strong líng jìng yì shuō yáng yì chén strong
凌敬義說楊義臣
què shuō líng jìng qǐ xíng, bù yī rì dào le pú zhōu, xiān tóu kè diàn ān xiē, cì rì zhěng yì guān lái jiàn yì chén. xiān yú lín jìn fǎng wèn, tǔ rén dá yuē: cǐ qù lí chéng wǔ lǐ léi xià zé zhōng, qián yǒu yī rén, bù zhī xìng míng, zì yán xìng zhāng, rén zhǐ hū wèi zhāng gōng, jīn zài zé pàn diào yú wèi lè. jìng yuē: cǐ bì yì chén yě, dàn cǐ rén bù dé jiàn miàn, rú hé shì hǎo. jí yāo tǔ rén yǐn lù, chēng wèi yuǎn kè, yīn yǔ jìng rù. yáo guān léi xià jǐng wù, mào shèng bù yǐ, guǒ rán shān bù zài gāo ér qīng, shuǐ bù zài shēn ér xiù. sōng bǎi jiāo cuì, yuán hè xiāng suí, guān zhī bù zú. hū jiàn yī rén, cāng yán hè fà, qì yǔ xuān áng, tóu dǐng dǒu lì, shēn pī suō yī, zài chuán shàng chuí diào. zì gē zì yǐn, shì yǒu jiǔ hān zhī zhuàng.
卻說凌敬起行,不一日到了濮州,先投客店安歇,次日整衣冠來見義臣。先於鄰近訪問,土人答曰:「此去離城五里雷夏澤中,前有一人,不知姓名,自言姓張,人只呼為張公,今在澤畔釣魚為樂。」敬曰:「此必義臣也,但此人不得見面,如何是好。」即邀土人引路,稱為遠客,因與徑入。遙觀雷夏景物,茂盛不已,果然山不在高而清,水不在深而秀。松柏交翠,猿鶴相隨,觀之不足。忽見一人,蒼顏鶴髮,氣宇軒昂,頭頂斗笠,身披蓑衣,在船上垂釣。自歌自飲,似有酒酣之狀。
nǎi zì yín shī yún: lái wǎng yān bō wú dìng jū, shēng yá suō lì wài wú yú.
乃自吟詩云:來往煙波無定居,生涯蓑笠外無餘。
xián chuí yǔ bìn yóu rú hè, zhǐ bǎ gū gān shí diào yú.
閒垂雨鬢猶如鶴,只把孤竿時釣魚。
yuè pǔ fàn zhōu gē kuǎn nǎi, yǔ péng guī àn guà xiāo shū.
月浦泛舟歌款乃,雨篷歸岸掛蕭疏。
yú rén wù rèn jīn yú guì, duō shǎo yíng xīn bù zì zhī.
愚人誤認金魚貴,多少縈心不自知。
yín bà yòu yǐn, yòu yín yī jué yún: shān yǔ xī fēng juǎn diào sī, wǎ ōu péng xià dú zhēn shí.
吟罷又飲,又吟一絕云:山雨溪風卷釣絲,瓦甌篷下獨斟時。
zuì lái shuì zháo wú rén huàn, liú xià qián tān yě bù zhī.
醉來睡着無人喚,流下前灘也不知。
líng jìng wén qí yín, yǔ jiā tóng yuē: cǐ zhēn yǐn zhě zhī lè, wú bù rú yě.
凌敬聞其吟,與家童曰:「此真隱者之樂,吾不如也。」
jìn qián shì zhī, nǎi yī lǎo sǒu, zhèng zài yǐn lè. líng jìng duì àn lián shēng jiào: mǎi yú, mǎi yú! nà lǎo sǒu zhēng kāi zuì yǎn, kàn àn shàng shì yī rú zhě, gé jīn bù páo, xiào róng kě jū, jí chēng yú zhōu zhì àn, xì yú lǜ yáng shēn chù. jìng yuē: gù rén bié lái wú yàng? yì chén yuē: rǔ nǎi hé rén, pǎo shàng àn lái? jìng yuē: jìng zì bié tài pú xǔ jiǔ, bù xiǎng tài pú xū yǐ cāng bái. yì xī xiāng cóng, duō méng jiào huì, zhì jīn gǎn dé bù wàng.
