wài qī
○外戚
lì guān qián dài wài qī zhī jiā, chéng mǔ hòu zhī quán yǐ qǔ gāo wèi hòu zhì zhě duō yǐ, rán ér xiān yǒu kè zhōng zhī měi, bì lí diān fù zhī huàn, hé zāi? jiē yóu hū wú dé ér zūn, bù zhī jì jí, hū yú mǎn yíng zhī jiè, wǎng niàn gāo wēi zhī jiù, gù guǐ kàn qí shì, yōu bì jí zhī. fū qí chéng zhe jiān nán, gōng xuān shè jì, bù yǐ qiān chōng zì mù, wèi miǎn diān jué zhī huò, ér kuàng dào bù zú yǐ jì shí, rén bù zú yǐ lì wù, zì jīn yú jǐ, yǐ fù guì jiāo rén zhě hū? cǐ lǚ huò shàng guān yán liáng dòu dèng suǒ yǐ jì zhǒng ér wáng miè zhě yě. xī wén huáng qián yuè zhī jì, xiàn hòu biàn xiāng tuī gǔ, yáng dì dà héng fāng zhào, xiāo fēi mì wù jīng lún, shì yǐ ēn lǐ chóu móu, shǐ zhōng bù yì. rán nèi wài qīn qī, mò yù cháo quán, kūn dì zài wèi, yì wú shū chǒng. zhì yú jū shàn yù táng, jiā chēng jīn xué, huī guāng qī lǐ, zhòng zhuó sì fāng, jiāng sān sī yǐ bǐ yí, mìng wǔ hóu ér tóng bài zhě, zhōng shǐ yī dài, jì wú wén yān. kǎo zhī qián wáng, kě wèi jiǎo qí bì yǐ. gù suī shí jīng rǎo rǎng, wú yǒu xiàn yú bù yì, shì cháo qiān mào, ér jiē dé yǐ bǎo quán. bǐ fū píng jí chǒng sī, jiē yuán ēn zé, chéng qí fēi jù, xuán jiù diān yǔn zhě, qǐ kě tóng rì ér yán zāi! cǐ suǒ wèi ài zhī yǐ lǐ, néng gǎi fù chē. zhé xù qí shì, wèi wài qī chuán yún.
歷觀前代外戚之家,乘母后之權以取高位厚秩者多矣,然而鮮有克終之美,必 罹顛覆之患,何哉?皆由乎無德而尊,不知紀極,忽於滿盈之戒,罔念高危之咎, 故鬼瞰其室,憂必及之。夫其誠著艱難,功宣社稷,不以謙沖自牧,未免顛蹶之禍, 而況道不足以濟時,仁不足以利物,自矜於己,以富貴驕人者乎?此呂、霍、上官、 閻、梁、竇、鄧所以繼踵而亡滅者也。昔文皇潛躍之際,獻後便相推轂,煬帝大橫 方兆,蕭妃密勿經綸,是以恩禮綢繆,始終不易。然內外親戚,莫預朝權,昆弟在 位,亦無殊寵。至於居擅玉堂,家稱金穴,暉光戚里,重灼四方,將三司以比儀, 命五侯而同拜者,終始一代,寂無聞焉。考之前王,可謂矯其弊矣。故雖時經擾攘, 無有陷於不義,市朝遷貿,而皆得以保全。比夫憑藉寵私,階緣恩澤,乘其非據, 旋就顛隕者,豈可同日而言哉!此所謂愛之以禮,能改覆車。輒敘其事,為《外戚 傳》雲。
gāo zǔ wài jiā lǚ shì
○高祖外家呂氏
gāo zǔ wài jiā lǚ shì, qí zú gài wēi, píng qí zhī hòu, qiú fǎng bù zhī suǒ zài. zhì kāi huáng chū, jì nán jùn shàng yán, yǒu nán zǐ lǚ yǒng jí, zì chēng yǒu gū zì kǔ táo, wèi yáng zhōng qī. kān yàn zhī shì jiù zǐ, shǐ zhuī zèng wài zǔ shuāng zhōu wèi shàng zhù guó tài wèi bā zhōu zhū jūn shì qīng zhōu cì shǐ, fēng qí jùn gōng, shì yuē jìng, wài zǔ mǔ yáo shì wèi qí jìng gōng fū rén. zhào bìng gǎi zàng, yú qí zhōu lì miào, zhì shǒu zhǒng shí jiā. yǐ yǒng jí xí jué, liú zài jīng shī. dà yè zhōng, shòu shàng dǎng jùn tài shǒu, xìng shí yōng liè, zhí wù bù lǐ. hòu qù guān, bù zhī suǒ zhōng.
