kù lì
○酷吏
fū wèi guó zhī tǐ yǒu sì yān: yī yuē rén yì, èr yuē lǐ zhì, sān yuē fǎ lìng, sì yuē xíng fá. rén yì lǐ zhì, zhèng zhī běn yě, fǎ lìng xíng fá, zhèng zhī mò yě. wú běn bù lì, wú mò bù chéng. rán jiào huà yuǎn ér xíng fá jìn, kě yǐ zhù huà ér bù kě yǐ zhuān xíng, kě yǐ lì wēi ér bù kě yǐ fán yòng. lǎo zǐ yuē:" qí zhèng chá chá, qí rén quē quē." yòu yuē:" fǎ lìng zī zhāng, dào zéi duō yǒu." rán zé lìng zhī fán kē, lì zhī yán kù, bù néng zhì lǐ, bǎi dài kě zhī. kǎo lǎn qián zài, yǒu shí ér yòng zhī yǐ. xī qín rèn yù lì, zhě yī mǎn dào. hàn gé qí fēng, jiǎo wǎng guò zhèng. jìn wǎng shū kuò, suì lòu tūn zhōu, dà jiān jù huá, fàn yì qīn lǐ. gù gāng kè zhī lì, cuī lā xiōng xié, yī qiè jìn jiān, yǐ jiù shí bì, suī chuí jiào yì, huò yǒu suǒ qǔ yān. gāo zǔ yīng qī, píng yī jiāng zuǒ, sì hǎi jiǔ zhōu, fú jiào cóng yì. zhì yú wēi xíng jùn guó, lì zhé gōng hóu, chéng chuán fù rén, tàn wán zhuó lì zhě, suǒ zài miè wén yān. wú nǎng shí zhī bì, yì yǐ míng yǐ. shì wén děng gōng bù zú jì, cái xíng wú wén, zāo yù shí lái, dāo qiè fēi jù, sì qí biǎn xìng, duō xíng wú lǐ, jūn zǐ xiǎo rén, xián lí qí dú. fán jué suǒ lì, mò bù lǐn rán. jū qí xià zhě, shì zhī rú shé huī, guò qí jìng zhě, táo zhī rú kòu chóu. yú rén zhī ēn, xīn fēi hǎo shàn, jiā rén zhī zuì, shì fēi jí è. qí suǒ chī rǔ, duō zài wú gū, chá qí suǒ wèi, chái láng zhī bù ruò yě. wú jìn jiān chú huá zhī zhì, sì cán nüè yòu jiàn zhī xīn, jūn zǐ è zhī, gù biān wèi kù lì chuán yě.
夫为国之体有四焉:一曰仁义,二曰礼制,三曰法令,四曰刑罚。仁义礼制, 政之本也,法令刑罚,政之末也。无本不立,无末不成。然教化远而刑罚近,可以 助化而不可以专行,可以立威而不可以繁用。《老子》曰:“其政察察,其人缺缺。” 又曰:“法令滋章,盗贼多有。”然则令之烦苛,吏之严酷,不能致理,百代可知。 考览前载,有时而用之矣。昔秦任狱吏,赭衣满道。汉革其风,矫枉过正。禁网疏 阔,遂漏吞舟,大奸巨猾,犯义侵礼。故刚克之吏,摧拉凶邪,一切禁奸,以救时 弊,虽垂教义,或有所取焉。高祖膺期,平一江左,四海九州,服教从义。至于威 行郡国,力折公侯,乘传赋人,探丸斫吏者,所在蔑闻焉。无曩时之弊,亦已明矣。 士文等功不足纪,才行无闻,遭遇时来,叨窃非据,肆其褊性,多行无礼,君子小 人,咸罹其毒。凡厥所莅,莫不懔然。居其下者,视之如蛇虺,过其境者,逃之如 寇仇。与人之恩,心非好善,加人之罪,事非疾恶。其所笞辱,多在无辜,察其所 为,豺狼之不若也。无禁奸除猾之志,肆残虐幼贱之心,君子恶之,故编为《酷吏 传》也。
shè dí shì wén
○厍狄士文
shè dí shì wén, dài rén yě. zǔ gàn, qí zuǒ chéng xiàng. fù jìng, wǔ wèi jiāng jūn sì zhōu cì shǐ. shì wén xìng gū zhí, suī lín lǐ zhì qīn mò yǔ tōng xiá. shǎo dú shū. zài qí xí fēng zhāng wǔ jùn wáng, guān zhì lǐng jūn jiāng jūn. zhōu wǔ dì píng qí, shān dōng yì guān duō yíng zhōu shī, wéi shì wén bì mén zì shǒu. dì qí zhī, shòu kāi fǔ yí tóng sān sī suí zhōu cì shǐ. gāo zǔ shòu shàn, jiā shang kāi fǔ, fēng hú bēi xiàn zi, xún bài bèi zhōu cì shǐ. xìng qīng kǔ, bù shòu gōng liào, jiā wú yú cái. qí zi cháng dàn guān chú bǐng, shì wén jiā zhī yú yù lèi rì, zhàng zhī yī bǎi, bù sòng hái jīng. tóng lì wú gǎn chū mén, suǒ mǎi yán cài, bì yú wài jìng. fán yǒu chū rù, jiē fēng shǔ qí mén, qīn jiù jué jī, qìng diào bù tōng. fǎ lìng yán sù, lì rén gǔ zhàn, dào bù shí yí. yǒu xì guò, bì shēn wén xiàn hài. cháng rù cháo, yù shàng zhì jiǔ gāo huì, cì gōng qīng rù zuǒ cáng, rèn qǔ duō shǎo. rén jiē jí zhòng, shì wén dú kǒu xián juàn yī pǐ, liǎng shǒu gè chí yī pǐ. shàng wèn qí gù, shì wén yuē: " chén kǒu shǒu jù mǎn, yú wú suǒ xū." shàng yì zhī, bié jiā shǎng wù, láo ér qiǎn zhī. shì wén zhì zhōu, fā tī jiān yǐn, zhǎng lì chǐ bù shēng sù zhī zāng, wú suǒ kuān dài. dé qiān yú rén ér zòu zhī, shàng xī pèi fáng lǐng nán, qīn qī xiāng sòng, kū qì zhī shēng biàn yú zhōu jìng. zhì lǐng nán, yù zhàng lì sǐ zhě shí bā jiǔ, yú shì fù mǔ qī zǐ wéi kū shì wén. shì wén wén zhī, lìng rén bǔ zhuō, wō chuí yíng qián, ér kū zhě mí shén. yǒu jīng zhào wéi kūn wèi bèi zhōu sī mǎ, hé dōng zhào dá wèi qīng hé lìng, èr rén bìng kē kè, wéi zhǎng shǐ yǒu huì zhèng. shí rén wéi zhī yǔ yuē:" cì shǐ luó chà zhèng, sī mǎ fù shé chēn, zhǎng shǐ hán xiào pàn, qīng hé shēng chī rén." shàng wén ér tàn yuē:" shì wén zhī bào, guò yú měng shòu." jìng zuò miǎn. wèi jǐ, yǐ wèi yōng zhōu zhǎng shǐ, shì wén wèi rén yuē:" wǒ xiàng fǎ shēn, bù néng kuī hòu yào guì, bì sǐ cǐ guān yǐ." jí xià chē, zhí fǎ yán zhèng, bù bì guì qī, bīn kè mò gǎn zhì mén, rén duō yuàn wàng. shì wén cóng fù mèi wèi qí shì pín, yǒu sè, qí miè zhī hòu, cì xuē guó gōng zhǎng sūn lǎn wèi qiè. lǎn qī zhèng shì xìng dù, zèn zhī yú wén xiàn hòu, hòu lìng lǎn lí jué. shì wén chǐ zhī, bù yǔ xiāng jiàn. hòu yīng zhōu cì shǐ táng jūn míng jū mǔ yōu, pīng yǐ wéi qī, yóu shì shì wén jūn míng bìng wèi yù shǐ suǒ hé. shì wén xìng gāng, zài yù shù rì, fèn huì ér sǐ. jiā wú yú cái, yǒu zi sān rén, zhāo xī bù jì, qīn yǒu wú nèi zhī zhě.
