mín sú
民俗

fán bǎi suǒ mài yǐn shí zhī rén, zhuāng xiān jìng pán hé qì mǐn, chē yán dòng shǐ, qí qiǎo kě ài, shí wèi hé gēng, bù gǎn cǎo lüè. qí mài yào mài guà, jiē jù guān dài. zhì yú qǐ gài zhě, yì yǒu guī gé. shāo shì xiè dài, zhòng suǒ bù róng. qí shì nóng gōng shāng zhū xíng bǎi hù yī zhuāng, gè yǒu běn shǎi, bù gǎn yuè wài. wèi rú xiāng pù guǒ xiāng rén, jí dǐng mào pī bèi zhì kù zhǎng shì, jí zhe zào shān jiǎo dài bù dǐng mào zhī lèi. jiē shì xíng rén, biàn rèn dé shì hé sè mù. jiā zhī rén qíng gāo yì, ruò jiàn wài fāng zhī rén wèi dōu rén líng qī, zhòng bì jiù hù zhī. huò jiàn jūn pù shōu lǐng dào dòu zhēng gōng shì, héng shēn quàn jiù, yǒu péi jiǔ shí yán guān fāng jiù zhī zhě, yì wú dàn yě. huò yǒu cóng wài xīn lái, lín zuǒ jū zhù, zé xiāng jiè dòng shǐ, xiàn yí tāng chá, zhǐ yǐn mǎi mài zhī lèi. gèng yǒu tí chá píng zhī rén, měi rì lín lǐ hù xiāng zhī chá, xiāng wèn dòng jìng. fán bǎi jí xiōng zhī jiā, rén jiē yíng mén. qí zhèng jiǔ diàn hù, jiàn jiǎo diàn sān liǎng cì dǎ jiǔ, biàn gǎn jiè yǔ èr wǔ bǎi liǎng yín qì. yǐ zhì pín xià rén jiā, jiù diàn hū jiǔ, yì yòng yín qì gōng sòng. yǒu lián yè yǐn zhě, cì rì qǔ zhī. zhū jì guǎn zhǐ jiù diàn hū jiǔ ér yǐ, yín qì gōng sòng, yì fù rú shì. qí kuò lüè dà liàng, tiān xià wú zhī yě. yǐ qí rén yān hào ráng, tiān shí shù wàn zhòng bù jiā duō, jiǎn zhī bù jué shǎo. suǒ wèi huā zhèn jiǔ chí, xiāng shān yào hǎi. bié yǒu yōu fāng xiǎo xiàng, yàn guǎn gē lóu, jǔ zhī wàn shù, bù yù fán suì.
凡百所賣飲食之人，裝鮮淨盤合器皿，車檐動使，奇巧可愛，食味和羹，不敢草略。其賣藥賣卦，皆具冠帶。至於乞丐者，亦有規格。稍似懈怠，眾所不容。其士農工商諸行百戶衣裝，各有本色，不敢越外。謂如香鋪裹香人，即頂帽披背；質庫掌事，即着皂衫角帶不頂帽之類。街市行人，便認得是何色目。加之人情高誼，若見外方之人為都人凌欺，眾必救護之。或見軍鋪收領到鬥爭公事，橫身勸救，有陪酒食檐官方救之者，亦無憚也。或有從外新來，鄰左居住，則相借動使，獻遺湯茶，指引買賣之類。更有提茶瓶之人，每日鄰里互相支茶，相問動靜。凡百吉凶之家，人皆盈門。其正酒店戶，見腳店三兩次打酒，便敢借與二五百兩銀器。以至貧下人家，就店呼酒，亦用銀器供送。有連夜飲者，次日取之。諸妓館只就店呼酒而已，銀器供送，亦復如是。其闊略大量，天下無之也。以其人煙浩穰，添十數萬眾不加多，減之不覺少。所謂花陣酒池，香山藥海。別有幽坊小巷，燕館歌樓，舉之萬數，不欲繁碎。

