dǒng guān, tài yuán rén, shàn yīn yáng zhàn hòu zhī shù. táng yuán hé zhōng, yǔ sēng líng xí shàn, xié shì wú chǔ jiān. xí dào zú, guān yì guī bīng zhōu. bǎo lì zhōng, guān yóu fén jīng, zhì ní yáng jùn, huì yú lóng xīng sì. táng yǔ hóng lì, yǒu jīng shù qiān bǎi biān. guān suì liú zhǐ, qī jǐn yuè nǎi hái.
董观,太原人,善阴阳占候之术。唐元和中,与僧灵习善,偕适吴楚间。习道卒,观亦归并州。宝历中,观游汾泾,至泥阳郡,会于龙兴寺。堂宇宏丽,有经数千百编。观遂留止,期尽阅乃还。
xiān shì, yuàn zhī dōng wǔ běi shì, kōng ér jiōng yào. guān yīn qǐng jū, sì sēng bù kě, yuē:" jū shì shì zhě, duō bìng huò sǐ. qiě duō yāo yì." guān shào nián shì qì lì, yuē:" mǒu yuàn dé zhī." suì jū yān. xún yú, yè mèi, zhé yǒu hú rén shí shù, qiè lè chí jiǔ lái, gē xiào qí zhōng, ruò wú rén. rú shì shù xī, guān suī jù, shàng bù yán yú sì sēng. yī rì jīng bà, shí yǐ xūn hēi, guān dài shén, bì shì ér qǐn. wèi shú. hū jiàn líng xí zài tà qián, wèi guān yuē:" shī xíng yǐ." guān jīng qiě huì yuē:" shī, guǐ yě. hé wéi ér zhì?" xí xiào yuē:" zi yùn qióng shù jǐn, gù wǒ dé yǐ hòu zi." jí qiān guān mèi qù tà. guān huí shì, jiàn qí shēn shàng yǎn, rú qǐn shú. nǎi tàn yuē:" jiē hū! wǒ jiā yuǎn, fù mǔ shàng zài. jīn sǐ cǐ, shuí bì wú shī yé!" xí yuē:" hé zi zhī yán shī ér yōu zhī shēn hū fū suǒ yǐ wéi rén zhě, yǐ qí néng yùn shǒu zú shàn shì tīng ér yǐ. cǐ jīng hún fú zhī shǐ rán, fēi zì rán yě. jīng hún lí shēn, gù yuē sǐ. shì yǐ shǒu zú bù néng wéi, shì tīng bù néng shī, suī liù chǐ zhī qū, shàng ān yòng hū zi níng zú niàn!" guān xiè zhī, yīn wèn xí:" cháng wén wǒ jiào yǒu zhōng yīn qù shēn zhě, shuí wèi yé!" xí yuē:" wú yǔ zi wèi sǐ ér wèi gēng shēng yě." suì xiāng yǔ xíng. qí suǒ xiàng, suī guān jiàn shén yán, zhé bù ài. yú shì chū ní yáng chéng xī qù. qí dì duō cǎo, rōng mì hóng bì, rú cuì tǎn zhuàng. xíng shí yú lǐ, yī shuǐ guǎng bù shù chǐ, liú ér xī nán. guān wèn xí, xí yuē:" cǐ sú suǒ wèi nài hé. qí yuán chū yú dì fǔ yé." guān jí shì qí shuǐ, jiē xuè, ér xīng huì bù kě jìn. yòu jiàn àn shàng yǒu guàn dài kù rú fán shù bǎi, xí yuē:" cǐ shì zhě zhī yī. yóu cǐ qū míng dào ěr." yòu wàng shuǐ xī yǒu èr chéng, nán běi kě yī lǐ yú, cǎo shù méng bì, lú shè pián jiē. xí yǔ guān yuē:" yǔ zi jù wǎng bǐ, jūn shēng nán chéng xú shì, wèi cì zǐ wǒ shēng běi chéng hòu shì, wèi zhǎng zǐ. shēng shí nián, dāng zhòng yǔ jūn shě jiā guī fú shì." guān yuē:" wú wén rén sǐ dàng wèi míng guān zhuī bǔ, àn jí zuì fú, gǒu píng shēng shì xíng wú dà guò, rán hòu gēng shēng rén jiān. jīn wǒ sǐ wèi jǐn xī, suì néng rú shì yé!" yuē:" bù rán. míng tú yǔ shì rén wú yì, tuō bù wéi bù dào, níng zhì gù kě jí shēn zāi?" yán yǐ, xí jí qiān yī yuè ér guò. guān fāng pān àn jiāng xià, shuǐ huò rán ér kāi, guǎng zhàng yú, guān jīng yí huáng huò. hū yǒu qiān guān zhě, guān huí shì, yī rén jǐn tǐ jiē máo, zhuàng ruò shī zi, qí mào jí rén yě. liáng jiǔ, wèi guān yuē:" shī hé wǎng?" yuē:" wǎng cǐ nán chéng ěr." qí rén yuē:" wú mìng rǔ yuè dà zàng jīng, yí jí hái, bù kě jiǔ liú." suì chí guān bì, jí dōng xī zhǐ jùn chéng ér guī. wèi zhì shù lǐ, yòu jiàn yī rén, zhuàng rú qián zhào guān zhě, dà hū yuē:" kě chí qù. jiāng wú jí." qǐng zhī, suì zhì sì. shí tiān yǐ shǔ, jiàn suǒ jū shì, yǒu sēng shù shí yōng qí mén, shì jǐ shēn zài tà, èr rén pái guān rù mén, hū yǒu shuǐ zì shàng wò qí tǐ, suì wù.
先是,院之东庑北室,空而扃钥。观因请居,寺僧不可,曰:“居是室者,多病或死。且多妖异。”观少年恃气力,曰:“某愿得之。”遂居焉。旬余,夜寐,辄有胡人十数,挈乐持酒来,歌笑其中,若无人。如是数夕,观虽惧,尚不言于寺僧。一日经罢,时已曛黑,观怠甚,闭室而寝。未熟。忽见灵习在榻前,谓观曰:“师行矣。”观惊且恚曰:“师,鬼也。何为而至?”习笑曰:“子运穷数尽,故我得以候子。”即牵观袂去榻。观回视,见其身尚偃,如寝熟。乃叹曰:“嗟乎!我家远,父母尚在。今死此,谁蔽吾尸耶!”习曰:“何子之言失而忧之深乎夫所以为人者,以其能运手足善视听而已。此精魂扶之使然,非自然也。精魂离身,故曰死。是以手足不能为,视听不能施,虽六尺之躯,尚安用乎子宁足念!”观谢之,因问习:“常闻我教有中阴去身者,谁为耶!”习曰:“吾与子谓死而未更生也。”遂相与行。其所向,虽关键甚严,辄不碍。于是出泥阳城西去。其地多草,茸密红碧,如毳毯状。行十余里,一水广不数尺,流而西南。观问习,习曰:“此俗所谓奈河。其源出于地府耶。”观即视其水,皆血,而腥秽不可近。又见岸上有冠带袴襦凡数百,习曰:“此逝者之衣。由此趋冥道耳。”又望水西有二城,南北可一里余,草树蒙蔽,庐舍骈接。习与观曰:“与子俱往彼,君生南城徐氏,为次子;我生北城侯氏,为长子。生十年,当重与君舍家归佛氏。”观曰:“吾闻人死当为冥官追捕,案籍罪福,苟平生事行无大过,然后更生人间。今我死未尽夕,遂能如是耶!”曰:“不然。冥途与世人无异,脱不为不道,宁桎梏可及身哉?”言已,习即牵衣跃而过。观方攀岸将下,水豁然而开,广丈余,观惊眙惶惑。忽有牵观者,观回视,一人尽体皆毛,状若狮子,其貌即人也。良久,谓观曰:“师何往?”曰:“往此南城耳。”其人曰:“吾命汝阅《大藏经》,宜疾还,不可久留。”遂持观臂,急东西指郡城而归。未至数里,又见一人,状如前召观者,大呼曰:“可持去。将无籍。”顷之,遂至寺。时天以曙,见所居室,有僧数十拥其门,视己身在榻,二人排观入门,忽有水自上沃其体,遂寤。
sì sēng yuē guān zú yī xī yǐ. yú shì jù yǐ shì yǔ sēng. hòu shù rì, yú fú yǔ zhōng jiàn èr tǔ ǒu rén xiàng wèi zuǒ yòu shì, nǎi guān qián suǒ jiàn zhě. guān yīn shì xīn jīng sī, liú yuè cáng jīng, suī hán shǔ wú shǎo duò. fán shù nián ér guī. shí bǎo lì èr nián wǔ yuè shí wǔ yě.
