strong dú gū shēng guī tú nào mèng strong
独孤生归途闹梦
dōng yuán hú dié zhèng fēi máng, yòu jiàn luó fú huā qì xiāng.
东园蝴蝶正飞忙,又见罗浮花气香。
mèng duǎn mèng zhǎng yuán dǐ shì? mò tān cí zhěn wù huáng liáng.
梦短梦长缘底事?莫贪磁枕误黄梁。
xī yǒu fū qī èr rén, gè zài fāng nián, xīn hūn yàn ěr, rú jiāo sì qī, rú yú sì shuǐ. gāng gāng sān rì, qí fū bèi guān fǔ huàn qù. yuán lái wèi jí jiě jūn liáng shì, wén shū shàng jīn le tā míng xìng, yào tā fù jūn qián jiāo nà. rú wéi xiàn shí kè, jūn fǎ cóng shì.
昔有夫妻二人,各在芳年,新婚燕尔,如胶似漆,如鱼似水。刚刚三日,其夫被官府唤去。原来为急解军粮事,文书上金了他名姓,要他赴军前交纳。如违限时刻,军法从事。
lì kè qǐ xíng, shēn yě bù róng tā zhuǎn, tóu yě bù róng tā huí, zhǐ shāo dé gè kǒu xìn dào jiā. zhèng shì shàng mìng suǒ chà, gài bù yáo jǐ, yí lù zǎn xíng, xīn xīn niàn niàn xiǎng zhe hún jiā. yòu bù hǎo xiàng rén gào sù, zhǐ luò de zì jǐ qī huáng. xíng le yī rì, xiǎng dào yǒu wàn biàn. shì yè sù yú lǚ diàn, mèng jiàn yǔ hún jiā xiāng jù rú cháng, xíng qí fū qī zhī shì.
立刻起行,身也不容他转,头也不容他回,只捎得个口信到家。正是上命所差,盖不繇己,一路趱行,心心念念想着浑家。又不好向人告诉,只落得自己凄惶。行了一日,想到有万遍。是夜宿于旅店,梦见与浑家相聚如常,行其夫妻之事。
zì cǐ wú yè bù mèng. dào yī yuè zhī hòu, mèng jiàn hún jiā huái yùn zài shēn, xǐng lái fù zhī yī xiào.
自此无夜不梦。到一月之后,梦见浑家怀孕在身,醒来付之一笑。
qiě xǐ rú qī jiāo nà qián liáng, tài píng wú shì, xīng yè gǎn huí jiā xiāng. jiǎo le pī huí, rù mén jiàn le hún jiā, huān xǐ wú xiàn. nà yī wǎng yī lái, yuē yǒu sān yuè zhī yáo.
且喜如期交纳钱粮,太平无事,星夜赶回家乡。缴了批回,入门见了浑家,欢喜无限。那一往一来,约有三月之遥。
cháng yán dào: xīn qǔ bù rú yuǎn guī. yè jiān yǔ hún jiā chóu móu ēn ài, zì bù bì shuō. qí qī xù jí bié hòu xiāng sī, yīn shuō měi yè mèng zhōng rú cǐ rú cǐ. suǒ yán guāng jǐng, yǔ zhàng fū yì bān wú èr, guǒ rán yǒu le sān ge yuè shēn yùn. ruò shì qí fū xiān shuō de, nèi zhōng hái yǒu kě yí què shì hún jiā xiān xù qǐ de. kě jiàn mèng hún xiāng yù, yòu néng jiāo gǎn chéng tāi, zhǐ shì bǐ cǐ jīng chéng suǒ zhì. rú jīn shuō gè nào mèng gù shì, yì yáo fū fù jī sī ér rán. zhèng shì: mèng zhōng shí xiǎng fēi quán jiǎ, bái rì bēn chí mò rèn zhēn.
尝言道:新娶不如远归。夜间与浑家绸缪恩爱,自不必说。其妻叙及别后相思,因说每夜梦中如此如此。所言光景,与丈夫一般无二,果然有了三个月身孕。若是其夫先说的,内中还有可疑;却是浑家先叙起的。可见梦魂相遇,又能交感成胎,只是彼此精诚所致。如今说个闹梦故事,亦繇夫妇积思而然。正是:梦中识想非全假,白日奔驰莫认真。
huà shuō dà táng dé zōng huáng dì zhēn yuán nián jiān, yǒu gè jìn shì fù xìng dú gū, shuāng míng xiá shū, jiā zhù luò yáng chéng dōng chóng xián lǐ zhōng. zì yòu yǐng yì, shí suì biàn néng zuò wén. dào shí wǔ suì shàng, jīng shǐ jīng tōng, xià bǐ shù qiān yán, bù dài sī suǒ. fù qīn dú gū jí guān wèi sī fēng zhī zhí. xī nián cún rì, céng yǔ xiá shū pìn xià tóng nián sī nóng bái xíng jiǎn nǚ ér juān juān xiǎo jiě wèi qī. nà juān juān xiǎo jiě, huā róng yuè mào, zì bù bì shuō cì xiù miáo huā, yě shì děng xián zhī shì. dān xǐ tā shēn tōng wén mò, shàn fù néng shī. ruò jiào qù yīng wén kē, wěn wěn lǐ shì gè zhuàng yuán. yǔ xiá shū zhèng shì yī shuāng liǎng hǎo, bǐ cǐ nǐ zhī wǒ jiàn, suǒ yǐ chéng le zhè tóu qīn shì. bù yì xiá shū fù mǔ lián sàng, zhàng rén zhàng mǔ yì xiāng jì qì shì, gōng míng wèi suì, jiā shì rì jiàn líng luò, tóng pú yě wú bàn gè liú cún, gāng gāng shèng dé jǐ jiān fáng wū.
话说大唐德宗皇帝贞元年间,有个进士覆姓独孤,双名遐叔,家住洛阳城东崇贤里中。自幼颖异,十岁便能作文。到十五岁上,经史精通,下笔数千言,不待思索。父亲独孤及官为司封之职。昔年存日,曾与遐叔聘下同年司农白行简女儿娟娟小姐为妻。那娟娟小姐,花容月貌,自不必说;刺绣描花,也是等闲之事。单喜他深通文墨,善赋能诗。若教去应文科,稳稳里是个状元。与遐叔正是一双两好,彼此你知我见,所以成了这头亲事。不意遐叔父母连丧,丈人丈母亦相继弃世,功名未遂,家事日渐零落,童仆也无半个留存,刚刚剩得几间房屋。
nà bái xíng jiǎn de ér zi jiào zuò bái zhǎng jí, shì gè xiōng è shì lì zhī tú, jiàn xiá shū jiā dào qióng le, jiù yào lài tā de hūn yīn, jiāng mèi zǐ lìng pèi ān líng fù jiā. xìng de juān juān xiǎo jiě shì gè zhēn liè zhī nǚ, jié fā zì shì, bù kěn gǎi jié. bái zhǎng jí qiáng tā bù guò, zhǐ de yuán jià yǔ xiá shū. què shì suí shēn yī shì, bìng wú yī háo zhuāng lián, zhǐ yǒu cóng yòu fú shì yí gè yā huán cuì qiào cóng jià. bái shì guò mén zhī hòu, gān shǒu pín hán, quán wú bàn diǎn yuàn hèn. zhǐ shì chén chuī yè jī, yǐ zuǒ xiá shū dú shū. nà xiá shū yī zhě jìng tā jié fā de zhì jié, èr zhě zhòng tā xiù lì de cí huá, sān zhě yòu ài tā jiāo yàn de yán sè: zhēn gè fū qī xiàng dé, sì shuǐ rú yú. bái shì qīn zú zhōng, dào yě lián xiá shū shì gè wèi fā dá de cái zǐ, shí fēn zūn jìng. zhǐ yǒu bái zhǎng jí yī wèi qū yán fù rè, shuō mèi zǐ shì qióng gú tou, yào gēn nèn yàng è piǎo, huài tā tǐ miàn, jiàn le xiá shū jiù rú yǎn zhōng zhī cì, ròu nèi zhī dīng. xiá shū suī rán pín qióng, què yòu shì bù kěn fǔ yǎng rén de. yīn cǐ liǎng xià suì jué bù xiāng wǎng.
那白行简的儿子叫做白长吉,是个凶恶势利之徒,见遐叔家道穷了,就要赖他的婚姻,将妹子另配安陵富家。幸得娟娟小姐是个贞烈之女,截发自誓,不肯改节。白长吉强他不过,只得原嫁与遐叔。却是随身衣饰,并无一毫妆奁,止有从幼伏侍一个丫鬟翠翘从嫁。白氏过门之后,甘守贫寒,全无半点怨恨。只是晨炊夜绩,以佐遐叔读书。那遐叔一者敬他截发的志节,二者重他秀丽的词华,三者又爱他娇艳的颜色:真个夫妻相得,似水如鱼。白氏亲族中,到也怜遐叔是个未发达的才子,十分尊敬。止有白长吉一味趋炎附热,说妹子是穷骨头,要跟恁样饿莩,坏他体面,见了遐叔就如眼中之刺,肉内之钉。遐叔虽然贫穷,却又是不肯俯仰人的。因此两下遂绝不相往。
shí zhí zhēn yuán shí wǔ nián, cháo tíng kāi kē qǔ shì, chuán xià huáng bǎng, qī yú sān yuè jiān zhū jìn shì dōu fù jīng shī diàn shì. xiá shū bié le bái shì, qián wǎng cháng ān, zì wèi wén cái, bì kuí chūn bǎng. nǎ zhī gòng jǔ de guān, shì lǐ bù shì láng tóng píng zhāng shì zhèng yú qìng, běn qǔ xiá shū juǎn zi dì yī. qǐ zhī cè shàng shuō zhe: fèng tiān zhī nán, jiē yīn jiān chén lú qǐ qiè nòng cháo quán, zhì shǐ jīng yuán jié dù shǐ yáo lìng yán yǔ tài wèi zhū dé yǐ jī biàn xīn, jié duó fǔ kù. kě jiàn zhòng jūn zǐ gòng zuǒ tài píng ér bù zú, yī xiǎo rén jiǎo luàn tiān xià ér yǒu yú. gù rén jūn yòng shě bù kě bù shèn. yuán lái dé zōng huáng dì xīn xìng zuì shì cāi jì, shuō tā zhǐ chì cháo tíng, jī shàn shí zhèng, suì jiāng tóu juǎn fèi qì bù lù. nà bái shì liǎng gè zú shū, yí gè jiào zuò bái jū yì, yí gè jiào zuò bái mǐn zhōng, wén cái běn zài xiá shū zhī xià, què jiē dēng le gāo kē. dān dān zhǐ yǒu xiá shū yī rén luò dì, hǎo shēng méi qù, lián yè shōu shí xíng lǐ dōng guī. bái jū yì bái mǐn zhōng zhī dé, qí lái jiàn xíng, zhí sòng dào shí lǐ cháng tíng ér bié. xiá shū tú zhōng chóu mèn, fù shī yī shǒu. shī yún: tóng nián xié cè fù xī qín, ruò guàn wú chéng zhú lù rén.
时值贞元十五年,朝廷开科取士,传下黄榜,期于三月间诸进士都赴京师殿试。遐叔别了白氏,前往长安,自谓文才,必魁春榜。那知贡举的官,是礼部侍郎同平章事郑余庆,本取遐叔卷子第一。岂知策上说着:奉天之难,皆因奸臣卢杞窃弄朝权,致使泾原节度使姚令言与太尉朱得以激变心,劫夺府库。可见众君子共佐太平而不足,一小人搅乱天下而有余。故人君用舍不可不慎。元来德宗皇帝心性最是猜忌,说他指斥朝廷,讥讪时政,遂将头卷废弃不录。那白氏两个族叔,一个叫做白居易,一个叫做白敏中,文才本在遐叔之下,却皆登了高科。单单只有遐叔一人落第,好生没趣,连夜收拾行李东归。白居易、白敏中知得,齐来饯行,直送到十里长亭而别。遐叔途中愁闷,赋诗一首。诗云:童年挟策赴西秦,弱冠无成逐路人。
shí mìng bù jiāng míng zhǔ hé, bù yī kōng rě shàng jīng chén.
时命不将明主合,布衣空惹上京尘。
zài lù fēi zhǐ yī rì, huí dào dōng dōu, jiàn le qī zǐ, hǎo shēng cán nǎn, zhōng rì zhī zài shū fáng lǐ fā fèn gōng shū. měi xiǎng qǐ luò dì de guāng jǐng, biàn qī rán lèi xià. nà bái shì shí shí quàn jiě dào:" dà zhàng fū gōng míng zhōng yǒu jì huì, hé kǔ tuí zhé rú cǐ." xiá shū xiè dào:" duō gǎn niáng zǐ hòu yì, lǚ xiāng kuān wèi. zhǐ shì jiā pín rú xǐ, yī shí wú liáo. zòng rán bā dé rì hòu hēng tōng, nán jiù mù qián chóu kùn, rú zhī nài hé?" bái shì dào:" sú yàn yǒu yún:' shí fǎng jiǔ kōng, yě hǎo shěng qióng.' wǒ xiǎng gōng gōng sān shí nián huàn yóu, qǐ wú jǐ gè mén shēng gù jiù zài yào lù de? nǐ hé bù chèn cǐ xián shí, yī qù fǎng qiú? tǎng huò dé tā zī zhù, zé sān nián sòng dú zhī fèi yǒu suǒ lài yǐ." zhǐ zhè jù huà tóu, tí xǐng le xiá shū, dá dào:" niáng zǐ zhī yán, suī rán yǒu lǐ dàn wǒ zì yòu gōng shū, wèi cháng jiāo jiē rén shì, xiān fù de mén shēng gù jiù, jiē bù yǔ zhī. zhǐ rèn de gè wéi gāo, shì jīng zhào rén, biǎo zì zhòng xiáng. dāng chū bèi zhàng rén zhāng yán shǎng zhú chū, lái tóu xiān fù, jǔ jiàn tā wèi guān, shèn shì yǒu ēn. rú jīn tā xiàn zuò xī chuān jié dù shǐ. wǒ ruò qù fǎng tā, bì yǒu suǒ zhù. zhǐ shì dōng dōu dào xī chuān, xiāng gé wàn lǐ chéng tú, wǎng fǎn biàn yào jīng nián.
在路非止一日,回到东都,见了妻子,好生惭赧,终日只在书房里发愤攻书。每想起落第的光景,便凄然泪下。那白氏时时劝解道:“大丈夫功名终有际会,何苦颓折如此。”遐叔谢道:“多感娘子厚意,屡相宽慰。只是家贫如洗,衣食无聊。纵然巴得日后亨通,难救目前愁困,如之奈何?”白氏道:“俗谚有云:‘十访九空,也好省穷。’我想公公三十年宦游,岂无几个门生故旧在要路的?你何不趁此闲时,一去访求?倘或得他资助,则三年诵读之费有所赖矣。”只这句话头,提醒了遐叔,答道:“娘子之言,虽然有理;但我自幼攻书,未尝交接人事,先父的门生故旧,皆不与知。止认得个韦皋,是京兆人,表字仲翔。当初被丈人张延赏逐出,来投先父,举荐他为官,甚是有恩。如今他现做西川节度使。我若去访他,必有所助。只是东都到西川,相隔万里程途,往返便要经年。
wǒ qù zhī hòu, nǐ zài jiā zhōng yòng dù, cóng hé chǔ zhì? yǐ cǐ pāo piē bù xià." bái shì dào:" jì yǒu zhè gè xiāng shí, biàn dāng zhěng bèi xíng lǐ, sòng nǐ xī qù, jiā zhōng shì tǐ, wǒ zì zhī chí. zǒng yǒu quē fá, gū zǐ mèi jiā yóu kě jiǎ dài, bù bì yōu lǜ." xiá shū huān xǐ dào:" ruò dé rú cǐ, wǒ biàn fàng xīn qián qù." bái shì dào:" dàn shì lù tú bá shè, wú rén gēn suí, què zěn de hǎo?" xiá shū dào:" zǒng rán yǒu rén, yě méi xǔ duō pán fèi, zhǐ suǒ bà le." suì jí jiǎn le gè jí rì, bái shì yǔ xiá shū shōu shí le hán shǔ yī zhuāng, dài zhe yā huán cuì qiào, qīn zhì kāi yáng mén wài yī bēi jiàn sòng.
