xuǎn jǔ zhì xià
選舉志下
fán xuǎn yǒu wén wǔ, wén xuǎn lì bù zhǔ zhī, wǔ xuǎn bīng bù zhǔ zhī, jiē wèi sān quán, shàng shū shì láng fēn zhǔ zhī.
凡選有文、武,文選吏部主之,武選兵部主之,皆為三銓,尚書、侍郎分主之。
fán guān yuán yǒu shù, ér shǔ zhì guò zhě yǒu fá, zhī ér tīng zhě yǒu fá, guī qǔ zhě yǒu fá. měi suì wǔ yuè, bān gé yú zhōu xiàn, xuǎn rén yīng gé, zé běn shǔ huò gù rèn qǔ xuǎn jiě, liè qí bà miǎn shàn è zhī zhuàng, yǐ shí yuè huì yú shěng, guò qí shí zhě bù xù. qí yǐ shí zhì zhě, nǎi kǎo qí gōng guò. tóng liú zhě, wǔ wǔ wèi lián, jīng guān wǔ rén bǎo zhī, yī rén shí zhī. xíng jiā zhī zǐ gōng jiǎ yì lèi jí jiǎ míng chéng wěi yǐn mào shēng jiàng zhě yǒu fá. wén shū sù cuò, yǐn xìng zhě bó fàng zhī fēi yǐn xìng zé bù.
凡官員有數,而署置過者有罰,知而聽者有罰,規取者有罰。每歲五月,頒格 於州縣,選人應格,則本屬或故任取選解,列其罷免、善惡之狀,以十月會於省, 過其時者不敘。其以時至者,乃考其功過。同流者,五五為聯,京官五人保之,一 人識之。刑家之子、工賈異類及假名承偽、隱冒升降者有罰。文書粟錯,隱幸者駁 放之;非隱幸則不。
fán zé rén zhī fǎ yǒu sì: yī yuē shēn, tǐ mào fēng wěi èr yuē yán, yán cí biàn zhèng sān yuē shū, kǎi fǎ qiú měi sì yuē pàn, wén lǐ yōu zhǎng. sì shì jiē kě qǔ, zé xiān dé xíng dé jūn yǐ cái, cái jūn yǐ láo. dé zhě wèi liú, bù dé zhě wèi fàng. wǔ pǐn yǐ shàng bù shì, shàng qí míng zhōng shū mén xià liù pǐn yǐ xià shǐ jí ér shì, guān qí shū pàn. yǐ shì ér quán, chá qí shēn yán yǐ quán ér zhù, xún qí biàn lì ér nǐ yǐ zhù ér chàng, bù yàn zhě dé fǎn tōng qí cí, sān chàng ér bù yàn, tīng dōng jí. yàn zhě wèi jiǎ, shàng yú pú shè, nǎi shàng mén xià shěng, gěi shì zhōng dú zhī, huáng mén shì láng shěng zhī, shì zhōng shěn zhī, rán hòu yǐ wén. zhǔ zhě shòu zhǐ ér fèng xíng yān, wèi zhī zòu shòu. shì pǐn jí liú wài, zé pàn bǔ. jiē gěi yǐ fú, wèi zhī gào shēn. fán guān yǐ shòu chéng, jiē tíng xiè.
凡擇人之法有四:一曰身,體貌豐偉;二曰言,言辭辯正;三曰書,楷法遒美; 四曰判,文理優長。四事皆可取,則先德行;德均以才,才均以勞。得者為留,不 得者為放。五品以上不試,上其名中書門下;六品以下始集而試,觀其書、判。已 試而銓,察其身、言;已銓而注,詢其便利而擬;已注而唱,不厭者得反通其辭, 三唱而不厭,聽冬集。厭者為甲,上於僕射,乃上門下省,給事中讀之,黃門侍郎 省之,侍中審之,然後以聞。主者受旨而奉行焉,謂之「奏受」。視品及流外,則 判補。皆給以符,謂之「告身」。凡官已受成,皆廷謝。
fán shì pàn dēng kē wèi zhī rù děng, shén zhuō zhě wèi zhī lán lǚ. xuǎn wèi mǎn ér shì wén sān piān, wèi zhī hóng cí shì pàn sān tiáo, wèi zhī bá cuì. zhōng zhě jí shòu guān.
凡試判登科謂之「入等」,甚拙者謂之「藍縷」。選未滿而試文三篇,謂之 「宏辭」;試判三條,謂之「拔萃」。中者即授官。
fán chū shēn, sì wáng jùn wáng, cóng sì pǐn xià qīn wáng zhū zi fēng jùn gōng zhě, cóng wǔ pǐn shàng guó gōng, zhèng liù pǐn shàng jùn gōng, zhèng liù pǐn xià xiàn gōng, cóng liù pǐn shàng hóu, zhèng qī pǐn shàng bó, zhèng qī pǐn xià zǐ, cóng qī pǐn shàng nán, cóng qī pǐn xià huáng dì sī má yǐ shàng qīn huáng tài hòu qī qīn, zhèng liù pǐn shàng huáng tài hòu dà gōng huáng hòu qī qīn, cóng liù pǐn shàng huáng dì tǎn miǎn huáng tài hòu xiǎo gōng sī má huáng hòu dà gōng qīn, zhèng qī pǐn shàng huáng hòu xiǎo gōng sī má huáng tài zǐ fēi qī qīn, cóng qī pǐn shàng. wài qī, jiē yǐ fú shǔ jiàng èr jiē xù. qǔ jùn zhǔ zhě, zhèng liù pǐn shàng qǔ xiàn zhǔ zhě, zhèng qī pǐn shàng jùn zhǔ zi, cóng qī pǐn shàng xiàn zhǔ zi, cóng bā pǐn shàng.
