chén sān lǐ cáo liú
陈三李曹刘
chén yí xíng, zì zhōu dào, qí xiān jiāng zuǒ zhū chén yě, shì kè yǐng chuān. yóu jìn shì dì, zhuó lèi qǐ jū láng shǐ guǎn xiū zhuàn. yǐ láo qiān sī fēng yuán wài láng, fán zài suì, yǐ lì bù láng zhōng wèi hàn lín xué shì. zhuāng kè tài zǐ zài dōng gōng, yí xíng jiān shì dú, wǔ rì yī yè, wèi tài zǐ jiǎng shuō. shù qiān zhì gōng bù shì láng.
陈夷行,字周道,其先江左诸陈也,世客颍川。由进士第,擢累起居郎、史馆 修撰。以劳迁司封员外郎,凡再岁,以吏部郎中为翰林学士。庄恪太子在东宫,夷 行兼侍读,五日一谒,为太子讲说。数迁至工部侍郎。
kāi chéng èr nián, jìn tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. ér yáng sì fù lǐ jué xiāng cì fǔ zhèng, yí xíng jiè tè, yǎ bù yǔ hé, měi yì lùn tiān zǐ qián, wǎng wǎng yǔ xiāng qīn duǎn. yí xíng bù néng kān, zhé yǐn jí qiú qù, wén zōng qiǎn shǐ zhě wèi láo qǐ zhī. huì yǐ wáng yàn wēi wèi zhōng wǔ jié dù shǐ, shǐ xiào zhāng lǐng bīn níng, yì jiē chū sì fù. jí yí xíng duì yán yīng, dì wèn:" chú èr zhèn dāng fǒu?" duì yuē:" gǒu zì shèng zé, wú bù dàng zhě." sì fù yuē:" ruò yòng rén jǐn chū shàng yì ér dāng, gù shàn. rú xiǎo bù chēng, xià ān dé hēi rán?" yí xíng yuē:" bǐ jiān chén shù gàn quán, yuàn bì xià wú dào chí dà ā, yǐ zūn shòu rén." sì fù yuē:" gǔ zhě rèn zé bù yí, qí huán gōng qì guǎn zhòng yú chóu lǔ, qǐ yǒu dào chí lǜ xié?" dì yǐ qí miàn xiāng chù, pō bù yuè. xiān sháo yuè gōng yù chí zhāng shòu wáng fǔ lǜ, yòu shí yí dòu xún zhí dāng yá lùn zòu, zhèng tán sì fù xián yǐ xì gù, wèi xún zhí jìn míng. yí xíng yuē:" jiàn guān dāng yá, zhèng xū lùn zǎi xiàng dé shī, bǐ jiàn gōng ān zú yán zhě? rán yì bù kě zhì bù yòng." dì jí xǐ zhāng guāng zhōu zhǎng shǐ, yǐ bǎi jiān cì xún zhí. jìn mén xià shì láng.
开成二年,进同中书门下平章事。而杨嗣复、李珏相次辅政,夷行介特,雅不 与合,每议论天子前,往往语相侵短。夷行不能堪,辄引疾求去,文宗遣使者尉劳 起之。会以王彦威为忠武节度使,史孝章领邠宁,议皆出嗣复。及夷行对延英,帝 问:“除二镇当否?”对曰:“苟自圣择,无不当者。”嗣复曰:“若用人尽出上 意而当,固善。如小不称,下安得嘿然?”夷行曰:“比奸臣数干权,愿陛下无倒 持大阿,以鐏授人。”嗣复曰:“古者任则不疑,齐桓公器管仲于雠虏,岂有倒持 虑邪?”帝以其面相触,颇不悦。仙韶乐工尉迟璋授王府率,右拾遗窦洵直当衙论 奏,郑覃、嗣复嫌以细故,谓洵直近名。夷行曰:“谏官当衙,正须论宰相得失, 彼贱工安足言者?然亦不可置不用。”帝即徙璋光州长史,以百缣赐洵直。进门下 侍郎。
dì cháng guài tiān bǎo zhèng shì bù shàn, wèn:" yáo yuán chóng sòng jǐng yú shí zài fǒu?" lǐ jué yuē:" yáo wáng ér sòng bà." jué yīn tuī yán:" xuán zōng zì wèi wèi cháng shā yī bù gū, ér rèn lǐ lín fǔ, zhǒng yí shù shí zú, bù yì huò hū?" yí xíng yuē:" bì xià jīn yì yí jiè yǐ quán shǔ rén." sì fù yuē:" yí xíng shī yán, tài zōng yì bào luàn wèi rén yì, yòng fáng xuán líng shí yǒu liù nián, rèn wèi zhēng shí yǒu wǔ nián, wèi cháng shī dào. rén zhǔ yòng zhōng liáng jiǔ yì zhì, yòng xié nìng yī rì duō yǐ." shí yòng guō wèi fāng zhōu cì shǐ, yòu shí yí sòng yuán lùn bù kě, xī guǒ zuò zāng bài. dì yù shǎng yuán, yí xíng yuē: " jiàn guān lùn shì shì qí zhí, ruò yī shì shàn zhé jìn guān, kǒng hòu bù miǎn yǒu sī." yí xíng gài zhuān dǐ sì fù. yòu sù shàn tán, yīn zhù qí lì, yǐ pái zhé péng dǎng. shì shí, suī tiān zǐ yì è qí tài guò, ēn lǐ suì shuāi, bà wèi lì bù shàng shū, xún bài huá zhōu cì shǐ.
