wén yì shàng
文艺上
táng yǒu tiān xià sān bǎi nián, wén zhāng wú lǜ sān biàn. gāo zǔ tài zōng, dà nàn shǐ yí, yán jiāng zuǒ yú fēng, chī jù huì zhāng, chuāi hé dī áng, gù wáng yáng wèi zhī bó. xuán zōng hǎo jīng shù, qún chén shāo yàn diāo tuàn, suǒ lǐ zhì, chóng yǎ chù fú, qì yì xióng hún, zé yàn xǔ shàn qí zōng. shì shí, táng xìng yǐ bǎi nián, zhū rú zhēng zì míng jiā. dà lì zhèng yuán jiān, měi cái bèi chū, rǔ jì dào zhēn, hán yǒng shèng yá, yú shì hán yù chàng zhī, liǔ zōng yuán lǐ áo huáng fǔ shí děng hé zhī, pái zhú bǎi jiā, fǎ dù sēn yán, dǐ lì jìn wèi, shàng yà hàn zhōu, táng zhī wén wán rán wèi yī wáng fǎ, cǐ qí jí yě. ruò shì cóng chóu fèng zé lǐ jiào sòng zhī wèn shěn quán qī wáng wéi, zhì cè zé cháng gǔn yáng yán lù zhì quán dé yú wáng zhòng shū lǐ dé yù, yán shī zé dù fǔ lǐ bái yuán zhěn bái jū yì liú yǔ xī, jué guài zé lǐ hè dù mù lǐ shāng yǐn, jiē zhuō rán yǐ suǒ zhǎng wèi yī shì guān, qí kě shàng yǐ.
唐有天下三百年,文章无虑三变。高祖、太宗,大难始夷,沿江左余风,絺句 绘章,揣合低卬,故王、杨为之伯。玄宗好经术,群臣稍厌雕彖,索理致,崇雅 黜浮,气益雄浑,则燕、许擅其宗。是时,唐兴已百年,诸儒争自名家。大历、正 元间,美才辈出,擩哜道真,涵泳圣涯,于是韩愈倡之,柳宗元、李翱、皇甫湜等 和之,排逐百家,法度森严,抵轹晋、魏,上轧汉、周,唐之文完然为一王法,此 其极也。若侍从酬奉则李峤、宋之问、沈佺期、王维,制册则常衮、杨炎、陆贽、 权德舆、王仲舒、李德裕,言诗则杜甫、李白、元稹、白居易、刘禹锡,谲怪则李 贺、杜牧、李商隐,皆卓然以所长为一世冠,其可尚已。
rán cháng yán zhī, fū zǐ zhī mén yǐ wén xué wéi xià kē, hé zāi? gài tiān zhī fù yǔ, yú jūn zǐ xiǎo rén wú cháng fēn, wéi néng zhě dé zhī, gù hào yī yì. zì zhōng zhì yǐ huán, shì yǐ qǔ bài zhě yǒu zhī, péng jiān shì wěi zhě yǒu zhī, yuàn wàng shàn guó zhě yǒu zhī. ruò jūn zǐ zé bù rán, zì néng yǐ gōng yè xíng shí guāng míng yú shí, yì bù yī yú lì yán ér chuí bù fǔ, yǒu rú bù dé shì, gù qiě chǎn yì yōu yóu, yì bù jí pái, yuàn bù jí fěi, ér bù wàng nà jūn yú shàn, gù kě guì yě. jīn dàn qǔ yǐ wén zì míng zhě wéi wén yì piān, ruò wéi yìng wù shěn yà zhī yán fáng zǔ yǒng xuē néng zhèng gǔ děng, qí lèi shàng duō, jiē bān bān yǒu wén zài rén jiān, shǐ jiā yì qí xíng shì, gù fú dé ér shù yún.
然尝言之,夫子之门以文学为下科,何哉?盖天之付与,于君子小人无常分, 惟能者得之,故号一艺。自中智以还,恃以取败者有之,朋奸饰伪者有之,怨望讪 国者有之。若君子则不然,自能以功业行实光明于时,亦不一于立言而垂不腐,有 如不得试,固且阐绎优游,异不及排,怨不及诽,而不忘纳君于善,故可贵也。今 但取以文自名者为《文艺篇》,若韦应物、沈亚之、阎防、祖咏、薛能、郑谷等, 其类尚多,皆班班有文在人间,史家逸其行事,故弗得而述云。
yuán lǎng, qí xiān yōng zhōu cháng ān rén. fù shū, shì chén wèi shàng shū zuǒ pú yè. lǎng zài chén wèi mì shū láng, jiāng zǒng yóu qì zhī. hòu zhǔ wén qí cái, zhào wèi yuè fù yī piān, sǎ rán wú liú sī, hòu zhǔ yuē:" xiè zhuāng bù dé dú měi yú qián yǐ." fù zhào wèi zhī cǎo jiā lián èr sòng, tàn shǎng yóu hòu. lèi qiān tài zǐ xiǎn mǎ dé jiào diàn xué shì. chén wáng rù suí, lì shàng shū yí cáo láng.
袁朗,其先雍州长安人。父枢,仕陈为尚书左仆射。朗在陈为秘书郎,江总尤 器之。后主闻其才,诏为《月赋》一篇,洒然无留思,后主曰:“谢庄不得独美于 前矣。”复诏为《芝草》、《嘉莲》二颂,叹赏尤厚。累迁太子洗马、德教殿学士。 陈亡入隋,历尚书仪曹郎。
wǔ dé chū, yǐn tài zǐ yǔ qín wáng qí wáng xiāng qīng, zhēng zhì míng chén yǐ zì zhù. tài zǐ yǒu zhān shì lǐ gāng dòu guǐ shù zǐ péi jǔ zhèng shàn guǒ yǒu hè dé rén xiǎn mǎ wèi zhēng zhōng shè rén wáng guī shè rén xú shī mó lǜ gèng lìng ōu yáng xún diǎn shàn jiān rèn càn zhí diǎn shū fāng táng lín lǒng xī gōng fǔ jì jiǔ wéi tǐng jì shì cān jūn shì yǔ bào zuǒ lǐng dà dū dū fǔ zhǎng shǐ táng xiàn qín wáng yǒu yǒu yú zhì níng jì shì cān jūn shì fáng xuán líng yú shì nán yán sī lǔ zī yì cān jūn shì dòu lún xiāo jǐng bīng cáo dù rú huì kǎi cáo chǔ suì liáng shì cáo dài zhòu yán lì dé cān jūn shì xuē yuán jìng cài yǔn gōng zhǔ bù xuē shōu lǐ dào xuán diǎn qiān sū gàn wén xué yáo sī lián chǔ liàng dūn huáng gōng fǔ wén xué yán shī gǔ yòu yuán shuài fǔ sī mǎ xiāo yǔ xíng jūn yuán shuài fǔ zhǎng shǐ qū tū tōng sī mǎ dòu dàn tiān cè fǔ zhǎng shǐ táng jiǎn sī mǎ fēng lún jūn zī jì jiǔ sū shì zhǎng bīng cáo cān jūn shì dù yān cāng cáo lǐ shǒu sù cān jūn shì yán xiāng shí qí wáng yǒu jì shì cān jūn shì róng jiǔ sī hù cáo wǔ shì yì diǎn qiān péi xuān yǎn, lǎng wéi wén xué. cóng fù dì chéng xù yì yǒu míng, wáng zhào wèi wén xué guǎn xué shì. lǎng lèi fēng rǔ nán xiàn nán, zài zhuǎn jǐ shì zhōng. zú, tài zōng wèi fèi cháo yī rì, wèi gāo shì lián yuē: " lǎng rèn qiǎn ér xìng jǐn hòu, shǐ rén dào xī." zhào gěi sàng fèi, cún wèn qí jiā.
武德初,隐太子与秦王、齐王相倾,争致名臣以自助。太子有詹事李纲、窦轨、 庶子裴矩、郑善果、友贺德仁、洗马魏征、中舍人王珪、舍人徐师谟、率更令欧阳 询、典膳监任璨、直典书坊唐临、陇西公府祭酒韦挺、记室参军事庾抱、左领大都 督府长史唐宪;秦王有友于志宁、记室参军事房玄龄、虞世南、颜思鲁、谘议参军 事窦纶、萧景、兵曹杜如晦、铠曹褚遂良、士曹戴胄、阎立德、参军事薛元敬、蔡 允恭、主簿薛收、李道玄、典签苏干、文学姚思廉、褚亮、敦煌公府文学颜师古、 右元帅府司马萧瑀、行军元帅府长史屈突通、司马窦诞、天策府长史唐俭、司马封 伦、军谘祭酒苏世长、兵曹参军事杜淹、仓曹李守素、参军事颜相时;齐王有记室 参军事荣九思、户曹武士逸、典签裴宣俨,朗为文学。从父弟承序亦有名,王召为 文学馆学士。朗累封汝南县男,再转给事中。卒,太宗为废朝一日,谓高士廉曰: “朗任浅而性谨厚,使人悼惜。”诏给丧费,存问其家。
lǎng yuǎn zǔ pāng, wèi hàn sī tú. zì pāng zhì lǎng fán shí èr shì, qí jiān wèi sī tú sī kōng zhě sì shì, shū yǐ chá jiē sǐ sòng nán, áng zhe jié qí liáng. shí lǎng zì yǐ zhōng wài rén wù wèi hǎi nèi guān, suī láng yá wáng shì zhǒng wèi gōng qīng, tè yǐ lèi cháo zuǒ mìng yǒu gōng, bǐ bù wéi wǔ.
朗远祖滂,为汉司徒。自滂至朗凡十二世,其间位司徒、司空者四世,淑、顗、 察皆死宋难,昂著节齐、梁。时朗自以中外人物为海内冠,虽琅邪王氏踵为公卿, 特以累朝佐命有功,鄙不为伍。
lǎng sūn yì, shén gōng zhōng wèi sū zhōu cì shǐ. sī mǎ zhāng pèi zhě, shì zhōng wén guàn zi, cháng bái yì yuē:" zhōu dé yī zhǎng shǐ, lǒng xī lǐ dǎn, tiān xià jiǎ mén yě." yì yuē:" fū mén hù zhě, lì shì míng jié wèi tiān xià suǒ gāo, lǎo fū shì yě. shān dōng rén shàng hūn gòu, qiú lù lì ěr, zhì jiàn wēi shòu mìng, zé wú rén yān, hé zú shàng xié?" pèi dà cán.