我去之后,你在家中用度,从何处置?以此抛撇不下。”白氏道:“既有这个相识,便当整备行李,送你西去,家中事体,我自支持。总有缺乏,姑姊妹家犹可假贷,不必忧虑。”遐叔欢喜道:“若得如此,我便放心前去。”白氏道:“但是路途跋涉,无人跟随,却怎的好?”遐叔道:“总然有人,也没许多盘费,只索罢了。”遂即拣了个吉日,白氏与遐叔收拾了寒暑衣装,带着丫鬟翠翘,亲至开阳门外一杯饯送。
fū qī zhèng zài bù shě zhī jì, zhòu rán xià qǐ yī zhèn dà yǔ, jí bēn rù lù bàng yí gè fèi sì zhōng qù duǒ bì. zhè sì jiào zuò lóng huá sì, nǎi běi wèi shí guǎng líng wáng suǒ jiàn, diàn yǔ shí fēn xióng zhuàng. jiē xià zāi zhòng míng huā yì guǒ. yòu yǒu yī zuò zhōng lóu, lóu shàng tóng zhōng, xiǎng wén wǔ shí lǐ wài. hòu bèi hú tài hòu yí rù gōng zhōng qù le. dào táng tài zōng shí, yǒu hú sēng lìng zhù yī zhōng zài shàng, què yě xiǎng dé èr shí yú lǐ. dào xuán zōng shí, hái yǒu wǔ bǎi sēng zhòng, xiāng huǒ bù jué. hòu zāo ān lù shān zéi dǎng shǐ sī míng gōng xiàn dōng dōu, shā lù sēng zhòng, jiāng zhōng qìng huǐ wèi bīng qì, huā guǒ fá wèi qiáo sū, yǐ cǐ sì suì tuí bài. xiá shū yǔ bái shì kàn le, tàn dào:" zhè děng yí gè dào chǎng, nán dào méi yǒu fā xīn de zhòng jiā xiū zào?" yīn xiàng fú qián qí dǎo:" yīn kōng bǎo yòu: ruò dé chéng míng shí jié, shì dāng juān fèng, zài zhěng shān mén." yǔ jì zhī hòu, dēng tú fēn bié: zhèng shì: yíng tóu wēi lì qū rén qù, hǔ kǒu wēi tú fǎng kè lái.
夫妻正在不舍之际,骤然下起一阵大雨,急奔入路傍一个废寺中去躲避。这寺叫做龙华寺,乃北魏时广陵王所建,殿宇十分雄壮。阶下栽种名花异果。又有一座钟楼,楼上铜钟,响闻五十里外。后被胡太后移入宫中去了。到唐太宗时,有胡僧另铸一钟在上,却也响得二十余里。到玄宗时,还有五百僧众,香火不绝。后遭安禄山贼党史思明攻陷东都,杀戮僧众,将钟磬毁为兵器,花果伐为樵苏,以此寺遂颓败。遐叔与白氏看了,叹道:“这等一个道场,难道没有发心的重加修造?”因向佛前祈祷:“阴空保佑:若得成名时节,誓当捐俸,再整山门。”雨霁之后,登途分别:正是:蝇头微利驱人去,虎口危途访客来。
bù tí bái shì guī jiā. qiě shuō xiá shū zài lù, xiǎo xíng yè sù, zhěng zhěng de yí gè yuè, lái dào jīng zhōu dì miàn. xià le chuān chuán, cóng cǐ yí lù dōu shì shàng shuǐ. chú fēi dà shùn fēng, fāng shǐ de bù fān. fēng lüè xiǎo xiē, biàn yào chě zhe bǎi zhàng. nǐ dào zěn me jiào zuò bǎi zhàng? yuán lái jiù shì qiàn zi. zhǐ nà chuān chuán shàng de yǒu xiē bù tóng: yòng zhe yī cùn duō kuān de máo zhú piān zi, jiāng shēng qī jiǎo zhe má sī jiē chéng de, yuē yǒu yī bǎi duō zhàng, wèi cǐ chuān zhōng rén jiào zuò bǎi zhàng. zài chuán tóu lì gè lù lú, jiāng bǎi zhàng pán yú qí shàng. àn shàng chě de rén, zhǐ tīng chuán zhōng dǎ gǔ wèi hào. xiá shū kàn le, fāng cái jì de dù zi měi yǒu shī dào:" bǎi zhàng nèi jiāng chuán." yòu dào:" dǎ gǔ fā chuán hé chǔ láng." què jiù shì zhè jiàn dōng xī. yòu zǒu le shí yú rì, cái shì huáng niú xiá. nà shān xíng shēng chéng shì tóu huáng niú yì bān, sān sì shí lǐ wài, biàn yuǎn yuǎn wàng jiàn. zhè xiá zhōng de shuǐ gèng liū, jí qiè bù néng gōu dào, yīn cǐ shàng yǒu gè sú yàn yún: cháo jiàn huáng niú, mù jiàn huáng niú zhāo zhāo mù mù, huáng niú rú gù.
不题白氏归家。且说遐叔在路,晓行夜宿,整整的一个月,来到荆州地面。下了川船,从此一路都是上水。除非大顺风,方使得布帆。风略小些,便要扯着百丈。你道怎么叫做百丈?原来就是縴子。只那川船上的有些不同:用着一寸多宽的毛竹片子,将生漆绞着麻丝接成的,约有一百多丈,为此川中人叫做百丈。在船头立个辘轳,将百丈盘于其上。岸上扯的人,只听船中打鼓为号。遐叔看了,方才记得杜子美有诗道:“百丈内江船。”又道:“打鼓发船何处郎。”却就是这件东西。又走了十余日,才是黄牛峡。那山形生成似头黄牛一般,三四十里外,便远远望见。这峡中的水更溜,急切不能勾到,因此上有个俗谚云:朝见黄牛,暮见黄牛;朝朝暮暮,黄牛如故。
yòu zǒu le shí yú rì, cái shì qú táng xiá. zhè shuǐ yī fà jí jǐn. xiá zhōng yǒu zuò shí shān, jiào zuò yàn yù duī. sì wǔ yuè jiān shuǐ zhǎng, zhè duī zhǐ liú yī xiē xiē zài shuǐ miàn shàng. xià shuǐ de chuán, yī shí bù jí huí bì, chù zhe zhè duī, chuán biàn fěn suì, yóu wéi lì hài. xiá shū jiàn le zhè bān xiǎn lù, tàn dào:" wàn lǐ tóu rén, shàng wèi zhī shī dé rú hé, què xiān shòu xǔ duō jīng kǒng, wǒ niáng zǐ zěn shēng zhī dào?" yuán lái bā dōng xiá jiāng yī lián sān ge: dì yī shì qú táng xiá, dì èr shì guǎng yáng xiá, dì sān shì wū xiá. sān xiá zhī zhōng, wéi wū xiá zuì zhǎng. liǎng àn dōu shì gāo shān jùn lǐng, gǔ mù yīn sēn, yìng bì jiāng miàn, zhǐ lù dé zhòng jiān yī xiàn de qīng tiān. chú fēi rì yuè zhèng zhōng shí fēn, fāng yǒu guāng míng tòu xià.
又走了十余日,才是瞿塘峡。这水一发急紧。峡中有座石山,叫做滟预堆。四五月间水涨,这堆止留一些些在水面上。下水的船,一时不及回避,触著这堆,船便粉碎,尤为利害。遐叔见了这般险路,叹道:“万里投人,尚未知失得如何,却先受许多惊恐,我娘子怎生知道?”元来巴东峡江一连三个:第一是瞿塘峡,第二是广阳峡,第三是巫峡。三峡之中,唯巫峡最长。两岸都是高山峻岭,古木阴森,映蔽江面,止露得中间一线的青天。除非日月正中时分,方有光明透下。
shù bǎi lǐ nèi, àn shàng jué wú rén yān wéi wén yuán shēng zhòu yè bù duàn. yīn cǐ yǒu gè sú yàn yún: bā dōng sān xiá wū xiá zhǎng, yuán míng sān shēng duàn kè cháng.
数百里内,岸上绝无人烟;惟闻猿声昼夜不断。因此有个俗谚云:巴东三峡巫峡长,猿鸣三声断客肠。
zhè wū xiá shàng jiù shì wū shān, yǒu shí èr gè shān fēng. shān shàng yǒu yī zuò gāo táng guān, xiāng chuán chǔ xiāng wáng céng zài guān zhōng yè qǐn, mèng jiàn yí gè měi rén yuàn jiàn zhěn xí. lín bié zhī shí, zì chēng shì fú xī huáng dì de ài nǚ, xiǎo zì yáo jī, wèi xíng ér sǐ. jīn wèi wū shān zhī shén. cháo wèi xíng yún, mù wèi xíng yǔ, zhāo zhāo mù mù, yáng tái zhī xià. nà xiāng wáng xǐng hòu, hái xiǎng zhe shén nǚ, jiào dài fū sòng yù zuò gāo táng fù yī biàn, dān xíng róng shén nǚ shí fēn de yàn sè. yīn cǐ, hòu rén lì miào shān shàng, jiào zuò wū shān shén nǚ miào.
这巫峡上就是巫山,有十二个山峰。山上有一座高唐观,相传楚襄王曾在观中夜寝,梦见一个美人愿荐枕席。临别之时,自称是伏羲皇帝的爱女,小字瑶姬,未行而死。今为巫山之神。朝为行云,暮为行雨,朝朝暮暮,阳台之下。那襄王醒后,还想着神女,教大夫宋玉做《高唐赋》一遍,单形容神女十分的艳色。因此,后人立庙山上,叫做巫山神女庙。
xiá shū zài jiāng zhōng yáo wàng miào yǔ, jū shuǐ wèi jiāng, àn àn de dǎo gào dào:" shén nǚ jì yǒu jīng líng, néng tōng mèng mèi. qǐ wèi wǒ tè tuō yī mèng yǔ jiā zhōng bái shì qī zǐ, shuō wǒ kè tú wú yàng, miǎn qí chóu niàn. dāng fù yī yán xiāng xiè, jué bù gǎn xué sòng dài fū zuò cǐ yín xiè zhī yǔ, yǒu wū shén nǚ xiāng míng. qǐ cì xiān jiàn." zì gǔ dào de hǎo:" yǒu qí rén, zé yǒu qí shén." jì shì dǎo gào de xǔ le zuò shī zuò fù, yě fā xià zhè diǎn qián chéng, nán dào tuō mèng de zhǐ huì xíng yún xíng yǔ, zài méi yǒu bié xiē líng gǎn? shǎo bu dé hòu lái yǒu gè yìng yàn. zhèng shì: dǎo qí xiān mèng tōng guī gé, jì bào píng ān xìn yī jiān.
遐叔在江中遥望庙宇,掬水为浆,暗暗的祷告道:“神女既有精灵,能通梦寐。乞为我特托一梦与家中白氏妻子,说我客途无恙,免其愁念。当赋一言相谢,决不敢学宋大夫作此淫亵之语,有污神女香名。乞赐仙鉴。”自古道的好:“有其人,则有其神。”既是祷告的许了做诗做赋,也发下这点虔诚,难道托梦的只会行云行雨,再没有别些灵感?少不得后来有个应验。正是:祷祈仙梦通闺阁,寄报平安信一缄。
chū le wū xiá, zài jīng yóu bā zhōng bā xī dì miàn, dōu shì dà jiāng. bù jué yòu xíng yí gè duō yuè, fāng dào chéng dū. chéng wài lín zhe dà jiāng, què shì zhuó jǐn jiāng. nǐ dào zěn me jiào zuò zhuó jǐn jiāng? zhǐ yīn chéng dū zào dé hǎo jǐn, cháo tíng chēng wéi" shǔ jǐn". zào jǐn jì chéng, xū yào qǔ zhè jiāng shuǐ zài jiā xǐ zhuó, néng shǐ yán sè bèi jiā xiān míng, gù cǐ jiào zuò zhuó jǐn jiāng. táng míng huáng wèi bì ān lù shān zhī luàn, céng zhù bì yú cǐ, gǎi chéng dū wèi nán jīng. zhè biàn shì xī chuān jié dù shǐ kāi fǔ zhī chù, zhēn gè wò yě qiān lǐ, rén yān còu jí, shì yī huā jǐn shì jiè. xiá shū wú xīn guān wán, yī jìng rù chéng, bēn dào shuài fǔ mén shǒu, fǎng wèn wéi gāo xiāo xī. qǐ zhī shù yuè qián, yīn wèi yún nán mán yí fǎn pàn, tǒng lǐng bīng mǎ zhēng jiǎo qù le, xū chí píng dìng zhī hòu, fāng dé huí fǔ. nǐ xiǎng nà zhēng zhàn zhī shì, kě shì qī dé rì zi dìng de me? xiá shū dé le zhè gè xiāo xī, jīng dé jìn tuì wú cuò, tàn kǒu qì dào:" cháng yán' niǎo lái tóu lín, rén lái tóu zhǔ', piān shì wǒ xiá shū nèn bān mìng bǎo wàn lǐ ér lái, què yòu tóu rén bù zháo. kuàng yí lù pán chán yǐ jǐn, zhè lǐ yòu wú qīn shí, zhǐ yǒu lái de lù, méi yǒu qù de lù. tiān nà. wù de bú shì huó huó kēng shā wǒ yě."
出了巫峡,再经由巴中、巴西地面,都是大江。不觉又行一个多月,方到成都。城外临着大江,却是濯锦江。你道怎么叫做濯锦江?只因成都造得好锦,朝廷称为“蜀锦”。造锦既成,须要取这江水再加洗濯,能使颜色倍加鲜明,故此叫做濯锦江。唐明皇为避安禄山之乱,曾驻跸于此,改成都为南京。这便是西川节度使开府之处,真个沃野千里,人烟凑集,是一花锦世界。遐叔无心观玩,一径入城,奔到帅府门首,访问韦皋消息。岂知数月前,因为云南蛮夷反叛,统领兵马征剿去了,须持平定之后,方得回府。你想那征战之事,可是期得日子定的么?遐叔得了这个消息,惊得进退无措,叹口气道:“常言‘鸟来投林,人来投主’,偏是我遐叔恁般命保万里而来,却又投人不着。况一路盘缠已尽,这里又无亲识,只有来的路,没有去的路。天那。兀的不是活活坑杀我也。”
zì gǔ dào:" jí rén zì yǒu tiān xiàng." xiá shū zhèng zài shuài fǔ mén shǒu tàn qì, bàng biān hū zhuǎn guò yí gè dào shì wèn dào:" jūn zǐ hé tàn?" xiá shū dá dào:" wǒ běn dōng dōu rén shì, fù xìng dú gū, shuāng míng xiá shū. zhǐ yīn xià dì jiā pín yuǎn lái tóu yè gù rén wéi zhòng xiáng, xī tā zī zhù. qǐ zhī shí mìng bù jì, zǎo yǐ chū zhēng qù le. yù dài hòu tā, zhǐ kǒng zòu jié wú qī, yòu nán zuò shǒu yù dài huí qù, zhēng nài pán chán yǐ jǐn, wú kě tú guī. shǐ wǒ jìn tuì liǎng nán, shì yǐ cháng tàn." nà dào shì shuō:" wǒ běn dào jiā, zhuān yǐ jì rén wéi shì, bì guān qù cǐ bù yuǎn. jūn zǐ jì zài qióng tú, ruò bù xián cū chá dàn fàn, zhī zài wǒ guān zhōng quán guò jǐ shí, děng dài jié shǐ huí fǔ, yě bù fù yuǎn lái zhè cì." xiá shū zài sān xiè dào:" ruò dé rú cǐ, shēn gǎn shēn gǎn. zhǐ shì bù hǎo dǎ jiǎo."
自古道:“吉人自有天相。”遐叔正在帅府门首叹气,傍边忽转过一个道士问道:“君子何叹?”遐叔答道:“我本东都人氏,覆姓独孤,双名遐叔。只因下第家贫、远来投谒故人韦仲翔,希他资助。岂知时命不济,早已出征去了。欲待候他,只恐奏捷无期,又难坐守;欲待回去,争奈盘缠已尽,无可图归。使我进退两难,是以长叹。”那道士说:“我本道家,专以济人为事,敝观去此不远。君子既在穷途,若不嫌粗茶淡饭,只在我观中权过几时,等待节使回府,也不负远来这次。”遐叔再三谢道:“若得如此,深感深感。只是不好打搅。”
biàn suí zhe dào shì jìng tóu guān zhōng ér qù. wǒ xiǎng nà dào shì yǔ xiá shū sù wú bàn miàn, zhī dào tā shì shèn dǐ yàng rén, biàn kěn shōu liú zài guān zhōng qù zhù? jiǎ ráo zhè rì wú rén dā jiù, què bù qióng tú liú luò, jǐ shí guī qù? qǐ fēi shì xiá shū bù yù zhōng zhī yù?