高祖外家呂氏,其族蓋微,平齊之後,求訪不知所在。至開皇初,濟南郡上言, 有男子呂永吉,自稱有姑字苦桃,為楊忠妻。勘驗知是舅子,始追贈外祖雙周為上 柱國、太尉、八州諸軍事、青州刺史,封齊郡公,諡曰敬,外祖母姚氏為齊敬公夫 人。詔並改葬,於齊州立廟,置守冢十家。以永吉襲爵,留在京師。大業中,授上 黨郡太守,性識庸劣,職務不理。後去官,不知所終。
yǒng jí cóng fù dào guì, xìng yóu wán ái, yán cí bǐ lòu. chū zì xiāng lǐ zhēng rù zhǎng ān, shàng jiàn zhī bēi qì. dào guì lüè wú qī róng, dàn lián hū gāo zǔ míng, yún: zhǒng mò dìng bù kě tōu, dà shì kǔ táo zǐ. shì hòu shù fàn jì huì, dòng zhì wéi wǔ, shàng shén dān zhī. nǎi mìng gāo jiǒng hòu jiā gōng gěi, bù xǔ jiē duì cháo shì. bài shàng yí tóng sān sī, chū wèi jì nán tài shǒu, lìng jí zhī rèn, duàn qí rù cháo. dào guì hái zhì běn jùn, gāo zì chóng zhòng, měi yǔ rén yán, zì chēng huáng jiù. shù jiāng yí wèi chū rù lǘ lǐ, cóng gù rén yóu yàn, guān mín xián kǔ zhī. hòu jùn fèi, zhōng yú jiā, zi sūn wú wén yān.
永吉從父道貴,性尤頑騃,言詞鄙陋。初自鄉里征入長安,上見之悲泣。道貴 略無戚容,但連呼高祖名,云:「種末定不可偷,大似苦桃姊。」是後數犯忌諱, 動致違忤,上甚耽之。乃命高熲厚加供給,不許接對朝士。拜上儀同三司,出為濟 南太守,令即之任,斷其入朝。道貴還至本郡,高自崇重,每與人言,自稱皇舅。 數將儀衛出入閭里,從故人游宴,官民咸苦之。後郡廢,終於家,子孫無聞焉。
dú gū luó dì tuó
獨孤羅弟陀
dú gū luó, zì luó rén, yún zhōng rén yě. fù xìn, chū shì wèi wèi jīng zhōu cì shǐ. wǔ dì zhī rù guān yě, xìn qì fù mǔ qī zǐ xī guī zhǎng ān, lì zhí xiǎn guì, luó yóu shì suì wèi gāo shì suǒ qiú. xìn hòu shì zhōu wèi dà sī mǎ. jí xìn wèi yǔ wén hù suǒ zhū, luó shǐ jiàn shì, yù jū zhōng shān, gū pín wú yǐ zì gěi. qí jiāng dú gū yǒng yè yǐ zōng zú zhī gù, jiàn ér āi zhī, wèi mǎi tián zhái, yí yǐ zī chù. chū, xìn rù guān zhī hòu, fù qǔ èr qī, guō shì shēng zǐ liù rén, shàn mù cáng shùn tuó zhěng, cuī shì shēng xiàn huáng hòu. jí qí wáng, gāo zǔ wèi dìng zhōu zǒng guǎn, xiàn huáng hòu qiǎn rén xún luó, dé zhī, xiāng jiàn bēi bù zì shèng, shì yù zhě jiē qì. yú shì hòu yí chē mǎ cái wù. wèi jǐ, zhōu wǔ dì yǐ luó gōng chén zǐ, jiǔ lún yì yù, zhēng bài chǔ ān jùn tài shǒu. yǐ jí qù guān, guī yú jīng shī. zhū dì jiàn luó shǎo zhǎng pín jiàn, měi qīng wǔ zhī, bù yǐ xiōng lǐ shì yě. rán xìng zhǎng zhě, yì bù yǔ zhū dì xiào jìng zhǎng duǎn, hòu yóu shì zhòng zhī. jí gāo zǔ wèi chéng xiàng, bài yí tóng, cháng zhì zuǒ yòu. jì shòu chán, xià zhào zhuī zèng luó fù xìn guān jué yuē: bāo dé lèi xíng, wǎng dài tōng guī, zhuī yuǎn shèn zhōng, qián wáng shèng diǎn. gù zhù guó xìn, fēng yǔ gāo kuàng, dú xiù shēng mín, ruì zhé jū zōng, qīng yóu yìng shì. hóng móu zhǎng cè, dào zhe yú bì xié, wěi yì jīng rén, shì shēn yú zhěng jì. fāng dāng xuān fēng láng miào, liàng cǎi tái jiē, ér yùn shǔ jiān wēi, gōng gāo fú shǎng, juàn yán lìng fàn, shì qiè yú xīn. jīn jǐng yùn chū kāi, jiāo wéi sù jiàn, zài huái tú shān zhī yì, wú wàng bāo jì zhī diǎn. kě zèng tài shī shàng zhù guó jì dìng děng shí zhōu cì shǐ zhào guó gōng, yì wàn hù. qí zhū dì yǐ luó mǔ méi qí, xiān wú fū rén zhī hào, bù dāng chéng xí. shàng yǐ wèn hòu, hòu yuē: luó chéng dí zhǎng, bù kě wū yě. yú shì xí jué zhào guó gōng. yǐ qí dì shàn wèi hé nèi jùn gōng, mù wèi jīn quán xiàn gōng, cáng wèi wǔ píng xiàn gōng, tuó wèi wǔ xǐ xiàn gōng, zhěng wèi qiān niú bèi shēn. zhuó bài luó wèi zuǒ lǐng zuǒ yòu jiāng jūn, xún qiān zuǒ wèi jiāng jūn, qián hòu shǎng cì bù kě shèng jì. jiǔ ér chū wèi liáng zhōu zǒng guǎn, jìn wèi shàng zhù guó. rén shòu zhōng, zhēng bài zuǒ wǔ wèi dà jiāng jūn. yáng dì sì wèi, gǎi fēng shǔ guó gōng. wèi jǐ, zú guān, shì yuē gōng.
