xuǎn jǔ zhì shàng
选举志上
táng zhì, qǔ shì zhī kē, duō yīn suí jiù, rán qí dà yào yǒu sān. yóu xué guǎn zhě yuē shēng tú, yóu zhōu xiàn zhě yuē xiāng gòng, jiē shēng yú yǒu sī ér jìn tuì zhī. qí kē zhī mù, yǒu xiù cái, yǒu míng jīng, yǒu jùn shì, yǒu jìn shì, yǒu míng fǎ, yǒu míng zì, yǒu míng suàn, yǒu yī shǐ, yǒu sān shǐ, yǒu kāi yuán lǐ, yǒu dào jǔ, yǒu tóng zǐ. ér míng jīng zhī bié, yǒu wǔ jīng, yǒu sān jīng, yǒu èr jīng, yǒu xué jiū yī jīng, yǒu sān lǐ, yǒu sān chuán, yǒu shǐ kē. cǐ suì jǔ zhī cháng xuǎn yě. qí tiān zǐ zì zhào zhě yuē zhì jǔ, suǒ yǐ dài fēi cháng zhī cái yān.
唐制,取士之科,多因隋旧,然其大要有三。由学馆者曰生徒,由州县者曰乡 贡,皆升于有司而进退之。其科之目,有秀才,有明经,有俊士,有进士,有明法, 有明字,有明算,有一史,有三史,有开元礼,有道举,有童子。而明经之别,有 五经,有三经,有二经,有学究一经,有三礼,有三传,有史科。此岁举之常选也。 其天子自诏者曰制举,所以待非常之才焉。
fán xué liù, jiē lì yú guó zǐ jiàn: guó zǐ xué, shēng sān bǎi rén, yǐ wén wǔ sān pǐn yǐ shàng zǐ sūn ruò cóng èr pǐn yǐ shàng zēng sūn jí xūn guān èr pǐn xiàn gōng jīng guān sì pǐn dài sān pǐn xūn fēng zhī zǐ wèi zhī tài xué, shēng wǔ bǎi rén, yǐ wǔ pǐn yǐ shàng zǐ sūn zhí shì guān wǔ pǐn qī qīn ruò sān pǐn zēng sūn jí xūn guān sān pǐn yǐ shàng yǒu fēng zhī zǐ wèi zhī sì mén xué, shēng qiān sān bǎi rén, qí wǔ bǎi rén yǐ xūn guān sān pǐn yǐ shàng wú fēng sì pǐn yǒu fēng jí wén wǔ qī pǐn yǐ shàng zi wèi zhī, bā bǎi rén yǐ shù rén zhī jùn yì zhě wèi zhī lǜ xué, shēng wǔ shí rén, shū xué, shēng sān shí rén, suàn xué, shēng sān shí rén, yǐ bā pǐn yǐ xià zǐ jí shù rén zhī tōng qí xué zhě wèi zhī. jīng dū xué shēng bā shí rén, dà dū dū zhōng dū du fǔ shàng zhōu gè liù shí rén, xià dū dū fǔ zhōng zhōu gè wǔ shí rén, xià zhōu sì shí rén, jīng xiàn wǔ shí rén, shàng xiàn sì shí rén, zhōng xiàn zhōng xià xiàn gè sān shí wǔ rén, xià xiàn èr shí rén. guó zǐ jiàn shēng, shàng shū shěng bǔ, jì jiǔ tǒng yān. zhōu xiàn xué shēng, zhōu xiàn zhǎng guān bǔ, zhǎng shǐ zhǔ yān.
凡学六,皆隶于国子监:国子学,生三百人,以文武三品以上子孙若从二品以 上曾孙及勋官二品、县公、京官四品带三品勋封之子为之;太学,生五百人,以五 品以上子孙、职事官五品期亲若三品曾孙及勋官三品以上有封之子为之;四门学, 生千三百人,其五百人以勋官三品以上无封、四品有封及文武七品以上子为之,八 百人以庶人之俊异者为之;律学,生五十人,书学,生三十人,算学,生三十人, 以八品以下子及庶人之通其学者为之。京都学生八十人,大都督、中都督府、上州 各六十人,下都督府、中州各五十人,下州四十人,京县五十人,上县四十人,中 县、中下县各三十五人,下县二十人。国子监生,尚书省补,祭酒统焉。州县学生, 州县长官补,长史主焉。
fán guǎn èr: mén xià shěng yǒu hóng wén guǎn, shēng sān shí rén dōng gōng yǒu chóng wén guǎn, shēng èr shí rén. yǐ huáng sī má yǐ shàng qīn, huáng tài hòu huáng hòu dà gōng yǐ shàng qīn, zǎi xiàng jí sàn guān yī pǐn gōng chén shēn shí shí fēng zhě jīng guān zhí shì cóng sān pǐn zhōng shū huáng mén shì láng zhī zǐ wèi zhī.
凡馆二:门下省有弘文馆,生三十人;东宫有崇文馆,生二十人。以皇缌麻以 上亲,皇太后、皇后大功以上亲,宰相及散官一品、功臣身食实封者、京官职事从 三品、中书黄门侍郎之子为之。
fán bó shì zhù jiào, fēn jīng shòu zhū shēng, wèi zhōng jīng zhě wú yì yè. fán shēng, xiàn nián shí sì yǐ shàng, shí jiǔ yǐ xià lǜ xué shí bā yǐ shàng, èr shí wǔ yǐ xià.
凡博士、助教,分经授诸生,未终经者无易业。凡生,限年十四以上,十九以 下;律学十八以上,二十五以下。
fán lǐ jì chūn qiū zuǒ shì chuán wèi dà jīng, shī zhōu lǐ yí lǐ wèi zhōng jīng, yì shàng shū chūn qiū gōng yáng zhuàn gǔ liáng zhuàn wèi xiǎo jīng. tōng èr jīng zhě, dà jīng xiǎo jīng gè yī, ruò zhōng jīng èr. tōng sān jīng zhě, dà jīng zhōng jīng xiǎo jīng gè yī. tōng wǔ jīng zhě, dà jīng jiē tōng, yú jīng gè yī, xiào jīng lún yǔ jiē jiān tōng zhī. fán zhì xiào jīng lún yǔ gòng xiàn yī suì, shàng shū gōng yáng zhuàn gǔ liáng zhuàn gè yī suì bàn, yì shī zhōu lǐ yí lǐ gè èr suì, lǐ jì zuǒ shì chuán gè sān suì. xué shū, rì zhǐ yī fú, jiān xí shí wù cè, dú guó yǔ shuō wén zì lín sān cāng ěr yǎ. fán shū xué, shí jīng sān tǐ xiàn sān suì, shuō wén èr suì, zì lín yī suì. fán suàn xué, sūn zi wǔ cáo gòng xiàn yī suì, jiǔ zhāng hǎi dǎo gòng sān suì, zhāng qiū jiàn xià hóu yáng gè yī suì, zhōu bì wǔ jīng suàn gòng yī suì, zhuì shù sì suì, jī gǔ sān suì, jì yí sān děng shù jiē jiān xí zhī.
