strong wǔ cái rén xù fà hái gōng qín jùn jūn jiàn fāng yāo chǒng strong
武才人蓄髮還宮 秦郡君建坊邀寵
cí yuē:
詞曰:
jǐng wù yīn rén chéng shèng gài, mǎn mù gèng wú chén kě ài. děng xián jīng dì xǐ xiàng féng, chóu fāng jiě, xīn xiān kuài, míng yuè qīng fēng rú yǒu dài. shuí xìn mén qián luán hé ài, bié shì rén wèn huā shì jiè. zuò zhōng wú wù bù qīng liáng, qíng yě zài, ēn yě zài, liú shuǐ bái yún zhēn yī pài.
景物因人成勝概,滿目更無塵可礙。等閒驚地喜相逢,愁方解,心先快,明月清風如有待。 誰信門前鸞輅隘,別是人問花世界。座中無物不清涼,情也在,恩也在,流水白雲真一派。
diào jì tiān xiān zǐ
調寄「天仙子」
qíng chī lán yù, duì jǐng gǎi xíng, yuán shì jí yì wèi de shì. ruò lùn chǔ jūn, bì jìng fēi lǐ wù shì, fēi lǐ wù tīng, fēi lǐ wù yán, fēi lǐ wù dòng, cóng yòu shī fù hán yǎng qǐ lái, zì rán xī zūn fǎ zé. bù yì xié chī zhī niàn yī jǔ, nà diǎn jiān yín, rú zuì rú chī, zhuān zài wǔ lún zhōng sàng xīn bìng kuáng ào jiāng chū lái. fǎn yǔ mín jiān yú lǔ, huǒ shù yín tái, sāng jiān pú shàng, yóu wèi gèng shén. jīn bù shuō gāo zōng dào gǎn yè sì zhōng xíng xiāng huí gōng. zài shuō wǔ fū rén dào le fáng zhōng, huái qīng shuō dào: fū rén hǎo le, huáng yé jià lín, tè zhǔ fū rén xù fà, biàn yào qǔ nǐ huí gōng. jiāng lái zhí zhǎng zhāo yáng, kě zhǐ rì ér dài, wèi hé fū rén shuāng méi fǎn cù qǐ lái? mèi niáng dào: gōng zhōng chǒng xìng, jiǔ yǐ yù liào bì lái, kě zì wèi zhǔ. zhǐ shì rú jīn yī gè féng láng, fǎn bèi wǒ sān rén nòng dé tā xuē fà wèi sēng, jiào wǒ yǔ nǐ zuò hé jì chóu zhī? huái qīng dào: wǒ men qiě bú yào chóu tā, kàn tā jìn lái zěn me yàng shuō. zhǐ jiàn féng xiǎo bǎo jìn fáng lái wèn dào: nǐ men wèi shén me mèn mèn de zuò zài cǐ? xiǎo xǐ dào: wǔ fū rén yǔ sì shī fù, zài zhè lǐ chóu nǐ. xiǎo bǎo dào: nǐ men hǎo bù chī ya, fū rén shì bù xiǎo dé, wǒ jiě jie jiǔ yǐ wén zhī, wǒ xiǎo bǎo shàng wú fù mǔ, xià wú xiōng dì qī shì, yòu bù xiǎng shàng jìn, zhǐ xiǎng zài wēn róu xiāng lǐ guò huó. jīn rì féng zhe fū rén, nán dé huái qīng jiě jie fēn ài, dé zhān yù tǐ, yòu jiān xǐ gū niáng bāng chèn. zhè zhǒng ēn qíng, bú yào shuō wèi nǐ sān rén tì le tóu fà, jiù sǐ yì bù zú xī. huái qīng dào: zhǐ shì chū le jiā, nán dé fù rén shuì zài shēn biān, shēng nán yù nǚ. xiǎo bǎo dào: jiě jie, nǐ bù zhī nèi xiē fù rén, bā bù dé yǒu gè hé shàng, zhěng rì yè lǒu zhù bù fàng chū lái. wǔ fū rén dào: ruò rú cǐ shuō, nǐ jiāng lái yǒu le hǎo chù, bù xiǎng wǒ men de le. xiǎo bǎo dào: shì hé yán yú! ruò yào rú fū rén zhè bān qīng chéng zī sè, shì suǒ hǎn yǒu, jí rú èr wèi zhī shàng yì qíng chī, yì suǒ nán dé. dàn zhǐ qiú fū rén jìn gōng shí, cuān duō cháo tíng, shǎng wǒ yī gè bái mǎ sì zhǔ, wǒ jiù dé yáng méi le. liào xiǎng hé shàng méi yǒu shén me guān ér zài lǐ tóu, kě yǐ zuò dé. huái qīng dào: nǐ zhè huà jiù chà le, nán dé huáng dì zhǐ shì nán zǐ zuò dé, huò zhě wǔ fū rén zhǎng le zhāo yáng, yě zuò qǐ lái, yì wèi kě zhī. wǔ fū rén xiào dào: zhè qiě màn yǔ tā zhēng lùn, zhǐ yào nǐ xīn zhōng yǒu wǒ men jiù gòu le. xiǎo bǎo guì xià fá shì dào: cāng tiān zài shàng, ruò shì wǒ féng huái yì, rì hòu wàng le wǔ fū rén yǔ huái qīng shī fù, xiǎo xǐ gū niáng de ēn qíng, tiān zhū dì miè. wǔ fū rén tuō xià yī jiàn hàn shān, huái qīng jiě xià yù rú yì, xiǎo xǐ yě tuō yī jiàn cū yī, sān jiàn dōng xī, zèng yǔ féng xiǎo bǎo, zhèng zài dīng níng zhī jì, zhǐ jiàn zhǎng míng zhí zhe yī hú jiǔ, lǎo pó zǐ pěng le yè shàn, bǎi zài zhuō shàng. zhǎng míng dào: féng shī fù, wǒ zhēn yī hú jiǔ yǔ nǐ sòng xíng, nǐ bù kě wàng le wǒ. lùn qǐ gāng cái zài tiān zǐ miàn qián, wǒ rèn le nǐ shì gè zhí ér, nǐ jīn yè gāi shuì zài wǒ fáng lǐ cái shì. dàn shì wǒ lǎo rén jiā nián jì yǒu le, bù gǎn fèng péi, zhǐ yào nǐ dào bái mǎ sì zhōng qù, shōu jǐ gè hǎo tú dì lái xià gù jiù shì. kuài xiē chī bēi jiǔ ér shuì le, míng rì hǎo dào sì lǐ qù. shuō le, chū fáng qù le. xiǎo bǎo yǔ mèi niáng děng sān rén dào wǔ gēng shí, tīng jiàn zhōng shēng xiǎng dòng, zhǐ de qǐ shēn shōu shí, dà jiā xià lèi sòng bié huái yì chū ān bù tí.
