zhū xuān dì jǐn
○硃宣弟瑾
zhū xuān, sòng zhōu xià yì rén yě. shǎo cóng qí fù fàn yán wèi dào, fù dǐ fǎ sǐ, xuān nǎi qù shì qīng zhōu jié dù shǐ wáng jìng wǔ wèi jūn xiào, jìng wǔ yǐ lì qí jiāng cáo quán chéng. zhōng hé èr nián, jìng wǔ qiǎn quán chéng rù guān yǔ pò huáng cháo. hái guò yùn zhōu, yùn zhōu jié dù shǐ xuē chóng zú, qí jiāng cuī jūn yù zì chēng liú hòu. quán chéng gōng shā jūn yù, suì jù yùn zhōu. xuān yǐ zhàn gōng, wèi yùn zhōu mǎ bù jūn dōu zhǐ huī shǐ. yǐ ér quán chéng sǐ, jūn zhōng tuī xuān wèi liú hòu, táng xī zōng jí bài xuān tiān píng jūn jié dù shǐ.
硃宣,宋州下邑人也。少從其父販鹽為盜,父抵法死,宣乃去事青州節度使王 敬武為軍校,敬武以隸其將曹全晟。中和二年,敬武遣全晟入關與破黃巢。還過鄆 州,鄆州節度使薛崇卒,其將崔君預自稱留後。全晟攻殺君預,遂據鄆州。宣以戰 功,為鄆州馬步軍都指揮使。已而全晟死,軍中推宣為留後,唐僖宗即拜宣天平軍 節度使。
liáng tài zǔ zhèn xuān wǔ, yǐ xiōng shì xuān. tài zǔ xīn jiù zhèn, bīng lì shàng shǎo, shù wèi qín zōng quán suǒ kùn, tài zǔ qǐ bīng yú xuān. xuān yǔ qí dì jǐn yǐ yǎn yùn zhī bīng jiù biàn, dà pò cài bīng, zǒu zōng quán. shì shí, tài zǔ yǐ xí qǔ huá zhōu, shāo yù bìng tūn zhū zhèn, xuān jǐn jì hái, nǎi chí xí yǎn yùn, yán xuān jǐn duō yòu xuān wǔ jūn zú wáng yǐ dōng, nǎi fā bīng shōu wáng zú, yīn gōng zhī, suì wèi dí guó, kǔ zhàn cáo pú jiān. shì shí, liáng yòu dōng gōng xú zhōu, xī yǒu cài zéi, běi dí qiáng jìn, xuān jǐn xiōng dì zì xiāng shǒu wěi, rán zú wèi liáng suǒ miè. gān níng sì nián, xuān bài, zǒu zhōng dōu, wèi gé cóng zhōu suǒ zhí, zhǎn yú biàn qiáo xià.
梁太祖鎮宣武,以兄事宣。太祖新就鎮,兵力尚少,數為秦宗權所困,太祖乞 兵於宣。宣與其弟瑾以兗、鄆之兵救汴,大破蔡兵,走宗權。是時,太祖已襲取滑 州,稍欲併吞諸鎮,宣、瑾既還,乃馳檄兗、鄆,言宣、瑾多誘宣武軍卒亡以東, 乃發兵收亡卒,因攻之,遂為敵國,苦戰曹、濮間。是時,梁又東攻徐州,西有蔡 賊,北敵強晉,宣、瑾兄弟自相首尾,然卒為梁所滅。乾寧四年,宣敗,走中都, 為葛從周所執,斬於汴橋下。
jǐn, xuān cóng fù dì yě. cóng xuān jū yùn zhōu, bǔ jūn xiào. shǎo tì tǎng, yǒu dà zhì, yǎn zhōu jié dù shǐ qí kè ràng ài qí wèi rén, yǐ nǚ qī zhī. jǐn xíng qīn yíng, nǎi xuǎn zhuàng shì wèi yú fū, fú bīng qì yú zhōng. yè zhì yǎn zhōu, bīng fā, suì lǔ kè ràng, zì chēng liú hòu. xī zōng jí bài jǐn tài níng jūn jié dù shǐ.
瑾,宣從父弟也。從宣居鄆州,補軍校。少倜儻,有大志,兗州節度使齊克讓 愛其為人,以女妻之。瑾行親迎,乃選壯士為輿夫,伏兵器輿中。夜至兗州,兵發, 遂虜克讓,自稱留後。僖宗即拜瑾泰寧軍節度使。
jǐn yǔ xuān yǐ pò qín zōng quán yú biàn zhōu, liáng tài zǔ zé jǐn yòu xuān wǔ jūn zú yǐ guī, qiǎn zhū zhēn gōng jǐn, qǔ cáo zhōu, yòu gōng pú zhōu, ér tài zǔ zì gōng yùn. jǐn xiōng dì wǎng lái xiāng jiù, fán shí yú nián, dà xiǎo shù shí zhàn, yǔ tài zǔ lǚ xiāng shèng bài. tài zǔ dé xuān jiāng hè guī hé huái bǎo jí jǐn xiōng qióng, nǎi jiāng qióng děng zhì yǎn chéng xià, gào jǐn yuē: rǔ xiōng bài yǐ! jīn qióng děng yǐ jiàng, bù rú zǎo zì guī. jǐn wěi yuē: nuò. nǎi qiǎn yá jiāng hú guī chí shū bì yì jūn mén qǐng jiàng. tài zǔ dà xǐ, zhì yán shòu mén yǔ jǐn jiāo yǔ, jǐn yuē: yuàn dé qióng sòng fú yìn. tài zǔ xìn zhī, qiǎn kè jiāng liú hàn sòng qióng wǎng. jǐn fú zhuàng shì qiáo xià, dān qí yíng qióng, huī shǒu yǔ hàn yuē: qǐng qióng dú lái! qióng qián, zhuàng shì qín zhī, suì bì mén, zé qióng xiān jiàng, zhǎn zhī, zhì qí shǒu chéng wài. tài zǔ dù bù kě xià, nǎi liú bīng wéi zhī ér qù.
瑾與宣已破秦宗權於汴州,梁太祖責瑾誘宣武軍卒以歸,遣硃珍攻瑾,取曹州, 又攻濮州,而太祖自攻鄆。瑾兄弟往來相救,凡十餘年,大小數十戰,與太祖屢相 勝敗。太祖得宣將賀瑰、何懷寶及瑾兄瓊,乃將瓊等至兗城下,告瑾曰:「汝兄敗 矣!今瓊等已降,不如早自歸。」瑾偽曰:「諾。」乃遣牙將胡規持書幣詣軍門請 降。太祖大喜,至延壽門與瑾交語,瑾曰:「願得瓊送符印。」太祖信之,遣客將 劉捍送瓊往。瑾伏壯士橋下,單騎迎瓊,揮手語捍曰:「請瓊獨來!」瓊前,壯士 擒之,遂閉門,責瓊先降,斬之,擲其首城外。太祖度不可下,乃留兵圍之而去。
jǐn yīng chéng zì shǒu, ér yǔ gé cóng zhōu děng zhàn chéng xià, jǐn bīng lǚ bài, xuān yì bài yú yùn zhōu, nǎi qǐ bīng yú jìn, jìn qiǎn lǐ chéng sì shǐ yǎn děng yǐ qí bīng wǔ qiān jiù zhī. tài zǔ yǐ pò xuān, nǎi jí qū yǎn. jǐn chéng zhōng shí jǐn, yǔ chéng sì děng lüè shí fēng pèi jiān, liáng bīng yǎn zhì, jǐn jiāng kāng huái yīng děng yǐ chéng jiàng liáng. jǐn děng jiāng huī xià bīng zǒu yí zhōu, yí zhōu cì shǐ yǐn chù bīn bù nà. yòu zǒu hǎi zhōu, liáng bīng jí zhuī zhī, nǎi bēn yú huái nán. yáng xíng mì wén jǐn lái, dà xǐ, jiě qí yù dài zèng zhī, biǎo jǐn lǐng wǔ níng jūn jié dù shǐ, yǐ wèi xíng jūn fù shǐ. qí hòu, liáng qiǎn páng shī gǔ gé cóng zhōu děng gōng huái nán, xíng mì yòng jǐn, dà pò liáng bīng yú qīng kǒu, zhǎn shī gǔ. xíng mì lèi biǎo jǐn dōng nán zhū dào héng yíng fù dōu tǒng lǐng píng lú jūn jié dù shǐ tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì.