獨孤羅,字羅仁,雲中人也。父信,初仕魏為荊州刺史。武帝之入關也,信棄 父母妻子西歸長安,歷職顯貴,羅由是遂為高氏所囚。信後仕周為大司馬。及信為 宇文護所誅,羅始見釋,寓居中山,孤貧無以自給。齊將獨孤永業以宗族之故,見 而哀之,為買田宅,遺以資畜。初,信入關之後,復娶二妻,郭氏生子六人,善、 穆、藏、順、陀、整,崔氏生獻皇后。及齊亡,高祖為定州總管,獻皇后遣人尋羅, 得之,相見悲不自勝,侍御者皆泣。於是厚遺車馬財物。未幾,周武帝以羅功臣子, 久淪異域,征拜楚安郡太守。以疾去官,歸於京師。諸弟見羅少長貧賤,每輕侮之, 不以兄禮事也。然性長者,亦不與諸弟校競長短,後由是重之。及高祖為丞相,拜 儀同,常置左右。既受禪,下詔追贈羅父信官爵曰:「褒德累行,往代通規,追遠 慎終,前王盛典。故柱國信,風宇高曠,獨秀生民,睿哲居宗,清猷映世。宏謀長 策,道著於弼諧,緯義經仁,事深於拯濟。方當宣風廊廟,亮采台階,而運屬艱危, 功高弗賞,眷言令范,事切於心。今景運初開,椒闈肅建,載懷塗山之義,無忘褒、 紀之典。可贈太師、上柱國、冀定等十州刺史、趙國公,邑萬戶。」其諸弟以羅母 沒齊,先無夫人之號,不當承襲。上以問後,後曰:「羅誠嫡長,不可誣也。」於 是襲爵趙國公。以其弟善為河內郡公,穆為金泉縣公,藏為武平縣公,陀為武喜縣 公,整為千牛備身。擢拜羅為左領左右將軍,尋遷左衛將軍,前後賞賜不可勝計。 久而出為涼州總管,進位上柱國。仁壽中,征拜左武衛大將軍。煬帝嗣位,改封蜀 國公。未幾,卒官,諡曰恭。
zi zuǎn sì, shì zhì hé yáng jùn wèi. zuǎn dì wǔ dū, dà yè mò, yì wèi hé yáng jùn wèi. shù zhǎng zi kāi yuǎn, yǔ wén huà jí zhī shì nì yě, péi qián tōng lǜ zéi rù chéng xiàng diàn, sù wèi bīng shì jiē cóng nì, kāi yuǎn shí wèi qiān niú, yǔ dú gū shèng lì zhàn yú gé xià, wèi zéi suǒ zhí, zéi yì ér shě zhī. shàn hòu guān zhì zhù guó. zú, zi lǎn sì, shì zhì zuǒ hòu wèi jiāng jūn, dà yè mò zú.
子纂嗣,仕至河陽郡尉。纂弟武都,大業末,亦為河陽郡尉。庶長子開遠,宇 文化及之弒逆也,裴虔通率賊入成象殿,宿衛兵士皆從逆,開遠時為千牛,與獨孤 盛力戰於閤下,為賊所執,賊義而舍之。善後官至柱國。卒,子覽嗣,仕至左候衛 將軍,大業末卒。
dú gū tuó, zì lí xié. shì zhōu xū fù shàng shì, zuò fù xǐ shǔ jùn shí yú nián. yǔ wén hù bèi zhū, shǐ guī zhǎng ān. gāo zǔ shòu chán, bài shàng kāi fǔ yòu lǐng zuǒ yòu jiāng jūn. jiǔ zhī, chū wèi yǐng zhōu cì shǐ, jìn wèi shàng dà jiāng jūn, lèi zhuǎn yán zhōu cì shǐ. hǎo zuǒ dào. qí qī mǔ xiān shì māo guǐ, yīn zhuǎn rù qí jiā. shàng wēi wén ér bù zhī xìn yě. huì xiàn huáng hòu jí yáng sù qī zhèng shì jù yǒu jí, zhào yī zhě shì zhī, jiē yuē: cǐ māo guǐ jí yě. shàng yǐ tuó hòu zhī yì mǔ dì, tuó qī yáng sù zhī yì mǔ mèi, yóu shì yì tuó suǒ wèi, yīn lìng qí xiōng mù yǐ qíng yù zhī. shàng yòu bì zuǒ yòu fěng tuó, tuó yán wú yǒu. shàng bù yuè, zuǒ zhuǎn qiān zhōu cì shǐ. chū yuàn yán. shàng lìng zuǒ pú shè gāo jiǒng nà yán sū wēi dà lǐ zhèng huáng fǔ xiào xù dà lǐ chéng yáng yuǎn děng zá zhì zhī. tuó bì xú ā ní yán, běn cóng tuó mǔ jiā lái, cháng shì māo guǐ. měi yǐ zi rì yè sì zhī. yán zi zhě shǔ yě. qí māo guǐ měi shā rén zhě, suǒ sǐ jiā cái wù qián yí yú chù māo guǐ jiā. tuó cháng cóng jiā zhōng sù jiǔ, qí qī yuē: wú qián kě gū. tuó yīn wèi ā ní