liú wú wéi jiǎng liǔ shěn
刘吴韦蒋柳沈
liú zi xuán, míng zhī jǐ, yǐ xuán zōng huì xián, gù yǐ zì xíng. nián shí èr, fù cáng qì wèi shòu gǔ wén shàng shū, yè bù jìn, fù nù, chǔ dū zhī. jí wén wèi zhū xiōng jiǎng chūn qiū zuǒ shì, mào wǎng tīng, tuì zhé biàn xī suǒ yí, tàn yuē:" shū rú shì, ér hé dài!" fù qí qí yì, xǔ shòu zuǒ shì. yú nián, suì tōng lǎn qún shǐ. yǔ xiōng zhī róu jù yǐ shàn wén cí zhī míng. zhuó jìn shì dì, diào huò jiā zhǔ bù.
刘子玄,名知几,以玄宗讳嫌,故以字行。年十二,父藏器为授《古文尚书》, 业不进,父怒,楚督之。及闻为诸兄讲《春秋左氏》,冒往听,退辄辨析所疑,叹 曰:“书如是,儿何怠!”父奇其意,许授《左氏》。逾年,遂通览群史。与兄知 柔俱以善文词知名。擢进士第,调获嘉主簿。
wǔ hòu zhèng shèng chū, zhào jiǔ pǐn yǐ shàng chén dé shī. zi xuán shàng shū, jī" měi suì yī shè, huò yī suì zài shè, xiǎo rén zhī xìng, jūn zǐ zhī bù xìng". yòu yán:" jūn bù xū shòu, chén bù xū shòu. wàng shòu bù wéi zhōng, wàng shī bù wéi huì. jīn qún chén wú gōng, zāo yù zhé qiān, zhì dū xià yǒu' chē zài dǒu liáng, pá chuí wǎn tuō' zhī yàn." yòu wèi:" cì shǐ fēi sān zài yǐ shàng bù kě xǐ, yí kè gōng diàn, míng shǎng fá." hòu jiā qí zhí, bù néng yòng yě. shí lì héng kù, yín jí shàn rén, gōng qīng bèi zhū sǐ zhě zhǒng xiāng jí. zi xuán dào shì wú liáng ér gān yú huò, zuò sī shèn fù yǐ cì shí. sū wèi dào lǐ jiào jiàn ér tàn yuē:" lù jī háo shì zhī liú hū, zhōu shēn zhī dào jǐn yǐ!" zi xuán yǔ xú jiān yuán xíng chōng wú jīng děng shàn, cháng yuē:" hǎi nèi zhī wǒ zhě shù zi ěr."
武后证圣初,诏九品以上陈得失。子玄上书,讥“每岁一赦,或一岁再赦,小 人之幸,君子之不幸”。又言:“君不虚授,臣不虚受。妄受不为忠,妄施不为惠。 今群臣无功,遭遇辄迁,至都下有‘车载斗量,杷椎碗脱’之谚。”又谓:“刺史 非三载以上不可徙,宜课功殿,明赏罚。”后嘉其直,不能用也。时吏横酷,淫及 善人,公卿被诛死者踵相及。子玄悼士无良而甘于祸,作《思慎赋》以刺时。苏味 道、李峤见而叹曰:“陆机《豪士》之流乎,周身之道尽矣!”子玄与徐坚、元行 冲、吴兢等善,尝曰:“海内知我者数子耳。”
lèi qiān fèng gé shè rén, jiān xiū guó shǐ. zhōng zōng shí, zhuó tài zǐ lǜ gèng lìng. jiè zhí zì shǒu, lèi suì bù qiān. huì tiān zǐ xī hái, zi xuán zì qǐ liú dōng dōu. sān nián, huò yán zi xuán shēn shǐ chén ér sī zhù shù, yì zhào zhì jīng, lǐng shǐ shì. qiān mì shū shǎo jiān. shí zǎi xiàng wéi jù yuán jì chù nè yáng zài sī zōng chǔ kè xiāo zhì zhōng jiē lǐng jiān xiū, zi xuán bìng zhǎng guān duō, yì shàng bù yī, ér zhì zhōng shù zé lùn cì wú gōng, yòu shì yǎn jiǎn, nǎi zòu jì qiú bà qù. yīn wèi zhì zhōng yán " wǔ bù kě", yuē:" gǔ zhī guó shǐ, jiē chū yī jiā, wèi wén jí gōng yú zhòng. wéi hàn dōng guān jí qún rú, zuǎn shù wú zhǔ, tiáo zhāng bù jiàn. jīn shǐ sī qǔ shì zī duō, rén zì wèi xún yuán, jiā zì wéi zhèng jùn. měi jì yī shì, zài yī yán, gé bǐ xiāng shì, hán háo bù duàn, tóu bái kě qī, hàn qīng wú rì: yī bù kě. hàn jùn guó jì shū shàng tài shǐ, fù shàng chéng xiàng, hòu hàn gōng qīng suǒ zhuàn, xiān jí gōng fǔ, nǎi shàng lán tái, gù shǐ guān zài shì wèi guǎng. jīn shǐ chén wéi zì xún cǎi, èr shǐ bù zhù qǐ jū, bǎi jiā fú tōng xíng zhuàng: èr bù kě. shǐ jú shēn jí jìn mén, suǒ yǐ dù yán miàn, fáng qǐng yè yě. jīn zuò zhě rú lín, tǎng shì bāo biǎn, céng wèi jué kǒu, ér cháo yě xián zhī. sūn shèng qǔ jí quán mén, wáng shào jiàn chóu guì zú, cháng rén zhī qíng, bù néng wú wèi: sān bù kě. gǔ zhě shǐ shì gè yǒu zhǐ guī, gù sī mǎ qiān tuì chǔ shì, jìn jiān xióng bān gù yì zhōng chén, shì zhǔ quē. jīn shǐ guān zhù jì, lèi bǐng jiān xiū, huò xū zhí cí, huò dāng yǐn è, shí yáng jiǔ mù, qí lìng nán xíng: sì bù kě. jīn jiān zhě bù kěn zhǐ shòu, xiū zhě yòu bù zūn fèng, wù xiāng tuī bì, yǐ yán suì yuè: wǔ bù kě." yòu yán:" cháo tíng hòu yòng qí cái ér báo qí lǐ." zhì zhōng dé shū, chàng xī bù xǔ. chǔ kè děng è qí yán dǐ qiè, wèi zhū shǐ guān yuē:" shì zi zuò shū, yù zhì wú hé dì?"
累迁凤阁舍人,兼修国史。中宗时,擢太子率更令。介直自守,累岁不迁。会 天子西还,子玄自乞留东都。三年,或言子玄身史臣而私著述,驿召至京,领史事。 迁秘书少监。时宰相韦巨源、纪处讷、杨再思、宗楚客、萧至忠皆领监脩,子玄病 长官多,意尚不一,而至忠数责论次无功,又仕偃蹇,乃奏记求罢去。因为至忠言 “五不可”,曰:“古之国史,皆出一家,未闻藉功于众。唯汉东观集群儒,纂述 无主,条章不建。今史司取士滋多,人自为荀、袁,家自为政、骏。每记一事,载 一言,阁笔相视,含毫不断,头白可期,汗青无日:一不可。汉郡国计书上太史, 副上丞相,后汉公卿所撰,先集公府,乃上兰台,故史官载事为广。今史臣唯自询 采,二史不注起居,百家弗通行状:二不可。史局深籍禁门,所以杜颜面,防请谒 也。今作者如林,傥示褒贬,曾未绝口,而朝野咸知。孙盛取嫉权门,王劭见雠贵 族,常人之情,不能无畏:三不可。古者史氏各有指归,故司马迁退处士,进奸雄; 班固抑忠臣,饰主阙。今史官注记,类禀监脩,或须直辞,或当隐恶,十羊九牧, 其令难行:四不可。今监者不肯指授,脩者又不遵奉,务相推避,以延岁月:五不 可。”又言:“朝廷厚用其才而薄其礼。”至忠得书,怅惜不许。楚客等恶其言诋 切,谓诸史官曰:“是子作书,欲致吾何地?”
shǐ, zi xuán xiū wǔ hòu shí lù, yǒu suǒ gǎi zhèng, ér wǔ sān sī děng bù tīng. zì yǐ wéi jiàn yòng yú shí ér zhì bù suí, nǎi zhe shǐ tōng nèi wài sì shí jiǔ piān, jī píng jīn gǔ. xú jiān dú zhī, tàn yuē:" wèi shǐ shì zhě yí zhì cǐ zuò yòu yě." yòu cháng zì bǐ yáng xióng zhě sì:" xióng hǎo diāo chóng xiǎo jì, lǎo ér wèi huǐ wú yòu xǐ shī fù ér zhuàng bù wèi, qī yǐ shù zhě zì míng. xióng zhǔn yì zuò jīng, dāng shí xiào zhī wú zuò shǐ tōng, sú yǐ wéi yú. xióng zhe shū jiàn yóu yú rén, zuò jiě cháo wú yì zuò shì méng. xióng shǎo wèi fàn qūn liú xīn suǒ qì, jí wén zuò jīng, yǐ wéi bì fù jiàng bù wú shǐ yǐ wén zhāng dé yù, wǎn tán shǐ chuán, yóu shì jiǎn jià." qí zì gǎn kǎi rú cǐ.
始,子玄修《武后实录》,有所改正,而武三思等不听。自以为见用于时而志 不遂,乃著《史通》内外四十九篇,讥评今古。徐坚读之,叹曰:“为史氏者宜置 此坐右也。”又尝自比杨雄者四:“雄好雕虫小伎,老而为悔;吾幼喜诗赋而壮不 为,期以述者自名。雄准《易》作经,当时笑之;吾作《史通》,俗以为愚。雄著 书见尤于人,作《解嘲》;吾亦作《释蒙》。雄少为范逡、刘歆所器,及闻作经, 以为必覆酱瓿;吾始以文章得誉,晚谈史传,由是减价。”其自感慨如此。
zi xuán nèi fù yǒu suǒ wèi jǐn, nǎi wěi guó shǐ yú wú jīng, bié zhuàn liú shì jiā shǐ jí pǔ kǎo. shàng tuī hàn wèi lù zhōng miáo yì, fēi yáo hòu péng chéng cóng tíng lǐ zhū liú, chū chǔ xiào wáng xiāo zēng sūn jū cháo hóu bān, bù chéng yuán wáng. àn jù míng shěn, yì zhě gāo qí bó. cháng yuē:" wú ruò dé fēng, bì yǐ jū cháo shào sī tú jiù yì." hòu guǒ fēng jū cháo xiàn zi. xiāng rén yǐ qí xiōng dì liù rén jù yǒu míng, hào qí xiāng yuē gāo yáng, lǐ yuē jū cháo.
子玄内负有所未尽,乃委国史于吴兢,别撰《刘氏家史》及《谱考》。上推汉 为陆终苗裔,非尧后;彭城丛亭里诸刘,出楚孝王嚣曾孙居巢侯般,不承元王。按 据明审,议者高其博。尝曰:“吾若得封,必以居巢绍司徒旧邑。”后果封居巢县 子。乡人以其兄弟六人俱有名,号其乡曰高阳,里曰居巢。
lèi qiān tài zǐ zuǒ shù zǐ jiān chóng wén guǎn xué shì. huáng tài zǐ jiāng shì diàn guó xué, yǒu sī jù yí: cóng chén zhe yì guān, chéng mǎ. zi xuán yì:" gǔ dài fū yǐ shàng jiē chéng chē, yǐ mǎ wèi fēi fú. wèi jìn hòu yǐ niú jià chē. jiāng zuǒ shàng shū láng zhé qīng chéng mǎ, zé yù shǐ hé zhì. yán yán nián bà guān, chéng mǎ chū rù lǘ lǐ, shì chēng fàng dàn. cǐ zé chéng mǎ yí cóng xiè fú zhī míng yàn. jīn líng miào xún yè wáng gōng cè mìng shì shù qīn yíng, zé shèng fú guān lǚ, chéng lù chē. tā shì wú chē, gù guì jiàn tōng chéng mǎ. bǐ fǎ jià suǒ xìng, shì chén jiē mǎ shàng cháo fú. qiě guān lǚ wéi kě pèi chē, gù bó dài bāo yī gé lǚ gāo guān, shì chē zhōng fú. wà ér dèng, xiǎn ér ān, fēi wéi bù shī yú gǔ, yì zì qǔ jīng liú sú. mǎ yì rén diān, shòu chī xíng lù." tài zǐ cóng zhī, yīn zhe wèi dìng lìng.