近前視之,乃一老叟,正在飲樂。凌敬對岸連聲叫:「買魚,買魚!」那老叟睜開醉眼,看岸上是一儒者,葛巾布袍,笑容可掬,即撐漁舟至岸,繫於綠楊深處。敬曰:「故人別來無恙?」義臣曰:「汝乃何人,跑上岸來?」敬曰:「敬自別太僕許久,不想太僕須已蒼白。憶昔相從,多蒙教誨,至今感德不忘。
jīn rì xiāng yù, rú bō yún guān rì yǐ. yì chén yuē: měi xiǎng zi sù, yī rì bù jiàn, rú gé sān qiū. jīn rì tiān cì yī huì, wú zhī yǒu xìng, bù zhī zú xià jīn guī hé chù?
今日相遇,如撥雲觀日矣。」義臣曰:「每想子肅,一日不見,如隔三秋。今日天賜一會,吾之有幸,不知足下今歸何處?」
jìng yuē: zì bié zhī hòu, shēn wú suǒ tuō, yīn jiàn dòu jiàn dé yǒu róng rén zhī liàng, yǐ cǐ guī fù yú xià, guān fēng jì jiǔ zhī zhí. yīn xiǎng wú xiōng, gù lái xiāng fǎng. yì chén yāo rù cǎo táng, shè xí xiāng dài.
敬曰:「自別之後,身無所託,因見竇建德有容人之量,以此歸附於夏,官封祭酒之職。因想吾兄,故來相訪。義臣邀入草堂,設席相待。
jiǔ xíng shù xún, jìng lìng cóng rén qǔ jīn bó liè yú yì chén miàn qián, yì chén jīng yuē: hé wèi yǒu cǐ? jìng yuē: cǐ shì xià zhǔ jiǔ mù gōng dé, tè lìng mǒu sòng cǐ lǐ wù yǐ xiàn, kǒng bù dé jiàn, gù jiǎ yǐ yuǎn kè wèi míng, shù wú xián yí yě. yì chén yuē: jiàn dé, wú zhī chóu rén, rú cǐ jiàn ài, yǒu hé gōng yǐ shòu cǐ hū? jìng yuē: mù jīn yáng dì bèi shì, qún xióng bìng qǐ, gè shā jùn shǒu yǐ yīng zhū hòu, gài wèi bǎi xìng chú hài, yǐ ān tiān xià. fán huái yī cái yī yì zhě, shàng yù xiào yòng, tài pú bào jīng jì zhī lüè, fù sūn wú zhī cè, gù nǎi qī shēn péng hāo, yǔ cǎo mù wèi xiū qī, kōng lǎo lín xià, chéng wèi kě xī. jīn xià zhǔ zhàng yì xíng rén, gǎi chēng dì hào, sì fāng xiǎng yīng. wén tài pú zhī míng, tè lái pìn yíng. tài pú jí shí yīng zhào, jiù mín yú shuǐ huǒ zhī zhōng, zhì jūn yú yáo shùn zhī shèng, xià zhī jūn chén wàng tài pú jiǔ yǐ. yì chén yuē: zhōng chén bù shì èr jūn, liè nǚ bù gēng èr fū. wú wèi suí chén, bù néng kuāng jiù jūn è, zhì bèi nì zéi suǒ shì, bù néng bào chóu, ér shì bié zhǔ, hé miàn mù lì yú shì hū? jìng yuē: tài pú zhī yán miù yǐ, jīn tiān xià yīng xióng gè zì lì guó, suí zhī guó zuò yǐ miè jué yǐ, hé bù shú sī zhī? yù bào èr dì zhī chóu, bù ruò guī fù xià zhǔ, jiè qí bīng shì, wǎng zhū pàn nì, qǐ bù chēng tài pú zhī yuàn hū? yì chén měng rán wù yuē: zú xià cǐ yán shén jí yǒu lǐ, wú jiàn jiàn dé yì néng qū jié xià shì, yòu wú cuàn nì zhī míng, ruò néng yǔn wú sān shì, jí qù cóng zhī, bù rán, jué bù qù yǐ. jìng yuē: shì hé sān shì? yì chén yuē: yī bù chēng chén yú xià èr bù yuàn xiǎn wǒ xìng míng sān qín huò huà jí, bào dé èr dì zhī chóu, zé dāng fàng wǒ guī hái tián lǐ. jìng dà xiào yuē: zhǐ zhè sān shì, xià zhǔ hé suǒ bù cóng.
