shì shū cóng
○氏叔琮

shì shū cóng, kāi fēng wèi shì rén yě. wèi liáng qí bīng wǔ zhǎng, liáng bīng jī huáng cháo chén xǔ jiān, shū cóng zhàn shù yǒu gōng, tài zǔ zhuàng zhī, shǐ jiāng hòu yuàn mǎ jūn, cóng gōng xú yǎn, biǎo sù zhōu cì shǐ. shǐ gōng xiāng yáng, zhàn shù bài, jiàng wèi yáng dí zhèn è shǐ. jiǔ zhī, qiān cáo zhōu cì shǐ. tài zǔ xià hé zhōng, qǔ jìn jiàng, jìn wáng qiǎn shǐ zhì shū tài zǔ qiú chéng, tài zǔ yǐ jìn shū cí mān, nǎi qiǎn shū cóng yǔ hè dé lún děng gōng zhī. shū cóng zì tài xíng rù, qǔ zé lù, chū shí huì, yíng yú dòng wō, jiǔ zhī liáng jǐn, nǎi xuán. biǎo jìn zhōu cì shǐ. jìn rén fù qǔ jiàng zhōu, gōng lín fén, shū cóng xuǎn zhuàng shì èr rén shēn mù ér hú xū zhě, mù mǎ xiāng líng dào páng, jìn rén yǐ wèi jìn bīng, zá háng dào zhōng, cì qí dài, qín jìn èr rén ér guī. jìn rén dà jīng, yǐ wèi yǒu fú bīng, nǎi tuì tún yú pú xiàn. tài zǔ qiǎn yǒu níng bīng wàn rén huì shū cóng yù jìn, yǒu níng yù xiū bīng yǐ dài, shū cóng yuē: dí wén jiù zhì bì zǒu, zǒu zé hé gōng xié? nǎi yè jī zhī, jìn rén dà bài, zhú zhī zhì yú tài yuán. tài zǔ dà xǐ yuē: pò tài yuán fēi shì lǎo bù kě. yǐ ér bīng dà yì, shū cóng bān shī, lìng yuē: bìng bù néng xíng zhě fén zhī. bìng zhě jù, jiē yán wú yàng, nǎi yǐ jīng zú wèi diàn ér hái zhì shí huì, liú shù qí, yǐ dà jiāng qí zhì lì yú gāo gāng, jìn bīng yí qí yǒu fú, nǎi bù gǎn zhuī. jiǔ zhī, xǐ bǎo dà jūn jié dù shǐ. zhāo zōng qiān luò, bài yòu lóng wǔ tǒng jūn. tài zǔ qiǎn shū cóng yǔ lǐ yàn wēi děng shì zhāo zōng, yǐ ér shā zhī.
氏叔琮，開封尉氏人也。為梁騎兵伍長，梁兵擊黃巢陳、許間，叔琮戰數有功， 太祖壯之，使將後院馬軍，從攻徐、兗，表宿州刺史。使攻襄陽，戰數敗，降為陽 翟鎮遏使。久之，遷曹州刺史。太祖下河中，取晉、絳，晉王遣使致書太祖求成， 太祖以晉書詞嫚，乃遣叔琮與賀德倫等攻之。叔琮自太行入，取澤、潞，出石會， 營於洞渦，久之糧盡，乃旋。表晉州刺史。晉人復取絳州，攻臨汾，叔琮選壯士二 人深目而鬍鬚者，牧馬襄陵道旁，晉人以為晉兵，雜行道中，伺其怠，擒晉二人而 歸。晉人大驚，以為有伏兵，乃退屯於蒲縣。太祖遣友寧兵萬人會叔琮御晉，友寧 欲休兵以待，叔琮曰：「敵聞救至必走，走則何功邪？」乃夜擊之，晉人大敗，逐 之至於太原。太祖大喜曰：「破太原非氏老不可。」已而兵大疫，叔琮班師，令曰： 「病不能行者焚之。」病者懼，皆言無恙，乃以精卒為殿而還至石會，留數騎，以 大將旗幟立於高岡，晉兵疑其有伏，乃不敢追。久之，徙保大軍節度使。昭宗遷洛， 拜右龍武統軍。太祖遣叔琮與李彥威等弒昭宗，已而殺之。