累迁太子左庶子、兼崇文馆学士。皇太子将释奠国学,有司具仪:从臣著衣冠, 乘马。子玄议:“古大夫以上皆乘车,以马为騑服。魏、晋后以牛驾车。江左尚书 郎辄轻乘马,则御史劾治。颜延年罢官,乘马出入闾里,世称放诞。此则乘马宜从 亵服之明验。今陵庙巡谒、王公册命、士庶亲迎,则盛服冠履,乘辂车。他事无车, 故贵贱通乘马。比法驾所幸,侍臣皆马上朝服。且冠履惟可配车,故博带褒衣、革 履高冠,是车中服。韈而镫,跣而鞍,非唯不师于古,亦自取惊流俗。马逸人颠, 受嗤行路。”太子从之,因著为定令。
kāi yuán chū, qiān zuǒ sàn qí cháng shì. cháng yì xiào jīng zhèng shì xué fēi kāng chéng zhù, jǔ shí èr tiáo zuǒ zhèng qí miù, dāng yǐ gǔ wén wèi zhèng yì wú zi xià chuán, lǎo zǐ shū wú hé shàng gōng zhù, qǐng cún wáng bì xué. zǎi xiàng sòng jǐng děng bù rán qí lùn, zòu yǔ zhū rú zhì biàn. bó shì sī mǎ zhēn děng ā yì, gòng chù qí yán, qǐng èr jiā jiān xíng, wéi zi xià yì zhuàn qǐng bà. zhào kě. huì zǐ kuàng wèi tài lè lìng, dǐ zuì, zi xuán qǐng yú zhí zhèng, xuán zōng nù, biǎn ān zhōu bié jià. zú, nián liù shí yī.
开元初,迁左散骑常侍。尝议《孝经》郑氏学非康成注,举十二条左证其谬, 当以古文为正;《易》无子夏传,《老子》书无河上公注,请存王弼学。宰相宋璟 等不然其论,奏与诸儒质辩。博士司马贞等阿意,共黜其言,请二家兼行,惟子夏 《易传》请罢。诏可。会子贶为太乐令,抵罪,子玄请于执政,玄宗怒,贬安州别 驾。卒,年六十一。
zi xuán lǐng guó shǐ qiě sān shí nián, guān suī xǐ, zhí cháng rú jiù. lǐ bù shàng shū zhèng wéi zhōng cháng wèn:" zì gǔ wén shì duō, shǐ cái shǎo, hé yé?" duì yuē:" shǐ yǒu sān zhǎng: cái xué shí. shì hǎn jiān zhī, gù shǐ zhě shǎo. fū yǒu xué wú cái, yóu yú jiǎ cāo jīn, bù néng zhí huò yǒu cái wú xué, yóu qiǎo jiàng wú pián nán fǔ jīn, fú néng chéng shì. shàn è bì shū, shǐ jiāo jūn zéi chén zhī jù, cǐ wèi wú kě jiā zhě." shí yǐ wéi dǔ lùn. zi xuán shàn chí lùn, biàn jù míng ruì, shì zhū rú jiē chū qí xià, cháo yǒu lùn zhù zhé yù. mò hòu, dì zhào hé nán jiù jiā xiě shǐ tōng, dú zhī chēng shàn. zhuī zèng gōng bù shàng shū, shì yuē wén.
子玄领国史且三十年,官虽徙,职常如旧。礼部尚书郑惟忠尝问:“自古文士 多,史才少,何耶?”对曰:“史有三长:才、学、识。世罕兼之,故史者少。夫 有学无才,犹愚贾操金,不能殖货;有才无学,犹巧匠无楩柟斧斤,弗能成室。善 恶必书,使骄君贼臣知惧,此为无可加者。”时以为笃论。子玄善持论,辩据明锐, 视诸儒皆出其下,朝有论著辄豫。殁后,帝诏河南就家写《史通》,读之称善。追 赠工部尚书,谥曰文。
liù zǐ: kuàng sù huì zhì xùn jiǒng.
六子:贶、餗、汇、秩、迅、迥。
kuàng, zì huì qīng. hào xué, duō tōng jiě. zi xuán zú, yǒu zhào fǎng qí hòu, zhuó qǐ jū láng. lì yòu shí yí nèi gōng fèng. xiàn xù shuō yuàn shí piān, yǐ guǎng hàn liú xiàng suǒ yí, ér kān luò guài wàng. kuàng cháng yǐ zhú shū jì nián xù zhū hóu liè huì jiē jǔ shì, hòu rén zhuī xiū, fēi dāng shí zhèng shǐ. rú qí rén jiān yú suì, zhèng qì qí shī, jiē kǒng zǐ xīn yì, shī chūn yī piān lù bǔ shì shì, yǔ zuǒ shì hé, zhī àn chūn qiū jīng zhuàn ér wèi yě, yīn zhe wài zhuàn yún. zi zī jiā.
贶,字惠卿。好学,多通解。子玄卒,有诏访其后,擢起居郎。历右拾遗内供 奉。献《续说苑》十篇,以广汉刘向所遗,而刊落怪妄。贶尝以《竹书纪年》序诸 侯列会皆举谥,后人追修,非当时正史。如齐人歼于遂,郑弃其师,皆孔子新意, 《师春》一篇录卜筮事,与左氏合,知按《春秋》经传而为也,因著《外传》云。 子滋、浃。
zī, zì gōng mào. tōng jīng shù, xǐ chí lùn. yǐ yìn lì lián shuǐ lìng. yáng wǎn jiàn cái kān jiàn guān, lèi shòu zuǒ bǔ quē. jiǔ zhī, qù, yǎng qīn dōng dōu. hé nán yǐn lǐ yì zòu bǔ gōng cáo, mǔ sāng jiě. fú chú, yǐ sī xūn yuán wài láng pàn nán cáo, qín zhí fèng fǎ, jìn zhì jǐ shì zhōng. xìng yuán yuán nián, yǐ lì bù shì láng zhī nán xuǎn. shí dà dào hòu, hàn huáng xiāng réng, lì bù néng yì jīng shī, gù mìng zī zhì hóng zhōu diào bǔ, yǐ zhèn zhí wén. zhēn yuán èr nián, zhuó zuǒ sàn qí cháng shì tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. wèi xiāng wú suǒ shè shī, lián yì wèi shèn ér yǐ. míng nián bà. yòu míng nián, fù wèi lì bù shì láng, qiān shàng shū. huì yù shǐ zhōng chéng wéi zhēn bó hé zòu:" lì xuǎn bù shí, chéng fù shū chuǎn, lì yīn dé wèi jiān." zhào yǔ shì láng dù huáng cháng duó jiē. zú, zèng shǎn zhōu dà dū dū, shì yuē zhēn.
滋,字公茂。通经术,喜持论。以廕历涟水令。杨绾荐材堪谏官,累授左补阙。 久之,去,养亲东都。河南尹李廙奏补功曹,母丧解。服除,以司勋员外郎判南曹, 勤职奉法,进至给事中。兴元元年,以吏部侍郎知南选。时大盗后,旱蝗相仍,吏 不能诣京师,故命滋至洪州调补,以振职闻。贞元二年,擢左散骑常侍、同中书门 下平章事。为相无所设施,廉抑畏慎而已。明年罢。又明年,复为吏部侍郎,迁尚 书。会御史中丞韦贞伯劾奏:“吏选不实,澄覆疏舛,吏因得为奸。”诏与侍郎杜 黄裳夺阶。卒,赠陕州大都督,谥曰贞。
jiā yì yǒu xué chēng. shēng zǐ dūn rú, jiā dōng dōu. mǔ bìng kuáng yì, fēi chī lüè rén bù néng ān, zuǒ yòu jiē wáng qù, dūn rú rì shì jí, tǐ cháng liú xiě, mǔ nǎi néng xià shí, dūn rú yí rán bù wéi tòng yǐn. liú shǒu wéi xià qīng biǎo qí xíng, zhào biāo quē yú lǘ. yuán hé zhōng, quán dé yú fù jiàn zhī, nǎi shòu zuǒ lóng wǔ jūn bīng cáo cān jūn, fēn sī dōng dōu. zài mǔ sāng, huǐ jí jǐ sǐ. shí wèi liú xiào zǐ. hòu wèi qǐ jū láng, dá lǐ hào gǔ, yǒu zǔ fēng yún.
浃亦有学称。生子敦儒,家东都。母病狂易,非笞掠人不能安,左右皆亡去, 敦儒日侍疾,体常流血,母乃能下食,敦儒怡然不为痛隐。留守韦夏卿表其行,诏 标阙于闾。元和中,权德舆复荐之,乃授左龙武军兵曹参军,分司东都。在母丧, 毁瘠几死。时谓刘孝子。后为起居郎,达礼好古,有祖风云。
sù, zì dǐng qīng. tiān bǎo chū, lì jí xián yuàn xué shì, jiān zhī shǐ guān. zhōng yòu bǔ quē. fù zǐ sān rén gèng lì shǐ guān, zhe shǐ lì, pō yǒu fǎ.
餗,字鼎卿。天宝初,历集贤院学士,兼知史官。终右补阙。父子三人更涖史 官,著《史例》,颇有法。
huì, zuǒ sàn qí cháng shì, zhōng jīng nán jié dù shǐ. zi zàn, yǐ yìn shì wèi hù chéng. dù hóng jiàn zì jiàn nán hái, guò hù, chú yì fēng gěi. yáng yán jiàn huì míng rú zi, zhuó zhè xī guān chá pàn guān. yán rù xiàng, jìn shè zhōu cì shǐ, zhèng gàn qiáng jì. yě ǎo jiāng wèi hǔ shì, yòu nǚ hū háo bó hǔ, jù miǎn. guān chá shǐ hán huàng biǎo zàn zhì yǒu yì xíng, jiā jīn zǐ, xǐ cháng zhōu. huàng fǔ zhèng, fēn suǒ tǒng wèi sān dào, yǐ zàn wèi xuān zhōu cì shǐ dōu tuán liàn guān chá shǐ, zhì xuān shí nián. zàn běn wú xué, dì yǐ gāng měng lì wēi, guān lì chóng zú yī jì. xuān jì fù ráo, jí hòu liǎn, guǎng gòng fèng yǐ jié ēn. yòu bù néng xùn zi, jiē jiāo ào bù dù, sù yè shuāi yǐ. zú, zèng lì bù shàng shū, shì yuē jìng.
汇,左散骑常侍,终荆南节度使。子赞,以廕仕为鄠丞。杜鸿渐自剑南还,过 鄠,厨驿丰给。杨炎荐汇名儒子,擢浙西观察判官。炎入相,进歙州刺史,政干强 济。野媪将为虎噬,幼女呼号搏虎,俱免。观察使韩滉表赞治有异行,加金紫,徙 常州。滉辅政,分所统为三道,以赞为宣州刺史、都团练观察使,治宣十年。赞本 无学,弟以刚猛立威,官吏重足一迹。宣既富饶,即厚敛,广贡奉以结恩。又不能 训子,皆骄傲不度,素业衰矣。卒,赠吏部尚书,谥曰敬。
jiǒng yǐ gāng zhí chēng, dì jìn shì, lì diàn zhōng shì yù shǐ, zuǒ jiāng huái zhuǎn yùn shǐ. shí xīn gèng ān shǐ luàn, jiǒng kuì yùn cái fù, lì yú zhí. dà lì chū, wèi jí zhōu cì shǐ, zhì xíng yóu yì. lèi qiān jǐ shì zhōng.
迥以刚直称,第进士,历殿中侍御史,佐江淮转运使。时新更安史乱,迥馈运 财赋,力于职。大历初,为吉州刺史,治行尤异。累迁给事中。
zhì, zì zuò qīng. kāi yuán mò, lì zuǒ jiān mén wèi lù shì cān jūn shì, shāo qiān xiàn bù yuán wài láng. zuò xiǎo lèi, xià chú lǒng xī sī mǎ. ān lù shān fǎn, gē shū hàn shǒu tóng guān, yáng guó zhōng yù duó qí bīng, zhì shàng yán:" hàn bīng tiān xià chéng bài suǒ xì, bù kě hū." fáng guǎn jiàn qí shū, yǐ bǐ liú gēng shēng. zhì dé chū, qiān jǐ shì zhōng. jiǔ zhī, chū wèi láng zhōu cì shǐ. biǎn fǔ zhōu zhǎng shǐ, zú. suǒ zhe zhèng diǎn zhǐ gē jì zhì dé xīn yì děng fán shù shí piān.
秩,字祚卿。开元末,历左监门卫录事参军事,稍迁宪部员外郎。坐小累,下 除陇西司马。安禄山反,哥舒翰守潼关,杨国忠欲夺其兵,秩上言:“翰兵天下成 败所系,不可忽。”房琯见其书,以比刘更生。至德初,迁给事中。久之,出为阆 州刺史。贬抚州长史,卒。所著《政典》、《止戈记》、《至德新议》等凡数十篇。
xùn, zì jié qīng. lì jīng zhào gōng cáo cān jūn shì. cháng qǐn jí, fáng guǎn wén, yōu bù mèi, yuē:" jié qīng yǒu bù huì, tiān lǐ qī yǐ!" chén jùn yīn yín míng zhī rén, jiàn xùn tàn yuē:" jīn huáng shū dù yě!" liú yàn měi wén qí lùn, yuē:" huáng wáng zhī dào jǐn yǐ!" shàng yuán zhōng, bì dì ān kāng, zú. xùn xù shī shū chūn qiū lǐ yuè wǔ shuō. shū chéng, yǔ rén yuē:" tiān xià tāo tāo, zhī wǒ zhě xī." zhōng bù yǐ shì rén yún.
迅,字捷卿。历京兆功曹参军事。常寝疾,房琯闻,忧不寐,曰:“捷卿有不 讳,天理欺矣!”陈郡殷寅名知人,见迅叹曰:“今黄叔度也!”刘晏每闻其论, 曰:“皇王之道尽矣!”上元中,避地安康,卒。迅续《诗》、《书》、《春秋》、 《礼》、《乐》五说。书成,语人曰:“天下滔滔,知我者希。”终不以示人云。
wú jīng, biàn zhōu jùn yí rén. shǎo lì zhì, guàn zhī jīng shǐ, fāng zhí guǎ xié bǐ, wéi yǔ wèi yuán zhōng zhū jìng zé yóu. èr rén zhě dāng lù, jiàn jīng cái kān lùn zhuàn, zhào zhí shǐ guǎn, xiū guó shǐ. qiān yòu shí yí nèi gòng fèng.
