jìn wèi jùn kàng yáng, nóng fū dǎo yú lóng dòng, dé yǔ, jiāng jì xiè zhī. sūn dēng jiàn yuē: cǐ bìng lóng, yǔ, ān néng sū hé jià hū? rú fú xìn, qǐng xiù zhī. shuǐ guǒ xīng huì. lóng shí bèi shēng dà jū, wén dēng yán, biàn wèi yī wēng, qiú zhì, yuē: jí quán, dāng yǒu bào. bù shù rì, guǒ dà yǔ. jiàn dà shí zhōng liè kāi yī jǐng, qí shuǐ zhàn rán, lóng gài chuān cǐ jǐng yǐ bào yě.
晉魏郡亢陽,農夫禱於龍洞,得雨,將祭謝之。孫登見曰:「此病龍,雨,安能蘇禾稼乎?如弗信,請嗅之。」水果腥穢。龍時背生大疽,聞登言,變為一翁,求治,曰:「疾痊,當有報。」不數日,果大雨。見大石中裂開一井,其水湛然,龍蓋穿此井以報也。
sū yì zhě, lú líng fù rén, shàn kàn chǎn, yè hū wèi hǔ suǒ qǔ, xíng liù qī lǐ, zhì dà kuàng, cuò yì zhì dì, dūn ér shǒu, jiàn yǒu pìn hǔ dāng chǎn, bù dé jiě, pú fú yù sǐ, zhé yǎng shì. yì guài zhī, nǎi wèi tàn chū zhī, yǒu sān zi. shēng bì, pìn hǔ fù yì hái, zài sān sòng yě ròu yú mén nèi.
蘇易者,廬陵婦人,善看產,夜忽為虎所取,行六七里,至大壙,厝易置地,蹲而守,見有牝虎當產,不得解,匍匐欲死,輒仰視。易怪之,乃為探出之,有三子。生畢,牝虎負易還,再三送野肉於門內。
kuài cān, yǎng mǔ zhì xiào, céng yǒu xuán què, wèi yì rén suǒ shè, qióng ér guī cān, cān shōu yǎng, liáo zhì qí chuāng, yù ér fàng zhī. hòu què yè dào mén wài, cān zhí zhú shì zhī, jiàn què cí xióng shuāng zhì, gè xián míng zhū yǐ bào cān yān.
噲參,養母至孝,曾有玄雀,為弋人所射,窮而歸參,參收養,療治其瘡,愈而放之。後雀夜到門外,參執燭視之,見雀雌雄雙至,各銜明珠以報參焉。
hàn shí, hóng nóng yáng bǎo, nián jiǔ suì shí. zhì huá yīn shān běi, jiàn yī huáng què, wèi chī xiāo suǒ bó, zhuì yú shù xià, wèi lóu yǐ suǒ kùn. bǎo jiàn, mǐn zhī, qǔ guī zhì jīn xiāng zhōng, shí yǐ huáng huā, bǎi yú rì, máo yǔ chéng, cháo qù, mù hái. yī xī, sān gēng, bǎo dú shū wèi wò, yǒu huáng yī tóng zǐ, xiàng bǎo zài bài yuē: wǒ xī wáng mǔ shǐ zhě, shǐ péng lái, bù shèn, wèi chī xiāo suǒ bó. jūn rén ài, jiàn zhěng, shí gǎn shèng dé. nǎi yǐ bái huán sì méi yǔ bǎo yuē: lìng jūn zǐ sūn jié bái, wèi dēng sān shì, dāng rú cǐ huán.
漢時,弘農楊寶,年九歲時。至華陰山北,見一黃雀,為鴟梟所搏,墜於樹下,為螻蟻所困。寶見,愍之,取歸置巾箱中,食以黃花,百餘日,毛羽成,朝去,暮還。一夕,三更,寶讀書未臥,有黃衣童子,向寶再拜曰:「我西王母使者,使蓬萊,不慎,為鴟梟所搏。君仁愛,見拯,實感盛德。」乃以白環四枚與寶曰:「令君子孫潔白,位登三事,當如此環。」
suí xiàn zhà shuǐ cè, yǒu duàn shé qiū. suí hóu chū xíng, jiàn dà shé bèi shāng, zhōng duàn, yí qí líng yì, shǐ rén yǐ yào fēng zhī, shé nǎi néng zǒu, yīn hào qí chù duàn shé qiū. suì yú, shé xián míng zhū yǐ bào zhī. zhū yíng jìng cùn, chún bái, ér yè yǒu guāng, míng rú yuè zhī zhào, kě yǐ zhú shì. gù wèi zhī suí hóu zhū, yì yuē líng shé zhū, yòu yuē míng yuè zhū. qiū nán yǒu suí jì liáng dài fū chí.
