chén sān lǐ cáo liú
陳三李曹劉
chén yí xíng, zì zhōu dào, qí xiān jiāng zuǒ zhū chén yě, shì kè yǐng chuān. yóu jìn shì dì, zhuó lèi qǐ jū láng shǐ guǎn xiū zhuàn. yǐ láo qiān sī fēng yuán wài láng, fán zài suì, yǐ lì bù láng zhōng wèi hàn lín xué shì. zhuāng kè tài zǐ zài dōng gōng, yí xíng jiān shì dú, wǔ rì yī yè, wèi tài zǐ jiǎng shuō. shù qiān zhì gōng bù shì láng.
陳夷行,字周道,其先江左諸陳也,世客潁川。由進士第,擢累起居郎、史館 修撰。以勞遷司封員外郎,凡再歲,以吏部郎中為翰林學士。莊恪太子在東宮,夷 行兼侍讀,五日一謁,為太子講說。數遷至工部侍郎。
kāi chéng èr nián, jìn tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. ér yáng sì fù lǐ jué xiāng cì fǔ zhèng, yí xíng jiè tè, yǎ bù yǔ hé, měi yì lùn tiān zǐ qián, wǎng wǎng yǔ xiāng qīn duǎn. yí xíng bù néng kān, zhé yǐn jí qiú qù, wén zōng qiǎn shǐ zhě wèi láo qǐ zhī. huì yǐ wáng yàn wēi wèi zhōng wǔ jié dù shǐ, shǐ xiào zhāng lǐng bīn níng, yì jiē chū sì fù. jí yí xíng duì yán yīng, dì wèn: chú èr zhèn dāng fǒu? duì yuē: gǒu zì shèng zé, wú bù dāng zhě. sì fù yuē: ruò yòng rén jǐn chū shàng yì ér dāng, gù shàn. rú xiǎo bù chēng, xià ān dé hēi rán? yí xíng yuē: bǐ jiān chén shù gàn quán, yuàn bì xià wú dào chí dà ā, yǐ zūn shòu rén. sì fù yuē: gǔ zhě rèn zé bù yí, qí huán gōng qì guǎn zhòng yú chóu lǔ, qǐ yǒu dào chí lǜ xié? dì yǐ qí miàn xiāng chù, pō bù yuè. xiān sháo lè gōng wèi chí zhāng shòu wáng fǔ lǜ, yòu shí yí dòu xún zhí dāng yá lùn zòu, zhèng tán sì fù xián yǐ xì gù, wèi xún zhí jìn míng. yí xíng yuē: jiàn guān dāng yá, zhèng xū lùn zǎi xiàng dé shī, bǐ jiàn gōng ān zú yán zhě? rán yì bù kě zhì bù yòng. dì jí xǐ zhāng guāng zhōu zhǎng shǐ, yǐ bǎi jiān cì xún zhí. jìn mén xià shì láng.
開成二年,進同中書門下平章事。而楊嗣復、李珏相次輔政,夷行介特,雅不 與合,每議論天子前,往往語相侵短。夷行不能堪,輒引疾求去,文宗遣使者尉勞 起之。會以王彥威為忠武節度使,史孝章領邠寧,議皆出嗣復。及夷行對延英,帝 問:「除二鎮當否?」對曰:「苟自聖擇,無不當者。」嗣復曰:「若用人盡出上 意而當,固善。如小不稱,下安得嘿然?」夷行曰:「比奸臣數干權,願陛下無倒 持大阿,以鐏授人。」嗣復曰:「古者任則不疑,齊桓公器管仲於讎虜,豈有倒持 慮邪?」帝以其面相觸,頗不悅。仙韶樂工尉遲璋授王府率,右拾遺竇洵直當衙論 奏,鄭覃、嗣復嫌以細故,謂洵直近名。夷行曰:「諫官當衙,正須論宰相得失, 彼賤工安足言者?然亦不可置不用。」帝即徙璋光州長史,以百縑賜洵直。進門下 侍郎。
dì cháng guài tiān bǎo zhèng shì bù shàn, wèn: yáo yuán chóng sòng jǐng yú shí zài fǒu? lǐ jué yuē: yáo wáng ér sòng bà. jué yīn tuī yán: xuán zōng zì wèi wèi cháng shā yī bù gū, ér rèn lǐ lín fǔ, zhǒng yí shù shí zú, bù yì huò hū? yí xíng yuē: bì xià jīn yì yí jiè yǐ quán shǔ rén. sì fù yuē: yí xíng shī yán, tài zōng yì bào luàn wèi rén yì, yòng fáng xuán líng shí yǒu liù nián, rèn wèi zhēng shí yǒu wǔ nián, wèi cháng shī dào. rén zhǔ yòng zhōng liáng jiǔ yì zhì, yòng xié nìng yī rì duō yǐ. shí yòng guō wèi fāng zhōu cì shǐ, yòu shí yí sòng yuán lùn bù kě, xī guǒ zuò zāng bài. dì yù shǎng yuán, yí xíng yuē: jiàn guān lùn shì shì qí zhí, ruò yī shì shàn zhé jìn guān, kǒng hòu bù miǎn yǒu sī. yí xíng gài zhuān dǐ sì fù. yòu sù shàn tán, yīn zhù qí lì, yǐ pái zhé péng dǎng. shì shí, suī tiān zǐ yì è qí tài guò, ēn lǐ suì shuāi, bà wèi lì bù shàng shū, xún bài huá zhōu cì shǐ.