凡《礼记》、《春秋左氏传》为大经,《诗》、《周礼》、《仪礼》为中经, 《易》、《尚书》、《春秋公羊传》、《谷梁传》为小经。通二经者,大经、小经 各一,若中经二。通三经者,大经、中经、小经各一。通五经者,大经皆通,余经 各一,《孝经》、《论语》皆兼通之。凡治《孝经》、《论语》共限一岁,《尚书》、 《公羊传》、《谷梁传》各一岁半,《易》、《诗》、《周礼》、《仪礼》各二岁, 《礼记》、《左氏传》各三岁。学书,日纸一幅,间习时务策,读《国语》、《说 文》、《字林》、《三苍》、《尔雅》。凡书学,石经三体限三岁,《说文》二岁, 《字林》一岁。凡算学,《孙子》、《五曹》共限一岁,《九章》、《海岛》共三 岁,《张丘建》、《夏侯阳》各一岁,《周髀》、《五经算》共一岁,《缀术》四 岁,《缉古》三岁,《记遗》、《三等数》皆兼习之。
xún gěi jiǎ yī rì. qián jiǎ, bó shì kǎo shì, dú zhě qiān yán shì yī tiē, tiē sān yán, jiǎng zhě èr qiān yán wèn dà yì yī tiáo, zǒng sān tiáo tōng èr wèi dì, bù jí zhě yǒu fá. suì zhōng, tōng yī nián zhī yè, kǒu wèn dà yì shí tiáo, tōng bā wèi shàng, liù wèi zhōng, wǔ wéi xià. bìng sān xià yǔ zài xué jiǔ suì lǜ shēng liù suì bù kān gòng zhě bà guī. zhū xué shēng tōng èr jīng jùn shì tōng sān jīng yǐ jí dì ér yuàn liú zhě, sì mén xué shēng bǔ tài xué, tài xué shēng bǔ guó zǐ xué. měi suì wǔ yuè yǒu tián jiǎ, jiǔ yuè yǒu shòu yī jiǎ, èr bǎi lǐ wài gěi chéng. qí bù shuài jiào jí suì zhōng wéi chéng mǎn sān shí rì, shì gù bǎi rì, yuán qīn bìng èr bǎi rì, jiē bà guī. jì bà, tiáo qí zhuàng xià zhī shǔ suǒ, wǔ pǐn yǐ shàng zǐ sūn sòng bīng bù, zhǔn yìn pèi sè.
旬给假一日。前假,博士考试,读者千言试一帖,帖三言,讲者二千言问大义 一条,总三条通二为第,不及者有罚。岁终,通一年之业,口问大义十条,通八为 上,六为中,五为下。并三下与在学九岁、律生六岁不堪贡者罢归。诸学生通二经、 俊士通三经已及第而愿留者,四门学生补太学,太学生补国子学。每岁五月有田假, 九月有授衣假,二百里外给程。其不帅教及岁中违程满三十日,事故百日,缘亲病 二百日,皆罢归。既罢,条其状下之属所,五品以上子孙送兵部,准廕配色。
měi suì zhòng dōng, zhōu xiàn guǎn jiān jǔ qí chéng zhě sòng zhī shàng shū shěng ér jǔ xuǎn bù yáo guǎn xué zhě, wèi zhī xiāng gòng, jiē huái dié zì liè yú zhōu xiàn. shì yǐ, zhǎng lì yǐ xiāng yǐn jiǔ lǐ, huì shǔ liáo, shè bīn zhǔ, chén zǔ dòu, bèi guǎn xián, shēng yòng shǎo láo, gē lù míng zhī shī, yīn yǔ qí ài xù zhǎng shǎo yān. jì zhì shěng, jiē shū míng liè dào, jié kuǎn tōng bǎo jí suǒ jū, shǐ yóu hù bù jí yuè, ér guān yú kǎo gōng yuán wài láng shì zhī.
每岁仲冬,州、县、馆、监举其成者送之尚书省;而举选不繇馆、学者,谓之 乡贡,皆怀牒自列于州、县。试已,长吏以乡饮酒礼,会属僚,设宾主,陈俎豆, 备管弦,牲用少牢,歌《鹿鸣》之诗,因与耆艾叙长少焉。既至省,皆疏名列到, 结款通保及所居,始由户部集阅,而关于考功员外郎试之。
fán xiù cái, shì fāng lüè cè wǔ dào, yǐ wén lǐ tōng cū wèi shàng shàng shàng zhōng shàng xià zhōng shàng, fán sì děng wéi jí dì. fán míng jīng, xiān tiě wén, rán hòu kǒu shì, jīng wèn dà yì shí tiáo, dá shí wù cè sān dào, yì wèi sì děng. fán kāi yuán lǐ, tōng dà yì bǎi tiáo cè sān dào zhě, chāo zī yǔ guān yì tōng qī shí cè tōng èr zhě, jí dì. sàn shì guān néng tōng zhě, yī zhèng yuán. fán sān chuán kē, zuǒ shì chuán wèn dà yì wǔ shí tiáo, gōng yáng gǔ liáng zhuàn sān shí tiáo, cè jiē sān dào, yì tōng qī yǐ shàng cè tōng èr yǐ shàng wèi dì, bái shēn shì wǔ jīng, yǒu chū shēn jí qián zī guān shì xué jiū yī jīng. fán shǐ kē, měi shǐ wèn dà yì bǎi tiáo cè sān dào, yì tōng qī cè tōng èr yǐ shàng wèi dì. néng tōng yī shǐ zhě, bái shēn shì wǔ jīng sān chuán, yǒu chū shēn jí qián zī guān shì xué jiū yī jīng sān shǐ jiē tōng zhě, jiǎng zhuó zhī. fán tóng zǐ kē, shí suì yǐ xià néng tōng yī jīng jí xiào jīng lún yǔ, juǎn sòng wén shí, tōng zhě yǔ guān tōng qī, yǔ chū shēn. fán jìn shì, shì shí wù cè wǔ dào tiē yī dà jīng, jīng cè quán tōng wèi jiǎ dì cè tōng sì tiē guò sì yǐ shàng wèi yǐ dì. fán míng fǎ, shì lǜ qī tiáo lìng sān tiáo, quán tōng wèi jiǎ dì, tōng bā wèi yǐ dì. fán shū xué, xiān kǒu shì, tōng, nǎi mò shì shuō wén zì lín èr shí tiáo, tōng shí bā wèi dì. fán suàn xué, lù dà yì běn tiáo wèi wèn dá, míng shù zào shù, xiáng míng shù lǐ, rán hòu wèi tōng. shì jiǔ zhāng sān tiáo hǎi dǎo sūn zi wǔ cáo zhāng qiū jiàn xià hóu yáng zhōu bì wǔ jīng suàn gè yī tiáo, shí tōng liù, jì yí sān děng shù tiē dú shí dé jiǔ, wèi dì. shì zhuì shù jí gǔ, lù dà yì wèi wèn dá zhě, míng shù zào shù, xiáng míng shù lǐ, wú zhù zhě hé shù zào shù, bù shī yì lǐ, rán hòu wèi tōng. zhuì shù qī tiáo jí gǔ sān tiáo, shí tōng liù, jì yí sān děng shù tiē dú shí dé jiǔ, wèi dì. luò jīng zhě, suī tōng liù, bù dì.