朗孙谊,神功中为苏州刺史。司马张沛者,侍中文瓘子,尝白谊曰:“州得一 长史,陇西李亶,天下甲门也。”谊曰:“夫门户者,历世名节为天下所高,老夫 是也。山东人尚婚媾,求禄利耳,至见危受命,则无人焉,何足尚邪?”沛大惭。
chéng xù wèi qí wáng yuán jí fǔ xué shì, fǔ fèi, bǔ jiàn chāng lìng. zhì shàng cí jiǎn, lì mín huái dé. gāo zōng zhī wèi jìn wáng yě, tài zōng chóng xuǎn liáo shǔ, wèn liáng chén míng chén zǐ dì shuí kě zhě. cén wén běn yuē:" xī chén wáng, bǎi sī bēn sàn, yǒu yuán xiàn zhě, cháo fú lì hòu zhǔ bàng, bái rèn bù bì yě. wáng shì chōng cuàn suí, qún chén biǎo quàn jìn, ér xiàn zi jǐ shì zhōng chéng jiā chēng jí bù kěn shǔ. jīn qí shǎo zǐ chéng xù, fēng cāo qīng liàng, wú kuì xiān liè." dì nǎi zhào bài jìn wáng yǒu jiān shì dú, jiā hóng wén guǎn xué shì, zú.
承序为齐王元吉府学士,府废,补建昌令。治尚慈简,吏民怀德。高宗之为晋 王也,太宗崇选僚属,问梁、陈名臣子弟谁可者。岑文本曰:“昔陈亡,百司奔散, 有袁宪者,朝服立后主傍,白刃不避也。王世充篡隋,群臣表劝进,而宪子给事中 承家称疾不肯署。今其少子承序,风操清亮,无愧先烈。”帝乃召拜晋王友、兼侍 读,加弘文馆学士,卒。
lǎng cóng zǔ dì lì zhēn, chén zhōng shū lìng jìng sūn, gāo zōng shí wéi tài cháng bó shì zhōu wáng shì dú. jí wáng lì wèi tài zǐ, bǎi guān shàng lǐ, dì yù dà huì qún chén mìng fù hé yàn xuān zhèng diàn, shè jiǔ bù jì sàn lè. lì zhēn shàng shū jiàn, yǐ wéi: " qián diàn lù mén, fēi mìng fù yàn huì chàng yōu jìn yù zhī suǒ, qǐng xǐ mìng fù bié diàn, jiǔ bù jì cóng zuǒ yòu mén rù, bà sàn lè bù jìn." dì nà zhī. jì huì, dì chuán zhào lì zhēn yuē:" qīng yì yè zhōng gěng, néng kàng shū guī zhèn zhī shī, bù hòu cì wú yǐ quàn néng zhě." nǎi cì wù bǎi duàn. zhuó cí bù yuán wài láng, zú. zhōng zōng lì, yǐ jiù ēn zhuī zèng mì shū shǎo jiān.
朗从祖弟利贞,陈中书令敬孙,高宗时为太常博士、周王侍读。及王立为太子, 百官上礼,帝欲大会群臣、命妇合宴宣政殿,设九部伎、散乐。利贞上疏谏,以为: “前殿路门,非命妇宴会、倡优进御之所,请徙命妇别殿,九部伎从左右门入,罢 散乐不进。”帝纳之。既会,帝传诏利贞曰:“卿奕叶忠鲠,能抗疏规朕之失,不 厚赐无以劝能者。”乃赐物百段。擢祠部员外郎,卒。中宗立,以旧恩追赠秘书少 监。
hè dé rén, yuè zhōu shān yīn rén. fù lǎng, zhōng chén sàn qí cháng shì. dé rén yǔ cóng xiōng dé jī shī shì zhōu hóng zhèng, yǐ wén cí chēng, rén wéi yǔ yuē:" xué xíng kě shī hè dé jī, wén zhì bīn bīn hè dé rén." xiōng dì bā rén, shí bǐ hàn xún shì, tài shǒu pó yáng wáng bó shān gǎi suǒ jū gān pāng lǐ wèi gāo yáng yún.
贺德仁,越州山阴人。父朗,终陈散骑常侍。德仁与从兄德基师事周弘正,以 文辞称,人为语曰:“学行可师贺德基,文质彬彬贺德仁。”兄弟八人,时比汉荀 氏,太守鄱阳王伯山改所居甘滂里为高阳云。
shǐ, dé rén zài chén, wèi wú xīng wáng yǒu. rù suí, yáng sù jiàn qí cái, shòu yù zhāng wáng jì shì, wáng yù zhī hòu xǐ fēng qí, fù wèi fǔ shǔ. wáng fèi, guān lì dǐ zuì, ér dé rén yǐ zhōng jǐn huò shì, bǔ hé dōng sī fǎ cān jūn. sù yǔ yǐn tài zǐ shàn, gāo zǔ qǐ bīng, tài zǐ fēng lǒng xī gōng, yǐ dé rén wèi yǒu, yǔ bào wèi jì shì. é bìng qiān zhōng shè rén. yǐ nián qí bù gēng lì zhí, xǐ xiǎn mǎ, yǔ xiāo dé yán chén zi liáng jiē wèi dōng gōng xué shì. zhēn guān chū, qiān zhào wáng yǒu, zú.
始,德仁在陈,为吴兴王友。入隋,杨素荐其材,授豫章王记室,王遇之厚; 徙封齐,复为府属。王废,官吏抵罪,而德仁以忠谨获贳,补河东司法参军。素与 隐太子善,高祖起兵,太子封陇西公,以德仁为友,庾抱为记室。俄并迁中舍人。 以年耆不更吏职,徙洗马,与萧德言、陈子良皆为东宫学士。贞观初,迁赵王友, 卒。
cóng zǐ jì ái yì bó xué. gāo zōng shí, jì wèi tài zǐ xiǎn mǎ, yù xiū wǔ lǐ, ái lǜ gèng lìng jiān tài zǐ shì dú, jiē wèi chóng xián guǎn xué shì.
从子纪、敱亦博学。高宗时,纪为太子洗马,豫修五礼,敱率更令、兼太子侍 读,皆为崇贤馆学士。
bào zhě, chén yù shǐ zhōng chéng zhòng sūn. kāi huáng zhōng, wèi yán zhōu cān jūn. rù diào lì bù, shàng shū niú hóng gěi bǐ zhá, lìng zì xù, yuán bǐ ér chéng. wèi yuán dé tài zǐ xué shì, huì dí huáng sūn shēng, dà yàn, zuò zhōng xiàn sòng, tài zǐ jiē shǎng. jí zài lǒng xī fǔ, wén xí jiē chū qí shǒu.
抱者,陈御史中丞众孙。开皇中,为延州参军。入调吏部,尚书牛弘给笔札, 令自序,援笔而成。为元德太子学士,会嫡皇孙生,大宴,坐中献颂,太子嗟赏。 及在陇西府,文檄皆出其手。
cài yǔn gōng, jīng zhōu jiāng líng rén, hòu liáng zuǒ mín shàng shū dà yè zi. měi zī róng, gōng wèi shī. shì suí, lì qǐ jū shè rén. yáng dì yǒu suǒ fù, bì lìng fěng sòng. qiǎn jiào gōng rén, yǔn gōng chǐ zhī, shù chēng jí. shòu nèi shǐ shè rén, bǐ rù gōng, yīn cí, yáo shì shū chì. dì yù shì, jīng shì yǔ wén huà jí dòu jiàn dé, guī guó wèi qín wáng fǔ cān jūn wén xué guǎn xué shì. zhēn guān chū, chú tài zǐ xiǎn mǎ, zú, zhe hòu liáng chūn qiū.
蔡允恭,荆州江陵人,后梁左民尚书大业子。美姿容,工为诗。仕隋,历起居 舍人。炀帝有所赋,必令讽诵。遣教宫人,允恭耻之,数称疾。授内史舍人,俾入 宫,因辞,繇是疏斥。帝遇弑,经事宇文化及、窦建德,归国为秦王府参军、文学 馆学士。贞观初,除太子洗马,卒,著《后梁春秋》。
xiè yǎn, wèi zhōu wèi rén, běn xìng zhí lēi shì, zǔ xiào zhèng, shì běi qí wèi sàn qí cháng shì, gǎi xìng xiè. yǎn zài suí wèi sàn cóng zhèng yuán láng. zhēn guān chū, yìng zhào duì cè gāo dì, lì gāo líng zhǔ bù. tài zōng xìng dōng dōu, fāng gǔ luò huài luò yáng gōng, zhào qiú zhí yán, yǎn shàng shū chén dé shī, dì chēng shàn, yǐn wèi hóng wén guǎn zhí xué shì, qiān wèi wáng fǔ gōng cáo. cháng wèi chén yǐng fù èr piān, dì měi qí wén, zhào jiàn, yù yǎn zuò fù. xiān wèi xù yī piān, pō yán tiān xià yì ān gōng dé mào shèng yì, shòu yǎn shǐ fù. yǎn yuán dì zhǐ, míng piān yuē shù shèng, dì yuè, cì bó shù shí.
谢偃,卫州卫人,本姓直勒氏,祖孝政,仕北齐为散骑常侍,改姓谢。偃在隋 为散从正员郎。贞观初,应诏对策高第,历高陵主簿。太宗幸东都,方谷、洛坏洛 阳宫,诏求直言,偃上书陈得失,帝称善,引为弘文馆直学士,迁魏王府功曹。尝 为《尘》、《影赋》二篇,帝美其文,召见,欲偃作赋。先为序一篇,颇言天下乂 安、功德茂盛意,授偃使赋。偃缘帝指,名篇曰《述圣》,帝悦,赐帛数十。
chū, dì jí wèi, zhí zhōng shū shěng zhāng yùn gǔ shàng dà bǎo zhēn, fěng dì yǐ mín wèi ér wèi huái, qí cí tǐng qiè, zhuó dà lǐ chéng. yǎn yòu xiàn wéi huáng chéng dé fù, qí xù dà lüè yán:" zhì wàng luàn, ān wàng wēi, yì wàng láo, dé wàng shī, sì zhě rén zhǔ mò bù rán. jié yǐ yáo tái wèi lì, ér bù wù nán cháo zhī huò yīn xīn yǐ xiàng zhù wèi huá, ér bù zhī mù yě zhī bài. shì yǐ shèng rén chù gōng shì zé sī qián wáng suǒ yǐ wáng, cháo wàn guó zé sī jǐ suǒ yǐ zūn, xún fǔ kù zé sī jīn suǒ yǐ dé, shì gōng chén zé sī qí fǔ zuǒ zhī shǐ, jiàn míng jiàng zé sī yòng lì zhī chū, rú cǐ zé rén wú yì xīn, tiān xià hé huàn hū bù huà zāi? dàn xíng zhī yáo shùn, mù shī zhī jié zhòu, qǐ yì rén zāi?" qí fù gài guī dì chéng gōng ér zì chù zhì nán yún. yòu zhuàn yù dié zhēn jì yǐ quàn fēng shàn. shí lǐ bǎi yào gōng shī, ér yǎn shàn fù, shí rén chēng" lǐ shī xiè fù". fǔ fèi, zhōng xiāng tán lìng.