情痴婪欲,對景改形,原是極易為的事。若論儲君,畢竟非禮勿視,非禮勿聽,非禮勿言,非禮勿動,從幼師傅涵養起來,自然悉遵法則。不意邪痴之念一舉,那點姦淫,如醉如痴,專在五倫中喪心病狂傲將出來。反與民間愚魯,火樹銀台,桑間濮上,尤為更甚。今不說高宗到感業寺中行香回宮。再說武夫人到了房中,懷清說道:「夫人好了,皇爺駕臨,特囑夫人蓄髮,便要取你回宮。將來執掌昭陽,可指日而待,為何夫人雙眉反蹙起來?」媚娘道:「宮中寵幸,久已預料必來,可自為主。只是如今一個馮郎,反被我三人弄得他削髮為僧,叫我與你作何計籌之?」懷清道:「我們且不要愁他,看他進來怎麼樣說。」只見馮小寶進房來問道:「你們為什麼悶悶的坐在此?」小喜道:「武夫人與四師父,在這裡愁你。」小寶道:「你們好不痴呀,夫人是不曉得,我姐姐久已聞知,我小寶上無父母,下無兄弟妻室,又不想上進,只想在溫柔鄉里過活。今日逢着夫人,難得懷清姐姐分愛,得沾玉體,又兼喜姑娘幫襯。這種恩情,不要說為你三人剃了頭髮,就死亦不足惜。」懷清道:「只是出了家,難得婦人睡在身邊,生男育女。」小寶道:「姐姐,你不知那些婦人,巴不得有個和尚,整日夜摟住不放出來。」武夫人道:「若如此說,你將來有了好處,不想我們的了。」小寶道:「是何言歟!若要如夫人這般傾城姿色,世所罕有,即如二位之尚義情痴,亦所難得。但只求夫人進宮時,攛掇朝廷,賞我一個白馬寺主,我就得揚眉了。料想和尚沒有什麼官兒在裡頭,可以做得。」懷清道:「你這話就差了,難得皇帝只是男子做得,或者武夫人掌了昭陽,也做起來,亦未可知。」武夫人笑道:「這且慢與他爭論,只要你心中有我們就夠了。」小寶跪下罰誓道:「蒼天在上,若是我馮懷義,日後忘了武夫人與懷清師父,小喜姑娘的恩情,天誅地滅。」武夫人脫下一件汗衫,懷清解下玉如意,小喜也脫一件粗衣,三件東西,贈與馮小寶,正在叮嚀之際,只見長明執着一壺酒,老婆子捧了夜膳,擺在桌上。長明道:「馮師父,我斟一壺酒與你送行,你不可忘了我。論起剛才在天子面前,我認了你是個侄兒,你今夜該睡在我房裡才是。但是我老人家年紀有了,不敢奉陪,只要你到白馬寺中去,收幾個好徒弟來下顧就是。快些吃杯酒兒睡了,明日好到寺里去。」說了,出房去了。小寶與媚娘等三人到五更時,聽見鐘聲響動,只得起身收拾,大家下淚送別懷義出庵不題。
zài shuō gāo zōng guò le jǐ rì, jí chà guān xuǎn nà wǔ cái rén yǔ xiǎo xǐ jìn gōng, bài cái rén wèi zhāo yí. gāo zōng huān xǐ bù shèng. yì shì wǔ zhāo yí shí lái yùn zhì, qià hǎo lái nián jiù shēng yī zi, nián yú yòu shēng yī nǚ, gāo zōng chǒng xìng yì shén. wáng huáng hòu xiāo shū fēi, ēn juàn yǐ shuāi, huì zhāo yí shēng nǚ, hòu lián ér nòng zhī. hòu chū, zhāo yí qián è shā zhī, shàng zhì zhāo yí gōng, zhāo yí yáng wèi huān xiào, fā bèi guān zhī, nǚ yǐ sǐ yǐ. jīng tí wèn zuǒ yòu, jiē yán huáng hòu shì lái cǐ. gāo zōng dà nù dào: hòu shā wú nǚ! zhāo yí yě qì shù qí zuì. hòu wú yǐ zì míng, yóu shì yǒu fèi lì zhī yì.