隋縣溠水側,有斷蛇邱。隋侯出行,見大蛇被傷,中斷,疑其靈異,使人以藥封之,蛇乃能走,因號其處斷蛇邱。歲余,蛇銜明珠以報之。珠盈徑寸,純白,而夜有光,明如月之照,可以燭室。故謂之「隋侯珠,」亦曰「靈蛇珠,」又曰「明月珠。」邱南有隋季良大夫池。
kǒng yú, zì jìng kāng, huì jī shān yīn rén, yuán dì shí yǐ tǎo huá yì gōng, fēng hóu, yú shǎo shí cháng jīng xíng yú bù tíng, jiàn lóng guī yú lù zhě, yú mǎi zhī, fàng yú yǐn bù xī zhōng. guī zhōng liú zuǒ gù zhě shù guò. jí hòu, yǐ gōng fēng yú bù tíng hòu, zhù yìn, ér guī niǔ zuǒ gù, sān zhù, rú chū, yìn gōng yǐ wén, yú nǎi wù qí wèi guī zhī bào, suì qǔ pèi yān. lèi qiān shàng shū zuǒ pú shè, zèng chē qí jiāng jūn.
孔愉,字敬康,會稽山陰人,元帝時以討華軼功,封侯,愉少時嘗經行余不亭,見籠龜於路者,愉買之,放於飲不溪中。龜中流左顧者數過。及後,以功封余不亭侯,鑄印,而龜鈕左顧,三鑄,如初,印工以聞,愉乃悟其為龜之報,遂取佩焉。累遷尚書左僕射,贈車騎將軍。
gǔ cháo, yī rì jiāng shuǐ bào zhǎng, xún fù gù dào, gǎng yǒu jù yú, zhòng wàn jīn, sān rì nǎi sǐ, hé jùn jiē shí zhī. yī lǎo mǔ dú bù shí. hū yǒu lǎo sǒu yuē: cǐ wú zi yě. bù xìng lí cǐ huò, rǔ dú bù shí, wú hòu bào rǔ. ruò dōng mén shí guī mù chì, chéng dāng xiàn. lǎo rì wǎng shì. yǒu zhì zǐ yà zhī, lǎo yǐ shí gào. zhì zǐ qī zhī, yǐ zhū fù guī mù lǎo jiàn, jí chū chéng. yǒu qīng yī tóng zǐ yuē: wú lóng zhī zǐ. nǎi yǐn lǎo dēng shān, ér chéng xiàn wèi hú.
古巢,一日江水暴漲,尋復故道,港有巨魚,重萬斤,三日乃死,合郡皆食之。一老姥獨不食。忽有老叟曰:「此吾子也。不幸罹此禍,汝獨不食,吾厚報汝。若東門石龜目赤,城當陷。」姥日往視。有稚子訝之,姥以實告。稚子欺之,以朱傅龜目;姥見,急出城。有青衣童子曰:「吾龍之子。」乃引姥登山,而城陷為湖。
wú fù yáng xiàn dǒng zhāo zhī, cháng chéng chuán guò qián táng jiāng, zhōng yāng, jiàn yǒu yī yǐ, zhe yī duǎn lú, zǒu yī tóu, huí fù xiàng yī tóu, shén huáng jù. zhāo zhī yuē: cǐ wèi sǐ yě. yù qǔ zhe chuán. chuán zhōng rén mà: cǐ shì dú shì wù, bù kě zhǎng, wǒ dāng tà shā zhī, zhāo yì shén lián cǐ yǐ, yīn yǐ shéng xì lú, zhe chuán, chuán zhì àn, yǐ dé chū. qí yè mèng yī rén, wū yī, cóng bǎi xǔ rén lái, xiè yún: pū shì yǐ zhōng zhī wáng. bù shèn, duò jiāng, cán jūn jì huó. ruò yǒu jí nán, dāng jiàn gào yǔ. lì shí yú nián, shí suǒ zài jié dào, zhāo zhī bèi héng lù wèi jié zhǔ, xì yù yú háng. zhāo zhī hū sī yǐ wáng mèng, huǎn jí dāng gào, jīn hé chù gào zhī. jié niàn zhī jì, tóng bèi jìn zhě wèn zhī. zhāo zhī jù yǐ shí gào. qí rén yuē: dàn qǔ liǎng sān yǐ. zhe zhǎng zhōng, yǔ zhī. zhāo zhī rú qí yán. yè, guǒ mèng wū yī rén yún: kě jí tóu yú háng shān zhōng, tiān xià jì luàn, shè lìng bù jiǔ yě yú shì biàn jué. yǐ niè xiè yǐ jǐn. yīn dé chū yù, guò jiāng, tóu yú háng shān. xuán yù shè, dé miǎn.