吴兢,汴州浚仪人。少厉志,贯知经史,方直寡谐比,惟与魏元忠、硃敬则游。 二人者当路,荐兢才堪论撰,诏直史馆,修国史。迁右拾遗内供奉。
shén lóng zhōng, gǎi yòu bǔ quē. jié mǐn tài zǐ nán, jiān chén wū gòu ān guó xiāng wáng yǔ móu, cháo tíng dà kǒng. jīng shàng yán: " wén míng hòu, huáng yùn bù shū rú dài. bì xià lóng xīng, ēn bèi gǔ ròu, xiāng wáng yǔ bì xià tóng qì, qīn mò jiā yān. jīn zéi chén rì yè yīn móu, bì yù zhì zhī jí fǎ. xiāng wáng rén xiào, zāo tú kǔ āi huǐ, yǐ bì xià wéi mìng, ér zì tuō yú shǒu zú. ruò xìn xié nìng, wěi zhī yú fǎ, shāng bì xià zhī ēn, shī tiān xià wàng. shān yì gǔ gōng, dú rèn xiōng yì, kě wèi hán xīn. zì xī jiǎn fá zōng zhī, wěi rèn yì xìng, wèi yǒu bù wáng zhě. qín rèn zhào gāo, hàn rèn wáng mǎng, jìn jiā zì xiāng yú ròu, suí shì cāi jì zǐ dì, hǎi nèi mí fèi, yàn zhī fù chē, ān kě zhòng jī? qiě gēn xiǔ zhě yè kū, yuán hé zhě yóu jié. zi dì, guó zhī gēn yuán, kě shǐ kū jié zāi! huáng jiā zhī gàn, yí shān lüè jǐn. bì xià jí wèi sì nián, yī zi nòng bīng bèi zhū, yī zi yǐ zuì zhé qù, wéi xiāng wáng zhāo xī zuǒ yòu.' dòu sù' zhī cì, cāng yíng zhī shī, bù kě bù chá. fú yuàn bì xià quán cháng dì zhī ēn, wèi wǎng jí zhī xīn, tiān xià xìng shèn!" lèi qiān qǐ jū láng, yǔ liú zi xuán xú jiān děng bìng zhí.
神龙中,改右补阙。节闵太子难,奸臣诬构安国相王与谋,朝廷大恐。兢上言: “文明后,皇运不殊如带。陛下龙兴,恩被骨肉,相王与陛下同气,亲莫加焉。今 贼臣日夜阴谋,必欲寘之极法。相王仁孝,遭荼苦哀毁,以陛下为命,而自托于手 足。若信邪佞,委之于法,伤陛下之恩,失天下望。芟刈股肱,独任胸臆,可为寒 心。自昔翦伐宗支,委任异姓,未有不亡者。秦任赵高,汉任王莽,晋家自相鱼肉, 隋室猜忌子弟,海内麋沸,验之覆车,安可重迹?且根朽者叶枯,源涸者游竭。子 弟,国之根源,可使枯竭哉!皇家枝干,夷芟略尽。陛下即位四年,一子弄兵被诛, 一子以罪谪去,惟相王朝夕左右。‘斗粟’之刺,《苍蝇》之诗,不可不察。伏愿 陛下全常棣之恩,慰罔极之心,天下幸甚!”累迁起居郎,与刘子玄、徐坚等并职。
xuán zōng chū lì, shōu hái quán gāng, ruì yú jué shì, qún chén wèi fú. jīng lǜ dì guǒ ér bù jí jīng, nǎi shàng shū yuē:
玄宗初立,收还权纲,锐于决事,群臣畏伏。兢虑帝果而不及精,乃上疏曰:
zì gǔ rén chén bù jiàn zé guó wēi, jiàn zé shēn wēi. chén yú, shí bì xià lù, bù gǎn bì shēn wēi zhī huò. bǐ jiàn shàng fēng shì zhě, yán yǒu kě cǎi, dàn cì shù bó ér yǐ, wèi cháng méng zhào jiàn, bèi bá zhuó. qí wǔ zhǐ, zé cháo táng jué zhàng, chuán sòng běn zhōu, huò sǐ yú liú biǎn. yóu shì chén xià bù gǎn jìn jiàn. gǔ zhě shè fěi bàng mù, yù wén jǐ guò jīn fēng shì, bàng mù bǐ yě. shǐ suǒ yán shì, yǒu yì yú guó shǐ suǒ yán fēi, wú lèi yú cháo. bì xià hé jù jiā chì zhú, yǐ dù sè zhí yán? dào lù liú chuán, xiāng shì guài è. fū hàn gāo dì shè zhōu chāng jié zhòu zhī duì, jìn wǔ dì shòu liú yì huán líng zhī jī, kuàng bì xià huò dá dà dù, bù néng róng cǐ kuáng zhí yé? fū rén zhǔ jū zūn jí zhī wèi, zhuān shēng shā zhī quán, qí wèi wēi yán jùn yǐ. kāi qíng bào, nà jiàn zhēng, xià yóu jù bù gǎn jǐn, nài hé yǐ wéi zuì? qiě shàng yǒu suǒ shī, xià bì zhī zhī. gù zhèng rén yù huǐ xiāng xiào, ér zǐ chǎn bù tīng yě. bì xià chū jí wèi, yóu yǒu chǔ wú liàng zhāng tíng guī hán sī fù xīn tì fǒu liǔ zé yuán chǔ kè děng shù shàng shū zhēng shí zhèng dé shī. zì qǐng shàng fēng shì, wǎng wǎng dé zuì, jiàn zhě dùn shǎo. shì què cháo fù ér fèng bù zhì, lǐ zhī rán yě. chén chéng kǒng tiān xià gǔ gěng shì yǐ dǎng yán wèi jiè, ráo zhí jiù qū, dǒu fāng wèi wán, tōu hé gǒu róng, bù fù néng jǐn jié wàng shēn, nà jūn yú dào yǐ.
自古人臣不谏则国危,谏则身危。臣愚,食陛下禄,不敢避身危之祸。比见上 封事者,言有可采,但赐束帛而已,未尝蒙召见,被拔擢。其忤旨,则朝堂决杖, 传送本州,或死于流贬。由是臣下不敢进谏。古者设诽谤木,欲闻己过;今封事, 谤木比也。使所言是,有益于国;使所言非,无累于朝。陛下何遽加斥逐,以杜塞 直言?道路流传,相视怪愕。夫汉高帝赦周昌桀、纣之对,晋武帝受刘毅桓、灵之 讥,况陛下豁达大度,不能容此狂直耶?夫人主居尊极之位,颛生杀之权,其为威 严峻矣。开情抱,纳谏诤,下犹惧不敢尽,奈何以为罪?且上有所失,下必知之。 故郑人欲毁乡校,而子产不听也。陛下初即位,犹有褚无量、张廷珪、韩思复、辛 替否、柳泽、袁楚客等数上疏争时政得失。自顷上封事,往往得罪,谏者顿少。是 鹊巢覆而凤不至,理之然也。臣诚恐天下骨鲠士以谠言为戒,桡直就曲,斗方为刓, 偷合苟容,不复能尽节忘身,纳君于道矣。
fū dì wáng zhī dé, mò shèng yú nà jiàn. gù yuē:" mù cóng shéng zé zhèng, hòu cóng jiàn zé shèng." yòu yuē:" cháo yǒu fěng jiàn, yóu fā zhī yǒu shū. měng hǔ zài shān lín, lí huò wèi zhī bù cǎi." zhōng jiàn zhī yǒu yì rú cǐ. zì gǔ shàng shèng zhī jūn, kǒng bù wén jǐ guò, gù yáo shè jiàn gǔ, yǔ bài chāng yán. bù xiào zhī zhǔ, zì wèi shèng zhì, jù jiàn hài zhōng, jié shā guān lóng féng ér miè yú tāng, zhòu shā wáng zǐ bǐ gàn ér miè yú zhōu, cǐ qí yàn yě. fū yǔ zhì tóng dào wǎng bù xīng, yǔ luàn tóng dào wǎng bù wáng. rén jiāng jí, bì xiān bù gān yú ròu zhī wèi guó jiāng wáng, bì xiān bù gān zhōng jiàn zhī shuō. wū hū, wéi bì xià shēn jiān yú zī zāi! suí yáng dì jiāo jīn zì fù, yǐ wéi yáo shùn mò jǐ ruò, ér huì wáng zēng jiàn. nǎi yuē:" yǒu jiàn wǒ zhě, dāng shí bù shā, hòu bì shā zhī." dà chén sū wēi yù kāi yī yán, bù gǎn fā, yīn wǔ yuè wǔ rì xiàn gǔ wén shàng shū, dì yǐ wéi shàn jǐ, jí chú míng. xiāo yǔ jiàn wú fá liáo, chū wèi hé chí jùn shǒu. dǒng chún jiàn wú xìng jiāng dū, jiù yù cì sǐ. zì shì jiǎn è zhī shì, qù ér bù gù, wài suī yǒu biàn, cháo chén qián kǒu, dì bù zhī yě. shēn sǐ rén shǒu, zǐ sūn jiǎo jué, wèi tiān xià xiào. tài zōng huáng dì hǎo yuè zhì yán, shí yǒu wèi zhēng wáng guī yú shì nán lǐ dà liàng cén wén běn liú jì mǎ zhōu chǔ suì liáng dù zhèng lún gāo jì fǔ, xián yǐ qiè jiàn, yǐn jū yào zhí. cháng wèi zǎi xiàng yuē: " zì zhī zhě wéi nán. rú wén rén qiǎo gōng, zì wèi jǐ zhǎng, ruò shǐ dá zhě dà jiàng dǐ hē shāng lüè, zé wú cí zhuō jī jiàn yǐ. tiān xià wàn jī, yī rén tīng duàn, suī shén yōu láo, bù néng jǐn shàn. jīn wèi zhēng suí shì jiàn zhèng, duō zhōng zhèn shī, rú míng jiàn zhào xíng, měi è bì jiàn." dàng shì shí, yǒu shàng shū yì yú zhèng zhě, jiē nián qǐn diàn zhī bì, zuò wàng wò guān, suī kuáng gǔ nì yì, zhōng bù yǐ wéi wǔ. gù wài shì bì wén, xíng lù jǐ cuò, lǐ yì dà xíng. bì xià hé bù zūn cǐ dào, yǔ shèng zǔ jì měi hū? fū yǐ yī rén zhī yì, zōng wàn fāng zhī zhèng, míng yǒu suǒ bù zhú, zhì yǒu suǒ bù zhōu, shàng xīn wèi yù yú xià, xià qíng wèi dá yú shàng. fú wéi yǐ xū shòu rén, bó lǎn jiān tīng, shǐ shēn zhě bù yǐn, yuǎn zhě bù sāi, suǒ wèi" pì sì mén míng sì mù" yě. qí néng zhí yán zhèng jiàn bù bì sǐ wáng zhī zhū zhě, tè jiā chǒng róng, dài yǐ bù cì, zé shī zhī dōng yú, jì dé zhī sāng yú yǐ.
夫帝王之德,莫盛于纳谏。故曰:“木从绳则正,后从谏则圣。”又曰:“朝 有讽谏,犹发之有梳。猛虎在山林,藜藿为之不采。”忠谏之有益如此。自古上圣 之君,恐不闻己过,故尧设谏鼓,禹拜昌言。不肖之主,自谓圣智,拒谏害忠,桀 杀关龙逢而灭于汤,纣杀王子比干而灭于周,此其验也。夫与治同道罔不兴,与乱 同道罔不亡。人将疾,必先不甘鱼肉之味;国将亡,必先不甘忠谏之说。呜呼,惟 陛下深监于兹哉!隋炀帝骄矜自负,以为尧、舜莫己若,而讳亡憎谏。乃曰:“有 谏我者,当时不杀,后必杀之。”大臣苏威欲开一言,不敢发,因五月五日献《古 文尚书》,帝以为讪己,即除名。萧瑀谏无伐辽,出为河池郡守。董纯谏无幸江都, 就狱赐死。自是蹇谔之士,去而不顾,外虽有变,朝臣钳口,帝不知也。身死人手, 子孙剿绝,为天下笑。太宗皇帝好悦至言,时有魏徵、王珪、虞世南、李大亮、岑 文本、刘洎、马周、褚遂良、杜正伦、高季辅,咸以切谏,引居要职。尝谓宰相曰: “自知者为难。如文人巧工,自谓己长,若使达者、大匠诋诃商略,则芜辞拙迹见 矣。天下万机,一人听断,虽甚忧劳,不能尽善。今魏徵随事谏正,多中朕失,如 明鉴照形,美恶毕见。”当是时,有上书益于政者,皆黏寝殿之壁,坐望卧观,虽 狂瞽逆意,终不以为忤。故外事必闻,刑戮几措,礼义大行。陛下何不遵此道,与 圣祖继美乎?夫以一人之意,综万方之政,明有所不烛,智有所不周,上心未谕于 下,下情未达于上。伏惟以虚受人,博览兼听,使深者不隐,远者不塞,所谓“辟 四门、明四目”也。其能直言正谏不避死亡之诛者,特加宠荣,待以不次,则失之 东隅,冀得之桑榆矣。
xún yǐ mǔ sāng qù guān. fú chú, zì chén xiū shǐ yǒu xù, jiā pín bù néng jù zhǐ bǐ, yuàn dé shǎo lù yǐ zhōng yú gōng. yǒu zhào bài jiàn yì dài fū, fù xiū shǐ. ruì zōng bēng, shí lù liú dōng dōu, zhào jīng chí yì qǔ jìn zǐ gōng. yǐ fù sāng jiě, zǎi xiàng zhāng shuō yòng zhào dōng xī dài zhī. zhōng sàng, wèi tài zǐ zuǒ shù zǐ.
