zhī wèi yǎn zhōu cì shǐ. liù yuè yǐ chǒu, dà shè tiān xià. jǐ mǎo, gē jiāng nán jí yáng zhōu jìn líng jùn shǔ nán xú zhōu, jiāng běi shǔ yǎn zhōu. yǐ xú zhōu cì shǐ jìng líng wáng yì xuān wèi nán yǎn zhōu cì shǐ, sī tú sī mǎ jí hàn wèi xú zhōu cì shǐ. rùn yuè gēng zǐ, zhào yuē:" zì qǐng nóng sāng duò yè, yóu shí zhě zhòng, huāng lái bù pì, dū kè wú wén. yī shí shuǐ hàn, biàn yǒu qìng kuì, gǒu bù shēn cún wù běn, fēng gěi mí yīn. jùn shǒu fù zhèng fāng jī, xiàn zǎi qīn mín zhī zhǔ, yí sī jiǎng xùn, dǎo yǐ liáng guī. xián shǐ sì lì, dì wú yí lì, gēng cán shù yì, gè jǐn qí lì. ruò yǒu lì tián shū zhòng, suì jìng tiáo míng liè shàng." yáng zhōu hàn. yǐ sì, qiǎn shì yù shǐ shěng yù sòng, shēn diào yì. bǐng wǔ, yǐ zuǒ jūn zī yì cān jūn liú dào chǎn wèi yōng zhōu cì shǐ. qiū bā yuè jiǎ chén, lín chuān wáng yì qìng jiě shàng shū pú yè. dīng wèi, gē yù zhōu qín jùn shǔ nán yǎn zhōu. dōng shí èr yuè, bà xiāng zhōu, hái bìng jīng zhōu.
八年春正月庚寅,于交州复立珠崖郡。癸巳,以左军将军申宣为兗州刺史。丁 酉,征南大将军檀道济破索虏于东平寿张。二月乙卯,以平北司马韦郎为青州刺史。 戊午,以尚书右仆射江夷为湘州刺史。辛酉,滑台为索虏所陷。癸酉,征南大将军 檀道济引军还。丁丑,青州刺史萧思话弃城走。以太子右卫率刘遵考为南兗州刺史。 三月甲申,车驾于延贤堂听讼。戊申,诏曰:“自顷军役殷兴,国用增广,资储不 给,百度尚繁。宜存简约,以应事实。内外可通共详思,务令节俭。”夏四月甲寅, 以衡阳王师阮万龄为湘州刺史。乙卯,以后军参军徐遵之为兗州刺史。六月乙丑, 大赦天下。己卯,割江南及扬州晋陵郡属南徐州,江北属兗州。以徐州刺史竟陵王 义宣为南兗州刺史,司徒司马吉翰为徐州刺史。闰月庚子,诏曰:“自顷农桑惰业, 游食者众,荒莱不辟,督课无闻。一时水旱,便有罄匮,苟不深存务本,丰给靡因。 郡守赋政方畿,县宰亲民之主,宜思奖训,导以良规。咸使肆力,地无遗利,耕蚕 树艺,各尽其力。若有力田殊众,岁竟条名列上。”扬州旱。乙巳,遣侍御史省狱 讼,申调役。丙午,以左军谘议参军刘道产为雍州刺史。秋八月甲辰,临川王义庆 解尚书仆射。丁未,割豫州秦郡属南兗州。冬十二月,罢湘州,还并荆州。
jiǔ nián chūn sān yuè gēng xū, wèi jiāng jūn wáng hóng jìn wèi tài bǎo, jiā zhōng shū jiān. dīng sì, zhēng nán dà jiàng jūn jiāng zhōu cì shǐ tán dào jì jìn wèi sī kōng. xià sì yuè yǐ hài, yǐ hù jūn jiāng jūn yīn mù wèi tè jìn yòu guāng lù dài fu, jiàn chāng xiàn gōng dào yàn zhī wèi hù jūn jiāng jūn. wǔ yuè rén shēn, zhōng shū jiān lù shàng shū shì wèi jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ wáng hóng hōng. liù yuè jiǎ xū, yǐ zuǒ jūn zī yì cān jūn shēn xuān wèi qīng zhōu cì shǐ. fēn qīng zhōu zhì jì zhōu. wù yín, sī tú nán xú zhōu cì shǐ péng chéng wáng yì kāng gǎi lǐng yáng zhōu cì shǐ. jǐ mǎo, yǐ sī tú cān jūn cuī yīn wèi jì zhōu cì shǐ. rén wǔ, yǐ tǔ gǔ hún mù róng yán wèi píng dōng jiāng jūn, tǔ yù hún shí qián wèi píng běi jiāng jūn, tǔ yù hún huī fá wèi zhèn jūn jiāng jūn. guǐ wèi, zhào yuē:" yì liáng jiāo guǎng, jìng yù yōu xiá, zhì yí wù qíng, huò duō piān yōng. kě gèng qiǎn dà shǐ, xún qiú mín mò." zhì jī shè qiáng nǔ jiāng jūn guān. yǐ wèi, yǐ zhēng xī jiāng jūn shā zhōu cì shǐ tǔ yù hún mù róng guī wèi zhēng xī dà jiàng jūn xī qín hé èr zhōu cì shǐ lǒng xī wáng. běi qín zhōu cì shǐ dī yáng nán dāng jiā hào zhēng xī jiāng jūn. rén yín, yǐ fǔ jūn jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ jiāng xià wáng yì gōng wèi zhēng běi jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán yǎn zhōu cì shǐ qián jiāng jūn lín chuān wáng yì qìng wèi píng xī jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ nán yǎn zhōu cì shǐ jìng líng wáng yì xuān wèi zhōng shū jiān zhōng jūn jiāng jūn zhēng lǔ jiāng jūn héng yáng wáng yì jì wèi nán xú zhōu cì shǐ. qiū qī yuè wù chén, yǐ shàng shū wáng zhòng dé wèi zhèn běi jiāng jūn xú zhōu cì shǐ. gēng wǔ, yǐ lǐng jūn jiāng jūn yīn jǐng rén wèi shàng shū pú yè, tài zǐ zhān shì liú zhàn wèi lǐng jūn jiāng jūn. rén shēn, hé nán guó hé xī wáng qiǎn shǐ xiàn fāng wù. jiǔ yuè, yāo zéi zhào guǎng kòu yì zhōu, xiàn méi jùn xiàn, zhōu fǔ tǎo píng zhī. dōng shí yī yuè rén zǐ, yǐ shào fǔ zhēn fǎ chóng wèi yì zhōu cì shǐ. guǐ chǒu, yú guǎng zhōu lì sòng kāng jùn. shí èr yuè jiǎ xū, yǐ yòu jūn cān jūn lǐ xiù zhī wèi jiāo zhōu cì shǐ. gēng yín, lì dì wǔ huáng zǐ shào wèi lú líng wáng, jiāng xià wáng yì gōng zi láng wèi nán fēng xiàn wáng.
九年春三月庚戌,卫将军王弘进位太保,加中书监。丁巳,征南大将军、江州 刺史檀道济进位司空。夏四月乙亥,以护军将军殷穆为特进、右光禄大夫,建昌县 公到彦之为护军将军。五月壬申,中书监、录尚书事、卫将军、扬州刺史王弘薨。 六月甲戌,以左军谘议参军申宣为青州刺史。分青州置冀州。戊寅,司徒、南徐州 刺史彭城王义康改领扬州刺史。己卯,以司徒参军崔諲为冀州刺史。壬午,以吐谷 浑慕容延为平东将军,吐谷浑拾虔为平北将军,吐谷浑辉伐为镇军将军。癸未,诏 曰:“益、梁、交、广,境域幽遐,治宜物情,或多偏拥。可更遣大使,巡求民瘼。” 置积射、强弩将军官。乙未,以征西将军、沙州刺史吐谷浑慕容璝为征西大将军、 西秦河二州刺史、陇西王。北秦州刺史氐杨难当加号征西将军。壬寅,以抚军将军、 荆州刺史江夏王义恭为征北将军、开府仪同三司、南兗州刺史;前将军临川王义庆 为平西将军、荆州刺史;南兗州刺史竟陵王义宣为中书监、中军将军;征虏将军衡 阳王义季为南徐州刺史。秋七月戊辰,以尚书王仲德为镇北将军、徐州刺史。庚午, 以领军将军殷景仁为尚书仆射,太子詹事刘湛为领军将军。壬申,河南国、河西王 遣使献方物。九月,妖贼赵广寇益州,陷没郡县,州府讨平之。冬十一月壬子,以 少府甄法崇为益州刺史。癸丑,于广州立宋康郡。十二月甲戌,以右军参军李秀之 为交州刺史。庚寅,立第五皇子绍为庐陵王,江夏王义恭子郎为南丰县王。
shí nián chūn zhēng yuè jiǎ yín, jìng líng wáng yì xuān gǎi fēng nán qiáo wáng, zhèn běi jiāng jūn xú zhōu cì shǐ wáng zhòng dé jiā lǐng yǎn zhōu cì shǐ, huái nán tài shǒu duàn hóng wèi qīng zhōu cì shǐ. jǐ wèi, dà shè tiān xià. gū lǎo liù jí bù néng zì cún zhě, rén cì gǔ wǔ hú. hòu jiāng jūn yù zhōu cì shǐ cháng shā wáng yì xīn jìn hào zhèn jūn jiāng jūn. xià sì yuè wù xū, qīng zhōu cì shǐ duàn hóng jiā jì zhōu cì shǐ. fēng yáng xiàn hóu xiāo sī huà wèi liáng nán qín èr zhōu cì shǐ. wǔ yuè, lín yì wáng qiǎn shǐ xiàn fāng wù. liù yuè yǐ hài, yǐ qián qīng zhōu cì shǐ wéi láng wèi guǎng zhōu cì shǐ. dū pó zhōu hē luó dān guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. qiū qī yuè wù xū, qū shè yì liáng qín sān zhōu. yú yì zhōu lì sòng níng sòng xìng èr jùn. bā yuè dīng chǒu, yú qīng zhōu lì tài yuán jùn. xīn sì, hù jūn jiāng jūn dào yàn zhī zú. dōng shí yī yuè, dī yáng nán dāng kòu hàn chuān. dīng wèi, liáng zhōu cì shǐ zhēn fǎ hù qì chéng zǒu, nán dāng jù yǒu liáng zhōu.