jīng wǎ jì yì
京瓦伎藝

chóng guān yǐ lái, zài jīng wǎ sì jì yì: zhāng tíng sǒu, mèng zǐ shū. zhǔ zhāng xiǎo chàng: lǐ shī shī xú pó xī fēng yí nú sūn sān sì děng, chéng qí jiǎo zhě. piào chàng dì zǐ: zhāng qī qī wáng jīng nú zuǒ xiǎo sì ān niáng máo tuán děng. jiào fāng jiǎn bà bìng wēn xí: zhāng cuì gài zhāng chéng dì zǐ xuē zi dà xuē zi xiǎo qiào zhī ér yáng zǒng xī zhōu shòu nú chēng xīn děng. bān zá jù: zhàng tóu kuǐ lěi rèn xiǎo sān, měi rì wǔ gēng tóu huí xiǎo zá jù, chà wǎn kàn bù jí yǐ. xuán sī kuǐ lěi, zhāng jīn xiàn. lǐ wài níng, yào fā kuǐ lěi. zhāng zhēn miào wēn nú gē zhēn gè qiáng méi bó qí xiǎo diào dāo, jīn gǔ shàng suǒ zá shǒu jì. hún shēn yǎn lǐ zōng zhèng zhāng gē qiú zhàng xī nòng. sūn kuān sūn shí wǔ céng wú dǎng gāo shù lǐ xiào xiáng, jiǎng shǐ. lǐ hé yáng zhōng lì zhāng shí yī xú míng zhào shì hēng jiǎ jiǔ, xiǎo shuō. wáng yán xǐ gài zhōng bǎo liú míng guǎng, sàn lè. zhāng zhēn nú, wǔ xuán. yáng wàng jīng, xiǎo ér xiāng pū zá jù diào dāo mán pái. dǒng shí wǔ zhào qī cáo bǎo yì zhū pó ér méi kùn tuó fēng sēng gē zǔ liù nòng, yǐng xì. dīng yí shòu jí děng, nòng qiáo yǐng xì. liú bǎi qín, nòng yǐ. kǒng sān chuán shuǎ xiù cái, zhū gōng diào. máo xiáng huò bó chǒu, shāng mí. wú bā ér, hé shēng. zhāng shān rén, shuō hùn huà. liú qiáo hé běi zi bó suì hú niú ér dá yǎn wǔ zhòng míng qiáo luò tuó ér lǐ dūn děng, zá bān. wài rù sūn sān shén guǐ. huò sì jiū, shuō sān fēn. yǐn cháng mài, wǔ dài shǐ. wén bā niáng, jiào guǒ zǐ. qí yú bù kě shèng shù. bù yǐ fēng yǔ hán shǔ. zhū péng kàn rén, rì rì rú shì. jiào fāng jūn róng zhí, měi yù xún xiū àn lè, yì xǔ rén guān kàn. měi yù nèi yàn qián yī yuè, jiào fāng nèi gōu jí dì zǐ xiǎo ér, xí duì wǔ, zuò lè zá jù jié cì.
