guō chóng tāo
○郭崇韜

guō chóng tāo, dài zhōu yàn mén rén yě, wèi hé dōng jiào liàn shǐ. wèi rén míng mǐn, néng yīng duì, yǐ cái gàn jiàn chēng. zhuāng zōng wèi jìn wáng, mèng zhī xiáng wèi zhōng mén shǐ, chóng tāo wèi fù shǐ. zhōng mén zhī zhí, cān guǎn jī yào, xiān shí, wú gǒng zhāng qián hòu děng jiē yǐ zhōng mén shǐ xiāng jì huò zuì. zhī xiáng jù, qiú wài rèn, zhuāng zōng yuē: gōng yù bì shì, dāng jǔ kě dài gōng zhě. zhī xiáng nǎi jiàn chóng tāo wèi zhōng mén shǐ, shén jiàn qīn xìn.
郭崇韜，代州雁門人也，為河東教練使。為人明敏，能應對，以材幹見稱。莊 宗為晉王，孟知祥為中門使，崇韜為副使。中門之職，參管機要，先時，吳珙、張 虔厚等皆以中門使相繼獲罪。知祥懼，求外任，莊宗曰：「公欲避事，當舉可代公 者。」知祥乃薦崇韜為中門使，甚見親信。

jìn bīng wéi zhāng wén lǐ yú zhèn zhōu, jiǔ bù xià, ér dìng zhōu wáng dōu yǐn qì dān rù kòu. qì dān zhì xīn lè, jìn rén jiē kǒng, yù jiě wéi qù, zhuāng zōng wèi jué, chóng tāo yuē: qì dān zhī lái, fēi jiù wén lǐ, wèi wáng dōu yǐ lì yòu zhī ěr, qiě jìn xīn pò liáng jūn, yí chéng yǐ zhèn zhī shì, bù kě jù zì tuì qiè. zhuāng zōng rán zhī, guǒ bài qì dān. zhuāng zōng jí wèi, bài chóng tāo bīng bù shàng shū shū mì shǐ.
晉兵圍張文禮於鎮州，久不下，而定州王都引契丹入寇。契丹至新樂，晉人皆 恐，欲解圍去，莊宗未決，崇韜曰：「契丹之來，非救文禮，為王都以利誘之耳， 且晉新破梁軍，宜乘已振之勢，不可遽自退怯。」莊宗然之，果敗契丹。莊宗即位， 拜崇韜兵部尚書、樞密使。

liáng wáng yàn zhāng jī pò dé shèng, táng jūn dōng bǎo yáng liú, yàn zhāng wéi zhī. zhuāng zōng dēng lěi, wàng jiàn yàn zhāng wèi zhòng qiàn yǐ jué táng jūn, yì qīng zhī, xiào yuē: wǒ zhī qí xīn yǐ, qí yù chí jiǔ yǐ bì wǒ yě. jí yǐn duǎn bīng chū zhàn, wèi yàn zhāng fú bīng suǒ shè, dà bài ér guī. zhuāng zōng wèn chóng tāo: jì ān chū? shì shí, táng yǐ dé yùn zhōu yǐ, chóng tāo yīn yuē: yàn zhāng wéi wǒ yú cǐ, qí zhì zài qǔ yùn zhōu yě. chén yuàn dé bīng shù qiān, jù hé xià liú, zhú lěi yú bì zhēng zhī dì, yǐ yīng yùn zhōu wèi míng, yàn zhāng bì lái zhēng, jì fēn qí bīng, kě yǐ tú yě. rán bǎn zhú zhī gōng nán zú jiù, bì xià rì yǐ jīng bīng tiāo zhàn, shǐ yàn zhāng bīng bù dé dōng, shí rì lěi chéng yǐ. zhuāng zōng yǐ wèi rán, nǎi qiǎn chóng tāo yǔ máo zhāng jiāng shù qiān rén yè xíng, suǒ guò qū lüè jū rén, huǐ wū fá mù, dù hé zhú lěi yú bó zhōu dōng, zhòu yè dū yì, liù rì lěi chéng. yàn zhāng guǒ yǐn bīng jí gōng zhī, shí fāng dà shǔ, yàn zhāng bīng rè sǐ, jí gōng lěi bù kè, suǒ shī tài bàn, hái qū yáng liú, zhuāng zōng yíng jī, suì bài zhī.
梁王彥章擊破德勝，唐軍東保楊劉，彥章圍之。莊宗登壘，望見彥章為重塹以 絕唐軍，意輕之，笑曰：「我知其心矣，其欲持久以弊我也。」即引短兵出戰，為 彥章伏兵所射，大敗而歸。莊宗問崇韜：「計安出？」是時，唐已得鄆州矣，崇韜 因曰：「彥章圍我於此，其志在取鄆州也。臣願得兵數千，據河下流，築壘於必爭 之地，以應鄆州為名，彥章必來爭，既分其兵，可以圖也。然板築之功難卒就，陛 下日以精兵挑戰，使彥章兵不得東，十日壘成矣。」莊宗以為然，乃遣崇韜與毛璋 將數千人夜行，所過驅掠居人，毀屋伐木，渡河築壘於博州東，晝夜督役，六日壘 成。彥章果引兵急攻之，時方大暑，彥章兵熱死，及攻壘不克，所失太半，還趨楊 劉，莊宗迎擊，遂敗之。