帝常怪天寶政事不善,問:「姚元崇、宋璟於時在否?」李珏曰:「姚亡而宋 罷。」珏因推言:「玄宗自謂未嘗殺一不辜,而任李林甫,種夷數十族,不亦惑乎?」 夷行曰:「陛下今亦宜戒以權屬人。」嗣復曰:「夷行失言,太宗易暴亂為仁義, 用房玄齡十有六年,任魏徵十有五年,未嘗失道。人主用忠良久益治,用邪佞一日 多矣。」時用郭為坊州刺史,右拾遺宋邧論不可,肸果坐贓敗。帝欲賞邧,夷行曰: 「諫官論事是其職,若一事善輒進官,恐後不免有私。」夷行蓋專詆嗣復。又素善 覃,陰助其力,以排折朋黨。是時,雖天子亦惡其太過,恩禮遂衰,罷為吏部尚書, 尋拜華州刺史。
wǔ zōng jí wèi, zhào wèi yù shǐ dài fū, é hái mén xià shì láng píng zhāng shì, jìn wèi shàng shū zuǒ pú shè. yí xíng yǔ cuī gǒng jù bài, nǎi zòu: pú shè shǐ shì shì, shòu sì pǐn guān bài, wú zhe lìng. bǐ rì zuǒ yòu chéng lì bù shì láng yù shǐ zhōng chéng jiē wèi pú shè bài jiē xià, wèi zhī gé pǐn zhì jìng. zhǔn lǐ, huáng tài zǐ jiàn shàng tái qún guān, qún guān xiān bài ér hòu dá, yǐ wú èr shàng yě. pú shè yǔ sì pǐn guān bìng liè cháo tíng, bù róng dú yōu. qián rì zhèng yú qìng zhe pú shè shàng yí, wèi gé pǐn guān wú kàng lǐ. shí dòu yì zhí rèn yù shǐ zhōng chéng, yì bù kě. jí yì zhí zì wèi pú shè, nǎi wàng qián yì, dāng shí bǐ yàn zhī. chén děng bù yuàn yǐ shī lǐ sù qiào yú shí. qiě kāi yuán yuán nián, yǐ zuǒ yòu pú shè wèi zuǒ yòu chéng xiàng, wèi cì sān gōng, sān gōng shàng rì dá bài, ér pú shè shòu zhī, fēi shì. wàng chì suǒ sī yuē sān gōng shàng yí, zhe dìng lìng. zhào kě. shǐ, lèi cháo fēn yì bù jué, zhì yí xíng suì dìng. yǐ zú jí qǐ shēn, bà wèi tài zǐ tài bǎo, yǐ jiǎn xiào sī kōng wèi hé zhōng jié dù shǐ, zú.
武宗即位,召為御史大夫,俄還門下侍郎平章事,進位尚書左僕射。夷行與崔 珙俱拜,乃奏:「僕射始視事,受四品官拜,無著令。比日左右丞、吏部侍郎、御 史中丞皆為僕射拜階下,謂之『隔品致敬』。准禮,皇太子見上台群官,群官先拜 而後答,以無二上也。僕射與四品官並列朝廷,不容獨優。前日鄭餘慶著《僕射上 儀》,謂隔品官無亢禮。時竇易直任御史中丞,議不可。及易直自為僕射,乃忘前 議,當時鄙厭之。臣等不願以失禮速誚於時。且開元元年,以左右僕射為左右丞相, 位次三公,三公上日答拜,而僕射受之,非是。望敕所司約《三公上儀》,著定令。」 詔可。始,累朝紛議不決,至夷行遂定。以足疾乞身,罷為太子太保,以檢校司空 為河中節度使,卒。
lǐ shēn, zì gōng chuí, zhōng shū lìng jìng xuán céng sūn. shì huàn nán fāng, kè rùn zhōu. shēn liù suì ér gū, āi děng chéng rén. mǔ lú, gōng shòu zhī xué. wèi rén duǎn xiǎo jīng hàn, yú shī zuì yǒu míng, shí hào duǎn lǐ. sū zhōu cì shǐ wéi xià qīng shù chēng zhī. zàng mǔ, yǒu wū xián zhī zhuì qiàn chē.
李紳,字公垂,中書令敬玄曾孫。世宦南方,客潤州。紳六歲而孤,哀等成人。 母盧,躬授之學。為人短小精悍,於詩最有名,時號「短李」。蘇州刺史韋夏卿數 稱之。葬母,有烏銜芝墜輤車。
yuán hé chū, zhuó jìn shì dì, bǔ guó zi zhù jiào, bù lè, zhé qù. kè jīn líng, lǐ qí ài qí cái, pì zhǎng shū jì. qí jìn bù fǎ, bīn kè mò gǎn yán, shēn shù jiàn, bù rù yù qù, bù xǔ. huì shǐ zhě zhào qí, chēng jí, liú hòu wáng dàn wèi jù xíng, qí nù, yīn jiào shì luán shí zhī, jí xié shǐ zhě wèi zhòng zòu tiān zǐ, xìng de liú. qí zhào shēn zuò shū, zuò qí qián, shēn yáng bù lì, zhì bù néng wèi zì, xià bǐ zhé tú qù, jǐn shù zhǐ. qí nù mà yuē: hé gǎn ěr, bù dàn sǐ xié? duì yuē: shēng wèi cháng jiàn jīn gé, jīn de sǐ wèi xìng. jí zhù yǐ rèn, lìng yì zhǐ, fù rán. huò yán xǔ zòng néng jūn zhōng shū, shēn bù zú yòng. zhào zòng zhì, cāo shū rú suǒ yù, jí qiú shēn yù zhōng, qí zhū, nǎi miǎn. huò yù yǐ wén, xiè yuē: běn jī yú yì, fēi shì míng yě. nǎi zhǐ.