酒行數巡,敬令從人取金帛列於義臣面前,義臣驚曰:「何謂有此?」敬曰:「此是夏主久慕公德,特令某送此禮物以獻,恐不得見,故假以遠客為名,庶無嫌疑也。」義臣曰:「建德,吾之仇人,如此見愛,有何功以受此乎?」敬曰:「目今煬帝被弒,群雄並起,各殺郡守以應諸候,蓋為百姓除害,以安天下。凡懷一才一藝者,尚欲效用,太僕抱經濟之略,負孫吳之策,顧乃棲身蓬蒿,與草木為休戚,空老林下,誠為可惜。今夏主仗義行仁,改稱帝號,四方響應。聞太僕之名,特來聘迎。太僕及時應召,救民於水火之中,致君於堯舜之盛,夏之君臣望太僕久矣。」義臣曰:「忠臣不事二君,烈女不更二夫。吾為隋臣,不能匡救君惡,致被逆賊所弒,不能報仇,而事別主,何面目立於世乎?」敬曰:「太僕之言謬矣,今天下英雄各自立國,隋之國祚已滅絕矣,何不熟思之?欲報二帝之仇,不若歸附夏主,借其兵勢,往誅叛逆,豈不稱太僕之願乎?」義臣猛然悟曰:「足下此言甚極有理,吾見建德亦能屈節下士,又無篡逆之名,若能允吾三事,即去從之,不然,決不去矣。」敬曰:「是何三事?」義臣曰:「一不稱臣於夏;二不願顯我姓名;三擒獲化及,報得二帝之仇,則當放我歸還田裡。」敬大笑曰:「只這三事,夏主何所不從。」
líng jìng shàng mǎ yù huí, yì chén zhǔ yuē: cǐ qù cáo pú shān, yǒu qiáng kòu fàn yuàn, jí shì xiāo yǒng, lǐng dào shù qiān, jiē gǎn sǐ zhī shì. yuǎn kào tài shān yǐ wèi cháo xué, měi lái èr zhōu qiǎng duó kè huò. jí jīn shān zhài jué liáng, sì xià piāo lüè, zú xià shōu de cǐ bèi, tóng huí xià guó, zhù zhèn jūn wēi, zú néng miè xǔ yǐ. yì chén fù ěr dī yán, bù guò shù yǔ, líng jìng diǎn tóu, suí jí cí bié huí qù. lì quán shī yún: suí guó qún xióng shì wèi fēn, dú gōng móu cè zuì jī shēn.
凌敬上馬欲回,義臣囑曰:「此去曹濮山,有強寇范願,極是驍勇,領盜數千,皆敢死之士。遠靠泰山以為巢穴,每來二州搶奪客貨。即今山寨絕糧,四下剽掠,足下收得此輩,同回夏國,助振軍威,足能滅許矣。」義臣附耳低言,不過數語,凌敬點頭,隨即辭別回去。麗泉詩云:隋國群雄勢未分,獨公謀策最機深。
bù chén xià zhǔ hé míng lì, zhǐ jǐn bào chóu yī piàn xīn.
不臣夏主何名利,只盡報仇一片心。
cǐ shí dòu jiàn dé zhāo xī xùn liàn jūn mǎ, yù zhēng tǎo huà jí. zhòng chén yán líng jìng qù pìn yáng yì chén bìng wú xiāo xī, zàn qiě àn bīng bù dòng. hū rén bào táng liú wén jìng jī shū zhì, jiàn dé jiē shū, chāi kāi dú zhī, shū yuē: táng qín wáng lǐ shì mín duān sù shū fèng xià guó dài wáng què xià: gōng wéi shòu tiān míng mìng, shì lóng fēi yú dōng jùn lè rèn qún xióng, jù fèng wǔ yú jiāo hé.