厍狄士文,代人也。祖干,齐左丞相。父敬,武卫将军、肆州刺史。士文性孤 直,虽邻里至亲莫与通狎。少读书。在齐袭封章武郡王,官至领军将军。周武帝平 齐,山东衣冠多迎周师,唯士文闭门自守。帝奇之,授开府仪同三司、随州刺史。 高祖受禅,加上开府,封湖陂县子,寻拜贝州刺史。性清苦,不受公料,家无余财。 其子常啖官厨饼,士文枷之于狱累日,杖之一百,步送还京。僮隶无敢出门,所买 盐菜,必于外境。凡有出入,皆封署其门,亲旧绝迹,庆吊不通。法令严肃,吏人 股战,道不拾遗。有细过,必深文陷害。尝入朝,遇上置酒高会,赐公卿入左藏, 任取多少。人皆极重,士文独口衔绢一匹,两手各持一匹。上问其故,士文曰: “臣口手俱满,余无所须。”上异之,别加赏物,劳而遣之。士文至州,发擿奸隐, 长吏尺布升粟之赃,无所宽贷。得千余人而奏之,上悉配防岭南,亲戚相送,哭泣 之声遍于州境。至岭南,遇瘴疠死者十八九,于是父母妻子唯哭士文。士文闻之, 令人捕捉,挝捶盈前,而哭者弥甚。有京兆韦焜为贝州司马,河东赵达为清河令, 二人并苛刻,唯长史有惠政。时人为之语曰:“刺史罗刹政,司马蝮蛇瞋,长史含 笑判,清河生吃人。”上闻而叹曰:“士文之暴,过于猛兽。”竟坐免。未几,以 为雍州长史,士文谓人曰:“我向法深,不能窥候要贵,必死此官矣。”及下车, 执法严正,不避贵戚,宾客莫敢至门,人多怨望。士文从父妹为齐氏嫔,有色,齐 灭之后,赐薛国公长孙览为妾。览妻郑氏性妒,谮之于文献后,后令览离绝。士文 耻之,不与相见。后应州刺史唐君明居母忧,娉以为妻,由是士文、君明并为御史 所劾。士文性刚,在狱数日,愤恚而死。家无余财,有子三人,朝夕不继,亲友无 内之者。
tián shì
○田式
tián shì, zì xiǎn biāo, féng yì xià bāng rén yě. zǔ ān xìng, fù cháng lè, shì wèi, jù wèi běn jùn tài shǒu. shì xìng gāng guǒ, duō wǔ yì, quán yǒng jué rén. zhōu míng dì shí, nián shí bā, shòu dū du, lǐng xiāng bīng. hòu shù zài, bài wèi nán tài shǒu, zhèng shàng yán měng, lì rén chóng zú ér lì, wú gǎn wéi fǎ zhě. qiān běn jùn tài shǒu, qīn gù píng jī, qǐng tuō bù xíng. wǔ dì wén ér shàn zhī, jìn wèi yí tóng sān sī, cì jué xìn dōu xiàn gōng, zhuó bài yán zhōu cì shǐ. cóng dì píng qí, yǐ gōng jiā shàng kāi fǔ, xǐ wèi jiàn zhōu cì shǐ, gǎi fēng liáng quán xiàn gōng. gāo zǔ zǒng bǎi kuí, wèi jiǒng zuò luàn yè chéng, cóng wéi xiào kuān jī zhī. yǐ gōng bài dà jiàng jūn, jìn jué wǔ shān jùn gōng. jí shòu shàn, bài xiāng zhōu zǒng guǎn, zhuān yǐ lì wēi wèi wù. měi shì shì yú wài, bì shèng qì yǐ dài qí xià, guān shǔ gǔ lì, wú gǎn yǎng shì. yǒu fàn jìn zhě, suī zhì qīn nì, wú suǒ róng dài. qí nǚ xù jīng zhào dù níng, zì cháng ān shěng zhī, shì jiè níng wú chū rù. níng jiǔ zhī bù dé hái, qiè shàng běi lóu, yǐ chàng jī sī. shì zhī zhī, chī níng wǔ shí. qí suǒ ài nú, cháng yì shì bái shì, yǒu chóng shàng qí yī jīn, huī xiù fú qù zhī. shì yǐ wéi màn jǐ, lì bàng shā zhī. huò liáo lì jiān zāng, bù nèi jié dào zhě, wú wèn qīng zhòng, xī jìn dì láo zhōng, qǐn chù fèn huì, lìng qí kǔ dú, zì fēi shēn sǐ, zhōng bù dé chū. měi shè shū dào zhōu, shì wèi xiá dú, xiān zhào yù zú, shā zhòng qiú, rán hòu xuān shì bǎi xìng. qí kè bào rú cǐ. yóu shì wèi shàng suǒ qiǎn, chú míng wéi bǎi xìng. shì cán huì bù shí, qī zǐ zhì qí suǒ, zhé nù, wéi shì tóng èr rén gěi shǐ zuǒ yòu. cóng jiā zhōng suǒ jiāo, yù yǐ zì shā, jiā rén bù yǔ. yīn qiǎn suǒ shì tóng yì shì mǎi dú yào, qī zǐ yòu duó ér qì zhī. shì huì wò. qí zi xìn shí wéi yí tóng, zhì shì qián liú tì yuē:" dà rén jì shì cháo tíng jiù chén, yòu wú dà guò. bǐ jiàn gōng qīng fàng rǔ zhě duō yǐ, xuán fù shēng yòng, dà rén hé néng jiǔ hū? nǎi zhì yú cǐ!" shì chuā rán ér qǐ, chōu dāo zhuó xìn, xìn jù zǒu bì zhī, rèn zhōng yú yù. shàng zhī zhī, yǐ shì wèi zuì jǐ zhī shēn, fù qí guān jué. xún bài guǎng zhōu zǒng guǎn, zú guān.