瑾嬰城自守,而與葛從周等戰城下,瑾兵屢敗,宣亦敗於鄆州,乃乞兵於晉, 晉遣李承嗣、史儼等以騎兵五千救之。太祖已破宣,乃急趨兗。瑾城中食盡,與承 嗣等掠食豐、沛間,梁兵奄至,瑾將康懷英等以城降梁。瑾等將麾下兵走沂州,沂 州刺史尹處賓不納。又走海州,梁兵急追之,乃奔於淮南。楊行密聞瑾來,大喜, 解其玉帶贈之,表瑾領武寧軍節度使,以為行軍副使。其後,梁遣龐師古、葛從周 等攻淮南,行密用瑾,大破梁兵於清口,斬師古。行密累表瑾東南諸道行營副都統、 領平盧軍節度使、同中書門下平章事。
xíng mì sǐ, wò jí lóng yǎn xiāng jì lì, jiē nián shào, xú wēn yǔ qí zi zhī xùn zhuān zhèng, wèi jǐn, yù chú zhī, jǐn nǎi móu shā zhī xùn. cháng yǐ yuè dàn qiǎn ài qiè hòu zhī xùn jiā, zhī xùn qiáng tōng zhī, qiè guī zì sù, jǐn yì bù píng. lǚ quàn lóng yǎn zhū xú shì, yǐ qù guó huàn, lóng yǎn bù néng wèi. jì ér zhī xùn yǐ sì zhōu jiàn jìng huái jūn, chū jǐn wèi jié dù shǐ. jiāng xíng, zhào zhī yè yǐn. míng rì, zhī xùn guò jǐn xiè, yán zhī shēng táng, chū qí qī táo shì, zhī xùn fāng bài, jǐn yǐ hù jī bó zhī, fú bīng zì hù tū chū, shā zhī. chū, jǐn yǐ èr è mǎ jī tíng zhōng, zhī xùn rù ér shì mǎ, shǐ xiāng dì wū, gù wài rén mò wén qí biàn. jǐn xié qí shǒu chí shì lóng yǎn yuē: jīn rì wèi wú chú huàn yǐ! lóng yǎn yuē: cǐ shì fēi wú gǎn zhī! jù qǐ rù nèi. jǐn fèn rán yǐ shǒu jī zhù, tí jiàn ér chū, fǔ mén yǐ hé, yīn yú yuán, zhé qí zú. jǐn gù lù qióng, dà hū yuē: wú wèi wàn rén qù hài, ér yǐ yī shēn sǐ zhī! suì zì wěn. rùn zhōu xú zhī gào wén luàn, yǐ bīng qū guǎng líng, zú jǐn jiā. jǐn qī táo shì lín xíng ér qì, qí qiè yuē: hé wèi qì hū? jīn xíng jiàn gōng yǐ! táo shì shōu lèi, xīn rán jiù lù, wén zhě āi zhī.
行密死,渥及隆演相繼立,皆年少,徐溫與其子知訓專政,畏瑾,欲除之,瑾 乃謀殺知訓。嘗以月旦遣愛妾候知訓家,知訓強通之,妾歸自訴,瑾益不平。屢勸 隆演誅徐氏,以去國患,隆演不能為。既而知訓以泗州建靜淮軍,出瑾為節度使。 將行,召之夜飲。明日,知訓過瑾謝,延之升堂,出其妻陶氏,知訓方拜,瑾以笏 擊踣之,伏兵自戶突出,殺之。初,瑾以二惡馬擊庭中,知訓入而釋馬,使相踶嗚, 故外人莫聞其變。瑾攜其首馳示隆演曰:「今日為吳除患矣!」隆演曰:「此事非 吾敢知!」遽起入內。瑾忿然以首擊柱,提劍而出,府門已闔,因逾垣,折其足。 瑾顧路窮,大呼曰:「吾為萬人去害,而以一身死之!」遂自刎。潤州徐知誥聞亂, 以兵趨廣陵,族瑾家。瑾妻陶氏臨刑而泣,其妾曰:「何為泣乎?今行見公矣!」 陶氏收淚,欣然就戮,聞者哀之。
jǐn míng zhòng jiāng huái, rén wèi zhī. qí sǐ yě, shī zhī guǎng líng běi mén, lù rén sī gòng yì zhī. shì shí, mín duō bìng nüè, jiē qǔ qí mù shàng tǔ, yǐ shuǐ fú zhī, yún bìng zhé yù, gèng yì xīn tǔ, jiàn chéng gāo fén. xú wēn děng è zhī, fā qí shī, tóu yú léi gōng táng. hòu wēn bìng, mèng jǐn wǎn gōng shè zhī. wēn jù, wǎng qí gǔ, zàng táng cè, lì cí qí shàng. chū, jǐn cháng bìng jū, yī zhě shì zhī, sè jù, jǐn yuē: dàn lǐ zhī, wú fēi yǐ bìng sǐ zhě. yú shì guǒ rán. zú nián wǔ shí èr.
瑾名重江淮,人畏之。其死也,屍之廣陵北門,路人私共瘞之。是時,民多病 瘧,皆取其墓上土,以水服之,雲病輒愈,更益新土,漸成高墳。徐溫等惡之,發 其屍,投於雷公塘。後溫病,夢瑾挽弓射之。溫懼,網其骨,葬塘側,立祠其上。 初,瑾嘗病疽,醫者視之,色懼,瑾曰:「但理之,吾非以病死者。」於是果然。 卒年五十二。
wáng shī fàn
○王師範
wáng shī fàn, qīng zhōu rén yě. qí fù jìng wǔ, wèi píng lú jūn yá jiāng. táng guǎng míng yuán nián, wú dì rén hóng bà láng wèi dào qí dì jiān, píng lú jié dù shǐ ān shī rú qiǎn jìng wǔ lǜ bīng jī pò zhī. jìng wǔ fǎn, bīng zhú shī rú, zì chēng liú hòu, dōu tǒng wáng duó chéng zhì bài jìng wǔ jié dù shǐ. jìng wǔ zú, shī fàn shàng yòu, qí dì zhōu cì shǐ zhāng chán pàn. zhāo zōng yǐ wèi shī fàn nián shào, qí xià bù fú cóng, nǎi bài tài zǐ shǎo shī cuī ān qián wèi píng lú jié dù shǐ. shī fàn bù shòu dài, chán yíng ān qián rù dì zhōu. shī fàn qiǎn qí jiāng lú hóng gōng chán, hóng yǐ bīng fǎn xí qīng zhōu, shī fàn yáng wèi hǎo cí, qiǎn rén yíng yǔ hóng yuē: wú yòu wèi néng rèn shì, lài zhū jiāng gòng chí zhī ěr. bù rán, tīng gōng suǒ wèi yě. hóng yǐ shī fàn wú néng wèi, jù hái, bù wèi bèi. shī fàn fú bīng yú dào, yǔ qí pū liú xún yuē: hóng lái, wèi wǒ zhǎn zhī! yòng ěr wèi yá jiāng. míng rì, hóng lái, shī fàn chū yíng, xún yú zuò shàng zhǎn zhī, fú bīng fā, jǐn shā qí yú bīng, nǎi jí gōng dì zhōu, pò zhāng chán, ān qián bēn guī yú jīng shī. zhāo zōng nǎi bài shī fàn jié dù shǐ.
王師範,青州人也。其父敬武,為平盧軍牙將。唐廣明元年,無棣人洪霸郎為 盜齊、棣間,平盧節度使安師儒遣敬武率兵擊破之。敬武反,兵逐師儒,自稱留後, 都統王鐸承制拜敬武節度使。敬武卒,師範尚幼,其棣州刺史張蟾叛。昭宗以為師 范年少,其下不服從,乃拜太子少師崔安潛為平盧節度使。師範不受代,蟾迎安潛 入棣州。師範遣其將盧洪攻蟾,洪以兵返襲青州,師範陽為好辭,遣人迎語洪曰: 「吾幼未能任事,賴諸將共持之爾。不然,聽公所為也。」洪以師範無能為,遽還, 不為備。師範伏兵於道,語其仆劉鄩曰:「洪來,為我斬之!用爾為牙將。」明日, 洪來,師範出迎,鄩於坐上斬之,伏兵發,盡殺其餘兵,乃急攻棣州,破張蟾,安 潛奔歸於京師。昭宗乃拜師範節度使。
shī fàn pō hǎo rú xué, jù shū zhì wàn juǎn, wèi zhèng yǒu wēi ài. liáng tài zǔ wéi zhāo zōng yú fèng xiáng, huàn guān hán quán huì děng jiǎo zhào zhào zhū zhèn bīng yǐ jī liáng. zhào zhì qīng zhōu, shī fàn qì yuē: zhū zhèn yǒu bīng, suǒ yǐ fān hàn tiān zǐ, jīn tiān zi wēi rǔ, ér zhū zhèn fǎn yǐ bīng zì wèi wú suī lì bù zú, dāng chéng bài yǐ zhī. nǎi qiǎn shǐ qǐ bīng yú yáng xíng mì. shì shí, liáng yǐ dōng xià yǎn yùn, shī fàn nǎi qiǎn liú xún yǔ qí dì shī lǔ fēn gōng yǎn mì zhū zhōu. qiǎn zhāng jū hòu yǐ zhuàng shì èr bǎi wèi yú fū, fú bīng yú zhōng, xī chí liáng jūn, chēng shī fàn shǐ zhě pìn liáng, yīn yù jié shā tài zǔ. jū hòu zhì huá zhōu dōng chéng, huá zhōu jiāng lóu jìng sī yí qí yǒu yì, pōu yú shì zhī, jiàn qí bīng. jū hòu suì jī shā jìng sī, yǐ bīng gōng xī chéng, bù kè ér fǎn. liú xún zhú gé cóng zhōu qǔ yǎn zhōu, ér píng lú zhū zhōu jiē qǐ bīng gōng liáng.
