tiān yǒu wǔ qì, wàn wù huà chéng: mù qīng zé rén, huǒ qīng zé lǐ, jīn qīng zé yì, shuǐ qīng zé zhì, tǔ qīng zé sī: wǔ qì jǐn chún, shèng dé bèi yě. mù zhuó zé ruò, huǒ zhuó zé yín, jīn zhuó zé bào, shuǐ zhuó zé tān, tǔ zhuó zé wán: wǔ qì jǐn zhuó, mín zhī xià yě. zhōng tǔ duō shèng rén, hé qì suǒ jiāo yě. jué yù duō guài wù, yì qì suǒ chǎn yě. gǒu bǐng cǐ qì, bì yǒu cǐ xíng gǒu yǒu cǐ xíng, bì shēng cǐ xìng. gù shí gǔ zhě zhì néng ér wén, shí cǎo zhě duō lì ér yú, shí sāng zhě yǒu sī ér é, shí ròu zhě yǒng gǎn ér hàn, shí tǔ zhě wú xīn ér bù xī, shí qì zhě shén míng ér cháng shòu, bù shí zhě bù sǐ ér shén. dà yāo wú xióng, xì yāo wú cí wú xióng wài jiē, wú cí wài yù. sān huà zhī chóng, xiān yùn hòu jiāo jiān ài zhī shòu, zì wèi pìn mǔ jì shēng yīn fū gāo mù, nǚ luó tuō hū fú líng, mù zhū yú tǔ, píng zhí yú shuǐ, niǎo pái xū ér fēi, shòu zhí shí ér zǒu, chóng tǔ bì ér zhé, yú yuān qián ér chù. běn hū tiān zhě qīn shàng, běn hū dì zhě qīn xià, běn hū shí zhě qīn páng: gè cóng qí lèi yě. qiān suì zhī zhì, rù hǎi wèi shèn bǎi nián zhī què, rù hǎi wèi há qiān suì guī yuán, néng yú rén yǔ qiān suì zhī hú, qǐ wèi měi nǚ qiān suì zhī shé, duàn ér fù xù bǎi nián zhī shǔ, ér néng xiāng bo: shù zhī zhì yě. chūn fēn zhī rì, yīng biàn wéi jiū qiū fēn zhī rì, jiū biàn wéi yīng: shí zhī huà yě. gù fǔ cǎo zhī wèi yíng yě, xiǔ wěi zhī wèi qióng yě, dào zhī wèi yě, mài zhī wèi hú dié yě yǔ yì shēng yān, yǎn mù chéng yān, xīn zhì zài yān: cǐ zì wú zhī huà wéi yǒu zhī, ér qì yì yě. què zhī wèi zhāng yě, qióng zhī wèi xiā yě: bù shī qí xuè qì, ér xíng xìng biàn yě. ruò cǐ zhī lèi, bù kě shèng lùn. yìng biàn ér dòng, shì wèi shùn cháng gǒu cuò qí fāng, zé wèi yāo shěng. gù xià tǐ shēng yú shàng, shàng tǐ shēng yú xià: qì zhī fǎn zhě yě. rén shēng shòu, shòu shēng rén: qì zhī luàn zhě yě. nán huà wéi nǚ, nǚ huà wéi nán: qì zhī mào zhě yě. lǔ, niú āi, dé jí, qī rì huà ér wèi hǔ, xíng tǐ biàn yì, zhǎo yá shī zhāng. qí xiōng qǐ hù ér rù, bó ér shí zhī. fāng qí wéi rén, bù zhī qí jiāng wèi hǔ yě fāng yǒu wéi hǔ, bù zhī qí cháng wéi rén yě. gù jìn, tài kāng zhōng, chén liú ruǎn shì yǔ, shāng yú huī, bù rěn qí tòng, shù xiù qí chuāng, yǐ ér shuāng huī chéng yú bí zhōng. yuán kāng zhōng, lì yáng jì yuán zài kè shí dào guī, yǐ ér chéng jiǎ, yī yǐ yào gōng zhī, xià guī zi shù shēng, dà rú xiǎo qián, tóu zú ké bèi, wén jiǎ jiē jù, wéi zhōng yào yǐ sǐ. fū qī fēi huà yù zhī qì, bí fēi tāi yùn zhī suǒ, xiǎng dào fēi xià wù zhī jù: cóng cǐ guān zhī, wàn wù zhī shēng sǐ yě, yǔ qí biàn huà yě, fēi tōng shén zhī sī, suī qiú zhū yǐ, è shí suǒ zì lái. rán xiǔ cǎo zhī wèi yíng, yóu hū fǔ yě mài zhī wèi hú dié, yóu hū shī yě. ěr zé wàn wù zhī biàn, jiē yǒu yóu yě. nóng fū zhǐ mài zhī huà zhě, ōu zhī yǐ huī shèng rén lǐ wàn wù zhī huà zhě, jì zhī yǐ dào: qí rán yǔ bù rán hū?
