strong chén suí liǎng zhǔ shuō yōu qíng zhāng yǐn èr fēi zhòng biǎn zhé strong
陳隋兩主說幽情 張尹二妃重貶謫
shī yuē:
詩曰:
wáng shī jìng lǔ qì, héng hǎi chū jiāng jūn. chì zhì lián chū rì, huáng huī yìng wǎn yún. gǔ pí léi nù qǐ, zhōu yī làng jīng fēn. zhǐ gù píng xuán tú, yīn shān hǎo lēi míng.
王師靖虜氣,橫海出將軍。赤幟連初日,黃麾映晚雲。鼓鼙雷怒起,舟揖浪驚分。指顧平玄菟,陰山好勒銘。
dà fán huáng dì jiā de shì, shèn shì fán rǒng zhè yī zhī bǐ, yī shí rú hé xiě dé jǐn? yǔ zhòu jiān de shì, rì chū hái shēng, qǐng kè jiān rú hé shuō dé wán? jí shǐ kàn zhě yī shuāng yǎn jīng, nà lǐ lǐng lüè dé lái? yào zuò zhě rú lǐ luàn sī yì bān, zhú duàn zhú duàn, xì xì tī chū, fāng zhī shì zhī hòu xiān, shǐ kàn zhě yì yǒu bù zhòu, bù zhì tíng xiǎng huí gù zhī kǔ. zài shuō sūn ān zǔ, bié le lǐ xuán suì wáng bó dāng, gǎn dào jīng zhōng, xún xiāng shí de dǎ tōng le guān jié, jiāng jīn zhū bǎo wán xiàn yǔ duàn dá yú shì jī yī bān nìng chén, zài xià chù shǒu hòu xiāo xī. zhèng shì qián shén yǒu líng, bù duō jǐ rì, jiù yǒu zhǐ yì xià lái dào: yáng yì chén chū shī yǐ jiǔ, wèi yǒu jié yīn, àn bīng bù dòng, yì yù hé wèi? gū niàn lǎo chén, yuán guān tǐ zhì. xiān fēng zhōu yǔ zàn wèi shǔ shè, lìng diào jiāng yuán, jiǎo miè yú kòu. sūn ān zǔ dǎ tīng de shí, xīng yè chū jīng, gǎn huí ráo yáng, bào zhī jiàn dé. shí yáng yì chén dìng jì, zhèng tú pò chéng jiǎo miè dòu jiàn dé, jiàn yǒu zhǐ yì xià lái, duì zuǒ yòu tàn dào: suí shì hé tǐ, wú wèi zhī sǐ yú hé rén zhī shǒu! jí jiāng suǒ yǒu jīn yín, kào shǎng sān jūn, tì qì qǐ xíng, tuì jū pú zhōu léi xià zé zhōng, biàn xìng mái míng, nóng qiáo wèi lè. dòu jiàn dé zhī yì chén yǐ qù, fù lǐng bīng dào píng yuán, zhāo jí kuì zú, dé shù qiān rén. zì cǐ suí zhī jùn xiàn, jǐn jiē guī fù, bīng zhì yī wàn yǒu yú, shì yì zhāng dà, lì tú jìn qǔ. chà xīn fù jiāng yuán, xiě shū dào lù zhōu èr xián zhuāng qù jiē nǚ ér, bìng qǐng dān xióng xìn tóng shì bù tí. zhèng shì:
大凡皇帝家的事,甚是繁冗;這一支筆,一時如何寫得盡?宇宙間的事,日出還生,頃刻間如何說得完?即使看者一雙眼睛,那裡領略得來?要作者如理亂絲一般,逐段逐段,細細剔出,方知事之後先,使看者亦有步驟,不至停想回顧之苦。再說孫安祖,別了李玄邃、王伯當,趕到京中,尋相識的打通了關節,將金珠寶玩獻與段達、虞世基一班佞臣,在下處守候消息。正是錢神有靈,不多幾日,就有旨意下來道:「楊義臣出師已久,未有捷音,按兵不動,意欲何為?姑念老臣,原官體致。先鋒周宇暫為署攝,另調將員,剿滅余寇。」孫安祖打聽的實,星夜出京,趕回饒陽,報知建德。時楊義臣定計,正圖破城剿滅竇建德,見有旨意下來,對左右嘆道:「隋室合體,吾未知死於何人之手!」即將所有金銀,犒賞三軍,涕泣起行,退居濮州雷夏澤中,變姓埋名,農樵為樂。竇建德知義臣已去,復領兵到平原,招集潰卒,得數千人。自此隋之郡縣,盡皆歸附,兵至一萬有餘,勢益張大,力圖進取。差心腹將員,寫書到潞州二賢莊去接女兒,並請單雄信同事不題。正是:
mò jiào gǔ ròu chéng wú yuè, yóu niàn tiān yá hǎo dì xiōng.
莫教骨肉成吳越,猶念天涯好弟兄。
huà fēn liǎng tóu. zài shuō yáng dì zài gōng zhōng diǎn xuǎn dài qù yóu xìng guǎng líng de gōng rén. dà fán nǚ zǐ, kě yǐ chōng xuǎn rù gōng zhě, jué méi yǒu gè wú yán mó mǔ, zuì xià shì zhōng rén zhī zī ruò zhōng rén zhī zī, dào le gōng zhōng, zhuāng diǎn fěn shì qǐ lái, yě huì dī pín, yě huì qiǎo xiào, biàn zēng le èr sān fēn yán sè. suǒ yǐ yáng dì zài gōng diǎn le qī bā rì, diǎn le zhè gè, yòu shě bù dé nà gè, zhè biān qù le, jiāo yǔ huān hū zhè biān bù qù, huò guān huò yuàn, yǐn yǐn bēi qì. yáng dì píng xī jiān zài fù rén miàn shàng zuò gōng fu de, zhè xiē nǚ zǐ, yuè yào zhuāng zhè xiē jiāo chī qǐ lái, yào shǐ zhī jiān zhī zhī yì. nòng dé yáng dì shè zhǔ yì, fán zào qǐ lái, fǎn jiào xiāo hòu yǔ zhòng fū rén qù diǎn xuǎn, zì jǐ lā le zhū guì ér yuán bǎo ér, gēn le sān sì gè xiǎo tài jiān, jià le yī zhī lóng zhōu, yáo guò běi hǎi, qù dào sān shén shān shǎng qù kàn luò zhào. hū tiān qì huì mèi, jiāng rì sè shōu le, yáng dì biàn lǎn dé shàng shān, jiù zài bàng hǎi guān lán tíng zhōng zuò le yī huì, biàn jué huǎng hū jiān, jiàn hǎi zhōng yǒu yī zhī xiǎo zhōu, chōng bō zhú làng, wàng shān jiǎo xià yáo lái. yáng dì zhèng yí nà yuàn fū rén lái jiē, xīn zhōng shén xǐ, jí zhì lǒng àn, què yòu bú shì. jiàn zǒu shàng yī gè nèi xiāng lái, bào shuō dào: chén hòu zhǔ yāo qiú jiàn wàn suì. yuán lái yáng dì yǔ chén hòu zhǔ, chū nián shén xiāng qì hòu. hū wén hòu zhǔ yào jiàn, máng jiào qǐng lái.