元和初,擢進士第,補國子助教,不樂,輒去。客金陵,李錡愛其才,辟掌書 記。錡浸不法,賓客莫敢言,紳數諫,不入;欲去,不許。會使者召錡,稱疾,留 後王澹為具行,錡怒,陰教士臠食之,即脅使者為眾奏天子,幸得留。錡召紳作疏, 坐錡前,紳陽怖栗,至不能為字,下筆輒塗去,盡數紙。錡怒罵曰:「何敢爾,不 憚死邪?」對曰:「生未嘗見金革,今得死為幸。」即注以刃,令易紙,復然。或 言許縱能軍中書,紳不足用。召縱至,操書如所欲,即囚紳獄中,錡誅,乃免。或 欲以聞,謝曰:「本激於義,非市名也。」乃止。
jiǔ zhī, cóng pì shān nán guān chá fǔ. mù zōng zhào wèi yòu shí yí hàn lín xué shì, yǔ lǐ dé yù yuán zhěn tóng shí, hào sān jùn. lèi zhuó zhōng shū shè rén. zhěn wèi zǎi xiàng, ér lǐ féng jí jiào rén gào yú fāng shì, zhěn suì bà yù yǐn niú sēng rú, jù shēn děng zài jìn jìn jǔ jiě, nǎi shòu dé yù zhè xī guān chá shǐ. sēng rú fǔ zhèng, yǐ shēn wèi yù shǐ zhōng chéng, gù qí qì gāng biàn, yì cī lèi, ér hán yù jìn zhí, nǎi yǐ yù wèi jīng zhào yǐn, jiān yù shǐ dài fū, miǎn tái cān yǐ jī shēn. shēn yù guǒ bù xiāng xià, gèng chí tái fǔ gù shì, lùn jié wǎng fǎn, dǐ jié fēn rán, yáo shì jiē bà zhī, yǐ shēn wèi jiāng xī guān chá shǐ. dì sù hòu yù shēn, qiǎn shǐ zhě jiù dì láo cì, yǐ wèi lè wài qiān, shēn qì yán wèi féng jí zhōng shāng. rù xiè, yòu zì chén suǒ yǐ rán, dì wù, gǎi hù bù shì láng. féng jí zhōng yù xiàn zhī. shēn zú zi yú, yǒu wén xué míng, yǐn jū huá yáng, zì yán bù yuàn shì, shí lái shěng shēn, yǎ yǔ bǎi qí chéng xī fàn shàn. jí qí wèi shí yí, yú yǐ shū qiú jiàn, shēn è qí wú lì cāo, tòng qiào zhī. yú shī wàng, hòu zhì jīng shī, xī bào shēn suǒ yán yú féng jí. féng jí zī nù, nǎi yòng zhāng yòu xīn lǐ xù děng jì, zhuó yú xī fàn yǔ liú qī chǔ jiē wèi shí yí, yǐ cì shēn xì, nèi jié zhōng rén wáng shǒu chéng zì zhù. huì jìng zōng lì, féng jí zhī shēn shī shì kě chéng, shǐ shǒu chéng cóng róng zòu yán: xiān dì shǐ yì lì tài zǐ, dù yuán yǐng lǐ shēn quàn lì shēn wáng, dú zǎi xiàng féng jí qǐng lì bì xià, ér lǐ xù lǐ yú zhù zhī. féng jí chéng jiān yán shēn cháng bù lì yú bì xià, qǐng zhú zhī. dì chū jí wèi, bù néng biàn, nǎi biǎn shēn wèi duān zhōu sī mǎ. qī chǔ děng nù dé shàn dì, jiē qiè chǐ. zhào xià, bǎi guān hè féng jí, wéi yòu shí yí wú sī bù wǎng, féng jí chì sī, lìng gào dà xíng sàng yú tǔ bō. cǐ shí, rén wú gǎn yán zhě, wéi wéi chù hòu lǚ yán shēn wǎng, zhé féng jí zhī jiān. hòu tiān zǐ yú jìn zhōng de xiān dì shǒu jiān shū yī sì, fā zhī, jiàn péi dù yuán yǐng shēn sān shū qǐng lì dì wèi sì, shǐ dà gǎn wù, xī fén féng jí dǎng suǒ shàng bàng shū.
久之,從辟山南觀察府。穆宗召為右拾遺、翰林學士,與李德裕、元稹同時, 號「三俊」。累擢中書舍人。稹為宰相,而李逢吉教人告於方事,稹遂罷;欲引牛 僧孺,懼紳等在禁近沮解,乃授德裕浙西觀察使。僧孺輔政,以紳為御史中丞,顧 其氣剛卞,易疵累,而韓愈勁直,乃以愈為京兆尹,兼御史大夫,免台參以激紳。 紳、愈果不相下,更持台府故事,論詰往反,詆訐紛然,繇是皆罷之,以紳為江西 觀察使。帝素厚遇紳,遣使者就第勞賜,以為樂外遷,紳泣言為逢吉中傷。入謝, 又自陳所以然,帝悟,改戶部侍郎。逢吉終欲陷之。紳族子虞,有文學名,隱居華 陽,自言不願仕,時來省紳,雅與柏耆、程昔范善。及耆為拾遺,虞以書求薦,紳 惡其無立操,痛誚之。虞失望,後至京師,悉暴紳所言於逢吉。逢吉滋怒,乃用張 又新、李續等計,擢虞、昔范與劉棲楚皆為拾遺,以伺紳隙,內結中人王守澄自助。 會敬宗立,逢吉知紳失勢可乘,使守澄從容奏言:「先帝始議立太子,杜元穎、李 紳勸立深王,獨宰相逢吉請立陛下,而李續、李虞助之。」逢吉乘間言紳嘗不利於 陛下,請逐之。帝初即位,不能辨,乃貶紳為端州司馬。棲楚等怒得善地,皆切齒。 詔下,百官賀逢吉,唯右拾遺吳思不往,逢吉斥思,令告大行喪於吐蕃。此時,人 無敢言者,惟韋處厚屢言紳枉,折逢吉之奸。後天子于禁中得先帝手緘書一笥,發 之,見裴度、元穎、紳三疏請立帝為嗣,始大感悟,悉焚逢吉黨所上謗書。
shǐ, shēn nán zhú, lì fēng kāng jiān, tuān lài xiǎn sè, wéi chéng zhǎng liú nǎi jì. kāng zhōu yǒu ǎo lóng cí, jiù chuán néng zhì yún yǔ, shēn yǐ shū dǎo, é ér dà zhǎng. bǎo lì shè lìng bù yán zuǒ jiàng guān yǔ liàng yí, chù hòu zhí zhēng, zhào wèi zhuī dìng, dé xǐ jiāng zhōu zhǎng shǐ, qiān chú shòu èr zhōu cì shǐ. huò shān duō hǔ, xié chá zhě bìng zhī, zhì jī jǐng, fā mín jī shè, bù néng zhǐ. shēn zhì, jǐn qù zhī, hǔ bù wèi bào. yǐ tài zǐ bīn kè fēn sī dōng dōu. tài hé zhōng, lǐ dé yù dāng guó, zhuó shēn zhè dōng guān chá shǐ. lǐ zōng mǐn fāng dé jūn, fù yǐ tài zǐ bīn kè fēn sī. kāi chéng chū, zhèng tán yǐ shēn wèi hé nán yǐn. hé nán duō è shǎo, huò wēi mào sàn yī, jī dà qiú, shī guān dào, chē mǎ bù gǎn qián. shēn zhì gāng yán, jiē wàng fēng dùn qù. qiān xuān wǔ jié dù shǐ. dà hàn, huáng bù rù jìng.
