strong pàn bǎi kǒu guō lìng gōng bào ēn fù liǎng jīng guǎng píng wáng zòu jī strong
拚百口郭令公報恩 復兩京廣平王奏績
cí yuē:
詞曰:
gǎn ēn sī bào yīng xióng zhì, yù le píng shēng shì. yīn tā yuān xiàn, pàn wú bǎi kǒu, dài tā yī sǐ. yǒu péng qíng yì yóu rú cǐ, hé kuàng wèi chén zǐ? qīn wáng zòu kǎi, quán kuī dà jiāng, dān chéng gòng shǐ.
感恩思報英雄志,欲了平生事。因他冤陷,拚吾百口,貸他一死。 友朋情誼猶如此,何況為臣子?親王奏凱,全虧大將,丹誠共矢。
diào jì jià shèng cháo
調寄「駕聖朝」
cóng lái néng shī ēn zhě, wèi bì wàng bào, ér néng tú bào zhě, fāng bù fù ēn. zhàn guó shí de hóu shēng, duì xìn líng jūn shuō dé hǎo, dào shì: gōng zǐ yǒu dé yú rén, yuàn gōng zǐ wàng zhī rén yǒu dé yú gōng zǐ, yuàn gōng zǐ wú wàng zhī, wú wàng zhī zhě, bì sī yǒu yǐ bào zhī yě. kǒng zǐ yuē: yǐ zhí bào yuàn, yǐ dé bào dé. fū bào dé bù yuē yǐ zhí, ér yuē yǐ dé zhě, bào dé yǔ bào yuàn bù tóng, bào yuàn bù kě guò kè, yǐ zhí zú yǐ. qiě yuàn yǒu dāng bào zhě, yǒu bù dāng bào zhě, yǒu shí yǐ bào wèi bào, yǒu shí yǐ bù bào wèi bào, jiē suǒ wèi zhí yě. ruò fú dé shì bì yào bào de, bù kě bù hòu bào de, shuō bù dé gè tā rú cǐ lái, wǒ yì dāng rú cǐ dá. yī fàn zhī ēn, bào yǐ qiān jīn, qǐ shì diān jīn gū liǎng de shì? wǒ dāng wēi kùn zhī shí, nà rén kěn tǐng shēn xiāng jiù, jí shí pò yú shì shì, jiù wǒ bù chéng, tā zhè duàn měi yì, yě xū zhōng shēn xián gǎn. kuàng shí néng tuō wǒ yú huàn nán zhī zhōng, zhēn gè shēng sǐ ér ròu gǔ, wǒ dào hòu lái jiàn gōng lì yè, jiē cǐ rén zhī cì. cǐ děng dà ēn, biàn shě shēn pái jiā yǐ bào zhī, chéng bù wèi guò. tuī cǐ bào ēn zhī niàn, qí yú jūn chén zhī jiān, suī bù kě yǔ lùn bào shī. rán rén chén kuāng jūn dìng guó, kān luàn fú wēi, chéng gài shì zhī qí xūn, zǒng yě shì bù wàng jūn ēn, miǎn tú bào xiào ér yǐ. què shuō sù zōng zì líng wǔ jí wèi hòu, jí lìng guō zi yí wèi wǔ bù shàng shū, líng wǔ zhǎng shǐ lǐ guāng bì wèi hù bù shàng shū běi dōu liú shǒu bìng tóng píng zhāng shì. yòu tè qiǎn shǐ zhēng zhào lǐ mì. nà lǐ mì zì zhǎng yuán, jīng zhào rén shì, shēng ér yǐng yì, shēn yǒu xiān gǔ. yòu shí cháng wén kōng zhōng yǒu xiān lè lái xiāng yíng, qí shēn piāo piāo yù jǔ, jiā rén gòng xiāng bào chí. hòu lái měi wén yīn lè, jiā rén jí dǎo suàn xiàng kōng pō sǎ, zì cǐ yīn lè jiàn jué. zhì qī suì, biàn néng yín shī zuò fù, gèng cōng huì yì cháng.
從來能施恩者,未必望報,而能圖報者,方不負恩。戰國時的侯生,對信陵君說得好,道是:「公子有德於人,願公子忘之;人有德於公子,願公子無忘之,無忘之者,必思有以報之也。」孔子曰:「以直報怨,以德報德。」夫報德不曰以直,而曰以德者,報德與報怨不同,報怨不可過刻,以直足矣。且怨有當報者,有不當報者,有時以報為報,有時以不報為報,皆所謂直也。若夫德是必要報的,不可不厚報的,說不得個他如此來,我亦當如此答。一飯之恩,報以千金,豈是掂斤估兩的事?我當危困之時,那人肯挺身相救,即時迫於事勢,救我不成,他這段美意,也須終身銜感。況實能脫我於患難之中,真箇生死而肉骨,我到後來建功立業,皆此人之賜。此等大恩,便捨身排家以報之,誠不為過。推此報恩之念,其於君臣之間,雖不可與論報施。然人臣匡君定國,勘亂扶危,成蓋世之奇勳,總也是不忘君恩,勉圖報效而已。卻說肅宗自靈武即位後,即令郭子儀為武部尚書,靈武長史李光弼為戶部尚書、北都留守並同平章事。又特遣使徵召李泌。那李泌字長源,京兆人氏,生而穎異,身有仙骨。幼時常聞空中有仙樂來相迎,其身飄飄欲舉,家人共相抱持。後來每聞音樂,家人即搗蒜向空潑灑,自此音樂漸絕。至七歲,便能吟詩作賦,更聰慧異常。
shàng huáng kāi yuán nián jiān xià zhào zhào jí jīng zhōng néng tán fó lǎo zhě, hù xiāng yì lùn. yǒu yī tóng zǐ xìng yuán míng chù, nián fāng shí suì, yǔ zhòng wèn dá, cí biàn wú qióng, shàng huáng jiā tàn, yīn wèn yuán jiāo: wài biān hái yǒu yǔ nǐ yì bān cōng huì de tóng zǐ me? yuán lái yuán jiāo nǎi shì lǐ mì de gū niáng suǒ shēng, yǔ lǐ mì wèi zhōng biǎo xiōng dì, dāng xià biàn zòu shuō: chén mǔ jiù zhī zǐ lǐ mì, xiǎo chén sān suì, ér cōng huì shèng chén shí bèi. shàng huáng jí qiǎn zhōng shǐ zhào zhī, lǐ mì yīng zhào ér zhì, cháo bài zhī jì, lǐ yí xián yǎ. qí shí shàng huáng fāng yǔ yàn guó gōng zhāng shuō yì qí, suì mìng zhāng shuō chū tí shì zhī. zhāng shuō shǐ fù fāng yuán dòng jìng. lǐ mì qǐng yán qí lüè, yǐ biàn cuò cí. zhāng shuō zhǐ zhe àn shàng qí píng shuō dào:
上皇開元年間、下詔召集京中能談佛老者,互相議論。有一童子姓員名俶,年方十歲,與眾問答,詞辨無窮,上皇嘉嘆,因問員椒:「外邊還有與你一般聰慧的童子麼?」原來員椒乃是李泌的姑娘所生,與李泌為中表兄弟,當下便奏說:「臣母舅之子李泌,小臣三歲,而聰慧勝臣十倍。」上皇即遣中使召之,李泌應召而至,朝拜之際,禮儀嫻雅。其時上皇方與燕國公張說弈棋,遂命張說出題試之。張說使賦方圓動靜。李泌請言其略,以便措辭。張說指着案上棋枰說道:
fāng zhuó qí jú, yuán zhuó qí zi,
方着棋局,圓着棋子,
dòng ruò qí shēng, jìng ruò qí sǐ.
動若棋生,靜若棋死。
shuō bà, zhāng shuō hái kǒng tā nián tài yòu, wèi néng jí jiě, yòu duì tā shuō dào: cǐ shì wǒ jiè qí yǐ wèi fāng yuán dòng jìng zhī yù, rǔ zì fù fāng yuán dòng jìng sì zì, bù kě ní qí wèi shuō yě. lǐ mì dào: zhè xiǎo dé. jí xìn kǒu dá dào:
說罷,張說還恐他年太幼,未能即解,又對他說道:「此是我借棋以為方圓動靜之喻,汝自賦方圓動靜四字,不可泥棋為說也。」李泌道:「這曉得。」即信口答道:
fāng ruò xíng yì, yuán ruò yòng zhì,
方若行義,圓若用智,
dòng ruò chěng cái, jìng ruò dé yì.
動若騁才,靜若得意。
zhāng shuō tīng le, dà wèi jīng yì dào: cǐ wú xiǎo yǒu yě! yīn qǐ shēn bài hè cháo tíng dé cǐ shén tóng. zhèng shì:
張說聽了,大為驚異道:「此吾小友也!」因起身拜賀朝廷得此神童。 正是:
kān shǐ lǎo chén chēng xiǎo yǒu, gòng kuā shèng zhǔ de shén tóng.
堪使老臣稱小友,共夸聖主得神童。
shàng huáng hòu jiā cì lài, mìng yú hàn lín yuàn dú shū. jí zhǎng, yù shòu yǐ guān zhí, lǐ mì zài sān cí xiè. nǎi cì yǔ tài zǐ wèi bù yī jiāo, tài zǐ shén xiāng jìng ài. lǐ lín fǔ yáng guó zhōng dōu jì zhī, lǐ mì yīn suì gào guī, yǐn jū yǐng yáng. zhì shì sù zōng sī niàn jiù jiāo, qiǎn shǐ zhēng zhì xíng zài, dài yǐ bīn lǐ, chū zé lián qí, qǐn zé duì tà, shì wú dà xiǎo, jiē yǔ shāng zhuó. yù mìng wèi yòu xiāng, lǐ mì gù cí, zhǐ yǐ bái yī suí jià.
上皇厚加賜賚,命於翰林院讀書。及長,欲授以官職,李泌再三辭謝。乃賜與太子為布衣交,太子甚相敬愛。李林甫、楊國忠都忌之,李泌因遂告歸,隱居穎陽。至是肅宗思念舊交,遣使征至行在,待以賓禮,出則聯騎,寢則對榻,事無大小,皆與商酌。欲命為右相,李泌固辭,只以白衣隨駕。
yī rì, sù zōng yǔ lǐ mì bìng mǎ ér chū, xún shì jūn yíng. jūn shì men qiè xiāng zhǐ dào: huáng yī de shì shèng rén, bái yī de shì shān rén. sù zōng wēi wén cǐ yǔ, yīn wèi lǐ mì dào: jiān nán zhī jì, bù gǎn yǐ guān zhí xiāng qū, dàn qiě yī zǐ, yǐ jué qún yí. suì chū zǐ páo cì zhī, lǐ mì zhǐ de bài shòu, sù zōng jí lìng zuǒ yòu wèi zhī huàn fú. lǐ mì huàn fú qì, zhèng yù xiè ēn, sù zōng xiào dào: qiě zhù, qīng jì fú cǐ, qǐ kě wú chēng? nǎi yú xiù zhōng qǔ chū chì shū yī dào, yǐ lǐ mì wèi cān móu jūn guó yuán shuài fǔ xíng jūn zhǎng shǐ, lǐ mì yóu gù cí, sù zōng dào: zhèn fēi gǎn xiāng qū, qī gòng jì jiān nán ěr. hòu zéi píng, rèn xíng gāo zhì. lǐ mì bài shòu mìng. sù zōng yù yǐ jiàn níng wáng tán wèi dà yuán shuài, lǐ mì dào: jiàn níng wáng gǎo kān zuò yuán shuài, rán guǎng píng wáng jū zhǎng ruò jiàn níng wáng gōng chéng, qǐ kě shǐ guǎng píng wáng wèi wú tài bó? sù zōng dào: guǎng píng wáng xì jiā sì, hé bì yǐ yuán shuài wèi zhòng? lǐ mì dào: guǎng píng wáng wèi zhèng wèi dōng gōng, jīn jiān nán zhī jì, rén xīn suǒ shǔ zài yú yuán shuài, ruò jiàn níng dà gōng jì chéng, bì xià jí yù bù yǐ wèi chǔ èr, bǐ tóng lì gōng zhě, qí kěn yǐ hū? tài zōng shàng huáng jí qí shì yě. sù zōng diǎn tóu dào: qīng yán liáng shì, zhèn dāng sī zhī. lǐ mì tuì cháo, jiàn níng wáng yíng xiè dào: qǐng chuán wén zòu duì zhī yán, zhèng hé wú xīn, wú shòu qí cì yǐ. lǐ mì dào: diàn xià xiào yǒu rú cǐ, zhēn guó jiā zhī fú yě. yú shì sù zōng yǐ guǎng píng wáng chù wèi tiān xià bīng mǎ dà yuán shuài, guō zi yí lǐ guāng bì děng suǒ bù zhī jūn, jù shǔ tǒng lǜ.