初,帝即位,直中书省张蕴古上《大宝箴》,讽帝以民畏而未怀,其辞挺切, 擢大理丞。偃又献《惟皇诚德赋》,其序大略言:“治忘乱,安忘危,逸忘劳,得 忘失,四者人主莫不然。桀以瑶台为丽,而不悟南巢之祸;殷辛以象箸为华,而不 知牧野之败。是以圣人处宫室则思前王所以亡,朝万国则思己所以尊,巡府库则思 今所以得,视功臣则思其辅佐之始,见名将则思用力之初,如此则人无易心,天下 何患乎不化哉?旦行之尧、舜,暮失之桀、纣,岂异人哉?”其赋盖规帝成功而自 处至难云。又撰《玉谍真纪》以劝封禅。时李百药工诗,而偃善赋,时人称“李诗 谢赋”。府废,终湘潭令。
yùn gǔ, huán shuǐ rén. mǐn shū chuán, xiǎo shì wù, wén shàn dāng shí. hòu zuò shì zhū.
蕴古,洹水人。敏书传,晓世务,文擅当时。后坐事诛。
cuī xìn míng, qīng zhōu yì dōu rén. gāo zǔ guāng bó, shì hòu wèi wèi qī bīng shàng shū. xìn míng zhī shēng, wǔ yuè wǔ rì rì fāng zhōng, yǒu yì què míng jí tíng shù, tài shǐ lìng shǐ liáng wèi zhàn yuē:" wǔ yuè wèi huǒ, huǒ zhǔ lí, lí wèi wén, rì zhōng, wén zhī shèng yě, què wǔ sè ér míng, cǐ ér jiāng yǐ wén xiǎn. rán què lèi wēi, wèi dài bù gāo xié." jí zhǎng, qiáng jì, měi wén zhāng. xiāng rén gāo xiào jī cháng yǔ rén yuē:" cuī shēng cái fù, wèi yī shí guān, dàn hèn wèi bú dào ěr." suí dà yè zhōng, wèi yáo chéng lìng. dòu jiàn dé jiàn hào, ér xìn míng zú dì jìng sù zhě, wèi zéi hóng lú qīng, zì wèi dé yì, yǔ xìn míng yuē:" xià wáng yīng wǔ, yǒu jǔ tiān xià xīn, shì nǚ qiǎng fù ér zhì bù kě shǔ. xiōng bù yǐ cǐ shí lì gōng lì shì, qǐ suǒ wèi jiàn jǐ bù qí zhōng rì hū?" dá yuē:" xī shēn xū hǎi yú diào shī, néng gù qí jié. ěr yù wú qū shēn zéi zhōng qiú dǒu shāo xié?" suì yú chéng qù, yǐn tài háng shān. zhēn guān liù nián, yǒu zhào jí jiā bài xìng shì chéng. qiān qín chuān lìng, zú.
崔信明,青州益都人。高祖光伯,仕后魏为七兵尚书。信明之生,五月五日日 方中,有异雀鸣集庭树,太史令史良为占曰:“五月为火,火主《离》,《离》为 文,日中,文之盛也,雀五色而鸣,此儿将以文显。然雀类微,位殆不高邪。”及 长,强记,美文章。乡人高孝基尝语人曰:“崔生才富,为一时冠,但恨位不到耳。” 隋大业中,为尧城令。窦建德僭号,而信明族弟敬素者,为贼鸿胪卿,自谓得意, 语信明曰:“夏王英武,有举天下心,士女襁负而至不可数。兄不以此时立功立事, 岂所谓见几不俟终日乎?”答曰:“昔申胥海隅钓师,能固其节。尔欲吾屈身贼中 求斗筲邪?”遂逾城去,隐太行山。贞观六年,有诏即家拜兴势丞。迁秦川令,卒。
xìn míng jiǎn kàng, yǐ mén wàng zì fù, cháng jīn qí wén, wèi guò lǐ bǎi yào, yì zhě bù xǔ. yáng zhōu lù shì cān jūn zhèng shì yì zhě, yì ào jù, shù tiāo qīng wǔ wù, yù xìn míng jiāng zhōng, wèi yuē:" wén gōng yǒu' fēng luò wú jiāng lěng', yuàn jiàn qí yú." xìn míng xīn rán duō chū zhòng piān, shì yì lǎn wèi zhōng, yuē:" suǒ jiàn bù dǎi suǒ wén!" tóu zhū shuǐ, yǐn zhōu qù.
信明蹇亢,以门望自负,尝矜其文,谓过李百药,议者不许。扬州录事参军郑 世翼者,亦骜倨,数恌轻忤物,遇信明江中,谓曰:“闻公有‘枫落吴江冷’,愿 见其余。”信明欣然多出众篇,世翼览未终,曰:“所见不逮所闻!”投诸水,引 舟去。
shì yì, zhèng zhōu xíng yáng rén, zhōu yí tóng dà jiàng jūn jìng dé sūn. zhēn guān shí, zuò yuàn bàng liú sǐ guī zhōu. zhuàn jiāo yóu chuán, xíng yú shì.
世翼,郑州荥阳人,周仪同大将军敬德孙。贞观时,坐怨谤流死巂州。撰《交 游传》,行于世。
xìn míng zǐ dōng rì, wǔ hòu shí wèi huáng mén shì láng, wèi kù lì wū sǐ.
信明子冬日,武后时位黄门侍郎,为酷吏诬死。
liú yán yòu, xú zhōu péng chéng rén. bó fù yìn zhī, shǎo zhì xué, yǔ sūn wàn shòu lǐ bǎi yào xiāng yǒu shàn. wǔ dé zhōng, dù yān jiàn wèi xìn dōu lìng, yǒu huì zhèng. yǒng huī chū, yǐ zhù zuò láng hóng wén guǎn xué shì yǔ líng hú dé fēn yáng rén qīng děng zhuàn cì guó shǐ bìng shí lù, yǐ láo fēng yáng chéng xiàn nán. zhōng chǔ zhōu cì shǐ.
刘延祐,徐州彭城人。伯父胤之,少志学,与孙万寿、李百药相友善。武德中, 杜淹荐为信都令,有惠政。永徽初,以著作郎、弘文馆学士与令狐德棻、阳仁卿等 撰次国史并实录,以劳封阳城县男。终楚州刺史。
yán yòu zhuó jìn shì, bǔ wèi nán wèi, yǒu lì néng, zhì dì yī. lǐ jī jiè zhī yuē:" zi chūn qiū shǎo ér yǒu měi míng, yí shāo zì yì, wú wéi chū rén shàng." yán yòu qīn nà. hòu jiǎn jiào sī bīn shǎo qīng, fēng xuē xiàn nán.
延祐擢进士,补渭南尉,有吏能,治第一。李勣戒之曰:“子春秋少而有美名, 宜稍自抑,无为出人上。”延祐钦纳。后检校司宾少卿,封薛县男。
xú jìng yè bài, zhào yán yòu chí jié dào jūn. shí lì yì jìng yè suǒ shǔ wǔ pǐn guān shū sǐ, liù pǐn liú, yán yòu wèi wū xié kě chá yǐ qíng, nǎi lùn shòu wǔ pǐn guān dāng liú, liù pǐn yǐ xià chú míng, quán yòu shén zhòng. bài jī zhōu cì shǐ, zhuǎn ān nán dū hù. jiù lǐ hù suì bàn zū, yán yòu zé quán rù, zhòng shǐ yuàn, móu luàn. yán yòu zhū qí qú lǐ sì xiān, ér yú dǎng dīng jiàn děng suì pàn, hé zhòng wéi ān nán fǔ. chéng zhōng bīng shǎo bù zhī, yīng lěi dài yuán. guǎng zhōu dà zú féng zi yóu xìng lì gōng, àn bīng bù chū, yán yòu yù hài. guì zhōu sī mǎ cáo xuán jìng jìn bīng tǎo jiàn, zhǎn zhī.
徐敬业败,诏延祐持节到军。时吏议敬业所署五品官殊死,六品流,延祐谓诬 胁可察以情,乃论授五品官当流,六品以下除名,全宥甚众。拜箕州刺史,转安南 都护。旧俚户岁半租,延祐责全入,众始怨,谋乱。延祐诛其渠李嗣仙,而余党丁 建等遂叛,合众围安南府。城中兵少不支,婴垒待援。广州大族冯子猷幸立功,按 兵不出,延祐遇害。桂州司马曹玄静进兵讨建,斩之。
yán yòu cóng dì cáng qì, gāo zōng shí wéi shì yù shǐ. wèi wèi qīng yù chí bǎo lín xié rén wéi qiè, cáng qì hé hái zhī, bǎo lín sī qǐng dì zhǐ qí hái, fán zài hé zài zhǐ. cáng qì yuē:" fǎ wèi tiān xià xiàn héng, wàn mín suǒ gòng, bì xià yòng shě yáo qíng, fǎ hé suǒ shī? jīn bǎo lín sī qǐng, bì xià cóng zhī chén gōng hé, bì xià yì cóng zhī. jīn rì cóng, míng rì gǎi, xià hé suǒ zūn? bǐ pǐ fū pǐ fù yóu dàn shī xìn, kuàng tiān zǐ hū!" dì nǎi zhào kě, rán nèi xián zhī, bù yuè yě. shāo qiān bǐ bù yuán wài láng. jiān chá yù shǐ wèi yuán zhōng chēng qí xián, dì yù zhuó rèn wèi lì bù shì láng, wèi xuán tóng jǔ yuē:" bǐ shǒu dào bù dǔ zhě, ān yòng zhī?" suì chū wèi sòng zhōu sī mǎ, zú.
