fèi zhōng hǔ fù jī hú bì shí yuán niè hǔ lǐ zhēng tiān bǎo xuǎn rén
费忠 虎妇 稽胡 碧石 鼋啮虎 李徵 天宝选人
fèi zhōng
费忠
fèi zhōu mán rén, jǔ zú xìng fèi shì. jìng duō hǔ bào, sú jiē lóu jū yǐ bì zhī. kāi yuán zhōng, dí guāng sì wèi cì shǐ, qí sūn bó wàng shēng yú guān shě. bó wàng rǔ mǔ xù fèi zhōng jìn yǒng néng shè, cháng zì zhōu fù mǐ huán jiā, shān lù jiàn zǔ, bù jué rì mù. qián chéng shàng sān shí yú lǐ, zhōng jù bù miǎn, yǐ suǒ chí rèn, yì xīn shù shù, qiāo shí qǔ huǒ, fén zhī zì shǒu. xū yú, wén hǔ zhī shēng, zhèn dòng lín sǒu. zhōng yǐ tóu jīn mào" mào" yuán zuò" wèi", jù míng chāo běn gǎi. mǐ dài, yāo dài shù zhī, lì yú huǒ guāng zhī xià, tǐng shēn shàng dà shù. qǐng zhī, sì hǔ tóng zhì, wàng jiàn mǐ dài. dà hǔ qián jué, jì zhī fēi rén, xiāng gù mò rán. cì hǔ yǐn èr zi qù, dà hǔ dú liú huǒ suǒ. hū ěr tuō pí, shì yī lǎo rén, zhěn shǒu ér mèi. zhōng sù jìn jié, xīn pō qīng zhī, nǎi xú xià shù è qí hóu, yǐ dāo nǐ tóu. lǎo rén qǐ mìng, zhōng fù qí shǒu ér jié wèn zhī, yún shì běi cūn fèi lǎo, bèi fá wèi hǔ, tiān cáo yǒu rì lì lìng shí rén, jīn yè hé shí fèi zhōng, gù hòu qí rén. shì lái zhèng zhí mǐ dài, yì shén yù yàng, liú cǐ xū qí fù lái ěr, bù yì wèi jūn suǒ zhí. rú bù xìn, kě yú wǒ yāo biān kàn rì lì, dāng zhī zhī. zhōng guān lì bì. wèn" hé yǐ jiù wǒ?" dá yuē:" ruò yǒu tóng xìng míng rén, yì kě xiāng dài. yì shí shì jué, wǒ dāng wèi shòu fá, bù guò shí rì jī è ěr." zhōng yún:" jīn yǒu nán cūn fèi zhōng, kě dài wǒ fǒu?" lǎo rén xǔ zhī. zhōng xiān chí qí pí shàng shù miǎo, rán hòu xià jiě lǎo rén. lǎo rén yuē:" jūn dì láo fù qí shēn fù shù, wǒ ruò rù pí, zé bù xiāng shí, tuō wén hǒu luò dì, bì dāng bèi shí. shì lǐ zé rán, fēi fù yuē yě." zhōng yǔ jué, shàng shù, zhì pí hái zhī. lǎo rén dé pí, cóng hòu jiǎo rù, fù xíng zhī hòu, dà hǒu shù shí shēng, nǎi qù. zhōng dé huán jiā. shù rì, nán cūn fèi zhōng chú dì yù dàn yě. chū guǎng yì jì