一日,肅宗與李泌並馬而出,巡視軍營。軍士們竊相指道:「黃衣的是聖人,白衣的是山人。」肅宗微聞此語,因謂李泌道:「艱難之際,不敢以官職相屈,但且衣紫,以絕群疑。」遂出紫袍賜之,李泌只得拜受,肅宗即令左右為之換服。李泌換服訖,正欲謝恩,肅宗笑道:「且住,卿既服此,豈可無稱?」乃於袖中取出敕書一道,以李泌為參謀軍國元帥府行軍長史,李泌猶固辭,肅宗道:「朕非敢相屈,期共濟艱難耳。候賊平,任行高志。」李泌拜受命。肅宗欲以建寧王倓為大元帥,李泌道:「建寧王杲堪作元帥,然廣平王居長;若建寧王功成,豈可使廣平王為吳泰伯?」肅宗道:「廣平王系家嗣,何必以元帥為重?」李泌道:「廣平王未正位東宮,今艱難之際,人心所屬在於元帥,若建寧大功既成,陛下即欲不以為儲貳,彼同立功者,其肯已乎?太宗、上皇即其事也。」肅宗點頭道:「卿言良是,朕當思之。」李泌退朝,建寧王迎謝道:「頃傳聞奏對之言,正合吾心,吾受其賜矣。」李泌道:「殿下孝友如此,真國家之福也。」於是肅宗以廣平王俶為天下兵馬大元帥,郭子儀、李光弼等所部之軍,俱屬統率。
shí lǐ guāng bì zhù fáng tài yuán, qí huī xià jīng bīng jù diào wǎng shuò fāng, zài tài yuán zhě jǐn wàn rén. zéi jiāng shǐ sī míng děng gòng yǐn bīng shí yú wàn rén lái gōng chéng, zhū jiāng jiē yì xiū chéng yǐ dài zhī. guāng bì dào: tài yuán chéng zhōu sì shí lǐ, xiū zhī fēi yì, zéi chuí zhì yǔ xìng yì, shì wèi jiàn dí ér xiān zì kùn yě. nǎi lìng shì zú yú chéng wài záo háo yǐ zì gù, jué kēng qiàn shù qiān, jí zéi gōng chéng yú wài, guāng bì jí lìng yǐ kēng qiàn zhōng jué chū de ní tǔ, zēng lěi yú nèi, wèi shǒu yù. zéi wéi gōng yuè yú, wú xì kě chéng. guāng bì fǎng dé qián yě nèi yǒu zhù qián de yōng gōng xiōng dì sān rén, shàn chuān dì dào, yǐ zhòng shǎng gòu zhī, shǐ lǜ qí huǒ bàn, jué dì dào yǐ qí zéi. yǒu zéi jiāng yú chéng xià yǎng miàn wǔ mà chéng shàng rén. guāng bì jí qiǎn rén cóng dì dào zhuāi qí zú ér rù, fù zhì chéng shàng jiào zhī, zì cǐ zéi xíng dòng bì dī tóu shì dì. guāng bì yòu zuò dà pào, fēi jù shí, měi yī fā bì jī sǐ jǐ shí rén, zéi nǎi tuì yíng yú shù shí bù wài. guāng bì qiǎn shǐ zhà chēng chéng zhōng liáng jǐn, yǔ zéi xiāng yuē kè qī chū jiàng. shǐ sī míng xìn yǐ wèi zhēn, bù fù wèi bèi. guāng bì àn shǐ rén chuān dì dào, zhí zhì zéi yíng, zhī zhī yǐ mù. zhì qī shǐ èr qiān yú rén, zǒu mǎ chū chéng, qià xiàng yào qù tóu xiáng de yì bān. zéi fāng zhān wàng xǐ yuè, hū rán yíng zhōng dì xiàn, yā sǐ zhě wú shù, zéi zhòng jīng luàn, guān jūn gǔ zào ér chū, zhǎn shā wàn jì. shǐ sī míng nǎi yǐn zhòng fēn fēn dùn qù. guāng bì shàng biǎo zòu jié. guǎng píng wáng zhèng yǐ tài yuán yào dì bèi wéi, yù qiǎn bīng wǎng jiù, yīn dé jié bào ér zhǐ. guō yú pū yǐ hé dōng jū liǎng jīng zhī jiān, dé hé dōng ér hòu liǎng jīng kě tú. shí zéi jiāng cuī gān yòu shǒu hé dōng, guō zi yí mì shǐ rén rù hé dōng, yǔ táng gōng xiàn yú zéi zhōng zhě, yuē wèi nèi yīng, nèi wài jiā gōng. cuī gān yòu bù néng dǐ dí, qì chéng ér táo, zi yì yǐn bīng zhuī jī, zhǎn shā qí zhòng, gān yòu jǐn yǐ shēn miǎn. hé dōng suì píng. zhèng shì:
時李光弼駐防太原,其麾下精兵俱調往朔方,在太原者僅萬人。賊將史思明等共引兵十餘萬人來攻城,諸將皆議修城以待之。光弼道:「太原城周四十里,修之非易,賊垂至與興役,是未見敵而先自困也。」乃令士卒於城外鑿濠以自固,掘坑塹數千,及賊攻城於外,光弼即令以坑塹中掘出的泥土,增壘於內,為守御。賊圍攻月余,無隙可乘。光弼訪得錢冶內有鑄錢的傭工兄弟三人,善穿地道,以重賞購之,使率其夥伴,掘地道以俟賊。有賊將於城下仰面侮罵城上人。光弼即遣人從地道拽其足而入,縛至城上轎之,自此賊行動必低頭視地。光弼又作大炮,飛巨石,每一發必擊死幾十人,賊乃退營於數十步外。光弼遣使詐稱城中糧盡,與賊相約刻期出降。史思明信以為真,不復為備。光弼暗使人穿地道,直至賊營,支之以木。至期使二千餘人,走馬出城,恰像要去投降的一般。賊方瞻望喜躍,忽然營中地陷,壓死者無數,賊眾驚亂,官軍鼓譟而出,斬殺萬計。史思明乃引眾紛紛遁去。光弼上表奏捷。廣平王正以太原要地被圍,欲遣兵往救,因得捷報而止。郭於仆以河東居兩京之間,得河東而後兩京可圖。時賊將崔乾祐守河東,郭子儀密使人入河東,與唐宮陷於賊中者,約為內應,內外夾攻。崔乾祐不能抵敵,棄城而逃,子議引兵追擊,斬殺其眾,乾祐僅以身免。河東遂平。正是:
cóng lái guō lǐ chēng míng jiāng, zhàn shǒu jīn zhāo gè zòu gōng.
從來郭李稱名將,戰守今朝各奏功。
sù zōng yǐ guō zi yí wèi tiān xià bīng mǎ fù yuán shuài, zhèng móu huī fù liǎng jīng, hū wén bào yǒng yù lín fǎn yú jiāng líng, jiàn chēng dì hào. yuán lái yǒng wáng lín chū zhèn jiāng líng, zì shì fù qiáng, jiāo jiǎn bù gōng. jí wén sù zōng jí wèi líng wǔ, nǎi yǔ bù jiāng shǔ guān děng gòng sī yì, yǐ wèi tài zǐ jì jù zì chēng zūn, wǒ yì kě jù yǒu jiāng biǎo, dú dì yī fāng. zhèng zài móu yì qǐ shì, sù zōng è qí jiāo jiǎn, zhǎo shǐ bà zhèn hái shǔ, yǒng wáng jìng bù fèng zhào, zhì shì jǔ bīng fǎn, zì chēng huáng dì. sī yù zhāo zhì yǒu míng zhī shì, yǐ wèi mín wàng. wén zhī lǐ bái tuì jū lú shān, jù jiāng líng bù yuǎn, qiǎn shǐ zhēng zhī. lǐ bái cí bù yīng fù. yǒng wáng shǐ rén cì qí chū yóu, yào zhī yú lù, jié qǔ zhì jiāng líng. yù shòu yǐ guān, lǐ bái jué yì bù shòu. yǒng wáng bù néng qū qí zhì, dàn zhǐ jī mí zhù tā, bù fàng hái shān. sù zōng wén yǒng wáng zuò luàn, yī miàn biǎo zòu shàng huáng, yī miàn zào huái nán jié dù gāo shì fù shǐ lǐ chéng shì, gòng yǐn bīng zhēng tǎo. shí nèi jiān lǐ fǔ guó yīn fù gōng zhōng, zhāng liáng dì zhuān quán yòng shì. nà jiàng zéi de nèi jiān biān lìng chéng, yīn wèi zéi suǒ jì, nǎi zì zéi zhōng táo zhì xíng zài, yī tuō lǐ fǔ guó tú fù jìn yòng. lǐ mì shàng yán dào: lìng chéng yǐ huàn guān méng shàng huáng wěi rèn, wài zhǎng bīng quán, nèi zhǎng gōng jìn, ér zéi zhì jí jiàng, qiě yǐ gōng mén suǒ yào fù zéi, rú cǐ pàn nì, zuì bù róng zhū! sù zōng suì mìng jiāng biān lìng chéng zhǎn shǒu, wèi jiàng zéi zhě shì jǐng. yú shì lǐ fǔ guó zòu chēng: yuán rèn hàn lín xué shì lǐ bái, xiàn wèi nì fān yǒng wáng lín móu zhǔ, yí zhào xíng guān zhù míng pàn dǎng, qí shì píng rì, àn lǜ zhì zuì.