便随着道士径投观中而去。我想那道士与遐叔素无半面,知道他是甚底样人,便肯收留在观中去住?假饶这日无人搭救,却不穷途流落,几时归去?岂非是遐叔不遇中之遇?
dāng xià xiá shū yǔ dào shì lí le jié dù fǔ qián, xíng bù shàng yī èr lǐ xǔ, zhī jiàn cāng sōng cuì bǎi, jiāo zhí zuǒ yòu, zhōng jiān guī bèi dà lù, xiǎn chū yī zuò shān mén, tí zhe" bì luò guān" sān ge bò ji dà de jīn zì. zhè guān nǎi hàn shí liú xiān zhǔ wèi dào shì lǐ jì gài zào de. zhì táng míng huáng shí, yǒu gè dé dào de jiào zuò xú zuǒ qīng, zhòng jiā xiū jiàn. guǒ rán shì yī chén bú dào, shén xiān jìng jiè. xiá shū jìn rù guān zhōng, zhān lǐ fǎ xiàng le, dào shì liú rù fáng nèi, chóng xīn xù lǐ, fēn bīn zhǔ ér zuò. xiá shū jǔ mù guān kàn zhè fáng, shōu shí dé shí fēn qīng yǎ. zhī jiàn bì shàng guà zhe yī fú shī zhóu, nǐ dào zhè shī zhóu shì nà gè míng rén de gǔ jī? què jiù shì xiá shū de fù qīn sī fēng dú gū jí sòng xú zuǒ qīng hái shǔ zhī zuò. shī yún: yǔ kè shēng gē qù lù cuī, gù rén zhēng quàn bié lí bēi.
当下遐叔与道士离了节度府前,行不上一二里许,只见苍松翠柏,交植左右,中间龟背大路,显出一座山门,题着“碧落观”三个簸箕大的金字。这观乃汉时刘先主为道士李寂盖造的。至唐明皇时,有个得道的叫做徐佐卿,重加修建。果然是一尘不到,神仙境界。遐叔进入观中,瞻礼法像了,道士留入房内,重新叙礼,分宾主而坐。遐叔举目观看这房,收拾得十分清雅。只见壁上挂着一幅诗轴,你道这诗轴是那个名人的古迹?却就是遐叔的父亲司封独孤及送徐佐卿还蜀之作。诗云:羽客笙歌去路催,故人争劝别离杯。
cāng lóng què xià zhǎng xiàng yì, bái hè shān tóu gèng bù huí.
苍龙阙下长相忆,白鹤山头更不回。
yuán lái xī rì táng míng huáng wén de xú zuǒ qīng shì gè yǒu dào zhī shì, yòng ān chē pú lún, zhēng pìn rù cháo. zuǒ qīng bù yuàn wèi guān, qīn cì chí yì hái shān, mǎn cháo gōng qīng dài fū, fù shī xiāng zèng, jiē bù rú dú gū jí zhè shǒu, yǐ cǐ guān zhōng xiāng chuán, zhēn zhòng bù chì gǒng bì.
元来昔日唐明皇闻得徐佐卿是个有道之士,用安车蒲轮,征聘入朝。佐卿不愿为官,钦赐驰驿还山,满朝公卿大夫,赋诗相赠,皆不如独孤及这首,以此观中相传,珍重不啻拱璧。
xiá shū kàn le fù qīn yí jī, bù jué shān rán lèi xià. dào shì dào:" jūn zǐ jiàn le zhè shī, wèi hé diào lèi?" xiá shū dào:" shí bù xiāng mán, yīn jiàn le xiān rén zhī bǐ, gù cǐ shāng gǎn." dào shì wén zhī xiá shū jí shì dú gū jí zhī zǐ, zhāo xī gōng dài, fèn wài jiā jìng.
遐叔看了父亲遗迹,不觉潸然泪下。道士道:“君子见了这诗,为何掉泪?”遐叔道:“实不相瞒,因见了先人之笔,故此伤感。”道士闻知遐叔即是独孤及之子,朝夕供待,分外加敬。
guāng yīn xùn sù, bù jué guò le bàn nián, nà shí wéi gāo xiáng fú yún nán zhū mán, chóng huí shuài fǔ. xiá shū lián máng bèi lǐ qiú jiàn, yī zhě chēng hè tā dé shèng ér huí, èr zhě sù shuō zì jǐ qióng chóu, yuǎn lái yú yè de yì sī. zhèng shì: gù rén zhǎng wàng guì rén hòu, jǐ gè guì rén lián gù rén.
光阴迅速,不觉过了半年,那时韦皋降服云南诸蛮,重回帅府。遐叔连忙备礼求见,一者称贺他得胜而回,二者诉说自己穷愁,远来于谒的意思。正是:故人长望贵人厚,几个贵人怜故人。
nà wéi gāo yī jiàn xiá shū, shèng xiāng kuǎn yàn. zhèng yào duō liú jǐ rì, shǎo jǐn guān huái, qǐ zhī tǔ bō zàn pǔ, shí cháng qīn shǔ, zhuān shì yún nán zhū mán wèi zhī xiàng dǎo. jìn wén de wéi gāo shōu fú yún nán, shī qí yǔ yì, suì qǐ xióng bīng sān shí yú wàn, shā guò jiè lái, yào yǔ wéi gāo qīn jué shèng fù. zhè shì fēng huǒ jǐn qiè de shì, yī miàn xiě biǎo shēn zòu cháo tíng, yī miàn xīng shī diǎn jiàng, qián qù dǐ dí. xiá shū tàn dào:" wǒ zài cǐ shǒu le bàn nián, cái dé xiāng jiàn, hū yòu yǒu cǐ biān bào, qǐ bú shì mìng." biàn xiàng jié dù fǔ zhōng gào cí. wéi gāo dào:" tǔ bō rù kòu, mǎn dì gān gē, qǐ hái yǒu lù guī dé. wǒ yǐ fēn cǔn dào shì hǎo shēng guǎn dài. qiě děng shā tuì fān bīng, dào tú níng jìng, rán hòu màn màn de yǔ rén xiōng jiàn xíng biàn liǎo." xiá shū wú nài, zhǐ de yī yǔn, zhào jiù zhù zài bì luò guān zhōng. bù zài huà xià.
那韦皋一见遐叔,盛相款宴。正要多留几日,少尽关怀,岂知吐蕃赞普,时常侵蜀,专恃云南诸蛮为之向导。近闻得韦皋收服云南,失其羽翼,遂起雄兵三十余万,杀过界来,要与韦皋亲决胜负。这是烽火紧切的事,一面写表申奏朝廷,一面兴师点将,前去抵敌。遐叔叹道:“我在此守了半年,才得相见,忽又有此边报,岂不是命。”便向节度府中告辞。韦皋道:“吐蕃入寇,满地干戈,岂还有路归得。我已分忖道士好生管待。且等杀退番兵,道途宁静,然后慢慢的与仁兄饯行便了。”遐叔无奈,只得依允,照旧住在碧落观中。不在话下。
qiě shuō wéi gāo tǒng lǐng dà bīng, lí le chéng dū, zhí zhì jiā méng guān wài, zǎo yǔ tǔ bō rén mǎ xiāng yù. xiān chà tōng shǐ yǔ tā dǎ huà dào:" wǒ cháo zì yǔ nǐ guó hé qīn zhī hòu, chū jià gōng zhǔ zuò nǐ guó zàn pó, yǒng bù xǔ xīng bīng xiāng fàn. rú jīn hé gù bèi méng, lǚ lǚ rǎo wǒ shǔ dì?" nà zàn pǔ dá dào:" yún nán zhū yí, yuán shì chén fú wǒ guó de, nǐ zěn me zhé gǎn jiā bīng, qīn zhàn jiāng jiè? hǎo hǎo de hái wǒ yún nán, wǒ biàn shōu bīng huí qù bàn shēng bù kěn, jiào nǐ xī chuān yě shì nán bǎo." wéi gāo dào:" shèng cháo wú wài, pǔ tiān xià nà yī chù bù shǔ wǒ dà táng de? yào zhàn biàn zhàn, yún nán duàn hái bù chéng." yuán lái tǔ bō méi yǒu yún nán yí rén xiàng dǎo, zhōng shì lù jìng bù shú. què bèi wéi gāo yù zài shēn lín qióng gǔ zhī jiān, piān chā qí zhì, jiǎ zuò fú bīng yòu jiào bù jūn wǔ zhe téng pái, fú dì ér jìn, yòng dà dāo kǎn qí mǎ jiǎo. yī shēng pào xiǎng, gǔ jiǎo qí míng, chōng shā guò qù. nà tǔ bō yī shí wú cuò, dà bài kuī shū, bèi wéi gāo zhuī zhú chū jìng, zhí dào zàn pǔ xīn zhù de wáng chéng, jiào zuò mò bō chéng, jìn jiē dǎ pò. shā dé tǔ bō shī héng biàn yě, xuè rǎn chéng hé. duān dì zhè chǎng sī shā, kě yě gōng láo bù xiào wéi gāo jiàn tǔ bō yuǎn dùn, jí biàn xià lìng bān shī, yī miàn chà pái jiāng jī chēng shū fēi zòu cháo tíng. yí lù shàng: xǐ zī zī biān qiāo jīn dèng xiǎng, xiào yín yín qí chàng kǎi gē shēng.
且说韦皋统领大兵,离了成都,直至葭萌关外,早与吐蕃人马相遇。先差通使与他打话道:“我朝自与你国和亲之后,出嫁公主做你国赞婆,永不许兴兵相犯。如今何故背盟,屡屡扰我蜀地?”那赞普答道:“云南诸夷,元是臣伏我国的,你怎么辄敢加兵,侵占疆界?好好的还我云南,我便收兵回去;半声不肯,教你西川也是难保。”韦皋道:“圣朝无外,普天下那一处不属我大唐的?要战便战,云南断还不成。”原来吐蕃没有云南夷人向导,终是路径不熟。却被韦皋预在深林穷谷之间,偏插旗帜,假做伏兵;又教步军舞着藤牌,伏地而进,用大刀砍其马脚。一声炮响,鼓角齐鸣,冲杀过去。那吐蕃一时无措,大败亏输,被韦皋追逐出境,直到赞普新筑的王城,叫做末波城,尽皆打破。杀得吐蕃尸横遍野,血染成河。端的这场厮杀,可也功劳不校韦皋见吐蕃远遁,即便下令班师,一面差牌将赍撑书飞奏朝廷。一路上:喜孜孜鞭敲金镫响,笑吟吟齐唱凯歌声。
huà fēn liǎng tóu. què shuō dú gū xiá shū jiǔ zhù bì luò guān zhōng, shí fēn yù yù, xìn bù yóu lǎn, xiāo qiǎn kè huái. ǒu dào yí gè qù chù, jiào zuò shēng xiān qiáo, nǎi shì hàn cháo sī mǎ xiàng rú zài lín qióng xiàn qiè le zhuō wén jūn huí dào chéng dū. zhǐ yīn jiā shì xiāo tiáo, shòu rén wǔ màn, tí xià liǎng xíng dà zì zài zhè qiáo zhù shàng, shuō dào:" dà zhàng fū bù chéng sì mǎ gāo chē, bù guò cǐ qiáo." hòu lái zuò le zhōng láng, fèng zhào kāi tōng yún nán dào jìng, chí jié ér guī, guǒ suì qí zhì. xiá shū zài nà qiáo shàng, pái huái dōng wàng, tàn dào:" xiǎo shēng bù kuì sī mǎ zhī cái, niáng zǐ jǐn yǒu wén jūn zhī mào. zhǐ shì zěn néng gōu de zhè sì mǎ gāo chē de rì zi?" xià le qiáo, zhèng dài qǔ lù huí guān. cǐ shí qià shì mù chūn tiān qì, zhǐ tīng dé lín zhōng zǐ guī yī shēng shēng jiào dào:" bù rú guī qù." xiá shū tīng le zhè gè niǎo shēng, yù jiā chóu mèn, yòu tàn dào:" wǒ dāng chū yǔ niáng zǐ lín bié, běn yǐ yī nián bàn zǎi wéi qī, qǐ zhī dān gé dào jīn, bù néng guī qù. tiān nà. wǒ bù gǎn wàng wéi gāo de hòu zèng, zhǐ yuàn tā zǎo zǎo tuì le fān bīng, sòng wǒ guī jiā, què yě miǎn de niáng zǐ zài jiā zhāo xī xuán wàng."
话分两头。却说独孤遐叔久住碧落观中,十分郁郁,信步游览,消遣客怀。偶到一个去处,叫做升仙桥,乃是汉朝司马相如在临邛县窃了卓文君回到成都。只因家事消条,受人侮慢,题下两行大字在这桥柱上,说道:“大丈夫不乘驷马高车,不过此桥。”后来做了中郎,奉诏开通云南道径,持节而归,果遂其志。遐叔在那桥上,徘徊东望,叹道:“小生不愧司马之才,娘子尽有文君之貌。只是怎能勾得这驷马高车的日子?”下了桥,正待取路回观。此时恰是暮春天气,只听得林中子规一声声叫道:“不如归去。”遐叔听了这个鸟声,愈加愁闷,又叹道:“我当初与娘子临别,本以一年半载为期,岂知担阁到今,不能归去。天那。我不敢望韦皋的厚赠,只愿他早早退了蕃兵,送我归家,却也免得娘子在家朝夕悬望。”
bù jué chūn qù xià lái, yòu guò yī nián yǒu yú, cái děng hòu dé wéi gāo zhèn lǚ ér hái.
不觉春去夏来,又过一年有余,才等候得韦皋振旅而还。
nà shí jié shū yǐ dào cháo zhōng, dé zōng tiān zǐ zhī dé wéi gāo zhàn tuì tǔ bō, chéng le dà gōng, lóng yán dà xǐ, yù bǐ jiā shòu bīng bù shàng shū tài zǐ tài bǎo, réng lǐng xī chuān jié dù shǐ. huí fǔ zhī rì, hé shǔ dà xiǎo wén wǔ, nà yí gè bù fèng niú jiǔ bài hè. zhí dài jūn mén shāo xiá, xiá shū yě dào fǔ zhōng chēng qìng. zì niàn kè tú wú yǐ wéi lǐ, zuò dé shǔ dào yì yī piān. nǐ dào wèi hé jiào zuò shǔ dào yì? dāng shí táng míng huáng tiān bǎo mò nián, ān lù shān fǎn luàn, què shì zhèng guó gōng yán wǔ zuò xī chuān jié dù. yǒu gè shí yí dù fǔ, bì nàn lái dào xī chuān, yòu yǒu chéng xiàng fáng wǎn yě biǎn zuò jié dù fǔ shǔ guān. zhǐ yīn yán wǔ xìng zi pō duō cāi hěn, suǒ yǐ hàn lín gòng fèng lǐ bái, zuò shǔ dào nán cí.
那时捷书已到朝中,德宗天子知得韦皋战退吐蕃,成了大功,龙颜大喜,御笔加授兵部尚书太子太保,仍领西川节度使。回府之日,合属大小文武,那一个不奉牛酒拜贺。直待军门稍暇,遐叔也到府中称庆。自念客途无以为礼,做得《蜀道易》一篇。你道为何叫做《蜀道易》?当时唐明皇天宝末年,安禄山反乱,却是郑国公严武做西川节度。有个拾遗杜甫,避难来到西川,又有丞相房绾也贬做节度府属官。只因严武性子颇多猜狠,所以翰林供奉李白,做《蜀道难》词。
qí wěi tè yún:" jǐn chéng suī yún lè, bù rú zǎo guī jiā." nǎi shì tì fáng dù liǎng gōng yōu wēi de yì sī. xiá shū gù jiāng zhè" nán" zì gǎi zuò" yì" zì, fān chéng yuè fǔ.
其尾特云:“锦城虽云乐,不如早归家。”乃是替房、杜两公忧危的意思。遐叔故将这“难”字改作“易”字,翻成乐府。
yī zhě chēng sòng wéi gāo gōng dé, yuǎn guò yán wǔ èr zhě jiàn de zì jǐ qiáo yù jǐn chéng, dé qí suǒ zhǔ, bù bǐ fáng dù liǎng gōng. yǐ cǐ àn àn de dǎ dòng tā. cí yún: xū jiē shǔ dào, gǔ yǐ wéi nán. cán cóng kāi guó, shān chuān yù pán. qín zhì jīn niú, dào lù shǐ kān. tiān tī shí zhàn, gōu jiē wēi luán. yǎng báo qīng xiāo, fǔ guà fēi tuān. yuán hóu zhī jié, shàng mò néng gàn. shǐ rén duì cǐ, níng bù bēi tàn. zì wǒ wéi gōng, jiàn jié dāng guān. dàng píng xī kòu, xiáng fú nán mán. fēng yān níng xī, mín wù yīn fán. sì fāng shāng gǔ, zhēng chū qí jiān. fěi wú bá shè, qǐ fá jī pān ruò zài rèn xí, jì tǎn ér ān. dūn chī liáo jī, tǒng bù yù hán. shì chēng tiān fǔ, wèi lì duō duān. jì yán kè zi, kě yǐ kāi yán. jǐn chéng shén lè, hé bì sī hái.