费州蛮人,举族姓费氏。境多虎暴,俗皆楼居以避之。开元中,狄光嗣为刺史,其孙博望生于官舍。博望乳母婿费忠劲勇能射,尝自州负米还家,山路见阻,不觉日暮。前程尚三十余里,忠惧不免,以所持刃,刈薪数束,敲石取火,焚之自守。须臾,闻虎之声,震动林薮。忠以头巾冒(“冒”原作“胃”,据明抄本改。)米袋,腰带束之,立于火光之下,挺身上大树。顷之,四虎同至,望见米袋。大虎前蹶,既知非人,相顾默然。次虎引二子去,大虎独留火所。忽尔脱皮,是一老人,枕手而寐。忠素劲捷,心颇轻之,乃徐下树扼其喉,以刀拟头。老人乞命,忠缚其手而诘问之,云是北村费老,被罚为虎,天曹有日历令食人,今夜合食费忠,故候其人。适来正值米袋,意甚郁怏,留此须其复来耳,不意为君所执。如不信,可于我腰边看日历,当知之。忠观历毕。问“何以救我?”答曰:“若有同姓名人,亦可相代。异时事觉,我当为受罚,不过十日饥饿耳。”忠云:“今有南村费忠,可代我否?”老人许之。忠先持其皮上树杪,然后下解老人。老人曰:“君第牢缚其身附树,我若入皮,则不相识,脱闻吼落地,必当被食。事理则然,非负约也。”忠与诀,上树,掷皮还之。老人得皮,从后脚入,复形之后,大吼数十声,乃去。忠得还家。数日,南村费忠锄地遇啖也。(出《广异记》)
hǔ fù
虎妇
táng kāi yuán zhōng, yǒu hǔ qǔ rén jiā nǚ wèi qī, yú shēn shān jié shì ér jū. jīng èr zài, qí fù bù zhī jué. hòu hū yǒu èr kè xié jiǔ ér zhì, biàn yú shì zhōng qún yǐn. jiè qí fù yún:" cǐ kè shāo yì, shèn wú kuī qù." xū yú jiē zuì mián, fù nǚ wǎng shì, xī hǔ yě. xīn dà jīng hài, ér bù gǎn yán. jiǔ zhī, hǔ fù wéi rén xíng, hái wèi fù yuē:" dé wú kuī hū?" fù yán chū bù gǎn lí cǐ. hòu hū yún sī jiā, yuàn yī guī jìn. jīng shí rì, fū jiāng jiǔ ròu yǔ fù xié xíng, jiàn dào qī jiā, yù shēn shuǐ, fù rén xiān dù. hǔ fāng qiān yī, fù xì yún:" qīng bèi hòu hé dé yǒu hǔ wěi chū?" hǔ dà cán, suì bù dù shuǐ, yīn ěr jí chí bù fǎn. chū guǎng yì jì
唐开元中,有虎取人家女为妻,于深山结室而居。经二载,其妇不之觉。后忽有二客携酒而至,便于室中群饮。戒其妇云:“此客稍异,慎无窥觑。”须臾皆醉眠,妇女往视,悉虎也。心大惊骇,而不敢言。久之,虎复为人形,还谓妇曰:“得无窥乎?”妇言初不敢离此。后忽云思家,愿一归觐。经十日,夫将酒肉与妇偕行,渐到妻家,遇深水,妇人先渡。虎方褰衣,妇戏云:“卿背后何得有虎尾出?”虎大惭,遂不渡水,因尔疾驰不返。(出《广异记》)
jī hú
稽胡
cí zhōu jī hú zhě yǐ yì liè wèi yè. táng kāi yuán mò, zhú lù shēn shān. lù jí zǒu tóu yī shì, shì zhōng yǒu dào shì, zhū yī píng àn ér zuò. jiàn hú jīng è, wèn qí lái yóu. hú jù yán xìng míng, yún:" shì zhú yī lù, bù jué shēn rù, cí xiè chōng tū." dào shì wèi hú yuē:" wǒ shì hǔ wáng, tiān dì lìng wǒ zhǔ shī zhū hǔ zhī shí, yī qiè shòu gè yǒu duì, wú wǎng yě. shì wén rǔ chēng xìng míng, hé wéi wú shí. àn tóu yǒu zhū bǐ jí bēi jiān bù jí, yīn kāi bù yǐ shì hú. hú zhàn jù liáng jiǔ, gù qiú shì fàng. dào shì yún:" wú