凡秀才,试方略策五道,以文理通粗为上上、上中、上下、中上,凡四等为及 第。凡明经,先帖文,然后口试,经问大义十条,答时务策三道,亦为四等。凡 《开元礼》,通大义百条、策三道者,超资与官;义通七十、策通二者,及第。散、 试官能通者,依正员。凡三传科,《左氏传》问大义五十条,《公羊》、《谷梁传》 三十条,策皆三道,义通七以上、策通二以上为第,白身视五经,有出身及前资官 视学究一经。凡史科,每史问大义百条、策三道,义通七、策通二以上为第。能通 一史者,白身视五经、三传,有出身及前资官视学究一经;三史皆通者,奖擢之。 凡童子科,十岁以下能通一经及《孝经》、《论语》,卷诵文十,通者予官;通七, 予出身。凡进士,试时务策五道、帖一大经,经、策全通为甲第;策通四、帖过四 以上为乙第。凡明法,试律七条、令三条,全通为甲第,通八为乙第。凡书学,先 口试,通,乃墨试《说文》、《字林》二十条,通十八为第。凡算学,录大义本条 为问答,明数造术,详明术理,然后为通。试《九章》三条、《海岛》《孙子》 《五曹》《张丘建》《夏侯阳》《周髀》《五经算》各一条,十通六,《记遗》、 《三等数》帖读十得九,为第。试《缀术》、《辑古》,录大义为问答者,明数造 术,详明术理,无注者合数造术,不失义理,然后为通。《缀术》七条、《辑古》 三条,十通六,《记遗》、《三等数》帖读十得九,为第。落经者,虽通六,不第。
fán hóng wén chóng wén shēng, shì yī dà jīng yī xiǎo jīng, huò èr zhōng jīng, huò shǐ jì qián hòu hàn shū sān guó zhì gè yī, huò shí wù cè wǔ dào. jīng shǐ jiē shì cè shí dào. jīng tōng liù, shǐ jí shí wù cè tōng sān, jiē tiē xiào jīng lún yǔ gòng shí tiáo tōng liù, wèi dì.
凡弘文、崇文生,试一大经、一小经,或二中经,或《史记》、《前后汉书》、 《三国志》各一,或时务策五道。经史皆试策十道。经通六,史及时务策通三,皆 帖《孝经》、《论语》共十条通六,为第。
fán gòng jǔ fēi qí rén zhě fèi jǔ zhě xiào shì bù yǐ shí zhě, jiē yǒu fá.
凡贡举非其人者、废举者、校试不以实者,皆有罚。
qí jiào rén qǔ shì zhe yú lìng zhě, dà lüè rú cǐ. ér shì zhī jìn qǔ zhī fāng, yǔ shàng zhī hào wù suǒ yǐ yù cái yǎng shì zhāo lái jiǎng jìn zhī yì, yǒu sī xuǎn shì zhī fǎ, yīn shí zēng sǔn bù tóng.
其教人取士著于令者,大略如此。而士之进取之方,与上之好恶、所以育材养 士、招来奖进之意,有司选士之法,因时增损不同。
zì gāo zǔ chū rù cháng ān, kāi dà chéng xiàng fǔ, xià lìng zhì shēng yuán, zì jīng shī zhì yú zhōu xiàn jiē yǒu shù. jì jí wèi, yòu zhào mì shū wài shěng bié lì xiǎo xué, yǐ jiào zōng shì zǐ sūn jí gōng chén zǐ dì. qí hòu yòu zhào zhū zhōu míng jīng xiù cái jùn shì jìn shì míng yú lǐ tǐ wèi xiāng lǐ chēng zhě, xiàn kǎo shì, zhōu zhǎng chóng fù, suì suí fāng wù rù gòng lì mín zǐ dì xué yì zhě, jiē sòng yú jīng xué, wèi shè kǎo kè zhī fǎ. zhōu xiàn xiāng jiē zhì xué yān. jí tài zōng jí wèi, yì chóng rú shù. nǎi yú mén xià bié zhì hóng wén guǎn, yòu zēng zhì shū lǜ xué, jìn shì jiā dú jīng shǐ yī bù. shí sān nián, dōng gōng zhì chóng wén guǎn. zì tiān xià chū dìng, zēng zhù xué shè zhì qiān èr bǎi qū, suī qī yíng fēi qí, yì zhì shēng, qiǎn bó shì wèi shòu jīng. sì yí ruò gāo lí bǎi jì xīn luó gāo chāng tǔ bō, xiāng jì qiǎn zǐ dì rù xué, suì zhì bā qiān yú rén.