一者称颂韦皋功德,远过严武;二者见得自己侨寓锦城,得其所主,不比房、杜两公。以此暗暗的打动他。词云:吁嗟蜀道,古以为难。蚕丛开国,山川郁盘。秦置金牛,道路始刊。天梯石栈,勾接危峦。仰薄青霄,俯挂飞湍。猿猴之捷,尚莫能干。使人对此,宁不悲叹。自我韦公,建节当关。荡平西寇,降服南蛮。风烟宁息,民物殷繁。四方商贾,争出其间。匪无跋涉,岂乏跻攀;若在衽席,既坦而安。蹲鸱疗饥,筒布御寒。是称天府,为利多端。寄言客子,可以开颜。锦城甚乐,何必思还。
wéi gāo kàn jiàn shǔ dào yì zhè yī piān, bù shèng tàn fú, biàn duì xiá shū shuō:" wǎng shí lǐ bái suǒ zuò shǔ dào nán cí, tài zǐ bīn kè hè zhī zhāng chēng tā shì tiān shàng zhé xià lái de xiān rén, jīn guān rén xiōng gāo cái, hé ràng lǐ bái. lǎo fū mù fǔ zhèng quē shū jì yī yuán, yì yù shēn zòu qǔ zhǐ, jiè zhòng rén xiōng wèi lǐ bù yuán wài, quán chōng xī chuān jié dù fǔ jì shì cān jūn, shù dé zhāo xī lǐng jiào. bù shí rén xiōng kěn qū cóng fǒu?" xiá shū dá dào:" wǒ cháo zuì zhòng kē mù. fán shì zǐ bù yáo jí dì chū shēn, biàn zuò dào jiǔ jí sān huái, zhōng jiǔ bèi rén qī wǔ. xiǎo shēng suī zé sān fān luò dì, zhuàng qì wèi shuāi, zěn rěn bǎ xiān shì kē míng, yī zhāo zì fèi? rú jīn dāo yù guì zhèn, yǐ guò suì yú, hán jīng bái shì zài jiā, jiǔ wú yīn xìn. zhāo xī yíng guà, bù néng qù huái. bā dé jīng máo huí fǔ, zhèng yào gào cí. fú qǐ fǔ jiàn wēi qíng, wù xián fāng mìng." wéi gāo xiè dào:" jì shì rén xiōng bù yǔn, lǎo fū yì bù gǎn xiāng qiáng. zhǐ shì mù xià suì mù, bīng xuě zài tú, bù hǎo xíng zǒu. bù ruò shǎo dài kāi chūn, zhì zhuāng sòng bié, wèi wèi wǎn yě." xiá shū yī lái jiàn wéi gāo yì sī yīn qín, èr lái xiǎng qǐ tiān qì guǒ rán hán lěng, lù shàng nán xíng, yòu zhǐ de zhù xià.
韦皋看见《蜀道易》这一篇,不胜叹服,便对遐叔说:“往时李白所作《蜀道难》词,太子宾客贺知章称他是天上谪下来的仙人,今观仁兄高才,何让李白。老夫幕府正缺书记一员,意欲申奏取旨,借重仁兄为礼部员外,权充西川节度府记室参军,庶得朝夕领教。不识仁兄肯曲从否?”遐叔答道:“我朝最重科目。凡士子不繇及第出身,便做到九棘三槐,终久被人欺侮。小生虽则三番落第,壮气未衰,怎忍把先世科名,一朝自废?如今叨寓贵镇,已过岁余,寒荆白氏在家,久无音信。朝夕萦挂,不能去怀。巴得旌旄回府,正要告辞。伏乞俯鉴微情,勿嫌方命。”韦皋谢道:“既是仁兄不允,老夫亦不敢相强。只是目下岁暮,冰雪载途,不好行走。不若少待开春,治装送别,未为晚也。”遐叔一来见韦皋意思殷勤,二来想起天气果然寒冷,路上难行,又只得住下。
ái guò cán là, dào le xīn nián, yòu zǎo shì shàng yuán jiā jié. yuán lái chéng dū fǔ dì wò rén chóu, běn shì xī nán dōu huì. zì táng míng huáng zhù bì zhī hòu, sì fāng cháo gòng, jiē jí yú cǐ, biàn yǒu jīng dū qì xiàng. yòu jīng yán zhèng gōng zhèn shǒu bā shǔ, zhuān yǐ píng jìng wéi zhèng, yīn cǐ lǘ yán fán fù, kù cáng chōng ráo. xiàn jīn wéi gāo jì tā, xiáng fú yún nán zhū yí, jī pò tǔ bō wǔ shí wàn zhòng, wēi míng dà zhèn. zhè wéi gāo zuì shì háo jié de xìng zi, yīn jiàn dì fāng níng dìng, mín xīn guī fù, yù chuán hào lìng, fēn fù chéng nèi chéng wài dōu yào diǎn fàng huā dēng, yǔ mín tóng lè. nà dào lìng zhǐ chuán jiāng chū qù, shuí gǎn bù yī. zì shí sān zhì shí qī, gòng shì wǔ yè, jiā jiā mén shǒu zhā fù dēng zhà, zhāng guà xīn qí hǎo dēng, qiǎo yàng yān huǒ, zhào yào rú tóng bái zhòu. shī mán shè huǒ, gǔ yuè shēng xiāo, tōng xiāo dá dàn. wéi gāo měi yè dà zhāng yán yàn, zài sàn huā lóu shàng, dān qǐng xiá shū qìng shǎng yuán xiāo. gāng dào xià dēng zhī rì, xiá shū biàn qù gào cí. wéi gāo zài sān kǔ liú, zhōng bù kěn zhù nǎi duì xiá shū shuō dào:" rén xiōng guī xīn jì jué, shì nán xiāng qiáng. zhǐ shì lǎo fū hái yǒu yī bēi dàn jiǔ, xiē xiǎo zī zhuāng, dāng zài wàn lǐ qiáo dōng, zài yǔ rén xiōng xù bié, xìng wù gù jù." jí chuán lìng bō yī chuán zhī, cì rì zài wàn lǐ qiáo cì hou, sòng xiá shū dōng guī yòu diǎn cháng xíng jūn shì yī míng hù sòng.
捱过残腊,到了新年,又早是上元佳节。原来成都府地沃人稠,本是西南都会。自唐明皇驻跸之后,四方朝贡,皆集于此,便有京都气象。又经严郑公镇守巴蜀,专以平静为政,因此闾阎繁富,库藏充饶。现今韦皋继他,降服云南诸夷,击破吐蕃五十万众,威名大振。这韦皋最是豪杰的性子,因见地方宁定,民心归附,预传号令,分付城内城外都要点放花灯,与民同乐。那道令旨传将出去,谁敢不依。自十三至十七,共是五夜,家家门首扎缚灯栅,张挂新奇好灯,巧样烟火,照耀如同白昼。狮蛮社火,鼓乐笙箫,通宵达旦。韦皋每夜大张筵宴,在散花楼上,单请遐叔庆赏元宵。刚到下灯之日,遐叔便去告辞。韦皋再三苦留,终不肯祝乃对遐叔说道:“仁兄归心既决,似难相强。只是老夫还有一杯淡酒,些小资装,当在万里桥东,再与仁兄叙别,幸勿固拒。”即传令拨一船只,次日在万里桥伺候,送遐叔东归;又点长行军士一名护送。
dào míng rì, wéi gāo shè yàn zài wàn lǐ qiáo jiàn bié xiá shū, qīn jǔ jīn bēi, shuō dào:" cǐ qiáo zuì gǔ, xī zhū gě kǒng míng sòng fèi yī shǐ wú, dào shì wàn lǐ zhī xíng, shí shǐ yú cǐ, zhè qiáo yīn yǐ dé míng. jīn rén xiōng qīng yún wàn lǐ, yì yóu jīn shǐ, yuàn nǔ lì zì ài. lǎo fū chán guān suī bì, gǒng tīng ní jīn jiā bào, tè wèi rén xiōng dàn zhī." yī lián de quàn le sān bēi, fāng cái pěng chū yí gè jǐn náng, shuō dào:" lǎo fū shēn hé lìng xiān gōng tuī jiàn zhī lì, dé yǒu jīn rì. zhǐ yīn wáng shì yāng zhǎng, wèi dé shǎo chóu dà ēn, yǒu lèi yuǎn lín, qǐ bù cán hàn. dàn jīn dào zéi shēng fà, shì nán zhòng qiè. lǎo fū liáo bèi sān bǎi jīn, quán chōng lù fèi. cǐ wài bié yǒu huáng jīn wàn liǎng, shǔ jǐn qiān duān, qí dào lù shāo níng, zhuān rén fèng sòng. wù wèi lǎo fū qīng bó, wèi fù ēn rén yě." yòu huàn guò jūn shì fēn cǔn dào:" yí lù xiǎo xīn fú shi, bù kě dài màn." jūn shì kòu tóu dā yìng. xiá shū zài sān bài xiè dào:" bù cái shòu cǐ, yǐ shǔ guò wàng, gǎn fán hòu mìng." lǐng le jǐn náng, jūn shì gēn suí shàng chuán. nà wéi gāo hái zài qiáo shàng, zhí děng wàng bú jiàn zhè chuán, rán hòu huí fǔ. bù zài huà xià.
到明日,韦皋设宴在万里桥饯别遐叔,亲举金杯,说道:“此桥最古,昔诸葛孔明送费祎使吴,道是万里之行,实始于此,这桥因以得名。今仁兄青云万里,亦由今始,愿努力自爱。老夫蝉冠虽敝,拱听泥金佳报,特为仁兄弹之。”一连的劝了三杯,方才捧出一个锦囊,说道:“老夫深荷令先公推荐之力,得有今日。止因王事鞅掌,未得少酬大恩,有累远临,岂不惭汗。但今盗贼生发,势难重挈。老夫聊备三百金,权充路费。此外别有黄金万两,蜀锦千端,俟道路稍宁,专人奉送。勿谓老夫轻薄,为负恩人也。”又唤过军士分忖道:“一路小心服事,不可怠慢。”军士叩头答应。遐叔再三拜谢道:“不才受此,已属过望,敢烦后命。”领了锦囊,军士跟随上船。那韦皋还在桥上,直等望不见这船,然后回府。不在话下。
qiě shuō xiá shū bié le wéi gāo, kāi chuán dōng qù. yuán lái xià shuǐ chuán, jiù rú jiàn yì bān jí de, bù xiāo liǎng sān rì, zǎo dào wū xiá zhī xià. yuǎn yuǎn de wàng jiàn wū shān shén nǚ miào, xiǎng qǐ:" dāng shí cóng cǐ jīng tǎo, àn qí shén nǚ tuō mèng wǒ bái shì niáng zǐ, xǔ tā fù shī wèi xiè. bù zhī zhè mèng céng tuō dé qù bù céng tuō dé qù? wǒ qǐ kě shī xìn." biàn kǒu zhàn yī shǒu yǐ cháng sù yuàn. shī yún: gǔ mù yīn sēn yī xiàn tiān, wū fēng shí èr suǒ hán yān.
且说遐叔别了韦皋,开船东去。原来下水船,就如箭一般急的,不消两三日,早到巫峡之下。远远的望见巫山神女庙,想起:“当时从此经讨,暗祈神女托梦我白氏娘子,许他赋诗为谢。不知这梦曾托得去不曾托得去?我岂可失信。”便口占一首以偿宿愿。诗云:古木阴森一线天,巫峰十二锁寒烟。
xiāng wáng zì zuò fēng liú mèng, bú shì yáng tái yún yǔ xiān.
襄王自作风流梦,不是阳台云雨仙。
tí bì, yòu xiàng zhe shān shàng zuò lǐ chēng xiè. guò le sān xiá, yòu dào jīng zhōu. bù xiǎng sòng lái nà jūn shì, hū rán shēng qǐ bìng lái, xiá shū fǎn yào qù fú shi tā. yòu xíng le jǐ rì, lái dào hàn kǒu dì fāng. zì cǐ cóng rǔ níng zhì luò yáng, dōu shì hàn lù. nà jūn shì bìng tǐ suī yù, nán jìn ān mǎ chí zhòu. xiá shū xiě xià yī fēng shū xìn, liú le xiē pán fèi, jí lìng suí chuán huí qù, dú zì gě shōu shí xíng lǐ dēng àn, què yě huì suàn jì, zì jǐ mǎi le yī tóu shēng kǒu, wàng dōng dōu jìn fā. yuē mò xíng le yí gè yuè tóu, cái dào luò yáng dì miàn, lí zhe kāi yáng mén zhǐ yǒu sān shí yú lǐ. shì shí tiān sè bàng wǎn, yī xīn sī liang gǎn huí jiā qù, cè mǎ qián xíng. yòu zǒu le shí yú lǐ lù, zǎo shì yī lún yuè shàng. chèn zhe yuè sè, yòu zǒu le shí lái lǐ, yǐn yǐn de tīng dé zhōng míng gǔ xiǎng, xiǎng dào:" chéng mén yǐ bì, zòng gǎn dào yě jìn chéng bù jí le. cǐ jiān zhèng shì lóng huá gǔ sì, rén pí mǎ fá, bù ruò qiě jiù ān xiē." jiě náng xià mǎ, tóu rù shān mén. bù zhēng cǐ yī yè, yǒu fèn jiào: hú dié mèng zhōng féng yì nǚ, lù sī biāo dǐ tīng jiāo gē.
题毕,又向着山上作礼称谢。过了三峡,又到荆州。不想送来那军士,忽然生起病来,遐叔反要去服事他。又行了几日,来到汉口地方。自此从汝宁至洛阳,都是旱路。那军士病体虽愈,难禁鞍马驰骤。遐叔写下一封书信,留了些盘费,即令随船回去,独自个收拾行李登岸,却也会算计,自己买了一头生口,望东都进发。约莫行了一个月头,才到洛阳地面,离着开阳门只有三十余里。是时天色傍晚,一心思量赶回家去,策马前行。又走了十余里路,早是一轮月上。趁着月色,又走了十来里,隐隐的听得钟鸣鼓响,想道:“城门已闭,纵赶到也进城不及了。此间正是龙华古寺,人疲马乏,不若且就安歇。”解囊下马,投入山门。不争此一夜,有分教:蝴蝶梦中逢佚女,鹭鸶杓底听娇歌。
huà fēn liǎng tóu. qiě shuō bái shì zì lóng huá sì qián yǔ xiá shū fēn bié zhī hòu, suī zé jiā shì huāng liáng, yī shí wú cuò, yóu xǐ bái shì nǚ gōng jīng jué, hàn mò bàng tōng. kuàng bái xìng yòu shì gè dōng jīng dà zú, gū zǐ mèi jiān yě yǒu jiù tā xué xí zhēn zhǐ de, yě yǒu xué zuò shī cí de, shǎo bu dé jù xiē lǐ wù wèi chóu xiè zhī zī, yīn cǐ jǐn kān zhī gěi. dàn shí shí jì niàn zhàng shū lín bié zhī yán, běn yǐ yī nián wèi yuē, rú hé sān zài shàng wèi huí jiā?
话分两头。且说白氏自龙华寺前与遐叔分别之后,虽则家事荒凉,衣食无措,犹喜白氏女工精绝,翰墨傍通。况白姓又是个东京大族,姑姊妹间也有就他学习针指的,也有学做诗词的,少不得具些礼物为酬谢之资,因此尽堪支给。但时时记念丈书临别之言,本以一年为约,如何三载尚未回家?
kuàng wén xī chuān lù shàng yǒu de shì yī xiàn tiān rén zhǎ wèng shé dào tuì guǐ jiàn chóu, dōu zhè bān xiǎn è dì miàn. suǒ yǐ gǔ jīn chēng shuō tú lù jiān nán, wú rú shǔ dào. xiǎng qǐ zhàng fū jīng yóu bǐ chù, bì duō jīng kǒng. bié hòu yǎo wú shū xìn, zhī dào ān fǒu rú hé?" jiào wǒ zhè tiáo dù cháng, zěn shēng fàng dé." yù dài qīn wǎng xī chuān, tǐ fǎng xiāo xī." zhǐ wǒ nǚ niáng jiā, yòu shì gè bù chū guī mén de rén, zěn shēng qù de? chú fēi mèng mèi zhī zhōng, yǔ tā xiāng jiàn, yě hǎo dé gè míng bái." yīn cǐ zhāo xī xuán niàn. shuì sī hūn chén, shēn guī jì mò, wù zuò wú liáo, tí shī yī shǒu. shī yún: xī shǔ dōng jīng wàn lǐ fēn, yàn lái yú qù liǎng nán wén.
况闻西川路上有的是一线天、人鲊瓮、蛇倒退、鬼见愁,都这般险恶地面。所以古今称说途路艰难,无如蜀道。想起丈夫经由彼处,必多惊恐。别后杳无书信,知道安否如何?“教我这条肚肠,怎生放得。”欲待亲往西川,体访消息。“只我女娘家,又是个不出闺门的人,怎生去得?除非梦寐之中,与他相见,也好得个明白。”因此朝夕悬念。睡思昏沉,深闺寂寞,兀坐无聊,题诗一首。诗云:西蜀东京万里分,雁来鱼去两难闻。
shēn guī zhǐ shì kōng xiāng yì, bú jiàn guān shān chóu shā rén.