延祐从弟藏器,高宗时为侍御史。卫尉卿尉迟宝琳胁人为妾,藏器劾还之,宝 琳私请帝止其还,凡再劾再止。藏器曰:“法为天下县衡,万民所共,陛下用舍繇 情,法何所施?今宝琳私请,陛下从之;臣公劾,陛下亦从之。今日从,明日改, 下何所遵?彼匹夫匹妇犹惮失信,况天子乎!”帝乃诏可,然内衔之,不悦也。稍 迁比部员外郎。监察御史魏元忠称其贤,帝欲擢任为吏部侍郎,魏玄同沮曰:“彼 守道不笃者,安用之?”遂出为宋州司马,卒。
zi zhī róu, xìng jiǎn jìng, měi fēng yí. jū qīn sàng, lú mù cè, zhào zhù quē biǎo zhī. lì guó zǐ sī yè, lèi qiān gōng bù shàng shū. kāi yuán liù nián, hé nán dà shuǐ, zhào zhī róu chí yì chá mín jí kǔ jí lì shàn è, suǒ biǎo chén zhōu cì shǐ wéi sì lì rǔ zhōu cì shǐ cuī rì yòng yǎn zhōu cì shǐ wéi yuán guī fú lí lìng qí wú xū děng, zhǐ èr shí qī rén yǒu zhì zhuàng. jiǔ zhī, qiān tài zǐ bīn kè, fēng péng chéng xiàn hóu. zhì shì, gěi quán lù zhōng shēn. yí lìng báo zàng, zǔ zài fú yòng jiē zì chǔ qí fèi. zèng tài zǐ shǎo bǎo, shì yuē wén. dì zhī jǐ, bié yǒu chuán.
子知柔,性简静,美风仪。居亲丧,庐墓侧,诏筑阙表之。历国子司业,累迁 工部尚书。开元六年,河南大水,诏知柔驰驿察民疾苦及吏善恶,所表陈州刺史韦 嗣立、汝州刺史崔日用、兗州刺史韦元珪、符离令綦毋顼等,止二十七人有治状。 久之,迁太子宾客,封彭城县侯。致仕,给全禄终身。遗令薄葬,祖载服用皆自处 其费。赠太子少保,谥曰文。弟知几,别有传。
zhāng chāng líng, jì zhōu nán gōng rén. yǔ xiōng chāng zōng jiē yǐ wén zì míng, zhōu yù jǔ xiù cái, chāng líng yǐ kē fèi jiǔ, gù ràng. gèng jǔ jìn shì, yǔ wáng gōng zhì qí míng, jiē wèi kǎo gōng yuán wài láng wáng shī dàn suǒ chù. tài zōng wèn qí gù, dá yuē: " chāng líng děng huá ér shǎo shí, qí wén fú mí, fēi lìng qì yě. qǔ zhī zé hòu shēng quàn mù, luàn bì xià fēng yǎ." dì rán zhī.
张昌龄,冀州南宫人。与兄昌宗皆以文自名,州欲举秀才,昌龄以科废久,固 让。更举进士,与王公治齐名,皆为考功员外郎王师旦所绌。太宗问其故,答曰: “昌龄等华而少实,其文浮靡,非令器也。取之则后生劝慕,乱陛下风雅。”帝然 之。
zhēn guān mò, cuì wēi gōng chéng, xiàn sòng què xià, zhào jiàn, shì xī bīng zhào, shǎo xuǎn chéng wén. dì dà yuè, jiè zhī yuē:" xī mí héng pān yuè jīn jǐ ào wù, bù de sǐ. qīng cái bù jiǎn èr rén, yí jiàn yú qián, fù zhèn suǒ qiú." nǎi chì yú tōng shì shè rén lǐ gòng fèng. é wèi kūn shān dào jì shì, píng qiū cí lù bù wèi shì suǒ chēng. hè lán mǐn zhī zòu yù běi mén xiū zhuàn, zú.
贞观末,翠微宫成,献颂阙下,召见,试《息兵诏》,少选成文。帝大悦,戒 之曰:“昔祢衡、潘岳矜己慠物,不得死。卿才不减二人,宜鉴于前,副朕所求。” 乃敕于通事舍人里供奉。俄为昆山道记室,《平龟兹露布》为士所称。贺兰敏之奏 豫北门修撰,卒。
chāng zōng guān zhì tài zǐ shè rén xiū wén guǎn xué shì. zhuàn gǔ wén jì nián xīn chuán shù shí piān.
昌宗官至太子舍人、修文馆学士。撰《古文纪年新传》数十篇。
cuī xíng gōng, héng zhōu jǐng xíng rén. zǔ qiān zhī, shì běi qí, zhōng jù lù tài shǒu, xǐ zhàn lù quán. shǎo hào xué, táng jiǎn ài qí cái, qī yǐ nǚ, yīn qiàn zuò wén zòu. gāo zōng shí, lèi zhuǎn lì bù láng zhōng, yǐ shàn zhàn zòu, cháng jiān tōng shì shě rén nèi gòng fèng. zuò shì biǎn yóu ān lìng, yòu zhào wèi sī wén láng zhōng, yǔ lán tái shì láng lǐ huái yǎn bìng zhǔ cháo tíng dà diǎn cè.
崔行功,恒州井陉人。祖谦之,仕北齐,终钜鹿太守,徙占鹿泉。少好学,唐 俭爱其才,妻以女,因倩作文奏。高宗时,累转吏部郎中,以善占奏,常兼通事舍 人内供奉。坐事贬游安令,又召为司文郎中,与兰台侍郎李怀俨并主朝廷大典册。
chū, tài zōng mìng mì shū jiān wèi zhēng xiě sì bù qún shū, jiāng cáng nèi fǔ, zhì chóu zhèng sān shí yuán shū gōng bǎi yuán. zhēng xǐ zhí, yòu zhào yú shì nán yán shī gǔ zhǒng lǐng, gōng bù jiù. xiǎn qìng zhōng, bà chóu zhèng yuán, tīng shū gōng xiě yú jiā, sòng guān qǔ zhí, shǐ sàn guān suí fān kān zhèng. zhì shì zhào dōng tái shì láng zhào rén běn shè rén zhāng wén guàn jí xíng gōng huái yǎn xiāng cì chōng shǐ jiǎn jiào, zhì xiáng zhèng xué shì dài sàn guān. yǐ láo qiān lán tái shì láng, zú.
初,太宗命秘书监魏征写四部群书,将藏内府,置雠正三十员、书工百员。征 徙职,又诏虞世南、颜师古踵领,功不就。显庆中,罢雠正员,听书工写于家,送 官取直,使散官随番刊正。至是诏东台侍郎赵仁本、舍人张文瓘及行功、怀俨相次 充使检校,置详正学士代散官。以劳迁兰台侍郎,卒。
sūn xǐ, shàng dìng ān gōng zhǔ, wèi tài fǔ qīng. chū, zhǔ jiàng wáng tóng jiǎo, hòu jiàng xǐ, zhǔ zú, jiǎo zi yáo qǐng yǔ fù hé zàng. jǐ shì zhōng xià hóu xiān bó zòu" zhǔ yǔ wáng shì jué, sàng dāng hái cuī", zhào kě. xiān yóu chū wèi lú zhōu dū du.
孙铣,尚定安公主,为太府卿。初,主降王同皎,后降铣,主卒,皎子繇请与 父合葬。给事中夏侯铦驳奏“主与王氏绝,丧当还崔”,诏可。铦犹出为泸州都督。
xíng gōng xiōng zi xuán bié yǒu chuán.
行功兄子玄、别有传。
dù shěn yán, zì bì jiǎn, xiāng zhōu xiāng yáng rén, jìn zhēng nán jiāng jūn yù yuǎn yì. zhuó jìn shì, wèi xí chéng wèi. shì cái gāo, yǐ ào shì jiàn jí. sū wèi dào wèi tiān guān shì láng, shěn yán jí pàn, chū wèi rén yuē:" wèi dào bì sǐ." rén jīng wèn gù, dá yuē:" bǐ jiàn wú pàn, qiě xiū sǐ." yòu cháng yǔ rén yuē:" wú wén zhāng dāng de qū sòng zuò yá guān, wú bǐ dāng de wáng xī zhī běi miàn." qí jīn dàn lèi cǐ.
杜审言,字必简,襄州襄阳人,晋征南将军预远裔。擢进士,为隰城尉。恃才 高,以傲世见疾。苏味道为天官侍郎,审言集判,出谓人曰:“味道必死。”人惊 问故,答曰:“彼见吾判,且羞死。”又尝语人曰:“吾文章当得屈、宋作衙官, 吾笔当得王羲之北面。”其矜诞类此。
lèi qiān luò yáng chéng, zuò shì biǎn jí zhōu sī hù cān jūn. sī mǎ zhōu jì zhòng sī hù guō ruò nè gòu qí zuì, xì yù, jiāng shā zhī. jì zhòng děng jiǔ hān, shěn yán zi bìng nián shí sān, xiù rèn cì jì zhòng yú zuò, zuǒ yòu shā bìng. jì zhòng jiāng sǐ, yuē:" shěn yán yǒu xiào zǐ, wú bù zhī, ruò nè gù wù wǒ." shěn yán miǎn guān, hái dōng dōu. sū tǐng shāng bìng xiào liè, zhì qí mù, liú yǔn jì jì yǐ wén.
累迁洛阳丞,坐事贬吉州司户参军。司马周季重、司户郭若讷构其罪,系狱, 将杀之。季重等酒酣,审言子并年十三,袖刃刺季重于坐,左右杀并。季重将死, 曰:“审言有孝子,吾不知,若讷故误我。”审言免官,还东都。苏颋伤并孝烈, 志其墓,刘允济祭以文。
hòu wǔ hòu zhào shěn yán, jiāng yòng zhī, wèn yuē:" qīng xǐ fǒu?" shěn yán dǎo wǔ xiè, hòu lìng fù huān xǐ shī, tàn zhòng qí wén, shòu zhù zuò zuǒ láng, qiān shàn bù yuán wài láng. shén lóng chū, zuò jiāo tōng zhāng yì zhī, liú fēng zhōu. rù wèi guó zi jiān zhǔ bù xiū wén guǎn zhí xué shì, zú. dà xué shì lǐ jiào děng zòu qǐng jiā zèng, zhào zèng zhù zuò láng.