凡出身,嗣王、郡王,從四品下;親王諸子封郡公者,從五品上;國公,正六 品上;郡公,正六品下;縣公,從六品上;侯,正七品上;伯,正七品下;子,從 七品上;男,從七品下;皇帝緦麻以上親、皇太后期親,正六品上;皇太后大功、 皇后期親,從六品上;皇帝袒免、皇太后小功緦麻、皇后大功親,正七品上;皇后 小功緦麻、皇太子妃期親,從七品上。外戚,皆以服屬降二階敘。娶郡主者,正六 品上;娶縣主者,正七品上;郡主子,從七品上;縣主子,從八品上。
fán yòng yìn, yī pǐn zi, zhèng qī pǐn shàng èr pǐn zi, zhèng qī pǐn xià sān pǐn zi, cóng qī pǐn shàng cóng sān pǐn zi, cóng qī pǐn xià zhèng sì pǐn zi, zhèng bā pǐn shàng cóng sì pǐn zi, zhèng bā pǐn xià zhèng wǔ pǐn zi, cóng bā pǐn shàng cóng wǔ pǐn jí guó gōng zǐ, cóng bā pǐn xià. fán pǐn zi rèn zá zhǎng jí wáng gōng yǐ xià qīn shì zhàng nèi láo mǎn ér xuǎn zhě, qī pǐn yǐ shàng zi, cóng jiǔ pǐn shàng xù. qí rèn liú wài ér yīng rù liú nèi, xù pǐn bēi zhě, yì rú zhī. jiǔ pǐn yǐ shàng jí xūn guān wǔ pǐn yǐ shàng zi, cóng jiǔ pǐn xià xù. sān pǐn yǐ shàng yìn céng sūn, wǔ pǐn yǐ shàng yìn sūn. sūn jiàng zi yī děng, céng sūn jiàng sūn yī děng. zèng guān jiàng zhèng guān yī děng, sǐ shì zhě yǔ zhèng guān tóng. jùn xiàn gōng zǐ, shén cóng wǔ pǐn sūn. xiàn nán yǐ shàng zi, jiàng yī děng. xūn guān èr pǐn zi, yòu jiàng yī děng. èr wáng hòu sūn, shì zhèng sān pǐn.
凡用廕,一品子,正七品上;二品子,正七品下;三品子,從七品上;從三品 子,從七品下;正四品子,正八品上;從四品子,正八品下;正五品子,從八品上; 從五品及國公子,從八品下。凡品子任雜掌及王公以下親事、帳內勞滿而選者,七 品以上子,從九品上敘。其任流外而應入流內,敘品卑者,亦如之。九品以上及勛 官五品以上子,從九品下敘。三品以上廕曾孫,五品以上廕孫。孫降子一等,曾孫 降孫一等。贈官降正官一等,死事者與正官同。郡、縣公子,神從五品孫。縣男以 上子,降一等。勛官二品子,又降一等。二王后孫,視正三品。
fán xiù cái, shàng shàng dì, zhèng bā pǐn shàng shàng zhōng dì, zhèng bā pǐn xià shàng xià dì, cóng bā pǐn shàng zhōng shàng dì, cóng bā pǐn xià. míng jīng, shàng shàng dì, cóng bā pǐn xià shàng zhōng dì, zhèng jiǔ pǐn shàng shàng xià dì, zhèng jiǔ pǐn xià zhōng shàng dì, cóng jiǔ pǐn xià. jìn shì míng fǎ, jiǎ dì, cóng jiǔ pǐn shàng yǐ dì, cóng jiǔ pǐn xià. hóng wén chóng wén guǎn shēng jí dì, yì rú zhī. yīng rù wǔ pǐn zhě, yǐ wén. shū suàn xué shēng, cóng jiǔ pǐn xià xù.
凡秀才,上上第,正八品上;上中第,正八品下;上下第,從八品上;中上第, 從八品下。明經,上上第,從八品下;上中第,正九品上;上下第,正九品下;中 上第,從九品下。進士、明法,甲第,從九品上;乙第,從九品下。弘文、崇文館 生及第,亦如之。應入五品者,以聞。書、算學生,從九品下敘。
fán hóng wén chóng wén shēng, huáng sī má yǐ shàng qīn, huáng tài hòu huáng hòu dà gōng yǐ shàng qīn, yī jiā tīng èr rén xuǎn. zhí shì èr pǐn yǐ shàng sàn guān yī pǐn zhōng shū mén xià zhèng sān pǐn tóng sān pǐn liù shàng shū děng zǐ sūn bìng zhí, gōng chén shēn shí shí fēng zhě zi sūn, yī yìn tīng èr rén xuǎn. jīng guān zhí shì zhèng sān pǐn tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì gòng fèng guān sān pǐn zi sūn, jīng guān zhí shì cóng sān pǐn zhōng shū huáng mén shì láng bìng gòng fèng sān pǐn guān dài sì pǐn wǔ pǐn sàn guān zǐ, yī yìn yī rén.
凡弘文、崇文生,皇緦麻以上親,皇太后、皇后大功以上親,一家聽二人選。 職事二品以上、散官一品、中書門下正三品同三品、六尚書等子孫並侄,功臣身食 實封者子孫,一廕聽二人選。京官職事正三品、同中書門下平章事、供奉官三品子 孫,京官職事從三品、中書黃門侍郎並供奉三品官、帶四品五品散官子,一廕一人。
fán xūn guān xuǎn zhě, shàng zhù guó, zhèng liù pǐn xù liù pǐn ér xià, dì jiàng yī jiē. xiāo qí wèi wǔ qí wèi, cóng jiǔ pǐn shàng xù.