田式,字显标,冯翊下邦人也。祖安兴,父长乐,仕魏,俱为本郡太守。式性 刚果,多武艺,拳勇绝人。周明帝时,年十八,授都督,领乡兵。后数载,拜渭南 太守,政尚严猛,吏人重足而立,无敢违法者。迁本郡太守,亲故屏迹,请托不行。 武帝闻而善之,进位仪同三司,赐爵信都县公,擢拜延州刺史。从帝平齐,以功加 上开府,徙为建州刺史,改封梁泉县公。高祖总百揆,尉迥作乱鄴城,从韦孝宽击 之。以功拜大将军,进爵武山郡公。及受禅,拜襄州总管,专以立威为务。每视事 于外,必盛气以待其下,官属股栗,无敢仰视。有犯禁者,虽至亲昵,无所容贷。 其女婿京兆杜宁,自长安省之,式诫宁无出入。宁久之不得还,窃上北楼,以暢羁 思。式知之,笞宁五十。其所爱奴,尝诣式白事,有虫上其衣衿,挥袖拂去之。式 以为慢己,立棒杀之。或僚吏奸赃,部内劫盗者,无问轻重,悉禁地牢中,寝处粪 秽,令其苦毒,自非身死,终不得出。每赦书到州,式未暇读,先召狱卒,杀重囚, 然后宣示百姓。其刻暴如此。由是为上所谴,除名为百姓。式惭恚不食,妻子至其 所,辄怒,唯侍僮二人给使左右。从家中索椒,欲以自杀,家人不与。阴遣所侍僮 诣市买毒药,妻子又夺而弃之。式恚卧。其子信时为仪同,至式前流涕曰:“大人 既是朝廷旧臣,又无大过。比见公卿放辱者多矣,旋复升用,大人何能久乎?乃至 于此!”式欻然而起,抽刀斫信,信遽走避之,刃中于阈。上知之,以式为罪己之 深,复其官爵。寻拜广州总管,卒官。
yàn róng
○燕荣
yàn róng, zì guì gōng, huá yīn hóng nóng rén yě. fù kǎn, zhōu dà jiàng jūn. róng xìng gāng yán, yǒu wǔ yì, shì zhōu wèi nèi shì shàng shì. cóng wǔ dì fá qí, yǐ gōng shòu kāi fǔ yí tóng sān sī, fēng gāo yì xiàn gōng. gāo zǔ shòu shàn, jìn wèi dà jiàng jūn, fēng luò cóng jùn gōng, bài jìn zhōu cì shǐ. cóng hé jiān wáng hóng jī tū jué, yǐ gōng bài shàng zhù guó, qiān qīng zhōu zǒng guǎn. róng zài zhōu, xuǎn jué yǒu lì zhě wéi wǔ bó, lì rén guò zhī zhě, bì jiā jié wèn, zhé chǔ tà zhī, chuàng duō jiàn gǔ. jiān dào píng jī, jìng nèi sù rán. tā zhōu xiàn rén xíng jīng qí jiè zhě, wèi ruò kòu chóu, bù gǎn xiū xī. shàng shén shàn zhī. hòu yīn rù cháo jìn, tè jiā láo miǎn. róng yǐ mǔ lǎo, qǐng měi suì rù cháo, shàng xǔ zhī. jí cí, shàng cì yàn yú nèi diàn, zhào wáng gōng zuò shī yǐ jiàn zhī. fá chén zhī yì, yǐ wéi xíng jūn zǒng guǎn, lǜ shuǐ jūn zì dōng lái bàng hǎi, rù tài hú, qǔ wú jùn. jì pò dān yáng, wú rén gòng lì xiāo huán wéi zhǔ, zǔ bīng yú jìn líng, wèi yǔ wén shù suǒ bài, tuì bǎo bāo shān. róng lǜ jīng jiǎ wǔ qiān niè zhī, huán bài zǒu, wèi róng suǒ zhí, jìn líng kuài jī xī píng. jiǎn jiào yáng zhōu zǒng guǎn. xún zhēng wèi yòu wǔ hòu jiāng jūn. tū jué kòu biān, yǐ wéi xíng jūn zǒng guǎn, tún yōu zhōu. mǔ yōu qù zhí. míng nián, qǐ wèi yōu zhōu zǒng guǎn. róng xìng yán kù, yǒu wēi róng, zhǎng shǐ jiàn zhě, mò bù huáng jù zì shī. fàn yáng lú shì, dài wéi zhe xìng, róng jiē shǔ wèi lì zú yǐ qū rǔ zhī. biān chī zuǒ yòu, dòng zhì qiān shù, liú xiě yíng qián, yǐn dàn zì ruò. cháng àn bù, dào cì jiàn cóng jīng, kān wèi chī chuí, mìng qǔ zhī, zhé yǐ shì rén. rén huò zì chén wú jiù, róng yuē:" hòu ruò yǒu zuì, dāng miǎn ěr." jí hòu fàn xì guò, jiāng wō zhī, rén yuē:" qián rì bèi zhàng, shǐ jūn xǔ yǒu zuì yòu zhī." róng yuē:" wú guò shàng ěr, kuàng yǒu guò xié!" bǎng chuí rú jiù. róng měi xún shěng guǎn nèi, wén guān rén jí bǎi xìng qī nǚ yǒu měi sè, zhé shě qí shì ér yín zhī. tān bào fàng zòng rì shén. shì shí yuán hóng sì bèi chú wèi yōu zhōu zhǎng shǐ, jù wèi róng suǒ rǔ, gù cí. shàng zhī zhī, chì róng yuē:" hóng sì zhàng shí yǐ shàng zuì, jiē xū zòu wén." róng fèn yuē:" shù zǐ hé gǎn nòng wǒ!" yú shì qiǎn hóng sì jiān nà cāng sù, yáng dé yī kāng yī bǐ, zhé fá zhī. měi chī suī bù mǎn shí, rán yī rì zhī zhōng, huò zhì sān shù. rú shì lì nián, yuàn xì rì gòu, róng suì shōu fù yù, jìn jué qí liáng. hóng sì jī něi, chōu yī xù, zá shuǐ yàn zhī. qí qī yì quē chēng yuān, shàng qiǎn kǎo gōng shì láng liú shì lóng chí yì jū wèn. zòu róng nüè dú fēi xū, yòu zéi huì láng jí, suì zhēng hái jīng shī, cì sǐ. xiān shì, róng jiā qǐn shì wú gù yǒu qū shù hú, cóng dì fén chū. wèi jǐ, róng sǐ yú qū chū zhī chù. yǒu zi xún.