自高祖初入长安,开大丞相府,下令置生员,自京师至于州县皆有数。既即位, 又诏秘书外省别立小学,以教宗室子孙及功臣子弟。其后又诏诸州明经、秀才、俊 士、进士明于理体为乡里称者,县考试,州长重覆,岁随方物入贡;吏民子弟学艺 者,皆送于京学,为设考课之法。州、县、乡皆置学焉。及太宗即位,益崇儒术。 乃于门下别置弘文馆,又增置书、律学,进士加读经、史一部。十三年,东宫置崇 文馆。自天下初定,增筑学舍至千二百区,虽七营飞骑,亦置生,遣博士为授经。 四夷若高丽、百济、新罗、高昌、吐蕃,相继遣子弟入学,遂至八千余人。
gāo zōng yǒng huī èr nián, shǐ tíng xiù cái kē. lóng shuò èr nián, dōng dōu zhì guó zǐ jiàn, míng nián yǐ shū xué lì lán tái, suàn xué lì mì gé, lǜ xué lì xiáng xíng. shàng yuán èr nián, jiā shì gòng shì lǎo zi cè, míng jīng èr tiáo, jìn shì sān tiáo. guó zǐ jiàn zhì dà chéng èr shí rén, qǔ yǐ jí dì ér cōng míng zhě wèi zhī. shì shū rì sòng qiān yán, bìng rì shì cè, suǒ yè shí tōng qī, rán hòu bǔ qí lù fèng, tóng zhí guān. tōng sì jīng yè chéng, shàng yú shàng shū, lì bù shì zhī, dēng dì zhě jiā yī jiē fàng xuǎn. qí bù dì zé xí yè rú chū, sān suì ér yòu shì, sān shì ér bù zhōng dì, cóng cháng diào.
高宗永徽二年,始停秀才科。龙朔二年,东都置国子监,明年以书学隶兰台, 算学隶秘阁,律学隶详刑。上元二年,加试贡士《老子》策,明经二条,进士三条。 国子监置大成二十人,取已及第而聪明者为之。试书日诵千言,并日试策,所业十 通七,然后补其禄俸,同直官。通四经业成,上于尚书,吏部试之,登第者加一阶 放选。其不第则习业如初,三岁而又试,三试而不中第,从常调。
yǒng lóng èr nián, kǎo gōng yuán wài láng liú sī lì jiàn yán, míng jīng duō chāo yì tiáo, jìn shì wéi sòng jiù cè, jiē wáng shí cái, ér yǒu sī yǐ rén shù chōng dì. nǎi zhào zì jīn míng jīng shì tiě cū shí dé liù yǐ shàng, jìn shì shì zá wén èr piān, tōng wén lǜ zhě rán hòu shì cè.
永隆二年,考功员外郎刘思立建言,明经多抄义条,进士唯诵旧策,皆亡实才, 而有司以人数充第。乃诏自今明经试帖粗十得六以上,进士试杂文二篇,通文律者 然后试策。
wǔ hòu zhī luàn, gǎi yì jiù zhì pō duō. zhōng zōng fǎn zhèng, zhào zōng shì sān děng yǐ xià wǔ děng yǐ shàng wèi chū shēn, yuàn sù wèi jí rèn guó zǐ shēng, tīng zhī. qí jiā jū yè chéng ér kān gòng zhě, zōng zhèng sì shì, sòng jiān jǔ rú cháng fǎ. sān wèi fān xià rì, yuàn rù xué zhě, tīng fù guó zǐ xué tài xué jí lǜ guǎn xí yè. fān wáng jí kè hán zǐ sūn yuàn rù xué zhě, fù guó zi xué dú shū.
武后之乱,改易旧制颇多。中宗反正,诏宗室三等以下、五等以上未出身,愿 宿卫及任国子生,听之。其家居业成而堪贡者,宗正寺试,送监举如常法。三卫番 下日,愿入学者,听附国子学、太学及律馆习业。蕃王及可汗子孙愿入学者,附国 子学读书。
xuán zōng kāi yuán wǔ nián, shǐ lìng xiāng gòng míng jīng jìn shì jiàn qì, guó zǐ jiàn yè xiān shī, xué guān kāi jiǎng wèn yì, yǒu sī wèi jù shí, qīng zī wǔ pǐn yǐ shàng guān jí cháo jí shǐ jiē wǎng yuè lǐ yān. qī nián, yòu lìng hóng wén chóng wén guó zǐ shēng jì yī zhāo cān. jí zhù lǎo zǐ dào dé jīng chéng, zhào tiān xià jiā cáng qí shū, gòng jǔ rén miè shàng shū lún yǔ cè, ér jiā shì lǎo zi. yòu chì zhōu xiàn xué shēng nián èr shí wǔ yǐ xià bā pǐn zi ruò shù rén èr shí yī yǐ xià tōng yī jīng jí wèi tōng jīng ér cōng wù yǒu wén cí shǐ xué zhě, rù sì mén xué wèi jùn shì. jí zhū zhōu gòng jǔ shěng shì bù dì, yuàn rù xué zhě yì tīng.
玄宗开元五年,始令乡贡明经、进士见讫,国子监谒先师,学官开讲问义,有 司为具食,清资五品以上官及朝集使皆往阅礼焉。七年,又令弘文、崇文、国子生 季一朝参。及注《老子道德经》成,诏天下家藏其书,贡举人灭《尚书》、《论语》 策,而加试《老子》。又敕州县学生年二十五以下、八品子若庶人二十一以下通一 经及未通经而聪悟有文辞、史学者,入四门学为俊士。即诸州贡举省试不第,愿入 学者亦听。
èr shí sì nián, kǎo gōng yuán wài láng lǐ áng wèi jǔ rén dǐ hē, dì yǐ yuán wài láng wàng qīng, suì yí gòng jǔ yú lǐ bù, yǐ shì láng zhǔ zhī. lǐ bù xuǎn shì zì cǐ shǐ.
二十四年,考功员外郎李昂为举人诋诃,帝以员外郎望轻,遂移贡举于礼部, 以侍郎主之。礼部选士自此始。
èr shí jiǔ nián, shǐ zhì chóng xuán xué, xí lǎo zi zhuāng zi wén zi liè zǐ, yì yuē dào jǔ. qí shēng, jīng dū gè bǎi rén, zhū zhōu wú cháng yuán. guān zhì yìn dì tóng guó zǐ, jǔ sòng kè shì rú míng jīng.
二十九年,始置崇玄学,习《老子》、《庄子》、《文子》、《列子》,亦曰 道举。其生,京、都各百人,诸州无常员。官秩、廕第同国子,举送、课试如明经。
tiān bǎo jiǔ zài, zhì guǎng wén guǎn yú guó xué, yǐ lǐng shēng tú wèi jìn shì zhě. jǔ rén jiù zhòng liǎng jiān, hòu shì lù zhě yǐ jīng zhào tóng huá wéi róng, ér bù rù xué. shí èr zài, nǎi chì tiān xià bà xiāng gòng, jǔ rén bù yóu guó zǐ jí jùn xiàn xué zhě, wù jǔ sòng. shì suì, dào jǔ tíng lǎo zi, jiā zhōu yì. shí sì zài, fù xiāng gòng.