凡勛官選者,上柱國,正六品敘;六品而下,遞降一階。驍騎尉、武騎尉,從 九品上敘。
fán jū guān bì sì kǎo, sì kǎo zhōng zhōng, jìn nián láo yī jiē xù. měi yī kǎo, zhōng shàng jìn yī jiē, shàng xià èr jiē, shàng zhōng yǐ shàng jí jì kǎo yīng zhì wǔ pǐn yǐ shàng zòu ér bié xù. liù pǐn yǐ xià qiān gǎi bù gēng xuǎn jí shǒu wǔ pǐn yǐ shàng guān, nián láo suì yī xù, gěi jì jiē dié. kǎo duō zhě, zhǔn kǎo lěi jiā.
凡居官必四考,四考中中,進年勞一階敘。每一考,中上進一階,上下二階, 上中以上及計考應至五品以上奏而別敘。六品以下遷改不更選及守五品以上官,年 勞歲一敘,給記階牒。考多者,准考累加。
fán yī shù, bù guò shàng yào fèng yù. yīn yáng bǔ shì tú huà gōng qiǎo zào shí yīn shēng jí tiān wén, bù guò běn shǎi jú shǔ lìng. hóng lú yì yǔ, bù guò diǎn kè shǔ lìng. fán qiān niú bèi shēn bèi shēn zuǒ yòu, wǔ kǎo sòng bīng bù shì, yǒu wén zhě sòng lì bù. fán zhāi láng, tài miào yǐ wǔ pǐn yǐ shàng zi sūn jí liù pǐn zhí shì bìng qīng guān zǐ wèi zhī, liù kǎo ér mǎn jiāo shè yǐ liù pǐn zhí shì guān zǐ wèi zhī, bā kǎo ér mǎn. jiē dú liǎng jīng cū tōng, xiàn nián shí wǔ yǐ shàng èr shí yǐ xià, zé yí zhuàng duān zhèng wú jí zhě.
凡醫術,不過尚藥奉御。陰陽、卜筮、圖畫、工巧、造食、音聲及天文,不過 本色局、署令。鴻臚譯語,不過典客署令。凡千牛備身、備身左右,五考送兵部試, 有文者送吏部。凡齋郎,太廟以五品以上子孫及六品職事並清官子為之,六考而滿; 郊社以六品職事官子為之,八考而滿。皆讀兩經粗通,限年十五以上、二十以下, 擇儀狀端正無疾者。
wǔ xuǎn, fán nà kè pǐn zi, suì qǔ wén wǔ liù pǐn yǐ xià xūn guān sān pǐn yǐ xià wǔ pǐn yǐ shàng zi, nián shí bā yǐ shàng, měi zhōu wèi jiě shàng bīng bù, nà kè shí sān suì ér shì, dì yī děng sòng lì bù, dì èr děng liú běn sī, dì sān děng nà zī èr suì, dì sì děng nà zī sān suì nà yǐ, fù shì, liàng wén wǔ shòu sàn guān. ruò kǎo mǎn bù shì, miǎn dāng nián zī zāo sàng miǎn zī. wú gù bù shū zī jí yǒu fàn zhě, fàng hái zhī. fán zhuō qián pǐn zi, wú wéi fù mǎn èr bǎi rì, běn shǔ yǐ bù fù cháo jí shǐ, shàng yú kǎo gōng bīng bù. mǎn shí suì, liàng wén wǔ shòu sàn guān. qí shì pǐn guó guān fǔ zuǒ yīng tíng zhě, yī pǐn zi nà kè, shí suì ér shì, fán yī suì wèi yī xuǎn. zì yī xuǎn zhì shí èr xuǎn, shì guān pǐn gāo xià yǐ dìng qí shù, yīn qí gōng guò ér zēng sǔn zhī.
武選,凡納課品子,歲取文武六品以下、勛官三品以下五品以上子,年十八以 上,每州為解上兵部,納課十三歲而試,第一等送吏部,第二等留本司,第三等納 資二歲,第四等納資三歲;納已,複試,量文武授散官。若考滿不試,免當年資; 遭喪免資。無故不輸資及有犯者,放還之。凡捉錢品子,無違負滿二百日,本屬以 簿附朝集使,上於考功、兵部。滿十歲,量文武授散官。其視品國官府佐應停者, 依品子納課,十歲而試,凡一歲為一選。自一選至十二選,視官品高下以定其數, 因其功過而增損之。
chū, wǔ dé zhōng, tiān xià bīng gé xīn dìng, shì bù qiú lù, guān bù chōng yuán. yǒu sī yí fú zhōu xiàn, kè rén fù diào, yuǎn fāng huò cì yī xù shí, yóu cí bù xíng. zhì zé shòu yòng, wú suǒ chù tuì. bù shù nián, qiú zhě jìn duō, yì pō jiā jiǎn tài.
初,武德中,天下兵革新定,士不求祿,官不充員。有司移符州縣,課人赴調, 遠方或賜衣續食,猶辭不行。至則授用,無所黜退。不數年,求者浸多,亦頗加簡 汰。
zhēn guān èr nián, shì láng liú lín fǔ yán: suí zhì yǐ shí yī yuè wèi xuǎn shǐ, zhì chūn nǎi bì. jīn xuǎn zhě zhòng, qǐng sì shí zhù nǐ. shí jiǔ nián, mǎ zhōu yǐ sì shí xuǎn wèi láo, nǎi fù yǐ shí yī yuè xuǎn, zhì sān yuè bì.
貞觀二年,侍郎劉林甫言:「隋制以十一月為選始,至春乃畢。今選者眾,請 四時注擬。」十九年,馬周以四時選為勞,乃復以十一月選,至三月畢。
tài zōng cháng wèi shè lì bù shàng shū dù rú huì yuē: jīn zhuān yǐ yán cí dāo bǐ qǔ rén, ér bù xī qí xíng, zhì hòu bài zhí, suī xíng lù zhī, ér mín yǐ bì yǐ. nǎi yù fàng gǔ, lìng zhū zhōu pì zhào. huì gōng chén xíng shì fēng, nǎi zhǐ. tā rì fù gù shì chén yuē: zhì zhì zhī shù, zài yú dé xián. jīn gōng děng bù zhī rén, zhèn yòu bù néng biàn shí, rì yuè qí shì, ér rén yuǎn yǐ. wú jiāng shǐ rén zì jǔ, kě hū? ér wèi zhēng yǐ wèi zhǎng jiāo jìng, yòu zhǐ.
