tiān yǒu wǔ qì, wàn wù huà chéng: mù qīng zé rén, huǒ qīng zé lǐ, jīn qīng zé yì, shuǐ qīng zé zhì, tǔ qīng zé sī: wǔ qì jǐn chún, shèng dé bèi yě. mù zhuó zé ruò, huǒ zhuó zé yín, jīn zhuó zé bào, shuǐ zhuó zé tān, tǔ zhuó zé wán: wǔ qì jǐn zhuó, mín zhī xià yě. zhōng tǔ duō shèng rén, hé qì suǒ jiāo yě. jué yù duō guài wù, yì qì suǒ chǎn yě. gǒu bǐng cǐ qì, bì yǒu cǐ xíng gǒu yǒu cǐ xíng, bì shēng cǐ xìng. gù shí gǔ zhě zhì néng ér wén, shí cǎo zhě duō lì ér yú, shí sāng zhě yǒu sī ér é, shí ròu zhě yǒng gǎn ér hàn, shí tǔ zhě wú xīn ér bù xī, shí qì zhě shén míng ér zhǎng shòu, bù shí zhě bù sǐ ér shén. dà yāo wú xióng, xì yāo wú cí wú xióng wài jiē, wú cí wài yù. sān huà zhī chóng, xiān yùn hòu jiāo jiān ài zhī shòu, zì wèi pìn mǔ jì shēng yīn fū gāo mù, nǚ luó tuō hū fú líng, mù zhū yú tǔ, píng zhí yú shuǐ, niǎo pái xū ér fēi, shòu zhí shí ér zǒu, chóng tǔ bì ér zhé, yú yuān qián ér chù. běn hū tiān zhě qīn shàng, běn hū dì zhě qīn xià, běn hū shí zhě qīn páng: gè cóng qí lèi yě. qiān suì zhī zhì, rù hǎi wèi shèn bǎi nián zhī què, rù hǎi wèi há qiān suì guī yuán, néng yǔ rén yǔ qiān suì zhī hú, qǐ wèi měi nǚ qiān suì zhī shé, duàn ér fù xù bǎi nián zhī shǔ, ér néng xiāng bo: shù zhī zhì yě. chūn fēn zhī rì, yīng biàn wèi jiū qiū fēn zhī rì, jiū biàn wèi yīng: shí zhī huà yě. gù fǔ cǎo zhī wèi yíng yě, xiǔ wěi zhī wèi qióng yě, dào zhī wèi yě, mài zhī wèi hú dié yě yǔ yì shēng yān, yǎn mù chéng yān, xīn zhì zài yān: cǐ zì wú zhī huà wèi yǒu zhī, ér qì yì yě. què zhī wèi zhāng yě, qióng zhī wèi xiā yě: bù shī qí xuè qì, ér xíng xìng biàn yě. ruò cǐ zhī lèi, bù kě shèng lùn. yīng biàn ér dòng, shì wèi shùn cháng gǒu cuò qí fāng, zé wèi yāo shěng. gù xià tǐ shēng yú shàng, shàng tǐ shēng yú xià: qì zhī fǎn zhě yě. rén shēng shòu, shòu shēng rén: qì zhī luàn zhě yě. nán huà wèi nǚ, nǚ huà wèi nán: qì zhī mào zhě yě. lǔ, niú āi, dé jí, qī rì huà ér wèi hǔ, xíng tǐ biàn yì, zhǎo yá shī zhāng. qí xiōng qǐ hù ér rù, bó ér shí zhī. fāng qí wèi rén, bù zhī qí jiāng wèi hǔ yě fāng yǒu wèi hǔ, bù zhī qí cháng wèi rén yě. gù jìn, tài kāng zhōng, chén liú ruǎn shì yǔ, shāng yú huī, bù rěn qí tòng, shù xiù qí chuāng, yǐ ér shuāng huī chéng yú bí zhōng. yuán kāng zhōng, lì yáng jì yuán zài kè shí dào guī, yǐ ér chéng jiǎ, yī yǐ yào gōng zhī, xià guī zi shù shēng, dà rú xiǎo qián, tóu zú ké bèi, wén jiǎ jiē jù, wéi zhōng yào yǐ sǐ. fū qī fēi huà yù zhī qì, bí fēi tāi yùn zhī suǒ, xiǎng dào fēi xià wù zhī jù: cóng cǐ guān zhī, wàn wù zhī shēng sǐ yě, yǔ qí biàn huà yě, fēi tōng shén zhī sī, suī qiú zhū yǐ, è shí suǒ zì lái. rán xiǔ cǎo zhī wèi yíng, yóu hū fǔ yě mài zhī wèi hú dié, yóu hū shī yě. ěr zé wàn wù zhī biàn, jiē yǒu yóu yě. nóng fū zhǐ mài zhī huà zhě, ōu zhī yǐ huī shèng rén lǐ wàn wù zhī huà zhě, jì zhī yǐ dào: qí rán yǔ bù rán hū?