bù xī fàng rǔ, tiān mìng rú cǐ. wèi zhī nài hé? ruò fàng rǔ, biàn shī wǒ yī shí. rǔ jì xiāng yù, bì wèi qǔ miǎn." jiǔ zhī nǎi yún:" míng rì kě zuò cǎo rén, yǐ jǐ yī fú zhī, jí zhū xuè sān dòu juàn yī pǐ, chí yǔ jù lái." huò dāng de miǎn. hú chí huí wèi qù, jiàn qún hǔ lái zhāo, dào shì chǔ fèn suǒ shí, suì gè sàn qù. hú xún zài bài ér hái. yì rì, nǎi chí wù yǐ yì. dào shì xiào yuē:" ěr néng yǒu xìn, gù wèi jiā shì." yīn lìng hú lì" lì" zì yuán quē. jù míng chāo běn bǔ. cǎo rén tíng zhōng, zhì zhū xuè yú qí cè. rán hòu lìng hú shàng shù, yǐ xià wàng zhī gāo shí yú zhàng. yún:" zhǐ cǐ dé yǐ. kě yǐ juàn fù shēn zhuó shù. bù ěr, kǒng yǒu sǔn luò." xún hái fáng zhōng, biàn zuò yī hǔ. chū tíng yǎng shì hú, dà háo hǒu shù sì, xiàng shù tiào yuè. zhī hú bù kě dé, nǎi jué cǎo rén, zhì gāo shù zhàng. wǎng shí zhū xuè jǐn, rù fáng fù wèi dào shì. wèi hú yuē:" kě sù xià lái." hú xià zài bài. biàn yǐ zhū bǐ gōu hú míng, yú shì miǎn nán. chū guǎng yì jì
慈州稽胡者以弋猎为业。唐开元末,逐鹿深山。鹿急走投一室,室中有道士,朱衣凭案而坐。见胡惊愕,问其来由。胡具言姓名,云:“适逐一鹿,不觉深入,辞谢冲突。”道士谓胡曰:“我是虎王,天帝令我主施诸虎之食,一切兽各有对,无枉也。适闻汝称姓名,合为吾食。案头有朱笔及杯兼簿籍,因开簿以示胡。胡战惧良久,固求释放。道士云:“吾不惜放汝,天命如此。为之奈何?若放汝,便失我一食。汝既相遇,必为取免。”久之乃云:“明日可作草人,以己衣服之,及猪血三斗、绢一匹,持与俱来。”或当得免。胡迟回未去,见群虎来朝,道士处分所食,遂各散去。胡寻再拜而还。翌日,乃持物以诣。道士笑曰:“尔能有信,故为佳士。”因令胡立(“立”字原缺。据明抄本补。)草人庭中,置猪血于其侧。然后令胡上树,以下望之高十余丈。云:“止此得矣。可以绢缚身着树。不尔,恐有损落。”寻还房中,变作一虎。出庭仰视胡,大嗥吼数四,向树跳跃。知胡不可得,乃攫草人,掷高数丈。往食猪血尽,入房复为道士。谓胡曰:“可速下来。”胡下再拜。便以朱笔勾胡名,于是免难。(出《广异记》)
bì shí
碧石
kāi yuán mò, yú zhōu duō hǔ bào. shè jī jǐng, héng wèi dé zhī. yuè xī, rén yǒu dēng shù hòu wàng, jiàn yī chāng guǐ rú qī bā suì xiǎo ér, wú yī qīng xíng, tōng shēn bì sè, lái fā qí jī. jí guò, rén yòu xià shù zhèng" zhèng" yuán zuò" zhǐ", jù míng chāo běn gǎi. zhī. xū yú, yī hǔ jìng lái, wèi xiàn jī suǒ zhōng ér sǐ. jiǔ zhī, xiǎo ér xíng kū ér fǎn, yīn rù hǔ kǒu. jí míng kāi shì, yǒu bì shí dà rú jī zǐ zài hǔ hóu yān. chū guǎng yì jì