太宗嘗謂攝吏部尚書杜如晦曰:「今專以言辭刀筆取人,而不悉其行,至後敗 職,雖刑戮之,而民已敝矣。」乃欲放古,令諸州辟召。會功臣行世封,乃止。它 日復顧侍臣曰:「致治之術,在於得賢。今公等不知人,朕又不能遍識,日月其逝, 而人遠矣。吾將使人自舉,可乎?」而魏徵以為長澆競,又止。
chū, quán fǎ jiǎn ér rèn zhòng. gāo zōng zǒng zhāng èr nián, sī liè shǎo cháng bó péi xíng jiǎn shǐ shè zhǎng míng bǎng, yǐn quán zhù fǎ, fù dìng zhōu xiàn shēng jiàng wèi bā děng, qí sān jīng wǔ fǔ dōu hù dū du fǔ, xī yǒu chà cì, liàng guān zī shòu zhī. qí hòu lǐ jìng xuán wèi shǎo cháng bó, wěi shì yú yuán wài láng zhāng rén yī, rén yī yòu zào xìng lì, gǎi zhuàng yàng quán lì děng chéng shì, ér quán zǒng zhī fǎ mì yǐ. rán shì shí shì zhě zhòng, yōng yú xián jí, yǒu wěi zhǔ fú gào ér jiǎo wèi guān zhě, yǒu jiē chéng tā míng ér cān diào zhě, yǒu yuǎn rén wú qīn ér zhì bǎo zhě. shì zhī rì, mào míng dài jìn, huò páng zuò jiǎ shǒu, huò jiè rén wài zhù, duō fēi qí shí. suī fán shè děng jí dì chà xuǎn xiàn zēng qiǎn fàn zhī kē kāi jiū gào zhī lìng yǐ è zhī, rán yóu bù néng jìn. dà shuài shí rén jìng yī guān, yú duō wěi jī bù kě qiǎn, yǒu sī huàn zhī, móu wèi chù luò zhī jì, yǐ pì shū yǐn xué wèi pàn mù, wú fù qiú rén zhī yì. ér lì qiú huò huì, chū rù shēng jiàng. zhì wǔ hòu shí, tiān guān shì láng wèi xuán tóng shēn jí zhī, yīn qǐng fù gǔ pì shǔ zhī fǎ, bù bào.
初,銓法簡而任重。高宗總章二年,司列少常伯裴行儉始設長名榜,引銓注法, 復定州縣升降為八等,其三京、五府、都護、都督府,悉有差次,量官資授之。其 後李敬玄為少常伯,委事於員外郎張仁禕,仁禕又造姓歷,改狀樣、銓歷等程式, 而銓總之法密矣。然是時仕者眾,庸愚咸集,有偽主符告而矯為官者,有接承它名 而參調者,有遠人無親而置保者。試之日,冒名代進,或旁坐假手,或借人外助, 多非其實。雖繁設等級、遞差選限、增譴犯之科、開糾告之令以遏之,然猶不能禁。 大率十人競一官,余多委積不可遣,有司患之,謀為黜落之計,以僻書隱學為判目, 無復求人之意。而吏求貨賄,出入升降。至武后時,天官侍郎魏玄同深嫉之,因請 復古辟署之法,不報。
chū, shì xuǎn rén jiē hú míng, lìng xué shì kǎo pàn, wǔ hòu yǐ wèi fēi wěi rèn zhī fāng, bà zhī. ér qí wù shōu rén xīn, shì wú xián bù xiào, duō suǒ jìn jiǎng. zhǎng ān èr nián, jǔ rén shòu shí yí bǔ què yù shǐ zhù zuò zuǒ láng dà lǐ píng shì wèi zuǒ fán bǎi yú rén. míng nián, yǐn jiàn fēng sú shǐ, jǔ rén xī shòu shì guān, gāo zhě zhì fèng gé shè rén gěi shì zhōng, cì yuán wài láng yù shǐ bǔ què shí yí xiào shū láng. shì guān zhī qǐ, zì cǐ shǐ. shí lǐ jiào wèi shàng shū, yòu zhì yuán wài láng èr qiān yú yuán, xī yòng shì jiā qīn qī, gěi fèng lù, shǐ lí wù, zhì yǔ zhèng guān zhēng shì xiāng ōu zhě. yòu yǒu jiǎn xiào chì shè pàn zhī zhī guān. shén lóng èr nián, jiào fù wèi zhōng shū lìng, shǐ huǐ zhī, nǎi tíng yuán wài guān lí wù.