吳富陽縣董昭之,嘗乘船過錢塘江,中央,見有一蟻,着一短蘆,走一頭,回復向一頭,甚惶遽。昭之曰:「此畏死也。」欲取着船。船中人罵:「此是毒螫物,不可長,我當蹋殺之,」昭意甚憐此蟻,因以繩系蘆,着船,船至岸,蟻得出。其夜夢一人,烏衣,從百許人來,謝云:「仆是蟻中之王。不慎,墮江,慚君濟活。若有急難,當見告語。」歷十餘年,時所在劫盜,昭之被橫錄為劫主,系獄餘杭。昭之忽思蟻王夢,緩急當告,今何處告之。結念之際,同被禁者問之。昭之具以實告。其人曰:「但取兩三蟻。着掌中,語之。」昭之如其言。夜,果夢烏衣人云:「可急投餘杭山中,天下既亂,赦令不久也」於是便覺。蟻齧械已盡。因得出獄,過江,投餘杭山。旋遇赦,得免。
sūn quán shí lǐ xìn chún, xiāng yáng jì nán rén yě, jiā yǎng yī gǒu, zì yuē hēi lóng, ài zhī yóu shén, xíng zuò xiāng suí, yǐn zhuàn zhī jiān, jiē fēn yǔ shí. hū yī rì, yú chéng wài yǐn jiǔ, dà zuì. guī jiā bù jí, wò yú cǎo zhōng. yù tài shǒu zhèng xiá chū liè, jiàn tián cǎo shēn, qiǎn rén zòng huǒ ruò zhī. xìn chún wò chù, qià dāng shùn fēng, quǎn jiàn huǒ lái, nǎi yǐ kǒu zhuāi chún yī, chún yì bù dòng. wò chù bǐ yǒu yī xī, xiāng qù sān wǔ shí bù, quǎn jí bēn wǎng rù shuǐ, shī shēn zǒu lái wò chù, zhōu huí yǐ shēn sǎ zhī, huò miǎn zhǔ rén dà nán. quǎn yùn shuǐ kùn fá, zhì bì yú cè. é ěr xìn chún xǐng lái, jiàn quǎn yǐ sǐ, biàn shēn máo shī, shén yà qí shì. dǔ huǒ zōng jī, yīn ěr tòng kū. wén yú tài shǒu. tài shǒu mǐn zhī yuē: quǎn zhī bào ēn, shén yú rén, rén bù zhī ēn, qǐ rú quǎn hū! jí mìng jù guān guǒ yī qīn zàng zhī, jīn jì nán yǒu yì quǎn zàng, gāo shí yú zhàng.
孫權時李信純,襄陽紀南人也,家養一狗,字曰黑龍,愛之尤甚,行坐相隨,飲饌之間,皆分與食。忽一日,於城外飲酒,大醉。歸家不及,臥於草中。遇太守鄭瑕出獵,見田草深,遣人縱火爇之。信純臥處,恰當順風,犬見火來,乃以口拽純衣,純亦不動。臥處比有一溪,相去三五十步,犬即奔往入水,濕身走來臥處,周回以身灑之,獲免主人大難。犬運水睏乏,致斃於側。俄爾信純醒來,見犬已死,遍身毛濕,甚訝其事。睹火蹤跡,因爾慟哭。聞於太守。太守憫之曰:「犬之報恩,甚於人,人不知恩,豈如犬乎!」即命具棺槨衣衾葬之,今紀南有義犬葬,高十餘丈。
tài xìng zhōng, wú mín huá lóng, yǎng yī kuài quǎn, hào de wěi, cháng jiāng zì suí. lóng hòu zhì jiāng biān fá dí, wèi dà shé pán rào, quǎn fèn zǎ shé, shé sǐ. lóng jiāng pū wú zhī, quǎn páng huáng tì qì, zǒu hái zhōu, fù fǎn cǎo zhōng. tú bàn guài zhī, suí wǎng, jiàn lóng mèn jué. jiāng guī jiā. quǎn wèi bù shí. bǐ lóng fù sū, shǐ shí. lóng yù ài xī, tóng yú qīn qī.