話分兩頭。再說煬帝在宮中點選帶去游幸廣陵的宮人。大凡女子,可以充選入宮者,決沒有個無鹽嫫母,最下是中人之姿;若中人之姿,到了宮中,妝點粉飾起來,也會低顰,也會巧笑,便增了二三分顏色。所以煬帝在宮點了七八日,點了這個,又捨不得那個,這邊去了,嬌語歡呼;這邊不去,或官或院,隱隱悲泣。煬帝平昔間在婦人面上做工夫的,這些女子,越要妝這些嬌痴起來,要使之間之之意。弄得煬帝設主意,煩躁起來,反叫蕭後與眾夫人去點選,自己拉了朱貴兒、袁寶兒,跟了三四個小太監,駕了一隻龍舟,搖過北海,去到三神山上去看落照。忽天氣晦昧,將日色收了,煬帝便懶得上山,就在傍海觀瀾亭中坐了一會,便覺恍惚間,見海中有一隻小舟,衝波逐浪,望山腳下搖來。煬帝正疑那院夫人來接,心中甚喜,及至攏岸,卻又不是。見走上一個內相來,報說道:「陳後主要求見萬歲。」原來煬帝與陳後主,初年甚相契厚。忽聞後主要見,忙叫請來。
bù duō shí, zhǐ jiàn hòu zhǔ cóng chuán zhōng zǒu jiāng qǐ lái, dào le tíng zhōng, jiàn yáng dì yào xíng jūn chén zhī lǐ. yáng dì máng yǐ shǒu chān zhù dào: zhèn yǔ qīng gù jiāo, hé xū xíng cǐ dà lǐ. hòu zhǔ yī mìng, yī bài ér zuò. hòu zhǔ dào: yì xī nián shào shí, yǔ bì xià tóng duì xì yóu, qīn ài shén yú tóng qì, bié lái xǔ jiǔ, bù zhī bì xià hái xiāng yì fǒu? yáng dì dào: chuí tiáo zhī jiāo, qíng tóng gǔ ròu, xī rì zhī shì, shí shí zài niàn, ān yǒu bù jì zhī lǐ? hòu zhǔ dào: bì xià jì rán jì dé, dàn jīn rì guì wèi tiān zǐ, fù yǒu sì hǎi, bǐ wǎng rì dà bù xiāng tóng, zhēn lìng rén xīn xiàn. yáng dì xiào dào: fù guì nǎi ǒu rán zhī wù, qīng ǒu rán shī zhī, zhèn ǒu rán dé zhī, hé zú jiè yì. yīn wèn dào: lín chūn jié qǐ wàng xiān sān gé, jìn lái fēng yuè hé rú? hòu zhǔ dào: fēng yuè yī rán rú jiù, zhǐ shì dāng shí nèi xiē jǐn xiù chí tái, yǐ huà zuò bái yáng qīng cǎo yǐ! yáng dì yòu wèn dào: wén qīng céng wèi zhāng lì huá zào yī guì gōng, zài guāng zhāo diàn hòu, kāi yī yuán mén, jiù rú yuè guāng yì bān. sì biān jiē yǐ shuǐ jīng wèi zhàng, hòu tíng què shè sù fěn de fú wéi, tíng zhōng kōng kōng dòng dòng, bù shè yī wù, wéi zhǒng yī zhū dà guì shù, shù xià fàng yī gè dǎo yào de yù zhà jiù, jiù páng yǎng yī gè bái sè miǎn ér. jiào lì huá shēn pī sù shang, shū líng yún jì, zú chuān yù huá fēi tóu lǚ, zài zhōng jiān wǎng lái, rú tóng yuè gōng cháng é, cǐ shì guǒ yǒu zhī me? hòu zhǔ dào: shí shì rú cǐ. yáng dì dào: ruò rán yì jué tài chǐ. hòu zhǔ dào: qǐ zào gōng guǎn, gǔ xī shèng wáng, jiē yǒu yī suǒ, yuè gōng néng fèi jǐ hé? chén bù xìng wáng guó, biàn yǐ wèi chǐ. jīn bù bì yuǎn yǐn gǔ rén wèi zhèng, jiù rú bì xià wén huáng dì lín guó shí, hé děng jié jiǎn, yě céng wèi cài róng huá fū rén zào xiāo xiāng lǜ qǐ chuāng, sì biān dōu yǐ huáng jīn dǎ chéng fú róng huā, zhuāng shì zài shàng yòu yǐ liú lí wǎng hù, jiāng wén xìng wèi liáng, diāo kè fēi qín zǒu shòu, dòng zhé jià zhí qiān jīn, cǐ bì xià suǒ mù dǔ, dú fēi chǐ hū? xìng tiān xià tài píng, chuán wèi bì xià, hòu rì shǐ guān, dàn zhī chēng wèi jié jiǎn, ān kěn sī liang jí cǐ. yáng dì xiào dào: qīng kě wèi shàn jiě cháo yǐ! ruò rú cǐ shuō, zé xiān dì xià jiāng nán shí, qīng yí dìng shàng yǒu yí hèn. hòu zhǔ dào: wáng guó shí bù gǎn hèn zhǐ xiǎng zài táo yè shān qián, jiāng chéng zhàn jiàn běi dù, nà shí zhāng lì huá fāng zài lín chūn gé shàng, shì dōng guō qūn de zǐ háo bǐ, xiě xiǎo yán hóng jiān, yào zuò dá jiāng lìng de bì yuè shī jù, shàng wèi jí wán, hū jiàn hán qín hǔ yōng bīng zhí rù. cǐ shí cōng cōng bī pò, zhì shǐ lì huá shī jù wèi zhōng, wèi miǎn wēi yǒu bù kuài ěr. yáng dì dào: rú jīn lì huá ān zài? hòu zhǔ dào: xiàn zài zhōu zhōng. yáng dì dào: hé bù qǐng lái yī jiàn?
