yī
一
fěng shì yǔ zuì yùn jiè zhě, mǒu yóu chūn yún:" dì shī shā qīng yǔ hòu tiān, táo huā hóng jìn zhú lín biān. yóu rén běn shì nóng sāng kè, jì de chūn shēn yào zhòng tián." yǒng sāng yún:" cǎi cǎi dōng fēng yè mǎn lán, yù hán gōng yǐ zài chūn cán. shì jiān duō shǎo xián huā cǎo, wú bǔ shēng mín yì zì cán." yǔ zhōng zuò yún:" bù bèi zhuāng mián mèng àn rán, xiǎo kàn yáo xiù suǒ qīng yān. jiǎn lǘ jǐn bì dāng fēng mǎ, yě yǒu xiāng ní shī jǐn jiān."
讽世语最蕴藉者,某《游春》云:“地湿莎青雨后天,桃花红近竹林边。游人本是农桑客,记得春深要种田。”《咏桑》云:“采采东风叶满篮,御寒功已在春蚕。世间多少闲花草,无补生民亦自惭。”《雨中作》云:“布被装棉梦黯然,晓看遥岫锁轻烟。蹇驴尽避当风马,也有香泥湿锦鞯。”
èr
二
xī yá xiān shēng yún:" shī huà zuò ér shī wáng." yú cháng bù jiě qí shuō, hòu dú yú yǐn cóng huà, ér tàn sòng rén zhī shī kě cún, sòng rén zhī huà kě fèi yě. pí guāng yè shī yún:" xíng rén zhé liǔ hé qīng xù, fēi yàn hán ní dài luò huā." shī jiā yǐ. péi guāng yuē zī zhī yuē:" liǔ dāng yǒu xù, yàn huò wú ní." táng rén:" gū sū chéng wài hán shān sì, yè bàn zhōng shēng dào kè chuán." shī jiā yǐ. ōu gōng jī qí yè bàn wú zhōng shēng. zuò shī huà zhě, yòu lì jǔ qí yè bàn zhī zhōng, yǐ zhèng shí zhī. rú cǐ lùn shī, shǐ rén yāo è xìng líng, sāi duàn jī kuò qǐ fēi" shī huà zuò ér shī wáng" zāi? huò zàn dù shī zhī miào. yī jīng shēng yuē:"' zhuó láo shuí zào rǔ? yī zuì sàn qiān chóu.' jiǔ shì dù kāng suǒ zào ér dù fǔ bù zhī ān dé wèi zhī shī rén zāi?" chī rén shuō mèng, shì bì zhì cǐ.
西崖先生云:“诗话作而诗亡。”余尝不解其说,后读《渔隐丛话》,而叹宋人之诗可存,宋人之话可废也。皮光业诗云:“行人折柳和轻絮,飞燕含泥带落花。”诗佳矣。裴光约訾之曰:“柳当有絮,燕或无泥。”唐人:“姑苏城外寒山寺,夜半钟声到客船。”诗佳矣。欧公讥其夜半无钟声。作诗话者,又历举其夜半之钟,以证实之。如此论诗,使人夭阏性灵,塞断机括;岂非“诗话作而诗亡”哉?或赞杜诗之妙。一经生曰:“‘浊醪谁造汝?一醉散千愁。’酒是杜康所造;而杜甫不知;安得谓之诗人哉?”痴人说梦,势必至此。
sān
三
tiān cháng shī rén chén zhú mén jìn shì, míng yǐ gāng. yú zǎi jiāng níng, méng qí guò fǎng. yú ài mǎi shū, ér guān xiè shén xiǎo, dōu duī qiān yā chù gù zèng shī yún:" liù cháo shān lì lián gōu wài, wàn juǎn shū héng bù lǐng zhōng." jí yáo wǔ gōng" yìn zhū zhān mò yán, hù jí zá jīng shū" zhī yì.
天长诗人陈烛门进士,名以刚。余宰江宁,蒙其过访。余爱买书,而官廨甚小,都堆签押处;故赠诗云:“六朝山立帘钩外,万卷书横簿领中。”即姚武功“印朱沾墨研,户籍杂经书”之意。
sì
四
yǒu gū tǒng jiàng lǎo yǐ, qí zǐ shí shí dòng něi zhī. zi yòu shēng sūn, lǎo rén ài sūn, cháng bào yú huái. rén xiào qí chī. lǎo rén yín yún:" céng jì dāng nián yǎng wǒ ér, wǒ ér jīn yòu yǎng sūn ér. wǒ ér è wǒ píng tā è, mò qiǎn sūn ér è wǒ ér!" cǐ shī yòng yì shēn hòu, jiào zhī" yīn zǐ bù xiào, bào sūn tú bào chóu" zhě, gèng jìn yī céng.
有箍桶匠老矣,其子时时冻馁之。子又生孙,老人爱孙,常抱于怀。人笑其痴。老人吟云:“曾记当年养我儿,我儿今又养孙儿。我儿饿我凭他饿,莫遣孙儿饿我儿!”此诗用意深厚,较之“因子不孝,抱孙图报仇”者,更进一层。
wǔ
五
shī chèn cóng gǔ yǒu zhī. sòng huī zōng yǒng jīn zhī shēng shī, yuē:" dìng zhī jīn dì lái wéi zhǔ, bù dài chūn fēng biàn fā shēng." yǐ zhào jìng kāng zhī huò. hòu shǔ zhǔ mèng chǎng tí táo fú tiē qǐn guān yún:" xīn nián nà yú qìng, jiā jié hào cháng chūn." hòu tài zǔ miè shǔ, qiǎn lǚ yú qìng zhī chéng dū. wáng yáng míng qín chén háo, lè shí lú shān, yǒu" jiā jìng wǒ bāng guó" wǔ zì. wáng hé, shì zōng jí wèi, guó hào jiā jìng. yáng zhōu chéng nèi yǒu kāng shān, sú chuán kāng duì shān céng dú shū qí chù, gù míng. kāng xī jiān, zhū zhú tuó yóu kāng shān, yǒu" yǒu yuē jiāng chūn dào" zhī jù. jīn kāng shān zhǔ rén yǐng cháng fāng bó, xiū qì qí dì, jí yī shí zhī shèng xìng jiāng, míng chūn: yì yī qí yǐ!
诗谶从古有之。宋徽宗《咏金芝生》诗,曰:“定知金帝来为主,不待春风便发生。”已兆靖康之祸。后蜀主孟昶《题桃符贴寝官》云:“新年纳余庆,嘉节号长春。”后太祖灭蜀,遣吕余庆知成都。王阳明擒宸濠,勒石庐山,有“嘉靖我邦国”五字。亡何,世宗即位,国号嘉靖。扬州城内有康山,俗传康对山曾读书其处,故名。康熙间,朱竹坨游康山,有“有约江春到”之句。今康山主人颖长方伯,修葺其地,极一时之盛;姓江,名春:亦一奇矣!
liù
六
qián lóng chū, jiāng xī yǒu sì zǐ: yáng wāng zhào jiǎng shì yě. zhào shān nán zǎo yāo, shī shī chuán. wāng niǎn yún míng rèn, shǎo gū pín, wéi rén zhí chuī. yǒu jù yún:" jī huì yún yí dòu, xīn qíng cǎo yù fén." yáng zǐ zài míng kěn, cái zuì gāo, yǔ jiǎng xīn yú xiāng kàng. qí xiān běn yún nán tǔ sī, gǎi jí jiāng xī. wǔ yán yún:" shān guǐ cháng lián bì, xī hóng shū xiàn shēn."" zǎo xiá suí rì shàng, bài yè yōng cháo xíng."" yǒu kè xián tíng zè, wú shū jué zhòu zhǎng." qī yán yún:" hán xīng yù miè jiàn yú huǒ, xiǎo yǔ wú shēng tiān luò huā."" lán biān huā cǎo niú yáng lù, sì lǐ rén jiā chǔ jiù shēng."" kè shào zhǎng liú bù míng yàn, shuì hān fān xǐ shī chén jī."
乾隆初,江西有四子:杨、汪、赵、蒋是也。赵山南早夭,诗失传。汪辇云名轫,少孤贫,为人执炊。有句云:“积晦云疑斗,新晴草欲焚。”杨子载名垦,才最高,与蒋心余相抗。其先本云南土司,改籍江西。五言云:“山鬼常联臂,溪虹倏现身。”“早霞随日上,败叶拥潮行。”“有客嫌庭仄,无书觉昼长。”七言云:“寒星欲灭见渔火,小雨无声添落花。”“栏边花草牛羊路,寺里人家杵臼声。”“客少长留不鸣雁,睡酣翻喜失晨鸡。”
qī
七
yòu yǒu hé zài tián zhě, ǒu chéng yún:" yuè jiè rì guāng chéng bàn miàn, yǔ shōu yún qì fàn yú sī." jiāo wài yún:" yě jìng wú rén wèn, suí niú zì dé cūn."" jìn shì yuán fēi yǐn, néng shī qǐ shì cái."" qiáo shì xīn wèi tà, yú zhōu wǎng zuò fān." jiē kě chuán zhī jù yě. jiǎ chén sān yuè, yú fù dōng, guò nán chāng xīn yú bìng fēng, kǒu bù néng yán, yóu yǐ zuǒ shǒu shū cǐ shù lián.
又有何在田者,《偶成》云:“月借日光成半面,雨收云气泛余丝。”《郊外》云:“野径无人问,随牛自得村。”“近市原非隐,能诗岂是才。”“樵室薪为榻,渔舟网作帆。”皆可传之句也。甲辰三月,余赴东,过南昌;心余病风,口不能言,犹以左手书此数联。
bā
八
xīn yú shǒu chí shī jí niàn juǎn, xiàng yú yún:" zhī jiāo biàn hǎi nèi, zuò xù zhǐ tuō suí yuán." yú gǎn qí yì, lín bié tì xià. qí zi zhī ràng jiàn zèng wǔ gǔ, sǎ sǎ qiān yán, hé shǎo líng xiāng shān ér yī zhī, piān shí tài zhǎng, gù wèi chāo lù. yǔ yú lùn gǔ yóu hé, yòu zèng sān lǜ, yǒu jù yún:" gōng suǒ dú shū rén yì dú, bù rú gōng chù zhǐ cōng míng." xīn yú shū shě, yǒu yáng zhōu wāng duān guāng xiào lián zèng jù yún:" zhì jiǔ hǎo zhāo xiāng fù lǎo, jiě yī píng yī hàn gōng qīng." wāng zì jiàn tán, shào nián yù mào, jiā jù rú:" shuǐ dìng yú dēng chū, fēng jiāo shù gǔ chén."" lù cháng xíng yīng dú, zhōu xiǎo mǎi yí shuāng."" yuè míng yòu shì wú biān shuǐ, bàn zhào xíng rén bàn zhào yú." jiē yǒu bié qù.
心余手持诗集廿卷,向余云:“知交遍海内,作序只托随园。”余感其意,临别涕下。其子知让见赠五古,洒洒千言,合少陵、香山而一之,篇什太长,故未抄录。与余论古尤合,又赠三律,有句云:“公所读书人亦读,不如公处只聪明。”心余书舍,有扬州汪端光孝廉赠句云:“置酒好招乡父老,解衣平揖汉公卿。”汪字剑潭,少年玉貌,佳句如:“水定渔灯出,风骄戍鼓沉。”“路长行应独,舟小买宜双。”“月明又是无边水,半照行人半照鱼。”皆有别趣。
jiǔ
九
yú mén kū dǒng dōng tíng yún:" rán yí wèi dìng xiān pāo lèi, rì yuè dōu zhēn xuán dé shū." yún sōng kū hán tíng xuān yún:" jiǔ kè bù guī wú yì sǐ, gù rén rù mèng shàng rú shēng."
鱼门《哭董东亭》云:“然疑未定先抛泪,日月都真旋得书。”云松《哭韩廷宣》云:“久客不归无异死,故人入梦尚如生。”
shí
十
lú zhōu shǒu bèi xú jiāo lín, měi dào jīn líng, yǔ yú kuǎn qià. zài mǎn zhōu chéng, yè yǐn shī yún:" wèi shì jiāng jūn sī suǒ yuè, jǐ fān tòng yǐn yuè chén xī."
庐州守备徐椒林,每到金陵,与余款洽。在满洲城,《夜饮》诗云:“为恃将军司锁钥,几番痛饮月沉西。”
yī shí yī
一十一
shì dài fū huàn chéng zhī hòu, dú pò wàn juǎn, wǎng wǎng yòu shí suǒ xí zhī" sì shū"" wǔ jīng", dōu bù xǐng jì. guǐ wèi zhào shì shí, wú zhú yǔ chéng yú mén yán dōng yǒu zhū gōng bì jí suí yuán. yú ǒu yán jí" sì shū" yǒu yùn zhě, rú mèng zǐ" shī xíng ér liáng shí" yī duàn guǎng wǔ rén bèi zhì" fāng mìng nüè mín" zhī xià, dōu bù xǐng jì. dōng yǒu zì zhuàn yī jù zú zhī, bǐ cǐ yí qí bù lèi, jí fān shū kàn, nǎi" yǐn shí ruò liú" sì zì yě. yī zuò dà xiào. wài shēng wáng jiā jùn yǒu jù yún:" yīn liú sēng huà tōng yín jì, wèi kè ér gōng shú jiù shū." shēng duō jiā jù. rú:" zhà jiàn bō wēi bái, fāng zhī yuè zhòu míng."" yī biān rú hǎo yǒu, yí jìn bù yí shū."" yī yīn luàn dié hén cháng zhòu, shū wèi pín fān juǎn bù qí."" sù yún shì mù néng zhē yuè, xì yǔ rú yān bù sǔn huā."" tíng zú qià féng céng shí sì, rù mén xiān wèn jiù jiāo sēng."" qū yǐn jí liú guī yuǎn gǎng, wēi shān mì yè xiǎn xīn huā."" fú zhěn kǔ yín wú hǎo jù, miáo shī róng yì zuò shī nán." jiē yǒu fàng wēng fēng wèi.
士大夫宦成之后,读破万卷,往往幼时所习之“四书”、“五经”,都不省记。癸未召试时,吴竹屿、程鱼门、严冬友诸公毕集随园。余偶言及“四书”有韵者,如《孟子》“师行而粮食”一段广五人背至“方命虐民”之下,都不省记。冬友自撰一句足之,彼此疑其不类,急翻书看,乃“饮食若流”四字也。一座大笑。外甥王家骏有句云:“因留僧话通吟偈,为课儿功熟旧书。”甥多佳句。如:“乍见波微白,方知月骤明。”“一编如好友,宜近不宜疏。”“衣因乱叠痕常绉,书为频翻卷不齐。”“宿云似幕能遮月,细雨如烟不损花。”“停足恰逢曾识寺,入门先问旧交僧。”“曲引急流归远港,微删密叶显新花。”“伏枕苦吟无好句,描诗容易做诗难。”皆有放翁风味。
yī shí èr
一十二
qián wén duān gōng, gēng wǔ diǎn jiāng xī shì. xiě bǎng lì chén jù rú, xū bìn rú xuě, qiú gōng zèng shǒu jī wèi róng zì chén nián qī shí, shǒu xiě wén wǔ shì sān shí èr bǎng. gōng zèng shī yún:" guì jí píng yī wàn lì chuán, bái tóu cóng shì dì xíng xiān. zì yán zuò lì zhōng shū shěng, céng shì zhū yī sì shí nián." shí yuè, fù xiě wǔ bǎng, jiě shǒu zé qí sūn téng jiāo yě. míng chū chàng, xiān rán yī xiào, bǐ duò yú dì. zhōng chéng ā gōng xǐ jí, qiǎn yá xiào chí jiān, suǒ fān sī péng gōng jiā píng zèng shī. péng fāng yǒu jù wù, mù zhōng kè nǐ shù shǒu, bù chēng gōng yì. qiǎn lì fēi mǎ qǐng jiǎng sháo shēng lái. jiǎng fāng yǔ yǒu yǐn jiǔ sì liàn bù kěn xíng. lì dūn cù zhì zài, fú biān shàng mǎ, bǐ zhì, zé cù zhào zhī shǐ yǐ sì bèi yǐ. péng gōng jù qǐ, gào yǐ zhōng chéng suǒ shī zhī shǐ, lì mǎ yán xià. jiǎng xiào yuē:" mǒu bù zhī gōng yǒu cǐ jí yě." rú bǐ lì tí yī jué yún:" bǎng tóu tí chù xiào kāi méi, liù shí nián lái bìn ruò sī. guān zhú liǎng xíng rén dì yī, yè lán huí yì bào sūn shí." péng gōng dé shī kuáng xǐ, fù zhuó sháo shēng, sòng qīng shā sì duān. sháo shēng tài fū rén zhōng shì, míng lìng jiā, wǎn hào gān tú lǎo rén shēng xīn yú, sì suì, jí duàn zhú sī zuò bō zhé, jiào zhī shí zì. cháng dēng tài háng shān yún:" jué dèng mǎ xiāo xiāo, qún fēng qì shì jiāo. cāng yún héng shàng dǎng, hán sè mǎn zhōng tiáo. jí mù hé rú dài, lán chē yún wèi xiāo. lóng mén huà zhū shuǐ, yǔ lì wàn nián zhāo." yǐ yǒu suì, xīn yú fèng mǔ chū dōu, huà guī zhōu ān wěn tú, yī shí míng gōng qīng, tí mǎn juǎn zhōng. yǐn wén duān gōng wèi yú yuē:" cǐ juǎn zhōng wú jiā zuò, wéi tài fū rén zì tí qī zhāng, lù jiàn nán tài shǐ sì shǒu, zú chuán yě." xī wèi chāo lù.