天有五氣,萬物化成:木清則仁,火清則禮,金清則義,水清則智,土清則思:五氣盡純,聖德備也。木濁則弱,火濁則淫,金濁則暴,水濁則貪,土濁則頑:五氣盡濁,民之下也。中土多聖人,和氣所交也。絕域多怪物,異氣所產也。苟稟此氣,必有此形;苟有此形,必生此性。故食谷者智能而文,食草者多力而愚,食桑者有絲而蛾,食肉者勇橄而悍,食土者無心而不息,食氣者神明而長壽,不食者不死而神。大腰無雄,細腰無雌;無雄外接,無雌外育。三化之蟲,先孕後交;兼愛之獸,自為牝牡;寄生因夫高木,女蘿托乎茯苓,木株於土,萍植於水,鳥排虛而飛,獸跖實而走,蟲土閉而蟄,魚淵潛而處。本乎天者親上,本乎地者親下,本乎時者親旁:各從其類也。千歲之雉,入海為蜃;百年之雀,入海為蛤;千歲龜黿,能與人語;千歲之狐,起為美女;千歲之蛇,斷而復續;百年之鼠,而能相卜:數之至也。春分之日,鷹變為鳩;秋分之日,鳩變為鷹:時之化也。故腐草之為螢也,朽葦之為蛬也,稻之為●也,麥之為蝴蝶也;羽翼生焉,眼目成焉,心智在焉:此自無知化為有知,而氣易也。雀之為獐也,蛬之為蝦也:不失其血氣,而形性變也。若此之類,不可勝論。應變而動,是為順常;苟錯其方,則為妖眚。故下體生於上,上體生於下:氣之反者也。人生獸,獸生人:氣之亂者也。男化為女,女化為男:氣之貿者也。魯,牛哀,得疾,七日化而為虎,形體變易,爪牙施張。其兄啟戶而入,搏而食之。方其為人,不知其將為虎也;方有為虎,不知其常為人也。故晉,太康中,陳留阮士瑀,傷於虺,不忍其痛,數嗅其瘡,已而雙虺成於鼻中。元康中,歷陽紀元載客食道龜,已而成瘕,醫以藥攻之,下龜子數升,大如小錢,頭足殼備,文甲皆具,惟中藥已死。夫妻非化育之氣,鼻非胎孕之所,享道非下物之具:從此觀之,萬物之生死也,與其變化也,非通神之思,雖求諸已,惡識所自來。然朽草之為螢,由乎腐也;麥之為蝴蝶,由乎濕也。爾則萬物之變,皆有由也。農夫止麥之化者,漚之以灰;聖人理萬物之化者,濟之以道:其然與;不然乎?
jì huán zi chuān jǐng, huò rú tǔ fǒu, qí zhōng yǒu yáng yān, shǐ wèn zhī zhòng ní, yuē: wú chuān jǐng qí huò gǒu, hé yé? zhòng ní yuē: yǐ qiū suǒ wén, yáng yě. qiū wén zhī: mù shí zhī guài, kuí, wǎng liǎng. shuǐ zhōng zhī guài, lóng, wǎng xiàng. tǔ zhōng zhī guài yuē bì yáng. xià dǐng zhì yuē: wǎng xiàng rú sān suì ér, chì mù, hēi sè, dà ěr, zhǎng bì, chì zhǎo. suǒ fù, zé kě dé shí. wáng zǐ yuē: mù jīng wèi yóu guāng, jīn jīng wèi qīng míng yě.
