jiàn zhōng mò, yǒu dú gū yàn zhě, cháng kè yú huái sì jiān. huì tiān dà fēng, zhōu bù dé jìn, yīn pō yú àn. yī xī, bù yuè dēng lù, zhì yī fó sì zhōng, sì sēng xī fù lǐ mín huì qù, yàn bù rào yú tíng. é yǒu èr zhàng fū lái. yī rén shēn shén zhǎng, yī hēi yī, chēng xìng jiǎ, míng qīn jié, dì wǔ yī rén shēn guǎng ér duǎn, yī qīng yī, chēng xìng zēng míng yuán. yǔ yàn yī ér yǔ. qí tǔ lùn xuán wēi, chū yú rén biǎo. yàn sù dān qí ào, cháng yǔ fāng wài shì yì yǔ, qiě yǒu nián yǐ. zhì yú xuán mén shì shì, mí bù qióng qí zhǐ guī. nǎi yù èr rén, zé zì yǐ wéi bù néng jiā yě. qiè qí zhī, qiě jiāng shī yān. yīn zài bài qǐng yuē:" mǒu hào qí zhě, jīn rì xìng yù xiān shēng, yuán wèi mén dì zǐ, qí kě hū." èr rén xiè yuē:" hé gǎn.", céng yuán yuē:" wú zhī xiān, táo táng shì zhī hòu yě. wéi táo táng zhī guān, shòu xìng yú yáo céng zhě, yǔ zǐ sūn yǐ zì wèi shì, gù wèi céng shì yān. wǒ qí hòu yě. wú zǎo cóng lái hóu, jū tuī shǔ zhī zhí, zhí dāng yào rè, sù yǐ biǎn zào, yòu dāng fù qì yǐ líng shàng, yóu shì zāo xià liú fèi téng zhī bàng, yīn ér jiě qù, gài wú zhōng liè zhī zuì. wǒ zì qì zhì, chù chén tǔ zhī jiān, qiě yǒu nián yǐ, gān tóng wǎ lì, qǐ gǎn tā wàng hū rán rì xī yǔ wú fù zāo shì, wú fù xìng jiān zhèng, suī dǐng huò bù bì qí wēi, zhōu rén zhī jí, bì fù tāng dǎo huǒ, rén yì yǐ cǐ zhòng zhī. jīn jū yú jiù zhí, jiǒng ruò qiú xì. yú yǐ fù qì zhì zhī gù, bù jìn yú fù, dài jīn yì shù suì. zú xià yǒu wèn, yòu ān gǎn mò hū?"
建中末,有独孤彦者,尝客于淮泗间。会天大风,舟不得进,因泊于岸。一夕,步月登陆,至一佛寺中,寺僧悉赴里民会去,彦步绕于庭。俄有二丈夫来。一人身甚长,衣黑衣,称姓甲,名侵讦,第五;一人身广而短,衣青衣,称姓曾名元。与彦揖而语。其吐论玄微,出于人表。彦素耽奇奥,常与方外士议语,且有年矣。至于玄门释氏,靡不穷其指归。乃遇二人,则自以为不能加也。窃奇之,且将师焉。因再拜请曰:“某好奇者,今日幸遇先生,原为门弟子,其可乎。”二人谢曰:“何敢。”,曾元曰:“吾之先,陶唐氏之后也。唯陶唐之官,受姓于姚曾者,与子孙以字为氏,故为曾氏焉。我其后也。吾早従莱侯,居推署之职,职当要热,素以褊躁,又当负气以凌上,由是遭下流沸腾之谤,因而解去,盖吾忠烈之罪。我自弃置,处尘土之间,且有年矣,甘同瓦砾,岂敢他望乎然日昔与吾父遭事,吾父性坚正,虽鼎镬不避其危,赒人之急,必赴汤蹈火,人亦以此重之。今拘于旧职,窘若囚系。余以父弃掷之故,不近于父,迨今亦数岁。足下有问,又安敢默乎?”