kāng yán xiào zì liáng bēn táng, xiān jiàn chóng tāo, chóng tāo yán zhī wò nèi, jǐn dé liáng xū shí. shì shí, zhuāng zōng jūn cháo chéng, duàn níng jūn lín hé. táng zì shī dé shèng, liáng bīng rì lüè chán xiāng, qǔ lí yáng wèi zhōu, ér lǐ jì tāo yǐ zé lù pàn rù yú liáng, qì dān shù fàn yōu zhuō, yòu wén yán xiào yán liáng fāng zhào zhū zhèn bīng yù dà jǔ, táng zhū jiāng jiē yōu huò, yǐ wèi chéng bài wèi kě zhī. zhuāng zōng huàn zhī, yǐ wèn zhū jiāng, zhū jiāng jiē yuē: táng dé yùn zhōu, gé hé nán shǒu, bù ruò qì yùn yǔ liáng, ér xī qǔ wèi zhōu lí yáng, yǐ hé wèi jiè, yǔ liáng yuē bà bīng, wú xiāng gōng, shù jǐ yǐ wèi hòu tú. zhuāng zōng bù yuè, tuì wò zhàng zhōng, zhào chóng tāo wèn jì, chóng tāo yuē: bì xià xìng bīng zhàng yì, jiāng shì pí zhàn zhēng shēng mín kǔ zhuǎn xiǎng zhě, shí yú nián yǐ. kuàng jīn dà hào yǐ jiàn, zì hé yǐ běi, rén jiē yǐn shǒu yǐ wàng chéng gōng ér sī xiū xī. jīn dé yī yùn zhōu, bù néng shǒu ér qì zhī, suī yù zhǐ hé wèi jiè, shuí wèi bì xià shǒu zhī? qiě táng wèi shī dé shèng shí, sì fāng shāng jiǎ, zhēng shū bì jí, xīn chú liáng xiǎng, qí jī rú shān. zì shī nán chéng, bǎo yáng liú, dào lù zhuǎn xǐ, hào wáng tài bàn. ér wèi bó wǔ zhōu, qiū jià bù rěn, jié mín ér liǎn, bù zhī shù yuè, cǐ qǐ àn bīng chí jiǔ zhī shí hū? chén zì kāng yán xiào lái, jǐn dé liáng zhī xū shí, cǐ zhēn tiān wáng zhī shí yě. yuàn bì xià fēn bīng shǒu wèi, gù yáng liú, ér zì yùn zhǎng qū dǎo qí cháo xué, bù chū bàn yuè, tiān xià dìng yǐ! zhuāng zōng dà xǐ yuē: cǐ dà zhàng fū zhī shì yě! yīn wèn sī tiān, sī tiān yán: suì bù lì yòng bīng. chóng tāo yuē: gǔ zhě mìng jiāng, záo xiōng mén ér chū. kuàng chéng suàn yǐ jué, qū qū cháng tán, qǐ zú xìn yě! zhuāng zōng jí rì xià lìng jūn zhōng, guī qí jiā shǔ yú wèi, yè dù yáng liú, cóng yùn zhōu rù xí biàn, bā rì ér miè liáng. zhuāng zōng tuī gōng, cì chóng tāo tiě quàn, bài shì zhōng chéng dé jūn jié dù shǐ, yī qián shū mì shǐ. zhuāng zōng yǔ zhū jiāng yǐ bīng qǔ tiān xià, ér chóng tāo wèi cháng jū zhàn zhèn, tú yǐ móu yì jū zuǒ mìng dì yī zhī gōng, wèi jiān jiāng xiāng, suì yǐ tiān xià wèi jǐ rèn, yù shì wú suǒ huí bì. ér huàn guān líng rén yòng shì, tè bù biàn yě.
康延孝自梁奔唐，先見崇韜，崇韜延之臥內，盡得梁虛實。是時，莊宗軍朝城， 段凝軍臨河。唐自失德勝，梁兵日掠澶、相，取黎陽、衛州，而李繼韜以澤潞叛入 於梁，契丹數犯幽、涿，又聞延孝言梁方召諸鎮兵欲大舉，唐諸將皆憂惑，以謂成 敗未可知。莊宗患之，以問諸將，諸將皆曰：「唐得鄆州，隔河難守，不若棄鄆與 梁，而西取衛州、黎陽，以河為界，與梁約罷兵，毋相攻，庶幾以為後圖。」莊宗 不悅，退臥帳中，召崇韜問計，崇韜曰：「陛下興兵仗義，將士疲戰爭、生民苦轉 餉者，十餘年矣。況今大號已建，自河以北，人皆引首以望成功而思休息。今得一 鄆州，不能守而棄之，雖欲指河為界，誰為陛下守之？且唐未失德勝時，四方商賈， 征輸必集，薪芻糧餉，其積如山。自失南城，保楊劉，道路轉徙，耗亡太半。而魏、 博五州，秋稼不稔，竭民而斂，不支數月，此豈按兵持久之時乎？臣自康延孝來， 盡得梁之虛實，此真天亡之時也。願陛下分兵守魏，固楊劉，而自鄆長驅搗其巢穴， 不出半月，天下定矣！」莊宗大喜曰：「此大丈夫之事也！」因問司天，司天言： 「歲不利用兵。」崇韜曰：「古者命將，鑿凶門而出。況成算已決，區區常談，豈 足信也！」莊宗即日下令軍中，歸其家屬於魏，夜渡楊劉，從鄆州入襲汴，八日而 滅梁。莊宗推功，賜崇韜鐵券，拜侍中、成德軍節度使，依前樞密使。莊宗與諸將 以兵取天下，而崇韜未嘗居戰陣，徒以謀議居佐命第一之功，位兼將相，遂以天下 為己任，遇事無所迴避。而宦官、伶人用事，特不便也。

chū, chóng tāo yǔ huàn zhě mǎ shào hóng jù wèi zhōng mén shǐ, ér shào hóng wèi zài shàng. jí zhuāng zōng jí wèi, èr rén dāng wèi shū mì shǐ, ér chóng tāo bù yù shào hóng zài jǐ shàng, nǎi yǐ zhāng jū hàn wèi shū mì shǐ, shào hóng wèi xuān huī shǐ. shào hóng shī zhí yuàn wàng, chóng tāo yīn zhì nèi gōu shǐ, yǐ shào hóng lǐng zhī. fán tiān xià qián gǔ chū rù yú zū yōng zhě, jiē jīng nèi gōu. jì ér wén bù fán duō, zhōu xiàn wèi bì, jù bà qí shì, ér shào hóng yóu cè mù. chóng tāo pō jù, yǔ qí gù rén zǐ dì yuē: wú zuǒ tiān zǐ qǔ tiān xià, jīn dà gōng yǐ jiù, ér qún xiǎo jiāo xìng, wú yù bì zhī, guī shǒu zhèn yáng, shù jǐ miǎn huò, kě hū? gù rén zǐ dì duì yuē: lǐ yǔ yuē: qí hǔ zhě, shì bù dé xià. jīn gōng quán wèi yǐ lóng, ér xià duō yuàn jí, yī shī qí shì, néng zì ān hū? chóng tāo yuē: nài hé? duì yuē: jīn zhōng gōng wèi lì, ér liú shì yǒu chǒng, yí qǐng lì liú shì wèi huáng hòu, ér duō jiàn tiān xià lì hài yǐ biàn mín zhě, rán hòu tuì ér qǐ shēn. tiān zǐ yǐ gōng yǒu dà gōng ér wú guò, bì bù tīng gōng qù. shì wài yǒu bì quán zhī míng, ér nèi yǒu zhōng gōng zhī zhù, yòu wèi tiān xià suǒ yuè, suī yǒu chán jiān, qí kě dòng hū? chóng tāo yǐ wèi rán, nǎi shàng shū qǐng lì liú shì wèi huáng hòu.
初，崇韜與宦者馬紹宏俱為中門使，而紹宏位在上。及莊宗即位，二人當為樞 密使，而崇韜不欲紹宏在己上，乃以張居翰為樞密使，紹宏為宣徽使。紹宏失職怨 望，崇韜因置內勾使，以紹宏領之。凡天下錢穀出入於租庸者，皆經內勾。既而文 簿繁多，州縣為弊，遽罷其事，而紹宏尤側目。崇韜頗懼，語其故人子弟曰：「吾 佐天子取天下，今大功已就，而群小交興，吾欲避之，歸守鎮陽，庶幾免禍，可乎？」 故人子弟對曰：「俚語曰：『騎虎者，勢不得下。』今公權位已隆，而下多怨嫉， 一失其勢，能自安乎？」崇韜曰：「奈何？」對曰：「今中宮未立，而劉氏有寵， 宜請立劉氏為皇后，而多建天下利害以便民者，然後退而乞身。天子以公有大功而 無過，必不聽公去。是外有避權之名，而內有中宮之助，又為天下所悅，雖有讒間， 其可動乎？」崇韜以為然，乃上書請立劉氏為皇后。

chóng tāo sù lián, zì cóng rù luò, shǐ shòu sì fāng lù yí, gù rén zǐ dì huò yǐ wèi yán, chóng tāo yuē: wú wèi jiān jiāng xiāng, lù cì jù wàn, qǐ shǎo cǐ xié? jīn fān zhèn zhū hóu, duō liáng jiù jiāng, jiē zhǔ shàng zhǎn qū shè gōu zhī rén yě. jīn yī qiè jù zhī, qǐ wú fǎn cè? qiě cáng yú sī jiā, hé yì gōng tǎng? míng nián, tiān zǐ yǒu shì nán jiāo, nǎi xī xiàn qí suǒ cáng, yǐ zuǒ shǎng gěi.
崇韜素廉，自從入洛，始受四方賂遺，故人子弟或以為言，崇韜曰：「吾位兼 將相，祿賜巨萬，豈少此邪？今籓鎮諸侯，多梁舊將，皆主上斬袪射鈎之人也。今 一切拒之，豈無反側？且藏於私家，何異公帑？」明年，天子有事南郊，乃悉獻其 所藏，以佐賞給。