始,紳南逐,歷封、康間,湍瀨險澀,惟乘漲流乃濟。康州有媼龍祠,舊傳能 致雲雨,紳以書禱,俄而大漲。寶曆赦令不言左降官與量移,處厚執爭,詔為追定, 得徙江州長史,遷滁、壽二州刺史。霍山多虎,擷茶者病之,治機阱,發民跡射, 不能止。紳至,盡去之,虎不為暴。以太子賓客分司東都。太和中,李德裕當國, 擢紳浙東觀察使。李宗閔方得君,復以太子賓客分司。開成初,鄭覃以紳為河南尹。 河南多惡少,或危帽散衣,擊大球,屍官道,車馬不敢前。紳治剛嚴,皆望風遁去。 遷宣武節度使。大旱,蝗不入境。
wǔ zōng jí wèi, xǐ huái nán, zhào bài zhōng shū shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, jìn shàng shū yòu pú shè mén xià shì láng, fēng zhào jùn gōng. jū wèi sì nián, yǐ zú huǎn bù rèn cháo yè, cí wèi, yǐ jiǎn xiào yòu pú shè píng zhāng shì, fù jié dù huái nán. zú, zèng tài wèi, shì wén sù.
武宗即位,徙淮南,召拜中書侍郎、同中書門下平章事,進尚書右僕射、門下 侍郎,封趙郡公。居位四年,以足緩不任朝謁,辭位,以檢校右僕射平章事,復節 度淮南。卒,贈太尉,諡文肅。
shǐ, fēng rén wú rǔ nà zhě, sháo zhōu cì shǐ wǔ líng xiōng zi yě. wǔ líng zuò zāng biǎn pān zhōu sī hù cān jūn sǐ, rǔ nà jiā bèi zhú, jiǔ bù diào. shí lǐ jí fǔ rèn zǎi xiàng, rǔ nà yuàn zhī, hòu suì fù zōng mǐn dǎng zhōng. huì chāng shí, wèi yǒng níng wèi, dì xiāng wèi jiāng dū wèi. bù rén sòng xiāng shòu zāng láng jí, shēn qǔ mín yán yuè nǚ. shēn shǐ guān chá pàn guān wèi xíng jū xiāng, zuì míng bái, lùn bào shā zhī. shí, yì zhě wèi wú shì shì yǔ zǎi xiàng yǒu xián, yí shēn nèi gù wàng, zhī chéng qí zuì. jiàn guān lǚ lùn liè, zhào qiǎn yù shǐ cuī yuán zǎo fù àn, yuán zǎo yán xiāng dào yòng chéng liáng qián yǒu zhuàng, qǔ bù rén nǚ bù shí, àn yuè cháng wèi qīng zhōu yá tuī, ér qī wáng gù yì guān nǚ, bù yīng zuò. dé yù è yuán zǎo chí liǎng duān, zòu biǎn yá zhōu sī hù cān jūn. xuān zōng lì, dé yù qù wèi, shēn yǐ zú. cuī xuàn děng jiǔ bù dé zhì, dǎo rǔ nà shǐ wèi xiāng sòng, yán: xiāng sù zhí, wèi rén wū miè, dà xiào zhòng láo, wǔ mù bèi tǐ, lì zhì yǐ qǔ qī zī yìng jié zāng. qiě yán: yán yuè gù shì zú, xiāng zuì jiē bù dāng sǐ, shēn wǎng shā zhī. yòu yán: xiāng sǐ, shēn lìng jí yì, bù dé guī zàng. àn shēn yǐ jiù zǎi xiàng zhèn yī fāng, zì wēi quán. fán lù yǒu zuì, yóu dài qiū fēn xiāng wú gū, shèng xià bèi shā. cuī yuán zǎo xián dé yù chì jǐ, jí fān qí cí, yīn yán: yù shǐ fù yù hái, jiē duì tiān zǐ bié bái shì fēi, dé yù quán yà tiān xià, shǐ bù dé duì, jù yù bù fù yǒu sī, dàn yòng shēn zòu ér zhì xiāng sǐ. shì shí, dé yù yǐ shī quán, ér zōng mǐn gù dǎng líng hú táo cuī xuàn bái mǐn zhōng jiē dāng lù, yīn shì chěng hàn, yǐ lì yòu dòng yuán zǎo děng, shǐ sān sī jié shēn zhàng yuè zuò fān, nüè shā liáng píng, zhǔn shén lóng zhào shū, kù lì mò zhě guān jué jiē duó, zi sūn bù dé jìn huàn, shēn suī wáng, qǐng cóng chūn qiū lù sǐ zhě zhī bǐ. zhào xuē shēn sān guān, zi sūn bù dé shì. biǎn dé yù děng, zhuó rǔ nà zuǒ shí yí, yuán zǎo wǔ gōng lìng.