初,試選人皆糊名,令學士考判,武后以為非委任之方,罷之。而其務收人心, 士無賢不肖,多所進獎。長安二年,舉人授拾遺、補闕、御史、著作佐郎、大理評 事、衛佐凡百餘人。明年,引見風俗使,舉人悉授試官,高者至鳳閣舍人、給事中, 次員外郎、御史、補闕、拾遺、校書郎。試官之起,自此始。時李嶠為尚書,又置 員外郎二千餘員,悉用勢家親戚,給俸祿,使厘務,至與正官爭事相毆者。又有檢 校、敕攝、判知之官。神龍二年,嶠復為中書令,始悔之,乃停員外官厘務。
zhōng zōng shí, wéi hòu jí tài píng ān lè gōng zhǔ děng yòng shì, yú cè mén jiàng mò chì xié fēng shòu guān, hào xié fēng guān, fán shù qiān yuán. nèi wài yíng yì, wú tīng shì yǐ jū, dāng shí wèi zhī sān wú zuò chù, yán zǎi xiàng yù shǐ jí yuán wài láng yě. yòu yǐ zhèng yīn wèi shì láng, dà nà huò lù, xuǎn rén liú zhě shén zhòng, zhì nì yòng sān nián yuán què, ér gāng jì dà kuì. wéi shì bài, shǐ yǐ sòng jǐng wèi lì bù shàng shū, lǐ yì lú cóng yuàn wèi shì láng, yáo yuán zhī wèi bīng bù shàng shū, lù xiàng xiān lú huái shèn wèi shì láng, xī zòu bà xié fēng guān, liàng què liú rén, suī zī gāo kǎo shēn, fēi cái shí zhě bù qǔ. chū, shàng shū quán zhǎng qī pǐn yǐ shàng xuǎn, shì láng quán zhǎng bā pǐn yǐ xià xuǎn. zhì shì, tōng qí pǐn ér zhǎng yān. wèi jǐ, jǐng yuán zhī děng bà, diàn zhōng shì yù shǐ cuī lì tài zǐ zhōng yǔn xuē zhāo xī tài píng gōng zhǔ yì, shàng yán: bà xié fēng guān, rén shī qí suǒ, ér yuàn jī yú xià, bì yǒu fēi cháng zhī biàn. nǎi xià zhào jǐn fù xié fēng bié chì guān.
中宗時,韋後及太平、安樂公主等用事,於側門降墨敕斜封授官,號「斜封官」, 凡數千員。內外盈溢,無聽事以居,當時謂之「三無坐處」,言宰相、御史及員外 郎也。又以鄭愔為侍郎,大納貨賂,選人留者甚眾,至逆用三年員闕,而綱紀大潰。 韋氏敗,始以宋璟為吏部尚書,李乂、盧從願為侍郎,姚元之為兵部尚書,陸象先、 盧懷慎為侍郎,悉奏罷斜封官,量闕留人,雖資高考深,非才實者不取。初,尚書 銓掌七品以上選,侍郎銓掌八品以下選。至是,通其品而掌焉。未幾,璟、元之等 罷,殿中侍御史崔涖、太子中允薛昭希太平公主意,上言:「罷斜封官,人失其所, 而怨積於下,必有非常之變。」乃下詔盡復斜封別敕官。
xuán zōng jí wèi, lì jīng wèi zhì. zuǒ shí yí nèi gòng fèng zhāng jiǔ líng shàng shū yán: xiàn lìng cì shǐ, bì xià suǒ yǔ gòng lǐ, yóu qīn yú mín zhě yě. jīn jīng guān chū wài, nǎi fǎn yǐ wèi chì zhú, fēi shǎo zhòng qí xuǎn bù kě. yòu yuē: gǔ zhě huò yáo wén pì zhào, huò yī jiàn rèn zhī, shì yǐ shì xiū míng xíng, ér liú pǐn bù zá. jīn lì bù shǐ zào bù shū, yǐ bèi yí wàng, ér fǎn qiú jīng yú àn dú, bù jí rén cái, hé yì yí jiàn zhōng liú, ér kè zhōu yǐ jì. yú shì xià zhào zé jīng guān yǒu shàn zhèng zhě bǔ cì shǐ, suì shí yuè, àn chá shǐ xiào diàn zuì, zì dì yī zhì dì wǔ, xiào kǎo shǐ jí hù bù zhǎng guān zǒng hé zhī, yǐ wèi shēng jiàng. fán guān, bù lì zhōu xiàn bù nǐ tái shěng. yǐ ér xī jí xīn chú xiàn lìng xuān zhèng diàn, qīn lín wèn yǐ zhì rén zhī cè, ér zhuó qí gāo dì zhě. yòu zhào yuán wài láng yù shǐ zhū gòng fèng guān, jiē jìn míng chì shòu, ér bīng lì bù gè yǐ yuán wài láng yī rén pàn nán cáo, yóu shì quán sī zhī rèn qīng yǐ. qí hòu hù bù shì láng yǔ wén róng yòu jiàn yì zhì shí quán, nǎi yǐ lǐ bù shàng shū sū tǐng děng fēn zhǔ zhī. tài zǐ zuǒ shù zǐ wú jīng jiàn yuē: yì chēng jūn zǐ sī bù chū qí wèi, yán bù qīn guān yě. jīn yǐ tǐng děng fēn zhǎng lì bù xuǎn, ér tiān zǐ qīn lín jué zhī, shàng shū shì láng jiē bù wén cān, yì zhě yǐ wèi wàn chéng zhī jūn, xià xíng xuǎn shì. dì wù, suì fù yǐ sān quán hái yǒu sī.
玄宗即位,厲精為治。左拾遺內供奉張九齡上疏言:「縣令、刺史,陛下所與 共理,尤親於民者也。今京官出外,乃反以為斥逐,非少重其選不可。」又曰: 「古者或遙聞辟召,或一見任之,是以士脩名行,而流品不雜。今吏部始造簿書, 以備遺忘,而反求精於案牘,不急人才,何異遺劍中流,而刻舟以記。」於是下詔 擇京官有善政者補刺史,歲十月,按察使校殿最,自第一至第五,校考使及戶部長 官總核之,以為升降。凡官,不歷州縣不擬台省。已而悉集新除縣令宣政殿,親臨 問以治人之策,而擢其高第者。又詔員外郎、御史諸供奉官,皆進名敕授,而兵、 吏部各以員外郎一人判南曹,由是銓司之任輕矣。其後戶部侍郎宇文融又建議置十 銓,乃以禮部尚書蘇頲等分主之。太子左庶子吳兢諫曰:「《易》稱『君子思不出 其位』,言不侵官也。今以頲等分掌吏部選,而天子親臨決之,尚書、侍郎皆不聞 參,議者以為萬乘之君,下行選事。」帝悟,遂復以三銓還有司。
kāi yuán shí bā nián, shì zhōng péi guāng tíng jiān lì bù shàng shū, shǐ zuò xún zī gé, ér xián yú yī gài, bì yǔ gé hé, nǎi dé quán shòu, xiàn nián niè jí, bù dé yú yuè. yú shì jiǔ yān bù shōu zhě jiē biàn zhī, wèi zhī shèng shū. jí guāng tíng zú, zhōng shū lìng xiāo sōng yǐ wèi fēi qiú cái zhī fāng, zòu bà zhī. nǎi xià zhào yuē: fán rén nián sān shí ér chū shēn, sì shí nǎi dé cóng shì, gèng zào gé yǐ fēn cùn wèi chà, ruò xún xīn gé, zé liù shí wèi lí yī wèi. zì jīn xuǎn rén cái yè yōu yì yǒu cāo xíng jí yuǎn jùn xià liáo míng jī shāo zhù zhě, lì bù suí cái zhēn zhuó zhī.