帝常怪天宝政事不善,问:“姚元崇、宋璟于时在否?”李珏曰:“姚亡而宋 罢。”珏因推言:“玄宗自谓未尝杀一不辜,而任李林甫,种夷数十族,不亦惑乎?” 夷行曰:“陛下今亦宜戒以权属人。”嗣复曰:“夷行失言,太宗易暴乱为仁义, 用房玄龄十有六年,任魏徵十有五年,未尝失道。人主用忠良久益治,用邪佞一日 多矣。”时用郭为坊州刺史,右拾遗宋邧论不可,肸果坐赃败。帝欲赏邧,夷行曰: “谏官论事是其职,若一事善辄进官,恐后不免有私。”夷行盖专诋嗣复。又素善 覃,阴助其力,以排折朋党。是时,虽天子亦恶其太过,恩礼遂衰,罢为吏部尚书, 寻拜华州刺史。
wǔ zōng jí wèi, zhào wèi yù shǐ dài fū, é hái mén xià shì láng píng zhāng shì, jìn wèi shàng shū zuǒ pú yè. yí xíng yǔ cuī gǒng jù bài, nǎi zòu:" pú yè shǐ shì shì, shòu sì pǐn guān bài, wú zhe lìng. bǐ rì zuǒ yòu chéng lì bù shì láng yù shǐ zhōng chéng jiē wèi pú yè bài jiē xià, wèi zhī' gé pǐn zhì jìng'. zhǔn lǐ, huáng tài zǐ jiàn shàng tái qún guān, qún guān xiān bài ér hòu dá, yǐ wú èr shàng yě. pú yè yǔ sì pǐn guān bìng liè cháo tíng, bù róng dú yōu. qián rì zhèng yú qìng zhe pú yè shàng yí, wèi gé pǐn guān wú kàng lǐ. shí dòu yì zhí rèn yù shǐ zhōng chéng, yì bù kě. jí yì zhí zì wèi pú yè, nǎi wàng qián yì, dāng shí bǐ yàn zhī. chén děng bù yuàn yǐ shī lǐ sù qiào yú shí. qiě kāi yuán yuán nián, yǐ zuǒ yòu pú yè wèi zuǒ yòu chéng xiàng, wèi cì sān gōng, sān gōng shàng rì dá bài, ér pú yè shòu zhī, fēi shì. wàng chì suǒ sī yuē sān gōng shàng yí, zhe dìng lìng." zhào kě. shǐ, lèi cháo fēn yì bù jué, zhì yí xíng suì dìng. yǐ zú jí qǐ shēn, bà wèi tài zǐ tài bǎo, yǐ jiǎn jiào sī kōng wèi hé zhōng jié dù shǐ, zú.
武宗即位,召为御史大夫,俄还门下侍郎平章事,进位尚书左仆射。夷行与崔 珙俱拜,乃奏:“仆射始视事,受四品官拜,无著令。比日左右丞、吏部侍郎、御 史中丞皆为仆射拜阶下,谓之‘隔品致敬’。准礼,皇太子见上台群官,群官先拜 而后答,以无二上也。仆射与四品官并列朝廷,不容独优。前日郑余庆著《仆射上 仪》,谓隔品官无亢礼。时窦易直任御史中丞,议不可。及易直自为仆射,乃忘前 议,当时鄙厌之。臣等不愿以失礼速诮于时。且开元元年,以左右仆射为左右丞相, 位次三公,三公上日答拜,而仆射受之,非是。望敕所司约《三公上仪》,著定令。” 诏可。始,累朝纷议不决,至夷行遂定。以足疾乞身,罢为太子太保,以检校司空 为河中节度使,卒。
lǐ shēn, zì gōng chuí, zhōng shū lìng jìng xuán zēng sūn. shì huàn nán fāng, kè rùn zhōu. shēn liù suì ér gū, āi děng chéng rén. mǔ lú, gōng shòu zhī xué. wéi rén duǎn xiǎo jīng hàn, yú shī zuì yǒu míng, shí hào" duǎn lǐ". sū zhōu cì shǐ wéi xià qīng shù chēng zhī. zàng mǔ, yǒu wū xián zhī zhuì qiàn chē.
李绅,字公垂,中书令敬玄曾孙。世宦南方,客润州。绅六岁而孤,哀等成人。 母卢,躬授之学。为人短小精悍,于诗最有名,时号“短李”。苏州刺史韦夏卿数 称之。葬母,有乌衔芝坠輤车。
yuán hé chū, zhuó jìn shì dì, bǔ guó zǐ zhù jiào, bù lè, zhé qù. kè jīn líng, lǐ qí ài qí cái, pì zhǎng shū jì. qí jìn bù fǎ, bīn kè mò gǎn yán, shēn shù jiàn, bù rù yù qù, bù xǔ. huì shǐ zhě zhào qí, chēng jí, liú hòu wáng dàn wèi jù xíng, qí nù, yīn jiào shì luán shí zhī, jí xié shǐ zhě wèi zhòng zòu tiān zǐ, xìng de liú. qí zhào shēn zuò shū, zuò qí qián, shēn yáng bù lì, zhì bù néng wéi zì, xià bǐ zhé tú qù, jìn shù zhǐ. qí nù mà yuē:" hé gǎn ěr, bù dàn sǐ xié?" duì yuē:" shēng wèi cháng jiàn jīn gé, jīn de sǐ wèi xìng." jí zhù yǐ rèn, lìng yì zhǐ, fù rán. huò yán xǔ zòng néng jūn zhōng shū, shēn bù zú yòng. zhào zòng zhì, cāo shū rú suǒ yù, jí qiú shēn yù zhōng, qí zhū, nǎi miǎn. huò yù yǐ wén, xiè yuē:" běn jī yú yì, fēi shì míng yě." nǎi zhǐ.