崇、觀以來，在京瓦肆伎藝：張廷叟，《孟子書》。主張小唱：李師師、徐婆惜、封宜奴、孫三四等，誠其角者。嘌唱弟子：張七七、王京奴、左小四、安娘、毛團等。教坊減罷並溫習：張翠蓋、張成弟子、薛子大、薛子小、俏枝兒、楊總惜、周壽奴、稱心等。般雜劇：杖頭傀儡任小三，每日五更頭回小雜劇，差晚看不及矣。懸絲傀儡，張金線。李外寧，藥發傀儡。張臻妙、溫奴哥、真箇強、沒勃臍、小掉刀，筋骨上索雜手伎。渾身眼、李宗正、張哥、球杖錫弄。孫寬、孫十五、曾無黨、高恕、李孝詳，講史。李訸、楊中立、張十一、徐明、趙世亨、賈九，小說。王顏喜、蓋中寶、劉名廣，散樂。張真奴，舞旋。楊望京，小兒相撲、雜劇、掉刀、蠻牌。董十五、趙七、曹保義、朱婆兒、沒困駝、風僧哥、俎六弄，影戲。丁儀、瘦吉等，弄喬影戲。劉百禽，弄蟻。孔三傳、耍秀才，諸宮調。毛詳、霍伯丑，商謎。吳八兒，合生。張山人，說諢話。劉喬、河北子、帛遂、胡牛兒、達眼五、重明喬、駱駝兒、李敦等，雜班。外入孫三神鬼。霍四究，說《三分》。尹常賣，《五代史》。文八娘，叫果子。其餘不可勝數。不以風雨寒暑。諸棚看人，日日如是。教坊鈞容直，每遇旬休按樂，亦許人觀看。每遇內宴前一月，教坊內勾集弟子小兒，習隊舞，作樂雜劇節次。

qǔ fù
娶婦

fán qǔ xí fù, xiān qǐ cǎo tiě zǐ, liǎng jiā yǔn xǔ, rán hòu qǐ xì tiě zǐ, xù sān dài míng huì, yì qīn rén yǒu fú qīn tián chǎn guān zhí zhī lèi. cì yán xǔ kǒu jiǔ, yǐ luò shèng jiǔ píng, zhuāng yǐ dà huā bā duǒ luó juàn shēng sè huò yín shèng bā méi, yòu yǐ huā hóng jiǎo yán shàng, wèi zhī jiǎo yán hóng, yǔ nǚ jiā. nǚ jiā yǐ dàn shuǐ èr píng, huó yú sān wǔ gè, zhù yī shuāng, xī sòng zài yuán jiǔ píng nèi, wèi zhī huí yú zhù. huò xià xiǎo dìng dà dìng, huò xiāng xí fù yǔ bù xiāng. ruò xiāng xí fù, jí nán jiā qīn rén huò pó wǎng nǚ jiā kàn zhòng, jí yǐ chāi zi chā guān zhōng, wèi zhī chā chāi zi huò bù rù yì, jí liú yī liǎng duān cǎi duàn, yǔ zhī yā jīng, zé cǐ qīn bù xié yǐ. qí méi rén yǒu shù děng, shàng děng dài gài tóu, zhe zǐ bēi zi, shuō guān qīn gōng yuàn ēn zé zhōng děng dài guàn zi, huáng bāo jì bēi zi, huò zhǐ xì qún shǒu, bǎ qīng liáng sǎn ér, jiē liǎng rén tóng háng. xià dìng le, jí dàn wàng méi rén chuán yǔ. yù jié xù, jí yǐ jié wù tóu miàn yáng jiǔ zhī lèi zhuī nǚ jiā, suí jiā fēng jiǎn. nǚ jiā duō huí qiǎo zuò zhī lèi. cì xià cái lǐ, cì bào chéng jié rì zi. cì guò dà lǐ, xiān yī rì huò shì rì zǎo xià cuī zhuāng guān pèi huā fěn, nǚ jiā huí gōng shang huā fú tóu zhī lèi. qián yī rì nǚ jiā xiān lái guà zhàng, pù shè fáng wò, wèi zhī pù fáng. nǚ jiā qīn rén yǒu chá jiǔ lì shì zhī lèi. zhì yíng qǔ rì, ér jiā yǐ chē zi huò huā yán zǐ fā yíng kè yǐn zhì nǚ jiā mén, nǚ jiā guǎn dài yíng kè, yǔ zhī cǎi duàn, zuò lè cuī zhuāng shàng chē yán, cóng rén wèi kěn qǐ, chǎo yǎo lì shì, wèi zhī qǐ yán zǐ, yǔ liǎo rán hòu xíng. yíng kè xiān huí zhì ér jiā mén, cóng rén jí ér jiā rén qǐ mì lì shì qián wù huā hóng děng, wèi zhī lán mén. xīn fù xià chē zi, yǒu yīn yáng rén zhí dòu, nèi shèng gǔ dòu qián guǒ cǎo jié děng zhòu zhù, wàng mén ér sā, xiǎo ér bèi