yuē: kě lìng māo guǐ xiàng yuè gōng jiā, shǐ wǒ zú qián yě. ā ní biàn zhòu zhī guī. shù rì, māo guǐ xiàng sù jiā. shí yī nián, shàng chū cóng bīng zhōu hái, tuó yú yuán zhōng wèi ā ní yuē: kě lìng māo guǐ xiàng huáng hòu suǒ, shǐ duō cì wú wù. ā ní fù zhòu zhī, suì rù gōng zhōng. yáng yuǎn nǎi yú mén xià wài shěng qiǎn ā ní hū māo guǐ. ā ní yú shì yè zhōng zhì xiāng zhōu yī pén, yǐ shi kòu ér hū zhī yuē: māo nǚ kě lái, wú zhù gōng zhōng. jiǔ zhī, ā ní sè zhèng qīng, ruò bèi qiān yè zhě, yún māo guǐ yǐ zhì. shàng yǐ qí shì xià gōng qīng, qí zhāng gōng niú hóng yuē: yāo yóu rén xìng, shā qí rén kě yǐ jué yǐ. shàng lìng yǐ dú chē zài tuó fū qī, jiāng cì sǐ yú qí jiā. tuó dì sī xūn shì zhōng zhěng yì què qiú āi, yú shì miǎn tuó sǐ, chú míng wèi mín, yǐ qí qī yáng shì wèi ní. xiān shì, yǒu rén sòng qí mǔ wèi rén māo guǐ suǒ shā zhě, shàng yǐ wèi yāo wàng, nù ér qiǎn zhī. jí cǐ, zhào zhū bèi sòng xíng māo guǐ jiā. jīng wèi jǐ ér zú. yáng dì jí wèi, zhuī niàn jiù shì, tīng yǐ lǐ zàng, nǎi xià zhào yuē: wài shì shuāi huò, dú gū tuó bù xìng zǎo shì, qiān bo yǒu qī. yán niàn wèi yáng zhī qíng, zhuī huái shāng qiè, yí jiā lǐ mìng, yǔn bèi āi róng. kě zèng zhèng yì dài fū. dì yì yóu bù yǐ, fù xià zhào yuē: jiù shì zhī zūn, qī shǔ sī zhòng, ér jiàng nián fú yǒng, diāo luò xiāng jì. miǎn wéi xiān wǎng, yí chóng huī zhì. fù zèng yín qīng guāng lù dài fū. yǒu èr zi: yán fú yán shòu.
獨孤陀,字黎邪。仕周胥附上士,坐父徙蜀郡十餘年。宇文護被誅,始歸長安。 高祖受禪,拜上開府、右領左右將軍。久之,出為郢州刺史,進位上大將軍,累轉 延州刺史。好左道。其妻母先事貓鬼,因轉入其家。上微聞而不之信也。會獻皇后 及楊素妻鄭氏俱有疾,召醫者視之,皆曰:「此貓鬼疾也。」上以陀後之異母弟, 陀妻楊素之異母妹,由是意陀所為,陰令其兄穆以情喻之。上又避左右諷陀,陀言 無有。上不悅,左轉遷州刺史。出怨言。上令左僕射高熲、納言蘇威、大理正皇甫 孝緒、大理丞楊遠等雜治之。陀婢徐阿尼言,本從陀母家來,常事貓鬼。每以子日 夜祀之。言子者鼠也。其貓鬼每殺人者,所死家財物潛移於畜貓鬼家。陀嘗從家中 素酒,其妻曰:「無錢可酤。」陀因謂阿尼曰:「可令貓鬼向越公家,使我足錢也。」 阿尼便咒之歸。數日,貓鬼向素家。十一年,上初從并州還,陀於園中謂阿尼曰: 「可令貓鬼向皇后所,使多賜吾物。」阿尼復咒之,遂入宮中。楊遠乃於門下外省 遣阿尼呼貓鬼。阿尼於是夜中置香粥一盆,以匙扣而呼之曰:「貓女可來,無住宮 中。」久之,阿尼色正青,若被牽曳者,雲貓鬼已至。上以其事下公卿,奇章公牛 弘曰:「妖由人興,殺其人可以絕矣。」上令以犢車載陀夫妻,將賜死於其家。陀 弟司勛侍中整詣闕求哀,於是免陀死,除名為民,以其妻楊氏為尼。先是,有人訟 其母為人貓鬼所殺者,上以為妖妄,怒而遣之。及此,詔誅被訟行貓鬼家。經未幾 而卒。煬帝即位,追念舅氏,聽以禮葬,乃下詔曰:「外氏衰禍,獨孤陀不幸早世, 遷卜有期。言念渭陽之情,追懷傷切,宜加禮命,允備哀榮。可贈正議大夫。」帝 意猶不已,復下詔曰:「舅氏之尊,戚屬斯重,而降年弗永,凋落相繼。緬惟先往, 宜崇徽秩。復贈銀青光祿大夫。」有二子:延福、延壽。
tuó dì zhěng, guān zhì yōu zhōu cì shǐ, dà yè chū zú, zèng jīn zǐ guāng lù dài fū, píng xiāng hóu.
