jiàn zhōng mò, yǒu dú gū yàn zhě, cháng kè yú huái sì jiān. huì tiān dà fēng, zhōu bù dé jìn, yīn pō yú àn. yī xī, bù yuè dēng lù, zhì yī fó sì zhōng, sì sēng xī fù lǐ mín huì qù, yàn bù rào yú tíng. é yǒu èr zhàng fū lái. yī rén shēn shén zhǎng, yī hēi yī, chēng xìng jiǎ, míng qīn jié, dì wǔ yī rén shēn guǎng ér duǎn, yī qīng yī, chēng xìng zēng míng yuán. yǔ yàn yī ér yǔ. qí tǔ lùn xuán wēi, chū yú rén biǎo. yàn sù dān qí ào, cháng yǔ fāng wài shì yì yǔ, qiě yǒu nián yǐ. zhì yú xuán mén shì shì, mí bù qióng qí zhǐ guī. nǎi yù èr rén, zé zì yǐ wèi bù néng jiā yě. qiè qí zhī, qiě jiāng shī yān. yīn zài bài qǐng yuē: mǒu hào qí zhě, jīn rì xìng yù xiān shēng, yuán wèi mén dì zǐ, qí kě hū. èr rén xiè yuē: hé gǎn., céng yuán yuē: wú zhī xiān, táo táng shì zhī hòu yě. wéi táo táng zhī guān, shòu xìng yú yáo céng zhě, yǔ zi sūn yǐ zì wèi shì, gù wèi céng shì yān. wǒ qí hòu yě. wú zǎo cóng lái hóu, jū tuī shǔ zhī zhí, zhí dāng yào rè, sù yǐ biǎn zào, yòu dāng fù qì yǐ líng shàng, yóu shì zāo xià liú fèi téng zhī bàng, yīn ér jiě qù, gài wú zhōng liè zhī zuì. wǒ zì qì zhì, chù chén tǔ zhī jiān, qiě yǒu nián yǐ, gān tóng wǎ lì, qǐ gǎn tā wàng hū rán rì xī yǔ wú fù zāo shì, wú fù xìng jiān zhèng, suī dǐng huò bù bì qí wēi, zhōu rén zhī jí, bì fù tāng dǎo huǒ, rén yì yǐ cǐ zhòng zhī. jīn jū yú jiù zhí, jiǒng ruò qiú xì. yú yǐ fù qì zhì zhī gù, bù jìn yú fù, dài jīn yì shù suì. zú xià yǒu wèn, yòu ān gǎn mò hū?
建中末，有獨孤彥者，嘗客於淮泗間。會天大風，舟不得進，因泊於岸。一夕，步月登陸，至一佛寺中，寺僧悉赴里民會去，彥步繞於庭。俄有二丈夫來。一人身甚長，衣黑衣，稱姓甲，名侵訐，第五；一人身廣而短，衣青衣，稱姓曾名元。與彥揖而語。其吐論玄微，出於人表。彥素耽奇奧，常與方外士議語，且有年矣。至於玄門釋氏，靡不窮其指歸。乃遇二人，則自以為不能加也。竊奇之，且將師焉。因再拜請曰：「某好奇者，今日幸遇先生，原為門弟子，其可乎。」二人謝曰：「何敢。」，曾元曰：「吾之先，陶唐氏之後也。唯陶唐之官，受姓於姚曾者，與子孫以字為氏，故為曾氏焉。我其後也。吾早従萊侯，居推署之職，職當要熱，素以褊躁，又當負氣以凌上，由是遭下流沸騰之謗，因而解去，蓋吾忠烈之罪。我自棄置，處塵土之間，且有年矣，甘同瓦礫，豈敢他望乎然日昔與吾父遭事，吾父性堅正，雖鼎鑊不避其危，賙人之急，必赴湯蹈火，人亦以此重之。今拘於舊職，窘若囚系。余以父棄擲之故，不近於父，迨今亦數歲。足下有問，又安敢默乎？」

yàn yīn zhēng qí suǒ zì. hēi yī zhě yuē: wú zhī xiān, běn lú shì. wú shǎo yǐ gāng jìn wén. dà fán wù yǒu zhì ér bù tōng zhě, bì qīn fàn yǐ jié wù zhī, shí jiē wèi wǒ wèi qīn jié. yīn míng zhī. qí hòu shì yě, yù chóu jiā jī duàn. suì yì xìng jiǎ shì, qiě táo qí huàn. yòu wú sù jīng yào shù, cháng shì tiǎn yī zhī zhí, fēi bù néng