師範頗好儒學,聚書至萬卷,為政有威愛。梁太祖圍昭宗於鳳翔,宦官韓全誨 等矯詔召諸鎮兵以擊梁。詔至青州,師範泣曰:「諸鎮有兵,所以籓捍天子,今天 子危辱,而諸鎮反以兵自衛;吾雖力不足,當成敗以之。」乃遣使乞兵於楊行密。 是時,梁已東下兗、鄆,師範乃遣劉鄩與其弟師魯分攻兗、密諸州。遣張居厚以壯 士二百為輿夫,伏兵輿中,西馳梁軍,稱師範使者聘梁,因欲劫殺太祖。居厚至華 州東城,華州將婁敬思疑其有異,剖輿視之,見其兵。居厚遂擊殺敬思,以兵攻西 城,不克而反。劉鄩逐葛從周取兗州,而平盧諸州皆起兵攻梁。
qí hòu, liáng tài zǔ zì fèng xiáng dōng hái, qiǎn zhū yǒu níng gōng shī fàn, yǒu níng zhàn sǐ. fù qiǎn yáng shī hòu gōng zhī, tún yú lín qú. shī fàn yǐ bīng pò zhī, shī hòu yáng wèi qiè bù gǎn chū, jiān qiǎn rén yáng yán yuē: liáng bīng shǎo, fāng qǐ bīng yú fèng xiáng, jīn liáng qiě jué, dāng hái jūn. shī fàn yǐ wèi rán, nǎi qiǎn shī lǔ xī bīng gōng zhī, shī hòu jù ér bù zhàn. shī lǔ bīng què, shī hòu zhuī jī zhì shèng wáng shān, shī lǔ dà bài, suì fù qí chéng, ér liáng bié jiāng liú zhòng bà xià qí dì zhōu, shī fàn nǎi qǐng jiàng, tài zǔ xǔ zhī. shī fàn sù fú chéng lǘ yì tài zǔ qǐng zuì, tài zǔ dài yǐ kè lǐ. jiǔ zhī, biǎo shī fàn hé yáng jié dù shǐ.
其後,梁太祖自鳳翔東還,遣硃友寧攻師範,友寧戰死。復遣楊師厚攻之,屯 於臨朐。師範以兵迫之,師厚陽為怯不敢出,間遣人陽言曰:「梁兵少,方乞兵於 鳳翔,今糧且絕,當還軍。」師範以為然,乃遣師魯悉兵攻之,師厚拒而不戰。師 魯兵卻,師厚追擊至聖王山,師魯大敗,遂傅其城,而梁別將劉重霸下其棣州,師 范乃請降,太祖許之。師範素服乘驢詣太祖請罪,太祖待以客禮。久之,表師範河 陽節度使。
tài zǔ jí wèi, zhào wèi yòu jīn wú wèi shàng jiāng jūn, jū yú luò yáng. tài zǔ xīn yù zhū zhī, wèi yǒu yǐ fā. tài zǔ zhū zi yǐ fēng wáng, yàn yú gōng zhōng, yǒu níng qī qì wèi tài zǔ yuē: bì xià huà jiā wèi guó, zhū zi rén rén jiē dé fēng, ér qiè fū dú yǐ zhàn sǐ, nài hé chóu rén yóu zài cháo tíng! tài zǔ fèn rán jǐ shǒu yuē: wú yì jǐ wàng cǐ zéi! nǎi qiǎn rén jiù luò yáng zú miè zhī. shǐ zhě zhì, xiān jué kēng yú wài, nǎi rù gào zhī. shī fàn shè xí wèi jù, yǔ zhū zōng zú yǐn jiǔ, wèi shǐ zhě yuē: sǐ, rén zhī suǒ bù miǎn, kuàng yǒu zuì hū? rán jù shǎo zhǎng shī xù, xià kuì yú xiān rén. jiǔ bàn, lìng shǎo zhǎng yǐ cì qǐ, jiù lù yú kēng suǒ, wén zhě jiē āi lián zhī. tóng guāng sān nián, zèng shī fàn tài wèi.
太祖即位,召為右金吾衛上將軍,居於洛陽。太祖心欲誅之,未有以發。太祖 諸子已封王,宴於宮中,友寧妻泣謂太祖曰:「陛下化家為國,諸子人人皆得封, 而妾夫獨以戰死,奈何仇人猶在朝廷!」太祖奮然戟手曰:「吾亦幾忘此賊!」乃 遣人就洛陽族滅之。使者至,先掘坑於外,乃入告之。師範設席為具,與諸宗族飲 酒,謂使者曰:「死,人之所不免,況有罪乎?然懼少長失序,下愧於先人。」酒 半,令少長以次起,就戮於坑所,聞者皆哀憐之。同光三年,贈師範太尉。
lǐ hǎn zhī
○李罕之
lǐ hǎn zhī, chén zhōu xiàng chéng rén yě. wèi rén xiāo yǒng, lì jiān shù rén. shǎo xué, dú shū bù chéng, qù wèi sēng, yǐ qí wú lài, suǒ wǎng jiē bù róng. nǎi qǐ shí suān zǎo shì zhōng, shì zhōng rén jiē bù yǔ, hǎn zhī zhì qì yú dì, liè qí yī, yòu qù wèi dào. shì shí, huáng cháo qǐ cáo pú, nǎi wǎng yī zhī. cháo běi dù jiāng, hǎn zhī yǔ qí huī xià zǒu huái nán, zì guī yú gāo pián, pián biǎo guāng zhōu cì shǐ. suì yú, qín zōng quán jí gōng guāng zhōu, hǎn zhī bù néng shǒu, hái zǒu xiàng chéng, shōu qí yú zhòng, yī zhū gé shuǎng yú hé yáng, shuǎng yǐ hǎn zhī wèi huái zhōu cì shǐ. cháo yǐ bài zǒu, shuǎng jiàng táng, xī zōng bài shuǎng dōng nán miàn zhāo tǎo shǐ, yǐ gōng zōng quán, shuǎng biǎo hǎn zhī fù shǐ, yǐ bīng tún sòng zhōu, yòu biǎo hé nán yǐn dōng dōu liú shǒu. qín zōng quán qiǎn sūn rú gōng hé nán, hǎn zhī bīng shǎo, xī zǒu miǎn chí, rú shāo gōng què, piāo lüè ér qù. hǎn zhī bì miǎn chí.
李罕之,陳州項城人也。為人驍勇,力兼數人。少學,讀書不成,去為僧,以 其無賴,所往皆不容。乃乞食酸棗市中,市中人皆不與,罕之擲器於地,裂其衣, 又去為盜。是時,黃巢起曹、濮,乃往依之。巢北渡江,罕之與其麾下走淮南,自 歸於高駢,駢表光州刺史。歲餘,秦宗權急攻光州,罕之不能守,還走項城,收其 餘眾,依諸葛爽於河陽,爽以罕之為懷州刺史。巢已敗走,爽降唐,僖宗拜爽東南 面招討使,以攻宗權,爽表罕之副使,以兵屯宋州,又表河南尹、東都留守。秦宗 權遣孫儒攻河南,罕之兵少,西走澠池,儒燒宮闕,剽掠而去。罕之壁澠池。
suì yú, zhū gé shuǎng sǐ, qí jiāng liú jīng lì shuǎng zi zhòng fāng. zhòng fāng nián shào, shì jiē rèn jīng, jīng lǜ hǎn zhī xiōng yǒng nán zhì, yǐ bīng gōng zhī, hǎn zhī fǎn jī zǒu jīng. hǎn zhī zhuī zhì gǒng xiàn, chén zhōu yú sì shuǐ, jiāng dù hé, jīng qiǎn zhāng yán jù zhī hé shàng, yán fǎn bèi jīng, yǔ hǎn zhī hé gōng hé yáng, wèi jīng suǒ bài, tuì bǎo huái zhōu. yǐ ér sūn rú xiàn hé yáng, zhòng fāng bēn yú liáng. liáng bīng jī zǒu rú, hǎn zhī xí qǔ hé yáng, yán qǔ hé nán, jiē fù yú liáng.
歲餘,諸葛爽死,其將劉經立爽子仲方。仲方年少,事皆任經,經慮罕之凶勇 難制,以兵攻之,罕之返擊走經。罕之追至鞏縣,陳舟於汜水,將渡河,經遣張言 拒之河上,言反背經,與罕之合攻河陽,為經所敗,退保懷州。已而孫儒陷河陽, 仲方奔於梁。梁兵擊走儒,罕之襲取河陽,言取河南,皆附於梁。
hǎn zhī yǔ yán jiē shuǎng pàn jiāng, shì yǐ chéng, nǎi xiāng yǔ jiāo bì wèi méng, shì tóng xiū qī bù xiāng wàng. hǎn zhī yù zhòng wú fǎ, xìng kē bào, pō shī shì xīn. ér yán shàn zhì jūn lǚ, jiào mín bō zhí, wù wèi jī jù. hǎn zhī yòng bīng, yán cháng gōng gěi qí fá. hǎn zhī qiú qǔ wú yǐ, yán pō kǔ zhī, bù néng shū, hǎn zhī zhào yán jūn lì chī zé zhī, yán yì bù píng. hǎn zhī xī bīng gōng jìn jiàng, yán yè xí hé yáng, hǎn zhī bēn jìn. jìn biǎo hǎn zhī zé zhōu cì shǐ, shǐ lǐ cún xiào yǐ bīng sān wàn zhù hǎn zhī gōng yán. yán qiú jiù yú liáng. hǎn zhī bài yú yǎn hé, nǎi guī tài yuán, lǐ kè yòng yán zhī zhàng zhōng. hǎn zhī liú qí zi qí shì jìn, nǎi zhī zé zhōu, rì yǐ bīng chāo huái mèng jiān, dàn rén wèi shí. jū mín tún jù mó yún shān, hǎn zhī xī gōng shā zhī, lì shān qí shàng, shí rén hào yuē lǐ mó yún. shì shí, jìn fāng xùn dì shān dōng, pō yǐ hǎn zhī wèi hàn bì. lǐ mào zhēn děng fàn jīng shī, kè yòng yǐ bīng zhì wèi běi, xī zōng yǐ kè yòng wèi bīn zhōu sì miàn xíng yíng dōu tǒng, biǎo hǎn zhī wèi fù. pò wáng xíng yú, jiā jiǎn xiào tài wèi, shí yì qiān hù.