十年春正月甲寅,竟陵王义宣改封南谯王,镇北将军、徐州刺史王仲德加领兗 州刺史,淮南太守段宏为青州刺史。己未,大赦天下。孤老、六疾不能自存者,人 赐谷五斛。后将军、豫州刺史长沙王义欣进号镇军将军。夏四月戊戌,青州刺史段 宏加冀州刺史。封阳县侯萧思话为梁、南秦二州刺史。五月,林邑王遣使献方物。 六月乙亥,以前青州刺史韦郎为广州刺史。阇婆州诃罗单国遣使献方物。秋七月戊 戌,曲赦益、梁、秦三州。于益州立宋宁、宋兴二郡。八月丁丑,于青州立太原郡。 辛巳,护军将军到彦之卒。冬十一月,氐杨难当寇汉川。丁未,梁州刺史甄法护弃 城走,难当据有梁州。
shí yī nián chūn zhēng yuè, wáng mìng mǎ dà xuán qún dǎng shù bǎi rén kòu qín liáng, zhōu jùn tǎo píng zhī. èr yuè guǐ yǒu, yǐ jiāo zhǐ tài shǒu lǐ dān zhī wèi jiāo zhōu cì shǐ. xià sì yuè, liáng qín èr zhōu cì shǐ xiāo sī huà pò dī yáng nán dāng, liáng zhōu píng. wǔ yuè dīng mǎo, qū shè liáng nán qín èr zhōu jiàn gé běi. wù yín, yǐ dà jǔ qú mào qián wèi zhēng xī dà jiàng jūn liáng zhōu cì shǐ. shì yuè, jīng yì dà shuǐ. liù yuè dīng wèi, shěng wèi jùn. shì suì, lín yì guó fú nán guó hē luó dān guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù.
十一年春正月,亡命马大玄群党数百人寇秦、梁,州郡讨平之。二月癸酉,以 交址太守李耽之为交州刺史。夏四月,梁、秦二州刺史萧思话破氐杨难当,梁州平。 五月丁卯,曲赦梁、南秦二州剑阁北。戊寅,以大沮渠茂虔为征西大将军、凉州刺 史。是月,京邑大水。六月丁未,省魏郡。是岁,林邑国、扶南国、诃罗单国遣使 献方物。
shí èr nián chūn zhēng yuè xīn yǒu, dà shè tiān xià. xīn wèi, chē jià qīn cí nán jiāo. guǐ yǒu, fēng huáng lóng guó zhǔ féng hóng wèi yàn zhǔ. xià sì yuè yǐ yǒu, shàng shū pú yè yīn jǐng rén jiā zhōng hù jūn. bǐng chén, zhào yuē:" zhōu zōng yǐ níng, shí yóu duō shì hàn shì zhī lóng, yì zī dé rén. zhèn mèi wù lè xián, wèi rì yǐ jiǔ, ér jùn zhé nán jiē, míng yáng mò xiào. yòng lìng yí cái zài yě, guǎn kù xū cháo, yǒng huái qián zài, cán dé shēn yǐ. fū jǔ ěr suǒ zhī, xuān ní zhī dǔ xùn, gòng shì rèn guān, xiān dài zhī chéng zhǔn. biàn kě xuān chì nèi wài, gè yǒu jiàn jǔ. dāng yī fāng quán yǐn, yǐ guān jué yòng." shì yè, jīng jùn dì zhèn. liù yuè, dān yáng huái nán wú xīng yì xīng dà shuǐ, jīng yì chéng chuán. jǐ yǒu, yǐ xú yù nán yǎn sān zhōu kuài jī xuān chéng èr jùn mǐ shù bǎi wàn hú cì wǔ jùn zāo shuǐ mín. shì yuè, duàn jiǔ. shī zi guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. qiū qī yuè yǐ yǒu, dū pó suō dá guó fú nán guó bìng qiǎn shǐ xiàn fāng wù. bā yuè rén shēn, yú yì zhōu lì nán jìn shòu nán xīn sì běi bā xī sān jùn. yǐ hài, yuán zāo shuǐ jùn zhū bū fù. jiǔ yuè, shǔ jùn zéi zhāng xún wèi kòu. dōng shí yī yuè, yǐ yòu jūn xíng cān jūn gǒu dào fù wèi jiāo zhōu cì shǐ.
十二年春正月辛酉,大赦天下。辛未,车驾亲祠南郊。癸酉,封黄龙国主冯弘 为燕主。夏四月乙酉,尚书仆射殷景仁加中护军。丙辰,诏曰:“周宗以宁,实由 多士;汉室之隆,亦资得人。朕寐寤乐贤,为日已久,而俊哲难阶,明扬莫效。用 令遗才在野,管库虚朝,永怀前载,惭德深矣。夫举尔所知,宣尼之笃训,贡士任 官,先代之成准。便可宣敕内外,各有荐举。当依方铨引,以观厥用。”是夜,京 郡地震。六月,丹阳、淮南、吴兴、义兴大水,京邑乘船。己酉,以徐豫南兗三州、 会稽宣城二郡米数百万斛赐五郡遭水民。是月,断酒。师子国遣使献方物。秋七月 乙酉,阇婆娑达国、扶南国并遣使献方物。八月壬申,于益州立南晋寿、南新巳、 北巴西三郡。乙亥,原遭水郡诸逋负。九月,蜀郡贼张寻为寇。冬十一月,以右军 行参军苟道覆为交州刺史。
shí sān nián chūn zhēng yuè guǐ chǒu, shàng yǒu jí, bù cháo huì. sān yuè jǐ wèi, sī kōng jiāng zhōu cì shǐ tán dào jì yǒu zuì fú zhū. gēng shēn, dà shè tiān xià. yǐ zhōng jūn jiāng jūn nán qiáo wáng yì xuān wèi zhèn nán jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ. xià wǔ yuè wù chén, zhèn běi jiāng jūn xú yǎn èr zhōu cì shǐ wáng zhòng dé jìn hào zhèn běi dà jiàng jūn. gēng chén, yǐ zhēng běi sī mǎ wáng fāng pái wèi yǎn zhōu cì shǐ. liù yuè, gāo lí guó wǔ dū wáng qiǎn shǐ xiàn fāng wù. qiū qī yuè jǐ wèi, líng líng wáng tài fēi hōng. zhuī chóng wèi jìn huáng hòu, zàng yǐ jìn lǐ. bā yuè gēng yín, shàng shū pú yè zhōng hù jūn yīn jǐng rén gǎi wéi hù jūn jiāng jūn. jiǔ yuè guǐ chǒu, lì dì èr huáng zǐ jùn wèi shǐ xīng wáng, dì sān huáng zǐ huì wèi wǔ líng wáng.
十三年春正月癸丑,上有疾,不朝会。三月己未,司空、江州刺史檀道济有罪 伏诛。庚申,大赦天下。以中军将军南谯王义宣为镇南将军、江州刺史。夏五月戊 辰,镇北将军、徐兗二州刺史王仲德进号镇北大将军。庚辰,以征北司马王方俳为 兗州刺史。六月,高丽国、武都王遣使献方物。秋七月己未,零陵王太妃薨。追崇 为晋皇后,葬以晋礼。八月庚寅,尚书仆射、中护军殷景仁改为护军将军。九月癸 丑,立第二皇子浚为始兴王,第三皇子讳为武陵王。
shí sì nián chūn zhēng yuè xīn mǎo, chē jià qīn cí nán jiāo, dà shè tiān xià. wén wǔ cì wèi yī děng gū lǎo liù jí bù néng zì cún zhě, rén cì gǔ wǔ hú. èr yuè rén zǐ, yǐ bù bīng xiào wèi liú dào zhēn wèi liáng nán qín èr zhōu cì shǐ. xià sì yuè dīng wèi, yǐ fǔ guó jiāng jūn zhōu jí zhī wèi yì zhōu cì shǐ. qiū bā yuè wù wǔ, yǐ shàng shū jīn bù láng zhōng xú sēn zhī wèi jiāo zhōu cì shǐ. dōng shí èr yuè xīn yǒu, tíng hè xuě. hé nán guó hé xī wáng hē luó dān guó bìng qiǎn shǐ xiàn fāng wù.
十四年春正月辛卯,车驾亲祠南郊,大赦天下。文武赐位一等;孤老、六疾不 能自存者,人赐谷五斛。二月壬子,以步兵校尉刘道真为梁、南秦二州刺史。夏四 月丁未,以辅国将军周籍之为益州刺史。秋八月戊午,以尚书金部郎中徐森之为交 州刺史。冬十二月辛酉,停贺雪。河南国、河西王、诃罗单国并遣使献方物。
shí wǔ nián chūn èr yuè dīng wèi, yǐ píng dōng jiāng jūn tǔ yù hún mù róng yán wèi zhèn xī jiāng jūn qín hé èr zhōu cì shǐ. xià sì yuè jiǎ chén, yàn wáng nián qiǎn shǐ xiàn fāng wù. lì huáng tài zǐ fēi yīn shì, cì wáng gōng yǐ xià gè yǒu chà. jǐ sì, yǐ wō guó wáng zhēn wèi ān dōng jiāng jūn. wǔ yuè jǐ chǒu, tè jìn yòu guāng lù dài fu yīn mù zú. xīn mǎo, zhèn běi dà jiàng jūn xú zhōu cì shǐ wáng zhòng dé zú. rén chén, yǐ yòu wèi jiāng jūn liú zūn kǎo wèi xú yǎn èr zhōu cì shǐ. qiū qī yuè xīn wèi, dì zhèn. jiǎ xū, yǐ chén nán dùn èr jùn tài shǒu xú xún wèi níng zhōu cì shǐ. bā yuè xīn chǒu, yǐ zuǒ wèi jiāng jūn zhào bó fú wèi xú yǎn èr zhōu cì shǐ. jiǎ yín, yǐ shǐ xīng nèi shǐ lù huī wèi guǎng zhōu cì shǐ. dīng sì, yǐ yǎn zhōu cì shǐ wáng fāng pái wèi qīng jì èr zhōu cì shǐ. shì suì, wǔ dū wáng hé nán guó gāo lí guó wō guó fú nán guó lín yì guó bìng qiǎn shǐ xiàn fāng wù.