肅宗以郭子儀為天下兵馬副元帥,正謀恢復兩京,忽聞報永玉磷反於江陵,僭稱帝號。原來永王璘出鎮江陵,自恃富強,驕蹇不恭。及聞肅宗即位靈武,乃與部將屬官等共私議,以為太子既遽自稱尊,我亦可據有江表,獨帝一方。正在謀議起事,肅宗惡其驕蹇,沼使罷鎮還蜀,永王竟不奉詔,至是舉兵反,自稱皇帝。思欲招致有名之士,以為民望。聞知李白退居廬山,距江陵不遠,遣使征之。李白辭不應赴。永王使人伺其出遊,要之於路,劫取至江陵。欲授以官,李白決意不受。永王不能屈其志,但只羈縻住他,不放還山。肅宗聞永王作亂,一面表奏上皇,一面造淮南節度高適、副使李成式,共引兵征討。時內監李輔國陰附宮中,張良娣專權用事。那降賊的內監邊令誠,因為賊所忌,乃自賊中逃至行在,依託李輔國圖復進用。李泌上言道:「令誠以宦官蒙上皇委任,外掌兵權,內掌宮禁,而賊至即降,且以宮門鎖鑰付賊,如此叛逆,罪不容誅!」肅宗遂命將邊令誠斬首,為降賊者示警。於是李輔國奏稱:「原任翰林學士李白,現為逆藩永王磷謀主,宜詔刑官注名叛黨,俟事平日,按律治罪。」
nǐ dào lǐ fǔ guó wèi hé hū yǒu cǐ zòu? zhǐ yīn lǐ bái dāng chū zài cháo shí, fàng làng shī jiǔ, pǐn zhì gāo shàng, quán bù bǎ zhè xiē huàn guān kàn zài yǎn lǐ, suǒ yǐ cǐ bèi dōu bù xǐ tā. jīn fǔ guó chéng jī hé zòu, yī lái shì sī yuàn, èr lái yíng hé cháo tíng xiǎn zhū pàn dǎng zhī yì, sān lái guài lǐ mì zòu zhǎn le biān lìng chéng. tā jīn hé zòu lǐ bái, jiàn dé nà wén rén míng shì, shòu guò shàng huáng chǒng ài de, yě bù miǎn cóng nì, mò zhǐ shuō huàn guān bù hǎo. dāng rì sù zōng zhǔn qí zòu, chuán zhǐ fǎ sī. què zǎo jīng dòng le guō zi yí, tā xiǎng: xī nián lǐ bái jiù wǒ xìng mìng, dà ēn wèi bào, jīn rì qǐ róng zuò shì? suì lián yè cǎo chéng biǎo zhāng, cì rì jí fú què shàng biǎo. qí biǎo lüè yún:
你道李輔國為何忽有此奏?只因李白當初在朝時,放浪詩酒,品致高尚,全不把這些宦官看在眼裡,所以此輩都不喜他。今輔國乘機劾奏,一來是私怨,二來迎合朝廷顯誅叛黨之意,三來怪李泌奏斬了邊令誠。他今劾奏李白,見得那文人名士,受過上皇寵愛的,也不免從逆,莫只說宦官不好。當日肅宗准其奏,傳旨法司。卻早驚動了郭子儀,他想:「昔年李白救我性命,大恩未報,今日豈容坐視?」遂連夜草成表章,次日即伏闕上表。其表略云:
chén fú dǔ yuán rèn cí chén lǐ bái, xī méng shàng huáng zhī yù zhī ēn, jiāng bù cì zhuó yòng, nǎi jìng cí róng dùn yǐn, gāo wò lú shān, sī qí wèi rén kě zhī. jīn bù xìng wèi nì fān suǒ bī, chén wèn qí shǐ ér què pìn, jì nǎi bèi jié, wěi mìng lǚ jiā, jiān yì bù shòu, shēn suī jī kùn, zhì bù shǎo jiàng ér yì zhě zhé yǐ pàn rén móu zhǔ rì zhī, zé yì guò yǐ. chén qǐng yǐ bǎi kǒu bǎo qí wú tā. bái gù yǒu ēn yú chén, rán chén fēi gǎn yǐ sī ēn wèi yóu yóu shuō yě. shì píng zhī hòu, dāng yǒu zhòng mù gòng jiàn zhě kě wèi yuán zhèng. tǎng bù rú chén suǒ yán, chén yǔ bǎi kǒu gān fú guó fǎ.
臣伏睹原任詞臣李白,昔蒙上皇知遇之恩,將不次擢用,乃竟辭榮遁隱,高臥廬山,斯其為人可知。今不幸為逆藩所逼,臣問其始而卻聘,繼乃被劫,偽命屢加,堅意不受,身雖羈困,志不少降;而議者輒以叛人謀主日之,則亦過矣。臣請以百口保其無他。白故有恩於臣,然臣非敢以私恩為由遊說也。事平之後,當有眾目共見者可為援證。倘不如臣所言,臣與百口甘伏國法。
sù zōng lǎn biǎo, mìng fǎ sī cún àn, dài shì píng rì chá míng dìng duó. hòu lái yǒng wáng lín bīng bài zì jǐn, gāi dì fāng yǒu sī jū xì cóng nì zhī rén, hòu zhǐ chù jué, lǐ bái yì bèi xì yú xún yáng yù zhōng. cháo tíng yīn guō zi yí céng wèi bǎo jiù, tè qiǎn guān chá kān. huí zòu lǐ bái xì bèi bī xié, yǔ cóng nì zhě bù tóng, zuì yí jiǎn děng. yǒu zhǐ lǐ bái zhǎng liú yè láng, qí yú cóng nì zhě, jǐn xíng zhū lù. zhì qián yuán nián jiān, zhào shè tiān xià, lǐ bái nǎi dé fàng guī, xíng zhì dāng tú xiàn jiè, yú zhōu zhōng duì yuè yǐn jiǔ dà zuì, yù zhuō qǔ shuǐ zhōng zhī yuè, duò shuǐ ér zú. dāng shí jiāng pàn zhī rén, huǎng hū jiàn lǐ bái chéng jīng yú shēng tiān ér qù, zhè shì hòu huà. zhèng shì:
肅宗覽表,命法司存案,待事平日察明定奪。後來永王磷兵敗自盡,該地方有司拘系從逆之人,候旨處決,李白亦被繫於潯陽獄中。朝廷因郭子儀曾為保救,特遣官查勘。回奏李白系被逼脅,與從逆者不同,罪宜減等。有旨李白長流夜郎,其餘從逆者,盡行誅戮。至乾元年間,詔赦天下,李白乃得放歸,行至當塗縣界,於舟中對月飲酒大醉,欲捉取水中之月,墮水而卒。當時江畔之人,恍惚見李白乘鯨魚升天而去,這是後話。正是:
yǒu ēn bì bào tuī yīng jié, wú zuì zhǎng liú tàn zhé xiān.