陀弟整,官至幽州刺史,大業初卒,贈金紫光祿大夫,平鄉侯。
xiāo kuī zi cóng cóng dì huán
蕭巋子琮 琮弟瓛
xiāo kuī, zì rén yuǎn, liáng zhāo míng tài zǐ tǒng zhī sūn yě. fù chá, chū fēng yuè yáng wáng, zhèn xiāng yáng. hóu jǐng zhī luàn, qí xiōng hé dōng wáng yù yǔ qí shū fù xiāng dōng wáng yì bù xié, wèi yì suǒ hài. jí yì sì wèi, chá chēng fān yú xī wèi, qǐ shī qǐng tǎo yì. zhōu tài zǔ yǐ chá wèi liáng zhǔ, qiǎn zhù guó yú jǐn děng lǜ qí wǔ wàn xí yì, miè zhī. chá suì dōu jiāng líng, yǒu jīng jùn qí xī píng zhōu yán mào sān bǎi lǐ zhī dì, chēng huáng dì yú qí guó, chē fú jié wén yī tóng wáng zhě. réng zhì jiāng líng zǒng guǎn, yǐ bīng shù zhī. chá hōng, kuī sì wèi, nián hào tiān bǎo. kuī jùn biàn yǒu cái xué, jiān hǎo nèi diǎn. zhōu wǔ dì píng qí zhī hòu, kuī lái hè, dì xiǎng zhī shén huān. qīn dàn pí pá, lìng kuī qǐ wǔ, kuī yuē: bì xià qīn yù wǔ sī xuán, chén gǎn bù tóng bǎi shòu! gāo zǔ shòu chán, ēn lǐ mí hòu, qiǎn shǐ cì jīn wǔ bǎi liǎng, yín qiān liǎng, bù bó wàn pǐ, mǎ wǔ bǎi pǐ. kuī lái cháo, shàng shén jìng yān, zhào kuī wèi zài wáng gōng zhī shàng. kuī bèi fú duān lì, jìn tuì xián yǎ, tiān zǐ zhǔ mù, bǎi liáo qīng mù. shǎng cì yǐ yì jì. yuè yú guī fān, dì qīn jiàn yú chǎn shuǐ zhī shàng. hòu bèi lǐ nà qí nǚ wèi jìn wáng fēi, yòu yù yǐ qí zi chàng shàng lán líng gōng zhǔ. yóu shì jiàn jiàn qīn dài. xiàn huáng hòu yán yú shàng yuē: liáng zhǔ tōng jiā, fù xīn suǒ jì, hé láo cāi fáng yě. shàng rán zhī, yú shì bà jiāng líng zǒng guǎn, kuī zhuān zhì qí guó. suì yú, kuī yòu lái cháo, cì jiān wàn pǐ, zhēn wán chēng shì. jí hái, shàng qīn zhí shǒu yuē: liáng zhǔ jiǔ zhì jīng chǔ, wèi fù jiù dōu, gù xiāng zhī niàn, liáng zhěn huái bào. zhèn dāng zhèn lǚ zhǎng jiāng, xiāng sòng xuán fǎn ěr. kuī bài xiè ér qù. qí nián wǔ yuè, qǐn jí, lín zhōng shàng biǎo yuē: chén yǐ yōng àn, qū hé tiān cí, chǒng guān wài fān, ēn yú lián shān, yuán jí zǐ nǚ, shàng zhǔ hūn wáng. měi yuàn gōng huàn jiǎ zhòu, shēn xiān shì zú, sǎo dàng bū kòu, shàng bào míng shí. ér shè shēng guāi chuǎn, jù lí kē jí, shǔ kuàng zài chén, gù yīn dài xiè. zhǎng wéi shèng shì, gǎn liàn wū yàn, yí sì gū miǎo, tè qǐ xiáng cí. fú yuàn shèng gōng yǔ shān yuè tóng gù, huáng jī děng tiān rì jù yǒng, chén suī jiǔ quán, shí wú qiǎn hèn. bìng xiàn suǒ fú jīn zhuāng jiàn, shàng lǎn ér jiē dào yān. kuī zài wèi èr shí sān nián, nián sì shí sì hōng, liáng zhī chén zǐ shì yuē xiào míng huáng dì, miào hào shì zōng. zi cóng sì. kuī zhe xiào jīng zhōu yì yì jì jí dà xiǎo chéng yōu wēi shí sì juǎn, xíng yú shì.