元和初,擢进士第,补国子助教,不乐,辄去。客金陵,李锜爱其才,辟掌书 记。锜浸不法,宾客莫敢言,绅数谏,不入;欲去,不许。会使者召锜,称疾,留 后王澹为具行,锜怒,阴教士脔食之,即胁使者为众奏天子,幸得留。锜召绅作疏, 坐锜前,绅阳怖栗,至不能为字,下笔辄涂去,尽数纸。锜怒骂曰:“何敢尔,不 惮死邪?”对曰:“生未尝见金革,今得死为幸。”即注以刃,令易纸,复然。或 言许纵能军中书,绅不足用。召纵至,操书如所欲,即囚绅狱中,锜诛,乃免。或 欲以闻,谢曰:“本激于义,非市名也。”乃止。
jiǔ zhī, cóng pì shān nán guān chá fǔ. mù zōng zhào wèi yòu shí yí hàn lín xué shì, yǔ lǐ dé yù yuán zhěn tóng shí, hào" sān jùn". lèi zhuó zhōng shū shè rén. zhěn wèi zǎi xiàng, ér lǐ féng jí jiào rén gào yú fāng shì, zhěn suì bà yù yǐn niú sēng rú, jù shēn děng zài jìn jìn jǔ jiě, nǎi shòu dé yù zhè xī guān chá shǐ. sēng rú fǔ zhèng, yǐ shēn wèi yù shǐ zhōng chéng, gù qí qì gāng biàn, yì cī lèi, ér hán yù jìng zhí, nǎi yǐ yù wèi jīng zhào yǐn, jiān yù shǐ dài fū, miǎn tái cān yǐ jī shēn. shēn yù guǒ bù xiāng xià, gèng chí tái fǔ gù shì, lùn jí wǎng fǎn, dǐ jié fēn rán, yáo shì jiē bà zhī, yǐ shēn wèi jiāng xī guān chá shǐ. dì sù hòu yù shēn, qiǎn shǐ zhě jiù dì láo cì, yǐ wéi lè wài qiān, shēn qì yán wèi féng jí zhòng shāng. rù xiè, yòu zì chén suǒ yǐ rán, dì wù, gǎi hù bù shì láng. féng jí zhōng yù xiàn zhī. shēn zú zi yú, yǒu wén xué míng, yǐn jū huá yáng, zì yán bù yuàn shì, shí lái shěng shēn, yǎ yǔ bǎi qí chéng xī fàn shàn. jí qí wèi shí yí, yú yǐ shū qiú jiàn, shēn è qí wú lì cāo, tòng qiào zhī. yú shī wàng, hòu zhì jīng shī, xī bào shēn suǒ yán yú féng jí. féng jí zī nù, nǎi yòng zhāng yòu xīn lǐ xù děng jì, zhuó yú xī fàn yǔ liú qī chǔ jiē wèi shí yí, yǐ cì shēn xì, nèi jié zhōng rén wáng shǒu chéng zì zhù. huì jìng zōng lì, féng jí zhī shēn shī shì kě chéng, shǐ shǒu chéng cóng róng zòu yán:" xiān dì shǐ yì lì tài zǐ, dù yuán yǐng lǐ shēn quàn lì shēn wáng, dú zǎi xiàng féng jí qǐng lì bì xià, ér lǐ xù lǐ yú zhù zhī." féng jí chéng jiàn yán shēn cháng bù lì yú bì xià, qǐng zhú zhī. dì chū jí wèi, bù néng biàn, nǎi biǎn shēn wèi duān zhōu sī mǎ. qī chǔ děng nù dé shàn dì, jiē qiè chǐ. zhào xià, bǎi guān hè féng jí, wéi yòu shí yí wú sī bù wǎng, féng jí chì sī, lìng gào dà xíng sàng yú tǔ bō. cǐ shí, rén wú gǎn yán zhě, wéi wéi chù hòu lǚ yán shēn wǎng, zhé féng jí zhī jiān. hòu tiān zǐ yú jìn zhōng de xiān dì shǒu jiān shū yī sì, fā zhī, jiàn péi dù yuán yǐng shēn sān shū qǐng lì dì wèi sì, shǐ dà gǎn wù, xī fén féng jí dǎng suǒ shàng bàng shū.
久之,从辟山南观察府。穆宗召为右拾遗、翰林学士,与李德裕、元稹同时, 号“三俊”。累擢中书舍人。稹为宰相,而李逢吉教人告于方事,稹遂罢;欲引牛 僧孺,惧绅等在禁近沮解,乃授德裕浙西观察使。僧孺辅政,以绅为御史中丞,顾 其气刚卞,易疵累,而韩愈劲直,乃以愈为京兆尹,兼御史大夫,免台参以激绅。 绅、愈果不相下,更持台府故事,论诘往反,诋讦纷然,繇是皆罢之,以绅为江西 观察使。帝素厚遇绅,遣使者就第劳赐,以为乐外迁,绅泣言为逢吉中伤。入谢, 又自陈所以然,帝悟,改户部侍郎。逢吉终欲陷之。绅族子虞,有文学名,隐居华 阳,自言不愿仕,时来省绅,雅与柏耆、程昔范善。及耆为拾遗,虞以书求荐,绅 恶其无立操,痛诮之。虞失望,后至京师,悉暴绅所言于逢吉。逢吉滋怒,乃用张 又新、李续等计,擢虞、昔范与刘栖楚皆为拾遗,以伺绅隙,内结中人王守澄自助。 会敬宗立,逢吉知绅失势可乘,使守澄从容奏言:“先帝始议立太子,杜元颖、李 绅劝立深王,独宰相逢吉请立陛下,而李续、李虞助之。”逢吉乘间言绅尝不利于 陛下,请逐之。帝初即位,不能辨,乃贬绅为端州司马。栖楚等怒得善地,皆切齿。 诏下,百官贺逢吉,唯右拾遗吴思不往,逢吉斥思,令告大行丧于吐蕃。此时,人 无敢言者,惟韦处厚屡言绅枉,折逢吉之奸。后天子于禁中得先帝手缄书一笥,发 之,见裴度、元颖、绅三疏请立帝为嗣,始大感悟,悉焚逢吉党所上谤书。
shǐ, shēn nán zhú, lì fēng kāng jiān, tuān lài xiǎn sè, wéi chéng zhǎng liú nǎi jì. kāng zhōu yǒu ǎo lóng cí, jiù chuán néng zhì yún yǔ, shēn yǐ shū dǎo, é ér dà zhǎng. bǎo lì shè lìng bù yán zuǒ jiàng guān yǔ liàng yí, chù hòu zhí zhēng, zhào wèi zhuī dìng, dé xǐ jiāng zhōu zhǎng shǐ, qiān chú shòu èr zhōu cì shǐ. huò shān duō hǔ, xié chá zhě bìng zhī, zhì jī jǐng, fā mín jī shè, bù néng zhǐ. shēn zhì, jǐn qù zhī, hǔ bù wéi bào. yǐ tài zǐ bīn kè fēn sī dōng dōu. tài hé zhōng, lǐ dé yù dāng guó, zhuó shēn zhè dōng guān chá shǐ. lǐ zōng mǐn fāng dé jūn, fù yǐ tài zǐ bīn kè fēn sī. kāi chéng chū, zhèng tán yǐ shēn wèi hé nán yǐn. hé nán duō è shào, huò wēi mào sàn yī, jī dà qiú, shī guān dào, chē mǎ bù gǎn qián. shēn zhì gāng yán, jiē wàng fēng dùn qù. qiān xuān wǔ jié dù shǐ. dà hàn, huáng bù rù jìng.