天有五气,万物化成:木清则仁,火清则礼,金清则义,水清则智,土清则思:五气尽纯,圣德备也。木浊则弱,火浊则淫,金浊则暴,水浊则贪,土浊则顽:五气尽浊,民之下也。中土多圣人,和气所交也。绝域多怪物,异气所产也。苟禀此气,必有此形;苟有此形,必生此性。故食谷者智能而文,食草者多力而愚,食桑者有丝而蛾,食肉者勇橄而悍,食土者无心而不息,食气者神明而长寿,不食者不死而神。大腰无雄,细腰无雌;无雄外接,无雌外育。三化之虫,先孕后交;兼爱之兽,自为牝牡;寄生因夫高木,女萝托乎茯苓,木株于土,萍植于水,鸟排虚而飞,兽跖实而走,虫土闭而蛰,鱼渊潜而处。本乎天者亲上,本乎地者亲下,本乎时者亲旁:各从其类也。千岁之雉,入海为蜃;百年之雀,入海为蛤;千岁龟鼋,能与人语;千岁之狐,起为美女;千岁之蛇,断而复续;百年之鼠,而能相卜:数之至也。春分之日,鹰变为鸠;秋分之日,鸠变为鹰:时之化也。故腐草之为萤也,朽苇之为蛬也,稻之为●也,麦之为蝴蝶也;羽翼生焉,眼目成焉,心智在焉:此自无知化为有知,而气易也。雀之为獐也,蛬之为虾也:不失其血气,而形性变也。若此之类,不可胜论。应变而动,是为顺常;苟错其方,则为妖眚。故下体生于上,上体生于下:气之反者也。人生兽,兽生人:气之乱者也。男化为女,女化为男:气之贸者也。鲁,牛哀,得疾,七日化而为虎,形体变易,爪牙施张。其兄启户而入,搏而食之。方其为人,不知其将为虎也;方有为虎,不知其常为人也。故晋,太康中,陈留阮士瑀,伤于虺,不忍其痛,数嗅其疮,已而双虺成于鼻中。元康中,历阳纪元载客食道龟,已而成瘕,医以药攻之,下龟子数升,大如小钱,头足壳备,文甲皆具,惟中药已死。夫妻非化育之气,鼻非胎孕之所,享道非下物之具:从此观之,万物之生死也,与其变化也,非通神之思,虽求诸已,恶识所自来。然朽草之为萤,由乎腐也;麦之为蝴蝶,由乎湿也。尔则万物之变,皆有由也。农夫止麦之化者,沤之以灰;圣人理万物之化者,济之以道:其然与;不然乎?
jì huán zi chuān jǐng, huò rú tǔ fǒu, qí zhōng yǒu yáng yān, shǐ wèn zhī zhòng ní, yuē:" wú chuān jǐng qí huò gǒu, hé yé?" zhòng ní yuē:" yǐ qiū suǒ wén, yáng yě. qiū wén zhī: mù shí zhī guài, kuí,' wǎng liǎng.' shuǐ zhōng zhī guài, lóng,' wǎng xiàng.' tǔ zhōng zhī guài yuē' bēn yáng.'" xià dǐng zhì yuē:"' wǎng xiàng' rú sān suì ér, chì mù, hēi sè, dà ěr, zhǎng bì, chì zhǎo. suǒ fù, zé kě dé shí." wáng zǐ yuē:" mù jīng wèi' yóu guāng,' jīn jīng wèi' qīng míng'" yě.