此時竇建德朝夕訓練軍馬,欲征討化及。眾臣言凌敬去聘楊義臣並無消息,暫且按兵不動。忽人報唐劉文靜齎書至,建德接書,拆開讀之,書曰:唐秦王李世民端肅書奉夏國大王闕下:恭惟受天明命,適龍飛於東郡;樂任群雄,遽鳳舞於交河。
jí jīn dài wáng ān huà yú hé běi, shí jù yí dí zhī jīn bèi. jùn zhī qí cè, zé shǐ shí bù shì yī shī qí yù, zé jiāng yú lǚ jīng. ěr lái huà jí nì zéi yōng bīng wèi xiàn, sì qí jiān xióng, ruò bù yǔ zhòng tóng zhū, shí wèi shén rén gòng fèn. qiě fēi shì mín guān wài zhī chóu, gù shì dài wáng hé běi zhī huàn, wàng xìng yī lǚ zhī shī, hé jiǎn gū bīng zhī zéi. suǒ huò bǎo nǚ, xī nà xià guó, ruò dé tǔ dì, jūn fēn yú táng, qǐ bù měi zāi? suǒ yán wéi dài wáng chá yān.
即今大王安化於河北,實據夷狄之衿背。郡知其策,則矢石不試;一失其御,則疆隅屢驚。邇來化及逆賊擁兵魏縣,肆其奸雄,若不與眾同誅,實為神人共憤。且非世民關外之仇,固是大王河北之患,望興一旅之師,合剪孤兵之賊。所獲寶女,悉納夏國,若得土地,均分於唐,豈不美哉?所言惟大王察焉。
jiàn dé kàn bà dà yuè, wèi wén jìng yuē: cǐ zéi wú yǒu xīn tǎo zhī jiǔ yǐ, nài tiān shí yán rè, cāo liàn jūn shì wèi shú, zàn zì tíng zhǐ. jīn yǐ bīng jīng liáng zú, zhèng yù dòng bīng, nà yán huí bào qín wáng, bù bì yuǎn láo lóng tǐ, zhǐ xiāo qiǎn yī fù jiāng lǐng bīng qián lái, yǔ gū tóng zhū nì zéi, yǐ xiè tiān xià. wén jìng yuē: chén fèng shǐ zhī shí, qín wáng bīng yǐ lí le zhǎng ān yǐ. jiàn dé yuē: rǔ kě sù huí zhǐ zhī. wǎng fèi le qián liáng, rén mǎ hào dà, yuǎn lái wú yì.
建德看罷大悅,謂文靜曰:「此賊吾有心討之久矣,奈天時炎熱,操練軍士未熟,暫自停止。今已兵精糧足,正欲動兵,納言回報秦王,不必遠勞龍體,只消遣一副將領兵前來,與孤同誅逆賊,以謝天下。」文靜曰:「臣奉使之時,秦王兵已離了長安矣。」建德曰:「汝可速回止之。枉費了錢糧,人馬浩大,遠來無益。」
wén jìng cí guī, jiàn dé tuì rù hòu diàn. cáo hòu lái yíng, qǐng yuē: jīn rì tuì cháo hé yàn yě? jiàn dé yuē: shì yīn táng guó qín wáng shū lái, hé bīng tǎo zéi. yǔ zhòng chén shāng yì, jīn yǐ fēn fù zhěng lǐ jūn mǎ liáng cǎo qù le. zé rì qǐ bīng, lǐng sòng zhèng běn děng liú shǒu lè shòu. cáo hòu yuē: bì xià shèng jiàn suī dāng, wèi kě jí xíng. jīn běi fāng zǒng guǎn luó yì tóu wèi táng jiāng, jié wǒ hòu lù. wáng xū bá hào chēng màn tiān wáng, bèi luó yì shè sǐ, bù xià yú dǎng wèi dāo ér, cǐ rén xiāo yǒng, yīn xū bá sǐ, dài lǐng qí bīng shí wàn, jù shǒu shēn zé xiàn zhōng, zì chēng wèi dì, piāo lüè jì dìng děng zhōu, shí wèi hòu huàn. huà jí shì jūn cuàn wèi, yú lǐ dāng zhū, bù xiān sǎo qīng hé běi, wèi kě biàn yì nán xíng. kuàng líng jìng wèi huí, jīn shù nián yǔ dāo ér xiāng chí suī hǎo, shàng nán kào tuō. bù rú chéng qí bù bèi, xí ér jī zhī, chú què hòu huàn, cǐ wàn quán zhī cè yě. jiàn dé xǐ yuē: cǐ jūn jī zhī shì, fēi rǔ fù rén suǒ de yù wén, wú yì jué yǐ. cì rì, jiàn dé diào qiǎn jīng bīng shí wàn, mìng liú hēi tà wèi zhēng nán dà jiāng jūn, gāo yǎ xián wèi xiān fēng cáo dàn wèi hé hòu, yí lǐ jìn fā.