季桓子穿井,獲如土缶,其中有羊焉,使問之仲尼,曰:「吾穿井其獲狗,何耶?」仲尼曰:「以丘所聞,羊也。丘聞之:木石之怪,夔,『魍魎。』水中之怪,龍,『罔象。』土中之怪曰『賁羊。』」夏鼎志曰:「『罔象』如三歲兒,赤目,黑色,大耳,長臂,赤爪。索縛,則可得食。」王子曰:「木精為『游光,』金精為『清明』」也。
jìn huì dì yuán kāng zhōng, wú jùn lóu xiàn huái yáo jiā hū wén dì zhōng yǒu quǎn shēng yǐn yǐn. shì shēng fā chù, shàng yǒu xiǎo qiào, dà rú yǐn xué. yáo yǐ zhàng cì zhī, rù shù chǐ, jué yǒu wù. nǎi jué shì zhī, dé quǎn zǐ, cí xióng gè yī, mù yóu wèi kāi, xíng dà yú cháng quǎn. bǔ zhī, ér shí. zuǒ yòu xián wǎng guān yān. zhǎng lǎo huò yún: cǐ míng xī quǎn, dé zhī zhě, lìng jiā fù chāng, yí dāng yǎng zhī. yǐ mù wèi kāi, hái zhì qiào zhōng, fù yǐ mó lóng, sù xī fā shì, zuǒ yòu wú kǒng, suì shī suǒ zài. yáo jiā jī nián wú tā huò fú. zhì tài xìng zhōng, wú jùn tài shǒu zhāng mào, wén zhāi nèi chuáng xià quǎn shēng. qiú ér bù dé. jì ér dì chè, yǒu èr quǎn zǐ, qǔ ér yǎng zhī, jiē sǐ. qí hòu mào wèi wú xìng bīng shěn chōng suǒ shā. shī zǐ yuē: dì zhōng yǒu quǎn, míng yuē dì láng yǒu rén, míng yuē wú shāng. xià dǐng zhì yuē: jué dì ér dé gǒu, míng yuē jiǎ jué dì ér dé tún, míng yuē xié jué dì ér dé rén míng yuē jù: jù wú shāng yě. cǐ wù zhī zì rán, wú wèi guǐ shén ér guài zhī. rán zé jiǎ yǔ dì láng míng yì, qí shí yī wù yě. huái nán bì wàn yuē: qiān suì yáng gān, huà wèi dì zǎi chán chú dé shàng cao xià guā, zú shí wèi chún. cǐ jiē yīn qì huà yǐ xiāng gǎn ér chéng yě.
晉惠帝元康中,吳郡婁縣懷瑤家忽聞地中有犬聲隱隱。視聲發處,上有小竅,大如螾穴。瑤以杖刺之,入數尺,覺有物。乃掘視之,得犬子,雌雄各一,目猶未開,形大於常犬。哺之,而食。左右咸往觀焉。長老或云:「此名『犀犬,』得之者,令家富昌,宜當養之。」以目未開,還置竅中,覆以磨礱,宿昔發視,左右無孔,遂失所在。瑤家積年無他禍幅。至太興中,吳郡太守張懋,聞齋內床下犬聲。求而不得。既而地坼,有二犬子,取而養之,皆死。其後懋為吳興兵沈充所殺。尸子曰:「地中有犬,名曰『地狼;』有人,名曰『無傷。』夏鼎志曰:「掘地而得狗,名曰『賈;』掘地而得豚,名曰『邪;』掘地而得人;名曰『聚:』『聚』無傷也。」此物之自然,無謂鬼神而怪之。然則『賈』與『地狼』名異,其實一物也。淮南畢萬曰:「千歲羊肝,化為『地宰;』蟾蜍得『(上艹下瓜),』卒時為『鶉。』」此皆因氣化以相感而成也。
wú zhū gé kè wèi dān yáng tài shǒu, cháng chū liè, liǎng shān zhī jiān, yǒu wù rú xiǎo ér, shēn shǒu yù yǐn rén. kè lìng shēn zhī, nǎi yǐn qù gù dì. qù gù dì, jí sǐ. jì ér cān zuǒ wèn qí gù, yǐ wèi shén míng. kè yuē: cǐ shì zài bái zé tú nèi yuē: liǎng shān zhī jiān, qí jīng rú xiǎo ér, jiàn rén, zé shēn shǒu yù yǐn rén, míng yuē xī náng, yǐn qù gù dì, zé sǐ. wú wèi shén míng ér yì zhī. zhū jūn ǒu wèi jiàn ěr.