十五年春二月丁未,以平东将军吐谷浑慕容延为镇西将军、秦河二州刺史。夏 四月甲辰,燕王年遣使献方物。立皇太子妃殷氏,赐王公以下各有差。己巳,以倭 国王珍为安东将军。五月己丑,特进、右光禄大夫殷穆卒。辛卯,镇北大将军、徐 州刺史王仲德卒。壬辰,以右卫将军刘遵考为徐、兗二州刺史。秋七月辛未,地震。 甲戌,以陈、南顿二郡太守徐循为宁州刺史。八月辛丑,以左卫将军赵伯符为徐、 兗二州刺史。甲寅,以始兴内史陆徽为广州刺史。丁巳,以兗州刺史王方俳为青、 冀二州刺史。是岁,武都王、河南国、高丽国、倭国、扶南国、林邑国并遣使献方 物。
shí liù nián chūn zhēng yuè wù yín, chē jià yú běi jiāo yuè wǔ. gēng yín, sī tú lù shàng shū shì yáng zhōu cì shǐ péng chéng wáng yì kāng jìn wèi dà jiàng jūn, lǐng sī tú, yú rú gù. zhēng běi jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán yǎn zhōu cì shǐ jiāng xià wáng yì gōng jìn wèi sī kōng, cì shǐ rú gù. tè jìn zuǒ guāng lù dài fu wáng jìng hóng kāi fǔ yí tóng sān sī. guǐ sì, fù fēn jīng zhōu zhì xiāng zhōu. èr yuè jǐ hài, yǐ nán xú zhōu cì shǐ héng yáng wáng yì jì wèi ān xī jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ. dīng wèi, yǐ shǐ xīng wáng jùn wèi xiāng zhōu cì shǐ. guǐ hài, gē liáng zhōu zhī bā xī zǐ tóng nán dàng qú nán hàn zhōng nán qín zhōu zhī nán ān huái níng fán liù jùn, shǔ yì zhōu. fēn cháng shā jiāng xià jùn lì bā líng jùn, shǔ xiāng zhōu. xià sì yuè dīng sì, yǐ zhèn nán jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ nán qiáo wáng yì xuān wèi zhēng běi jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ. píng xī jiāng jūn lín chuān wáng yì qìng wèi wèi jiāng jūn jiāng zhōu cì shǐ. liù yuè jǐ yǒu, lǒng xī tǔ yù hún mù róng yán gǎi fēng hé nán wáng. guǐ chǒu, yǐ tǔ yù hún shí yín wèi píng xī jiāng jūn, tǔ yù hún fán nì wèi fǔ jūn jiāng jūn. qiū bā yuè gēng zǐ, lì dì sì huáng zǐ shuò wèi nán píng wáng. rùn yuè yǐ wèi, zhèn jūn jiāng jūn yù zhōu cì shǐ cháng shā wáng yì xīn hōng. wù xū, fù fēn yù zhōu zhī huái nán wèi nán yù zhōu. guǐ mǎo, yǐ zuǒ wèi jiāng jūn liú zūn kǎo wèi yù zhōu cì shǐ. wù shēn, yǐ xiāng zhōu cì shǐ shǐ xīng wáng jùn wèi nán yù zhōu zhī cì shǐ, wǔ líng wáng huì wèi xiāng zhōu cì shǐ. dōng shí èr yuè yǐ hài, huáng tài zǐ guān, dà shè tiān xià. shì suì, wǔ dū wáng hé nán wáng lín yì guó gāo lí guó bìng qiǎn shǐ xiàn fāng wù.
十六年春正月戊寅,车驾于北郊阅武。庚寅,司徒、录尚书事、扬州刺史彭城 王义康进位大将军,领司徒,余如故。征北将军、开府仪同三司、南兗州刺史江夏 王义恭进位司空,刺史如故。特进、左光禄大夫王敬弘开府仪同三司。癸巳,复分 荆州置湘州。二月己亥,以南徐州刺史衡阳王义季为安西将军、荆州刺史。丁未, 以始兴王浚为湘州刺史。癸亥,割梁州之巴西梓潼南宕渠南汉中、南秦州之南安怀 宁凡六郡,属益州。分长沙江夏郡立巴陵郡,属湘州。夏四月丁巳,以镇南将军、 江州刺史南谯王义宣为征北将军、南徐州刺史。平西将军临川王义庆为卫将军、江 州刺史。六月己酉,陇西吐谷浑慕容延改封河南王。癸丑,以吐谷浑拾寅为平西将 军,吐谷浑繁暱为抚军将军。秋八月庚子,立第四皇子铄为南平王。闰月乙未,镇 军将军、豫州刺史长沙王义欣薨。戊戌,复分豫州之淮南为南豫州。癸卯,以左卫 将军刘遵考为豫州刺史。戊申,以湘州刺史始兴王浚为南豫州之刺史,武陵王讳为 湘州刺史。冬十二月乙亥,皇太子冠,大赦天下。是岁,武都王、河南王、林邑国、 高丽国并遣使献方物。
shí qī nián xià sì yuè wù wǔ shuò, rì yǒu shí zhī. wǔ yuè guǐ sì, lǐng jūn jiāng jūn liú zhàn mǔ yōu qù zhí. qiū qī yuè rén yín, yǐ zhēng lǔ zī yì cān jūn dù jì wèi qīng zhōu cì shǐ. rén zǐ, huáng hòu yuán shì bēng. bā yuè, xú yǎn qīng jì sì zhōu dà shuǐ. jǐ wèi, qiǎn shǐ jiǎn xíng zhèn xù. jiǔ yuè rén zǐ, zàng yuán huáng hòu yú cháng níng líng. dōng shí yuè wù wǔ, qián dān yáng yǐn liú zhàn yǒu zuì, jí tóng dǎng fú zhū. dà shè tiān xià, wén wǔ cì jué yī jí. yǐ dà jiàng jūn lǐng sī tú lù shàng shū yáng zhōu cì shǐ péng chéng wáng yì kāng wèi jiāng zhōu cì shǐ, dà jiàng jūn rú gù. yǐ sī kōng nán yǎn zhōu cì shǐ jiāng xià wáng yì gōng wèi sī tú lù shàng shū shì. wù yín, wèi jiāng jūn lín chuān wáng yì qìng yǐ běn hào wèi nán yǎn zhōu cì shǐ, shàng shū pū shè hù jūn jiāng jūn yīn jǐng rén wèi yáng zhōu cì shǐ, pú yè rú gù. shí yī yuè bǐng xū, yǐ shàng shū liú yì róng wèi lǐng jūn jiāng jūn, mì shū jiān xú zhàn zhī wèi zhōng hù jūn. dīng hài, zhào yuē:" qián suǒ gěi yáng nán xú èr zhōu bǎi xìng tián liáng zhǒng zi, yǎn liǎng yù qīng xú zhū zhōu bǐ nián suǒ kuān zū gǔ yīng dū rù zhě, xī chú bàn. jīn bàn yǒu bù shōu chù, dōu yuán zhī. fán zhū bū zhài, yōu liàng shēn jiǎn. yòu zhōu jùn gū shuì, suǒ zài shì diào, duō yǒu fán kè. shān zé zhī lì, yóu huò jìn duàn yì zhào zhī pǐn, suì jí zhì ruò. zhū rú cǐ bǐ, shāng zhì hài mín. zì jīn xián yī fǎ lìng, wù jǐn yōu yǔn. rú yǒu bù biàn, jí yī shì bié yán, bù dé gǒu qù yī shí, yǐ guāi yǐn xù zhī zhǐ. zhǔ zhě míng jiā xuān xià, chēng zhèn yì yān." guǐ chǒu, shàng shū pú yè yáng zhōu cì shǐ yīn jǐng rén zú. shí èr yuè guǐ hài, yǐ guāng lù dài fu wáng lín wèi shàng shū pú yè. wù chén, yǐ nán yù zhōu cì shǐ shǐ xīng wáng jùn wèi yáng zhōu cì shǐ, xiāng zhōu cì shǐ wǔ líng wáng huì wèi nán yù zhōu cì shǐ, nán píng wáng shuò wèi xiāng zhōu cì shǐ. shì suì, wǔ dū wáng hé nán wáng bǎi jì guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù.
十七年夏四月戊午朔,日有蚀之。五月癸巳,领军将军刘湛母忧去职。秋七月 壬寅,以征虏谘议参军杜骥为青州刺史。壬子,皇后袁氏崩。八月,徐、兗、青、 冀四州大水。己未,遣使检行赈恤。九月壬子,葬元皇后于长宁陵。冬十月戊午, 前丹阳尹刘湛有罪,及同党伏诛。大赦天下,文武赐爵一级。以大将军、领司徒、 录尚书、扬州刺史彭城王义康为江州刺史,大将军如故。以司空、南兗州刺史江夏 王义恭为司徒、录尚书事。戊寅,卫将军临川王义庆以本号为南兗州刺史,尚书仆 射、护军将军殷景仁为扬州刺史,仆射如故。十一月丙戌,以尚书刘义融为领军将 军,秘书监徐湛之为中护军。丁亥,诏曰:“前所给扬、南徐二州百姓田粮种子, 兗、两豫、青、徐诸州比年所宽租谷应督入者,悉除半。今半有不收处,都原之。 凡诸逋债,优量申减。又州郡估税,所在市调,多有烦刻。山泽之利,犹或禁断; 役召之品,遂及稚弱。诸如此比,伤治害民。自今咸依法令,务尽优允。如有不便, 即依事别言,不得苟趣一时,以乖隐恤之旨。主者明加宣下,称朕意焉。”癸丑, 尚书仆射、扬州刺史殷景仁卒。十二月癸亥,以光禄大夫王琳为尚书仆射。戊辰, 以南豫州刺史始兴王浚为扬州刺史,湘州刺史武陵王讳为南豫州刺史,南平王铄为 湘州刺史。是岁,武都王、河南王、百济国遣使献方物。
shí bā nián chūn èr yuè yǐ mǎo, yǐ yù zhāng tài shǒu yǔ dēng zhī wèi jiāng zhōu cì shǐ. xià wǔ yuè rén shēn, wèi jiāng jūn nán yǎn zhōu cì shǐ lín chuān wáng yì qìng zhēng běi jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ nán qiáo wáng yì xuān bìng kāi fǔ yí tóng sān sī. guǐ sì, yú jiāo zhōu zhì sòng xī jùn. shì yuè, miǎn shuǐ fàn yì. liù yuè wù chén, qiǎn shǐ xún xíng zhèn shàn. xīn wèi, lǐng jūn jiāng jūn liú yì róng zú. qiū qī yuè wù xū, yǐ xú yǎn èr zhōu cì shǐ zhào bó fú wèi lǐng jūn jiāng jūn. dōng shí yuè xīn hài, yǐ bā dōng jiàn píng èr jùn tài shǒu zāng zhì wèi xú yǎn èr zhōu cì shǐ. yǐ mǎo, shěng nán xú zhōu zhī nán yàn pú yáng nán guǎng píng jùn. shí yī yuè wù zǐ, shàng shū pú yè wáng lín zú. jǐ hài, yǐ dān yáng yǐn mèng yǐ wèi shàng shū pú yè. dī yáng nán dāng yòu kòu hàn chuān. shí èr yuè guǐ hài, qiǎn lóng xiāng jiāng jūn péi fāng míng yǔ liáng qín èr zhōu cì shǐ liú zhēn dào tǎo zhī. shì yuè, jìn níng tài shǒu gōng cuàn sōng zǐ fǎn pàn, níng zhōu cì shǐ xú xún tǎo píng zhī. shì suì, sù tè guó gāo lí guó sū mí lí guó lín yì guó bìng qiǎn shǐ xiàn fāng wù.