yàn yīn zhēng qí suǒ zì. hēi yī zhě yuē:" wú zhī xiān, běn lú shì. wú shǎo yǐ gāng jìng wén. dà fán wù yǒu zhì ér bù tōng zhě, bì qīn fàn yǐ jié wù zhī, shí jiē wèi wǒ wèi qīn jié. yīn míng zhī. qí hòu shì yě, yù chóu jiā jī duàn. suì yì xìng jiǎ shì, qiě táo qí huàn. yòu wú sù jīng yào shù, cháng shì tiǎn yī zhī zhí, fēi bù néng jīng shú, ér shēng jiàng shàng xià, jí jiǎ shǒu yú rén. hòu yǐ nián lǎo lì shuāi, shàng yù yǐ wǒ wèi zhé yāo lì, wú gù cí miǎn, tuì jū tián jiān. wú yǒu jiù shì, cháng wèi tóng liáo, qí xíng zhǐ qǐ jū, wèi cháng bù jù. rán wǒ zì bìn qì, cháng sī wú jiù, zhí yǐ yòng shě shū, zhì fēn bú jiàn yǐ. jīn xī jūn zǐ wèn wǒ, wǒ dé yǐ yǔ píng shēng shì, xìng hé shén zāi." mò, yǒu dú gū yàn zhě, cháng kè yú huái sì jiān. huì tiān dà fēng, zhōu bù dé jìn, yīn pō yú àn. yī xī, bù yuè dēng lù, zhì yī fó sì zhōng, sì sēng
彦因征其所自。黑衣者曰:“吾之先,本卢氏。吾少以刚劲闻。大凡物有滞而不通者,必侵犯以讦悟之,时皆谓我为侵讦。因名之。其后适野,遇仇家击断。遂易姓甲氏,且逃其患。又吾素精药术,尝侍忝医之职,非不能精熟,而升降上下,即假手于人。后以年老力衰,上欲以我为折腰吏,吾固辞免,退居田间。吾有舅氏,常为同僚,其行止起居,未尝不俱。然我自摈弃,常思吾舅,直以用舍殊,致分不见矣。今夕君子问我,我得以语平生事,幸何甚哉。”末,有独孤彦者,尝客于淮泗间。会天大风,舟不得进,因泊于岸。一夕,步月登陆,至一佛寺中,寺僧
yǔ bà, céng yuán yuē:" wú zhī xiān, táo táng shì zhī hòu yě. wéi táo táng zhī guān, shòu xìng yú yáo céng zhě, yǔ zǐ sūn yǐ zì wèi shì, gù wèi céng shì yān. wǒ qí hòu yě. wú zǎo cóng lái hóu, jū tuī shǔ zhī zhí, zhí dāng yào rè, sù yǐ biǎn zào, yòu dāng fù qì yǐ líng shàng, yóu shì zāo xià liú fèi téng zhī bàng, yīn ér jiě qù, gài wú zhōng liè zhī zuì. wǒ zì qì zhì, chù chén tǔ zhī jiān, qiě yǒu nián yǐ, gān tóng wǎ lì, qǐ gǎn tā wàng hū rán rì xī yǔ wú fù zāo shì, wú fù xìng jiān zhèng, suī dǐng huò bù bì qí wēi, zhōu rén zhī jí, bì fù tāng dǎo huǒ, rén yì yǐ cǐ zhòng zhī. jīn jū yú jiù zhí, jiǒng ruò qiú xì. yú yǐ fù qì zhì zhī gù, bù jìn yú fù, dài jīn yì shù suì. zú xià yǒu wèn, yòu ān gǎn mò hū?" mò, yǒu dú gū yàn zhě, cháng kè yú huái sì jiān. huì tiān dà fēng, zhōu bù dé jìn, yīn pō yú àn. yī xī, bù yuè dēng lù, zhì yī fó sì zhōng, sì sēng xī fù lǐ mín huì qù, yàn bù rào yú tíng. é yǒu èr zhàng fū lái. yī rén shēn shén zhǎng, yī hēi yī, chēng xìng jiǎ, míng qīn jié, dì wǔ yī rén shēn guǎng ér duǎn, yī qīng yī, chēng xìng zēng míng yuán. yǔ yàn yī ér yǔ. qí tǔ lùn xuán wēi, chū yú rén biǎo. yàn sù dān qí ào, cháng yǔ fāng wài shì yì yǔ, qiě yǒu nián yǐ. zhì yú xuán mén shì shì, mí bù qióng qí zhǐ guī. nǎi yù èr rén, zé zì yǐ wéi bù néng jiā yě. qiè qí zhī, qiě jiāng shī yān. yīn zài bài qǐng yuē:" mǒu hào qí zhě, jīn rì xìng yù xiān shēng, yuán wèi mén dì zǐ, qí kě hū." èr rén xiè yuē:" hé gǎn."