燕荣,字贵公,华阴弘农人也。父偘,周大将军。荣性刚严,有武艺,仕周为 内侍上士。从武帝伐齐,以功授开府仪同三司,封高邑县公。高祖受禅,进位大将 军,封落丛郡公,拜晋州刺史。从河间王弘击突厥,以功拜上柱国,迁青州总管。 荣在州,选绝有力者为伍伯,吏人过之者,必加诘问,辄楚挞之,创多见骨。奸盗 屏迹,境内肃然。他州县人行经其界者,畏若寇仇,不敢休息。上甚善之。后因入 朝觐,特加劳勉。荣以母老,请每岁入朝,上许之。及辞,上赐宴于内殿,诏王公 作诗以饯之。伐陈之役,以为行军总管,率水军自东莱傍海,入太湖,取吴郡。既 破丹阳,吴人共立萧瓛为主,阻兵于晋陵,为宇文述所败,退保包山。荣率精甲五 千蹑之,瓛败走,为荣所执,晋陵、会稽悉平。检校扬州总管。寻征为右武候将军。 突厥寇边,以为行军总管,屯幽州。母忧去职。明年,起为幽州总管。荣性严酷, 有威容,长史见者,莫不惶惧自失。范阳卢氏,代为著姓,荣皆署为吏卒以屈辱之。 鞭笞左右,动至千数,流血盈前,饮啖自若。尝按部,道次见丛荆,堪为笞棰,命 取之,辄以试人。人或自陈无咎,荣曰:“后若有罪,当免尔。”及后犯细过,将 挝之,人曰:“前日被杖,使君许有罪宥之。”荣曰:“无过尚尔,况有过邪!” 榜棰如旧。荣每巡省管内,闻官人及百姓妻女有美色,辄舍其室而淫之。贪暴放纵 日甚。是时元弘嗣被除为幽州长史,惧为荣所辱,固辞。上知之,敕荣曰:“弘嗣 杖十已上罪,皆须奏闻。”荣忿曰:“竖子何敢弄我!”于是遣弘嗣监纳仓粟,飏 得一糠一秕,辄罚之。每笞虽不满十,然一日之中,或至三数。如是历年,怨隙日 构,荣遂收付狱,禁绝其粮。弘嗣饥馁,抽衣絮,杂水咽之。其妻诣阙称冤,上遣 考功侍郎刘士龙驰驿鞫问。奏荣虐毒非虚,又贼秽狼籍,遂征还京师,赐死。先是, 荣家寝室无故有蛆数斛,从地坟出。未几,荣死于蛆出之处。有子询。
zhào zhòng qīng
○赵仲卿
zhào zhòng qīng, tiān shuǐ lǒng xī rén yě. fù gāng, zhōu dà jiàng jūn. zhòng qīng xìng cū bào, yǒu lǚ lì, zhōu qí wáng xiàn shén lǐ zhī. cóng jī qí, gōng lín qín tǒng róng wēi yuǎn fú lóng zhāng bì děng wǔ chéng, jǐn píng zhī. yòu jī qí jiāng duàn xiào xiān yú yáo xiāng chéng, kǔ zhàn lián rì, pò zhī. yǐ gōng shòu dà dū dū, xún diǎn sù wèi. píng qí zhī yì, yǐ gōng qiān shàng yí tóng, jiān zhào jùn tài shǒu. rù wèi jī bó zhōng dài fū. wáng qiān zuò luàn, zhòng qīng shǐ zài lì zhōu, jí yǔ zǒng guǎn dòu lú jī fā bīng jù shǒu. wèi qiān suǒ gōng, zhòng qīng dū bīng chū zhàn, qián hòu yī shí qī zhèn. jí qiān píng, jìn wèi dà jiàng jūn, fēng cháng yuán xiàn gōng, yì qiān hù. gāo zǔ shòu shàn, jìn jué hé běi jùn gōng. kāi huáng sān nián, tū jué fàn sāi, yǐ xíng jūn zǒng guǎn cóng hé jiān wáng hóng chū hè lán shān. zhòng qīng bié dào jù jìn, wú lǔ ér hái. fù zhèn píng liáng, xún bài shí zhōu cì shǐ. fǎ lìng yán měng, xiān wēi zhī shī, wú suǒ róng shě, biān chī zhǎng shǐ, zhé zhì èr bǎi. guān rén zhàn xin lì, wú gǎn wéi fàn, dào zéi bǐng xī, jiē chēng qí néng. qiān yǎn zhōu cì shǐ, wèi zhī guān, bài shuò zhōu zǒng guǎn. yú shí sài běi shèng xìng tún tián, zhòng qīng zǒng guǎn tǒng zhī. wēi yǒu bù lǐ zhě, zhòng qīng zhé zhào zhǔ zhǎng, tà qí xiōng bèi, huò jiě yī dào yè yú jīng jí zhōng. shí rén wèi zhī měng shòu. shì duō kè jì, yóu shì shōu huò suì guǎng, biān shù wú kuì yùn zhī yōu. huì tū jué qǐ mín kè hán qiú hūn yú guó, shàng xǔ zhī. zhòng qīng yīn shì jiān qí gǔ ròu, suì xiāng gōng jī. shí qī nián, qǐ mín jiǒng pò, yǔ suí shǐ zhǎng sūn chéng tóu tōng hàn zhèn. zhòng qīng lǜ qí qiān yú chí yuán zhī, dá tóu bù gǎn bī. qián qiǎn rén yòu zhì qǐ mín suǒ bù, zhì zhě èr wàn yú jiā. qí nián, cóng gāo jiǒng zhǐ bái dào yǐ jī dá tóu. zhòng qīng lǜ bīng sān qiān wèi qián fēng, zhì zú lí shān, yǔ lǔ xiāng yù, jiāo zhàn qī rì, dà pò zhī. zhuī bēn zhì qǐ fú pō, fù pò zhī, lǔ qiān yú kǒu, zá chù wàn jì. tū jué xī zhòng ér zhì, zhòng qīng wèi fāng zhèn, sì miàn jù zhàn. jīng wǔ rì, huì gāo jiǒng dà bīng zhì, hé jī zhī, lǔ nǎi bài zǒu. zhuī dù bái dào, yú qín shān qī bǎi yú lǐ. shí tū jué jiàng zhě wàn yú jiā, shàng mìng zhòng qīng chù zhī héng ān. yǐ gōng jìn wèi shàng zhù guó, cì wù sān qiān duàn. cháo tíng lǜ dá tóu yǎn xí qǐ mín, lìng zhòng qīng tún bīng èr wàn yǐ bèi zhī, dài zhōu zǒng guǎn hán hóng yǒng kāng gōng lǐ yào wáng wèi zhōu cì shǐ liú lóng děng, jiāng bù qí yī wàn zhèn héng ān. dá tóu qí shí wàn lái kòu, hán hóng jūn dà bài, zhòng qīng zì lè níng zhèn yāo jī, zhǎn shǒu lǔ qiān yú jí. míng nián, dū yì zhù jīn hé dìng xiāng èr chéng, yǐ jū qǐ mín. shí yǒu biǎo yán zhòng qīng kù bào zhě, shàng lìng yù shǐ wáng wěi àn zhī, bìng shí, xī qí gōng bù zuì yě. yīn láo zhī yuē:" zhī gōng qīng zhèng, wéi xià suǒ è." cì wù wǔ bǎi duàn. zhòng qīng yì zì, yóu shì miǎn guān. rén shòu zhōng, jiǎn jiào sī nóng qīng. shǔ wáng xiù zhī dé zuì, fèng zhào wǎng yì zhōu qióng àn zhī. xiù bīn kè jīng guò zhī chù, zhòng qīng bì shēn wén zhì fǎ, zhōu xiàn zhǎng lì zuò zhě tài bàn. shàng yǐ wéi néng, shǎng bì nú wǔ shí kǒu, huáng jīn èr bǎi liǎng, mǐ sù wǔ qiān dàn, qí bǎo zá wù chēng shì. yáng dì sì wèi, pàn bīng bù gōng bù èr cáo shàng shū shì. qí nián, zú, shí nián liù shí sì. shì yuē sù. zèng wù wǔ bǎi duàn. zi hóng sì.
赵仲卿,天水陇西人也。父刚,周大将军。仲卿性粗暴,有膂力,周齐王宪甚 礼之。从击齐,攻临秦、统戎、威远、伏龙、张壁等五城,尽平之。又击齐将段孝 先于姚襄城,苦战连日,破之。以功授大都督,寻典宿卫。平齐之役,以功迁上仪 同,兼赵郡太守。入为畿伯中大夫。王谦作乱,仲卿使在利州,即与总管豆卢勣发 兵拒守。为谦所攻,仲卿督兵出战,前后一十七阵。及谦平,进位大将军,封长垣 县公,邑千户。高祖受禅,进爵河北郡公。开皇三年,突厥犯塞,以行军总管从河 间王弘出贺兰山。仲卿别道俱进,无虏而还。复镇平凉,寻拜石州刺史。法令严猛, 纤微之失,无所容舍,鞭笞长史,辄至二百。官人战忄栗,无敢违犯,盗贼屏息, 皆称其能。迁兗州刺史,未之官,拜朔州总管。于时塞北盛兴屯田,仲卿总管统之。 微有不理者,仲卿辄召主掌,挞其胸背,或解衣倒曳于荆棘中。时人谓之猛兽。事 多克济,由是收获岁广,边戍无馈运之忧。会突厥启民可汗求婚于国,上许之。仲 卿因是间其骨肉,遂相攻击。十七年,启民窘迫,与隋使长孙晟投通汉镇。仲卿率 骑千余驰援之,达头不敢逼。潜遣人诱致启民所部,至者二万余家。其年,从高颎 指白道以击达头。仲卿率兵三千为前锋,至族蠡山,与虏相遇,交战七日,大破之。 追奔至乞伏泊,复破之,虏千余口,杂畜万计。突厥悉众而至,仲卿为方阵,四面 拒战。经五日,会高颎大兵至,合击之,虏乃败走。追度白道,逾秦山七百余里。 时突厥降者万余家,上命仲卿处之恆安。以功进位上柱国,赐物三千段。朝廷虑达 头掩袭启民,令仲卿屯兵二万以备之,代州总管韩洪、永康公李药王、蔚州刺史刘 隆等,将步骑一万镇恆安。达头骑十万来寇,韩洪军大败,仲卿自乐宁镇邀击,斩 首虏千余级。明年,督役筑金河、定襄二城,以居启民。时有表言仲卿酷暴者,上 令御史王伟按之,并实,惜其功不罪也。因劳之曰:“知公清正,为下所恶。”赐 物五百段。仲卿益恣,由是免官。仁寿中,检校司农卿。蜀王秀之得罪,奉诏往益 州穷按之。秀宾客经过之处,仲卿必深文致法,州县长吏坐者太半。上以为能,赏 婢奴五十口,黄金二百两,米粟五千石,奇宝杂物称是。炀帝嗣位,判兵部、工部 二曹尚书事。其年,卒,时年六十四。谥曰肃。赠物五百段。子弘嗣。
cuī hóng dù dì hóng shēng
崔弘度弟弘升
cuī hóng dù, zì mó hē yǎn, bó líng ān píng rén yě. zǔ kǎi, wèi sī kōng. fù shuō, zhōu fū zhōu cì shǐ. hóng dù lǚ lì jué rén, yí mào kuí àn, xū miàn shén wěi. xìng yán kù. nián shí qī, zhōu dà zhǒng zǎi yǔ wén hù yǐn wèi qīn xìn. xún shòu dū du, lèi zhuǎn dà dū dū. shí hù zi zhōng shān gōng xùn wèi pú zhōu cì shǐ, lìng hóng dù cóng yān. cháng yǔ xùn dēng lóu, zhì shàng céng, qù dì sì wǔ zhàng, fǔ lín zhī, xùn yuē:" kě wèi yě." hóng dù yuē:" cǐ hé zú wèi!" chuā rán zhì xià, zhì dì wú sǔn shāng. xùn yǐ qí quán jié, dà qí zhī. hòu yǐ zhàn xūn, shòu yí tóng. cóng wǔ dì miè qí, jìn wèi shàng kāi fǔ, yè xiàn gōng, cì wù sān qiān duàn, sù mài sān qiān dàn, nú bì bǎi kǒu, zá chù qiān jì. xún cóng rǔ nán gōng yǔ wén shén jǔ pò lú chāng qī yú fàn yáng. xuān dì sì wèi, cóng yún guó gōng wéi xiào kuān jīng lüè huái nán. hóng dù yǔ huà zhèng gōng yǔ wén xīn sī shuǐ hè lóu zǐ gàn zhì féi kǒu, chén jiāng pān chēn lǜ bīng shù qiān lái jù zhàn, gé shuǐ ér zhèn. xīn qiǎn hóng dù yù yǐ huò fú, chēn zhì xī ér dùn. jìn gōng shòu yáng, jiàng chén shǒu jiāng wú wén lì, hóng dù gōng zuì. yǐ qián