吳諸葛恪為丹陽太守,嘗出獵,兩山之間,有物如小兒,伸手欲引人。恪令伸之,乃引去故地。去故地,即死。既而參佐問其故,以為神明。恪曰:「此事在白澤圖內;曰:『兩山之間,其精如小兒,見人,則伸手欲引人,名曰「傒囊,」引去故地,則死。』無謂神明而異之。諸君偶未見耳。」
wáng mǎng jiàn guó sì nián, chí yáng yǒu xiǎo rén jǐng, zhǎng yī chǐ yú, huò chéng chē, huò bù xíng, cāo chí wàn wù, dà xiǎo gè zì xiāng chēng, sān rì nǎi zhǐ. mǎng shén è zhī. zì hòu dào zéi rì shén, mǎng jìng bèi shā. guǎn zǐ yuē: hé zé shù bǎi suì, gǔ zhī bù xǐ, shuǐ zhī bù jué zhě, shēng qìng jì. qìng jì zhě, qí zhuàng ruò rén, qí zhǎng sì cùn, yī huáng yī, guān huáng guān, dài huáng gài, chéng xiǎo mǎ, hǎo jí chí, yǐ qí míng hū zhī, kě shǐ qiān lǐ wài yī rì fǎn bào. rán chí yáng zhī jǐng zhě, huò qìng jì yě hū. yòu yuē: hé xiǎo shuǐ jīng, shēng chí. chí zhě, yī tóu ér liǎng shēn, qí zhuàng ruò shé, zhǎng bā chǐ, yǐ qí míng hū zhī, kě shǐ qǔ yú biē.
王莽建國四年,池陽有小人景,長一尺余,或乘車,或步行,操持萬物,大小各自相稱,三日乃止。莽甚惡之。自後盜賊日甚,莽竟被殺。管子曰:「涸澤數百歲,谷之不徙,水之不絕者,生『慶忌。』『慶忌』者,其狀若人,其長四寸,衣黃衣,冠黃冠,戴黃蓋,乘小馬,好疾馳,以其名呼之,可使千里外一日反報。」然池陽之景者,或「慶忌」也乎。又曰:「涸小水精,生『蚳。』」『蚳』者,一頭而兩身,其狀若蛇,長八尺,以其名呼之,可使取魚鱉。
jìn, fú fēng yáng dào hé, xià yú tián zhōng, zhí yǔ, zhì sāng shù xià, pī lì xià jī zhī, dào hé yǐ chú gé zhé qí gǔ, suì luò dì, bù dé qù. chún rú dān, mù rú jìng, máo jiǎo zhǎng sān cùn, yú zhuàng shì liù chù, tóu shì xiǎn hóu.