十八年春二月乙卯,以豫章太守庾登之为江州刺史。夏五月壬申,卫将军南兗 州刺史临川王义庆、征北将军南徐州刺史南谯王义宣并开府仪同三司。癸巳,于交 州置宋熙郡。是月,沔水泛溢。六月戊辰,遣使巡行赈赡。辛未,领军将军刘义融 卒。秋七月戊戌,以徐、兗二州刺史赵伯符为领军将军。冬十月辛亥,以巴东、建 平二郡太守臧质为徐、兗二州刺史。乙卯,省南徐州之南燕、濮阳、南广平郡。十 一月戊子,尚书仆射王琳卒。己亥,以丹阳尹孟顗为尚书仆射。氐杨难当又寇汉川。 十二月癸亥,遣龙骧将军裴方明与梁、秦二州刺史刘真道讨之。是月,晋宁太守公 爨松子反叛,宁州刺史徐循讨平之。是岁,肃特国、高丽国、苏靡黎国、林邑国并 遣使献方物。
shí jiǔ nián zhēng yuè yǐ sì, zhào yuē:" fū suǒ yīn zhě běn, shèng zhé zhī yuǎn jiào běn lì huà chéng, jiào xué zhī wèi guì. gù zhào yǐ sān dé, chóng yǐ sì shù, yòng néng nà zhū yì fāng, zhì zhī guǐ dù. shèng wáng zǔ shì, xián bì yóu zhī. yǒng chū shòu mìng, xiàn zhāng hóng yuǎn, jiāng táo jūn shù pǐn, hùn yī shū fēng. yǒu zhào diǎn sī, dà qǐ xiáng xù, ér pín gōu tún yí, wèi jí xiū jiàn. yǒng zhān qián yóu, sī fū hóng liè, jīn fāng yú yì níng, róng xià mù xiǎng, guǎng xùn zhòu zǐ, shí wéi shí wù. biàn kě shì zūn chéng guī, chǎn yáng jǐng yè." xià sì yuè jiǎ xū, yǐ jiǔ jí yù, shǐ fèng chū cí, dà shè tiān xià. wǔ yuè gēng yín, liáng qín èr zhōu cì shǐ liú zhēn dào lóng xiāng jiāng jūn péi fāng míng pò dī yáng nán dāng, chóu chí píng. rùn yuè, jīng yì yǔ shuǐ dīng sì, qiǎn shǐ xún xíng zhèn xù. liù yuè rén wǔ, yǐ dà jǔ qú wú huì wèi zhēng xī dà jiàng jūn, liáng zhōu cì shǐ. qiū qī yuè, yǐ liáng qín èr zhōu cì shǐ liú zhēn dào wèi yōng zhōu cì shǐ, lóng xiāng jiāng jūn péi fāng míng wèi liáng nán qín èr zhōu cì shǐ. jiǎ xū huì, rì yǒu shí zhī. dōng shí yuè jiǎ shēn, ruì ruì guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. jǐ hài, yǐ jìn níng tài shǒu zhōu wàn suì wèi níng zhōu cì shǐ. shí èr yuè bǐng shēn, zhào yuē:" zhòu zǐ shǐ jí, xué yè fāng xìng. zì wēi yán mǐn jué, shì jiāng qiān sì, gǎn shì sī rén, yì yǒu kǎi rán. fèng shèng zhī yìn, kě sù yì jì xí. yú xiān miào dì, tè wèi yíng zào, yī jiù gěi cí zhì lìng, sì shí xiǎng sì. quē lǐ wǎng jīng kòu luàn, hóng xiào cán huǐ, bìng xià lǔ jùn xiū fù xué shè, cǎi zhào shēng tú. xī zhī xián zhé jí yī jiè zhī shàn, yóu huò wèi qí qiū lǒng, jìn qí chú mù, kuàng ní fù dé biǎo shēng mín, gōng bèi bǎi dài, ér fén yíng huāng wú, jīng jí fú jiǎn. kě juān mù cè shù hù, yǐ zhǎng sǎ sǎo." lǔ jùn shàng mín kǒng jǐng děng wǔ hù jū jìn kǒng zǐ mù cè, juān qí kè yì, gōng jǐ sǎ sǎo, bìng zhǒng sōng bǎi liù bǎi zhū. shì suì, pó huáng guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù.
十九年正月乙巳,诏曰:“夫所因者本,圣哲之远教;本立化成,教学之为贵。 故诏以三德,崇以四术,用能纳诸义方,致之轨度。盛王祖世,咸必由之。永初受 命,宪章弘远,将陶钧庶品,混一殊风。有诏典司,大启庠序,而频沟屯夷,未及 修建。永瞻前猷,思敷鸿烈,今方隅乂宁,戎夏慕响,广训胄子,实维时务。便可 式遵成规,阐扬景业。”夏四月甲戌,以久疾愈,始奉初祠,大赦天下。五月庚寅, 梁秦二州刺史刘真道、龙骧将军裴方明破氐杨难当,仇池平。闰月,京邑雨水;丁 巳,遣使巡行赈恤。六月壬午,以大沮渠无讳为征西大将军,凉州刺史。秋七月, 以梁、秦二州刺史刘真道为雍州刺史,龙骧将军裴方明为梁、南秦二州刺史。甲戌 晦,日有蚀之。冬十月甲申,芮芮国遣使献方物。己亥,以晋宁太守周万岁为宁州 刺史。十二月丙申,诏曰:“胄子始集,学业方兴。自微言泯绝,逝将千祀,感事 思人,意有慨然。奉圣之胤,可速议继袭。于先庙地,特为营造,依旧给祠置令, 四时飨祀。阙里往经寇乱,黉校残毁,并下鲁郡修复学舍,采召生徒。昔之贤哲及 一介之善,犹或卫其丘垄,禁其刍牧,况尼父德表生民,功被百代,而坟茔荒芜, 荆棘弗翦。可蠲墓侧数户,以掌洒扫。”鲁郡上民孔景等五户居近孔子墓侧,蠲其 课役,供给洒扫,并种松柏六百株。是岁,婆皇国遣使献方物。
èr shí nián chūn zhēng yuè, yú tái chéng dōng xī kāi wàn chūn qiān qiū èr mén. èr yuè jiǎ xū, jiāng zhōu cì shǐ yǔ dēng zhī wèi zhōng hù jūn. gēng shēn, yǐ lú líng wáng shào wèi jiāng zhōu cì shǐ. chóu chí wèi suǒ lǔ suǒ méi. jiǎ shēn, chē jià yú bái xià yuè wǔ. sān yuè xīn hài, ān xī jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ héng yáng wáng yì jì jìn hào zhēng xī dà jiàng jūn. yǐ bā xī zǐ tóng èr jùn tài shǒu shēn tǎn wèi liáng nán qín èr zhōu cì shǐ. xià sì yuè jiǎ wǔ, lì dì liù huáng zǐ dàn wèi guǎng líng wáng. wǔ yuè guǐ chǒu, zhōng hù jūn yǔ dēng zhī zú. qiū qī yuè guǐ chǒu, yǐ yáng wén dé wèi zhēng xī jiāng jūn běi qín zhōu cì shǐ, fēng wǔ dū wáng. xīn yǒu, yǐ nán mán xiào wèi xiāo sī huà wèi yōng zhōu cì shǐ. jiǎ zǐ, qián yōng zhōu cì shǐ liú zhēn dào liáng nán qín èr zhōu cì shǐ péi fāng míng yǒu zuì, xià yù sǐ. bā yuè guǐ wèi, yǐ tíng wèi táo mǐn zǔ wèi guǎng zhōu cì shǐ. dōng shí èr yuè gēng wǔ, yǐ shǐ xīng nèi shǐ tán hé zhī wèi jiāo zhōu cì shǐ. rén wǔ, zhào yuē:" guó yǐ mín wèi běn, mín yǐ shí wèi tiān. gù yī fū chuò jià, jī zhě bì jí, cāng lǐn jì shí, lǐ jié yǐ xìng. zì qǐng zài suǒ pín qìng, jiā wú sù jī. fù yì zàn piān, zé rén huái chóu diàn suì huò bù rěn, ér bìng fá bǐ shì. chéng yóu zhèng dé fú fú, yǐ zhēn sī bì yì yì gēng sāng wèi guǎng, dì lì duō yí. zǎi shǒu wēi huà dào zhī fāng, máng shù wàng qín fēn zhī yì. yǒng yán hóng jì, míng fā zài huái, suī zhì lìng jí xià, zhōng mò zhēng quàn, ér zuò wàng zī zhí, yōng kě zhì hū! yǒu sī qí bān xuān jiù tiáo, wù jǐn dūn kè. yóu shí zhī tú, xián lìng fù yè, kǎo hé qín duò, xíng qí zhū shǎng, guān chá néng diàn, yán jiā chù zhì. gǔ zhě gōng gēng dì jí, jìng gōng zī shèng, yǎng zhān qián wáng, sī zūn lìng diǎn. biàn kě liàng chù qiān mǔ, kǎo bo yuán chén. zhèn dāng qīn lǜ bǎi pì, zhì lǐ jiāo diān, shù jī chéng sù, jiāng bèi sī mín." shì suì, hé xī guó gāo lí guó bǎi jì guó wō guó bìng qiǎn shǐ xiàn fāng wù. shì suì, zhū zhōu jùn shuǐ hàn shāng jià, mín dà jī. qiǎn shǐ kāi cāng zhèn xù, gěi cì liáng zhǒng.