始,灃人吳汝納者,韶州刺史武陵兄子也。武陵坐贓貶潘州司戶參軍死,汝納 家被逐,久不調。時李吉甫任宰相,汝納怨之,後遂附宗閔黨中。會昌時,為永寧 尉,弟湘為江都尉。部人訟湘受贓狼籍,身娶民顏悅女。紳使觀察判官魏鉶鞫湘, 罪明白,論報殺之。時,議者謂吳氏世與宰相有嫌,疑紳內顧望,織成其罪。諫官 屢論列,詔遣御史崔元藻覆按,元藻言湘盜用程糧錢有狀,娶部人女不實,按悅嘗 為青州衙推,而妻王故衣冠女,不應坐。德裕惡元藻持兩端,奏貶崖州司戶參軍。 宣宗立,德裕去位,紳已卒。崔鉉等久不得志,導汝納使為湘訟,言:「湘素直, 為人誣衊,大校重牢,五木被體,吏至以娶妻資媵結贓。」且言:「顏悅故士族, 湘罪皆不當死,紳枉殺之。」又言:「湘死,紳令即瘞,不得歸葬。按紳以舊宰相 鎮一方,恣威權。凡戮有罪,猶待秋分;湘無辜,盛夏被殺。」崔元藻銜德裕斥己, 即翻其辭,因言:「御史覆獄還,皆對天子別白是非,德裕權軋天下,使不得對, 具獄不付有司,但用紳奏而寘湘死。」是時,德裕已失權,而宗閔故黨令狐綯、崔 鉉、白敏中皆當路,因是逞憾,以利誘動元藻等,使三司結紳杖鉞作籓,虐殺良平, 准神龍詔書,酷吏歿者官爵皆奪,子孫不得進宦,紳雖亡,請從《春秋》戮死者之 比。詔削紳三官,子孫不得仕。貶德裕等,擢汝納左拾遺,元藻武功令。
shǐ, shēn yǐ wén yì jié cāo jiàn yòng, ér lǚ wèi yuàn chóu suǒ hén què, zú néng zì shēn qí cái, yǐ míng wèi zhōng. suǒ zhì wù wèi wēi liè, huò xiàn bào kè, gù suī méi ér zuò xiāng yuān yún.
始,紳以文藝節操見用,而屢為怨仇所拫卻,卒能自伸其才,以名位終。所至 務為威烈,或陷暴刻,故雖沒而坐湘冤雲。
lǐ ràng yí, zì dá xīn, xì běn lǒng xī. zhuó jìn shì dì, pì zhèn guó lǐ jiàng fǔ pàn guān. yòu cóng xī chuān dù yuán yǐng mù fǔ. yǔ sòng shēn xī shàn, shēn xī wèi hàn lín xué shì, jiàn ràng yí yòu shí yí, é zhào bài xué shì. sù shàn xuē tíng lǎo, tíng lǎo bù chì xì jiǎn, shù yǐn jiǔ bù zhì zhí, bà qù, zuò shì yì duó zhí. lèi jìn jiàn yì dài fū.
李讓夷,字達心,系本隴西。擢進士第,辟鎮國李絳府判官。又從西川杜元穎 幕府。與宋申錫善,申錫為翰林學士,薦讓夷右拾遺,俄召拜學士。素善薛廷老, 廷老不飭細檢,數飲酒不治職,罷去,坐是亦奪職。累進諫議大夫。
kāi chéng chū, qǐ jū shè rén lǐ bāo miǎn, wén zōng wèi lǐ shí yuē: chǔ suì liáng yǐ jiàn yì dài fū jiān qǐ jū láng, jīn jiàn yì shuí yú? kě yán qí rén. shí yǐ féng dìng sūn jiǎn xiāo chù lǐ ràng yí duì, dì yuē: ràng yí kě yě. lǐ gù yán qǐng yòng cuī qiú zhāng cì zōng. zhèng tán yuē: qiú gù yǔ lǐ zōng mǐn shàn, qiě jì zhù cāo bǐ zài chì chí xià, suǒ shū wèi hòu shì fǎ, bù kě yòng dǎng rén. ruò péi zhōng rú lǐ ràng yí, chén bù gǎn yǒu yán. nǎi jué yòng ràng yí, jìn zhōng shū shè rén. jì ér lǐ jué yáng sì fù yǐ tán zhī jiàn, zhōng dì shì bù dé qiān.
開成初,起居舍人李褒免,文宗謂李石曰:「褚遂良以諫議大夫兼起居郎,今 諫議誰歟?可言其人。」石以馮定、孫簡、蕭俶、李讓夷對,帝曰:「讓夷可也。」 李固言請用崔球、張次宗。鄭覃曰:「球故與李宗閔善,且記注操筆在赤墀下,所 書為後世法,不可用黨人。若裴中孺、李讓夷,臣不敢有言。」乃決用讓夷,進中 書舍人。既而李珏、楊嗣復以覃之薦,終帝世不得遷。
wǔ zōng chū, lǐ dé yù fù rù, sān qiān zhì shàng shū yòu chéng, bài zhōng shū shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. lù zhōu píng, jiǎn xiào shàng shū yòu pú shè. xuān zōng lì, jìn sī kōng mén xià shì láng, wèi dà xíng shān líng shǐ. wèi fù tǔ, bài huái nán jié dù shǐ. yǐ jí yuàn hái, zú yú dào, zèng sī tú. ràng yí lián jiè bù wàng jiāo, wèi suī xiǎn jù, yǐ jiǎn yuē zì jiāng, wèi shì zī měi.
武宗初,李德裕復入,三遷至尚書右丞,拜中書侍郎、同中書門下平章事。潞 州平,檢校尚書右僕射。宣宗立,進司空、門下侍郎,為大行山陵使。未復土,拜 淮南節度使。以疾願還,卒於道,贈司徒。讓夷廉介不妄交,位雖顯劇,以儉約自 將,為世咨美。
cáo què, zì gāng zhōng, hé nán hé nán rén. zhuó jìn shì dì, lì jiàn zhōng wài guān, lèi bài bīng bù shì láng. yì zōng xián tōng zhōng, yǐ běn guān tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, é jìn zhōng shū shì láng.