后武后召审言,将用之,问曰:“卿喜否?”审言蹈舞谢,后令赋《欢喜诗》, 叹重其文,授著作佐郎,迁膳部员外郎。神龙初,坐交通张易之,流峰州。入为国 子监主簿、修文馆直学士,卒。大学士李峤等奏请加赠,诏赠著作郎。
chū, shěn yán bìng shén, sòng zhī wèn wǔ píng yī děng shěng hòu hé rú, dá yuē" shèn wéi zào huà xiǎo ér xiāng kǔ, shàng hé yán? rán wú zài, jiǔ yā gōng děng, jīn qiě sǐ, gù dà wèi, dàn hèn bú jiàn tì rén" yún. shǎo yǔ lǐ jiào cuī róng sū wèi dào wéi wén zhāng sì yǒu, shì hào" cuī lǐ sū dù". róng zhī wáng, shěn yán wèi fú sī yún.
初,审言病甚,宋之问、武平一等省候何如,答曰“甚为造化小儿相苦,尚何 言?然吾在,久压公等,今且死,固大慰,但恨不见替人”云。少与李峤、崔融、 苏味道为文章四友,世号“崔、李、苏、杜”。融之亡,审言为服缌云。
cóng zǔ xiōng yì jiǎn, jiǔ suì néng zhǔ wén, zhǎng bó xué, wèi cén wén běn suǒ qì. zhuó jìn shì, bǔ wèi nán wèi. xián hēng chū, lì diàn zhōng shì yù shǐ. cháng dào yù lì bù shàng shū lǐ jìng xuán, bù bì, jìng xuán hèn, zhào wèi kǎo gōng yuán wài láng qū zhī. ér shì láng péi xíng jiǎn yǔ jìng xuán bù píng, gù yì jiǎn shàng shū yán jìng xuán zuì, jìng xuán yuē:" xiāng yáng ér qīng bó nǎi ěr." yīn zòu yì jiǎn xiǎn zào, gāo zōng nù, biǎn kāi zhōu sī mǎ.
从祖兄易简,九岁能属文,长博学,为岑文本所器。擢进士,补渭南尉。咸亨 初,历殿中侍御史。尝道遇吏部尚书李敬玄,不避,敬玄恨,召为考功员外郎屈之。 而侍郎裴行俭与敬玄不平,故易简上书言敬玄罪,敬玄曰:“襄阳儿轻薄乃尔。” 因奏易简险躁,高宗怒,贬开州司马。
shěn yán shēng zǐ xián, xián shēng fǔ.
审言生子闲,闲生甫。
fǔ, zì zi měi, shǎo pín bù zì zhèn, kè wú yuè qí zhào jiān. lǐ yōng qí qí cái, xiān wǎng jiàn zhī. jǔ jìn shì bù zhōng dì, kùn cháng ān.
甫,字子美,少贫不自振,客吴越、齐赵间。李邕奇其材,先往见之。举进士 不中第,困长安。
tiān bǎo shí sān zài, xuán zōng cháo xiàn tài qīng gōng, xiǎng miào jí jiāo, fǔ zòu fù sān piān. dì qí zhī, shǐ dài zhì jí xián yuàn, mìng zǎi xiàng shì wén zhāng, zhuó hé xī wèi, bù bài, gǎi yòu wèi lǜ fǔ zhòu cáo cān jūn. shù shàng fù sòng, yīn gāo zì chēng dào, qiě yán:" xiān chén shù yù yǐ lái, chéng rú shǒu guān shí yī shì, dài shěn yán, yǐ wén zhāng xiǎn zhōng zōng shí. chén lài xù yè, zì qī suì shǔ cí, qiě sì shí nián, rán yī bù gài tǐ, cháng jì shí yú rén, qiè kǒng zhuǎn sǐ gōu hè, fú wéi tiān zi āi lián zhī. ruò lìng zhí xiān chén gù shì, bá ní tú zhī jiǔ rǔ, zé chén zhī shù zuò suī bù zú gǔ chuī liù jīng, zhì shěn yù dùn cuò, suí shí mǐn gěi, yáng xióng méi gāo kě qǐ jí yě. yǒu chén rú cǐ, bì xià qí rěn qì zhī?"
天宝十三载,玄宗朝献太清宫,飨庙及郊,甫奏赋三篇。帝奇之,使待制集贤 院,命宰相试文章,擢河西尉,不拜,改右卫率府胄曹参军。数上赋颂,因高自称 道,且言:“先臣恕、预以来,承儒守官十一世,迨审言,以文章显中宗时。臣赖 绪业,自七岁属辞,且四十年,然衣不盖体,常寄食于人,窃恐转死沟壑,伏惟天 子哀怜之。若令执先臣故事,拔泥涂之久辱,则臣之述作虽不足鼓吹《六经》,至 沈郁顿挫,随时敏给,扬雄、枚皋可企及也。有臣如此,陛下其忍弃之?”
huì lù shān luàn, tiān zǐ rù shǔ, fǔ bì zǒu sān chuān. sù zōng lì, zì fū zhōu léi fú yù bēn xíng zài, wèi zéi suǒ de. zhì dé èr nián, wáng zǒu fèng xiáng shàng yè, bài yòu shí yí. yǔ fáng guǎn wèi bù yī jiāo, guǎn shí bài chén tāo xié, yòu yǐ kè dǒng tíng lán, bà zǎi xiàng. fǔ shàng shū yán:" zuì xì, bù yí miǎn dà chén." dì nù, zhào sān sī qīn wèn. zǎi xiàng zhāng gǎo yuē:" fǔ ruò dǐ zuì, jué yán zhě lù." dì nǎi jiě. fǔ xiè, qiě chēng:" guǎn zǎi xiàng zi, shǎo zì shù lì wèi chún rú, yǒu dà chén tǐ, shí lùn xǔ guǎn cái kān gōng fǔ, bì xià guǒ wěi ér xiāng zhī. guān qí shēn niàn zhǔ yōu, yì xíng yú sè, rán xìng shī yú jiǎn. kù shì gǔ qín, tíng lán tuō guǎn mén xià, pín jí hūn lǎo, yī yǐ wèi fēi, guǎn ài xī rén qíng, yī zhì diàn wū. chén tàn qí gōng míng wèi jiù, zhì qì cuò nǜ, jì bì xià qì xì lù dà, suǒ yǐ mào sǐ chēng shù, shè jìn jié jī, wéi wǔ shèng xīn. bì xià shè chén bǎi sǐ, zài cì hái gǔ, tiān xià zhī xìng, fēi chén dú méng." rán dì zì shì bù shèn shěng lù.
会禄山乱,天子入蜀,甫避走三川。肃宗立,自鄜州羸服欲奔行在,为贼所得。 至德二年,亡走凤翔上谒,拜右拾遗。与房琯为布衣交,琯时败陈涛斜,又以客董 廷兰,罢宰相。甫上疏言:“罪细,不宜免大臣。”帝怒,诏三司亲问。宰相张镐 曰:“甫若抵罪,绝言者路。”帝乃解。甫谢,且称:“琯宰相子,少自树立为醇 儒,有大臣体,时论许琯才堪公辅,陛下果委而相之。观其深念主忧,义形于色, 然性失于简。酷嗜鼓琴,廷兰托琯门下,贫疾昏老,依倚为非,琯爱惜人情,一至 玷污。臣叹其功名未就,志气挫衄,觊陛下弃细录大,所以冒死称述,涉近讦激, 违忤圣心。陛下赦臣百死,再赐骸骨,天下之幸,非臣独蒙。”然帝自是不甚省录。
shí suǒ zài kòu duó, fǔ jiā yù fū, mí nián jiān jù, rú ruò zhì è sǐ, yīn xǔ fǔ zì wǎng xǐng shì. cóng hái jīng shī, chū wèi huá zhōu sī gōng cān jūn. guān fǔ jī, zhé qì guān qù, kè qín zhōu, fù xīn cǎi xiàng lì zì jǐ. liú luò jiàn nán, jié lú chéng dū xī guō. zhào bǔ jīng zhào gōng cáo cān jūn, bù zhì. huì yán wǔ jié dù jiàn nán dōng xī chuān, wǎng yī yān. wǔ zài shuài jiàn nán, biǎo wèi cān móu, jiǎn jiào gōng bù yuán wài láng. wǔ yǐ shì jiù, dài fǔ shén shàn, qīn zhì qí jiā. fǔ jiàn zhī, huò shí bù jīn, ér xìng biǎn zào ào dàn, cháng zuì dēng wǔ chuáng, dèng shì yuē:" yán tǐng zhī nǎi yǒu cǐ ér!" wǔ yì bào měng, wài ruò bù wéi wǔ, zhōng xián zhī. yī rì yù shā fǔ jí zǐ zhōu cì shǐ zhāng yí, jí lì yú mén. wǔ jiàng chū, guān gōu yú lián sān, zuǒ yòu bái qí mǔ, bēn jiù dé zhǐ, dú shā yí. wǔ zú, cuī gàn děng luàn, fǔ wǎng lái zǐ kuí jiān.
时所在寇夺,甫家寓鄜,弥年艰窭,孺弱至饿死,因许甫自往省视。从还京师, 出为华州司功参军。关辅饥,辄弃官去,客秦州,负薪采橡栗自给。流落剑南,结 庐成都西郭。召补京兆功曹参军,不至。会严武节度剑南东、西川,往依焉。武再 帅剑南,表为参谋,检校工部员外郎。武以世旧,待甫甚善,亲至其家。甫见之, 或时不巾,而性褊躁傲诞,尝醉登武床,瞪视曰:“严挺之乃有此儿!”武亦暴猛, 外若不为忤,中衔之。一日欲杀甫及梓州刺史章彝,集吏于门。武将出,冠钩于帘 三,左右白其母,奔救得止,独杀彝。武卒,崔旰等乱,甫往来梓、夔间。
dà lì zhōng, chū qú táng, xià jiāng líng, sù yuán xiāng yǐ dēng héng shān, yīn kè lěi yáng. yóu yuè cí, dà shuǐ jù zhì, shè xún bù dé shí, xiàn lìng jù zhōu yíng zhī, nǎi dé hái. lìng cháng kuì niú zhì bái jiǔ, dà zuì, yī xī zú, nián wǔ shí jiǔ.
大历中,出瞿唐,下江陵,溯沅、湘以登衡山,因客耒阳。游岳祠,大水遽至, 涉旬不得食,县令具舟迎之,乃得还。令尝馈牛炙白酒,大醉,一昔卒,年五十九。
fǔ kuàng fàng bù zì jiǎn, hǎo lùn tiān xià dà shì, gāo ér bù qiè. shǎo yǔ lǐ bái qí míng, shí hào" lǐ dù". cháng cóng bái jí gāo shì guò biàn zhōu, jiǔ hān dēng chuī tái, kāng kǎi huái gǔ, rén mò cè yě. shù cháng kòu luàn, tǐng jié wú suǒ wū, wèi gē shī, shāng shí ráo ruò, qíng bù wàng jūn, rén lián qí zhōng yún.