hòu xūn, jìn wèi shàng dà jiàng jūn, xí fù jué ān píng xiàn gōng. jí wèi jiǒng zuò luàn, yǐ hóng dù wèi xíng jūn zǒng guǎn, cóng wéi xiào kuān tǎo zhī. hóng dù mù cháng ān xiāo xióng shù bǎi rén wéi bié duì, suǒ dāng wú bù pī mǐ. hóng dù mèi xiān shì jiǒng zi wèi qī, jí pò yè chéng, jiǒng jiǒng pò shēng lóu, hóng dù zhí shàng lóng wěi zhuī zhī. jiǒng wān gōng jiāng shè hóng dù, hóng dù tuō dōu móu wèi jiǒng yuē:" xiāng shí bù? jīn rì gè tú guó shì, bù dé gù sī. yǐ qīn qī zhī qíng, jǐn è luàn bīng, bù xǔ qīn rǔ. shì shì rú cǐ, zǎo wèi shēn jì, hé suǒ dài yě?" jiǒng zhì gōng yú dì, mà dà chéng xiàng jí kǒu ér zì shā. hóng dù gù qí dì hóng shēng yuē:" rǔ kě qǔ jiǒng tóu." hóng shēng suì zhǎn zhī, jìn wèi shàng zhù guó. shí xíng jūn zǒng guǎn lì fēng guó gōng, hóng dù bù shí shā jiǒng, zhì zòng è yán, yóu shì jiàng jué yī děng, wèi wǔ xiāng jùn gōng. kāi huáng chū, tū jué rù kòu, hóng dù yǐ xíng jūn zǒng guǎn chū yuán zhōu yǐ jù zhī. lǔ tuì, hóng dù jìn tún líng wǔ. yuè yú ér hái, bài huá zhōu cì shǐ. nà qí mèi wèi qín xiào wáng fēi. xún qiān xiāng zhōu zǒng guǎn. hóng dù sù guì, yù xià yán jí, dòng xíng chuí fá, lì rén zhé qì, wén qí shēng, mò bù zhàn lì. suǒ zài zhī chù, lìng xíng jìn zhǐ, dào zéi píng jī. liáng wáng xiāo cóng lái zhāo, shàng yǐ hóng dù wèi jiāng líng zǒng guǎn, zhèn jīng zhōu. hóng dù wèi zhì, ér cóng shū fù yán yōng jū rén yǐ pàn, hóng dù zhuī zhī bù jí. chén rén dàn hóng dù, yì bù gǎn kuī jīng zhōu. píng chén zhī yì, yǐ xíng jūn zǒng guǎn cóng qín xiào wáng chū xiāng yáng dào. jí chén píng, cì wù wǔ qiān duàn. gāo zhì huì děng zuò luàn, fù yǐ xíng jūn zǒng guǎn chū quán mén dào, lì yú yáng sù. hóng dù yǔ sù, pǐn tóng ér nián zhǎng, sù měi qū xià zhī, yī dàn lì sù, yì shén bù píng, sù yán duō bù yòng. sù yì yōu róng zhī. jí hái, jiǎn jiào yuán zhōu shì, réng lǐng xíng jūn zǒng guǎn yǐ bèi hú, wú lǔ ér hái, shàng shén lǐ zhī, fù yǐ qí dì hóng shēng nǚ wèi hé nán wáng fēi. rén shòu zhōng, jiǎn jiào tài fǔ qīng. zì yǐ yī mén èr fēi, wú suǒ jiàng xià, měi jiè qí liáo lì yuē:" rén dāng chéng shù, wú de qī kuáng." jiē yuē:" nuò." hòu cháng shí biē, shì zhě bā jiǔ rén, hóng dù yī yī wèn zhī yuē:" biē měi hū?" rén jù zhī, jiē yún:" biē měi." hóng dù dà mà yuē:" yōng nú hé gǎn kuáng wǒ? rǔ chū wèi shí biē, ān zhī qí měi?" jù zhàng bā shí. guān shǔ bǎi gōng jiàn zhī zhě, mò bù liú hàn, wú gǎn qī yǐn. shí yǒu qū tū gài wèi wǔ hòu piào qí, yì yán kè, cháng ān wèi zhī yǔ yuē:" níng yǐn sān shēng cù, bú jiàn cuī hóng dù. níng rú sān shēng ài, bù féng qū tū gài." rán hóng dù lǐ jiā rú guān, zǐ dì bān bái, dòng xíng chuí chǔ, guī mén zhěng sù, wèi dāng shí suǒ chēng. wèi jǐ, qín wáng fēi yǐ zuì zhū, hé nán wáng fēi fù bèi fèi chù. hóng dù yōu huì, xiè bìng yú jiā, zhū dì nǎi yǔ zhī bié jū, mí bù dé zhì. yáng dì jí wèi, hé nán wáng wèi tài zǐ, dì jiāng fù lì cuī fēi, qiǎn zhōng shǐ jiù dì xuān zhǐ. shǐ zhě yì hóng shēng jiā, hóng dù bù zhī zhī yě. shǐ zhě fǎn, dì yuē:" hóng dù yǒu hé yán?" shǐ zhě yuē: " hóng dù chēng yǒu jí bù qǐ." dì mò rán, qí shì jìng qǐn. hóng dù yōu fèn, wèi jǐ, zú.