始,绅南逐,历封、康间,湍濑险涩,惟乘涨流乃济。康州有媪龙祠,旧传能 致云雨,绅以书祷,俄而大涨。宝历赦令不言左降官与量移,处厚执争,诏为追定, 得徙江州长史,迁滁、寿二州刺史。霍山多虎,撷茶者病之,治机阱,发民迹射, 不能止。绅至,尽去之,虎不为暴。以太子宾客分司东都。太和中,李德裕当国, 擢绅浙东观察使。李宗闵方得君,复以太子宾客分司。开成初,郑覃以绅为河南尹。 河南多恶少,或危帽散衣,击大球,尸官道,车马不敢前。绅治刚严,皆望风遁去。 迁宣武节度使。大旱,蝗不入境。
wǔ zōng jí wèi, xǐ huái nán, zhào bài zhōng shū shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, jìn shàng shū yòu pú yè mén xià shì láng, fēng zhào jùn gōng. jū wèi sì nián, yǐ zú huǎn bù rèn cháo yè, cí wèi, yǐ jiǎn jiào yòu pú yè píng zhāng shì, fù jié dù huái nán. zú, zèng tài wèi, shì wén sù.
武宗即位,徙淮南,召拜中书侍郎、同中书门下平章事,进尚书右仆射、门下 侍郎,封赵郡公。居位四年,以足缓不任朝谒,辞位,以检校右仆射平章事,复节 度淮南。卒,赠太尉,谥文肃。
shǐ, fēng rén wú rǔ nà zhě, sháo zhōu cì shǐ wǔ líng xiōng zi yě. wǔ líng zuò zāng biǎn pān zhōu sī hù cān jūn sǐ, rǔ nà jiā bèi zhú, jiǔ bù tiáo. shí lǐ jí fǔ rèn zǎi xiàng, rǔ nà yuàn zhī, hòu suì fù zōng mǐn dǎng zhōng. huì chāng shí, wèi yǒng níng wèi, dì xiāng wèi jiāng dū wèi. bù rén sòng xiāng shòu zāng láng jí, shēn qǔ mín yán yuè nǚ. shēn shǐ guān chá pàn guān wèi xíng jū xiāng, zuì míng bái, lùn bào shā zhī. shí, yì zhě wèi wú shì shì yǔ zǎi xiàng yǒu xián, yí shēn nèi gù wàng, zhī chéng qí zuì. jiàn guān lǚ lùn liè, zhào qiǎn yù shǐ cuī yuán zǎo fù àn, yuán zǎo yán xiāng dào yòng chéng liáng qián yǒu zhuàng, qǔ bù rén nǚ bù shí, àn yuè cháng wèi qīng zhōu yá tuī, ér qī wáng gù yì guān nǚ, bù yīng zuò. dé yù è yuán zǎo chí liǎng duān, zòu biǎn yá zhōu sī hù cān jūn. xuān zōng lì, dé yù qù wèi, shēn yǐ zú. cuī xuàn děng jiǔ bù dé zhì, dǎo rǔ nà shǐ wèi xiāng sòng, yán:" xiāng sù zhí, wéi rén wū miè, dà xiào zhòng láo, wǔ mù bèi tǐ, lì zhì yǐ qǔ qī zī yìng jié zāng." qiě yán:" yán yuè gù shì zú, xiāng zuì jiē bù dàng sǐ, shēn wǎng shā zhī." yòu yán:" xiāng sǐ, shēn lìng jí yì, bù dé guī zàng. àn shēn yǐ jiù zǎi xiàng zhèn yī fāng, zì wēi quán. fán lù yǒu zuì, yóu dài qiū fēn xiāng wú gū, shèng xià bèi shā." cuī yuán zǎo xián dé yù chì jǐ, jí fān qí cí, yīn yán:" yù shǐ fù yù hái, jiē duì tiān zǐ bié bái shì fēi, dé yù quán yà tiān xià, shǐ bù de duì, jù yù bù fù yǒu sī, dàn yòng shēn zòu ér zhì xiāng sǐ." shì shí, dé yù yǐ shī quán, ér zōng mǐn gù dǎng líng hú táo cuī xuàn bái mǐn zhōng jiē dāng lù, yīn shì chěng hàn, yǐ lì yòu dòng yuán zǎo děng, shǐ sān sī jié shēn zhàng yuè zuò fān, nüè shā liáng píng, zhǔn shén lóng zhào shū, kù lì mò zhě guān jué jiē duó, zǐ sūn bù dé jìn huàn, shēn suī wáng, qǐng cóng chūn qiū lù sǐ zhě zhī bǐ. zhào xuē shēn sān guān, zǐ sūn bù dé shì. biǎn dé yù děng, zhuó rǔ nà zuǒ shí yí, yuán zǎo wǔ gōng lìng.