有恩必報推英傑,無罪長流嘆謫仙。
yīng jié pīn jiā chóu xī rì, zhé xiān yàn shì zài shēng tiān.
英傑拼家酬昔日,謫仙厭世再升天。
cǐ shì biǎo guò bù tí. qiě shuō sù zōng jì yǐ guǎng píng wáng wèi yuán shuài, jí yù lì wèi tài zǐ. lǐ mì dào: bì xià líng wǔ jí wèi, zhǐ wèi jūn shì pò qiè, jí xū chù fēn gù ěr. ruò lì tài zǐ, yí qǐng mìng yú shàng huáng, bù rán hòu shì hé yóu zhī bì xià bù dé yǐ zhī xīn hū? guǎng píng wáng yì yīn cí dào: bì xià shàng wèi fèng chén hūn, chén hé gǎn dāng chǔ fù? sù zōng yīn cǐ zàn tíng jiàn chǔ zhī shì. jiàn níng wáng sī yǔ lǐ mì dào: wǒ xiōng dì jù wèi lǐ fǔ guó zhāng liáng dì suǒ jì, èr rén biǎo lǐ wèi è, wǒ dāng zǎo chú cǐ hài. lǐ mì dào: cǐ fēi chén zǐ suǒ yuàn wén, qiě zhì zhī wù lùn. jiàn níng bù tīng, lǚ yú sù zōng qián, zhí yán èr rén xǔ duō zuì è. èr rén nǎi hù xiāng chán zèn, wū jiàn níng yù móu hài guǎng píng, jí duó chǔ wèi, jī nù sù zōng, lì jí chuán zhǐ, cì jiàn níng wáng sǐ. lǐ mì yù jiàn zǔ, yǐ wú jí yǐ. kě xī yī gè xián zhǔ, bèi chán yǔn mìng. xiǎng sù zōng jū dōng gōng shí, wèi lǐ lín fǔ suǒ jì, shòu jǐn jīng kǒng, qǐ bù zhī jiè. jīn jù kòu wèi miè, xiān shā yī xián zi, hé rěn xīn mèi lǐ zhì cǐ! hòu rén yǒu shī tàn yún:
此事表過不題。且說肅宗既以廣平王為元帥,即欲立為太子。李泌道:「陛下靈武即位,止為軍事迫切,急須處分故耳。若立太子,宜請命於上皇,不然後世何由知陛下不得已之心乎?」廣平王亦因辭道:「陛下尚未奉晨昏,臣何敢當儲副?」肅宗因此暫停建儲之事。建寧王私語李泌道:「我兄弟俱為李輔國、張良娣所忌,二人表里為惡,我當早除此害。」李泌道:「此非臣子所願聞,且置之勿論。」建寧不聽,屢於肅宗前,直言二人許多罪惡。二人乃互相讒譖,誣建寧欲謀害廣平,急奪儲位,激怒肅宗,立即傳旨,賜建寧王死。李泌欲諫阻,已無及矣。可惜一個賢主,被讒殞命。想肅宗居東宮時,為李林甫所忌,受盡驚恐,豈不知戒。今巨寇未滅,先殺一賢子,何忍心昧理至此!後人有詩嘆云:
xìn chán shā qí zi, zuò yuán zì shàng huáng. sù zōng xīn rěn fù, kě lián jiàn níng wáng.
信讒殺其子,作源自上皇。肅宗心忍父,可憐建寧王。
bù jì zài dōng gōng, shí kǒng lí huò yāng. hé gè xún gù zhé, chán kǒu rèn xī zhāng.
不記在東宮,時恐罹禍殃。何個循故轍,讒口任翕張。
jūn zǐ tīng bù cōng, jiā ér bèi cuī qiāng. yí hèn bǐ fù sì, cùn dié níng zú cháng!
君子聽不聰,佳兒被摧戕。遺恨彼婦寺,寸牒寧足償!
zhì dé èr jié, sù zōng jià zhì fèng xiáng, mìng guǎng píng wáng yǔ guō zi yí děng chū shī huī fù liǎng jīng. zi yí yǐ fān rén huí hé de bīng mǎ, shén jīng ruì, qǐng zhǐ zhēng qí zhù zhàn. huí gěi kè hán qiǎn qí zi yè hù, lǐng bīng yī wàn qián lái zhù zhàn, sù zōng xǔ yǐ zhòng shǎng. yè hù qǐng yú kè chéng zhī rì, tǔ dì shì shù guī cháo tíng, jīn bó zǐ nǚ guī huí hé. sù zōng jí yú chéng gōng, zhǐ de xǔ nuò, jù shuò fāng děng chù jūn mǎ, yǔ huí gěi xī yù zhī zhòng, gòng yī shí wǔ wàn, kè rì qǐ xíng. lǐ mì xiàn cè, nǐ xiān gōng fàn yáng, dǎo qí cháo xué. sù zōng dào: dà jūn jì jí, zhèng xū jí qǔ zhǎng ān, qǐ kě fǎn xiān láo shī yǐ gōng fàn yáng? lǐ mì dào: jīn suǒ yòng zhě jiē běi bīng, qí xìng nài hán ér wèi shǔ, jīn chéng qí xīn zhì zhī ruì, gōng yǐ lǎo zhī shī, liǎng jīng bì kè. rán zéi bài, qí yú zhòng dùn guī cháo xué, guān dōng dì rè, chūn qì yī fā, guān jūn bì yīn ér sī guī. zéi xiū bīng wà mǎ, cì guān jūn yī qù, bì fù nán lái, shì zhēng zhàn zhī wèi yǒu yǐ shí yě. bù rú xiān yòng zhī yú sāi xiāng, chú qí cháo xué, zéi tuì wú suǒ guī, rán hòu dà bīng hé ér gōng zhī, bì chéng qín yǐ! sù zōng dào: cǐ yán chéng shàn, dàn zhèn dìng shěng jiǔ xū, jí yù xiān huī fù xī jīng yíng huí shàng huáng, bù néng dài cǐ yǐ! suì bù yòng lǐ mì zhī yán, bīng mǎ wàng xī jīng jìn fā.