甫旷放不自检,好论天下大事,高而不切。少与李白齐名,时号“李杜”。尝 从白及高适过汴州,酒酣登吹台,慷慨怀古,人莫测也。数尝寇乱,挺节无所污, 为歌诗,伤时桡弱,情不忘君,人怜其忠云。
zàn yuē: táng xìng, shī rén chéng chén suí fēng liú, fú mí xiāng jīn. zhì sòng zhī wèn shěn quán qī děng, yán chuāi shēng yīn, fú qiè bù chà, ér hào" lǜ shī", jìng xiāng xí yán. dǎi kāi yuán jiān, shāo cái yǐ yǎ zhèng, rán shì huá zhě zhì fǎn, hǎo lì zhě zhuàng wéi, rén dé yī gài, jiē zì míng suǒ zhǎng. zhì fǔ, hún hán wāng máng, qiān huì wàn zhuàng, jiān gǔ jīn ér yǒu zhī, tā rén bù zú, fǔ nǎi yàn yú, cán gāo shèng fù, zhān gài hòu rén duō yǐ. gù yuán zhěn wèi:" shī rén yǐ lái, wèi yǒu rú zi měi zhě." fǔ yòu shàn chén shí shì, lǜ qiè jīng shēn, zhì qiān yán bù shǎo shuāi, shì hào" shī shǐ". chāng lí hán yù yú wén zhāng shèn xǔ kě, zhì gē shī, dú tuī yuē:" lǐ dù wén zhāng zài, guāng yàn wàn zhàng zhǎng." chéng kě xìn yún.
赞曰:唐兴,诗人承陈、隋风流,浮靡相矜。至宋之问、沈佺期等,研揣声音, 浮切不差,而号“律诗”,竞相袭沿。逮开元间,稍裁以雅正,然恃华者质反,好 丽者壮违,人得一概,皆自名所长。至甫,浑涵汪茫,千汇万状,兼古今而有之, 它人不足,甫乃厌余,残膏賸馥,沾丐后人多矣。故元稹谓:“诗人以来,未有如 子美者。”甫又善陈时事,律切精深,至千言不少衰,世号“诗史”。昌黎韩愈于 文章慎许可,至歌诗,独推曰:“李、杜文章在,光焰万丈长。”诚可信云。
wáng bó, zì zǐ ān, jiàng zhōu lóng mén rén. liù suì shàn wén cí, jiǔ suì dé yán shī gǔ zhù hàn shū dú zhī, zuò zhǐ xiá yǐ tī qí shī. lín dé chū, liú xiáng dào xún xíng guān nèi, bó shàng shū zì chén, xiáng dào biǎo yú cháo, duì cè gāo dì. nián wèi jí guān, shòu cháo sàn láng, shù xiàn sòng què xià. pèi wáng wén qí míng, zhào shǔ fǔ xiū zhuàn, lùn cì píng tái mì lüè. shū chéng, wáng ài zhòng zhī. shì shí, zhū wáng dòu jī, bó xì wéi wén xí yīng wáng jī, gāo zōng nù yuē:" shì qiě jiāo gòu." chì chū fǔ.
王勃,字子安,绛州龙门人。六岁善文辞,九岁得颜师古注《汉书》读之,作 《指瑕》以擿其失。麟德初,刘祥道巡行关内,勃上书自陈,祥道表于朝,对策高 第。年未及冠,授朝散郎,数献颂阙下。沛王闻其名,召署府修撰,论次《平台秘 略》。书成,王爱重之。是时,诸王斗鸡,勃戏为文檄英王鸡,高宗怒曰:“是且 交构。”斥出府。
bó jì fèi, kè jiàn nán. cháng dēng gé kuì shān kuàng wàng, kǎi rán sī zhū gě liàng zhī gōng, fù shī jiàn qíng. wén guó zhōu duō yào cǎo, qiú bǔ cān jūn. yǐ cái líng jí, wèi liáo lì gòng jí. guān nú cáo dá dǐ zuì, nì bó suǒ, jù shì xiè, zhé shā zhī. shì jué dāng zhū, huì shè chú míng. fù fú zhì, yáo yōng zhōu sī gōng cān jūn zuò bó gù zuǒ qiān jiāo zhǐ lìng. bó wǎng shěng, dù hǎi nì shuǐ, jì ér zú, nián èr shí jiǔ.
勃既废,客剑南。尝登葛愦山旷望,慨然思诸葛亮之功,赋诗见情。闻虢州多 药草,求补参军。倚才陵藉,为僚吏共嫉。官奴曹达抵罪,匿勃所,惧事泄,辄杀 之。事觉当诛,会赦除名。父福畤,繇雍州司功参军坐勃故左迁交址令。勃往省, 度海溺水,痵而卒,年二十九。
chū, dào chū zhōng líng, jiǔ yuè jiǔ rì dū du dà yàn téng wáng gé, sù mìng qí xù zuò xù yǐ kuā kè, yīn chū zhǐ bǐ biàn qǐng kè, mò gǎn dāng, zhì bó, hàng rán bù cí. dū du nù, qǐ gēng yī, qiǎn lì cì qí wén zhé bào. yī zài bào, yǔ yì qí, nǎi jué rán yuē:" tiān cái yě!" qǐng suì chéng wén, jí huān bà. bó zhǔ wén, chū bù jīng sī, xiān mó mò shù shēng, zé hān yǐn, yǐn bèi fù miàn wò, jí wù, yuán bǐ chéng piān, bù yì yī zì, shí rén wèi bó wèi" fù gǎo". yóu xǐ zhù shū.
初,道出钟陵,九月九日都督大宴滕王阁,宿命其婿作序以夸客,因出纸笔遍 请客,莫敢当,至勃,沆然不辞。都督怒,起更衣,遣吏伺其文辄报。一再报,语 益奇,乃矍然曰:“天才也!”请遂成文,极欢罢。勃属文,初不精思,先磨墨数 升,则酣饮,引被覆面卧,及寤,援笔成篇,不易一字,时人谓勃为“腹稿”。尤 喜著书。
chū, zǔ tōng, suí mò jū bái niú xī jiào shòu, mén rén shén zhòng. cháng qǐ hàn wèi jǐn jìn zuò shū bǎi èr shí piān, yǐ xù gǔ shàng shū, hòu wáng qí xù, yǒu lù wú shū zhě shí piān, bó bǔ wán quē yì, dìng zhe èr shí wǔ piān. cháng wèi rén zi bù kě bù zhī yī, shí cháng ān cáo yuán yǒu mì shù, bó cóng zhī yóu, jǐn dé qí yào. cháng dú yì, yè mèng ruò yǒu gào zhě yuē:" yì yǒu tài jí, zi miǎn sī zhī." wù ér zuò yì fā huī shù piān, zhì jìn guà, huì bìng zhǐ. yòu wèi:" wáng zhě chéng tǔ wáng, shì wǔ shí, shù jǐn qiān nián chéng jīn wáng, shì sì shí jiǔ, shǔ jiǔ bǎi nián chéng shuǐ wáng, shì èr shí, shù liù bǎi nián chéng mù wáng, shì sān shí, shù bā bǎi nián chéng huǒ wáng, shì èr shí, shù qī bǎi nián. tiān dì zhī cháng yě. zì huáng dì zhì hàn, wǔ yùn shì zhōu, tǔ fù guī táng, táng yīng jì zhōu hàn, bù kě chéng zhōu suí duǎn zuò." nǎi chì wèi jìn yǐ jiàng fēi zhēn zhǔ zhèng tǒng, jiē wǔ xíng lì qì. suì zuò táng jiā qiān suì lì.
初,祖通,隋末居白牛溪教授,门人甚众。尝起汉、魏尽晋作书百二十篇,以 续古《尚书》,后亡其序,有录无书者十篇,勃补完缺逸,定著二十五篇。尝谓人 子不可不知医,时长安曹元有秘术,勃从之游,尽得其要。尝读《易》,夜梦若有 告者曰:“《易》有太极,子勉思之。”寤而作《易发挥》数篇,至《晋卦》,会 病止。又谓:“王者乘土王,世五十,数尽千年;乘金王,世四十九,数九百年; 乘水王,世二十,数六百年;乘木王,世三十,数八百年;乘火王,世二十,数七 百年。天地之常也。自黄帝至汉,五运适周,土复归唐,唐应继周、汉,不可承周、 隋短祚。”乃斥魏、晋以降非真主正统,皆五行沴气。遂作《唐家千岁历》。
wǔ hòu shí, lǐ sì zhēn qǐng yǐ zhōu hàn wèi èr wáng hòu, ér fèi zhōu suí, zhōng zōng fù yòng zhōu suí. tiān bǎo zhōng, tài píng jiǔ, shàng yán zhě duō yǐ guǐ yì jìn, yǒu cuī chāng zhě cǎi bó jiù shuō, shàng wǔ xíng yìng yùn lì, qǐng chéng zhōu hàn, fèi zhōu suí wèi rùn, yòu xiāng lǐ lín fǔ yì zàn yòu zhī. jí gōng qīng yì kě fǒu, jí xián xué shì wèi bāo qǐ jū shè rén yán bó yú shàng biǎo yuē:" dōu táng jí yì zhī xī, sì xīng jù yú wěi, tiān yì zhāo rán yǐ." yú shì xuán zōng xià zhào yǐ táng chéng hàn, chù suí yǐ qián dì wáng, fèi jiè xī gōng, zūn zhōu hàn wèi èr wáng hòu, yǐ shāng wèi sān kè, jīng chéng qǐ zhōu wǔ wáng hàn gāo zǔ miào. shòu cuī chāng tài zǐ zàn shàn dài fū, wèi bāo sī yú yuán wài láng. yáng guó zhōng wèi yòu xiāng, zì chēng suí zōng, jiàn yì fù yòng wèi wèi sān kè, zhōu suí wèi èr wáng hòu, xī jiè èr gōng fù jiù fēng, biǎn cuī chāng wū léi wèi, wèi bāo yè láng wèi, yán bó yú fú chuān wèi.
武后时,李嗣真请以周、汉为二王后,而废周、隋,中宗复用周、隋。天宝中, 太平久,上言者多以诡异进,有崔昌者采勃旧说,上《五行应运历》,请承周、汉, 废周、隋为闰,右相李林甫亦赞佑之。集公卿议可否,集贤学士卫包、起居舍人阎 伯玙上表曰:“都堂集议之夕,四星聚于尾,天意昭然矣。”于是玄宗下诏以唐承 汉,黜隋以前帝王,废介、酅公,尊周、汉为二王后,以商为三恪,京城起周武王、 汉高祖庙。授崔昌太子赞善大夫,卫包司虞员外郎。杨国忠为右相,自称隋宗,建 议复用魏为三恪,周、隋为二王后,酅、介二公复旧封,贬崔昌乌雷尉,卫包夜郎 尉,阎伯玙涪川尉。
bó xiōng jù, dì zhù, jiē dì jìn shì.
勃兄剧,弟助,皆第进士。
jù, cháng shòu zhōng wèi fèng gé shè rén, shòu chūn děng wǔ wáng chū gé, yǒu sī jù yí, wàng zài cè wén, qún chén yǐ zài, nǎi wù qí quē, zǎi xiàng shī sè. jù zhào wǔ lì zhí bǐ, fēn zhàn qí cí, càn rán jiē bì, rén rén jiē fú. xún jiā hóng wén guǎn xué shì, jiān zhī tiān guān shì láng. shǐ, péi xíng jiǎn diǎn xuǎn, jiàn jù yǔ sū wèi dào, yuē:" èr zi zhě, jiē quán héng cái." zhì shì yǔ yàn. jù sù shàn liú sī lǐ, yòng wèi jī zhōu cì shǐ, yǔ qí lián yào móu fǎn, jù yǔ xiōng jīng zhōu cì shǐ miǎn jí zhù jiē zuò zhū. shén lóng chū, zhào fù guān.
剧,长寿中为凤阁舍人,寿春等五王出阁,有司具仪,忘载册文,群臣已在, 乃寤其阙,宰相失色。剧召五吏执笔,分占其辞,粲然皆毕,人人嗟服。寻加弘文 馆学士,兼知天官侍郎。始,裴行俭典选,见剧与苏味道,曰:“二子者,皆铨衡 才。”至是语验。剧素善刘思礼,用为箕州刺史,与綦连耀谋反,剧与兄泾州刺史 勔及助皆坐诛。神龙初,诏复官。
zhù, zì zi gōng, qī suì sàng mǔ āi háo, lín lǐ wèi qì. jū fù yōu, huǐ gǔ lì. fú chú, wèi jiān chá yù shǐ lǐ xíng.
助,字子功,七岁丧母哀号,邻里为泣。居父忧,毁骨立。服除,为监察御史 里行。
chū, miǎn jù bó jiē zhe cái míng, gù dù yì jiǎn chēng" sān zhū shù", qí hòu zhù jié yòu yǐ wén xiǎn. jié zǎo zú. fú zhì shǎo zǐ quàn yì yǒu wén. fú zhì cháng chà hán sī yàn, sī yàn xì yuē:" wǔ zi yǒu mǎ pǐ, jūn yǒu yù ér pǐ, wáng jiā pǐ hé duō yé?" shǐ zhù chū qí wén, sī yàn yuē:" shēng zǐ ruò shì, kě kuā yě."
初,勔、剧、勃皆著才名,故杜易简称“三珠树”,其后助、劼又以文显。劼 早卒。福畤少子劝亦有文。福畤尝诧韩思彦,思彦戏曰:“武子有马癖,君有誉儿 癖,王家癖何多耶?”使助出其文,思彦曰:“生子若是,可夸也。”
bó yǔ yáng jiǒng lú zhào lín luò bīn wáng jiē yǐ wén zhāng qí míng, tiān xià chēng" wáng yáng lú luò" sì jié. jiǒng cháng yuē:" wú kuì zài lú qián, chǐ jū wáng hòu." yì zhě wèi rán.
勃与杨炯、卢照邻、骆宾王皆以文章齐名,天下称“王、杨、卢、骆”四杰。 炯尝曰:“吾愧在卢前,耻居王后。”议者谓然。
jiǒng, huá yīn rén. jǔ shén tóng, shòu jiào shū láng. yǒng lóng èr nián, huáng tài zǐ yǐ shì diàn, biǎo háo jùn chōng chóng wén guǎn xué shì, zhōng shū shì láng xuē yuán chāo jiàn jiǒng jí zhèng zǔ xuán dèng xuán tǐng cuī róng děng, zhào kě. qiān zhān shì sī zhí. é zuò cóng fù dì shén ràng yǔ xú jìng yè luàn, chū wèi zǐ zhōu sī fǎ cān jūn. qiān yíng chuān lìng, zhāng shuō yǐ zhēn zèng xíng, jiè qí kē. zhì guān, guǒ yǐ yán kù chēng, lì shāo wǔ yì, bàng shā zhī, bù wéi rén suǒ duō. zú guān xià, zhōng zōng shí zèng zhù zuò láng.
炯,华阴人。举神童,授校书郎。永隆二年,皇太子已释奠,表豪俊充崇文馆 学士,中书侍郎薛元超荐炯及郑祖玄、邓玄挺、崔融等,诏可。迁詹事司直。俄坐 从父弟神让与徐敬业乱,出为梓州司法参军。迁盈川令,张说以箴赠行,戒其苛。 至官,果以严酷称,吏稍忤意,搒杀之,不为人所多。卒官下,中宗时赠著作郎。
zhào lín, zì shēng zhī, fàn yáng rén. shí suì cóng cáo xiàn wáng yì fāng shòu cāng yǎ. diào dèng wáng fǔ diǎn qiān, wáng ài zhòng, wèi rén yuē:" cǐ wú zhī xiàng rú." diào xīn dū wèi, bìng qù guān, jū tài bái shān, dé fāng shì xuán míng gāo ěr zhī, huì fù sāng, hào ǒu, dān zhé chū, yóu shì jí yì shén. kè dōng lóng mén shān, bù yī lí gēng, péi jǐn zhī wéi fāng zhì fàn lǚ bīng děng shí shí gōng yī yào. jí shén, zú luán, yī shǒu yòu fèi, nǎi qù jù cí shān xià, mǎi yuán shù shí mǔ, shū yǐng shuǐ zhōu shě, fù yù wèi mù, yǎn wò qí zhōng. zhào lín zì yǐ dāng gāo zōng shí shàng lì, jǐ dú rú wǔ hòu shàng fǎ, jǐ dú huáng lǎo hòu fēng sōng shān, lǚ pìn xián shì, jǐ yǐ fèi. zhe wǔ bēi wén yǐ zì míng. bìng jì jiǔ, yǔ qīn shǔ jué, zì shěn yǐng shuǐ.
照邻,字升之,范阳人。十岁从曹宪、王义方授《苍》、《雅》。调邓王府典 签,王爱重,谓人曰:“此吾之相如。”调新都尉,病去官,居太白山,得方士玄 明膏饵之,会父丧,号呕,丹辄出,由是疾益甚。客东龙门山,布衣藜羹,裴瑾之、 韦方质、范履冰等时时供衣药。疾甚,足挛,一手又废,乃去具茨山下,买园数十 亩,疏颍水周舍,复豫为墓,偃卧其中。照邻自以当高宗时尚吏,己独儒;武后尚 法,己独黄老;后封嵩山,屡聘贤士,己已废。著《五悲文》以自明。病既久,与 亲属诀,自沈颍水。
bīn wáng, yì wū rén. qī suì néng fù shī. chū wèi dào wáng fǔ shǔ, cháng shǐ zì yán suǒ néng, bīn wáng bù dá. lì wǔ gōng zhǔ bù. péi xíng jiǎn wèi táo zhōu zǒng guǎn, biǎo zhǎng shū zòu, bù yīng, diào cháng ān zhǔ bù. wǔ hòu shí, shù shàng shū yán shì. xià chú lín hǎi chéng, yāng yāng bù dé zhì, qì guān qù. xú jìng yè luàn, shǔ bīn wáng wèi fǔ shǔ, wèi jìng yè chuán xí tiān xià, chì wǔ hòu zuì. hòu dú, dàn xī xiào, zhì" yī póu zhī tǔ wèi gàn, liù chǐ zhī gū ān zài", jué rán yuē:" shuí wèi zhī?" huò yǐ bīn wáng duì, hòu yuē:" zǎi xiàng ān dé shī cǐ rén!" jìng yè bài, bīn wáng wáng mìng, bù zhī suǒ zhī. zhōng zōng chāng, zhào qiú qí wén, de shù bǎi piān.
宾王,义乌人。七岁能赋诗。初为道王府属,尝使自言所能,宾王不答。历武 功主簿。裴行俭为洮州总管,表掌书奏,不应,调长安主簿。武后时,数上疏言事。 下除临海丞,鞅鞅不得志,弃官去。徐敬业乱,署宾王为府属,为敬业传檄天下, 斥武后罪。后读,但嘻笑,至“一抔之土未干,六尺之孤安在”,矍然曰:“谁 为之?”或以宾王对,后曰:“宰相安得失此人!”敬业败,宾王亡命,不知所之。 中宗昌,诏求其文,得数百篇。
tā rì, cuī róng yǔ zhāng shuō píng bó děng yuē:" bó wén zhāng hóng fàng, fēi cháng rén suǒ jí, jiǒng zhào lín kě yǐ qǐ zhī." shuō yuē:" bù rán. yíng chuān wén rú xiàn hé, zhuó zhī bù jié, yōu yú lú ér bù jiǎn wáng. chǐ jū hòu, xìn rán kuì zài qián, qiān yě."
它日,崔融与张说评勃等曰:“勃文章宏放,非常人所及,炯、照邻可以企之。” 说曰:“不然。盈川文如县河,酌之不竭,优于卢而不减王。耻居后,信然;愧在 前,谦也。”
kāi yuán zhōng, shuō yǔ xú jiān lùn jìn shì wén zhāng, shuō yuē:" lǐ jiào cuī róng xuē jì sòng zhī wèn zhī wén rú liáng jīn měi yù, wú shī bù kě. fù jiā mó rú gū fēng jué àn, bì lì wàn rèn, nóng yún yù xìng, zhèn léi jù fā, chéng kě wèi yě ruò shī yú láng miào, hài yǐ. yán cháo yǐn rú lì fú jìng zhuāng, yān gē zhào wǔ, guān zhě wàng pí, ruò lèi zhī fēng yǎ, zé zuì rén yǐ." jiān wèn:" jīn shì nài hé?" shuō yuē:" hán xiū zhī wén rú dà gēng xuán jiǔ, yǒu diǎn zé, báo zī wèi. xǔ jǐng xiān rú fēng jī nì lǐ, suī nóng huá kě ài, ér fá fēng gǔ. zhāng jiǔ líng rú qīng jiān sù liàn, shí jì shí yòng, ér jiǒng biān fú. wáng hàn rú qióng bēi yù jiǎ, suī làn rán kě zhēn, ér duō diàn quē." jiān wèi dǔ lùn yún.