钱文端公,庚午典江西试。写榜吏陈巨儒,须鬓如雪,求公赠手迹为荣;自陈年七十,手写文武试三十二榜。公赠诗云:“桂籍凭伊腕力传,白头从事地行仙。自言作吏中书省,曾侍朱衣四十年。”十月,复写武榜,解首则其孙腾蛟也。名初唱,掀髯一笑,笔堕于地。中丞阿公喜极,遣牙校驰笺,索藩司彭公家屏赠诗。彭方有剧务,幕中客拟数首,不称公意。遣吏飞马请蒋苕生来。蒋方与友饮酒肆;恋不肯行。吏敦促至再,扶鞭上马,比至,则促召之使已四辈矣。彭公遽起,告以中丞索诗之使,立马檐下。蒋笑曰:“某不知公有此急也。”濡笔立题一绝云:“榜头题处笑开眉,六十年来鬓若丝。官烛两行人第一,夜阑回忆抱孙时。”彭公得诗狂喜,复酌苕生,送轻纱四端。苕生太夫人钟氏,名令嘉,晚号甘荼老人;生心余,四岁,即断竹丝作波磔,教之识字。尝登太行山云:“绝磴马萧萧,群峰气势骄。苍云横上党,寒色满中条。极目河如带,拦车云未消。龙门划诸水,禹力万年昭。”乙酉岁,心余奉母出都,画《归舟安稳图》,一时名公卿,题满卷中。尹文端公谓余曰:“此卷中无佳作,惟太夫人自题七章,陆健男太史四首,足传也。”惜未抄录。
yī shí sān
一十三
yǐn wén duān gōng hé yú" fēi" zì yùn yún:" niǎo rù qīng yún juàn yì fēi." yín zhì zài sān, xī xū bù yǐ, xiǎng jiàn dāng jú zhě qiú tuì zhī nán. gǔ yú yǒu jù yún" wèi yóu wǔ yuè xīn suī qiè, biàn dào chóng xiāo jié yòu duō."
尹文端公和余“飞”字韵云:“鸟入青云倦亦飞。”吟至再三,唏嘘不已,想见当局者求退之难。古渔有句云;“未游五岳心虽切,便到重霄劫又多。”
yī shí sì
一十四
yǐn wén duān gōng dū liǎng jiāng shí, ài cái rú mìng. wǎn píng wáng fā guì yǐ zhǔ bù pài guǎn xíng gōng, yǒu jù yún:" kuì wǒ yá guān wú yī shì, gōng mén chí zhǒu sǎo xián huā." gōng jiàn ér dà xǐ, jí chāo qiān èr yǐn. xiù cái jiě zhōng fā yǒu jù yún:" duō dú shī shū mìng yì jiā." gōng yú mǒu shàn shàng jiàn zhī, jí pìn zuò xī xí.
尹文端公督两江时,爱才如命。宛平王发桂以主簿派管行宫,有句云:“愧我衙官无一事,宫门持帚扫闲花。”公见而大喜,即超迁贰尹。秀才解中发有句云:“多读诗书命亦佳。”公于某扇上见之,即聘作西席。
yī shí wǔ
一十五
huò wèn:" lǐ shī zhōng jiàng chū bīng, zài hán wèi gōng xí shàng fù shī yún:' guī lái bù yuàn fēng hóu yìn, zhǐ xiàng jūn wáng mì ài qīng.' bù zhī suǒ yòng hé diǎn." yú àn: sòng shǐ wáng jǐng chuán:" jǐng shì táng, guī jìn, gāo zǔ hòu yù zhī, wèn qí suǒ yù. duì:' shòu ēn yǐ hòu, wú suǒ yù.' gù wèn zhī. nǎi yuē:' chén wèi xiǎo zú, cháng fù hú chuáng, cóng duì zhǎng guò guān jì hóu xiǎo shī jiā tán chàng, xīn pō mù zhī. jīn dé xiǎo shī wèi qī, zú yǐ.' gāo zǔ dà xiào, jí yǐ cì zhī, fēng chǔ guó fū rén." yí shī zhōng jí zhǐ cǐ shì. hòu cài yōu chū bīng, zhǐ dì zuò liú fēi qiú shǎng, qí shì zài hòu. huò yún:" ài qīng zhě, jí wèi gōng xí shàng zhī jì míng."
或问:“李师中将出兵,在韩魏公席上赋诗云:‘归来不愿封侯印,只向君王觅爱卿。’不知所用何典。”余按:《宋史·王景传》:“景仕唐,归晋,高祖厚遇之,问其所欲。对:‘受恩已厚,无所欲。’固问之。乃曰:‘臣为小卒,常负胡床,从队长过官妓侯小师家弹唱,心颇慕之。今得小师为妻,足矣。’高祖大笑,即以赐之,封楚国夫人。”疑师中即指此事。后蔡攸出兵,指帝座刘妃求赏,其事在后。或云:“爱卿者,即魏公席上之妓名。”
yī shí liù
一十六
méi zhěn wéi wén mù gōng dì liù zǐ, ruò guàn shí, cóng zhāng yún shù yóu suí yuán, yún:" suí yuán ěr jiǔ shú, yóu lì zì jīn chū. mǎi dé xiǎo shān yǐn, míng réng tài fù yú. zhǔ rén néng ài kè, gāo shì xìng xié yú. yōu jìng rù luó bì, zhī yīng shì wèi shū." yòu yuē:" àn fēn shuāng zhǎo shuǐ, bì mǎn yī zhāo shī." wū hū! shì ān xué chún xíng duān, nián wèi wǔ shí jìng wáng, shī duō sàn shī yǐ.
梅诊为文穆公第六子,弱冠时,从张芸墅游随园,云:“随园耳久熟,游历自今初。买得小山隐,名仍太傅余。主人能爱客,高士幸携余。幽径入萝薜,知应世味疏。”又曰:“岸分双沼水,壁满一朝诗。”呜呼!式庵学醇行端,年未五十竟亡,诗多散失矣。
yī shí qī
一十七
yú yòu shí yǒng shǐ yún:" ruò dào gāo huáng shèng xiàng yǔ, shì jiāng lǚ hòu bǐ yú jī." hòu jiàn yì dōu wáng zhōng chéng zūn tǎn yǒu jù yún:" gāi xià hé bì gèng bēi gē, yú xī lǚ gōng jiào ruò hé?" liǎng yì xiāng tóng. wáng yòu yǒu jù yún:" yà fù bù yòng nǎi shòu zhōng, huái yīn wǎng sǐ wèi yāng gōng." yì yì xīn.
余幼时《咏史》云:“若道高皇胜项羽,试将吕后比虞姬。”后见益都王中丞遵坦有句云:“垓下何必更悲歌,虞兮吕公较若何?”两意相同。王又有句云:“亚父不用乃寿终,淮阴枉死未央宫。”意亦新。
yī shí bā
一十八
mǎ sù wǎn sī zuò yì shǐ, xù sān dài shì, jí bó yǎ ér shī bǐ shén qīng. chí shàng yún:" zhǒng yú yǒu shù xún yú fù, duàn jiǔ wú xīn xué zuì wēng." yú yáng tí qí xiàng yún:" jīn rì huáng shān shān xià lù, zhǐ yú shū dài cǎo qīng qīng."
马驌宛斯作《绎史》,叙三代事,极博雅;而诗笔甚清。《池上》云:“种鱼有术寻渔父,断酒无心学醉翁。”渔洋题其像云:“今日黄山山下路,只余书带草青青。”
yī shí jiǔ
一十九
chén gǔ yú yún:" jīn rén bù zhī shī zhōng gān kǔ, ér qiáng zuò jiě shì zhě. zhèng rú fù guì zhī jiā, táng shàng xuān nào, ér qiáng wài háng rén, dǐ sǐ bù zhī. hé yě? wèi rù mén gù yě." sòng rén zāi zhú shī yún:" yīng zhù fěn qiáng gāo bǎi chǐ, bù róng mén wài sú rén kàn."
陈古渔云:“今人不知诗中甘苦,而强作解事者。正如富贵之家,堂上喧闹,而墙外行人,抵死不知。何也?未入门故也。”宋人《栽竹》诗云:“应筑粉墙高百尺,不容门外俗人看。”
èr shí
二十
yú yóu jiǔ huà shān qīng yáng shěn zhèng hóu zì lún yù, shào nián sháo xiù, yán hòu yú wǔ xī, yǐ sān rì yǐ. jiàn zèng yún:" dà dǐ gāo rén néng xià shì, yú jīn tóng zǐ dé zhān shī." yòu jù yún:" fēng kuáng yù zhé yī qiáng zhú, jú wēi yóu kāi wò dì huā." yòu, chén míng jīng míng fāng zhě, xiāng dài yú líng yáng zhèn. chéng shī yún:" àn qū qiáo héng cǎo shù qī, shū táng fó sì shuǐ dōng xī. xī tíng rì yìng lán gàn wài, jiǔ shí jiǔ fēng yǐng jǐn dī." liǎng rén jù bù shì kē jǔ, yǐ yín yǒng zì yú.
余游九华山;青阳沈正侯字伦玉,少年韶秀,延候于五溪,已三日矣。见赠云:“大抵高人能下士,于今童子得瞻师。”又句云:“风狂欲折依墙竹,菊萎犹开卧地花。”又,陈明经名芳者,相待于陵阳镇。呈诗云:“岸曲桥横草树萋,书堂佛寺水东西。溪亭日映栏干外,九十九峰影尽低。”两人俱不事科举,以吟咏自娱。
èr shí yī
二十一
shī suī xīn, shì jiù cái jiā. yǐn shì cūn yún" kàn huā hǎo sì xún liáng yǒu, dé jù hún yí shì jiù shī." gǔ yú yún:" dé jù hún yí xiān bèi yǔ, dēng yán chū jiè shào nián rén." ǒu guò xī hú, jiàn chén zhuāng tí bì yún:" yī yè qīng tíng shì quē guā, nián nián dàng jiǎng shuǐ yún yá. chā yú shè yā jiāo wú lì, xiào rù nán hú zhāi ǒu huā."" sū xiǎo lóu tóu yáng liǔ fēng, xiǎo gū dòu cǎo yǔ fāng cóng. ā nóng jiā zhù yān zhī lǐng, guài dǐ huā zhī yìng rì hóng." mò shǔ" zhú yǔ" èr zì: sū zhōu wú jìn shì tài lái yě. xīn ān jiāng sì jiàn tí bì yún:" zuó yǔ lín zhōu zǐ mèi féng, xiāng fēng nuǎn chù huà cóng róng. dī tóu pà yǒu yú láng zhì, bù kàn lián huā zhǐ kàn nóng."" tān tóu mò mò qǐ chuī yān, zhé bà lián huā zhèng mù tiān. què guài yuān yāng bù jiě shì, piān yī yī tǐng bìng tóu mián." mò shǔ" lǔ fèng zǎo" sān zì.
诗虽新,似旧才佳。尹似村云;“看花好似寻良友,得句浑疑是旧诗。”古渔云:“得句浑疑先辈语,登筵初借少年人。”偶过西湖,见陈庄题壁云:“一叶蜻蜓似缺瓜,年年荡桨水云涯。叉鱼射鸭娇无力,笑入南湖摘藕花。”“苏小楼头杨柳风,小姑斗草语芳丛。阿侬家住胭脂岭,怪底花枝映日红。”末署“竹屿”二字:苏州吴进士泰来也。新安江寺见题壁云:“昨与邻舟姊妹逢,香风暖处话从容。低头怕有渔郎至,不看莲花只看侬。”“滩头漠漠起炊烟,折罢莲花正暮天。却怪鸳鸯不解事,偏依依艇并头眠。”末署“鲁凤藻”三字。
èr shí èr
二十二
huáng shēn tián luò dì, fù wú tí yún:" tū jiān chéng zhǒng hái chéng zhèn, wèi dǐ líng xī yì diǎn tōng." wú zhú qiáo luò dì, fù wú tí yún:" wén shuō qiān jīn cái mǎi xiào, zǐ liú xiū xì mò chóu jiā." wáng jiè zhǐ luò dì, yì yǒu wú tí yún:" pàn dé xiān ér hái dàng zǐ, chuán lái xiǎo bì yòu fū rén."
黄莘田落第,赋《无题》云:“秃尖成冢还成阵,未抵灵犀一点通。”吴竹桥落第,赋《无题》云:“闻说千金才买笑,紫骝休系莫愁家。”王介祉落第,亦有《无题》云:“盼得纤儿还荡子,传来小婢又夫人。”
èr shí sān
二十三
gǔ yú lù shàng shī yún:" nián lái yī shì zhēn kān xiào, zhī jiàn lái chuán shì shùn fēng." dài yù ràng yún:" mò xiàn shàng liú fēng biàn hǎo, hǎo fēng yě yǒu xiè fān shí." róng fāng bó míng zhù zhě, yǒu jù yún:" fēng zì héng lái wú shùn nì, shuǐ dāng zhǎng chù shī jiāng hú." yú zé yún:" dōng chuāng guān hòu xī chuāng qǐ, yóu xǐ fēng wú liǎng miàn lái."
古渔《路上》诗云:“年来一事真堪笑,只见来船是顺风。”戴喻让云:“莫羡上流风便好,好风也有卸帆时。”荣方伯名柱者,有句云:“风自横来无顺逆,水当涨处失江湖。”余则云:“东窗关后西窗启,犹喜风无两面来。”
èr shí sì
二十四
jiǎ zǐ qiū, yú yí shī shī cè, xīn yù yù zhě yī nián. gǔ yú yún:" guǐ sì dōng, dé shī bǎi piān, huái zhī fǎng rén, dài kuān luò dì, jìng wú mì chù. nǎi tí yún:' niān duàn yín zī fèi kǔ cāi, yǐ pāo piān yòu shàng xīn lái. guān qíng shì yǔ liáng péng bié, sā shǒu rú chén gǒng bì huí. báo jì kě néng fēn jiǔ pú? gū fēi wèi bì chū chén āi. duō yīng zhì dì wú shēng xiǎng, yī duò rén jiān biàn yǒng mái."'
甲子秋,余遗失诗册,心郁郁者一年。古渔云:“癸巳冬,得诗百篇,怀之访人,带宽落地,竟无觅处。乃题云:‘拈断吟髭费苦猜,已抛偏又上心来。关情似与良朋别,撒手如沉拱壁回。薄祭可能分酒脯?孤飞未必出尘埃。多应掷地无声响,一堕人间便永埋。”’
èr shí wǔ
二十五
zhū zhú tuó xiān shēng shī míng gài shì, ér zì chēng běn cháo dì èr. gù yáng zhōu fāng jìn wén guān chá shī yún:" pián tǐ mò qīng chī shěn sòng, gǔ yīn xiū yì xǔ cáo liú. shì kàn qián bèi shī rú cǐ, zhǐ fù huáng cháo dì èr liú." shāng bǎo yì xiān shēng yún:" shī pǐn guān jiē liǎng bù gāo." qián bèi zhī xū xīn rú cǐ. wáng fēng tíng yù shǐ yì yǒu jù yún:" huàn qíng shì mò mó cháng duǎn, shī jìng rú qí zhe bù gāo."
朱竹坨先生诗名盖世,而自称本朝第二。故扬州方近雯观察诗云:“骈体莫轻嗤沈、宋,古音休易许曹、刘。试看前辈诗如此,只负皇朝第二流。”商宝意先生云:“诗品官阶两不高。”前辈之虚心如此。王葑亭御史亦有句云:“宦情似墨磨常短,诗境如棋着不高。”
èr shí liù
二十六
" mò píng wú guǐ lùn, zhōng fù tuō gū xīn." hé yán zhī chén tòng yě!" shēng chén gé xià yì, shuí dào zài cāng cāng!" hé qiú zhī jiān qiè yě!" zhī qīn měi xiāng jiàn, duō zài xiāng mén qián." hé cì zhī qīng bó yě!" shēng yīng wú chuò rì, sǐ shì bù yín shí." hé yín zhī nì kǔ yě jù fēi táng rén bù néng zuò. lǐ shǎo hè kū rén yún:" shì yuán yóu yǒu zi, sǐ rì shǐ wú shī." yì běn yú táng.