曹確,字剛中,河南河南人。擢進士第,歷踐中外官,累拜兵部侍郎。懿宗咸 通中,以本官同中書門下平章事,俄進中書侍郎。
què suì rú shù, qì shí fāng zhòng, dòng xún fǎ dù. shí dì báo yú dé, nì chǒng yōu rén lǐ kě jí. kě jí zhě, néng xīn shēng, zì dù qǔ, cí diào xin qī zhé, jīng shī tōu báo shào nián zhēng mù zhī, hào wèi pāi dàn. tóng chāng gōng zhǔ sàng bì, dì yǔ guō shū fēi dào niàn bù yǐ, kě jí wèi dì zào qū, yuē tàn bǎi nián, jiào wǔ zhě shù bǎi, jiē zhū cuì xiàng shì, kè huà yú lóng dì yī, dù yòng zēng wǔ qiān, yǐ qū zuò cí, āi sī péi huí, wén zhě jiē tì xià. wǔ què, zhū bǎo fù dì, dì yǐ wèi tiān xià zhī zhì bēi, yù chǒng zhī. jiā cháng qǔ fù, dì yuē: dì qù, wú dāng cì jiǔ. é ér shǐ zhě fù èr yín dāng yǔ zhī, jiē zhū zhēn yě. kě jí píng ēn héng shén, rén wú gǎn chì, suì zhuó wèi wēi wèi jiāng jūn. què yuē: tài zōng zhe lìng, wén wǔ guān liù bǎi sì shí sān, wèi fáng xuán líng yuē: zhèn shè cǐ dài tiān xià xián shì. gōng shāng zá liú, jiǎ shǐ jì chū děng yí, zhèng dāng hòu gěi yǐ cái, bù kě jiǎ yǐ guān, yǔ xián zhě bǐ jiān lì tóng zuò shí yě. wén zōng yù yǐ lè gōng wèi chí zhāng wèi wáng fǔ lǜ, shí yí dòu xún zhí gù zhēng, zú shòu guāng zhōu zhǎng shǐ. jīn ér wèi jiāng jūn, bù kě. dì bù tīng. zhì xī zōng lì, shǐ biǎn sǐ. fāng xìng shí, wéi què lǚ yán zhī. ér shén cè zhōng wèi xī mén jì xuán zhě, yì gāng gěng, wèi kě jí yuē: rǔ yǐ qiǎo nìng huò tiān zǐ, dāng zú miè! cháng jiàn qí shòu cì, wèi yuē: jīn zài yǐ guān chē, hòu jí méi yì dāng ěr.
確邃儒術,器識方重,動循法度。時帝薄於德,昵寵優人李可及。可及者,能 新聲,自度曲,辭調忄妻折,京師媮薄少年爭慕之,號為「拍彈」。同昌公主喪畢, 帝與郭淑妃悼念不已,可及為帝造曲,曰《嘆百年》,教舞者數百,皆珠翠襐飾, 刻畫魚龍地衣,度用繒五千,倚曲作辭,哀思裴回,聞者皆涕下。舞闋,珠寶覆地, 帝以為天下之至悲,愈寵之。家嘗娶婦,帝曰:「第去,吾當賜酒。」俄而使者負 二銀璫與之,皆珠珍也。可及憑恩橫甚,人無敢斥,遂擢為威衛將軍。確曰:「太 宗著令,文武官六百四十三,謂房玄齡曰:『朕設此待天下賢士。工商雜流,假使 技出等夷,正當厚給以財,不可假以官,與賢者比肩立、同坐食也。』文宗欲以樂 工尉遲璋為王府率,拾遺竇洵直固爭,卒授光州長史。今而位將軍,不可。」帝不 聽。至僖宗立,始貶死。方幸時,惟確屢言之。而神策中尉西門季玄者,亦剛鯁, 謂可及曰:「汝以巧佞惑天子,當族滅!」嘗見其受賜,謂曰:「今載以官車,後 籍沒亦當爾。」
què jū wèi liù nián, jìn shàng shū yòu pú shè, yǐ tóng píng zhāng shì chū wèi zhèn hǎi jié dù shǐ, xǐ hé zhōng, zú. shǐ, bì xián yǔ què tóng zǎi xiàng, jù yǒu yǎ wàng, shì wèi cáo bì yún.
確居位六年,進尚書右僕射,以同平章事出為鎮海節度使,徙河中,卒。始, 畢諴與確同宰相,俱有雅望,世謂「曹畢」雲。
dì fén, yǐ zhōng wǔ jūn jié dù shǐ rù wèi hù bù shì láng, pàn dù zhī, zú.
弟汾,以忠武軍節度使入為戶部侍郎,判度支,卒。
liú zhān, zì jǐ zhī, qí xiān chū péng chéng, hòu xǐ guì yáng. jǔ jìn shì bó xué hóng cí, jiē zhōng. xú shāng pì shǔ yán tiě fǔ, lèi qiān tài cháng bó shì. liú tuàn zhí zhèng, jiàn wèi hàn lín xué shì, bài zhōng shū shè rén, jìn chéng zhǐ. chū wèi hé dōng jié dù shǐ.
劉瞻,字幾之,其先出彭城,後徙桂陽。舉進士、博學宏詞,皆中。徐商辟署 鹽鐵府,累遷太常博士。劉彖執政,薦為翰林學士,拜中書舍人,進承旨。出為 河東節度使。
xián tōng shí yī nián, yǐ zhōng shū shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. tóng chāng gōng zhǔ hōng, yì zōng bǔ tài yī hán shào zōng děng sòng zhào yù, dǎi xì zōng zú shù bǎi rén. zhān yù jiàn guān, jiē yī wéi wú gǎn yán, jí zì shàng shū gù zhēng: shào zōng qióng qí shù bù néng xiào, qíng yǒu kě jīn. bì xià xùn ài nǚ, qiú píng mín, fèn bù gù nán, qǔ sì bào bù míng zhī bàng. dì dà nù, jí rì cì bà, yǐ jiǎn xiào xíng bù shàng shū tóng píng zhāng shì wèi jīng nán jié dù shǐ. lù yán wéi bǎo héng cóng wèi è yán wén dì, é chì lián zhōu cì shǐ. yú shì, hàn lín xué shì zhèng tián yǐ zé zhào bù shēn qiè, yù shǐ zhōng chéng sūn huáng jiàn yì dài fū gāo xiāng děng zuò yǔ zhān shàn, fēn biǎn lǐng nán. yán děng shū wèi qiàn, àn tú shì huān zhōu dào wàn lǐ, jí biǎn huān zhōu sī hù cān jūn shì, mìng lǐ yǔ zuò zhào jí dǐ, jiāng suì shā zhī. tiān xià wèi zhān gěng zhèng, tè wèi chán jǐ, jǔ yǐ wèi yuān. yōu zhōu jié dù shǐ zhāng gōng sù shàng shū shēn jiě, yán děng bù gǎn hài. xī zōng lì, xǐ kāng guó èr zhōu cì shǐ, yǐ xíng bù shàng shū zhào, fù yǐ zhōng shū shì láng píng zhāng shì, jū wèi sān yuè zú.