不多時,只見後主從船中走將起來,到了亭中,見煬帝要行君臣之禮。煬帝忙以手攙住道:「朕與卿故交,何須行此大禮。」後主依命,一拜而坐。後主道:「憶昔年少時,與陛下同隊戲游,親愛甚於同氣,別來許久,不知陛下還相憶否?」煬帝道:「垂髫之交,情同骨肉,昔日之事,時時在念,安有不記之理?」後主道:「陛下既然記得,但今日貴為天子,富有四海,比往日大不相同,真令人欣羨。」煬帝笑道:「富貴乃偶然之物,卿偶然失之,朕偶然得之,何足介意。」因問道:「臨春、結綺、望仙三閣,近來風月何如?」後主道:「風月依然如舊,只是當時那些錦鏽池台,已化作白楊青草矣!」煬帝又問道:「聞卿曾為張麗華造一桂宮,在光昭殿後,開一圓門,就如月光一般。四邊皆以水晶為障,後庭卻設素粉的罘囗,庭中空空洞洞,不設一物,惟種一株大桂樹,樹下放一個搗藥的玉柞臼,臼旁養一個白色免兒。叫麗華身披素裳,梳凌雲髻,足穿玉華飛頭履,在中間往來,如同月宮嫦娥,此事果有之麼?」後主道:「實是如此。」煬帝道:「若然亦覺太侈。」後主道:「起造宮館,古昔聖王,皆有一所,月宮能費幾何?臣不幸亡國,便以為侈。今不必遠引古人為證,就如陛下文皇帝臨國時,何等節儉,也曾為蔡容華夫人造瀟湘綠綺窗,四邊都以黃金打成芙蓉花,妝飾在上;又以琉璃網戶,將文杏為梁,雕刻飛禽走獸,動輒價值千金,此陛下所目睹,獨非侈乎?幸天下太平,傳位陛下,後日史官,但知稱為節儉,安肯思量及此。」煬帝笑道:「卿可謂善解嘲矣!若如此說,則先帝下江南時,卿一定尚有遺恨。」後主道:「亡國實不敢恨;只想在桃葉山前,將乘戰艦北渡,那時張麗華方在臨春閣上,試東郭逡的紫毫筆,寫小研紅箋,要做答江令的壁月詩句,尚未及完,忽見韓擒虎擁兵直入。此時匆匆逼迫,致使麗華詩句未終,未免微有不快耳。」煬帝道:「如今麗華安在?」後主道:「現在舟中。」煬帝道:「何不請來一見?」
hòu zhǔ jiào nèi xiāng wǎng chuán shǎng qù qǐng, zhǐ jiàn chuán zhōng yǒu shí lái gè nǚ zǐ, ná zhe lè qì, bài zhe jiǔ yáo, qí shàng àn lái, kàn jiàn yáng dì, qí qí bài fú zài dì. yáng dì máng jiào qǐ lái, zǐ xì yī kàn, zhǐ jiàn nèi zhōng yī gè nǚ zǐ, shēng de yù jiān shuāng duǒ, xuě mào gū níng, yùn dù shí fēn jùn qiào. yáng dì mù bù zhuǎn jīng, kàn le bàn shǎng. hòu zhǔ xiào dào: bǐ wǒ jiā gū niáng xuān huá fū rén róng mào rú hé? yáng dì dào: zhèng rú xíng zhī yǔ yǐn, chà kān bó zhòng. hòu zhǔ dào: bì xià zài sān zhù pàn, xiǎng shì bù shí cǐ rén, cǐ jí zhāng lì huá yě. yáng dì xiào dào: yuán lái jiù shì zhāng guì fēi, zhēn gè míng bù xū chuán. xī wén guì fēi zhī míng, jīn dǔ guì fēi zhī miàn, yòu yǔ gù rén xiāng jù, hèn wú jiǔ yáo, yǔ èr qīng wèi huān. hòu zhǔ dào: chén suí xíng dào bèi dé yī zūn, dàn kǒng xiè dú tiān zǐ, bù gǎn shàng xiàn. yáng dì dào: zhèn yǔ gù jiāo, yī shí zhù xìng, hé bì jū lǐ? hòu zhǔ suí jiào lì huá sòng shàng jiǔ lái. yáng dì yī lián yǐn le sān sì bēi, duì hòu zhǔ shuō dào: zhèn wén yī qǔ hòu tíng huā, shàn tiān xià gǔ jīn zhī miào, jīn rì xìng de xiāng féng, hé bù wèi zhèn yī zòu? lì huá cí xiè dào: qiè zì pāo zhì suì yuè, rén jiān gē wǔ, bù fù jì yì jiǔ yǐ kuàng jìn zì jǐng zhōng chū lái, yāo zhī suān chǔ, nà lǐ yǒu wǎng cháng zī tài, ān gǎn zài tiān zǐ miàn qián, kuáng gē luàn chàng. yáng dì dào: guì fēi huā yān liǔ mèi, jiù rú bù gē bù wǔ, yǐ zì mài mài xiāo hún, gē wǔ shí guāng jǐng, dà kě xiǎng jiàn, hé bì guò qiān. hòu zhǔ dào: jì shì shèng yì yīn yīn, qīng kě miǎn qiáng gē wǔ yī qǔ. lì huá wú kě nài hé, zhǐ de jiào shì ér jiāng jǐn kǔn pù xià, qí zòu qǐ lè lái. tā zǒu dào shàng miàn, àn zhe lè shēng de jié zòu, qiǎo fān cǎi chóu, jiāo zhé xiān yāo, qīng qīng rú hú dié chuān huā, kuǎn kuǎn rú qīng tíng diǎn shuǐ. qǐ chū yóu zhà áo zhà xiáng, bù xú bù jí, hòu lái lè shēng cù zòu, tā biàn pán xuán bù yǐ, yī shà shí hóng zhē lǜ yǎn, jiù rú yī piàn cǎi yún, zài mǎn kōng zhōng luàn gǔn. xū yú wǔ bà lè tíng, tā què gāo kēng xīn yīn chàng qǐ lái:
後主叫內相往船上去請,只見船中有十來個女子,拿着樂器,拜着酒肴,齊上岸來,看見煬帝,齊齊拜伏在地。煬帝忙叫起來,仔細一看,只見內中一個女子,生得玉肩雙嚲,雪貌孤凝,韻度十分俊俏。煬帝目不轉睛,看了半晌。後主笑道:「比我家姑娘宣華夫人容貌如何?」煬帝道:「正如邢之與尹,差堪伯仲。」後主道:「陛下再三注盼,想是不識此人,此即張麗華也。」煬帝笑道:「原來就是張貴妃,真箇名不虛傳。昔聞貴妃之名,今睹貴妃之面,又與故人相聚,恨無酒肴,與二卿為歡。」後主道:「臣隨行到備得一尊,但恐褻瀆天子,不敢上獻。」煬帝道:「朕與故交,一時助興,何必拘禮?」後主隨叫麗華送上酒來。煬帝一連飲了三四杯,對後主說道:「朕聞一曲後庭花,擅天下古今之妙,今日幸得相逢,何不為朕一奏?」麗華辭謝道:「妾自拋擲歲月,人間歌舞,不復記憶久矣;況近自井中出來,腰肢酸楚,那裡有往常姿態,安敢在天子面前,狂歌亂唱。」煬帝道:「貴妃花嫣柳媚,就如不歌不舞,已自脈脈消魂,歌舞時光景,大可想見,何必過謙。」後主道:「既是聖意殷殷,卿可勉強歌舞一曲。」麗華無可奈何,只得叫侍兒將錦捆鋪下,齊奏起樂來。他走到上面,按着樂聲的節奏,巧翻彩綢,嬌折纖腰,輕輕如蝴蝶穿花,款款如蜻蜓點水。起初猶乍翱乍翔,不徐不疾,後來樂聲促奏,他便盤旋不已,一霎時紅遮綠掩,就如一片彩雲,在滿空中亂滾。須臾舞罷樂停,他卻高吭新音唱起來:
lì yǔ fāng lín duì gāo gé, xīn zhuāng yàn zhì běn qīng chéng.