二十年春正月,于台城东西开万春、千秋二门。二月甲戌,江州刺史庾登之为 中护军。庚申,以庐陵王绍为江州刺史。仇池为索虏所没。甲申,车驾于白下阅武。 三月辛亥,安西将军、荆州刺史衡阳王义季进号征西大将军。以巴西、梓潼二郡太 守申坦为梁、南秦二州刺史。夏四月甲午,立第六皇子诞为广陵王。五月癸丑,中 护军庾登之卒。秋七月癸丑,以杨文德为征西将军、北秦州刺史,封武都王。辛酉, 以南蛮校尉萧思话为雍州刺史。甲子,前雍州刺史刘真道、梁南秦二州刺史裴方明 有罪,下狱死。八月癸未,以廷尉陶愍祖为广州刺史。冬十二月庚午,以始兴内史 檀和之为交州刺史。壬午,诏曰:“国以民为本,民以食为天。故一夫辍稼,饥者 必及,仓廪既实,礼节以兴。自顷在所贫罄,家无宿积。赋役暂偏,则人怀愁垫; 岁或不稔,而病乏比室。诚由政德弗孚,以臻斯弊;抑亦耕桑未广,地利多遗。宰 守微化道之方,氓庶忘勤分之义。永言弘济,明发载怀,虽制令亟下,终莫征劝, 而坐望滋殖,庸可致乎!有司其班宣旧条,务尽敦课。游食之徒,咸令附业,考核 勤惰,行其诛赏,观察能殿,严加黜陟。古者躬耕帝籍,敬供粢盛,仰瞻前王,思 遵令典。便可量处千亩,考卜元辰。朕当亲率百辟,致礼郊甸,庶几诚素,将被斯 民。”是岁,河西国、高丽国、百济国、倭国并遣使献方物。是岁,诸州郡水旱伤 稼,民大饥。遣使开仓赈恤,给赐粮种。
èr shí yī nián chūn zhēng yuè jǐ hài, nán xú nán yù zhōu yáng zhōu zhī zhè jiāng xī, bìng jìn jiǔ. dà shè tiān xià, zhū bū zhài zài shí jiǔ nián yǐ qián, yī qiè yuán chú. qù suì shī shōu zhě, chóu liàng shēn jiǎn. yóu bì zhī chù, qiǎn shǐ jiù jùn xiàn suí yí zhèn xù. fán yù fù nóng, ér zhòng liáng kuì fá zhě, bìng jiā gěi dài, yíng qiān mǔ zhū tǒng sī yì rén, cì bù gè yǒu chà. wù wǔ, wèi jiāng jūn lín chuān wáng yì qìng hōng. xīn yǒu, yǐ tài zǐ zhān shì liú yì zōng wèi nán yǎn zhōu cì shǐ. èr yuè gēng wǔ, yǐ lǐng jūn jiāng jūn zhào bó fú wèi yù zhōu cì shǐ. jǐ chǒu, sī tú lù shàng shū shì jiāng xià wáng yì gōng jìn wèi tài wèi, lǐng sī tú. gēng yín, yǐ yòu wèi jiāng jūn shěn yǎn zhī wèi zhōng lǐng jūn. xīn mǎo, lì dì qī huáng zǐ hóng wèi jiàn píng wáng. jiǎ wǔ, yǐ guǎng líng wáng dàn wèi nán yǎn zhōu cì shǐ. xià sì yuè, jìn líng yán líng mín xú gēng yǐ mǐ qiān hú zhù xù jī mín. wǔ yuè rén xū, yǐ shàng shū hé shàng zhī wèi zhōng hù jūn, zī yì cān jūn liú dào xī wèi guǎng zhōu cì shǐ. liù yuè, lián yǔ shuǐ. dīng hài, zhào yuē: " lín yǔ mí rì, shuǐ lǎo wéi huàn, bǎi xìng jī jiǎn, yì zhì fá kuì. èr xiàn guān zhǎng jí yíng shǔ bù sī, gè suí tǒng jiǎn shí, gěi qí chái mǐ, bì shǐ zhōu xī." qiū qī yuè dīng yǒu, yáng zhōu cì shǐ shǐ xīng wáng jùn jiā zhōng jūn jiāng jūn, nán yù zhōu cì shǐ wǔ líng wáng zàn jiā fǔ jūn jiāng jūn. yǐ sì, zhào yuē:" bǐ nián gǔ jià shāng sǔn, yín kàng chéng zāi, yì yóu bō zhí zhī yí, shàng yǒu wèi jǐn, nán xú yǎn yù jí yáng zhōu zhè jiāng xī shǔ jùn, zì jīn xī dū zhǒng mài, yǐ zhù quē fá. sù yùn péng chéng xià pī jùn jiàn zhǒng, wěi cì shǐ dài gěi. xú yù tǔ duō dào tián, ér mín jiān zhuān wù lù zuò, kě fú èr zhèn, lǚ xíng jiù bēi, xiāng shuài xiū lì, bìng kè kěn pì, shǐ jí lái nián. fán zhū zhōu jùn, jiē lìng jǐn qín dì lì, quàn dǎo bō zhí, cán sāng má qǐ, gè jǐn qí fāng, bù dé dàn fèng xíng gōng wén ér yǐ." bā yuè wù chén, zhēng xī dà jiàng jūn jīng zhōu cì shǐ héng yáng wáng yì jì wèi zhēng běi dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán yǎn zhōu cì shǐ zhēng běi jiāng jūn xú zhōu cì shǐ nán qiáo wáng yì xuān wèi chē qí jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ. nán yǎn zhōu cì shǐ guǎng líng wáng dàn wèi nán xú zhōu cì shǐ. jiǔ yuè jiǎ chén, yǐ dà jǔ qú ān zhōu wèi zhēng xī jiāng jūn liáng zhōu cì shǐ, fēng hé xī wáng. dōng shí yuè jǐ mǎo, yǐ zuǒ jūn jiāng jūn xú qióng wèi yǎn zhōu cì shǐ, dà jiàng jūn cān jūn shēn tián wèi jì zhōu cì shǐ.
二十一年春正月己亥,南徐、南豫州、扬州之浙江西,并禁酒。大赦天下,诸 逋债在十九年以前,一切原除。去岁失收者,畴量申减。尤弊之处,遣使就郡县随 宜赈恤。凡欲附农,而种粮匮乏者,并加给贷,营千亩诸统司役人,赐布各有差。 戊午,卫将军临川王义庆薨。辛酉,以太子詹事刘义宗为南兗州刺史。二月庚午, 以领军将军赵伯符为豫州刺史。己丑,司徒、录尚书事江夏王义恭进位太尉,领司 徒。庚寅,以右卫将军沈演之为中领军。辛卯,立第七皇子宏为建平王。甲午,以 广陵王诞为南兗州刺史。夏四月,晋陵延陵民徐耕以米千斛助恤饥民。五月壬戌, 以尚书何尚之为中护军,谘议参军刘道锡为广州刺史。六月,连雨水。丁亥,诏曰: “霖雨弥日,水潦为患,百姓积俭,易致乏匮。二县官长及营署部司,各随统检实, 给其柴米,必使周悉。”秋七月丁酉,扬州刺史始兴王浚加中军将军,南豫州刺史 武陵王赞加抚军将军。乙巳,诏曰:“比年谷稼伤损,淫亢成灾,亦由播殖之宜, 尚有未尽,南徐、兗、豫及扬州浙江西属郡,自今悉督种麦,以助阙乏。速运彭城 下邳郡见种,委刺史贷给。徐、豫土多稻田,而民间专务陆作,可符二镇,履行旧 陂,相率修立,并课垦辟,使及来年。凡诸州郡,皆令尽勤地利,劝导播殖,蚕桑 麻棨,各尽其方,不得但奉行公文而已。”八月戊辰,征西大将军、荆州刺史衡阳 王义季为征北大将军、开府仪同三司、南兗州刺史;征北将军、徐州刺史南谯王义 宣为车骑将军、荆州刺史。南兗州刺史广陵王诞为南徐州刺史。九月甲辰,以大沮 渠安周为征西将军、凉州刺史,封河西王。冬十月己卯,以左军将军徐琼为兗州刺 史,大将军参军申恬为冀州刺史。
èr shí èr nián chūn zhēng yuè xīn mǎo shuò, gǎi yòng yù shǐ zhōng chéng hé chéng tiān yuán jiā xīn lì. rén chén, fǔ jūn jiāng jūn nán yù zhōu cì shǐ wǔ líng wáng huì gǎi wéi yōng zhōu cì shǐ, xiāng zhōu cì shǐ nán píng wáng shuò wèi nán yù zhōu cì shǐ. èr yuè xīn sì, yǐ shì zhōng wáng sēng lǎng wèi xiāng zhōu cì shǐ. jiǎ xū, lì dì bā huáng zǐ huī wèi dōng hǎi wáng, dì jiǔ huáng zǐ chǎng wèi yì yáng wáng. xià liù yuè xīn hài, yǐ nán yù zhōu cì shǐ nán píng wáng shuò wèi yù zhōu cì shǐ. qiū qī yuè jǐ wèi, yǐ shàng shū pú yè mèng yǐ wèi shàng shū zuǒ pú yè, zhōng hù jūn hé shàng zhī wèi shàng shū yòu pú yè. yōng zhōu cì shǐ wǔ líng wáng huì tǎo yuán miǎn mán, yí yī wàn sì qiān yú kǒu yú jīng shī. yǐ yǒu, zhēng běi dà jiàng jūn nán yǎn zhōu cì shǐ héng yáng wáng yì jì gǎi wéi xú zhōu cì shǐ. jiǔ yuè jǐ wèi, kāi jiǔ jìn. dōng shí yuè, qǐ hú shú fèi tián qiān qǐng. shí èr yuè yǐ wèi, tài zǐ zhān shì fàn yè móu fǎn, jí dǎng yǔ jiē fú zhū. dīng yǒu, miǎn dà jiàng jūn péng chéng wáng yì kāng wèi shù rén. gēng xū, yǐ qián yù zhōu cì shǐ zhào bó fú wèi hù jūn jiāng jūn.
二十二年春正月辛卯朔,改用御史中丞何承天元嘉新历。壬辰,抚军将军、南 豫州刺史武陵王讳改为雍州刺史,湘州刺史南平王铄为南豫州刺史。二月辛巳,以 侍中王僧朗为湘州刺史。甲戌,立第八皇子袆为东海王,第九皇子昶为义阳王。夏 六月辛亥,以南豫州刺史南平王铄为豫州刺史。秋七月己未,以尚书仆射孟顗为尚 书左仆射,中护军何尚之为尚书右仆射。雍州刺史武陵王讳讨缘沔蛮,移一万四千 余口于京师。乙酉,征北大将军、南兗州刺史衡阳王义季改为徐州刺史。九月己未, 开酒禁。冬十月,起湖熟废田千顷。十二月乙未,太子詹事范晔谋反,及党与皆伏 诛。丁酉,免大将军彭城王义康为庶人。庚戌,以前豫州刺史赵伯符为护军将军。
èr shí sān nián chūn zhēng yuè dīng sì, yǐ cháng shā nèi shǐ lù huī wèi yì zhōu cì shǐ. gēng shēn, shàng shū zuǒ pú yè mèng yǐ qù zhí. qiān hàn zhōu liú mín yú miǎn cì. èr yuè guǐ mǎo, yǐ zuǒ wèi jiāng jūn liú yì bīn wèi nán yǎn zhōu cì shǐ. sān yuè, suǒ lǔ kòu yǎn yù, qīng jì, cì shǐ shēn tián pò zhī. xià sì yuè dīng wèi, dà shè tiān xià. liù yuè guǐ wèi shuò, rì yǒu shí zhī. jiāo zhōu cì shǐ tán hé zhī fá lín yì guó, kè zhī. qiū qī yuè xīn wèi, yǐ sàn qí cháng shì dù tǎn wèi qīng zhōu cì shǐ. bā yuè guǐ mǎo, jiē yáng zhě zéi gōng jiàn ān jùn, fán shāo chéng fǔ. jiǔ yuè jǐ mǎo, chē jià xìng guó zǐ xué, cè shì zhū shēng, dá wèn fán wǔ shí jiǔ rén. dōng shí yuè wù zǐ, zhào yuē:" yǎng xù xìng lì lèi zài, zhòu zǐ yì yè yǒu chéng. jìn qīn cè shì, dǔ jì jì zhī měi, miǎn xiǎng zhū sì, yǒng huái zài xī. zhū shēng dá wèn, duō kě cǎi lǎn. jiào shòu zhī guān, bìng yí zhān lài." cì bó gè yǒu chà. shí èr yuè dīng yǒu, yǐ lóng xiāng sī mǎ xiāo jǐng xiàn wèi jiāo zhōu cì shǐ. shì suì, dà yǒu nián. zhù běi dī, lì xuán wǔ hú, zhù jǐng yáng shān yú huá lín yuán.