晉,扶風楊道和,夏于田中,值雨,至桑樹下,霹靂下擊之,道和以鋤格折其股,遂落地,不得去。唇如丹,目如鏡,毛角長三寸,余狀似六畜,頭似獮猴。
qín shí, nán fāng yǒu luò tóu mín, qí tóu néng fēi. qí zhǒng rén bù yǒu jì sì, hào yuē chóng luò, gù yīn qǔ míng yān, wú shí, jiāng jūn zhū huán, dé yī bì, měi yè wò hòu, tóu zhé fēi qù. huò cóng gǒu dòu, huò cóng tiān chuāng zhōng chū rù, yǐ ěr wèi yì, jiāng xiǎo, fù hái. shù shù rú cǐ, bàng rén guài zhī, yè zhōng zhào shì, wéi yǒu shēn wú tóu, qí tǐ wēi lěng, qì xī cái shǔ. nǎi méng zhī yǐ bèi. zhì xiǎo, tóu hái, ài bèi bù dé ān, liǎng sān dù, duò dì. yī zhà shén chóu, tǐ qì shén jí, zhuàng ruò jiāng sǐ. nǎi qù bèi, tóu fù qǐ, fù jǐng. yǒu qǐng, hé píng. huán yǐ wèi dà guài, wèi bù gǎn chù, nǎi fàng qiǎn zhī. jì ér xiáng zhī, nǎi zhī tiān xìng yě. shí nán zhēng dà jiāng, yì wǎng wǎng dé zhī. yòu cháng yǒu fù yǐ tóng pán zhě, tóu bù dé jìn: suì sǐ.
秦時,南方有「落頭民,」其頭能飛。其種人部有祭祀,號曰「蟲落,」故因取名焉,吳時,將軍朱桓,得一婢,每夜臥後,頭輒飛去。或從狗竇,或從天窗中出入,以耳為翼,將曉,復還。數數如此,傍人怪之,夜中照視,唯有身無頭,其體微冷,氣息裁屬。乃蒙之以被。至曉,頭還,礙被不得安,兩三度,墮地。噫咤甚愁,體氣甚急,狀若將死。乃去被,頭復起,傅頸。有頃,和平。桓以為大怪,畏不敢畜,乃放遣之。既而詳之,乃知天性也。時南征大將,亦往往得之。又嘗有覆以銅盤者,頭不得進:遂死。
jiāng, hàn zhī yù, yǒu chū rén, qí xiān, lǐn jūn zhī miáo yì yě, néng huà wèi hǔ. zhǎng shā suǒ shǔ mán xiàn dōng gāo jū mín, céng zuò kǎn bǔ hǔ, kǎn fā, míng rì zhòng rén gòng wǎng gé zhī, jiàn yī tíng zhǎng, chì zé, dà guān, zài kǎn zhōng zuò. yīn wèn jūn hé yǐ rù cǐ zhōng? hēng zhǎng dà nù yuē: zuó hū bèi xiàn zhào, yè bì yǔ, suì wù rù cǐ zhōng. jí chū wǒ. yuē: jūn jiàn zhào, bù dāng yǒu wén shū yé? jí chū huái zhōng zhào wén shū. yú shì jí chū zhī. xún shì, nǎi huà wèi hǔ, shàng shān zǒu. huò yún: chū, hǔ huà wèi rén, rú zhe zǐ gé yī, qí zú wú zhǒng, hǔ, yǒu wǔ zhǐ zhě, jiē shì chū.
江,漢之域,有「貙人,」其先,廩君之苗裔也,能化為虎。長沙所屬蠻縣東高居民,曾作檻捕虎,檻發,明日眾人共往格之,見一亭長,赤幘,大冠,在檻中坐。因問「君何以入此中?」亨長大怒曰:「昨忽被縣召,夜避雨,遂誤入此中。急出我。」曰:「君見召,不當有文書耶?」即出懷中召文書。於是即出之。尋視,乃化為虎,上山走。或云:「貙,虎化為人,如着紫葛衣,其足無踵,虎,有五指者,皆是貙。」
shǔ zhōng xī nán gāo shān zhī shàng, yǒu wù, yǔ hóu xiāng lèi, zhǎng qī chǐ, néng zuò rén xíng, shàn zǒu zhú rén, míng yuē jiā guó, yī míng mǎ huà, huò yuē jué yuán. cì dào héng fù nǚ yǒu měi zhě, zhé dào qǔ, jiāng qù, rén bù dé zhī. ruò yǒu xíng rén jīng guò qí páng, jiē yǐ zhǎng shéng xiāng yǐn, yóu gù bù miǎn. cǐ wù néng bié nán nǚ qì chòu, gù qǔ nǚ, nán bù qǔ yě. ruò qǔ de rén nǚ, zé wèi jiā shì. qí wú zi zhě, zhōng shēn bù dé hái. shí nián zhī hòu, xíng jiē lèi zhī. yì yì mí huò, bù fù sī guī. ruò yǒu zi zhě, zhé bào sòng hái qí jiā, chǎn zi, jiē rú rén xíng. yǒu bù yǎng zhě, qí mǔ zhé sǐ gù jù pà zhī, wú gǎn bù yǎng. jí zhǎng, yǔ rén bù yì. jiē yǐ yáng wèi xìng. gù jīn shǔ zhōng xī nán duō zhū yáng, lǜ jiē shì guó mǎ huà zhī zǐ sūn yě.