开元末,渝州多虎暴。设机阱,恒未得之。月夕,人有登树候望,见一伥鬼如七八岁小儿,无衣轻行,通身碧色,来发其机。及过,人又下树正(“正”原作“止”,据明抄本改。)之。须臾,一虎径来,为陷机所中而死。久之,小儿行哭而返,因入虎口。及明开视,有碧石大如鸡子在虎喉焉。(出《广异记》)
yuán niè hǔ
鼋啮虎
tiān bǎo qī zài, xuān chéng jùn jiāng zhōng yuán chū, hǔ bó zhī, yuán niè hǔ èr chuāng. hǔ nù, bá yuán zhī shǒu. ér hǔ chuāng shén, yì sǐ. chū guǎng yì jì
天宝七载,宣城郡江中鼋出,虎搏之,鼋啮虎二疮。虎怒,拔鼋之首。而虎疮甚,亦死。(出《广异记》)
lǐ zhēng
李徵
lǒng xī lǐ zhēng, huáng zú zi, jiā yú guó lüè. wēi shǎo bó xué, shàn zhǔ wén. ruò guàn cóng zhōu fǔ gòng yān, shí hào míng shì. tiān bǎo shí zài chūn yú shàng shū yòu chéng yáng méi bǎng xià dēng jìn shì dì. hòu shù nián, diào bǔ jiāng nán wèi. zhēng xìng shū yì, shì cái jù ào, bù néng qū jī bēi liáo. cháng yù yù bù lè. měi tóng shě huì, jì hān, gù wèi qí qún guān yuē:" shēng nǎi yǔ jūn děng wéi wǔ yé!" qí liáo zuǒ xián jí zhī. jí xiè zhì, zé tuì guī bì mén, bù yú rén tōng zhě jìn suì yú. hòu pò yī shí, nǎi jù zhuāng dōng yóu wú chǔ zhī jiān, yǐ gàn jùn guó zhǎng lì. wú chǔ rén wén qí shēng gù jiǔ yǐ. jí zhì, jiē kāi guǎn yǐ qí zhī. yàn yóu jí huān. jiāng qù, xī hòu yí yǐ shí qí náng tuó. zhēng zài wú chǔ qiě zhōu suì, suǒ huò kuì yí shén duō. xī guī guó lüè. wèi zhì, shě yú rǔ fén nì lǚ zhōng. hū bèi jí fā kuáng, biān chuí pū zhě. pū zhě bù shèng qí kǔ. rú shì xún yú, jí yì shén. wú hé, yè kuáng zǒu, mò zhī qí shì. jiā tóng jī qí qù ér cì zhī, jǐn yī yuè ér zhēng jìng bù huí. yú shì pū zhě qū qí chéng mǎ, qiè qí náng tuó ér yuǎn dùn qù. zhì míng nián, chén jùn yuán cān yǐ jiān chá yù shǐ fèng zhào shǐ lǐng nán, chéng chuán zhì shāng yú jiè. chén jiāng fā, qí yì zhě bái yuē:" dào yǒu hǔ bào ér shí rén, gù guò yú cǐ zhě, fēi zhòu ér mò gǎn jìn. jīn shàng zǎo, yuàn qiě zhù chē, jué bù kě qián." cān nù yuē:" wǒ tiān zǐ shǐ, zhòng qí jí duō, shān zé zhī shòu néng wéi hài yé?" suì mìng jià qù. xíng wèi jǐn yī lǐ, guǒ yǒu yī hǔ zì cǎo zhōng tū chū. cān jīng shén. é ér hǔ nì shēn cǎo zhōng, rén shēng ér yán yuē:" yì hū