二十三年春正月丁巳,以长沙内史陆徽为益州刺史。庚申,尚书左仆射孟顗去 职。迁汉州流民于沔次。二月癸卯,以左卫将军刘义宾为南兗州刺史。三月,索虏 寇兗、豫,青、冀,刺史申恬破之。夏四月丁未,大赦天下。六月癸未朔,日有蚀 之。交州刺史檀和之伐林邑国,克之。秋七月辛未,以散骑常侍杜坦为青州刺史。 八月癸卯,揭阳赭贼攻建安郡,燔烧城府。九月己卯,车驾幸国子学,策试诸生, 答问凡五十九人。冬十月戊子,诏曰:“痒序兴立累载,胄子肄业有成。近亲策试, 睹济济之美,缅想洙、泗,永怀在昔。诸生答问,多可采览。教授之官,并宜沾赉。” 赐帛各有差。十二月丁酉,以龙骧司马萧景宪为交州刺史。是岁,大有年。筑北堤, 立玄武湖,筑景阳山于华林园。
èr shí sì nián chūn zhēng yuè jiǎ xū, dà shè tiān xià, wén wǔ cì wèi yī děng. xì qiú jiàng yòu, zhū bū fù kuān jiǎn gè yǒu chà. gū lǎo liù jí bù néng zì cún, rén cì gǔ wǔ hú. juān jiàn kāng mò líng èr xiàn jīn nián tián zū zhī bàn. sān yuè rén shēn, hù jūn jiāng jūn zhào bó fú qiān zhí. xià wǔ yuè jiǎ xū, qīng zhōu cì shǐ dù tǎn jiā jì zhōu cì shǐ. liù yuè, jīng yì yì lì. bǐng xū, shǐ jùn xiàn jí yíng shǔ bù sī, pǔ jiā lǚ xíng, gěi yǐ yī yào. shì yuè, yǐ huò guì, zhì dà qián yī dāng liǎng. qiū qī yuè yǐ mǎo, yǐ lín yì suǒ huò jīn yín bǎo wù, bān lài gè yǒu chà. bā yuè yǐ wèi, zhēng běi dà jiàng jūn xú zhōu cì shǐ héng yáng wáng yì jì hōng. guǐ mǎo, yǐ nán yǎn zhōu cì shǐ liú yì bīn wèi xú zhōu cì shǐ. jiǔ yuè jǐ wèi, yǐ zhōng lǐng jūn shěn yǎn zhī wèi lǐng jūn jiāng jūn. xīn wèi, yǐ tài zǐ zhān shì xú zhàn zhī wèi nán yǎn zhōu cì shǐ. dōng shí yuè rén wǔ, yù zhāng hú dàn shì fǎn, shā tài shǒu huán lóng zhī. qián jiāo zhōu cì shǐ tán hé zhī nán hái zhì yù zhāng, yīn tǎo píng zhī. rén chén, yǐ jiàn píng wáng hóng wèi zhōng hù jūn. shí yī yuè jiǎ yín, lì dì shí huáng zǐ hún wèi rǔ yīn wáng.
二十四年春正月甲戌,大赦天下,文武赐位一等。系囚降宥,诸逋负宽减各有 差。孤老、六疾不能自存,人赐谷五斛。蠲建康、秣陵二县今年田租之半。三月壬 申,护军将军赵伯符迁职。夏五月甲戌,青州刺史杜坦加冀州刺史。六月,京邑疫 疠。丙戌,使郡县及营署部司,普加履行,给以医药。是月,以货贵,制大钱一当 两。秋七月乙卯,以林邑所获金银宝物,班赉各有差。八月乙未,征北大将军、徐 州刺史衡阳王义季薨。癸卯,以南兗州刺史刘义宾为徐州刺史。九月己未,以中领 军沈演之为领军将军。辛未,以太子詹事徐湛之为南兗州刺史。冬十月壬午,豫章 胡诞世反,杀太守桓隆之。前交州刺史檀和之南还至豫章,因讨平之。壬辰,以建 平王宏为中护军。十一月甲寅,立第十皇子浑为汝阴王。
èr shí wǔ nián chūn zhēng yuè wù chén, zhào yuē:" bǐ zhě bīng xuě jīng xún, xīn lì guì yǒng, pín bì zhī shì, duō yǒu jiǒng qìng. kě jiǎn xíng jīng yì èr xiàn jí yíng shǔ, cì yǐ chái mǐ." èr yuè gēng yín, zhào yuē:" ān bù wàng yú, jīng shì zhī suǒ tóng zhì bīng jiào zhàn, yǒu guó zhī héng diǎn. gù fú xùn míng chǐ, rán hòu shào zhǎng zhī jìn, qǐng róng zhèng suī xiū, ér hào lìng wèi shěn. jīn xuān wǔ chǎng shǐ chéng, biàn kě kè rì dà xí zhòng jūn. dāng yīn xiào liè, yì wǔ jiǎng shì." rùn yuè jǐ yǒu, dà sōu yú xuān wǔ chǎng. sān yuè gēng chén, chē jià xiào liè. xià sì yuè yǐ sì, xīn zuò chāng hé guǎng mò èr mén, gǎi xiān guǎng mò mén yuē chéng míng, kāi yáng yuē jīn yáng. yǐ mǎo, yǐ fǔ jūn jiāng jūn yōng zhōu cì shǐ wǔ líng wáng huì wèi ān běi jiāng jūn xú zhōu cì shǐ. guǐ hài, yǐ yòu wèi jiāng jūn xiāo sī huà wèi yōng zhōu cì shǐ. wǔ yuè jǐ mǎo, bà dà qián dāng liǎng. liù yuè gēng xū, líng líng wáng sī mǎ yuán yú hōng. gēng shēn, ān běi jiāng jūn xú zhōu cì shǐ wǔ líng wáng huì jiā yǎn zhōu cì shǐ. bǐng yín, chē qí jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ nán qiáo wáng yì xuān jìn wèi sī kōng. qiū qī yuè rén wǔ, zuǒ guāng lù dài fu wáng jìng hóng hōng. bā yuè jǐ yǒu, yǐ fǔ jūn cān jūn liú xiù zhī wèi liáng nán qín èr zhōu cì shǐ. jiǎ zǐ, lì dì shí yī huáng zǐ huì wèi huái nán wáng. jiǔ yuè xīn wèi, yǐ shàng shū yòu pú yè hé shàng zhī wèi shàng shū zuǒ pú yè, lǐng jūn jiāng jūn shěn yǎn zhī qiān zhí, wú xīng tài shǒu liú zūn kǎo wèi lǐng jūn jiāng jūn.
二十五年春正月戊辰,诏曰:“比者冰雪经旬,薪粒贵踊,贫弊之室,多有窘 罄。可检行京邑二县及营署,赐以柴米。”二月庚寅,诏曰:“安不忘虞,经世之 所同;治兵教战,有国之恆典。故服训明耻,然后少长知禁,顷戎政虽修,而号令 未审。今宣武场始成,便可克日大习众军。当因校猎,肄武讲事。”闰月己酉,大 搜于宣武场。三月庚辰,车驾校猎。夏四月乙巳,新作阊阖、广莫二门,改先广莫 门曰承明,开阳曰津阳。乙卯,以抚军将军、雍州刺史武陵王讳为安北将军、徐州 刺史。癸亥,以右卫将军萧思话为雍州刺史。五月己卯,罢大钱当两。六月庚戌, 零陵王司马元瑜薨。庚申,安北将军、徐州刺史武陵王讳加兗州刺史。丙寅,车骑 将军、荆州刺史南谯王义宣进位司空。秋七月壬午,左光禄大夫王敬弘薨。八月己 酉,以抚军参军刘秀之为梁、南秦二州刺史。甲子,立第十一皇子讳为淮南王。九 月辛未,以尚书右仆射何尚之为尚书左仆射,领军将军沈演之迁职,吴兴太守刘遵 考为领军将军。
èr shí liù nián chūn zhēng yuè xīn sì, chē jià qīn cí nán jiāo. èr yuè jǐ hài, chē jià lù dào xìng dān tú, yè jīng líng. sān yuè dīng sì, zhào yuē:" zhèn wéi běi jīng, èr shí yú zài, suī yún mì ěr, zhān tú mò cóng. jīn yīn sì biǎo wú chén, shí hé suì rěn, fù huò bài fèng jiù yíng, zhǎn wǎng jí zhī sī, xiǎng yàn gù lǎo, shēn zhuī yuǎn zhī huái. gù yǐ yì jiān yú sāng zǐ, qíng jiā yú guò pèi yǒng yán kāng kǎi, gǎn wèi shí shēn. yí yù xuān rén huì, tán bèi lǜ tǔ. qí dà shè tiān xià, fù dān tú xiàn qiáo jiù jīn suì zū bù zhī bàn. xíng suǒ jīng xiàn, juān tián zū zhī bàn. èr qiān dàn guān zhǎng bìng qín láo wáng wù, yí yǒu zhān xī. dēng chéng sān zhàn jí dà jiàng zhàn wáng zhuì méi zhī jiā, lǎo bìng dān ruò zhě, pǔ jiā shàn xù. qiǎn shǐ xún xíng bǎi xìng, wèn suǒ jí kǔ. gū lǎo guān guǎ liù jí bù néng zì cún zhě, rén cì gǔ wǔ hú." qiǎn shǐ jì jìn gù sī kōng zhōng sù gōng hé wú jì zhī mù. yǐ chǒu, shēn nán běi pèi xià pī sān jùn fù. yòu zhào yuē:" jīng kǒu zhào xiáng zì gǔ, zhe fú jìn dài, jīn dài jiāng shān, biǎo lǐ huá diān, jīng tú sì dá, lì jǐn huái hǎi, chéng yì gāo míng, tǔ fēng chún yī, bāo zǒng xíng shèng, shí wéi míng dōu. gù néng guāng zhái líng xīn, kè chāng dì yè. qǐng nián yuè mù qiān huí, jūn mín xǐ sàn, chán lǐ lú yǔ, bù dǎi wǎng rì. huáng jī jiù xiāng, dì jiān fān zhòng, yí lìng yīn fù, shì chóng xíng wàng. kě mù zhū zhōu lè yí zhě shù qiān jiā, gěi yǐ tián zhái, bìng juān fù." wǔ yuè bǐng yín, zhào yuē:" wú shēng yú cǐ chéng. jí lú xún sì luàn, hài liú zī jìng. xiān dì yǐ sāng zǐ gēn běn, shí tóng xiū qī, fù yǐ méng zhì, wěi tóng jiān nán, qíng yì qiǎn quǎn, yí xiǎn jiān bèi, jiù wù yí zōng, yóu cún xīn mù. suì yuè bù jū, shì yú sān jì, shí rén gù lǎo, yǔ yùn líng luò. juàn wéi jì wǎng, bèi shēn gǎn tàn. kě sōu fǎng yú shí shì shù wén wǔ jīn shàng cún zhě, jù yǐ míng wén. rén shēn yǐ wáng ér zǐ sūn jiàn zài, yōu liàng cì lài zhī." chē jià shuǐ lù fā dān tú, rén wǔ, zhì jīng shī. bǐng xū, pó huáng guó, rén chén, pó dá guó, bìng qiǎn shǐ xiàn fāng wù. qiū qī yuè xīn wèi, yǐ jiāng zhōu cì shǐ lú líng wáng shào wèi nán xú zhōu cì shǐ, guǎng líng wáng dàn wèi yōng zhōu cì shǐ. bā yuè jǐ yǒu, yǐ zhōng hù jūn jiàn píng wáng hóng wèi jiāng zhōu cì shǐ. guǐ chǒu, yǐ nán fēng wáng lǎng wèi xiāng zhōu cì shǐ. dōng shí yuè, guǎng líng wáng dàn gǎi fēng suí jùn wáng. jiǎ chén, yǐ zhōng jūn jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ shǐ xīng wáng jùn wèi zhēng běi jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī nán xú yǎn èr zhōu cì shǐ nán xú zhōu cì shǐ lú líng wáng shào wèi yáng zhōu cì shǐ.