语罢,曾元曰:“吾之先,陶唐氏之后也。唯陶唐之官,受姓于姚曾者,与子孙以字为氏,故为曾氏焉。我其后也。吾早従莱侯,居推署之职,职当要热,素以褊躁,又当负气以凌上,由是遭下流沸腾之谤,因而解去,盖吾忠烈之罪。我自弃置,处尘土之间,且有年矣,甘同瓦砾,岂敢他望乎然日昔与吾父遭事,吾父性坚正,虽鼎镬不避其危,赒人之急,必赴汤蹈火,人亦以此重之。今拘于旧职,窘若囚系。余以父弃掷之故,不近于父,迨今亦数岁。足下有问,又安敢默乎?”末,有独孤彦者,尝客于淮泗间。会天大风,舟不得进,因泊于岸。一夕,步月登陆,至一佛寺中,寺僧悉赴里民会去,彦步绕于庭。俄有二丈夫来。一人身甚长,衣黑衣,称姓甲,名侵讦,第五;一人身广而短,衣青衣,称姓曾名元。与彦揖而语。其吐论玄微,出于人表。彦素耽奇奥,常与方外士议语,且有年矣。至于玄门释氏,靡不穷其指归。乃遇二人,则自以为不能加也。窃奇之,且将师焉。因再拜请曰:“某好奇者,今日幸遇先生,原为门弟子,其可乎。”二人谢曰:“何敢。”
yǔ wèi zú, sì sēng jù guī, èr rén jiàn zhī, ruò yǒu suǒ jù, jí chí qù. shù shí bù yǐ wáng jiàn yǐ. yàn xùn sēng, sēng yuē:" wú jū cǐ sì qiě jiǔ, wèi cháng jiàn yān. jù wèi guài ěr." yàn qí qí cái, qiě yì zhī. yīn qí qí míng shì, jiǔ ér wù yuē:" suǒ wèi céng yuán zhě, qǐ fēi zèng hū fū wén, yǐ wǎ fù céng, shì zèng zì yě. míng yuán zhě, gài yǐ wǎ zhōng zhī huà, zhì wǎ zì zhī shàng, qí yì zài yǐ. jiǎ qīn jié zhě, qǐ fēi tiě chǔ hū qiě yǐ wǔ mù shì chǔ zì. xìng jiǎ zhě, dōng fāng jiǎ yǐ mù yě. dì wǔ zhě, yì jiǎ wǔ zì yě. tuī shì ér biàn, qí chǔ zì hū míng qīn jié zhě, gài fǎn qí yǔ wèi jīn jié. yǐ jié fù jīn, shì tiě zì yě. zǒng ér biàn yān, dé fēi zèng jí tiě chǔ yé!" míng rì, jí mìng qióng qí jī. guǒ yú xiǔ huài zhōng de yī chǔ ér tiě zhě, yòu yī zèng zì zhōng fēn, gài yòng zhī yú zhě. yàn dà yì zhī, jǐn fú qí jiě yě.
语未卒,寺僧俱归,二人见之,若有所惧,即驰去。数十步已亡见矣。彦讯僧,僧曰:“吾居此寺且久,未尝见焉。惧为怪耳。”彦奇其才,且异之。因祈其名氏,久而悟曰:“所谓曾元者,岂非甑乎夫文,以瓦附曾,是甑字也。名元者,盖以瓦中之画,致瓦字之上,其义在矣。甲侵讦者,岂非铁杵乎且以午木是杵字。姓甲者,东方甲乙木也。第五者,亦假午字也。推是而辩,其杵字乎名侵讦者,盖反其语为金截。以截附金,是铁字也。总而辩焉,得非甑及铁杵耶!”明日,即命穷其迹。果于朽坏中得一杵而铁者,又一甑自中分,盖用之余者。彦大异之,尽符其解也。