蕭巋,字仁遠,梁昭明太子統之孫也。父詧,初封岳陽王,鎮襄陽。侯景之亂, 其兄河東王譽與其叔父湘東王繹不協,為繹所害。及繹嗣位,詧稱籓於西魏,乞師 請討繹。周太祖以詧為梁主,遣柱國于謹等率騎五萬襲繹,滅之。詧遂都江陵,有 荊郡、其西平州延袤三百里之地,稱皇帝於其國,車服節文一同王者。仍置江陵總 管,以兵戍之。詧薨,巋嗣位,年號天保。巋俊辯有才學,兼好內典。周武帝平齊 之後,巋來賀,帝享之甚歡。親彈琵琶,令巋起舞,巋曰:「陛下親御五糹玄,臣 敢不同百獸!」高祖受禪,恩禮彌厚,遣使賜金五百兩,銀千兩,布帛萬匹,馬五 百匹。巋來朝,上甚敬焉,詔巋位在王公之上。巋被服端麗,進退閒雅,天子矚目, 百僚傾慕。賞賜以億計。月余歸籓,帝親餞於滻水之上。後備禮納其女為晉王妃, 又欲以其子瑒尚蘭陵公主。由是漸見親待。獻皇后言於上曰:「梁主通家,腹心所 寄,何勞猜防也。」上然之,於是罷江陵總管,巋專制其國。歲余,巋又來朝,賜 縑萬匹,珍玩稱是。及還,上親執手曰:「梁主久滯荊楚,未復舊都,故鄉之念, 良軫懷抱。朕當振旅長江,相送旋反耳。」巋拜謝而去。其年五月,寢疾,臨終上 表曰:「臣以庸暗,曲荷天慈,寵冠外籓,恩逾連山,爰及子女,尚主婚王。每願 躬擐甲冑,身先士卒,掃蕩逋寇,上報明時。而攝生乖舛,遽罹疴疾,屬纊在辰, 顧陰待謝。長違聖世,感戀嗚咽,遺嗣孤藐,特乞降慈。伏願聖躬與山嶽同固,皇 基等天日俱永,臣雖九泉,實無遣恨。」並獻所服金裝劍,上覽而嗟悼焉。巋在位 二十三年,年四十四薨,梁之臣子諡曰孝明皇帝,廟號世宗。子琮嗣。巋著《孝經》、 《周易義記》及《大小乘幽微》十四卷,行於世。
cóng zì wēn wén, xìng kuān rén, yǒu dà dù, tì tǎng bù jī, bó xué yǒu wén yì. jiān shàn gōng mǎ, qiǎn rén fú dì zhe tiē, cóng chí mǎ shè zhī, shí fā shí zhōng, chí tiē zhě yì bù jù. chū fēng dōng yáng wáng, xún lì wèi liáng tài zǐ. jí sì wèi, shàng cì xǐ shū yuē: fù hé táng gòu, qí shì shén zhòng, suī qióng yōu láo, cháng xū zì lì. jí xié nèi wài, qīn rèn cái liáng, yù zūn shì yè, shì suǒ wàng yě. bǐ zhī jiāng shǒu, zhǐ chǐ chén rén, shuǐ lǎo zhī shí, tè yí jǐng bèi. chén shì bǐ rì suī fù cháo pìn xiāng xún, jiāng yì zhī jiān yóu wèi qīng sù, wéi dāng shì wǒ bì bù kě gàn, wù dé qīng rén ér bù shè bèi. zhèn yǔ liáng guó, jī shì xiàng zhī, zhòng yǐ qīn yīn, qíng yì mí hòu. jiāng líng zhī dì, cháo jì fēi qīng, wèi guó wèi mín, shēn yí yì gē, héng jiā zhān zhōu, yǐ lǐ zì cún. yòu cì liáng zhī dà chén xǐ shū, chéng miǎn zhī. shí cóng nián hào guǎng yùn, yǒu shí zhě yuē: yùn zhī wèi zì, jūn zǒu yě, wú jūn jiāng bēn zǒu hū? qí nián, cóng qiǎn dà jiāng jūn qī xīn yǐ zhōu shī xí chén gōng ān, bù kè ér hái. zhēng cóng shū fù cén rù cháo, bài wèi dà jiāng jūn, fēng huái yì gōng, yīn liú bù qiǎn. fù zhì jiāng líng zǒng guǎn yǐ jiān zhī. cóng suǒ shǔ dà jiāng jūn xǔ shì wǔ mì yǐ chéng zhào chén jiāng yí huáng hóu chén jì, móu xiè, cóng zhū zhī. hòu èr suì, shàng zhēng cóng rù cháo, lǜ qí chén xià èr bǎi yú rén cháo yú jīng shī, jiāng líng fù lǎo mò bù yǔn tì xiāng wèi yuē: wú jūn qí bù fǎn yǐ! shàng yǐ cóng lái cháo, qiǎn wǔ xiāng gōng cuī hóng dù jiāng bīng shù zhī. jūn zhì ruò zhōu, cóng shū fù yán jí dì huán děng jù hóng dù yǎn xí