zhēng shí zhī, wèi zhī sā gǔ dòu, sú yún yàn qīng yáng děng shā shén yě. xīn rén xià chē yán, tà qīng bù tiáo huò zhān xí, bù dé tà dì, yī rén pěng jìng dào xíng, yǐn xīn rén kuà ān mò cǎo jí chèng shàng guò, rù mén, yú yī shì nèi dāng zhōng xuán zhàng, wèi zhī zuò xū zhàng huò zhǐ jìng rù fáng zhōng, zuò yú chuáng shàng, yì wèi zhī zuò fù guì. qí sòng nǚ kè, jí sān zhǎn ér tuì, wèi zhī zǒu sòng. zhòng kè jiù yán sān bēi zhī hòu, xù jù gōng shang huā shèng cù miàn, yú zhōng táng shēng yī tà, shàng zhì yǐ zi, wèi zhī gāo zuò, xiān méi shì qǐng, cì yí shì huò jìn shì qǐng, gè zhēn yī bēi yǐn zhī cì zhàng mǔ qǐng, fāng xià zuò. xīn rén mén é, yòng cǎi yī duàn, suì liè qí xià, héng mǒ guà zhī, xù rù fáng, jí zhòng zhēng chě xiǎo piàn ér qù, wèi zhī lì shì jiǎo mén hóng. xù yú chuáng qián qǐng xīn fù chū, èr jiā gè chū cǎi duàn, wǎn yī tóng xīn, wèi zhī qiān jīn, nán guà yú hù, nǚ dā yú shǒu, nán dào xíng chū, miàn jiē xiāng xiàng, zhì jiā miào qián cān bài bì, nǚ fù dào xíng, fú rù fáng jiǎng bài, nán nǚ gè zhēng xiān hòu duì bài bì, jiù chuáng nǚ xiàng zuǒ, nán xiàng yòu zuò, fù nǚ yǐ jīn qián cǎi guǒ sàn zhì, wèi zhī sā zhàng. nán zuǒ nǚ yòu, liú shǎo tóu fà, èr jiā chū pǐ duàn chāi zi mù shū tóu xū zhī lèi, wèi zhī hé jì. rán hòu yòng liǎng zhǎn yǐ cǎi jié lián zhī, hù yǐn yī zhǎn, wèi zhī jiāo bēi jiǔ. yǐn qì zhì zhǎn, bìng huā guàn zi yú chuáng xià, zhǎn yī yǎng yī hé, sú yún dà jí, zé zhòng xǐ hè. rán hòu yǎn zhàng qì. gōng yuàn zhōng jí qīn suí rén bào nǚ xù qù, yǐ xià rén jiā jí xíng chū fáng, cān xiè zhū qīn, fù jiù yǐn jiǔ. sàn hòu. cì rì wǔ gēng, yòng yī zhuō, shèng jìng tái jìng zi yú qí shàng, wàng táng zhǎn bài, wèi zhī xīn fù bài táng. cì bài zūn zhǎng qīn qī, gè yǒu cǎi duàn qiǎo zuò xié wà děng wèi xiàn, wèi zhī shǎng hè. zūn zhǎng zé fù huàn yī pǐ huí zhī, wèi zhī dá hè. xù fù cān fù jiā, wèi zhī bài mén. yǒu lì néng qù bàn, cì rì jí wǎng, wèi zhī fù miàn bài mén, bù rán, sān rì qī rì jiē kě, shǎng hè yì rú nǚ jiā zhī lǐ. jiǔ sàn, nǚ jiā jù gǔ chuī cóng wù, yíng xù hái jiā, sān rì, nǚ jiā sòng cǎi duàn yóu mì zhù: mì wù kè mì. zhēng bǐng, wèi zhī mì hé yóu zhēng bǐng. qí nǚ jiā lái zuò huì, wèi zhī jū nǚ. qī rì, zé qǔ nǚ guī, huò sòng cǎi duàn tóu miàn yǔ zhī, wèi zhī xǐ tóu. yī yuè, zé dà huì xiāng qìng, wèi zhī mǎn yuè. zì cǐ yǐ hòu, lǐ shù jiǎn yǐ.