季桓子穿井,获如土缶,其中有羊焉,使问之仲尼,曰:“吾穿井其获狗,何耶?”仲尼曰:“以丘所闻,羊也。丘闻之:木石之怪,夔,‘魍魉。’水中之怪,龙,‘罔象。’土中之怪曰‘贲羊。’”夏鼎志曰:“‘罔象’如三岁儿,赤目,黑色,大耳,长臂,赤爪。索缚,则可得食。”王子曰:“木精为‘游光,’金精为‘清明’”也。
jìn huì dì yuán kāng zhōng, wú jùn lóu xiàn huái yáo jiā hū wén dì zhōng yǒu quǎn shēng yǐn yǐn. shì shēng fā chù, shàng yǒu xiǎo qiào, dà rú yǐn xué. yáo yǐ zhàng cì zhī, rù shù chǐ, jué yǒu wù. nǎi jué shì zhī, dé quǎn zǐ, cí xióng gè yī, mù yóu wèi kāi, xíng dà yú cháng quǎn. bǔ zhī, ér shí. zuǒ yòu xián wǎng guān yān. zhǎng lǎo huò yún:" cǐ míng' xī quǎn,' dé zhī zhě, lìng jiā fù chāng, yí dāng yǎng zhī." yǐ mù wèi kāi, hái zhì qiào zhōng, fù yǐ mó lóng, sù xī fā shì, zuǒ yòu wú kǒng, suì shī suǒ zài. yáo jiā jī nián wú tā huò fú. zhì tài xìng zhōng, wú jùn tài shǒu zhāng mào, wén zhāi nèi chuáng xià quǎn shēng. qiú ér bù dé. jì ér dì chè, yǒu èr quǎn zǐ, qǔ ér yǎng zhī, jiē sǐ. qí hòu mào wèi wú xīng bīng shěn chōng suǒ shā. shī zǐ yuē:" dì zhōng yǒu quǎn, míng yuē' dì láng' yǒu rén, míng yuē' wú shāng.' xià dǐng zhì yuē:" jué dì ér dé gǒu, míng yuē' jiǎ' jué dì ér dé tún, míng yuē' xié' jué dì ér dé rén míng yuē' jù:'' jù' wú shāng yě." cǐ wù zhī zì rán, wú wèi guǐ shén ér guài zhī. rán zé' jiǎ' yǔ' dì láng' míng yì, qí shí yī wù yě. huái nán bì wàn yuē:" qiān suì yáng gān, huà wéi' dì zǎi' chán chú dé' shàng cao xià guā,' zú shí wéi' chún.'" cǐ jiē yīn qì huà yǐ xiāng gǎn ér chéng yě.
晋惠帝元康中,吴郡娄县怀瑶家忽闻地中有犬声隐隐。视声发处,上有小窍,大如螾穴。瑶以杖刺之,入数尺,觉有物。乃掘视之,得犬子,雌雄各一,目犹未开,形大于常犬。哺之,而食。左右咸往观焉。长老或云:“此名‘犀犬,’得之者,令家富昌,宜当养之。”以目未开,还置窍中,覆以磨砻,宿昔发视,左右无孔,遂失所在。瑶家积年无他祸幅。至太兴中,吴郡太守张懋,闻斋内床下犬声。求而不得。既而地坼,有二犬子,取而养之,皆死。其后懋为吴兴兵沈充所杀。尸子曰:“地中有犬,名曰‘地狼;’有人,名曰‘无伤。’夏鼎志曰:“掘地而得狗,名曰‘贾;’掘地而得豚,名曰‘邪;’掘地而得人;名曰‘聚:’‘聚’无伤也。”此物之自然,无谓鬼神而怪之。然则‘贾’与‘地狼’名异,其实一物也。淮南毕万曰:“千岁羊肝,化为‘地宰;’蟾蜍得‘(上艹下瓜),’卒时为‘鹑。’”此皆因气化以相感而成也。
wú zhū gě kè wèi dān yáng tài shǒu, cháng chū liè, liǎng shān zhī jiān, yǒu wù rú xiǎo ér, shēn shǒu yù yǐn rén. kè lìng shēn zhī, nǎi yǐn qù gù dì. qù gù dì, jí sǐ. jì ér cān zuǒ wèn qí gù, yǐ wéi shén míng. kè yuē:" cǐ shì zài bái zé tú nèi yuē:' liǎng shān zhī jiān, qí jīng rú xiǎo ér, jiàn rén, zé shēn shǒu yù yǐn rén, míng yuē" xī náng," yǐn qù gù dì, zé sǐ.' wú wèi shén míng ér yì zhī. zhū jūn ǒu wèi jiàn ěr."