蜀中西南高山之上,有物,與猴相類,長七尺,能作人行,善走逐人,名曰「猳國,」一名「馬化,」或曰「玃猿。」伺道行婦女有美者,輒盜取,將去,人不得知。若有行人經過其旁,皆以長繩相引,猶故不免。此物能別男女氣臭,故取女,男不取也。若取得人女,則為家室。其無子者,終身不得還。十年之後,形皆類之。意亦迷惑,不復思歸。若有子者,輒抱送還其家,產子,皆如人形。有不養者,其母輒死;故懼怕之,無敢不養。及長,與人不異。皆以楊為姓。故今蜀中西南多諸楊,率皆是「●國」「馬化」之子孫也。
lín chuān jiān zhū shān yǒu yāo wù, lái cháng yīn dà fēng yǔ, yǒu shēng rú xiào, néng shè rén, qí suǒ zhe zhě, yǒu qǐng, biàn zhǒng, dà dú. yǒu cí xióng: xióng jí, ér cí huǎn jí zhě bù guò bàn rì jiān, huǎn zhě jīng sù. qí páng rén cháng yǒu yǐ jiù zhī, jiù zhī shǎo chí, zé sǐ. sú míng yuē dāo láo guǐ. gù wài shū yún: guǐ shén zhě, qí huò fú fā yáng zhī yàn yú shì zhě yě. lǎo zǐ yuē: xī zhī dé yī zhě: tiān de yī yǐ qīng, dì dé yī yǐ níng, shén dé yī yǐ líng, gǔ dé yī yǐ yíng, hóu wáng dé yī yǐ wèi tiān xià zhēn. rán zé tiān dì guǐ shén, yǔ wǒ bìng shēng zhě yě qì fēn zé xìng yì, yù bié zé xíng shū, mò néng xiāng jiān yě. shēng zhě zhǔ yáng, sǐ zhě zhǔ yīn, xìng zhī suǒ tuō, gè ān qí shēng, tài yīn zhī zhōng, guài wù cún yān.
臨川間諸山有妖物,來常因大風雨,有聲如嘯,能射人,其所着者,有頃,便腫,大毒。有雌雄:雄急,而雌緩;急者不過半日間,緩者經宿。其旁人常有以救之,救之少遲,則死。俗名曰「刀勞鬼。」故外書云:「鬼神者,其禍福發揚之驗於世者也。」老子曰:「昔之得一者:天得一以清,地得一以寧,神得一以靈,谷得一以盈,侯王得一以為天下貞。」然則天地鬼神,與我並生者也;氣分則性異,域別則形殊,莫能相兼也。生者主陽,死者主陰,性之所託,各安其生,太陰之中,怪物存焉。
yuè dì shēn shān zhōng yǒu niǎo, dà rú jiū, qīng sè, míng yuē yě niǎo, chuān dà shù, zuò cháo, rú wǔ liù shēng qì, hù kǒu jìng shù cùn: zhōu shì yǐ tǔ yā, chì bái xiàng fēn, zhuàng rú shè hóu. fá mù zhě jiàn cǐ shù, jí bì zhī qù huò yè míng bù jiàn niǎo, niǎo yì zhī rén bù jiàn, biàn míng huàn yuē: duō duō shǎng qù! míng rì pián yí jí shàng duō duō xià qù! míng rì pián yí jí xià ruò bù shǐ qù, dàn yán xiào ér bù yǐ zhě, rén kě zhǐ fá yě. ruò yǒu huì è jí qí suǒ zhǐ zhě, zé yǒu hǔ tōng xī lái shǒu, rén bù qù, biàn shāng hài rén. cǐ niǎo, bái rì jiàn qí xíng, shì niǎo yě yè tīng qí míng, yì niǎo yě shí yǒu guān lè zhě, biàn zuò rén xíng, zhǎng sān chǐ, zhì jiàn zhōng qǔ shí xiè jiù rén zhì zhī, rén bù kě fàn yě. yuè rén wèi cǐ niǎo shì yuè zhù zhī zǔ yě.