lǐ yàn wēi
○李彥威

lǐ yàn wēi, shòu zhōu rén yě. shǎo shì liáng tài zǔ, wèi rén yǐng wù, shàn chuāi rén yì, tài zǔ lián zhī, yǎng yǐ wèi zi, mào xìng zhū shì, míng yǒu gōng. lì rǔ yǐng èr zhōu cì shǐ. zhāo zōng qiān luò, bài yòu lóng wǔ tǒng jūn. chū, liú jì shù fèi zhāo zōng, lì huáng tài zǐ yù wèi tiān zǐ. zhāo zōng fǎn zhèng, yǐ wèi tài zǐ yòu, wèi zéi suǒ lì, shè zhī, fù qí shǐ fēng wèi dé wáng. zhāo zōng zì qí hái, tài zǔ jiàn yù méi mù shū xiù, è zhī, wèi zǎi xiàng cuī yìn yuē: dé wáng cháng wèi jì shù suǒ lì, ān dé yóu zài hu? gōng bái tiān zǐ shā zhī. yìn zòu zhī, zhāo zōng bù xǔ, tuó rì yǐ wèn tài zǔ, tài zǔ yuē: chén ān gǎn jí zhī, yìn yù mài chén ěr. zhāo zōng qiān luò, wèi jiǎng xuán huī yuē: dé wáng, zhèn ài zi yě, quán zhōng hé wèi yù shā zhī? yīn qì xià, niè zhǐ liú xiě. xuán huī jù yǐ bái tài zǔ, tài zǔ yì è zhī. shì shí, zhāo zōng gǎi yuán tiān yòu, qiān yú dōng dōu, wèi liáng suǒ pò, ér jìn rén shǔ rén yǐ wèi tiān yòu zhī hào fēi táng suǒ jiàn, bù fù chēng zhī, dàn chēng tiān fù. wáng jiàn yì chuán xí tiān xià, jǔ bīng zhū liáng. tài zǔ dà jù, kǒng zhāo zōng bēn tuó zhèn, yǐ bīng qī wàn rú hé zhōng, yīn qiǎn jìng xiáng zhì luò, gào yàn wēi yǔ shì shū cóng děng, shǐ xíng shì nì. bā yuè rén chén, yàn wēi shū cóng yǐ lóng wǔ bīng sù jìn zhōng, yè èr gǔ, yǐ bīng bǎi rén kòu gōng mén zòu shì, fū rén péi zhèng yī kāi mén wèn yuē: zòu shì ān dé yǐ bīng rù? lóng wǔ yá guān shǐ tài shā zhī, qū jiāo lán diàn, wèn zhāo zōng suǒ zài, zhāo zōng fāng zuì, qǐ zǒu, tài chí jiàn zhú zhī, zhāo zōng dān yī xuán zhù ér zǒu, tài jiàn jí zhī, zhāo zōng bēng. fù zhì hé zhōng, tài zǔ yáng wèi jīng hài, tóu dì hào kū, mà yuē: nú bèi fù wǒ, bǐ wǒ bèi è míng yú hòu shì xié! tài zǔ zhì luò, liú yàn wēi shū cóng lǐng nán, shǐ zhāng tíng fàn shā zhī. yàn wēi lín xíng dà hū yuē: mài wǒ yǐ miè kǒu, qí rú shén lǐ hé? gù tíng fàn yuē: miǎn zhī, gōng xíng zì jí. suì jiàn shā. yǐ ér hái qí xìng míng.
李彥威，壽州人也。少事梁太祖，為人穎悟，善揣人意，太祖憐之，養以為子， 冒姓硃氏，名友恭。歷汝、潁二州刺史。昭宗遷洛，拜右龍武統軍。初，劉季述廢 昭宗，立皇太子裕為天子。昭宗反正，以為太子幼，為賊所立，赦之，復其始封為 德王。昭宗自岐還，太祖見裕眉目疏秀，惡之，謂宰相崔胤曰：「德王嘗為季述所 立，安得猶在乎？公白天子殺之。」胤奏之，昭宗不許，佗日以問太祖，太祖曰： 「臣安敢及之，胤欲賣臣爾。」昭宗遷洛，謂蔣玄暉曰：「德王，朕愛子也，全忠 何為欲殺之？」因泣下，齧指流血。玄暉具以白太祖，太祖益惡之。是時，昭宗改 元天祐，遷於東都，為梁所迫，而晉人、蜀人以為天祐之號非唐所建，不復稱之， 但稱天復。王建亦傳檄天下，舉兵誅梁。太祖大懼，恐昭宗奔佗鎮，以兵七萬如河 中，陰遣敬翔至洛，告彥威與氏叔琮等，使行弒逆。八月壬辰，彥威、叔琮以龍武 兵宿禁中，夜二鼓，以兵百人叩宮門奏事，夫人裴正一開門問曰：「奏事安得以兵 入？」龍武牙官史太殺之，趨椒蘭殿，問昭宗所在，昭宗方醉，起走，太持劍逐之， 昭宗單衣旋柱而走，太劍及之，昭宗崩。訃至河中，太祖陽為驚駭，投地號哭，罵 曰：「奴輩負我，俾我被惡名於後世邪！」太祖至洛，流彥威、叔琮嶺南，使張廷 范殺之。彥威臨刑大呼曰：「賣我以滅口，其如神理何？」顧廷范曰：「勉之，公 行自及。」遂見殺。已而還其姓名。

zhuāng zōng shí, dé gù táng nèi rén jǐng chà, yán dāng yàn wēi děng shì zhāo zōng shí, zhū wáng zōng shǔ shù bǎi rén jiē yù hài, ér tóng wèi yī kēng, yì yú lóng xìng sì běi, qǐng hé wèi yī zhǒng ér gǎi zàng zhī. zhào yǐ gù pú wáng wèi shǒu, zàng yǐ yī pǐn lǐ yún.
莊宗時，得故唐內人景奼，言當彥威等弒昭宗時，諸王宗屬數百人皆遇害，而 同為一坑，瘞於龍興寺北，請合為一冢而改葬之。詔以故濮王為首，葬以一品禮雲。

lǐ zhèn
○李振

lǐ zhèn, zì xìng xù, qí zǔ bào zhēn, táng lù zhōu jié dù shǐ. zhèn wèi táng jīn wú wèi jiāng jūn, bài tái zhōu cì shǐ. dào qǐ zhè dōng, bù guǒ xíng, nǎi xī guī. guò liáng, yǐ cè gàn tài zǔ, tài zǔ liú zhī. tài zǔ jiān lǐng yùn zhōu, biǎo zhèn jié dù fù shǐ.
李振，字興緒，其祖抱真，唐潞州節度使。振為唐金吾衛將軍，拜台州刺史。 盜起浙東，不果行，乃西歸。過梁，以策干太祖，太祖留之。太祖兼領鄆州，表振 節度副使。