始,沣人吴汝纳者,韶州刺史武陵兄子也。武陵坐赃贬潘州司户参军死,汝纳 家被逐,久不调。时李吉甫任宰相,汝纳怨之,后遂附宗闵党中。会昌时,为永宁 尉,弟湘为江都尉。部人讼湘受赃狼籍,身娶民颜悦女。绅使观察判官魏铏鞫湘, 罪明白,论报杀之。时,议者谓吴氏世与宰相有嫌,疑绅内顾望,织成其罪。谏官 屡论列,诏遣御史崔元藻覆按,元藻言湘盗用程粮钱有状,娶部人女不实,按悦尝 为青州衙推,而妻王故衣冠女,不应坐。德裕恶元藻持两端,奏贬崖州司户参军。 宣宗立,德裕去位,绅已卒。崔铉等久不得志,导汝纳使为湘讼,言:“湘素直, 为人诬蔑,大校重牢,五木被体,吏至以娶妻资媵结赃。”且言:“颜悦故士族, 湘罪皆不当死,绅枉杀之。”又言:“湘死,绅令即瘗,不得归葬。按绅以旧宰相 镇一方,恣威权。凡戮有罪,犹待秋分;湘无辜,盛夏被杀。”崔元藻衔德裕斥己, 即翻其辞,因言:“御史覆狱还,皆对天子别白是非,德裕权轧天下,使不得对, 具狱不付有司,但用绅奏而寘湘死。”是时,德裕已失权,而宗闵故党令狐綯、崔 铉、白敏中皆当路,因是逞憾,以利诱动元藻等,使三司结绅杖钺作籓,虐杀良平, 准神龙诏书,酷吏殁者官爵皆夺,子孙不得进宦,绅虽亡,请从《春秋》戮死者之 比。诏削绅三官,子孙不得仕。贬德裕等,擢汝纳左拾遗,元藻武功令。
shǐ, shēn yǐ wén yì jié cāo jiàn yòng, ér lǚ wèi yuàn chóu suǒ hén què, zú néng zì shēn qí cái, yǐ míng wèi zhōng. suǒ zhì wù wèi wēi liè, huò xiàn bào kè, gù suī méi ér zuò xiāng yuān yún.
始,绅以文艺节操见用,而屡为怨仇所拫却,卒能自伸其才,以名位终。所至 务为威烈,或陷暴刻,故虽没而坐湘冤云。
lǐ ràng yí, zì dá xīn, xì běn lǒng xī. zhuó jìn shì dì, pì zhèn guó lǐ jiàng fǔ pàn guān. yòu cóng xī chuān dù yuán yǐng mù fǔ. yǔ sòng shēn xī shàn, shēn xī wèi hàn lín xué shì, jiàn ràng yí yòu shí yí, é zhào bài xué shì. sù shàn xuē tíng lǎo, tíng lǎo bù chì xì jiǎn, shù yǐn jiǔ bù zhì zhí, bà qù, zuò shì yì duó zhí. lěi jìn jiàn yì dài fū.
李让夷,字达心,系本陇西。擢进士第,辟镇国李绛府判官。又从西川杜元颖 幕府。与宋申锡善,申锡为翰林学士,荐让夷右拾遗,俄召拜学士。素善薛廷老, 廷老不饬细检,数饮酒不治职,罢去,坐是亦夺职。累进谏议大夫。
kāi chéng chū, qǐ jū shè rén lǐ bāo miǎn, wén zōng wèi lǐ shí yuē:" chǔ suì liáng yǐ jiàn yì dài fū jiān qǐ jū láng, jīn jiàn yì shuí yú? kě yán qí rén." shí yǐ féng dìng sūn jiǎn xiāo chù lǐ ràng yí duì, dì yuē:" ràng yí kě yě." lǐ gù yán qǐng yòng cuī qiú zhāng cì zōng. zhèng tán yuē:" qiú gù yǔ lǐ zōng mǐn shàn, qiě jì zhù cāo bǐ zài chì chí xià, suǒ shū wèi hòu shì fǎ, bù kě yòng dǎng rén. ruò péi zhōng rú lǐ ràng yí, chén bù gǎn yǒu yán." nǎi jué yòng ràng yí, jìn zhōng shū shè rén. jì ér lǐ jué yáng sì fù yǐ tán zhī jiàn, zhōng dì shì bù dé qiān.
开成初,起居舍人李褒免,文宗谓李石曰:“褚遂良以谏议大夫兼起居郎,今 谏议谁欤?可言其人。”石以冯定、孙简、萧俶、李让夷对,帝曰:“让夷可也。” 李固言请用崔球、张次宗。郑覃曰:“球故与李宗闵善,且记注操笔在赤墀下,所 书为后世法,不可用党人。若裴中孺、李让夷,臣不敢有言。”乃决用让夷,进中 书舍人。既而李珏、杨嗣复以覃之荐,终帝世不得迁。
wǔ zōng chū, lǐ dé yù fù rù, sān qiān zhì shàng shū yòu chéng, bài zhōng shū shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. lù zhōu píng, jiǎn jiào shàng shū yòu pú yè. xuān zōng lì, jìn sī kōng mén xià shì láng, wèi dà xíng shān líng shǐ. wèi fù tǔ, bài huái nán jié dù shǐ. yǐ jí yuàn hái, zú yú dào, zèng sī tú. ràng yí lián jiè bù wàng jiāo, wèi suī xiǎn jù, yǐ jiǎn yuē zì jiāng, wèi shì zī měi.
武宗初,李德裕复入,三迁至尚书右丞,拜中书侍郎、同中书门下平章事。潞 州平,检校尚书右仆射。宣宗立,进司空、门下侍郎,为大行山陵使。未复土,拜 淮南节度使。以疾愿还,卒于道,赠司徒。让夷廉介不妄交,位虽显剧,以俭约自 将,为世咨美。
cáo què, zì gāng zhōng, hé nán hé nán rén. zhuó jìn shì dì, lì jiàn zhōng wài guān, lèi bài bīng bù shì láng. yì zōng xián tōng zhōng, yǐ běn guān tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, é jìn zhōng shū shì láng.