zāi, jǐ shāng wǒ gù rén yě!" cān líng qí yīn shì lǐ zhēng. cān xī yǔ zhēng tóng dēng jìn shì dì, fēn jí shēn, bié yǒu nián yǐ. hū wén qí yǔ, jì jīng qiě yì, ér mò cè yān. suì wèn yuē:" zi wèi shuí? dé fēi gù rén lǒng xī zǐ hū?" hǔ shēn yín shù shēng, ruò jiē qì zhī zhuàng. yǐ ér wèi cān yuē:" wǒ lǐ zhēng yě. jūn xìng shǎo liú, yǔ wǒ yī yǔ." cān jí jiàng qí. yīn wèn yuē:" lǐ jūn, lǐ jūn, hé wéi ér zhì shì yě?" hǔ yuē:" wǒ zì yǔ zú xià bié, yīn wèn" wèn" zì yuán quē. jù míng chāo běn bǔ. kuàng zǔ qiě jiǔ yǐ. xìng xǐ de wú yàng hū, jīn yòu qù hé shì? xiàng zhě jiàn jūn, yǒu èr lì qū ér qián, yì lì qiè yìn náng yǐ dǎo. yōng fēi wéi yù shǐ ér chū shǐ hū?" cān yuē:" jìn zhě xìng de bèi yù shǐ zhī liè, jīn nǎi shǐ lǐng nán." hǔ yuē:" wú zi yǐ wén xué lì shēn, wèi dēng cháo xù, kě wèi shèng yǐ. kuàng xiàn tái qīng jùn, fēn jiǔ bǎi kuí, shèng míng shèn zé, yóu yì yú rén. xīn xǐ gù rén jū cǐ dì, shén kě hè." cān yuē:" wǎng zhě wú yǔ zhí shì tóng nián chéng míng, jiāo qì shēn mì, yì yú cháng yǒu. zì shēng róng jiān zǔ, shí qù rú liú, xiǎng wàng fēng yí, xīn mù jù duàn. bù yì jīn rì, huò jūn niàn jiù zhī yán. suī rán, zhí shì hé wéi bù wǒ jiàn, ér zì nì yú cǎo mǎng zhōng? gù rén zhī fēn, qǐ dāng rú shì yé?" hǔ yuē:" wǒ jīn bù wéi rén yǐ, ān dé jiàn jūn hū?" cān jí jí qí shì. hǔ yuē:" wǒ qián shēn kè wú chǔ, qù suì fāng hái. dào cì rǔ fén, hū yīng jí fā kuáng zǒu shān gǔ zhōng. é yǐ zuǒ yòu shǒu jù dì ér bù, zì shì jué xīn yù hěn, lì yù bèi. jí shì qí gōng bì, zé yǒu lí máo shēng yān. yòu jiàn miǎn yī ér xíng yú dào zhě fù ér bēn zhě yì ér áo zhě cuì ér chí zhě, zé yù de ér dàn zhī. jì zhì hàn yīn nán, yǐ jī cháng suǒ pò, zhí yī rén tú rán qí jī, yīn qín yǐ jǔ zhī lì jǐn. yóu cǐ shuài yǐ wéi cháng. fēi bù niàn qī nú, sī péng yǒu, zhí yǐ xíng fù shén zhī, yī rì huà wéi yì shòu, yǒu miǎn yú rén, gù fēn bú jiàn yǐ. jiē fū! wǒ yǔ jūn tóng nián dēng dì, jiāo qì sù hòu, jīn