zhī, suì yǐn chén rén zhì chéng xià, lǔ jū mín ér pàn, yú shì fèi liáng guó. shàng qiǎn zuǒ pú shè gāo jiǒng ān jí zhī, qū shè jiāng líng sǐ zuì, gěi mín fù shí nián. liáng èr zhǔ gè gěi shǒu mù shí hù. bài cóng wèi zhù guó, cì jué jǔ guó gōng. yáng dì sì wèi, yǐ huáng hòu zhī gù, shén jiàn qīn zhòng. bài nèi shǐ lìng, gǎi fēng liáng gōng. cóng zhī zōng zú, sī má yǐ shàng, bìng suí cái zhuó yòng, yú shì zhū xiāo kūn dì bù liè cháo tíng. cóng xìng dàn yǎ, bù yǐ zhí wù zì yīng, tuì cháo zòng jiǔ ér yǐ. nèi shǐ lìng yáng yuē yǔ cóng tóng liè, dì lìng yuē xuān zhǐ jiè lì, yuē fù yǐ sī qíng yù zhī. cóng dá yuē: cóng ruò fù shì shì, zé hé yì yú gōng zāi! yuē xiào ér tuì. yuē xiōng sù, shí wèi shàng shū lìng, jiàn cóng jià cóng fù mèi yú qián ěr shì, yīn wèi cóng yuē: gōng, dì wáng zhī zú, wàng gāo qī měi, hé nǎi shì mèi qián ěr shì hū? cóng yuē: qián yǐ jià mèi yú hóu mò chén shì, cǐ fù hé yí! sù yuē: qián ěr, qiāng yě, hóu mò chén, lǔ yě, hé dé xiāng bǐ! sù yì yǐ lǔ yōu qiāng liè. cóng yuē: yǐ qiāng yì lǔ, wèi zhī qián wén. sù cán ér zhǐ. cóng suī jī lǚ, jiàn běi jiān háo guì, wú suǒ jiàng xià. cháng yǔ hè ruò bì shēn xiāng yǒu shàn, bì jì bèi zhū, fù yǒu tóng yáo yuē: xiāo xiāo yì fù qǐ. dì yóu shì jì zhī, suì fèi yú jiā, wèi jǐ ér zú. zèng zuǒ guāng lù dài fū. zi xuàn, xiāng chéng tōng shǒu. fù yǐ cóng dì zǐ jù wèi liáng gōng. jù xiǎo míng cáng, yáng dì shén nì zhī, yǐ wèi qiān niú, yǔ yǔ wén xiǎo chū rù gōng yē, cì chá nèi wài. dì měi yǒu yóu yàn, jù wèi cháng bù cóng yān, suì yú gōng zhōng duō xíng yín huì. jiāng dū zhī biàn, wèi yǔ wén huà jí suǒ shā.
琮字溫文,性寬仁,有大度,倜儻不羈,博學有文義。兼善弓馬,遣人伏地著 帖,琮馳馬射之,十發十中,持帖者亦不懼。初封東陽王,尋立為梁太子。及嗣位, 上賜璽書曰:「負荷堂構,其事甚重,雖窮憂勞,常須自力。輯諧內外,親任才良, 聿遵世業,是所望也。彼之疆守,咫尺陳人,水潦之時,特宜警備。陳氏比日雖復 朝聘相尋,疆埸之間猶未清肅,唯當恃我必不可干,勿得輕人而不設備。朕與梁國, 積世相知,重以親姻,情義彌厚。江陵之地,朝寄非輕,為國為民,深宜抑割,恆 加饘粥,以禮自存。」又賜梁之大臣璽書,誠勉之。時琮年號廣運,有識者曰: 「運之為字,軍走也,吾君將奔走乎?」其年,琮遣大將軍戚昕以舟師襲陳公安, 不克而還。征琮叔父岑入朝,拜為大將軍,封懷義公,因留不遣。復置江陵總管以 監之。琮所署大將軍許世武密以城召陳將宜黃侯陳紀,謀泄,琮誅之。後二歲,上 征琮入朝,率其臣下二百餘人朝於京師,江陵父老莫不隕涕相謂曰:「吾君其不反 矣!」上以琮來朝,遣武鄉公崔弘度將兵戍之。軍至鄀州,琮叔父岩及弟瓛等懼弘 度掩襲之,遂引陳人至城下,虜居民而叛,於是廢梁國。上遣左僕射高熲安集之, 曲赦江陵死罪,給民復十年。梁二主各給守墓十戶。拜琮為柱國,賜爵莒國公。煬 帝嗣位,以皇后之故,甚見親重。拜內史令,改封梁公。琮之宗族,緦麻以上,並 隨才擢用,於是諸蕭昆弟布列朝廷。琮性淡雅,不以職務自嬰,退朝縱酒而已。內 史令楊約與琮同列,帝令約宣旨誡勵,約復以私情喻之。琮答曰:「琮若復事事, 則何異於公哉!」約笑而退。約兄素,時為尚書令,見琮嫁從父妹於鉗耳氏,因謂 琮曰:「公,帝王之族,望高戚美,何乃適妹鉗耳氏乎?」琮曰:「前已嫁妹於侯 莫陳氏,此復何疑!」素曰:「鉗耳,羌也,侯莫陳,虜也,何得相比!」素意以 虜優羌劣。琮曰:「以羌異虜,未之前聞。」素慚而止。琮雖羈旅,見北間豪貴, 無所降下。嘗與賀若弼深相友善,弼既被誅,復有童謠曰:「蕭蕭亦復起。」帝由 是忌之,遂廢於家,未幾而卒。贈左光祿大夫。子鉉,襄城通守。復以琮弟子鉅為 梁公。鉅小名藏,煬帝甚昵之,以為千牛,與宇文皛出入宮掖,伺察內外。帝每有 游宴,鉅未嘗不從焉,遂於宮中多行淫穢。江都之變,為宇文化及所殺。