深闺只是空相忆,不见关山愁杀人。
nà bái shì yī xīn xiǎng zhe zhàng fū, sī liang yào zuò gè mèng qù xún fǎng. xiǎng le sān nián yǒu yú, zài méi gè zhēn mèng. yī rì zhèng shì qīng míng jiā jié, gū zǐ mèi zhōng, dōu lái yāo qù tà qīng yóu wán. bái shì nà yǒu nèn yàng xián xīn cháng. tuī cí bù qù. dào wǎn shàng duì zhe yī zhǎn gū dēng, qī qī huáng huáng de dāi xiǎng. zuò le yí gè huáng hūn, huí guò tóu lái, kàn jiàn yā huán cuì qiào yǐ shì hōu hōu shuì qù. bái shì zì jué méi qíng méi xù, zhǐ de yě shàng chuáng qù shuì wò. fān lái fù qù, nà lǐ shuì dé ān wěn, xiǎng dào:" wǒ zhí nèn mìng bǎo yào de gè mèng ér qù huì tā yě bù néng gōu." yòu xiǎng dào:" zǒng rán mèng ér lǐ huì zhe le tā, dào dǐ shì mèng zhōng de shuō huà, yuán zuò bù dé zhǔn. rú jīn yě shuō bù dé le. xū shì qīn wǎng shǔ zhōng fǎng wèn tā huí lái, yě fàng xià le zhè tiáo cháng zi." què yòu xiǎng dào:" wǒ jiā zǐ mèi zhōng xiǎo de, zěn me kěn róng wǒ qù. bù rú mán zhe tā men, jiù zài míng zǎo qiāo qiāo qián qù." zhèng xiǎng zhī jiān, zhǐ tīng dé wō wō jī míng, tiān sè jiàn liàng. jí máng qǐ shēn shū guǒ, bàn zuò cūn zhuāng mú yàng, qǔ le xiē pán chán yín liǎng, bìng jǐ jiàn yī zhàng, dǎ gè bāo guǒ, shōu shí wán bèi. kàn cuì qiào shí, shuì dé zhèng shú, yě bù tōng tā zhī dào, yí lù kāi mén chū qù.
那白氏一心想着丈夫,思量要做个梦去寻访。想了三年有余,再没个真梦。一日正是清明佳节,姑姊妹中,都来邀去踏青游玩。白氏那有恁样闲心肠。推辞不去。到晚上对着一盏孤灯,凄凄惶惶的呆想。坐了一个黄昏,回过头来,看见丫鬟翠翘已是齁齁睡去。白氏自觉没情没绪,只得也上床去睡卧。翻来覆去,那里睡得安稳,想道:“我直恁命保要得个梦儿去会他也不能勾。”又想道:“总然梦儿里会着了他,到底是梦中的说话,原作不得准。如今也说不得了。须是亲往蜀中访问他回来,也放下了这条肠子。”却又想道:“我家姊妹中晓得,怎么肯容我去。不如瞒着他们,就在明早悄悄前去。”正想之间,只听得喔喔鸡鸣,天色渐亮。即忙起身梳裹,扮作村庄模样,取了些盘缠银两,并几件衣胀,打个包裹,收拾完备。看翠翘时,睡得正熟,也不通他知道,一路开门出去。
lí le chóng xián lǐ, qǐng kè chū le kāi yáng mén, guò le lóng huá sì, bù jué yòu zǎo dào xiāng yáng dì miàn. yǒu yī zuò jì jǐn tíng. yuán lái fú qín shí, yǒu gè ān nán jiāng jūn dòu tāo, zhèn shǒu xiāng yáng, qiè le chǒng qiè zhào yáng tái suí rèn, pāo xià qī zǐ sū shì. nà sū shì míng huì, zì ruò lán, shēng de cái mào shuāng jué. jiāng yī fú sù jǐn, zhǎng guǎng bā cùn, zhī chéng huí wén shī jù, wǔ sè fēn zhāng, jì bā bǎi sì shí yī zì, shī sān qiān qī bǎi wǔ shí èr shǒu, jì yú dòu tāo. dòu tāo kàn jiàn, lì shí sòng huán yáng tái, yíng jiē sū shì dào rèn, fū qī ēn ài, bǐ qián gèng dǔ. hòu rén suì wèi jiàn tíng yú cǐ. nà bái shì zài tíng zi shàng tiào wàng liáng jiǔ, tàn dào:" wǒ suī bù jí ruò lán cái mào, què yě cū tōng wén mò. zòng yǒu zhī jǐn huí wén, shuí rén wéi jì, shǐ tā zǎo zhěng guī biān, zhǎng xié kàng lì hū?" nǎi kǒu zhàn huí wén cí yī shǒu, tí yú tíng zhù shàng. cí yún: yáng chūn yàn qū, lì jǐn kuā wén. shāng qíng zhī yuàn, cháng lù huái jūn. xī bié tóng xīn, yīng tián sī qiāo. bì fèng xiāng cán, qīng luán mèng xiǎo.
离了崇贤里,顷刻出了开阳门,过了龙华寺,不觉又蚤到襄阳地面。有一座寄锦亭。原来苻秦时,有个安南将军窦滔,镇守襄阳,挈了宠妾赵阳台随任,抛下妻子苏氏。那苏氏名蕙,字若兰,生得才貌双绝。将一幅素锦,长广八寸,织成回文诗句,五色分章,计八百四十一字,诗三千七百五十二首,寄与窦滔。窦滔看见,立时送还阳台,迎接苏氏到任,夫妻恩爱,比前更笃。后人遂为建亭于此。那白氏在亭子上眺望良久,叹道:“我虽不及若兰才貌,却也粗通文墨。纵有织锦回文,谁人为寄,使他早整归鞭,长谐伉俪乎?”乃口占回文词一首,题于亭柱上。词云:阳春艳曲,丽锦夸文。伤情织怨,长路怀君。惜别同心,膺填思悄。碧凤香残,青鸾梦晓。
ruò dào dú zhuàn lái, yòu shì yī shǒu hǎo cí:
若倒读转来,又是一首好词:
xiǎo mèng luán qīng, cán xiāng fèng bì. qiāo sī tián yīng, xīn tóng bié xī. jūn huái lù cháng, yuàn zhī qíng shāng. wén kuā jǐn lì, qū yàn chūn yáng.
晓梦鸾青,残香凤碧。悄思填膺,心同别惜。君怀路长,怨织情伤。文夸锦丽,曲艳春阳。
bái shì tí bà, lí le jì jǐn tíng, bù jué yòu guò jīng zhōu, lái dào kuí fǔ. qià yù tiān wǎn. jiàn qián miàn yǒu suǒ miào yǔ, suì rù miào zhōng tóu sù. tái tóu guān kàn, shàng miàn xuán yī jīn zì biǎn é, xiě zhe" gāo táng guān" sān ge dà zì, nǎi zhī shì wū shān shén nǚ zhī miào. biàn yú shén zuò qián cuō tǔ wèi xiāng, dǎo gào dào:" wǒ bái shì xiǎo zì juān juān, běn zài dōng jīng jū zhù zhǐ wèi ér fū dú gū xiá shū qù fǎng xī chuān jié dù wéi gāo, yī bié sān nián, yǎo wú guī xìn, shì yǐ bù cí bá shè, wàn lǐ xiāng xún, jīn xī jì sù xiān gōng, gǎn chén xīn qǔ. wú xiǎng shén nǚ céng néng tōng mèng chǔ wáng, kuàng wǒ tóng shì nǚ liú, qǐ bù tuō wǒ yī mèng? fú qǐ dà cì líng gǎn, xiǎn shì qián qī, bù shèng qián kěn zhī zhì." dǎo bà ér shuì.
白氏题罢,离了寄锦亭,不觉又过荆州,来到夔府。恰遇天晚。见前面有所庙宇,遂入庙中投宿。抬头观看,上面悬一金字扁额,写着“高唐观”三个大字,乃知是巫山神女之庙。便于神座前撮土为香,祷告道:“我白氏小字娟娟,本在东京居祝只为儿夫独孤遐叔去访西川节度韦皋,一别三年,杳无归信,是以不辞跋涉,万里相寻,今夕寄宿仙宫,敢陈心曲。吾想神女曾能通梦楚王,况我同是女流,岂不托我一梦?伏乞大赐灵感,显示前期,不胜虔恳之至。”祷罢而睡。
guǒ rán mèng jiàn shén nǚ bèi xì shuō dào:" xiá shū jiǔ yù xī chuān, píng ān wú yàng. rú jīn yǐ jīng cí bié, qǔ lù dōng guī. nǐ cǐ qù zěn me hái yù dé tā zhe? kě zǎo zǎo huí shēn jiā qù. xū fáng tú cì shàng yǒu xū jīng. bǎo zhòng, bǎo zhòng." nà bái shì sà rán jué lái, zhī jiàn tiān yǐ míng liǎo, xiǎng qǐ shén nǚ zhī yán, lì lì fēn míng, liào rán bú shì gè chūn mèng. suì qǐ lái bài xiè shén nǚ, chū le miào mén, zhòng xún jiù jìng, zài zhuǎn dōng dōu. zài lù xiǎo xíng mù zhǐ, yí wēi wàng dōng ér lái.
果然梦见神女备细说道:“遐叔久寓西川,平安无恙。如今已经辞别,取路东归。你此去怎么还遇得他着?可早早回身家去。须防途次尚有虚惊。保重,保重。”那白氏飒然觉来,只见天已明了,想起神女之言,历历分明,料然不是个春梦。遂起来拜谢神女,出了庙门,重寻旧径,再转东都。在路晓行暮止,迤逶望东而来。
cǐ shí zhèng zhí mù chūn tiān qì, zhī jiàn yí lù shàng yǒu de shì hóng táo lǜ liǔ, yàn wǔ yīng tí. bái shì tān kàn jǐng zhì, bù jué rì wǎn, shàng lí kāi yáng mén èr shí yú lǐ, biàn chèn zhe yuè sè, zǎn bù guī jiā. hū yù qián miàn yī cù yóu rén, xiào yǔ xuān zá, jiàn jiàn de zǒu jìn. nǐ dào shì shèn me yàng rén? dōu shì luò yáng shào nián, qīng bó làng zǐ. měi yù huā qián yuè xià, dǎ huǒ chéng qún, xié zhe de jǐn sè yáo shēng, qiè zhe de qīng zūn cuì mù, zhuān guàn kuī rén fù nǚ, chěng jǐ fēng liú. bái shì jiàn nà huǒ rén lái de bù sān bù sì, què dài duǒ bì. yuán lái měi rén yìng zhe yuè guāng, fèn wài jiāo yàn, zǎo bèi zhè huǒ rén qiáo pò. biàn yī quān quān jiāng zhuàn lái, duì bái shì dào:" wǒ men chū guō chūn yóu, bù yuè dào cǐ, yǒu yuè wú jiǔ, yǒu jiǔ wú rén, qǐ bù gū fù le zhè bān liáng yè. cǐ qù lóng huá gǔ sì bù yuǎn, táo lǐ dà kāi. yuàn xiǎo niáng zǐ bù qì, tóng qù shǎng wán yī huí hé rú?" nà bái shì tīng jiàn, bù jué yì diǎn nù qì, cóng jiǎo dǐ xīn lǐ zhí yǒng dào ěr duǒ gēn biān, bǎ yí gè liǎn dōu biàn de tòng hóng le, mà dào:" nǐ xū bú shì shǐ sī míng de zéi dǎng, qīng píng shì jiè, shuí gǎn tiáo nòng liáng jiā nǔ: zǐ. kuàng wǒ bú shì xún cháng yǐ xià zhī rén, shì bái sī nóng de xiǎo jiě, dú gū sī fēng de xí fù, qián jìn shì dú gū xiá shū de hún jiā. shuí gǎn luó zào." zěn jìn zhè bān è shào, nà guǎn shèn me huàn jiā liáng jiā, rèn nǐ hǎn pò hóu lóng, yě quán bù zuò zhǔn.
此时正值暮春天气,只见一路上有的是红桃绿柳,燕舞莺啼。白氏贪看景致,不觉日晚,尚离开阳门二十余里,便趁着月色,趱步归家。忽遇前面一簇游人,笑语喧杂,渐渐的走近。你道是甚么样人?都是洛阳少年,轻薄浪子。每遇花前月下,打伙成群,携着的锦瑟瑶笙,挈着的青尊翠幕,专惯窥人妇女,逞己风流。白氏见那伙人来得不三不四,却待躲避。原来美人映着月光,分外娇艳,早被这伙人瞧破。便一圈圈将转来,对白氏道:“我们出郭春游,步月到此,有月无酒,有酒无人,岂不孤负了这般良夜。此去龙华古寺不远,桃李大开。愿小娘子不弃,同去赏玩一回何如?”那白氏听见,不觉一点怒气,从脚底心里直涌到耳朵根边,把一个脸都变得通红了,骂道:“你须不是史思明的贼党,清平世界,谁敢调弄良家女子。况我不是寻常已下之人,是白司农的小姐,独孤司封的媳妇,前进士独孤遐叔的浑家。谁敢罗唣。”怎禁这班恶少,那管甚么宦家、良家,任你喊破喉咙,也全不作准。
tuī de tuī, yōng de yōng, zhí bī rù lóng huá sì qù shǎng huā. zhè jiào zuò tiě pà luò lú, rén pà luò tào. zhèng shì: fēn míng xiù gé jiāo guī fù, quán zuò zhēng gē yòu jiǔ rén.
推的推,拥的拥,直逼入龙华寺去赏花。这叫做铁怕落炉,人怕落套。正是:分明绣阁娇闺妇,权做徵歌侑酒人。
qiě shuō xiá shū yīn jìn chéng bù jí, quán zài lóng huá sì zhōng jì sù yī xiāo. xiǎng qǐ dāng chū cóng cǐ sòng bié, zhěng zhěng de guò le sān nián," bù zhī wǒ bái shì niáng zǐ, ān fǒu hé rú?"
且说遐叔因进城不及,权在龙华寺中寄宿一宵。想起当初从此送别,整整的过了三年,“不知我白氏娘子,安否何如?”
yīn sòng xiāng yáng mèng hào rán de shī, shuō dào:" jìn jiā xīn zhuǎn qiè, bù gǎn wèn lái rén." yín yǒng shù fān, shān rán lèi xià. zuò dào gēng shēn, shàng wèi néng shuì. hū tīng dé qiáng wài rén yǔ xuān huá, jiàn jiàn de zǒu jìn sì lái. xiá shū xiǎng dào:" míng míng shì rén shēng, xū bú shì guǐ.
因诵襄阳孟浩然的诗,说道:“近家心转切,不敢问来人。”吟咏数番,潸然泪下。坐到更深,尚未能睡。忽听得墙外人语喧哗,渐渐的走进寺来。遐叔想道:“明明是人声,须不是鬼。
shì zhè bān yè jìng, nán dào yǒu shèn guān fǔ dào cǐ?" zhèng huáng huò jiān, zhī jiàn yǒu shí yú rén, gè zhí sháo zhǒu fèn jī, jiāng diàn shàng sǎo chú gān jìng qù qì. bù duō shí, yòu jiàn shàng bǎi de rén, yě yǒu pū shè yīn xí de, yě yǒu chén liè jiǔ yáo de, yě yǒu tí zhe dēng zhú de, yě yǒu bào zhe yuè qì de, luò yì ér zhì, bǎi shè dé shí fēn qí zhěng. xiá shū xiǎng dào:" wǒ xiǎo de le, jīn rì qīng míng jiā jié, yí dìng shì guì jiā zǐ dì chū guō yóu chūn. yīn jiàn yuè sè rú zhòu, diàn dǐ xià táo lǐ shèng kāi, làn màn rú jǐn, lái cǐ shǎng wán. ruò jiàn wǒ shí, bì bèi tā gǎn zhú. bù ruò qiě fú zài hòu bì fú zhuō xià, dài tā jiǔ sàn, rán hòu jiù qǐn.
似这般夜静,难道有甚官府到此?”正惶惑间,只见有十余人,各执苕帚粪箕,将殿上扫除干净去讫。不多时,又见上百的人,也有铺设茵席的,也有陈列酒肴的,也有提着灯烛的,也有抱着乐器的,络绎而至,摆设得十分齐整。遐叔想道:“我晓得了,今日清明佳节,一定是贵家子弟出郭游春。因见月色如昼,殿底下桃李盛开,烂漫如锦,来此赏玩。若见我时,必被他赶逐。不若且伏在后壁佛卓下,待他酒散,然后就寝。
zhǐ shì wǒ nèn bān huì qì, zài gǔ miào zhōng yào tǎo yī jiào ān shuì, yě bù néng gōu." jí qǐ shēn duǒ zài hòu bì, shēng yě bù gǎn zé.