寻以母丧去官。服除,自陈修史有绪,家贫不能具纸笔,愿得少禄以终余功。 有诏拜谏议大夫,复修史。睿宗崩,实录留东都,诏兢驰驿取进梓宫。以父丧解, 宰相张说用赵冬曦代之。终丧,为太子左庶子。
kāi yuán shí sān nián, dì dōng fēng tài shān, dào zhōng shù chí shè wéi lè. jīng jiàn yuē:" fāng dēng dài gào chéng, bù dàng zhú jiǎo shòu, shǐ yǒu chuí táng zhī wēi xiǔ zhū zhī dài." dì nà zhī. míng nián liù yuè, dà fēng, zhào qún chén chén dé shī. jīng shàng shū yuē:" zì chūn yǐ lái, kàng yáng bù yǔ, nǎi liù yuè wù wǔ, dà fēng bá shù, huài jū rén lú shè. chuán yuē: ' jìng dé bù yòng, jué zāi hàn. shàng xià bì gé, shù wèi yú jié, yīn qīn yú yáng, zé hàn zāi yīng'. yòu yuē:' zhèng bèi dé yǐn, jué fēng fà wū huài mù.' fēng, yīn lèi, dà chén zhī xiàng. kǒng bì xià zuǒ yòu yǒu jiān chén shàn quán, huái móu shàng zhī xīn. chén wén bǎi wáng zhī shī, jiē yóu quán yí yú xià, gù yuē:' rén zhǔ yú rén quán, yóu dǎo chí tài ā, shòu zhī yǐ bǐng.' fū tiān jiàng zāi yì, yù rén zhǔ gǎn wù, yuàn shēn chá tiān biàn, dù jué qí méng. qiě bì xià chéng tiān hòu hé dì zhī luàn, fǔ kù wèi chōng, rǒng yuán shàng fán, hù kǒu liú sàn, fǎ chū duō mén, qiú yè dà xíng, qū jìng mí guǎng. cǐ bì wèi gé, shí bì xià shù zhèng zhī quē yě, chén bù shèng quán quán. yuàn chì píng qún xiǎo, bù wéi màn yóu, chū bù yù zhī nǚ, jiǎn bù jí zhī mǎ, míng xuǎn jǔ, shèn xíng fá, dù jiǎo xìng, cún zhì gōng, suī yǒu hàn fēng zhī biàn, bù zú lèi shèng dé yǐ."
开元十三年,帝东封太山,道中数驰射为乐。兢谏曰:“方登岱告成,不当逐 狡兽,使有垂堂之危、朽株之殆。”帝纳之。明年六月,大风,诏群臣陈得失。兢 上疏曰:“自春以来,亢阳不雨,乃六月戊午,大风拔树,坏居人庐舍。传曰: ‘敬德不用,厥灾旱。上下蔽隔,庶位逾节,阴侵于阳,则旱灾应’。又曰:‘政 悖德隐,厥风发屋坏木。’风,阴类,大臣之象。恐陛下左右有奸臣擅权,怀谋上 之心。臣闻百王之失,皆由权移于下,故曰:‘人主与人权,犹倒持太阿,授之以 柄。’夫天降灾异,欲人主感悟,愿深察天变,杜绝其萌。且陛下承天后、和帝之 乱,府库未充,冗员尚繁,户口流散,法出多门,赇谒大行,趋竞弥广。此弊未革, 实陛下庶政之阙也,臣不胜惓惓。愿斥屏群小,不为慢游,出不御之女,减不急之 马,明选举,慎刑罚,杜侥幸,存至公,虽有旱风之变,不足累圣德矣。”
shǐ, jīng zài cháng ān jǐng lóng jiān rèn shǐ shì, shí wǔ sān sī zhāng yì zhī děng jiān lǐng, ā guì péng nìng, niàng zé fú cí, shì duō bù shí. jīng bù dé zhì, sī zhuàn táng shū táng chūn qiū, wèi jiù. zhì shì, gài guān bǐ zhá, jì dé chéng shū. zhào jīng jiù jí xián yuàn lùn cì. shí zhāng shuō bà zǎi xiàng, zài jiā xiū shǐ. dà chén zòu guó shǐ bù róng zài wài, zhào jīng děng fù guǎn zhuàn lù. jìn fēng cháng yuán xiàn nán. jiǔ zhī, zuò shū shì bù dàng, biǎn jīng zhōu sī mǎ, yǐ shǐ cǎo zì suí. xiāo sōng lǐng guó shǐ, zòu qiǎn shǐ zhě jiù jīng qǔ shū, dé liù shí yú piān.
始,兢在长安、景龙间任史事,时武三思、张易之等监领,阿贵朋佞,酿泽浮 辞,事多不实。兢不得志,私撰《唐书》、《唐春秋》,未就。至是,丐官笔札, 冀得成书。诏兢就集贤院论次。时张说罢宰相,在家修史。大臣奏国史不容在外, 诏兢等赴馆撰录。进封长垣县男。久之,坐书事不当,贬荆州司马,以史草自随。 萧嵩领国史,奏遣使者就兢取书,得六十馀篇。
lèi qiān hóng zhōu cì shǐ, zuò lèi xià chú shū zhōu. tiān bǎo chū, rù wèi héng wáng fù. suī nián lǎo shuāi lóu shén, yì yóu yuàn hái shǐ zhí. lǐ lín fǔ xián qí shuāi, bù yòng. zú, nián bā shí.
累迁洪州刺史,坐累下除舒州。天宝初,入为恒王傅。虽年老衰偻甚,意犹愿 还史职。李林甫嫌其衰,不用。卒,年八十。
jīng xù shì jiǎn hé, hào liáng shǐ. wǎn jié shāo shū wǔ. shí rén bìng qí tài jiǎn. chū yǔ liú zi xuán zhuàn dìng wǔ hòu shí lù, xù zhāng chāng zōng yòu zhāng shuō wū zhèng wèi yuán zhōng shì, pō yán" shuō yǐ rán kě, lài sòng jǐng děng yāo lì kǔ qiè, gù zhuǎn huò wèi zhōng, bù rán, huáng sì qiě dài." hòu shuō wèi xiāng, dú zhī, xīn bù shàn, zhī jīng suǒ wéi, jí cóng róng miù wèi yuē: " liú shēng shū wèi qí gōng shì, bù shǎo jiǎ jiè, nài hé?" jīng yuē:" zi xuán yǐ wáng, bù kě shòu wū dì xià. jīng shí shū zhī, qí cǎo gù zài." wén zhě tàn qí zhí. shuō lǚ yǐ qíng qí gǎi, cí yuē:" xùn gōng zhī qíng, hé míng shí lù?" zú bù gǎi. shì wèi jīn dǒng hú yún.
兢叙事简核,号良史。晚节稍疏牾。时人病其太简。初与刘子玄撰定《武后实 录》,叙张昌宗诱张说诬证魏元忠事,颇言“说已然可,赖宋璟等邀励苦切,故转 祸为忠,不然,皇嗣且殆。”后说为相,读之,心不善,知兢所为,即从容谬谓曰: “刘生书魏齐公事,不少假借,奈何?”兢曰:“子玄已亡,不可受诬地下。兢实 书之,其草故在。”闻者叹其直。说屡以情蕲改,辞曰:“徇公之情,何名实录?” 卒不改。世谓今董狐云。
wéi shù, hóng jī zēng sūn. jiā chú shū èr qiān juǎn, shù wèi ér shí, sòng yì lüè biàn. fù jǐng jùn, jǐng lóng zhōng wèi féi xiāng lìng, shù cóng dào guān. yuán xíng chōng, jǐng jùn gū zǐ yě, wéi shí rú zōng, cháng zài shū shù chē zì suí. shù rù qí shì guān shū, bù zhī qǐn shí, xíng chōng yì zhī, shì yǔ yǔ qián shì shì, shú fù xiáng dì, rú zhǐ zhǎng rán. shǐ zhǔ wén, shòu zhǐ zhé jiù. xíng chōng yuē:" wài jiā zhī bǎo yě." jǔ jìn shì, shí shù fāng shǎo, yí zhì lòu tuì, kǎo gōng yuán wài láng sòng zhī wèn yuē:" tóng zǐ hé yè?" shù yuē:" xìng shì shū, suǒ zhuàn táng chūn qiū sān shí piān, hèn wèi bì, tā wéi mìng." zhī wèn yuē:" běn qiú mào cái, nǎi dé qiān gù." suì shàng dì.
韦述,弘机曾孙。家厨书二千卷,述为儿时,诵忆略遍。父景骏,景龙中为肥 乡令,述从到官。元行冲,景骏姑子也,为时儒宗,常载书数车自随。述入其室观 书,不知寝食,行冲异之,试与语前世事,孰复详谛,如指掌然。使属文,受纸辄 就。行冲曰:“外家之宝也。”举进士,时述方少,仪质陋侻,考功员外郎宋之问 曰:“童子何业?”述曰:“性嗜书,所撰《唐春秋》三十篇,恨未毕,它唯命。” 之问曰:“本求茂才,乃得迁、固。”遂上第。
kāi yuán chū, wèi lì yáng wèi. mì shū jiān mǎ huái sù zòu shù yǔ zhū rú jí mì shū xù qī zhì, wǔ nián ér chéng. shù hǎo pǔ xué, jiàn liǔ chōng suǒ zhuàn xìng zú xì lù, měi sī xiě huái zhī, hái shě zé yòu shàn lù, gù yú bǎi shì yuán pài wèi xiáng, nǎi gèng zhuàn kāi yuán pǔ èr shí piān. lèi chú yòu bǔ quē. zhāng shuō jì lǐng jí xián yuàn, jiàn shù wèi zhí xué shì, qiān qǐ jū shè rén. cóng fēng tài shān, zòu dōng fēng jì, yǒu zhào bāo měi. xiān shì, zhào xiū liù diǎn, xú jiān gòu yì suì yú, tàn yuē:" wú gèng xiū qī shū, ér liù diǎn lì nián wèi yǒu suǒ shì." jí xiāo sōng yǐn shù zhuàn dìng, shù shǐ mó zhōu liù guān lǐng qí shǔ, shì guī yú zhí, guī zhì suì dìng. chū, líng hú dé fēn wú jīng děng zhuàn wǔ dé yǐ lái guó shǐ, jiē bù néng chéng. shù yīn èr jiā cān yǐ hòu shì, suì fēn jì chuán, yòu wèi lì yī piān. sōng yù zǎo jiù, fù zòu qǐ jū shě rén jiǎ dēng zhù zuò zuǒ láng lǐ ruì zhù shù jī. dǎi chéng, wén yuē shì xiáng, xiāo yǐng shì yǐ wéi qiáo zhōu chén shòu zhī liú. gǎi guó zǐ sī yè, chōng jí xián xué shì, lèi qiān gōng bù shì láng, fēng fāng chéng xiàn hóu.
开元初,为栎阳尉。秘书监马怀素奏述与诸儒即秘书续《七志》,五年而成。 述好谱学,见柳冲所撰《姓族系录》,每私写怀之,还舍则又缮录,故于百氏源派 为详,乃更撰《开元谱》二十篇。累除右补阙。张说既领集贤院,荐述为直学士, 迁起居舍人。从封太山,奏《东封记》,有诏褒美。先是,诏修《六典》,徐坚构 意岁余,叹曰:“吾更修七书,而《六典》历年未有所适。”及萧嵩引述撰定,述 始摹周六官领其属,事归于职,规制遂定。初,令狐德棻、吴兢等撰武德以来国史, 皆不能成。述因二家参以后事,遂分纪、传,又为例一篇。嵩欲蚤就,复奏起居舍 人贾登、著作佐郎李锐助述绩。逮成,文约事详,萧颖士以为谯周、陈寿之流。 改国子司业,充集贤学士,累迁工部侍郎,封方城县侯。
shù diǎn zhǎng tú shū, yú sì shí nián, rèn shǐ guān èr shí nián, dàn róng lì, wéi rén chún hòu zhǎng zhě, dāng shì zōng zhī. jiē shì wú guì jiàn yǔ jūn. xù shū èr wàn juǎn, jiē shǒu xiào dìng, huáng mò jīng jǐn, nèi mì shū bù dǎi yě. gǔ cǎo lì tiē mì shū gǔ qì tú pǔ wú bù bèi. ān lù shān luàn, piāo shī jiē jǐn, shù dú bào guó shǐ cáng nán shān. shēn xiàn zéi, wū wěi guān. zéi píng, liú yú zhōu, wèi cì shǐ xuē shū suǒ kùn, bù shí sǐ. guǎng dé chū, shēng xiāo zhí wèi lǐ guāng bì pàn guān, yì quē zòu shì chēng zhǐ. yīn lǐ shù" cāng zú bēn bī, néng cún guó shǐ, zéi píng, jǐn sòng shǐ guān yú xiū liè, yǐ gōng bǔ guò, yí méng ēn yòu." yǒu zhào zèng yòu sàn qí cháng shì.
述典掌图书,余四十年,任史官二十年,淡荣利,为人纯厚长者,当世宗之。 接士无贵贱与均。蓄书二万卷,皆手校定,黄墨精谨,内秘书不逮也。古草隶帖、 秘书、古器图谱无不备。安禄山乱,剽失皆尽,述独抱国史藏南山。身陷贼,污伪 官。贼平,流渝州,为刺史薛舒所困,不食死。广德初,甥萧直为李光弼判官,诣 阙奏事称旨。因理述“苍卒奔逼,能存国史,贼平,尽送史官于休烈,以功补过, 宜蒙恩宥。”有诏赠右散骑常侍。
wéi shì zhī xiǎn zhě, xiào yǒu cí xué zé chéng qìng sì lì, suì yīn yuè yǒu wàn dàn, dá lǐ yí zé shū xià, shǐ cái bó shí yǒu shù. suǒ zhù shū èr bǎi yú piān xíng yú shí. dì yōu dí, xué yè yì yà shù. yǔ yōu duì wéi xué shì, yǔ dí bìng lǐ guān, jìn shēn gāo zhī. shí zhào dōng xī xiōng dì yì gè yǒu míng. zhāng shuō cháng yuē" wéi zhào xiōng dì, rén zhī qǐ zǐ" yún.
韦氏之显者,孝友、词学则承庆、嗣立,邃音乐有万石,达礼仪则叔夏,史才 博识有述。所著书二百馀篇行于时。弟逌、迪,学业亦亚述。与逌对为学士,与迪 并礼官,搢绅高之。时赵冬曦兄弟亦各有名。张说尝曰“韦、赵兄弟,人之杞梓” 云。
jiǎng yì, zì dé yuán, cháng zhōu yì xīng rén, xǐ jiā hé nán. zǔ huán, kāi yuán zhōng hóng wén guǎn xué shì. fù jiāng míng, tiān bǎo mò, pì hé zhōng shǐ fǔ. ān lù shān fǎn, yǐ jì zuǒ qí shuài, quán bìng lù děng zhōu. liǎng jīng xiàn, bèi jū, nǎi yáng kuáng yǐ miǎn. guó wáng jù yǐn zhì mù fǔ, lì shì yù shǐ, zhuó zuǒ sī láng zhōng guó zǐ sī yè jí xián diàn xué shì. yì xìng ruì mǐn, qī suì shí, jiàn yǔ xìn āi jiāng nán fù, zài dú zhé sòng. wài zǔ wú jīng wèi shǐ guān, yì yòu cóng wài jiā xué, dé qí shū, bó lǎn qiáng jì. dǎi guān, gāi zōng qún jí, yǒu shǐ cái, sī tú yáng wǎn yóu chēng zhī. jiāng míng zài jí xián, zhí bīng xìng, tú jí xiáo chuǎn, bái zǎi xiàng qǐng yǐn yì rù yuàn, zhù lì zhěng bǐ. zǎi xiàng zhāng yì yì qí zhī, shǔ jí xián xiǎo zhí. yì liào cì yú nián, gè yǐ bù fèn, dé shàn shū èr wàn juǎn. zài qiān wáng wū wèi, chōng tài cháng lǐ yuàn xiū zhuàn. zhēn yuán jiǔ nián, zhuó yòu shí yí shǐ guǎn xiū zhuàn. dé zōng zhòng qí zhí, xiān zhào jiàn yán yīng, nǎi mìng zhī.
蒋乂,字德源,常州义兴人,徙家河南。祖环,开元中弘文馆学士。父将明, 天宝末,辟河中使府。安禄山反,以计佐其帅,全并、潞等州。两京陷,被拘,乃 阳狂以免。虢王巨引致幕府,历侍御史,擢左司郎中、国子司业、集贤殿学士。乂 性锐敏,七岁时,见庾信《哀江南赋》,再读辄诵。外祖吴兢位史官,乂幼从外家 学,得其书,博览强记。逮冠,该综群籍,有史才,司徒杨绾尤称之。将明在集贤, 值兵兴,图籍殽舛,白宰相请引乂入院,助力整比。宰相张镒亦奇之,署集贤小职。 乂料次逾年,各以部分,得善书二万卷。再迁王屋尉,充太常礼院修撰。贞元九年, 擢右拾遗、史馆修撰。德宗重其职,先召见延英,乃命之。
zhāng xiào zhōng zi mào zōng shàng yì zhāng gōng zhǔ, mǔ wáng, yí yán gài chéng lǐ. dì niàn xiào zhōng gōng, jí rì zhào wèi zuǒ wèi jiāng jūn, xǔ zhǔ xià jiàng. yì shàng shū, yǐ wéi:" mò cuī lǐ běn yuán jīn gé, wèi yǒu duó sàng shàng zhǔ zhě. móu zhōu diǎn lǐ, wéi rén qíng, bù kě wèi fǎ." dì lìng zhōng shǐ zhě yù mào zōng zhī mǔ zhī qǐng, yì yì shū jiān. dì yuē:" qīng suǒ yán, gǔ lǐ yě. jīn sú jiè jí ér hūn bù wéi shǎo." duì yuē:" lǐ shì qióng rén zǐ, páng wú zhì qīn, nǎi yǒu jiè jí yǐ jià, bù wén nán mào xiōng ér qǔ. bì xià jiàn zhōng zhào shū, jùn xiàn zhǔ dāng hūn, jiē shǐ yǒu sī xún diǎn gù, wú yòng sú yí. gōng zhǔ chūn qiū shǎo, dài nián bù wéi wǎn, qǐng mào zōng rú lǐ biàn." dì yuē:" gèng sī zhī." huì tài cháng bó shì wéi tóng péi kān jiàn yuē:" hūn lǐ, zhǔ rén jǐ yán tīng mìng, chēng shì lì wén, wèi zhī jiā, suǒ yǐ chéng zōng miào, jì hòu sì yě. sāng lǐ, chuàng jù zhě rì jiǔ, tòng shèn zhě yù chí, èr shí wǔ yuè ér bì, wèi zhī xiōng, suǒ yǐ sòng sǐ bào zhōng, shì yǒu jié yě. gù fū yì fù tīng, fù cí zǐ xiào. xī lǔ hóu gǎi fú, jìn xiāng mò cuī, yuán jīn gé shì zé yǒu quán biàn. ān yǒu shì cuī fú, yī miǎn shang, qù è shì, xíng qīn yíng, yǐ xiōng dú jiā, wèi cháo tíng shuǎng fǎ?" shū rù, dì yū qí yán, cù xíng qián zhào, rán xīn jiā yì yǒu shǒu.
张孝忠子茂宗尚义章公主,母亡,遗言丐成礼。帝念孝忠功,即日召为左卫将 军,许主下降。乂上疏,以为:“墨缞礼本缘金革,未有夺丧尚主者。缪盩典礼, 违人情,不可为法。”帝令中使者谕茂宗之母之请,乂意殊坚。帝曰:“卿所言, 古礼也。今俗借吉而婚不为少。”对曰:“俚室穷人子,旁无至亲,乃有借吉以嫁, 不闻男冒凶而娶。陛下建中诏书,郡、县主当婚,皆使有司循典故,毋用俗仪。公 主春秋少,待年不为晚,请茂宗如礼便。”帝曰:“更思之。”会太常博士韦彤、 裴堪谏曰:“婚礼,主人几筵听命,称事立文,谓之嘉,所以承宗庙,继后嗣也。 丧礼,创巨者日久,痛甚者愈迟,二十五月而毕,谓之凶,所以送死报终,示有节 也。故夫义妇听,父慈子孝。昔鲁侯改服,晋襄墨缞,缘金革事则有权变。安有释 缞服,衣冕裳,去垩室,行亲迎,以凶渎嘉,为朝廷爽法?”疏入,帝迂其言,促 行前诏,然心嘉乂有守。
shí bā nián, qiān qǐ jū shè rén, zhuǎn sī xūn yuán wài, jiē jiān shǐ rèn. dì cháng dēng líng yān gé, shì zuǒ bì tuí bō, tí wén màn quē, xíng cái shù zì, mìng lù yǐ wèn zǎi xiàng, wú néng zhī zhě. jù zhào yì zhì, dá yuē:" cǐ shèng lì zhōng shì chén tú zàn." dì qián kǒu yǐ sòng bǔ, bù shī yī zì. dì tàn yuē:" suī yú shì nán mò xiě liè nǚ zhuàn, bú shì guò." huì zhào wèn shén cè jūn jiàn zhì běn mò, zhōng shū tǎo qiú bù huò, shí jí xián xué shì shén zhòng, xī wáng yǐ duì. nǎi fǎng yì, yì tiáo jù shén xiáng. zǎi xiàng gāo yǐng zhèng xún yú tàn yuē:" jí xián yǒu rén zāi!" míng rì, zhào jiān pàn jí xián yuàn shì. fù zǐ wéi xué shì, rú zhě róng zhī.
十八年,迁起居舍人,转司勋员外,皆兼史任。帝尝登凌烟阁,视左壁颓剥, 题文漫缺,行才数字,命录以问宰相,无能知者。遽召乂至,答曰:“此圣历中侍 臣图赞。”帝前口以诵补,不失一字。帝叹曰:“虽虞世南默写《列女传》,不是 过。”会诏问神策军建置本末,中书讨求不获,时集贤学士甚众,悉亡以对。乃访 乂,乂条据甚详。宰相高郢、郑珣瑜叹曰:“集贤有人哉!”明日,诏兼判集贤院 事。父子为学士,儒者荣之。
shùn zōng jì zàng, yì tiāo miào, yǒu sī yǐ zhōng zōng zhōng xīng zhī jūn, dāng bǎi dài bù qiān. zǎi xiàng wèn yì, yì yuē: " zhōng zōng jí wèi, chūn qiū yǐ zhuàng, ér mǔ hòu cuàn duó yǐ yí shén qì, lài zhāng jiǎn zhī děng guó zuò zài fù, gài yuē fǎn zhèng, bù dé wèi zhōng xīng. fán fēi wǒ shī zhī, zì wǒ fù zhī, wèi zhōng xīng, hàn guāng wǔ jìn yuán shì yě. zì wǒ shī zhī, yīn rén fù zhī, jìn xiào huì xiào ān shì yě. jīn zhōng zōng yǔ huì ān èr dì tóng, bù kě wèi bù qiān zhǔ." yǒu sī yí yuē: " wǔ wáng yǒu ān shè jì gōng, ruò qiān zhōng zōng, zé pèi xiǎng yǒng jué." yì yuē:" dì jiá gōng chén, nǎi hé shí tài miào. zhōng zōng miào suī huǐ, ér dì xiá bìng chén tài miào, cǐ zé wǔ wáng pèi shí yǔ chū yī yě." yóu shì qiān miào suì dìng. qiān bīng bù láng zhōng. yǔ xǔ mèng róng wéi guàn zhī shān zhèng zhì chì sān shí piān, wèi kāi yuán gé hòu chì. lǐ qí zhū, zhào zōng zhèng xuē yī fáng shǔ jí. zǎi xiàng zhào yì wèn:" yī fáng zì dà gōng kě hū?" dá yuē:" dà gōng, qí zhī cóng fù kūn dì. qí zǔ shén tōng yǒu gōng, pèi xiǎng yú miào, suī yì sūn zhī è, ér wàng qí xūn, bù kě."" zì qī kě hū?" yuē: " qī zhě qí kūn dì. qí fù ruò yōu sǐ shè jì, jīn yǐ qí lián zuò, bù kě." zhí zhèng rán zhī. gù zuì zhǐ qí jí zi xī, wú páng zuò zhě.
顺宗既葬,议祧庙,有司以中宗中兴之君,当百代不迁。宰相问乂,乂曰: “中宗即位,春秋已壮,而母后篡夺以移神器,赖张柬之等国祚再复,盖曰反正, 不得为中兴。凡非我失之,自我复之,为中兴,汉光武、晋元是也。自我失之,因 人复之,晋孝惠、孝安是也。今中宗与惠、安二帝同,不可为不迁主。”有司疑曰: “五王有安社稷功,若迁中宗,则配飨永绝。”乂曰:“禘袷功臣,乃合食太庙。 中宗庙虽毁,而禘祫并陈太庙,此则五王配食与初一也。”由是迁庙遂定。迁兵部 郎中。与许孟容、韦贯之删正制敕三十篇,为《开元格后敕》。李锜诛,诏宗正削 一房属籍。宰相召乂问:“一房自大功可乎?”答曰:“大功,锜之从父昆弟。其 祖神通有功,配飨于庙,虽裔孙之恶,而忘其勋,不可。”“自期可乎?”曰: “期者锜昆弟。其父若幽死社稷,今以锜连坐,不可。”执政然之。故罪止锜及子 息,无旁坐者。
wèi jǐ, gǎi mì shū shǎo jiān, fù jiān shǐ guǎn xiū zhuàn, yǔ dú gū yù wéi chù hòu xiū dé zōng shí lù. yǐ láo qiān yòu jiàn yì dài fū. péi jì bà zǎi xiàng, ér lǐ jí fǔ è jì, yǐ cháng jiān xiū, gù shòu yì tài cháng shǎo qīng. jiǔ zhī, qiān mì shū jiān, lèi fēng yì xīng xiàn gōng. zú, nián qī shí wǔ, zèng lǐ bù shàng shū, shì yuē yì.