huán zì qīn wén, shǎo cōng mǐn, jiě shǔ wén. zài liáng wèi jīng zhōu cì shǐ, pō yǒu néng míng. cuī hóng dù yǐ bīng zhì ruò fù zhōu, huán jù, yǔ qí shū fù yán bēn yú chén. chén zhǔ yǐ wèi shì zhōng ān dōng jiāng jūn wú zhōu cì shǐ, shén dé wù qíng, sān wú fù lǎo jiē yuē: huán wú jūn zǐ yě. jí chén wáng, wú rén tuī huán wèi zhǔ. wú rén jiàn liáng wǔ jiǎn wén jí chá kuī děng xiōng dì bìng dì sān ér jiàn zūn wèi, huán zì yǐ kuī zhī dì sān zi yě, shēn zì jīn fù. yǒu xiè yì zhě, pō zhī fèi xìng, liáng chén zhī jì, yán wú bù yàn, jiāng nán rén shén jìng xìn zhī. jí chén zhǔ bèi qín, yì bēn yú huán, yóu shì yì wèi zhòng suǒ guī. bāo guó gōng yǔ wén shù yǐ bīng tǎo zhī, huán qiǎn wáng āi shǒu wú zhōu, zì jiāng jù shù. shù qiǎn bīng bié dào xí wú zhōu, āi jù, yī dào shì fú, qì chéng ér dùn. huán zhòng wén zhī, xī wú dòu zhì, yǔ shù yī zhàn ér bài. huán jiāng zuǒ yòu shù rén táo yú tài hú, nì yú mín jiā, wèi rén suǒ zhí, sòng yú shù suǒ, zhǎn zhī zhǎng ān, shí nián èr shí yī.
瓛字欽文,少聰敏,解屬文。在梁為荊州刺史,頗有能名。崔弘度以兵至若阝 州,瓛懼,與其叔父岩奔於陳。陳主以為侍中、安東將軍、吳州刺史,甚得物情, 三吳父老皆曰:「瓛吾君子也。」及陳亡,吳人推瓛為主。吳人見梁武、簡文及詧、 巋等兄弟並第三而踐尊位,瓛自以巋之第三子也,深自矜負。有謝異者,頗知廢興, 梁、陳之際,言無不驗,江南人甚敬信之。及陳主被擒,異奔於瓛,由是益為眾所 歸。褒國公宇文述以兵討之,瓛遣王哀守吳州,自將拒述。述遣兵別道襲吳州,哀 懼,衣道士服,棄城而遁。瓛眾聞之,悉無鬥志,與述一戰而敗。瓛將左右數人逃 於太湖,匿於民家,為人所執,送於述所,斬之長安,時年二十一。
dì jǐng, wèi cháo qǐng dài fū shàng yī fèng yù. chàng, lì wèi wèi qīng mì shū jiān táo qiū hóu. yǔ, lì nèi shǐ shì láng hé chí tài shǒu.
弟璟,為朝請大夫、尚衣奉御。瑒,歷衛尉卿、秘書監、陶丘侯。瑀,歷內史 侍郎、河池太守。
shǐ chén yuē: sān wǔ zhé wáng, fáng shēn lǜ yuǎn, jiù shēng zhī guó, hǎn zhí jūn héng, mǔ hòu zhī jiā, wú wén qīng bài. yuán jí hàn jìn, diān fù jì guǐ, jiē yóu hū jìn bù yǐ lǐ, gù qí bì yì sù. ruò shǐ dú gū quán móu lǚ huò, bì bài yú rén shòu zhī qián, xiāo shì shì jūn liáng dòu, qǐ quán yú dà yè zhī hòu! jīn huò bù yǔn jiù jī, huò gèng lóng xiān gòu, qǐ fēi chù zhī yǐ dào, bù yù quán chǒng zhī suǒ zhì hū!
史臣曰:三五哲王,防深慮遠,舅甥之國,罕執鈞衡,母后之家,無聞傾敗。 爰及漢、晉,顛覆繼軌,皆由乎進不以禮,故其斃亦速。若使獨孤權侔呂、霍,必 敗於仁壽之前,蕭氏勢均梁、竇,豈全於大業之後!今或不隕舊基,或更隆先構, 豈非處之以道,不預權寵之所致乎!