zhèn zòu shì zhǎng ān, shě liáng dǐ. huàn guān liú jì shù móu fèi zhāo zōng, qiǎn qí zhí xī zhèng yīn liáng dǐ lì chéng yán jiàn zhèn yuē: jīn zhǔ shàng yán jí, zhū shā bù gū, zhōng wèi jù jí huò, jiāng xíng fèi lì, qǐng yǔ zhū dǐ lì xié lì yǐ dìng zhōng wài, rú hé? zhèn hài rán yuē: bǎi suì nú shì sān suì zhǔ, ér gǎn ěr xié! jīn liáng wáng bǎi wàn zhī shī, fāng zhàng dà yì zūn tiān zi, jūn děng wú wèi cǐ bù xiáng yě! zhèn hái, jì shù zú yǔ yán děng fèi zhāo zōng, yōu zhī dōng gōng, hào tài shàng huáng, lì huáng tài zǐ yù wèi tiān zǐ. shì shí, tài zǔ yòng bīng zài xíng míng jiān, jì shù zhà wèi tài shàng huáng gào gào tài zǔ, tài zǔ yóu yù, wèi zhī suǒ wèi, zhèn yuē: fū shù diāo yī lì zhī luàn, suǒ yǐ wèi bà zhě zī yě. jīn yān huàn zuò luàn, tiān zǐ wēi rǔ, cǐ zhèng zhàng yì lì gōng zhī shí. tài zǔ dà wù, nǎi qiú jì shù shǐ zhě, qiǎn zhèn yì jīng shī jiàn cuī yìn, móu chū zhāo zōng. zhāo zōng fǎn zhèng, tài zǔ dà xǐ, zhí zhèn shǒu yuē: qīng móu dé zhī yǐ!
振奏事長安，舍梁邸。宦官劉季述謀廢昭宗，遣其侄希正因梁邸吏程岩見振曰： 「今主上嚴急，誅殺不辜，中尉懼及禍，將行廢立，請與諸邸吏協力以定中外，如 何？」振駭然曰：「百歲奴事三歲主，而敢爾邪！今梁王百萬之師，方仗大義尊天 子，君等無為此不祥也！」振還，季述卒與岩等廢昭宗，幽之東宮，號太上皇，立 皇太子裕為天子。是時，太祖用兵在邢、洺間，季述詐為太上皇誥告太祖，太祖猶 豫，未知所為，振曰：「夫豎刁、伊戾之亂，所以為霸者資也。今閹宦作亂，天子 危辱，此正仗義立功之時。」太祖大悟，乃囚季述使者，遣振詣京師見崔胤，謀出 昭宗。昭宗返正，太祖大喜，執振手曰：「卿謀得之矣！」

wáng shī fàn yǐ qīng zhōu jiàng liáng, qiǎn zhèn wǎng dài shī fàn, shī fàn yí jù, bù zhī suǒ wèi, zhèn yuē: dú bù wén hàn zhāng xiù hū? xiù yǔ cáo gōng wèi dí, rán bù guī yuán shào ér guī cáo gōng zhě, zhī qí zhì dà, bù yǐ sī chóu shā rén yě. jīn liáng wáng fāng yù chéng dà shì, qǐ yǐ gù yuàn hài zhōng chén hū? shī fàn xǐ rán zì shì, nǎi xī guī liáng.
王師範以青州降梁，遣振往代師範，師範疑懼，不知所為，振曰：「獨不聞漢 張繡乎？繡與曹公為敵，然不歸袁紹而歸曹公者，知其志大，不以私讎殺人也。今 梁王方欲成大事，豈以故怨害忠臣乎？」師範洗然自釋，乃西歸梁。

zhāo zōng qiān luò, zhèn wǎng lái jīng shī, cháo chén jiē cè mù, zhèn shì zhī ruò wú rén. yǒu suǒ xiǎo nù, bì jiā qiǎn zhé. gù zhèn yī zhì jīng shī, cháo tíng bì yǒu biǎn jiàng. shí rén mù zhèn wèi chī xiāo. tài zǔ zhī shì zhāo zōng yě, qiǎn zhèn zhì jīng shī yǔ zhū yǒu gōng shì shū cóng móu zhī. zhāo zōng bēng, tài zǔ wèn zhèn suǒ yǐ dài yǒu gōng děng yí rú hé? zhèn yuē: xī jìn sī mǎ shì shā wèi jūn ér zhū chéng jì, bù rán, hé yǐ sāi tiān xià kǒu? tài zǔ nǎi guī zuì yǒu gōng děng ér shā zhī.
昭宗遷洛，振往來京師，朝臣皆側目，振視之若無人。有所小怒，必加譴謫。 故振一至京師，朝廷必有貶降。時人目振為鴟梟。太祖之弒昭宗也，遣振至京師與 硃友恭、氏叔琮謀之。昭宗崩，太祖問振所以待友恭等宜如何？振曰：「昔晉司馬 氏殺魏君而誅成濟，不然，何以塞天下口？」太祖乃歸罪友恭等而殺之。

zhèn cháng jǔ jìn shì xián tōng gān fú zhōng, lián bù zhōng, yóu fèn táng gōng qīng, jí péi shū děng qī rén cì sǐ bái mǎ yì, zhèn wèi tài zǔ yuē: cǐ bèi cháng zì yán qīng liú, kě tóu zhī hé, shǐ wèi zhuó liú yě. tài zǔ xiào ér cóng zhī.
振嘗舉進士咸通、乾符中，連不中，尤憤唐公卿，及裴樞等七人賜死白馬驛， 振謂太祖曰：「此輩嘗自言清流，可投之河，使為濁流也。」太祖笑而從之。