吴诸葛恪为丹阳太守,尝出猎,两山之间,有物如小儿,伸手欲引人。恪令伸之,乃引去故地。去故地,即死。既而参佐问其故,以为神明。恪曰:“此事在白泽图内;曰:‘两山之间,其精如小儿,见人,则伸手欲引人,名曰“傒囊,”引去故地,则死。’无谓神明而异之。诸君偶未见耳。”
wáng mǎng jiàn guó sì nián, chí yáng yǒu xiǎo rén jǐng, zhǎng yī chǐ yú, huò chéng chē, huò bù xíng, cāo chí wàn wù, dà xiǎo gè zì xiāng chèn, sān rì nǎi zhǐ. mǎng shén è zhī. zì hòu dào zéi rì shén, mǎng jìng bèi shā. guǎn zǐ yuē:" hé zé shù bǎi suì, gǔ zhī bù xǐ, shuǐ zhī bù jué zhě, shēng' qìng jì.'' qìng jì' zhě, qí zhuàng ruò rén, qí zhǎng sì cùn, yī huáng yī, guān huáng guān, dài huáng gài, chéng xiǎo mǎ, hǎo jí chí, yǐ qí míng hū zhī, kě shǐ qiān lǐ wài yī rì fǎn bào." rán chí yáng zhī jǐng zhě, huò" qìng jì" yě hū. yòu yuē:" hé xiǎo shuǐ jīng, shēng' chí.'"' chí' zhě, yī tóu ér liǎng shēn, qí zhuàng ruò shé, zhǎng bā chǐ, yǐ qí míng hū zhī, kě shǐ qǔ yú biē.
王莽建国四年,池阳有小人景,长一尺余,或乘车,或步行,操持万物,大小各自相称,三日乃止。莽甚恶之。自后盗贼日甚,莽竟被杀。管子曰:“涸泽数百岁,谷之不徙,水之不绝者,生‘庆忌。’‘庆忌’者,其状若人,其长四寸,衣黄衣,冠黄冠,戴黄盖,乘小马,好疾驰,以其名呼之,可使千里外一日反报。”然池阳之景者,或“庆忌”也乎。又曰:“涸小水精,生‘蚳。’”‘蚳’者,一头而两身,其状若蛇,长八尺,以其名呼之,可使取鱼鳖。
jìn, fú fēng yáng dào hé, xià yú tián zhōng, zhí yǔ, zhì sāng shù xià, pī lì xià jī zhī, dào hé yǐ chú gé zhé qí gǔ, suì luò dì, bù dé qù. chún rú dān, mù rú jìng, máo jiǎo zhǎng sān cùn, yú zhuàng shì liù chù, tóu shì xiǎn hóu.