太興中,吳民華隆,養一快犬,號的尾,常將自隨。隆後至江邊伐荻,為大蛇盤繞,犬奮咋蛇,蛇死。隆僵仆無知,犬彷徨涕泣,走還舟,復反草中。徒伴怪之,隨往,見隆悶絕。將歸家。犬為不食。比隆復甦,始食。隆愈愛惜,同於親戚。
lú líng tài shǒu tài yuán páng qǐ, zì zi jí, zì yán qí yuǎn zǔ, bù zhī jǐ hé shì yě, zuò shì xì yù, ér fēi qí zuì, bù kān kǎo lüè, zì wū fú zhī, jí yù jiāng shàng, yǒu lóu gū chóng xíng qí zuǒ yòu, nǎi wèi zhī yuē: shǐ ěr yǒu shén, néng huó wǒ sǐ, bù dāng shàn hū. yīn tóu fàn yǔ zhī. lóu gū shí fàn jǐn, qù, qǐng fù lái, xíng tǐ shāo dà. yì měi yì zhī, nǎi fù yǔ shí. rú cǐ qù lái, zhì shù shí rì jiān, qí dà rú tún. jí jìng bào, dāng xíng xíng, lóu gū yè jué bì gēn wèi dà kǒng, nǎi pò xiè, cóng zhī chū. qù jiǔ, shí yù shè, dé huó. yú shì páng shì shì shì cháng yǐ sì jié cí sì zhī yú dōu qú chù. hòu shì shāo dài, bù néng fù tè wèi zhuàn, nǎi tóu jì sì zhī yú yǐ sì zhī, zhì jīn yóu rán.
廬陵太守太原龐企,字子及,自言其遠祖,不知幾何世也,坐事系獄,而非其罪,不堪拷掠,自誣服之,及獄將上,有螻咕蟲行其左右,乃謂之曰:「使爾有神,能活我死,不當善乎。」因投飯與之。螻咕食飯盡,去,頃復來,形體稍大。意每異之,乃復與食。如此去來,至數十日間,其大如豚。及竟報,當行刑,螻咕夜掘壁根為大孔,乃破械,從之出。去久,時遇赦,得活。於是龐氏世世常以四節祠祀之於都衢處。後世稍怠,不能復特為饌,乃投祭祀之餘以祀之,至今猶然。
lín chuān dōng xìng yǒu rén rù shān, dé yuán zi, biàn jiāng guī, yuán mǔ zì hòu zhú zhì jiā. cǐ rén fù yuán zi yú tíng zhōng shù shàng yǐ shì zhī. qí mǔ biàn tuán jiá xiàng rén yù qǐ āi, zhuàng zhí wèi kǒu bù néng yán ěr. cǐ rén jì bù néng fàng, jìng jī shā zhī. yuán mǔ bēi huàn, zì zhì ér sǐ. cǐ rén pò cháng shì zhī, cùn cùn duàn liè. wèi bàn nián, qí jiā yì sǐ, miè mén.
臨川東興有人入山,得猿子,便將歸,猿母自後逐至家。此人縛猿子於庭中樹上以示之。其母便摶頰向人慾乞哀,狀直謂口不能言耳。此人既不能放,竟擊殺之。猿母悲喚,自擲而死。此人破腸視之,寸寸斷裂。未半年,其家疫死,滅門。
féng chéng yú dàng yè liè, jiàn yī dà zhǔ, shè zhī. zhǔ biàn yún: yú dàng! rǔ shè shā wǒ yé? míng chén, dé yī zhǔ ér rù, shí shí dàng sǐ.
馮乘虞盪夜獵,見一大麈,射之。麈便云:「虞盪!汝射殺我耶?」明晨,得一麈而入,實時盪死。
wú jùn hǎi yán xiàn běi xiāng tíng lǐ, yǒu shì rén chén jiǎ, běn xià pī rén, jìn yuán dì shí yù jū huá tíng, liè yú dōng yě dà sǒu, chuā jiàn dà shé, zhǎng liù qī zhàng, xíng rú bǎi hú chuán, xuán huáng wǔ sè, wò gāng xià. chén jí shè shā zhī, bù gǎn shuō. sān nián, yǔ xiāng rén gòng liè, zhì gù jiàn shé chù, yǔ tóng háng yuē: xī zài cǐ shā dà shé. qí yè mèng jiàn yī rén, wū yī, hēi zé, lái zhì qí jiā, wèn yuē: wǒ xī hūn zuì, rǔ wú zhuàng shā wǒ. wǒ xī zuì, bù shí rǔ miàn, gù sān nián bù xiāng zhī jīn rì lái jiù sǐ. qí rén jí jīng jué. míng rì, fù tòng ér zú.