tài zǔ jí wèi, lèi qiān hù bù shàng shū. yǒu guī shí, yǐ zhèn dài jìng xiáng wèi chóng zhèng yuàn shǐ. zhuāng zōng miè liáng rù biàn, zhèn yè jiàn guō chóng tāo, chóng tāo yuē: rén yán lǐ zhèn yī dài qí cái, wú jīn jiàn zhī, nǎi cháng rén ěr! yǐ ér fú zhū.
太祖即位，累遷戶部尚書。友珪時，以振代敬翔為崇政院使。莊宗滅梁入汴， 振謁見郭崇韜，崇韜曰：「人言李振一代奇才，吾今見之，乃常人爾！」已而伏誅。

péi dí
○裴迪

péi dí, zì shēng zhī, hé dōng wén xǐ rén yě. wèi rén míng mǐn, shàn zhì cái fù, jīng yú bù shū. táng sī kōng péi qú pàn dù zhī, pì wèi chū shǐ xún guān. dōu tǒng wáng duó zhèn huá zhōu, zòu dí biàn sòng yùn děng zhōu gōng jūn yuàn shǐ. duó wèi zū yōng shǐ, pì zū yōng zhāo nà shǐ. liáng tài zǔ zhèn xuān wǔ, pì jié dù pàn guān. tài zǔ yòng bīng sì fāng, cháng liú dí yǐ diào bīng fù. tài zǔ nǎi bǎng mén, yǐ bīng shì zì chù, ér yǐ huò cái yù sòng yī qiè rèn dí. tài zǔ xī gōng qí, wáng shī fàn móu xí biàn, qiǎn jiàn zú miáo gōng lì chí shū zhì biàn, yīn cì xū shí. dí zhào gōng lì wèn dōng shì, gōng lì sè dòng, nǎi píng rén mì jié zhī, jù dé qí shì. dí bù xiá qǐ, qiǎn zhū yǒu níng yǐ bīng xún yǎn yùn, yǐ gù shī fàn suī qiè fā ér shì zú bù chéng. tài zǔ zì qí hái, jiāng lì jiē cì yíng luán yè zàn gōng chén, jiāng lì rù jiàn, tài zǔ mù dí yuē: yè zàn zhī gōng, wéi péi gōng yǒu zhī, tuó rén bù zú dāng yě. dí rù táng, lèi qiān tài cháng qīng. tài zǔ jí wèi, zhào bài yòu pú shè, jū yī suì gào lǎo, yǐ sī kōng zhì shì, zú yú jiā.
裴迪，字升之，河東聞喜人也。為人明敏，善治財賦，精於簿書。唐司空裴璩 判度支，闢為出使巡官。都統王鐸鎮滑州，奏迪汴、宋、鄆等州供軍院使。鐸為租 庸使，辟租庸招納使。梁太祖鎮宣武，辟節度判官。太祖用兵四方，常留迪以調兵 賦。太祖乃榜門，以兵事自處，而以貨財獄訟一切任迪。太祖西攻岐，王師範謀襲 汴，遣健卒苗公立持書至汴，陰伺虛實。迪召公立問東事，公立色動，乃屏人密詰 之，具得其事。迪不暇啟，遣硃友寧以兵巡兗、鄆，以故師範雖竊發而事卒不成。 太祖自岐還，將吏皆賜「迎鑾葉贊功臣」，將吏入見，太祖目迪曰：「葉贊之功， 惟裴公有之，佗人不足當也。」迪入唐，累遷太常卿。太祖即位，召拜右僕射，居 一歲告老，以司空致仕，卒於家。