崔弘度,字摩诃衍,博陵安平人也。祖楷,魏司空。父说,周敷州刺史。弘度 膂力绝人,仪貌魁岸,须面甚伟。性严酷。年十七,周大冢宰宇文护引为亲信。寻 授都督,累转大都督。时护子中山公训为蒲州刺史,令弘度从焉。尝与训登楼,至 上层,去地四五丈,俯临之,训曰:“可畏也。”弘度曰:“此何足畏!”欻然掷 下,至地无损伤。训以其拳捷,大奇之。后以战勋,授仪同。从武帝灭齐,进位上 开府,鄴县公,赐物三千段,粟麦三千石,奴婢百口,杂畜千计。寻从汝南公宇文 神举破卢昌期于范阳。宣帝嗣位,从郧国公韦孝宽经略淮南。弘度与化政公宇文忻、 司水贺娄子干至肥口,陈将潘琛率兵数千来拒战,隔水而阵。忻遣弘度谕以祸福, 琛至夕而遁。进攻寿阳,降陈守将吴文立,弘度功最。以前后勋,进位上大将军, 袭父爵安平县公。及尉迥作乱,以弘度为行军总管,从韦孝宽讨之。弘度募长安骁 雄数百人为别队,所当无不披靡。弘度妹先适迥子为妻,及破鄴城,迥窘迫升楼, 弘度直上龙尾追之。迥弯弓将射弘度,弘度脱兜鍪谓迥曰:“相识不?今日各图国 事,不得顾私。以亲戚之情,谨遏乱兵,不许侵辱。事势如此,早为身计,何所待 也?”迥掷弓于地,骂大丞相极口而自杀。弘度顾其弟弘升曰:“汝可取迥头。” 弘升遂斩之,进位上柱国。时行军总管例封国公,弘度不时杀迥,致纵恶言,由是 降爵一等,为武乡郡公。开皇初,突厥入寇,弘度以行军总管出原州以拒之。虏退, 弘度进屯灵武。月余而还,拜华州刺史。纳其妹为秦孝王妃。寻迁襄州总管。弘度 素贵,御下严急,动行捶罚,吏人詟气,闻其声,莫不战栗。所在之处,令行禁止, 盗贼屏迹。梁王萧琮来朝,上以弘度为江陵总管,镇荆州。弘度未至,而琮叔父严 拥居人以叛,弘度追之不及。陈人惮弘度,亦不敢窥荆州。平陈之役,以行军总管 从秦孝王出襄阳道。及陈平,赐物五千段。高智慧等作乱,复以行军总管出泉门道, 隶于杨素。弘度与素,品同而年长,素每屈下之,一旦隶素,意甚不平,素言多不 用。素亦优容之。及还,检校原州事,仍领行军总管以备胡,无虏而还,上甚礼之, 复以其弟弘升女为河南王妃。仁寿中,检校太府卿。自以一门二妃,无所降下,每 诫其僚吏曰:“人当诚恕,无得欺诳。”皆曰:“诺。”后尝食鳖,侍者八九人, 弘度一一问之曰:“鳖美乎?”人惧之,皆云:“鳖美。”弘度大骂曰:“佣奴何 敢诳我?汝初未食鳖,安知其美?”俱杖八十。官属百工见之者,莫不流汗,无敢 欺隐。时有屈突盖为武候骠骑,亦严刻,长安为之语曰:“宁饮三升酢,不见崔弘 度。宁茹三升艾,不逢屈突盖。”然弘度理家如官,子弟斑白,动行捶楚,闺门整 肃,为当时所称。未几,秦王妃以罪诛,河南王妃复被废黜。弘度忧恚,谢病于家, 诸弟乃与之别居,弥不得志。炀帝即位,河南王为太子,帝将复立崔妃,遣中使就 第宣旨。使者诣弘升家,弘度不之知也。使者返,帝曰:“弘度有何言?”使者曰: “弘度称有疾不起。”帝默然,其事竟寝。弘度忧愤,未几,卒。
hóng shēng zì shàng kè, zài zhōu wèi yòu shì shàng shì. wèi jiǒng zuò luàn xiāng zhōu, yǔ xiōng hóng dù jī zhī, yǐ gōng bài shàng yí tóng. xún jiā shang kāi fǔ, fēng huáng tái xiàn hóu, yì bā bǎi hù. gāo zǔ shòu shàn, jìn jué wèi gōng, shòu piào qí jiāng jūn. sù wèi shí yú nián, yǐ xūn jiù qiān cí zhōu cì shǐ. shù suì, zhuǎn zhèng zhōu cì shǐ. hòu yǐ qī shǔ zhī gù, dài yù yù lóng, qiān xiāng zhōu zǒng guǎn. jí hé nán wáng fēi zuì fèi, hóng shēng yì miǎn guān. yáng dì jí wèi, lì jì zhōu cì shǐ xìn dōu tài shǒu, jìn wèi jīn zǐ guāng lù dài fu, zhuǎn zhuō jùn tài shǒu. liáo dōng zhī yì, jiǎn jiào zuǒ wǔ wèi dà jiàng jūn shì, zhǐ píng rǎng. yǔ yǔ wén shù děng tóng bài jī, bēn hái, fā bìng ér zú, shí nián liù shí.
弘升字上客,在周为右侍上士。尉迥作乱相州,与兄弘度击之,以功拜上仪同。 寻加上开府,封黄台县侯,邑八百户。高祖受禅,进爵为公,授骠骑将军。宿卫十 余年,以勋旧迁慈州刺史。数岁,转郑州刺史。后以戚属之故,待遇愈隆,迁襄州 总管。及河南王妃罪废,弘升亦免官。炀帝即位,历冀州刺史、信都太守,进位金 紫光禄大夫,转涿郡太守。辽东之役,检校左武卫大将军事,指平壤。与宇文述等 同败绩,奔还,发病而卒,时年六十。
yuán hóng sì
○元弘嗣
yuán hóng sì, hé nán luò yáng rén yě. zǔ gāng, wèi yú yáng wáng. fù jīng, zhōu yú yáng jùn gōng. hóng sì shǎo xí jué, shí bā wèi zuǒ qīn wèi. kāi huáng jiǔ nián, cóng jìn wáng píng chén, yǐ gōng shòu shàng yí tóng. shí sì nián, chú guān zhōu zǒng guǎn zhǎng shǐ, zài zhōu zhuān yǐ yán jùn rèn shì, lì rén duō yuàn zhī. èr shí nián, zhuǎn yōu zhōu zǒng guǎn zhǎng shǐ. yú shí yàn róng wèi zǒng guǎn, sì nüè yú hóng sì, měi bèi chī rǔ. hóng sì xīn bù fú, róng suì jìn hóng sì yú yù, jiāng shā zhī. jí róng zhū sǐ, hóng sì wèi zhèng, kù yòu shén zhī. měi tuī jū qiú tú, duō yǐ cù guàn bí, huò chān yì qí xià qiào, wú gǎn yǐn qíng, jiān wěi bǐng xī. rén shòu mò, shòu mù gōng jiān, xiū yíng dōng dōu. dà yè chū, yáng dì qián yǒu qǔ liáo dōng zhī yì, qiǎn hóng sì wǎng dōng lái hǎi kǒu jiān zào chuán. zhū zhōu yì dīng kǔ qí chuí chǔ, guān rén dū yì, zhòu yè lì yú shuǐ zhōng, lüè bù gǎn xī, zì yāo yǐ xià, wú bù shēng qū, sǐ zhě shí sān sì. xún qiān huáng mén shì láng, zhuǎn diàn nèi shǎo jiān. liáo dōng zhī yì, jìn wèi jīn zǐ guāng lù dài fu. míng nián, dì fù zhēng liáo dōng, huì nú zéi kòu lǒng yòu, zhào hóng sì jī zhī. jí xuán gǎn zuò luàn, bī dōng dōu, hóng sì tún bīng ān dìng. huò gào zhī móu yīng xuán gǎn zhě, dài wáng yòu qiǎn shǐ zhí zhī, sòng xíng zài suǒ. yǐ wú fǎn xíng dāng shì, dì yí bù jiě, chú míng, xǐ rì nán, dào sǐ, shí nián sì shí jiǔ. yǒu zi rén guān.