未几,改秘书少监,复兼史馆修撰,与独孤郁、韦处厚修《德宗实录》。以劳 迁右谏议大夫。裴垍罢宰相,而李吉甫恶垍,以尝监修,故授乂太常少卿。久之, 迁秘书监,累封义兴县公。卒,年七十五,赠礼部尚书,谥曰懿。
yì zài cháo tíng jiǔ, jū shǐ zhí èr shí nián. měi yǒu dà zhèng shì yì lùn, zǎi xiàng wèi néng jué, bì zī fǎng zhī, yì jù jīng yì huò jiù zhāng yǐ cān shí shì, qí duì yǔn qiè gāi xiáng. chū yǐ shì bèi yù, zhōng yì wǔ guì jìn, jiè jiè bù zhì xiǎn guān. rán zī zhì piáo zhí, yù quán chén bǐng zhèng, zhé shù suì bù qiān. cháng shū péi yán líng zuì è jí jù wáng shū wén, dāng shì gāo zhī. jié fà zhì xué, lǎo ér bù yàn, suī shén hán shǔ, juǎn bù shì yú qián, gù néng tōng bǎi jiā xué, yóu míng qián shì yán gé. jiā cáng shū zhì wàn wǔ qiān juǎn. chū míng wǔ, xiàn zōng shí yīn jìn jiàn, qǐng yuē:" bì xià jīn rì yǎn wǔ xiū wén, qún chén dāng shùn chéng shàng yì, qǐng gǎi míng yì." dì yuè. shí tǎo wáng chéng zōng bīng fāng bà, yì kǒng tiān zǐ ruì yú wǔ, yì yīn yǐ fěng. tā rì, dì jiàn shì yù shǐ táng wǔ yuē:" mìng míng gù duō, hé bì yuē wǔ? yì jì gǎi zhī yǐ." gèng yuē qìng. qún chén nǎi zhī dì qiě yàn bīng yún. yì lùn zhuàn bǎi yú piān.
乂在朝廷久,居史职二十年。每有大政事议论,宰相未能决,必咨访之,乂据 经义或旧章以参时事,其对允切该详。初以是被遇,终亦忤贵近,介介不至显官。 然资质朴直,遇权臣秉政,辄数岁不迁。尝疏裴延龄罪恶及拒王叔文,当世高之。 结发志学,老而不厌,虽甚寒暑,卷不释于前,故能通百家学,尤明前世沿革。家 藏书至万五千卷。初名武,宪宗时因进见,请曰:“陛下今日偃武修文,群臣当顺 承上意,请改名乂。”帝悦。时讨王承宗兵方罢,乂恐天子锐于武,亦因以讽。它 日,帝见侍御史唐武曰:“命名固多,何必曰武?乂既改之矣。”更曰庆。群臣乃 知帝且厌兵云。乂论撰百馀篇。
wǔ zǐ: rén xì shēn xié zhī míng, xiān jí jiē wèi cì shǐ.
五子:亻系、伸、偕知名,仙、佶皆位刺史。
rén xì shàn zhǔ wén, dé fù diǎn shí. dà hé chū, shòu zhāo yīng wèi, zhí shǐ guǎn. míng nián, bài yòu shí yí shǐ guǎn xiū zhuàn, yǔ shěn chuán shī zhèng huàn chén yí xíng lǐ hàn cān zhuàn xiàn zōng shí lù. zhuǎn yòu bǔ quē. sòng shēn xī bèi wū, wén zōng nù shén, rén xì yǔ zuǒ cháng shì cuī xuán liàng tì qì kǔ zhēng, shēn xī dé bù sǐ. lì shàn bù yuán wài gōng lǐ bīng sān bù láng zhōng, jiē jiān shǐ zhí. kāi chéng mò, zhuǎn jiàn yì dài fū. zǎi xiàng lǐ dé yù è lǐ hàn, yǐ rén xì yǒu xù, chū wèi guì guǎn guān chá shǐ, rén ān qí zhì. fù zuò hàn biǎn táng zhōu cì shǐ. xuān zōng lì, zhào wèi jǐ shì zhōng jí xián diàn xué shì pàn yuàn shì. zhuǎn lì bù shì láng, lì xìng yuán fèng xiáng jié dù shǐ. yì zōng chū, bài bīng bù shàng shū, yǐ dì shēn wèi chéng xiàng, kěn cí, nǎi jiǎn jiào shàng shū yòu pú yè, jié dù shān nán dōng dào, fēng huái yáng jùn gōng. xǐ dōng dōu liú shǒu, zú. zi shǔ, zì yào zhī. xián tōng mò, yóu jìn shì dì shǔ è yuè tuán liàn pàn guān, chú yú gōng èr bù yuán wài, gǎi qǐ jū láng. huáng cháo zhī nán, shǔ hé mén wú jiào lèi, yǐ shì jué yì shì jìn, yǐn jū shěn tòng. zhōng hé èr nián, biǎo qǐng wèi dào shì, xǔ zhī.
亻系善属文,得父典实。大和初,授昭应尉,直史馆。明年,拜右拾遗、史馆 修撰,与沈传师、郑澣、陈夷行、李汉参撰《宪宗实录》。转右补阙。宋申锡被诬, 文宗怒甚,亻系与左常侍崔玄亮涕泣苦诤,申锡得不死。历膳部员外、工礼兵三部 郎中,皆兼史职。开成末,转谏议大夫。宰相李德裕恶李汉,以亻系友婿,出为桂 管观察使,人安其治。复坐汉贬唐州刺史。宣宗立,召为给事中、集贤殿学士判院 事。转吏部侍郎,历兴元、凤翔节度使。懿宗初,拜兵部尚书,以弟伸位丞相,恳 辞,乃检校尚书右仆射,节度山南东道,封淮阳郡公。徙东都留守,卒。子曙,字 耀之。咸通末,由进士第署鄂岳团练判官,除虞、工二部员外,改起居郎。黄巢之 难,曙阖门无噍类,以是绝意仕进,隐居沈痛。中和二年,表请为道士,许之。
shēn, zì dà zhí, dì jìn shì. dà zhōng èr nián, yǐ yòu bǔ quē wèi shǐ guǎn xiū zhuàn, zhuǎn jià bù láng zhōng, zhī zhì gào. bái mǐn zhōng lǐng bīn níng jié dù, biǎo shēn zì fù, jiā yòu shù zǐ. rù zhī hù bù shì láng. jiǔ nián, wèi hàn lín xué shì, jìn chéng zhǐ. shí nián, gǎi bīng bù shì láng, pàn hù bù.
伸,字大直,第进士。大中二年,以右补阙为史馆修撰,转驾部郎中,知制诰。 白敏中领邠宁节度,表伸自副,加右庶子。入知户部侍郎。九年,为翰林学士,进 承旨。十年,改兵部侍郎,判户部。
xuān zōng yǎ xìn ài shēn, měi jiàn bì zī tiān xià de shī. shēn yán:" bǐ jué shǎng shāo yì, rén qiě tōu." dì è rán yuē:" tōu zé luàn yǐ." shēn yuē:" fǒu, fēi jù luàn, dàn rén yǒu jì xīn, luàn yóu shì shēng." dì jiē tàn, shēn sān qǐ sān liú, yuē:" tā rì bù fù dú duì qīng yǐ." shēn bù yù. wèi jǐ, yǐ běn guān tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. yú sì yuè, jiě hù bù, jiā zhōng shū shì láng. yì zōng jí wèi, jiān xíng bù shàng shū, jiān xiū guó shǐ. xián tōng èr nián, chū wèi hé zhōng jié dù shǐ tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, xǐ xuān wǔ. é yǐ tài zǐ shǎo bǎo fēn sī dōng dōu. qī nián, yòng wèi huá zhōu cì shǐ. zài qiān tài zǐ tài fù, biǎo qǐ hái gǔ, yǐ běn guān zhì shì. zú, zèng tài wèi.
宣宗雅信爱伸,每见必咨天下得失。伸言:“比爵赏稍易,人且偷。”帝愕然 曰:“偷则乱矣。”伸曰:“否,非遽乱,但人有觊心,乱由是生。”帝嗟叹,伸 三起三留,曰:“它日不复独对卿矣。”伸不谕。未几,以本官同中书门下平章事。 逾四月,解户部,加中书侍郎。懿宗即位,兼刑部尚书,监修国史。咸通二年,出 为河中节度使、同中书门下平章事,徙宣武。俄以太子少保分司东都。七年,用为 华州刺史。再迁太子太傅,表乞骸骨,以本官致仕。卒,赠太尉。
xié yǐ fù rèn, lì yòu shí yí shǐ guǎn xiū zhuàn, zhuǎn bǔ quē zhǔ kè láng zhōng. chū, liǔ fāng zuò táng lì, dà lì yǐ hòu quē ér bù lù, xuān zōng zhào cuī guī cóng wéi ào lǐ xún zhāng yàn yuǎn jí xié děng fēn nián zhuàn cì, jǐn yuán hé yǐ xù yún. lèi qiān tài cháng shǎo qīng. dà zhōng bā nián, yǔ lú dān niú cóng wáng fēng lú gào zhuàn cì wén zōng shí lù. jiǎng shì shì chán rú, wéi shēn jí rén xì zǐ zhào néng yǐ cí zhāng qǔ jìn shì dì, rán bù wéi wén shì suǒ duō. sān shì zhǒng xiū guó shǐ, shì chēng liáng bǐ, xián yún" jiǎng shì rì lì", tiān xià duō cáng yān.
偕以父任,历右拾遗、史馆修撰,转补阙、主客郎中。初,柳芳作《唐历》, 大历以后阙而不录,宣宗诏崔龟从、韦澳、李荀、张彦远及偕等分年撰次,尽元和 以续云。累迁太常少卿。大中八年,与卢耽、牛丛、王沨、卢告撰次《文宗实录》。 蒋氏世禅儒,唯伸及亻系子兆能以辞章取进士第,然不为文士所多。三世踵修国史, 世称良笔,咸云“蒋氏日历”,天下多藏焉。
liǔ fāng, zì zhòng fū, pú zhōu hé dōng rén. kāi yuán mò, zhuó jìn shì dì, yóu yǒng níng wèi zhí shǐ guǎn. sù zōng zhào fāng yǔ wéi shù zhuì jí wú jīng suǒ cì guó shǐ, huì shù sǐ, fāng xù chéng zhī, xìng gāo zǔ, qì qián yuán, fán bǎi sān shí piān. xù tiān bǎo hòu shì, qì qǔ bù lún, shǐ guān bìng zhī. shàng yuán zhōng, zuò shì xǐ qián zhōng. hòu lì zuǒ jīn wú wèi qí cáo cān jūn shǐ guǎn xiū zhuàn. rán fāng dǔ zhì lùn zhù, bù shǎo xuǎn wàng yàn. chéng kòu luàn shǐ jí lún quē. fāng shǐ zhé shí, gāo lì shì yì biǎn wū zhōu, yīn cóng lì shì zhì kāi yuán tiān bǎo jí jìn zhōng shì, jù shí běn mò. shí guó shǐ yǐ sòng guān, bù kě zhuī kān, nǎi tuī yǎn yì lèi, fǎng biān nián fǎ, wèi táng lì sì shí piān, pō yǒu yì wén. rán bù lì bāo biǎn yì lì, wèi zhū rú jī shàn. gǎi yòu sī láng zhōng jí xián diàn xué shì, zú.
柳芳,字仲敷,蒲州河东人。开元末,擢进士第,由永宁尉直史馆。肃宗诏芳 与韦述缀辑吴兢所次国史,会述死,芳绪成之,兴高祖,讫乾元,凡百三十篇。叙 天宝后事,弃取不伦,史官病之。上元中,坐事徙黔中。后历左金吾卫骑曹参军、 史馆修撰。然芳笃志论著,不少选忘厌。承寇乱史籍沦缺。芳始谪时,高力士亦贬 巫州,因从力士质开元、天宝及禁中事,具识本末。时国史已送官,不可追刊,乃 推衍义类,仿编年法,为《唐历》四十篇,颇有异闻。然不立褒贬义例,为诸儒讥 讪。改右司郎中、集贤殿学士,卒。
zi dēng miǎn.
子登、冕。
dēng, zì chéng bó. yān guàn qún shū, nián liù shí yú, shǐ shì huàn. yuán hé chū, wèi dà lǐ shǎo qīng, yǔ xǔ mèng róng děng kān zhèng chì gé. yǐ bìng gǎi yòu sàn qí cháng shì, zhì shì. zú, nián jiǔ shí yú, zèng gōng bù shàng shū.