二十六年春正月辛巳,车驾亲祠南郊。二月己亥,车驾陆道幸丹徒,谒京陵。 三月丁巳,诏曰:“朕违北京,二十余载,虽云密迩,瞻涂莫从。今因四表无尘, 时和岁稔,复获拜奉旧茔,展罔极之思,飨宴故老,申追远之怀。固以义兼于桑梓, 情加于过沛;永言慷慨,感慰实深。宜聿宣仁惠,覃被率土。其大赦天下,复丹徒 县侨旧今岁租布之半。行所经县,蠲田租之半。二千石官长并勤劳王务,宜有沾锡。 登城三战及大将战亡坠没之家,老病单弱者,普加赡恤。遣使巡行百姓,问所疾苦。 孤老、鳏寡、六疾不能自存者,人赐谷五斛。”遣使祭晋故司空忠肃公何无忌之墓。 乙丑,申南北沛下邳三郡复。又诏曰:“京口肇祥自古,著符近代,衿带江山,表 里华甸,经涂四达,利尽淮、海,城邑高明,土风淳壹,苞总形胜,实唯名都。故 能光宅灵心,克昌帝业。顷年岳牧迁回,军民徙散,廛里庐宇,不逮往日。皇基旧 乡,地兼蕃重,宜令殷阜,式崇形望。可募诸州乐移者数千家,给以田宅,并蠲复。” 五月丙寅,诏曰:“吾生于此城。及卢循肆乱,害流兹境。先帝以桑梓根本,实同 休戚,复以蒙稚,猥同艰难,情义缱绻,夷险兼备,旧物遗踪,犹存心目。岁月不 居,逝逾三纪,时人故老,与运零落。眷惟既往,倍深感叹。可搜访于时士庶文武 今尚存者,具以名闻。人身已亡而子孙见在,优量赐赉之。”车驾水路发丹徒,壬 午,至京师。丙戌,婆皇国,壬辰,婆达国,并遣使献方物。秋七月辛未,以江州 刺史庐陵王绍为南徐州刺史,广陵王诞为雍州刺史。八月己酉,以中护军建平王宏 为江州刺史。癸丑,以南丰王朗为湘州刺史。冬十月,广陵王诞改封随郡王。甲辰, 以中军将军、扬州刺史始兴王浚为征北将军、开府仪同三司、南徐兗二州刺史;南 徐州刺史庐陵王绍为扬州刺史。
èr shí qī nián chūn zhēng yuè xīn wèi, zhì jiāo níng èr zhōu jiǎ bǎn jùn xiàn, fèng lù tīng yī tái chú. xīn mǎo, bǎi jì guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. èr yuè xīn chǒu, yòu jiāng jūn yù zhōu cì shǐ nán píng wáng shuò jìn hào píng xī jiāng jūn. xīn sì, suǒ lǔ kòu rǔ nán zhū jùn, chén nán dùn èr jùn tài shǒu zhèng kūn rǔ yáng yǐng chuān èr jùn tài shǒu guō dào yǐn wěi shǒu zǒu. suǒ lǔ gōng xuán hù chéng, xíng rǔ nán jùn shì chén xiàn jù zhī. yǐ jūn xìng jiǎn bǎi guān fèng sān fēn zhī yī. sān yuè yǐ chǒu, huái nán tài shǒu zhū gě chǎn qiú jiǎn fèng lù tóng nèi bǎi guān, yú shì zhōu jí jùn xiàn chéng wèi bìng xī tóng jiǎn. wù yín, bà guó zǐ xué. yǐ yǒu, yǐ xīn chú lì bù shàng shū xiāo sī huà wèi hù jūn jiāng jūn. xià sì yuè rén zǐ, ān běi jiāng jūn xú yǎn èr zhōu cì shǐ wǔ líng wáng zàn jiàng hào zhèn jūn jiāng jūn. liù yuè dīng yǒu, shì zhōng xiāo bīn wèi qīng jì èr zhōu cì shǐ. qiū qī yuè gēng wǔ, qiǎn níng shuò jiāng jūn wáng xuán mó běi fá. tài wèi jiāng xià wáng yì gōng chū cì péng chéng, zǒng tǒng zhū jūn. yǐ hài, suǒ lǔ què áo shù wěi chéng zǒu. dōng rùn yuè guǐ hài, xuán mó gōng huá tái, bù kè, wèi lǔ suǒ bài, tuì huán què áo. xīn wèi, yōng zhōu cì shǐ suí wáng dàn qiǎn jūn gōng hóng nóng chéng, kè zhī. bǐng xū, yòu kè guān chéng. shí yī yuè wù zǐ, suǒ lǔ xiàn zōu shān, lǔ yáng píng èr jùn tài shǒu cuī xié lì méi. jiǎ wǔ, suí wáng dàn suǒ qiǎn jūn yòu gōng shǎn chéng, kè zhī. guǐ mǎo, zuǒ jūn jiāng jūn liú kāng zǔ yú shòu yáng wèi wǔ shù yǔ lǔ zhàn bài jiàn shā. dīng wèi, dà shè tiān xià. shí èr yuè wù wǔ, nèi wài zuǎn yán. yǐ chǒu, rǒng cóng pú yè hú chóng zhī tài zǐ jī nǔ jiāng jūn zāng chéng zhī jiàn wēi jiāng jūn máo xī zuò yú xū yí yǔ lǔ zhàn bài, bìng jiàn shā. gēng wǔ, lǔ wěi zhǔ lǜ dà zhòng zhì guā bù. rén wǔ, nèi wài jiè yán.
二十七年春正月辛未,制交、宁二州假板郡县,俸禄听依台除。辛卯,百济国 遣使献方物。二月辛丑,右将军、豫州刺史南平王铄进号平西将军。辛巳,索虏寇 汝南诸郡,陈南顿二郡太守郑琨、汝阳颍川二郡太守郭道隐委守走。索虏攻悬瓠城, 行汝南郡事陈宪拒之。以军兴减百官俸三分之一。三月乙丑,淮南太守诸葛阐求减 俸禄同内百官,于是州及郡县丞尉并悉同减。戊寅,罢国子学。乙酉,以新除吏部 尚书萧思话为护军将军。夏四月壬子,安北将军、徐兗二州刺史武陵王赞降号镇军 将军。六月丁酉,侍中萧斌为青、冀二州刺史。秋七月庚午,遣宁朔将军王玄谟北 伐。太尉江夏王义恭出次彭城,总统诸军。乙亥,索虏确磝戍委城走。冬闰月癸亥, 玄谟攻滑台,不克,为虏所败,退还确磝。辛未,雍州刺史随王诞遣军攻弘农城, 克之。丙戌,又克关城。十一月戊子,索虏陷邹山,鲁、阳平二郡太守崔邪利没。 甲午,随王诞所遣军又攻陕城,克之。癸卯,左军将军刘康祖于寿阳尉武戍与虏战 败见杀。丁未,大赦天下。十二月戊午,内外纂严。乙丑,冗从仆射胡崇之、太子 积弩将军臧澄之、建威将军毛熙祚于盱眙与虏战败,并见杀。庚午,虏伪主率大众 至瓜步。壬午,内外戒严。
èr shí bā nián chūn zhēng yuè bǐng xū shuò, yǐ kòu bī bù cháo huì. dīng hài, suǒ lǔ zì guā bù tuì zǒu. dīng yǒu, gōng wéi xū yí chéng. shì yuè, níng shuò jiāng jūn wáng xuán mó zì què áo tuì huán lì xià. èr yuè bǐng chén, suǒ lǔ zì xū yí bēn zǒu. guǐ yǒu, zhào yuē:" xiǎn yǔn kǒng chì, nán jí shù zhōu, juàn yán niàn zhī, wù mèi xìng dào. xiōng jié yí cuò, bèng jī yuǎn bēn, diāo shāng zhī mín, yí shí zhèn lǐ. fán zāo kòu zéi jùn xiàn, lìng hái fù jū yè, fēng shī yǎn gé, zhèn shàn jī liú. dōng zuò fāng shǐ, wù jǐn quàn kè. dài gěi zhī yí, shì cóng yōu hòu. qí liú yù jiāng huái zhě, bìng tīng jí shǔ, bìng juān fù shuì diào." jiǎ xū, tài wèi lǐng sī tú jiāng xià wáng yì gōng jiàng wèi piào qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. xīn sì, zhèn jūn jiāng jūn xú yǎn èr zhōu cì shǐ wǔ líng wáng huì jiàng hào běi zhōng láng jiàng. rén wǔ, chē jià xìng guā bù, shì rì jiě yán. sān yuè yǐ yǒu, chē jià hái gōng. rén chén, zhēng běi jiāng jūn shǐ xīng wáng jùn jiě nán yǎn zhōu. gēng zǐ, yǐ fǔ guó jiāng jūn zāng zhì wèi yōng zhōu cì shǐ. wù shēn, xú zhōu cì shǐ wǔ líng wáng huì wèi nán yǎn zhōu cì shǐ. jiǎ yín, hù jūn jiāng jūn xiāo sī huà wèi fǔ jūn jiāng jūn xú yǎn èr zhōu cì shǐ. xià sì yuè guǐ yǒu, pó dá guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. suǒ lǔ wěi níng nán jiāng jūn lǔ shuǎng zhōng shū láng lǔ xiù guī shùn. wù yín, yǐ shuǎng wèi sī zhōu cì shǐ. wǔ yuè yǐ yǒu, wáng mìng sī mǎ shùn zé zì hào qí wáng, jù liáng zōu chéng. dīng sì, pó huáng guó, wù xū, hé nán wáng, bìng qiǎn shǐ xiàn fāng wù. jǐ sì, piào qí jiāng jūn jiāng xià wáng yì gōng lǐng nán yǎn zhōu cì shǐ. wù shēn, yǐ shàng shū zuǒ pú yè hé shàng zhī wèi shàng shū lìng, tài zǐ zhān shì xú zhàn zhī wèi shàng shū pú yè hù jūn jiāng jūn. rén zi, yǐ hòu jiāng jūn suí wáng dàn wèi ān nán jiāng jūn guǎng zhōu cì shǐ. liù yuè rén xū, yǐ běi zhōng láng jiàng wǔ líng wáng huì wèi jiāng zhōu cì shǐ, yǐ zhèn wǔ jiàng jūn qín jùn tài shǒu liú xìng zǔ wèi qīng jì èr zhōu cì shǐ. qiū qī yuè jiǎ chén, ān dōng jiāng jūn wō wáng wō jì jìn hào ān dōng dà jiàng jūn. bā yuè guǐ hài, liáng zōu píng, zhǎn sī mǎ shùn zé. dōng shí yuè guǐ hài, gāo lí guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. shí yī yuè rén yín, qū shè èr yǎn xú yù qīng jì liù zhōu. shì dōng, xǐ péng chéng liú mín yú guā bù, huái xī liú mín yú gū shú, hé wàn xǔ jiā.