再說高宗過了幾日,即差官選納武才人與小喜進宮,拜才人為昭儀。高宗歡喜不勝。亦是武昭儀時來運至,恰好來年就生一子,年余又生一女,高宗寵幸益甚。王皇后、蕭淑妃,恩眷已衰,會昭儀生女,後憐而弄之。後出,昭儀潛扼殺之,上至昭儀宮,昭儀陽為歡笑,發被觀之,女已死矣。驚啼問左右,皆言皇后適來此。高宗大怒道:「後殺吾女!」昭儀也泣數其罪。後無以自明,由是有廢立之意。
gāo zōng yī rì tuì cháo, zhào zhǎng sūn wú jì lǐ jī chǔ suì liáng yú zhì níng yú diàn nèi, suì liáng dào: jīn rì zhī shì, duō wèi gōng zhōng. jì shòu gù tuō, bù yǐ sǐ zhēng zhī, hé yǐ xià jiàn xiān dì? jī chēng jí bù rù. wú jì děng zhì nèi diàn, gāo zōng dào: huáng hòu wú zi, wǔ zhāo yí yǒu zi, jīn yù lì zhāo yí wèi hòu hé rú? suì liáng dào: xiān dì lín bēng, zhí bì xià shǒu, wèi chén dào: zhèn jiā ér jiā fù, jīn yǐ fù qīng. cǐ bì xià suǒ wén, yán yóu zài ěr, huáng hòu wèi wén yǒu guò, qǐ kě qīng fèi shàng bù yuè ér bà. míng rì yòu yán zhī, suì liáng dào: bì xià bì yù yì huáng hòu, fú qǐng miào zé tiān xià lìng zú, hé bì wǔ shì. kuàng wǔ shì jīng shì xiān dì, zhòng suǒ gòng zhī, wàn dài zhī hòu, wèi bì xià wèi hé rú? yīn zhì hù yú diàn jiē, miǎn guān kòu tóu liú xiě. gāo zōng dà nù, mìng gōng rén yǐn chū. zhāo yí zài lián zhōng dà yán yuē: hé bù pū shā cǐ liáo? wú jì dào: suì liáng shòu xiān dì gù mìng, yǒu zuì bù gǎn jiā xíng. hán yuàn yīn jiān zòu shì, qì tì jí jiàn, gāo zōng jiē bù nà. gé le jǐ rì, zhōng shū shè rén lǐ yì fǔ kòu gé, biǎo qǐng lì wǔ zhāo yí. shì lǐ jī rù cháo, gāo zōng dào: zhèn yù lì wǔ zhāo yí wèi hòu, qián wèn suì liáng, yǐ wèi bù kě, zi dāng hé rú? lǐ jī dào: cǐ bì xià jiā shì, hé bì gèng wèn wài rén? xǔ jìng zōng cóng páng zàn dào: tián shè wēng duō shōu shí hú mài, shàng yù yì fù, kuàng tiān zǐ hū? dì yì suì jué, fèi wáng huáng hòu xiāo shū fēi wèi shù rén, mìng lǐ jī jī xǐ shòu, cè wǔ shì wèi huáng hòu. biǎn chǔ suì liáng wèi tán zhōu dū du, yòu biǎn ài zhōu cì shǐ, xún zú. zì hòu jiàn luàn cháo zhèng, chū rù wú jì, měi yǔ gāo zōng tóng yù diàn gé tīng zhèng, zhōng wài wèi zhī èr shèng. gāo zōng bèi sè hūn mí, xīn fǎn wèi jù wǔ hòu, jí chāi rén fēng huái yì wèi bái mǎ sì zhǔ. yòu lìng xíng rén sī, yíng qǐng mǔ qīn lái jīng, zèng fù wǔ shì huò sī tú, cì jué zhōu guó gōng, fēng mǔ yáng shì wèi róng guó dài fū rén, wǔ sān sī děng jù lìng miàn jūn, qīn cì guān jué, zhì jū jīng shī. yīn hèn wáng huáng hòu xiāo shū fēi, lìng rén duàn qí shǒu zú, tóu yú jiǔ wèng zhōng dào: èr jiàn nú, zài xī mà wǒ zhì rǔ, jīn dài tā gǔ zuì shù rì, wǒ fāng qì xiū. yīn cǐ rì yè huāng yín.
高宗一日退朝,召長孫無忌、李勣、褚遂良、于志寧於殿內,遂良道:「今日之事,多為宮中。既受顧托,不以死爭之,何以下見先帝?」勣稱疾不入。無忌等至內殿,高宗道:「皇后無子,武昭儀有子,今欲立昭儀為後何如?」遂良道:「先帝臨崩,執陛下手,謂臣道:『朕佳兒佳婦,今以付卿。』此陛下所聞,言猶在耳,皇后未聞有過,豈可輕廢」上不悅而罷。明日又言之,遂良道:「陛下必欲易皇后,伏請妙擇天下令族,何必武氏。況武氏經事先帝,眾所共知,萬代之後,謂陛下為何如?」因置笏於殿階,免冠叩頭流血。高宗大怒,命宮人引出。昭儀在簾中大言曰:「何不撲殺此獠?」無忌道:「遂良受先帝顧命,有罪不敢加刑。」韓瑗因間奏事,泣涕極諫,高宗皆不納。隔了幾日,中書舍人李義府叩閣,表請立武昭儀。適李勣入朝,高宗道:「朕欲立武昭儀為後,前問遂良,以為不可,子當何如?」李勣道:「此陛下家事,何必更問外人?」許敬宗從旁贊道:「田舍翁多收十斛麥,尚欲易婦,況天子乎?」帝意遂決,廢王皇后、蕭淑妃為庶人,命李勣齎璽綬,冊武氏為皇后。貶褚遂良為潭州都督,又貶愛州刺史,尋卒。自後僭亂朝政,出入無忌,每與高宗同御殿閣聽政,中外謂之二聖。高宗被色昏迷,心反畏懼武后,即差人封懷義為白馬寺主。又令行人司,迎請母親來京,贈父武士蒦司徒,賜爵周國公,封母楊氏為榮國大夫人,武三思等俱令面君,親賜官爵,置居京師。因恨王皇后、蕭淑妃,令人斷其手足,投於酒瓮中道:「二賤奴,在昔罵我至辱,今待他骨醉數日,我方氣休。」因此日夜荒淫。
wǔ hòu huái zhe nà diǎn chū xīn, yào gāo zōng zǎo guò, biàn bǎi bān xiàn mèi. nòng dé gāo zōng shuāng mù kū xuàn, bù néng piào běn. bǎi guān zòu zhāng, jí lìng wǔ hòu cái jué. wǔ hòu céng jīng shè liè wén shǐ, nòng xiē cōng míng jiàn shí, fán shì jiē chēng shèng yì, yīn suì jiā huī hào yuē tiān hòu. yī rì, gāo zōng yīn mù jí kū sāi, xīn xià fán mèn, yīn duì tiān hòu dào: zhèn yǔ nǐ zhōng rì zhù zài gōng zhōng, mù jí zěn néng dé yù? wén dé sōng shān shèn shì huá lì, zhèn yǔ nǐ tóng qù yī yóu, kāi shuǎng yǎn jiè hé rú? tiān hòu yì yīn zài gōng zhōng, shí jiàn wáng xiāo wèi suì, bā bù néng gè chū qù yóu xìng, biàn dào: zhè gè shén hǎo. gāo zōng lìng gōng jiān chū lái shuō le, bù yī shí luán yí wèi bǎi liè le qí zhàng duì wǔ, gēn le xǔ duō gōng nǚ. gāo zōng tóng tiān hòu shàng le yī gè shuāng fèng luán yú zuò xià, tiān hòu dào: wén chén zì yǒu gōng wù, yào tā men gēn lái zuò shén, zhǐ dài yù lín jūn sì wǔ bǎi jiù gòu le. gāo zōng suì chuán zhǐ dà xiǎo wén chén, bù bì suí yù, yī yīng wén chén biàn zì huí yá mén bàn shì. luán yí wèi bǎ nèi xiē qí zhàng, qí qí zhěng zhěng bǎi jiāng chū lái, shèn shì yán sù. zài lù xiǎo xíng yè sù, féng zhōu guò xiàn, zì yǒu guān yuán yíng jiē gòng fèng.