罕之與言皆爽叛將,事已成,乃相與交臂為盟,誓同休戚不相忘。罕之御眾無 法,性苛暴,頗失士心。而言善治軍旅,教民播殖,務為積聚。罕之用兵,言嘗供 給其乏。罕之求取無已,言頗苦之,不能輸,罕之召言軍吏笞責之,言益不平。罕 之悉兵攻晉、絳,言夜襲河陽,罕之奔晉。晉表罕之澤州刺史,使李存孝以兵三萬 助罕之攻言。言求救於梁。罕之敗於沇河,乃歸太原,李克用延之帳中。罕之留其 子頎事晉,乃之澤州,日以兵鈔懷、孟間,啖人為食。居民屯聚摩雲山,罕之悉攻 殺之,立柵其上,時人號曰李摩雲。是時,晉方徇地山東,頗倚罕之為捍蔽。李茂 貞等犯京師,克用以兵至渭北,僖宗以克用為邠州四面行營都統,表罕之為副。破 王行瑜,加檢校太尉,食邑千戶。
hǎn zhī zì yǐ gōng duō yú jìn, sī wèi gài yù yuē: zì wú tuō shēn hé yáng, lài jìn róng wǒ, wèi néng yǒu yǐ bào zhī jīn xíng lǎo yǐ, wú néng wèi yě. ruò wú wáng jiàn lián, yǔ yī xiǎo zhèn, shǐ xiū bīng yǎng jí ér hòu guī lǎo, xìng yě! yù wèi yán zhī, kè yòng bù duì. tuó rì, zhū zhèn zé shǒu jiāng, wèi cháng jí hǎn zhī, hǎn zhī xīn yì yàng yàng. yù gào kè yòng, jù hǎn zhī yǒu tuó xīn, kè yòng yuē: wú yú hǎn zhī, qǐ xī yī zhèn, rán yīng niǎo zhī xìng, bǎo zé yáng yǐ!
罕之自以功多於晉,私謂蓋寓曰:「自吾脫身河陽,賴晉容我,未能有以報之; 今行老矣,無能為也。若吾王見憐,與一小鎮,使休兵養疾而後歸老,幸也!」寓 為言之,克用不對。佗日,諸鎮擇守將,未嘗及罕之,罕之心益怏怏。寓告克用, 懼罕之有佗心,克用曰:「吾於罕之,豈惜一鎮,然鷹鳥之性,飽則揚矣!」
guāng huà yuán nián, lù zhōu xuē zhì qín zú, hǎn zhī jù rù lù zhōu, shǐ rén qǐ jìn wáng yuē: zhì qín qiě sǐ, xīn shuài wèi zhì, suǒ yǐ rán zhě, bèi tuó dào ěr! kè yòng dà nù, qiǎn lǐ sì zhāo gōng zhī. hǎn zhī zhí jìn shǒu jiāng mǎ gài yī xín děng, qiǎn zi hào sòng yú liáng yǐ qǐ bīng. liáng tài zǔ qiǎn dīng huì shǒu lù zhōu, yǐ hǎn zhī wèi hé yáng jié dù shǐ, xíng zhì huái zhōu, yǐ jí zú, nián wǔ shí bā.
光化元年,潞州薛志勤卒,罕之遽入潞州,使人啟晉王曰:「志勤且死,新帥 未至,所以然者,備佗盜耳!」克用大怒,遣李嗣昭攻之。罕之執晉守將馬溉、伊 鐔等,遣子顥送於梁以乞兵。梁太祖遣丁會守潞州,以罕之為河陽節度使,行至懷 州,以疾卒,年五十八。
hǎn zhī chū bèi liáng ér guī jìn, jìn wáng yǐ hǎn zhī shǒu zé zhōu, hǎn zhī liú qí zi qí yǔ zhuāng zōng yóu, shén xiá. hòu hǎn zhī bèi jìn yǐ guī liáng, jìn wáng nù, yù shā qí, zhuāng zōng yǔ zhī jùn mǎ, shǐ bēn yú liáng. tài zǔ dé qí fù zǐ dà xǐ, shǐ yǔ yǒu lún jiāng bīng yǐ wèi zhāo zōng, gù qí dāng tài zǔ shí, cháng zhǎng jìn bīng. mò dì zhū yǒu guī, qí yǔ qí móu, bài yòu yǔ lín tǒng jūn chán zhōu cì shǐ. shì táng, lì wèi yǎn èr zhōu cì shǐ, lèi qiān yòu lǐng jūn wèi shàng jiāng jūn. tiān fú zhōng zú, nián qī shí, zèng tài wèi.
罕之初背梁而歸晉,晉王以罕之守澤州,罕之留其子頎與莊宗游,甚狎。後罕 之背晉以歸梁,晉王怒,欲殺頎,莊宗與之駿馬,使奔於梁。太祖得頎父子大喜, 使與友倫將兵以衛昭宗,故頎當太祖時,常掌禁兵。末帝誅友珪,頎與其謀,拜右 羽林統軍、澶州刺史。事唐,歷衛、衍二州刺史,累遷右領軍衛上將軍。天福中卒, 年七十,贈太尉。
mèng fāng lì
○孟方立
mèng fāng lì, xíng zhōu píng xiāng rén yě. shǎo wèi jūn zú, yǐ yǒng lì xuǎn wèi duì jiāng. táng guǎng míng zhōng, lù zhōu jié dù shǐ gāo xún gōng zhū gé shuǎng yú hé yáng, qiǎn fāng lì jiāng bīng chū tiān jǐng guān wèi xiān fēng. xún wèi qí jiāng liú guǎng suǒ zhú, guǎng wèi luàn jūn suǒ shā. fāng lì wén luàn, yǐn bīng zì tiān jǐng rù jù lù zhōu, táng yīn yǐ wèi zhāo yì jūn jié dù shǐ. zhāo yì suǒ jié zhì zé lù xíng míng cí wǔ zhōu, ér zhì lù zhōu. fāng lì yǐ wèi lù zhōu shān chuān gāo xiǎn, ér rén sú jìn hàn, zì liú jī yǐ lái cháng zhú qí shuài qiě jǐ xíng rén yě, yīn xǐ qí jūn yú xíng zhōu. ér lù rén yuàn fāng lì zhī xǐ yě, yīn yǐ zé lù èr zhōu guī yú jìn. jìn qiǎn lǐ kè xiū wèi zé lù jié dù shǐ, fāng lì yǐ xíng míng cí sān zhōu zì wèi zhāo yì jūn.
孟方立,邢州平鄉人也。少為軍卒,以勇力選為隊將。唐廣明中,潞州節度使 高潯攻諸葛爽於河陽,遣方立將兵出天井關為先鋒。潯為其將劉廣所逐,廣為亂軍 所殺。方立聞亂,引兵自天井入據潞州,唐因以為昭義軍節度使。昭義所節制澤、 潞、邢、洺、磁五州,而治潞州。方立以謂潞州山川高險,而人俗勁悍,自劉積以 來嘗逐其帥;且己邢人也,因徙其軍於邢州。而潞人怨方立之徙也,因以澤、潞二 州歸於晉。晉遣李克修為澤潞節度使,方立以邢、洺、磁三州自為昭義軍。
jìn shù qiǎn lǐ cún xiào děng chū bīng yǐ kuī shān dōng, sān zhōu zhī rén fú lüè dài jǐn, chì dì shù qiān lǐ, wú fù gēng sāng zhě lěi nián. fāng lì yǐ gū chéng zì shǒu, qiú jiù yú liáng, liáng fāng dōng shì yǎn yùn, bù néng jiù yě. wén dé yuán nián, fāng lì qǐ bīng yú wáng róng yǐ gōng jìn, róng xǔ zhī. fāng lì nǎi qiǎn qí jiāng xī zhōng xìn gōng jìn liáo zhōu, ér róng yǐ tuó gù bù néng chū bīng. bīng jì shī yuē, zhōng xìn dà bài, ér jìn bīng chéng shèng gōng zhī.
晉數遣李存孝等出兵以窺山東,三州之人俘掠殆盡,赤地數千里,無復耕桑者 累年。方立以孤城自守,求救於梁,梁方東事兗、鄆,不能救也。文德元年,方立 乞兵於王鎔以攻晉,鎔許之。方立乃遣其將奚忠信攻晉遼州,而鎔以佗故不能出兵。 兵既失約,忠信大敗,而晉兵乘勝攻之。
fāng lì jiāng shí yuán zuǒ zhě, shàn bīng ér duō zhì, fāng lì cháng xìn yòng zhī. zhōng xìn zhī bài yě, yuán zuǒ wèi jìn jiāng ān jīn jùn suǒ de, jīn jùn hòu yù zhī, wèn yǐ gōng xíng zhī cè, yuán zuǒ yuē: fāng lì shàn shǒu ér xíng chéng jiān, ruò gōng zhī, bì bù dé zhì. yí jí gōng qí cí zhōu, fāng lì lái jiù, kě yǐ bài yě. jīn jùn yǐ wèi rán. jūn yú fǔ shuǐ zhī xī, fāng lì guǒ shuài bīng lái jiù, wèi jīn jùn suǒ bài, chí rù xíng zhōu, bì bì bù fù chū. wài wú jiù bīng, chéng zhōng shí qiě jǐn, fāng lì yè chū xún chéng, hào lìng shǒu zhě, shǒu zhě jiē bù yīng, fāng lì zhī bù kě, nǎi guī yǐn zhèn ér zú.