二十八年春正月丙戌朔,以寇逼不朝会。丁亥,索虏自瓜步退走。丁酉,攻围 盱眙城。是月,宁朔将军王玄谟自确磝退还历下。二月丙辰,索虏自盱眙奔走。癸 酉,诏曰:“玁狁孔炽,难及数州,眷言念之,寤寐兴悼。凶羯痍挫,迸迹远奔, 凋伤之民,宜时振理。凡遭寇贼郡县,令还复居业,封尸掩骼,赈赡饥流。东作方 始,务尽劝课。贷给之宜,事从优厚。其流寓江、淮者,并听即属,并蠲复税调。” 甲戌,太尉、领司徒江夏王义恭降为骠骑将军、开府仪同三司。辛巳,镇军将军、 徐兗二州刺史武陵王讳降号北中郎将。壬午,车驾幸瓜步,是日解严。三月乙酉, 车驾还宫。壬辰,征北将军始兴王浚解南兗州。庚子,以辅国将军臧质为雍州刺史。 戊申,徐州刺史武陵王讳为南兗州刺史。甲寅,护军将军萧思话为抚军将军、徐兗 二州刺史。夏四月癸酉,婆达国遣使献方物。索虏伪宁南将军鲁爽、中书郎鲁秀归 顺。戊寅,以爽为司州刺史。五月乙酉,亡命司马顺则自号齐王,据梁邹城。丁巳, 婆皇国,戊戌,河南王,并遣使献方物。己巳,骠骑将军江夏王义恭领南兗州刺史。 戊申,以尚书左仆射何尚之为尚书令,太子詹事徐湛之为尚书仆射、护军将军。壬 子,以后将军随王诞为安南将军、广州刺史。六月壬戌,以北中郎将武陵王讳为江 州刺史,以振武将军、秦郡太守刘兴祖为青、冀二州刺史。秋七月甲辰,安东将军 倭王倭济进号安东大将军。八月癸亥,梁邹平,斩司马顺则。冬十月癸亥,高丽国 遣使献方物。十一月壬寅,曲赦二兗、徐、豫、青、冀六州。是冬,徙彭城流民于 瓜步,淮西流民于姑孰,合万许家。
èr shí jiǔ nián chūn zhēng yuè jiǎ wǔ, zhào yuē:" jīng kòu liù zhōu, jū yè wèi néng, réng zhí zāi lào, jī kùn jiàn zhēn. kě sù fú zhū zhèn, yōu liàng jiù xù. jīn nóng shì xíng xìng, wù jǐn dì lì. ruò xū tián zhǒng, suí yí gěi zhī." èr yuè gēng shēn, lǔ shuài tuò bá dào sǐ. gēng wǔ, lì dì shí èr huáng zǐ xiū rén wèi jiàn ān wáng. xià sì yuè wù wǔ, hē luó dān guó qiǎn shǐ xiàn fāng wù. yǐ piào qí cān jūn zhāng yǒng wèi jì zhōu cì shǐ. wǔ yuè jiǎ wǔ, bà xiāng zhōu bìng jīng zhōu. yǐ shǐ xīng lín hè shǐ ān sān jùn shǔ guǎng zhōu. bǐng shēn, zhào yuē:" è rěn shēn miè, róng chǒu cháng shù, nüè lǔ qióng xiōng, zhe yú zì xī. wèi láo zī fǔ, yǐ fú tiān zhū, zǐ sūn xiāng cán, qīn dǎng lí èr, guān luò wěi shuài, bìng huái nèi kuǎn, hé shuò yí mín, zhù chéng qǐng xiào. zhěng nì dàng huì, jīn qí huì yě. kě fú piào qí sī kōng èr fǔ, gè bù fèn suǒ tǒng, dōng xī yìng jiē. guī yì jiàn jī zhě, suí láo chóu jiǎng." shì yuè, jīng yì yǔ shuǐ. liù yuè jǐ yǒu, qiǎn bù sī xún xíng, cì qiáo mǐ, gěi chuán. fǔ jūn jiāng jūn xiāo sī huà lǜ zhòng běi fá. yǐ zhēng běi cóng shì zhōng láng liú yǔ wèi yì zhōu cì shǐ. qiū qī yuè rén chén, rǔ yīn wáng hún gǎi fēng wǔ chāng wáng, huái yáng wáng huì gǎi fēng xiāng dōng wáng. dīng yǒu, shěng dà sī nóng tài zǐ pū tíng wèi jiān guān. bā yuè dīng mǎo, xiāo sī huà gōng què áo, bù bá, tuì huán. jiǔ yuè dīng hài, yǐ píng xī jiāng jūn tǔ yù hún shí yín wèi ān xī jiāng jūn qín hé èr zhōu cì shǐ. jǐ chǒu, fǔ jūn jiāng jūn xú yǎn èr zhōu cì shǐ xiāo sī huà jiā jì zhōu cì shǐ, yǎn zhōu rú gù. dōng shí yuè guǐ hài, sī zhōu cì shǐ lǔ shuǎng gōng hǔ láo bù bá, tuì huán. shí yī yuè rén yín, yáng zhōu cì shǐ lú líng wáng shào hōng. shí èr yuè xīn wèi, yǐ piào qí jiāng jūn nán yǎn zhōu cì shǐ jiāng xià wáng yì gōng wèi dà jiàng jūn nán xú zhōu cì shǐ, lù shàng shū shì rú gù.
二十九年春正月甲午,诏曰:“经寇六州,居业未能,仍值灾涝,饥困荐臻。 可速符诸镇,优量救恤。今农事行兴,务尽地利。若须田种,随宜给之。”二月庚 申,虏帅拓跋焘死。庚午,立第十二皇子休仁为建安王。夏四月戊午,诃罗单国遣 使献方物。以骠骑参军张永为冀州刺史。五月甲午,罢湘州并荆州。以始兴、临贺、 始安三郡属广州。丙申,诏曰:“恶稔身灭,戎丑常数,虐虏穷凶,著于自昔。未 劳资斧,已伏天诛,子孙相残,亲党离贰,关、洛伪帅,并怀内款,河朔遗民,注 诚请效。拯溺荡秽,今其会也。可符骠骑、司空二府,各部分所统,东西应接。归 义建绩者,随劳酬奖。”是月,京邑雨水。六月己酉,遣部司巡行,赐樵米,给船。 抚军将军萧思话率众北伐。以征北从事中郎刘瑀为益州刺史。秋七月壬辰,汝阴王 浑改封武昌王,淮阳王讳改封湘东王。丁酉,省大司农、太子仆、廷尉监官。八月 丁卯,萧思话攻确磝,不拔,退还。九月丁亥,以平西将军吐谷浑拾寅为安西将军、 秦河二州刺史。己丑,抚军将军、徐兗二州刺史萧思话加冀州刺史,兗州如故。冬 十月癸亥,司州刺史鲁爽攻虎牢不拔,退还。十一月壬寅,扬州刺史庐陵王绍薨。 十二月辛未,以骠骑将军、南兗州刺史江夏王义恭为大将军、南徐州刺史,录尚书 事如故。
sān shí nián chūn zhēng yuè wù yín, yǐ sī kōng jīng zhōu cì shǐ nán qiáo wáng yì xuān wèi sī tú zhōng jūn jiāng jūn yáng zhōu cì shǐ. yǐ nán yǎn zhōu bìng nán xú zhōu. gēng chén, yǐ lǐng jūn jiāng jūn liú zūn kǎo wèi píng xī jiāng jūn yù zhōu cì shǐ. rén wǔ, yǐ zhēng běi jiāng jūn nán xú zhōu cì shǐ shǐ xīng wáng jùn wèi wèi jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ. wù zǐ, jiāng zhōu cì shǐ wǔ líng wáng huì tǒng zhòng jūn fá xī yáng mán. guǐ sì, yǐ yù zhōu cì shǐ nán píng wáng shuò wèi fǔ jūn jiāng jūn lǐng jūn jiāng jūn. qīng xú zhōu jī. èr yuè rén zǐ, qiǎn yùn bù zhèn xù. jiǎ zǐ, shàng bēng yú hán zhāng diàn, shí nián sì shí qī. shì yuē jǐng huáng dì, miào yuē zhōng zōng. sān yuè guǐ sì, zàng cháng níng líng. shì zǔ jiàn zuò, zhuī gǎi shì jí miào hào.
三十年春正月戊寅,以司空、荆州刺史南谯王义宣为司徒、中军将军、扬州刺 史。以南兗州并南徐州。庚辰,以领军将军刘遵考为平西将军、豫州刺史。壬午, 以征北将军、南徐州刺史始兴王浚为卫将军、荆州刺史。戊子,江州刺史武陵王讳 统众军伐西阳蛮。癸巳,以豫州刺史南平王铄为抚军将军、领军将军。青、徐州饥。 二月壬子,遣运部赈恤。甲子,上崩于含章殿,时年四十七。谥曰景皇帝,庙曰中 宗。三月癸巳,葬长宁陵。世祖践阼,追改谥及庙号。
shǐ chén yuē: tài zǔ yòu nián tè xiù, gù wú bǎo fù zhī yán, ér tiān shòu hé mǐn zhī zī, zì bǐng jūn rén zhī dé. jí zhèng wèi nán miàn, lì nián cháng jiǔ, gāng wéi bèi jǔ, tiáo jìn míng mì, fá yǒu héng kē, jué wú làn pǐn. gù néng nèi qīng wài yàn, sì hǎi mì rú yě. xī hàn shì dōng jīng cháng chēng jiàn wǔ yǒng píng gù shì, zì zī jué hòu, yì měi yǐ yuán jiā wèi yán, sī gù shèng yǐ! shòu jiāng qiǎn shuài, guāi fēn kǔn zhī mìng, cái xiè guāng wǔ, ér yáo zhì bīng lüè, zhì yú gōng rì zhàn shí, mò bù yǎng tīng chéng zhǐ. suī fù shī sàng lǚ, jiāng fēi hán bái, ér yán kòu cù jìng, yì cǐ zhī yóu. jí zhì yán lòu qīn rèn, nán jié shāng shù, suī huò shēng fēi lǜ, gài yì yǒu yǐ ér rán yě. wū hū āi zāi!
史臣曰:太祖幼年特秀,顾无保傅之严,而天授和敏之姿,自禀君人之德。及 正位南面,历年长久,纲维备举,条禁明密,罚有恆科,爵无滥品。故能内清外晏, 四海谧如也。昔汉氏东京常称建武、永平故事,自兹厥后,亦每以元嘉为言,斯固 盛矣!授将遣帅,乖分阃之命,才谢光武,而遥制兵略,至于攻日战时,莫不仰听 成旨。虽覆师丧旅,将非韩、白,而延寇蹙境,抑此之由。及至言漏衾衽,难结商 竖,虽祸生非虑,盖亦有以而然也。呜呼哀哉!