“莫凭无鬼论,终负托孤心。”何言之沉痛也!“升沉阁下意,谁道在苍苍!”何求之坚切也!“知亲每相见,多在相门前。”何刺之轻薄也!“生应无辍日,死是不吟时。”何吟之溺苦也]俱非唐人不能作。李少鹤《哭人》云:“世缘犹有子,死日始无诗。”亦本于唐。
èr shí qī
二十七
chá tā shān xiān shēng shī, yǐ bái miáo shàn cháng jiāng shī bǐ huà, qí sòng zhī lǐ bó shí hū? jìn jì zhī zhě, qián yú shā fāng bó guāng lù qīng shēn hù shān. hù shān zú hòu, bì qiū fān shàng shū zǐ qí quán jí. wǔ yán yún:" yǔ shēng liáng rù yàn, huā qì rùn qīn lián." kàn guì yún:" xiāng yú bàn lù xiān yíng kè, huā yǐ quán kāi zhèng jí shí."
查他山先生诗,以白描擅长;将诗比画,其宋之李伯时乎?近继之者,钱玙沙方伯、光禄卿申笏山。笏山卒后,毕秋帆尚书梓其全集。五言云:“雨声凉入砚,花气润侵帘。”《看桂》云:“香于半路先迎客,花已全开正及时。”
èr shí bā
二十八
xiè mào qín yún:" fán zuò jìn tǐ, sòng zhī liú shuǐ xíng yún, tīng zhī jīn shēng yù zhèn, guān zhī zhāo xiá sàn qǐ, jiǎng zhī yì jiǎn sāo sī."
谢茂秦云:“凡作近体,诵之流水行云,听之金声玉振,观之朝霞散绮,讲之异茧缫丝。”
èr shí jiǔ
二十九
wàn zhè pō zèng qián kūn yī yún:" yǔ zhōng tīng jī dào, dēng xià chū shī kàn." chéng nán míng yǒu jù yún:" jiā jù xī náng shèng bú zhù, mǎn shān fēng yǔ sòng rén kàn."
万柘坡《赠钱坤一》云:“雨中听屐到,灯下出诗看。”程南溟有句云:“佳句奚囊盛不住,满山风雨送人看。”
sān shí
三十
jìn rén jiā jù yǒu xiāng tóng zhě. dǒng qǔ jiāng tài shǐ lì chéng shī yún:" sì tǎ chā tiān yún wài yǐng, rén yān jìn shì rì zhōng shēng." jiāng yú jiǔ tài shǒu yóu jiǔ huà shān yún:" sōng zhú fēn luán cuì, yún yān gé sì shēng." chén méi cén jù yún:" jīn gǔ shēng chén hán yǔ jí, yú dēng yǐng luàn yè cháo lái." jiǎng xīn yú jù yún:" shǒu hòu bīng duō guān fǎng guò, bá gāo shēng huǎn luàn tān lái." lǐ zhú xī jù yún:" xiāng féng mǎ shàng yáo tóu zhě, dé jù zhī tā shèng dé guān." lǐ huái mín jù yún:" sī kǔ rú zhōng jiǔ, yín chéng shèng bài guān."
近人佳句有相同者。董曲江太史《历城》诗云:“寺塔插天云外影,人烟近市日中声。”江于九太守《游九华山》云:“松竹分峦翠,云烟隔寺声。”陈梅岑句云:“津鼓声沉寒雨急,渔灯影乱夜潮来。”蒋心余句云:“守堠兵多官舫过,拔篙声缓乱滩来。”李竹溪句云:“相逢马上摇头者,得句知他胜得官。”李怀民句云:“思苦如中酒,吟成胜拜官。”
sān shí yī
三十一
jìn rì shī sēng shén shǎo. yú yóu tiān tāi, dé méi gǔ dào jìng cí sì, dé fú yì yóu jiǔ huá, dé yì wěi yóu yuè dōng, dé chéng bō huái yuǎn jì chén. yì wěi yě bù yún:" bàng wǎn yù guī xún bié jìng, hū jīng shā niǎo chū miáo fēi." chéng bō zhé mù xī yún:" mò guài líng shān liú yī xiào, rú lái yuán shì mài huā rén." huái yuǎn jiāng xíng yún:" piàn fān gāo chèn dà jiāng fēng, guò yǎn yún shān xiào zhuǎn péng. xíng jǐn duàn dī yáng liǔ àn, xī yáng yóu zài bǎn qiáo dōng." fú yì zhě, ràng shān dì zǐ yě, yǒu jù yún:" yú yì lián nóng shuǐ zhōng yǐng, wù tā zhēng shà bìn biān huā." qǐ yǔ zì jiā, qià bù shì fāng wài rén suǒ zuò. huái yuǎn yún:" yōng zhèng jiān, guǎng dōng yǒu shī huì. hào shì zhě zhāng yǐn fēn tí, pìn míng liú pǐn tí jiǎ yǐ, shǒu xuǎn zhě zèng líng juàn, qí cì zèng bǐ mò: yì jiā huà yě." jì chén běn xìng péng, gōng shī néng huà, yóu cháng shòu sì yún:" jìng tán fēng sǎo dì, qīng kè yuè wèi dēng."
近日诗僧甚少。余游天台,得梅谷;到净慈寺,得佛裔;游九华,得亦苇;游粤东,得澄波、怀远、寄尘。亦苇《野步》云:“傍晚欲归寻别径,忽惊沙鸟出苗飞。”澄波《折木樨》云:“莫怪灵山留一笑,如来原是卖花人。”怀远《江行》云:“片帆高趁大江风,过眼云山笑转蓬。行尽断堤杨柳岸,夕阳犹在板桥东。”佛裔者,让山弟子也,有句云:“鱼亦怜侬水中影,误他争唼鬓边花。”绮语自佳,恰不似方外人所作。怀远云:“雍正间,广东有诗会。好事者张饮分题,聘名流品题甲乙,首选者赠绫绢,其次赠笔墨:亦佳话也。”寄尘本姓彭,工诗、能画,《游长寿寺》云:“净坛风扫地,清课月为灯。”
sān èr
三二
shān yīn shào tài shǒu dà yè, zì hòu ān, zhì sū yǒu huì zhèng, yǐ wǔ dà fǔ bà guān. yǒu kǒu hào yī lián yún:" jiāng shān jiàn guàn xīn shī shǎo, shì wèi cháng shēn gǎn kǎi duō." yòu:" lǎo lái ér nǚ fèi zhōu xuán" qī zì, yì pō shì rén qíng.
山阴邵太守大业,字厚庵,治苏有惠政,以忤大府罢官。有《口号》一联云:“江山见惯新诗少,世味尝深感慨多。”又:“老来儿女费周旋”七字,亦颇是人情。
sān shí sān
三十三
wú xiāng rèn wǔ chéng tài shǐ, míng yīng liè, chū shǒu huái qìng. zhōng nián qǐ bìng, mǎi jiàn hú kuài gé yǐ jū, nǎi lù fàng wēng jiù dì. zuò shī sì shǒu, hé zhě rú yún. xiān shēng jù yún:" dié shí lüè cún shān yì sī, shí huā liáo pò shuì gōng fū. fēng liú hé chǔ zhuī kuáng kè? zōng jī zhòng jiào jì fàng wēng." jiǎ xū suì, zhá lái suǒ hé, bìng zhāo wǎng yóu. yú jì shī fèng dá, zhōng bù guǒ wǎng. rén yín yóu tiān tāi, shǐ dēng kuài gé, xiān shēng wáng jiǔ yǐ. jīng shè shù jiān, quán lǎn jiàn hú zhī shèng: xiǎng zài rì qīng fú, bù jiǎn hè zhī zhāng.
吾乡任武承太史,名应烈,出守怀庆。中年乞病,买鉴湖快阁以居,乃陆放翁旧地。作诗四首,和者如云。先生句云:“叠石略存山意思,莳花聊破睡工夫。风流何处追狂客?踪迹重教记放翁。”甲戌岁,札来索和,并招往游。余寄诗奉答,终不果往。壬寅游天台,始登快阁,先生亡久矣。精舍数间,全览鉴湖之胜:想在日清福,不减贺知章。
sān shí sì
三十四
kāng xī wù xū tàn huā fù yù mín xiān shēng, míng yù lù, nián bā shí yú: tóng zài hú chuán, zì sòng péi shēn shàng yī yóu xī hú jué jù yún:" zhèng shì jīn niú jì ruì nián, xiǎo chūn fēng jǐng shì chūn tiān. péng lái yuán jìn gū shān sì, yóu fǎng duō tíng liù yī quán."" yí dào hú xīn yǎn jiè kuān, yún guāng yín jué jiē fēng tuān. sān cháo ēn zé shēn rú xǔ, mò zuò yáo chí qīng qiǎn kàn." xiān shēng ěr lóng, yǔ tán zhě yǐ shǒu huà zì, jí néng tōng jiě. guǐ wèi chūn, lái yóu shè shān, yǔ zhī tán, shēng zhèn wū wǎ.
康熙戊戌探花傅玉苠先生,名玉露,年八十余:同在湖船,自诵《陪申尚衣游西湖绝句》云:“正是金牛纪瑞年,小春风景似春天。蓬莱原近孤山寺,游舫多停六一泉。”“一到湖心眼界宽,云光霪爵接风湍。三朝恩泽深如许,莫作瑶池清浅看。”先生耳聋,与谈者以手画字,即能通解。癸未春,来游摄山,与之谈,声振屋瓦。
sān shí wǔ
三十五
xué shì chūn tái diǎn shì fú jiàn, guò wú xià mǎi qiè fāng dà yīng, měi mào néng shī yǐ nán běi dì shū, fú shí bù guàn, zhì jīng ér wáng. sōu qí yí gǎo, yǒu jù yún:" hù bì xīn zhū wǎng, liáng kōng jiù yàn ní."
学士春台典试福建,过吴下买妾方大英,美貌能诗;以南北地殊,服食不惯,雉经而亡。搜其遗稿,有句云:“户闭新蛛网,梁空旧燕泥。”
sān shí liù
三十六
sūn bǔ shān shàng shū, xiān yǐ zhōng hàn cóng fù wén zhōng gōng zhēng miǎn diàn. jiàn lǔ fēn rì è kǒu hào yī shǒu fù zhū tóng shì yún:" jūn róng tú huǒ shèng, bù jí biàn chéng zāi. shuǐ tǔ běn lái è, wū yuān xiǎo biàn lái. gōng chéng yuán yǒu shù, wǒ sǐ kuì wú cái. yāo xià fáng shēn jiàn, mā sā rì jǐ huí?" wū hū! xiān shēng dāng jiān xiǎn shí, fù shī rú cǐ, qǐ liào rì hòu zhī zǒng dū liǎng guǎng, jìn jué gōng bǎo, shì xí qīng chē dū wèi zāi? mèng zǐ yún" tiān zhī jiāng jiàng dà rèn", xìn rán!
孙补山尚书,先以中翰从傅文忠公征缅甸。《见虏氛日恶口号一首付诸同事》云:“军容荼火盛,不戢便成灾。水土本来恶,乌鸢晓便来。功成原有数,我死愧无才。腰下防身剑,摩挲日几回?”呜呼!先生当艰险时,赋诗如此,岂料日后之总督两广,晋爵宫保,世袭轻车都尉哉?《孟子》云“天之将降大任”,信然!
sān shí qī
三十七
huò xì cūn xué jiū yún:" qī hēi máo chái wū bàn jiān, zhū wō niú juàn yù guō lián. mù tóng bā jiǔ zòng héng zuò,' tiān dì xuán huáng' hǎn yī nián." mò jù qù jí.
或戏村学究云:“漆黑茅柴屋半间,猪窝牛圈浴锅连。牧童八九纵横坐,‘天地玄黄’喊一年。”末句趣极。
sān shí bā
三十八
yǐn wén duān gōng qiè zhāng shì, fēng yī pǐn fū rén, yǔ nèi tíng ēn yàn. dà jiàng jūn mǒu yǔ zhōng yǒng gōng zài shàng qián, xì yǐn yún:" zhāng yǒu guì xiāng, shí zhǐ jiē jī dòu, wú luó wén." huì yī lǐ píng dìng, zhū gōng chén huà xiàng nèi tíng, lì yǒu zàn yǔ. shàng mìng gōng zì wèi zhāng fū rén zàn. yǐn yīng shēng yún:" jì shàn xiǎo qī, shì chén zuì jiǔ. mào suī bù dōu, yì bù shèn chǒu. qià yǒu guì xiāng, shí zhǐ jī dòu. zāo jì tiān ēn, gōng rán mìng fù. shàng xiàng zān huā, yuán róng jìn jiǔ. tóng huà líng yān, yī qí bù xiǔ." zhōng yǒng gōng yuē:" yù xì yǐn mǒu, fǎn wèi yǐn mǒu xì yé!" shàng dà xiào.
尹文端公妾张氏,封一品夫人,与内廷恩宴。大将军某与忠勇公在上前,戏尹云:“张有贵相,十指皆箕斗,无罗纹。”会伊里平定,诸功臣画像内廷,例有赞语。上命公自为张夫人赞。尹应声云:“继善小妻,事臣最久。貌虽不都,亦不甚丑。恰有贵相,十指箕斗。遭际天恩,公然命妇。上相簪花,元戎进酒。同画凌烟,一齐不朽。”忠勇公曰:“欲戏尹某,反为尹某戏耶!”上大笑。
sān shí jiǔ
三十九
rén wǔ chūn, yíng luán huái shàng, yǔ jiǔ bù zhǐ. qián wén duān gōng xì yǐn xiàng guó yún:" gé xià xiè lǐ yīn yáng, zhǐ xiè yīn ér bù xiè yáng, hé yě?" àn xī qīng shī huà zài:" sòng shí, sòng qí shěn yì lún jù zài huáng gé, jiǔ hàn dé yǔ, yǔ fù bù zhǐ. qí kǔ zhī, xì shěn yuē:' kě wèi" xiè chéng sān rì yǔ".' shěn yīng shēng yuē:' diào dé yī chéng ní."'
壬午春,迎銮淮上,雨久不止。钱文端公戏尹相国云:“阁下燮理阴阳,只燮阴而不燮阳,何也?”按《西清诗话》载:“宋时,宋琪、沈义伦俱在黄阁,久旱得雨,雨复不止。琪苦之,戏沈曰:‘可谓“燮成三日雨”。’沈应声曰:‘调得一城泥。”’
sì shí
四十
dīng yǒu qī yuè, qìng liǎng fēng fù hú běi niè shǐ zhī biàn, guò suí yuán liú bié yún:" tiān wài fēi hóng jī yòu guò, héng mén shēn chù kòu yān luó. jiāo qíng gòng zhǐ qīng shān zài, bié yì xiāng kàn bái fà duō. zǔ zhàng yī bēi jiāng shàng jiǔ, qiū fēng bā yuè dòng tíng bō. cái rén lǎo qù xū zhēn zhòng, màn bǎ yí biān rì kǔ mó." dào hú běi hòu, yòu jì hóng mǒ dù yǔ ā chí, xì yǐ shī yún:" yí gè jǐn dōu jì ér zhe, yào tā bāo guǒ wǔ chē shū." zì cǐ yī bié, liǎng fēng chū zhèn sài wài, suì yǒng jué yǐ. yú kū zhī yún:" píng yuán zì shì jiā gōng zǐ, liú zhì zhōng fēi yè luò hé." shāng qí bù nài sài wài zhī fēng shuāng yě. qí shī jí shén duō, bù zhī liú luò hé suǒ.
丁酉七月,庆两峰赴湖北臬使之便,《过随园留别》云:“天外飞鸿迹又过,衡门深处叩烟萝。交情共指青山在,别意相看白发多。祖帐一杯江上酒,秋风八月洞庭波。才人老去须珍重,漫把遗编日苦摩。”到湖北后,又寄红抹肚与阿迟,系以诗云:“一个锦兜寄儿着,要他包裹五车书。”自此一别,两峰出镇塞外,遂永诀矣。余哭之云:“平原自是佳公子,刘秩终非曳落河。”伤其不耐塞外之风霜也。其诗集甚多,不知流落何所。
sì shí
四十—
duì lián yǒu jiě yí zhě. kāng xī shí, guǎng dōng shī sēng shí lián, zhù hǎi zhū sì, jiāo tōng gōng qīng. sì sù jīn gāng yǔ mí lè huán zuò, tí duì lián yún:" mò guài hé shàng men zhè bān dà yàng qǐng kān hù fǎ zhě qǐ shì xiǎo rén." yáng lán pō tí dào zuò guān yīn xiàng yún:" wèn dà shì yuán hé dào zuò hèn shì rén bù kěn huí tóu." jiāng xī mǒu tí yǎng jì yuàn yún:" kàn zhū jūn nǎo mǎn cháng féi, cǐ rì gòng cān cháng zhù fàn xiǎng yí yàng zhōng míng dǐng shí, qián shēng dōu shì zǎi guān shēn."