麗宇芳林對高閣,新裝艷質本傾城。
yìng hù níng jiāo zhà bù jìn, chū wéi hán tài xiào xiāng yíng.
映戶凝嬌乍不進,出帷含態笑相迎。
yāo jī liǎn shì huā hán lù, yù shù liú guāng zhào hòu tíng.
妖姬臉似花含露,玉樹流光照後庭。
lì huá gē wǔ bà, xǐ de gè yáng dì hún pò jù xiāo, chēng zàn bù yǐ, suí mìng zhēn jiǔ èr bēi, yī bēi sòng hòu zhǔ, yī bēi sòng lì huá. hòu zhǔ jiē bēi zài shǒu, hū xuàn rán qì xià dào: chén wèi cǐ qū, bù zhī fèi duō shǎo xīn lì, céng shòu yòng dé jǐ rì, suì shēng chén diào xiē. jīn rì fù wén gē cǐ, lìng rén bù shèng wáng guó zhī gǎn. yáng dì dào: qīng guó suī wáng le, zhè yī qǔ yù shù hòu tíng huā, què shì gàn qiū cháng zài de, hé bì bēi shāng? qīng kù hǎo hàn mò, bié lái dìng yǒu xīn yǒng, kě sòng yī èr, yǔ zhèn shǎng jiàn. hòu zhǔ dào: chén jìn lái qíng jǐng bù chàng, wú xìng zuò shī zhǐ yǒu jì shì ér bì yù yǔ xiǎo chuāng shī èr shǒu, liáo yǐ sāi zé, wàng bì xià wù shài. yīn sòng xiǎo chuāng shī yún:
麗華歌舞罷,喜得個煬帝魂魄俱消,稱讚不已,隨命斟酒二杯,一杯送後主,一杯送麗華。後主接杯在手,忽泫然泣下道:「臣為此曲,不知費多少心力,曾受用得幾日,遂聲沉調歇。今日復聞歌此,令人不勝亡國之感。」煬帝道:「卿國雖亡了,這一曲玉樹後庭花,卻是干秋常在的,何必悲傷?卿酷好翰墨,別來定有新詠,可誦一二,與朕賞鑒。」後主道:「臣近來情景不暢,無興作詩;只有寄侍兒碧玉與小窗詩二首,聊以塞責,望陛下勿曬。」因誦小窗詩云:
wǔ shuì xǐng lái xiǎo, wú rén mèng zì jīng. xī yáng rú yǒu yì, piān bàng xiǎo chuāng míng. jì shì ér bì yù shī yún:
午睡醒來曉,無人夢自驚。夕陽如有意,偏傍小窗明。 寄侍兒碧玉詩云:
lí bié cháng yīng duàn, xiāng sī gǔ hé xiāo.
離別腸應斷,相思骨合銷。
chóu hún ruò fēi sàn, píng zhàng yī xiāng zhāo.
愁魂若飛散,憑仗一相招。
yáng dì tīng bà, zài sān chēng shǎng. hòu zhǔ dào: wáng guó tuò yú, zěn rú bì xià, xióng cái shou yán zǎo, gāo bá yī shí? lì huá dào: qiè wén bì xià tiān hàn lín lí, jīn xìng de chuí pàn, yuàn qiú yī zhāng, yǐ wèi zhōng shēn zhī róng. yáng dì xiào dào: zhèn cóng lái bù néng zuò shī, yǒu fù guì fēi zhī qǐng nài hé? lì huá dào: bì xià zuì jiē wàng jiāng nán cí, yù zhì qīng yè yóu qū, jù qǐng kè ér chéng, hé yán bù néng? hái shì xiào qiè chǒu lòu, bù zú yǐ dāng zhū yù, gù yǐ bù néng tuī tuō? yáng dì dào: guì fēi hé zuì zhèn zhī guò yě. zhèn dāng miǎn qiáng yīng chóu. lì huá mìng shì ér jiāng wén fáng sì bǎo fàng xià, yáng dì fú jiān, xìn bǐ tí shī yī shǒu yún:
煬帝聽罷,再三稱賞。後主道:「亡國唾餘,怎如陛下,雄材扌炎藻,高拔一時?」麗華道:「妾聞陛下天翰淋漓,今幸得垂盼,願求一章,以為終身之榮。」煬帝笑道:「朕從來不能作詩,有負貴妃之請奈何?」麗華道:「陛下醉接望江南詞,御製清夜遊曲,俱頃刻而成,何言不能?還是笑妾醜陋,不足以當珠玉,故以不能推託?」煬帝道:「貴妃何罪朕之過也。朕當勉強應酬。」麗華命侍兒將文房四寶放下,煬帝拂箋,信筆題詩一首云:
jiàn miàn wú duō shì, wén míng ěr xǔ shí. zuò lái shēng bǎi mèi, shí gè hǎo xiāng zhī.