天宝九载,置广文馆于国学,以领生徒为进士者。举人旧重两监,后世禄者以 京兆、同、华为荣,而不入学。十二载,乃敕天下罢乡贡,举人不由国子及郡、县 学者,勿举送。是岁,道举停《老子》,加《周易》。十四载,复乡贡。
dài zōng guǎng dé èr nián, zhào yuē:" gǔ zhě shè tài xué, jiào zhòu zǐ, suī nián gǔ bù dēng, bīng gé huò dòng, ér zǔ dòu zhī shì bù fèi. qǐng nián róng chē lǚ jià, zhū shēng chuò jiǎng, yí zhuī xué shēng zài guǎn xí yè, dù zhī gěi chú mǐ." shì suì, jiǎ zhì wéi shì láng, jiàn yán suì fāng jiān qiàn, jǔ rén fù shěng zhě, liǎng dū shì zhī. liǎng dū shì rén zì cǐ shǐ.
代宗广德二年,诏曰:“古者设太学,教胄子,虽年谷不登,兵革或动,而俎 豆之事不废。顷年戎车屡驾,诸生辍讲,宜追学生在馆习业,度支给厨米。”是岁, 贾至为侍郎,建言岁方艰歉,举人赴省者,两都试之。两都试人自此始。
zhēn yuán èr nián, zhào xí kāi yuán lǐ zhě jǔ tóng yī jīng lì, míng jīng xí lǜ yǐ dài ěr yǎ. shì shí hóng wén chóng wén shēng wèi bǔ zhě, wù qǔ yuán quē yǐ bǔ, sù yú dēng dì, ér yòng yìn guāi shí, zhì yǒu jiǎ shì mén zī biàn yì zhāo mù jí jiǎ rén shì yì zhě. liù nián, zhào yí jù shì kǎo shì, jiǎ dài zhě lùn rú fǎ. chū, lǐ bù shì láng qīn gù yí shì kǎo gōng, wèi zhī bié tóu. shí liù nián, zhōng shū shè rén gāo yǐng zòu bà, yì zhě shì zhī.
贞元二年,诏习《开元礼》者举同一经例,明经习律以代《尔雅》。是时弘文、 崇文生未补者,务取员阙以补,速于登第,而用廕乖实,至有假市门资、变易昭穆 及假人试艺者。六年,诏宜据式考试,假代者论如法。初,礼部侍郎亲故移试考功, 谓之别头。十六年,中书舍人高郢奏罢,议者是之。
yuán hé èr nián, zhì dōng dōu jiàn shēng yī bǎi yuán. rán zì tiān bǎo hòu, xué xiào yì fèi, shēng tú liú sàn. yǒng tài zhōng, suī zhì xī jiàn shēng, ér guǎn wú dìng yuán. yú shì shǐ dìng shēng yuán: xī jīng guó zǐ guǎn shēng bā shí rén, tài xué qī shí rén, sì mén sān bǎi rén, guǎng wén liù shí rén, lǜ guǎn èr shí rén, shū suàn guǎn gè shí rén dōng dōu guó zǐ guǎn shí rén, tài xué shí wǔ rén, sì mén wǔ shí rén, guǎng wén shí rén, lǜ guǎn shí rén, shū guǎn sān rén, suàn guǎn èr rén ér yǐ. míng jīng tíng kǒu yì, fù shì mò yì shí tiáo. wǔ jīng qǔ tōng wǔ, míng jīng tōng liù. qí cháng zuò fǎ jí wèi zhōu xiàn xiǎo lì, suī yì wén kě cǎi, wù jǔ. shí sān nián, quán zhī lǐ bù shì láng yǔ chéng xuān zòu fù kǎo gōng bié tóu shì.
元和二年,置东都监生一百员。然自天宝后,学校益废,生徒流散。永泰中, 虽置西监生,而馆无定员。于是始定生员:西京国子馆生八十人,太学七十人,四 门三百人,广文六十人,律馆二十人,书、算馆各十人;东都国子馆十人,太学十 五人,四门五十人,广文十人,律馆十人,书馆三人,算馆二人而已。明经停口义, 复试墨义十条。五经取通五,明经通六。其尝坐法及为州县小吏,虽艺文可采,勿 举。十三年,权知礼部侍郎庾承宣奏复考功别头试。
chū, kāi yuán zhōng, lǐ bù kǎo shì bì, sòng zhōng shū mén xià xiáng fù, qí hòu zhōng fèi. shì suì, shì láng qián huī suǒ jǔ sòng, fù shì duō bù zhòng xuǎn, yóu shì biǎn guān, ér jǔ rén zá wén fù sòng zhōng shū mén xià. cháng qìng sān nián, shì láng wáng qǐ yán: " gù shì, lǐ bù yǐ fàng bǎng, ér zhōng shū mén xià shǐ xiáng fù. jīn qǐng xiān xiáng fù, ér hòu fàng bǎng." yì zhě yǐ qǐ suī bì xián, rán shī gòng zhí yǐ. jiàn yì dài fū yīn yòu yán:" sān shǐ wèi shū, quàn shàn chéng è, yà yú liù jīng. bǐ lái shǐ xué dōu fèi, zhì yǒu shēn chǔ bān liè, ér cháo tíng jiù zhāng mò néng zhī zhě." yú shì lì shǐ kē jí sān chuán kē. dà hé sān nián, gāo kǎi wèi kǎo gōng yuán wài láng, qǔ shì yǒu bù dàng, jiān chá yù shǐ yáo zhōng lì yòu zòu tíng kǎo gōng bié tóu shì. liù nián, shì láng jiǎ sù yòu zòu fù zhī. bā nián, zǎi xiàng wáng yá yǐ wéi" lǐ bù qǔ shì, nǎi xiān yǐ bǎng shì zhōng shū, fēi zhì gōng zhī dào. zì jīn yī wěi yǒu sī, yǐ suǒ shì zá wén xiāng guàn sān dài míng huì sòng zhōng shū mén xià".