对联有解颐者。康熙时,广东诗僧石莲,住海珠寺,交通公卿。寺塑金刚与弥勒环坐,题对联云:“莫怪和尚们这般大样;请看护法者岂是小人。”杨兰坡题倒坐观音像云:“问大士缘何倒坐;恨世人不肯回头。”江西某题养济院云:“看诸君脑满肠肥,此日共餐常住饭;想一样钟鸣鼎食,前生都是宰官身。”
sì shí èr
四十二
gǔ shī rén zāo jì, yǒu xìng bù xìng yān. táng zǎi xiàng zhèng tián zhī nǚ, ài dú luó yǐn shī, hòu gé lián kuī qí mào qǐn, suì zhōng shēn bù fù zài sòng. míng xiè mào qín miǎo yī mù, mào bù yáng, ér zhào mù wáng ài qí shī. jiǔ lán lè zuò, chū suǒ ài jiǎ jī, guāng huá duó mù, zòu pí pá, gē xiè suǒ zuò zhú zhī cí, jí yǐ zèng zhī. sòng zhēn zōng shí, sòng zǐ jīng chéng chē, lù yù gōng rén, zhī wèi zhuàng yuán, hū yuē:" xiǎo sòng yé?" zǐ jīng fù shī, yǒu" gèng gé péng shān yī wàn zhòng" zhī jù, liú chuán jìn zhōng. zhēn zōng zhī zhī, cì yǐ gōng nǚ, yuē:" péng shān bù yuǎn." zhèng dé nán xún, hàn lín xiè zhèng nián shào měi mào, yíng jià xī jiāng, jiàn gōng juàn chuán, wù wèi yù zhōu, guì yíng bào míng, shì gōng rén kāi chuāng pō shuǐ, jiàn zhī yī xiào. xiè fù shī yún:" tiān shàng guǒ rán huā jué dài, rén jiān jìng yǒu xiào yīn yuán." yì fù liú chuán gōng jìn. wǔ zōng nù, xuē jí qiǎn guī.
古诗人遭际,有幸不幸焉。唐宰相郑畋之女,爱读罗隐诗,后隔帘窥其貌寝,遂终身不复再诵。明谢茂秦眇一目,貌不扬,而赵穆王爱其诗。酒阑乐作,出所爱贾姬,光华夺目,奏琵琶,歌谢所作《竹枝词》,即以赠之。宋真宗时,宋子京乘车,路遇宫人,知为状元,呼曰:“小宋耶?”子京赋诗,有“更隔蓬山一万重”之句,流传禁中。真宗知之,赐以宫女,曰:“蓬山不远。”正德南巡,翰林谢政年少美貌,迎驾西江,见宫眷船,误为御舟,跪迎报名,适宫人开窗泼水,见之一笑。谢赋诗云:“天上果然花绝代,人间竟有笑因缘。”亦复流传宫禁。武宗怒,削籍遣归。
sì shí sān
四十三
ér tóng táo xué, shì fēi jiā zǐ dì. rán táng xiāng wéi duān jǐ shī yún:" céng wèi kàn huā tōu chū guō, yě yīn táo xué zàn dēng lóu." wén lù gōng yòu shí, wèi fù dū kè, táo xī lín zhāng yáo zuǒ jiā, hòu yǒu dēng lóng jǐn zhī yí: gài yǔ guì fēi běn shǔ shì jiāo, cháng tōng gǎo zhù gù yě. kě jiàn shī rén míng xiāng, yòu shí yì cháng táo xué yǐ. ā tōng jiǔ suì, néng zhī sì shēng, ér xìng tān xī xì. chóng jiǔ rì, yú chū duì yún:" jiā yǒu dēng gāo chù." tōng yīng shēng yuē:" rén wú fàng xué shí." yú bù jué dà xiào, wèi qǐng yú xiān shēng ér fàng xué yān. qí shī chū duì yún:" shàng shān rén zhuó zhú." tōng yún:" gé shù niǎo hán huā."
儿童逃学,似非佳子弟。然唐相韦端己诗云:“曾为看花偷出郭,也因逃学暂登楼。”文潞公幼时,畏父督课,逃西邻张尧佐家,后有灯笼锦之贻:盖与贵妃本属世交,常通缟伫故也。可见诗人、名相,幼时亦尝逃学矣。阿通九岁,能知四声,而性贪嬉戏。重九日,余出对云:“家有登高处。”通应声曰:“人无放学时。”余不觉大笑,为请于先生而放学焉。其师出对云:“上山人斫竹。”通云:“隔树鸟含花。”
sì shí sì
四十四
huì lǎo rǎn xū, shì fēi gāo rén suǒ wéi. nán cháo lù zhǎn yǒu" mèi cè shì" zhī jī. rán sī kōng tú qīng fēng liàng jié, táng jì zhōng chén, qí shī yuē:" zī xū qiáng rǎn sān fēn zhé, xián guǎn tīng lái yī bàn chóu." kě zhī rǎn xū yì wú shāng yú yǎ shì.
讳老染须,似非高人所为。南朝陆展有“媚侧室”之讥。然司空图清风亮节,唐季忠臣,其诗曰:“髭须强染三分折,弦管听来一半愁。”可知染须亦无伤于雅士。
sì shí wǔ
四十五
huáng shí mù xiān shēng yǐ hàn lín zhōng yǔn, dū xué mǐn zhōng, yīn gōng luò zhí. wú xiāng xú wén mù gōng, jiàn jǔ bó xué hóng cí, yǔ yú tóng shì bǎo hé diàn. xiān shēng nián guò qī xún, shén míng shuāi yǐ yǐ bù wán juǎn, lèi jiàn zhǔ yì chǔ: gài mǎ fú bō zì wàng qí lǎo zhī guò yě. táng táng shī jí shēng xīn chāo juàn, měi bù shèng shōu. gū lù duǎn jù, yǐ zhì yī luán zhī shì. bā jiāo yún:" rì bù hóng sān fú, tiān wéi lǜ yī ān." běi lù mǎi bǐng yún:" zhù mǎ yī qián jiāo yì, jī liú sān kè xíng chéng." méi guī huā yún:" shēng lái hé shì yī rén mìng, cóng bù róng qú zài shù kàn." jí zhōng qī gǔ, yuǎn shèng pān jià táng.
黄石牧先生以翰林中允,督学闽中,因公落职。吾乡徐文穆公,荐举博学鸿词,与余同试保和殿。先生年过七旬,神明衰矣;以不完卷,累荐主议处:盖马伏波自忘其老之过也。《唐堂诗集》生新超隽,美不胜收。姑录短句,以志一脔之嗜。《芭蕉》云:“日不红三伏,天惟绿一庵。”《北路买饼》云:“驻马一钱交易,羁留三刻行程。”《玫瑰花》云:“生来合是依人命,从不容渠在树看。”集中七古,远胜潘稼堂。
sì shí liù
四十六
yú fàn zhōu héng táng, yǒu tà yáo niáng ruǐ xiān zhě. sù jīn shēn fèn, gé chuāng duì yǔ, bù kěn jìn cāng shì yǐn, ér pō zhī wén mò. kè xǔ zhòng zèng chán tóu, jù ér bù shòu. shǎo qǐng, yuè chū yǐ, ruǐ xiān chí shàn qiú shī. yú xì tí yún:" héng táng xiāo fàn jiǔ rú huái, shí lǐ táo huā sì miàn kāi. zhǐ hèn jǐn fān gān shàng yuè, yè shēn bù kěn xià cāng lái." ruǐ xiān yī xiào jìn cāng.
余泛舟横塘,有踏摇娘蕊仙者。素矜身份,隔窗对语,不肯进舱侍饮,而颇知文墨。客许重赠缠头,拒而不受。少顷,月出矣,蕊仙持扇求诗。余戏题云:“横塘宵泛酒如淮,十里桃花四面开。只恨锦帆竿上月,夜深不肯下舱来。”蕊仙一笑进舱。
sì shí qī
四十七
xiào gǎn chéng wèi tíng xiān shēng, míng guāng jù, jiǎ chén hàn lín, chū wèi háng zhōu liáng dào. yǒu guī cí yún:" dōng jiā zǐ mèi yǔ xī lín, tīng shuō xiāng zhāo qù tà chūn. liào dé jīn nián huā shì hǎo, wǎn guī dōu yǔ huà méi rén."" qīng shān báo báo chèn gōng fēi, shàng xiù yuān yāng bìng chì fēi. miǎn qiǎng zhe lái dōu bù chēng, kě shēn hái shì jià shí yī." yú jǐ wèi guī qǔ, xiān shēng liú yǐn, yún:" lǎo fū cì shǒu, yǒu bù guàn wài rèn réng sī nèi yòng zhī yì."
孝感程蔚亭先生,名光钜,甲辰翰林,出为杭州粮道。有《闺词》云:“东家姊妹与西邻,听说相招去踏春。料得今年花事好,晚归都语画眉人。”“青衫薄薄衬宫绯,上绣鸳鸯并翅飞。勉强着来都不称,可身还是嫁时衣。”余己未归娶,先生留饮,云:“老夫次首,有不惯外任、仍思内用之意。”
sì shí bā
四十八
shī rén shǎo dá ér duō qióng. wāng kě zhōu gě, zì chēng kè yín xiān shēng, shī bǐ qīng jué ér zài yáng zhōu, jìng wú zhī zhě. jǐ chǒu chú xī, hū guò bái mén, yì dà bù shì, yǒu hàn jiāng zhī xíng. yú jiān liú zhī, bù kěn xiǎo zhù, suì chéng yǒng jué. wèi shí nián, qí zi zhōng yě, jiā yè dà chāng mǎi mǎ shì líng lóng shān guǎn, zào tíng tái, zhāo yán míng shì, ér kě zhōu bù jí jiàn yǐ. qí tīng yǔ shī yún:" yán wài jǐ shēng cái xī lì, xiōng zhōng hé shì bù fēn míng?" yòu yuē:" cè shēn yǐ zài jiāng hú wài, rào wū níng kān zhú shù duō. dàn jué yǒu shēng jiē jiàn jǐ, bù zhī hé wù shì shēng gē." qí yū yù kě xiǎng. zhòng xiǎo hǎi tīng yǔ yún:" míng zhī guān wǒ xīn hé shì, zhǐ jué liáo rén mèng bù chéng." sòng rén yǒu xiǎo cí yún:" bó mù tóu cūn jí, fēng yǔ chóu tōng xī. chuāng wài bā jiāo chuāng lǐ rén, fēn míng yè shàng xīn tóu dī."
诗人少达而多穷。汪可舟舸,自称客吟先生,诗笔清绝;而在扬州,竟无知者。己丑除夕,忽过白门,意大不适,有汉江之行。余坚留之,不肯小住,遂成永诀。未十年,其子中也,家业大昌;买马氏玲珑山馆,造亭台,招延名士,而可舟不及见矣。其《听雨》诗云:“檐外几声才淅沥,胸中何事不分明?”又曰:“侧身已在江湖外,绕屋宁堪竹树多。但觉有声皆剑戟,不知何物是笙歌。”其纡郁可想。仲小海《听雨》云:“明知关我心何事,只觉撩人梦不成。”宋人有小词云:“薄暮投村急,风雨愁通夕。窗外芭蕉窗里人,分明叶上心头滴。”
sì shí jiǔ
四十九
yú xíng lù jiàn yuǎn shù, yí wèi tǎ jiān. gāo hàn qǐ sī mǎ yún:" píng chóu jiàn xǐ chéng chéng xiù, yuǎn shù kàn yí tǎ lù jiān." měi jiàn mén shén xiāng duì, shì nù shì xiào. zhào yún sōng yún:" wú yán shì yàn rén tóu cì, hán xiào yīng xiū kè yè jū."
余行路见远树,疑为塔尖。高翰起司马云:“平畴见喜塍成绣,远树看疑塔露尖。”每见门神相对,似怒似笑。赵云松云:“无言似厌人投刺,含笑应羞客曳裾。”
wǔ shí
五十
wén zūn hán, shī zūn dù: yóu dēng shān zhě bì shàng tài shān, fàn shuǐ zhě bì cháo dōng hǎi yě. rán shǐ kōng bào dōng hǎi tài shān, ér cǐ wài bù zhī yǒu tiān tāi wǔ yí zhī qí, xiāo xiāng jìng hú zhī shèng zé yì tài shān shàng zhī yī qiáo fū, hǎi chuán shàng zhī duò gōng ér yǐ yǐ. xué zhě dāng yǐ bó lǎn wèi gōng.
文尊韩,诗尊杜:犹登山者必上泰山,泛水者必朝东海也。然使空抱东海、泰山,而此外不知有天台、武夷之奇,潇湘、镜湖之胜;则亦泰山上之一樵夫,海船上之舵工而已矣。学者当以博览为工。
wǔ shí yī
五十一
wáng cì huí yǒu jù yún:" tiān tāi zài xǔ liú chén dào, nà xī gàn huí dù shí liáng." bǎo yì xiān shēng fǎn qí yì, zuò qiū xiá qū yún" tiān tāi yǐ rù xiū xián zàn, shàng yǒu zhōng shēn wèi dào rén."
王次回有句云:“天台再许刘晨到,那惜干回度石梁。”宝意先生反其意,作《秋霞曲》云;“天台已入休嫌暂,尚有终身未到人。”
wǔ shí èr
五十二
jìn rì shū yuàn yī xí, quán yǐ jiàn zhě zhī róng luò, dìng xiān shēng zhī qù liú. jiǎng chūn nóng zhǎng jiào zhēn zhōu, yí zhǔ yáng zhōu méi huā shū yuàn. liú bié zhū shēng yún:" zì cán tóu nǎo tài dōng hōng, liǎng zài luán jiāng zuò yù gōng. tí jǔ yuán rú gōng guàn lì, liàng yí hái yǔ zhí guān tóng. hén liú xuě zhǎo qī nán dìng, lǎo kùn yán chē bù wèi gōng. què yì lái shí chūn zhèng wǎn, hǎi táng fēi yǔ duò jiē hóng."" fēng xuě jiāo jiā là jǐn shí, lín qí wò shǒu yì chí chí. fēng bēi xī bài wén chéng xiàng, yí xiàng jīn zhān shǐ dū shī. shān cháng tóu xián liáo fù ěr, yīng xióng mò lù hé rú sī. zhū shēng mò zuò pān yuán jì, zhuàn zhàng zhòng yóu wèi kě zhī."
近日书院一席,全以荐者之荣落,定先生之去留。蒋春农掌教真州,移主扬州梅花书院。《留别诸生》云:“自惭头脑太冬烘,两载銮江作寓公。提举原如宫观例,量移还与职官同。痕留雪爪栖难定,老困盐车步未工。却忆来时春正晚,海棠飞雨堕阶红。”“风雪交加腊尽时,临歧握手意迟迟。丰碑昔拜文丞相,遗像今瞻史督师。山长头衔聊复尔,英雄末路合如斯。诸生莫作攀辕计,撰杖重游未可知。”
wǔ shí sān
五十三
dōng pō yún:" wú shì cǐ jìng zuò, yī rì rú liǎng rì. ruò huó qī shí nián, biàn shì bǎi sì shí." jīng kǒu jiě lǐ yíng shàn huà. yǒu rén pìn wǎng xiě zhēn, ér zhǔ rén jiǔ wò bù chū. jiě xì gǎi sū shī zèng yún:" wú shì cǐ jìng wò, wò qǐ rì jiāng wǔ. ruò huó qī shí nián, zhǐ suàn sān shí wǔ." shān yīn rén yǒu sān rǔ zhě, jīn shàng qīng jìn shì diào zhī, yún:" xiōng luó xīng xiù sù jīn pī, xià zì chéng wén yì tài qí. sì rǔ céng wén nán zé bǎi, jūn yīng qī shí wǔ nán ér."
东坡云:“无事此静坐,一日如两日。若活七十年,便是百四十。”京口解李瀛善画。有人聘往写真,而主人久卧不出。解戏改苏诗赠云:“无事此静卧,卧起日将午。若活七十年,只算三十五。”山阴人有三乳者,金上清进士调之,云:“胸罗星宿素襟披,下字成文亦太奇。四乳曾闻男则百,君应七十五男儿。”
wǔ shí sì
五十四
chéng yú mén yún:" shí wén zhī xué, yǒu hài yú gǔ wén cí qǔ zhī xué, yǒu hài yú shī." yú wèi:" shí wén zhī xué, bù yí guò shēn shēn zé jiān yǒu hài yú shī. qián míng yī dài, néng shí wén, yòu néng shī zhě, yǒu jǐ rén zāi? jīn zhèng xī chén dà shì yǔ jiāng xī wǔ jiā, kě chēng shí wén zhī shèng qí yú shī, yī zì wú chuán. chén wò zi huáng táo ān bù guò shí wén zhī háo qí shī biàn yǒu kě chuán. xún zǐ yuē' yì zhī jīng zhě bù liǎng néng' yě."