開元十八年,侍中裴光庭兼吏部尚書,始作循資格,而賢愚一概,必與格合, 乃得銓授,限年躡級,不得逾越。於是久淹不收者皆便之,謂之「聖書」。及光庭 卒,中書令蕭嵩以為非求材之方,奏罷之。乃下詔曰:「凡人年三十而出身,四十 乃得從事,更造格以分寸為差,若循新格,則六十未離一尉。自今選人才業優異有 操行及遠郡下寮名跡稍著者,吏部隨材甄擢之。」
chū, zhū sī guān jiān zhī zhèng shì zhě, zhì rì wǔ hòu nǎi hái běn sī shì shì. bīng bù lì bù shàng shū shì láng zhī zhèng shì zhě, yì hái běn sī fēn què zhù chàng. kāi yuán yǐ lái, zǎi xiàng wèi wàng jiàn chóng, suī shàng shū zhī zhèng shì, yì yú zhōng shū jué běn sī shì yǐ zì biàn. ér zuǒ yòu xiāng jiān bīng bù lì bù shàng shū zhě, bù zì quán zǒng. yòu gù shì, bì sān quán sān zhù sān chàng ér hòu nǐ guān, jì chūn shǐ bì, nǎi guò mén xià shěng. yáng guó zhōng yǐ yòu xiāng jiān wén bù shàng shū, jiàn yì xuǎn rén shì guān zī shū pàn zhuàng jī gōng yōu, yí duì zhòng dìng liú fàng. nǎi xiān qiǎn lì mì dìng yuán què, yī rì huì zuǒ xiāng jí zhū sī zhǎng guān yú dōu táng zhù chàng, yǐ kuā shén sù. yóu shì mén xià guò guān sān quán zhù guān zhī zhì jiē fèi, shì láng zhǔ shì pàn ér yǐ.
初,諸司官兼知政事者,至日午後乃還本司視事。兵部、吏部尚書侍郎知政事 者,亦還本司分闕注唱。開元以來,宰相位望漸崇,雖尚書知政事,亦於中書決本 司事以自便。而左、右相兼兵部、吏部尚書者,不自銓總。又故事,必三銓、三注、 三唱而後擬官,季春始畢,乃過門下省。楊國忠以右相兼文部尚書,建議選人視官 資、書判、狀跡、功優,宜對眾定留放。乃先遣吏密定員闕,一日會左相及諸司長 官於都堂注唱,以夸神速。由是門下過官、三銓注官之制皆廢,侍郎主試判而已。
sù dài yǐ hòu bīng xìng, tiān xià duō gù, guān yuán yì làn, ér quán fǎ wú kě dào zhě. zhì dé zōng shí, shì tài cháng sì xié lǜ láng shěn jì jì jí yán qí bì yuē:
肅、代以後兵興,天下多故,官員益濫,而銓法無可道者。至德宗時,試太常 寺協律郎沈既濟極言其敝曰:
jìn shì jué lù shī zhī zhě jiǔ, qí shī fēi tā, sì tài ér yǐ: rù shì zhī mén tài duō, shì zhòu zhī jiā tài yōu, lù lì zhī zī tài hòu, dū zé zhī lìng tài báo. chén yǐ wèi dāng qīng qí lù lì, zhòng qí dū zé. fū gǔ jīn xuǎn yòng zhī fǎ, jiǔ liú cháng xù, yǒu sān kē ér yǐ, yuē dé yě, cái yě, láo yě ér jīn xuǎn cáo, jiē bù jí yān. qiě lì bù jiǎ lìng, suī yuē dù dé jū rèn, liàng cái shòu zhí, jì láo shēng xù, rán kǎo xiào zhī fǎ, jiē zài shū pàn bù lì yán cí fǔ yǎng zhī jiān, shì láng fēi tōng shén, bù kě dé ér zhī. zé ān xíng xú yán, fēi dé yě kōng wén shàn shū, fēi cái yě lèi zī jī kǎo, fēi láo yě. gǒu zhí bù shī, yóu guāi dé rén, kuàng zhòng liú máng máng, ěr mù yǒu bù zú zhě hū? gài fēi jiàn zhī bù míng, fēi zé zhī bù jīng, fǎ shǐ rán yě. wáng zhě guān biàn yǐ zhì fǎ, chá shí ér lì zhèng. àn qián dài xuǎn yòng, jiē zhōu fǔ chá jǔ, zhì yú qí suí, shǔ zhì duō yóu qǐng tuō. gù dāng shí yì zhě, yǐ wèi yǔ qí lǜ sī, bù ruò zì jǔ yǔ qí wài làn, bù ruò nèi shōu. shì yǐ bà zhōu fǔ zhī quán, ér guī yú lì bù. cǐ jiǎo shí chéng bì zhī quán fǎ, fēi jīng guó bù kān zhī cháng diǎn. jīn lì bù zhī fǎ cù yǐ, bù kě yǐ zuò shǒu wán bì. chén qǐng wǔ pǐn yǐ shàng jí qún sī zhǎng guān zǎi chén jìn xù, lì bù bīng bù dé cān yì yān liù pǐn yǐ xià huò liáo zuǒ zhī shǔ, tīng zhōu fǔ pì yòng. zé quán zé zhī rèn, wěi yú sì fāng jié zòu zhī chéng, guī yú èr bù. bì xiān zé mù shǒu, rán hòu shòu qí quán. gāo zhě xiān shǔ ér hòu wén, bēi zhě tīng bǎn ér bù mìng. qí mù shǒu jiāng shuài, huò xuǎn yòng fēi gōng, zé lì bù