文靜辭歸,建德退入後殿。曹後來迎,請曰:「今日退朝何晏也?」建德曰:「適因唐國秦王書來,合兵討賊。與眾臣商議,今已吩咐整理軍馬糧草去了。擇日起兵,領宋正本等留守樂壽。」曹後曰:「陛下聖見雖當,未可即行。今北方總管羅藝投為唐將,截我後路。王須拔號稱漫天王,被羅藝射死,部下餘黨魏刀兒,此人驍勇,因須拔死,代領其兵十萬,據守深澤縣中,自稱魏帝,剽掠冀、定等州,實為後患。化及弒君篡位,於理當誅,不先掃清河北,未可便議南行。況凌敬未回,今數年與刀兒相持雖好,尚難靠托。不如乘其不備,襲而擊之,除卻後患,此萬全之策也。」建德喜曰:「此軍機之事,非汝婦人所得預聞,吾意決矣。」次日,建德調遣精兵十萬,命劉黑闥為征南大將軍,高雅賢為先鋒、曹旦為合後,迤邐進發。
què shuō jiàn dé xiān zì xuǎn xià gē wǔ nǚ lè yī shí èr rén, shǐ rén sòng xiàn dāo ér, lìng qí běi jù luó yì, dōng fáng yí dí, dài wú zhū miè huà jí, jí jiāng suí gōng fēi pín bǎo wù xiāng xiǎng. dāo ér dà xǐ shòu zhī, shí xìn jiàn dé yǒu jì tuō zhī xīn, tǎn rán wú yí, zhòu yè nì yú jiǔ sè, zì yǐ wèi ān. zhì shì jiàn dé bīng qǐ, chēng yán tǎo zéi, lí chéng sān shí lǐ zhā le yíng zhài, liú zī zhòng gù shǒu lǎo yíng, xuǎn jīng bīng shí wàn yǎn qí xī gǔ, yè xíng zhí bèn shēn zé. yuán lái dāo ér jiàn jiàn dé xiàn sòng nǚ lè, zì yǐ wèi dé zhì, zhòu yè yín lè, bù zhì jūn lǚ. bù liào jiàn dé rén mǎ jù zhì chéng xià, nèi wài yī wú zhī zhě. dāo ér zhèng zài hūn zuì zhī jiān, hū jiàn shǒu chéng rén bào: shén chù jūn mǎ, yī yè bǎ chéng wéi dé tiě tǒng xiāng sì, míng jīn jī gǔ, hǎn shā lián tiān. dāo ér tīng yán, jīng dé hún bù fù tǐ, shǒu zú wú cuò, suí lǐng jiāng shì dēng chéng shì zhī. zhǐ jiàn sì xià rén mǎ tuán tuán wéi shǒu, tiě qí cóng zhōng, yōng chū yī yuán dà jiāng, hēi miàn huáng xū, jīn kuī jīn jiǎ, yóu rú tiān shén zhī zhuàng, nǎi xià wáng jiàn dé yě. jiàn dé zài mǎ shàng chuán lìng, lì shēng dà hū yuē: yǒu néng jiāng dāo ér bǎng xià chéng zhě, guān fēng jí pǐn, zhèn shǒu qí chéng. ruò yǒu bù cóng gào yù, chéng kāi zhī rì, jǐn jiē shā lù. yán wèi jué, hū rán yī jiāng tí dāo zhí shàng chéng