方立將石元佐者,善兵而多智,方立嘗信用之。忠信之敗也,元佐為晉將安金 俊所得,金俊厚遇之,問以攻邢之策,元佐曰:「方立善守而邢城堅,若攻之,必 不得志。宜急攻其磁州,方立來救,可以敗也。」金俊以為然。軍於滏水之西,方 立果帥兵來救,為金俊所敗,馳入邢州,閉壁不復出。外無救兵,城中食且盡,方 立夜出巡城,號令守者,守者皆不應,方立知不可,乃歸飲鴆而卒。
jūn zhōng yǐ qí dì míng zhōu cì shǐ qiān wèi liú hòu, qiú jiù yú liáng. liáng tài zǔ qiǎn wáng qián yù jiāng qí bīng sān bǎi zhù qiān shǒu, qiān zhí qián yù jiàng jìn. jìn xǐ qiān zú yú tài yuán, yǐ wèi fén zhōu cì shǐ, hòu yǐ wèi zé lù jié dù shǐ. tiān fù yuán nián, liáng qiǎn shì shū cóng gōng jìn, chū tiān jǐng guān, qiān kāi mén jiàng, wèi liáng bīng xiāng dào yǐ gōng tài yuán, bù kè. shū cóng jūn hái guò lù, yǐ qiān guī yú liáng, liáng tài zǔ è qí fǎn fù, shā zhī.
軍中以其弟洺州刺史遷為留後,求救於梁。梁太祖遣王虔裕將騎兵三百助遷守, 遷執虔裕降晉。晉徙遷族於太原,以為汾州刺史,後以為澤潞節度使。天復元年, 梁遣氏叔琮攻晉,出天井關,遷開門降,為梁兵鄉道以攻太原,不克。叔琮軍還過 潞,以遷歸於梁,梁太祖惡其返覆,殺之。
wáng kē
○王珂
wáng kē, hé zhōng rén yě. qí zhòng fù zhòng róng, yǐ hé zhōng bīng pò huáng cháo, yǒu gōng yú táng, bài hé zhōng jié dù shǐ. zhòng róng wú zi, yǐ qí xiōng zhòng jiǎn zi kē wèi hòu. zhòng róng zú, dì zhòng yíng lì, zhòng yíng zú, jūn zhōng nǎi yǐ kē zhòng róng zi, lì zhī. zhòng yíng zi shǎn zhōu jié dù shǐ gǒng jiàng zhōu cì shǐ yáo, yǔ kē zhēng lì, gǒng yáo yǐ shū yǔ liáng tài zǔ, yán kē gù wáng shì cāng tóu, xiǎo zì zhōng ér, bù yīng dé lì. kē yì qiú yuán yú jìn, jìn rén yán zhī cháo, zhāo zōng yǐ jìn gù, xǔ zhī. ér gǒng yáo yì xī jié wáng xíng yú hán jiàn lǐ mào zhēn wèi yuán, xíng yú děng jiāo zhāng lùn liè, zhāo zōng bào yǐ zhòng róng yǔ jìn yú táng cháng yǒu dà gōng, yè xǔ zhī, bù kě yì. xíng yú děng nù, yǐ bīng fàn jīng shī, shā zǎi xiàng lǐ xī děng ér qù. gǒng yáo lián bīng gōng kē hé zhōng, kē qiú yuán yú jìn, jìn bīng xī tǎo sān zhèn, xíng xià jiàng zhōu, zhǎn yáo ér guò, zhì yú wèi běi, jī pò xíng yú. zhāo zōng zú yǐ kē wèi hé zhōng jié dù shǐ. jìn yǐ nǚ qī zhī, qiǎn lǐ sì zhāo jiāng bīng zhù kē gōng gǒng shǎn zhōu. gǒng wèi rén cǎn kè, cháng zhǎn rén zhì qí shǒu yú qián, yán xiào zì ruò, qí xià kǔ zhī. piān jiāng lǐ fán yīn gǒng zhàn bài, shā gǒng, zì chēng liú hòu.
王珂,河中人也。其仲父重榮,以河中兵破黃巢,有功於唐,拜河中節度使。 重榮無子,以其兄重簡子珂為後。重榮卒,弟重盈立,重盈卒,軍中乃以珂重榮子, 立之。重盈子陝州節度使珙、絳州刺史瑤,與珂爭立,珙、瑤以書與梁太祖,言珂 故王氏蒼頭,小字忠兒,不應得立。珂亦求援於晉,晉人言之朝,昭宗以晉故,許 之。而珙、瑤亦西結王行瑜、韓建、李茂貞為援,行瑜等交章論列,昭宗報以重榮 與晉於唐嘗有大功,業許之,不可易。行瑜等怒,以兵犯京師,殺宰相李磎等而去。 珙、瑤連兵攻珂河中,珂求援於晉,晉兵西討三鎮,行下絳州,斬瑤而過,至於渭 北,擊破行瑜。昭宗卒以珂為河中節度使。晉以女妻之,遣李嗣昭將兵助珂攻珙陝 州。珙為人慘刻,嘗斬人擲其首於前,言笑自若,其下苦之。偏將李璠因珙戰敗, 殺珙,自稱留後。
shì shí, liáng yǐ xià zhèn dìng, jiāng yí bīng xī, ér zhāo zōng wèi liú jì shù suǒ fèi, jīng shī dà luàn. cuī yìn yīn zhào liáng yǐ bīng xī, liáng tài zǔ yǐ kē zài hé zhōng, jù wèi huàn, nǎi gù zhāng cún jìng hóu yán, yǐ yī dà shéng yǔ zhī, yuē: wèi wǒ chí fù kē lái! cún jìng děng bīng chū hán shān, pò jìn jiàng èr zhōu, qiǎn hé yīn yǐ bīng shǒu zhī, jué jìn yuán. cún jìng wéi hé zhōng, kē gào jí yú jìn, jìn yǐ yīn gù bù dé qián. kē nǎi qiǎn qí qī yǐ shū gào jìn wáng yuē: zéi shì rú cǐ, zhāo xī qǐ shí yú liáng yǐ! dà rén hé rěn ér bù jiù xié? jìn wáng bào zhī yuē: liáng bīng wèi zǔ, zhòng guǎ bù dí, jiù zhī zé bìng jìn jù wáng, bù ruò yǔ wáng láng zì guī cháo tíng. kē nǎi wèi shū yǔ lǐ mào zhēn yuē: tiān zǐ chū fǎn zhèng, zhào fān zhèn wú xiāng qīn yǐ ān wáng shì. jīn zhū gōng qì yuē yǐ jiàn gōng, qí shì bù zhǐ yú bì yì ruò bì yì cháo wáng, zé xī běi zhū zhèn fēi zhū jūn suǒ néng shǒu yě! yuàn yǔ huá zhōu chū bīng tóng guān yǐ wèi yīng. mào zhēn bù bào. kē jì qióng, nǎi zhì zhōu yú hé, jiāng guī yú jīng shī. kē yè dēng chéng yù shǒu pí zhě, shǒu pí zhě jiē bù yīng. yá jiāng liú xùn yè rù kē qǐn bái shì, kē chì zhī yuē: bīng yù fǎn xié! xùn nǎi jiě yī zì suǒ ér rù yuē: gōng gǒu huái yí, qǐng xiān duàn bì! kē yuē: shì jí yǐ! jì ān chū hū? xùn yuē: gōng ruò xié jiā yè jì, rén bì zhēng zhōu, yī fū chī zhāng, dà shì jí qù. bù ruò chí míng yǐ qíng yù jūn zhōng, yuàn cóng zhě yóu dé qí bàn. bù rán, qiě wèi kuǎn zhuàng yǐ huǎn liáng bīng, xú tú xiàng bèi. kē yǐ wèi rán.