曹确,字刚中,河南河南人。擢进士第,历践中外官,累拜兵部侍郎。懿宗咸 通中,以本官同中书门下平章事,俄进中书侍郎。
què suì rú shù, qì shí fāng zhòng, dòng xún fǎ dù. shí dì báo yú dé, nì chǒng yōu rén lǐ kě jí. kě jí zhě, néng xīn shēng, zì dù qǔ, cí diào xin qī zhé, jīng shī tōu báo shào nián zhēng mù zhī, hào wèi" pāi dàn". tóng chāng gōng zhǔ sàng bì, dì yǔ guō shū fēi dào niàn bù yǐ, kě jí wèi dì zào qū, yuē tàn bǎi nián, jiào wǔ zhě shù bǎi, jiē zhū cuì xiàng shì, kè huà yú lóng dì yī, dù yòng zēng wǔ qiān, yǐ qū zuò cí, āi sī péi huí, wén zhě jiē tì xià. wǔ què, zhū bǎo fù dì, dì yǐ wéi tiān xià zhī zhì bēi, yù chǒng zhī. jiā cháng qǔ fù, dì yuē:" dì qù, wú dāng cì jiǔ." é ér shǐ zhě fù èr yín dāng yǔ zhī, jiē zhū zhēn yě. kě jí píng ēn héng shén, rén wú gǎn chì, suì zhuó wèi wēi wèi jiāng jūn. què yuē:" tài zōng zhe lìng, wén wǔ guān liù bǎi sì shí sān, wèi fáng xuán líng yuē:' zhèn shè cǐ dài tiān xià xián shì. gōng shāng zá liú, jiǎ shǐ jì chū děng yí, zhèng dāng hòu gěi yǐ cái, bù kě jiǎ yǐ guān, yǔ xián zhě bǐ jiān lì tóng zuò shí yě.' wén zōng yù yǐ lè gōng yù chí zhāng wèi wáng fǔ lǜ, shí yí dòu xún zhí gù zhēng, zú shòu guāng zhōu zhǎng shǐ. jīn ér wèi jiāng jūn, bù kě." dì bù tīng. zhì xī zōng lì, shǐ biǎn sǐ. fāng xìng shí, wéi què lǚ yán zhī. ér shén cè zhōng wèi xī mén jì xuán zhě, yì gāng gěng, wèi kě jí yuē:" rǔ yǐ qiǎo nìng huò tiān zǐ, dāng zú miè!" cháng jiàn qí shòu cì, wèi yuē:" jīn zài yǐ guān chē, hòu jí mò yì dāng ěr."
确邃儒术,器识方重,动循法度。时帝薄于德,昵宠优人李可及。可及者,能 新声,自度曲,辞调忄妻折,京师媮薄少年争慕之,号为“拍弹”。同昌公主丧毕, 帝与郭淑妃悼念不已,可及为帝造曲,曰《叹百年》,教舞者数百,皆珠翠襐饰, 刻画鱼龙地衣,度用缯五千,倚曲作辞,哀思裴回,闻者皆涕下。舞阕,珠宝覆地, 帝以为天下之至悲,愈宠之。家尝娶妇,帝曰:“第去,吾当赐酒。”俄而使者负 二银珰与之,皆珠珍也。可及凭恩横甚,人无敢斥,遂擢为威卫将军。确曰:“太 宗著令,文武官六百四十三,谓房玄龄曰:‘朕设此待天下贤士。工商杂流,假使 技出等夷,正当厚给以财,不可假以官,与贤者比肩立、同坐食也。’文宗欲以乐 工尉迟璋为王府率,拾遗窦洵直固争,卒授光州长史。今而位将军,不可。”帝不 听。至僖宗立,始贬死。方幸时,惟确屡言之。而神策中尉西门季玄者,亦刚鲠, 谓可及曰:“汝以巧佞惑天子,当族灭!”尝见其受赐,谓曰:“今载以官车,后 籍没亦当尔。”
què jū wèi liù nián, jìn shàng shū yòu pú yè, yǐ tóng píng zhāng shì chū wèi zhèn hǎi jié dù shǐ, xǐ hé zhōng, zú. shǐ, bì xián yǔ què tóng zǎi xiàng, jù yǒu yǎ wàng, shì wèi" cáo bì" yún.
确居位六年,进尚书右仆射,以同平章事出为镇海节度使,徙河中,卒。始, 毕諴与确同宰相,俱有雅望,世谓“曹毕”云。
dì fén, yǐ zhōng wǔ jūn jié dù shǐ rù wèi hù bù shì láng, pàn dù zhī, zú.
弟汾,以忠武军节度使入为户部侍郎,判度支,卒。
liú zhān, zì jǐ zhī, qí xiān chū péng chéng, hòu xǐ guì yáng. jǔ jìn shì bó xué hóng cí, jiē zhōng. xú shāng pì shǔ yán tiě fǔ, lèi qiān tài cháng bó shì. liú tuàn zhí zhèng, jiàn wèi hàn lín xué shì, bài zhōng shū shè rén, jìn chéng zhǐ. chū wèi hé dōng jié dù shǐ.
刘瞻,字几之,其先出彭城,后徙桂阳。举进士、博学宏词,皆中。徐商辟署 盐铁府,累迁太常博士。刘彖执政,荐为翰林学士,拜中书舍人,进承旨。出为 河东节度使。
xián tōng shí yī nián, yǐ zhōng shū shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. tóng chāng gōng zhǔ hōng, yì zōng bǔ tài yī hán shào zōng děng sòng zhào yù, dǎi xì zōng zú shù bǎi rén. zhān yù jiàn guān, jiē yī wéi wú gǎn yán, jí zì shàng shū gù zhēng:" shào zōng qióng qí shù bù néng xiào, qíng yǒu kě jīn. bì xià xùn ài nǚ, qiú píng mín, fèn bù gù nán, qǔ sì bào bù míng zhī bàng." dì dà nù, jí rì cì bà, yǐ jiǎn jiào xíng bù shàng shū tóng píng zhāng shì wèi jīng nán jié dù shǐ. lù yán wéi bǎo héng cóng wèi è yán wén dì, é chì lián zhōu cì shǐ. yú shì, hàn lín xué shì zhèng tián yǐ zé zhào bù shēn qiè, yù shǐ zhōng chéng sūn huáng jiàn yì dài fū gāo xiāng děng zuò yǔ zhān shàn, fēn biǎn lǐng nán. yán děng shū wèi qiàn, àn tú shì huān zhōu dào wàn lǐ, jí biǎn huān zhōu sī hù cān jūn shì, mìng lǐ yǔ zuò zhào jí dǐ, jiāng suì shā zhī. tiān xià wèi zhān gěng zhèng, tè wèi chán jǐ, jǔ yǐ wéi yuān. yōu zhōu jié dù shǐ zhāng gōng sù shàng shū shēn jiě, yán děng bù gǎn hài. xī zōng lì, xǐ kāng guó èr zhōu cì shǐ, yǐ xíng bù shàng shū zhào, fù yǐ zhōng shū shì láng píng zhāng shì, jū wèi sān yuè zú.