登,字成伯。淹贯群书,年六十馀,始仕宦。元和初,为大理少卿,与许孟容 等刊正敕格。以病改右散骑常侍,致仕。卒,年九十馀,赠工部尚书。
zi jǐng, zì dé huī. bǎo lì chū, dì jìn shì hóng cí, sān qiān jiān chá yù shǐ. shí jiāo miào gào jì, lì bù yǐ zá pǐn shè shàng gōng. jǐng jù kāi yuán yuán hé zhào shū, tài wèi yǐ zǎi xiàng shè shì, sī kōng sī tú yǐ pú yè shàng shū shī fū shè, yú sī bù jí chà xiàn, qǐng rú jiù zhì, cóng zhī. lèi qiān lì bù yuán wài láng. wén zōng kāi chéng chū, wèi hàn lín xué shì. chū, fāng yǒng tài zhōng àn zōng zhèng dié, duàn zì wǔ dé, yǐ zhāo mù xì chéng zhuàn yǒng tài xīn pǔ èr shí piān. jǐng yīn zhào duì, dì tàn xīn pǔ xiáng xī, zhào jǐng jùn zhí yǒng tài hòu shì zhuì chéng zhī. fù wèi shí piān, hù bù gōng bǐ zhá bǐng liào. qiān zhōng shū shè rén. wǔ zōng lì, zhuǎn lǐ bù shì láng. jǐng wéi rén kuān xìn, hǎo jiē shì, chēng rén zhī zhǎng, yóu qí mén zhě tā rì jiē xiǎn yú shì. huì chāng èr nián, zài zhǔ gòng bù, zuò qí zi zhāo huì, biǎn xìn zhōu sī mǎ, zhōng chēn zhōu cì shǐ.
子璟,字德辉。宝历初,第进士、宏词,三迁监察御史。时郊庙告祭,吏部以 杂品摄上公。璟据开元、元和诏书,太尉以宰相摄事,司空、司徒以仆射、尚书、 师、傅摄,馀司不及差限,请如旧制,从之。累迁吏部员外郎。文宗开成初,为翰 林学士。初,芳永泰中按宗正牒,断自武德,以昭穆系承撰《永泰新谱》二十篇。 璟因召对,帝叹《新谱》详悉,诏璟攟摭永泰后事缀成之。复为十篇,户部供笔札 禀料。迁中书舍人。武宗立,转礼部侍郎。璟为人宽信,好接士,称人之长,游其 门者它日皆显于世。会昌二年,再主贡部,坐其子招贿,贬信州司马,终郴州刺史。
miǎn, zì jìng shū. bó xué fù wén cí, qiě shì shǐ guān, fù zǐ bìng jū jí xián yuàn. lì yòu bǔ quē shǐ guǎn xiū zhuàn. zuò shàn liú yàn, biǎn bā zhōu sī hù cān jūn. hái wèi tài cháng bó shì. zhāo dé wáng huáng hòu bēng, miǎn yǔ zhāng jiàn yì huáng tài zǐ yí yī jìn wèi zú kū chú fú, zuǒ bǔ quē mù zhì qǐng yī lǐ qī ér chú, miǎn yì jiàn yòng. dé zōng jì qīn jiāo, zhòng shèn cí shì, dòng jī diǎn lǐ. miǎn yǐ lì bù láng zhōng shè tài cháng bó shì, yǔ jiàn jí sī fēng láng zhōng xú dài cāng bù láng zhōng lù zhì xiū chì yí jǔ. dì yí jiāo miào měi shēng zhé qù jiàn lǚ jí xiàng jiàn chǐ cùn zhù yǔ qīng zhòng, miǎn jù lǐ yǐ duì, běn mò xiáng míng, tiān zǐ jiā yì.
冕,字敬叔。博学富文辞,且世史官,父子并居集贤院。历右补阙、史馆修撰。 坐善刘晏,贬巴州司户参军。还为太常博士。昭德王皇后崩,冕与张荐议皇太子宜 依晋魏卒哭除服,左补阙穆质请依礼期而除,冕议见用。德宗既亲郊,重慎祠事, 动稽典礼。冕以吏部郎中摄太常博士,与荐及司封郎中徐岱、仓部郎中陆质修饬仪 矩。帝疑郊庙每升辄去剑履及象剑尺寸、祝语轻重,冕据礼以对,本末详明,天子 嘉异。
jiǔ zhī, yǐ lùn yì jìn qiè, zhí zhèng bù shàn, chū wèi wù zhōu cì shǐ. shí sān nián, jiān yù shǐ zhōng chéng fú jiàn guān chá shǐ. zì yǐ jiǔ shū chì, yòu xìng zào juàn, bù néng wú hèn, nǎi shàng biǎo qǐ dài, qiě tuī míng cháo jìn zhī yì, yuē: " chén qiè gǎn jiāng hàn cháo zōng zhī yì, lù míng jūn chén zhī yàn, sòng shēng zhī zuò, wáng dào běn shǐ. guó jiā zì bīng xìng, bù huáng yì lǐ, fāng mù wèi cháo, yàn lè jiǔ quē. chén xiàn yī qiè zhī zhì, lì wú cháo jí, mù bù dǔ cháo tíng zhī lǐ, ěr bù wén zōng miào zhī lè, zú bù jiàn xuān chí zhī dì, shí yǒu èr nián yú zī yǐ. fū cháo huì, lǐ zhī běn yě. táng yú zhī zhì, qún hòu sì cháo, yǐ míng chù zhì. shāng zhōu zhī shèng, wǔ suì yī jiàn, yǐ kǎo zhì dù. hàn fǎ, sān zài shàng jì, yǐ huì kè zuì. shèng táng jī gǔ, tiān xià cháo jí, sān kǎo yī jiàn, jiē yǐ shí yuè shàng jì jīng shī, shí yī yuè lǐ jiàn, huì shàng shū shěng yìng kǎo jī shì, yuán rì chén gòng fěi, jí yú kǎo táng, chàng qí kǎo dì, jìn xián yǐ xìng shàn, jiǎn bù xiào yǐ chù è. zì ān shǐ luàn cháng, shǐ yǒu zhuān dì sì fāng duō gù, shǐ yǒu bù cháo róng chén shì xiǎn, huò bù huǐ guò. chén tiǎn mù yǔ zhī jì, fèn bù cháo zhī chén, sī yī rù jìn, shuài xiān tiān xià, shǐ jūn chén zhī yì, qīn ér bù shū cháo jìn zhī lǐ, fèi ér fù jǔ. chéng kǒng fù xīn, kè xiān zhāo lù, jìn lǐ bù zhǎn, chén zhī yōu yě. bǐ wén zhū jiàng shuài wáng mò zhě zhòng, chén zì dàn hé dé yǐ kān jiǔ cháng. xiāng guó, rén qíng zhī bù wàng yě quē tíng, chén zǐ suǒ liàn yě cháo jìn, guó jiā dà lǐ yě. sān zhě, chén zhī dà yuàn." biǎo lèi shàng, qí cí āi qiē, dé zōng xǔ hái. huì miǎn zòu mǐn zhōng běn nán cháo xù mù dì, kě xī yáng mǎ, zhì mù qū yú dōng yuè, míng wàn ān jiān, yòu zhì wǔ qū yú quán zhōu, xī suǒ bù nèi mǎ lǘ niú yáng hé wàn yú yóu chù zhī. bù jīng shí, sǐ hào lüè jǐn, fù diào chōng zhī, mín jiān yuàn kǔ. zuò zhèng wú zhuàng, dài hái. zú, zèng gōng bù shàng shū.
久之,以论议劲切,执政不善,出为婺州刺史。十三年,兼御史中丞、福建观 察使。自以久疏斥,又性躁狷,不能无恨,乃上表乞代,且推明朝觐之意,曰: “臣窃感《江汉》朝宗之谊,《鹿鸣》君臣之宴,颂声之作,王道本始。国家自兵 兴,不遑议礼,方牧未朝,宴乐久缺。臣限一切之制,例无朝集,目不睹朝廷之礼, 耳不闻宗庙之乐,足不践轩墀之地,十有二年于兹矣。夫朝会,礼之本也。唐、虞 之制,群后四朝,以明黜陟。商、周之盛,五岁一见,以考制度。汉法,三载上计, 以会课最。圣唐稽古,天下朝集,三考一见,皆以十月上计京师,十一月礼见,会 尚书省应考绩事,元日陈贡棐,集于考堂,唱其考第,进贤以兴善,简不肖以黜恶。 自安史乱常,始有专地;四方多故,始有不朝;戎臣恃险,或不悔过。臣忝牧圉之 寄,愤不朝之臣,思一入觐,率先天下,使君臣之义,亲而不疏;朝觐之礼,废而 复举。诚恐负薪,溘先朝露,觐礼不展,臣之忧也。比闻诸将帅亡殁者众,臣自惮 何德以堪久长。乡国,人情之不忘也;阙庭,臣子所恋也;朝觐,国家大礼也。三 者,臣之大愿。”表累上,其辞哀切,德宗许还。会冕奏闽中本南朝畜牧地,可息 羊马,置牧区于东越,名万安监,又置五区于泉州,悉索部内马驴牛羊合万馀游畜 之。不经时,死耗略尽,复调充之,民间怨苦。坐政无状,代还。卒,赠工部尚书。
shěn jì jì, sū zhōu wú rén. jīng xué gāi míng. lì bù shì láng yáng yán yǎ shàn zhī, jì zhí zhèng, jiàn jì jì yǒu liáng shǐ cái, zhào bài zuǒ shí qiǎn shǐ guǎn xiū zhuàn.
沈既济,苏州吴人。经学该明。吏部侍郎杨炎雅善之,既执政,荐既济有良史 才,召拜左拾遣、史馆修撰。
chū, wú jīng zhuàn guó shǐ, wèi zé tiān běn jì, cì gāo zōng xià. jì jì zòu yì, yǐ wéi:" zé tiān huáng hòu jìn yǐ qiáng yǒu, tuì fēi dé ràng, shǐ chén zhuī shū, dāng chēng wéi tài hòu, bù yí yuē shàng. zhōng zōng suī jiàng jū fān dǐ, ér tǐ yuán jì dài, běn wú jūn yě, yí chēng huáng dì, bù yí yuē lú líng wáng. ruì zōng zài jǐng lóng qián, tiān mìng wèi jí, jiǎ lín dà bǎo, yú yì wú míng, yí yuē xiāng wáng, wèi róng yuē dì. qiě zé tiān gǎi zhōu zhēng shuò, lì qī miào, tiān mìng gé yǐ. jīn yǐ zhōu cè táng, liè wéi dì jì, kǎo yú lǐ jīng, shì wèi luàn míng. zhōng zōng sì wèi zài tài hòu qián, ér xù nián zhì jì fǎn jū qí xià, fāng zhī jī xī gōng, shì wèi bù zhì. xī hàn gāo hòu chēng zhì, dú yǒu wáng zhū lǚ wèi fù hàn yuē, wú qiān dǐng gé mìng shì, shí xiào huì yǐ mò, zi fēi liú shì, bù jì lǚ hòu, shàng shuí yǔ zāi? yì zhě yóu wèi bù kě. kuàng zhōng zōng yǐ shǐ nián jí wèi, jì nián fù zuò, suī zūn míng zhōng duó, ér tiān mìng wèi gǎi, zú yǐ shǒu shì biǎo nián, hé suǒ jū hé ér liè wéi èr jì? lǔ zhāo gōng zhī chū, chūn qiū suì shū qí jū yuē:' gōng zài gān hóu.' jūn zài, suī shī wèi, bù gǎn fèi yě. qǐng shěng tiān hòu jì hé zhōng zōng jì, měi suì shǒu, bì shū xiào hé zài suǒ yǐ tǒng zhī, yuē:' huáng dì zài fáng líng, tài hòu xíng qí shì, gǎi mǒu zhì.' jì chēng zhōng zōng ér shì shù tài hòu, míng bù shī zhèng, lǐ bù wéi cháng yǐ. fū zhèng míng suǒ yǐ zūn wáng shì, shū fǎ suǒ yǐ guān hòu sì. qiě tài hòu yí zhì, zì qù dì hào, jí xiào hé shàng shì, kāi yuán cè mìng, ér hòu zhī míng bù yì. jīn fù líng pèi miào, jiē yǐ hòu lǐ, ér dú chéng tǒng yú dì, shì yǒu sī bù shí zhèng, shī xiān zhǐ. ruò hòu xìng shì míng huì cái yì zhì lüè bēng zàng rì yuè, yí rù huáng hòu chuán, tí qí piān yuē zé tiān shùn shèng wǔ huáng hòu yún." yì bù xíng.