是時,梁已下鎮、定,將移兵西,而昭宗為劉季述所廢,京師大亂。崔胤陰召 梁以兵西,梁太祖以珂在河中,懼為患,乃顧張存敬、侯言,以一大繩與之,曰: 「為我持縛珂來!」存敬等兵出含山,破晉、絳二州,遣何絪以兵守之,絕晉援。 存敬圍河中,珂告急於晉,晉以絪故不得前。珂乃遣其妻以書告晉王曰:「賊勢如 此,朝夕乞食於梁矣!大人何忍而不救邪?」晉王報之曰:「梁兵為阻,眾寡不敵, 救之則並晉俱亡,不若與王郎自歸朝廷。」珂乃為書與李茂貞曰:「天子初返正, 詔籓鎮無相侵以安王室。今硃公棄約以見攻,其勢不止於弊邑;若弊邑朝亡,則西 北諸鎮非諸君所能守也!願與華州出兵潼關以為應。」茂貞不報。珂計窮,乃治舟 於河,將歸於京師。珂夜登城諭守陴者,守陴者皆不應。牙將劉訓夜入珂寢白事, 珂叱之曰:「兵欲反邪!」訓乃解衣自索而入曰:「公苟懷疑,請先斷臂!」珂曰: 「事急矣!計安出乎?」訓曰:「公若攜家夜濟,人必爭舟,一夫鴟張,大事即去。 不若遲明以情諭軍中,願從者猶得其半。不然,且為款狀以緩梁兵,徐圖向背。」 珂以為然。
liáng tài zǔ zì tóng zhōu jiàng táng, jí yī zhòng róng, yǐ mǔ wáng shì, gù shì zhòng róng wèi jiù. kē nǎi dēng chéng hū cún jìng yuē: wú yú liáng wáng yǒu jiā shì zhī jiù, bīng dāng tuì shě, qí liáng wáng lái, wú jiāng tīng mìng. cún jìng nǎi tuì shě, shǐ chí yì tài zǔ yú luò yáng. tài zǔ zhì hé zhōng, xiān zhī chéng dōng, kū yú zhòng róng zhī mù ér hòu rù. kē yù miàn fù qiān yáng yǐ jiàn tài zǔ, tài zǔ wèi yuē: tài shī ā jiù zhī ēn hé shí kě wàng, láng jūn ruò yǐ wáng guó zhī lǐ jiàn, tài shī qí wèi wǒ hé? kē yíng yú lù, wò shǒu xū xī, nǎi xǐ kē yú biàn. tài zǔ yǐ kē jìn xù yě, yí qí èr jǐ, shǐ kē xī rù jìn, xíng zhì huá zhōu, shǐ rén shā zhī chuán shě.
梁太祖自同州降唐,即依重榮,以母王氏,故事重榮為舅。珂乃登城呼存敬曰: 「吾於梁王有家世之舊,兵當退舍,俟梁王來,吾將聽命。」存敬乃退舍,使馳詣 太祖於洛陽。太祖至河中,先之城東,哭於重榮之墓而後入。珂欲面縛牽羊以見太 祖,太祖謂曰:「太師阿舅之恩何時可忘,郎君若以亡國之禮見,太師其謂我何?」 珂迎於路,握手噓唏,乃徙珂於汴。太祖以珂晉婿也,疑其貳己,使珂西入覲,行 至華州,使人殺之傳舍。
zàn, zhòng yíng zhī zhū zi yě, liáng tài zǔ yǐ zhí kē, zì lǐng hé zhōng jié dù shǐ, yǐ zàn wèi lì. zàn shì liáng, wèi zhū wèi dà jiāng jūn, tài níng zhèn guó jūn jié dù shǐ. mò dì shí, wèi kāi fēng yǐn. zhēn míng wǔ nián, dài hè guī wèi běi miàn xíng yíng zhāo tǎo shǐ. shì shí, jìn yǐ chéng dé shèng, zàn zì lí yáng dù hé gōng chán zhōu, bù kè, tuì tún yáng cūn, è hé shàng liú, yǔ jìn rén xiāng chí jīng nián, dà xiǎo bǎi yú zhàn, zàn zú wú gōng, mò dì qiǎn dài sī yuǎn dài, zàn fù wèi kāi fēng yǐn. zhuāng zōng zì yùn rù jīng shī, mò dì wén táng bīng qiě zhì, rì yè tì qì, bù zhī suǒ wèi, zì chí guó bǎo, zhǐ qí gōng shì wèi zàn yuē: shǐ wú bǎo cǐ zhě, xì qīng zhī huà rú hé ěr! táng bīng yǐ guò wǎn qú, zàn qū lǜ shì rén dēng chéng jù shǒu. táng bīng gōng fēng qiū mén, zàn kāi mén yíng jiàng, fú dì qǐng sǐ, zhuāng zōng láo ér qǐ zhī yuē: zhèn yǔ qīng jiā shì hūn yīn, rán rén chén gè wèi zhǔ ěr, fù hé zuì xié! yīn yǐ wèi kāi fēng yǐn, qiān xuān wǔ jūn jié dù shǐ. yǐ ér gù liáng chén zhào yán zhāng hàn jié děng xiāng cì zhū sǐ, zàn yǐ yōu zú. zèng tài zǐ tài shī.
瓚,重盈之諸子也,梁太祖已執珂,自領河中節度使,以瓚為吏。瓚事梁,為 諸衛大將軍,泰寧、鎮國軍節度使。末帝時,為開封尹。貞明五年,代賀瑰為北面 行營招討使。是時,晉已城德勝,瓚自黎陽渡河攻澶州,不克,退屯楊村,扼河上 流,與晉人相持經年,大小百餘戰,瓚卒無功,末帝遣戴思遠代,瓚復為開封尹。 莊宗自鄆入京師,末帝聞唐兵且至,日夜涕泣,不知所為,自持國寶,指其宮室謂 瓚曰:「使吾保此者,系卿之畫如何耳!」唐兵已過宛朐,瓚驅率市人登城拒守。 唐兵攻封丘門,瓚開門迎降,伏地請死,莊宗勞而起之曰:「朕與卿家世婚姻,然 人臣各為主耳,復何罪邪!」因以為開封尹,遷宣武軍節度使。已而故梁臣趙岩、 張漢傑等相次誅死,瓚以憂卒。贈太子太師。
zhào chōu
○趙犨
zhào chōu, qí xiān qīng zhōu rén yě. shì wèi chén zhōu yá jiāng. chōu yòu yǔ qún ér xì dào zhōng, bù fèn háng wǔ, zhǐ gù rú jiāng shuài, suī zhū dà ér jiē tīng qí jié dù, qí fù shū wén jiàn zhī, jīng yuē: dà wú mén zhě, cǐ ér yě! jí zhuàng, shàn yòng gōng jiàn, wèi rén yǒng guǒ, zhòng qì yì, cì shǐ wén qí cái, zhào zhì huī xià. lèi qiān zhōng wǔ jūn mǎ bù jūn dōu yú hòu. wáng xiān zhī kòu hé nán, xiàn rǔ zhōu, jiāng fàn dōng dōu, chōu yǐn bīng jī bài zhī, xiān zhī nǎi nán qù. yǐ ér huáng cháo qǐ, suǒ zài zhōu xiàn, wǎng wǎng xiàn zéi. chén zhōu háo jié shù bǎi rén, xiāng yǔ yì zhōng wǔ jūn, qiú dé chōu wèi cì shǐ yǐ zì bǎo, zhōng wǔ jūn biǎo chōu chén zhōu cì shǐ. yǐ ér cháo xiàn zhǎng ān, chōu yǔ zhū jiāng lì yuē: yǐ wú jì, cháo ruò bù wèi zhǎng ān shì rén suǒ zhū, bì qū qí zhòng dōng zǒu, wú zhōu shì dāng qí chōng yǐ! nǎi zhì chéng chí wèi shǒu bèi, qiān mín liù shí lǐ nèi zhě jiē rù chéng zhōng, xuǎn qí zǐ dì, pèi yǐ bīng jiǎ, yǐ qí dì chǎng xǔ wèi jiāng. cháo bài, guǒ dōng zǒu, xiān qiǎn mèng kǎi jù xiàng chéng, chǎng jī pò zhī, zhí kǎi yǐ guī. cháo cóng hòu zhì, wén kǎi bèi zhí, dà nù.
趙犨,其先青州人也。世為陳州牙將。犨幼與群兒戲道中,部分行伍,指顧如 將帥,雖諸大兒皆聽其節度,其父叔文見之,驚曰:「大吾門者,此兒也!」及壯, 善用弓劍,為人勇果,重氣義,刺史聞其材,召置麾下。累遷忠武軍馬步軍都虞候。 王仙芝寇河南,陷汝州,將犯東都,犨引兵擊敗之,仙芝乃南去。已而黃巢起,所 在州縣,往往陷賊。陳州豪傑數百人,相與詣忠武軍,求得犨為刺史以自保,忠武 軍表犨陳州刺史。已而巢陷長安,犨語諸將吏曰:「以吾計,巢若不為長安市人所 誅,必驅其眾東走,吾州適當其沖矣!」乃治城池為守備,遷民六十里內者皆入城 中,選其子弟,配以兵甲,以其弟昶、珝為將。巢敗,果東走,先遣孟楷據項城, 昶擊破之,執楷以歸。巢從後至,聞楷被執,大怒。
jì ér qín zōng quán yǐ cài zhōu fù cháo, cháo shì shén shèng, nǎi xī zhòng wéi chōu, zhì chōng mó, mí rén zhī ròu yǐ wèi shí. chén rén kǒng, chōu yǔ qí xià yuē: wú jiā sān shì chén jiāng, bì néng bǎo cǐ. ěr cáo nán zǐ, dāng yú sǐ zhōng qiú shēng, jiàn gōng lì yè, wèi bì bù yīn cǐ shí. chén rén jiē yǒng yuè. cháo shān chéng běi sān lǐ wèi bā xiān yíng, qǐ gōng què, zhì bǎi guān, jù liáng xiǎng, yù yǐ jiǔ bì zhī, qí bīng hào èr shí wàn. chén rén jiù yǒu jù nǔ shù bǎi, jiē fèi huài, hòu shēng nǔ gōng jiē bù shí qí qì. xǔ chuàng yì lǐ zhī, nǔ shǐ jī wǔ bǎi bù, rén mǎ jiē dòng, yǐ gù cháo bù gǎn jìn. wéi fán sān bǎi rì, chōu shí jiāng jǐn, nǎi qǐ bīng yú liáng. liáng tài zǔ yǔ lǐ kè yòng jiē zì jiāng huì chén, jī bài cháo jiāng huáng yè yú xī huá. xī huá yǒu jī sù, cháo shì yǐ wèi xiǎng, jí yè bài, cháo nǎi jiě wéi qù.