武后懷着那點初心,要高宗早過,便百般獻媚。弄得高宗雙目枯眩,不能票本。百官奏章,即令武后裁決。武后曾經涉獵文史,弄些聰明見識,凡事皆稱聖意,因遂加徽號曰天后。一日,高宗因目疾枯塞,心下煩悶,因對天后道:「朕與你終日住在宮中,目疾怎能得愈?聞得嵩山甚是華麗,朕與你同去一游,開爽眼界何如?」天后亦因在宮中,時見王、蕭為祟,巴不能個出去游幸,便道:「這個甚好。」高宗令宮監出來說了,不一時鑾儀衛擺列了旗帳隊伍,跟了許多宮女。高宗同天后上了一個雙鳳鑾輿坐下,天后道:「文臣自有公務,要他們跟來做甚,只帶御林軍四五百就夠了。」高宗遂傳旨大小文臣,不必隨御,一應文臣便自回衙門辦事。鑾儀衛把那些旗帳,齊齊整整擺將出來,甚是嚴肅。在路曉行夜宿,逢州過縣,自有官員迎接供奉。
bù rì yǐ dào sōng shān, dàn jiàn qí fēng dié chū, gāo sǒng céng yún, yě niǎo fēi wū, qí gē shàng xià. sì mén qián yī tiáo shí qiáo, fèi gǔn de zhǎng chuān chōng jiāng xià lái. nài shì qiū miǎo de shí hòu, zhǐ yǒu hóng yè shì huā, piāo líng shí qì. yòu jiàn nà sì lǐ rì gōng yuè diàn, jīn bì huī huáng. zhǐ kě hèn nà sì hòu yī liǎng jìn xiǎo diàn, bèi le huǒ zāi, hái méi yǒu shōu shí. yīn tiān yǐ dǐ mù, zài sì mén qián kàn nà hóng rì luò zhào, yóu le yī huí, biàn zhuǎn shēn shàng niǎn. tiān hòu dāi zuò le zǐ xì níng sī. gāo zōng dào: yù qī xiǎng shén me? tiān hòu dào: liáo yǒu suǒ sī ěr! yīn qǔ luán jiān yī fú, shàng xiě dào:
不日已到嵩山,但見奇峰疊出,高聳層雲,野鳥飛嗚,齊歌上下。寺門前一條石橋,沸滾的長川沖將下來。奈是秋秒的時候,只有紅葉似花,飄零石砌。又見那寺里日宮月殿,金碧輝煌。只可恨那寺後一兩進小殿,被了火災,還沒有收拾。因天已底暮,在寺門前看那紅日落照,遊了一回,便轉身上輦。天后呆坐了仔細凝思。高宗道:「御妻想什麼?」天后道:「聊有所思耳!」因取鸞箋一幅,上寫道:
péi luán yóu jìn yuàn, shì shǎng chū lán wéi.
陪鑾游禁苑,侍賞出蘭闈。
yún yǎn zǎn fēng jǐn, xiá dī chuí làng qí.
雲掩攢峰盡,霞低捶浪旗。
rì gōng shū jiàn hù, yuè diàn qǐ yán fēi.
日宮疏澗戶,月殿啟岩扉。
jīn lún zhuǎn jīn dì, xiāng gé yè xiāng yī.
金輪轉金地,香閣曳香衣。
fēng yín qīng chuī fā, fān yáo báo lù xī.
鋒吟輕吹發,幡搖薄露稀。
xī yù fén zhī huǒ, shān hóng yíng yě fēi.
昔遇焚芝火,山紅迎野飛。
huā tái wú bàn yǐng, lián tǎ yǒu jīn huī.
花台無半影,蓮塔有金輝。
shí lài néng rén lì, yōu zī shàn shì wēi.
實賴能仁力,攸資善世威。
cí yuán xìng fú xù, yú cǐ yù guī yī.
慈緣興福緒,於此欲皈依。
fēng zhī bù kě jìng, qì xuè jìng hé wèi?
風枝不可靜,泣血竟何為?
gāo zōng kàn tiān hòu xiě wán, ná qǐ lái niàn le yī biàn, zàn dào: rú cǐ cí yǎn xīn yàn, yòng yì gǔ yǎ, dào shì hàn yuàn dà chén yīng zhì zhī zuò, qǐ shǔ jiā rén yóu xì zhī bǐ? miào jí, miào jí. xíng le shù rì, yǐ dào gōng mén shǒu, jǐ gè dà chén lái jiē jià zòu dào: lǐ jī bào kē bàn yuè, zuó yè sān gēng shí yǐ shì yǐ! gāo zōng jiàn shuō, wèi zhī gǎn shāng, cì shì zhēn wǔ qí sūn jìng yè, xí jué yīng gōng. gāo zōng yīn tiān hòu duàn shì píng jiǔ, yù jiā huān xǐ. tiān hòu lǎn chén gōng zòu zhāng, jiàn nèi yǒu xuē rén guì tǎo tū jué yú dǎng, sān jiàn dìng le tiān shān, yīn tàn dào: jǐ wàn xióng shī, bù rú rén guì zhī sān jiàn ěr! suì wèn gāo zōng dào: cǐ rén yǒu duō shào nián jì? gāo zōng dào: zhǐ hǎo sān shí yǐ nèi zhī rén. tiān hòu dào: dài tā cháo jiàn shí, qiè dāng qù tā. gāo zōng lín cháo, xuē rén guì jìn cháo fù zhǐ, tiān hòu zài lián nèi sī kuī, jiàn qí xiàng mào xióng wěi, xīn zhōng shén xǐ, cuān duō gāo zōng yǐ xiǎo xǐ zèng zhī. shí tiān hòu shè yàn yú huá lín yuán, yàn qí mǔ róng guó fū rén bìng sān sī, gāo zōng yǐn le yī huí, yǒu shì yǔ dà chén huì yì qù le. yáng shì huàn le yī fú, tóng tiān hòu sān sī, gè chù xì wán yuán zhōng jǐng zhì. dàn jiàn:
高宗看天后寫完,拿起來念了一遍,贊道:「如此詞眼新艷,用意古雅,道是翰苑大臣應制之作,豈屬佳人遊戲之筆?妙極,妙極。」行了數日,已到宮門首,幾個大臣來接駕奏道:「李勣抱疴半月,昨夜三更時已逝矣!」高宗見說,為之感傷,賜諡貞武;其孫敬業,襲爵英公。高宗因天后斷事平九,愈加歡喜。天后覽臣工奏章,見內有薛仁貴討突厥餘黨,三箭定了天山,因嘆道:「幾萬雄師,不如仁貴之三箭耳!」遂問高宗道:「此人有多少年紀?」高宗道:「只好三十以內之人。」天后道:「待他朝見時,妾當覷他。」高宗臨朝,薛仁貴進朝覆旨,天后在簾內私窺,見其相貌雄偉,心中甚喜,攛掇高宗以小喜贈之。時天后設宴於華林園,宴其母榮國夫人並三思,高宗飲了一回,有事與大臣會議去了。楊氏換了衣服,同天后、三思,各處細玩園中景致。但見:
lóu gé céng chū, shù yǐng lí qí. zòng héng guài shí, qiàn yǐ jīng lú. huán chí yǐ cí, wàn piàn yóu yú. gàn cūn lòu yíng, shì huā guāng wèi shū mì zhǎng chéng fù dào, yī cǎo tài yǐ yíng huí. jì yù fáng zhī ào wéi, yì dòng shì zhī xū wú. nǎi dēng qiào gé, tiào céng qiū, tiáo bā chuāng zhī jìng kāi, xǐ wàn hè zhī zhēng liú. néng bù jié yáo qíng zhī wéi wéi, zhēn kān zēng yì yǔ zhī yōu yōu.