初,吴兢撰国史,为《则天本纪》,次高宗下。既济奏议,以为:“则天皇后 进以强有,退非德让,史臣追书,当称为太后,不宜曰上。中宗虽降居籓邸,而体 元继代,本吾君也,宜称皇帝,不宜曰庐陵王。睿宗在景龙前,天命未集,假临大 宝,于谊无名,宜曰相王,未容曰帝。且则天改周正朔,立七庙,天命革矣。今以 周厕唐,列为帝纪,考于《礼经》,是谓乱名。中宗嗣位在太后前,而叙年制纪反 居其下,方之跻僖公,是谓不智。昔汉高后称制,独有王诸吕为负汉约,无迁鼎革 命事,时孝惠已殁,子非刘氏,不纪吕后,尚谁与哉?议者犹谓不可。况中宗以始 年即位,季年复祚,虽尊名中夺,而天命未改,足以首事表年,何所拘阂而列为二 纪?鲁昭公之出,《春秋》岁书其居曰:‘公在乾侯。’君在,虽失位,不敢废也。 请省《天后纪》合《中宗纪》,每岁首,必书孝和在所以统之,曰:‘皇帝在房陵, 太后行其事,改某制。’纪称中宗而事述太后,名不失正,礼不违常矣。夫正名所 以尊王室,书法所以观后嗣。且太后遗制,自去帝号,及孝和上谥,开元册命,而 后之名不易。今祔陵配庙,皆以后礼,而独承统于帝,是有司不时正,失先旨。若 后姓氏名讳、才艺智略、崩葬日月,宜入皇后传,题其篇曰《则天顺圣武皇后》云。” 议不行。
dé zōng lì, ruì yú zhì. jiàn zhōng èr nián, zhào zhōng shū mén xià liǎng shěng, fēn zhì dài zhào guān sān shí, yǐ jiàn guān gù guān ruò tóng zhèng shì shè jiǔ pǐn yǐ shàng zhě, shì pǐn gěi fèng, zhì bǐng xì gàn lì shí qì guǎn yǔ xī yǒu chà quán gōng qián shōu zi, shàn yòng dù. jì jì jiàn yuē:" jīn rì zhī zhì, huàn zài guān fán, bù huàn yuán shǎo huàn bù wèn, bù huàn wú rén. liǎng shěng guān zì cháng shì jiàn yì bǔ quē shí yí sì shí yuán, rì zhǐ liǎng rén dài duì, quē yuán èr shí yī yuán wèi bǔ. ruò wèi jiàn guān bù zú yǔ yì, zé dāng gèng xuǎn qí rén. ruò guǎng cōng míng yǐ shōu yān zhì, xiān bǔ qí quē, hé shì guān wài zhì guān? fū zhì qián qǔ xī, yǒu sī zhī quán zhì, fēi jīng zhì fǎ. jīn zhì yuán sān shí, dà dǐ fèi yuè bù jiǎn bǎi wàn, yǐ xī zhǔn běn, xū èr qiān wàn dé xī bǎi wàn, pèi hù èr bǎi, yòu dāng fù chú qí jiā, qiě dé rù liú, suǒ sǔn yóu shén. jīn guān fǔ dà bìng, jiē yán bǎi sī xī qián huǐ shì pò chǎn, jī fǔ xiàn, wèi yǒu yǐ gé. chén jì tiān xià cái fù hào yì dà zhě wéi èr shì: yī bīng zī, èr guān fèng. zì tā fèi shí bù dàng èr zhě yī. suǒ yǐ lí rén zhòng kùn, zhù zhóu kōng xū. hé zé? sì fāng xíng shì, bīng wèi kě qù, zī fèi suī guǎng, bù huò yǐ wèi zhī. yòu yì yǐ xián guān rǒng shí, qí bì nài hé? jí jiù ér zhì yóu kě, ruò zhī hé jiā yān?" shì suì qǐn.
德宗立,锐于治。建中二年,诏中书、门下两省,分置待诏官三十,以见官、 故官若同正、试、摄九品以上者,视品给俸,至禀饩、干力、什器、馆宇悉有差; 权公钱收子,赡用度。既济谏曰:“今日之治,患在官烦,不患员少;患不问,不 患无人。两省官自常侍、谏议、补阙、拾遗四十员,日止两人待对,缺员二十一员 未补。若谓见官不足与议,则当更选其人。若广聪明以收淹滞,先补其缺,何事官 外置官?夫置钱取息,有司之权制,非经治法。今置员三十,大抵费月不减百万, 以息准本,须二千万得息百万,配户二百,又当复除其家,且得入流,所损尤甚。 今关辅大病,皆言百司息钱毁室破产,积府县,未有以革。臣计天下财赋耗斁大者 唯二事:一兵资,二官俸。自它费十不当二者一。所以黎人重困,杼轴空虚。何则? 四方形势,兵未可去,资费虽广,不获已为之。又益以闲官冗食,其弊奈何?藉旧 而置犹可,若之何加焉?”事遂寝。
yán dé zuì, jì jì zuò biǎn chù zhōu sī hù cān jūn. hòu rù cháo, wèi lǐ bù yuán wài láng. zú. zhuàn jiàn zhōng shí lù, shí chēng qí néng.
炎得罪,既济坐贬处州司户参军。后入朝,位礼部员外郎。卒。撰《建中实录》, 时称其能。
zi chuán shī. chuán shī, zì zi yán. cái xíng yǒu yú, néng zhì chūn qiū, gōng shū, yǒu kǎi fǎ. shǎo wèi dù yòu suǒ qì. zhēn yuán mò, jǔ jìn shì. shí jǐ shì zhōng xǔ mèng róng lǐ bù shì láng quán dé yú lè wǎn gǔ shì, hào" quán xǔ". dé yú chēng zhī yú mèng róng, mèng róng yuē:" wǒ gù rén zǐ, hé bù guò wǒ?" chuán shī wǎng jiàn, xiè yuē:" wén zhī zhàng rén, tuō zhōng dì, zé lèi gōng jǔ yǐ, gù bù gǎn jìn.." mèng róng yuē:" rú zi, kě shǐ wǒ jí xián yì zi, bù kě shǐ zi yīn jiù jiàn wǒ." suì zhuó dì. dé yú mén shēng qī shí rén, tuī wèi yán zi.
子传师。传师,字子言。材行有馀,能治《春秋》,工书,有楷法。少为杜佑 所器。贞元末,举进士。时给事中许孟容、礼部侍郎权德舆乐挽毂士,号“权、许”。 德舆称之于孟容,孟容曰:“我故人子,盍不过我?”传师往见,谢曰:“闻之丈 人,脱中第,则累公举矣,故不敢进。。”孟容曰:“如子,可使我急贤诣子,不 可使子因旧见我。”遂擢第。德舆门生七十人,推为颜子。
fù dēng zhì kē, shòu tài zǐ jiào shū láng, yǐ hù wèi zhí shǐ guǎn, zhuǎn yòu shí yí zuǒ bǔ quē shǐ guǎn xiū zhuàn, qiān sī mén yuán wài láng, zhī zhì gào. zhào rù hàn lín wéi xué shì, gǎi zhōng shū shè rén. hàn lín quē chéng zhǐ, cì dāng chuán shī, mù zōng yù miàn mìng, cí yuē:" xué shì yuàn cháng cān tiān zǐ mì yì, cì wèi zǎi xiàng, chén zì zhī bì bù néng, yuàn zhì rén yī fāng, wèi bì xià zhǎng yǎng zhī." yīn chēng jí chū. dì qiǎn zhōng shǐ dūn zhào. lǐ dé yù sù yǔ shàn, kāi xiǎo zhūn qiè, zhōng bù chū. suì yǐ běn guān jiān shǐ zhí. é chū wèi hú nán guān chá shǐ.
复登制科,授太子校书郎,以鄠尉直史馆,转右拾遗、左补阙、史馆修撰,迁 司门员外郎,知制诰。召入翰林为学士,改中书舍人。翰林缺承旨,次当传师,穆 宗欲面命,辞曰:“学士、院长参天子密议,次为宰相,臣自知必不能,愿治人一 方,为陛下长养之。”因称疾出。帝遣中使敦召。李德裕素与善,开晓谆切,终不 出。遂以本官兼史职。俄出为湖南观察使。
fāng chuán shī yǔ xiū xiàn zōng shí lù, wèi chéng, jiān xiū dù yuán yǐng yīn jiàn yán:" zhāng shuō líng hú huán zài wài guān lùn cì guó shū, jīn gǎo shǐ cán kè, qǐng fù chuán shī jí guān xià chéng zhī." zhào kě.
方传师与修《宪宗实录》,未成,监修杜元颖因建言:“张说、令狐峘在外官 论次国书,今藁史残课,请付传师即官下成之。”诏可。
bǎo lì èr nián, rù bài shàng shū yòu chéng. fù chū jiāng xī guān chá shǐ, xǐ xuān zhōu. chuán shī yú lì zhì míng, lì bù gǎn wǎng. shèn zhòng xíng fǎ, měi duàn yù, zhào mù fǔ píng chù, qīng zhòng jǐn hé nǎi lùn jué. cháng zé dǐ lì yǐn lún, chí lǔ bù jí shì, guān shǔ lǚ bái yì zhī, chuán shī yuē:" shǐ wú chū cháng ān, jiè lún yuē:' kě quē shì, bù kě duō shì.' lún rú shì zú yǐ." gù suǒ lì yǐ lián jìng wén. rù wèi lì bù shì láng, zú, nián wǔ shí jiǔ, zèng shàng shū.
宝历二年,入拜尚书右丞。复出江西观察使,徙宣州。传师于吏治明,吏不敢 罔。慎重刑法,每断狱,召幕府平处,轻重尽合乃论决。尝择邸吏尹伦,迟鲁不及 事,官属屡白易之,传师曰:“始吾出长安,诫伦曰:‘可阙事,不可多事。’伦 如是足矣。”故所莅以廉靖闻。入为吏部侍郎,卒,年五十九,赠尚书。
chuán shī xìng yí cuì wú jìng, gèng èr zhèn shí nián, wú shū huì rù quán jiā. chū bài guān, zǎi xiàng yù yǐ yīn sī tuō mù fǔ zhě, chuán shī gù jù yuē:" chéng ěr, yuàn bà suǒ shòu." gù qí liáo zuǒ rú lǐ jǐng ràng xiāo zhì dù mù, jí dāng shí xuǎn yún. zhì jiā bù wēi yán, guī mén zì huà. xiōng dì zǐ xìng, shǔ wú qīn shū, yī fú yǐn shí rú yī. wèn xiǎng yīn jiā gù rén, tǎng wú chǔ qián, yù zhái yǐ zàng.
传师性夷粹无竞,更二镇十年,无书贿入权家。初拜官,宰相欲以姻私托幕府 者,传师固拒曰:“诚尔,愿罢所授。”故其僚佐如李景让、萧寘、杜牧,极当时 选云。治家不威严,闺门自化。兄弟子姓,属无亲疏,衣服饮食如一。问饷姻家故 人,帑无储钱,鬻宅以葬。
zi xún, zì chéng zhī, yì néng wén cí, huì chāng chū dì jìn shì, bǔ wèi nán wèi. lèi qiān zhōng shū shè rén, chū wèi zhè dōng guān chá shǐ, chú hù bù shì láng, pàn dù zhī. xián tōng sì nián, wèi zhāo yì jié dù shǐ, zhì shàng jiǎn yì, rén jiē biàn ān. nú sī shì ér, xún jiāng lù zhī, nú jù, jié yá jiāng wèi luàn, yè gōng xún, miè qí jiā. zèng bīng bù shàng shū zuǒ sàn qí cháng shì. liú tóng dài wéi jié dù, chí zhì, kū nú xīn, jì qí líng zuò.
子询,字诚之,亦能文辞,会昌初第进士,补渭南尉。累迁中书舍人,出为浙 东观察使,除户部侍郎,判度支。咸通四年,为昭义节度使,治尚简易,人皆便安。 奴私侍儿,询将戮之,奴惧,结牙将为乱,夜攻询,灭其家。赠兵部尚书、左散骑 常侍。刘潼代为节度,驰至,刳奴心,祭其灵坐。
zàn yuē: táng xìng, shǐ guān bǐng bǐ zhòng yǐ. rán chuí sān bǎi nián, yè jù shì cóng, jiǎn cè ná fán, qí jiān jù dào zài xìng, tú diǎn fén yì, dà zhōng yǐ hòu, shǐ lù bù cún. suī lùn zhù zhī rén, suí shì póu duō, ér shū chuǎn cán yú, běn mò diān dǎo. gù shèng zhǔ xián chén, pàn rén nìng zi, shàn è gǔ gǔ, yǒu suǒ wèi jǐn, kě wèi yǒng kài zhě yǐ. yòu jiù shǐ zhī wén, wěi niàng bù gāng, qiǎn zé rù lǐ, jiǎn zé jí lòu. níng dāng shí rú zhě yǒu suǒ huì ér bù dé chěng yé? huò yīn qiǎn réng sú bù zú yú wén yě? yì yǒu dài yú hòu qǔ dāng ér xíng yuǎn yé? hé zhī jǐ yǐ lái, gōng hē gǔ rén ér zhuō yú yòng jǐ yú! zì hán yù wèi shùn zōng shí lù, yì zhě hòng rán bù xī, zú cuàn dìng wú wán piān, nǎi zhī wèi shǐ zhě yì nán yán zhī. yóu xià bù néng cuò cí yú chūn qiū, guǒ kě xìn yǐ!
赞曰:唐兴,史官秉笔众矣。然垂三百年,业巨事丛,简策挐繁,其间巨盗再 兴,图典焚逸,大中以后,史录不存。虽论著之人,随世裒掇,而疏舛残余,本末 颠倒。故圣主贤臣,叛人佞子,善恶汩汩,有所未尽,可为永忾者矣。又旧史之文, 猥酿不纲,浅则入俚,简则及漏。宁当时儒者有所讳而不得骋耶?或因浅仍俗不足 于文也?亦有待于后取当而行远耶?何知几以来,工诃古人而拙于用己欤!自韩愈 为《顺宗实录》,议者閧然不息,卒窜定无完篇,乃知为史者亦难言之。游、夏不 能措辞于《春秋》,果可信已!