越地深山中有鳥,大如鳩,青色,名曰「冶鳥,」穿大樹,作巢,如五六升器,戶口徑數寸:周飾以土埡,赤白相分,狀如射侯。伐木者見此樹,即避之去;或夜冥不見鳥,鳥亦知人不見,便鳴喚曰:「咄咄上去!」明日便宜急上;「咄咄下去!」明日便宜急下;若不使去,但言笑而不已者,人可止伐也。若有穢惡及其所止者,則有虎通夕來守,人不去,便傷害人。此鳥,白日見其形,是鳥也;夜聽其鳴,亦鳥也;時有觀樂者,便作人形,長三尺,至澗中取石蟹;就人炙之,人不可犯也。越人謂此鳥是「越祝」之祖也。
nán hǎi zhī wài, yǒu jiāo rén, shuǐ jū, rú yú, bù fèi zhī jī. qí yǎn, qì, zé néng chū zhū.
南海之外,有鮫人,水居,如魚,不廢織績。其眼,泣,則能出珠。
lú jiāng dān, cōng yáng èr xiàn jìng, shàng yǒu dà qīng xiǎo qīng hēi jū shān yě zhī zhōng, shí wén kū shēng duō zhě zhì shù shí rén, nán nǚ dà xiǎo, rú shǐ sàng zhě. lín rén jīng hài, zhì bǐ bēn fù, cháng bù jiàn rén. rán yú kū dì, bì yǒu sǐ sàng. lǜ shēng ruò duō, zé wèi dà jiā shēng ruò xiǎo, zé wèi xiǎo jiā.
廬江耽,樅陽二縣境,上有大青小青黑居山野之中,時聞哭聲多者至數十人,男女大小,如始喪者。鄰人驚駭,至彼奔赴,常不見人。然於哭地,必有死喪。率聲若多,則為大家;聲若小,則為小家。
lú jiāng dà shān zhī jiān, yǒu shān dōu, shì rén, luǒ shēn, jiàn rén biàn zǒu. yǒu nán, nǚ, kě zhǎng sì wǔ zhàng, néng xiāng huàn, cháng zài yōu mèi zhī zhōng, shì chī mèi guǐ wù.
廬江大山之間,有「山都,」似人,裸身,見人便走。有男,女,可長四五丈,能●相喚,常在幽昧之中,似魑魅鬼物。
hàn guāng wǔ zhōng píng zhōng, biān zhě àn: zhōng píng dāng wèi zhōng yuán, yīn guāng wǔ wú zhōng píng nián hào. huò guāng wǔ wèi líng dì zhī wù. yǒu wù chù yú jiāng shuǐ, qí míng yuē yù, yī yuē duǎn hú. néng hán shā shè rén. suǒ zhōng zhě, zé shēn tǐ jīn jí, tóu tòng, fā rè. jù zhě zhì sǐ. jiāng rén yǐ shù fāng yì zhī, zé dé shā shí yú ròu zhōng. shī suǒ wèi wèi guǐ, wèi yù, zé bù kě cè yě. jīn sú wèi zhī xī dú. xiān rú yǐ wèi nán nǚ tóng chuān ér yù, yín nǚ, wèi zhǔ luàn qì suǒ shēng yě. hàn, yǒng chāng jùn bù wéi xiàn, yǒu jìn shuǐ shuǐ yǒu dú qì, wéi shí yī yuè, shí sān yuè chā kě dù shè, zì zhēng yuè zhì shí yuè bù kě dù dù zhé bìng shā rén, qí qì zhōng yǒu è wù, bù jiàn qí xíng, qí shì yǒu shēng. rú yǒu suǒ tóu jī nèi zhōng mù, zé zhé zhōng rén, zé hài. shì sú hào wèi guǐ dàn. gù jùn yǒu zuì rén, xǐ zhī jìn fáng, bù guò shí rì, jiē sǐ.