咸通十一年,以中书侍郎同中书门下平章事。同昌公主薨,懿宗捕太医韩绍宗 等送诏狱,逮系宗族数百人。瞻喻谏官,皆依违无敢言,即自上疏固争:“绍宗穷 其术不能效,情有可矜。陛下徇爱女,囚平民,忿不顾难,取肆暴不明之谤。”帝 大怒,即日赐罢,以检校刑部尚书、同平章事为荆南节度使。路岩、韦保衡从为恶 言闻帝,俄斥廉州刺史。于是,翰林学士郑畋以责诏不深切,御史中丞孙瑝、谏议 大夫高湘等坐与瞻善,分贬岭南。岩等殊未慊,按图视驩州道万里,即贬驩州司户 参军事,命李庾作诏极诋,将遂杀之。天下谓瞻鲠正,特为谗挤,举以为冤。幽州 节度使张公素上疏申解,岩等不敢害。僖宗立,徙康、虢二州刺史,以刑部尚书召, 复以中书侍郎平章事,居位三月卒。
zhān wéi rén lián yuē, suǒ de fèng yǐ yú jì qīn jiù zhī jù kùn zhě, jiā bù liú chǔ. wú dì shě, sì fāng xiàn kuì bù jí mén, xíng jǐ zhōng shǐ wán jié.
瞻为人廉约,所得俸以余济亲旧之窭困者,家不留储。无第舍,四方献馈不及 门,行己终始完洁。
dì zhù, zì yuán dé, xìng rén xiào, yòu shí yǔ zhū xiōng yóu, zhì shí yǐn, qǔ zuì xià zhě. jí zhǎng, néng wén cí, xǐ huáng lǎo yán. nián èr shí zú.
弟助,字元德,性仁孝,幼时与诸兄游,至食饮,取最下者。及长,能文辞, 喜黄老言。年二十卒。
lǐ wèi, zì mào xiū, xì běn lǒng xī. jǔ jìn shì shū pàn bá cuì, jiē zhōng. bài jiān chá yù shǐ, zhuó lèi shàng shū yòu chéng.
李蔚,字茂休,系本陇西。举进士、书判拔萃,皆中。拜监察御史,擢累尚书 右丞。
yì zōng huò fú tú, cháng fàn wàn sēng jìn zhōng, zì wèi zàn bei. wèi shàng shū qiè jiàn, yǐn dí rén jié yáo yuán chóng xīn tì fǒu suǒ yán, jī bìng shí bì. dì bù tīng, dàn yǐ xū lǐ bāo dá. é bài jīng zhào yǐn tài cháng qīng. chū wèi xuān wǔ jié dù shǐ, xǐ huái nán. dài hái, mín yì quē qǐng liú, zhào xǔ yī suì. xī zōng gān fú chū, yǐ lì bù shàng shū tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. bà wèi dōng dōu liú shǒu. hé dōng luàn, shā qí shuài cuī jì kāng, yòng bīn níng lǐ kǎn dài zhī, shì bù fù, yǐ wèi cháng zài tài yuán fǔ yǒu huì zhèng, wéi rén suǒ huái, bài hé dōng jié dù shǐ, tóng píng zhāng shì. zhì zhèn sān rì, zú.
懿宗惑浮屠,常饭万僧禁中,自为赞呗。蔚上疏切谏,引狄仁杰、姚元崇、辛 替否所言,讥病时弊。帝不听,但以虚礼褒答。俄拜京兆尹、太常卿。出为宣武节 度使,徙淮南。代还,民诣阙请留,诏许一岁。僖宗乾符初,以吏部尚书同中书门 下平章事。罢为东都留守。河东乱,杀其帅崔季康,用邠宁李侃代之,士不附,以 蔚尝在太原府有惠政,为人所怀,拜河东节度使,同平章事。至镇三日,卒。
shǐ, yì zōng chéng ān guó cí, cì bǎo zuò èr, dù gāo èr zhàng, gòu yǐ shěn tán, tú xiū, lòu lóng fèng pā, jīn kòu zhī, shàng shī fù zuò, chén jīng jǐ qí qián, sì yú lì ruì niǎo shén rén, gāo shù chǐ, dèng dào yǐ shēng, qián bèi xiù náng jǐn chān, zhēn lì jīng jué. xián tōng shí sì nián chūn, zhào yíng fó gǔ fèng xiáng, huò yán:" xī xiàn zōng cháng wèi cǐ, é yàn jià." dì yuē:" shǐ zhèn shēng jiàn zhī, sǐ wú hèn!" nǎi yǐ jīn yín wèi shā, zhū yù wèi zhàng, kǒng yù zhōu shì zhī, xiǎo zhě xún zhàng, gāo zhì bèi, kè tán wèi yán zhù, bì cè tú huáng jīn, měi yī shā, shù bǎi rén jǔ zhī. xiāng yú qián hòu xì dào, zhuì zhū sè sè fān gài, cán cǎi yǐ wéi chuáng jié, fèi wú zī xiàn. xià sì yuè, zhì cháng ān, cǎi guān jiā lù, qí tú dǎo wèi. tiān zǐ yù ān fú lóu yíng bài, zhì qì xià. zhào cì liǎng jiē sēng jīn bì, jīng shī qí lǎo jí jiàn yuán hé shì zhě, xī hòu cì zhī. bù chěng xiǎo rén zhì duàn bì zhǐ, liú xiě mǎn dào. suǒ guò xiāng jù, jiē póu tǔ wèi shā, xiāng wàng yú tú, zhēng yǐ jīn cuì wěn shì. chuán yán shā xī zhèn yáo, ruò yǒu guāng jǐng yún. jīng shī gāo zī xiāng yǔ jí dà qú, zuò zēng tái màn quē, zhù shuǐ yín wèi chí, jīn yù wèi shù mù, jù sāng mén luó xiàng, kǎo gǔ míng luó jì rì yè. jǐn chē xiù yú, zài gē wǔ cóng zhī. qiū qī yuè, dì bēng. fāng rén zhǔ gān xīn dǔ xiàng, rú wèi yán zhě shén duō, jiē bù néng jiù. xī zōng lì, zhào guī qí gǔ, dōu rén qí dié cí jiàn, huò wū yè liú tì.