zhuāng zōng yǐ jiāo, suì lì liú shì wèi huáng hòu. chóng tāo lèi biǎo zì chén, qǐng yī táng jiù zhì, hái shū mì shǐ yú nèi chén, ér bìng cí zhèn yáng, yōu zhào bù yǔn. chóng tāo yòu yuē: chén cóng bì xià jūn cháo chéng, dìng jì pò liáng, bì xià fǔ chén bèi ér yuē yuē: shì le, yǔ qīng yī zhèn. jīn tiān xià yī jiā, jùn xián bìng jìn, chén bèi yǐ, yuàn qǐ shēn rú yuē. zhuāng zōng zhào chóng tāo wèi yuē: cháo chéng zhī yuē, xǔ qīng yī zhèn, bù xǔ qīng qù. yù shě zhèn, ān zhī hū? chóng tāo yīn jiàn tiān xià lì hài èr shí wǔ shì, shī xíng zhī.
莊宗已郊，遂立劉氏為皇后。崇韜累表自陳，請依唐舊制，還樞密使於內臣， 而並辭鎮陽，優詔不允。崇韜又曰：「臣從陛下軍朝城，定計破梁，陛下撫臣背而 約曰：『事了，與卿一鎮。』今天下一家，俊賢並進，臣憊矣，願乞身如約。」莊 宗召崇韜謂曰：「朝城之約，許卿一鎮，不許卿去。欲舍朕，安之乎？」崇韜因建 天下利害二十五事，施行之。

lǐ sì yuán wèi chéng dé jūn jié dù shǐ, xǐ chóng tāo zhōng wǔ. chóng tāo yīn zì chén quán wèi yǐ jí, yán shén kěn zhì. zhuāng zōng yuē: qǐ kě zhèn jū tiān xià zhī zūn, shǐ qīng wú chǐ cùn zhī dì? chóng tāo cí bù yǐ, suì bà qí mìng, réng wèi shì zhōng shū mì shǐ.
李嗣源為成德軍節度使，徙崇韜忠武。崇韜因自陳權位已極，言甚懇至。莊宗 曰：「豈可朕居天下之尊，使卿無尺寸之地？」崇韜辭不已，遂罷其命，仍為侍中、 樞密使。

tóng guāng sān nián xià, lín yǔ bù zhǐ, dà shuǐ hài mín tián, mín duō liú sǐ. zhuāng zōng huàn gōng zhòng shǔ shī bù kě jū, sī dé gāo lóu bì shǔ. huàn guān jìn yuē: chén jiàn zhǎng ān quán shèng shí, dà míng xìng qìng gōng lóu gé bǎi shù. jīn dà nèi bù jí gù shí qīng xiàng jiā. zhuāng zōng yuē: wú fù yǒu tiān xià, qǐ bù néng zuò yī lóu? nǎi qiǎn gōng yuàn shǐ wáng yǔn píng yíng zhī. huàn guān yuē: guō chóng tāo méi tóu bù shēn, cháng wèi zū yōng xī cái yòng, bì xià suī yù yǒu zuò, qí kě dé hū? zhuāng zōng nǎi shǐ rén wèn chóng tāo yuē: xī wú yǔ liáng duì lěi yú hé shàng, suī qí hán shèng shǔ, bèi jiǎ kuà mǎ, bù yǐ wèi láo. jīn jū shēn gōng, yìn guǎng shà, bù shèng qí rè, hé yě? chóng tāo duì yuē: bì xià xī yǐ tiān xià wèi xīn, jīn yǐ yī shēn wèi yì, jiān nán yì yù, wèi lǜ bù tóng, qí shì zì rán yě. yuàn bì xià wú wàng chuàng yè zhī nán, cháng rú hé shàng, zé kě shǐ fán shǔ zuò biàn qīng liáng. zhuāng zōng mò rán. zhōng qiǎn yǔn píng qǐ lóu, chóng tāo guǒ qiè jiàn. huàn guān yuē: chóng tāo zhī dì, wú yì huáng jū, ān zhī bì xià zhī rè! yóu shì chán jiān yù rù.
同光三年夏，霖雨不止，大水害民田，民多流死。莊宗患宮中暑濕不可居，思 得高樓避暑。宦官進曰：「臣見長安全盛時，大明、興慶宮樓閣百數。今大內不及 故時卿相家。」莊宗曰：「吾富有天下，豈不能作一樓？」乃遣宮苑使王允平營之。 宦官曰：「郭崇韜眉頭不伸，常為租庸惜財用，陛下雖欲有作，其可得乎？」莊宗 乃使人問崇韜曰：「昔吾與梁對壘於河上，雖祁寒盛暑，被甲跨馬，不以為勞。今 居深宮，廕廣廈，不勝其熱，何也？」崇韜對曰：「陛下昔以天下為心，今以一身 為意，艱難逸豫，為慮不同，其勢自然也。願陛下無忘創業之難，常如河上，則可 使繁暑坐變清涼。」莊宗默然。終遣允平起樓，崇韜果切諫。宦官曰：「崇韜之第， 無異皇居，安知陛下之熱！」由是讒間愈入。

hé nán xiàn lìng luó guàn, wèi rén qiáng zhí, pō wèi chóng tāo suǒ zhī. guàn zhèng shēn fèng fǎ, bù shòu quán háo qǐng tuō, huàn guān líng rén yǒu suǒ qiú qǐng, shū jī jī àn, yī bù yǐ bào, jiē yǐ shì chóng tāo. chóng tāo shù yǐ wèi yán, huàn guān líng rén yóu cǐ qiè chǐ. hé nán zì gù táng shí zhāng quán yì wèi yǐn, xiàn lìng duō chū qí mén, quán yì sī yǎng chù zhī. jí guàn wèi zhī, fèng quán yì bù qū, xiàn mín shì quán yì wèi bù fǎ zhě, jiē àn zhū zhī. quán yì dà nù, cháng shǐ rén gào liú huáng hòu, cóng róng wèi bái guàn shì, ér zuǒ yòu rì yè gòng gōng qí duǎn. zhuāng zōng wèi yǒu yǐ fā. huáng tài hòu bēng, zàng kūn líng, líng zài shòu ān, zhuāng zōng xìng líng zuò suǒ, ér dào lù ní tú, qiáo huài. zhuāng zōng zhǐ yú wèn: shuí zhǔ zhě? huàn guān yuē: shǔ hé nán. yīn jí zhào guàn, guàn zhì, duì yuē: chén chū bù fèng zhào, qǐng jié zhǔ zhě. zhuāng zōng yuē: ěr zhī suǒ bù, fù wèn hé rén! jí xià guàn yù, yù lì bǎng lüè, tǐ wú wán fū. míng rì, chuán zhào shā zhī. chóng tāo jiàn yuē: guàn zuì wú tuó, qiáo dào bù xiū, fǎ bù dāng sǐ. zhuāng zōng nù yuē: tài hòu líng jià jiāng fā, tiān zǐ chē yú wǎng lái, qiáo dào bù xiū, qīng yán wú zuì, shì péng dǎng yě! chóng tāo yuē: guàn suī yǒu zuì, dāng jù yù xíng fǎ yú yǒu sī. bì xià yǐ wàn chéng zhī zūn, nù yī xiàn lìng, shǐ tiān xià zhī rén, yán bì xià yòng fǎ bù gōng, chén děng zhī guò yě. zhuāng zōng yuē: guàn, gōng suǒ ài, rèn gōng cái jué! yīn qǐ rù gōng, chóng tāo suí zhī, lùn bù yǐ. zhuāng zōng zì hé diàn mén, chóng tāo bù dé rù. guàn zú jiàn shā.
河南縣令羅貫，為人強直，頗為崇韜所知。貫正身奉法，不受權豪請託，宦官、 伶人有所求請，書積几案，一不以報，皆以示崇韜。崇韜數以為言，宦官、伶人由 此切齒。河南自故唐時張全義為尹，縣令多出其門，全義廝養畜之。及貫為之，奉 全義不屈，縣民恃全義為不法者，皆按誅之。全義大怒，嘗使人告劉皇后，從容為 白貫事，而左右日夜共攻其短。莊宗未有以發。皇太后崩，葬坤陵，陵在壽安，莊 宗幸陵作所，而道路泥塗，橋壞。莊宗止輿問：「誰主者？」宦官曰：「屬河南。」 因亟召貫，貫至，對曰：「臣初不奉詔，請詰主者。」莊宗曰：「爾之所部，復問 何人！」即下貫獄，獄吏榜掠，體無完膚。明日，傳詔殺之。崇韜諫曰：「貫罪無 佗，橋道不修，法不當死。」莊宗怒曰：「太后靈駕將發，天子車輿往來，橋道不 修，卿言無罪，是朋黨也！」崇韜曰：「貫雖有罪，當具獄行法於有司。陛下以萬 乘之尊，怒一縣令，使天下之人，言陛下用法不公，臣等之過也。」莊宗曰：「貫， 公所愛，任公裁決！」因起入宮，崇韜隨之，論不已。莊宗自闔殿門，崇韜不得入。 貫卒見殺。