程鱼门云:“时文之学,有害于古文;词曲之学,有害于诗。”余谓:“时文之学,不宜过深;深则兼有害于诗。前明一代,能时文,又能诗者,有几人哉?金正希、陈大士与江西五家,可称时文之圣;其于诗,一字无传。陈卧子、黄陶庵不过时文之豪;其诗便有可传。《荀子》曰‘艺之精者不两能’也。”
wǔ shí wǔ
五十五
huáng táo ān xiān shēng, xìng yán zhòng, guǎn mù zhāi jiā, bù kěn hé liǔ fū rén shī. rán qí shī, jí yǒu fēng qíng. zhú zhī gē yún:" dōng hú xī hú lián jūn kāi, yī rì yáo chuán cǎi yī huí. lián yè tián tián wú xiàn hǎo, zhǐ yīn céng jiàn měi rén lái."" liǔ tiáo bù xì yù tí luó, ǎo zuò zhǎng biān qù lù xié. chūn sè yě suí láng mǎ qù, zhuāng lóu fēi jǐn bié shí huā."
黄陶庵先生,性严重,馆牧斋家,不肯和柳夫人诗。然其诗,极有风情。《竹枝歌》云:“东湖西湖莲菌开,一日摇船采一回。莲叶田田无限好,只因曾见美人来。”“柳条不系玉蹄脶,拗作长鞭去路斜。春色也随郎马去,妆楼飞尽别时花。”
wǔ shí liù
五十六
wù shēn chūn, yú zǔ fēng yàn zi jī, jiàn bì shàng tí yún:" yī yè shān fēng xiē, sēng sǎo mén qián huā." yòu yún:" yè wén lì dài shēng, zhī yǒu gū zhōu pō." xǐ qí gāo dàn, fǎng zhī, nǎi zhī shì shào míng fǔ zuò. wèi jǐ, yǐ shī jiàn tóu, cháng piān bù néng jǐn lù. jì zhú zhī yún:" sòng láng xià yáng zhōu, liú nóng jiāng shàng zhù. láng mèng dù jiāng lái, yī mèng dù jiāng qù."" ruò yé hú shuǐ shì xī líng, lián yè bō guāng yī piàn qīng. láng chàng wú gē nóng chàng yuè, dà jiā huā xià bìng chuán tīng." yòu mèng zhōng de jù yún:" jiàn quán fēn shí guò, cūn shù jiē yān shēng." jiē miào. shào míng fān, zì wú yàng, shān yīn rén.
戊申春,余阻风燕子矶,见壁上题云:“一夜山风歇,僧扫门前花。”又云:“夜闻栎代声,知有孤舟泊。”喜其高淡,访之,乃知是邵明府作。未几,以诗见投,长篇不能尽录。记《竹枝》云:“送郎下扬州,留侬江上住。郎梦渡江来,依梦渡江去。”“若耶湖水似西泠,莲叶波光一片青。郎唱吴歌侬唱越,大家花下并船听。”又梦中得句云:“涧泉分石过,村树接烟生。”皆妙。邵名帆,字无恙,山阴人。
wǔ shí qī
五十七
xǔ zi xùn xiān shēng yǒu nǚ mèng zhāo hán yè qǔ yún:" jīn jiǎn shēng hán yè lòu zhǎng, yù rén qiàn shǒu lǎn fèng shang. sù é piān nài qiū guāng lěng, kěn zhào yuān yāng wǎ shàng shuāng?" jiāng bīn gǔ yǒu shì chén shì kū mǒu fū rén yún:" hū jià qīng luán fǎn bì xū, qióng huā chuī zhé tòng hé rú? xiū wén yìng shì cái rén jǐn, zhēng dào cháng é jiù shí shū."
许子逊先生有女孟昭;《寒夜曲》云:“金剪生寒夜漏长,玉人纤手懒缝裳。素娥偏耐秋光冷,肯照鸳鸯瓦上霜?”江宾谷有室陈氏;《哭某夫人》云:“忽驾青鸾返碧虚,琼花吹折痛何如?修文应是才人尽,征到嫦娥旧时书。”
wǔ shí bā
五十八
míng jì wù guó chén mǎ ruǎn, jiē yōng rén yě, jiān ér bù xióng, jiào zhī cáo cāo, zhí nú cái ěr! sù qiān nǚ zǐ ní ruì xuán cháo zhī yún:" mài guó réng jiāng shēn zì mài, jiān xióng liǎng zì xī chēng jūn." yì mǔ jù yún:" àn zhōng shí dī sī qīn lèi, zhǐ kǒng sī ér lèi gèng duō."
明季误国臣马、阮,皆庸人也,奸而不雄,较之曹操,直奴才耳!宿迁女子倪瑞璇嘲之云:“卖国仍将身自卖,奸雄两字惜称君。”《忆母》句云:“暗中时滴思亲泪,只恐思儿泪更多。”
wǔ shí jiǔ
五十九
suí ān xiào lián zhū bāng xié, zhí gěng nì zhī biàn, lǜ jiā rén bì bīng shí kē zhài. zéi bīng guò suǒ kào, bù yǔ nù fén qí zhài, quán jiā huī méi. zú rén guó shū kū yǐ shī yún:" sān nián kàng jié wàn shān xíng, mì qìng shēn lín mǔ zǐ bìng. shuí qiǎn duō shēng féng hào jié? zhí jiào yī sǐ zhòng yí míng. hé mén zì jué cháo tàn qì, kū gǔ huī fēi yè qǐng bīng. qīng cǎo nián nián hán shí lù, zhāo hún wéi yǒu dù juān shēng."
绥安孝廉诸邦协,值耿逆之变,率家人避兵石窠寨。贼兵过索犒,不与;怒焚其寨,全家灰没。族人国枢哭以诗云:“三年抗节万山行,密箐深林母子并。谁遣多生逢浩劫?直教一死重移名。阖门眦决朝探碛,枯骨灰飞夜请兵。青草年年寒食路,招魂惟有杜鹃声。”
liù shí
六十
mǐn rén cuī zhòng shí sān suì, yǒu yù yǔ yī jué yún:" yè xiāng luàn dǎ lěng fēi fēi, yú mèng xún qiū yàn yǐng xī. yān yǔ mǎn xī xíng bù liǎo, dù tóu fú sǎn yī sēng guī." yǎ yǒu huà yì.
闽人崔众十三岁,有《遇雨》一绝云:“叶香乱打冷霏霏,舆梦寻秋雁影稀。烟雨满溪行不了,渡头扶伞一僧归。”雅有画意。
liù shí yī
六十一
jǐn pǔ xiān shēng yuē:" féng dùn yín yòu xī kūn ér chù xī jiāng, gù yǐ! fū xī kūn yán yú wǎn táng, xī jiāng shèng yú nán sòng jīn jiāng jìn jìn wèi zhī bù wéi qí liáng, jìn qí liáng zhī bù wéi kāi yuán dà lì, cǐ bì bù dé zhī shù. fēng huì liú chuán, rén shēng yīn zhī, hé sān qiān nián zhī rén, wèi yī zhāo zhī shī, yǒu shì lǐ hū? èr féng kě wèi néng chí shī zhī zhèng, wèi kě wèi suì jǐn qí biàn zhě yě."
堇浦先生曰:“冯钝吟右西昆而黜西江,固矣!夫西昆沿于晚唐,西江盛于南宋;今将禁晋、魏之不为齐、梁·,禁齐、梁之不为开元、大历,此必不得之数。风会流传,人声因之,合三千年之人,为一朝之诗,有是理乎?二冯可谓能持诗之正,未可谓遂尽其变者也。”
liù shí èr
六十二
wú xiāng duō cái nǚ. hé dū wú gōng shù píng, yǒu nǚ míng sháo huá liú bié huái yīn guān shǔ yún:" sān zài yī yī yù jìng qián, jiù shū zhuāng chù zuì xiāng lián. bù zhī jīn hòu hóng chuāng lǐ, yòu shì hé rén diǎn cuì diàn?" gǔ jìng yún:" yuè shì xīng wáng yí yǒu yǎn, biàn rén hǎo chǒu zǒng wú shēng."
吾乡多才女。河督吴公树屏,有女名苕华;《留别淮阴官署》云:“三载依依玉镜前,旧梳妆处最相怜。不知今后红窗里,又是何人点翠钿?”《古镜》云:“阅世兴亡疑有眼,辨人好丑总无声。”
liù shí sān
六十三
shān yīn gǔ wú hǒu shān, yīn cǎi shí zhě lǚ záo bù xiū, suì chéng yī xiǎo hú. yuǎn wàng shān rú liè chéng shān dǐng zhǒng hé mài zhōng kāi yī dòng, yáo chuán ér rù, bié yǒu tiān dì. dà yú zhǎng yī èr zhàng zhě, fēn rán yóu yǒng. shào wú yàng sòng mǒu" chuán jìn yǒu yú tīng" wǔ zì, yǐ wéi tiē qiè. yú yuē:" fāng gōng bǎo pō yuè zhōu, yì yǒu jù yún:' mò shǐ huǒ jīng gū yàn sù, qiě yín shī yǔ dà yú tīng.,"
山阴古无吼山,因采石者屡凿不休,遂成一小湖。远望山如列城;山顶种禾麦;中开一洞,摇船而入,别有天地。大鱼长一二丈者,纷然游泳。邵无恙诵某“船进有鱼听”五字,以为贴切。余曰:“方宫保泊岳州,亦有句云:‘莫使火惊孤雁宿,且吟诗与大鱼听。,”
liù shí sì
六十四
luó liǎng fēng sòng rén kǒng miào shī yún," yáng hǔ kě néng tóng miàn mù, zǔ lóng kōng zì dào yī shang." gù lì fāng fǎ cáng sì yún:" fú yī rén liǔ bì, fù wǎ fú sāng qīng." yǐ" lóng" duì" hǔ", yǐ" rén" duì" fú", jiē gōng duì yě. kǒng miào zhuó bǐ yóu nán.
罗两峰诵人《孔庙》诗云,“阳虎可能同面目,祖龙空自倒衣裳。”顾立方《法藏寺》云:“拂衣人柳碧,覆瓦佛桑青。”以“龙”对“虎”,以“人”对“佛”,皆工对也。孔庙着笔尤难。
liù shí wǔ
六十五
mǎn zhōu yǒng gōng míng fú, zì yòng wǔ, shǒu hú zhōu. zuò wú xīng zhú zhī yún:" xiāng xuě xī yān chǔ chù zāi, zhōng cháo jié shè shǎng méi lái. ér jiā mén hù qiāo bù dé, liú dài yuè míng rén jìng kāi."" liàn qún rú xuě huàn zhōng dān, èr yuè fēng duō cǎo sè hán. piàn yǔ guò chuāng hóng rì xiàn, jiā jiā lóu shàng shài yī gān." gōng lǐ xián ài shì, méng jiàn fǎng háng zhōu, yú gōng shì rú má shí, kǔ liú yàn yǐn. qiǎn rén yǐ shǒu bǎn dào dà fǔ chù, qǐ jiǎ tán shī.
满洲永公名福,字用五,守湖州。作《吴兴竹枝》云:“香雪西崦处处栽,终朝结社赏梅来。儿家门户敲不得,留待月明人静开。”“练裙如雪浣中单,二月风多草色寒。片雨过窗红日现,家家楼上晒衣竿。”公礼贤爱士,蒙见访杭州,于公事如麻时,苦留宴饮。遣人以手板到大府处,乞假谈诗。
liù shí liù
六十六
màn zhāi yǔ lù yuē:" shī yòng yì yào jīng shēn, xià yǔ yào píng dàn." yú ài qí yán, měi zuò yī shī, wǎng wǎng gǎi zhì sān wǔ rì, huò guò shí ér yòu gǎi. hé yě? qiú qí jīng shēn, shì yī bàn gōng fū qiú qí píng dàn, yòu shì yī bàn gōng fū. fēi jīng shēn bù néng chāo chāo dú xiān, fēi píng dàn bù néng rén rén lǐng jiě. zhū zǐ yuē:" méi shèng yú shī, bú shì píng dàn, nǎi shì kū gǎo." hé yě? qiàn jīng shēn gù yě. guō gōng fǔ yuē:" huáng shān gǔ shī, fèi xǔ duō qì lì, wéi shì shén dǐ?" hé yě? qiàn píng dàn gù yě. yǒu wāng xiào lián yǐ shī tóu yú. yú bù jiě qí jiā. wāng yuē:" mǒu shī xū chuán wǔ bǎi nián hòu, fāng yǒu rén zhī." yú xiào yuē:" rén rén bù jiě, wǔ rì nán chuán hé yóu chuán dào wǔ bǎi nián yé?"
《漫斋语录》曰:“诗用意要精深,下语要平淡。”余爱其言,每作一诗,往往改至三五日,或过时而又改。何也?求其精深,是一半工夫;求其平淡,又是一半工夫。非精深不能超超独先,非平淡不能人人领解。朱子曰:“梅圣俞诗,不是平淡,乃是枯槁。”何也?欠精深故也。郭功甫曰:“黄山谷诗,费许多气力,为是甚底?”何也?欠平淡故也。有汪孝廉以诗投余。余不解其佳。汪曰:“某诗须传五百年后,方有人知。”余笑曰:“人人不解,五日难传;何由传到五百年耶?”
liù shí qī
六十七
wú xiāng shěn fāng zhōu yòng jì, shī zōng lǎo dù. cháng lái jīn líng, yǔ yáo yǔ tíng yuán gǔ xiāng zhū rén chàng hè. yú zǎi jiāng níng shí, xiān shēng yǐ lǎo, bù fù lái yǐ. háng rén yǒu móu zǐ qí shī zhě, tuō yú fǎng zhī guī yú shàng shū. shàng shū yún:" wén qí quán gǎo cáng zhāng shǎo yì jiā." shǎo yì yǐ wáng, jìng nán sōu qì. yǔ tíng zhī zǐ jì qí liú bié yún:" qīng zūn duàn sòng liú guāng yì, bái shè zhòng xún jiù yǔ nán." zì cǐ yǒng jué.
吾乡沈方舟用济,诗宗老杜。常来金陵,与姚雨亭、袁古香诸人唱和。余宰江宁时,先生已老,不复来矣。杭人有谋梓其诗者,托余访之归愚尚书。尚书云:“闻其全稿藏张少弋家。”少弋已亡,竟难搜葺。雨亭之子记其《留别》云:“青尊断送流光易,白社重寻旧雨难。”自此永诀。
liù shí bā
六十八
qīng tián cái nǚ kē jǐn jī, yǒu xuān wén fū rén zhī fēng jiàng wéi wèn zì zhě shù shí rén. tóng xiāng hán tài shǒu xī zuò yóu jí jiàn zhī. sòng qí sòng fū yìng shì yún:" jiàn xiá shū náng zì jiǎn xiáng, dōng qiú xià gě fù xíng zhuāng. xī fēng hū sòng lái zhāo bié, míng yuè xiū chén cǐ yè guāng. jiàn shuō shì wén róng yì zuò, xū zhī kè gǎn zuì nán fáng. mò kuā sī mǎ tí qiáo zhù, fù guì hé rú shǒu gù xiāng?" diào láng yún:" wǔ yè tī yín dēng, lán fáng sī shì jí. xūn yóu láng bù zhī, gù gù wēi nóng lì." yòu yún:" hé xiàn fán jūn shēn shí zhǐ, shí chāi wèi wǒ qū rú gōng." zì tí xiǎo xiàng yún:" fén xiāng hé shòu tán láng bài, yī fú pán tuó shuǐ yuè shēn."
青田才女柯锦机,有宣文夫人之风;绛帏问字者数十人。同乡韩太守锡胙犹及见之。诵其《送夫应试》云:“剑匣书囊自检详,冬裘夏葛赋行装。西风忽送来朝别,明月休沉此夜光。见说试文容易作,须知客感最难防。莫夸司马题桥柱,富贵何如守故乡?”《调郎》云:“午夜剔银灯,兰房私事急。薰莸郎不知,故故偎侬立。”又云:“合线烦君申食指,拾钗为我屈儒躬。”《自题小像》云:“焚香合受檀郎拜,一幅盘陀水月身。”
liù shí jiǔ
六十九
wāng dà shēn dào yú shī shì yáng chéng zhāi. fàn shòu shēng dà bù fú, lái gào yú. yú jīng yuē:" chéng zhāi yī dài zuò shǒu, tán hé róng yì! hòu rén xián tài diāo kè, wǎng wǎng qīng zhī. bù zhī qí tiān cái qīng miào, jué lèi tài bái xiá yú bù yǎn, zhèng shì cǐ gōng zhēn chù. zhì qí wén zhāng qì jié, běn chuán jù cún shǐ wǒ nǐ zhī, fāng qiě yǒu kuì."