rì zhí tiān xiàn, yào qīn yǒu, ér wǒ nì shēn lín sǒu, yǒng xiè rén huán, yuè ér xū tiān, fǔ ér qì dì, shēn huǐ bù yòng. shì guǒ mìng hū?" yīn hū yín zī jiē, dài bù zì shèng, suì qì. cān qiě wèn yuē:" jūn jīn jì wèi yì lèi, hé shàng néng rén yán yé?" hǔ yuē:" wǒ jīn xíng biàn ér xīn shén wù, gù yǒu chēng tū. yǐ sǒng yǐ hèn, nán jǐn dào ěr. xìng gù rén niàn wǒ, shēn shù wǒ wú zhuàng zhī jiù, yì qí yuàn yě. rán jūn zì nán fāng huí chē, wǒ zài zhí jūn, bì dāng mèi qí píng shēng ěr. cǐ shí shì jūn zhī qū, yóu wú jī shàng yī wù. jūn yì yí yán qí jǐng cóng yǐ bèi zhī, wú shǐ chéng wǒ zhī zuì, qǔ xiào yú shì jūn zǐ." yòu yuē:" wǒ yǔ jūn zhēn wàng xíng zhī yǒu yě, ér wǒ jiāng yǒu suǒ tuō, qí kě hū?" cān yuē:" píng xī gù rén, ān yǒu bù kě zāi? hèn wèi zhī hé rú shì, yuàn jǐn jiào zhī." hǔ yuē:" jūn bù xǔ wǒ, wǒ hé gǎn yán? jīn jì xǔ wǒ, qǐ yǒu yǐn yé? chū wǒ yú nì lǚ zhōng, wèi jí fā kuáng. jì rù huāng shān, ér pū zhě qū wǒ chéng mǎ yī náng xī táo qù. wú qī nú shàng zài guó lüè, qǐ niàn wǒ huà wéi yì lèi hū? jūn ruò zì nán huí, wèi jī shū fǎng qī zǐ, dàn yún wǒ yǐ sǐ, wú yán jīn rì shì. xìng jì zhī!" yòu yuē:" wú yú rén shì qiě wú zī yè, yǒu zi shàng zhì, gù nán zì móu. jūn wèi liè zhōu xíng, sù bǐng sù yì, xī rì zhī fēn, qǐ tā rén néng yòu zāi? bì wàng niàn qí gū ruò, shí zhèn qí fá, wú shǐ piǎo sǐ yú dào tú, yì ēn zhī dà zhě." yán yǐ yòu bēi qì. cān yì qì yuē:" cān yǔ zú xià xiū qī tóng yān, rán zé zú xià zǐ yì cān zi yě. dāng lì fù hòu mìng, yòu hé yú qí bù zhì zāi?" hǔ yuē:" wǒ yǒu jiù wén shù shí piān wèi xíng yú dài, suī yǒu yí gǎo, jìn jiē sàn luò, jūn wèi wǒ chuán lù, chéng bù gǎn liè rén zhī yù, rán yì guì chuán yú zǐ sūn yě." cān jí hū pū mìng bǐ, suí qí kǒu shū, jìn èr shí zhāng. wén shén gāo, lǐ shén yuǎn. cān yuè ér tàn zhě zài sān. hǔ yuē:" cǐ wú píng shēng zhī sù yě, ān gǎn wàng qí chuán hū?" yòu yuē:" jūn xián mìng chéng chuán, dāng shén bēn