只是我恁般晦气,在古庙中要讨一觉安睡,也不能勾。”即起身躲在后壁,声也不敢则。
yòu gé le yī huí, zhī jiàn liù qī ge shào nián, fú sè bù yī, cù yōng zhe gè nǚ láng lái dào diàn táng jiǔ xí zhī shàng. dān tuī nǚ láng zuò zài xī shǒu, què shì dì yí gè zuò wèi.
又隔了一回,只见六七个少年,服色不一,簇拥着个女郎来到殿堂酒席之上。单推女郎坐在西首,却是第一个坐位。
zhū shào nián jiē huán xiàng ér zuò, dōu shǔ mù zài nǚ láng shēn shàng. xiá shū xiǎng dào:" wǒ cāi shì háo guì jiā yóu chūn de, guǒ rán shì le. zhǐ zhè nǚ láng bú shì gè guān jì, biàn shì gè shàng jì, hé bì zhè bān qū fèng tā? nán dào yǒu shèn liáng jiā nǔ: zǐ, kěn hé tā men dào cǐ yǐn yàn? mò bú shì qiáng dào men qiǎng duó lái de? huò guǎi piàn lái de?" zhī jiàn nà nǚ láng cè shēn xī zuò, cuán mei cù é, yǒu bù shèng yuàn hèn de yì sī.
诸少年皆环向而坐,都属目在女郎身上。遐叔想道:“我猜是豪贵家游春的,果然是了。只这女郎不是个官妓,便是个上妓,何必这般趋奉他?难道有甚良家女子,肯和他们到此饮宴?莫不是强盗们抢夺来的?或拐骗来的?”只见那女郎侧身西坐,攒眉蹙额,有不胜怨恨的意思。
xiá shū níng zhe shuāng jīng, qiāo dì tōu kàn, wǎn sì hún jiā bái shì, chī le yī jīng. zhè shēn zi jiù shì diào zài bīng tǒng lǐ, biàn tǐ lěng má, bǎ bú zhù de hán zhàn. què yòu xiǎng dào:" pēi. wǒ hǎo shí fēn méng chōng, niáng zǐ shì gè yǒu jié qì de, píng xī jiān zhōng rì zhù zài fáng lǐ, qīn qī men yě bù xiāng jiàn, rú hé kěn suí zhè bān rén xíng zǒu? shì shàng miàn mào sī xiàng de jǐn duō, zěn me zhè gè nǚ láng jiù rèn zuò niáng zǐ?" suī zhè bān xiǎng, zhōng shì fàng xīn bù xià, qiāo dì de zài hēi yǐng zi lǐ yī bù bù āi jìn qián lái, zǐ xì zài kàn, guǒ rán shēng yīn jǔ zhǐ, wú yī jiàn bú shì bái shì, zài wú yí huò. què yòu xiǎng dào:" mò bù wǒ yī shí yǎn huā cuò rèn le?" yòu bǎ yǎn lái cā dé shí fēn míng liàng, zài kàn shí jié, yī fà sī háo bù chā. què yòu xiǎng dào:" mò bù wǒ shuì le qù, zài mèng ér lǐ jiàn tā?" bǎ yǎn shà shà, bǎ jiǎo tā tà, fēn míng shì xǐng de, zěn me yǒu cǐ chà yì de shì." nán dào tā zuò guī nǚ shí shàng néng jié fā zì shì, jīn rì què zuò chū zhè bān gòu dàng. qǐ wèi wǒ jiǔ kè xī chuān, yí dìng bù huí lái le, suì gǎi le jié cāo? wǒ xiǎng sū qín luò dì, chēn tā qī zǐ bù céng xià jī yíng jiē. hòu lái zuò le chéng xiàng, shàng rán bù kěn rèn tā. bù zhī wǒ míng zǎo guī jiā, kàn tā hái yǒu shèn miàn mù hǎo lái jiàn wǒ?" xīn lǐ bù shèng fèn nù, mó quán cā zhǎng de yào dǎ jiāng chū qù, yīn jiàn tā rén duō huǒ zhòng, kě bú shì dào luō hǔ xū? qiě zài hán rěn, kàn tā zěn shēng de xià cháng zhī jiàn yí gè cháng xū de, jǔ bēi xiàng bái shì dào:" gǔ yǔ yún:' yī rén xiàng yú, mǎn zuò bù lè.' wǒ bèi yǔ xiǎo niáng zǐ suī rán zhà huì, yě shì tiān yuán. rú cǐ liáng chén měi jǐng, yì fēi yì dé, hé kǔ nèn bān chóu yù? qǐng fàng kāi huái bào, huān yǐn yī bēi bìng qiú miào yīn, yǐ zhù jiǔ qíng." nà bái shì běn shì qiǎng bī lái de, xīn xià shí fēn hèn tā, yù dài bù gē, què yòu xiǎng:" zhè bān nǎi shì wú jí è shào, wǒ yòu gū shēn zài cǐ, pà chù nù le tā, yī shí chè pō qǐ lái, qǐ bù fǎn shòu qí rǔ." zhǐ de shì gàn yǎn lèi, bá xià jīn què chāi, àn bǎn ér gē. gē yún: jīn xī hé xī? cún yé? méi yé? liáng rén qù xī tiān zhī yá, yuán shù shāng xīn xī sān jiàn huā.
遐叔凝着双睛,悄地偷看,宛似浑家白氏,吃了一惊。这身子就似吊在冰桶里,遍体冷麻,把不住的寒颤。却又想道:“呸。我好十分蒙憧,娘子是个有节气的,平昔间终日住在房里,亲戚们也不相见,如何肯随这班人行走?世上面貌厮像的尽多,怎么这个女郎就认做娘子?”虽这般想,终是放心不下,悄地的在黑影子里一步步挨近前来,仔细再看,果然声音举止,无一件不是白氏,再无疑惑。却又想道:“莫不我一时眼花错认了?”又把眼来擦得十分明亮,再看时节,一发丝毫不差。却又想道:“莫不我睡了去,在梦儿里见他?”把眼霎霎,把脚踏踏,分明是醒的,怎么有此诧异的事。“难道他做闺女时尚能截发自誓,今日却做出这般勾当。岂为我久客西川,一定不回来了,遂改了节操?我想苏秦落第,嗔他妻子不曾下机迎接。后来做了丞相,尚然不肯认他。不知我明早归家,看他还有甚面目好来见我?”心里不胜忿怒,磨拳擦掌的要打将出去,因见他人多伙众,可不是倒捋虎须?且再含忍,看他怎生的下常只见一个长须的,举杯向白氏道:“古语云:‘一人向隅,满坐不乐。’我辈与小娘子虽然乍会,也是天缘。如此良辰美景,亦非易得,何苦恁般愁郁?请放开怀抱,欢饮一杯;并求妙音,以助酒情。”那白氏本是强逼来的,心下十分恨他,欲待不歌,却又想:“这班乃是无籍恶少,我又孤身在此,怕触怒了他,一时撤泼起来,岂不反受其辱。”只得拭干眼泪,拔下金雀钗,按板而歌。歌云:今夕何夕?存耶?没耶?良人去兮天之涯,园树伤心兮三见花。
zì gǔ dào:" cí chū jiā rén kǒu." nà bái shì bǎ xīn zhōng zhī shì, nǐ chéng gē qǔ, pèi zhe nà jiāo dī dī de shēng yīn, wū wū yè yè gē jiāng chū lái, shēng diào qīng wǎn, yīn yùn yōu yáng, zhēn gè zhí lìng gāo niǎo tíng fēi, qián yú qǐ wǔ, mǎn zuò wú bù chēng zàn. cháng xū de lián chēng:" yǒu láo, yǒu láo." bǎ jiǔ yī xī ér jīng xiá shū zài hēi àn zhōng kàn jiàn hún jiā bìng bù tuī cí, jiù bá xià bǎo chāi àn pāi gē qǔ, fēn míng rèn de shì xī nián pìn wù, xīn zhōng dà nù, yǎo suì yá guān, yě bù tīng qǔ zhōng zhī yì, yòu yào qiǎng jiāng chū qù sī nào.
自古道:“词出佳人口。”那白氏把心中之事,拟成歌曲,配着那娇滴滴的声音,呜呜咽咽歌将出来,声调清婉,音韵悠扬,真个直令高鸟停飞,潜鱼起舞,满座无不称赞。长须的连称:“有劳,有劳。”把酒一吸而荆遐叔在黑暗中看见浑家并不推辞,就拔下宝钗按拍歌曲,分明认得是昔年聘物,心中大怒,咬碎牙关,也不听曲中之意,又要抢将出去厮闹。
zhǐ shì kǒng zhòng guǎ bù dí, fǎn shī pián yí, yòu zhǐ de àn nà zhù le, zài kàn tā men.
只是恐众寡不敌,反失便宜,又只得按捺住了,再看他们。
zhī jiàn xíng jiǔ dào yí gè huáng shān zhuàng shì miàn qián, yě jǔ bēi duì bái shì dào:" líng qīng jiā yīn, lìng rén sù chéng dùn xǐng, sú niàn jù xiāo. gǎn zài qiú yī qǔ, wàng wù tuī què."
只见行酒到一个黄衫壮士面前,也举杯对白氏道:“聆卿佳音,令人宿酲顿醒,俗念俱消。敢再求一曲,望勿推却。”
bái shì xīn xià bù yuè, liǎn shàng tòng hóng, shuō dào:" hǎo méi qù, gē yī qǔ jǐn gōu le, zěn me yào gē liǎng qū?" nà cháng xū de biàn ná qǐ jù gōng shuō dào:" qǐng zhì jiān lìng. yǒu jù gē zhě, fá yī jù zhì jiǔ dào bù gàn, yán sè bù lè, bìng chàng jiù qū zhě, jù zhào cǐ lì." bái shì jiàn cháng xū xíng zhuàng xiōng è, xīn zhōng hài pà, zhǐ de yòu gē yī qǔ.
白氏心下不悦,脸上通红,说道:“好没趣,歌一曲尽勾了,怎么要歌两曲?”那长须的便拿起巨觥说道:“请置监令。有拒歌者,罚一巨觯酒到不干,颜色不乐,并唱旧曲者,俱照此例。”白氏见长须形状凶恶,心中害怕,只得又歌一曲。
gē yún:
歌云:
tàn shuāi cǎo, luò wěi shēng qiē qiē. liáng rén yī qù bù fù fǎn, jīn rì zuò chóu bìn rú xuě.
叹衰草,络纬声切切。良人一去不复返,今日坐愁鬓如雪。
gē bà, zhòng rén qí shēng hè cǎi. huáng shān rén jiāng jiǔ yǐn gàn, dào shēng:" láo dòng."
歌罢,众人齐声喝采。黄衫人将酒饮干,道声:“劳动。”
xiá shū jiàn hún jiā yòu gē le yī qǔ, yù jiā fèn hèn, hèn bù dé yǎn lǐ fàng chū huǒ lái, lián zhè lóng huá sì dōu shāo gè gān jìng. nà jiǔ què xíng dào yí gè bái miàn shào nián miàn qián, shuō dào:" shì lái yīn diào suī miào, dàn bīn zhǔ zhèng huān, gē nèn yàng qī qīng zhī qū, qià shì bù chēng.
遐叔见浑家又歌了一曲,愈加忿恨,恨不得眼里放出火来,连这龙华寺都烧个干净。那酒却行到一个白面少年面前,说道:“适来音调虽妙,但宾主正欢,歌恁样凄清之曲,恰是不称。
rú jīn qiú gē yī qǔ yǒu qíng qù de." zhòng rén dōu hé dào:" shuō de yǒu lǐ. gē yí gè xīn yì ér de, quàn wǒ men yī bēi." bái shì wú kě nài hé, yòu gē yī qǔ yún: quàn jūn jiǔ, jūn mò cí. luò huā tú rào zhī, liú shuǐ wú fǎn qī. mò shì shào nián shí, shào nián néng jǐ shí?
如今求歌一曲有情趣的。”众人都和道:“说得有理。歌一个新意儿的,劝我们一杯。”白氏无可奈何,又歌一曲云:劝君酒,君莫辞。落花徒绕枝,流水无返期。莫恃少年时,少年能几时?
bái shì gē hái wèi bì, nà bái miàn shào nián biàn rǎng dào:" fāng cái jiǎng guò yào gè yǒu qíng qù de, què gù yì chàng nèn bān lěng dàn de shēng yīn. qǐng jiān lìng fá yī dà zhì" cháng xū rén zhèng dài yào fá, yí gè zǐ yī shào nián lì qǐ shēn lái shuō dào:" zhè fá jiǔ qiě màn zhe." bái miàn shào nián dào:" què shì wèi hé?" zǐ yī rén dào:" dà fán fēng yuè chǎng zhōng, quán zài bāng chèn, dà jiā dé qù. ruò shí fēn kē fá, fǎn jué wǒ bèi sú le. rú jīn qiě quán jì xià zhè bēi, dài tā lìng huàn yī qǔ, kě bú shì hǎo." cháng xū de dào:" zhè yě shuō de shì."
白氏歌还未毕,那白面少年便嚷道:“方才讲过要个有情趣的,却故意唱恁般冷淡的声音。请监令罚一大觯”长须人正待要罚,一个紫衣少年立起身来说道:“这罚酒且慢着。”白面少年道:“却是为何?”紫衣人道:“大凡风月场中,全在帮衬,大家得趣。若十分苛罚,反觉我辈俗了。如今且权寄下这杯,待他另换一曲,可不是好。”长须的道:“这也说得是。”
jiāng dà gōng fàng xià, nà jiǔ jiù xíng dào zǐ yī shào nián miàn qián. bái shì liào dào tuī tuō bù dé, miǎn qiǎng huī lèi yòu gē yī qǔ yún: yuàn kōng guī, qiū rì yì nán mù. fū xù jué yīn shū, yáo tiān yàn kōng dù.
将大觥放下,那酒就行到紫衣少年面前。白氏料道推托不得,勉强挥泪又歌一曲云:怨空闺,秋日亦难暮。夫婿绝音书,遥天雁空度。
gē bà, bái yī shào nián xiào dào:" dào dǐ dōu shì nèi xiē qī chuàng yuàn mù zhī shēng. zài méi yī háo yàn yì." zǐ yī rén dào:" xiǎng shì tā chuán pài rú cǐ, bù bì guò zé." jiāng jiǔ yǐn jīng xíng zhì yí gè zào mào hú rén miàn qián, zhí bēi zài shǒu, shuō dào:" qū lǐ ǎn yě bù shí fēn míng bái, rèn píng xiǎo niáng zǐ gē yí gè ér yòu zhè bēi jiǔ xià qù bà le, dàn mò yào lěng dàn le ǎn." bái shì yīn lián gē jǐ qū, qì chuǎn shēng cù, xīn xià hǎo bù nài fán, tīng shuō yòu yào zài gē, bǎ tóu diào zhuǎn, bù qù lǐ tā. cháng xū de jiàn bù kěn gē, jiào dào:" bù yīng jù gē." biàn pāo yī jù zhì bái shì dào cǐ dì wèi, shì bù róng yǐ, zhǐ de rěn qì hán tí, yǐn le zhè bēi fá jiǔ, yòu gē yún: qiē qiē xī fēng jí, lù zī tíng cǎo shī.
歌罢,白衣少年笑道:“到底都是那些凄怆怨暮之声。再没一毫艳意。”紫衣人道:“想是他传派如此,不必过责。”将酒饮荆行至一个皂帽胡人面前,执杯在手,说道:“曲理俺也不十分明白,任凭小娘子歌一个儿侑这杯酒下去罢了,但莫要冷淡了俺。”白氏因连歌几曲,气喘声促,心下好不耐烦,听说又要再歌,把头掉转,不去理他。长须的见不肯歌,叫道:“不应拒歌。”便抛一巨觯白氏到此地位,势不容已,只得忍泣含啼,饮了这杯罚酒,又歌云:切切夕风急,露滋庭草湿。
liáng rén qù bù huí, yān zhī yǎn guī qì.
良人去不回,焉知掩闺泣。
zào mào hú rén jiāng jiǔ yǐn bà, què xíng dào yí gè lǜ yī shào nián, jǔ bēi qǐng dào:" yè sè suī lán, xìng yóu wèi qiǎn. gèng qiú miào yīn, yǐ jǐn tōng xiāo zhī lè." nà bái shì gē zhè yī qǔ, shēng qì yǐ shì duàn xù, hǎo shēng chī lì. jiàn lǜ yī rén yòu lái qǐng gē, nà liǎng diǎn qiū bō zhōng pū sù sù lèi zhū luàn sǎ. zhòng rén qí xiào dào:" duì cǐ hǎo huā míng yuè, měi jiǔ qīng gē, zhēn nǎi shǎng xīn lè shì, yǒu hé bù měi? què nèn bān qī chǔ, tè shā bù yùn. gāi fá, gāi fá." bái shì kǒng pà fá jiǔ, yòu zhǐ de hé lèi ér gē. gē yún: yíng huǒ chuān bái yáng, bēi fēng rù lú cǎo.