汪大绅道余诗似杨诚斋。范瘦生大不服,来告余。余惊曰:“诚斋一代作手,谈何容易!后人嫌太雕刻,往往轻之。不知其天才清妙,绝类太白;瑕瑜不掩,正是此公真处。至其文章气节,本传具存;使我拟之,方且有愧。”
qī shí
七十
wáng biàn zhōu tuī zūn lǐ yú lín, ér biàn zhōu zhī cái, shí bèi yú lǐ. yǔ ài qí duǎn gē shù jù yún:" bù bì míng shān cáng, bù bì qiān jīn xuán. guī qù lái, yī hú měi jiǔ chōu yī biān, dú bà yī zhěn chuáng tóu mián. tiān gōng wèi huàn zhài wèi mǎn, zì yín zì xiě zhōng cán nián." qì guān yún:" rén shēng qiú guān bù kě dé, wǒ jīn dé guān hé qì zhī? liù yuè xiù rú huáng jīn chuí, xíng rén pāi shǒu hǎo wēi yí. yǔ jūn shuō kǔ jūn bù xìn, qǐng jūn zì yī dāng zì zhī." běn chuán chēng xiān shēng lùn shī, hē chì sòng rén wǎn nián lín zhōng, yóu shǒu wò sū zǐ zhān jí. cǐ èr shī, guǒ shì zi zhān.
王弁州推尊李于鳞,而弁州之才,实倍于李。予爱其《短歌》数句云:“不必名山藏,不必千金悬。归去来,一壶美酒抽一编,读罢一枕床头眠。天公未唤债未满,自吟自写终残年。”《弃官》云:“人生求官不可得,我今得官何弃之?六月绣襦黄金垂.,行人拍手好威仪。与君说苦君不信,请君自衣当自知。”本传称先生论诗,呵斥宋人;晚年临终,犹手握《苏子瞻集》。此二诗,果似子瞻。
qī shí yī
七十一
yán cāng láng jiè chán yù shī, suǒ wèi" líng yáng guà jiǎo"," xiāng xiàng dù hé", yǒu shén yùn kě wèi," wú jī xiàng kě xún". cǐ shuō shèn shì. rán bù guò shī zhōng yī gé ěr. ruǎn tíng fèng wèi zhì lùn, féng dùn yín xiào wèi miù tán: jiē fēi zhī shī zhě. shī bù bì shǒu shǒu rú shì, yì bù kě bù zhī cǐ zhǒng jìng jiè. rú zuò jìn tǐ duǎn zhāng, bú shì bàn tūn bàn tǔ chāo chāo xuán zhù, duàn bù néng dé xián wài zhī yīn gān yú zhī wèi: cāng láng zhī yán, rú hé kě dǐ? ruò zuò qī gǔ cháng piān wǔ yán bǎi yùn, jí yǐ chán yù, zì dàng tiān mó xiàn wǔ, huā yǔ mí kōng, suī zào bā wàn sì qiān bǎo tǎ, bù wéi duō yě yòu hé néng yī" yáng" yī" xiàng", xiǎn" dù hé"" guà jiǎo" zhī xiǎo shén tōng zāi? zǒng zài xiāng tí xíng shì, néng
严沧浪借禅喻诗,所谓“羚羊挂角”,“香象渡河”,有神韵可味,“无迹象可寻”。此说甚是。然不过诗中一格耳。阮亭奉为至论,冯钝吟笑为谬谈:皆非知诗者。诗不必首首如是,亦不可不知此种境界。如作近体短章,不是半吞半吐、超超玄箸,断不能得弦外之音、甘余之味:沧浪之言,如何可诋?若作七古长篇、五言百韵,即以禅喻,自当天魔献舞,花雨弥空,虽造八万四千宝塔,不为多也;又何能一“羊”一“象”,显“渡河”、“挂角”之小神通哉?总在相题行事,能
fàng néng shōu, fāng chēng zuò shǒu.
放能收,方称作手。
qī shí èr
七十二
yú yǎ bù xǐ kē lùn gǔ rén. ruǎn tíng mà dù fǔ wú chǐ, yǐ qí shàng míng huáng xī yuè fù biǎo yún:" wéi yuè shòu bì xià yuán bì, kè shēng sī kōng." zhǐ yáng guó zhōng gù yě. bù zhī biǎo zòu tǐ cái, jūn xiāng bìng měi fēi yǒu xīn ē fù. kuàng guó zhōng luàn guó zhī jī, rì hòu shǐ zhāo. dāng chū xiāng shí, dù fǔ wēi chén, nán jù chì wèi jiān nìng. jí rú shàng gē shū hàn shī, yì jí tuī zūn ān néng nì liào qí jiāng lái yǒu tóng guān zhī bài zāi? hán chāng lí zèng zhèng shàng shū xù, zhèng quán yě yán zhēn qīng zhēng zuò wèi tiē, yǔ guō yīng yì yě: běn chuán jiē fēi zhèng rén, ér liǎng xián pō jiā tuī fèng. xíng wén tǐ zhì, bù dé bù rán. sòng rén zī lù fàng wēng wèi hán piān zhòu zuò jì, yǐ wéi dǎng jiān wèi shū zǐ zé xiè dié shān zuò què pìn shū, yǐ bó yí zì bǐ, shì yǐ yīn zhòu bǐ sòng: jiē shǔ chuī máo zhī lùn. kǒng zǐ" yǔ shàng dài fū yán, gé gé rú yě". suǒ wèi" shàng dài fū" zhě, dú fēi jì huán zi shū sūn wǔ shū yī bèi rén hū?
余雅不喜苛论古人。阮亭骂杜甫无耻,以其上明皇《西岳赋表》云:“惟岳授陛下元弼,克生司空。”指杨国忠故也。不知表奏体裁,君相并美;非有心阿附。况国忠乱国之迹,日后始昭。当初相时,杜甫微臣,难遽斥为奸佞。即如上哥舒翰诗,亦极推尊;安能逆料其将来有潼关之败哉?韩昌黎《赠郑尚书序》,郑权也;颜真卿《争坐位帖》,与郭英义也:本传皆非正人,而两贤颇加推奉。行文体制,不得不然。宋人訾陆放翁为韩偏胄作记,以为党奸;魏叔子责谢叠山作《却聘书》,以伯夷自比,是以殷纣比宋:皆属吹毛之论。孔子“与上大夫言,阁阁如也”。所谓“上大夫”者,独非季桓子、叔孙武叔一辈人乎?
qī shí sān
七十三
suí yuán xí jiān yǒng liù yuè jú, chǔ xiù cái rùn shū yún:" qiū shì ǒu rán qīng chū chù, gāo rén yuán bù jiě yán liáng." yú tàn wèi dú jué. hé nán yuán yī lián yún:" yǐn shì jìng yí hé zuò lǚ, dōng lí xián ài rì rú nián." suī chà xùn, ér xīn sī zì jiā. hé nán yuán wàng qíng shī yún:" fēng dōu yǒu yì shōu cán shǔ, yún shàng duō qíng liàn tài yáng. mò guài rén jiān wú yì shì, yī qíng tiān qiě fèi shāng liáng." chūn guò suí yuán, jiàn yóu nǚ, yòu yún:" sòng yǔ míng yuán zhù chūn sè, shuǐ biān lái wǎng lì rén duō."
随园席间咏六月菊,储秀才润书云:“秋士偶然轻出处,高人原不解炎凉。”余叹为独绝。何南园一联云:“隐士静宜荷作侣,东篱闲爱日如年。”虽差逊,而心思自佳。何南园《望晴》诗云:“风都有意收残暑,云尚多情恋太阳。莫怪人间无易事,一晴天且费商量。”春过随园,见游女,又云:“送与名园助春色,水边来往丽人多。”
qī shí sì
七十四
běi shǐ chēng: yǔ zì zhí wèi suí yáng dì gǎi shī, xǔ qí dǐ ā. dì bì xuē gǎi zhì yú zài sān, qí qí chēng shàn ér hòu yǐ. yáng dì suī fēi lìng zhǔ, rú cǐ xū xīn, yì yún nán de. dì" gǎi zhāng nán yú zào piān, yì zì jiān yú dài jù", liú xié suǒ yán, shēn zhì gān kǔ yǐ.
《北史》称:庾自直为隋炀帝改诗,许其诋呵。帝必削改至于再三,俟其称善而后已。炀帝虽非令主,如此虚心,.亦云难得。第“改章难于造篇,易字艰于代句”,刘勰所言,深知甘苦矣。
qī shí wǔ
七十五
yú jǐ wèi tóng nián, duō chū rèn fēng jiāng nèi diào dǐng nài zhě, kě wèi shèng yǐ! jìn dōu hōng shì, wéi yú yǐ fèng mǔ gù, kōng shān dú cún. xiǎng qín láo wáng shì zhě, bì jìng hào xīn lì sǔn nián shòu yé? jī kāng yǒu" yǔ mǎ bù chéng, shòu gāo qún jiù" zhī yǔ, shì yì yǒu lǐ. sòng rén yín gǔ shù yún:" sì biān qiáo mù jǐn ér sūn, céng jiàn wú gōng jǐ dù chūn? ruò shǐ dāng shí chéng dà shà, yě yīng suí lì zuò huī chén." guī cí yún:" xiàn tā cūn luò wú yán nǚ, bù chǒng wú jīng guò yī shēng."
余己未同年,多出任封疆、内调鼎鼐者,可谓盛矣!近都薨逝,惟余以奉母故,空山独存。想勤劳王事者,毕竟耗心力、损年寿耶?嵇康有“圉马不乘,寿高群厩”之语,似亦有理。宋人吟《古树》云:“四边乔木尽儿孙,曾见吴宫几度春?若使当时成大厦,也应随例作灰尘。”《闺词》云:“羡他村落无盐女,不宠无惊过一生。”
qī shí liù
七十六
wén shěn táng chóu, yǐ huà míng qián cháo. chóu huà cóng wú tí yǒng. táng néng shī, qià wú jiā jù. shī huà jiān gōng zhě, wéi wén shěn èr gōng. ér bǐ qíng chāo tuō, zé shěn wèi dú jué. luò huā yún:" měi rén tiān yuǎn wú jiā bié, zhú kè chūn shēn jǐn zú xíng."" kǔ jiè ér tóng mò yáo shù, kōng jiào xíng lù yù kuī qiáng.' yú tǐng zài lái fēi jiù jìng, jiǔ jiā chóng fǎng shì kōng cūn." yǒng yǐng yún:" suàn lái zhǐ yǒu guān fū chēng, lǎo qù yóu kān zuò bàn xíng." jīn shān yún:" guò jiāng rú gé shì, rù sì bù zhī shān." yǒu ài rì gē qī shí zì shòu liǎng piān, qí jué, xī piān zhǎng nán lù.
文、沈、唐、仇,以画名前朝。仇画从无题咏。唐能诗,恰无佳句。诗画兼工者,惟文、沈二公。而笔情超脱,则沈为独绝。《落花》云:“美人天远无家别,逐客春深尽族行。”“苦戒儿童莫摇树,空教行路欲窥墙。…‘渔艇再来非旧径,酒家重访是空村。”《咏影》云:“算来只有鳏夫称,老去犹堪作伴行。”《金山》云:“过江如隔世,入寺不知山。”有《爱日歌》、《七十自寿》两篇,奇绝,惜篇长难录。
qī shí qī
七十七
yáng cì shǐ cháo guān, zì lì hú, yǔ yǔ zài cháng ān jiāo hǎo. yǐ yùn sì chuān huáng mù, gù zài jiàn yú bái mén, chuí sì shí nián yǐ. shān xíng yù yǔ yún:" guǎng shà qiān wàn jiān, bù miǎn yán shǔ rè. gài tóu yī bǎ máo, yì bì fēng yǔ xuě." mǎ pǎo quán yún:" shí yuè bīng shuāng jié, zhēn yáng kǎn nèi quán. rèn jiào wú dǐ dòng, bú dào yǒu yuán quán." suǒ yán jiē yǒu dào qì. lì hú zài zhōng zhōu zuò zǎi, xiāng shì fēn fáng, mèng dàn zhuāng nǚ zǐ qiān lián sī yǔ yuē:" guì huā xiāng juǎn zi, qiān wàn liú yì." xǐng ér dà jīng. sōu luò juǎn, yǒu" xìng huā shí jié guì huā xiāng" yī juàn, gài xiè ēn kē biǎo lián qí nián yí qiū shì zài èr yuè gù yě. zhǔ sī shì qián dōng lù sī nóng, jiàn zhī dà xǐ, suì qǔ zhōng yān. chāi juǎn, nǎi hóu yuán biāo, shì hóu cháo zōng zhī sūn yě. yáng sǒng rán xiào yuē:" rù mèng qiú qǐng zhě, dé fēi lǐ xiāng jūn hū?" yī shí chuán lǐ xiāng jūn jiàn juǎn, yǐ wéi jiā huà.
杨刺史潮观,字笠湖,与予在长安交好。以运四川皇木,故再见于白门,垂四十年矣。《山行遇雨》云:“广厦千万间,不免炎暑热。盖头一把茅,亦避风雨雪。”《马跑泉》云:“十月.冰霜洁,真阳坎内全。任教无底冻,不到有源泉。”所言皆有道气。笠湖在中州作宰,乡试分房,梦淡妆女子褰帘私语曰:“桂花香卷子,千万留意。”醒而大惊。搜落卷,有“杏花时节桂花香”一卷,盖谢恩科表联;其年移秋试在二月故也。主司是钱东麓司农,见之大喜,遂取中焉。拆卷,乃侯元标,是侯朝宗之孙也。杨悚然笑曰:“入梦求请者,得非李香君乎?”一时传李香君荐卷,以为佳话。
qī shí bā
七十八
yǐn wén duān gōng, yǔ chén wén gōng gōng tóng nián jiāo hǎo, gè rèn fēng jiāng sì shí yú nián, xiān hòu rù xiàng. qián lóng jǐ chǒu, yǐn gōng wò bìng, chén yǐ lǎo qǐ guī. yǐn zài zhěn xí jiān, lì jí zèng shī yún:" wén gōng yǔ gào chū dōu mén, bái fà huán xiāng jǐn mǎn shēn. zǎo suì ní cháng fēn yǒng jù, sà nián yù jié gòng bān chūn. dào jiā lǜ jiǔ zhēn yīng mǎn, huí shǒu huáng liáng mèng qǐ zhēn? wǒ lǎo tuí táng nán chū jiàn, jiāng shī hé lèi sòng xíng rén." wèi shù rì, yǐn gōng hōng. chén zài tiān jīn, wén xìn yù huí zhōu zuò diào, jiā rén zhǐ zhī. wèi jǐ, zhōu zhì dé zhōu, yì hōng.
尹文端公,与陈文恭公同年交好,各任封疆四十余年,先后入相。乾隆己丑,尹公卧病,陈以老乞归。尹在枕席间,力疾赠诗云:“闻公予告出都门,白发还乡锦满身。早岁《霓裳》分咏句,卅年玉节共班春。到家绿酒斟应满,回首黄粱梦岂真?我老颓唐难出饯,将诗和泪送行人。”未数日,尹公薨。陈在天津,闻信欲回舟作吊,家人止之。未几,舟至德州,亦薨。
qī shí jiǔ
七十九
huò yǒu jù yún" huàn chuán chuán bù yīng, shuǐ yīng liǎng sān shēng." rén chēng wéi tiān lài. wú xiāng yǒu fàn yù zhě, bù shèn shí zì, ér qiáng xué cí qǔ, kū mǔ yún:" jiào yī shēng, kū yī shēng, ér de shēng yīn niáng guàn tīng rú hé niáng bù yīng?" yǔ suī lǐ, wén zhě dòng sè.
或有句云;“唤船船不应,水应两三声。”人称为天籁。吾乡有贩鬻者,不甚识字,而强学词曲,哭母云:“叫一声,哭一声,儿的声音娘惯听;如何娘不应?”语虽俚,闻者动色。
bā shí
八十
shī rén ài guǎn xián shì, yuè méi yào jǐn zé yù jiā suǒ wèi" chuī zhòu yī chí chūn shuǐ, gān qīng dǐ shì" yě. chén fāng bó dé róng qī xī shī yún:" xiào wèn niú láng yǔ zhī nǚ: shì shuí xiān guò què qiáo lái?" yáng tiě yá liǔ huā shī yún:" fēi rù huà lóu huā jǐ diǎn, bù zhī yáng liǔ zài shuí jiā."