漢光武中平中,(編者按:中平當為中元,因光武無中平年號。或光武為靈帝之誤。)有物處於江水,其名曰「蜮,」一曰「短狐。」能含沙射人。所中者,則身體筋急,頭痛,發熱。劇者至死。江人以術方抑之,則得沙石於肉中。詩所謂「為鬼,為蜮,」則不可測也。今俗謂之「溪毒。」先儒以為男女同川而浴,淫女,為主亂氣所生也。漢,永昌郡不違縣,有禁水;水有毒氣,唯十一月,十三月差可渡涉,自正月至十月不可渡;渡輒病殺人,其氣中有惡物,不見其形,其似有聲。如有所投擊內中木,則折;中人,則害。士俗號為「鬼彈。」故郡有罪人,徙之禁防,不過十日,皆死。
yú wài fù zǐ fū jiǎng shì, yǒu yōng kè, dé jí, xià xuè yī yǐ zhōng gǔ, nǎi mì yǐ ráng hé gēn bù xí xià, bù shǐ zhī, nǎi kuáng yán yuē: shí wǒ chóng zhě, nǎi zhāng xiǎo xiǎo yě. nǎi hū xiǎo xiǎo wáng yún, jīn shì gōng gǔ, duō yòng ráng hé gēn, wǎng wǎng yàn. ráng hé, huò wèi jiā cǎo. pó yáng zhào shòu, yǒu quǎn, gǔ, shí chén cén yì shòu, hū yǒu dà huáng quǎn liù qī qún, chū fèi cén, hòu yú xiāng bó guī yǔ shòu fù shí, tù xiě, jǐ sǐ. nǎi xiè jié gěng yǐ yǐn zhī ér yù. gǔ yǒu guài wù, ruò guǐ, qí yāo xíng biàn huà zá lèi shū zhǒng: huò wèi gǒu shǐ, huò wèi chóng shé. qí rén bù zì zhī qí xíng zhuàng, xíng zhī yú bǎi xìng, suǒ zhōng jiē sǐ.
餘外婦姊夫蔣士,有傭客,得疾,下血;醫以中蠱,乃密以蘘荷根布席下,不使知,乃狂言曰:「食我蟲者,乃張小小也。」乃呼「小小亡」雲,今世攻蠱,多用蘘荷根,往往驗。蘘荷,或謂嘉草。鄱陽趙壽,有犬,蠱,時陳岑詣壽,忽有大黃犬六七群,出吠岑,後余相伯歸與壽婦食,吐血,幾死。乃屑桔梗以飲之而愈。蠱有怪物,若鬼,其妖形變化雜類殊種:或為狗豕,或為蟲蛇。其人不自知其形狀,行之於百姓,所中皆死。
xíng yáng jùn yǒu yī jiā, xìng liào, lěi shì wèi gǔ, yǐ cǐ zhì fù. hòu qǔ xīn fù, bù yǐ cǐ yǔ zhī. yù jiā rén xián chū, wéi cǐ fù shǒu shě, hū jiàn wū zhōng yǒu dà gāng, fù shì fā zhī, jiàn yǒu dà shé, fù nǎi zuò tāng guàn shā zhī. jí jiā rén guī, fù jù bái qí shì, jǔ jiā jīng wǎn. wèi jǐ, qí jiā jí yì, sǐ wáng lüè jǐn.
滎陽郡有一家,姓廖,累世為蠱,以此致富。後取新婦,不以此語之。遇家人咸出,唯此婦守舍,忽見屋中有大缸,婦試發之,見有大蛇,婦乃作湯灌殺之。及家人歸,婦具白其事,舉家驚惋。未幾,其家疾疫,死亡略盡。