wéi zhèn
○韋震

wéi zhèn, zì dōng qīng, yōng zhōu wàn nián rén yě. chū míng zhào. wèi rén qiáng mǐn, yǒu kǒu biàn. shì liáng tài zǔ wèi dōu tǒng pàn guān. shēn cóng zhí qín zōng quán, yù sòng yú tài zǔ, yòu yù zì xiàn yú jīng shī, yòu yù xié zōng quán duó qí bīng. tài zǔ qiǎn zhèn rù cài zhōu shì zhī, cóng qiǎn qí bīng sān bǎi yíng zhèn, yù shā zhī, zhèn yǐ jì dé miǎn. hái bái tài zǔ yuē: cóng bù zú lǜ, wèi qí móu zhě yá jiāng péi shè, wàng yōng rén yě. cóng hòu guǒ wèi guō fán suǒ shā. fán yǐ zōng quán guī yú tài zǔ, tài zǔ yù dà qí shì, qǐng xiàn fú yú táng, táng yǐ shí pǔ pò huáng cháo, xiàn guó ér yǐ, zōng quán bù zú fú, zuǒ shí yí xú yàn shū yì shū qǐng suǒ zài zhǎn jué. tài zǔ qiǎn zhèn zòu shì jīng shī, wǎng fù lùn liè, zú fú zōng quán. tài zǔ dé zhī, biǎo wèi jié dù fù shǐ. zhāo zōng xìng shí mén, tài zǔ qiǎn zhèn yóu guó lüè jiān dào fèng biǎo xíng zài, zhāo zōng cì qí míng zhèn. tài zǔ yǐ pò yǎn yùn, suì gōng wú, dà bài yú qīng kǒu. tài zǔ jù zhū zhèn chéng jiān tú jǐ, nǎi fěng dù hóng zhōng chuán wáng shī fàn qián liú děng jiàn jǐ wèi yuán shuài, qiě qiú jiān lǐng yùn zhōu. zhāo zōng chū bù xǔ, zhèn qiáng biàn, gǎn dà yán, yǔ shù bù xùn, zhāo zōng zú xǔ liáng yǐ yùn zhōu, tài zǔ suì jiān sì zhèn, biǎo zhèn yùn zhōu liú hòu. zhāo zōng qiān luò, zhèn rù wèi hé nán yǐn liù jūn zhū wèi fù shǐ, yǐ bìng yīn, shǒu tài zǐ tài bǎo zhì shì. tài zǔ shòu chán, gǎi tài zǐ tài fù. mò dì jí wèi, jiā tài shī, zú.
韋震，字東卿，雍州萬年人也。初名肇。為人強敏，有口辯。事梁太祖為都統 判官。申叢執秦宗權，欲送於太祖，又欲自獻於京師，又欲挾宗權奪其兵。太祖遣 震入蔡州視之，叢遣騎兵三百迎震，欲殺之，震以計得免。還白太祖曰：「叢不足 慮，為其謀者牙將裴涉，妄庸人也。」叢後果為郭璠所殺。璠以宗權歸於太祖，太 祖欲大其事，請獻俘於唐，唐以時溥破黃巢，獻馘而已，宗權不足俘，左拾遺徐彥 樞亦疏請所在斬決。太祖遣震奏事京師，往復論列，卒俘宗權。太祖德之，表為節 度副使。昭宗幸石門，太祖遣震由虢略間道奉表行在，昭宗賜其名震。太祖已破兗、 鄆，遂攻吳，大敗於清口。太祖懼諸鎮乘間圖己，乃諷杜洪、鍾傳、王師範、錢鏐 等薦己為元帥，且求兼領鄆州。昭宗初不許，震強辯，敢大言，語數不遜，昭宗卒 許梁以鄆州，太祖遂兼四鎮，表震鄆州留後。昭宗遷洛，震入為河南尹、六軍諸衛 副使，以病喑，守太子太保致仕。太祖受禪，改太子太傅。末帝即位，加太師，卒。

kǒng xún
○孔循

kǒng xún, bù zhī qí jiā shì hé rén yě. shǎo gū, liú luò yú biàn zhōu, fù rén lǐ ràng lán dé zhī, yǎng yǐ wèi zi. liáng tài zǔ zhèn xuān wǔ, yǐ lǐ ràng wèi yǎng zi, xún nǎi mào xìng zhū shì. shāo zhǎng, gěi shì tài zǔ zhàng xià, tài zǔ zhū ér rǔ mǔ yǒu ài zhī zhě, yǎng xún wèi zi, rǔ mǔ zhī fū xìng zhào, xún yòu mào xìng wèi zhào shì, míng yīn héng. zhāo zōng dōng qiān luò yáng, tài zǔ jǐn qù tiān zǐ zuǒ yòu, xī yǐ liáng rén dài zhī, yǐ wáng yīn wèi xuān huī shǐ, xún wèi fù shǐ.
孔循，不知其家世何人也。少孤，流落於汴州，富人李讓闌得之，養以為子。 梁太祖鎮宣武，以李讓為養子，循乃冒姓硃氏。稍長，給事太祖帳下，太祖諸兒乳 母有愛之者，養循為子，乳母之夫姓趙，循又冒姓為趙氏，名殷衡。昭宗東遷洛陽， 太祖盡去天子左右，悉以梁人代之，以王殷為宣徽使，循為副使。

xún yǔ jiǎng xuán huī zhāng tíng fàn děng gòng yǔ shì zhāo zōng zhī móu, qí hòu xún yǔ xuán huī yǒu xì, āi dì jí wèi, jiāng yǒu shì yú nán jiāo, xún yīn yǔ wáng yīn chán yú tài zǔ yuē: xuán huī sī shì hé tài hòu, yǔ tíng fàn děng fèng tiān zǐ jiāo tiān, jì yán táng zuò. tài zǔ dà nù. shì shí, liáng bīng gōng shòu chūn, dà bài ér guī, āi dì qiǎn péi dí láo jūn, tài zǔ jiàn dí, nù shén, dí hái, āi dì bù gǎn jiāo. fēng tài zǔ wèi wáng, bèi jiǔ xī, tài zǔ jù ér bù shòu. xuán huī yǔ zǎi xiàng liǔ càn xiāng cì chí zhì liáng zì jiě, càn yuē: zì gǔ wáng zhě zhī xìng, bì yǒu fēng guó, ér táng suǒ yǐ bù jí xùn wèi zhě, dāng xiān jiàn guó bèi jiǔ xī, rán hòu chán yě. tài zǔ yuē: wǒ bù yóu jiǔ xī zuò tiān zǐ kě hū? càn jù, chí qù. tài zǔ qiǎn xún yǔ wáng yīn shì hé huáng hòu, yīn shā càn jí xuán huī tíng fàn děng, yǐ xún wèi shū mì fù shǐ.
循與蔣玄暉、張廷范等共與弒昭宗之謀，其後循與玄暉有隙，哀帝即位，將有 事於南郊，循因與王殷讒於太祖曰：「玄暉私侍何太后，與廷范等奉天子郊天，冀 延唐祚。」太祖大怒。是時，梁兵攻壽春，大敗而歸，哀帝遣裴迪勞軍，太祖見迪， 怒甚，迪還，哀帝不敢郊。封太祖魏王，備九錫，太祖拒而不受。玄暉與宰相柳璨 相次馳至梁自解，璨曰：「自古王者之興，必有封國，而唐所以不即遜位者，當先 建國備九錫，然後禪也。」太祖曰：「我不由九錫作天子可乎？」璨懼，馳去。太 祖遣循與王殷弒何皇后，因殺璨及玄暉、廷范等，以循為樞密副使。