咸通十一年,以中書侍郎同中書門下平章事。同昌公主薨,懿宗捕太醫韓紹宗 等送詔獄,逮系宗族數百人。瞻喻諫官,皆依違無敢言,即自上疏固爭:「紹宗窮 其術不能效,情有可矜。陛下徇愛女,囚平民,忿不顧難,取肆暴不明之謗。」帝 大怒,即日賜罷,以檢校刑部尚書、同平章事為荊南節度使。路岩、韋保衡從為惡 言聞帝,俄斥廉州刺史。於是,翰林學士鄭畋以責詔不深切,御史中丞孫瑝、諫議 大夫高湘等坐與瞻善,分貶嶺南。岩等殊未慊,按圖視驩州道萬里,即貶驩州司戶 參軍事,命李庾作詔極詆,將遂殺之。天下謂瞻鯁正,特為讒擠,舉以為冤。幽州 節度使張公素上疏申解,岩等不敢害。僖宗立,徙康、虢二州刺史,以刑部尚書召, 復以中書侍郎平章事,居位三月卒。
zhān wèi rén lián yuē, suǒ de fèng yǐ yú jì qīn jiù zhī jù kùn zhě, jiā bù liú chǔ. wú dì shě, sì fāng xiàn kuì bù jí mén, xíng jǐ zhōng shǐ wán jié.
瞻為人廉約,所得俸以余濟親舊之窶困者,家不留儲。無第舍,四方獻饋不及 門,行己終始完潔。
dì zhù, zì yuán dé, xìng rén xiào, yòu shí yǔ zhū xiōng yóu, zhì shí yǐn, qǔ zuì xià zhě. jí zhǎng, néng wén cí, xǐ huáng lǎo yán. nián èr shí zú.
弟助,字元德,性仁孝,幼時與諸兄游,至食飲,取最下者。及長,能文辭, 喜黃老言。年二十卒。
lǐ wèi, zì mào xiū, xì běn lǒng xī. jǔ jìn shì shū pàn bá cuì, jiē zhōng. bài jiān chá yù shǐ, zhuó lèi shàng shū yòu chéng.
李蔚,字茂休,系本隴西。舉進士、書判拔萃,皆中。拜監察御史,擢累尚書 右丞。
yì zōng huò fú tú, cháng fàn wàn sēng jìn zhōng, zì wèi zàn bei. wèi shàng shū qiè jiàn, yǐn dí rén jié yáo yuán chóng xīn tì fǒu suǒ yán, jī bìng shí bì. dì bù tīng, dàn yǐ xū lǐ bāo dá. é bài jīng zhào yǐn tài cháng qīng. chū wèi xuān wǔ jié dù shǐ, xǐ huái nán. dài hái, mín yì què qǐng liú, zhào xǔ yī suì. xī zōng gān fú chū, yǐ lì bù shàng shū tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. bà wèi dōng dōu liú shǒu. hé dōng luàn, shā qí shuài cuī jì kāng, yòng bīn níng lǐ kǎn dài zhī, shì bù fù, yǐ wèi cháng zài tài yuán fǔ yǒu huì zhèng, wèi rén suǒ huái, bài hé dōng jié dù shǐ, tóng píng zhāng shì. zhì zhèn sān rì, zú.
懿宗惑浮屠,常飯萬僧禁中,自為讚唄。蔚上疏切諫,引狄仁傑、姚元崇、辛 替否所言,譏病時弊。帝不聽,但以虛禮褒答。俄拜京兆尹、太常卿。出為宣武節 度使,徙淮南。代還,民詣闕請留,詔許一歲。僖宗乾符初,以吏部尚書同中書門 下平章事。罷為東都留守。河東亂,殺其帥崔季康,用邠寧李侃代之,士不附,以 蔚嘗在太原府有惠政,為人所懷,拜河東節度使,同平章事。至鎮三日,卒。
shǐ, yì zōng chéng ān guó cí, cì bǎo zuò èr, dù gāo èr zhàng, gòu yǐ shěn tán, tú xiū, lòu lóng fèng pā, jīn kòu zhī, shàng shī fù zuò, chén jīng jǐ qí qián, sì yú lì ruì niǎo shén rén, gāo shù chǐ, dèng dào yǐ shēng, qián bèi xiù náng jǐn chān, zhēn lì jīng jué. xián tōng shí sì nián chūn, zhào yíng fó gǔ fèng xiáng, huò yán: xī xiàn zōng cháng wèi cǐ, é yàn jià. dì yuē: shǐ zhèn shēng jiàn zhī, sǐ wú hèn! nǎi yǐ jīn yín wèi shā, zhū yù wèi zhàng, kǒng yù zhōu shì zhī, xiǎo zhě xún zhàng, gāo zhì bèi, kè tán wèi yán zhù, bì cè tú huáng jīn, měi yī shā, shù bǎi rén jǔ zhī. xiāng yú qián hòu xì dào, zhuì zhū sè sè fān gài, cán cǎi yǐ wèi chuáng jié, fèi wú zī xiàn. xià sì yuè, zhì zhǎng ān, cǎi guān jiā lù, qí tú dǎo wèi. tiān zǐ yù ān fú lóu yíng bài, zhì qì xià. zhào cì liǎng jiē sēng jīn bì, jīng shī qí lǎo jí jiàn yuán hé shì zhě, xī hòu cì zhī. bù chěng xiǎo rén zhì duàn bì zhǐ, liú xiě mǎn dào. suǒ guò xiāng jù, jiē póu tǔ wèi shā, xiāng wàng yú tú, zhēng yǐ jīn cuì wěn shì. chuán yán shā xī zhèn yáo, ruò yǒu guāng jǐng yún. jīng shī gāo zī xiāng yǔ jí dà qú, zuò zēng tái màn què, zhù shuǐ yín wèi chí, jīn yù wèi shù mù, jù sāng mén luó xiàng, kǎo gǔ míng luó jì rì yè. jǐn chē xiù yú, zài gē wǔ cóng zhī. qiū qī yuè, dì bēng. fāng rén zhǔ gān xīn dǔ xiàng, rú wèi yán zhě shén duō, jiē bù néng jiù. xī zōng lì, zhào guī qí gǔ, dōu rén qí dié cí jiàn, huò wū yàn liú tì.