míng nián zhēng shǔ, yì zé dà jiāng. shí míng zōng wèi zǒng guǎn, dāng xíng. ér chóng tāo yǐ chán jiàn wēi, sī lì dà gōng wèi zì ān zhī jì, nǎi yuē: qì dān wèi huàn běi biān, fēi zǒng guǎn bù kě yù. wèi wáng jì jí, guó zhī chǔ fù, ér dà gōng wèi lì, qiě qīn wáng wèi yuán shuài, táng gù shì yě. zhuāng zōng yuē: jì jí, xiǎo zi, qǐ rèn dà shì? bì wèi wǒ zé qí fù. chóng tāo wèi jí yán, zhuāng zōng yuē: wú dé zhī yǐ, wú yǐ yì qīng yě. nǎi yǐ jì jí wèi xī nán miàn xíng yíng dōu tǒng, chóng tāo wèi zhāo tǎo shǐ, jūn zhèng jiē jué chóng tāo.
明年征蜀，議擇大將。時明宗為總管，當行。而崇韜以讒見危，思立大功為自 安之計，乃曰：「契丹為患北邊，非總管不可御。魏王繼岌，國之儲副，而大功未 立，且親王為元帥，唐故事也。」莊宗曰：「繼岌，小子，豈任大事？必為我擇其 副。」崇韜未及言，莊宗曰：「吾得之矣，無以易卿也。」乃以繼岌為西南面行營 都統，崇韜為招討使，軍政皆決崇韜。

táng jūn rù shǔ, suǒ guò yíng jiàng. wáng yǎn dì zōng bì, yīn sòng kuǎn yú chóng tāo, qiú wèi xī chuān bīng mǎ liú hòu, chóng tāo yǐ jié dù shǐ xǔ zhī. jūn zhì chéng dū, zōng bì qiān yǎn yú xī gōng, xī qǔ yǎn pín jì zhēn bǎo fèng chóng tāo jí qí zi tíng huì. yòu yǔ shǔ rén liè zhuàng jiàn wèi wáng, qǐng chóng tāo liú zhèn shǔ. jì jí pō yí chóng tāo, chóng tāo wú yǐ zì míng, yīn yǐ shì zhǎn zōng bì jí qí dì zōng wò zōng xūn, méi qí jiā cái. shǔ rén dà kǒng.
唐軍入蜀，所過迎降。王衍弟宗弼，陰送款於崇韜，求為西川兵馬留後，崇韜 以節度使許之。軍至成都，宗弼遷衍於西宮，悉取衍嬪妓、珍寶奉崇韜及其子廷誨。 又與蜀人列狀見魏王，請崇韜留鎮蜀。繼岌頗疑崇韜，崇韜無以自明，因以事斬宗 弼及其弟宗渥、宗勛，沒其家財。蜀人大恐。

chóng tāo sù jí huàn guān, cháng wèi jì jí yuē: wáng yǒu pò shǔ gōng, shī xuán, bì wèi tài zǐ, qí zhǔ shàng qiān qiū wàn suì hòu, dāng jǐn qù huàn guān, zhì yú shàn mǎ, yì bù kě qí. jì jí jiān jūn lǐ cóng xí děng jiàn chóng tāo zhuān rèn jūn shì, xīn yǐ bù píng, jí wén cǐ yán, suì jiē qiè chǐ, sī yǒu yǐ tú zhī. zhuāng zōng wén pò shǔ, qiǎn huàn guān xiàng yán sì láo jūn, chóng tāo bù jiāo yíng, yán sì dà nù, yīn yǔ cóng xí děng gòng gòu zhī. yán sì hái, shàng shǔ bù, dé bīng sān shí wàn, mǎ jiǔ qiān wǔ bǎi pǐ, bīng qì qī bǎi wàn, liáng èr bǎi wǔ shí sān wàn shí, qián yī bǎi jiǔ shí èr wàn mín, jīn yín èr shí èr wàn liǎng, zhū yù xī xiàng èr wàn, wén jǐn líng luó wǔ shí wàn pǐ. zhuāng zōng yuē: rén yán shǔ tiān xià zhī fù guó yě, suǒ de zhǐ yú cǐ xié? yán sì yīn yán shǔ zhī bǎo huò jiē rù chóng tāo, qiě wū qí yǒu yì zhì, jiāng wēi wèi wáng. zhuāng zōng nù, qiǎn huàn guān mǎ yàn guī zhì shǔ, shì chóng tāo qù jiù. yàn guī yǐ gào liú huáng hòu, liú huáng hòu jiào yàn guī jiǎo zhào wèi wáng shā zhī.
崇韜素嫉宦官，嘗謂繼岌曰：「王有破蜀功，師旋，必為太子，俟主上千秋萬 歲後，當盡去宦官，至於扇馬，亦不可騎。」繼岌監軍李從襲等見崇韜專任軍事， 心已不平，及聞此言，遂皆切齒，思有以圖之。莊宗聞破蜀，遣宦官向延嗣勞軍， 崇韜不郊迎，延嗣大怒，因與從襲等共構之。延嗣還，上蜀簿，得兵三十萬，馬九 千五百匹，兵器七百萬，糧二百五十三萬石，錢一百九十二萬緡，金銀二十二萬兩， 珠玉犀象二萬，文錦綾羅五十萬匹。莊宗曰：「人言蜀天下之富國也，所得止於此 邪？」延嗣因言蜀之寶貨皆入崇韜，且誣其有異志，將危魏王。莊宗怒，遣宦官馬 彥珪至蜀，視崇韜去就。彥珪以告劉皇后，劉皇后教彥珪矯詔魏王殺之。

chóng tāo yǒu zi wǔ rén, qí èr cóng sǐ yú shǔ, yú jiē jiàn shā. qí pò shǔ suǒ de, jiē jí méi. míng zōng jí wèi, zhào xǔ guī zàng, yǐ qí tài yuán gù zhái cì qí èr sūn.
崇韜有子五人，其二從死於蜀，余皆見殺。其破蜀所得，皆籍沒。明宗即位， 詔許歸葬，以其太原故宅賜其二孫。

dāng chóng tāo yòng shì, zì zǎi xiàng dòu lú gé wéi yuè děng jiē qīng fù zhī, chóng tāo fù huì hóng, gé děng jí yīn tuó shì, zòu gǎi hóng wén guǎn wèi chóng wén guǎn. yǐ qí xìng guō, yīn yǐ wèi zi yí zhī hòu, chóng tāo suì yǐ wèi rán. qí fá shǔ yě, guò zi yí mù, xià mǎ hào tòng ér qù, wén zhě pō yǐ wèi xiào. rán chóng tāo jǐn zhōng guó jiā, yǒu dà lüè. qí yǐ pò shǔ, yīn qiǎn shǐ zhě yǐ táng wēi dé fēng yù nán zhào zhū mán, yù yīn yǐ suī lái zhī, kě wèi yǒu zhì yǐ!
當崇韜用事，自宰相豆盧革、韋悅等皆傾附之，崇韜父諱弘，革等即因佗事， 奏改弘文館為崇文館。以其姓郭，因以為子儀之後，崇韜遂以為然。其伐蜀也，過 子儀墓，下馬號慟而去，聞者頗以為笑。然崇韜盡忠國家，有大略。其已破蜀，因 遣使者以唐威德風諭南詔諸蠻，欲因以綏來之，可謂有志矣！