既而秦宗權以蔡州附巢,巢勢甚盛,乃悉眾圍犨,置舂磨,糜人之肉以為食。 陳人恐,犨語其下曰:「吾家三世陳將,必能保此。爾曹男子,當於死中求生,建 功立業,未必不因此時。」陳人皆踴躍。巢柵城北三里為八仙營,起宮闕,置百官, 聚糧餉,欲以久弊之,其兵號二十萬。陳人舊有巨弩數百,皆廢壞,後生弩工皆不 識其器。珝創意理之,弩矢激五百步,人馬皆洞,以故巢不敢近。圍凡三百日,犨 食將盡,乃乞兵於梁。梁太祖與李克用皆自將會陳,擊敗巢將黃鄴於西華。西華有 積粟,巢恃以為餉,及鄴敗,巢乃解圍去。
liáng tài zǔ rù chén zhōu, chōu xiōng dì yíng yè mǎ shǒu shén gōng. rán chōu yīn shí tài zǔ bì chéng dà shì, nǎi jiàng xīn qū jī, wèi zì tuō zhī jì. yǐ liáng yuán jǐ ēn, wèi tài zǔ lì shēng cí, zhāo xī bài yè. yǐ qí zi yán shàng tài zǔ nǚ, shì wèi zhǎng lè gōng zhǔ. huáng cháo yǐ qù, qín zōng quán fù luàn huái xī, xiàn páng èr shí yú zhōu, ér chén qù cài zuì jìn, chōu xiōng dì lì jù zhī, zú bù néng xià. hòu cháo zōng quán jiē bài sǐ, táng zhāo zōng jí yǐ chén zhōu wèi zhōng wǔ jūn, bài chōu jié dù shǐ. chōu yǐ bìng, nǎi yǐ wèi yǔ qí dì chǎng, hòu shù yuè zú.
梁太祖入陳州,犨兄弟迎謁馬首甚恭。然犨陰識太祖必成大事,乃降心屈跡, 為自托之計。以梁援己恩,為太祖立生祠,朝夕拜謁。以其子岩尚太祖女,是謂長 樂公主。黃巢已去,秦宗權復亂淮西,陷旁二十餘州,而陳去蔡最近,犨兄弟力拒 之,卒不能下。後巢、宗權皆敗死,唐昭宗即以陳州為忠武軍,拜犨節度使。犨已 病,乃以位與其弟昶,後數月卒。
chǎng chéng dà kòu xīn miè, nǎi xiū bīng kè nóng, shì liáng yóu jǐn. liáng bīng gōng zhàn sì fāng, chǎng kuì wǎn gōng yì, wèi cháng shǎo xiè. chǎng zú, xǔ dài lì.
昶乘大寇新滅,乃休兵課農,事梁尤謹。梁兵攻戰四方,昶饋輓供億,未嘗少 懈。昶卒,珝代立。
xǔ pō zhī shū, nǎi qiú dèng ài gù jī, jué dí wáng bēi gài mín tián. xiōng dì jū chén èr shí yú nián, chén rén dà lài zhī. liáng tài zǔ yǐ jiàng hán jiàn, qǔ tóng huá, xǐ xǔ wèi tóng zhōu liú hòu. rù táng, wèi yòu jīn wú wèi shàng jiāng jūn. suì yú, yǐ jí miǎn guān guī, zú yú jiā, chén rén wèi zhī bà shì.
珝頗知書,乃求鄧艾故跡,決翟王陂溉民田。兄弟居陳二十餘年,陳人大賴之。 梁太祖已降韓建,取同、華,徙珝為同州留後。入唐,為右金吾衛上將軍。歲餘, 以疾免官歸,卒於家,陳人為之罷市。
chōu cì zǐ yán, liáng mò dì shí wèi hù bù shàng shū zū yōng shǐ, yǔ zhāng hàn jié hàn lún děng jū zhōng yòng shì. liáng zì tài zǔ yǐ bào nüè shā lù wèi shì, ér mò dì wèi rén tè hé róu gōng jǐn, rán xìng yōng yú, yǐ hàn jié fù jiā, ér yán xù yě, gù qīn xìn zhī, dà chén lǎo jiāng jiē qiè chǐ, mò dì dú bù wù, yǐ zhì yú wáng.
犨次子岩,梁末帝時為戶部尚書、租庸使,與張漢傑、漢倫等居中用事。梁自 太祖以暴虐殺戮為事,而末帝為人特和柔恭謹,然性庸愚,以漢傑婦家,而岩婿也, 故親信之,大臣老將皆切齒,末帝獨不悟,以至於亡。
chū, yǒu guī shā tài zǔ zì lì, yǐ mò dì wèi dōng dōu liú shǒu. yán rú dōng dōu, mò dì yǔ zhī yǐn jiǔ, cóng róng yǐ chéng kuǎn gào zhī. yán wèi mò dì móu, qiǎn rén zhào yáng shī hòu bīng qǐ shì. yán hái xī dōu, zú yǔ yuán xiàng xiān yǐ jìn bīng zhū yǒu guī, qǔ chuán guó bǎo yǐ shòu mò dì.
初,友珪殺太祖自立,以末帝為東都留守。岩如東都,末帝與之飲酒,從容以 誠款告之。岩為末帝謀,遣人召楊師厚兵起事。岩還西都,卒與袁象先以禁兵誅友 珪,取傳國寶以授末帝。
mò dì lì, yán zì yǐ yǒu gōng yú liáng, yòu shàng gōng zhǔ, wén táng fù mǎ dù cóng wèi zhì jiāng xiāng, zì fèng shén fēng, chǐ qí bù jí. nǎi zhàn tiān xià liáng tián dà zhái, póu kè shāng lǚ, qí mén rú shì, zū yōng zhī wù, bàn rù qí sī, yán yǐn shí bì fèi wàn qián.
末帝立,岩自以有功於梁,又尚公主,聞唐駙馬杜悰位至將相,自奉甚豐,恥 其不及。乃占天下良田大宅,裒刻商旅,其門如市,租庸之物,半入其私,岩飲食 必費萬錢。
gù shí, wèi zhōu yá bīng jiāo, shù wèi luàn, luó shào wēi jǐn zhū zhī. tài zǔ bēng, yáng shī hòu zhú luó shì, jù wèi zhōu, fù zhì yá bīng èr qiān, mò dì huàn zhī. shī hòu sǐ, yán yǔ zū yōng pàn guān shào zàn yì yuē: wèi wèi táng huàn, bǎi yǒu yú nián, zì xiān dì shí, cháng qiè chǐ shào wēi, yǐ qí qián gōng ér hòu jù. jīn xiān dì xīn qì tiān xià, shī hòu fù wèi bì xià yōu, suǒ yǐ rán zhě, yǐ wèi dì dà ér bīng duō yě. bì xià bù yǐ cǐ shí zhì zhī, níng zhī hòu rén bù wèi shī hòu yě? bù ruò fēn xiāng wèi wèi liǎng zhèn, zé wú běi gù zhī yōu yǐ. mò dì yǐ wèi rán, nǎi fēn xiàng chán wèi wèi zhāo dé jūn. yá bīng luàn, yǐ wèi bó jiàng jìn, liáng yóu shì jǐn shī hé běi.
故時,魏州牙兵驕,數為亂,羅紹威盡誅之。太祖崩,楊師厚逐羅氏,據魏州, 復置牙兵二千,末帝患之。師厚死,岩與租庸判官邵贊議曰:「魏為唐患,百有餘 年,自先帝時,嘗切齒紹威,以其前恭而後倨。今先帝新棄天下,師厚復為陛下憂, 所以然者,以魏地大而兵多也。陛下不以此時制之,寧知後人不為師厚也?不若分 相、魏為兩鎮,則無北顧之憂矣。」末帝以為然,乃分相、澶、衛為昭德軍。牙兵 亂,以魏博降晉,梁由是盡失河北。
shì shí, liáng jiāng liú xún děng yǔ zhuāng zōng xiāng jù chán wèi zhī jiān, bīng shù bài. yán yuē: gǔ zhī wáng zhě bì jiāo sì tiān dì, bì xià jí wèi yóu wèi jiāo tiān, yì zhě yǐ wèi cháo tíng wú yì fān zhèn, rú cǐ hé yǐ wēi zhòng tiān xià? jīn hé běi suī shī, tiān xià xìng ān, yuàn bì xià lì xíng zhī. jìng xiáng yǐ wèi bù kě, yuē: jīn fǔ kù xū jié, jī liǎn gōng jūn, ruò xíng xiào yīn, zé bì shǎng lài shì qǔ xū míng ér shòu shí bì yě. mò dì bù tīng, nǎi bèi fǎ jià xìng xī jīng, ér zhuāng zōng qǔ yáng liú, huò chuán: jìn bīng rù dōng dōu yǐ! huò yuē: è sì shuǐ yǐ! huò yuē: xià yùn pú yǐ! jīng shī dà fēng bá mù, mò dì dà jù, cóng guān xiāng gù ér qì, mò dì nǎi hái dōng dōu, suì bù guǒ jiāo.