至德二截,肅宗駕至鳳翔,命廣平王與郭子儀等出師恢復兩京。子儀以番人回紇的兵馬,甚精銳,請旨征其助戰。回給可汗遣其子葉護,領兵一萬前來助戰,肅宗許以重賞。葉護請於克城之日,土地士庶歸朝廷,金帛子女歸回紇。肅宗急於成功,只得許諾,聚朔方等處軍馬,與回給西域之眾,共一十五萬,刻日起行。李泌獻策,擬先攻范陽,搗其巢穴。肅宗道:「大軍既集,正須急取長安,豈可反先勞師以攻范陽?」李泌道:「今所用者皆北兵,其性耐寒而畏暑,今乘其新至之銳,攻已老之師,兩京必克。然賊敗,其餘眾遁歸巢穴,關東地熱,春氣一發,官軍必因而思歸。賊休兵襪馬,伺官軍一去,必復南來,是征戰之未有已時也。不如先用之於塞鄉,除其巢穴,賊退無所歸,然後大兵合而攻之,必成擒矣!」肅宗道:「此言誠善,但朕定省久虛,急欲先恢復西京迎回上皇,不能待此矣!」遂不用李泌之言,兵馬望西京進發。
xíng zhì zhǎng ān chéng xī, liè zhèn yú lǐ shuǐ zhī dōng, lǐ sì yè lǐng qián jūn. guǎng píng wáng guō zi yí lǐ mì jū zhōng jūn. wáng sī lǐ tǒng hòu jūn. zéi zhòng shù wàn, liè zhèn yú lǐ shuǐ zhī běi, zéi jiāng lǐ guī rén chū tiāo zhàn, zi yí yǐn qián jūn yíng dí, zéi jūn jǐn qǐ, guān jūn shǎo què. lǐ sì yè ròu tǎn zhí gē, shēn xiān shì zú, dà hū fèn jī, lì shā shù shí rén. yú shì guān jūn qì zhuàng, gè zhí zhǎng dāo, rú qiáng ér jìn, zéi zhòng bù néng dǐ dāng. dōu zhī bīng mǎ shǐ wáng nán dé, bèi fù shè zhòng qí méi, pí chuí zhē mù, nán dé shǒu zì bá jiàn, chě qù qí pí, xuè liú mǎn miàn, lì zhàn bù tuì. zéi fú jīng qí yú zhèn zhī dōng, yù jī guān jūn zhī hòu, zi yí tàn dé qí qíng, jí lìng shuò fāng zuǒ xiāng bīng mǎ shǐ pú gù huái ēn yǐn huí hé bīng, tū wǎng jī zhī, zhǎn shā dài jǐn. lǐ sì yè yòu yǐn huí hé bīng chū zéi zhèn hòu, yǔ dà jūn jiā jī, wáng sī lǐ yì yǐn hòu jūn jì jìn, bìng lì gōng shā. zì wǔ zhì xī xī, zhǎn shǒu liù wàn yú jí, zéi bīng dà kuì. yú zhòng tuì rù chéng zhōng, yī yè xiāo shēng bù xī. zhì tiān míng, tàn mǎ lái bào, zéi jiāng lǐ guī rén ān shǒu zhōng tián gān zhēn zhāng tōng rú děng jù yǐ dùn qù. guǎng píng wáng suì shuài zhòng rù xī jīng chéng, bǎi xìng lǎo yòu, jiā dào huān hū. yè hù yù rú qián yuē, lüè qǔ jīn bó zǐ nǚ, guǎng píng wáng xià mǎ, bài yú yè hù mǎ qián dào: jīn fāng dé xī jīng, ruò biàn fú lüè, zé dōng jīng zhī rén, bì wèi zéi gù shǒu, nán yǐ fù qǔ le. qǐng zhì dōng jīng, nǎi rú yuē. yè hù jīng yuè xià mǎ dá bài, guì pěng wáng zú dào: yuàn wèi diàn xià jí wǎng dōng jīng. suì yǔ pú gù huái ēn yǐn le xī yù jí běn bù zhī bīng, cóng chéng nán guò, gèng bù tíng liú, jìng xiàng dōng jīng jìn fā. zhòng rén jiàn guǎng píng wáng wèi bǎi xìng xià bài, wú bù tì qì gǎn tàn.
行至長安城西,列陣於澧水之東,李嗣業領前軍。廣平王、郭子儀、李泌居中軍。王思禮統後軍。賊眾數萬,列陣於澧水之北,賊將李歸仁出挑戰,子儀引前軍迎敵,賊軍盡起,官軍少卻。李嗣業肉袒執戈,身先士卒,大呼奮擊,立殺數十人。於是官軍氣壯,各執長刀,如牆而進,賊眾不能抵當。都知兵馬使王難得,被賦射中其眉,皮垂遮目,難得手自拔箭,扯去其皮,血流滿面,力戰不退。賊伏精騎於陣之東,欲擊官軍之後,子儀探得其情,急令朔方左廂兵馬使僕固懷恩引回紇兵,突往擊之,斬殺殆盡。李嗣業又引回紇兵出賊陣後,與大軍夾擊,王思禮亦引後軍繼進,並力攻殺。自午至西西,斬首六萬餘級,賊兵大潰。餘眾退入城中,一夜囂聲不息。至天明,探馬來報,賊將李歸仁、安守忠、田乾真、張通儒等俱已遁去。廣平王遂帥眾入西京城,百姓老幼,夾道歡呼。葉護欲如前約,掠取金帛子女,廣平王下馬,拜於葉護馬前道:「今方得西京,若便俘掠,則東京之人,必為賊固守,難以復取了。請至東京,乃如約。」葉護驚躍下馬答拜,跪捧王足道:「願為殿下即往東京。」遂與僕固懷恩引了西域及本部之兵,從城南過,更不停留,徑向東京進發。眾人見廣平王為百姓下拜,無不涕泣感嘆。
wèi mín qū tǐ fēi wèi qū, yíng dé rén rén ài dài shēn.
為民屈體非為屈,贏得人人愛戴深。
fān zhòng yì yīn rén yì gǎn, bù yuán tān lì qǐ jiè xīn.
番眾亦因仁義感,不緣貪利起戒心。
guǎng píng wáng zhù xī jīng sān rì, jí liú bīng zhèn shǒu, zì yǐn dà jūn dōng chū, jié shū zhì xíng zài, bǎi guān chēng hè. sù zōng jí rì jù biǎo, qiǎn zhōng shǐ dàn tíng yáo, fù shǔ zòu wén shàng huáng, qǐng jià huí jīng fù wèi. yī miàn qiǎn gōng rén xī jīng jì gào zōng miào, xuān wèi bǎi xìng. yī miàn yǐ kuài mǎ zhào lǐ mì yú jūn zhōng. lǐ mì xīng chí zhì fèng xiáng rù jiàn, kòu wèn hé gù zhào jiàn. sù zōng dào: zhèn dé xī jīng jié bào, jí biǎo zòu shàng huáng, qǐng jià dōng guī fù wèi, zhèn dāng tuì jū dōng gōng, yǐ jǐn zi zhí, wèi shí qīng yì yǐ wèi hé rú, yù jí zhào miàn xún. lǐ mì è rán dào: cǐ biǎo yǐ jī qù fǒu? sù zōng dào: yǐ qù. lǐ mì dào: hái kě zhuī zhuǎn fǒu? sù zōng dào: yǐ qù yuǎn yǐ, wèi hé yù zhuī zhuǎn? lǐ mì duō jiē dào: shàng huáng bù kěn dōng guī yǐ! sù zōng jīng wèn hé gù. lǐ mì dào: bì xià zhèng wèi gǎi yuán, yǐ lì èr zài, jīn hū fèng cǐ biǎo, shàng huáng xīn yí, qiě bù zì ān, zěn kěn fù guī? sù zōng shuǎng rán zì shī, dùn zú dào: zhèn běn yǐ zhì chéng qiú tuì, jīn wén qīng yán, nǎi wù qí shī, biǎo yǐ zòu shàng, wèi zhī nài hé! lǐ mì dào: jīn kě gèng wèi qún chén hè biǎo, jù yán zì mǎ wéi qǐng liú, líng wǔ quàn jìn, jí jīn kè fù liǎng jīng, huáng shàng sī liàn chén hūn, qǐng jí hái gōng, yǐ jǐn xiào yǎng. rú cǐ zé shàng huáng xīn ān, dōng guī yǒu rì yǐ. sù zōng lián shēng dào shì, biàn mìng lǐ mì cǎo biǎo, lì qiǎn zhōng shǐ huò tāo guāng rù shǔ zòu wén.