始,懿宗成安國祠,賜寶坐二,度高二丈,構以沈檀,塗髹,鏤龍鳳葩■,金 扣之,上施復坐,陳經幾其前,四隅立瑞鳥神人,高數尺,磴道以升,前被繡囊錦 襜,珍麗精絕。咸通十四年春,詔迎佛骨鳳翔,或言:「昔憲宗嘗為此,俄晏駕。」 帝曰:「使朕生見之,死無恨!」乃以金銀為剎,珠玉為帳,孔鷸周飾之,小者尋 丈,高至倍,刻檀為檐注,陛墄塗黃金,每一剎,數百人舉之。香輿前後系道,綴 珠瑟瑟幡蓋,殘彩以為幢節,費無貲限。夏四月,至長安,彩觀夾路,其徒導衛。 天子御安福樓迎拜,至泣下。詔賜兩街僧金幣,京師耆老及見元和事者,悉厚賜之。 不逞小人至斷臂指,流血滿道。所過鄉聚,皆裒土為剎,相望於塗,爭以金翠抆飾。 傳言剎悉震搖,若有光景雲。京師高貲相與集大衢,作繒台縵闕,注水銀為池,金 玉為樹木,聚桑門羅像,考鼓鳴螺繼日夜。錦車繡輿,載歌舞從之。秋七月,帝崩。 方人主甘心篤向,如蔚言者甚多,皆不能救。僖宗立,詔歸其骨,都人耆耋辭餞, 或嗚咽流涕。
zàn yuē: rén zhī huò guài shén yě, shén zāi! ruò fú zhě, tè xī yù yī gǎo rén ěr. luǒ diān lù zú, yǐ qǐ shí zì zī, qú rǔ qí shēn, píng yíng shān fán, xíng yī gài zhī kǔ, běn wú qiú yú rén, tú shǔ shāo shāo cóng zhī. rán qí yán huāng máng màn mí, yí huàn biàn xiàn, shàn tuī bù yàn wú shí zhī shì, yǐ guǐ shén sǐ shēng guàn wèi yī tiáo, jù zhī bù yí. póu shì yù, qì qīn shǔ, dà dǐ yǔ huáng lǎo xiāng chū rù. zhì hàn shí sì yè, shū rù zhōng guó. jī fū shēng rén zhī qíng, yǐ ěr mù bù jì wèi qí, yǐ bù kě zhī wèi shén, yǐ wù lǐ zhī wài wèi wèi, yǐ biàn huà wú fāng wèi shèng, yǐ shēng ér sǐ sǐ fù shēng huí fù cháng bào xīn yàn qí jiān wèi huò rán, yǐ jiàn jìn guì yuǎn wèi chù. dī yì chà shū, bù kě yán jié. huá rén zhī jué dàn zhě, yòu rǎng zhuāng zhōu liè yù kòu zhī shuō zuǒ qí gāo, céng lèi jià téng, zhí chū qí biǎo, yǐ wú shàng bù kě jiā wèi shèng, wàng xiāng kuā xié ér chàng qí fēng. yú shì, zì tiān zǐ dǎi shù rén, jiē zhèn dòng ér cí fèng zhī.
贊曰:人之惑怪神也,甚哉!若佛者,特西域一槁人耳。裸顛露足,以乞食自 資,癯辱其身,屏營山樊,行一概之苦,本無求於人,徒屬稍稍從之。然其言荒茫 漫靡,夷幻變現,善推不驗無實之事,以鬼神死生貫為一條,據之不疑。掊嗜欲, 棄親屬,大抵與黃老相出入。至漢十四葉,書入中國。跡夫生人之情,以耳目不際 為奇,以不可知為神,以物理之外為畏,以變化無方為聖,以生而死、死復生、回 復償報、歆艷其間為或然,以賤近貴遠為柷。鞮譯差殊,不可研詰。華人之譎誕者, 又攘莊周、列禦寇之說佐其高,層累架騰,直出其表,以無上不可加為勝,妄相夸 脅而倡其風。於是,自天子逮庶人,皆震動而祠奉之。
chū, zǎi xiàng wáng jìn yǐ yuán yè shì zuǒ dài zōng, yú shì shǐ zuò nèi dào chǎng, zhòu yè fàn bei, jì ráng kòu róng, dà zuò yú lán, xiào zǔ zōng xiàng, fēn gōng tǎ miào, wèi zéi chén xī xiào. zhì xiàn zōng shì, suì yíng fó gǔ yú fèng xiáng, nèi zhī gōng zhōng. hán yù zhǐ yán qí bì, dì nù, cuàn yù bīn sǐ, xiàn yì fú huò tiān nián. xìng fú ér huò, wú yì zuǒ hū! yì zōng bù jūn, jīng shuǎng duó mí, fù dǎo qián chē ér fù zhī. xìng āi wú zhī zhī chǎng, gài bì bǎi jiě zhī zì, yǐ sǐ zì shì, wú yǒu gù jí, liú lèi bài fú, suī shì zōng miào shàng dì, wú yǐ jìn yān. qū wàn chéng zhī guì, zì děng yú gǔ hú, shù qiān zài ér yuǎn, yǐ shēn wèi xùn. wū hū, yùn yǔ zuò dān, tiān gào zhī yǐ! yì bù sān yuè ér cú, táng dé zhī bù jìng, jué yǒu lái zāi, bēi fū!
初,宰相王縉以緣業事佐代宗,於是始作內道場,晝夜梵唄,冀禳寇戎,大作 盂蘭,肖祖宗像,分供塔廟,為賊臣嘻笑。至憲宗世,遂迎佛骨於鳳翔,內之宮中。 韓愈指言其弊,帝怒,竄愈瀕死,憲亦弗獲天年。幸福而禍,無亦左乎!懿宗不君, 精爽奪迷,復蹈前車而覆之。興哀無知之場,丐庇百解之胔,以死自誓,無有顧藉, 流淚拜伏,雖事宗廟上帝,無以進焉。屈萬乘之貴,自等於古胡,數千載而遠,以 身為徇。嗚呼,運敔祚殫,天告之矣!懿不三月而徂,唐德之不競,厥有來哉,悲夫!