皂帽胡人将酒饮罢,却行到一个绿衣少年,举杯请道:“夜色虽阑,兴犹未浅。更求妙音,以尽通宵之乐。”那白氏歌这一曲,声气已是断续,好生吃力。见绿衣人又来请歌,那两点秋波中扑簌簌泪珠乱洒。众人齐笑道:“对此好花明月,美酒清歌,真乃赏心乐事,有何不美?却恁般凄楚,忒煞不韵。该罚,该罚。”白氏恐怕罚酒,又只得和泪而歌。歌云:萤火穿白杨,悲风入芦草。
yí shì mèng zhōng yóu, chóu mí gù yuán dào.
疑是梦中游,愁迷故园道。
bái shì zhè gē, yī fà qián shēng bù jiē hòu qì, qià rú tí cán de dù yǔ, jiào duàn de āi yuán. mǎn zuò wén zhī, jǐn jué qī rán. zhī jiàn lǜ yī rén jiāng jiǔ yǐn bà, cháng xū de hán zhe xiào shuō dào:" wǒ yīn lǜ suī bù shèn miào, dàn lǐ wú bù dá. xìn kǒu zhōu yī qǔ ér, huí jìng yī bēi. nǐ men xiū yào xiào huà." zhòng rén dào:" nǐ yòu jǐ shí jìn le zhè zhuāng xué wèn? kuài xiē chàng lái." cháng xū de dùn kāi hóu lóng, chàng dào: huā qián shǐ xiāng jiàn, huā xià yòu xiāng sòng.
白氏这歌,一发前声不接后气,恰如啼残的杜宇,叫断的哀猿。满座闻之,尽觉凄然。只见绿衣人将酒饮罢,长须的含着笑说道:“我音律虽不甚妙,但礼无不答。信口诌一曲儿,回敬一杯。你们休要笑话。”众人道:“你又几时进了这桩学问?快些唱来。”长须的顿开喉咙,唱道:花前始相见,花下又相送。
hé bì yán mèng zhōng, rén shēng jǐn rú mèng.
何必言梦中,人生尽如梦。
nà shēng yīn yóu rú xiāo há ma, bìng lǎo māo, bǎ zhòng rén xiào zuò yī duī, lián zuǐ dōu xiào wāi le, shuō dào:" wǒ shuō nǐ xiǎo de shén me gē qǔ. nòng zhè yàng kōng tóu." cháng xū rén dào zhèng dé hǎo fù lǎo liǎn, dàn píng zhòng rén xiào huà, tā què miàn bù zhuǎn sè. zhí dào chàng wán le, fāng dá dào:" xiū yào jiàn xiào. wǒ yě shì hǎo jià qián xué lái de lī. nǐ men ruò xué dé wǒ zhè jǐ jù, yě jǐn gōu le." zhòng rén wén shuō, yuè fā xiào yí gè bù zhǐ. cháng xū de yóu tā men zì xiào, què zhí qǐ yí gè bēi ér, mǎn mǎn zhēn shàng, qiàn shēn qīn fèng bái shì yī bēi. zhí dài yǐn gàn, rán hòu zuò xià.
那声音犹如哮虾蟆,病老猫,把众人笑做一堆,连嘴都笑歪了,说道:“我说你晓得什么歌曲。弄这样空头。”长须人到挣得好副老脸,但凭众人笑话,他却面不转色。直到唱完了,方答道:“休要见笑。我也是好价钱学来的哩。你们若学得我这几句,也尽勾了。”众人闻说,越发笑一个不止。长须的由他们自笑,却执起一个杯儿,满满斟上,欠身亲奉白氏一杯。直待饮干,然后坐下。
xiá shū qǐ chū jiàn hún jiā suí zhe zhè bān shào nián yǐn jiǔ, nà qì nǎo dào bāo zhe shēn zi, ruò méi yǒu zhè liǎng gè bí kǒng, xiǎn xiē ér dǔ zi yě zhàng chuān le. dào zhè shí jiàn zhòng rén dān bī zhe tā chàng qǔ, hún jiā yòu bù shèng yōu hèn, tì qì jiāo líng, fāng cái míng bái shì bī lēi lái de. zhè qì dào yě lüè píng le xiē. què yòu xiǎng:" wǒ niáng zǐ zì zài jiā lǐ, wèi hé bèi zhè bān shā cái jié dào zhè gè huāng pì suǒ zài? hǎo shēng wěi jué bù xià. wǒ qiě zài kàn tā hái yào zěn me?" zhī jiàn xí shàng yòu lún dào bái miàn dí yǐn jiǔ, tā jǔ zhe jīn bēi, duì bái shì dào:" shì láo miào gē, dōu shì yōu chóu yuàn hèn de yì sī, lián wǒ děng yǎn lèi bù jué diào jiāng xià lái, zhōng jué bài xìng. bì xū zài qiú yī fēng yuè yàn lì zhī qū, wǒ děng xǐ ěr gǒng tīng, xìng wù tuī cí." xiá shū àn dào:" zhèi xiē shā cái, jié lüè liáng jiā fù nǚ, zài cǐ gē qǔ, hái yǒu xǔ duō xián hǎo dào qiàn." nà bái shì xīn zhōng zhèng zì fán nǎo, kuàng qiě lián gē shù qū, kǒu gān shé zào, shēng qì dōu fá le, rú hé kěn zài chàng? dī zhe tóu, zhǐ shì bù yīng. nà cháng xū de jiào dào:" wéi lìng." yòu pāo xià yī jù zhì zhè shí xiá shū yī dǔ zi qì zěn me zài rěn de zhù àn lǐ cóng dì xià mō dé liǎng kuài dà zhuān jué zǐ, xiān yī zhuān fēi qù, qià hǎo dǎ zhòng nà cháng xū de tóu zài yī zhuān fēi qù, dǎ zhòng bái shì de é shàng. zhǐ tīng dé diàn shàng yī piàn rǎng jiāng qǐ lái, jiào dào:" yǒu zéi, yǒu zéi." dōng bēn xī sàn, yī shà yǎn jiān zǎo bú jiàn le. nà xiá shū zǒu dào diàn shàng, sì xià dǎ kàn, mò shuō yí ge rén, lián zhè pū shè de jiǔ yán qì jù, yī xiē méi yǒu zōng jī.
遐叔起初见浑家随着这班少年饮酒,那气恼到包着身子,若没有这两个鼻孔,险些儿肚子也胀穿了。到这时见众人单逼着他唱曲,浑家又不胜忧恨,涕泣交零,方才明白是逼勒来的。这气到也略平了些。却又想:“我娘子自在家里,为何被这班杀才劫到这个荒僻所在?好生委决不下。我且再看他还要怎么?”只见席上又轮到白面的饮酒,他举着金杯,对白氏道:“适劳妙歌,都是优愁怨恨的意思,连我等眼泪不觉吊将下来,终觉败兴。必须再求一风月艳丽之曲,我等洗耳拱听,幸勿推辞。”遐叔暗道:“这些杀才,劫掠良家妇女,在此歌曲,还有许多嫌好道歉。”那白氏心中正自烦恼,况且连歌数曲,口干舌燥,声气都乏了,如何肯再唱?低着头,只是不应。那长须的叫道:“违令。”又抛下一巨觯这时遐叔一肚子气怎么再忍得祝暗里从地下摸得两块大砖橛子,先一砖飞去,恰好打中那长须的头;再一砖飞去,打中白氏的额上。只听得殿上一片嚷将起来,叫道:“有贼,有贼。”东奔西散,一霎眼间蚤不见了。那遐叔走到殿上,四下打看,莫说一个人,连这铺设的酒筵器具,一些没有踪迹。
hǎo shēng qí guài. xià dé yǎn tiào xīn jīng, bǎ gè shé tou shēn chū, bàn shǎng hái suō bù jìn qù.
好生奇怪。吓得眼跳心惊,把个舌头伸出,半晌还缩不进去。
nà xiá shū xiǎng le yī huì, tàn dào:" wǒ xiǎo de le. yí dìng shì wǒ de niáng zǐ yǐ sǐ, tā de hún líng yóu dào cǐ jiān, què bèi wǒ yī zhuān bǎ tā jīng sàn le." zhè yè zěn me hái shuì de zháo? děng bù dé jīn jī sān chàng, biàn shù zhuāng shàng lù.
那遐叔想了一会,叹道:“我晓得了。一定是我的娘子已死,他的魂灵游到此间,却被我一砖把他惊散了。”这夜怎么还睡得着?等不得金鸡三唱,便束装上路。
tiān sè wèi míng, yǐ dào luò yáng chéng wài. ái jìn kāi yáng mén, jìng bēn chóng xián lǐ, yī bù bù hán zhuó yǎn lèi ér lái. yáo wàng jiā mén, què yòu bú jiàn yī xiē xiào shì. nà xīn ér lǐ jiù shì shí wǔ liù ge diào tǒng dǎ shuǐ, qī shàng bā luò de tiào yí gè bù zhǐ. jìn le dà mén, zǒu dào táng shàng, zhuàng jiàn méi xiāng cuì qiào, lián máng wèn dào:" niáng zǐ ān fǒu, hé rú?"
天色未明,已到洛阳城外。捱进开阳门,径奔崇贤里,一步步含着眼泪而来。遥望家门,却又不见一些孝事。那心儿里就是十五六个吊桶打水,七上八落的跳一个不止。进了大门,走到堂上,撞见梅香翠翘,连忙问道:“娘子安否,何如?”
kǒu nèi suī rán wèn tā, shēn shàng què dān zhe yī bǎ lěng hàn, chéng kǒng pà shuō chū yī jù bù jí lì de huà lái. zhī jiàn cuì qiào bù huāng bù máng de dá dào:" niáng zǐ shuì zài fáng lǐ, shuō jīn zǎo yǒu xiē tóu tòng, hái wèi zēng qǐ lái shū xǐ lī."
口内虽然问他,身上却担着一把冷汗,诚恐怕说出一句不吉利的话来。只见翠翘不慌不忙的答道:“娘子睡在房里,说今早有些头痛,还未曾起来梳洗哩。”
xiá shū tīng jiàn cuì qiào shuō dào niáng zǐ wú yàng, zhè yī jù huà jiù rú fēn miǎn de yùn fù, pēng dǐ yī shēng, hái zi tóu luò dì, xīn xià hǎo bù kuān chàng. zhǐ shì yè lái zhī shì, hǎo shēng yí huò, máng máng jìn dào wò fáng lǐ miàn wèn dào:" yè lái zuò shén bù hǎo shuì. jīn zǎo zǒu bù qǐ?" bái shì dá dào:" wǒ zuó yè hài yǎn lī. zhǐ yīn nǐ bié qù sān nián, yǎo wú guī xìn, wǒ xīn zhōng shí cháng yōu yì. yè lái zuò chéng yī mèng, yào qīn dào xī chuān fǎng wèn nǐ de xiāo xī. zhí xíng zhì wū shān dì miàn, zài shén nǚ miào lǐ tóu xiē. nà shén nǚ yòu tuō mèng yǔ wǒ, shuō nǐ yǐ lí bā shǔ, zǎo wǎn dào jiā, xiū de tú zhōng cuò guò, wǎng shòu xīn kǔ.
遐叔听见翠翘说道娘子无恙,这一句话就如分娩的孕妇,嘭底一声,孩子头落地,心下好不宽畅。只是夜来之事,好生疑惑,忙忙进到卧房里面问道:“夜来做甚不好睡。今早走不起?”白氏答道:“我昨夜害魇哩。只因你别去三年,杳无归信,我心中时常忧忆。夜来做成一梦,要亲到西川访问你的消息。直行至巫山地面,在神女庙里投歇。那神女又托梦与我,说你已离巴蜀,早晚到家,休得途中错过,枉受辛苦。
wǒ yī hái xún zhe jiù lù ér huí. jiāng jìn kāi yáng mén èr shí yú lǐ, tà zhe yuè sè, yào gǎn jìn chéng, hū yù yī huǒ shào nián, bǎ wǒ bī dào lóng huá sì wán yuè shǎng huā. yǐn jiǔ zhī jiān, yòu yào wǒ gē qǔ. zhěng zhěng de gē le liù qū, hái bèi yí gè cháng xū de lǚ cì fá jiǔ. bù yì cóng kōng zhōng fēi xià liǎng kuài zhuān jué zǐ, yí kuài dǎ le cháng xū de tóu, yí kuài dǎ le wǒ de é jiǎo shàng, piē rán jīng xǐng, suì jué tóu tòng, yīn cǐ qǐ shēn bù dé, hái shuì zài zhè lǐ." xiá shū tīng bà, lián jiào:" guài zāi, guài zāi. zěn me yǒu nèn bān yì shì." bái shì biàn wèn yǒu hé yì shì. xiá shū bǎ zuó yè sì zhōng sù xiē, kàn jiàn de shì qíng, cóng tóu xì shuō yī biàn. bái shì jiàn shuō, yě chēng qí guài, dào:" yuán lái wǒ zuó yè zuò de què shì zhēn mèng? dàn bù zhī zhè huǒ è shào shì shuí?" xiá shū dào:" zhè yě shì mèng zhōng zhī shì, bù bì yào shēn jiū le."
我依还寻着旧路而回。将近开阳门二十余里,踏着月色,要赶进城,忽遇一伙少年,把我逼到龙华寺玩月赏花。饮酒之间,又要我歌曲。整整的歌了六曲,还被一个长须的屡次罚酒。不意从空中飞下两块砖橛子,一块打了长须的头,一块打了我的额角上,瞥然惊醒,遂觉头痛,因此起身不得,还睡在这里。”遐叔听罢,连叫:“怪哉,怪哉。怎么有恁般异事。”白氏便问有何异事。遐叔把昨夜寺中宿歇,看见的事情,从头细说一遍。白氏见说,也称奇怪,道:“元来我昨夜做的却是真梦?但不知这伙恶少是谁?”遐叔道:“这也是梦中之事,不必要深究了。”
shuō huà de, wǒ qiě wèn nǐ: nà shì shàng shuō huǎng de yě jǐn duō shǎo bu dé yī jīng bàng zhù, yǒu gè biān jì, cóng méi yǒu jiàn nǐ nèn yàng shuō mán tiān huǎng de zǔ shī. nà bái shì zài jiā lǐ zuò mèng, dào lóng huá sì zhōng gē qǔ, xū bú shì qīn shēn xià jiàng, zěn me dú gū xiá shū biàn jiàn tā de xíng xiàng? zhè bān méi gēn jù de huà, jiù piàn sān suì hái zi yě bù kěn xìn, rú hé hōng dé wǒ guò? kàn guān yǒu suǒ bù zhī: dà fán mèng zhě, xiǎng yě, yīn yě.
说话的,我且问你:那世上说谎的也尽多;少不得依经傍注,有个边际,从没有见你恁样说瞒天谎的祖师。那白氏在家里做梦,到龙华寺中歌曲,须不是亲身下降,怎么独孤遐叔便见他的形像?这般没根据的话,就骗三岁孩子也不肯信,如何哄得我过?看官有所不知:大凡梦者,想也,因也。
yǒu yīn biàn yǒu xiǎng, yǒu xiǎng biàn yǒu mèng. nà bái shì xíng sī zuò xiǎng, yī xīn jì guà zhe zhàng fū, suǒ yǐ mèng zhōng zhēn líng fēi yuè, yǒu xíng yǒu xiàng, jù wèi shí jìng. nà xiá shū yì yīn xiǎng niàn hún jiā, yōu sī yǐ jí, gù cǐ suī yǒu xǐng shí, zhè diǎn shén hún, biàn rù le hún jiā mèng zhōng. cǐ nǎi liǎng xià jīng shén xiāng guàn, hún pò gǎn tōng, qiǎn ér yì jiàn zhī shì, zěn shuō zài xià diào huǎng? zhèng shì: zhǐ yīn bié hòu yōu sī qiè, zhì shǐ jīng líng àn wǎng huí.
有因便有想,有想便有梦。那白氏行思坐想,一心记挂着丈夫,所以梦中真灵飞越,有形有像,俱为实境。那遐叔亦因想念浑家,幽思已极,故此虽有醒时,这点神魂,便入了浑家梦中。此乃两下精神相贯,魂魄感通,浅而易见之事,怎说在下掉谎?正是:只因别后幽思切,致使精灵暗往回。
dāng xià bái shì shuō dào:" mèng zhōng zhī shì, suǒ jiàn jiē tóng, zhè yě bù bì shuō le.