廣平王駐西京三日,即留兵鎮守,自引大軍東出,捷書至行在,百官稱賀。肅宗即日具表,遣中使啖廷瑤,赴蜀奏聞上皇,請駕回京復位。一面遣宮人西京祭告宗廟,宣慰百姓。一面以快馬召李泌於軍中。李泌星馳至鳳翔入見,叩問何故召見。肅宗道:「朕得西京捷報,即表奏上皇,請駕東歸復位,朕當退居東宮,以盡子職,未識卿意以為何如,欲急召面詢。」李泌愕然道:「此表已齎去否?」肅宗道:「已去。」李泌道:「還可追轉否?」肅宗道:「已去遠矣,為何欲追轉?」李泌咄嗟道:「上皇不肯東歸矣!」肅宗驚問何故。李泌道:「陛下正位改元,已歷二載,今忽奉此表,上皇心疑,且不自安,怎肯復歸?」肅宗爽然自失,頓足道:「朕本以至誠求退,今聞卿言,乃悟其失,表已奏上,為之奈何!」李泌道:「今可更為群臣賀表,具言自馬嵬請留,靈武勸進,及今克復兩京,皇上思戀晨昏,請即還宮,以盡孝養。如此則上皇心安,東歸有日矣。」肅宗連聲道是,便命李泌草表,立遣中使霍韜光入蜀奏聞。
bù zé yī rì, dàn tíng yáo zì shǔ huí, chuán shàng huáng kǒu yù yún: kě yǔ wǒ jiàn nán yī dào zì fèng, bù fù guī yǐ. sù zōng huáng jù wú cuò. shù rì hòu, huò tāo guāng hái bào, yán shàng huáng chū dé huáng dì qǐng tuì dōng gōng zhī biǎo, páng huáng bù néng shí, yù bù dōng guī. jí qún chén hè biǎo zhì, nǎi dà xǐ, mìng shí zuò lè, xià gào dìng xíng qī le. sù zōng dà xǐ, zhào lǐ mì rù gōng gào zhī dào: cǐ jiē qīng zhī lì yě! yīn mìng jiǔ yǔ yǐn. shì yè liú sù yú nèi, sù zōng yǔ zhī tóng tà ér qǐn. zhèng shì:
不則一日,啖廷瑤自蜀回,傳上皇口諭云:「可與我劍南一道自奉,不復歸矣。」肅宗惶懼無措。數日後,霍韜光還報,言上皇初得皇帝請退東宮之表,彷徨不能食,欲不東歸。及群臣賀表至,乃大喜,命食作樂,下誥定行期了。肅宗大喜,召李泌入宮告之道:「此皆卿之力也!」因命酒與飲。是夜留宿於內,肅宗與之同榻而寢。正是:
yù chuáng bìng zuò fēi wáng dǎo, dì tà tóng mián shèng zǐ líng.
御床並坐非王導,帝榻同眠勝子陵。
lǐ mì běn bù lè shì jìn, jiǔ yǒu qù zhì, yīn chéng jiān qǐ shēn dào: chén yǐ lüè bào shèng ēn, jīn qǐng réng xǔ zuò xián rén. sù zōng dào: qīng jiǔ yǔ zhèn tóng yōu, zhèn jīn jiāng yù yǔ qīng tóng lè, hé hū sī qù? lǐ mì dào: chén yǒu wǔ bù kě liú: chén yù bì xià tài zǎo, bì xià chǒng chén dà shēn, rèn chén tài zhòng, chén gōng tài dà, jī tài qí, yǒu cǐ wǔ zhě, suǒ yǐ duàn bù kě liú yě! sù zōng xiào dào: qiě shuì, lìng rì zài yì. lǐ mì dào: bì xià jīn jiù chén tóng tà tóng wò, shàng bù yǔn chén suǒ qǐng, kuàng yì rì xiāng àn zhī qián hū? bì xià bù xǔ chén qù, shì shā chén yě! sù zōng jīng yà dào: qīng hé yí zhèn zhì cǐ, zhèn qǐ shì yù shā qīng zhě. lǐ mì dào: shā chén zhě fēi bì xià, nǎi wǔ bù kě yě. bì xià xiàng rì dài chén rú cǐ zhī hòu, chén zǐ shì yóu yǒu bù dé jǐn yán zhě kuàng tā rì tiān xià jì ān, chén wèi bì néng shàng yāo shèng juàn, shàng gǎn yán hū? sù zōng dào: qīng cǐ yán bì yīn zhèn bù cóng qīng xiān fá fàn yáng zhī jì yě. lǐ mì dào: chén bù yīn cǐ, chén shí yǒu gǎn yú jiàn níng wáng zhī shì ěr. sù zōng dào: jiàn níng yù hài qí xiōng, zhèn gù bù dé yǐ ér chú zhī ěr. lǐ mì dào: jiàn níng ruò yǒu cǐ xīn, guǎng píng dāng jí hèn zhī. jīn guǎng píng wáng měi yǔ chén yán qí yuān, wèi zhī liú tì. kuàng bì xià xī yù yòng jiàn níng wèi yuán shuài, chén qǐng yòng guǎng píng, ruò jiàn níng guǒ yǒu hài xiōng zhī yì, yí shēn hèn chén, nǎi dāng rì yǐ chén wèi zhōng, yù jiā qīn xìn, jí cǐ kě chá qí xīn yǐ. sù zōng wén yán, bù jué lèi xià dào: qīng yán shì yě, zhèn zhī wù yǐ, rán jì wǎng bù jiù. lǐ mì dào: chén fēi jiù jì wǎng, zhǐ yuàn bì xià jǐng jiè jiāng lái. xī tiān hòu wú gù zhèn shā tài zǐ hóng, qí cì zǐ xián yōu jù, zuò huáng tái guā cí, qí zhōng liǎng jù yún: yī zhāi shǐ guā hǎo, zài zhāi shǐ guā xī. jīn bì xià yǐ yī zhāi yǐ, xìng wù zài zhāi.