pò. jīn jiǔ liú yì lì, jīng sǒng wàn duān. yǔ jūn yǒng jué, yì tú zhī hèn, hé kě yán zāi?" cān yì yǔ zhī xù bié, jiǔ ér fāng qù. cān zì nán huí, suì zhuān mìng chí shū jí chēng fù zhī lǐ, jì yú zhēng zi. yuè yú, zhēng zi zì guó lüè lái jīng yì cān mén, qiú xiān rén zhī jiù. cān bù dé yǐ, jù shū qí shì. hòu cān yǐ jǐ fèng jūn gěi zhēng qī zǐ, miǎn jī dòng yān. cān hòu guān zhì bīng bù shì láng. chū xuān shì zhì
陇西李徵,皇族子,家于虢略。微少博学,善属文。弱冠从州府贡焉,时号名士。天宝十载春于尚书右丞杨没榜下登进士第。后数年,调补江南尉。徵性疏逸,恃才倨傲,不能屈迹卑僚。尝郁郁不乐。每同舍会,既酣,顾谓其群官曰:“生乃与君等为伍耶!”其僚佐咸嫉之。及谢秩,则退归闭门,不与人通者近岁余。后迫衣食,乃具妆东游吴楚之间,以干郡国长吏。吴楚人闻其声固久矣。及至,皆开馆以俟之。宴游极欢。将去,悉厚遗以实其囊橐。徵在吴楚且周岁,所获馈遗甚多。西归虢略。未至,舍于汝坟逆旅中。忽被疾发狂,鞭捶仆者。仆者不胜其苦。如是旬余,疾益甚。无何,夜狂走,莫知其适。家僮迹其去而伺之,尽一月而徵竟不回。于是仆者驱其乘马,挈其囊橐而远遁去。至明年,陈郡袁傪以监察御史奉诏使岭南,乘传至商于界。晨将发,其驿者白曰:“道有虎暴而食人,故过于此者,非昼而莫敢进。今尚早,愿且驻车,决不可前。”傪怒曰:“我天子使,众骑极多,山泽之兽能为害耶?”遂命驾去。行未尽一里,果有一虎自草中突出。傪惊甚。俄而虎匿身草中,人声而言曰:“异乎哉,几伤我故人也!”傪聆其音似李徵。傪昔与徵同登进士第,分极深,别有年矣。忽闻其语,既惊且异,而莫测焉。遂问曰:“子为谁?得非故人陇西子乎?”虎呻吟数声,若嗟泣之状。已而谓傪曰:“我李徵也。君幸少留,与我一语。”傪即降骑。因问曰:“李君,李君,何为而至是也?”虎曰:“我自与足下别,音问(“问”字原阙。据明抄本补。)旷阻且久矣。幸喜得无恙乎,今又去何适?向者见君,有二吏驱而前,驿隶挈印囊以导。庸非为御史而出使乎?”傪曰:“近者幸得备御史之列,今乃使岭南。”虎曰:“吾子以文学立身,位登朝序,可谓盛矣。况宪台清峻,分乣百揆,圣明慎择,尤异于人。心喜故人居此地,甚可贺。”傪曰:“往者吾与执事同年成名,交契深密,异于常友。自声容间阻,时去如流,想望风仪,心目俱断。不意今日,获君念旧之言。虽然,执事何为不我见,而自匿于草莽中?故人之分,岂当如是耶?”虎曰:“我今不为人矣,安得见君乎?”傪即诘其事。虎曰:“我前身客吴楚,去岁方还。道次汝坟,忽婴疾发狂走山谷中。俄以左右手据地而步,自是觉心愈狠,力愈倍。及视其肱髀,则有厘毛生焉。又见冕衣而行于道者、负而奔者、翼而翱者、毳而驰者,则欲得而啖之。既至汉阴南,以饥肠所迫,值一人腯然其肌,因擒以咀之立尽。由此率以为常。非不念妻孥,思朋友,直以行负神祗,一日化为异兽,有腼于人,故分不见矣。嗟夫!我与君同年登第,交契素厚,今日执天宪,耀亲友,而我匿身林薮,永谢人寰,跃而吁天,俯而泣地,身毁不用。是果命乎?”因呼吟咨嗟,殆不自胜,遂泣。傪且问曰:“君今既为异类,何尚能人言耶?”虎曰:“我今形变而心甚悟,故有摚突。以悚以恨,难尽道耳。幸故人念我,深恕我无状之咎,亦其愿也。然君自南方回车,我再值君,必当昧其平生耳。此时视君之躯,犹吾机上一物。君亦宜严其警从以备之,无使成我之罪,取笑于士君子。”又曰:“我与君真忘形之友也,而我将有所托,其可乎?”傪曰:“平昔故人,安有不可哉?恨未知何如事,愿尽教之。”虎曰:“君不许我,我何敢言?今既许我,岂有隐耶?初我于逆旅中,为疾发狂。既入荒山,而仆者驱我乘马衣囊悉逃去。吾妻孥尚在虢略,岂念我化为异类乎?君若自南回,为赍书访妻子,但云我已死,无言今日事。幸记之!”又曰:“吾于人世且无资业,有子尚稚,固难自谋。君位列周行,素秉夙义,昔日之分,岂他人能右哉?必望念其孤弱,时赈其乏,无使殍死于道途,亦恩之大者。”言已又悲泣。傪亦泣曰:“傪与足下休戚同焉,然则足下子亦傪子也。当力副厚命,又何虞其不至哉?”虎曰:“我有旧文数十篇未行于代,虽有遗稿,尽皆散落,君为我传录,诚不敢列人之阈,然亦贵传于子孙也。”傪即呼仆命笔,随其口书,近二十章。文甚高,理甚远。傪阅而叹者再三。虎曰:“此吾平生之素也,安敢望其传乎?”又曰:“君衔命乘传,当甚奔迫。今久留驿隶,兢悚万端。与君永诀,异途之恨,何可言哉?”傪亦与之叙别,久而方去。傪自南回,遂专命持书及摚赙之礼,寄于徵子。月余,徵子自虢略来京诣傪门,求先人之柩。傪不得已,具疏其事。后傪以己俸均给徵妻子,免饥冻焉。傪后官至兵部侍郎。(出《宣室志》)