初,开元中,礼部考试毕,送中书门下详覆,其后中废。是岁,侍郎钱徽所举 送,覆试多不中选,由是贬官,而举人杂文复送中书门下。长庆三年,侍郎王起言: “故事,礼部已放榜,而中书门下始详覆。今请先详覆,而后放榜。”议者以起虽 避嫌,然失贡职矣。谏议大夫殷侑言:“《三史》为书,劝善惩恶,亚于《六经》。 比来史学都废,至有身处班列,而朝廷旧章莫能知者。”于是立史科及三传科。大 和三年,高锴为考功员外郎,取士有不当,监察御史姚中立又奏停考功别头试。六 年,侍郎贾餗又奏复之。八年,宰相王涯以为“礼部取士,乃先以榜示中书,非至 公之道。自今一委有司,以所试杂文、乡贯、三代名讳送中书门下”。
dà dǐ zhòng kē zhī mù, jìn shì yóu wéi guì, qí dé rén yì zuì wéi shèng yān. fāng qí qǔ yǐ cí zhāng, lèi ruò fú wén ér shǎo shí jí qí lín shì shè shī, fèn qí shì yè, yǐn rán wèi guó míng chén zhě, bù kě shèng shǔ, suì shǐ shí jūn dǔ yì, yǐ wèi mò cǐ zhī shàng. jí qí hòu shì, sú yì tōu báo, shàng xià jiāo yí, yīn yǐ wèi àn qí shēng bìng, kě yǐ wéi yǒu sī zhī zé, shě shì zé hàn màn ér wú suǒ shǒu, suì bù fù néng yì. wū hū, nǎi zhī sān dài xiāng lǐ dé xíng zhī jǔ, fēi zhì zhì zhī lóng mò néng xíng yě. tài zōng shí, jì zhōu jìn shì zhāng chāng líng wáng gōng jǐn yǒu míng yú dāng shí, kǎo gōng yuán wài láng wáng shī dàn bù shǔ yǐ dì. tài zōng wèn qí gù, duì yuē:" èr rén zhě, jiē wén cǎi fú huá, zhuó zhī jiāng yòu hòu shēng ér bì fēng sú." qí hòu, èr rén zhě zú bù néng yǒu lì.
大抵众科之目,进士尤为贵,其得人亦最为盛焉。方其取以辞章,类若浮文而 少实;及其临事设施,奋其事业,隐然为国名臣者,不可胜数,遂使时君笃意,以 谓莫此之尚。及其后世,俗益媮薄,上下交疑,因以谓按其声病,可以为有司之责, 舍是则汗漫而无所守,遂不复能易。呜呼,乃知三代乡里德行之举,非至治之隆莫 能行也。太宗时,冀州进士张昌龄、王公谨有名于当时,考功员外郎王师旦不署以 第。太宗问其故,对曰:“二人者,皆文采浮华,擢之将诱后生而弊风俗。”其后, 二人者卒不能有立。
bǎo yìng èr nián, lǐ bù shì láng yáng wǎn shàng shū yán:" jìn shì kē qǐ yú suí dà yè zhōng, shì shí yóu shì cè. gāo zōng cháo, liú sī lì jiā jìn shì zá wén, míng jīng tián tiē, gù wèi jìn shì zhě jiē sòng dāng dài zhī wén, ér bù tōng jīng shǐ, míng jīng zhě dàn jì tiē kuò. yòu tóu dié zì jǔ, fēi gǔ xiān zhé wáng cè xí dài xián zhī dào. qǐng yī gǔ chá xiào lián, qí xiāng lǘ xiào yǒu xìn yì lián chǐ ér tōng jīng zhě, xiàn jiàn zhī zhōu, zhōu shì qí suǒ tōng zhī xué, sòng yú shěng. zì xiàn zhì shěng, jiē wù zì tóu dié, qí dào zhuàng bǎo biàn shí dié jiē tíng. ér suǒ xí jīng, qǔ dà yì, tīng tōng zhū jiā zhī xué. měi wèn jīng shí tiáo, duì cè sān dào, jiē tōng, wèi shàng dì, lì bù guān zhī jīng yì tōng bā, cè tōng èr, wèi zhōng dì, yǔ chū shēn xià dì, bà guī. lún yǔ xiào jīng mèng zǐ jiān wèi yī jīng, qí míng jīng jìn shì jí dào jǔ bìng tíng."
宝应二年,礼部侍郎杨绾上疏言:“进士科起于隋大业中,是时犹试策。高宗 朝,刘思立加进士杂文,明经填帖,故为进士者皆诵当代之文,而不通经史,明经 者但记帖括。又投牒自举,非古先哲王侧席待贤之道。请依古察孝廉,其乡闾孝友、 信义、廉耻而通经者,县荐之州,州试其所通之学,送于省。自县至省,皆勿自投 牒,其到状、保辨、识牒皆停。而所习经,取大义,听通诸家之学。每问经十条, 对策三道,皆通,为上第,吏部官之;经义通八,策通二,为中第,与出身;下第, 罢归。《论语》、《孝经》、《孟子》兼为一经,其明经、进士及道举并停。”
zhào jǐ shì zhōng lǐ qī yún lǐ yì shàng shū zuǒ chéng jiǎ zhì jīng zhào yǐn jiān yù shǐ dài fū yán wǔ yì. qī yún děng yì yuē:
诏给事中李栖筠、李廙、尚书左丞贾至、京兆尹兼御史大夫严武议。栖筠等议 曰:
" xià zhī zhèng zhōng, shāng zhī zhèng jìng, zhōu zhī zhèng wén, rán zé wén yǔ zhōng jìng jiē tǒng rén xíng. qiě shì hào shù xíng, mò měi yú wén, wén xìng zé zhōng jìng cún yān. gù qián dài yǐ wén qǔ shì, běn wén xíng yě, yóu cí guān xíng, zé jí cí yān. xuān fù chēng yán zi" bù qiān nù, bù èr guò", wèi zhī" hào xué". jīn shì xué zhě yǐ tiē zì wèi jīng tōng, bù qióng zhǐ yì, qǐ néng zhī qiān nù èr guò zhī dào hū? kǎo wén zhě yǐ shēng bìng wéi shì fēi, qǐ néng zhī yí fēng yì sú huà tiān xià hū? shì yǐ shàng shī qí yuán, xià xí qí liú, xiān wáng zhī dào mò néng xíng yě. fū xiān wáng zhī dào xiāo, zé xiǎo rén zhī dào cháng, luàn chén zéi zi yóu shì shēng yān! jīn qǔ shì shì zhī xiǎo dào, ér bù yǐ yuǎn dà, shì yóu yǐ wō yǐn zhī ěr chuí hǎi, ér wàng tūn zhōu zhī yú, bù yì nán hū? suǒ yǐ shí chuí ěr zhě jiē xiǎo yú, jiù kē mù zhě jiē xiǎo yì. qiě xià yǒu tiān xià sì bǎi zài, yǔ zhī dào sàng ér shāng shǐ xīng shāng yǒu tiān xià liù bǎi sì, tāng zhī fǎ qì ér zhōu shǐ xīng zhōu yǒu tiān xià bā bǎi nián, wén wǔ zhī zhèng fèi ér qín shǐ bìng yān. sān dài zhī xuǎn shì rèn xián, jiē kǎo shí xíng, shì yǐ fēng sú chún yī, yùn zuò cháng yuǎn. hàn xìng, jiān qí rán, zūn rú shù, shàng míng jié, suī jìn qī qiè wèi, qiáng chén shàn quán, ruò zhǔ wài lì, mǔ hòu zhuān zhèng, ér yì néng zhōng bǐ sì bǎi, qǐ fēi xué xíng zhī xiào xié? wèi jìn yǐ lái, zhuān shàng fú chǐ, dé yì bù xiū, gù zǐ sūn sù diān, xiǎng guó bù yǒng yě. jīn wǎn suǒ qǐng, shí wèi zhèng lùn. rán zì jìn shì zhī luàn, nán běi fēn liè, rén duō qiáo chù, bì yù fù gǔ xiāng jǔ lǐ xuǎn, qiè kǒng wèi jǐn. qǐng jiān guǎng xué xiào, yǐ míng xùn yòu. suī jīng shī zhōu xiàn jiē yǒu xiǎo xué, bīng gé zhī hòu, shēng tú liú lí, rú chén shī shì, lù lǐn wú xiàng. qǐng zēng bó shì yuán, hòu qí bǐng shāo, xuǎn tōng rú shuò shēng, jiān jū qí zhí. shí dào dà jùn, zhì tài xué guǎn, qiǎn bó shì chū wài, jiān lǐng jùn guān, yǐ jiào shēng tú. bǎo sāng zǐ zhě, xiāng lǐ jǔ yān zài liú yù zhě, xiáng xù tuī yān. cháo ér xíng zhī, xī jiàn qí lì."