樓閣層出,樹影離奇。縱橫怪石,嵌以精廬。環池以慈,萬片游魚。紺村鏤楹,視花光為疏密;長棖復道,依草態以縈迴。既燠房之奧囗,亦凍室之虛無。乃登峭閣,眺層邱,條八窗之競開,洗萬壑之爭流。能不結遙情之囗囗,真堪增逸與之悠悠。
yóu wán yī biàn, róng guó fū rén pì bié tiān hòu shēng yú huí dì. sān sī qí yáng shì qù hòu, huàn le yī fú, yě lái diàn shàng yóu wán yī biàn, gè zì sàn guī. wǔ hòu huí gōng bù tí.
遊玩一遍,榮國夫人辟別天后升輿回第。三思俟楊氏去後,換了衣服,也來殿上遊玩一遍,各自散歸。武后回宮不題。
qiě shuō pèi wáng míng xián, zhōu wáng míng xiǎn, yīn gōng zhōng wú shì, gè chū zī cái, xiāng yǔ dòu jī wèi lè, yǐ biǎo shū yíng. shí wáng bó wèi bó shì, nián shào duō cái, èr wáng xǐ yǔ zhī tán xiào. měi zhì dòu jī shí, wáng bó yì wèi zhī huān yǐn, yīn zuò dòu jī xí wén yún:
且說沛王名賢,周王名顯,因宮中無事,各出資財,相與鬥雞為樂,以表輸贏。時王勃為博士,年少多才,二王喜與之談笑。每至鬥雞時,王勃亦為之歡飲,因作鬥雞檄文云:
gài wén áng rì, zhù míng yú liè sù, yǔn wèi yáng dé zhī suǒ zhōng. dēng tiān chuí xiàng yú zhōng fú, shí wéi hàn
蓋聞昂日,著名於列宿,允為陽德之所鍾。登天垂像於中孚,實惟翰
yīn zhī shì qǔ, lì huì míng ér wō wō, dà néng xǐng wǒ mèng hún yù fēng yǔ ér jiāo jiāo, zuì zú zēng rén qíng sī.
音之是取,歷晦明而喔喔,大能醒我夢魂;遇風雨而膠膠,最足增人情思。
chù zōng chuāng xià, lè xìng zòng tán zǔ tì chuáng qián, shí wèi qǐ wǔ. xiào qí xíng yǐ wèi zé, wáng cháo yǒu bào xiǎo
處宗窗下,樂興縱談;祖逖床前,時為起舞。肖其形以為幘,王朝有報曉
zhī rén jié qí zhuàng yǐ zuò guān, shèng mén chēng hǎo yǒng zhī shì. qín guān zǎo chàng, qìng gōng zǐ zhī ān quán qí jìng
之人;節其狀以作冠,聖門稱好勇之士。秦關早唱,慶公子之安全;齊境
zhǎng míng, zhī qún lí zhī shēng jù. jué yí zé jiàn zhū bo, bān shè zé shè yú gān. fù liú ān zhī zhái yǐ shàng shēng,
長鳴,知群黎之生聚。決疑則薦諸卜,頒赦則設於竿。附劉安之宅以上升,
suì chéng xiān zhǒng cóng sòng qīng zhī àn ér xià shì, cháng bàn xiǎo ér. wéi ěr dé qín, yīn fēi fán niǎo. wén dǐng wǔ
遂成仙種;從宋卿之案而下視,常伴小兒。惟爾德禽,因非凡鳥。文頂武
zú, wǔ dé jiàn tuī yú tián ráo zá bà xióng wáng, èr bǎo chéng xiáng yú yíng shì. mài zhǒng shǒu yún zhù zhù, huà shēn
足,五德見推于田饒;雜霸雄王,二寶呈祥於贏氏。邁種首雲祝祝,化身
gèng hào zhū zhū. cāng yíng è dé hùn qí shēng, xī shuài ān néng qiè qí hào. jí lián fēi zhī yǒu shì, hé duàn wěi zhī
更號朱朱。蒼蠅惡得混其聲,蟋蟀安能竊其號。即連飛之有勢,何斷尾之
zú yú? tǐ jiè jù jīn, yāo róng yǐ jí yì shū zhǎo fèn, fù dòu xī cí? suī jì hòu fù yóu wú dài fū,
足虞?體介距金,邀榮已極;翼舒爪奮,赴斗奚辭?雖季後阝猶吾大夫,
ér shí jié yǐn ruò dí guó. ér xióng bù kān bìng lì, yī zhuó hé gǎn zì ān? yǎng wēi yú qī xī zhī shí, fā fèn
而塒桀隱若敵國。而雄不堪並立,一啄何敢自安?養威於棲息之時,發憤
zài hū hào zhī jì. wàng zhī ruò mù, shí yì zhǐ jǔ ér zhì yáng yīng zhī rú shén, bù jué pì gāo ér shǒu xià.