táng wáng, shì liáng wèi rǔ zhōu fáng yù shǐ zuǒ wèi dà jiāng jūn zū yōng shǐ, shǐ gǎi xìng kǒng, míng xún. zhuāng zōng shí, quán zhī biàn zhōu. míng zōng zì wèi bīng fǎn ér nán, zhuāng zōng dōng chū sì shuǐ, xún chí liǎng duān, qiǎn yíng míng zōng yú běi mén, yíng zhuāng zōng yú xī mén, gōng zhàng shēng xì, qí lǐ rú yī, ér jiè qí rén yuē: xiān zhì zhě rù zhī. míng zōng xiān zhì, suì nà zhī.
唐亡，事梁為汝州防禦使、左衛大將軍、租庸使，始改姓孔，名循。莊宗時， 權知汴州。明宗自魏兵反而南，莊宗東出汜水，循持兩端，遣迎明宗於北門，迎莊 宗於西門，供帳牲餼，其禮如一，而戒其人曰：「先至者入之。」明宗先至，遂納 之。

míng zōng jí wèi, yǐ wèi shū mì shǐ. míng zōng xìng biàn zhōu, xún liú shǒu dōng dōu, mín yǒu fàn qū zhě, xún zú shā qí jiā, míng zōng zhī qí yuān, yīn zhào tiān xià chú qū jìn, xǔ mín dé zào qū. xún wèi rén róu nìng ér xiǎn huá, ān zhòng huì yóu qīn xìn zhī, fán xún suǒ yán, wú bù tīng yòng. míng zōng cháng yù yǐ huáng zǐ qǔ zhòng huì nǚ, zhòng huì yǐ wèn xún, xún yuē: gōng wèi jī mì zhī chén, bù yí yǔ huáng zǐ hūn. zhòng huì xìn zhī, nǎi zhǐ. ér xún yīn shǐ rén bái míng zōng, qiú yǐ nǚ qī huáng zǐ, míng zōng jí yǐ sòng wáng cóng hòu qǔ xún nǚ. zhòng huì shǐ è qí wèi rén, chū xún wèi zhōng wǔ jūn jié dù shǐ, xǐ zhèn héng hǎi, zú yú zhèn, nián sì shí bā, zèng tài wèi.
明宗即位，以為樞密使。明宗幸汴州，循留守東都，民有犯曲者，循族殺其家， 明宗知其冤，因詔天下除曲禁，許民得造曲。循為人柔佞而險猾，安重誨尤親信之， 凡循所言，無不聽用。明宗嘗欲以皇子娶重誨女，重誨以問循，循曰：「公為機密 之臣，不宜與皇子婚。」重誨信之，乃止。而循陰使人白明宗，求以女妻皇子，明 宗即以宋王從厚娶循女。重誨始惡其為人，出循為忠武軍節度使，徙鎮橫海，卒於 鎮，年四十八，贈太尉。

sūn dé zhāo
○孫德昭

sūn dé zhāo, yán zhōu wǔ yuán rén yě. qí fù wéi zuì, yǒu cái lüè. huáng cháo xiàn zhǎng ān, wéi zuì lǜ qí xiāng lǐ zǐ dì, dé yì bīng qiān rén, nán gōng cháo yú xián yáng, xìng píng zhōu jiāng zhuàng qí suǒ wèi, yì yǐ zhōu bīng èr qiān. yǔ pò zéi gōng, bài yòu jīn wú wèi dà jiāng jūn. zhū méi luàn jīng shī, xī zōng xìng xìng yuán, wéi zuì lǜ bīng jī zéi. lèi qiān fū zhōu jié dù shǐ, liú jīng shī sù wèi. fū zhōu jiāng lì yì què qǐng wéi zuì zhī zhèn, jīng shī mín shù wàn yǔ shén cè jūn fù zhē liú bù de xíng, gǎi jīng nán jié dù shǐ, zài jīng zhì zhì, fēn pàn shén cè jūn, hào hù jià dōu. shì shí, jīng shī shù luàn, mín jiē lài yǐ wèi bǎo.
孫德昭，鹽州五原人也。其父惟最，有材略。黃巢陷長安，惟最率其鄉里子弟， 得義兵千人，南攻巢於咸陽，興平州將壯其所為，益以州兵二千。與破賊功，拜右 金吾衛大將軍。硃玫亂京師，僖宗幸興元，惟最率兵擊賊。累遷鄜州節度使，留京 師宿衛。鄜州將吏詣闕請惟最之鎮，京師民數萬與神策軍復遮留不得行，改荊南節 度使，在京制置，分判神策軍，號「扈駕都」。是時，京師數亂，民皆賴以為保。