ān zhòng huì
○安重誨

ān zhòng huì, yīng zhōu rén yě. qí fù fú qiān, shì jìn wèi jiāng, yǐ xiāo yǒng zhī míng. liáng gōng zhū xuān yú yùn zhōu, jìn bīng jiù xuān, xuān bài, fú qiān zhàn sǐ. zhòng huì shǎo shì míng zōng, wèi rén míng mǐn jǐn kè. míng zōng zhèn ān guó, yǐ wèi zhōng mén shǐ, jí bīng biàn yú wèi, suǒ yǔ móu yì dà jì, jiē zhòng huì yǔ huò yàn wēi jué zhī. míng zōng jí wèi, yǐ wèi zuǒ lǐng jūn wèi dà jiāng jūn shū mì shǐ, jiān lǐng shān nán dōng dào jié dù shǐ. gù cí bù bài, gǎi bīng bù shàng shū, shǐ rú gù. zài wèi liù nián, lěi jiā shì zhōng jiān zhōng shū lìng.
安重誨，應州人也。其父福遷，事晉為將，以驍勇知名。梁攻硃宣於鄆州，晉 兵救宣，宣敗，福遷戰死。重誨少事明宗，為人明敏謹恪。明宗鎮安國，以為中門 使，及兵變於魏，所與謀議大計，皆重誨與霍彥威決之。明宗即位，以為左領軍衛 大將軍、樞密使，兼領山南東道節度使。固辭不拜，改兵部尚書，使如故。在位六 年，累加侍中兼中書令。

zhòng huì zì wèi zhōng mén shǐ, yǐ jiàn qīn xìn, ér yǐ zuǒ mìng gōng chén, chù jī mì zhī rèn, shì wú dà xiǎo, jiē yǐ cān jué, qí shì qīng dòng tiān xià. suī qí jǐn zhōng láo xīn, shí yǒu bǔ yì, ér shì gōng jīn chǒng, wēi fú zì chū, páng wú xián rén jūn zǐ zhī zhù, qí dú jiàn zhī lǜ, huò xìn suǒ shēng, zhì yú chén zhǔ jù shāng, jǐ miè qí zú, sī qí kě āi zhě yě.
重誨自為中門使，已見親信，而以佐命功臣，處機密之任，事無大小，皆以參 決，其勢傾動天下。雖其盡忠勞心，時有補益，而恃功矜寵，威福自出，旁無賢人 君子之助，其獨見之慮，禍釁所生，至於臣主俱傷，幾滅其族，斯其可哀者也。

zhòng huì cháng chū, guò yù shǐ tái mén, diàn zhí mǎ yán wù chōng qí qián dǎo, zhòng huì nù, jí tái mén zhǎn yán ér hòu zòu. shì shí, suí jià zi jūn shì sāng hóng qiān, ōu shāng xiāng zhōu lù shì cān jūn qīn cóng bīng mǎ shǐ ān qián, zǒu mǎ chōng zǎi xiàng qián dǎo. hóng qiān zuì sǐ, qián jué zhàng ér yǐ. zhòng huì yǐ zhǎn yán, nǎi qǐng jiàng chì chù fēn, míng zōng bù dé yǐ cóng zhī, yóu shì yù shǐ jiàn guān wú gǎn yán zhě.
重誨嘗出，過御史台門，殿直馬延誤沖其前導，重誨怒，即台門斬延而後奏。 是時，隨駕子軍士桑弘遷，毆傷相州錄事參軍；親從兵馬使安虔，走馬沖宰相前 導。弘遷罪死，虔決杖而已。重誨以斬延，乃請降敕處分，明宗不得已從之，由是 御史、諫官無敢言者。

zǎi xiàng rèn huán pàn sān sī, yǐ qí zhí shì yǔ zhòng huì zhēng, bù néng dé, huán nù, cí jí, tuì jū yú cí zhōu. zhū shǒu yīn yǐ biàn zhōu fǎn, zhòng huì qiǎn rén jiǎo zhào chí zhì qí jiā, shā huán ér hòu bái, wū huán yǔ shǒu yīn tōng móu, míng zōng jiē bù néng jié yě. ér zhòng huì kǒng tiān xià yì jǐ yīn qǔ sān sī jī qiàn èr bǎi yú wàn, qǐng fàng zhī, jì yǐ yuè rén ér sāi zé, míng zōng bù dé yǐ, wèi xià zhào juān chú zhī. qí wēi fú zì chū, duō cǐ lèi yě.
宰相任圜判三司，以其職事與重誨爭，不能得，圜怒，辭疾，退居於磁州。硃 守殷以汴州反，重誨遣人矯詔馳至其家，殺圜而後白，誣圜與守殷通謀，明宗皆不 能詰也。而重誨恐天下議己因取三司積欠二百餘萬，請放之，冀以悅人而塞責，明 宗不得已，為下詔蠲除之。其威福自出，多此類也。

shì shí, sì fāng zòu shì, jiē xiān bái zhòng huì rán hòu wén. hé nán xiàn xiàn jiā hé, yī jīng wǔ suì, zhòng huì shì zhī yuē: wěi yě. chī qí rén ér qiǎn zhī. xià zhōu lǐ rén fú jìn bái yīng, zhòng huì què zhī, míng rì, bái yuē: bì xià zhào tiān xià wú dé xiàn yīng yào, ér rén fú wéi zhào xiàn yīng, chén yǐ què zhī yǐ. zhòng huì chū, míng zōng yīn qiǎn rén qǔ zhī yǐ rù. tuó rì, àn yīng yú xī jiāo, jiè zuǒ yòu: wú shǐ zhòng huì zhī yě! sù zhōu jìn bái tù, zhòng huì yuē: tù yīn qiě jiǎo, suī bái hé wèi! suì què ér bù bái.
是時，四方奏事，皆先白重誨然後聞。河南縣獻嘉禾，一莖五穗，重誨視之曰： 「偽也。」笞其人而遣之。夏州李仁福進白鷹，重誨卻之，明日，白曰：「陛下詔 天下毋得獻鷹鷂，而仁福違詔獻鷹，臣已卻之矣。」重誨出，明宗陰遣人取之以入。 佗日，按鷹於西郊，戒左右：「無使重誨知也！」宿州進白兔，重誨曰：「兔陰且 狡，雖白何為！」遂卻而不白。