凡娶媳婦，先起草帖子，兩家允許，然後起細帖子，序三代名諱，議親人有服親田產官職之類。次檐許口酒，以絡盛酒瓶，裝以大花八朵、羅絹生色或銀勝八枚，又以花紅繳檐上，謂之「繳檐紅」，與女家。女家以淡水二瓶，活魚三五個，箸一雙，悉送在元酒瓶內，謂之「回魚箸」。或下小定、大定，或相媳婦與不相。若相媳婦，即男家親人或婆往女家看中，即以釵子插冠中，謂之「插釵子」；或不入意，即留一兩端彩段，與之壓驚，則此親不諧矣。其媒人有數等，上等戴蓋頭，着紫背子，說官親宮院恩澤；中等戴冠子，黃包髻背子，或只系裙手，把青涼傘兒，皆兩人同行。下定了，即旦望媒人傳語。遇節序，即以節物頭面羊酒之類追女家，隨家豐儉。女家多回巧作之類。次下財禮，次報成結日子。次過大禮，先一日或是日早下催妝冠帔花粉，女家回公裳花幞頭之類。前一日女家先來掛帳，鋪設房臥，謂之「鋪房」。女家親人有茶酒利市之類。至迎娶日，兒家以車子或花檐子發迎客引至女家門，女家管待迎客，與之彩段，作樂催妝上車檐，從人未肯起，炒咬利市，謂之「起檐子」，與了然後行。迎客先回至兒家門，從人及兒家人乞覓利市錢物花紅等，謂之「攔門」。新婦下車子，有陰陽人執斗，內盛谷豆錢果草節等咒祝，望門而撒，小兒輩爭拾之，謂之「撒谷豆」，俗雲厭青羊等殺神也。新人下車檐，踏青布條或氈席，不得踏地，一人捧鏡倒行，引新人跨鞍驀草及秤上過，入門，於一室內當中懸帳，謂之「坐虛帳」；或只徑入房中，坐於床上，亦謂之「坐富貴」。其送女客，急三盞而退，謂之「走送」。眾客就筵三杯之後，婿具公裳花勝簇面，於中堂升一榻，上置椅子，謂之「高坐」，先媒氏請，次姨氏或妗氏請，各斟一杯飲之；次丈母請，方下坐。新人門額，用彩一段，碎裂其下，橫抹掛之，婿入房，即眾爭扯小片而去，謂之「利市繳門紅」。婿於床前請新婦出，二家各出彩段，綰一同心，謂之「牽巾」，男掛於笏，女搭於手，男倒行出，面皆相向，至家廟前參拜畢，女復倒行，扶入房講拜，男女各爭先後對拜畢，就床女向左，男向右坐，婦女以金錢彩果散擲，謂之「撒帳」。男左女右，留少頭髮，二家出匹段、釵子、木梳、頭須之類，謂之「合髻」。然後用兩盞以彩結連之，互飲一盞，謂之「交杯酒」。飲訖擲盞，並花冠子於床下，盞一仰一合，俗雲「大吉」，則眾喜賀。然後掩帳訖。宮院中即親隨人抱女婿去，已下人家即行出房，參謝諸親，復就飲酒。散後。次日五更，用一卓，盛鏡台鏡子於其上，望堂展拜，謂之「新婦拜堂」。次拜尊長親戚，各有彩段巧作鞋襪等為獻，謂之「賞賀」。尊長則復換一匹回之，謂之「答賀」。婿復參婦家，謂之「拜門」。有力能趣辦，次日即往，謂之「復面拜門」，不然，三日七日皆可，賞賀亦如女家之禮。酒散，女家具鼓吹從物，迎婿還家，三日，女家送彩段油蜜註：「蜜」誤刻「密」。蒸餅，謂之「蜜和油蒸餅」。其女家來作會，謂之「眗女」。七日，則取女歸，或送彩段頭面與之，謂之「洗頭」。一月，則大會相慶，謂之「滿月」。自此以後，禮數簡矣。

yù zi
育子