李泌本不樂仕進,久有去志,因乘間乞身道:「臣已略報聖恩,今請仍許作閒人。」肅宗道:「卿久與朕同憂,朕今將欲與卿同樂,何忽思去?」李泌道:「臣有五不可留:臣遇陛下太早,陛下寵臣大深,任臣太重,臣功太大,跡太奇,有此五者,所以斷不可留也!」肅宗笑道:「且睡,另日再議。」李泌道:「陛下今就臣同榻同臥,尚不允臣所請,況異日香案之前乎?陛下不許臣去,是殺臣也!」肅宗驚訝道:「卿何疑朕至此,朕豈是欲殺卿者。」李泌道:「殺臣者非陛下,乃五不可也。陛下向日待臣如此之厚,臣子事猶有不得盡言者;況他日天下既安,臣未必能尚邀聖眷,尚敢言乎?」肅宗道:「卿此言必因朕不從卿先伐范陽之計也。」李泌道:「臣不因此,臣實有感於建寧王之事耳。」肅宗道:「建寧欲害其兄,朕故不得已而除之耳。」李泌道:「建寧若有此心,廣平當極恨之。今廣平王每與臣言其冤,為之流涕。況陛下昔欲用建寧為元帥,臣請用廣平,若建寧果有害兄之意,宜深恨臣,乃當日以臣為忠,愈加親信,即此可察其心矣。」肅宗聞言,不覺淚下道:「卿言是也,朕知誤矣,然既往不咎。」李泌道:「臣非咎既往,只願陛下警戒將來。昔天后無故鴆殺太子弘,其次子賢憂懼,作黃台瓜詞,其中兩句云:『一摘使瓜好,再摘使瓜稀。』今陛下已一摘矣,幸勿再摘。」
lǐ mì zhè jù huà, yīn zhī zhāng liáng dì jì guǎng píng wáng zhī gōng yě, cháng chán zèn tā, kǒng sù zōng yòu wèi qí suǒ huò, gù yán jí cǐ. dāng xià sù zōng wén yán, sǒng rán dào: ān yǒu shì shì, qīng zhī liáng yán, zhèn dāng jǐn pèi. lǐ mì fù kěn qiú hái shān. sù zōng dào: qiě dài dōng jīng bào jié, zhèn rù xī jīng shí zài yì. zì cǐ yòu guò le jǐ rì, dōng jīng jié bào dào le, bào shuō zéi jiāng zì xī jīng zhàn bài hòu, shōu hé yú zhòng bǎo shǎn chéng, ān qìng xù qiǎn yán zhuāng yǐn bīng zhù zhī. guō zi yí yǔ zéi zhàn yú xīn diàn, yè hù yǐn běn bù bīng zhuī jī qí hòu, fù bèi jiā gōng. zéi bīng dà kuì, shī héng biàn yě, zéi jiāng qì shǎn ér zǒu. zi yí qiǎn bīng fēn dào zhuī jī. yán zhuāng bēn huí dōng jīng, quàn ān qìng xù qì dōng jīng chéng, lǜ qí dǎng zǒu hé běi, lín xíng shā qián bèi qín táng jiāng gē shū hàn děng èr shí yú rén, dú xǔ yuǎn zì wěn ér sǐ. zi yí fèng guǎng píng wáng rù dōng jīng chéng, chū fǔ kù zhōng wù yǔ yè hù, yòu mìng mín jiān zhù shū luó jǐn wàn pǐ yǔ zhī, miǎn yú fú lüè, bǎi xìng huān yuè. zhèng shì:
李泌這句話,因知張良娣忌廣平王之功也,常讒譖他,恐肅宗又為其所惑,故言及此。當下肅宗聞言,悚然道:「安有是事,卿之良言,朕當謹佩。」李泌復懇求還山。肅宗道:「且待東京報捷,朕入西京時再議。」自此又過了幾日,東京捷報到了,報說賊將自西京戰敗後,收合餘眾保陝城,安慶緒遣嚴莊引兵助之。郭子儀與賊戰於新店,葉護引本部兵追擊其後,腹背夾攻。賊兵大潰,屍橫遍野,賊將棄陝而走。子儀遣兵分道追擊。嚴莊奔回東京,勸安慶緒棄東京城,率其黨走河北,臨行殺前被擒唐將哥舒翰等二十餘人,獨許遠自刎而死。子儀奉廣平王入東京城,出府庫中物與葉護,又命民間助輸羅錦萬匹與之,免於俘掠,百姓歡悅。正是:
dà shuài yòng fān bīng, xián wáng lài míng jiāng.
大帥用番兵,賢王賴名將。
tǔ dì dé huī fù, qí gōng tóng kāi chuàng.
土地得恢復,其功同開創。
sù zōng wén bào dà xǐ, jí jù biǎo qiǎn wéi jiàn sù rù shǔ zòu jié. suí hòu yòu qiǎn qín guó mó qín guó zhēn wǎng chéng dū yíng jiē shàng huáng. yī miàn zé rì qǐ jià, xiān rù xī jīng, hòu shàng huáng huí luán. lǐ mì shàng biǎo, qǐng rú qián yù, kěn fàng hái shān. sù zōng zhī qí qù zhì yǐ jué, nǎi jiàng wēn zhǐ, xǔ qí zàn guī. lǐ mì jí rì xiè ēn cí cháo, yǐn jū héng shān qù le. hòu lái guǎng píng wáng sì wèi, fù zhēng lǐ mì chū shān, yòu lì shì liǎng cháo, zhèng yǒu xǔ duō jiā yán shàn cè, dōu bù zài huà xià. zuì kě xī sù zōng bù céng cóng qí xiān fá fàn yáng zhī jì, yǐ zhì liǎng jīng suī fù, zéi fēn wèi zhēn. ān jiā fù zǐ luàn hòu, yòu jì yǐ shǐ jiā fù zǐ zhī luàn, láo shī dòng zhòng, jiǔ ér hòu dìng. jiū jìng ān lù shān jì wèi qí zi qìng gěi suǒ shā, ér qìng xù yòu wèi qí chén shǐ sī míng suǒ shā, ér shǐ sī míng yòu wèi qí zi cháo yì suǒ shā, luàn chén zéi zi, lì lì xiàn bào. zhè xiē dōu shì hòu huà, rú jīn qiě zhǐ shuō shàng huáng hái jīng zhī shì. zhèng shì:
肅宗聞報大喜,即具表遣韋見素入蜀奏捷。隨後又遣秦國模、秦國楨往成都迎接上皇。一面擇日起駕,先入西京,候上皇迴鑾。李泌上表,請如前諭,懇放還山。肅宗知其去志已決,乃降溫旨,許其暫歸。李泌即日謝恩辭朝,隱居衡山去了。後來廣平王嗣位,復征李泌出山,又歷事兩朝,正有許多嘉言善策,都不在話下。最可惜肅宗不曾從其先伐范陽之計,以致兩京雖復,賊氛未珍。安家父子亂後,又繼以史家父子之亂,勞師動眾,久而後定。究竟安祿山既為其子慶給所殺,而慶緒又為其臣史思明所殺,而史思明又為其子朝義所殺,亂臣賊子,歷歷現報。這些都是後話,如今且只說上皇還京之事。正是:
qián rì xìng jiē xíng lù nán, jīn zhāo qiě xǐ huí luán wěn.
前日興嗟行路難,今朝且喜迴鑾穩。
wèi zhī rú hé, qiě tīng xià huí fēn jiě.
未知如何,且聽下回分解。