jīng shú, ér shēng jiàng shàng xià, jí jiǎ shǒu yú rén. hòu yǐ nián lǎo lì shuāi, shàng yù yǐ wǒ wèi zhé yāo lì, wú gù cí miǎn, tuì jū tián jiān. wú yǒu jiù shì, cháng wèi tóng liáo, qí xíng zhǐ qǐ jū, wèi cháng bù jù. rán wǒ zì bìn qì, cháng sī wú jiù, zhí yǐ yòng shě shū, zhì fēn bù jiàn yǐ. jīn xī jūn zǐ wèn wǒ, wǒ dé yǐ yǔ píng shēng shì, xìng hé shén zāi. mò, yǒu dú gū yàn zhě, cháng kè yú huái sì jiān. huì tiān dà fēng, zhōu bù dé jìn, yīn pō yú àn. yī xī, bù yuè dēng lù, zhì yī fó sì zhōng, sì sēng
彥因征其所自。黑衣者曰：「吾之先，本盧氏。吾少以剛勁聞。大凡物有滯而不通者，必侵犯以訐悟之，時皆謂我為侵訐。因名之。其後適野，遇仇家擊斷。遂易姓甲氏，且逃其患。又吾素精藥術，嘗侍忝醫之職，非不能精熟，而升降上下，即假手於人。後以年老力衰，上欲以我為折腰吏，吾固辭免，退居田間。吾有舅氏，常為同僚，其行止起居，未嘗不俱。然我自擯棄，常思吾舅，直以用舍殊，致分不見矣。今夕君子問我，我得以語平生事，幸何甚哉。」末，有獨孤彥者，嘗客於淮泗間。會天大風，舟不得進，因泊於岸。一夕，步月登陸，至一佛寺中，寺僧

yǔ bà, céng yuán yuē: wú zhī xiān, táo táng shì zhī hòu yě. wéi táo táng zhī guān, shòu xìng yú yáo céng zhě, yǔ zi sūn yǐ zì wèi shì, gù wèi céng shì yān. wǒ qí hòu yě. wú zǎo cóng lái hóu, jū tuī shǔ zhī zhí, zhí dāng yào rè, sù yǐ biǎn zào, yòu dāng fù qì yǐ líng shàng, yóu shì zāo xià liú fèi téng zhī bàng, yīn ér jiě qù, gài wú zhōng liè zhī zuì. wǒ zì qì zhì, chù chén tǔ zhī jiān, qiě yǒu nián yǐ, gān tóng wǎ lì, qǐ gǎn tā wàng hū rán rì xī yǔ wú fù zāo shì, wú fù xìng jiān zhèng, suī dǐng huò bù bì qí wēi, zhōu rén zhī jí, bì fù tāng dǎo huǒ, rén yì yǐ cǐ zhòng zhī. jīn jū yú jiù zhí, jiǒng ruò qiú xì. yú yǐ fù qì zhì zhī gù, bù jìn yú fù, dài jīn yì shù suì. zú xià yǒu wèn, yòu ān gǎn mò hū? mò, yǒu dú gū yàn zhě, cháng kè yú huái sì jiān. huì tiān dà fēng, zhōu bù dé jìn, yīn pō yú àn. yī xī, bù yuè dēng lù, zhì yī fó sì zhōng, sì sēng xī fù lǐ mín huì qù, yàn bù rào yú tíng. é yǒu èr zhàng fū lái. yī rén shēn shén zhǎng, yī hēi yī, chēng xìng jiǎ, míng qīn jié, dì wǔ yī rén shēn guǎng ér duǎn, yī qīng yī, chēng xìng zēng míng yuán. yǔ yàn yī ér yǔ. qí tǔ lùn xuán wēi, chū yú rén biǎo. yàn sù dān qí ào, cháng yǔ fāng wài shì yì yǔ, qiě yǒu nián yǐ. zhì yú xuán mén shì shì, mí bù qióng qí zhǐ guī. nǎi yù èr rén, zé zì yǐ wèi bù néng jiā yě. qiè qí zhī, qiě jiāng shī yān. yīn zài bài qǐng yuē: mǒu hào qí zhě, jīn rì xìng yù xiān shēng, yuán wèi mén dì zǐ, qí kě hū. èr rén xiè yuē: hé gǎn.