見面無多事,聞名爾許時。坐來生百媚,實個好相知。
yáng dì xiě wán, sòng yǔ lì huá. lì huá jiē zài shǒu zhōng, kàn le yī biàn, jiàn shī yì lái dé lěng luò, wēi yǒu jī fěng zhī yì, bù jué liǎng liǎn jù hóng chì qǐ lái, bàn shǎng bù zuò yī shēng. hòu zhǔ jiàn lì huá hán chēn dài kuì, xīn xià yě yǒu jǐ fēn bù kuài, biàn wèn yáng dì dào: cǐ rén yán sè, bù zhī bǐ bì xià xiāo hòu, hái shì shuí rén měi lì? yáng dì dào: guì fēi bǐ xiāo hòu xiān yán, xiāo hòu bǐ guì fēi yǎo tiǎo, jiù rú chūn lán yǔ qiū jú yì bān, gè zì yǒu yī shí zhī xiù, rú hé bǐ dé? hòu zhǔ dào: jì shì yī shí zhī xiù, bì xià de shī jù, hé qīng báo lì huá zhī shén? yáng dì wēi wēi xiào dào: zhèn tiān zǐ zhī shī, bù guò shì yī shí zhī xìng ér yǐ, yǒu shén me qīng báo bù qīng báo? hòu zhǔ dà nù dào: wǒ yì céng wèi tiān zǐ, bù shì nǐ wàng zì zūn dà! yáng dì dà nù dào: nǐ wáng guó zhī rén, yān gǎn rú cǐ wú lǐ! hòu zhǔ yì nù dào: nǐ de zhuàng qì, néng yǒu jǐ shí, gǎn qī wǒ shì wáng guó zhī jūn? zhǐ pà nǐ wáng guó shí, jié jú hái yǒu xǔ duō bù rú wǒ chù. yáng dì dà nù dào: zhèn wēi wēi tiān zǐ, yǒu shèn bù rú nǐ chù? suì zì zǒu qǐ shēn lái yào ná hòu zhǔ. hòu zhǔ dào: nǐ gǎn ná shuí? zhǐ jiàn lì huá jiāng hòu zhǔ chě xià zǒu dào: qiě qù qiě qù, hòu yī èr nián, wú gōng tái xià, shǎo bu dé hái yào yǔ tā xiāng jiàn. èr rén jìng wǎng hǎi biān ér zǒu. yáng dì dà tà bù gǎn lái zhǐ jiàn hǎo duān duān yī gè lì huá, nòng dé mǎn shēn ní jiāng shuǐ, zhào yáng dì liǎn shàng fú jiāng guò lái.
煬帝寫完,送與麗華。麗華接在手中,看了一遍,見詩意來得冷落,微有譏諷之意,不覺兩臉俱紅赤起來,半晌不做一聲。後主見麗華含嗔帶愧,心下也有幾分不快,便問煬帝道:「此人顏色,不知比陛下蕭後,還是誰人美麗?」煬帝道:「貴妃比蕭後鮮妍,蕭後比貴妃窈窕,就如春蘭與秋菊一般,各自有一時之秀,如何比得?」後主道:「既是一時之秀,陛下的詩句,何輕薄麗華之甚?」煬帝微微笑道:「朕天子之詩,不過適一時之興而已,有什麼輕薄不輕薄?」後主大怒道:「我亦曾為天子,不似你妄自尊大!」煬帝大怒道:「你亡國之人,焉敢如此無禮!」後主亦怒道:「你的壯氣,能有幾時,敢欺我是亡國之君?只怕你亡國時,結局還有許多不如我處。」煬帝大怒道:「朕巍巍天子,有甚不如你處?」遂自走起身來要拿後主。後主道:「你敢拿誰?」只見麗華將後主扯下走道:「且去且去,後一二年,吳公台下,少不得還要與他相見。」二人竟往海邊而走。煬帝大踏步趕來;只見好端端一個麗華,弄得滿身泥漿水,照煬帝臉上拂將過來。
yáng dì chī le yī jīng, jiù xiàng zuò mèng cái xǐng de yì bān, yīn xiǎng qǐ tā èr rén sǐ zhī yǐ jiǔ, xià le yī shēn lěng hàn. kāi yǎn zhǐ jiàn guì ér bǎo ér liǎng gè měi rén, bǎ yī xiù zhē zhe yáng dì de bèi xīn guǒ zhù zài nà lǐ, máng wèn èr měi rén dào: nǐ men céng kàn jiàn shén me? èr měi rén dào: méi yǒu jiàn shén lái, dàn jiàn bì xià rú shuì qù de yì bān, mèng zhōng chī yǔ, lóng tǐ shí dòng shí jìng. yáng dì dào: kuài xià chuán qù bà! zhòng rén duō xià le lóng zhōu, yáng dì cái bǎ shì jiān suǒ jiàn suǒ wén, xì shù le yī biàn, guì ér bǎo ér dà wèi jīng yì. yáng dì fǎn jué xīn zhōng yōu yí qǐ lái, máng jiào nèi xiāng chēng huí. hū tīng jiàn qín shēng yōu yáng, suí fēng rù ěr. yáng dì zhèng zài cāi yí, yī huí ér jiāng dào qǐ yīn yuàn, wàng jiàn qín fū rén shā fū rén zhào wáng gǎo yǔ yuán guì rén xuē yě ér yī bān dōu zài nà lǐ, kàn xià fū rén fǔ qín. yáng dì máng shàng àn lái shuō dào: nǐ men piān hǎo bèi zhèn kuài huó, jiē yě bù lái jiē yī jiē! zhòng fū rén dào: qiè děng gè chù xún mì bù jiàn, nà xiǎo dé bì xià kuà hǎi ér yóu. yáng dì dào: xià fēi zǐ jīn rì wèi hé fǔ qǐ qín lái? xià fū rén dào: qiè méng bì xià pài jū yú cǐ, sì wǔ nián yǐ! qí jiān hǎo niǎo tí hú, qí sōng fú yǐng, guài shí wèi cuó é, wēi yǔ shí tiān huā lèi, wū liáng luò yuè, tái xiè liú yín, yǔ bì xià bù zhī xiāo shòu le duō shǎo shǎng xīn lè shì, jīn yī dàn shě cǐ ér qù, shān líng néng bù wèi zhī àn rán? dí qiè jí cǐ yáo qín, yǐ chóu lí bié zhī yì, shǐ shān chuān wù xiào qiè zhī qíng báo yě. yáng dì tīng shuō, kuì rán zhǎng tàn dào: cǐ dì zhèn yuán bù rěn jù lí, yīn huáng hòu dòng xìng qù yóu jiāng dū, zhī dào shì zài zuò bù chéng de, shuí zhī jīn rì jìng chéng qí yuàn, zhè yě shì tiān shù yě, rén hé yǔ yān?