“夏之政忠,商之政敬,周之政文,然则文与忠敬皆统人行。且谥号述行,莫 美于文,文兴则忠敬存焉。故前代以文取士,本文行也,由辞观行,则及辞焉。宣 父称颜子“不迁怒,不贰过”,谓之“好学”。今试学者以帖字为精通,不穷旨义, 岂能知迁怒、贰过之道乎?考文者以声病为是非,岂能知移风易俗化天下乎?是以 上失其源,下袭其流,先王之道莫能行也。夫先王之道消,则小人之道长,乱臣贼 子由是生焉!今取士试之小道,而不以远大,是犹以蜗蚓之饵垂海,而望吞舟之鱼, 不亦难乎?所以食垂饵者皆小鱼,就科目者皆小艺。且夏有天下四百载,禹之道丧 而商始兴;商有天下六百祀,汤之法弃而周始兴;周有天下八百年,文、武之政废 而秦始并焉。三代之选士任贤,皆考实行,是以风俗淳一,运祚长远。汉兴,监其 然,尊儒术,尚名节,虽近戚窃位,强臣擅权,弱主外立,母后专政,而亦能终彼 四百,岂非学行之效邪?魏、晋以来,专尚浮侈,德义不修,故子孙速颠,享国不 永也。今绾所请,实为正论。然自晋室之乱,南北分裂,人多侨处,必欲复古乡举 里选,窃恐未尽。请兼广学校,以明训诱。虽京师州县皆有小学,兵革之后,生徒 流离,儒臣、师氏,禄廪无向。请增博士员,厚其禀稍,选通儒硕生,间居其职。 十道大郡,置太学馆,遣博士出外,兼领郡官,以教生徒。保桑梓者,乡里举焉; 在流寓者,庠序推焉。朝而行之,夕见其利。”
ér dà chén yǐ wéi jǔ rén xún xí, nán yú sù biàn, qǐng zì lái suì shǐ. dì yǐ wèn hàn lín xué shì, duì yuē:" jǔ jìn shì jiǔ yǐ, fèi zhī kǒng shī qí yè." nǎi zhào míng jīng jìn shì yǔ xiào lián jiān xíng.
而大臣以为举人循习,难于速变,请自来岁始。帝以问翰林学士,对曰:“举 进士久矣,废之恐失其业。”乃诏明经、进士与孝廉兼行。
xiān shì, jìn shì shì shī fù jí shí wù cè wǔ dào, míng jīng cè sān dào. jiàn zhōng èr nián, zhōng shū shè rén zhào zàn quán zhī gòng jǔ, nǎi yǐ zhēn lùn biǎo zàn dài shī fù, ér jiē shì cè sān dào. dà hé bā nián, lǐ bù fù bà jìn shì yì lùn, ér shì shī fù. wén zōng cóng nèi chū tí yǐ shì jìn shì, wèi shì chén yuē:" wú huàn wén gé fú báo, zuó zì chū tí, suǒ shì chà shèng." nǎi zhào lǐ bù suì qǔ dēng dì zhě sān shí rén, gǒu wú qí rén, bù bì chōng qí shù. shì shí, wén zōng hào xué shì gǔ, zhèng tán yǐ jīng shù wèi zǎi xiàng, shēn jí jìn shì fú báo, lǚ qǐng bà zhī. wén zōng yuē:" dūn hòu fú báo, sè sè yǒu zhī, jìn shì kē qǔ rén èr bǎi nián yǐ, bù kě jù fèi." yīn dé bù bà.