míng zōng wèi rén suī kuān hòu, rán qí xìng yí dí, guǒ yú shā rén. mǎ mù jūn shǐ tián lìng fāng suǒ mù mǎ, jí ér duō bì, zuò hé dāng sǐ, zhòng huì jiàn yuē: shǐ tiān xià wén yǐ mǎ gù, shā yī jūn shǐ, shì wèi guì chù ér jiàn rén. lìng fāng yīn dé jiǎn sǐ. míng zōng qiǎn huí gú hóu sān chí chuán zhì qí guó. hóu sān zhì lǐ quán xiàn, xiàn sù pì, wú yì mǎ, qí lìng liú zhī zhāng chū liè, bù shí gěi mǎ, hóu sān jù yǐ wén. míng zōng dà nù, xiè zhī zhāng zhì jīng shī, jiāng shā zhī, zhòng huì cóng róng wèi yán, zhī zhāng nǎi dé bù sǐ. qí jǐn zhōng bǔ yì, yì cǐ lèi yě.
明宗為人雖寬厚，然其性夷狄，果於殺人。馬牧軍使田令方所牧馬，瘠而多斃， 坐劾當死，重誨諫曰：「使天下聞以馬故，殺一軍使，是謂貴畜而賤人。」令方因 得減死。明宗遣回鶻侯三馳傳至其國。侯三至醴泉縣，縣素僻，無驛馬，其令劉知 章出獵，不時給馬，侯三遽以聞。明宗大怒，械知章至京師，將殺之，重誨從容為 言，知章乃得不死。其盡忠補益，亦此類也。

zhòng huì jì yǐ tiān xià wèi jǐ rèn, suì yù nèi wèi shè jì zhī jì, ér wài zhì zhū hóu zhī qiáng. rán qí qīng xìn hán méi zhī zèn, ér jué qián liú zhī chén tú xiàn yàn wēn yú sǐ, ér bù néng qù lù wáng zhī huàn lǐ yán yī chū ér zhī xiáng èr, rén jǔ wèi zhì ér dǒng zhāng pàn sì fāng sāo dòng, shī lǚ bìng xìng, rú tóu gāo zhǐ huǒ, shì zú sù zhī. cǐ suǒ wèi dú jiàn zhī lǜ, huò xìn suǒ shēng yě.
重誨既以天下為己任，遂欲內為社稷之計，而外製諸侯之強。然其輕信韓玫之 譖，而絕錢鏐之臣；徒陷彥溫於死，而不能去潞王之患；李嚴一出而知祥貳，仁矩 未至而董璋叛；四方騷動，師旅並興，如投膏止火，適足速之。此所謂獨見之慮， 禍釁所生也。

qián liú jù yǒu liǎng zhè, hào jiān wú yuè ér wáng, zì liáng jí zhuāng zōng, cháng yì qí lǐ, yǐ jī mí chén shǔ zhī ér yǐ. míng zōng jí wèi, liú qiǎn shǐ cháo jīng shī, yù shū zhòng huì, qí lǐ màn. zhòng huì nù, wèi yǒu yǐ fā, nǎi qiǎn qí bì lì hán méi fù gòng fèng guān wū zhāo yù fù shǐ yú liú. ér méi shì zhòng huì shì, shù líng rǔ zhāo yù, yīn zuì shǐ jiǔ, yǐ mǎ chuí jī zhī. liú yù zòu qí shì, zhāo yù yǐ wèi rǔ guó, gù zhǐ zhī. jí méi hái, fǎn zèn yú zhòng huì yuē: zhāo yù jiàn liú, wǔ dǎo chēng chén, ér yǐ cháo tíng shì sī gào liú. zhāo yù zuò sǐ yù shǐ yù, nǎi xià zhì xuē duó liú guān jué, yǐ tài shī zhì shì, yú shì qián shì suì jué yú táng yǐ.
錢鏐據有兩浙，號兼吳越而王，自梁及莊宗，常異其禮，以羈縻臣屬之而已。 明宗即位，鏐遣使朝京師，寓書重誨，其禮慢。重誨怒，未有以發，乃遣其嬖吏韓 玫、副供奉官烏昭遇復使於鏐。而玫恃重誨勢，數凌辱昭遇，因醉使酒，以馬箠擊 之。鏐欲奏其事，昭遇以為辱國，固止之。及玫還，返譖於重誨曰：「昭遇見鏐， 舞蹈稱臣，而以朝廷事私告鏐。」昭遇坐死御史獄，乃下制削奪鏐官爵，以太師致 仕，於是錢氏遂絕於唐矣。

lù wáng cóng kē wèi hé zhōng jié dù shǐ, zhòng huì yǐ wèi cóng kē fēi lǐ shì zi, hòu bì wèi guó jiā huàn, nǎi yù yīn tú zhī. cóng kē yuè mǎ huáng lóng zhuāng, qí yá nèi zhǐ huī shǐ yáng yàn wēn bì chéng yǐ pàn. cóng kē qiǎn rén wèi yàn wēn yuē: wǒ yù rǔ hòu, hé kǔ ér fǎn xié? bào yuē: yàn wēn fēi pàn yě, dé shū mì yuàn xuān, qǐng gōng qū guī cháo tíng ěr! cóng kē zǒu yú xiāng, chí qí shàng biàn. míng zōng yí qí shì bù míng, yù jiū qí suǒ yǐ, nǎi qiǎn diàn zhí dōu zhī fàn yūn yǐ jīn dài xí yī jīn ān lēi mǎ cì yàn wēn, bài yàn wēn jiàng zhōu cì shǐ, yǐ yòu zhì zhī. zhòng huì gù qǐng yòng bīng, míng zōng bù dé yǐ, nǎi qiǎn shì wèi zhǐ huī shǐ yào yàn chóu xī jīng liú shǒu suǒ zì tōng lǜ bīng tǎo zhī, ér jiè yuē: wèi wǒ shēng zhì yàn wēn, wú jiāng zì xùn qí shì. yàn chóu děng gōng pò hé zhōng, xī zhòng huì zhǐ, zhǎn yàn wēn yǐ miè kǒu. zhòng huì lǜ qún chén chēng hè, míng zōng dà nù yuē: zhèn jiā shì bù liǎo, qīng děng bù hé zhì hè! cóng kē bà zhèn, jū qīng huà lǐ dì. zhòng huì shù fěng zǎi xiàng, yán cóng kē shī shǒu, yí dé zuì, féng dào yīn bái qǐng xíng fǎ. míng zōng nù yuē: wú ér wèi jiān rén suǒ zhōng, shì wèi biàn míng, gōng děng chū cǐ yán, shì bù yù róng wú ér rén jiān xié? zhào fèng yīn yán: chūn qiū zé shuài zhī yì, suǒ yǐ lì wèi chén zhě. míng zōng yuē: jiē fēi gōng děng yì yě! dào děng huáng kǒng ér tuì. jū shù rì, dào děng yòu yǐ wèi qǐng, míng zōng gù zuǒ yòu ér yán tā. míng rì, zhòng huì nǎi zì lùn liè, míng zōng yuē: gōng yù rú hé chù zhì, wǒ jí cóng gōng! zhòng huì yuē: cǐ fù zǐ zhī jì, fēi chén suǒ yí yán, wéi bì xià cái zhī. míng zōng yuē: wú wèi xiǎo xiào shí, yī shí bù néng zì zú, cǐ ér wèi wǒ dān shí huī, shí mǎ fèn, yǐ xiāng yǎng huó, jīn guì wèi tiān zǐ, dú bù néng bì zhī xié! shǐ qí dù mén sī dì, yì hé yǔ gōng shì! zhòng huì yóu shì bù fù gǎn yán.
潞王從珂為河中節度使，重誨以謂從珂非李氏子，後必為國家患，乃欲陰圖之。 從珂閱馬黃龍莊，其牙內指揮使楊彥溫閉城以叛。從珂遣人謂彥溫曰：「我遇汝厚， 何苦而反邪？」報曰：「彥溫非叛也，得樞密院宣，請公趨歸朝廷耳！」從珂走虞 鄉，馳騎上變。明宗疑其事不明，欲究其所以，乃遣殿直都知范氳以金帶襲衣、金 鞍勒馬賜彥溫，拜彥溫絳州刺史，以誘致之。重誨固請用兵，明宗不得已，乃遣侍 衛指揮使藥彥稠、西京留守索自通率兵討之，而誡曰：「為我生致彥溫，吾將自訊 其事。」彥稠等攻破河中，希重誨旨，斬彥溫以滅口。重誨率群臣稱賀，明宗大怒 曰：「朕家事不了，卿等不合致賀！」從珂罷鎮，居清化里第。重誨數諷宰相，言 從珂失守，宜得罪，馮道因白請行法。明宗怒曰：「吾兒為奸人所中，事未辨明， 公等出此言，是不欲容吾兒人間邪？」趙鳳因言：「《春秋》責帥之義，所以勵為 臣者。」明宗曰：「皆非公等意也！」道等惶恐而退。居數日，道等又以為請，明 宗顧左右而言他。明日，重誨乃自論列，明宗曰：「公欲如何處置，我即從公！」 重誨曰：「此父子之際，非臣所宜言，惟陛下裁之。」明宗曰：「吾為小校時，衣 食不能自足，此兒為我擔石灰，拾馬糞，以相養活，今貴為天子，獨不能庇之邪！ 使其杜門私第，亦何與公事！」重誨由是不復敢言。