煬帝吃了一驚,就像做夢才醒的一般,因想起他二人死之已久,嚇了一身冷汗。開眼只見貴兒、寶兒兩個美人,把衣袖遮着煬帝的背心裹住在那裡,忙問二美人道:「你們曾看見什麼?」二美人道:「沒有見甚來,但見陛下如睡去的一般,夢中吃語,龍體時動時靜。」煬帝道:「快下船去罷!」眾人多下了龍舟,煬帝才把適間所見所聞,細述了一遍,貴兒、寶兒大為驚異。煬帝反覺心中憂疑起來,忙叫內相撐回。忽聽見琴聲悠揚,隨風入耳。煬帝正在猜疑,一回兒將到綺陰院,望見秦夫人、沙夫人、趙王杲與袁貴人、薛冶兒一班都在那裡,看夏夫人撫琴。煬帝忙上岸來說道:「你們偏好背朕快活,接也不來接一接!」眾夫人道:「妾等各處尋覓不見,那曉得陛下跨海而游。」煬帝道:「夏妃子今日為何撫起琴來?」夏夫人道:「妾蒙陛下派居於此,四五年矣!其間好鳥醍醐,奇松拂影,怪石為嵯峨,微雨時添花淚,屋樑落月,台榭留吟,與陛下不知消受了多少賞心樂事,今一旦舍此而去,山靈能不為之黯然?敵妾藉此瑤琴,以酬離別之意,使山川勿笑妾之情薄也。」煬帝聽說,喟然長嘆道:「此地朕原不忍遽離,因皇后動興去游江都,只道事再做不成的,誰知今日竟成其願,這也是天數也,人何與焉?」
zhèng shuō shí, zhǐ jiàn gāo chāng děng qī bā gè xīn fù nèi xiāng zǒu lái guì xià zòu dào: diàn jiǎo nǚ yī qiān, nú bì děng wǎng jiāng nán dì fāng, gè chù sōu qiú, jīn yǐ xuǎn zú. yáng dì dà gǔ dào: rú jīn zài nà lǐ? nèi xiāng dào: wáng hóng yǐ fēn pài tóu hào lóng zhōu lǐ tóu zhù zā, yǐ biàn yǎn xí, wèi zhī wàn suì yé hé rì qǐ jià? yáng dì sī liang: wǒ zhēng liáo suī shì jiè tí, yóu xìng wèi shí. rán tiān zǐ qīn zhēng, bǐ zhòng bù tóng, dāng fēn wèi èr shí sì jūn. xīn shàng chóu chú le yī huí, zǒu jìn biàn diàn, xiě chì yī dào: yòng yòu yì wèi dà jiāng jūn yú zhòng wén zuǒ xǔ wèi dà jiāng jūn xīn shì xióng zuǒ xiāo wèi dà jiāng jūn jīng yuán héng yòu xiāo wèi dà jiāng jūn xuē shì xióng yòu tún wèi dà jiāng jūn mài tiě zhàng zuǒ tún wèi dà jiāng jūn chén léng zuǒ yù wēi jiāng jūn zhāng jǐn. yòu yù wēi jiāng jūn zhào xiào cái zuǒ wǔ wèi jiāng jūn zhōu fǎ shàng yòu wǔ wèi jiāng jūn cuī hóng shēng yòu yù wèi hǔ bì láng jiāng wèi wén shēng zuǒ yù wèi hǔ bì láng jiāng qū tū tōng děng, gòng wèi èr shí sì zǒng guǎn jūn, mìng liú shì lóng wèi xuān yù shǐ, xié tóng zǒng dū lù lù dà yuán shuài yǔ wén shù, shuǐ jūn tǒng lǐng yuán shuài lái hù ér, wèi wáng qián qū, tóng huì píng rǎng. xiě wán fù yǔ nèi xiāng, chuán yǔ gè yá mén zhī dào. fēn fù zé jí, tiān zǐ lín jiāo jì gào tiān dì miào zǔ, gǎo shǎng jūn shì, tǒng lǐng yǔ lín jūn yī wàn, fēn dào xiàng liáo shuǐ jìn fā. jiāng jūn lái hù ér zhī shèng jià yǐ jiāng chū dōu, zhe lìng qín shū bǎo děng jìn zhēng. qín shū bǎo lǐng le lái zǒng guǎn zhǐ yì, jiǔ yǐ zhāo jí shú zhī shuǐ dào de zuò le xiàng dǎo, yòu jì zhāng xū tuó suǒ zhǔ zhī yán, xiān chà xīn fù jiāng xiào, chāo guò le yā lǜ jiāng mái fú, zài píng rǎng cì hou dà jūn qí dào, rán hòu sǎo qí cháo xué, nèi wài jiā gōng. zhèng shì:
正說時,只見高昌等七八個心腹內相走來跪下奏道:「殿腳女一千,奴婢等往江南地方,各處搜求,今已選足。」煬帝大鼓道:「如今在那裡?」內相道:「王弘已分派頭號龍舟裡頭駐紮,以便演習,未知萬歲爺何日起駕?」煬帝思量:「我征遼雖是借題,游幸為實。然天子親征,比眾不同,當分為二十四軍。」心上躊躇了一回,走進便殿,寫敕一道:用右翊衛大將軍于仲文、左詡衛大將軍辛世雄、左驍衛大將軍荊元恆、右驍衛大將軍薛世雄、右屯衛大將軍麥鐵杖、左屯衛大將軍陳棱、左御威將軍張謹。右御威將軍趙孝才、左武衛將軍周法尚、右武衛將軍崔弘升、右御衛虎賁郎將衛文升、左御衛虎賁郎將屈突通等,共為二十四總管軍,命劉士龍為宣諭使,協同總督陸路大元帥宇文述,水軍統領元帥來護兒,為王前驅,同會平壤。寫完付與內相,傳與各衙門知道。吩咐擇吉,天子臨郊祭告天地廟祖,搞賞軍士,統領羽林軍一萬,分道向遼水進發。將軍來護兒知聖駕已將出都,着令秦叔寶等進征。秦叔寶領了來總管旨意,久已招集熟知水道的做了嚮導,又記張須陀所囑之言,先差心腹將校,抄過了鴨綠江埋伏,在平壤伺候大軍齊到,然後掃其巢穴,內外夾攻。正是:
jī móu qí è kēng, xiǎo chǒu yù jīng xīn.