晋,扶风杨道和,夏于田中,值雨,至桑树下,霹雳下击之,道和以锄格折其股,遂落地,不得去。唇如丹,目如镜,毛角长三寸,余状似六畜,头似狝猴。
qín shí, nán fāng yǒu" luò tóu mín," qí tóu néng fēi. qí zhǒng rén bù yǒu jì sì, hào yuē" chóng luò," gù yīn qǔ míng yān, wú shí, jiāng jūn zhū huán, dé yī bì, měi yè wò hòu, tóu zhé fēi qù. huò cóng gǒu dòu, huò cóng tiān chuāng zhōng chū rù, yǐ ěr wèi yì, jiāng xiǎo, fù huán. shǔ shù rú cǐ, bàng rén guài zhī, yè zhōng zhào shì, wéi yǒu shēn wú tóu, qí tǐ wēi lěng, qì xī cái shǔ. nǎi méng zhī yǐ bèi. zhì xiǎo, tóu hái, ài bèi bù dé ān, liǎng sān dù, duò dì. yī zhà shén chóu, tǐ qì shén jí, zhuàng ruò jiāng sǐ. nǎi qù bèi, tóu fù qǐ, fù jǐng. yǒu qǐng, hé píng. huán yǐ wéi dà guài, wèi bù gǎn chù, nǎi fàng qiǎn zhī. jì ér xiáng zhī, nǎi zhī tiān xìng yě. shí nán zhēng dà jiàng, yì wǎng wǎng dé zhī. yòu cháng yǒu fù yǐ tóng pán zhě, tóu bù dé jìn: suì sǐ.
秦时,南方有“落头民,”其头能飞。其种人部有祭祀,号曰“虫落,”故因取名焉,吴时,将军朱桓,得一婢,每夜卧后,头辄飞去。或从狗窦,或从天窗中出入,以耳为翼,将晓,复还。数数如此,傍人怪之,夜中照视,唯有身无头,其体微冷,气息裁属。乃蒙之以被。至晓,头还,碍被不得安,两三度,堕地。噫咤甚愁,体气甚急,状若将死。乃去被,头复起,傅颈。有顷,和平。桓以为大怪,畏不敢畜,乃放遣之。既而详之,乃知天性也。时南征大将,亦往往得之。又尝有覆以铜盘者,头不得进:遂死。
jiāng, hàn zhī yù, yǒu" chū rén," qí xiān, lǐn jūn zhī miáo yì yě, néng huà wéi hǔ. cháng shā suǒ shǔ mán xiàn dōng gāo jū mín, céng zuò kǎn bǔ hǔ, kǎn fā, míng rì zhòng rén gòng wǎng gé zhī, jiàn yī tíng cháng, chì zé, dà guān, zài kǎn zhōng zuò. yīn wèn" jūn hé yǐ rù cǐ zhōng?" hēng zhǎng dà nù yuē:" zuó hū bèi xiàn zhào, yè bì yǔ, suì wù rù cǐ zhōng. jí chū wǒ." yuē:" jūn jiàn zhào, bù dàng yǒu wén shū yé?" jí chū huái zhōng zhào wén shū. yú shì jí chū zhī. xún shì, nǎi huà wéi hǔ, shàng shān zǒu. huò yún:" chū, hǔ huà wéi rén, rú zhe zǐ gé yī, qí zú wú zhǒng, hǔ, yǒu wǔ zhǐ zhě, jiē shì chū."
江,汉之域,有“貙人,”其先,廪君之苗裔也,能化为虎。长沙所属蛮县东高居民,曾作槛捕虎,槛发,明日众人共往格之,见一亭长,赤帻,大冠,在槛中坐。因问“君何以入此中?”亨长大怒曰:“昨忽被县召,夜避雨,遂误入此中。急出我。”曰:“君见召,不当有文书耶?”即出怀中召文书。于是即出之。寻视,乃化为虎,上山走。或云:“貙,虎化为人,如着紫葛衣,其足无踵,虎,有五指者,皆是貙。”
shǔ zhōng xī nán gāo shān zhī shàng, yǒu wù, yǔ hóu xiāng lèi, zhǎng qī chǐ, néng zuò rén xíng, shàn zǒu zhú rén, míng yuē" jiā guó," yī míng" mǎ huà," huò yuē" jué yuán." cì dào héng fù nǚ yǒu měi zhě, zhé dào qǔ, jiāng qù, rén bù dé zhī. ruò yǒu xíng rén jīng guò qí páng, jiē yǐ zhǎng shéng xiāng yǐn, yóu gù bù miǎn. cǐ wù néng bié nán nǚ qì chòu, gù qǔ nǚ, nán bù qǔ yě. ruò qǔ de rén nǚ, zé wèi jiā shì. qí wú zi zhě, zhōng shēn bù dé hái. shí nián zhī hòu, xíng jiē lèi zhī. yì yì mí huò, bù fù sī guī. ruò yǒu zi zhě, zhé bào sòng hái qí jiā, chǎn zǐ, jiē rú rén xíng. yǒu bù yǎng zhě, qí mǔ zhé sǐ gù jù pà zhī, wú gǎn bù yǎng. jí zhǎng, yú rén bù yì. jiē yǐ yáng wèi xìng. gù jīn shǔ zhōng xī nán duō zhū yáng, lǜ jiē shì" guó"" mǎ huà" zhī zǐ sūn yě.