tiān bǎo xuǎn rén
天宝选人
tiān bǎo nián zhōng, yǒu xuǎn rén rù jīng, lù xíng rì mù, tóu yī cūn sēng fáng qiú sù. sēng bù zài. shí yǐ hūn hēi, tā qù bù dé, suì jiù tà jiǎ sù, ān mǎ zhì yú bié shì. chí míng jiāng fā, ǒu xún xíng yuàn nèi. zhì yuàn hòu pò wū zhōng, hū jiàn yī nǚ zǐ. nián shí qī bā, róng sè shén lì. gài hǔ pí. shú qǐn zhī cì, cǐ rén nǎi xú xíng, chè hǔ pí cáng zhī. nǚ zǐ jué, shén jīng jù, yīn ér wèi qī. wèn qí suǒ yǐ, nǎi yán táo nàn, zhì cǐ cáng fú. qù jiā yǐ yuǎn, zài zhī bié chéng, fù xuǎn. xuǎn jì jiù, yòu yǔ tóng zhī guān. shù nián zhì mǎn, shēng zǐ shù rén. yī rì jù xíng, fù zhì qián sù chù. sēng yǒu zài zhě, yán nà ér sù. míng rì, wèi fā jiān, yīn xiào yǔ qī yuē:" jūn qǐ bù jì yú yǔ jūn chū xiāng jiàn chù yé?" qī nù yuē:" mǒu běn fēi rén lèi, ǒu ěr wèi jūn suǒ shōu, yǒu zi shù rén. néng bú jiàn xián, gǎn qiě tóng chǔ. jīn rú jiàn chǐ, qǐ tú wèi yǔ ěr? hái wǒ gù yī, cóng wǒ suǒ shì." cǐ rén fāng xiè yǐ guò yán, rán qī nù bù yǐ, suǒ gù yī zhuǎn jí. cǐ rén dù bù kě zhì, nǎi yuē:" jūn yī zài běi wū jiān, zì wǎng qǔ." nǚ rén dà nù, mù rú diàn guāng, chāng kuáng rù běi wū jiān xún mì hǔ pí, pī zhī yú tǐ. tiào yuè shù bù, yǐ chéng jù hǔ, xiāo hǒu huí gù, wàng lín ér wǎng. cǐ rén jīng jù, shōu zi ér xíng. chū yuán huà jì
天宝年中,有选人入京,路行日暮,投一村僧房求宿。僧不在。时已昏黑,他去不得,遂就榻假宿,鞍马置于别室。迟明将发,偶巡行院内。至院后破屋中,忽见一女子。年十七八,容色甚丽。盖虎皮。熟寝之次,此人乃徐行,掣虎皮藏之。女子觉,甚惊惧,因而为妻。问其所以,乃言逃难,至此藏伏。去家已远,载之别乘,赴选。选既就,又与同之官。数年秩满,生子数人。一日俱行,复至前宿处。僧有在者,延纳而宿。明日,未发间,因笑语妻曰:“君岂不记余与君初相见处耶?”妻怒曰:“某本非人类,偶尔为君所收,有子数人。能不见嫌,敢且同处。今如见耻,岂徒为语耳?还我故衣,从我所适。”此人方谢以过言,然妻怒不已,索故衣转急。此人度不可制,乃曰:“君衣在北屋间,自往取。”女人大怒,目如电光,猖狂入北屋间寻觅虎皮,披之于体。跳跃数步,已成巨虎,哮吼回顾,望林而往。此人惊惧,收子而行。(出《原化记》)