機謀奇扼吭,小丑欲驚心。
què shuō yáng dì dǎ fā xún xìng de xǔ duō zhǐ yì, biàn jìn gōng zhōng wèn xiāo hòu dào: cóng yóu gōng nǚ, xuǎn wán le me? xiāo hòu xiào dào: bì xià piān bǎ zhè yàng suō jiǎo yí nán tí mù, jiào qiè qù zuò, wěi rú hé zuò dé lái kuàng tā men yě bù hǎo shuō wǒ gāi qù, nǐ bù gāi qù yě bù shuō tā yuàn qù, wǒ bù yuàn qù. hǎo xiàng chī guò qí xīn jiǔ de, jiàn bì xià qǐ shēn chū gōng qù le, sān sì bǎi míng què qí qí guì dǎo jiē qián zòu dào: shǒu xī yuàn de huā chén yuè xī, lǐng lüè le duō shǎo fēng guāng zài zhāo yáng de chéng ēn jìng chǒng, shòu yòng le duō shǎo fán huá. qiè děng xī jīng suí dào dōng jīng, liǎng fān qiān bō, suī bàng zhū yàn shí, bù gǎn yǎng jì ēn bō, mù wèi yí zān duò ěr rán hǎi wài fēng guāng, jiāng dū jiā jìng, nán dào yě jiào ěr xiāo mù shòu bù qǐ? wàn suì yé shì qì zhì qiè děng de le, nán dào niáng niáng yě shì fèng bù lái? shuō le, dà jiā rú sàng kǎo bǐ de yì bān kū jiāng qǐ lái. jiào qiè zěn yàng xuǎn fǎ? yáng dì xiào dào: zhè bān jiàn bì, yě huì zhè bān zhuāng qiāng zuò shì. xiāo hòu dào: yǒu gè yuán gù, yīn zhāng yǐn liǎng fēi zài nèi cuān duō, shuō: wǒ liǎng gè shì nián jì dà le, yán sè shuāi le, nǐ men dōu shì xiān huā yì bān, rì zi zhèng zhǎng lī! hái bù chèn zhè fēng liú tiān zǐ, dà jiā shě mìng bā shǎng qù? yīn cǐ zhòng gōng rén zuò chū zhè bān xíng jìng. yáng dì tīng le, diǎn diǎn tóu ér. suí jiào yī gè nèi xiāng, chuán zhǐ zhe bīng bù huǒ sù huàn tóu hào chà chuán sì shí zhī, lì kè shàng yòng. nèi xiāng lǐng zhǐ chū qù le.
卻說煬帝打發巡幸的許多旨意,便進宮中問蕭後道:「從游宮女,選完了麼?」蕭後笑道:「陛下偏把這樣縮腳疑難題目,叫妾去做,委如何做得來;況他們也不好說我該去,你不該去;也不說他願去,我不願去。好像吃過齊心酒的,見陛下起身出宮去了,三四百名卻齊齊跪倒階前奏道:『守西苑的花晨月夕,領略了多少風光;在昭陽的承恩競寵,受用了多少繁華。妾等西京隨到東京,兩番遷播,雖蚌珠燕石,不敢仰冀恩波,目為遺簪墮珥;然海外風光,江都佳境,難道也教耳消目受不起?萬歲爺是棄置妾等的了,難道娘娘也侍奉不來?』說了,大家如喪考妣的一般哭將起來。叫妾怎樣選法?」煬帝笑道:「這班賤婢,也會這般裝腔做勢。」蕭後道:「有個緣故,因張、尹兩妃在內攛掇,說:『我兩個是年紀大了,顏色衰了,你們都是鮮花一般,日子正長哩!還不趁這風流天子,大家捨命扒上去?』因此眾宮人做出這般行徑。」煬帝聽了,點點頭兒。隨叫一個內相,傳旨着兵部火速喚頭號差船四十隻,立刻上用。內相領旨出去了。
kàn guān tīng shuō, yuán lái zhāng fēi zǐ, míng yàn xuě, yǐn fēi zǐ, míng qín sè, liǎng gè duō shì wén dì shí, yǔ xuān huá tóng bèi de rén, nián jì yǔ xuān huá xiāng fǎng, ér yán sè cì zhī. cǐ shí zhèng dāng sān jiǔ zhī qī, yáng dì yīn zhōng qíng yǔ xuān huá biàn bù fàng èr fēi zài xīn shàng. kuàng tuán xuān huá sǐ hòu, jiē zhǒng jiù shì yáng sù zhuàng dǎo jīn jiē, kǒu lǐ shuō chū xǔ duō yuān chóu, wén dì yīn líng, bái rì xiǎn xiàn, gù cǐ yáng dì yě jué hán xīn, bù gǎn fù dǎo qián zhé. zhǎng ān yòu hùn dài dào zhè lǐ, xǔ tíng fǔ liǎng fān diǎn xuǎn, zhāng yǐn èr fēi yīn zì shì wén dì xìng guò, nà lǐ kěn sòng dōng xī yǔ tā? suì zhì yì yù zhǎng mén, dào yě xīn qíng rú tóng sǐ huī. xiāo hòu shì zuì xiǎo qì, ài rén fèng chéng de, yīn jiàn zhāng yǐn èr fēi píng rì bù kěn xià qì qū chéng, gù cǐ niē zào zhè jǐ jù zhǐ bù guò yào bá qù luó bó, yě jué dì pí kuān de yì sī, qǐ zhī yáng dì jìng rèn le zhēn.