mèng zhī xiáng zhèn xī chuān, dǒng zhāng zhèn dōng chuān, èr rén jiē yǒu yì zhì, zhòng huì měi shì cái yì, wù yù zhì qí jiān xīn, fán liǎng chuān shǒu jiāng gēng dài, duō yòng jǐ suǒ qīn xìn, bì yǐ jīng bīng cóng zhī, jiàn lìng fēn shù zhū zhōu, yǐ yú huǎn jí. èr rén jué zhī, yǐ wèi tú jǐ, yì bù zì ān. jì ér qiǎn lǐ yán wèi xī chuān jiān jūn, zhī xiáng dà nù, zhǎn yán yòu fēn làng zhōu wèi bǎo níng jūn, yǐ lǐ rén jǔ wèi jié dù shǐ yǐ zhì zhāng, qiě xuē qí dì, zhāng yǐ bīng gōng shā rén jǔ. èr rén suì jiē fǎn. táng bīng shù shǔ zhě, jī sān wàn rén, qí hòu zhī xiáng shā zhāng, jiān jù liǎng chuān, ér táng zhī jīng bīng jiē xiàn shǔ.
孟知祥鎮西川，董璋鎮東川，二人皆有異志，重誨每事裁抑，務欲制其奸心， 凡兩川守將更代，多用己所親信，必以精兵從之，漸令分戍諸州，以虞緩急。二人 覺之，以為圖己，益不自安。既而遣李嚴為西川監軍，知祥大怒，斬嚴；又分閬州 為保寧軍，以李仁矩為節度使以制璋，且削其地，璋以兵攻殺仁矩。二人遂皆反。 唐兵戍蜀者，積三萬人，其後知祥殺璋，兼據兩川，而唐之精兵皆陷蜀。

chū, míng zōng xìng biàn zhōu, zhòng huì jiàn yì, yù yīn yǐ fá wú, ér míng zōng nán zhī. qí hòu hù bù shàng shū lǐ jīn lín dé wú dié zhě yán: xú zhī gào yù jǔ wú guó yǐ chēng fān, yuàn dé ān gōng yī yán yǐ wèi xìn. lín jí yǐn dié zhě jiàn zhòng huì, zhòng huì dà xǐ yǐ wèi rán, nǎi yǐ yù dài yǔ dié zhě, shǐ yí zhī gào wèi xìn, qí zhí qiān mín. chū bù yǐ qí shì wén, qí hòu yú nián, zhī gào zhī wèn bù zhì, shǐ zòu biǎn lín xíng jūn sī mǎ. yǐ ér pěng shèng dōu jūn shǐ lǐ xíng dé shí jiāng zhāng jiǎn gào biàn, yán: shū mì chéng zhǐ lǐ qián huī yǔ qí kè biān yàn wēn yún: zhòng huì sī mù shì zú, shàn zhì jiǎ qì, yù zì fá wú. yòu yǔ dié zhě jiāo sī. míng zōng yǐ wèn zhòng huì, zhòng huì huáng kǒng, qǐng jiū qí shì. míng zōng chū pō yí zhī, dà chén zuǒ yòu jiē wèi zhī biàn, jì ér shǎo jiě, shǐ gào zhòng huì yǐ yàn wēn zhī yán, yīn tíng jié yàn wēn, jù fú qí zhà, yú shì jūn chén xiāng gù qì xià. yàn wēn xíng dé jiǎn jiē zuò zú zhū. zhòng huì yīn qiú jiě zhí, míng zōng wèi zhī yuē: shì yǐ biàn, shèn wú cuò zhī xiōng zhōng. zhòng huì lùn qǐng bù yǐ, míng zōng nù yuē: fàng qīng qù, zhèn bù huàn wú rén! gù wǔ dé shǐ mèng hàn qióng zhì zhōng shū, qù féng dào děng yì dài zhòng huì zhě. féng dào yuē: zhū gōng gǒu xī ān gōng, shǐ de bà qù, shì shū qí huò yě. zhào fèng yǐ wèi dà chén bù kě qīng dòng. suì yǐ fàn yán guāng wèi shū mì shǐ, ér zhòng huì jū zhí rú gù.
初，明宗幸汴州，重誨建議，欲因以伐吳，而明宗難之。其後戶部尚書李釒粦 得吳諜者言：「徐知誥欲舉吳國以稱籓，願得安公一言以為信。」鏻即引諜者見重 誨，重誨大喜以為然，乃以玉帶與諜者，使遺知誥為信，其直千緡。初不以其事聞， 其後逾年，知誥之問不至，始奏貶鏻行軍司馬。已而捧聖都軍使李行德、十將張儉 告變，言：「樞密承旨李虔徽語其客邊彥溫云：『重誨私募士卒，繕治甲器，欲自 伐吳。又與諜者交私。』」明宗以問重誨，重誨惶恐，請究其事。明宗初頗疑之， 大臣左右皆為之辨，既而少解，始告重誨以彥溫之言，因廷詰彥溫，具伏其詐，於 是君臣相顧泣下。彥溫、行德、儉皆坐族誅。重誨因求解職，明宗慰之曰：「事已 辨，慎無措之胸中。」重誨論請不已，明宗怒曰：「放卿去，朕不患無人！」顧武 德使孟漢瓊至中書，趣馮道等議代重誨者。馮道曰：「諸公苟惜安公，使得罷去， 是紓其禍也。」趙鳳以為大臣不可輕動。遂以范延光為樞密使，而重誨居職如故。