是時,梁將劉鄩等與莊宗相距澶、魏之間,兵數敗。岩曰:「古之王者必郊祀 天地,陛下即位猶未郊天,議者以為朝廷無異籓鎮,如此何以威重天下?今河北雖 失,天下幸安,願陛下力行之。」敬翔以為不可,曰:「今府庫虛竭,箕斂供軍, 若行效禋,則必賞賚;是取虛名而受實弊也。」末帝不聽,乃備法駕幸西京,而莊 宗取楊劉,或傳:「晉兵入東都矣!」或曰:「扼汜水矣!」或曰:「下鄆、濮矣!」 京師大風拔木,末帝大懼,從官相顧而泣,末帝乃還東都,遂不果郊。
zhèn zhōu zhāng wén lǐ shā wáng róng, shǐ rén gào liáng yuē: chén yǐ běi zhào qì dān, yuàn liáng yǐ bīng wàn rén chū dé dì zhōu, zé jìn bīng bèi yǐ. jìng xiáng yǐ wèi rán, yán yǔ hàn jié jiē yǐ wèi bù kě, nǎi zhǐ. qí hòu chù wáng yàn zhāng yòng duàn níng, jiē yán lì yě.
鎮州張文禮殺王鎔,使人告梁曰:「臣已北召契丹,願梁以兵萬人出德、棣州, 則晉兵憊矣。」敬翔以為然,岩與漢傑皆以為不可,乃止。其後黜王彥章用段凝, 皆岩力也。
zhuāng zōng bīng jiāng zhì biàn, mò dì huáng huò bù zhī suǒ wèi, dēng jiàn guó lóu yǐ wèn qún chén, huò yuē: jìn yǐ gū jūn yuǎn lái, shì nán chí jiǔ, suī shǐ rù biàn, bù néng shǒu yě. yí xìng luò yáng, bǎo xiǎn yǐ zhào tiān xià bīng, xú tú zhī, shèng fù wèi kě zhī yě. mò dì yóu yù, yán yuē: shì yǐ rú cǐ, yī xià cǐ lóu, hé rén kě bǎo! mò dì zú sǐ yú lóu shàng.
莊宗兵將至汴,末帝惶惑不知所為,登建國樓以問群臣,或曰:「晉以孤軍遠 來,勢難持久,雖使入汴,不能守也。宜幸洛陽,保險以召天下兵,徐圖之,勝負 未可知也。」末帝猶豫,岩曰:「勢已如此,一下此樓,何人可保!」末帝卒死於 樓上。
dāng yán yòng shì shí, xǔ zhōu wēn tāo yóu qū shì yán, yán yīn gù qí zuǒ yòu yuē: wú cháng dài tāo hòu, jīn yǐ jí tóu zhī, bì bù xìng wú wèi lì. nǎi zǒu tóu tāo, tāo zhǎn qí shǒu yǐ xiàn. zhuāng zōng yǐ miè liáng, yán sù suǒ shàn duàn níng zòu qǐng zhū yán jiā shǔ, nǎi zú miè zhī.
當岩用事時,許州溫韜尤曲事岩,岩因顧其左右曰:「吾常待韜厚,今以急投 之,必不幸吾為利。」乃走投韜,韜斬其首以獻。莊宗已滅梁,岩素所善段凝奏請 誅岩家屬,乃族滅之。
wū hū, huò fú zhī lǐ, qǐ kě yī zāi! jūn zǐ xiǎo rén zhī huò fú yì yě. lǎo zǐ yuē: huò xī fú suǒ yǐ, fú xī huò suǒ fú. hòu shì zhī tán huò fú zhě, jiē yǐ qí yán wèi zhì lùn yě. fū wèi shàn ér shòu fú, yān dé huò? wèi è ér shòu huò, yān dé fú? wéi jūn zǐ zhī lí fēi huò zhě, wèi bì bù wèi fú xiǎo rén qiú fēi fú zhě, wèi cháng bù jí huò, cǐ zì rán zhī lǐ yě. shǐ, chōu zì yǐ xiān jiàn zhī míng, shēn jié liáng tài zǔ, jí qí zi sūn jiē xiǎng qí lù lì, zì wèi zhī suǒ tuō yǐ, ān zhī qí zú zú yǔ liáng jù miè yě? chōu zhī qiú fú yú liáng, gài lǎo shì zhī suǒ wèi fú yě, fēi jūn zǐ zhī suǒ qiú yě, bù kě jiè zāi!
嗚呼,禍福之理,豈可一哉!君子小人之禍福異也。老子曰:「禍兮福所倚, 福兮禍所伏。」後世之談禍福者,皆以其言為至論也。夫為善而受福,焉得禍?為 惡而受禍,焉得福?惟君子之罹非禍者,未必不為福;小人求非福者,未嘗不及禍, 此自然之理也。始,犨自以先見之明,深結梁太祖,及其子孫皆享其祿利,自謂知 所託矣,安知其族卒與梁俱滅也?犨之求福於梁,蓋老氏之所謂福也,非君子之所 求也,不可戒哉!
féng xíng xí
○馮行襲
féng xíng xí, zì zhèng chén, jūn zhōu rén yě. táng mò, shān nán dào sūn xǐ yǐ zhòng qiān rén xí jūn zhōu cì shǐ lǚ yè, yè bù néng yù. xíng xí wèi zhōu xiào, nǎi yīn xuǎn yǒng shì fú jiāng nán, dú chéng xiǎo zhōu nì xǐ, gào yuē: zhōu rén wén gōng zhì, jiē yù guī yǐ. rán zhī gōng bīng duō, mín jù lǔ lüè, kǒng qí jīng rǎo, qǐng liú bīng jiāng běi, dú yǔ fù xīn shù rén cóng xíng, yuàn wèi qián dǎo, yǐ wèi ān zhōu mín, shì kě lì dìng. xǐ yǐ wèi rán, nǎi liú qí bīng jiāng běi, dú yǔ xíng xí dù jiāng. jūn lì qián yè, xíng xí jī xǐ pū dì, zhǎn zhī, fú bīng fā, jǐn shā cóng xíng zhě. yú bīng zài jiāng běi, wén xǐ sǐ, jiē kuì. shān nán jié dù shǐ liú jù róng biǎo xíng xí jūn zhōu cì shǐ.
馮行襲,字正臣,均州人也。唐末,山南盜孫喜以眾千人襲均州刺史呂燁,燁 不能御。行襲為州校,乃陰選勇士伏江南,獨乘小舟逆喜,告曰:「州人聞公至, 皆欲歸矣。然知公兵多,民懼虜掠,恐其驚擾,請留兵江北,獨與腹心數人從行, 願為前導,以慰安州民,事可立定。」喜以為然,乃留其兵江北,獨與行襲渡江。 軍吏前謁,行襲擊喜仆地,斬之,伏兵發,盡殺從行者。餘兵在江北,聞喜死,皆 潰。山南節度使劉巨容表行襲均州刺史。
shì shí, xī zōng zài shǔ, zhū zhèn gòng xiàn xíng zài zhě jiē dào shān nán, dào zéi duō jù zhōu xī zhǎng shān yǐ yāo jié zhī, xíng xí jǐn pò zhū zéi. yáng zhōu gé zuǒ pì xíng xí xíng jūn sī mǎ, shǐ yǐ bīng zhèn gǔ kǒu, tōng qín shǔ dào, xíng xí yóu cǐ zhī míng. lǐ mào zhēn jiān lǐng shān nán, qiǎn zi jì zhēn shǒu jīn zhōu, xíng xí zhú zhī, suì jù jīn zhōu. zhāo zōng nǎi yǐ jīn zhōu wèi róng zhāo jūn, bài xíng xí jié dù shǐ. zhāo zōng zài qí, liáng tài zǔ yǐn bīng ér xī, zhōng wèi hán quán huì qiǎn zhōng guān qiè wén yàn děng èr shí yú rén zhào bīng jiāng huái, yǐ jù tài zǔ, xíng xí yǐ fù liáng, nǎi jǐn shā wén yàn děng. tài zǔ gōng zhào kuāng níng yú xiāng yáng, xíng xí qiǎn zi xù yǐ zhōu bīng huì jūn fáng, yǐ gōng qiān kuāng guó jūn jié dù shǐ. xíng xí wèi rén yán kù shǎo ēn, ér suǒ zhì zhé tiān xìng, jìng hàn yǒu huáng, zé fēi niǎo shí zhī, suì xiōng, tián zhōng lǔ gǔ zì shēng. táng shuāi, zhī liáng bì xìng, yóu jǐn xīn qīng fù shì liáng, guān zhì sī kōng, fēng zhǎng lè jùn wáng, zú zèng tài fù, shì yuē zhōng jìng.
是時,僖宗在蜀,諸鎮貢獻行在者皆道山南,盜賊多據州西長山以邀劫之,行 襲盡破諸賊。洋州葛佐辟行襲行軍司馬,使以兵鎮谷口,通秦、蜀道,行襲由此知 名。李茂貞兼領山南,遣子繼臻守金州,行襲逐之,遂據金州。昭宗乃以金州為戎 昭軍,拜行襲節度使。昭宗在岐,梁太祖引兵而西,中尉韓全誨遣中官郄文晏等二 十餘人召兵江淮,以拒太祖,行襲已附梁,乃盡殺文晏等。太祖攻趙匡凝於襄陽, 行襲遣子勖以舟兵會均、房,以功遷匡國軍節度使。行襲為人嚴酷少恩,而所至輒 天幸,境旱有蝗,則飛鳥食之,歲凶,田中鹵谷自生。唐衰,知梁必興,尤盡心傾 附事梁,官至司空,封長樂郡王,卒贈太傅,諡曰忠敬。