寺僧曰观卒一夕矣。于是具以事语僧。后数日,于佛宇中见二土偶人像为左右侍,乃观前所见者。观因誓心精思,留阅藏经,虽寒暑无少堕。凡数年而归。时宝历二年五月十五也。
huì chāng zhōng, zhào chú tiān xià fó sì, guān yì chì qù. hòu zhì cháng ān, yǐ zhàn hòu yóu gōng qīng mén, yán shì wǎng wǎng ér zhōng. cháng wèi yí zhōu lín yí xiàn wèi. yú zài jīng shī, wén qí shì yú guān yě.
会昌中,诏除天下佛寺,观亦斥去。后至长安,以占候游公卿门,言事往往而中。常为沂州临沂县尉。余在京师,闻其事于观也。
yǒu dǒng guān zhě, cháng wèi sēng, jū yú tài yuán fó sì. tài hé qī nián xià, yǔ qí biǎo dì wáng shēng nán yóu jīng chǔ. hòu jiāng rù cháng ān, dào zhì shāng yú. yī xī, shě shān guǎn zhōng. wáng shēng jì mèi, guān dú wèi qǐn. hū jiàn yī wù chū zhú xià, jì ér yǎn qí zhú, zhuàng lèi rén shǒu, ér wú zhǐ. xì shì, zhú yǐng wài ruò yǒu wù. guān jí hū wáng shēng, shēng qǐ, qí shǒu suì qù. guān wèi wáng yuē:" shèn wú qǐn. mèi dāng zài lái." yīn chí tǐng ér zuò cì zhī. liáng jiǔ, wáng shēng yuē:" mèi ān zài xiōng wàng yǐ." jì jiù qǐn. qǐng zhī, yǒu yī wù zhǎng wǔ chǐ yú, bì zhú ér lì, wú shǒu jí miàn mù. guān yì kǒng, yòu hū wáng shēng. shēng nù, bù qǐ. guān yīn yǐ tǐng shèn qí shǒu, qí qū ruò cǎo suǒ chuān, tǐng yì suí rù qí zhōng, ér lì qǔ bù kě dé. é nǎi tuì qù. guān lǜ yòu lái, dài xiǎo bù gǎn qǐn. míng rì, fǎng guǎn lì, lì yuē:" cǐ xī shù lǐ yǒu gǔ shān, cháng wèi mèi, yí jí suǒ jiàn yě." jí yǔ guān jí wáng shēng jìng xún, guǒ jiàn gǔ shān, yǒu tǐng guàn qí kē yè jiān. lì yuē:" rén yán cǐ wèi yāo qiě jiǔ, wèi cháng jiàn qí zhēn, jīn zé xìn yǐ." jí qǔ fǔ, jǐn fá qù zhī.
有董观者,尝为僧,居于太原佛寺。太和七年夏,与其表弟王生南游荆楚。后将入长安,道至商於。一夕,舍山馆中。王生既寐,观独未寝。忽见一物出烛下,既而掩其烛,状类人手,而无指。细视,烛影外若有物。观急呼王生,生起,其手遂去。观谓王曰:“慎无寝。魅当再来。”因持挺而坐伺之。良久,王生曰:“魅安在兄妄矣。”既就寝。顷之,有一物长五尺余,蔽烛而立,无手及面目。观益恐,又呼王生。生怒,不起。观因以挺椹其首,其躯若草所穿,挺亦随入其中,而力取不可得。俄乃退去。观虑又来,迨晓不敢寝。明日,访馆吏,吏曰:“此西数里有古杉,常为魅,疑即所见也。”即与观及王生径寻,果见古杉,有挺贯其柯叶间。吏曰:“人言此为妖且久,未尝见其真,今则信矣。”急取斧,尽伐去之。