蜀中西南高山之上,有物,与猴相类,长七尺,能作人行,善走逐人,名曰“猳国,”一名“马化,”或曰“玃猿。”伺道行妇女有美者,辄盗取,将去,人不得知。若有行人经过其旁,皆以长绳相引,犹故不免。此物能别男女气臭,故取女,男不取也。若取得人女,则为家室。其无子者,终身不得还。十年之后,形皆类之。意亦迷惑,不复思归。若有子者,辄抱送还其家,产子,皆如人形。有不养者,其母辄死;故惧怕之,无敢不养。及长,与人不异。皆以杨为姓。故今蜀中西南多诸杨,率皆是“●国”“马化”之子孙也。
lín chuān jiān zhū shān yǒu yāo wù, lái cháng yīn dà fēng yǔ, yǒu shēng rú xiào, néng shè rén, qí suǒ zhe zhě, yǒu qǐng, biàn zhǒng, dà dú. yǒu cí xióng: xióng jí, ér cí huǎn jí zhě bù guò bàn rì jiān, huǎn zhě jīng sù. qí páng rén cháng yǒu yǐ jiù zhī, jiù zhī shǎo chí, zé sǐ. sú míng yuē" dāo láo guǐ." gù wài shū yún:" guǐ shén zhě, qí huò fú fā yáng zhī yàn yú shì zhě yě." lǎo zǐ yuē:" xī zhī dé yī zhě: tiān de yī yǐ qīng, dì dé yī yǐ níng, shén dé yī yǐ líng, gǔ dé yī yǐ yíng, hóu wáng dé yī yǐ wéi tiān xià zhēn." rán zé tiān dì guǐ shén, yǔ wǒ bìng shēng zhě yě qì fēn zé xìng yì, yù bié zé xíng shū, mò néng xiāng jiān yě. shēng zhě zhǔ yáng, sǐ zhě zhǔ yīn, xìng zhī suǒ tuō, gè ān qí shēng, tài yīn zhī zhōng, guài wù cún yān.
临川间诸山有妖物,来常因大风雨,有声如啸,能射人,其所着者,有顷,便肿,大毒。有雌雄:雄急,而雌缓;急者不过半日间,缓者经宿。其旁人常有以救之,救之少迟,则死。俗名曰“刀劳鬼。”故外书云:“鬼神者,其祸福发扬之验于世者也。”老子曰:“昔之得一者:天得一以清,地得一以宁,神得一以灵,谷得一以盈,侯王得一以为天下贞。”然则天地鬼神,与我并生者也;气分则性异,域别则形殊,莫能相兼也。生者主阳,死者主阴,性之所托,各安其生,太阴之中,怪物存焉。
yuè dì shēn shān zhōng yǒu niǎo, dà rú jiū, qīng sè, míng yuē" yě niǎo," chuān dà shù, zuò cháo, rú wǔ liù shēng qì, hù kǒu jìng shù cùn: zhōu shì yǐ tǔ yā, chì bái xiàng fēn, zhuàng rú shè hóu. fá mù zhě jiàn cǐ shù, jí bì zhī qù huò yè míng bú jiàn niǎo, niǎo yì zhī rén bú jiàn, biàn míng huàn yuē:" duō duō shǎng qù!" míng rì pián yí jí shàng" duō duō xià qù!" míng rì pián yí jí xià ruò bù shǐ qù, dàn yán xiào ér bù yǐ zhě, rén kě zhǐ fá yě. ruò yǒu huì è jí qí suǒ zhǐ zhě, zé yǒu hǔ tōng xī lái shǒu, rén bù qù, biàn shāng hài rén. cǐ niǎo, bái rì jiàn qí xíng, shì niǎo yě yè tīng qí míng, yì niǎo yě shí yǒu guān lè zhě, biàn zuò rén xíng, zhǎng sān chǐ, zhì jiàn zhōng qǔ shí xiè jiù rén zhì zhī, rén bù kě fàn yě. yuè rén wèi cǐ niǎo shì" yuè zhù" zhī zǔ yě.