吳郡海鹽縣北鄉亭里,有士人陳甲,本下邳人,晉元帝時寓居華亭,獵於東野大藪,欻見大蛇,長六七丈,形如百斛船,玄黃五色,臥岡下。陳即射殺之,不敢說。三年,與鄉人共獵,至故見蛇處,語同行曰:「昔在此殺大蛇。」其夜夢見一人,烏衣,黑幘,來至其家,問曰:「我昔昏醉,汝無狀殺我。我昔醉,不識汝面,故三年不相知;今日來就死。」其人即驚覺。明日,腹痛而卒。
qióng dōu xiàn xià yǒu yī lǎo mǔ, jiā pín, gū dú, měi shí, zhé yǒu xiǎo shé, tóu shàng dài jiǎo, zài chuáng jiān, lǎo lián ér yí zhī. shí hòu shāo zhǎng dà, suì zhǎng zhàng yú. lìng yǒu jùn mǎ, shé suì xī shā zhī, lìng yīn dà fèn hèn, zé lǎo chū shé. lǎo yún: zài chuáng xià. lìng jí jué dì, yù shēn yù dà, ér wú suǒ jiàn. lìng yòu qiān nù, shā lǎo. shé nǎi gǎn rén yǐ líng yán, chēn lìng hé shā wǒ mǔ? dāng wèi mǔ bào chóu. cǐ hòu měi yè zhé wén ruò léi ruò fēng, sì shí xǔ rì, bǎi xìng xiāng jiàn, xián jīng yǔ: rǔ tóu nà hū dài yú? shì yè, fāng sì shí lǐ, yǔ chéng yī shí jù xiàn wèi hú, tǔ rén wèi zhī wèi xiàn hú, wéi lǎo zhái wú yàng, qì jīn yóu cún. yú rén cǎi bǔ, bì yī zhǐ sù, měi yǒu fēng làng, zhé jū zhái cè, tián jìng wú tā. fēng jìng shuǐ qīng, yóu jiàn chéng guō lóu lǔ cè rán. jīn shuǐ qiǎn shí, bǐ tǔ rén méi shuǐ, qǔ de jiù mù, jiān zhēn guāng hēi rú qī. jīn hǎo shì rén yǐ wèi zhěn, xiāng zèng. jiàn yè yǒu fù rén bèi shēng yī liú, dà rú shù dòu náng, zhōng yǒu wù, rú jiǎn lì, shén zhòng, xíng jí yǒu shēng. héng qǐ yú shì. zì yán: cūn fù yě, cháng yǔ zǐ sì bèi fēn yǎng cán, jǐ dú pín nián sǔn hào, yīn qiè qí sì yī náng jiǎn fén zhī, qǐng zhī, bèi huàn cǐ chuāng, jiàn chéng cǐ liú. yǐ yī fù zhī, jí qì bì mèn cháng lù zhī, nǎi kě, ér zhòng rú fù náng.
邛都縣下有一老姥,家貧,孤獨,每食,輒有小蛇,頭上戴角,在床間,姥憐而飴之。食後稍長大,遂長丈余。令有駿馬,蛇遂吸殺之,令因大忿恨,責姥出蛇。姥云:「在床下。」令即掘地,愈深愈大,而無所見。令又遷怒,殺姥。蛇乃感人以靈言,瞋令「何殺我母?當為母報讎。」此後每夜輒聞若雷若風,四十許日,百姓相見,咸驚語:「汝頭那忽戴魚?」是夜,方四十里,與城一時俱陷為湖,土人謂之為陷湖,唯姥宅無恙,訖今猶存。漁人采捕,必依止宿,每有風浪,輒居宅側,恬靜無他。風靜水清,猶見城郭樓櫓畟然。今水淺時,彼土人沒水,取得舊木,堅貞光黑如漆。今好事人以為枕,相贈。建業有婦人背生一瘤,大如數斗囊,中有物,如繭栗,甚眾,行即有聲。恆乞於市。自言:「村婦也,常與姊姒輩分養蠶,己獨頻年損耗,因竊其姒一囊繭焚之,頃之,背患此瘡,漸成此瘤。以衣覆之,即氣閉悶;常露之,乃可,而重如負囊。」