开元中,说与徐坚论近世文章,说曰:“李峤、崔融、薛稷、宋之问之文如良 金美玉,无施不可。富嘉谟如孤峰绝岸,壁立万仞,浓云郁兴,震雷俱发,诚可畏 也;若施于廊庙,骇矣。阎朝隐如丽服靓妆,燕歌赵舞,观者忘疲,若类之《风》、 《雅》,则罪人矣。”坚问:“今世奈何?”说曰:“韩休之文如大羹玄酒,有典 则,薄滋味。许景先如丰肌腻理,虽穠华可爱,而乏风骨。张九龄如轻缣素练,实 济时用,而窘边幅。王翰如琼杯玉斝,虽烂然可珍,而多玷缺。”坚谓笃论云。
yuán wàn qǐng, hòu wèi jīng zhào wáng zǐ tuī yì. zǔ bái zé, wǔ dé zhōng, shì zhì liáng lì shí yī zhōu dū du, fēng xīn ān gōng. wàn qǐng qǐ jiā wèi tōng shì shè rén.
元万顷,后魏京兆王子推裔。祖白泽,武德中,仕至梁、利十一州都督,封新 安公。万顷起家为通事舍人。
cóng lǐ jī zhēng gāo lí, guǎn shū jì. jī mìng bié jiāng guō dài fēng yǐ zhōu shī fù píng rǎng, féng shī běn zài liáng jì zhī, bù jí qī. yù bào jī, ér kǒng wèi dié suǒ de, wàn qǐng wèi zuò lí hé shī yí jī. jī nù yuē:" jūn jī qiè jù, hé yòng shī wèi?" yù zhǎn dài fēng, wàn qǐng yán zhuàng, nǎi miǎn. yòu shǐ wàn qǐng cǎo xí ràng gāo lí, ér jī qí bù zhī shǒu yā lù zhī xiǎn, mò lí zhī bào yuē:" jǐn wén mìng." xǐ bīng gù shǒu, jūn bù dé rù. gāo zōng wén zhī, tóu wàn qǐng lǐng wài.
从李勣征高丽,管书记。勣命别将郭待封以舟师赴平壤,冯师本载粮继之,不 及期。欲报勣,而恐为谍所得,万顷为作离合诗遗勣。勣怒曰:“军机切遽,何用 诗为?”欲斩待封,万顷言状,乃免。又使万顷草檄让高丽,而讥其不知守鸭渌之 险,莫离支报曰:“谨闻命。”徙兵固守,军不得入。高宗闻之,投万顷岭外。
huì shè hái, wèi zhù zuò láng. wǔ hòu fěng dì zhào zhū rú lùn zhuàn jìn zhōng, wàn qǐng yǔ zhōu wáng fǔ hù cáo cān jūn fàn lǚ bīng miáo shén kè tài zǐ shè rén zhōu sī mào yòu shǐ hú chǔ bīn yǔ xuǎn, fán zhuàn liè nǚ zhuàn chén guǐ bǎi liáo xīn jiè lè shū děng jiǔ qiān yú piān. zhì cháo tíng yí yì biǎo shū jiē mì shǐ cān chù, yǐ fēn zǎi xiàng quán, gù shí wèi " běi mén xué shì". sī mào lǚ bīng shén kè gòng fèng zuǒ yòu, huò èr shí yú nián.
会赦还,为著作郎。武后讽帝召诸儒论撰禁中,万顷与周王府户曹参军范履冰、 苗神客、太子舍人周思茂、右史胡楚宾与选,凡撰《列女传》、《臣轨》、《百僚 新戒》、《乐书》等九千余篇。至朝廷疑议表疏皆密使参处,以分宰相权,故时谓 “北门学士”。思茂、履冰、神客供奉左右,或二十余年。
wàn qǐng mǐn wén cí, rán fàng dá bù zhì xì jiǎn, wú rú zhě fēng. wǔ hòu shí, lèi qiān fèng gé shì láng, zuò zhū.
万顷敏文辞,然放达不治细检,无儒者风。武后时,累迁凤阁侍郎,坐诛。
lǚ bīng zhě, hé nèi rén. chuí gǒng zhōng, lì luán tái tiān guān èr shì láng chūn guān shàng shū tóng fèng gé luán tái píng zhāng shì, jiān xiū guó shǐ. zài chū chū, zuò jǔ nì rén bèi shā.
履冰者,河内人。垂拱中,历鸾台天官二侍郎、春官尚书、同凤阁鸾台平章事, 兼修国史。载初初,坐举逆人被杀。
shén kè, dōng guāng rén, zhōng zhù zuò láng.
神客,东光人,终著作郎。
sī mào, zhāng nán rén, yǔ dì sī jūn zǎo zhī míng. lèi qiān lín tái shǎo jiān chóng wén guǎn xué shì. chuí gǒng zhōng, xià yù sǐ.
思茂,漳南人,与弟思钧早知名。累迁麟台少监、崇文馆学士。垂拱中,下狱 死。
chǔ bīn, qiū pǔ rén. zhǔ wén mǐn shén, bì jiǔ zhōng, rán hòu xià bǐ. gāo zōng mìng zuò wén, cháng yǐ jīn yín bēi léi jiǔ yǐn zhī, wén chéng zhé cì yān. jiā jū lǜ shěn yǐn, wú liú huì, fèi jǐn fù rù, dé cì ér chū, lèi wèi cháng. xìng zhòng shèn, wèi cháng yǔ jìn zhōng shì, rén jí qí zuì wèn zhī, yì shú shì bù dá. xún jiān chóng xián zhí xué shì, zú.
楚宾,秋浦人。属文敏甚,必酒中,然后下笔。高宗命作文,常以金银杯畾酒 饮之,文成辄赐焉。家居率沈饮,无留贿,费尽复入,得赐而出,类为常。性重慎, 未尝语禁中事,人及其醉问之,亦熟视不答。寻兼崇贤直学士,卒。
wàn qǐng sūn zhèng, xiū míng jié, zhuó míng jīng gāo dì, shòu jiān mén wèi bīng cáo cān jūn. jiù sūn tì yǔ tán wù lǐ, tàn jǐ bù dǎi. sù zōng chū, lì bù shàng shū cuī yù diǎn xuǎn, zhèng yǐ shū pàn dì yī zhào yì jīng shī, yǐ fù xún qiàn lǎo, cí jí miǎn. hé nán jié dù shǐ cuī guāng yuǎn biǎo zhì qí fǔ. shǐ sī míng xiàn hé luò, niǎn fù nì shān zhōng, zéi yǐ míng gòu, zhèng dù shì jí, wèi dì yuē:" zéi lù bù kě yǎng qīn, bǐ lì wú míng, nán miǎn yǐ, rán bù wū shēn ér sǐ, wú yóu shēng yě." zéi jì dé, yòu yǐ gāo wèi, chēn mù gù jù, xiōng dì jiē yù hài, fù wén, yǎng yào sǐ, lù rén wéi kū. shì píng, zhào lù fú jié shí yī xìng, ér zhèng wèi guān. zèng mì shū shǎo jiān, yǐ qí zi yì fāng wèi huá zhōu cān jūn.
万顷孙正,修名节,擢明经高第,授监门卫兵曹参军。舅孙逖与谭物理,叹己 不逮。肃宗初,吏部尚书崔寓典选,正以书判第一召诣京师,以父询倩老,辞疾免。 河南节度使崔光远表置其府。史思明陷河、洛,辇父匿山中,贼以名购,正度事急, 谓弟曰:“贼禄不可养亲,彼利吾名,难免矣,然不污身而死,吾犹生也。”贼既 得,诱以高位,瞋目固拒,兄弟皆遇害,父闻,仰药死,路人为哭。事平,诏录伏 节十一姓,而正为冠。赠秘书少监,以其子义方为华州参军。
yì fāng, lì jīng zhào fǔ sī lù, wéi xià qīng lǐ shí jì wèi yǐn, shì bì zī zhī. lì guó shāng èr zhōu cì shǐ fú jiàn guān chá shǐ. zhōng guān tǔ tū chéng cuǐ, mǐn rén yě, yì fāng yòng qí qīn shǔ wèi yòu zhí. lǐ jí fǔ zài dāng guó, yīn yù chéng cuǐ ào zhù, jí zhào yì fāng wèi jīng zhào yǐn. lǐ jiàng è qí dǎng, chū wèi fū fāng guān chá shǐ, yī qiè biàn zhì, rán kē kè, rén duō yuàn zhī. zú, zèng zuǒ sàn qí cháng shì.
义方,历京兆府司录,韦夏卿、李实继为尹,事必咨之。历虢商二州刺史、福 建观察使。中官吐突承璀,闽人也,义方用其亲属为右职。李吉甫再当国,阴欲承 璀奥助,即召义方为京兆尹。李绛恶其党,出为鄜坊观察使,一切辨治,然苛刻, 人多怨之。卒,赠左散骑常侍。
dì jì fāng, jǔ míng jīng, diào chǔ qiū wèi, lì diàn zhōng shì yù shǐ. bīng bù shàng shū wáng shào biǎo wèi dù zhī yuán wài láng, qiān jīn shàn èr bù láng zhōng, hào néng zhí. wáng shū wén yòng shì, dàn jì fāng bù wéi yòng, yǐ bīng bù láng zhōng shǐ xīn luó. xīn luó wén zhōng guó sāng, bù shí qiǎn, gōng kuì fá, jì fāng zhèng sè zé zhī, bì hù jué shí dài sǐ, yí rén huǐ xiè, jié huān nǎi hái. zú, nián wǔ shí yī, zèng tóng zhōu cì shǐ.
弟季方,举明经,调楚丘尉,历殿中侍御史。兵部尚书王绍表为度支员外郎, 迁金、膳二部郎中,号能职。王叔文用事,惮季方不为用,以兵部郎中使新罗。新 罗闻中国丧,不时遣,供馈乏,季方正色责之,闭户绝食待死,夷人悔谢,结欢乃 还。卒,年五十一,赠同州刺史。