越地深山中有鸟,大如鸠,青色,名曰“冶鸟,”穿大树,作巢,如五六升器,户口径数寸:周饰以土垭,赤白相分,状如射侯。伐木者见此树,即避之去;或夜冥不见鸟,鸟亦知人不见,便鸣唤曰:“咄咄上去!”明日便宜急上;“咄咄下去!”明日便宜急下;若不使去,但言笑而不已者,人可止伐也。若有秽恶及其所止者,则有虎通夕来守,人不去,便伤害人。此鸟,白日见其形,是鸟也;夜听其鸣,亦鸟也;时有观乐者,便作人形,长三尺,至涧中取石蟹;就人炙之,人不可犯也。越人谓此鸟是“越祝”之祖也。
nán hǎi zhī wài, yǒu jiāo rén, shuǐ jū, rú yú, bù fèi zhī jī. qí yǎn, qì, zé néng chū zhū.
南海之外,有鲛人,水居,如鱼,不废织绩。其眼,泣,则能出珠。
lú jiāng dān, zōng yáng èr xiàn jìng, shàng yǒu dà qīng xiǎo qīng hēi jū shān yě zhī zhōng, shí wén kū shēng duō zhě zhì shù shí rén, nán nǚ dà xiǎo, rú shǐ sàng zhě. lín rén jīng hài, zhì bǐ bēn fù, cháng bú jiàn rén. rán yú kū dì, bì yǒu sǐ sàng. lǜ shēng ruò duō, zé wèi dà jiā shēng ruò xiǎo, zé wèi xiǎo jiā.
庐江耽,枞阳二县境,上有大青小青黑居山野之中,时闻哭声多者至数十人,男女大小,如始丧者。邻人惊骇,至彼奔赴,常不见人。然于哭地,必有死丧。率声若多,则为大家;声若小,则为小家。
lú jiāng dà shān zhī jiān, yǒu" shān dōu," shì rén, luǒ shēn, jiàn rén biàn zǒu. yǒu nán, nǚ, kě zhǎng sì wǔ zhàng, néng xiāng huàn, cháng zài yōu mèi zhī zhōng, shì chī mèi guǐ wù.
庐江大山之间,有“山都,”似人,裸身,见人便走。有男,女,可长四五丈,能●相唤,常在幽昧之中,似魑魅鬼物。
hàn guāng wǔ zhōng píng zhōng, biān zhě àn: zhōng píng dāng wèi zhōng yuán, yīn guāng wǔ wú zhōng píng nián hào. huò guāng wǔ wèi líng dì zhī wù. yǒu wù chǔ yú jiāng shuǐ, qí míng yuē" yù," yī yuē" duǎn hú." néng hán shā shè rén. suǒ zhōng zhě, zé shēn tǐ jīn jí, tóu tòng, fā rè. jù zhě zhì sǐ. jiāng rén yǐ shù fāng yì zhī, zé dé shā shí yú ròu zhōng. shī suǒ wèi" wèi guǐ, wèi yù," zé bù kě cè yě. jīn sú wèi zhī" xī dú." xiān rú yǐ wéi nán nǚ tóng chuān ér yù, yín nǚ, wéi zhǔ luàn qì suǒ shēng yě. hàn, yǒng chāng jùn bù wéi xiàn, yǒu jìn shuǐ shuǐ yǒu dú qì, wéi shí yī yuè, shí sān yuè chā kě dù shè, zì zhēng yuè zhì shí yuè bù kě dù dù zhé bìng shā rén, qí qì zhōng yǒu è wù, bú jiàn qí xíng, qí shì yǒu shēng. rú yǒu suǒ tóu jī nèi zhōng mù, zé zhé zhōng rén, zé hài. shì sú hào wèi" guǐ dàn." gù jùn yǒu zuì rén, xǐ zhī jìn fáng, bù guò shí rì, jiē sǐ.