lái, dà jiào yuē: wèi dāo ér cán bào bù rén, qīng xián zhòng sè, liú cǐ nì zéi hé yì! yuàn suí zhě biàn lái. bǎi xìng shì zhī, qí rén miàn rú huó xiè, mù ruò lǎng xīng, hé jiān rén yě, xìng guān míng shòu. běn rén shì wáng cóng bù jiāng, cóng jiàng jiàn dé zhī shí, rǎn bìng zài chuáng, hòu lái shēn zé yī bàng dāo ér. dāo ér guài guān shòu ào màn shǎo lǐ, bù kěn zhòng yòng, qū shěn yú cǐ. dāng rì jiào bǎi xìng tóng shā dāo ér, tǎn bì yī hū, xiāng cóng wú shù. guān shòu shā shàng chéng tóu, yī dāo kǎn dāo ér wèi liǎng duàn, tí tóu shàng mǎ, yǐn bǎi xìng chū chéng tóu bài. jiàn dé dà xǐ, suí jí rù chéng ān mín. shǐ guān shī yún: dāo ér tǐng è luàn jiāng shān, guān jiàn xióng bīng xīn dǎn hán.
卻說建德先自選下歌舞女樂一十二人,使人送獻刀兒,令其北拒羅藝,東防夷狄,待吾誅滅化及,即將隋宮妃嬪寶物相餉。刀兒大喜受之,實信建德有寄託之心,坦然無疑,晝夜溺於酒色,自以為安。至是建德兵起,稱言討賊,離城三十里扎了營寨,留輜重固守老營,選精兵十萬掩旗息鼓,夜行直奔深澤。原來刀兒見建德獻送女樂,自以為得志,晝夜淫樂,不治軍旅。不料建德人馬聚至城下,內外一無知者。刀兒正在昏醉之間,忽見守城人報:「甚處軍馬,一夜把城圍得鐵桶相似,鳴金擊鼓,喊殺連天。」刀兒聽言,驚得魂不附體,手足無措,隨領將士登城視之。只見四下人馬團團圍守,鐵騎叢中,擁出一員大將,黑面黃須,金盔金甲,猶如天神之狀,乃夏王建德也。建德在馬上傳令,厲聲大呼曰:「有能將刀兒綁下城者,官封極品,鎮守其城。若有不從告諭,城開之日,盡皆殺戮。」言未絕,忽然一將提刀直上城來,大叫曰:「魏刀兒殘暴不仁,輕賢重色,留此逆賊何益!願隨者便來。」百姓視之,其人面如活獬,目若朗星,河間人也,姓關名壽。本人是王琮部將,琮降建德之時,染病在床,後來深澤依傍刀兒。刀兒怪關壽傲慢少禮,不肯重用,屈沈於此。當日叫百姓同殺刀兒,袒臂一呼,相從無數。關壽殺上城頭,一刀砍刀兒為兩段,提頭上馬,引百姓出城投拜。建德大喜,隨即入城安民。史官詩云:刀兒挺惡亂江山,觀見雄兵心膽寒。
nǚ lè huāng yín zhēn bài shì, guǒ rán jiē shùn xià jūn yán.
女樂荒淫真敗事,果然皆順夏君言。
jiàn dé jiāng dāo ér shǒu jí xuán yú chéng mén, zhòng jiāng yǐn guān shòu lái jiàn jiàn dé, dà nù yuē: dāo ér yǔ rǔ wú chóu, shā zhī bù yì yě. rén rén xiào cǐ, bì huái èr xīn. lìng zhǎn zhī. dāo fǔ cù xià, guān shòu xìng mìng rú hé?
建德將刀兒首級懸於城門,眾將引關壽來見建德,大怒曰:「刀兒與汝無仇,殺之不義也。人人效此,必懷二心。」令斬之。刀斧簇下,關壽性命如何?