诗人爱管闲事,越没要紧则愈佳;所谓“吹皱一池春水,干卿底事”也。陈方伯德荣《七夕》诗云:“笑问牛郎与织女:是谁先过鹊桥来?”杨铁崖《柳花》诗云:“飞入画楼花几点,不知杨柳在谁家。”
bā shí yī
八十一
yú shān wáng cì yuè qī xí shì néng shī. duān yáng rì jì cì yuè shī yuē:" chāng pú zhēn yù bēi, dú fàn yǐ sān nián." wáng hé, yāo wáng. cì yuè kū yún:" é méi yuè yì chén tiān jì, niǎo zhǎo xiān nán zhù shì jiān."" jiù yǔ měi lái xiān zhì zhuàn, cán dēng yù pào shàng lùn shī."" jǐ xī bìn gōng yí tà bàn, hái rú tóng bìng duì chuáng mián."
虞山王次岳妻席氏能诗。《端阳日寄次岳》诗曰:“菖蒲斟玉卑,独泛已三年。”亡何,夭亡。次岳哭云:“蛾眉月易沉天际,鸟爪仙难住世间。”“旧雨每来先治馔,残灯欲炮尚论诗。”“几夕殡宫移榻伴,还如同病对床眠。”
bā shí èr
八十二
rén yǒu xiè hòu xiāng féng, mù qí fēng mào, yǔ tōng yī yǔ, bù liào qí néng shī zhě yǐ ér yǐ shī jiàn tóu, zé xiāng de yì shén. bǐng chén dōng, yú yóu tǔ dì miào jiàn měi shào nián, yī ér yǔ yán, fāng zhī shì lǐ yù zhōu xiān shēng dì sān zi, míng guāng yùn, zì fù tiān. wèn yú xìng míng, xīn rán wò shǒu. cì rì jiàn zèng yún:" yàn dì féng xiān kè, xīn jiāo shèng gù zhī. gāo cái piān bù ǒu, dà yù hé jiào chí. shū jiàn huái chóu lǚ, fēng shuāng gǎn suì shí. cán yǔ chū xué bù, hé yǐ wèi xiāng sī?" shí yǔ cái ruò guàn, guǎng xī jīn fǔ jūn shū zhōng shǒu jí qí nián fù tiān yuè dǐ bào, xiān zhī yú gù yě. bǐng xū èr yuè, yú yóu hán shān yī shào nián shén xián yǎ, wèn zhī, xìng guō, míng chún, zì yuán huì, wú xià xiù cái, sù dú yǔ wén zhě. cì rì, yǔ shā dòu chū tóng lái shòu yè. fāng yǔ yǔ shí, yì guān shǒu zhōng suǒ chí shàn lín bié, bǐ cǐ wàng guī yuán wù. cì rì, shī diào zhī yún:" qǔ lái wán shàn zhì huái zhōng, wàng què guī huán bǐ cǐ tóng. yáo xiàng huā qián yīng yī xiào, shǎo nán fēng biàn lǎo rén fēng." xiù cái jiàn zèng wǔ gǔ yī piān, yáng yáng qiān yán, zhōng yǒu yún:" qín shū dé yú xián, pàn huā zuò yù shǐ. fēi xù ní bù zhān, tài qīng yún bù zǐ. duō qíng nǎi fó xīn, fàn ài zhēn jūn zǐ. chán yǒu huān xǐ fǎ, shèng wú zī lín lǐ. suǒ yǐ měi dào chù, fēng huā chán zhàng lǚ." yǐ yǒu sān yuè, yǐn wén duān gōng hù jià zhuì mǎ, yú wǎng wèn jí. zài jūn mén wài, yù měi shào nián, méi mù rú huà wèi gǎn wèn qí xìng míng, chàng chàng huán jiā. é ér hù wài mǎ sī, zé shào nián zhì yǐ. yuē:" xiān shēng bù shí dōng xīng ā hū? ā nǎi zǒng zhèn qī gōng ér. yòu shí, xiān shēng dào guǎn, céng méng zèng shī. xìng ā hé yùn yún:' méng zèng zhū jī jǐ xíng zì, yě kāi zhì huì yī fēn huā.' xiān shēng wàng zhī hū?" yú jīng xǐ, wèn qí nián. yuē:" shí bā yǐ, yǐ jǔ jīng zhào."
人有邂逅相逢,慕其风貌,与通一语,不料其能诗者;已而以诗见投,则相得益甚。丙辰冬,余游土地庙;见美少年,揖而与言,方知是李玉洲先生第三子,名光运,字傅天。问余姓名,欣然握手。次日见赠云:“燕地逢仙客,新交胜故知。高才偏不偶,大遇合教迟。书剑怀俦侣,风霜感岁时。惭予初学步,何以慰相思?”时予才弱冠,广西金抚军疏中首及其年;傅天阅邸报,先知余故也。丙戌二月,余游寒山;一少年甚闲雅,问之,姓郭,名淳,字元会,吴下秀才,素读予文者。次日,与沙斗初同来受业。方与语时,易观手中所持扇;临别,彼此忘归原物。次日,诗调之云:“取来纨扇置怀中,忘却归还彼此同。摇向花前应一笑,少男风变老人风。”秀才见赠五古一篇,洋洋千言,中有云:“琴书得余闲,判花作御史。飞絮泥不沾,太清云不滓。多情乃佛心,泛爱真君子。禅有欢喜法,圣无缁磷理。所以每到处,风花缠杖履。”乙酉三月,尹文端公扈驾坠马,余往问疾。在军门外,遇美少年,眉目如画;未敢问其姓名,怅怅还家。俄而户外马嘶,则少年至矣。曰:“先生不识东兴阿乎?阿乃总镇七公儿。幼时,先生到馆,曾蒙赠诗。兴阿和韵云:‘蒙赠珠玑几行字,也开智慧一分花。’先生忘之乎?”余惊喜,问其年。曰:“十八矣,已举京兆。”
bā shí sān
八十三
sōng jiāng gù xiǎo yá xiān shēng, huì chéng tiān, kāng xī dīng yǒu jǔ rén. shì zōng bù lù mǒu dà chén jiā, dé qí kū shèng zǔ shī, yǒu" yǐ zēng yú shùn xún fāng suì, jìng shǎo táng yáo zài wèi nián" zhī jù. suì qīn cì biān xiū, shàng shū fáng xíng zǒu. qián lóng èr nián, yǐ lǎo qǐ guī, shàng jiā shì jiǎng xián, nián bā shí èr ér zú. yì shī rén yì shù yě.
松江顾小崖先生,讳成天,康熙丁酉举人。世宗簿录某大臣家,得其哭圣祖诗,有“已增虞舜巡方岁,竟少唐尧在位年”之句。遂钦赐编修,上书房行走。乾隆二年,以老乞归,上加侍讲衔,年八十二而卒。亦诗人异数也。
bā shí sì
八十四
qián lóng jiān yǐ lǎo shòu ēn dé guān zhě, dāng tú yǒu èr rén yān: xú wèi shān míng wén jìng, cáo luò chéng míng lín shū. xú tóng yú bǐng chén zhào shì, ér cáo nǎi bǐng chén tóng méng yǒu yě. xú nián jiǔ shí yú, shòu hàn lín yuàn jiǎn tǎo. jiǎ xū qiū, jì suǒ zhù zhú shū jì nián shī yī cè lái. hú jū yún:" tiān jiàng yōu zhì chǎng hú bīn, gòng wǒ pán huán jǐ shí chūn. shǒu yè yuàn wèi qīng bái lì, zhù shū xiū bàng cǎo xuán rén. qī yuán pín guàn wú jiāo zhé, zi wèi jiāo chéng kěn fù xīn. nà de xiàng píng hūn jià bì, sān jiāng yān yǔ rèn chuí lún?"" bái jū jǐ xiàng xì jiān guò, rěn rǎn nián huá zhǎng bì luó. xián jí yǒu shí píng běi yuàn, chóu lái wú mèng jì nán kē. wén biāo sī mǎ zūn yuán shòu, tiē jiǎn lái qín shǔ yǒng hé. hú shàng yóu xíng hú shàng lì, tuí táng lǎo dà jìng rú hé?" yòu:" yún shēng jiàn jué tóng xián rùn, cháo shàng xú kàn diào tǐng xié."" jiǔ yuán zhāi rì chén sān yǎ, chá wèi mián shí shì yī qiāng." jiē diǎn yǎ kě sòng. cáo guān zhì shì dú xué shì, shǎo shí yǔ lǔ zhī yù liàng chái duó shuò wǔ jiàn, quán qí tì tǎng. hòu xíng zǒu shàng shū fáng, yǔ gào guī. wù yín nián, rù shān huà jiù. yǒu liú yǐng zá jì yī biān, jí shēng píng xíng shù yě. céng rù huáng shān, yù lǎo rù chuán dào, nián jiǔ shí yú, xíng zǒu rú fēi. shī yì qīng jiǎo. jīn shān yún:" rì yuè bù lí shuǐ, dí lú nán biàn shuāng." yǐn zhāo tíng yún:" quán xì dàn wén xiǎng, shān xiāng bú jiàn huā." tí tài shān yún:" rì guān tiān mén shàng jǐ huí, céng yún xuě hǎi dàng xiōng kāi. nián lái lǎn dú rén jiān zì, céng tàn jīn ní yù jiǎn lái." jì fán jī yún:" tiān wài yún hán mù yǔ duō, yīn shū hé chǔ jì yān bō? tā xiāng dòng jué chóu qiān zhǒng, xiǎo xiǎo shuāng yú zài jǐ hé?" gǔ yú zèng yǐ shī yún:" huáng shān zǎo yǒu shén xiān yù, bái shǒu cái méng shèng zhǔ zhī." yú tí qí liú yǐng cè zi yún:" rén tiān zōng jī liǎng màn màn, yù huà fēi xiān yǐng zuì nán. zhǐ yǒu shàng qīng cáo xué shì, zì jiā liú yǐng zì jiā kàn."" wǒ yì rén jiān yǒu bàn shēng, sān shān wǔ yuè děng xián xíng. xuě zhōng zhǎo jī fēn míng zài, kě xī fēi hóng jì bù qīng." rén jiān xiān shēng" nà jiāo zhī dào, cóng zǐ xià hū? cóng zǐ zhāng hū?" xiān shēng yuē:" jiē cóng." wèn" hé yǐ jiē cóng?" yuē:" cháo tíng zhī shàng, cóng zǐ xià xiāng dǎng zhī jiān, cóng zǐ zhāng."
乾隆间以老受恩得官者,当涂有二人焉:徐位山名文靖,曹洛裎名麟书。徐同余丙辰召试,而曹乃丙辰同盟友也。徐年九十余,授翰林院检讨。甲戌秋,寄所注《竹书纪年》、诗一册来。《湖居》云:“天将幽致敞湖滨,共我盘桓几十春。守业愿为清白吏,著书羞傍草玄人。妻缘贫惯无交谪,子未骄成肯负薪。那得向平婚嫁毕,三江烟雨任垂纶?”“白驹几向隙间过,荏苒年华长薜萝。闲极有时评北苑,愁来无梦寄南柯。文标司马尊元狩,帖检来禽署永和。湖上游行湖上立,颓唐老大竟如何?”又:“云生渐觉桐弦润,潮上徐看钓艇斜。”“酒缘斋日陈三雅,茶为眠时试一枪。”皆典雅可诵。曹官至侍读学士,少时与鲁之裕亮侪夺槊舞剑,权奇倜傥。后行走上书房,予告归。戊寅年,入山话旧。有《留影杂记》一编,即生平行述也。曾入黄山,遇老入传道,年九十余,行走如飞。诗亦清矫。《金山》云:“日月不离水,荻芦难辨霜。”《饮昭亭》云:“泉细但闻响,山香不见花。”《题泰山》云:“日观天门上几回,层云雪海荡胸开。年来懒读人间字,曾探金泥玉简来。”《寄樊姬》云:“天外云寒暮雨多,音书何处寄烟波?他乡动觉愁千种,小小双鱼载几何?”古渔赠以诗云:“黄山早有神仙遇,白首才蒙圣主知。”余题其《留影》册子云:“人天踪迹两漫漫,欲画飞仙影最难。只有上清曹学士,自家留影自家看。”“我亦人间有半生,三山五岳等闲行。雪中爪迹分明在,可惜飞鸿记不清。”人间先生;“纳交之道,从子夏乎?从子张乎?”先生曰:“皆从。”问;“何以皆从?”曰:“朝廷之上,从子夏;乡党之间,从子张。”
bā shí wǔ
八十五
jǐ wèi, yú zài sūn wén dìng gōng shǔ zhōng, jiàn liàng chái xiān shēng. qí shí guān chá qīng hé nián qī shí yú, yín rán chuí fù, kǒu ruò xuán hé, xiàng zhì fǔ shù shuǐ lì, wěi wěi wàn yán, wú yī sè yǔ xián zì. shǐ píng hòu shì shǐ lù zhī, jí kě zuò zòu shū dú yě. chū cóng hé nán xiàn lìng qǐ jiā, wǔ zǒng dū tián wén jìng, měi bèi hé yī cì, shì zōng zhào jiàn, bì shēng yī guān. zhēn qí shì yě. zuò lìng bù yòng pái piào, shū piàn zhǐ zhào lì mín. zuò fǔ dào bù yòng wén xí, shū chǐ dú yù xià shǔ. yǒu lìng bì xíng, wú qíng bù zhú. dēng huáng hè lóu yún:" míng shèng jī suí tuí làng juǎn, gū wēi shēn tuō huà lán píng. hǎo bǎ jiāng bō chéng dì lǐ, biàn jiào gōu jí yǐn tiān jiāng." qí bào fù kě xiǎng.
己未,余在孙文定公署中,见亮侪先生。其时观察清河;年七十余,银髯垂腹,口若悬河,向制府述水利,娓娓万言,无一涩语闲字。使屏后侍史录之,即可作奏疏读也。初从河南县令起家,忤总督田文镜,每被劾一次,世宗召见,必升一官。真奇士也。作令不用牌票,书片纸召吏民。作府道不用文檄,书尺牍谕下属。有令必行,无情不烛。《登黄鹤楼》云:“名胜迹随颓浪卷,孤危身托画栏凭。好把江波成地醴,遍教沟瘠饮天浆。”其抱负可想。
bā shí liù
八十六
shī yǒu jí píng qiǎn, ér yì wèi shēn cháng zhě. tóng chéng zhāng zhēng shì ruò jū wǔ yuè jiǔ rì zhōu zhōng ǒu chéng yún:" shuǐ chuāng qíng yǎn rì guāng gāo, hé shàng fēng hán zhèng cháng cháo. hū hū mèng huí yì jiā shì, nǚ ér shēng rì shì jīn zhāo." cǐ shī zhēn shì tiān lài. rán bǎ" nǚ" zì huàn yī" nán" zì, biàn bù chéng shī. cǐ zhōng xiāo xī, kǒu bù néng yán.
诗有极平浅,而意味深长者。桐城张征士若驹《五月九日舟中偶成》云:“水窗晴掩日光高,河上风寒正长潮。忽忽梦回忆家事,女儿生日是今朝。”此诗真是天籁。然把“女”字换一“男”字,便不成诗。此中消息,口不能言。
bā shí qī
八十七
xǔ tài jiàn zhě, míng kūn, háng zhōu rén, zài jīng shī pō yǒu qì yàn, ér xìng ài wén shì. cháng guò háng tài shǐ jǐn pǔ jiā, cǎi yě xiàn yī shù qù, bào yǐ rén shēn yī jīn. yù jiāo zhèng tài shǐ hǔ wén, zhèng bù yǔ tōng. rén yí zhèng gù gū qiào zhě. rán qí yǒng hóng dòu shī, pō yǒu sòng guǎng píng fù méi huā zhī yì. cí yún:" jì qǔ líng yún bié hòu shēn, yù hú qīng lèi xuè hén xīn. shāng xīn lüè shì rán yú fǔ, rào zhái hé yuán huàn zuò rén? yì diǎn hóng yí liú yù bì, shí fēn yuán yù shàng yīng chún. zhǐ xián bù jí liú fáng zi, kōng jié tuán yuán wèi liǎo yīn." liáng yáo fēng shǎo zǎi hé yún" cǎi lǜ hé céng shèng cǎi lán? xīng hóng duān hé zhāi jiāng nán. qiě kàn chén shuǐ xīng xīng huó, dé shì líng xī diǎn diǎn hán. qiū hàn kě fán qiáo gèng jià, zhāo yún yīng yǒu mèng tóng gān. shí liú xiāo xī fēn míng shì, zhū niǎo chuāng qián zǐ xì tàn." àn hóng dòu shēng yú guǎng dōng. qián lóng bǐng xū, zhèng dū xué qí dì, liáng wèi liáng dào, gù bǐ cǐ fēn yǒng cǐ tí.