元弘嗣,河南洛阳人也。祖刚,魏渔阳王。父经,周渔阳郡公。弘嗣少袭爵, 十八为左亲卫。开皇九年,从晋王平陈,以功授上仪同。十四年,除观州总管长史, 在州专以严峻任事,吏人多怨之。二十年,转幽州总管长史。于时燕荣为总管,肆 虐于弘嗣,每被笞辱。弘嗣心不伏,荣遂禁弘嗣于狱,将杀之。及荣诛死,弘嗣为 政,酷又甚之。每推鞫囚徒,多以酢灌鼻,或襜弋其下窍,无敢隐情,奸伪屏息。 仁寿末,授木工监,修营东都。大业初,炀帝潜有取辽东之意,遣弘嗣往东莱海口 监造船。诸州役丁苦其捶楚,官人督役,昼夜立于水中,略不敢息,自腰以下,无 不生蛆,死者十三四。寻迁黄门侍郎,转殿内少监。辽东之役,进位金紫光禄大夫。 明年,帝复征辽东,会奴贼寇陇右,诏弘嗣击之。及玄感作乱,逼东都,弘嗣屯兵 安定。或告之谋应玄感者,代王侑遣使执之,送行在所。以无反形当释,帝疑不解, 除名,徙日南,道死,时年四十九。有子仁观。
wáng wén tóng
○王文同
wáng wén tóng, jīng zhào yǐng yáng rén yě. xìng míng biàn, yǒu gàn yòng. kāi huáng zhōng, yǐ jūn gōng bài yí tóng, xún shòu guì zhōu sī mǎ. yáng dì sì wèi, zhēng wèi guāng lù shǎo qīng, yǐ wǔ zhǐ, chū wèi héng shān jùn chéng. yǒu yī rén háo huá, měi chí zhǎng lì cháng duǎn, qián hòu shǒu lìng xián dàn zhī. wén tóng xià chē, wén qí míng, zhào ér shù zhī. yīn lìng zuǒ yòu shàn mù wèi dà jué, mái zhī yú tíng, chū chǐ yú, sì jiǎo gè mái xiǎo jué. lìng qí rén bó xīn yú mù jué shàng, fù sì zhī yú xiǎo jué, yǐ bàng ōu qí bèi, yìng shí kuì làn. jùn zhōng dà hài, lì rén xiāng shì shè qì. jí dì zhēng liáo dōng, lìng wén tóng xún chá hé běi zhū jùn. wén tóng jiàn shā mén zhāi jiè cài shí zhě, yǐ wéi yāo wàng, jiē shōu xì yù. bǐ zhì hé jiān, zhào zhū jùn guān rén, xiǎo yǒu chí wéi zhě, zhé jiē fù miàn yú dì ér chuí shā zhī. qiú shā mén xiāng jù jiǎng lùn, jí zhǎng lǎo gòng wèi fú huì zhě shù bǎi rén, wén tóng yǐ wéi jù jié huò zhòng, jǐn zhǎn zhī. yòu xī luǒ sēng ní, yàn yǒu yín zhuàng fēi tóng nán nǚ zhě shù qiān rén, fù jiāng shā zhī. jùn zhōng shì nǚ hào kū yú lù, zhū jùn jīng hài, gè zòu qí shì. dì wén ér dà nù, qiǎn shǐ zhě dá xī shàn yì chí suǒ zhī, zhǎn yú hé jiān, yǐ xiè bǎi xìng, chóu rén pōu qí guān, luán qí ròu ér dàn zhī, sī xū xián jǐn.
王文同,京兆颍阳人也。性明辩,有干用。开皇中,以军功拜仪同,寻授桂州 司马。炀帝嗣位,征为光禄少卿,以忤旨,出为恆山郡丞。有一人豪猾,每持长吏 长短,前后守令咸惮之。文同下车,闻其名,召而数之。因令左右剡木为大橛,埋 之于庭,出尺余,四角各埋小橛。令其人踣心于木橛上,缚四支于小橛,以棒殴其 背,应时溃烂。郡中大骇,吏人相视慑气。及帝征辽东,令文同巡察河北诸郡。文 同见沙门斋戒菜食者,以为妖妄,皆收系狱。比至河间,召诸郡官人,小有迟违者, 辄皆覆面于地而箠杀之。求沙门相聚讲论,及长老共为佛会者数百人,文同以为聚 结惑众,尽斩之。又悉裸僧尼,验有淫状非童男女者数千人,复将杀之。郡中士女 号哭于路,诸郡惊骇,各奏其事。帝闻而大怒,遣使者达奚善意驰锁之,斩于河间, 以谢百姓,仇人剖其棺,脔其肉而啖之,斯须咸尽。
shǐ chén yuē: yù zhī liáng zhě, bù zài yú fán cè, zhèng zhī shàn zhě, wú qǔ yú yán xíng. gù suī kuān měng xiāng zī, dé xíng hù shè, rán bù yán ér huà, qián zhé suǒ zhòng. shì wén děng yùn shǔ qīn míng, shí wú jié xiá, wèi xián dào dé, shí huái cán rěn. zéi rén jī tǐ, tóng zhū mù shí, qīng rén xìng mìng, shèn yú chú gǒu. cháng è bù quān, xiān yǒu bù jí, gù huò shēn yīng zuì lù, huò yōu huì diān yǔn. fán bǎi jūn zǐ, yǐ wéi yǒu tiān dào yān. wū hū! hòu lái zhī shì, lì shēn cóng zhèng, zòng bù néng wéi zi gāo mén yǐ dài fēng, qí kě lìng mǔ sǎo mù ér wàng sàng hū?
史臣曰:御之良者,不在于烦策,政之善者,无取于严刑。故虽宽猛相资,德 刑互设,然不严而化,前哲所重。士文等运属钦明,时无桀黠,未闲道德,实怀残 忍。贼人肌体,同诸木石,轻人性命,甚于刍狗。长恶不悛,鲜有不及,故或身婴 罪戮,或忧恚颠陨。凡百君子,以为有天道焉。呜呼!后来之士,立身从政,纵不 能为子高门以待封,其可令母扫墓而望丧乎?