dé zhāo yǐ fù rèn wèi shén cè jūn zhǐ huī shǐ. guāng huà sān nián, liú jì shù fèi zhāo zōng, yōu zhī dōng gōng, zǎi xiàng cuī yìn móu fǎn zhèng, yīn shǐ rén qiú yì shì kě gòng chéng shì zhě, dé zhāo nǎi yǔ sūn chéng huì dǒng cóng shí yīng yìn, yìn liè yī jīn wèi shū yǐ méng. tiān fù yuán nián zhēng yuè shuò, wèi dàn, jì shù jiāng cháo, dé zhāo fú jiǎ shì dào páng, yāo qí yú zhǎn zhī, chéng huì děng fēn suǒ yú dǎng jiē jǐn. zhāo zōng wén wài xuān huá, dà kǒng. dé zhāo chí zhì, kòu mén yuē: jì shù zhū yǐ, huáng dì dāng fǎn zhèng! hé huáng hòu hū yuē: rǔ kě jìn nì shǒu! dé zhāo zhì qí shǒu rù. yǐ ér chéng huì děng xī qǔ yú dǎng shǒu yǐ xiàn, zhāo zōng xìn zhī. dé zhāo pò suǒ chū zhāo zōng, yù dān fèng lóu fǎn zhèng, yǐ gōng bài jìng hǎi jūn jié dù shǐ, cì xìng lǐ, hào fú qīng jì nán zhōng liè gōng chén, yǔ chéng huì děng jiē bài jié dù shǐ tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, tú xíng líng yān gé, jù liú jīng shī, hào sān shǐ xiāng, ēn chǒng wú bǐ.
德昭以父任為神策軍指揮使。光化三年，劉季述廢昭宗，幽之東宮，宰相崔胤 謀反正，陰使人求義士可共成事者，德昭乃與孫承誨、董從實應胤，胤裂衣襟為書 以盟。天復元年正月朔，未旦，季述將朝，德昭伏甲士道旁，邀其輿斬之，承誨等 分索餘黨皆盡。昭宗聞外喧譁，大恐。德昭馳至，扣門曰：「季述誅矣，皇帝當反 正！」何皇后呼曰：「汝可進逆首！」德昭擲其首入。已而承誨等悉取餘黨首以獻， 昭宗信之。德昭破鎖出昭宗，御丹鳳樓反正，以功拜靜海軍節度使，賜姓李，號 「扶傾濟難忠烈功臣」，與承誨等皆拜節度使、同中書門下平章事，圖形凌煙閣， 俱留京師，號「三使相」，恩寵無比。

shì shí, cuī yìn fāng yù zhū táng huàn guān, wài jiāo liáng yǐ wèi shì, ér huàn guān yì yǐ lǐ mào zhēn wèi hàn bì, liáng qí jiāo zhēng. dōng shí yuè, huàn zhě hán quán huì jié zhāo zōng xìng fèng xiáng, chéng huì cóng shí jiē cóng, ér dé zhāo dú yǔ liáng, nǎi lǜ bīng wèi yìn jí bǎi guān bǎo dōng jiē, qù liáng bīng yǐ xī, liáng tài zǔ pō dé qí fù jǐ, yǐ lóng fèng jiàn dòu jī shā yí zhī. tài zǔ zhì huá zhōu, dé zhāo yǐ jūn lǐ yíng yè dào páng. tài zǔ zhì jīng shī, biǎo tóng zhōu liú hòu, jiāng xíng, jīng shī mín fù qǐng liú, suì wèi liǎng jiē zhì zhì shǐ. liáng bīng wéi fèng xiáng, dé zhāo yǐ qí bīng bā qiān shǔ tài zǔ, tài zǔ yì dé zhī, shǐ xiān zhī luò yáng, cì jiǎ dì yī qū. zhāo zōng dōng qiān, bài zuǒ wēi wèi shàng jiāng jūn, yǐ jí miǎn. tài zǔ jí wèi, yǐ wū yín dài páo hù míng mǎ cì zhī. jí shǎo jiān, yǐ wèi zuǒ wèi dà jiāng jūn. mò dì lì, bài zuǒ jīn wú dà jiāng jūn yǐ zú. chéng huì cóng shí zhì fèng xiáng, yǔ huàn zhě jù jiàn shā.
是時，崔胤方欲誅唐宦官，外交梁以為恃，而宦官亦倚李茂貞為捍蔽，梁、岐 交爭。冬十月，宦者韓全誨劫昭宗幸鳳翔，承誨、從實皆從，而德昭獨與梁，乃率 兵衛胤及百官保東街，趣梁兵以西，梁太祖頗德其附己，以龍鳳劍、鬥雞紗遺之。 太祖至華州，德昭以軍禮迎謁道旁。太祖至京師，表同州留後，將行，京師民復請 留，遂為兩街制置使。梁兵圍鳳翔，德昭以其兵八千屬太祖，太祖益德之，使先之 洛陽，賜甲第一區。昭宗東遷，拜左威衛上將軍，以疾免。太祖即位，以烏銀帶、 袍、笏、名馬賜之。疾少間，以為左衛大將軍。末帝立，拜左金吾大將軍以卒。承 誨、從實至鳳翔，與宦者俱見殺。