先是,进士试诗、赋及时务策五道,明经策三道。建中二年,中书舍人赵赞权 知贡举,乃以箴、论、表、赞代诗、赋,而皆试策三道。大和八年,礼部复罢进士 议论,而试诗、赋。文宗从内出题以试进士,谓侍臣曰:“吾患文格浮薄,昨自出 题,所试差胜。”乃诏礼部岁取登第者三十人,苟无其人,不必充其数。是时,文 宗好学嗜古,郑覃以经术位宰相,深嫉进士浮薄,屡请罢之。文宗曰:“敦厚浮薄, 色色有之,进士科取人二百年矣,不可遽废。”因得不罢。
wǔ zōng jí wèi, zǎi xiàng lǐ dé yù yóu è jìn shì. chū, jǔ rén jì jí dì, zhuì xíng tōng míng, yì zhǔ sī dì xiè. qí zhì, xù lì xī jiē xià, běi shàng dōng xiàng zhǔ rén xí dōng jiē xià. xī xiàng zhū shēng bài, zhǔ sī dá bài nǎi xù chǐ, xiè ēn, suì shēng jiē, yǔ gōng qīng guān zhě jiē zuò jiǔ shù xíng, nǎi fù qī jí. yòu yǒu qǔ jiāng huì tí míng xí. zhì shì, dé yù zòu:" guó jiā shè kē qǔ shì, ér fù dǎng bèi gōng, zì wèi mén shēng. zì jīn yī jiàn yǒu sī ér zhǐ, qí qī jí cān yè qǔ jiāng tí míng jiē bà." dé yù cháng lùn gōng qīng zǐ dì jiān yú kē jǔ, wǔ zōng yuē:" xiàng wén yáng yú qīng xiōng dì péng bǐ guì shì, fáng píng jìn zhī lù. zuó chù yáng zhī zhì zhèng pǔ děng, yì qí tài shèn ěr. yǒu sī bù shí zhèn yì, bù fàng zǐ dì, jí guò yǐ, dàn qǔ shí yì kě yě." dé yù yuē:" zhèng sù fēng áo zǐ dì jiē yǒu cái, bù gǎn yìng jǔ. chén wú míng dì, bù dàng fēi jìn shì. rán chén zǔ tiān bǎo mò yǐ shì jìn wú tā qí, miǎn qiǎng suí jì, yī jǔ dēng dì. zì hòu jiā bù zhì wén xuǎn, gài è qí bù gēn yì shí. rán cháo tíng xiǎn guān, xū gōng qīng zǐ dì wèi zhī. hé zhě? shǎo xí qí yè, mù shú cháo tíng shì, tái gé zhī yí, bù jiào ér zì chéng. hán shì zòng yǒu chū rén zhī cái, gù bù néng xián xí yě. zé zǐ dì wèi yì kě qīng." dé yù zhī lùn, piān yì gài rú cǐ. rán jìn shì kē dāng táng zhī wǎn jié, yóu wéi fú báo, shì suǒ gòng huàn yě.
武宗即位,宰相李德裕尤恶进士。初,举人既及第,缀行通名,诣主司第谢。 其制,序立西阶下,北上东向;主人席东阶下。西向;诸生拜,主司答拜;乃叙齿, 谢恩,遂升阶,与公卿观者皆坐;酒数行,乃赴期集。又有曲江会、题名席。至是, 德裕奏:“国家设科取士,而附党背公,自为门生。自今一见有司而止,其期集、 参谒、曲江题名皆罢。”德裕尝论公卿子弟艰于科举,武宗曰:“向闻杨虞卿兄弟 朋比贵势,妨平进之路。昨黜杨知至、郑朴等,抑其太甚耳。有司不识朕意,不放 子弟,即过矣,但取实艺可也。”德裕曰:“郑肃、封敖子弟皆有才,不敢应举。 臣无名第,不当非进士。然臣祖天宝末以仕进无他岐,勉强随计,一举登第。自后 家不置《文选》,盖恶其不根艺实。然朝廷显官,须公卿子弟为之。何者?少习其 业,目熟朝廷事,台阁之仪,不教而自成。寒士纵有出人之才,固不能闲习也。则 子弟未易可轻。”德裕之论,偏异盖如此。然进士科当唐之晚节,尤为浮薄,世所 共患也。
suǒ wèi zhì jǔ zhě, qí lái yuǎn yǐ. zì hàn yǐ lái, tiān zǐ cháng chēng zhì zhào dào qí suǒ yù wèn ér qīn cè zhī. táng xìng, shì chóng rú xué, suī qí shí jūn xián yú hào wù bù tóng, ér lè shàn qiú xián zhī yì wèi shǐ shǎo dài, gù zì jīng shī wài zhì zhōu xiàn, yǒu sī cháng xuǎn zhī shì, yǐ shí ér jǔ. ér tiān zǐ yòu zì zhào sì fāng dé xíng cái néng wén xué zhī shì, huò gāo dǎo yōu yǐn yǔ qí bù néng zì dá zhě, xià zhì jūn móu jiāng lüè qiào guān bá shān jué yì qí jì mò bù jiān qǔ. qí wéi míng mù, suí qí rén zhǔ lín shí suǒ yù, ér liè wéi dìng kē zhě, rú xián liáng fāng zhèng zhí yán jí jiàn bó tōng fén diǎn dá yú jiào huà jūn móu hóng yuǎn kān rèn jiāng lǜ xiáng míng zhèng shù kě yǐ lǐ rén zhī lèi, qí míng zuì zhe. ér tiān zǐ xún shòu xíng xìng fēng shàn tài shān liáng fù, wǎng wǎng huì jiàn xíng zài, qí suǒ yǐ dài zhī zhī lǐ shén yōu, ér hóng cái wěi lùn fēi cháng zhī rén yì shí chū yú qí jiān, bù wéi wú de yě.
所谓制举者,其来远矣。自汉以来,天子常称制诏道其所欲问而亲策之。唐兴, 世崇儒学,虽其时君贤愚好恶不同,而乐善求贤之意未始少怠,故自京师外至州县, 有司常选之士,以时而举。而天子又自诏四方德行、才能、文学之士,或高蹈幽隐 与其不能自达者,下至军谋将略、翘关拔山、绝艺奇伎莫不兼取。其为名目,随其 人主临时所欲,而列为定科者,如贤良方正、直言极谏、博通坟典达于教化、军谋 宏远堪任将率、详明政术可以理人之类,其名最著。而天子巡狩、行幸、封禅太山 梁父,往往会见行在,其所以待之之礼甚优,而宏材伟论非常之人亦时出于其间, 不为无得也。
qí wài, yòu yǒu wǔ jǔ, gài qí qǐ yú wǔ hòu zhī shí. cháng ān èr nián, shǐ zhì wǔ jǔ. qí zhì, yǒu zhǎng duǒ mǎ shè bù shè píng shè tǒng shè, yòu yǒu mǎ qiāng qiào guān fù zhòng shēn cái zhī xuǎn. qiào guān, zhǎng zhàng qī chǐ, jìng sān cùn bàn, fán shí jǔ hòu, shǒu chí guān jù, chū chù wú guò yī chǐ fù zhòng zhě, fù mǐ wǔ hú, xíng èr shí bù: jiē wèi zhōng dì, yì yǐ xiāng yǐn jiǔ lǐ sòng bīng bù. qí xuǎn yòng zhī fǎ bù zú dào, gù bù fù shū.
其外,又有武举,盖其起于武后之时。长安二年,始置武举。其制,有长垛、 马射、步射、平射、筒射,又有马枪、翘关、负重、身材之选。翘关,长丈七尺, 径三寸半,凡十举后,手持关距,出处无过一尺;负重者,负米五斛,行二十步: 皆为中第,亦以乡饮酒礼送兵部。其选用之法不足道,故不复书。