当下白氏说道:“梦中之事,所见皆同,这也不必说了。
qiě wèn nǐ: yī qù xǔ jiǔ, bìng wú yīn hào, suī zé mèng zhōng zài wū shān miào qí mèng, méng shén nǚ zhǐ shì, shuō nǐ yí lù ān wěn, gàn qiú chēng yì. wǒ xiǎng shǔ dào jiān nán, bù zhī zěn shēng dào de chéng dū? biàn dào le chéng dū, bù zhī kě céng jiàn wéi gāo? biàn jiàn le wéi gāo, bù zhī zèng dé nǐ jǐ hé?" xiá shū jīng dào:" wǒ dāng chū jīng guò wū xiá, tīng shuō shān shàng shén nǚ pō yǒu líng gǎn, céng àn qí tā tuō rǔ yī mèng, chuán gè píng ān xiāo xī. bù dào guǒ rán mèng jiàn, zhēn gè yǒu xiē líng gǎn. zhǐ shì wǒ dào de chéng dū, ǒu zhí wéi gāo liǎng cì chū zhēng, yīn cǐ zài bì luò guān zhěng zhěng de zhù le liǎng nián bàn, lù shàng zǒu le bàn nián, suì zhì dān ge, yǒu fù chū méng. yóu xǐ de wéi gāo gù rén qíng zhòng, xiāng dài shén hòu. ruò bú shì wǒ yī yì gào cí, zhè zǎo wǎn hái bèi tā liú zhù, wèi dé huí lái." jiāng nà lù tú bá shè, lǚ dǐ qī liáng, bìng wéi gāo kuǎn dài zèng jīn, chāi rén yuǎn sòng, qián hòu zhī shì, yī yī xì shuō. fū qī èr rén gǎn tàn bù jīng bǎ nà sān bǎi jīn rì zhú yòng dù, xiá shū mái tóu dú shū. yuē mò bàn nián yǒu yú, wéi gāo chà liǎng yuán jiàng xiào, jī shū sòng dào huáng jīn yī wàn liǎng, shǔ jǐn yī qiān pǐ. xiá shū lián máng xiě le xiè shū, kuǎn dài lái shǐ qù hòu, duì bái shì dào:" wǒ xiān rén chū shì sān shí yú nián, hé cháng yǒu cǐ huàn tuó. wǒ yī lái jiā shì qīng bái, èr lái yòu shì rú sù. zhǐ qián cì suǒ zèng, yǐ zú dù rì, hé bì yòu yào xǔ duō. qiě bǎ lái fēng hǎo shōu zhì, dài wǒ yì rì chéng míng, lìng yǒu yòng chǔ." bái shì yī zhe zhàng fū yán yǔ, shōu zhì bù tí.
且问你:一去许久,并无音耗,虽则梦中在巫山庙祈梦,蒙神女指示,说你一路安稳,干求称意。我想蜀道艰难,不知怎生到得成都?便到了成都,不知可曾见韦皋?便见了韦皋,不知赠得你几何?”遐叔惊道:“我当初经过巫峡,听说山上神女颇有灵感,曾暗祈他托汝一梦,传个平安消息。不道果然梦见,真个有些灵感。只是我到得成都,偶值韦皋两次出征,因此在碧落观整整的住了两年半,路上走了半年,遂至担搁,有负初盟。犹喜得韦皋故人情重,相待甚厚。若不是我一意告辞,这早晚还被他留住,未得回来。”将那路途跋涉,旅邸凄凉,并韦皋款待赠金,差人远送,前后之事,一一细说。夫妻二人感叹不荆把那三百金日逐用度,遐叔埋头读书。约莫半年有余,韦皋差两员将校,赍书送到黄金一万两,蜀锦一千匹。遐叔连忙写了谢书,款待来使去后,对白氏道:“我先人出仕三十余年,何尝有此宦橐。我一来家世清白,二来又是儒素。只前次所赠,以足度日,何必又要许多。且把来封好收置,待我异日成名,另有用处。”白氏依着丈夫言语,收置不题。
qiě shuō táng cháo zhì kē, lǜ yǐ sān suì wéi qī. xiá shū zì zhēn yuán shí wǔ nián xià dì, xī yóu bā shǔ, què cuò le shí bā nián zhè cì, yí dào èr shí yī nián, yòu gāi diàn shì shí fēn. dǎ dié xíng náng, cí bié bái shì, shàng jīng yìng jǔ. nǎ zhī gòng jǔ guān nǎi shì zhōng shū mén xià shì láng cuī qún, sù zhī xiá shū cái míng, yǒu xīn jiǎn tā chū lái qǔ zuò shǒu juǎn, chéng shàng dé zōng tiān zǐ, yù bǐ qīn tí zhuàng yuán jí dì. nà xiá shū yǒu míng yǐ jiǔ, bǎng xià zhī rì, nà yí gè bù yǐ wéi dé rén. jiù lì yóu jiē sān rì, qǔ jiāng cì yàn, yàn tǎ tí míng. qīn chú hàn lín xiū zhuàn, zhuān zhī zhì gào. xiè ēn zhī hòu, jí xiě jiā shū, chāi rén yíng jiē bái shì fū rén fù jīng, gòng xiǎng fù guì.
且说唐朝制科,率以三岁为期。遐叔自贞元十五年下第,西游巴蜀,却错了十八年这次,宜到二十一年,又该殿试时分。打叠行囊,辞别白氏,上京应举。那知贡举官乃是中书门下侍郎崔群,素知遐叔才名,有心检他出来取作首卷,呈上德宗天子,御笔亲题状元及第。那遐叔有名已久,榜下之日,那一个不以为得人。旧例游街三日,曲江赐宴,雁塔题名。钦除翰林修撰,专知制诰。谢恩之后,即写家书,差人迎接白氏夫人赴京,共享富贵。
qiě shuō bái shì zài jiā, qiā zhǐ guò le shì qī, yǎn pàn pàn xuán wàng jiā yīn. yī rì, zhèng zài guī fáng zhōng, hū tīng dé táng qián dǐng fèi, lián máng jiào cuì qiào chū qù kàn shí, qià zhèng shì jīng zhōng zǒu bào de lái bào xǐ. bái shì wèn le xiáng xì, zhī dé zhàng fū zhōng le tóu míng zhuàng yuán, yǐ shǒu jiā é, duì tiān bài xiè. zhěng bèi jiǔ fàn, guǎn dài bào rén. qǐng kè jiù rǎng biàn mǎn chéng. bái shì qīn zú zhōng jù lái chēng hè. nà bái zhǎng jí xī rì bǎ xiá shū hé děng xī luò, jí zhì zhōng le, què yòu lǎo zhe liǎn pí, bèi le hòu lǐ yě lái chēng hè. nà bái shì shì gè jì dé bù jì chóu de xián fù, niàn zhe tóng bāo fēn shàng, jiāng qián qíng yī bǐ dōu gōu. xiāng jiàn zhī jiān, qiān huān wàn xǐ. bái zhǎng jí zì ái jìn le shēn zi, wú yī rì bù lái duō tún pěng pì. jiù shì píng rì cóng bù wǎng lái, jí shū lěng de qīn qī, yě lái yīn qín qū fèng, dào jiào bái shì yìng chóu bù xiá. nà jī shū de chāi rén, xīng yè gǎn zhì luò yáng, kòu jiàn bái shì, jiāng shū chéng shàng. bái shì chāi kāi, kàn dào shū hòu yǒu shī yī shǒu, yún: yù jīng xiān fǔ xiàn shū rén, cì chū gōng páo shì làn yín.
且说白氏在家,掐指过了试期,眼盼盼悬望佳音。一日,正在闺房中,忽听得堂前鼎沸,连忙教翠翘出去看时,恰正是京中走报的来报喜。白氏问了详细,知得丈夫中了头名状元,以手加额,对天拜谢。整备酒饭,管待报人。顷刻就嚷遍满城。白氏亲族中俱来称贺。那白长吉昔日把遐叔何等奚落,及至中了,却又老着脸皮,备了厚礼也来称贺。那白氏是个记德不记仇的贤妇,念着同胞分上,将前情一笔都勾。相见之间,千欢万喜。白长吉自捱进了身子,无一日不来掇臀捧屁。就是平日从不往来,极疏冷的亲戚,也来殷勤趋奉,到教白氏应酬不暇。那赍书的差人,星夜赶至洛阳,叩见白氏,将书呈上。白氏拆开,看到书后有诗一首,云:玉京仙府献书人,赐出宫袍似烂银。
jì yǔ jī zhōng chóu kǔ fù, hǎo jiāng yán miàn duì sū qín.
寄语机中愁苦妇,好将颜面对苏秦。
bái shì kàn bà, wēi wēi xiào dào:" yuán lái xiàng gōng yào yíng wǒ zhì jīng." suì liú xià chāi rén, zé jí qǐ chéng. nà shí fǔ xiàn bō sòng chuán fū, qīn qī dōu lái jiàn sòng. bái zhǎng jí qīn sòng mèi zǐ zhì jīng. xiá shū jiē rù yá mén, fū qī xiàng jiàn, xǐ cóng tiān jiàng. bái zhǎng jí xiàng qián qǐng zuì. xiá shū dù liàng kuān hóng, quán wú jiè dì. jí biàn bǎi shè jiā yán, kuǎn dài bù tí. bù xiǎng nà nián dé zōng huáng dì yàn jià, bǎi guān gòng lì shùn zōng dēng wèi. bù shàng bàn nián, shùn zōng yě jiù bēng le. yòu lì xiàn zōng dēng wèi, gǎi yuán yuán hé yuán nián. dào sì yuè jiān, xiá shū zǎo shēng rèn hàn lín yuàn xué shì, zhī zhì gào rú gù. nǐ dào tā wèi hé shēng dé nèn zhòu? yuán lái dà xíng huáng dì de yí zhào yǔ xīn dì dēng jí de zhào shū, qián hòu sì piān, dōu chū xiá shū zhī zuò. zhè shì cháo tíng jí dà shǒu bǐ, yǐ cǐ lèi gōng, bù cì qiān zhuó.
白氏看罢,微微笑道:“原来相公要迎我至京。”遂留下差人,择吉起程。那时府县拨送船夫,亲戚都来饯送。白长吉亲送妹子至京。遐叔接入衙门,夫妻相见,喜从天降。白长吉向前请罪。遐叔度量宽弘,全无芥蒂。即便摆设家筵,款待不题。不想那年德宗皇帝晏驾,百官共立顺宗登位。不上半年,顺宗也就崩了。又立宪宗登位,改元元和元年。到四月间,遐叔蚤升任翰林院学士,知制诰如故。你道他为何升得恁骤?元来大行皇帝的遗诏与新帝登极的诏书,前后四篇,都出遐叔之作。这是朝廷极大手笔,以此累功,不次迁擢。
qià hǎo wǔ yuè jiān, yǒu dà shè tiān xià zhào shū, xiá shū chéng zhè gè jī huì, jiù tǎo le xuān shè de chà. fū qī èr rén, yì jǐn huán xiāng. qīn qī men dōu zài shí lǐ wài yíng jiē, fǔ xiàn guān yě chū guō xiāng yíng. xiá shū huí dào jiā zhōng, fén huáng yè mù, shā zhū zǎi yáng, zuò qìng xǐ yán xí, biàn qǐng qīn lín. yǐn jiǔ zhōng jiān, shuō qǐ lóng huá sì céng xǔ xià yuàn xīn, yào bǎ wéi gāo sòng lái de huáng jīn wàn liǎng, shǔ jǐn qiān pǐ, dōu shě zài sì lǐ, chóng xiū bǎo diàn, zài zhěng shān mén. jí biàn xuǎn zé jí chén, xìng dòng gōng yì. qí shí bái mǐn zhōng yǐ zhōng shū shì láng qǐng gào guī jiā. bái jū yì xīn shòu háng zhōu fǔ tài shǒu, huí lái fù rèn. liǎng gè dōu dào xiá shū chù hè xǐ. jiàn cǐ shèng yuán, gè gè bù shī. nà zhōu xiàn guān yě yào fèng chéng xiá shū, wú yí gè bù lái zhù gōng. yǎn jiàn de zhè lóng huá sì bù rì jiàn zào qǐ lái, bǐ chū shí yuè jiā qí zhěng. dàn jiàn: bǎo diàn cuó é qīn bì luò, shān mén hóng chǎng yā yán fú què shuō wéi gāo jiǔ zhèn shǔ zhōng, zì zhī nián jì jiàn lǎo, wàn yī xī fān nán yí, yǒu xiē jué sā, kǒng sǔn wēi míng, shàng biǎo gù qǐng hái gǔ, yīn jiàn xiá shū zì dài. fèng shèng zhǐ:" wéi gāo zhèn shǔ duō nián, gōng láo jī zhe, kě jìn guāng lù dài fu yòu chéng xiàng tóng píng zhāng shì, fēng xiāng guó gōng, chí yì huí cháo. dú gū xiá shū lèi zhǎng sī lún, wáng yán wú tiǎn, fǎng zhī yú wàng, qiān wèi tōng cái, kě jiā bīng bù shì láng, lǐng xī chuān jié dù shǐ. réng zhe zǒu mǎ fù rèn, wú de chí wù. qīn cǐ." xiá shū jiē le zhào shū, kǒng pà wéi le qīn xiàn, biàn tóng bái shì fū rén chéng chuán ér qù. wèi dào bàn lù, zǎo yǒu wéi gāo chà guān yíng jiē, yuē dìng zài kuí fǔ jiāo dài. qià hǎo wū shān shén nǚ miào zhèng zài kuí fǔ dì fāng. xiá shū yǔ bái shì chéng cǐ biàn dào, xiān wǎng miào zhōng xíng xiāng, xiè tā tuō mèng de líng gǎn, rán hòu yǔ wéi gāo xiāng jiàn. xù guò hán wēn, sòng guò chì yìn, bǎ dà xiǎo jūn zhèng yī yī jiāo pán míng bái, cái chī gōng yàn. dāng rì xiá shū jiù huí le xí. míng zǎo, diǎn jí chē qí duì wǔ, hù sòng wéi gāo hái cháo. cóng cǐ shàng rèn zhī hòu, zhuān wù zhèn jìng, jūn mín ān dǔ, wēi míng gèng shèng. cháo tíng lěi jiā bāo shǎng. zhí zuò dào tài bǎo jiān lì bīng èr bù shàng shū, fēng wèi guó gōng. bái shì gào fēng wèi guó fū rén. fū qī xié lǎo, zǐ sūn róng shèng. yǒu shī wèi zhèng: mèng zhōng guāng jǐng xǐng shí yīn, xǐng ruò zhēn shí mèng yì zhēn.
恰好五月间,有大赦天下诏书,遐叔乘这个机会,就讨了宣赦的差。夫妻二人,衣锦还乡。亲戚们都在十里外迎接,府县官也出郭相迎。遐叔回到家中,焚黄谒墓,杀猪宰羊,做庆喜筵席,遍请亲邻。饮酒中间,说起龙华寺曾许下愿心,要把韦皋送来的黄金万两,蜀锦千匹,都舍在寺里,重修宝殿,再整山门。即便选择吉辰,兴动工役。其时白敏中以中书侍郎请告归家。白居易新授杭州府太守,回来赴任。两个都到遐叔处贺喜。见此胜缘,各各布施。那州县官也要奉承遐叔,无一个不来助工。眼见得这龙华寺不日建造起来,比初时越加齐整。但见:宝殿嵯峨侵碧落,山门弘敞压阎福却说韦皋久镇蜀中,自知年纪渐老,万一西番南夷,有些决撒,恐损威名,上表固请骸骨,因荐遐叔自代。奉圣旨:“韦皋镇蜀多年,功劳积著,可进光禄大夫、右丞相、同平章事,封襄国公,驰驿回朝。独孤遐叔累掌丝纶,王言无忝,访之舆望,佥谓通材,可加兵部侍郎,领西川节度使。仍着走马赴任,无得迟误。钦此。”遐叔接了诏书,恐怕违了钦限,便同白氏夫人乘传而去。未到半路,蚤有韦皋差官迎接,约定在夔府交代。恰好巫山神女庙正在夔府地方。遐叔与白氏乘此便道,先往庙中行香,谢他托梦的灵感,然后与韦皋相见。叙过寒温,送过敕印,把大小军政一一交盘明白,才吃公宴。当日遐叔就回了席。明早,点集车骑队伍,护送韦皋还朝。从此上任之后,专务镇静,军民安堵,威名更胜。朝廷累加褒赏。直做到太保兼吏兵二部尚书,封魏国公。白氏诰封魏国夫人。夫妻偕老,子孙荣盛。有诗为证:梦中光景醒时因,醒若真时梦亦真。
mò guài chī rén pín zuò mèng, guài tā shuō mèng yì chī rén.
莫怪痴人频做梦,怪他说梦亦痴人。