wáng jìng ráo
○王敬蕘

wáng jìng ráo, yǐng zhōu rǔ yīn rén yě. shì zhōu wèi yá jiāng. táng mò, wáng xiān zhī děng gōng jié rǔ yǐng jiān, cì shǐ bù néng jù, jìng ráo suì dài zhī, jí bài cì shǐ. jìng ráo wèi rén zhuàng mào kuí jié, ér shěn yǒng yǒu lì, shàn yòng tiě qiāng, zhòng sān shí jīn. yǐng zhōu yǔ huái xī wèi lín jìng, shù wèi qín zōng quán suǒ gōng, lì zhàn jù zhī, zōng quán xī xiàn hé nán zhū zhōu, dú jìng ráo bù kě xià, yóu shì yǐng páng zhū zhōu mín, jiē yī jìng ráo bì zéi. shì shí, suǒ zài cán pò, dú yǐng zhōu hù èr wàn. liáng tài zǔ gōng huái nán, dào guò yǐng zhōu, jìng ráo gōng kuì liáng bīng shén hòu, tài zǔ dà xǐ, biǎo jìng ráo yán huái zhǐ huī shǐ. qí hòu liáng bīng gōng wú, páng shī gǔ sǐ qīng kǒu, bài bīng wáng guī, guò yǐng, dà xuě, shì zú jī dòng, jìng ráo nǎi yán huái jī xīn wèi zuò mí zhōu bù zhī, wáng zú duō lài yǐ quán huó, tài zǔ biǎo jìng ráo wǔ níng jūn liú hòu, suì bài jié dù shǐ. tiān yòu sān nián, wèi zuǒ wèi shàng jiāng jūn. tài zǔ jí wèi, jìng ráo yǐ jí zhì shì, hòu zú yú jiā.
王敬蕘，潁州汝陰人也。事州為牙將。唐末，王仙芝等攻劫汝、潁間，刺史不 能拒，敬蕘遂代之，即拜刺史。敬蕘為人狀貌魁傑，而沈勇有力，善用鐵槍，重三 十斤。潁州與淮西為鄰境，數為秦宗權所攻，力戰拒之，宗權悉陷河南諸州，獨敬 蕘不可下，由是潁旁諸州民，皆依敬蕘避賊。是時，所在殘破，獨潁州戶二萬。梁 太祖攻淮南，道過潁州，敬蕘供饋梁兵甚厚，太祖大喜，表敬蕘沿淮指揮使。其後 梁兵攻吳，龐師古死清口，敗兵亡歸，過潁，大雪，士卒飢凍，敬蕘乃沿淮積薪為 作糜粥餔之，亡卒多賴以全活，太祖表敬蕘武寧軍留後，遂拜節度使。天祐三年， 為左衛上將軍。太祖即位，敬蕘以疾致仕，後卒於家。

jiǎng yīn
○蔣殷

jiǎng yīn, yòu wèi wáng zhòng yíng yǎng zi, mào xìng wáng shì. liáng tài zǔ qǔ hé zhōng, yǐ wáng shì jiù ēn lù qí zi sūn, biǎo yīn yá jiāng, tài zǔ yóu ài zhī. táng qiān luò yáng, yīn wèi xuān huī běi yuàn shǐ. tài zǔ yǐ xià xiāng yáng, zhuǎn gōng huái nán, hái tún zhèng yáng, āi dì qiǎn yīn láo jūn. shì shí, āi dì fāng bo jiāo, yīn yǔ shū mì shǐ jiǎng xuán huī děng yǒu xì, yīn zèn zhī tài zǔ, yán xuán huī děng jiào tiān zǐ bo jiāo qí tiān, qiě dài zhū hóu zhù jì zhě yǐ móu xìng fù, tài zǔ dà nù, āi dì wèi gǎi bo jiāo. shì shí, tài zǔ jiāng yǒu cuàn shì zhī móu, hé tài hòu cháng qì tì kòu tóu wèi xuán huī děng yán: liáng wáng chán wèi hòu, yuàn quán táng jiā zǐ mǔ. yīn nǎi wū xuán huī cháng sī shì tài hòu, tài zǔ zhǎn xuán huī jí zhāng tíng fàn liǔ càn děng, qiǎn yīn shì tài hòu yú jī shàn gōng. āi dì xià zhào cán kuì, zì yán yǐ mǔ hòu gù wú yǐ fèng tiān, nǎi zú bù jiāo. shù rén yǒu guī yǔ yīn shàn, yǒu guī shì tài zǔ zì lì, bài yīn wǔ níng jūn jié dù shǐ. mò dì jí wèi, yǐ fú wáng yǒu zhāng dài yīn, yīn bù shòu dài. wáng zàn yì wáng shì zi, jù wèi yīn suǒ lèi, nǎi yán yīn fēi wáng shì zi, běn xìng jiǎng. mò dì zhào xuē guān jué, hái qí xìng, qiǎn niú cún jié tǎo zhī, yīn jǔ zú zì fán sǐ.
蔣殷，幼為王重盈養子，冒姓王氏。梁太祖取河中，以王氏舊恩錄其子孫，表 殷牙將，太祖尤愛之。唐遷洛陽，殷為宣徽北院使。太祖已下襄陽，轉攻淮南，還 屯正陽，哀帝遣殷勞軍。是時，哀帝方卜郊，殷與樞密使蔣玄暉等有隙，因譖之太 祖，言玄暉等教天子卜郊祈天，且待諸侯助祭者以謀興復，太祖大怒，哀帝為改卜 郊。是時，太祖將有篡弒之謀，何太后嘗泣涕叩頭為玄暉等言：「梁王禪位後，願 全唐家子母。」殷乃誣玄暉嘗私侍太后，太祖斬玄暉及張廷范、柳璨等，遣殷弒太 後於積善宮。哀帝下詔慚愧，自言以母后故無以奉天，乃卒不郊。庶人友珪與殷善， 友珪弒太祖自立，拜殷武寧軍節度使。末帝即位，以福王友璋代殷，殷不受代。王 瓚亦王氏子，懼為殷所累，乃言殷非王氏子，本姓蔣。末帝詔削官爵，還其姓，遣 牛存節討之，殷舉族自燔死。