在呼號之際。望之若木,時亦趾舉而志揚;應之如神,不覺屁高而首下。
yú cūn yú diàn, jiàn yì jǐ zhě jí gōng wèi guàn wèi é, yǔ tóng lèi zhě zhēng shèng. ài zī xiāo yǒng, lǜ è ōu
於村於店,見異己者即攻;為鸛為鵝,與同類者爭勝。愛資梟勇,率遏鷗
zhāng. zòng zhòng jiā gè fēn, shì wú máo zhī bù bá jí qiáng ruò hù yì, xìn yǒu nuǎn zhī dú zhǎng. áng shǒu ér lái,
張。縱眾家各分,誓無毛之不拔;即強弱互異,信有暖之獨長。昂首而來,
jué shèng hè lì gǔ chì yǐ wǎng, yì lèi péng bó. bó jī suǒ shī, kě jí yòng chōng gōng shàn zī jiàng lüè jǐn,
絕勝鶴立;鼓翅以往,亦類鵬搏。搏擊所施,可即用充公膳;茲降略盡,
níng yóu róng bǐ dào tí. qǐ bì mìng fù páo chú, bù chì hún fēi tāng huǒ. yǔ shū jié zhì, jīng wén é yā zhī shēng
寧猶容彼盜啼。豈必命付庖廚,不啻魂飛湯火。羽書捷至,驚聞鵝鴨之聲;
xuè zhàn gōng chéng, kuài dǔ yīng zhān zhī zhú. yú yān xī zhī jī zhàng, gān wèi qí kǒu ér bù xiū xíng qiě shù nǎi jī
血戰功成,快睹鷹鸇之逐。於焉錫之雞幛,甘為其口而不羞;行且樹乃雞
bēi, jiāng wèi qí zhù ér wú qì. tǎng wéi jī sāi zhī lìng, lì zhèng jī fāng zhī xíng. huà zhǎn ér suǒ jiā zhě yǒu zhū,
碑,將味其助而無棄。倘違雞塞之令,立正雞坊之刑。化展而索家者有誅,
bù fù tóng yú zhì chù cí fú ér bài lèi zhě bì shā, dìng dāng gē yǐ niú dāo. cǐ xí.
不復同於彘畜;雌伏而敗類者必殺,定當割以牛刀。此檄。
gāo zōng jiàn le xí wén, biàn dào: èr wáng dòu jī, wáng bó bù xíng jiàn zhèng, fǎn zuò xí wén, cǐ nǎi jiāo gòu zhī jì. suì chì wáng bó chū pèi fǔ. wáng bó wén mìng, biàn hū zhōu shěng fù yú hóng dōu. zhōu cì mǎ dāng shān xià, zǔ fēng tāo bù dé jìn. nà yè qiū chāo shí hòu, yī tiān xīng dǒu, mǎn dì shuāng huá. wáng bó dēng àn zòng guān, hū jiàn yī sǒu zuò shí fán shàng, xū méi hào bái, gù pàn yì cháng, yáo wèi wáng bó dào: shào nián zi hé lái? míng rì chóng jiǔ, téng wáng gé yǒu gāo huì ruò wǎng huì zhī, zuò wèi wén cí, zú chuí bù xiǔ, shèng yú dòu jī xí duō yǐ! bó xiào dào: cǐ jù hóng dōu, wèi chéng liù qī bǎi lǐ, qǐ yī xī suǒ néng zhì? sǒu dào: zī nǎi zhōng yuán, shuǐ fǔ shì wú suǒ sī, zi yù jué xíng, wú dāng zhù rǔ qīng fēng yī fān. bó fāng gǒng xiè, hū shī sǒu suǒ zài. bó huí chuán, jí cù zhōu zǐ fā zhōu, qīng fēng sòng fān, shū dǐ nán chāng. zhōu rén jiào dào: hǎo ya, xiè tiān dì, zhēn gè yī fān fēng yǐ dào hóng zhōu le! wáng bó tīng jiàn, huān xǐ bù shèng.
高宗見了檄文,便道:「二王鬥雞,王勃不行諫諍,反作檄文,此乃交構之際。」遂斥王勃出沛府。王勃聞命,便呼舟省父於洪都。舟次馬當山下,阻風濤不得進。那夜秋抄時候,一天星斗,滿地霜華。王勃登岸縱觀,忽見一叟坐石礬上,鬚眉皓白,顧盼異常,遙謂王勃道:「少年子何來?明日重九,滕王閣有高會;若往會之,作為文詞,足垂不朽,勝於鬥雞檄多矣!」勃笑道:「此距洪都,為程六七百里,豈一夕所能至?」叟道:「茲乃中元,水府是吾所司,子欲決行,吾當助汝清風一帆。」勃方拱謝,忽失叟所在。勃回船,即促舟子發舟,清風送帆,倏抵南昌。舟人叫道:「好呀,謝天地,真箇一帆風已到洪州了!」王勃聽見,歡喜不勝。
shí yǔ wén jūn xīn chú jiāng zhōu mù, yīn zhī dū du yán bó yǔ, yǒu ài xù wú zi zhāng, nián shào jùn cái, sù gòu xù wén, yù yǐ kuā kè, gù cǐ kāi yàn bīn liáo. wáng bó yǔ yǔ wén jūn, yì yǒu shì yì, suì gēng yī rù yè, yīn yāo qǐng fù yàn, bó bù gǎn cí, yǔ nà qún yīng jiàn lǐ guò, jí shàng xí. yīn tā nián fāng shí sì, zuò zhī mò xí. shēng gē sòng zòu, yǎ lè qí wū, jiǔ guò jǐ xún, yǔ wén jūn shuō dào: yì xī téng wáng yuán yīng, dōng zhēng xī tǎo, zuò xià duō shǎo gōng yè, hòu lái wèi cǐ dì cì shǐ, mù mín xià shì, jí jǐn fǔ suī. lí shù bù wàng qí dé, gù jiàn cǐ gé, yǐ wèi qiān qiū yí biǎo dàn kě xī rú cǐ míng shèng, bìng wú yī gè xián rén zuò yī piān xù wén, juān yú bēi shí, yǐ wèi zhuàng guān. jīn xìng zhū xián huì jí, qǐ jǐn qí cái, yǐ jì qí shì hé rú? suì jiào zuǒ yòu qǔ wén fáng sì bǎo, sòng jiāng xià qù. zhū xián xiǎo dé wú zi zhāng de yì sī, gè gè xùn ràng, cì dì zhì bó miàn qián. bó yù xiǎn jǐ cái, shòu mìng bù cí. yán gōng xīn zhōng zhuǎn dào: kě xiào cǐ shēng nián shào bù dá, kàn tā zuò shén me chū lái! suì qǐ gēng yī, mìng lì hòu yú bó páng. kàn tā zuò yī jù bào yī jù, wǒ zì yǒu chù. wáng bó jù le yī zhāng shū àn, tí qǐ bǐ lái, xiě zhe: nán chāng gù jùn, hóng dōu xīn fǔ. shū lì rèn zhēn xiě yī jù bào yī jù, yán gōng xiào dào: lǎo shēng cháng tán ěr. cì yún: xīng fēn yì zhěn, dì jiē héng lú. yán gōng dào: cǐ gù shì yě. yòu bào zhì: jīn sān jiāng ér dài wǔ hú, kòng mán jīng ér yǐn zā yuè. yán gōng jí bù yǔ. é ér shù lì dá bào zhì, yán gōng jí hàn yí ér yǐ, zhì luò xiá yǔ gū wù qí fēi, qiū shuǐ gòng zhǎng tiān yī sè, bù jué jué rán dào: qí zāi cǐ zi, zhēn tiān cái yě! kuài bǎ dà bēi qù zhù xìng. qǐng ér wén chéng, zuǒ yòu bào wán, hū jiàn qí xù wú zi zhāng dào: cǐ wén fēi chū zì wáng xiōng zhī dà cái, nǎi yàn bǐ yě rú bù xìn, xù néng sòng zhī, bāo nǐ yī zì bù cuò. zhòng rén dà jīng. zhǐ jiàn wú zi zhāng cóng nán chāng gù jùn bèi qǐ, zhí zhì shì suǒ wàng yú qún gōng, zhòng rén shēn yǐ wèi guài. wáng bó shuō dào: wú xiōng jì sòng zhī gōng, bù jiǎn lù jī zhū rén yǐ dàn bù zhī cǐ wén zhī hòu, xiǎo dì hái yǒu xiǎo shī yī shǒu, wú xiōng kě sòng dé chū me? zi zhāng wú yán kě dá, bào cán ér tuì zhǐ jiàn wáng bó yòu xiě shàng yī yán jūn fù, sì yùn jù chéng:
時宇文鈞新除江州牧,因知都督閻伯嶼,有愛婿吳子章,年少俊才,宿構序文,欲以夸客,故此開宴賓僚。王勃與宇文鈞,亦有世誼,遂更衣入謁,因邀請赴宴,勃不敢辭,與那群英見禮過,即上席。因他年方十四,坐之末席。笙歌送奏,雅樂齊嗚,酒過幾巡,宇文鈞說道:「憶昔滕王元嬰,東征西討,做下多少功業,後來為此地刺史,牧民下士,極盡撫綏。黎庶不忘其德,故建此閣,以為千秋儀表;但可惜如此名勝,並無一個賢人做一篇序文,鐫於碑石,以為壯觀。今幸諸賢匯集,乞盡其才,以紀其事何如?」遂叫左右取文房四寶,送將下去。諸賢曉得吳子章的意思,各各遜讓,次第至勃面前。勃欲顯己才,受命不辭。閻公心中轉道:「可笑此生年少不達,看他做什麼出來!」遂起更衣,命吏候於勃旁。「看他做一句報一句,我自有處。」王勃據了一張書案,題起筆來,寫着:「南昌故郡,洪都新府。」書吏認真寫一句報一句,閻公笑道:「老生常談耳。」次云:「星分翼軫,地接衡廬。」閻公道:「此故事也。」又報至:「襟三江而帶五湖,控蠻荊而引匝越。」閻公即不語。俄而數吏沓報至,閻公即頷頤而已,至「落霞與孤騖齊飛,秋水共長天一色」,不覺矍然道:「奇哉此子,真天才也!快把大杯去助興。」頃而文成,左右報完,忽見其婿吳子章道:「此文非出自王兄之大才,乃贗筆也;如不信,婿能誦之,包你一字不錯。」眾人大驚。只見吳子章從「南昌故郡」背起,直至「是所望於群公」,眾人深以為怪。王勃說道:「吳兄記誦之功,不減陸績諸人矣;但不知此文之後,小弟還有小詩一首,吳兄可誦得出麼?」子章無言可答,抱慚而退;只見王勃又寫上一言均賦,四韻俱成:
téng wáng gāo gé lín jiāng zhǔ, pèi wáng míng jià bà gē wǔ.
滕王高閣臨江渚,佩王鳴駕罷歌舞。
huà dòng cháo fēi nán pǔ yún, zhū lián mù juǎn xī shān yǔ.
畫棟朝飛南浦雲,朱簾暮卷西山雨。
xián yún tán yǐng rì yōu yōu, wù huàn xīng yí jǐ dù qiū.
閒雲潭影日悠悠,物換星移幾度秋。
gé zhōng dì zi jīn hé zài? kǎn wài zhǎng jiāng kōng zì liú.
閣中帝子今何在?檻外長江空自流。
yán gōng yǔ yǔ wén jūn jiàn zhī, wú bù zàn měi qí cái, zèng yǐ wǔ bǎi jiān, cái míng zì cǐ yì xiǎn.