bīng bù dé chá ér jǔ zhī. shèng zhǔ míng mù dá cōng, tì tīng xiá shì, zuì qí sī mào. bù shèn jǔ zhě, xiǎo jiā qiǎn chù, dà zhèng xíng diǎn. zé chéng shòu rèn, shuí gǎn bù miǎn? fū rú shì, zé jiē míng wěi mìng zhī tú, fēi cái báo xíng zhī rén, tān dāo huì huò, nuò ruò jiān guǐ, xià zhào zhī rì, suí shēng ér fèi, tōng dà shù, shí qù bā jiǔ yǐ. rú shì, rén shǎo ér yuán kuān, shì hé ér guān shěn, xián zhě bù jiǎng ér zì jìn, bù xiào zhě bù yì ér zì tuì. huò yuē: kāi yuán tiān bǎo zhōng, bù yì lì bù zhī fǎ, ér tiān xià dǐ píng, hé bì wài pì, fāng zhēn yú lǐ? chén yǐ wèi bù rán. fū xuǎn jǔ zhě, jīng bāng zhī yī duān, suī zhì zhī yǒu měi è, ér xíng zhī yóu fǎ lìng. shì yǐ zhōu jùn chá jǔ, zài liǎng hàn zé lǐ, zài wèi qí zé luàn. lì bù xuǎn jí, zài shén lóng jǐng lóng zé wěn, zài kāi yuán tiān bǎo zé lǐ. dāng qí shí jiǔ chéng shēng píng, yù yǐ fǎ shù, qìng shǎng bù yì, wēi xíng bì qí, yóu shì ér lǐ, fěi yòng lì bù ér zhēn cǐ yě. xiàng yǐ cǐ shí yòng pì zhào zhī fǎ, zé lǐ bù yì jiǔ hū?
近世爵祿失之者久,其失非他,四太而已:入仕之門太多,世胄之家太優,祿 利之資太厚,督責之令太薄。臣以為當輕其祿利,重其督責。夫古今選用之法,九 流常敘,有三科而已,曰德也,才也,勞也;而今選曹,皆不及焉。且吏部甲令, 雖曰度德居任,量才授職,計勞升敘,然考校之法,皆在書判簿歷、言辭俯仰之間, 侍郎非通神,不可得而知。則安行徐言,非德也;空文善書,非才也;累資積考, 非勞也。苟執不失,猶乖得人,況眾流茫茫,耳目有不足者乎?蓋非鑒之不明,非 擇之不精,法使然也。王者觀變以製法,察時而立政。按前代選用,皆州、府察舉, 至於齊、隋,署置多由請託。故當時議者,以為與其率私,不若自舉;與其外濫, 不若內收。是以罷州府之權,而歸於吏部。此矯時懲弊之權法,非經國不刊之常典。 今吏部之法蹙矣,不可以坐守刓弊。臣請五品以上及群司長官、宰臣進敘,吏部、 兵部得參議焉;六品以下或僚佐之屬,聽州、府辟用。則銓擇之任,委於四方;結 奏之成,歸於二部。必先擇牧守,然後授其權。高者先署而後聞,卑者聽版而不命。 其牧守、將帥,或選用非公,則吏部、兵部得察而舉之。聖主明目達聰,逖聽遐視, 罪其私冒。不慎舉者,小加譴黜,大正刑典。責成授任,誰敢不勉?夫如是,則接 名偽命之徒,菲才薄行之人,貪叨賄貨,懦弱奸宄,下詔之日,隨聲而廢,通大數, 十去八九矣。如是,人少而員寬,事核而官審,賢者不獎而自進,不肖者不抑而自 退。或曰:『開元、天寶中,不易吏部之法,而天下砥平,何必外辟,方臻於理?』 臣以為不然。夫選舉者,經邦之一端,雖制之有美惡,而行之由法令。是以州郡察 舉,在兩漢則理,在魏、齊則亂。吏部選集,在神龍、景龍則紊,在開元、天寶則 理。當其時久承昇平,御以法術,慶賞不軼,威刑必齊,由是而理,匪用吏部而臻 此也。向以此時用辟召之法,則理不益久乎?」
tiān zǐ suī jiā qí yán, ér zhòng yú gǎi zuò, qì bù néng yòng.
天子雖嘉其言,而重於改作,訖不能用。
chū, lì bù suì cháng jí rén, qí hòu sān shù suì yī jí, xuǎn rén wěi zhì, wén bù fēn zá, lì yīn dé yǐ wèi jiān lì, shì zhì cuō diē, huò shí nián bù dé guān, ér què yuán yì lèi suì bù bǔ. lù zhì wèi xiāng, nǎi chéng qí bì, mìng lì bù jù nèi wài yuán sān fēn zhī, jì què jí rén, suì yǐ wèi cháng. shì shí, hé xī lǒng yòu méi yú lǔ, hé nán hé běi bù shàng jì, lì yuán dà shuài jiǎn tiān bǎo sān zhī yī, ér rù liú zhě jiā yī, gù shì rén èr nián jū guān, shí nián dài xuǎn, ér kǎo xiàn qiān chú zhī fǎ jìn huài. xiàn zōng shí, zǎi xiàng lǐ jí fǔ dìng kǎo qiān zhī gé, zhū zhōu cì shǐ cì chì fǔ shǎo yǐn cì chì lìng zhū líng lìng wǔ fǔ sī mǎ shàng zhōu yǐ shàng shàng zuǒ dōng gōng guān zhān shì yù dé yǐ xià wáng fǔ guān sì pǐn yǐ shàng jiē wǔ kǎo. shì yù shǐ shí sān yuè, diàn zhōng shì yù shǐ shí bā yuè, jiān chá yù shǐ èr shí wǔ yuè. sān xǐng guān zhū dào chì bǔ jiǎn xiào wǔ pǐn yǐ shàng jí tái shěng guān jiē sān kǎo, yú guān sì kǎo, wén wǔ guān sì pǐn yǐ xià wǔ kǎo. fán qiān, shàng shū shěng sì pǐn yǐ shàng wén wǔ guān sān pǐn yǐ shàng jiē xiān zòu.