語罷，曾元曰：「吾之先，陶唐氏之後也。唯陶唐之官，受姓於姚曾者，與子孫以字為氏，故為曾氏焉。我其後也。吾早従萊侯，居推署之職，職當要熱，素以褊躁，又當負氣以凌上，由是遭下流沸騰之謗，因而解去，蓋吾忠烈之罪。我自棄置，處塵土之間，且有年矣，甘同瓦礫，豈敢他望乎然日昔與吾父遭事，吾父性堅正，雖鼎鑊不避其危，賙人之急，必赴湯蹈火，人亦以此重之。今拘於舊職，窘若囚系。余以父棄擲之故，不近於父，迨今亦數歲。足下有問，又安敢默乎？」末，有獨孤彥者，嘗客於淮泗間。會天大風，舟不得進，因泊於岸。一夕，步月登陸，至一佛寺中，寺僧悉赴里民會去，彥步繞於庭。俄有二丈夫來。一人身甚長，衣黑衣，稱姓甲，名侵訐，第五；一人身廣而短，衣青衣，稱姓曾名元。與彥揖而語。其吐論玄微，出於人表。彥素耽奇奧，常與方外士議語，且有年矣。至於玄門釋氏，靡不窮其指歸。乃遇二人，則自以為不能加也。竊奇之，且將師焉。因再拜請曰：「某好奇者，今日幸遇先生，原為門弟子，其可乎。」二人謝曰：「何敢。」

yǔ wèi zú, sì sēng jù guī, èr rén jiàn zhī, ruò yǒu suǒ jù, jí chí qù. shù shí bù yǐ wáng jiàn yǐ. yàn xùn sēng, sēng yuē: wú jū cǐ sì qiě jiǔ, wèi cháng jiàn yān. jù wèi guài ěr. yàn qí qí cái, qiě yì zhī. yīn qí qí míng shì, jiǔ ér wù yuē: suǒ wèi céng yuán zhě, qǐ fēi zèng hū fū wén, yǐ wǎ fù céng, shì zèng zì yě. míng yuán zhě, gài yǐ wǎ zhōng zhī huà, zhì wǎ zì zhī shàng, qí yì zài yǐ. jiǎ qīn jié zhě, qǐ fēi tiě chǔ hū qiě yǐ wǔ mù shì chǔ zì. xìng jiǎ zhě, dōng fāng jiǎ yǐ mù yě. dì wǔ zhě, yì jiǎ wǔ zì yě. tuī shì ér biàn, qí chǔ zì hū míng qīn jié zhě, gài fǎn qí yǔ wèi jīn jié. yǐ jié fù jīn, shì tiě zì yě. zǒng ér biàn yān, dé fēi zèng jí tiě chǔ yé! míng rì, jí mìng qióng qí jī. guǒ yú xiǔ huài zhōng de yī chǔ ér tiě zhě, yòu yī zèng zì zhōng fēn, gài yòng zhī yú zhě. yàn dà yì zhī, jǐn fú qí jiě yě.
語未卒，寺僧俱歸，二人見之，若有所懼，即馳去。數十步已亡見矣。彥訊僧，僧曰：「吾居此寺且久，未嘗見焉。懼為怪耳。」彥奇其才，且異之。因祈其名氏，久而悟曰：「所謂曾元者，豈非甑乎夫文，以瓦附曾，是甑字也。名元者，蓋以瓦中之畫，致瓦字之上，其義在矣。甲侵訐者，豈非鐵杵乎且以午木是杵字。姓甲者，東方甲乙木也。第五者，亦假午字也。推是而辯，其杵字乎名侵訐者，蓋反其語為金截。以截附金，是鐵字也。總而辯焉，得非甑及鐵杵耶！」明日，即命窮其跡。果於朽壞中得一杵而鐵者，又一甑自中分，蓋用之餘者。彥大異之，盡符其解也。