dǒng zhāng děng fǎn, qiǎn shí jìng táng tǎo zhī, ér chuān lù xiǎn zǔ, liáng yùn shén jiān, měi fèi yī shí, ér zhì yī dòu. zì guān yǐ xī, mín kǔ shū sòng, wǎng wǎng wáng jù shān lín wèi dào zéi. míng zōng wèi zhòng huì yuē: shì shì rú cǐ, wú dāng zì xíng. zhòng huì yuē: cǐ chén zhī zé yě. nǎi qǐng xíng. guān xī zhī rén wén zhòng huì lái, jiē yǐ kǒng dòng, ér zhòng huì rì chí shù bǎi lǐ, yuǎn jìn jīng hài. dū qù liáng yùn, rì yè bù jué, bì bó dào lù zhě, bù kě shèng shù. zhòng huì guò fèng xiáng, jié dù shǐ zhū hóng zhāo yán zhī qǐn shì, shǐ qí qī zǐ fèng shì zuǒ yòu shén jǐn. zhòng huì jiǔ hān, wèi hóng zhāo yán: zuó bèi chán gòu, jǐ bù zì quán, lài rén zhǔ míng shèng, dé bǎo jiā zú. yīn gǎn tàn qì xià. zhòng huì qù, hóng zhāo chí qí shàng yán: zhòng huì yuàn wàng, bù kě lìng zhì xíng yíng, kǒng qí shēng shì. ér xuān huī shǐ mèng hàn qióng zì xíng yíng shǐ hái, yì yán xī rén zhèn hài zhī zhuàng, yīn shù zhòng huì guò è. zhòng huì xíng zhì sān quán, bèi zhào hái. guò fèng xiáng, hóng zhāo jù ér bù nà, zhòng huì jù, chí qū jīng shī. wèi zhì, bài hé zhōng jié dù shǐ.
董璋等反，遣石敬瑭討之，而川路險阻，糧運甚艱，每費一石，而致一斗。自 關以西，民苦輸送，往往亡聚山林為盜賊。明宗謂重誨曰：「事勢如此，吾當自行。」 重誨曰：「此臣之責也。」乃請行。關西之人聞重誨來，皆已恐動，而重誨日馳數 百里，遠近驚駭。督趣糧運，日夜不絕，斃踣道路者，不可勝數。重誨過鳳翔，節 度使硃弘昭延之寢室，使其妻子奉事左右甚謹。重誨酒酣，為弘昭言：「昨被讒構， 幾不自全，賴人主明聖，得保家族。」因感嘆泣下。重誨去，弘昭馳騎上言：「重 誨怨望，不可令至行營，恐其生事。」而宣徽使孟漢瓊自行營使還，亦言西人震駭 之狀，因述重誨過惡。重誨行至三泉，被召還。過鳳翔，弘昭拒而不納，重誨懼， 馳趨京師。未至，拜河中節度使。

zhòng huì yǐ bà, xī zhǐ zhě zhēng qiú qí guò. huàn zhě ān xī lún, zuò yǔ zhòng huì jiāo sī, cháng yǔ zhòng huì yīn cì gōng zhōng dòng xī, shì fā qì shì. zhòng huì yì jù, yīn shàng zhāng gào lǎo. yǐ tài zǐ tài shī zhì shì ér yǐ lǐ cóng zhāng wèi hé zhōng jié dù shǐ, qiǎn yào yàn chóu lǜ bīng rú hé zhōng yú biàn. zhòng huì zi chóng xù chóng zàn, sù wèi jīng shī, wén zhì xià, jí rì bēn qí fù. zhòng huì jiàn zhī, jīng yuē: qú ān dé lái! yǐ ér yuē: cǐ fēi qú yì, wèi rén suǒ shǐ ěr. wú yǐ yī sǐ bào guó, yú fù hé yán! nǎi xiè sòng èr zi yú jīng shī, xíng zhì shǎn zhōu, xià yù. míng zōng yòu qiǎn dí guāng yè zhì hé zhōng, shì zhòng huì qù jiù, jiè yuē: yǒu yì zhì, zé yǔ cóng zhāng tú zhī. yòu qiǎn huàn zhě shǐ yú zhòng huì. shǐ zhě jiàn zhòng huì, hào qì bù yǐ, zhòng huì wèn qí gù, shǐ zhě yuē: rén yán gōng yǒu yì zhì, cháo tíng qiǎn yào yàn chóu lǜ shī zhì yǐ! zhòng huì yuē: wú sǐ wèi sāi zé, jù láo cháo tíng xìng shī, yǐ zhòng míng zhǔ zhī yōu. guāng yè zhì, cóng zhāng lǜ bīng wéi zhòng huì dì, rù bài yú tíng. zhòng huì jiàng ér dá bài, cóng zhāng yǐ huò jī qí shǒu, zhòng huì qī zǒu bào zhī ér hū yuē: lìng gōng sǐ wèi wǎn, hé jù rú cǐ! yòu jī qí shǒu, fū qī jiē sǐ, liú xiě yíng tíng. cóng zhāng jiǎn zé qí jiā zī, bù jí shù qiān mín ér yǐ. míng zōng xià zhào, yǐ qí jué qián liú, zhì mèng zhī xiáng dǒng zhāng fǎn, jí yì fá wú, yǐ wèi zuì. bìng shā qí èr zi, qí yú zi sūn jiē miǎn.
重誨已罷，希旨者爭求其過。宦者安希倫，坐與重誨交私，常與重誨陰伺宮中 動息，事發棄市。重誨益懼，因上章告老。以太子太師致仕；而以李從璋為河中節 度使，遣藥彥稠率兵如河中虞變。重誨子崇緒、崇贊，宿衛京師，聞制下，即日奔 其父。重誨見之，驚曰：「渠安得來！」已而曰：「此非渠意，為人所使耳。吾以 一死報國，余復何言！」乃械送二子於京師，行至陝州，下獄。明宗又遣翟光業至 河中，視重誨去就，戒曰：「有異志，則與從璋圖之。」又遣宦者使於重誨。使者 見重誨，號泣不已，重誨問其故，使者曰：「人言公有異志，朝廷遣藥彥稠率師至 矣！」重誨曰：「吾死未塞責，遽勞朝廷興師，以重明主之憂。」光業至，從璋率 兵圍重誨第，入拜於庭。重誨降而答拜，從璋以楇擊其首，重誨妻走抱之而呼曰： 「令公死未晚，何遽如此！」又擊其首，夫妻皆死，流血盈庭。從璋檢責其家貲， 不及數千緡而已。明宗下詔，以其絕錢鏐，致孟知祥、董璋反，及議伐吳，以為罪。 並殺其二子，其餘子孫皆免。

zhòng huì dé zuì, zhī qí bì sǐ, tàn yuē: wǒ gù dāng sǐ, dàn hèn bù yǔ guó jiā chú qù lù wáng! cǐ qí hèn yě.
重誨得罪，知其必死，嘆曰：「我固當死，但恨不與國家除去潞王！」此其恨 也。

wū hū, guān shī qí zhí jiǔ yǐ! yǔ dú liáng xuān dǐ, jiàn jìng xiáng lǐ zhèn wèi chóng zhèng yuàn shǐ, fán chéng shàng zhī zhǐ, xuān zhī zǎi xiàng ér fèng xíng zhī. zǎi xiàng yǒu fēi qí jiàn shí ér shì dāng shàng jué zhě, yǔ qí bèi zhǐ ér yǒu suǒ fù qǐng zhě, zé jù jì shì ér rù, yīn chóng zhèng shǐ wén, dé zhǐ zé fù xuān ér chū zhī. liáng zhī chóng zhèng shǐ, nǎi táng shū mì zhī zhí, gài chū nà zhī rèn yě, táng cháng yǐ huàn zhě wèi zhī, zhì liáng jiè qí huò, shǐ gèng yòng shì rén, qí bèi gù wèn cān móu yì yú zhōng zé yǒu zhī, wèi shǐ zhuān xíng shì yú wài yě. zhì chóng tāo zhòng huì wèi zhī, shǐ fù táng shū mì zhī míng, rán quán móu yú zǎi xiàng yǐ. cóng shì yīn zhī, suì fēn wèi èr, wén shì rèn zǎi xiàng, wǔ shì rèn shū mì. shū mì zhī rèn jì zhòng, ér zǎi xiàng zì cǐ shī qí zhí yě.
嗚呼，官失其職久矣！予讀梁宣底，見敬翔、李振為崇政院使，凡承上之旨， 宣之宰相而奉行之。宰相有非其見時而事當上決者，與其被旨而有所復請者，則具 記事而入，因崇政使聞，得旨則復宣而出之。梁之崇政使，乃唐樞密之職，蓋出納 之任也，唐常以宦者為之，至梁戒其禍，始更用士人，其備顧問、參謀議於中則有 之，未始專行事於外也。至崇韜、重誨為之，始復唐樞密之名，然權侔於宰相矣。 從世因之，遂分為二，文事任宰相，武事任樞密。樞密之任既重，而宰相自此失其 職也。