初,吏部歲常集人,其後三數歲一集,選人猥至,文簿紛雜,吏因得以為奸利, 士至蹉跌,或十年不得官,而闕員亦累歲不補。陸贄為相,乃懲其弊,命吏部據內 外員三分之,計闕集人,歲以為常。是時,河西、隴右沒於虜,河南、河北不上計, 吏員大率減天寶三之一,而入流者加一,故士人二年居官,十年待選,而考限遷除 之法浸壞。憲宗時,宰相李吉甫定考遷之格,諸州刺史、次赤府少尹、次赤令、諸 陵令、五府司馬、上州以上上佐、東宮官詹事諭德以下、王府官四品以上皆五考。 侍御史十三月,殿中侍御史十八月,監察御史二十五月。三省官、諸道敕補、檢校 五品以上及台省官皆三考,余官四考,文武官四品以下五考。凡遷,尚書省四品以 上、文武官三品以上皆先奏。
táng qǔ rén zhī lù gài duō yǐ, fāng qí shèng shí, zhe yú lìng zhě, nà kè pǐn zi wàn rén, zhū guǎn jí zhōu xiàn xué liù wàn sān qiān qī shí rén, tài shǐ lì shēng sān shí liù rén, tiān wén shēng bǎi wǔ shí rén, tài yī yào tóng zhēn zhòu zhū shēng èr bǎi yī shí yī rén, tài bǔ bǔ shì sān shí rén, qiān niú bèi shēn bā shí rén, bèi shēn zuǒ yòu èr bǎi wǔ shí liù rén, jìn mǎ shí liù rén, zhāi láng bā bǎi liù shí èr rén, zhū wèi sān wèi jiān mén zhí zhǎng sān wàn jiǔ qiān sì bǎi liù shí èr rén, zhū tún zhǔ fù qiān jiǔ bǎi bā rén, zhū zhé chōng fǔ lù shì fǔ shǐ yī qiān qī bǎi bā shí èr rén, xiào wèi sān qiān wǔ bǎi liù shí sì rén, zhí zhàng zhí chéng měi fǔ sān shí èr rén, qīn shì zhàng nèi wàn rén, jí xián yuàn yù shū shǒu bǎi rén, shǐ guǎn diǎn shū kǎi shū sì shí yī rén, shàng yào tóng sān shí rén, zhū tái shěng sì jiān jūn wèi fāng fǔ zhī xū shǐ liù qiān yú rén. fán cǐ zhě, jiē rù guān zhī mén hù, ér zhū sī zhǔ lù yǐ chéng guān jí zhōu xiàn zuǒ shǐ wèi xù zhě, bù zài yān.
唐取人之路蓋多矣,方其盛時,著於令者,納課品子萬人,諸館及州縣學六萬 三千七十人,太史歷生三十六人,天文生百五十人,太醫藥童、針咒諸生二百一十 一人,太卜卜筮三十人,千牛備身八十人,備身左右二百五十六人,進馬十六人, 齋郎八百六十二人,諸衛三衛監門直長三萬九千四百六十二人,諸屯主、副千九百 八人,諸折衝府錄事、府、史一千七百八十二人,校尉三千五百六十四人,執仗、 執乘每府三十二人,親事、帳內萬人,集賢院御書手百人,史館典書、楷書四十一 人,尚藥童三十人,諸台、省、寺、監、軍、衛、坊、府之胥史六千餘人。凡此者, 皆入官之門戶,而諸司主錄已成官及州縣佐史未敘者,不在焉。
zhì yú quán xuǎn, qí zhì bù yī, fán liú wài, bīng bù lǐ bù jǔ rén, láng guān dé zì zhǔ zhī, wèi zhī xiǎo xuǎn. tài zōng shí, yǐ suì hàn gǔ guì, dōng rén xuǎn zhě jí yú luò zhōu, wèi zhī dōng xuǎn. gāo zōng shàng yuán èr nián, yǐ lǐng nán wǔ guǎn qián zhōng dū du fǔ dé jí rèn tǔ rén, ér guān huò fēi qí cái, nǎi qiǎn láng guān yù shǐ wèi xuǎn bǔ shǐ, wèi zhī nán xuǎn. qí hòu jiāng nán huái nán fú jiàn dà dǐ yīn suì shuǐ hàn, jiē qiǎn xuǎn bǔ shǐ jí xuǎn qí rén. ér fèi zhì bù cháng, xuǎn fǎ yòu bù zhe, gù bù fù xiáng yān.
至於銓選,其制不一,凡流外,兵部、禮部舉人,郎官得自主之,謂之「小選」。 太宗時,以歲旱谷貴,東人選者集於洛州,謂之「東選」。高宗上元二年,以嶺南 五管、黔中都督府得即任土人,而官或非其才,乃遣郎官、御史為選補使,謂之 「南選」。其後江南、淮南、福建大抵因歲水旱,皆遣選補使即選其人。而廢置不 常,選法又不著,故不復詳焉。