閻公與宇文鈞見之,無不讚美其才,贈以五百縑,才名自此益顯。
què shuō gāo zōng huāng yín guò dù, shuāng mù xuàn mào. tiān hòu yào tā zǎo zǎo guī tiān, shí kè bàn zhe tā wán shuǎ. cháo zhōng shì wù, jù shì tiān hòu chuí lián tīng zhèng. yī rì kàn běn zhāng nèi, lǐ bù yǒu tí qǐng jiàn fāng jīng biǎo zhēn liè yī shū. tiān hòu bù jué jī àn de tàn dào: qí zāi! kě jiàn cǐ děng fù rén zhī gū míng diào yù, ér lǐ guān zhī xún shēng fù huì yě. tiān xià zhī dà, sì hǎi zhī nèi, néng zhēn zhèng zhēn liè zhě, dài yǒu jǐ rén? shè huò yǒu zhī, dìng shì chǔn rán yī wù, bù tōng wú qiào zhī rén. bú shì wèi shì suǒ bī, jí wèi yì suǒ shù. yīn gé zhī zhōng, shì biàn bǎi chū, yǎn ěr dào líng, shuí rén shǒu zhe. kě xiào zhè xiē nán zǐ, zǒng shì yǐ é chuán é, bǎ xiē yín qián, huàn yī gè pái fāng, jiǎ zhuāng zì jǐ de tǐ miàn, yǔ mǔ hé yì? wǒ rú jīn qǐng zhēn liè jiàn fāng de yī gài bù zhǔn, què chū yī zhào, fán fù rén nián bā shí yǐ shàng zhě, jiē bǎn shòu jùn jūn cì yàn yú cháo táng, nán dào cǐ zhǐ bù hǎo sì qián cháo? suì xiě yī dào zhǐ yì yú lǐ bù bān yù tiān xià, shí zhè xiē gōng hóu fù mǎ yǐ jí xiāng shēn fù nǚ, wén le cǐ zhǐ, gè zì gāo xìng, xiě le lǚ lì nián gēng, dì jìn gōng zhōng. tiān hòu kàn le yī biàn, zú yǒu shù bǎi. tiān hòu jiǎn nà zài jīng de nián gāo zhě, diǎn le sān sì shí míng. dìng yú shí liù rì dào cháo táng zhōng fù yàn. zhì rì, xí shè yú bīn huá diàn, lián zì jǐ mǔ qīn róng guó fū rén yì yù yàn. shí gè xūn qī dà chén de jiā juàn, dōu dǎ bàn zhěng qí ér lái.
卻說高宗荒淫過度,雙目眩眊。天后要他早早歸天,時刻伴着他玩耍。朝中事務,俱是天后垂簾聽政。一日看本章內,禮部有題請建坊旌表貞烈一疏。天后不覺擊案的嘆道:「奇哉!可見此等婦人之沽名釣譽,而禮官之循聲附會也。天下之大,四海之內,能真正貞烈者,代有幾人?設或有之,定是蠢然一物,不通無竅之人。不是為勢所逼,即為義所束。因閣之中,事變百出,掩耳盜鈴,誰人守着。可笑這些男子,總是以訛傳訛,把些銀錢,換一個牌坊,假裝自己的體面,與母何益?我如今請貞烈建坊的一概不准,卻出一詔,凡婦人年八十以上者,皆版授郡君賜宴於朝堂,難道此旨不好似前朝?」遂寫一道旨意於禮部頒諭天下,時這些公侯駙馬以及鄉紳婦女,聞了此旨,各自高興,寫了履歷年庚,遞進宮中。天后看了一遍,足有數百。天后揀那在京的年高者,點了三四十名。定於十六日到朝堂中赴宴。至日,席設於賓華殿,連自己母親榮國夫人亦預宴。時各勛戚大臣的家眷,都打扮整齊而來。
dú yǒu qín shū bǎo de mǔ qīn níng shì, nián yǐ yī bǎi yǒu wǔ, yǔ nà zhāng jiǎn zhī de mǔ qīn téng shì, nián dēng jiǔ shí yǒu yú, jiē chuān le jiù cháo fú, lái dào diàn zhōng. gè gè cháo jiàn guò, cì zuò yǐn jiǔ. tiān hòu dào: sì fāng píng jìng, gè jiā guān ér, jù zài jiā jìng yǎng, xiǎng jīng shén yù jué jiàn wàng. qín tài fū rén dá dào: chén qiè wén shì jūn néng zhì qí shēn, chén zǐ zāo féng míng shèng zhī zhǔ, zhī yù zhī róng, bú yào shuō liù chǐ zhī qū, cháo tíng huàn yǎng, jí bǐ zhī cùn xīn, yì bù gǎn wàng chǒng juàn. tiān hòu dào: lìng láng lìng sūn, dōu shì shì jūn jǐn lǐ, qǐ bú shì tài fū rén xùn huì zhī lì? zhāng jiǎn zhī de mǔ qīn dào: qín tài fū rén shòu róng, jìng rú wǔ liù shí suì de mó yàng, bǎi suì fāng shì bì niáng niáng chì jiàn de le. róng guó fū rén dào: dàn bù zhī qín tài fū rén zhèng dàn zài yú hé rì, qiè děng hǎo lái jǔ shāng. qín mǔ dào: zhè gè bù gǎn, jiàn dàn shì jiǔ yuè èr shí sān rì kuàng yǐ guò le. jiǔ guò sān xún, zhāng mǔ yǔ qín mǔ děng, gè qǐ shēn kòu xiè tiān hòu. míng rì, qín shū bǎo fù zǐ jì zhāng jiǎn zhī bèi, jù jìn cháo miàn xiè. tiān hòu yòu cì qín mǔ jiàn fāng yú lǐ dì, biǎn yuē: fú fèng shuāng gāo. cǐ yī shí jué shèng.
獨有秦叔寶的母親寧氏,年已一百有五,與那張柬之的母親滕氏,年登九十有餘,皆穿了舊朝服,來到殿中。各各朝見過,賜坐飲酒。天后道:「四方平靜,各家官兒,俱在家靜養,想精神愈覺健旺。」秦太夫人答道:「臣妾聞事君能致其身,臣子遭逢明聖之主,知遇之榮,不要說六尺之軀,朝廷豢養,即彼之寸心,亦不敢忘寵眷。」天后道:「令郎令孫,都是事君盡禮,豈不是太夫人訓誨之力?」張柬之的母親道:「秦太夫人壽容,竟如五六十歲的模樣,百歲坊是必娘娘敕建的了。」榮國夫人道:「但不知秦太夫人正誕在於何日,妾等好來舉觴。」秦母道:「這個不敢,賤誕是九月二十三日;況已過了。」酒過三巡,張母與秦母等,各起身叩謝天后。明日,秦叔寶父子暨張柬之輩,俱進朝面謝。天后又賜秦母建坊於里第,匾曰:「福奉雙高」。此一時絕勝。
hòu shì rú hé, qiě tīng xià huí fēn jiě.
後事如何,且聽下回分解。