看官聽說,原來張妃子,名艷雪,尹妃子,名琴瑟,兩個多是文帝時,與宣華同輩的人,年紀與宣華相仿,而顏色次之。此時正當三九之期,煬帝因鍾情與宣華、便不放二妃在心上。況團宣華死後,接踵就是楊素撞倒金階,口裡說出許多冤讎,文帝陰靈,白日顯現,故此煬帝也覺寒心,不敢復蹈前轍。長安又混帶到這裡,許廷輔兩番點選,張、尹二妃因自恃文帝幸過,那裡肯送東西與他?遂致抑鬱長門,到也心情如同死灰。蕭後是最小氣,愛人奉承的,因見張、尹二妃平日不肯下氣趨承,故此捏造這幾句止不過要拔去蘿蔔,也覺地皮寬的意思,豈知煬帝竟認了真。
dào le cì rì, zhè xiē xuǎn bù qù de, zhèng yào dǎ zhàng kàn yáng dì chū gōng shàng niǎn, biàn hǎo dà jiā lái pān yuán bàng niǎn de āi kěn zhǐ jiàn shí lái gè nèi xiāng, zǒu dào zhāng yǐn èr fēi gōng zhōng lái, shuō: wàn suì yé yǒu zhǐ: yú xià gōng nú sì bǎi yú míng, chì zhāng yǐn èr fēi zǐ dàn yā xià zhōu, wú dé wéi wù. zhāng yǐn èr fēi tīng le, yǐ wèi qí guài dào: wǒ liǎng gè yòu bù céng qù qiú cháo tíng, yòu bù céng qù měi qiú huáng hòu, zhè gè lěng guō lǐ tóu, pào chū dòu lái, shì nà lǐ shuō qǐ? zhòng gōng rén huān huān xǐ xǐ, shōu shí le xì ruǎn, zài shàng le shù shí chē, qí chū gōng mén. zài lù shàng xíng le yī rì, huáng hūn shí hòu luò le chuán. dào míng rì, zhāng yǐn èr fū rén xīn zhōng yí huò, biàn wèn nèi xiāng dào: wàn suì yé men de chuán zài nà lǐ? nèi xiāng dào: zài qián miàn. zhāng fū rén dào: wén dé cháo tíng xīn zào jǐ bǎi hào lóng zhōu, rú jīn wǒ men zuò de què shì mín jiān chà chuán, bìng bú shì lóng zhōu, qí jiān bì jìng yǒu bì, nǐ men kuāng wǒ men dào nà lǐ qù, kuài kuài shuō lái! zhòng nèi xiāng liào nán mán yǐn, zhǐ de qí guì xià qù dào: èr wèi fū rén, bù bì dòng nù. zhè shì wàn suì yé de zhǐ yì, jiào nú bì sòng èr wèi fū rén yǔ zhòng gōng nǚ dào jìn yáng gōng qù, rú bù xìn, xiàn zài shǒu chì zài zhè lǐ. nèi xiāng qǔ chū lái, zhāng yǐn èr fēi jiē lái dú dào: zhāng yǐn èr fēi, xì xiān cháo chǒng xìng guò, bù biàn zài cǐ gòng fèng, zhe yī dài lǐng yú xià gōng nú sì bǎi yú míng, xiān guī tài yuán jìn yáng gōng zhōng, zhe shǒu gōng fù jiān péi jì zhào cè diǎn rù kān shǒu, wú wù. zhòng gōng nǚ tīng jiàn zhǐ yì, bú shì jiāng dū qù, fǎn yào dào xī jīng, dōu dà kū qǐ lái: yě yǒu yào tóu hé de, yě yǒu yào zì jǐn de. dú zhāng fū rén hā hā dà xiào dào: wǒ kàn nǐ men zhè bān chī nī zǐ, zǒng dào jiāng dū, yòu méi yǒu fù mǔ qīn qī zài nà lǐ, zhǐ bù guò yóu wán ér yǐ, nǐ men jiù qù, yě gǎn bù shàng tā men de chǒng juàn. wǒ shàng rú cǐ, nǐ men hé bù ān mìng? dào shì tài yuán qù zì yóu zì zài, bù shǎo chī bù shǎo chuān, hǎo bù kuài huó, shěng de zài nà lǐ kàn tā men dé yì. zhòng gōng rén shuō, zì cǐ yě jué fàng huái, yí lù shàng shuō shuō xiào xiào, yī yuè zhī jiān, zǎo dào le jìn yáng gōng. zhòng nèi xiāng bǎ èr fū rén yǔ zhòng gōng nǚ, fù yǔ fù gōng jiān péi jì jiāo gē míng bái, zhòng nèi xiāng réng wǎng jiāng dū fù zhǐ. wèi zhī hòu shì rú hé, qiě tīng xià huí fēn jiě.
到了次日,這些選不去的,正要打帳看煬帝出宮上輦,便好大家來攀轅傍輦的哀懇;只見十來個內相,走到張、尹二妃宮中來,說:「萬歲爺有旨:餘下宮奴四百餘名,敕張、尹二妃子彈壓下舟,毋得違誤。」張、尹二妃聽了,以為奇怪道:「我兩個又不曾去求朝廷,又不曾去浼求皇后,這個冷鍋裡頭,泡出豆來,是那裡說起?」眾宮人歡歡喜喜,收拾了細軟,載上了數十車,齊出宮門。在路上行了一日,黃昏時候落了船。到明日,張、尹二夫人心中疑惑,便問內相道:「萬歲爺們的船在那裡?」內相道:「在前面。」張夫人道:「聞得朝廷新造幾百號龍舟,如今我們坐的卻是民間差船,並不是龍舟,其間畢竟有弊,你們誆我們到那裡去,快快說來!」眾內相料難瞞隱,只得齊跪下去道:「二位夫人,不必動怒。這是萬歲爺的旨意,叫奴婢送二位夫人與眾宮女到晉陽宮去,如不信,現在手敕在這裡。」內相取出來,張、尹二妃接來讀道:張、尹二妃,系先朝寵幸過,不便在此供奉,着伊帶領餘下宮奴四百餘名,先歸太原晉陽宮中,着守宮副監裴寂照冊點入看守,毋誤。眾宮女聽見旨意,不是江都去,反要到西京,都大哭起來:也有要投河的,也有要自盡的。獨張夫人哈哈大笑道:「我看你們這班痴妮子,總到江都,又沒有父母親戚在那裡,止不過遊玩而已,你們就去,也趕不上他們的寵眷。我尚如此,你們何不安命?到是太原去自由自在,不少吃不少穿,好不快活,省得在那裡看他們得意。」眾宮人說,自此也覺放懷,一路上說說笑笑,一月之間,早到了晉陽宮。眾內相把二夫人與眾宮女,付與副宮監裴寂交割明白,眾內相仍往江都復旨。未知後事如何,且聽下回分解。