许太监者,名坤,杭州人,在京师颇有气焰,而性爱文士。尝过杭太史堇浦家,采野苋一束去,报以人参一斤。欲交郑太史虎文,郑不与通。人疑郑故孤峭者。然其咏《红豆》诗,颇有宋广平赋梅花之意。词云:“记取灵芸别后身,玉壶清泪血痕新。伤心略似燃于釜,绕宅何缘幻作人?一点红宜留玉臂,十分圆欲上樱唇。只嫌不及榴房子,空结团圆未了因。”梁瑶峰少宰和云;“采绿何曾胜采蓝?猩红端合摘江南。且看沉水星星活,得似灵犀点点含。秋汉可烦桥更驾,朝云应有梦同甘。石榴消息分明是,朱鸟窗前仔细探。”按红豆生于广东。乾隆丙戌,郑督学其地,梁为粮道,故彼此分咏此题。
bā shí bā
八十八
wù xū qiū, yú xiǎo zhù chāng mén. shī rén zhāng kūn nán měi wǎn bì zhì, nián qī shí sān yǐ. sòng qí dēng líng yán yún:" zhèn yī tóng shàng luò hóng tíng, gǔ tǎ yún shēn rù yǎo míng. xiāng jìng cǎo huāng qiū lòu bái, shān cūn yǔ guò mù yān qīng. tiān kōng yī yàn lái xū kǒu, mù luò zhū fēng jiàn dòng tíng. mò xiàng xī fēng gèng huái gǔ, líng gē qīng jué qǐ yáo tīng." yǔ tàn yuē:" cǐ zhōng táng jiā jìng yě." kūn nán xǐ, cì rì chéng shī sān cè, shǔ yú lún tì guān zhī. qí jiā jù rú:" cháo hén shā àn luò, lù qì zhǔ lán wén."" sōng jiān xì lù tōng sēng sì, huā lǐ wēi fēng yáng jiǔ qí." jiē miào. kūn nán bié qù, hòu qián jǐng kāi lái, yòu sòng qí hǔ qiū shī yún:" mí wú yì jiě lián qīng guó, duō bàng zhēn niáng mù shàng shēng." chūn qù yún:" yuè shàng lián gōu fēng tài jí, luò huā rú yǔ bù wén shēng."
戊戌秋,余小住阊门。诗人张昆南每晚必至,年七十三矣。诵其《登灵岩》云:“振衣同上落虹亭,古塔云深入杳冥。香径草荒秋露白,山村雨过暮烟青。天空一雁来胥口,木落诸峰见洞庭。莫向西风更怀古,菱歌清绝起遥汀。”予叹曰:“此中唐佳境也。”昆南喜,次日呈诗三册,属余轮替观之。其佳句如:“潮痕沙岸落,露气渚兰闻。”“松间细路通僧寺,花里微风扬酒旗。”皆妙。昆南别去,后钱景开来,又诵其《虎丘》诗云:“蘼芜亦解怜倾国,多傍贞娘墓上生。”《春去》云:“月上帘钩风太急,落花如雨不闻声。”
bā shí jiǔ
八十九
cháng shú xiào lián shào jūn péi dé, měi qiū shì, bì yǐ shī jiàn tóu. jì qí guān dēng yún" hóng luó bì qǐ jiān liú lí, yuǎn jìn lóng luán yī wàng qí. lóu xià huā diàn lóu shàng qū, liú rén piān zài huà qiáo xī." lù shàng yún:" zuó rì qíng hé jīn rì yǔ, xiāo xiāo péng dǐ zuò chūn hán. fēn míng jí shì lái shí lù, dùn jué yān bō bié yàng kàn."
常熟孝廉邵君培德,每秋试,必以诗见投。记其《观灯》云;“红罗碧绮间琉璃,远近龙鸾一望齐。楼下花钿楼上曲,留人偏在画桥西。”《路上》云:“昨日晴和今日雨,萧萧篷底作春寒。分明即是来时路,顿觉烟波别样看。”
jiǔ shí
九十
yóu xiān shī dà bàn chū yú jì tuō. fāng nán táng jū shì yún:" dào dǐ liú ān wèi jué chén, zuó xiāo xiāng yǔ gòng cháo zhēn. màn jiāng fù guì kuā tóng liè, shǒu bǎn héng yāo dào guǎ rén." cǐ cì bào guì ér zuò tài zhě yě. lù lù táng tài shǐ yún:" xún zhēn tái shàng zǐ yún gāo, ā mǔ xiāo fēn jiàng jié máo. chén shuò dú shū pò wàn juǎn, bù gān hē chì xiǎo ér cáo." cǐ cì wàng yōng rén ào shì zhě yě. fāng jìn wén guān chá yún" yī hén qīng lǜ huà chūn shān, bīng jiǎn shuāng móu yù liàn yán. bù jiě dà luó tiān shàng shì, lán xiāng hé guò zhé rén jiān?" cǐ xī cí chén wài yòng zhī shī yě.
游仙诗大半出于寄托。方南塘居士云:“到底刘安未绝尘,昨宵相与共朝真。漫将富贵夸同列,手板横腰道寡人。”此刺暴贵儿作态者也。陆陆堂太史云:“寻真台上紫云高,阿母宵分降节旄。臣朔读书破万卷,不甘呵叱小儿曹。”此刺妄庸人傲士者也。方近雯观察云;“一痕轻绿画春山,冰剪双眸玉炼颜。不解大罗天上事,兰香何过谪人间?”此惜词臣外用之诗也。
jiǔ shí yī
九十一
tóng chéng yáo kāng bó yǒu guī yuàn yún:" fēn míng zuàn de liǎng méi kāi, shǒu zhé huáng huā shàng jìng tái. shì nǚ wú duān máng bào dào: lín jiā zuó yè yuǎn rén huí."
桐城姚康伯有《闺怨》云:“分明赚得两眉开,手折黄花上镜台。侍女无端忙报道:邻家昨夜远人回。”
jiǔ shí èr
九十二
jiǎng sháo shēng yǔ yú hù xiāng tuī xǔ, wéi lùn shī bù hé zhě: yú bù xǐ huáng shān gǔ, ér xǐ yáng chéng zhāi jiǎng bù xǐ yáng, ér xǐ huáng: kě wèi hé ér bù tóng.
蒋苕生与余互相推许,惟论诗不合者:余不喜黄山谷,而喜杨诚斋;蒋不喜杨,而喜黄:可谓和而不同。
jiǔ shí sān
九十三
sūn wén dìng gōng wèi zhǒng zǎi shí, yú yǐ xiù cái xiū shì xiāng jiàn lǐ, tóu shī yún:" bǎi nián shì zài qí nán zǐ, tiān xià cái guī gǔ dà chén." yòu yuē:" yī náng dé bǎo zhū rú sù, sān shàng yīng wú zǎi xiàng shū." gōng dú zhī, xīn rán yán rù yuē:" mǎn miàn shī shū zhī qì." yǐ ér, wù wǔ kē chū gōng mén xià.
孙文定公为冢宰时,余以秀才修士相见礼,投诗云:“百年事在奇男子,天下才归古大臣。”又曰:“一囊得饱侏儒粟,三上应无宰相书。”公读之,忻然延入曰:“满面诗书之气。”已而,戊午科出公门下。
jiǔ shí sì
九十四
wáng kūn shéng yuē:" shī yǒu zhēn zhě, yǒu wěi zhě, yǒu bù jí wěi zhě. zhēn zhě shàng yǐ, wěi zhě bù rú zhēn zhě rán yōu mèng xué sūn shū áo, zhōng jìng sūn shū áo zhī yì guān shàng cún yě. shǐ bù xué sūn shū áo zhī yì guān, ér zì zhe qí yì guān, zé bù guò lán lǚ zhī yōu mèng ér yǐ. pì rén bù dé kàn zhēn shān shuǐ, zé huà zhōng shān shuǐ, yì zú zì yú. jīn rén dǐ ā qī zǐ, ér yán zhī wú wù, yōng bǐ cū yǎ suǒ wèi bù jí wěi zhě shì yǐ."
王昆绳曰:“诗有真者,有伪者,有不及伪者。真者尚矣,伪者不如真者;然优孟学孙叔敖,终竟孙叔敖之衣冠尚存也。使不学孙叔敖之衣冠,而自着其衣冠,则不过蓝缕之优孟而已。譬人不得看真山水,则画中山水,亦足自娱。今人诋呵七子,而言之无物,庸鄙粗哑;所谓不及伪者是矣。”
jiǔ shí wǔ
九十五
xiè méi zhuāng huì jì shì, guǎng xī xún zhōu rén zuò yù shǐ sān rì, jí zòu hé hé dōng zǒng dū tián wén jìng. cháo tíng yí yǒu zhǐ shǐ, jiāo xíng bù yán xùn. xiān shēng chēng zhǐ shǐ yǒu rén. wèn:" wèi shuí?" yuē:" kǒng zǐ mèng zǐ." wèn:" hé wéi zhǐ shǐ?"" dú kǒng mèng shū, biàn yīng jìn zhōng zhí jiàn." shì zōng lián qí dāi, zhé jūn qián xiào lì. shí yōng zhèng bǐng wǔ shí èr yuè chū qī rì yě. xiān shēng cì dōng pō yù zhōng jì zǐ yóu yùn jì cóng dì pèi cāng yún:" yán shuāng chū yǔn dǒu huí chūn, liú dé chōng hán mào xuě shēn. lún chuò zhà chuán hún sì mèng, qīn péng xiāng qìng gèng wéi rén. gǎn chóu gōng jiàn qū róng mù, yǐ miǎn yín dāng lǐ yù shén. zǎo wǎn fú guī jūn mò tòng, yīng shān bó láo yì qián yīn."" shàng fāng jiè jiàn xīn hé zhuàng, dú bèi shū cí qì jiàn dī. yǐ fēn huáng quán mái bì xuè, hū wén dān quē fàng jīn jī. huā kàn shàng yuàn qī wú dì, xuān shù gāo táng zhàng lǎo qī. qiě tuō nán guān běi tíng qù, dà yuān dōng pàn hè lán xī." jīn shàng dēng jí, shè huán yuán zhí. xiān shēng shū qiú wài yòng, shòu hú nán liáng dào. cháng shā shì rén, gǎn qí yí ài, piàn zhǐ zhī zì, jù zhēn zhòng zhī, gù chuán cǐ èr shǒu. xiān shēng bù xìn fēng shuǐ zhī shuō, tí jīn shān guō pú mù yún:" yún gēn fú làng huā, shēng qì lái hé chǔ? shàng yǒu gǔ bēi cún, zàng shī guō pú mù." xiǎo shì zhī yì, yǐn rán yán wài.
谢梅庄讳济世,广西浔州人;作御史三日,即奏劾河东总督田文镜。朝廷疑有指使,交刑部严讯。先生称指使有人。问:“为谁?”曰:“孔子、孟子。”问:“何为指使?”“读孔、孟书,便应尽忠直谏。”世宗怜其呆,谪军前效力。时雍正丙午十二月初七日也。先生《次东坡(狱中寄子由)韵寄从弟佩苍》云:“严霜初陨陡回春,留得冲寒冒雪身。纶绰乍传浑似梦,亲朋相庆更为人。敢愁弓剑趋戎幕,已免银铛礼狱神。早晚扶归君莫恸,婴姗勃牢亦前因。”“尚方借剑心何壮,牍背书辞气渐低。已分黄泉埋碧血,忽闻丹阙放金鸡。花看上苑期吾弟,萱树高堂仗老妻。且脱南冠北庭去,大宛东畔贺兰西。”今上登极,赦还原职。先生疏求外用,授湖南粮道。长沙士人,感其遗爱,片纸只字,俱珍重之,故传此二首。先生不信风水之说,《题金山郭璞墓》云:“云根浮浪花,生气来何处?上有古碑存,葬师郭璞墓。”晓世之意,隐然言外。
jiǔ shí liù
九十六
gàn zhōu zǒng bīng wáng gōng, zì wǔ táng, míng jí, gōng shī shàn shū. yǔ yú xiāng mù èr shí nián, zhōng bù dé yī wù. dì xiāng tíng guò gàn, gōng jì wǒ é yán yī fāng, jí gǔ jù yī lián yún:" zhōng tiān xuán míng yuè, jué dài yǒu jiā rén."
赣州总兵王公,字午堂,名集,工诗、善书。与余相慕二十年,终不得一晤。弟香亭过赣,公寄我鹅研一方,集古句一联云:“中天悬明月,绝代有佳人。”
jiǔ shí qī
九十七
guò rùn zhōu, jiàn sēng bì duì lián yún:" yào chú fán nǎo xū chéng fó gè yǒu lái yīn mò xiàn rén." guò jiǔ huá sì, yǒu yī duì yún:" fēi míng shān bù liú xiān zhù shì zhēn fú zhǐ shuō jiā cháng."
过润州,见僧壁对联云:“要除烦恼须成佛;各有来因莫羡人。”过九华寺,有一对云:“非名山不留仙住;是真佛只说家常。”
jiǔ shí bā
九十八
xiāng tíng yǐ xuě shī wèi tí, lìng zhū shào nián fēn yǒng ér hú míng yì shū, shǔ yú píng dìng. yú qí shǎng èr jù yún:" dūn fú shàng néng jīng bǎi shòu, qiáng liáng kě xī bù duō shí!" chāi fēng, nǎi hú shēng jí guāng suǒ zuò, shū cháo zhī zǐ yě. shī rén yǒu hòu, xìn zāi!
香亭以《雪狮》为题,令诸少年分咏;而糊名易书,属余评定。余奇赏二句云:“蹲伏尚能惊百兽,强梁可惜不多时!”拆封,乃胡甥吉光所作,书巢之子也。诗人有后,信哉!
jiǔ shí jiǔ
九十九
zhū zhú jūn xué shì yuē:" shī yǐ dào xìng qíng. xìng qíng yǒu hòu bó, shī jìng yǒu qiǎn shēn. xìng qíng hòu zhě, cí qiǎn ér yì shēn xìng qíng báo zhě, cí shēn ér yì qiǎn."
朱竹君学士曰:“诗以道性情。性情有厚薄,诗境有浅深。性情厚者,词浅而意深;性情薄者,词深而意浅。”
yī bǎi
一百
pān yú hé mèng yáo gōng huī xié wèi cuī zū lì suǒ jiǒng, xì wèi niú láng zèng zhī nǚ yún:" qiǎo qī cháng wèi zhuō fū máng, duō xiè tiān sūn zhì qī xiāng. jiù jiè pìn qián guò bǎi wàn, zhī lái yún jǐn kě néng cháng?" zhī nǚ dá yún:" zhī jǐn kōng láo wèn bào zhāng, jìn lái huā yàng fèi shāng liáng. rén jiān zhài fù dōu kān dǐ, dì yì tiān qián bù yì cháng."
番禺何梦瑶工诙谐;为催租吏所窘,戏为《牛郎赠织女》云:“巧妻常为拙夫忙,多谢天孙制七襄。旧借聘钱过百万,织来云锦可能偿?”《织女答》云:“织锦空劳问报章,近来花样费商量。人间债负都堪抵,第一天钱不易偿。”
yī O yī
一O一
xià lǐ gǔ dū xué guǎng dōng, yǒu mén shēng zhèng qí yī zhě, nián shào mào měi, zhōu zhōng jì zuì ér bī zhī. zhèng bó rán nù yuē:" shǐ bù dé!" xià zèng yǐ shī yún:" róu qíng sì shuǐ cóng tóu mǒ, yìng yǔ rú dāo dài jiǔ tīng." chéng yú mén běi shàng, lǚ diàn zhǔ rén zhāo jì yòu jiǔ. yú mén yǔ tóng yǐn, ér què qí mián, zuò shī yuē:" huā míng yě diàn chūn wú zhǔ, yuè hēi qiū lín xìng yǒu dēng." pān yún xuān xiào yuē:" cì jù, yǒu xiǎo shuō bǐng zhú dá dàn zhī yì."
夏醴谷督学广东,有门生郑齐一者,年少貌美,舟中妓醉而逼之。郑勃然怒曰:“使不得!”夏赠以诗云:“柔情似水从头抹,硬语如刀带酒听。”程鱼门北上,旅店主人招妓侑酒。鱼门与同饮,而却其眠,作诗曰:“花明野店春无主,月黑秋林幸有灯。”潘筠轩笑曰:“次句,有小说秉烛达旦之意。”
yī O èr
一O二
cài chí zhèng pín shí, yù sēng sì. sēng yàn zhī, cài tí sōng shù yún:" cháng zài yǎn qián jūn mò yàn, huà wéi lóng qù jiàn yīng nán." huáng zhī jì yù suí yuán. huò qīng zhī, huáng yì tí sōng shù yún:" jì rén lí xià yīn chūn hǎo, tīng wǒ fēng shēng zài lǎo lái."
蔡持正贫时,寓僧寺。僧厌之,蔡题《松树》云:“常在眼前君莫厌,化为龙去见应难。”黄之纪寓随园。或轻之,黄亦题《松树》云:“寄人篱下因春好,听我风声在老来。”