fán yùn fù rù yuè, yú chū yī rì fù mǔ jiā yǐ yín pén, huò huò cǎi huà pén, shèng sù gǎn yī shù, shàng yǐ jǐn xiù huò shēng sè pà fù gài zhī, shàng chā huā duǒ jí tōng cǎo, tiē luó wǔ nán èr nǚ huā yàng, yòng pán hé zhuāng, sòng mán tóu, wèi zhī fēn tòng. bìng zuò mián yáng wò lù yáng shēng guǒ shí, qǔ qí mián wò zhī yì. bìng yá ér yī wù jí děng, wèi zhī cuī shēng. jiù rù fēn miǎn qì, rén zhēng sòng sù mǐ tàn cù zhī lèi. sān rì luò qí zhì. qī rì wèi zhī yī là. zhì mǎn yuè zé shēng sè jí běng xiù xiàn, guì fù jiā jīn yín xī yù wèi zhī, bìng guǒ zǐ, dà zhǎn xǐ ér huì. qīn bīn shèng jí, jiān xiāng tāng yú pén zhōng, xià guǒ zǐ cǎi qián cōng suàn děng, yòng shù zhàng cǎi rào zhī, míng yuē wéi pén. yǐ chāi zi jiǎo shuǐ, wèi zhī jiǎo pén. guān zhě gè sā qián yú shuǐ zhōng, wèi zhī tiān pén. pén zhōng zǎo zi zhí lì zhě, fù rén zhēng qǔ shí zhī, yǐ wèi shēng nán zhī zhēng. yù ér bì, luò tāi fà, biàn xiè zuò kè, bào yá ér rù tā rén fáng, wèi zhī yí kē. shēng zǐ bǎi rì, zhì huì, wèi zhī bǎi xú. zhì lái suì shēng rì, wèi zhī zhōu xú, luó liè pán zhǎn yú dì, shèng guǒ mù yǐn shí guān gào bǐ yán suàn chèng děng jīng juǎn zhēn xiàn yīng yòng zhī wù, guān qí suǒ xiān niān zhě, yǐ wèi zhēng zhào, wèi zhī shì xú. cǐ xiǎo ér zhī shèng lǐ yě.
凡孕婦入月，於初一日父母家以銀盆，或或彩畫盆，盛粟稈一束，上以錦繡或生色帕覆蓋之，上插花朵及通草，帖羅五男二女花樣，用盤合裝，送饅頭，謂之「分痛」。並作眠羊、臥鹿羊、生果實，取其「眠臥」之義。並牙兒衣物籍等，謂之「催生」。就蓐分娩訖，人爭送粟米炭醋之類。三日落臍炙。七日謂之「一臘」。至滿月則生色及繃繡線，貴富家金銀犀玉為之，並果子，大展洗兒會。親賓盛集，煎香湯於盆中，下果子彩錢蔥蒜等，用數丈彩繞之，名曰「圍盆」。以釵子攪水，謂之「攪盆」。觀者各撒錢於水中，謂之「添盆」。盆中棗子直立者，婦人爭取食之，以為生男之徵。浴兒畢，落胎髮，遍謝坐客，抱牙兒入他人房，謂之「移窠」。生子百日，置會，謂之「百蒣」。至來歲生日，謂之「周蒣」，羅列盤盞於地，盛果木、飲食、官誥、筆研、筭秤等經卷針線應用之物，觀其所先拈者，以為徵兆，謂之「試蒣」。此小兒之盛禮也。