汉光武中平中,(编者按:中平当为中元,因光武无中平年号。或光武为灵帝之误。)有物处于江水,其名曰“蜮,”一曰“短狐。”能含沙射人。所中者,则身体筋急,头痛,发热。剧者至死。江人以术方抑之,则得沙石于肉中。诗所谓“为鬼,为蜮,”则不可测也。今俗谓之“溪毒。”先儒以为男女同川而浴,淫女,为主乱气所生也。汉,永昌郡不违县,有禁水;水有毒气,唯十一月,十三月差可渡涉,自正月至十月不可渡;渡辄病杀人,其气中有恶物,不见其形,其似有声。如有所投击内中木,则折;中人,则害。士俗号为“鬼弹。”故郡有罪人,徙之禁防,不过十日,皆死。
yú wài fù zǐ fū jiǎng shì, yǒu yōng kè, dé jí, xià xuè yī yǐ zhōng gǔ, nǎi mì yǐ ráng hé gēn bù xí xià, bù shǐ zhī, nǎi kuáng yán yuē:" shí wǒ chóng zhě, nǎi zhāng xiǎo xiǎo yě." nǎi hū" xiǎo xiǎo wáng" yún, jīn shì gōng gǔ, duō yòng ráng hé gēn, wǎng wǎng yàn. ráng hé, huò wèi jiā cǎo. pó yáng zhào shòu, yǒu quǎn, gǔ, shí chén cén yì shòu, hū yǒu dài huáng quǎn liù qī qún, chū fèi cén, hòu yú xiāng bó guī yǔ shòu fù shí, tù xiě, jǐ sǐ. nǎi xiè jié gěng yǐ yǐn zhī ér yù. gǔ yǒu guài wù, ruò guǐ, qí yāo xíng biàn huà zá lèi shū zhǒng: huò wèi gǒu shǐ, huò wèi chóng shé. qí rén bù zì zhī qí xíng zhuàng, xíng zhī yú bǎi xìng, suǒ zhōng jiē sǐ.
余外妇姊夫蒋士,有佣客,得疾,下血;医以中蛊,乃密以蘘荷根布席下,不使知,乃狂言曰:“食我虫者,乃张小小也。”乃呼“小小亡”云,今世攻蛊,多用蘘荷根,往往验。蘘荷,或谓嘉草。鄱阳赵寿,有犬,蛊,时陈岑诣寿,忽有大黄犬六七群,出吠岑,后余相伯归与寿妇食,吐血,几死。乃屑桔梗以饮之而愈。蛊有怪物,若鬼,其妖形变化杂类殊种:或为狗豕,或为虫蛇。其人不自知其形状,行之于百姓,所中皆死。
xíng yáng jùn yǒu yī jiā, xìng liào, lěi shì wèi gǔ, yǐ cǐ zhì fù. hòu qǔ xīn fù, bù yǐ cǐ yǔ zhī. yù jiā rén xián chū, wéi cǐ fù shǒu shě, hū jiàn wū zhōng yǒu dà gāng, fù shì fā zhī, jiàn yǒu dà shé, fù nǎi zuò tāng guàn shā zhī. jí jiā rén guī, fù jù bái qí shì, jǔ jiā jīng wǎn. wèi jǐ, qí jiā jí yì, sǐ wáng lüè jǐn.
荥阳郡有一家,姓廖,累世为蛊,以此致富。后取新妇,不以此语之。遇家人咸出,唯此妇守舍,忽见屋中有大缸,妇试发之,见有大蛇,妇乃作汤灌杀之。及家人归,妇具白其事,举家惊惋。未几,其家疾疫,死亡略尽。