始,懿宗成安国祠,赐宝坐二,度高二丈,构以沈檀,涂髹,镂龙凤葩■,金 扣之,上施复坐,陈经几其前,四隅立瑞鸟神人,高数尺,磴道以升,前被绣囊锦 襜,珍丽精绝。咸通十四年春,诏迎佛骨凤翔,或言:“昔宪宗尝为此,俄晏驾。” 帝曰:“使朕生见之,死无恨!”乃以金银为刹,珠玉为帐,孔鹬周饰之,小者寻 丈,高至倍,刻檀为檐注,陛墄涂黄金,每一刹,数百人举之。香舆前后系道,缀 珠瑟瑟幡盖,残彩以为幢节,费无赀限。夏四月,至长安,彩观夹路,其徒导卫。 天子御安福楼迎拜,至泣下。诏赐两街僧金币,京师耆老及见元和事者,悉厚赐之。 不逞小人至断臂指,流血满道。所过乡聚,皆裒土为刹,相望于涂,争以金翠抆饰。 传言刹悉震摇,若有光景云。京师高赀相与集大衢,作缯台缦阙,注水银为池,金 玉为树木,聚桑门罗像,考鼓鸣螺继日夜。锦车绣舆,载歌舞从之。秋七月,帝崩。 方人主甘心笃向,如蔚言者甚多,皆不能救。僖宗立,诏归其骨,都人耆耋辞饯, 或呜咽流涕。
zàn yuē: rén zhī huò guài shén yě, shén zāi! ruò fú zhě, tè xī yù yī gǎo rén ěr. luǒ diān lù zú, yǐ qǐ shí zì zī, qú rǔ qí shēn, bīng yíng shān fán, xíng yī gài zhī kǔ, běn wú qiú yú rén, tú shǔ shāo shāo cóng zhī. rán qí yán huāng máng màn mí, yí huàn biàn xiàn, shàn tuī bù yàn wú shí zhī shì, yǐ guǐ shén sǐ shēng guàn wèi yī tiáo, jù zhī bù yí. póu shì yù, qì qīn shǔ, dà dǐ yǔ huáng lǎo xiāng chū rù. zhì hàn shí sì yè, shū rù zhōng guó. jī fū shēng rén zhī qíng, yǐ ěr mù bù jì wèi qí, yǐ bù kě zhī wèi shén, yǐ wù lǐ zhī wài wèi wèi, yǐ biàn huà wú fāng wèi shèng, yǐ shēng ér sǐ sǐ fù shēng huí fù cháng bào xīn yàn qí jiān wèi huò rán, yǐ jiàn jìn guì yuǎn wèi chù. dī yì chà shū, bù kě yán jí. huá rén zhī jué dàn zhě, yòu rǎng zhuāng zhōu liè yù kòu zhī shuō zuǒ qí gāo, céng lèi jià téng, zhí chū qí biǎo, yǐ wú shàng bù kě jiā wèi shèng, wàng xiāng kuā xié ér chàng qí fēng. yú shì, zì tiān zǐ dǎi shù rén, jiē zhèn dòng ér cí fèng zhī.
赞曰:人之惑怪神也,甚哉!若佛者,特西域一槁人耳。裸颠露足,以乞食自 资,癯辱其身,屏营山樊,行一概之苦,本无求于人,徒属稍稍从之。然其言荒茫 漫靡,夷幻变现,善推不验无实之事,以鬼神死生贯为一条,据之不疑。掊嗜欲, 弃亲属,大抵与黄老相出入。至汉十四叶,书入中国。迹夫生人之情,以耳目不际 为奇,以不可知为神,以物理之外为畏,以变化无方为圣,以生而死、死复生、回 复偿报、歆艳其间为或然,以贱近贵远为柷。鞮译差殊,不可研诘。华人之谲诞者, 又攘庄周、列御寇之说佐其高,层累架腾,直出其表,以无上不可加为胜,妄相夸 胁而倡其风。于是,自天子逮庶人,皆震动而祠奉之。
chū, zǎi xiàng wáng jìn yǐ yuán yè shì zuǒ dài zōng, yú shì shǐ zuò nèi dào chǎng, zhòu yè fàn bài, jì ráng kòu róng, dà zuò yú lán, xiào zǔ zōng xiàng, fēn gōng tǎ miào, wèi zéi chén xī xiào. zhì xiàn zōng shì, suì yíng fó gǔ yú fèng xiáng, nèi zhī gōng zhōng. hán yù zhǐ yán qí bì, dì nù, cuàn yù bīn sǐ, xiàn yì fú huò tiān nián. xìng fú ér huò, wú yì zuǒ hū! yì zōng bù jūn, jīng shuǎng duó mí, fù dǎo qián chē ér fù zhī. xìng āi wú zhī zhī chǎng, gài bì bǎi jiě zhī zì, yǐ sǐ zì shì, wú yǒu gù jí, liú lèi bài fú, suī shì zōng miào shàng dì, wú yǐ jìn yān. qū wàn shèng zhī guì, zì děng yú gǔ hú, shù qiān zǎi ér yuǎn, yǐ shēn wéi xùn. wū hū, yùn yǔ zuò dān, tiān gào zhī yǐ! yì bù sān yuè ér cú, táng dé zhī bù jìng, jué yǒu lái zāi, bēi fū!
初,宰相王缙以缘业事佐代宗,于是始作内道场,昼夜梵呗,冀禳寇戎,大作 盂兰,肖祖宗像,分供塔庙,为贼臣嘻笑。至宪宗世,遂迎佛骨于凤翔,内之宫中。 韩愈指言其弊,帝怒,窜愈濒死,宪亦弗获天年。幸福而祸,无亦左乎!懿宗不君, 精爽夺迷,复蹈前车而覆之。兴哀无知之场,丐庇百解之胔,以死自誓,无有顾藉, 流泪拜伏,虽事宗庙上帝,无以进焉。屈万乘之贵,自等于古胡,数千载而远,以 身为徇。呜呼,运敔祚殚,天告之矣!懿不三月而徂,唐德之不竞,厥有来哉,悲夫!